chuong 3 xu ly tin hieu so

Upload: cao-toa

Post on 04-Apr-2018

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    1/21

    Chng IIING DNG BIN I FOURIER PHN TCH TN

    HIU S V H X L S

    3.1. Bin i Fourier ca dy s

    3.1.1. Bin i Fourier thun

    a. nh ngha:Nu dy x(n) tha mn iu kin:1( )x n= [3.1-1]

    th s tn ti php bin i fourier nh sau:

    ( ) ( ).j j n

    n

    X e x n e

    =

    = [3.1-2]

    Bin i Fourier chuyn dy s x(n) thnh hm phc ( )jX e [3.1-2] l biu

    thc bin i Fourier thun v c k hiu nh sau:

    FT[x(n)] = ( )jX e [3.1-3 ]

    Hay : x(n) FT ( )jX e [3.1.-4]

    (FT l vit tt ca thut ng ting anhFourier Transform )

    K hiu ( )jX e phn bit php bin i Fourier ca dy s x(n) vi php

    bin i Fourier ca hm lin tc x(t): [ ]x(t) = ( ) ( ). .j tFT X x t e dt

    = Biu thc bin i Fourier ca dy s x(n) [3.1-2] l xut pht t biu thc bin

    i Fourier ca hm lin tc x(t), v khi hm di du tch phn l dy ri rc th phi

    thay du tch phn bng du tng.

    Do tnh cht tun hon ca hm m je nn ( )jX e l hm tun hon ca bin

    vi chu k 2 :

    ( 2 ) ( 2 )

    ( ) ( ). ( ). ( )j k j k n j n j

    X e x n e x n e X e

    + +

    = = =

    iu c ngha l ch cn nghin cu hm tn s ca cc dy ri rc x(n) vi

    ( , ) hoc (0,2 ) .

    S dng bin i Fourier cho php nghin cu ph ca tn hiu s ca h x l

    s. Nu x(n) l tn hiu s th FT[x(n)]= ( )jX e l ph ca x(n), cn nu h(n) l c

    tnh xung ca h x l s th FT[h(n)]= ( )jH e l c tnh tn s ca h x l s.

    b. S tn ti ca bin i Fourier

    Theo nh ngha bin i Fourier thun [3.1.2] ch tn ti nu x(n) tha mn

    in kin tng tuyt i [3.1-1]. iu c ngha l, nu dy x(n) tha mn iu kin

    102

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    2/21

    [3.1-1] th chui [3.1-2] s hi t v hm ( )jX e , nn x(n) tn ti bin di Fourier.

    Ngc li, nu dy x(n) khng tho mn iu kin [3.1-1] th chui [3.1-2] s phn

    k, v th hm ( )jX e s khng tn ti v x(n) khng c bin i Fourier.

    Cc tn hiu s x(n) c nng lng hu hn:2

    ) )xn

    E x n

    =

    = <

    lun tha mn

    iu kin [3.1-1]], do lun tn ti bin i Fourier.

    V d 3.1: Hy xt s tn ti v tm bin i Fourier ca dy sau:

    a. u(n) b. 2 . ( )n u n c. 2 . ( )n u n

    d. ( )n e. ( )n k f. ( )Nrect n

    Gii: a.0

    ( ) 1n n

    u n

    = =

    = =

    Hm u(n) khng tha mn [3.1-1] nn khng tn ti bin i Fourier.b.

    0

    2 . ( ) 2n n

    n n

    u n

    = =

    = =

    Hm 2 . ( )n u n khng tha mn [3.1-1] nn khng tn ti bin i Fourier

    c. 10

    12 . ( ) 2 2

    1 2n n

    n n

    u n

    = =

    = = =

    Hm 2 . ( )n u n tha mn [3.1-1] nn tn ti bin i Fourier

    ( )

    1

    0 02 . ( ) 2 . ( ) . 2 . 2 .

    nn n j n n j n j

    n n nFT u n u n e e e

    = = = = = = Vy: 1

    1 12 . ( )

    1 2 1 0,5.n

    j jFT u n

    e e

    = = [3.1-6]

    d. ( ) 1n

    n

    =

    =

    Hm ( )n tha mn [3.1-1] nn tn ti bin i Fourier:

    [ ] 0( ) ( ). 1. 1j n jn

    FT n n e e

    =

    = = = [3.1-7]

    e. Chui [3.1-1] l hi t vi ( )n k hi t nn n c bin i Fourier:

    [ ]( ) ( ). 1.j n j kn

    FT n k n k e e

    =

    = = [3.1-8]

    f.1

    0

    ( ) 1N

    Nn n

    rect n N

    = =

    = = <

    Hm ( )Nrect n tha mn [3.1-1] nn n tn ti bin i Fourier:

    [ ] ( )1

    0

    1( ) ( ).

    1

    j NN nj n jN N

    jn n

    eFT rect n rect n e e

    e

    = =

    = = =

    [3.1-9]

    103

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    3/21

    C th thy rng cc dy c di hu hn lun lun tn ti php bin i

    Fourier, cn cc dy c di v hn s tn ti bin i Fourier nu chui [3.1-1] ca

    n hi t.

    c. Cc dng biu din ca hm ( )jX e

    V ( )j

    X e

    l hm phc, nn c th biu din n di dng,phn thc v phno, modul va argumen, ln v pha.

