ev sİnema sİstemlerİ

8/3/2019 EV SNEMA SSTEMLER

1/66

T.C.

MLL ETM BAKANLII

ELEKTRK ELEKTRONK TEKNOLOJS

EV SNEMASSTEMLER523EO0115

Ankara, 2011


2/66

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereveretim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarakrencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renmemateryalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.


3/66

i

AIKLAMALAR ...................................................................................................................iiiGR .......................................................................................................................................11. EV SNEMA SSTEMLERNN YAPISI ...........................................................................3

1.1. Amplifikatr/Receiver ..................................................................................................51.1.1. Ses/Grnt Girileri ............................................................................................. 51.1.2. Preamplifikatr ......................................................................................................61.1.3. Surround- Sound Dekoder .....................................................................................61.1.4. G Amplifikatr.................................................................................................81.1.5. Giri-k Balant Noktalar .............................................................................10

1.2. Ev Sinema Sistemleri le Kullanlan Grntleme Cihazlar .....................................111.2.1. Projeksiyon Cihaz...............................................................................................11

1.2.2. Projeksiyon TV....................................................................................................121.2.3. Plazma TV ........................................................................................................... 151.2.4. LCD TV...............................................................................................................16

1.3. Kullanlan Hoparlrler ................................................................................................191.3.1. Subwoofer............................................................................................................201.3.2. Woofer .................................................................................................................201.3.3. Tweeter ................................................................................................................201.3.4. Midrange..............................................................................................................20

1.4. leri Ses Sistemleri ......................................................................................................201.4.1. Dolby Surround Sound ........................................................................................201.4.2. Dolby Pro Logic ..................................................................................................21

1.4.3. Dolby Dijital ........................................................................................................211.4.4. Dolby Digital EX.................................................................................................221.4.5. Dijital Theater Sound (DTS) ...............................................................................231.4.6. THX('Tomlinson Holman eXperiment)...............................................................25

1.5. Sistemin Kurulumu .....................................................................................................251.5.1. Amplifikatr-A/V Receiverin Yerletirilmesi....................................................251.5.2. Hoparlrlerin Yerletirilmesi...............................................................................261.5.3. Kablolar ...............................................................................................................30

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 35LME VE DEERLENDRME ....................................................................................37

RENME FAALYET-2 ...................................................................................................40

2. EV SNEMA SSTEM ARIZASININ TESPT EDLMES ............................................40UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 46LME VE DEERLENDRME ....................................................................................48

RENME FAALYET3 ..................................................................................................493. EV SNEMA SSTEM ARIZALARININ GDERLMES..............................................49

3.1. Blendajl Kablo Teknii.............................................................................................. 493.2. Lehim Pompas Teknii .............................................................................................. 493.3. Is Havyas le Lehim Skme......................................................................................503.4. Kart Temizleme .......................................................................................................... 513.5. Souk Lehimler...........................................................................................................513.6. atlak Kontrol...........................................................................................................51

3.7. Temizleyici Svlar......................................................................................................51UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 53

NDEKLER


4/66

ii

LME VE DEERLENDRME ....................................................................................55

MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 56CEVAP ANAHTARLARI.....................................................................................................58KAYNAKA ......................................................................................................................... 60


5/66

iii

AIKLAMALARKOD 523EO0115ALAN Elektrik Elektronik TeknolojisiDAL/MESLEK oklu Ortam SistemleriMODLN ADI Ev Sinema Sistemleri

MODLN TANIMIEv sinema sistemlerini kurmak, arzalarn tespit etmek veonarmak iin bilgi ve becerilerin verildii bir renmemateryalidir.

SRE40/32

N KOUL Projeksiyon cihaz modln alm olmak

YETERLK Ev sinema sistemlerini kurmak, arzalarn tespit etmek veonarmak

MODLN AMACI

Genel AmaEv sinema sistemlerini tanyp kurulumunu yapacaksnz. Evsinema sisteminin arzalarn tespit edip onarmnyapabileceksiniz.Amalar

1. Ev sinema sisteminin kurulumunu yapabileceksiniz.2. Ev sinema sisteminin arzalarn tespit edebileceksiniz.3. Ev sinema sisteminin arzalarn giderebileceksiniz.

ETM RETMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Ortam: Atlye ve kurulumu yaplan ev

Donanm: Multimetre (avometre), osilaskop, s havyas,lehim pompas, koaksiyel kablo, kl mercek, tiner veyaboard temizleyici, elektrik gereleri, A/V receiver evsinemas hoparlrleri

LME VEDEERLENDRME

Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonraverilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test,doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi vebecerileri lerek sizi deerlendirecektir.

AIKLAMALAR


6/66

iv


7/66

1

GRSevgili renci,

Dolby laboratuvarlarnda kefedilen surround sound (evresel ses) yntemi filmeritlerine manyetik bantlara adapte edilmitir. Surround sound teknolojisi ile dinleyicisesleri kardan duymaz. Kendisini ses alannn ortasnda hisseder. Film eritleri ve manyetikbantlarn snrll nedeniyle surround sistemler snrl kalmtr.

CD ve DVD disklerin icat edilmesiyle geni hafzal ve yksek kaliteli kaytlaryaplabilmektedir. Ses sistemleri bu imkn kullanarak evresel ses sistemlerinde seskanallar arttrmtr. Yksek ses kalitesi ve zevkli bir dinleme ortamnn olmas buteknolojiyi amplifikatr/receiver cihaz ile evlere tamtr.

Bu modl baar ile tamamladnzda amplifikatr/receiver cihaznn yapsnrenip zelliklerini tanyacaksnz. Amplifikatr/receiver cihaznn elektronik arzalarntespit edeceksiniz. Ayn zamanda amplifikatr/receiver cihazn onarabileceksiniz. Tamir vebakm zerine grm olacanz bu modl alannzda nitelikli bir teknik eleman olmanzayardmc olacaktr.

GR


8/66

2


9/66

3

RENME FAALYET-1

Ev sinema sisteminin kurulumunu yapabileceksiniz.

Amplifikatr/receiver cihazlarn zelliklerini ve fonksiyonlarn aratrnz. Elde

ettiiniz sonular bir rapor hlinde hazrlayarak retmeninize ve

arkadalarnza sununuz.

1. EV SNEMA SSTEMLERNN YAPISI

ekil 1.1: Amplifikatr/receiver ses kat blok emas

Ev sinema sisteminde optik dijital, analog ve farkl ses sistemlerinden alnan sessinyalleri audio DSP nitesinde ses sistemi zelliine gre zlerek ilenmektedir. Sahne

kontroll dijital audio PWM (Pulse-Width Modulation) processor nitesine ya da dorudanses k devresine gnderilir. Ses sinyalleri analog sinyallere evrilerek hoparlrlerden sesk alnr.

ekil 1.2: Amplifikatr/receiver video kat blok emas

Ev sinema sisteminde video girileri tampon katndan video encoder/decoder nitesineuygulanr. Video encoder/decoder nitesinde video girileri seilip parlaklk senkronizasyon

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA


10/66

4

ve renk bilgilerini ayr ayr dijital bilgiye evirir. Video DSP entegresinde video sinyali

ilenip ka aktarlmaktadr.

ekil 1.3: Video encoder/dekoder blok emas


11/66

5

1.1. Amplifikatr/Receiver

1.1.1. Ses/Grnt Girileri

Video kameraya kaydedilen grnt RGB (Red-Green-Blue) formatndadr yani Red-Green-Blue (krmz-yeil-mavi). Bu renk, video grntsn oluturan anakomponentlerdir. Bu yzden RGB formatna "komponent video" denir. RGB formatndakigrnt video ortamna (DVD) aktarlmaya msait deildir. nk band genilii fazladr veok yer kaplar. Bir video datas renk bilgilerinin (RGB) yan sra parlaklk (Y) vesenkronizasyon bilgilerini de ierir. Bundan dolay kamera tarafndan RGB olarak alglanangrnt, video formatna aktarlrken sktrlarak band genilii azaltlr. Renk bilgileri ileparlaklk ve senkronizasyon bilgileri bir arada deiik kombinasyonlarda harmanlanr

(matrikslenme). Bunun sonucunda komponent video (RGB) temelinden kken alansktrlm deiik komponent video formatlar meydana gelir. Bunlar YUV, YPbPr,YCrCb, S videodur.

Resim 1.1: Amplifikatr/receiver video girileri

Komponent video bilgileri yani RGB, parlaklk ve senkronizasyon bilgilerinin tmbir tek hatla iletilirse buna da "kompozit video" denir. Sar renkli video balants kullanlr.Tm video bilgileri bir tek hat iinde iletildii iin sinyaller arasnda karklk ve bozulmaolur. Kompozit video grnt kalitesi komponente gre % 30 kadar daha azdr. Her ses vegrnt giri ve knn ayn kalitede olmad unutulmamaldr.

Ev sinema sistemlerinde dijital ses girii, koaksiyel veya optik olabilir. Bu yntem ilekaliteli ses aktarm gerekleir. Optik ve koaksiyel ses aktarmnda iletim direncinin azolmasndan dolay seste kayplar yaanmaz. Ev sinema sistemi kurulurken bu giriler tercih

edilmelidir. Bu ses girilerinin olmad cihazlarda oklu kanal (Multi CH) veya RCA soketlianalog stereo girileri kullanlabilir.


