نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

1

علی بانیشاری- ھولركوردیان وبرگی جل ئستا كــوڕان و كچان بلشاو ڕوودەكن كینی جل پ خۆشترەو وبرگی كــوردی، وەك كــوڕان و كچان باسی لوە دەكن جلوبرگی كوردی لم دوو سادا خواست بــوبــووەتــوەو برچاو بشوەكی كــردووە، زیــادی رگو جۆرە جلوبئ لسر زۆرینی كچان و كوڕان ب لبۆنو ئاھنگكان

جلی كوردی لبر دەكن.لماوەی پشوودا ھمیش گلیی ئوە دەكرا، ك جلوبرگی كوردی فرامۆش كراوەو كس ناكات، كــوردی برگی و جل كینی ل ڕوو بم ئستا وەك مۆدلك كوڕان و كچان ئو جۆرە جلوبرگ دەپۆشن و ھندكیشان پیان س گوێ بو ككنھا ماوەیشاوە تو لئ وای

جلوبرگی كوردی نادات. برگدرووەكان وای بۆ دەچن ل سانی داھاتوودا

ھاووتیانی كوردستان بتایبت كچان و كوڕان وەك جاران خواستیان لسر كینی جلوبرگی كوردی زیاتر بت، كچان وكوڕانیش وەك ئستا جلوبرگی بگان بكار نھنن و ھوڵ بدرت گرنگی زیاتر بدرت بجلوبرگی كــوردی، بۆ بووژانوەی كلتوور و داب و نریتی كۆمگی

كوردی.ھاژە جمال باس لوە دەكات كچان ئستا زۆر بتاسوە و كوردیی جلوبرگی ب حزیان ل من، ئرگ دەكو جۆرە جلوبپرسیار بۆ ئپشودا زۆر ب پچوانوە بوو، كچان بزیان

ندەھات جلوبرگی كوردی لبربكن.ھاژە ب ھفتنانی بدرخانی وت:" لبركردنی جلوبرگی كوردی زۆر خۆش و زۆرینی كچان حزیان بو جۆرە جلوبرگی، چونك زۆرینی خكی ب تایبت كچان ئو جۆرە جلوبرگیان لــدوای لشاوی جل كینش ئو ل دت و ٢٠٠٦وە زیــادی كــردووە، كم ماڵ ھی جلی

كوردی نبت، ك پشووتر بتایبت لشارەكدا ئم زۆر بپچوان بوو".

وتیشی:" پویست سنترك ترخان بكرت بۆ گرنگیدان بجلوبرگی كوردی و ھموو الیك ھاوكاری باشی بكین، بۆئوەی ك ئو جۆرە جلوبرگ نفوتت و بۆ نوەكانمان بمنتوە، چونك بڕاستی جلوبرگی كوردی جلوبرگكی

جوان و ناكرت فرامۆش بكرت".نایشارنوە ئافرەتان برگدرووەكانی خــاوەن ڕۆژان بدەیان پارچ قوماشی كوردی الی ئوان ساغ دەبتوە و كچان دەیكن و چندین جۆرە ل جلوبرگی كــوردی الی ئــوان پ دروست دەكن، ئمش خۆشحای الی برگدرووەكانی دووكانی چندین و دروستكردووە ئافرەتان ستبو مرگی ئافرەتان بۆ ئدوورینی جلوبكراونتوە، برگدرووەكانیش دەن:" دوورینی ـــاری وردەك و قورسترە كـــوردی جلوبرگی

زیاتری دەوت لجلوبرگی دەرەوە".

بـــرگـــدرووی جــوان جـــوان محمد خـــاوەن ب كچان بایخدانی ب خۆش دڵ لھولر جلوبرگی كوری و پشی وای دەبوای برنامی تایبت ل تیڤییكانوە ھبوای بۆ دروستكردن رگی كوردی، چونكو نمایش كردنی جلی و بنوەكانی ئستا بیریان بالی جلوبرگی كوردی

نماوەو نازان جلی كوردی ھی یاخود نا.لــوەدایــ ئم بایخ بو شــی:" ك جــوان وتجل جوان نادەین، ك خۆمان ھمان، وتانی ،یھ مجلی ئ كی زۆریان بزدەرەوەیش حبم چیی ئوان وەك ئم جلی خۆیان فێ نــادەن، ئم ھر جلی خۆمان لبر ناكین و فرامۆشمان كردووە، لكاتكدا چندین كسیش دەرەوە ڕەوانــی رگانجلوب ئو جۆرە ھن

دەكن".كــوڕانــیــش بــھــمــان شــــوەی كچان ڕوویـــان بۆ دەوام لكینی جلوبرگی كوردی كردووە و بازاڕو بۆنكان، ئستا لبری جلوبرگی بیانی ئوان جل و برگی كوردی لبر دەكن، وەك خۆیان دەن:" پویست لموداو جلی خۆمان

ل بیرنكین".

بدرخانی و لسر الچ لموپاش، ل گشت الوە دەتانھاڕن وەكو ئاش

ھفتنامیكی رۆژنامـــوانیی گشـــتیی ئــــازادە

دەزگای چاپ و بوكردنوەی "بدرخان" دەریدەكات

، ممژمارە (١٤١) شئایاری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینی

برانبر ب جۆزەردانی ٢٧١٠ی كوردیسای دەیم

www.bedrxan.netwww.bedrxan.com

bedrxan@yahoo.com

كچان و كوڕان بلشاو ڕوودەكن كینی جلوبرگی كوردی

غازی حسن:

گوناھی نخوندنوە

دەخات ئستۆی رۆژنامنووسان

ل٣

دلڤین موحسین:

ك لر دەقھخزمتی كسایتی مندا نبت، كاری

تدا ناكمدلڤین موحســـین وەك كچ شـــانۆكاركی چاالكـــی شـــاری ھولر، لـــ دیداركی بـــاس بدرخـــان، ھونـــری كورتـــی لچند پرســـكی گرنگی شـــانۆی كوردی دەكا، ھـــروەك مرجی بشـــداریكردنی ھۆكارەكانـــی و ھونـــری لـــكاری

ئاشتكردنوەی بینر ب شانۆ دەكا...

پاش دوو سدە ل شڕكردن، ھردوو گلی كوردو تورك ئاشت دەبنوە

تایبت ب بدرخانكتبی ئیمپراتۆری ســـنوورو عشـــیرەت، لكۆینوەیكی مژوویی، تزی دكتۆرای ،یـــ"بدولع "نجاتـــی خونـــدكار كـــ لـــ فرەنســـا بوانامـــی دكتۆرای

بدەستھناوە.ســـبارەت بـــو كتبـــ، ھفتنامـــی یوەنـــدی بفـــۆن پلت درخـــان بـــب ست لبئاخۆ م وە كرد، كیرەكنووس

نووسینی ئم تزە ھستیارە چیی؟ مجۆرە ھاتمـــدا بوە ویـــش لئ

ئاخافتن: گانوەیكـــی وردی بـــكت ئـــم ی كـــوردە، لـــلســـژوویـــی ممســـرەتاوە تاكو ئمۆ، نووســـینی

ئم لكۆینوەی ســـرەتا ب زمانی فرەنسی بوو، بم زۆر ب پویستم زانی وەربگدرتـــ زمانی توركی، بـــۆ ئـــوەی پردكی لكتگیشـــتنی كلتـــووری لـــ نـــوان گلـــی كوردو گلی تورك دروســـت بكرت، ئوە دوو ســـدەی كوردو تـــورك یكتر دەكـــوژن، بـــم نـــ كـــورد توانـــی ك بۆ خۆی دروست بكات، نتدەوتوركیش توانی ب زەبروزەنگ كورد وەیۆ رۆژی ئمئ ناو ببات.. بۆیلئم دوو گل لـــ رگای دیالۆگوە،

مژووی یكتر بخوننوە. ل نرخكی بشـــدارییب بم كتئ

.م پردە كلتوورییدروستكردنی ئشایانی باس، ئم كتب ل ٥٤٤ الپڕە پكھاتـــووە، كـــ لـــ بوكراوەكانی بوكردنـــوەی و چـــاپ دەزگای

.ستا"یئاڤ"ھـــژای گوتنیـــ، ســـانی رابردوو دەزگای ئاڤســـتا كتبی (كركووك و دەوروبرەكـــی، حوكمی مژوو و ویـــژدان)ی زانای گـــورەی كورد د. كمال مزھری وەرگای سر

زمانی توركی و بویكردەوە.بدرخـــان پیرۆزبایی لـــ د. نجاتی

عبدول دەكات.