    1. Dng phn thc v phn o

    ( ) ( ) ( )j R IX e X jX = + [3.1-10]

    Theo cng thc Euler c:

    [ ]( ) ( ). ( ). cos( ) sin( )j j nn n

    X e x n e x n n j n

    = =

    = = [3.1-11]

    Hm phn thc: ( ) Re ( ) ( ).cos( )j

    RnX X e x n n

    = = = [3.1-12]

    Hm phn o: ( ) Im ( ) ( ).sin( )j

    In

    X X e x n n

    =

    = = [3.1-13]

    2. Dng modul v argumen( )( ) ( ) .j j jX e X e e =

    M un: 2 2( ) ( ) ( )j R IX e X X = + [3.1-15]

    Argumen:2

    2 ( )( ) arg ( ) arctg ( )j R

    IXX e X

    = =

    [3.1-16]

    ( )jX e c gi l hm bin tn s, n l hm chn v i xng qua trc

    tung: ( ) ( )j jX e X e =

    ( ) c gi l hm pha tn s, n l hm l v phn i xng qua gc ta :

    ( ) ( ) = .

    3. D ng ln v pha

    ( )( ) ( )j j jA e A e e = [3.1-17]

    Hm ln ( )jA e c th nhn gi tr dng hoc m: ( ) ( )j jX e A e = [3.1-18]

    Cn: arg ( ) ( ) ( )jA e + = [3.1-19]

    Hm pha: ( ) ( ) arg ( )jA e = [3.1-20]

    Vi arg ( )jA e ph thuc vo du ca hm ( )

    jA e nh sau:

    arg ( ) 0 ( ) 0

    arg ( ) ( ) 0

    j j

    j j

    A e khi A e

    A e khi A e

    = =

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    4/21

    Mt cch tng qut, c th vit:

    ( )arg ( ) 1

    2 ( )

    jj

    j

    A eA e

    A e

    =

    Theo [3.1-19], c th biu din hm pha ( ) di dng nh sau:

    ( )( )= ( )- 1

    2 ( )

    j

    j

    A e

    A e

    [3.1-21]

    V d 3.2: Hy xc nh cc hm phn thc phn o, modul v argument, ln ca

    hm tn s ( ) os(2 ).j jX e c e =

    Gii: Theo [3.1-11] c: ( ) os(2 ). os( ) - j os(2 ).sin( )jX e c c c =

    Hm phn thc: ( ) os(2 ). os( )RX c c =

    Hm phn o:( ) - os(2 ).sin( )

    I

    X c =

    Modul: 2 2 2 2( ) os (2 ). os ( ) + os (2 ).sin ( ) os(2 )jX e c c c c = =

    Argumen:cos(2 ).sin( )

    ( )cos(2 ).cos( )

    arctg

    = =

    Hm ln: ( ) os(2 )jA e c = )

    Hm pha:os(2 )

    ( )=- - 12 os(2 )

    c

    c

    d. Quan h gia bin i Fourier v bin i ZTheo biu thc nh ngha [2.1-1] ca bin i Z ta c:

    [ ]( ) ( ) ( ). nn

    ZT x n X z x n z

    =

    = = vi [ ]( ) : x xRC X z R z R +< 0 l x(n) b gi tr k, mu, nu k

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    8/21

    Tn hiu x(n) c ph tn l [ ]( ) ( )jX e FT x n = , hy tm ph tn s ca tn hiu

    iu bin y(n) = x(n ).cos( 0 n)

    Gii: C:0 0

    0cos( ) 2

    j n j ne en

    =

    Do : [ ] 0 00 1 1( )cos( ) ( ) ( )2 2j n j nFT x n n FT x n e FT x n e = +

    Theo tnh cht dch ca hm tn s nhn c:

    [ ] 0 0( ) ( )01 1

    ( )cos( ) ( ) ( )2 2

    j jFT x n n x n e x n e += + [3.1-31]

    Biu thc [3.1-31] chnh l ni dung ca nh l iu bin.

    d. Tnh cht bin o:bin i Fourier ca cc dy thc c bin o x(n) v x(-n) l

    hai hm lin hp phc.

    Nu: [ ] ( )( ) ( ) ( ) .j j jFT x n X e X e e = =

    Th: [ ] * ( )( ) ( ) ( ) ( ) .j j j jFT x n X e X e X e e = = = [3.1-32]

    Chng minh: theo biu thc bin i Fourier thun [3.1-2] c:

    [ ] ( )( ) ( ) ( ) ( )j n j n n jn n

    FT x n x n e x n e X e

    = =

    = = =

    V x(-n) l dy thc nn *( ) ( )j jX e X e = , do nhn c [3.1-32].

    Nh vy, cc dy thc nhn qu v phn nhn qu tng ng c hm bin

    tn s ging nhau, cn hm pha tn s ngc du.

    V d 3.7: Hy tm ( ) 2 ( )j nX e FT u n =

    Gii: Theo biu thc [3.1-6] v biu thc bin o c:1

    2 ( )1 0,5

    njFT u n e

    =

    e. Hm tn s ca tch chp hai dy:Hm tn s ca tch chp hai dy bng tch chp

    ca hai dy thnh phn.