12/66

6

Resim 1.2: Amplifikatr/receiver audio (ses) girileri

1.1.2. Preamplifikatr

ekil 1.4: Amplifikatr/receiver preamplifikatr devresi

Ev sinema sistemlerinde n ykselte olarak yukarda grld gibi ilemselykselteler kullanlmtr. Bu tercihin sebebi ilemsel ykseltelerin sonsuza yakn giriempedans deerine sahip olmalardr. Bu da giri bilgi iaretinde ykleme etkisinden

kaynaklanacak kayplar engelleyecektir.

n ykseltecin dier bir grevi de bilgi sinyalin dndaki parazit ve grltlerifiltrelemektir. Bu sebeple n ykselte devresi birka kattan olumaktadr.

1.1.3. Surround- Sound Dekoder

Ev sinema sistemlerinin genel alma prensibi giri sinyallerinin faz ve genliklerinindeitirilmesi olarak dnlebilir. Ev sinema sistemlerinde kayt yaplan sesler belirli birdzenleme yaplarak iki hat zerinden gnderilir. L (Sol ses giri), R (sa ses girii), C(merkez ses girii) ve S (evresel ses girii) girileri olan encoderde C ve Sdeki sinyaller


13/66

7

zerinde ilem yaplr. k kanallarndan giriin zelliklerini tayan Lt (sol ses toplam) ve

Rt (Sa ses toplam) sinyalleri elde edilir.

ekil 1.5: Surround-sound enkoder blok emas

Encoder devresi merkez ses giri seviyesini -3 dB azaltarak L ve R girilerine ekler.Merkez ses girii eklenmi L ve R sinyali, faz deitirilerek ka ynlendirilir. Sgiriindeki sinyal, bant geiren filtreden (100Hz-7Khz) zayflatlarak geirilip Rden gelenkanal ile dorudan, L,den gelen kanal ile terslenmi ekilde birletirilir. Bu ekilde giriinzelliklerini tayan iki kanal oluur.

ekil 1.6: Surround-sound pro lojik dekoder blok emas

Encoder devresiyle kodlanm olan Rt ve Lt klarndaki sinyal surrond dekoderdevresinin girilerine uygulanr. Level control nitesi ile sinyal eletirmesi yaplr. Dekoderdevresi balangta zayflatlm eit genlikli merkez ve evresel sinyalleri ayrt eder. Merkezses sinyali Lt ve Rt kanalna eklenmemi ise dekoder devresinde L ve R ses girilerinden birmerkez ses sinyali retilir. Surround sesler Anti Alias (Alak geiren filtre) filtreden geirilipevresel etki meydana gelmesi iin ses geciktirme (audio delay) devresine uygulanr. Alakgeiren (Lowpass filter) filtreden geen sinyal modified decoder devresinde kazanc ncekideerine getirilerek ana ses nitesine uygulanr.

Gelimi ev sinema sistemlerinde giri sinyalleri dijital bilgiye dntrlr. Seskaynann formatna gre birleik ses sinyali DSP1 VE DSP2 ses ilemcileri ile ses girileri

ayrt edilir. Elde edilen sinyal DAC (Dijital Analog Convertor) devresi ile analog sinyaleevrilip ana ses nitesine gnderilir.


14/66

8

ekil 1.7: Surround-sound dekoder blok emas

1.1.4. G Amplifikatr

ekil 1.8: Amplifikatr/receiver g kat blok emas

Ev sinema sistemlerinin g amplifikatr PWM modlatr, k g kat ve filtredenoluur. Dijital ses ilemcisinde klara ayrlan dijital ses bilgileri PWM modlatrde ilemetabi tutularak k g katnda ykseltilip L-C filtreden geirilerek analog ses sinyali eldeedilir.


15/66

9

ekil 1.9: Amplifikatr/receiver k g kat blok emas

ekil 1.10: Amplifikatr/receiver 6 kanall ses kat blok emas


16/66

10

1.1.5. Giri-k Balant Noktalar

Ev sinema sistemlerinde ses ve grnt (DVD recorder, DVR vb.) balants ses vegrnt cihaznn zelliine gre deiebilir. Kaynak cihazlarnn bazlarnda yksek kaliteses ve grnt klar olabildii gibi bazlarnn klar kstl olabilir. Kullanlacakkaynak cihazn klar receiverda bulunan yksek kalite iletim yapan klar olmaldr.

Resim 1.3: Amplifikatr/receiver giri- k balant noktalar

Kaliteli grnt iletimi iin komponent giri ve klar tercih edilmelidir. Bu klaren iyi grnt iletimini salar. Kaynak cihaznzn komponent klarn receiverda

bulunan krmz, mavi ve yeil RCA soketli komponent girilerine balayp receiver monitrout komponent kndan grntleme cihaznza balant yaplabilir. Bu klar kaynakcihaznda yoksa S video ya da kompozit giri ve klar kullanlabilir.

Kaliteli ses iletimi iin optical veya koaksiyel giri kullanlr. letim kayb en az buekildeki balantda olur. Multi kanal giri varsa balant bu soketlerden de yaplr. ayetkaynak cihazda bu giri ve klar yoksa RCA soketli audio in k kullanlr.

Ev sinema sisteminde ses klar zelliklerine gre ve ynlerine dikkat edilerekhoparlrlere balanr.

Resim 1.4: Amplifikatr/receiver k hoparlr balant ular


17/66

11

1.2. Ev Sinema Sistemleri le Kullanlan Grntleme Cihazlar

1.2.1. Projeksiyon Cihaz

1.2.1.1. Yaps

Resim 1.5: Projeksiyon cihaz

Projeksiyon cihazlar bir kaynaktan (bilgisayar, video vb.) ald sinyali byterekperdeye yanstan cihazlardr. Projeksiyon cihazlar yap bakmndan temelde ikiye ayrlr.Bunlar LCD (Liquid Cristal Display - likit kristal grntleme) yapl projeksiyon cihazlarve DLP (Digital Light Processing - dijital k ileme) yapl projeksiyon cihazlardr.

Bunlarn temel yaplar ayn olmakla birlikte grnty oluturma biimleri bakmndanfarkllk gsterir. Bir projeksiyon cihaznn temel yaps aadaki blmlerden oluur:

Besleme kat Anakart Ik kayna (Ampl) Grnt oluturucu birim Objektif

Resim 1.6: Projeksiyon cihaznn yaps

1.2.1.2. Cihazn Giri ve k Balantlar

Projeksiyon cihazna bilgisayar, video, DVD, fotoraf makinesi, kamera, uydureceiver, ses sistemi vb. cihazlar balanabilir. Bu cihazlardaki istenen grntler perdeyebytlm olarak yanstlr.

lgili cihazlar kullanlrken bu cihazlara ait kablo ve yardmc malzemelerin mutlakabulundurulmas gerekir. Balantlar yaplrken dikkat edilmeli ve balant sonrasnda


18/66

12

projeksiyon cihaznn ilgili kayna alglamas salanmaldr. Alglama ilemi ounlukla

otomatik olur ama bazen ilgili cihazn kullanm klavuzundan yararlanmak gerekir.Gnmzde projeksiyon cihazlar, bilgi kayna olarak sklkla bilgisayarlar

kullanmaktadr. Cihazn masast bilgisayarn alglamas otomatik olarak gerekleirkendizst bilgisayar balantlarnda klavyeden Fn + F8 tularna basarak projeksiyon cihaznnbilgisayar grmesi salanmaldr.

ekil 1.11: Projeksiyon cihaz balantlar

1.2.2. Projeksiyon TV

CRT televizyonlarn ekran byklkleri snrldr. Ekran bydke CRTtelevizyonlarn genilikleri bymekte ve arlklar artmaktadr. Geni ekranl gsterim iinLCD ve plazma TV seildiinde fiyat ykselmektedir. Bu sebeple geni ekran gsterim iin

projeksiyon TV tercih edilmektedir. Projeksiyon TVlerde grnty ekran oluturmamaktamercekler tarafndan grnt ekrana yanstlmaktadr. Bu teknikle ekran genilii arttrlptelevizyonun arl azaltlm olur. Projeksiyon TVler mercek yapsna gre yanstc (rearprojeksiyon TV) veya geirgen(front projeksiyon TV) olarak imal edilir. Yanstcprojektrler grnty yanstc ekran zerinden ekranda olutururken geirgen projektrlergrnt nlarn ekrana dorudan mercek iinden yanstr.


19/66

13

Resim 1.7: Projeksiyon TV

ekil 1.12: Yanstc projeksiyon TV yaps ekil 1.13: Geirgen projeksiyon TV yaps

Projektr TVler Projektr Ekran Kontrol panel Ses sisteminden oluur.

Projektrler projeksiyon TVnin kalbidir. Projektrler tayc veya yanstc olabilir.Optik lenslerin zelliine gre projektrler isim alrlar. Projektrler kk ekranl renkli R-G-B tpl ya da LCD olabilir. Oluan resim optik lensler ve yanstclarla ekrandaoluturulur. Ekran a duyarl vinly malzemesindendir. Projektrden yansyan n ile ekranzerinde grnt meydana gelir. Ses ve grnt devreleri ise kontrol paneli zerindebulunur. Ses hoparlrleri projeksiyon TVnin zerinde veya dnda olabilir.