ئاسۆ لنوان الوەو وشیارو جوھردا

بدرخان پش ھبژاردنی كۆنگرەی یكتی نووسرانی كورد، ناوی سرۆك و جگری سرۆك و ئندامانی كۆنفرانسی لقی ھولر ئاشكرا دەكات

ئیمپراتۆری سنوورو عشیرەت١٨٤٣ -١٩٣٢ ڕی سنوور تورك و فارس لكوردستان و ش

خزمتی كسایتی

دلڤین موحســـین وەك كچ شـــانۆكاركی چاالكـــی شـــاری ھولر، لـــ دیداركی بـــاس بدرخـــان، ھونـــری كورتـــی لچند پرســـكی گرنگی شـــانۆی كوردی دەكا، ھـــروەك مرجی بشـــداریكردنی ھۆكارەكانـــی و ھونـــری لـــكاری

د.ئیسماعیل قرەداغی

باس ل ل وژەی ئسكندەنافیای

كۆن دەكاتل١١

د. شركۆ بابان شاكارك

بارەت بسزمانی كوردی

بودەكاتوەل١٥

تایبت ب ھونری بدرخانھونرمند ئاسۆ عومر سوارە ل دیداركی بدرخانـــدا باس ل كارە ھونرییكانی خۆی و رەوشی دراماو فیلمســـازی ل كوردستان دەكات، لـــ وەمـــی پرســـیارك دەربارەی رۆبینینی ئاسۆ لو سیناریۆ جۆراوجۆراندا،

گوتی:ھموو ئو شـــتانی باســـی دەكی، ئوەی یـــاری دەكا لـــو پایان، مرۆڤـــ، منیش رۆی مرۆڤ دەبینم، مرۆڤكی بختوەر، شكســـت خواردوو، سركوتوو، خۆشویست، بزو، ئوان ھموو ئو نموونانن ك لناو كۆمگا ھن، كواتا ئگر بگڕینوە بۆ قســـكی ك ییو شـــلر ئكتـــستانسالفســـكی" ئ"بیخیتـــ ھـــر دەفركوە دەب شـــكلی ئو

دەفـــرە وەربگـــرێ، مـــن دەمـــوێ "ك خۆم دەقكـــم بدڵ ب و لگـــی بژیم" دەموێ ناوی بنم رۆك ئو دەفرەیو خۆشـــم ئو

شلی بم ك دەچم ناوی، بۆی بالی كتییســـایك وە گرنگ نییمنشۆڕشـــگركوە لـــ ،چییـــبـــۆ شكســـتخواردوویك بـــۆ گرنـــگ رەزیـــل، كســـكی ئوەی ئاســـۆ عومر چۆن خـــۆی وا شـــل دەكاتوەو مادەیكـــی وا خـــام لخۆی دروســـت دەكا بچ شكلی

ئو دەفرە وەرگرێ...

ل ،دەقی دیدارەكالپڕە ١٢ بخونرەوە

تایبت ب بدرخانوابیارە ل سرەتای مانگی تمووز كۆنگرەی یكتی نووسرانی كورد سازبكرێ، ئمۆش ٢٠١٠/٥/٢٢ كۆنفرانسی لقی ھولری یكتی نووسرانی كورد سازبكرێ، یكتی ئمجارەی سرۆكی كوتووە، بدرخان دەست سرچاوانی ئو بپی نووسرانی كورد ب توافوق دادەنرت و بر كاندیدی یكتیی نیشتمانیی كوردستان جگری بۆتانی"یو مم كاك" رۆماننووس نووسرو پۆستش ئم بۆ دەكوت، سرۆكیش بر كاندیدی پارتی دیموكراتی كوردستان، نووسرو رۆژنامنووس "ئازاد عبدولواحید"ـــ، ناوی تواوی ئندامانی بشدارانی لقی ھولر لو كۆنفرانس بریتین

ل ١٨٩ نووسر، ب ئازاد جوندیانی دەست پدەكاو ب مستفا رابر كۆتایی دێ.جی ئاماژەی لسای "١٩٩٢"وەوە تاكو ئستا یكتی نووسرانی كورد كۆنگرەی نبستووە، لو كۆنگرەیدا "د. عزەدین مستفا رەسول" وەكو سرۆك و "فلكدین

كاكیی" وەكو جگری سرۆكی یكتیك دەستنیشان كران.سرچاوەیك تایبت ب بدرخانی راگیاند، ك تاكو ئستا یكتی نووسرانی كورد لقی دھۆك نھاتوونت ژرباری ئم توافوق، چونك لنو نووسراندا لرەولوێ ندامان وەرگیراون، بۆیندی گشتی ئبندی مرەزام بب وە دەكرێ، كباس ل

پدەچ لنو كشمكشی نووسراندا ئو مسلی یكالیی ببتوە.ھروەھا بدرخان زانیویتی، ك پرۆفیسۆر "عیزەدین مستفا رەسول" ئارەزووی ئوە دەكات، ك دووبارە ببتوە ب سرۆكی یكتی نووسرانی كورد، بۆی لنوان ئم و ئودا ئو بیارەی لسرەوە دراوە ھر ئوەی، بھیواین كۆنگرە جگای رەزامندی

نووسرانی شارو شارۆچككانی كوردستان بت.

ل١٠

ل٢١

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

2

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

پیكرەكی گادگرۆس و موساعنتر

بوەفــــاو نتــــوە لــــ كــــكی كــــورد ئمكدارەكان برامبر بھموو ئوانی رۆژــــك لــــ رۆژان ئاوڕیــــان لداوەتوە، یــــان ل رۆژە ســــخت و ناھمووارەكاندا كردۆتــــوە، بــــڕوودا خریــــان دەرگای ی كورد لكدارییمو وەفاو ئزۆرجار ئ س بندی كوە الی ھرووی سیاســــیی یشتن لگنیی و تسادەیی و ســــاویلك

سیاست لكدراوەتوە، حق وای ل برامبر ھموو ئو شتانشدا كورد دەست بو ئمكدارییوە بگرت و تكڵ ب سیاســــتی نكات، وەك ئوەی ك تا ئستا نیكردووە، چونك سرەنجام

ئم بۆ كورد ھر ب خر دەگڕتوە.ئگــــر ئاوڕكی خرا بۆ ئو رەوشــــتی كورد بدەینوە، ئــــوە چندین نمونمان ھــــن ك ئــــو راســــتییی ســــرەوەمان دەسمنن، ناونانی شقامك ل سلیمانی بــــ نــــاوی موعمــــر قزافی ســــرۆكی لیبیا،ك ل رۆژانی سختی خباتدا زمانی خری بۆ كورد گڕاوە، ناونانی شقامك ران، كنــــاوی دانیال میتــــ ر بولھ لــــئــــم خاتون فڕەنســــییش جگ ل رووە سیاســــییكیوە لــــ رووی مرۆیشــــوە ھمیشــــ پشــــت و پنــــای كورد بــــووە، ورە شــــاعیری عیراقی كواھیــــری گجرۆژێ ل رۆژان شعركی بۆ مزلوومیتی كــــورد وتــــووە، ئم جگ لــــو گووفتارە تی كورد كركردایی ســــردەوامیانــــبل بۆنكاندا ھمیشــــ ئاماژەی بۆ دەكن و ستایشــــی ھموو ئو وت و نتوە و كســــایتییان دەكن ك رۆژێ ل رۆژان بــــ ھــــر شــــوەیك بووبــــت ھــــاوكارو