    Nu: [ ]1 1( ) ( )jFT x n X e = v [ ]2 2( ) ( )

    jFT x n X e =

    Th : [ ]1 2 1 2( ) ( ) * ( ) ( ). ( )j j jY e FT x n x n X e X e = = [3.1-33]

    Chng minh: theo biu thc bin i Fourier thun [3.1-2] c:

    [ ]1 2 1 2( ) ( ) * ( ) ( ) ( ) .j j n

    n n

    Y e FT x n x n x k x n k e

    = =

    = =

    1 2( ) ( ) ( ). . .j j n j k j k

    n k

    Y e x k x n k e e e

    = =

    =

    Hay:( )

    1 2 1 2( ) ( ). ( ). ( ). ( )j j k j n k j j

    n n

    Y e x k e x n k e X e X e

    = =

    = =

    V d 3.9: Hy tm ( ) 2 ( ) * ( 1)j nX e FT u n n =

    109

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    9/21

    Gii: S dng biu thc [3.1-6], [3.1-8] vi k= 1, v [3.1-33], tm c:

    12 ( )

    1 0,5n

    jFT u n

    e

    = v

    [ ]( 1) jFT n e =

    Vy:1

    ( )1 0,5 1 0,5

    jj j

    j j

    eX e e

    e e

    = =

    f. Hm tn s ca tch hai dy:Hm tn s ca tch hai dy bng tch chp ca hai

    hm tn s thnh phn chia cho 2.

    Nu [ ]1 1( ) ( )jFT x n X e = v [ ]2 2( ) ( )

    jFT x n X e =

    Th [ ]'( ) '

    1 2 1 2

    1( ). ( ) ( ). ( )

    2j jFT x n x n X e X e d

    = [3.1-34]

    Hay: [ ]1 2 1 21

    ( ). ( ) ( )* ( )2

    j jFT x n x n X e X e

    = [3.1-35]

    Chng minh: theo biu thc bin i Fourier thun [3.1-2] c:

    [ ] [ ]1 2 1 2( ). ( ) ( ). ( ) .j n

    n

    FT x n x n x n x n e

    =

    =

    Khi thay 1( )x n bng biu thc bin i Fourier ngc ca n:

    ' ' '1 1

    1( ) ( ). .

    2j j nx n X e e d

    =

    Th: [ ]' ' '

    1 2 1 2

    1( ). ( ) ( ). . . ( ).

    2j j n j n

    n

    FT x n x n X e e d x n e

    =

    = [3.1-36]

    [ ]' '( ) '

    1 2 1 21( ). ( ) ( ) ( ). .

    2j j n

    n

    FT x n x n X e x n e d

    =

    =

    [ ]' '( ) '

    1 2 1 2 1 2

    1 1( ). ( ) ( ) ( ). ( )* ( )

    2 2j j j jFT x n x n X e X e d X e X e

    = =

    g. Cng thc Parseval tnh nng lng ca tn hiu theo hm ph.

    22 1( ) ( )

    2j

    xn

    E x n X e d

    =

    = = [3.1-37]

    Chng minh: Vit li biu thc [3.1-36] di dng:

    ' ' '1 2 1 2

    1( ). ( ). ( ). ( ). . .

    2j n j j n j n

    n n

    x n x n e x n X e e d e

    = =

    =

    Chia c 2 v ca biu thc trn cho j ne , nhn c:

    ' ' '1 2 1 2

    1( ). ( ) ( ). . ( ).

    2j n j

    n n

    x n x n x n e X e d

    = =

    =

    Hay:' ' '

    1 2 1 2

    1( ). ( ) ( ). ( ).

    2j j

    n

    x n x n X e X e d

    =

    =

    Khi cho 1 2( ) ( ) ( )x n x n x n= = th theo [1.3-5], v tri ca biu thc trn chnh lnng lng xE ca tn hiu s ( )x n :

    110

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    10/21

    22 1 1( ) ( ). ( ). ( ) .

    2 2j j j

    xn

    E x n X e X e d X e d

    =

    = = =

    Hay:2 1

    ( ) ( ).2x xn

    E x n S d

    =

    = = [3.1-38]

    Trong :

    2

    ( ) ( )j

    xS X e

    = [3.1-39]( )xS c gi l hm mt ph nng lng ca tn hiu s x(n), n l hm

    chn v i xng qua trc tung. V bn cht vt l, hm mt ph nng lng ( )xS

    ca tn hiu trn trc tn s.

    V d 3.9: Hy xc nh nng lng ca tn hiu s ( ) 2 ( )nx n u n= theo c hm thi

    gian v hm ph, so snh kt qu nhn c.

    Gii: Theo hm thi gian c:

    2 21

    0 0

    1 4( ) (2 ) 41 4 3

    n nx

    n n n

    E x n = = =

    = = = = =

    xc nh nng lng theo hm ph, trc ht tm:

    1 1( ) 2 ( ).