20/66

14

Yeni teknoloji projeksiyon TVlerde DMD (Digital Micromirror Devices) teknolojisi

kullanlarak ekrana grnt daha iyi yanstlmaktadr.

ekil 1.14: DMD yaps ekil 1.15: 3 bit DMD ekran grnts

DMD ipi zerinde dijital voltajdan etkilenen aynalar mevcuttur. Bu ipte 500.000den fazla ok kk ve ince mikro aynalar bulunmaktad r. lemci tarafndan kontrol edilenbu aynalar +10 ve 10 derece dnmektedir. Kontrol sinyali 1 ise grnt ekranaaktarlmakta kontrol sinyali 0 ise o aynann grnts absorbe edilmektedir.

ekil 1.16: Projeksiyon TV yaps

DMD ip teknolojisi ile retilen projeksiyon TV cihazlarnda lamba ,younlatrc lense gelir. Daha sonra zerinde krmz, yeil ve mavi renk bulunan dnen birark iinden geerek DMD ipte (Digital Micromirror Device - Dijiltal mikro ayna cihaz)oluan renkli grnt objektiften perdeye yansr.


21/66

15

1.2.3. Plazma TV

Resim 1.8: Plazma TV

Plazma ekrann temel fikri, bir resim oluturmak zere ok kk florasan lambalarnyaklmasna dayanr. Her piksel adet (Krmz-R, Yeil-G, Mavi-B) florasan ampulcktenoluur. Klasik televizyon tplerinde olduu gibi her rengin parlakl deitirilerek tmrenkler elde edilir.

ekil 1.17: Plazma TV blok diyagram

1.2.3.1. Plazma TV alma Prensibi

Plazma TV alma prensibini ekil 1.17deki genel blok emas aklanarakyaplabilir. Blok emada da grld gibi Plazma TVye bilgi audio / video / graphicsIn/out boardundan yaplmaktadr. A/V board zerinde ekil 1.18de grld gibi scart

girileri, S-Video, DVI soket, D-Sub ve Audio In girileri bulunmaktadr. Harici resim ve sesbilgileri bu girilerin herhangi birisinden alnarak video processor (video ilemcisi) ve audio


22/66

16

decoder entegreleri tarafndan ilenir. Ayrca Tuner, devresi kullanlarak resim ve ses

sinyalleri de elde edilir. Tuner, anten vastas ile havadan alnan elektromanyetik dalgalardanistenilen kanal seeme ve uygun ara frekans deerine drme ilemini yapar.

1.2.3.2. Plazma TV Giri-k Balant Noktalar

ekil 1.18: Plazma TV giri-k balantlar

1.2.4. LCD TV

Resim 1.9: LCD TV


23/66

17

ekil 1.19: LCD TV blok diyagram

1.2.4.1. LCD TV alma Prensibi

Katot nl resim tpl (geleneksel televizyonlar) televizyonlarn almaprensibinden farkl olarak video dekoder, video scaler ve A/D evirici devrelerininbulunmasdr. LCD televizyonlarda resim, satr taramas eklinde yukardan aaya doruoluturulmad iin tarama izgileri bulunmaz. Grnt ekrann her noktasnda ayn tondave dzgn bir ekilde yaylr.

Geleneksel televizyonlarda resmi medya getirmek iin horizantal ve vertikal katlar

kullanlrken LCD televizyonlarda bu katlarn yerine video scaler entegresi ( video ilemci)kullanlr.

Geleneksel televizyonlarda ses dedektr devresi ve ses amplifikatr kullanlrkenLCD televizyonlarda audio processor (ses ilemci entegresi) ve audio amplifikatr (sesamplifikatr) kullanlr. Ksaca LCD televizyonlarda resim ve ses dijital bilgileredntrlerek ilenir geleneksel televizyonlarda ise analog olarak ilenir ve kullanlr.

Video kontrol nitesi tuner ve dier giri portlarndan (AV1, AV2, S-video ve bunungibi) video sinyallerini alr. Video kontrol nitesinin ierisinde video dekoder ve video scaler(mikroilemci) entegreleri bulunur. Bu iki entegre birok ilemi yerine getirir. Video kontrol

nitesi tunerden gelen RF sinyallerini ileyerek video ve ses sinyallerini elde eder. Video


24/66

18

scaler giri sinyallerine gre LCD panelde grnt zelliklerini ayarlar, senkronizasyon

zamanlamas yaparak LCD ekran kontrol eder.AD konverter analog RGB sinyalinin LCD ekrana ulamadan nce 4:4:4 formatta

dijital sinyallere dntrerek video scaler entegresine gnderir. Kaliteli resim grntsnnelde edilmesi iin video scaler video sinyallerini LVDS sinyaline (Low Voltage DifferentialSignaling) dntrerek LCD ekrana uygular. Video scaler entegresinin zelliine gregrnt zerinde birok deiiklik yaplarak netlik elde edilir. Burada retici firmalarnkendilerine has gelitirdikleri metotlar bulunmaktadr. Gelen dijital grnty alarakgrntdeki gelitirilebilecek kenar bilgilerini arayp bulur ve bunlar keskinletirerek bizleresunar ve bylece detaylarn artrlmasn salar. Bu ipler, ekran bykl izin verdiilde komu piksellerden ald parlaklk bilgisini kullanarak yeni pikseller de retebilir ve

bu yolla znrl de artrabilirler. Philips'in Pixel Plus, Sony'nin DRC-MF ve dierreticilerin de kendilerine has biimde isimlendirdikleri grnt iyiletirme teknolojileri,grntlerde keskinlik ve znrlk art salar.

1.2.4.2. LCD TV Giri-k Balant Noktalar

ekil1.20: LCD TV giri-k balantlar

ANT IN, Anten girii; AV4, ses ve grnt girii; AV3, ses ve grnt k, VHS, Svideo girii; PC IN, bilgisayar girii; Scart socket, komponent giriler iindir. LCD TVlerdeses ve grntnn iletimi scart soketler ile yaplabilir. Scart soketler komponent veyakompozit iletim yapabilir.


25/66

19

ekil 1.21: LCD TV giri-k balantlar

1.3. Kullanlan Hoparlrler

Resim 1.10: Ev sinema sistemi hoparlrleri

Ev sinema sisteminde merkez, n ve surround hoparlr bulunur. Ev sinema sistemininyeni teknolojilerinde ise subwoofer vardr. Merkez n veya merkez n-arka hoparlrlerkonuma sesleri, yan hoparlrler akustik sesleri, sorround hoparlrler ise efektler iinkullanlr. Subwoofer ile de derin ve etkin bir bas elde edilir. Sesleri etkin ve ok iyi bir seskalitesinde duymak iin tek bir hoparlr yeterli olmaz. Merkez, n, arka ve surroundhoparlrler iki ya da yollu olabilir. Hoparlrlerdeki yol say snn artmas duyulan sesin

kalitesini arttrr. Ev sinema sisteminde surround sinyalleri 100Hz-7KHz bant geniliinesahiptir. Yeni ses formatlar sayesinde evresel sesler Dolby dijital ve DTS sistemlerde bu


26/66

20

bant genilii 100 Hz-20 KHztir. Bant geniliinin artmas ile beraber ev sinema

sistemlerinde merkez, n, arka, surround hoparlrler 100 Hz-22 KHz bant geniliinde okyollu olarak dizayn edilir.

1.3.1. Subwoofer

20-100 Hz arasndaki frekans bandndaki sesler, bas sesler olarak tanmlanr. Bufrekans bandndaki sesleri veren hoparlre subwoofer ad verilir. Subwoofer mziin iindeolan alt baslar verir. Mziin iindeki kontrabas, bas gitar duyabilmek iin subwooferaihtiya vardr. Subwoofer hoparlrlerin konlar ileri hareket ettiinde havay sktrr. Uzaagidemeyen alak frekanslar hoparlrn arkasnda oluan ters fazda havayla birlemek ister.Bu duruma akustik ksa devre denir. Akustik ksa devreyi nlemek iin subwooferlar kabin

iine yerletirilmedir.

1.3.2. Woofer

100 Hz ile 400 Hz arasndaki sesleri verebilen hoparlrlere mid bas hoparlrler denir.Subwoofer hoparlrlerin bir alt snfdr. Bu hoparlrler st baslar verir. Bu hoparlrlerdoru yaylml deildir. Bundan dolay sesin kayna dinleyici tarafndan hissedilmez.Dier hoparlrler gibi kaynak noktas tespit edilemediinden yerletirme noktas nemlideildir.

1.3.3. Tweeter

Yaklak 5 KHz ve stndeki sesleri veren hoparlrlere tweeter denir. Tweeterhoparlrler sesi direkt olarak datr. Bu tip hoparlrler yerletirilirken dinleyici kulannduyum alannn hizasna yerletirilmelidir. Bu hoparlrler dinleyicinin n tarafnayerletirilebilir.

1.3.4. Midrange

400 Hz ile yaklak 5 KHz arasndaki sesleri veren hoparlrlere midrange hoparlrlerdenir. Bu tr hoparlrler insan kulann duyabilecei en iyi sesi retir. Bu hoparlrdenretilen sese kar insanlar daha duyarldr. Bu tr hoparlrler sesi direkt verdiindendinleyici sesin geldii noktay hisseder.

1.4. leri Ses Sistemleri

1.4.1. Dolby Surround Sound

Dolby surround sistem geleneksel stereo sistemin gelimii olup mono bir kanalnilave edilmesiyle oluturulmutur. Dolby stereo ve Dolby MP olarak adlandrlan ses sisteminde iki ve arkada bir bant genilii 100 Hzden 7 KHze kadar deien ayr kanaldanolumaktadr. lk defa Star Warsda kullanlan bu ses sisteminde sol, sa ve mono surround

sound kanal vardr.


27/66

21

1.4.2. Dolby Pro Logic

ekil 1.22: Dolby pro lojic sistemin hoparlr yerleimi

Dolby Pro Logic: Bu sistem, Dolby Surround ses sisteminin drt kanall olacakbiimde gelitirilmi hlidir. Ek olarak bir merkez kanal ieriyor ve arka kanal iki ses nitesitarafndan paylalyor.