.وەی كورد بوونتمخۆری نخھمــــوو ئــــو شــــرو روییــــم بــــۆ ئوە ھنایوە ئوە وەبیر الین پیوەنددارەكان بنموە، ك ناكرێ ل كۆتاییدا ئو ھموو جوانیی بكرتــــ قوربانی چند رەفتارك كــــ لــــ گــــڵ ئــــو مــــژووە پــــ وەفــــاو ئمكدارییــــی كورددا یــــك ناگرتوە، بڕاستی كاركی ناجوامرانی یك لو رۆژنامنووس بیانیانی ل كاتی راپریندا ھاوشانی پشمرگ خریكی رۆمالكردنی برەكانــــی راپڕینــــی رزگاری بــــوو، لو پناوەشــــدا گیانــــی ســــپاردو، لــــ ســــر داخــــوازی دایكــــ جگر سووتاوەكشــــی كاك فریاد رواندزی ئركی دەروستكردنی پیكركی بۆ ئو رۆژنامنووســــ و ئو ھید بوو گرتیدا شگ ی لیرگشمپئستۆ، كچی ئستا پیكری گادگرۆس-ی رۆژنامنووس ل گۆڕەپانی شارەوانی ق وایــــوتــــووە، حــــنــــاز كــــر بولھســــندیكای رۆژنامنووسانی كوردستان شــــتوانرێ لر نگكی بكات، ئســــۆراخشونكی شایســــتی ھولر دابنرێ، پم نووسان دەتوانندیكای رۆژنامس وایل بردەمی بارەگاكیــــدا دایبن، ئگرنا لقی كركوكی سندیكای رۆژنامنووسان دەتوان مشــــوركی بخوات و ھوڵ بدات ئو پیكــــرە بباتوە كركــــوك و لوێ دابنرێ، لبر ئوەی ل كاتی رزگاركردنی پارــــزگای ســــنوری لــــ و كركــــوك كركوكیشــــدا گیانی لدەســــتدا، ھر بم بۆنیو پم باش ئوەش وەبیر سندیكای ك لرۆژ وە كــــنمنووســــان برۆژنامرۆژان پیكری رۆژنامنووسكی دیكش ل ھولر ھبوو ب ناوی موســــا عنتر، بم كس نازان ئو پیكرەش ئســــتا

لچ كونجك كوتووە.

ئاراستی سیم

سمكۆ عبدولكریم

دەروازە

د. كمال مزھر بشداری ل كۆنفانسی برۆكسل كرد

ب بشداری لكۆر و مامۆستایانی زانكۆ و پسپۆڕانی چندین وت، ل برۆكسلی پایتختی بلجیكا كۆنفرانســـك لمڕ مادەی ١٤٠ و كشی كركووك بڕوەچوو، د. كمـــال مزھـــر وەكـــو لكۆركی كـــورد لـــو كۆنفرانســـ بشـــدار بوو و ئامادەبووان پشكشی لكۆینوەیكی كرد، ل دەرفتكدا بۆ بدرخان باســـی

ل بشداریكردنی لو كۆنفرانس كرد..

ئا: حمید بدرخان* ب بوای تۆ مبســـت ل ســـازكردنی

ئو كۆنفرانس چی بوو؟- ئـــو كۆنفانســـ كـــ لبـــردەم پرلمانی ئوروپیدا ســـازكرا، بۆ پرسی كورد و ب تایبتی بۆ مادەی ١٤٠ی دەســـتوور بـــالی منـــوە شتكی زۆر گورەبوو، ھرچندە چوونكـــی ئمـــ زۆر زەحمـــت تندروســـتییوە لـــڕووی بـــوو، وت، چونكـــرمان زۆر كـــســـلماوەی ھفتیك لـــوێ ماینوە، وەر بـــووم كـــختـــم زۆر ببـــ من كرد بس داوایان لم كـــكیعرەبـــی بدوم دەربارەی پرســـی كـــورد، چونكـــ لـــوێ وەرگانی

راستوخۆ ھبوو، ئوەی راستیش بـــ قســـكانی مـــن الی ھمووان پســـند بـــوو، تنھـــا برادەركـــی توركمانـــی نبـــ، ك لـــوێ بوو زۆر بـــ توندڕەوی قســـی كرد و وەمـــی داموە، تنانت من ناوی و كناو ئدین ســـامیم ھمسشل "قامـــوس االعالم"دا زۆر باســـی كوردایتـــی كركووكی كردووە و چۆن كركووك پایتختی ویالیتی لـــ رۆژگاری بـــووە شـــارەزوور شـــتانی ئـــو عوســـمانییكاندا،

ھموو باس كردووە.* ئو باسی تۆ پشكشت كرد دەربارەی

چی بوو؟- بابتكـــی من لســـر پرســـی كركـــووك و كتبكـــم "كركوك وتوابعھـــا" بـــوو، ئینجـــا بـــرادەرە توركمانكـــ زۆر بـــوە ھچوو، ئـــو گوتـــی شمســـدین ســـامی ئلبانی، تورك نیی، منیش وەمم دایـــوە و گوتم زانایكی وا گورە عـــرەب ب یـــا كورد بـــ یا ھر كتقیقح چ ل ،ب كی دیكشت ر بزانـــا ھـــ دەگـــۆڕێ، چونكـــزانایـــی دەمنتوەو ئو قســـانی ئو نووســـیونی یكجـــار یكجار دەگمنن، ل دواییشدا چووم بۆ الی ئو برادەرە توركمان و تعاروف

لگڵ كردو گوتم ھموو الیكمان كوتووینت ھوە، بم ئوەی توركمان لگڵ كورد كۆدەكاتوە گلك زیاتـــرە وەك لوەی لكیان جیا دەكاتوەو كتبكی خۆشـــم

روەھا لیدا، ھدیاری پ كم بیدانكۆنفرانسكشدا مال بختیاریش قســـی كرد، ل پشـــدا ب كوردی قســـی كـــردو قســـكانی ئویش ركوپـــك بوو، پموای وروژاندنی پرســـی كورد لبردەم پرلمانی ئوروپیـــدا بـــۆ خـــۆی ھنگاوكی

.ورەیكجار گیباســـی كۆنفرانســـدا لـــو دكتـــۆر * م تۆ ئاماژەت بكان كراوە، بعسییب

ئینســـكلۆپیدیای ھولر و بابتكی "د. وریـــا عومر ئمین" كـــردووە، ئوە چۆن

بوو؟- ب من زوو زوو پنا دەبم بر ئینسكلۆپیدیای ھولر، ب تایبتی

ئـــوەی لوێ من بۆم باســـكردن، ك چۆن دكتۆر وریا باسی ئوەی كـــردووە كـــ دەوروبـــری ١٠٠٠ كری كوردی بند كراون لســـر ئوەی موخابراتی سدام حوسن زانیویتـــی كـــ ئوانـــ ئازووقو چـــك بـــۆ پشـــمرگكان دەبن، ئینجا پمگوتـــن باوەڕناكم ھیتلر ب ھمـــوو سركشـــی خۆیوەو مۆســـۆلینی بـــ ھمـــوو زۆتـــی

خۆیـــوە بیریان بۆ شـــتكی وەھا چووب، ئوە ل گۆشـــنیگای ئو راستیوە دەتوانن بزانن ك رژمی سدام حوســـن چۆن بووە لگڵ

پرسی كورددا.