    1 0,5 1 0,5cos 0,5sinj n j n

    jn

    X e u n ee j

    =

    = = = +

    Vy: 2 21 1

    ( )(1,25 )(1 0,5 ) (0,5sin )

    jX ecoscos

    = =

    +

    Tnh nng lng ca x(n) bng cng thc Parseval [3.1-37]:

    2 2

    (1, 25 1) ( )1 1 1 1 2.

    2 1, 25 2 1, 25 1 1, 25 1

    tg

    Ex d arctgcos

    +

    = =

    1 1 33 (0)

    0,75 2 2 0,75 0,75 4Ex arctg tg tg arctg

    = = = =

    h. o hm ca hm tn s

    Nu: [ ]( ) ( )j

    FT x n X e

    =

    Th: [ ]( )

    . ( )jdX e

    FT n x n jd

    = [3.1-40]

    Chng minh: Theo biu thc bin i Fourier thun ta c:

    [ ]( )

    ( ) ( ) ( ). . . ( ).j

    j j n j n

    n n

    dX eX e FT x n x n e j n x n e

    d

    = =

    = = =

    Nhn c hai v biu thc ny vi j, nhn c biu thc [3.1-40]

    V d 3.10: Hy tm bin i Fourier ca dy ( ) 2 . . ( )nx n n u n=

    Gii: Ta c:1

    2 . ( )1 0,5.

    nj

    FT u ne

    =

    111

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    11/21

    Theo [3.1-40] c: 21 0,5. .

    2 . . ( )1 0,5. (1 0,5. )

    jn

    j j

    d eFT n u n j

    d e e

    = =

    i. Ph tn s ca hm tng quan ( )xyr m

    Nu: [ ]( ) ( )jFT x n X e = v [ ]( ) ( )jFT y n Y e =

    Th: ( ) ( ) ( ). ( )j j jxy xyR e FT r m X e Y e = = [3.1.41]

    Chng minh: Hm t tng quan ( )xyr m c xc nh nh sau:

    ( ) ( ). ( )xyn

    r m x n y n m

    =

    =

    Theo biu thc bin i Fourier thun ta c:

    ( )( )

    ( ) ( ). ( ). ( ) .

    ( ) ( ). ( ) . . .

    ( ) ( ). ( ). ( ). ( )

    j m j mxy xym m n

    j m j n j nxy

    m n

    j n j n m j jxy

    n m

    FT r m r m e x n y n m e

    FT r m x n y n m e e e

    FT r m x n e y n m e X e Y e

    = = =

    = =

    = =

    = = =

    = =

    V d 3.11: Cho cc tn hiu s ( ) 2 . ( )nx n u n= v ( ) ( 1)y n n= . Hy tm hm ph

    ( ) ( )jxy xyR e FT r m =

    Gii: S dng [3.1-6], [3.1-8] vi k = 1, v [3.1-41], tm c:

    1( ) ( ). ( ) .

    1 0,5. 1 0,5.

    jj j j j

    xy j j

    eR e X e Y e e

    e e

    = = =

    k. Ph tn ca hm t tng quan ( )xr m : Ph tn s ( )j

    xR e ca hm t tng quan

    ( )xr m chnh l hm mt ph nng lng ( )xS ca tn hiu s x(n).

    Nu [ ]( ) ( )jFT x n X e =

    Th [ ]( ) ( ) ( ). ( )j j j

    x xR e FT r m X e X e = = [3.1-42]

    Hay [ ]2

    ( ) ( ) ( ) ( )j jx x xR e FT r m X e S = = = [3.1-43]

    chnh l ni dung nh l Winer - Khinchine.

    Chng minh: Trong biu thc ca hm tng quan, khi thay y(n) = x(n) nhn c

    hm t tng quan rx(m), v th ta c:

    [ ]2

    ( ) ( ) ( ). ( ) ( ) ( )j j j jx x xR e FT r m X e X e X e S = = = =

    V d 3.12: Hy tm hm ph ( )jxR e ca tn hiu s ( ) 2 . ( )nx n u n=

    Gii: S dng [3.1-6] v [3.1-42] tm c:

    112

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    12/21

    1 1 1( ) .

    (1 0,5. ) (1 0,5. ) 1, 25 cosj

    x j jR e

    e e

    = =

    3.2 Ph ca tn hiu s

    3.2.1 Cc c trng ph ca tn hiu s

    Bin i Fourier ca tn hiu s ( )x n l hm ph ( )iX e ca n:

    ( )( ) ( ). ( ) . ( ) ( )jj j n j R In

    X e x n e X e e X jX

    =

    = = = +

    T xc nh c:

    - Ph bin ( )iX e c tnh theo [3.1-15]:

    2 2( ) ( ) ( )j R IX e X jX = +

    - Ph pha ( ) ( )jArg X e = c tnh theo [3.1-16]:

    ( )( ) ( ) arc

    ( )j l

    R

    XArg X e tg

    X

    = =

    - Nng lng Ex c tnh theo cng thc Parseval [3.1-37]:

    21 1( ) ( )

    2 2j

    x xE X e d S d

    = =

    - Mt ph nng lng ( )xS c tnh theo [3.1-39]:2

    ( ) ( )jxS X e =

    Hm ph ( )jX e , ph bin ( )jX e , ph pha )( , v hm mt nng

    lng Sx() l c trng ph ca tn hiu s x(n)

    V d 3.13: Cho tn hiu s x(n) = 2-n .u(n-2), hy xc nh cc c trng ph ca tn

    hiu.