1.4.3. Dolby Dijital

ekil 1.23: Dolby dijital 5.1 sistemin hoparlr yerleimi

Bu dijital veri sktrma sistemi, Dolby laboratuvarlar tarafndan yaplmtr. Busistem sayesinde ok kanall sesler DVD soundtrack olarak ifrelenebilmektedir. Dolby


28/66

22

dijital eitleri ondalk noktal saylarla ifade edilmektedir. lk say bandwith saylarn,

ikinci say ise subwoofer kanaln belirtmektedir. Bylece 1.0 mono, 2.0 stereo ve 5.1 de 5kanal ile subwoofer anlamna gelir.

Dolby digital 5.1 ( Ayn zamanda AC-3 (Audio Code-3) olarak da bilinir.), alt kanallbir ses sistemidir(iki n, iki arka, bir merkez ve bir subwoofer). Bu formata uygun olanfilmler genellikle en az 5 mikrofonun yardmyla ekilir (tepeden bir mikrofon ana sesler iinve drt mikrofon da arka plan seslerini kaydetmek iin). Dolby surround ve pro logic'tenfarkl olarak bu sistemdeki bant genilii 20 Hz ile 20 KHz arasndadr. Buradaki AC-3terimi de dinleyicinin duyamayaca sesleri ortamdan ayran ve alt kanall Dolby Digitalses kaydn gerekletiren kodlama teknolojisinden gelir. Dolby digital 5.1 ses sunan ilk film1992 ylnda gsterime giren Batman Returns adl filmdir. O gnden beri, neredeyse tm

DVD'ler bu standarda uygun dijital seslerle donatlmlardr.

1.4.4. Dolby Digital EX

ekil 1.24: Dolby digital EX sistemin hoparlr yerleimiDolby digital EX ise Dolby digital 5.1'in dinleyicinin arkasna yerletirilen iki ekstra

hoparlr de desteklemesini salayan gelitirilmi bir srmdr. Bu sayede, kenarhoparlrler uygun yerlere yerletirerek ses efektleri ve filme kendinizi kaptrmanzsalayacak sesler arkadan dinlenebilir. Ancak unutulmamal ki dolby digital EX gerek bir6.1 veya 7.1 ses standard deildir nk surround kanal klasik 5.1 surround seskanallarndan matris kodlama yntemiyle elde edilir. Bunun iin ses Dolby digital olarakkaydedilir ve i bittiinde altnc kanal eklenir. Ses mhendisleri, filmi izleyerek hangiseslerin arkaya gemesi gerektiine karar verirler ve bylece EX sisteminin sese yapacakatk kesin olarak belirlenir. Bu durumda 6.1 veya 7.1 sistemlerinin hangisinin buna daha

uygun olacan tartmann herhangi bir nemi yoktur nk 6.1 sistemde arkadaki merkez


29/66

23

hoparlr tek bana mono ses verir. 7.1'de ise iki arka merkez hoparlrn her ikisi de ayn

mono sesi verirler ve deien bir ey olmaz.

ekil 1.25: Dolby digital TX sistem

1.4.5. Dijital Theater Sound (DTS)

Dijital Theatre Systemin ksaltmasdr. Dolby dijitale benzeyen rakip sistemdir. DTS1993 ylnda Steven SPELBERG'N Jurassic Park filmiyle tantld. O gnden beri bu dijitalses sistemi, ev sistemlerinden te sinema salonlarnda kendine daha geni yer bulmaktadr.DTS sisteminde dolby dijital sisteme gre daha az sktrma ilemi uygulanr. Daha dk

bas k vardr. Dolays ile teoride daha iyi ses verir.

DTS 5.1: Daha az sktrma oran kullanlan ses format dolby dijitaldeki gibi 5 kanalart subwoofer k vardr.


30/66

24

ekil 1.26: DTS 5.1 surround sound sistem

DTS ES 6.1 Matrix: DD EX'in DTS versiyonudur. Ayn mantkla almaktadr. Arkakanallardan bir arka merkez yaratlmaktadr

DTS ES 6.1 Discrete: Discrete'in anlam ayrk demektir. Yani bu formatta arka merkezayr bir kanaldr.

ekil 1.27: DTS ES surround sound sistemin hoparlr yerleimi

DTS'in dolby dijital'e oranla kalite olarak biraz daha ne kmasnn ardnda yatanfaktr, sktrma esnasnda ses kalitesini disk alanndan elde edecei kazancn nndetutmasdr. ncelikle DTS altnda sesler 20 bit olarak kaydedilir. (Dolby standartlarnda bu

deer 16, 18 veya 20 bit olabilirken DTS'te bu deer 16, 18, 20 ve 24 bit olabilir.) Ayrcasesin sktrlmas esnasnda sabit bir sktrma oran yerine, sesin anlk karakterine uygun


31/66

25

olacak biimde 40:1'den 1:1'e uzanacak biimde dinamik olarak deien sktrma oranlar

uygulanr. Sonuta harcanan yaklak 1.5 Mbps'lik bir bant genilii karlnda dahakaliteli sesler elde edilmi olur. Bu iin balca dezavantaj, DTS ses verilerinin disk zerindedolby dijitalden yaklak kat daha fazla yer kaplyor olmasdr. Bu durumda DTS sessistemine sahip DVD'lerde ou zaman tek bir dil seenei vardr.

1.4.6. THX('Tomlinson Holman eXperiment)

THX: Yksek kalite ev sinema sistemlerinde kullanlan gvence iaretidir. Lucasfilmtarafndan gelitirilmi ve retilmitir. Bu rn yeni bir ses ifrelemesi sunmamaktadr. THXsertifikas, sesin, THX ses sisteminizden geerken, ev ortam iin uygun ekilde ileneceinigarantilemektedir.

THX'le ilgili bilmeniz gereken iki temel ey var. Birincisi, ev sinemas tipik birsinema salonuna gre byk farkllklar gsterir. Temel fark, mekn zelliklerindenkaynaklanmaktadr. Byk bir sinema salonundaki ar perdeler, kaplamal duvarlar, kumakapl koltuklar ve kalabalk, sesin belli bir dzeyde emilmesine sebep olur. Bu yzden,filmlerin ses kaytlar, bu emilme gz nne alnarak dzenlenir. Oysa ayn kayd evin birodasna kurulmu olan ev sinemas sistemiyle oynatmaya/dinlemeye alldnda, fazlasyla''parlak'' seslerle karlalr. Ksacas, duyulan sesler, ynetmenin duyulmasn istediisesten ok farkl, kimi zaman da film izlemenin tadn karacak denli parlaktr. kincisi defilm ses kaytlaryla mzik kaytlarnn ses sistemlerinden farkl farkl zelliklerbeklemesidir. Sinemalarda surround sesleri vermek iin salonun kysnda birok hoparlr

bulunur; oysa ev sinema sistemlerinde, bu hoparlr says genellikle ikidir. (Son sistemlerde,arkaya eklenen iki surround hoparlrle birlikte bu say drde subwoofer ve arka center ilealtya kt.) Bu farklln yarataca performans sorununu gidermek iin n ve surroundhoparlrler arasnda bir ''ses rengi elemesi'' ilemini stlenir. Bu sebeple sistemin patlamaseslerinin zel efektler, konumalarnn ve mziin gerektirdii farkl performanslargsterebilmesi gerekir. THX, DVD'de ya da film seslerinin kaynanda sinema salonunagre kodlanm olan sesleri ileyerek ev sinemasna uygun hle getirir. THX, yksekfrekansl seslerin yeniden eitlenmesiyle ev iinde dengeli bir ses salar.

1.5. Sistemin Kurulumu

1.5.1. Amplifikatr-A/V Receiverin Yerletirilmesi

A/V receiveri yerletirirken dz, rutubete ve toza maruz kalmayaca bir yereyerletirilmelidir. A/V receiverin evresindeki scaklk oda scaklnda olmal cihaznhavalandrmas iyi yaplmaldr. Yetersiz havalandrma cihazn ar snmasna ve hasargrmesine sebep olur. Cihazn havalandrlmasnn iyi olabilmesi iin receiverin nnde birengel olmamaldr. Yanlarda, stte ve arkada 10-15 cm veya daha fazla boluk bulunmal,A/V receiver dz bir stand zerine yerletirilmelidir. A/V receiver stand zerineyerletirilerek yangn riski de azaltlm olur.


32/66

26

ekil 1.28: Amplifikatr/receiverin yerletirilmesi

Elektronik cihazlar manyetik alan ve yksek frekanstan etkilendikleri iin cihaznevresinde manyetik alan yaratan cihazlarn bulunmamas gerekir.

1.5.2. Hoparlrlerin Yerletirilmesi

ekil 1. 29: Ev sinema sisteminde hoparlrlerin yerletirilmesi

Ev sinema sisteminde grntlenen an hissedebilmek iin hoparlrlerin yeri veykseklii nemlidir. Bir hoparlrn rastgele konumu, seyredilecek filmin atmosferinihissettirmeyecektir. Hoparlrleri yerletirirken merkez, sa ve sol n hoparlr ayn hizada vekulak seviyesi yksekliinde olmaldr. Sa ve sol n hoparlrler hafif dinleyiciye dnkolabilir. Merkez hoparlr ise dinleyicinin karsnda ve kulak mesafesinde bulunmaldr.evresel seslerin dinlendii surround hoparlrler yanlara konarak kulak mesafesinden 60-90cm ykseklie yerletirilip ynleri dinleme merkezine veya dinleyicinin yanana bakacakekilde yneltilebilir. Subwoofer hoparlrlerin bas sesi ok ynl olduundan n sa-solayerletirilebilir.