* ل پاریس كۆنفرانسك لسر پرسی كركووك ســـازكراوە، كچـــی تۆ ئاگادار

نكرایوە، بۆ؟ گوای یرە، چونكـــم ســـزۆر پ -ئو كۆنفانســـ ترخان كراوە بۆ پرسی كورد و گوای كنداڵ نزان سرپرشـــتی بكاو ئو كسانی بانگ كردووە، پموای كنداڵ نزان زۆر ئـــاگادارە ك من چیم كردووە وە لكیر پرسی كورد و بسل

پاریس بووین و لبردەم پرلمانی پاریســـدا ئو بابتـــم وروژاند و پموای لبردەم پرلمانی پاریسدا سیمیناركی تروتسلم دەربارەی

پرسی كركووك پشكش كرد.

زوو زوو پنا دەبم بر ئینسكلۆپیدیای ھولر، ب تایبتی ئوەی لوێ من بۆم باسكردن، ك چۆن دكتۆر وریا باسی ئوەی كردووە ك دەوروبری ١٠٠٠ كری كوردی بند كراون لسر ئوەی موخابراتی سدام حوسن زانیویتی ك ئوان ئازووقو چك بۆ پشمرگكان دەبن

بۆ مژوو بیادی جارانل ئرشیفی:

د. محمد عبدول كاكسوور

ھولـــر شـــاری كســـایتی عوســـمان" ئحمـــد "زەیـــد فرمیـــدا، بگنامیكـــی لـــنمرەكانی پۆلی یكم و دووەمی

سرەتایی بودەكینوە:

ناو: زەیدنـــاوو نازناوی باوكـــی: ئحمد

ئفندی كیڕەك: تگ

شونی لدایكبوونی: ھولررەگزنامی: كورد

سر ب: عراق ئایینی: موسمان

مژووی لدایكبوون: ١٩٢٣و موكـــدار بـــاوك: پیشـــی ئنجومنـــی لـــ پیاوماقـــوڵ

پیاوماقون"مجلس االعیان"

ئا: رزگار سید كاكڕەش - ئمانیا

- ئم ونیی مال فندی لگڵ ھردوو كوڕەكی عیزەددین و قاسم- ل سای ١٩٣١ ل ھولر ل قسری باداوان گیراوە.

- ل راستوە: عیزەددینی مال فندی، مال فندی، قاسمی مال فندی

زەید ئحمد عوسمان

د. كمال مزھرككۆنفرانس ك لندیم

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

3

ھرمی كوردستان و سرھدانوەی باندە تیرۆریستییكان

تیرۆر پ ل مترسیی و مترسییكشی تنیا بۆ رۆژك و دووان نیی و بەوتوە، ئمـــ جگـــ لـــوەی مترســـییكی ھر بریتی نیی لـــو ورانكارییی ل ئنجامی ئنجامدانی كاری تكدەران و تقاندنوەوە لســـر مرۆڤـــكان و ژینگـــش بجـــی دەھـــت، بكـــو دەبـــ ھموومـــان زۆر ترسیدارە بین كم رییو كاریگوریای ئتیرۆریستان لرووی فیكرییوە ھودەدەن لســـر مشـــك و زەینـــی مرۆڤكانی نو

كۆمگ بجی بھن .كاریگریی فیكریی تیرۆر لسر كۆمڵ زۆر لكاریگریی كاری تكدەران و تقاندنوە ك لشـــبر زیان لھ بزیاتـــرە و وەنمرۆڤكانـــی كۆمڵ بدات و بـــۆ ماوەیكی كرییكو كاریگت، بكاتی و دیاریكراو ب

ھم برفراوانترە و ھم درژخاینترە ! رج نیییـــن تیـــرۆر مـــوەش بئـــ دەبـــھر بگروپ ئیســـالمیی توندڕەوەكانوە بســـترابتوە، بكو گروپی تیرۆریستیی دیكش ھن ك سر بئایدیۆلۆجیای دیكی جیـــاوازن و چاالكییكانیان دەچت خانی تیرۆر و كاری تیرۆریســـتییوە . ھروەھا ھمـــوو گروپ ئیســـالمیی سیاســـییكان ناچنـــ خانـــی تیرۆریســـتكانوە، بكو سیاســـیی ئیســـالمییل بشـــك ئـــوە تكار و كردەوەیان دەچ توندڕەوەكانن ك

خانی تیرۆریستكانوە .ئـــم پشـــكیی بـــۆ ئوەبوو باســـی ئو تیـــرۆر مترســـیی نوبوونوەیـــی كماوەی ین كمی كوردستاندا بكرھلســـریھداوەتوە، دوای چنـــد ســـاك لـــ ھمنی و ئارامی كـــ تاڕادەیك ئوەی ب ھمووان نیشـــاندەدا، ھـــر ھیچ نبت بروات، ك مترسیی تیرۆر لم ھرمدا

! وەیرووە و رەوینبـــم برانبر بـــ تیرۆر و تیرۆریســـتان و بیـــن ســـافیلك و نابـــت خۆشـــباوەڕ م پانتاییكو لـــنین، بمســـاردی بنوخ میشھ دەژین دەبی لمی ئجوگرافییمترسیی پیدابوونی تیرۆر ھم ل ناوخۆ و ھـــم لدەوروبرمانـــوە لبرچاومان بت، ئگینا پش ئوەی فریا بكوین زیانی

گورەمان بردەكوت .لم ماوەیدا بھیممتی دەزگای ئاسایش و دەزگای دژە تیرۆر لسلمانی ئو باندە تیرۆریســـتییانی دەســـتیان دابووە كاری رفانـــدن و پـــارە وەرگرتن ل كســـوكاری رفندراوەكان و كوشتنیان، ئاشكراكران و

گورزی كاریگریان لوەشندرا .ھیممتی زوو بزووی ئاسایش و دەزگای یتوانایاندا ھل ك نلمدژە تیرۆر دەیسفریای پاراســـتنی سر و مای ھاووتییان

بكون .بـــم دەبـــ ئوەشـــمان لبرچاوبـــت كھردوو دەزگای ناوبراو لســـریانبوو گورزی پش وەخت بوەشنن و بر لوەی ئو باندە تیرۆریســـتان بكونـــ جوو و چاالكی بنونن ئاشكرایان بكردبان، نك بو شوەیی ئستا دوای ئنجامدانی كردەوە ئینجا بكون ھودان بۆ ئاشـــكراكردنیان، ئگرچی ئمشـــیان ھر باشترە لوەی

نیانتوانیبای ھیچ بكن !