    Gii: 2 ( 2)( ) 2 .2 . ( 2)j nX e FT u n =

    Theo [3.1-6] v tnh cht tr ca bin i Fourier c:

    X(ej ) = FT[2-nu(n-2)]= 2-2 e 2j).5,01(

    1je

    Hm ph: X (ej ) =)5,01(4

    2

    j

    j

    e

    e

    =

    )sin5,0cos5,01(

    .25,0 2

    j

    e j

    +

    Hm ph bin : )(ejX = 22 )sin5,0()cos5,01(

    25,0

    +=

    cos25,1

    25,0

    Hm ph pha: )( = -2- arctg[ )cos5,01(

    sin5,0

    ]

    113

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    13/21

    Hm mt ph nng lng: Sx() =2

    )( jeX =)cos25,1(

    0625,0

    V ngha vt l, th ca hm ph bin )(ejX v hm mt ph nng

    lng Sx() chnh l bc tranh cho bit s phn b nng lng ca tn hiu s x(n)

    trn trc tn s. th ph pha )( cho bit quan h v pha gia cc thnh phn tns ca ph tn hiu.

    Phng php phn tch tn hiu s x(n) da trn cc c trng ph ca n c

    gi l phng php tn s, hay phng php phn tch ph, n thng c s dng

    x l s tn hiu m thanh.

    3.2.2 Ph ca tn hiu lin tc x(t) v tn hiu ly mu x(n.T)

    a. nh l ly mu

    nh l ly mu l c s ri rc ho tn hiu lin tc m khng lm mt

    thng tin ca n, v v th c th khi phc tn hiu lin tc t tn hiu ly mu.

    Gio trnh l thuyt mch trnh by v chng minh nh l ly mu, do

    y ch nhc li ni dung ca nh l.

    nh l ly mu:Mi tn hiu lin tc x(t) c ph hu hnf fc u hon ton

    c xc nh bi cc gi tr tc thi ri rc ca n ti cc thi im cch u nhau

    mt khong thi gian T 1/2fc (Tng ng T / c )

    nh l ly mu nu ln hai iu kin bt buc phi c m bo vic ly

    mu khng lm mt thng tin ca tn hiu lin tc:1. Tn hiu lin tc x(t) phi c ph hu hnf fc

    2. Chu k ly mu T phi tho mn iu kin T 1/2 fc

    b. Ph ca tn hiu lin tc x(t) v ph ca tn hiu ly mu x(n.T)

    thy c bn cht vt l ca nh l ly mu, chng ta s xc nh quan h

    gia hm ph X() ca tn hiu lin tc x(t) v hm ph X( je ) ca tn hiu ly

    x(n.T) tng ng.

    Xt tn hiu lin tc x(t) c ph hu hnf< cf (hay c< ), quan h gia x(t) v

    ph ca n l cp tch phn Fourier:

    Bin i Fourier thun: ( ) ( ). .j tX x t e dt

    = & [3.2-1]

    Bin i Fourier ngc:1

    ( ) ( ). .2

    j tx t X e d

    = & [3.2-2]

    Khi ri rc ho tn hiu lin tc x(t) vi chu k ly mu T, nhn c tn hiu

    ly mux(n.T). Quan h gia x(nT) v hm ph X(e j ) ca n l cp bin i Fourier

    ca tn hiu s [3.1-23] v [3.1-24], khi thay bin n bng bin (n.T):

    Bin i Fourier thun: ( ) ( ).j j nTn

    X e x nT e

    =

    = [3.2-3]

    114

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    14/21

    Bin i Fourier ngc: ( ) ( ). .2

    T

    T

    j j nTTx nT X e e d

    = [3.2-4]Khi thc hin ri rc ho tn hiu lin tc x(t) theo nh l ly mu th x(n.T) =

    x(t)| Tnt .= nn ta c th vit li [3.2-2] di dng:

    x(n.T)=

    deXT nTjc

    c

    )(2

    [3.2-5]

    Khi gi tr ca x(n.T) ti thi im n=k c xc nh l:

    x(n.T)| kn= =

    deXT nTj

    Tk

    Tk

    +

    )12(

    )12(

    )(2

    = x(n.T)=

    dekT

    XT nTj

    T

    T

    + )2

    (2

    Biu thc trn nhn c do tnh cht tun hon ca hm m nTje .

    Khi cho k bin thin t - n + nhn c:

    x(n.T) =

    =k

    kTx )( Hay: x(n.T)=

    dekT

    X nTjT

    T

    k

    ).2

    (21

    +

    =[3.2-6]

    Nhn v chia [3.2-6] cho chu k trch mu t, ng thi i th t ca du tng

    v du tch phn, nhn c biu thc:

    x(n.T)=

    dekT

    XT

    T nTjT

    T

    k

    ).2

    (1

    2+

    +

    =

    [3.2-7]

    So snh biu thc di du tch phn [3.2-7] nhn c:

    x(n.T)= )2

    (1

    kT

    XT k

    +

    =

    [3.2-8]

    Biu thc [3.2-8] cho thy rng hm ph X(e j ) ca tn hiu ly mu x(n.T) l

    hm tun hon ca bin tn s gc vi chu k T/21 = v l tng v s cc hm

    ph )(

    X ca tn hiu lin tc x(t).