33/66

27

Ev sinema sisteminde hoparlrler yerletirilirken hoparlrlerin dinleyiciye olan

uzakl ve as nemlidir. evresel sesi elde edebilmek iin hoparlrler belirli alardadinleyici etrafna yerletirilir. deal evresel sesi oluturmak iin ITU (InternationalTelecommunication Union - Uluslararas Telekomnikasyon Birlii) geometrik ekilzerinde belirli alarla hoparlrlerin yerleimini tavsiye etmitir.

ITU: Kamu ve zel kurulularn iletiim gelitirdii devletleraras birorganizasyondur. ITU 1865'te kuruldu ve 1947'de Birlemi Milletler organ hline geldi.Grevi telekomnikasyonla ilgili uluslararas anlamalar, dzenlemeleri ve standartlaryrtmektir.

ekil 1.30: ITU Hoparlr yerletirme plan

Ev sinema sistemlerinin hoparlr kurulumu ayn deildir. Her ses sistemindekihoparlr yerleimi farkldr. Hoparlrleri yerletirirken ses sisteminin zellikleri bilip bunagre hoparlr yerleimi yaplmaldr.


34/66

28

ekil 1.31: Dolby dijital ve pro lojik II hoparlr yerletirme plan

ekil 1.32: Dolby dijital EX hoparlr yerletirme plan


35/66

29

ekil 1.33: Dolby dijital EX 6.1 ve 7.1 hoparlr yerletirme plan

ekil 1.34: Dolby pro lojik IIx yerletirme plan


36/66

30

ekil 1.35: Standart DTS ve DTS-ES hoparlr yerletirme plan

1.5.3. Kablolar

Ses ve grnt sinyallerin aktarmnda iletken direnci kk OFC (Oxygen FreeCopper - oksijenden ar bakr) iletken kullanlmaktadr. Ses ve grnt sinyallerinin verikaybn azaltmak iin sarmal yapl, gm veya kalay kapl, alminyum ya da bakr ekranl,tek ya da ift bakr rgl yapda kablolar mevcuttur. yi bir kablonun seimini yaparken unoktalara dikkat edilmelidir:

letken direncinin kk olmas Yaltm direncinin yksek olmas Kapasitansnn dk olmas Frekans deerlerine gre sinyal zayflamasnn az olmas Geri dnn olmamas

Ses ve grnt sinyallerin aktarmnda balant iletkenlerinin iyi olmas yannda

izolasyon maddesi de kablonun kalitesini etkilemekte, evrede bulunan grlt sinyalleriniazaltmaktadr. En sk kullanlan izolasyon ve d klf malzemelerinin genel zellikleriunlardr:

PVC: -55C+105 C aralnda alabilen formlasyonlarda retilir. Suya, yaave kimyasal malzemelere kar dayankll kt; buna kar alev iletmemesi,oksitlenmeye kar direnci ve ucuz olmas sebebiyle en sk kullanlanizolasyondur. Dielektrik sabit deerleri 3.5 ve 6.5 arasnda deimektedir.

Polietilen (Solid ve kpkl): -60 C+80 C aralnda alabilen dkscaklklarda, rutubetli, slak ortamlarda yer alt uygulamalarnda ve gneinetkisi altnda kalnan noktalarda kullanlmas gereken izolasyon maddesidir.

Elektriksel zellikleri mkemmel bir malzemedir. Dielektirii dktr. Herfrekansta kararldr ve yksek izolasyon direncine sahiptir. Dielektirik sabiti kat


37/66

31

izolasyonlar iin 2.3, kpkl dizaynlar iinde 1.7dir. Dk younluklu

polietilenler dk molekler arlkl yumuak malzemelerdir. Yksekyounluklu polietilenler ise yksek molekler arlkl sert malzemelerdir. Poliretan: -40 C+90 C aralnda alabilen ncelikle kablo d klf

malzemesi olarak kullanlrlar. Hava koullarna solventlere yaa ve petroltrevlerine kar yksek direnli bir malzemedir. Yanmaya kar direnlideildir. Alev geciktirici katk malzemeleri ilave edilerek yanmaya kardirenli hle getirilir.

Hologen free: -30 C+ 70 C aralnda alabilen kablo izolasyon ve dklfnda kullanlan holojensiz kompaunddr. Ge tutuur ve byk ldekendiliinden sner. Yanma srasnda zehirli, andrc gaz ve siyah dumankarmaz, dielektrik sabiti 3.4-5tir.

Teflon: -100 C+205 C aralnda alabilen bu malzeme ok stn elektriksel,ssal ve kimyasal diren zelliklerine sahiptir. Teflonlar PVC ve polietilen gibiuzun boylarda kablo retiminde kullanlabilir. Teflonlarn dielektirik sabiti2.1dir.

1.5.3.1. Analog Ses Kablolar

Ses sinyallerinin kaynak deerlerini koruyabilmesi iin iletim yapacak kablolarnzayflatma deerleri azaltlm, iletken direnci kltlm, kapasitans deerinin dkolmas gerekir. Analog ses kablolarnda OFC iletken kullanlmakta en az kesitleri 0,75 mm2

olmaldr. ok telli olan analog ses kablolar PVC effaf ya da PVC renkli izolatr ile

kaplanmtr. Alminyum ekranl bakr rgl olabilen analog ses kablolar gm ya daaltn kaplamal RCA soketler ile balanr. Analog ses kablolarnn kalite ltlerini artrmakiin farkl yapda kablolar mevcuttur.

Resim 1.11: RCA jakl analog ses kablosu


38/66

32

Resim 1.12: Analog ses kablosu kesiti

1.5.3.2. Dijital Ses Kablolar

Dijital ses iletiminde rnekleme frekanslarnn yksek olmas sebebiyle kullanlankablonun bant geniliinin yksek olmas gerekmektedir. Analog ses dijitaledntrlrken saniyede 44.1-48-96-192 KHz frekansnda saniyede 16, 20, 24 bitrneklemeler alnmaktadr. Analog ses kablolar dijital sistemlerde kullanldnda karedalga sinyal ile gnderilen bilgilerde bozulma ve kayplar yaanmaktadr.

Dijital audio zellikleri Avrupa Yayn Birlii (AES/EBU) tarafndan gelitirilmitir.Bu zelliklerin kabloya ilikin iki anahtar elektrik parametresi, rnekleme hzna dayanan(ekil 1.14) veri hz ve twisted pair modellerde 110 Ohm %20, koaksiyel modellerde 75

Ohm empedansldr.

Resim 1.13: Koaksiyel dijital ses kablosu ekil 1.36: Twisted pair dijital ses kablosu


39/66

33

Kullanm rnekleme Hz Bant GeniliiDSR 32 kHz 4.096 MHzCD/DVD 44.1 kHz 5.6448 MHzDAT 48 kHz 6.144 MHzDVD 96 kHz 12.228 MHzDVD 192 kHz 24.576 MHz

Tablo 1.1: Dijital kaynaklarn rnekleme hz ve bant genilii

1.5.3.3. Video Kablolar

Grnt iletiminde 75 Ohm empedansl koaksiyel kablolar kullanlmaktadr. Grntiletimi kompozit, komponent ve S video grnt aktarm ile yaplabilir. Kompozit iletimdestandart koaksiyel kablo kullanlabilir. S video iletimde grnt iletiminde dual koaksiyelkablo, komponent iletimde multi koaksiyel kablo kullanlmaldr. Koaksiyel kablo dielektrikmateryal tarafndan ayrlan iki iletkenden oluur. Esas olarak elektrik sinyallerini birnoktadan dier bir noktaya tamak amacyla kullanlr. Merkez iletken ve konsantriksarlm d iletken ortak bir eksen oluturur.

Merkezi iletken eitli malzemelerden yaplabilir. En ok kullanlan tek damarl(solid) ya da ok damarl iletkendir. Tek damarl iletken sabit kullanmlarda, seyrek olarakaslarak ya da dk esneklik gereken yerlerde kullanlr. ok damarl iletken ise esnek

kablo kullanlmas gereken yerlerde kullanlr. Merkez iletken, bakr, kalay ya da gmkapl bakr, bakr kapl elik, bakr kapl alminyum olabilir. Kalay ya da gm kapliletken rahat lehimlenebilir ve korozyona kar direnlidir. Bakr kapl elik telden iletken 50MHz'den daha yksek frekanslarda kullanlr ve kabloya dayankllk kazandrr. Koaksiyelkablolarda empedansn, kapasitesinin, zayflamasnn ve geri dn kaybnn dk olmasyaylma hznn yksek olmas istenir.

Resim 1.15: Komponent kablo


40/66

34

Resim 1.16: S-Video kablo

Resim 1.17: Kompozit kablo

1.5.3.4. Hoparlr Kablolar

Ev sinema sistemlerinde kullanlan hoparlr kablolar dk kaybn olduu, esnekkablolar olmaldr. Kablo iletkeninin OFC (oksijenden ar bakr) olmas sesin az kayplahoparlrlere iletimini salar. zolasyon maddesi olarak genelde renkli veya effaf PVCkullanlr. Ses iletiminde yksek performans almak iin iletken kesitinin 1.5 mm2 ve st

olmaldr.

Resim 1.18: Hoparlr kablolar


41/66

35

UYGULAMA FAALYET Ev sinema sisteminin kurulumunu yapnz.

lem Basamaklar neriler Receiver/Amplifikatr yerletiriniz.