قم

حسن یاسین

انرخ

دی ب

تبك

كركوك و دەوروبرەكی، حوكمی مـــژوو و ویـــژدانتوژینوەیكی بگنامیی ل بارەی دۆزی كورد ل عراقدا

نووسینی د. كمال مزھرو: ستار باقی كریم

پداچوونـــوە: عبدولەحمان معروف

ھروەكو ل گواھی فرمییكانی عراقیدا ھاتووە، ئوە ســـرچاوە زانســـتییكانی عراقـــی دەچنوە ســـر ھمان بۆچـــوون ل بارەی رەچكـــی توركمـــان لـــ عراق و ناوچكانـــی كـــ تیایـــدا دەژین لـــ" ئوانـــش ئمـــو ،(٢٢١)و ســـلجوقییكان ســـردەمی عوسمانییكاندا ب شوە پالنكی سربازی لو ناوەندانی ك خای بیكگیشـــتنی كـــورد و عرەب بوون ھاتن خوارەوە و پاشان ئو ند و بوونیان سشگ ناوەندانشـــاری گورەی وەكـــو ل ژمارە ٧٩ی ٢٠٠٧/٣/٢٢ بوكراوەتـــوە تلعفر، گو، مخمور، ئاتون كۆپـــری، داقـــوق، توزخورماتوو، خانقیـــن، مندەلـــی و جیزانـــی، ئمو زمان توركمانییكشـــیان دەســـتی نونرایتـــی ســـردەمكی فرمانەوایتـــی

نزیكی دەكرد" (٢٢٢) .ل سایی عوسمانییكاندا بوونی لـــ دەســـتیان و توركمـــان كركـــوك و دەوروبرەكی پتو بـــوو، " نخاســـم دوای ئـــوەی ب شـــوەیكی رەســـمی چسپاو بـــ پـــی یكـــم رككوتنكانی سنووری نوان ھردوو دەوتی وە خرانوی، ئفعوسمانی و س ب كانی عوسمانی، ككرموسرككوتننامی (ئماســـی) نوان ھردووال ل ركوتی ٢٩ی ئایاری ١٥٥٥ مۆركرا دەستیپكرد"(٢٢٣).

ئوەی كـــ ئامانجدارە ئو ئاماژە نامگب لـــ كـــ ،یراشـــكاوانفرمییكانی عوســـمانی ل بارەی ملمالنـــی لگـــڵ ئران ل ســـر سنوور، ك تایبت ب پارزگاكانی " شارەزوور وكركووك، رواندز، ئامدی، ھكاری و وان و بایزید" ھاتوون، كـــ تیایدا تا ســـانكی وانی ١٩٠٨ ئدرەنگ وەك ســـابـــ ناوچـــی كوردەكان وەســـف كركـــوك لـــ .(٢٢٤) دەكات" عوســـمانییكان ل ســـردەمكی بـــ داگیركاریانـــدا زوویـــی ھشتنوەی یكیكی سربازی ل پارزگاریان (ئنكشارییكان) بوونی خۆیـــان كرد، ئـــوەش بۆ ئوەی بم شوەی ئو بایخی ل سردەمی پش ئیسالم ھیبوو بیگڕننـــوە، چونكـــ "وا دەزانرا ئوەیـــان قیك بـــ رووی ئو وە لترۆژھ لـــ ی كدوژمنـــ

ئیرانوە دت " (٢٢٥).لگـــڵ تپڕبوونـــی كات بوونی عوســـمانییكان ســـربازە پتوتربـــوو، ئـــوەش بـــ ھـــۆی پویستی زیاتری پارزگاریكردن ل رگـــی بازرگانـــی ئنازۆڵ بۆ قوویی عراق و برپرچدانوەی خاســـمن كوردییـــكان، ـــخ ببوونـــ كـــ ھموەنـــدەكان، مترســـییكی ھقیقـــی بۆ ســـر دەوروبرەكـــی، و كركـــوك ســـردەمی كۆتاییكانـــی تـــا عوســـمانی كركـــوك پارزگاری ك ی خۆی كرد، كاتیگم پلـــســـربازەكان بۆ ســـركوتكردنی العالـــی) (بـــاب لـــ یاخیبـــوان لوپـــڕی كوردســـتانوە لوەی دەردەچوون (٢٢٦).ماوەیك بر ل جنگی جیھانی، عوسمانییكان لـــ ســـربازیان فرگیكـــی دەوروبرەكـــی و كركـــوك كـــردەوە، پـــش ئـــم ركوتش كرابـــووە "وتك و فرمانبرانی جـــ جندرمـــی و مدەنـــی متمانی بۆ حكومتی عوســـمانی ردەمدا، لو ســـئامادە دەكرد "لنو توركمانكان كسانی خاوەن "پایـــی گرنگ ل ســـوپا و ئیدارە و ھروەھـــا خكانكـــی كاریگر ل توركمان بـــ گردراوی زەوی (بـــاب دەركوتـــن، كشـــتوكای العالی)ش "پارچ زەوی گورە و" (٢٢٧)زۆری ب ھندكیان بخشی. جـــا ب حوكمـــی ئـــم ھۆكاران و ئیتریشـــوە، ئریســـتۆكراتییتی توركمانـــی دەركـــوت، ب تایبت ركـــووك خـــۆی، كــــــو كن لـــسیاســـی دەســـتی خودانـــی كلتووركـــی و ئابـــووری و

گورەبـــوون، ك تـــا ئندازەیكی گرتندەســـتی لگـــڵ زۆریـــش دەســـت لالین ئیتیحادییكان لـــ میانـــی شۆڕشـــكی ســـای ١٩٠٨یـــان ئوەیـــان پتـــو تربوو .لـــم بارەشـــوە تایبتمنـــد ك دە :" " ئیتیحادییكان سیاستی كانیان گرتری عوسمانییوبملبـــر و ژیران رۆحـــی نتوەییان عـــراق توركمانكانـــی لـــالی ژمارەیـــك و خســـت وەســـر ل لقكانـــی كۆمـــی ئیتیحاد و ترەقیان ل ناوچكانیان كردەوەو كسانكیشـــیان تیـــادا دامزراند توركمانكانیـــان خونـــدكارە و لـــ قوتابخانكانـــی ئســـتمبۆڵ وەرگـــرت و ھانیان دەدان تاوەكو سفری ئوندەر بكن "(٢٢٨).ل سردەمی عوسمانییكاندا ئم كاران شـــون پنجی ب ھزیان نـــی ژیان لر جۆرەھا الیســـل ی برەكـــركـــوك و دەوروبك وادە بت خانـــنانشـــت، تھجناوبانگكانی كوردیش یا بشك لوانـــ شوناســـنامی نتوەیی خۆیان گـــۆڕی، لوان خانوادەی (یعقوبـــی) (أل یعقـــوب زادە)ی ب ناوبانگ، ك دەگڕنوە ســـر ی كورد " (٢٢٩).لنی زەنگخبرانبردا یعقوبییكانی ھولر شوناسنامی رەسنی نتوەیی خۆیـــان پاراســـت. یعقوبییكانی كركوكیش ل موكدارە دیارەكانی ئوەشـــیان بـــوون، كـــناوچپدابـــوون. زۆری دەســـتكی ئـــم دیاردەی تنھـــا ب كركوك نوەستا، مژەر مللنجن ئفسری بریتانی ل ســـوپای عوســـمانی ل نیـــوەی دووەمی ســـدەی ١٩ ئـــوەی تبینـــی كـــرد، كـــ چۆن رزەڕۆم لكوردەكانی ئ ك لزۆرپناوی نزیك بوونوە ل دەوت دەســـتكوت وەدەســـتھنانی و

ناسنامی نتوەییان گۆڕی.كلتـــووری دەرھاویشـــتكانی توركی ئـــوەی تپڕاند و زمانی توركـــی ب ھـــۆی ئـــوەی زمانی دەســـت و فربوون بوو، ئوە ب شوەیكی بربو ل كركوك