    Trng hp tn hiu lin tc x(t) c ph hu hn v chu k ly mu T tho mn

    iu kin ca nh l ly mu: T c/ , th ph X(e j ) ca tn hiu ly mu x(n.T) c

    chu k cT 2 . Khi ph X(e j ) l tng ca cc ph )(

    X hu hn tch bit nhau

    nh trn cc th hnh 3.4 v hnh 3.5, nn ng vi mi gi tr k, ph ca tn hiu ly

    mu x(n.T) c dng ng vi ph ca tn hiu lin tc x(t) nhng bin b gim T

    ln: x(e j )= )(1

    XT

    . V th khi cho tn hiu ly mu x(n.T) i qua b lc thng thp

    ly thnh phn ph ca X(ej

    ) ng vi k=0, s nhn c ng ph )(

    X . Do khi phc c tn hiu x(t).

    115

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    15/21

    Trng hp tn hiu lin tc x(t) c ph hu hn nhng chu k ly mu khng

    tho mn iu kin ca nh l ly mu: T> c/ , th ph X(e j ) ca tn hiu ly mu

    x(n.T) s c chu k 1 < c . Khi ph X(e j ) l tng ca cc ph )(

    X hu hn c

    cc bin tn trm ln nhau nh hnh 3.6. S trm ph lm cho X(e j ) b mo dng so

    vi ph )(

    X ca tn hiu lin tc x(t), v th khng th khi phc tn hiu lin tc x(t)

    nh tn hiu ly mu x(n.T).

    Trng hp tn hiu lin tc x(t) c ph hu hn nh trn hnh 3.7 th chc chn

    xy ra hin tng trm ph, nn ph ca tn hiu ly mu x(n.T) khng th c dng

    ging vi ph ca tn hiu lin tc x(t), do khng th khi phc c tn hiu lin

    tc x(t) t tn hiu ly mu x(n.T).

    Nh vy bn cht vt l ca vic ri rc ho tn hiu lin tc x(t) m khng lm

    mt thng tin trong n l ch, khi m bo cc iu kin ca nh l ly mu x(n.T)

    ca ph X(e j ) tun hon v mi chu k ca ph X(e j ) hon ton ging vi ph

    )( jeX

    ca tn hiu lin tc x(t), do thng tin ca tn hiu lin tc x(t) c bo

    ton trong tn hiu ly mu x(n.T).

    Nh vy, khi c ri rc ho theo ng iu kin ca nh l ly mu, th

    rng ph ca mt chu k ph tn hiu s ng bng rng ph ca tn hiu lin tc.

    Do khng gy mo tn hiu s th di thng ca h x l s phi rng ph

    ca tn hiu lin tc tng ng.

    116

    X )( je

    )(

    X

    c

    c

    Hnh 3.2:Tn hiu lin tc x(t) c ph X(hu hn: /th

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    16/21

    3.3 c tnh tn s v hm truyn t phc ca h x l s TTBBNQ

    3.3.1 c tnh tn s v hm truyn t phc H )( j

    ea. nh ngha: c tnh tn s H )( je ca h x l s TTBBNQ l bin i Fourier

    ca c tnh xung h(n)

    H )( je =FT[h(n)] =

    =

    n

    njenh ).( [3.3-1]

    c tnh tn s H )( je cho bit tnh cht ca tn s ca h x l s TTBBNQ.

    Xt h x l s c c tnh xung h(n), tc ng x(n), v phn ng y(n)

    c tnh tn s:H )(j

    e =FT [h(n)]Tc ng: X( )je = FT[x(n)]

    Phn ng: Y( )je = FT[y(n)] = FT[x(n)*h(n)]

    Theo tnh cht chp ca bin i Fourier nhn c:

    Y( )je =X( )je .H( )je [3.3-2]

    Suy ra: H( )je =)(

    )Y(ej

    jeX[3.3-3]

    Nh vy, c tnh tn s ( )j

    H e

    ca h x l s TTBBNQ bng t s gia hmph ca phn ng ( )jY e v hm ph tc ng ( )jX e , v th ( )jH e cng chnh l

    hm truyn t phc ca h x l s TTBBNQ.

    C th tm c c tnh xung h(n) ca h x l s t c tnh tn s H( )je

    bng bin i Fourier ngc:

    h(n)= IFT[H( )je ] =

    deeH njj .).(2

    1[3.3-4]

    b. c tnh bin tn s v c tnh pha tn s

    117

    c

    c

    X

    Hnh 3.6:Tn hiu lin tc x(t), c ph X( v hn

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    17/21

    T [3.3-3] ta c:)(

    )()(

    j

    j

    j

    eX

    eYeH = [3.3-5]

    V: Arg [H( )je ] = Arg [Y( )je ]- Arg[X( )je ] [3.3-6]

    Vy modul hm truyn t phc ( )jH e ca h x l s bng t s gia ph

    bin ca phn ng v ph bin ca tc ng, cn Argument ca hm truyn t

    phc Arg [H( )je ] bng hiu ph pha ca phn ng v ph pha ca tc ng.