Hoparlrleri yerletiriniz.

Hoparlr kablolarn taknz.

Amplifikatr/receiver klarnahoparlrleri balaynz.

Grntleme cihazn balaynz.

Sistemi altrarak test ediniz.

Receiver/amplifikatr cihaznhavalandrma olacak ekildeyerletirmelisiniz.

Cihazn scak kaynaklardan (kaloriferpetei) uzak kurmalsnz.

Ses sisteminin zelliine grehoparlrleri yerletirmelisiniz.

Cihaznzn giri ve klarn yksekiletim balantlarna balayp kontrolettikten sonra sistemi altrmalsnz.

Grntleme cihaznzn balantsnyaparken komponent girileri tercihetmelisiniz.

UYGULAMA FAALYET


42/66

36

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iinEvet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizikontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Receiver/amplifikatrnn yerletirilmesi iin ara gere ve

ekipman ihtiyacn belirlediniz mi?2. Receiver/amplifikatrn teknik verilerini topladnz m?3. Hoparlrlerin yer ve yksekliini tespit ettiniz mi?4. Sisteminize uygun giri ve k balantlarn seebildiniz mi?5. Sisteminize uygun grntleme cihaznzn giriini seebildiniz

mi?6. Meslee uygun kyafet giydiniz mi?7. alma alann ve aletleri tertipli dzenli kullandnz m?8. Zaman iyi kullandnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.


43/66

37

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi komponent video formatdr?A) S/PDIFB) MDRC) YUVD) DVD

2. Parlaklk ve senkronizasyon bilgilerinin tmnn bir tek hatla iletildii video formathangisidir?A) CD

B) KompozitC) S-VideoD) SACD

3. Aadakilerden hangisi surround sound dekoderin grevidir?A) Ses sinyallerini kodlar.B) Ses sinyallerine efekt yaptrr.C) Kayt seslerini birletirir.D) Merkez ve evresel ses sinyalleri ayrt eder.

4. Aadakilerden hangisi A/V receiver video girii deildir?

A) S-videoB) YPbPrC) KompozitD) Multi audio

5. Aadakilerden hangisi bir projeksiyon cihaznn temel yapsnda bulunmaz?A) CMTB) Ik kaynaC) ObjektifD) Besleme kat

6. Aadakilerden hangisi bir projeksiyon TV cihaznn temel yapsnda bulunmaz?A) ProjektrB) Kontrol panelC) EkranD) Radyo tuner

7. Aadakilerden hangisi ileri ses sistemi deildir?A) Dolby pro logicB) Mono soundC) DTS

D)Dolby dijital

LME VE DEERLENDRME


44/66

38

8. Aadakilerden hangisi dinleyicinin karsna yerletirilir?

A) n hoparlrB) Arka hoparlrC) Merkez hoparlrD) evresel hoparlr

9. Dinleyicinin nnde olmayan hoparlr hangisidir?A) n sa hoparlrB) Merkez hoparlrC) n sol hoparlrD) evresel hoparlr

10. Aadakilerden hangisi iyi kablo zellii deildir?A) letken direnci kk olmalB) Kapasitansnn dk olmasC) Yaltm direnci yksek olmalD) Esnek olmas

11. Aadakilerden hangisi kablolarda kullanlan izalasyon ve d klf malzemesideildir?A) PVCB) PolietilenC) Koaksiyel

D) Hologen free

12. Aadaki hangisi komponent video iletiminde kullanlr?A) Tekli koaksiyelB) kili koaksiyelC) l koaksiyelD) Drtl koaksiyel

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilenbilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.

13. ( ) A/V receiverin tm ses girileri ayn kalitededir.14. ( ) A/V receiverin en iyi grnt girii komponent video girilerdir.15. ( ) A/V receiverde grnt kalitesi dk giri S-videodur.16. ( ) A/V receiver dz, rutubete ve toza maruz kalmayaca bir yere yerletirilmelidir.17. ( ) Yetersiz havalandrma A/V receiver cihazn ar snmasna ve hasar grmesine

sebep olmaz.18. ( ) Ev sinema sisteminde grntlenen an hissedebilmek iin hoparlrlerin yeri ve

ykseklii nemlidir.19. ( ) Merkez hoparlr ise dinleyicinin yan tarafnda ve kulak mesafesinde

bulunmaldr.20. ( ) Subwoofer hoparlrlerin bas sesi ok ynldr.


45/66

39

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.


46/66

40

RENME FAALYET-2

Ev sinema sisteminin arzalarn tespit edebileceksiniz.

SMPS (Switch Mode Power Suply) g kaynaklarnn almasn aratrnz.

2. EV SNEMA SSTEM ARIZASININTESPT EDLMESElektronik cihazlar almadnda, arza her zaman cihazdan kaynaklanmaz.

Elektronik cihazn baland prizdeki hasar cihaznzn almamasna sebep olur.Cihaznza elektrik salayan kablo bklmelerden dolay cihaznza elektrik gitmesini nler.almayan elektronik cihaz olduunda, sorun ilk olarak cihaznzn iinde deil, cihaznbeslenmesini salayan d g balantsnda aranmaldr. Cihazn d g balantsnnsalam olduundan emin olduktan sonra cihazn iinde arza aranabilir.

Ev sinema sisteminde kullanlan receiver izlemek istenilen film kaynanaltrmayabilir. Bu cihazn bozuk olduu anlamna gelmez. Farkl ses ve grnt formatlarolduu iin kullanlan film kayna ile receiverin ayn zellikte olup olmadna dikkatetmek gerekir. Film kayna DVD ile receiver elemiyorsa grnt kaynandan filimizlenemez. Kullanlan receiverin zellikleri (Dolby ve DTS) ile film kayna DVDnin aynzellikte olup olmad kontrol edilmelidir.

Yaplan tetkikler sonucunda d g kayna salamsa ve film kayna ile receiverayn zellikleri tayorsa cihaznz hl almyorsa sorun cihazdan kaynaklanmaktadr.

Amplifikatr/receiver cihaz besleme, ses nitesi ve grnt nitesinden oluur. Her

katn arza zellikleri farkldr. Amplifikatr/receiver cihaznn her nitesinin almasnsalayan besleme katdr. G kablosu transformatr ve dorultucu devre kontrol yaplarakamplifikatr/receiver cihazna enerji gelip gelmedii kontrol edilmelidir.

Devrenin enerjisini salayan transformatrdr. Amplifikatr/receiver cihazndaolabilecek l alc arzalarnn kaynanda muhtemel arza g kayna arzasdr. Gkaynann kontrolne enerji kablosundan balanmaldr.

Enerji kablosu ohmmetre ile salamlk kontrol yaplabilir. Kabloda kopukluk varsabu yolla tespit edilebilir. Dier yol ise enerji altnda kablo knda AC 220 Volt ebekegerilimi lmdr. Bu yntem arplma riski olduundan emniyet tedbirlerine gerekli zen

gsterilmelidir. l aleti AC Volt kademesinde gerekli nlemler alndktan sonra bu ilemyaplabilir.

RENME FAALYET2

AMA

ARATIRMA


47/66

41

Enerji kablosu salamsa bir sonraki eleman sigortalardr. Elektrik ebekesindekidalgalanmalar veya yksek akm ekimlerinden dolay cihaznzn g sigortas yanmolabilir. Cihazn gvenlii salayan g sigortas salaml kontrol edilmelidir. Sigortalarnarzas tespiti gzle ya da enerji yokken l aleti ohmmetre ya da k sa devre kontrolkademesinde yaplabilir.

Resim 2.1: Besleme sigorta kontrol

Sigortalarn ardndan transformatrn kontrol yaplmaldr. Transformatr primer vesekonder sarglarnda olutuundan her iki sargda ohmmetre ile llmelidir. Sekonderempedans primere nazaran ok kk llmelidir. Yine transformatr kontrol enerjialtndayken de yaplabilir. Sekonder knda alternatif gerilim lmyle bu ilemyaplabilir.

Transformatr knda diyot ve kondansatrden oluan dorultma ve filtre devresimevcuttur. Diyotlar tek ynde akm geiren yar iletken elemanlardr, bu elemanlar birbacan skp ohmmetre ile doru ve ters yn lmleri yaplarak arza tespiti yaplabilir yada skmeden l aletinin diyot kademesinde diyot doru yn eik gerilimi olan (0,5V-0,7V), ters yn ak devre gerilimleri llerek de yaplabilir.

Resim 2.2: Besleme kat kpr diyodu Resim 2.3: Besleme kat transistrleri

Dorultma nitesi knda regle ilemi yaplr. Bu ilemler de entegre devreler

sklkla kullanldndan arza tespitinde DC gerilim lm en etkin yntemdir.


48/66

42

Buraya kadar anlatlan g kayna dnda amplifikatr/receiver cihaznda

anahtarlamal tip g kaynaklarnda kullanlmaktadr. Bu tip g kaynaklarnda ebekegerilimi nce dorultulup sonra MOSFET transistrlerce kesilerek transformatrlereuygulanr. Transformatr kndan geri besleme yaplarak MOSFET transistr srenentegre devre osilatre kontrol girii yaplr. G kontrol bu entegre kontrolndeMOSFETin DC ebekeyi kesme zamanlamasyla yaplr. Yine bu tip g kaynandaki arzatespitinde bir nceki g kaynanda anlatlan yntemler kullanlr.