و دەوروبرەكی تشنی كرد، كان لعوســـمانیی ت كتایبـــبكركوك پتر ل چاو ھر شاركی دیكی عراق لبواری خوندن و فربوونـــوە بایخیان پیدەدا، بۆ نموون، ئوانـــ ل كاتكی زووی وەك سای ١٨٧١ قوتابخانیكی دامزرانـــد، (پیشـــگر)یان و ســـك بوو لكوەشـــیان یئھاوشـــوەی تـــری كـــ لھموو وانیش لر ئبوو، ھــــــراق ھعســـای ١٩١٠ یكـــم قوتابخانی دامزرانـــد عراقیـــان ســـوتانی ڕبوونی پتر لپ(٢٣٠) و دوای تس ســـاڵ و ل كانوونی یكمی لـــ قوتابخانیـــان دووەم ١٩١٣بغدا كردەوە. ل دەستپكی"سای كانـــی والـــی موســـو١٩١٤ ھل گۆڕینـــی قوتابخانی ئامادەیی ئوندەرشـــی بۆ قوتابخانیكی بدەست ســـوتان ســـركوتنی نھنا " ل سراپای قوتابخانكان زمانـــی دیكشـــدا ئوانـــی و خونـــدن توركـــی بـــوو، تنانت قوتابخان رەبیشـــیان لزمانی ععراقییـــكان بـــ زمانـــی توركی مامۆســـتا لالیـــن و دەخونـــد دەوترانـــوە، تورككانیشـــوە ی لـــرانـــو كاتژمای ئـــكـــتقوتابخانكانـــی لـــ ھفتیكـــدا روشدی و ئامادەیی ك بۆ زمانی توركی ترخان كرابوو، بیست و دوو كاتژمـــر بوو، وات دووجای ئو كاتژمرانی كـــ بۆ عرەبی ترخان كرابوون، ئوەشیان بو سیفتی عرەبی زمانی ئایین و

.(٢٣١)" قورئان لم چوارچوەیشـــدا رۆژنامو نووســـراوە ئدەبیی توركییكان برجســـتكراویان رۆكـــی ،زانراویشـــ ھروەكـــو بینـــی. زۆربـــی رۆژنامـــ عراقییـــكان بـــ زمانی توركی یاخـــود توركی و عرەبـــی یا توركـــی و كوردی بیكـــوە دەردەچوون، ھروەھا رۆژنامكانـــی ئســـتانبول لنـــو رۆشنبیرانی كورد و توركمان جا چ ل كانی دیكركوك یا ناوچك لبرەودا بوون. ھمان بۆچوونیش

برھمكانـــی دەسپتســـر بناوبانگترین رۆشـــنبیرانی نوی كمـــال، نامیـــق وەك تـــورك، كـــ دیارتریـــن شـــاعیرانی كورد پیوە كاریگر بـــوون، لوانش لـــ بانـــی، كـــخ رەزای تاشـــراســـتوخۆدابوو پیوەندییكـــی دیبـــرخـــۆی و ئـــی و ھگلبناوبانگكانـــی كورد لم بوارەدا بـــ ھـــردوو زمانـــی كـــوردی و پشـــكش داھنانیـــان توركـــی دەكرد، بۆ ئوەشـــیان ل بشكی تری ئم توژینوەمان ب درژی

دین سری.كواتـــ ســـیر نییـــ، كـــ زمانی توركی لسر ئاســـتكی فرەوان بـــوو بـــ زمانـــی رۆشـــنبیری و قســـكردن، ئـــوەش نـــك ھر لنـــوان توركمانانی كركووك و دەوروبرەكـــی، بكـــو لنوان خكانـــی و عـــرەب و كـــورد دیكش، ب ئوەی كاربكات سر واقیعـــی نتوەییـــان. ھروەكـــو وە، كخـــت دەكاتـــكریمـــرز جتنھا یھودییـــكان پش جنگی ركوك بك مـــی جیھانی لـــكیزمانی عرەبی قســـیان كردووە.مســـیحییكان برانبـــردا، لـــك ژمارەیـــان بـــ ٣٥٠ خانوادە مزەندە دەكرا ب زمانی " توركی دەدوان و بـــ پیتـــی ســـریانیش

دەیاننووسی " (٢٣٢).ھروەھـــا ئـــو دیاردەیـــ برەو دەوروبری كركوكیش ھكشا، گڕیدەكانیـــش ئوەیـــان تبینـــی كـــ "زمانـــی خكـــی كـــردووە، توزخورماتوو كـــوردی و توركی بـــووە" (٢٣٣) . گۆڤاركی عراقی زانســـتی ھاوچـــرخ لـــ بـــارەی عرەبكانـــی ( زیـــن العابدیـــن )، ئم تبینییی خـــوارەوەی تۆمار

كردووە:-"مزارگی ئیمام زەین ئلعابدین كوڕی علی كوڕی حوسن كوڕی علـــی، بســـ قووبوە لســـر پاشـــماوەی گردۆكیكی برزی باكوڕی ڕۆژھتی شـــارۆچكی داقووق دروستكراوەو ب دووری ٦كم ناوەڕاستی دیك دەگرتوە، ك ب ناوی ئو ناودرەو زۆرینی بم دانیشـــتوانكی عرەبـــن، زمانی باوی نوانیان ئوە زمانی

.(٢٣٤) " توركییلالیـــن خۆشـــیانوە توركمـــان لـــ چوارچـــوەی كارتكـــردن و ،زۆرەمل كـــی بـــربوونكاریگ كرەب و كوردی ناوچع وا بئكاریگـــر بوونـــ . لمبـــارەوەش ئـــوەی تھـــا ھاشـــمی بـــۆ ئـــو

مبست وتویتی دەھنینوە: و توركمانانگومانـــی ناوێ ئـــ " خوڕەوشـــت لـــ پارزگاریـــان رەســـن توركییكیـــان نكـــرد، بكـــو لـــ تورككانـــی ئنـــازۆڵ جیـــاواز بـــوون، چونكـــ تكی كـــورد و عـــرەب بـــوون "(٢٣٥) محمـــد فیســـڵ ھـــروەك .االرحیم ل بـــارەی زمانكیانوە دەـــ:" زۆر ل بنچكیان دوور كوتنـــوەو، وشـــی كـــوردی و

عرەبی تكبوو"(٢٣٦).وەك ل بشی پشوودا ئاماژەمان ب درژەكیدا، ئوا سرچاوەكان لبـــارەی دیاریكردنـــی ژمـــارەی توركمان ل عراق تا پش ئاماری یكـــن. ناچـــوون ١٩٥٧ ســـای دەشـــ بھـــۆی فـــرە بربـــوی زمانكیانوە بت، ك رۆشنبیرە توركمانكان ل مزەندە كردنیان زدەڕۆییان دەكرد، ل كاتكیشـــدا لـــ باســـیان دیكیـــان ئوانـــی

ژمارەیك دەكرد، ك ل راســـتیدا زۆر كمتـــر بـــوو، ئمـــو پـــاش تپڕبوونی دەیان ساڵ، گڕانوە ســـر ھمان ئو (٦٠) ھزارەی كـــ حكومتی بریتانی ل ســـای راپۆرتـــی دواییـــن لـــ و ١٩٣١لبـــارەی چۆنیتی بروەچوونی عـــراق پشـــكش بـــ كۆمـــی ئـــوەش كردبـــوو، نتوەكانـــی ئو ژمارەیی، ك تھا ھاشـــمی لـــ ســـای ١٩٣٠ رایگیانـــد بوو، بكو ھندكیان ل ســـای ١٩٧٥ ژمارەیكـــی لوە كمتـــر بتنیا بـــ ئـــوەش باســـكرد، (٣٨٨٢) ك، كرچاوەیس ستن بپشت بركوتی چاپكردنكی بۆ سای ١٩٣٦ دەگڕتوە (٢٣٩) .بمش رۆژئاواییكانیـــش ســـرچاوە كوتن ھمـــان ھوە، لوانش ئـــو پرتووكی كـــ لژنیكی تایبت لـــ وتـــ یكگرتوەكانی ئمریكا ل دوای جنگی دووەمی جیھانـــی لـــ بـــارەی بارودۆخـــی عـــراق داینابوو، تیایـــدا ژمارەی دانیشـــتوانی توركمانـــی ب كمتر ل (٣٠) ھزار كس خمند بوو