    V ngha vt l, modul hm truyn t phc ( )jH e c trng cho tnh cht

    chn lc tn hiu theo tn s ca h x l s TTBBNQ, v th ( )jH e cn c gi l

    c tnh bin tn s.

    Cn Argument ca hm truyn t phc )( cho bit dch pha ca cc thnh

    phn tn s tn hiu khi truyn qua h x l s TTBBNQ, v th )( = Arg[H )(j

    e ]cn c gi l c tnh pha tn s.

    tn hiu s khng b mo ph khi truyn qua h x l s TTBBNQ th c

    tnh bin tn s ca h x l s phi m bo cho qua tt c cc thnh phn, tn s

    ca tn hiu vi h s truyn t l nh nhau. Tc l, v l tng h x l s phi c

    c tnh bin tn s dng hnh ch nht nh hnh 3.7a. Tuy nhin, cc h x l s

    thc t c c tnh bin tn s vi s nhp nh v hai sn dc, v d nh hnh

    3.7b.

    Khi nim v di thng v di chn: Di thng l di tn s m h x l s cho tn

    hiu i qua, di chn l di tn s m h x l s khng cho tn hiu i qua.

    i vi h x l s l tng: Di thng 2 l vng c gi tr ca c tnh bin

    tn s )( jeH (hnh 3.7a), cn tn s gii hn di thng v di chn gi l tn s ct

    v thng c k hiu l c .

    i vi h x l s thc t: Tn s gii hn ca di thng l c

    , tn s gii hnca di chn l p . gia di thng v di chn c mt di qu cpp = (hnh

    118

    1 2( ) ( ) ( )x n x n x n=)( jeH

    c c

    1 2( ) ( ) ( )x n x n x n=

    p

    c

    0.00 (jeH

    2 2

    Hnh 3.7:c tnh bin tn s ca h x l sa. H x l s l tng b. H x l s thc t

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    18/21

    3.4b). Nu rng di qu p cng nh th dc hai bin tn ca c tnh bin

    tn s )(jeH cng ln, nn tnh cht chn lc tn hiu theo tn s ca h x l s

    cng tt.

    Cc tn hiu s c ph nm trn trong di thng ca c tnh bin tn s s

    i qua c h x l s v khng b mo dng ph. Cc tn hiu s c b rng ph ln

    hn di thng s b mt cc thnh phn ph nm ngoi di thng. Cc tn hiu s c

    ph nm ngoi di thng ca h x l s s hu nh b gim hon ton khi i qua h x

    l s. T cc hiu ng ngi ta xy dng cc h x l s c tnh chn lc tn hiu

    theo tn s, l b lc s.

    V d 3.14: H x l s c phn ng y(n)=6. n2 .u(n-1)-2. (n-1) ng vi tc ng

    x(n) = 2 n u(n). Hy xc nh hm truyn t phc )( jeH ,c tnh xung h(n),v cc

    c tnh tn s )( jeH , )(

    Gii: C: X( je )=FT [2 )(nun ]= )5.01(1

    je

    V y(n)= 6. n2 .u(n-1)-2. (n-1)=6.2 )1(2)1(2 )1(1 nnun

    Nn: Y( je )=FT[6.2 )1(2)1(2 )1(1 nnun ]=

    jj

    j

    ee

    e

    2)5.01(

    3

    Y(

    j

    e )=

    j

    jj

    j

    jji

    e

    ee

    e

    eee

    +

    =

    +

    5.015.01

    23 22

    Theo[3.3-3] c: H ( je )= =)(

    )(

    j

    j

    eX

    eY

    j

    jjj

    e

    eee

    +

    5,01

    5,01)(( 2

    Hm truyn t phc:H( je )= 2jj ee +

    c tnh xung: h(n) = IFT[H( je )]= )1()2()1( 2 =+ nrectnn

    tm c tnh bin tn s v pha tn s,bin i H( je ) nh sau:

    H( je )= 2jj ee + =(cos )2sin(sin)2cos ++ j

    H(j

    e )=2cos )5,0cos()5,1sin(2)5.0cos().5,1( j)5,0(cos)5,1(sin4)5,0(cos)5,1(cos4( 2222) +=jeH

    c tnh bin tn s: )5,0cos(2( ) =jeH

    ])5,1cos(

    )5,1sin([]

    )5,0cos()5,1cos(2

    )5,0cos()5,1sin(2[)(

    arctgarctg =

    =

    c tnh pha tn s 5,1)( =

    Vy hm truyn t phc l: 5,1)5,0cos(2)( jj eeH =

    V d 3.15: Cho h x l s c c tnh xung h(n) =rect 2 (n-1) v tc ng x(n) = 2

    )(nun , hy tm hm ph Y( je ) v phn ng y(n).