Transformatr ve dorultucu devre arasnda kablo kullanlmsa salaml kontroledilip diyotlar ve dorultucu kondansatrler kontrol edilmelidir. Besleme katnda yksekenerji olduundan souk lehim kontrol de yaplmaldr.

Mzik setinde hoparlr klarnn ksa devre edilmesi, uygun olmayan omajlhoparlrn kullanlmas, s havalandrma klarnn kapatlmas mzik setinin g katentegresini bozar. Dier bir arza sebebi rutubetli, tozlu ortamlar ve cihaz ierisine drlenyabanc maddelerdir. Cihaz iine havalandrma aralklarndan drlen metal bir yabancmadde ksa devrelere sebep olup cihazn arzasna sebep olabilir. Bu yzden gzle yaplacakbir kontrol arza tespitinde ve arzann giderilmesinde izlenecek yol iin nemlidir.

Cihaznzn g sigortalar salam ise sorun cihazn iindeki devrelerdenkaynaklanmaktadr. Bunun iin cihazn kapan amanz gerekmektedir. Kapak gvdeyegemeli veya vidal ekilde monte edilmi olabilir. Kapan balant noktalar tespit edilerekama ilemi gerekletirilmelidir. Kapak almyorsa zorlamamaldr. Yaplan mdahale

sonucu kapak almyorsa kapan balant noktalar tekrar gzden geirilmelidir.Amplifikatr/receiver cihaz, DVD player veya uydu receiver cihazlar ile ayn kutuiinde olabilir. Cihazn kapa aldnda sistemi oluturan niteler incelenmeli arzaaramas sonra yaplmaldr.

Resim 2.4: Uydu receiver+DVD+amplifikatr/receiver i grn


49/66

43

Resim 2.5: DVD+amplifikatr/receiver i grn

A/V receiverin giri ve k balant noktalarnda arza var ise bu durum cihaznalmasn engelleyecektir. Cihaznzn giri ve k balantlar kontrol edilerek soketleringiri ve k niteleriyle irtibatl olduundan emin olunmaldr.

Ev sinema sisteminizin hoparlrlerinden ses gelmiyorsa cihaznzn ses kat arzaldr.Ses kat arzalar ses katna enerji gelmediinden, ses ilemcisinin veya ses k

entegrelerinin yanmasndan kaynaklanr. Ses kat enerji girileri kontrol edilmelidir. Ses katgirilerine enerji geliyorsa ses ilemcisi bozulmu veya tmleik ya da her k iin ayr olanses k entegreleri yanm olabilir.

Resim 2.6: k kat transistrleri


50/66

44

Resim 2.7: k kat transistrleri

Ev sinema sisteminizde ekranda grnt yoksa A/V receiver cihaznzn grnt(video) kat bozulmutur. Video katna enerji gelmiyorsa ekranda grnt izlenemez. Videoenerji girii kontrol edilmelidir.

Resim 2.8: Video kat besleme girii

Video katna enerji gelip ekranda grnt yoksa cihaznzn video srcs bozulmuolabilir.


51/66

45

ekil 2.9: Video src entegresi

Ev sinema sisteminde ayn konumdaki hoparlrlerden ses gelmiyorsa ses kkatndaki ses entegresi bozulmu olabilir. Tek bir hoparlrden ses gelmiyorsa balantkablosu kontrol edilmelidir. Balant kablosu salam ise hoparlrn salaml kontroledilmelidir. Hoparlrlerin zerinde yazan omik direntir. AVO metrenin ohm kademesindehoparlr ularndaki llen deer ile hoparlr zerindeki deer ayn deilse hoparlrbozuktur.

Resim 2.10: Kabin iindeki hoparlr Resim 2.11: Kabin iindeki hoparlrn kontrol


52/66

46

UYGULAMA FAALYET Ev sinema sisteminin arzalarn tespit ediniz.

lem Basamaklar neriler

Cihaznzn enerjisini kesiniz.

Cihaznzn kapak vidalarn sknz.

Cihaznzn amplifikatr besleme giriinitespit ediniz.

Amplifikatr besleme gerilimleri kontrol

ediniz.

k kat gerilim noktasn tespit ediniz.

k kat gerilimlerini kontrol ediniz.

k balant noktalarn kontrol ediniz.

Cihaznn arzasn tehis etmek iinara, gere ve ekipman ihtiyacnbelirlemelisiniz.

Cihaznzn devre emasn teminetmelisiniz.

Cihazn balant noktalarn emazerinden tespit etmelisiniz

Cihaznzda lme yapmadan ncegvenlik tedbirlerini almalsnz.

lm yaparken l aletinizin dorukonumda olduuna dikkat etmelisiniz.

UYGULAMA FAALYET


53/66

47

KONTROL LSTES


Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Amplifikatr/receiver cihaznn arzasn tehis etmek iin ara

gere ve ekipman ihtiyacn belirlediniz mi?2. Cihaznzn teknik verileri topladnz m?3. Priz ve g kablosunu kontrol ettiniz mi?4. Cihazn kapak balant vidalarn belirlediniz mi?

5. Cihaznz oluturan niteleri belirlediniz mi?6. Amplifikatr besleme gerilimleri kontrol ettiniz mi?7. k kat gerilimlerini kontrol ettiniz mi?8. k balant noktalarn kontrol ettiniz mi?9. Besleme gerilimlerini kontrol ettiniz mi?10.Hoparlrleri kontrol ettiniz mi?11.Zaman iyi kullandnz m?

DEERLENDRME



54/66

48

LME VE DEERLENDRME


1. ( ) Elektronik cihazlar almadnda, arza her zaman cihazdan kaynaklanr.

2. ( ) Amplifikatr / receiver cihaznn her nitesinin almasn salayan besleme

katdr.

3. ( ) Besleme nitesinin kontrol, besleme klar llerek yaplabilir.

4. ( ) Besleme dorultucu diyotu yanm ise besleme kat almaz.

5. ( ) Besleme sigortas her cihazda bulunur.

6. ( ) Diyotlarn arzas diyotun bir bacann sklp ohmmetre ile doru ve ters yn

lmleri yaplarak arzas tespit edilebilir.

7. ( ) Ses ilemcisi bozulmu ise hoparlrlerden ses duyulur.

8. ( ) Grnt yoksa video srcs bozulmu olabilir.

9. ( ) Ses kat almadnda grnt kat almaz.

10. ( ) Hoparlrlerin zerinde yazan omik diren deeridir.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

LME VE DEERLENDRME


55/66

49

RENME FAALYET3

Ev sinema sisteminin arzalarn giderebileceksiniz.

Scak hava flemeli s havyasnn kullanm klavuzlarn inceleyiniz.

3. EV SNEMA SSTEM ARIZALARININGDERLMES

Amplifikatr/receiver cihazlarnda arzal elemanlar elektronik karta zarar verilmedenyerinden kartlmaldr. Elektronik elemanlarn elektronik karttan sklebilmeleri iin yntem uygulanr: Blendajl kablo teknii, lehim pompas teknii, s havyas ile lehimskme

3.1. Blendajl Kablo Teknii

Resim 3.1: Blendajl kablo

Kablolarn evresindeki sarmal sarglara blendaj denir. Bir para blendajl kabloalnarak i ksm boaltlr. Blendajn u ksm pasta ya da reine ile kaplanarak sklecekbalant noktasna yerletirilir. Yeterli scakla ulam havya blendajn stneyerletirilerek balant noktasndaki lehimin blendaj stne gemesi salanr blendaj balantnoktasndan ayrlarak havya ile stlp artk lehimlerden temizlenir. Balant noktasndakilehim yeterince temizlenmemise bu ilemler tekrar edilir. mknlar msait deilse bu lehimskme nerilir. artlar msaitse dier lehim skme metotlar tavsiye edilir.

3.2. Lehim Pompas Teknii

Resim 3.2: Lehim pompas ile lehim sklmesi

RENME FAALYET3

AMA

ARATIRMA


56/66

50

Arzasndan phelenilen ve salamlk kontrol yaplmak istenen ya da bozuk olan

eleman kart zerinden skmek iin lehim pompas kullanlr. Lehim pompasnn itme koluileriye srlerek baparmak ekme dmesinde hazr bekletilir. Havya ile lehim pompasular sklecek olan balant noktasna yaklatrlr. Havya ucu elektronik malzemeninsklecek ayana dedirilir. Elektronik malzemenin balant noktasndaki lehim, havya ileeritilmeye balandnda pompann ekme dmesine baslarak erimi olan lehim pompatarafndan emilir. Sklecek noktada lehim kalmsa bu ilem birka defa tekrarlanr.

3.3. Is Havyas le Lehim Skme

Resim 3.3: Is havyas

Is havyalar genellikle iki ksmdan oluur: Rezistansl s havyas, scak havaflemeli s havyas

Cihaz kontrol panelinin solunda scak hava flemeli s havyasnn kontrol dmeleri,sanda ise rezistansl s havyasnn kontrol dmeleri bulunmaktadr. Scak hava flemelis havyas HOR AIR dmesiyle aktif olur. AR dmesi min-maks. yaplarak flenenhavann miktarn arttrp azaltabiliriz. HEATER dmesi ile min-maks. yaplarak flenenhavann scakl ayarlanr.

Resim 3.4: Is havyas ile lehim sklmesi

Bozuk ya da sklecek malzemenin ayana uygun aparat seilerek havya ucunuyaklatrp balant lehimlerini eriterek bir cmbz ya da karga burun ile malzeme yerindensklebilir.

Lehimlerin akmamas iin bu ilemler dz bir zemin zerinde yaplmaldr.