. (٢٤٠)دكتۆر عبدولەحمان ئلجلیلی، نیشـــتجبوونی ناوچـــی توركمانكانی ل عراقی ھاوچرخ بم شـــوەیی خـــوارەوە دیاری

كرد:"لرەدا ل شون نزیك ل یككان، وە دراوســـكك یتـــر بگئنبـــن، ئوا كمینـــ توركمانكان لـــ كۆنكی درژی برتســـكدا رۆژئاوای موس ل ن، كجنیشتبرەو ھولر و باكوور و پاشان برەو كركـــووك درژدەبتوە، بـــردەوام دەبـــ تـــا ئـــو كاتی شی لغدا، زۆریننزیك ب دەگاتپاشماوەی ســـوپا داگیركرەكی تورك بوون بۆ عراق، ك لچندین شـــونی جیادا ســـربازگكانیان جھشـــت و ب دەوروبر تكڵ بـــوون و پارزگاریان ل ھندك لـــ كۆگكانـــی كرد. لـــ ھمان كاتیشـــدا داب و نریتـــی ژینگی روەھـــا لیـــان وەرگـــرت، ھنوژمارەیك گورەكانیشـــدا شارە بكرـــن فرامـــۆش ناكـــرێ كـــلوانی ب رەچك پیوەندیان بـــ تورككانـــوە ھبـــوو ھـــن"

. (٢٤١) شـــم بوەی كۆتایی بر لـــبـــبھنین وا پویســـت دەكات ئاماژە بۆ ئوە بكیـــن، ك ل كركووك ت یاخود لی برەكـــو دەوروبناوچكانی دیكوە، ئوا باشترین توركمـــان و كـــورد پیوەنـــدی بـــ یكـــوە گـــرێ دەدات(٢٤٢).ئـــو كارەش چاودرە بیانییكان تبینیـــان كـــرد و ب شـــوەیكی تایبتیـــش لـــ نووســـراوەكانیان ئاماژەیان پداوە. لم بارەیشوە :بدولواحید دەخ عدەم شموق

"بھۆی زۆر تكی نوانیان و ئو سیاست ژیرانی ك سوتانكان گرتیانـــ بـــر، ئویش بـــ پدانی ئۆتۆنۆمی تـــواو ب كـــوردەكان، ئوا پتوترین پیوەندی ل نوان ھـــردوو گلـــی كـــورد و تورك دروســـت بوو. ل گرنگترینیشیان ئـــو دەرەنجامـــی ك لـــ پدانی سربخۆیی تواو بۆ كوردەكان ئیمپراتۆریتی چوارچـــوەی لـــعوســـمانییكان كوتوە، (٢٤٣).فاكتـــرە حوكمـــی بـــ پاشـــان ھـــر كـــ دروســـتكراوەكان، یكك بـــ پلیكی جیاواز تۆوی دروســـتكردن و وروژاندنـــی بـــ

شوەیك یا یككی تر ھگرتبوو ئوا ھڕەتی ئم پیوەندیی ل بارچوو، لوەشـــیاندا ل رووی زنجیـــرەی زەمنیوە و ل چوارچوەی مژووی ھاوچرخـــوە بریتانییـــكان ســـرقافی ئم

لبارچوون بوون.

بشی پانزدەھم

تبینی: ئم كتب پشـــتر بشـــی ١٤ی ل ژمارە (٧٩)ی وە، كوكراوەتدرخان بی بنامفتھ ٢٠٠٧/٣/٢٢ لـــ

دوا بش بووە.

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

4

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

د شینممح وانی ككی رۆژناموای ھپ بدەقكی بمجۆرەی، كۆمیسری یشت، كوە گئیتالیی پســـپۆڕ لمعسومی نژاد یكك ل پیاوانی وەزارەتی ئیتعاتی رژمی ئران و چـــك بۆ رژمـــی ئران قاچاخ دەكات و لـــ ھمانكاتـــدا لـــ ژر پۆششی كاری رۆژنامنووسیدا، دژ بـــ ئۆپۆزیســـیۆن لـــ ئیتالیـــا دەكات. ســـیخوڕی كاری ھتاكـــو ئـــرە ھمـــوو شـــتكی ئاســـایی و گومـــان ھناگرـــت. تنائاســـایی د وەی بئـــ وەل تـــی بیوەندیكردنیرچـــاو، پبرۆژنامنووســـانی ئیتاییـــوە بۆ ئوەی بـــ وەرگرتنی «برتیل» راپۆرت و بابتـــی پوزتیڤان بۆ ئـــران رژمـــی كاربدەســـتانی بنووسن و بۆ ئم كارەش، وادەی «ویزا»یـــان پدەدات بـــۆ ئوەی بتوانـــن ســـردانی ئـــران بكن و دیـــداری رۆژناموانـــی لگڵ ســـركردەكانی رژمـــی مالكان

ساز بكن. م نومایشـــكردنئـــ دەربـــارەی وردەكاریـــی ،یـــجاڕانتگا و نازانیـــن ك زیاترمـــان ال نییـــئایا معســـومی نـــژاد، ھژار و یم پیالنخت و قوربانیی ئدببیـــان رۆژنامنووســـانی ئیتالـــی، ھژارن و بوونت قوربانیی ئم

پیالن ك ب ب مبست، وەمی شـــنیازانم پیـــان بـــتیڤانپوز

داوەتوە؟!ئم رۆژنامنووسان دەیانتوانی ل بابت و راپۆرتكانیاندا باسی چ بكـــن؟ چۆناوچـــۆن؟ ئویش دەربارەی رژمكی كۆنپرستی و ســـركوت بـــ كـــ فاشـــی، ســـرجم ،دڕندانـــ تیـــرۆری بایـــخ و پرەنســـیب مرۆییكانی ك كمرژ .ر پژ خستووەتب ھر پوەرك سیری بكیت ناڕەوایـــ. چۆن بـــ رەزامندی و موافقـــی وەلی فقـــ، علی كاندا ببژاردنھ ئی، لنخام ر كار و لس زویر ھاتووەتتبواری ناوەكیدا، دەســـتی پشی برەنگاربوونوەی لـــ ھبووە ویســـتی كۆمگی نودەوتی. رژمـــك كـــ «باپیرەگورەی» و جیھانـــدا لـــ تیرۆریزمـــو ھوســـت و رنامـــب لـــبونیادگری و چواشـــكاری و بیـــر و ھـــزری رەش و تاریكیدا، ئۆمـــد لـــ نیشـــانیك ھیـــچ ناكرـــت. بـــدی رووناكـــی و كـــی داڕزیو و شـــپرزە، بمرژبـــ ھبوونی ھیچ نیشـــانیك ســـردەمیانی پشـــكوتنی ل لـــ .شارســـتانیان و كلتـــوری ئـــم دواكوتووییی برانبـــر دەبـــ فاشیســـتیدا، حكومتـــی

مافكانی گلی ئران و ویســـتی ئوان بۆ دیموكراســـی و ئازادی

بگڕندرتوە بۆیان.و دژایتیكـــردن كـــ روونـــموقاومـــی ســـرجم چیـــن و ـــران لــــــی ئژەكانـــی كۆمتوبرانبـــر دەســـتی مالكانـــدا گیشـــتووەت لووتكـــی خـــۆی بـــدوای ئرانـــی كۆمـــی و تارماییكانـــی لـــ رزگاربـــوون ســـدەی ناوەڕاستدا دەگڕت و ب پشـــت بســـتن ب "ركخراوی موجاھیدینی خلقی ئران"، ل ژر ئای «ئنجوومنی نیشـــتمانیی موقاومتـــی ئـــران» ئم خبات و تكۆشـــانی خۆی برەو پش