    119

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    19/21

    Gii: y l bi ton ngc ca v d 3.13, trc ht cn xc nh:

    Hm truyn t phc:H( je )=FT[h(n)] =

    =

    n

    njenrect )1(2

    Hay: H( je )= 2

    2

    1

    jj

    n

    nj eee

    =

    +=

    Ph ca tc ng: X( )je = FT[2 )(nun ] =)5,01(

    1je

    Theo biu thc [3.3-2] tm c ph phn ng:

    Y(e )().() jjj eHeX= =)5,01(

    1je .

    )( 2 jj ee +

    Y( je )= e j )5,01(1

    je + )5,01(1

    je e2j

    Phn ng:y(n) = IFT[Y(j

    e )] = 0,5 )1( n u(n-1) + 0,5 )2( n u(n-2)Y(n) =2.2 n u(n-1)+22.2-n[u(n-1)- (n-1)

    y(n) = 2.2-nu(n-1)+4.2-n[u(n-1)- (n-1)]

    y(n) = 6.2-nu(n-1)-4.2-n (n-1)

    V (n-1) ch c 1 mu ti n= 1, nn 4.2-n (n-1) = 2 (n-1), do kt qu l:

    y(n) = 6.2-nu(n-1)-2 (n-1)

    Kt qu nhn c ph hp vi phn ng y(n) cho v d 3.13

    c. Tm hm truyn t phc H( je ) theo phng trnh sai phn

    C th tm c hm truyn t phc ca h x l s TTBBNQ khi bit phng

    trnh sai phn ca n. Xt h x l s TTBBNQ c m t bng phng trnh sai

    phn bc N:

    =

    N

    rr rnya

    0

    )( ==

    M

    kk knxb

    0

    )(

    Ly bin i Fourier ca hai v ca phng trnh trn ta c:

    =

    N

    r

    jrjr eYea

    0

    )( = =

    M

    k

    jkj

    k eXeb0

    )(

    Suy ra: H( je )=)(

    )(

    j

    j

    eX

    eY=

    =

    =

    N

    r

    rjr

    M

    k

    kjk

    ea

    eb

    0

    0

    [3.3-7]

    V d 3.16: Hy xc nh hm truyn t phc v cc c tnh tn s ca h x l s

    c phng trnh sai phny(n) = x(n) +x(n-1)+y(n-2)

    Gii: Ly bin i Fourier c hai v ca phng trnh trn ta nhn c:

    Y(

    j

    e )=X(

    j

    e )+

    j

    e

    X(

    j

    e )+

    2j

    e

    Y(

    j

    e )Hay: Y( je ).(1- 2je )= X( je ).(1+ je )

    120

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    20/21

    Vy: H( je ) =)(

    )(

    j

    j

    eX

    eY=

    )1(

    )1(2

    j

    j

    e

    e

    +

    =)1(

    1je

    Hm truyn t phc: H( je ) =)1(

    1je

    =)sincos1(

    1

    j+

    c tnh bin tn s: )( jeH = 22 sin)cos1(

    1 + = )5,0sin(1

    c tnh tn s: Arg[H( je )] = arctg[)cos1(

    sin

    ] =

    2

    Vy hm truyn t phc l: H( je ) =)5,0sin(

    5,0

    je

    3.3.2 Phn tch h x l s theo hm truyn t phc H( je )

    a. S khi, s cu trc trong min tn s ca h x l s

    Theo quan h vo ra [3-51]: Y( je ) = X( je ).H( je ), c th m t h x l s TTBBbng s khi theo hm truyn t phc nh hnh 3.8

    Cc h x l s phc tp c th c m t bng s khi gm nhiu khi,

    mi khi c hm truyn t phc H( je ). Khi , hm truyn t phc H( je ) ca h

    x l s cng c th c xc nh theo cc hm truyn t phc Hi(j

    e ) ca cckhi thnh phn.

    V H( je ) = H(z) jez= , nn t cc phn t cu trc v s khi theo hm h

    thng H(z) c th nhn c cc phn t cu trc v s khi theo hm truyn t

    phc H( je ) theo s khi cng tng t nh cch xc nh hm h thng H(z). S

    khi v s cu trc trong min tn s ca h x l s thng c s dng khi

    phn tch v tng hp cc b lc s.

    V d3.17: Hy xy dng s khi v s cu trc trong min tn s ca h x l

    s cho v d 3.16: y(n)= x(n)+x(n-1)+y(n-2).

    Gii: Theo kt qu v d 3.14, c s khi nh trn hnh 3.9

    Hnh 3.9:S khi trong min tn s ca h x l s v d 3.16

    Ly bin i Fourier c hai v ca phng trnh sai phn cho, nhn c

    quan h vo ra: Y(j

    e ) = X(j

    e )+j

    e

    X(j

    e )+2j

    e

    Y(j

    e )

    121

    )5,0s i n (

    5,0

    jeX() Y()

    H()X() Y()

    Hnh 3.8:S khi trong min tn s ca h x l s

  • 7/30/2019 Chuong 3 Xu Ly Tin Hieu So

    21/21

    Theo quan h vo ra trn, xy dng c s cu trc ca h x l s cho

    trn hnh 3.10:

    b. Xt tnh n nh ca h x l s theo H( je )

    Theo nh ngha ca bin i Fourier, ch c cc h x l s c c tnh xung

    h(n) tho mn iu kin [3.1-1]:

    =