57/66

51

3.4. Kart Temizleme

Amplifikatr/receiver cihazlarda oluan arzalar sadece elektronik elemanlarnbozulmasndan meydana gelmeyebilir. Kartta oluan hasarlarda cihazn almamasna nedenolur. Cihazn kartna yaplan gzle inceleme ve bakm amplifikatr/receiver cihaznzn ksazamanda tamir edilmesini salayabilir. Bu yntem hem zamandan tasarruf salarken hem decihaz zerinde yaplacak lmeleri daha doru yapmanz salar. Amplifikatr/receivercihazn kartnda inceleme yaplabilir: Souk lehim, atlak kontrol, elektronik kartntemizlenmesi

3.5. Souk Lehimler

Amplifikatr/Receiver cihazlarnn kartlarnn yapm srasnda elektronik elemanlarnayak terminalleri karta iyi lehimlenmemi olabilir. Cihazn almas srasnda elemanlarnsnmasndan veya sarsntdan dolay malzemelerin balant terminalleri lehim noktalarndanayrlr. Yaps bozulmu veya ayak terminalleriyle irtibat olmayan lehimlere souk lehimdenir. Souk lehimler mat grnmldr. Souk lehim olan yerlerin lehimleritazelenmelidir.

3.6. atlak Kontrol

Amplifikatr/receiver cihazlarnn uygun tanmamasndan dolay cihazn kartlarnda

atlak meydana gelebilir. Bu da amplifikatr/receiver cihazlarnn almamasna sebep olur.Montaj esnasnda veya usta olmayan kiilerin mdahaleleri sonucunda da kart zerindeatlaklar meydana gelir. Pratik olarak kart esnetme ya da byk mercekler yoluyla atlakkontrol yaplabilir.

Resim 3.5: Byte ile kontrol

3.7. Temizleyici Svlar

Amplifikatr/receiver cihazlarnn iindeki tozlarn nemlenmesiyle elektronik

malzemeler arasnda istenmeyen ksa devreler meydana gelir. Bunu nlemek iin elektronikkartn temizlenmesi gerekmektedir. Pratik olarak kart temizlemek iin tiner kullanlr. Kl bir


58/66

52

boya fras ile tinerin karta tatbik edilerek kurutulmas beklenir. Elektronik malzeme satan

dkknlardan alnacak board cleaner temizleyici svlarla da amplifikatr/receiver cihaznnkartlar temizlenebilir.

Resim 3.6: Temizleme spreyi ile temizleme


59/66

53

UYGULAMA FAALYET Ev sinema sisteminin arzalarn gideriniz.

lem Basamaklar neriler Mzik seti kabininin vidalarn sknz. Koruyucu kapa kartnz. Arzal elektronik devreyi kontrol ediniz.

Arzal eleman belirleyiniz. Arzal elektronik kart gvdeden sknz.

Besleme kartndan arzal eleman (meseladiyotu) havya ve lehimleme pompas

kullanarak sknz.

Salam eleman (diyotu) karta takplehimleyiniz.

Devre kartn amplifikatr/receivercihaznda yerine taknz. Cihaza enerji verip test ediniz. Cihaznzn kapaklarn kapatnz. Arzal hoparlrleri deitiriniz.

Cihazn enerjisinin kesilmi olduundan

emin olmalsnz. alma alann temizleyerek hazr hle

getirmelisiniz. Deiik llerde el ve g aletleri

temin etmelisiniz. Sktnz paralar koymak iin

kk bir kap hazrlamalsnz. alma srasnda paralar zorlayarak

karmamaya zen gstermelisiniz. alrken dier devre kartlarna zarar

vermemeye zen gstermelisiniz. Lehimleme ileminde uygun g ve uca

sahip havya kullanmalsnz. Lehimleri temizleme pompas ile

skmelisiniz. Yzeyleri havya ile gerektii kadar

stmalsnz. Deitireceiniz elemanlarn kutup

ularna dikkat etmeyi unutmaynz.

UYGULAMA FAALYET


60/66

54

KONTROL LSTES


Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Cihazn enerjisini kestiniz mi?2. Amplifikatr/receiver cihaznn arzann giderilmesi iin ara

gere ve ekipman ihtiyacn belirlediniz mi?3. Arzal kart yerinden karttnz m?4. Lehimleme ileminde uygun g ve uca sahip havya setiniz

mi?

5. Havya ucunu uygun scakla getirdiniz mi?6. Lehim pompas ile diyot balant ularndaki lehimleri

kardnz m?7. Salam diyodu yerine taktnz m?8. Salam diyot terminallerini gvdeye lehimlediniz mi?9. Kart yerine monte ettiniz mi?10.Fii takp cihaz test ettiniz mi?11.Zaman iyi kullandnz m?

DEERLENDRME



61/66

55

LME VE DEERLENDRME


1. ( ) Elektronik elemanlarn, elektronik karttan sklebilmeleri iin yntemuygulanr: Blendajl kablo teknii, lehim pompas teknii, s havyas ile lehim skme

2. ( ) Cihazn almas srasnda elemanlarn snmasndan veya sarsntdan dolaymalzemelerin balant terminalleri lehim noktalarndan ayrlmaz.

3. ( ) Cihazlarnn iindeki tozlarn nemlenmesiyle elektronik malzemeler arasndaistenmeyen ksa devreler meydana gelir.

4. ( ) Kart temizlemek iin su kullanlr.

5. ( ) Elektronik elemanlar skerken cihazn enerjisi kesik olmaldr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

LME VE DEERLENDRME


62/66

56

MODL DEERLENDRMEBu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizikontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Amplifikatr/receiverin yerleim yerini tespit edebildiniz mi?2. Cihazn zelliine gre hoparlr yerleimini yapabildiniz mi?3. Cihazn zelliine gre kablo balantlarn yapabildiniz mi?4. Grnt cihazn balayabildiniz mi?5. Amplifikatr/receiver besleme gerilimlerini kontrol edebildiniz mi?6. Amplifikatr/receiver besleme k gerilimlerini kontrol edebildiniz

mi?7. Hoparlrleri kontrol edebildiniz mi?8. Arzal devre elemann deitirebildiniz mi?9. Arzal hoparlrleri deitirebildiniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetlerini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz

Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.1. Aadakilerden hangisi grnty ekrana yanstr?

A) PlazmaTVB) CRTC) Projeksiyon TVD) LCD TV

2. Aadakilerden hangisi A/V girii deildir?A) KomponentB) KompozitC) Audio dijital koaksiyelD) YCrCb

3. Aadakilerden hangisi surround sound dekoder knda bulunmaz?A) Sol kanalB) Yzeysel kanalC) evresel kanalD) Sa kanal

MODL DEERLENDRME


63/66

57

4. Aadakilerden hangisi A/V receiver video kdr?

A) MultiB) DVDC) CDD) YPbPr

5. Aadakilerden hangisi projeksiyon giriidir?A) AVGB) CRTC) LCDD) S-Video

6. Aadakilerden hangisinin noktalar florasan ampulcklerden yaplmtr?

A) LCD TVB) Plazma TVC) CRTD) Projeksiyon TV

7. Aadakilerden hangisi tiz sesleri veren hoparlrdr?A) TwowayB) WooferC) TweeterD) Midrange


8. ( ) Projeksiyon cihazna bilgisayar, video, DVD, fotoraf makinesi, kamera, uydureceiver, ses sistemi vb. cihazlar balanabilir.

9. ( ) Projeksiyon TVlerde grnt ekranda olumaktadr.10. ( ) Projektrler optik lenslerin zelliine gre isim alr.11. ( ) Dolby dijital ve DTS sistemlerde surround sound bant genilii 100Hz-7KHztir.12. ( ) DTS dolby dijitale benzeyen rakip sistemdir.13. ( ) THX: Yksek kalite ev sinema sistemlerinde kullanlan gvence iaretidir.14. ( ) Ev sinema sisteminde hoparlrler yerletirilirken hoparlrlerin dinleyiciye olan

uzakl ve as nemlidir.15. ( ) Hoparlrleri yerletirirken merkez, sa ve sol n hoparlr ayn hizada ve kulakseviyesi yksekliinde olmaldr.

16. ( ) Her ses sistemindeki hoparlr yerleimi ayndr.17. ( ) Dijital ses iletiminde rnekleme frekanslarnn yksek olmas sebebiyle kullanlan

kablonun bant geniliinin yksek olmas gerekir.18. ( ) Grnt iletiminde 25 Ohm empedansl koaksiyel kablolar kullanlmaktadr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyetlere geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.


64/66

58

CEVAP ANAHTARLARIRENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI

1 C2 B3 D4 D5 A6 D7 B8 C

9 D10 D11 C12 C13 Yanl14 Doru15 Yanl16 Doru17 Yanl18 Doru

19 Yanl20 Doru

RENME FAALYET2NN CEVAP ANAHTARI

1 Yanl2 Doru3 Doru4 Doru5 Doru6 Doru7 Yanl8 Doru9 Yanl

10 Doru

CEVAP ANAHTARLARI


65/66

59

RENME FAALYET3N CEVAP ANAHTARI

1 Doru2 Yanl3 Doru4 Yanl5 Doru

MODL DEERLENDRMENN CEVAP ANAHTARI

1 C2 C3 B4 D5 D6 B7 C8 Doru9 Yanl

10 Doru11 Yanl12 Doru13 Doru14 Doru15 Doru16 Yanl17 Doru18 Yanl


66/66

KAYNAKA eitli firmalarn kullanma klavuzlar

KAYNAKA

ev sİnema sİstemlerİ

Documents