دەبات. م ملمالنــــــت ئـــناكر وایـــكرەت یـــباتكارانخ سیاســـییبكرتـــوە، كـــ بۆ مـــاوەی چند دەیـــ بردەوام ل نوان گل و كان لرانییئ زە نیشـــتمانییھالیك و دەســـتی كۆنپرست و فاشیستی مالكانی دەستدار لـــ ئران. ئایـــا ل برانبـــر ئم راســـتییاندا، دەكرـــت بابت و راپۆرتكـــی پوزتیڤان دەربارەی بنووسرت؟! مالكان دەستی یـــان ئـــوەی بنووســـرت بریتی كردن بتزەل و گاھ ت لدەبریشی خك و ئو ھاووتییانی، زیاد ل معسومی نژاد و پیاوانی

ئیتعاتی رژمی ئران، ئاگاداری راســـتییكانن و دەزانـــن ك ئم ییانیاخ باش و ئیجابیی شـــتلـــ درۆ و نییـــ و ھبوونیـــان

بوختان بدەر نین.ئیتعاتـــی ئفســـری بابتـــی رژمی ئران، معســـومی نژاد بابتك بوو، ك من گفتوگۆیكی خیاـــی و فانتزیـــم لـــ ســـر یگرتم كروان ئن نووسیوە ل ك ،كییئیتا نووســـو رۆژناممن ناوی «خـــوزە الپالس»م بۆ

ھبژاردووە::كیییاخ قتدەقی دەم

معســـومی نـــژاد: بڕـــز خـــۆزە، جنابت ب المانوە زۆر بڕزیت. دیدارەكـــی دی ھدەگریـــن بۆ تاران. لبیـــری نكیت.ھروەك باسم كرد وتارەكانت ب جۆرك ـــتوئای كـــ رووی بنووســـ

بڕزەكانمانی پ سپی بت؟!خوزە الپالس: مگر ئایتوكانی ئران رووڕەشـــن واتـــا روویان

رەش؟معســـومی نژاد: نا، نا، مبســـتم ئوەیـــ كـــ دەربارەی كـــردارە

باشكانیان بنووسیت.خوزە الپالس: وتاركت بۆ ئنووسم ومورە»ی قتیایـــدا، «گـــ كـــئرانییك وەك بران ونا ئكم، ك چند كۆتركی ئاشتی بسر كات ھـــر و بـــت ســـرییوە برســـی بت یكك ل كۆترەكان م كۆترانت و دەیخوا و ئدەگر ند كی ب كـــوردە وردە و ی

خواردن. وەل .ژاد: زۆر جوانعســـومی نم یت ببك كـــرانب باشـــتر وای

شر. كـــ دەنووســـم الپـــالس: خـــوزە ی لوانـــس لزار كـــ١٢٠ ھـــنـــاو زیندانكانـــدا كـــوژران یـــان ل ســـدارە دران، كوشـــتنیان بۆ

خاتری خوا بووە. ژاد: نا، نا، بنووســـعســـومی نـــمئمانـــ ھـــر ھموویـــان درۆن. ئوان خۆیان خۆیان كوشتووە و

شتی لمجۆرە ...دەربـــارەی الپـــالس: خـــوزە و خۆپیشاندەرانركوتكردنی ئسچی ك بـــۆ دەربینی ناڕەزایتی لـــ ســـاختكاری ئاســـت لـــھبژاردنكانـــدا ھاتبوون ســـر

شقام؟معســـومی نژاد: ئوان كسانكی نفامـــن، كـــ رەش و ســـپی لك جیا ناكنوە و دەیانوت ربرە مزنكانمـــان لـــ نـــاو ببـــن و ئامانجكانم ل ئاسمانوە داكشی

خوارەوە بكن.خوزە الپالس: لم ئاسمان برزەدا ر نییگ؟ ئیكیش ھئایا خۆر

واتا دەب رۆژكی تاریك بت.معســـومی نـــژاد: من نازانم. چون

لوێ نبووم.خوزە الپالس: وەل ل قســـكانتدا، معسومی نژادی خۆشویست! ئمی رۆژنامنـــووس دەتوانین رەش ب ســـپی و ســـپی ب رەش

ونا بكین.معســـومی نـــژاد: ئافـــرەم، ئافرەم

خۆزەی خۆشویست.خـــوزە الپـــالس: بم معســـومی نژادی خۆشویســـت، دۆســـتی مـــن!، دەموت ئمـــت پ بم

ك: بژی موقاومتی ئران.

مژوو

خۆمان لــ پرسیارە ئــو ویستپ مك ئر كارەساتین، ئاخۆ دوای ھبك ئای رووداوەكــانــدایــن؟! كوندەری لدوای تیرۆر و تۆقاندن و ھڕەشكان، چمكی مافی مرۆڤ و دیموكراسیت و ؟ دەبیھ مكیان بۆ ئئازادی چ مانایھوەست ل سر زۆر شت بكین و وە، نابمی خۆمان بدەینخۆشمان وەكارەساتك ھیچ و ئاگابین ب ھندە دەست زەروورە تنكات. كارمان دەستكانی ــوەی وردكــردن ل بیر قۆناغی كــ ـــوەی ل تبگا و بــكــاتــوە و مــرۆڤ كشی ناتوان ستمكاری بگومان چارەسربكات. كۆمگكان دەســــت لــ كــۆمــــگــی بــربــریــدا جگ ل ب كۆیلكردنی تاككانی چیتر برھم ناھنت، گر ل كۆمگیكی بربرییوە نگۆڕین بۆ سردەمكی تازە، ك سیستم رایی ركخستنی وت، نــك كات ــو ئ بت. ژیانمان بكو ماكانیشمان پ دەبت ل ترس. ئقییتی و جھل ترسی بگومان تقینكراو، و دیـــوەخـــان و ــوداڵ ــی ف دیك مترسییكانی و تیرۆر ل زۆر من كۆمگكمان. ســر بۆ زیــاتــرە نــایــشــارمــوە دەســــت بــ ھــۆكــاری یكمی ئــو رەوشـــ خــراپــ دەزانـــم، بم ب پلی یكمین دەستدارانی ل و حزبی حاكمئ خت، چونكپایتدوای ل بگومان پایتخت. ھولری عراقوە ٢٠١٠/٣/٧ ھبژاردنكانی ھولر. شاری بتایبتی كوردستان، مترسیداری و گرنگ رووداوی دوو ب خۆیوە بینی. شڕی نوان مال و ئدەب و روناكبیران لگڵ تیرۆركردنی خوندكار و رۆژنامنووس سردەشت ل جگ رووداوە دوو ئم عوسمان، ھر كس و الینكی دیك ل دەرگای ــدا. ئــمــش ھــۆكــاری ــی مــاــی دەســتخۆی ھبوو، گۆڤاری وران ل ھولر ئیمتیازەكشی خــاوەن و دەردەچــــت ،یو حزبر بس ك ،دەزگای ئاراسھمان ب سردەشتیش تیرۆركردنی شوە لم شارە بووە. كوات دەستی ،یــرانــدایــردەم دوو قــبـــلـــ ھــولــــر ملمالنی ب پیوەندی ك قیرانك ك ،یوە ھتكان و دەسئیسالمیی نكان زۆر ئاقڕەدا ئیسالمییم شلالی گواستوە شڕەكیان گۆڕەپانی مال و مینبری مزگوتكان، ھرچندە دەست زۆر ب ئاسانی دەتوان شڕە ئوان بكات، بم جۆرا و جۆرەكانی چونك بكات، مئ نیتوانی ئمجارە مال و پیاوانی ئایینی تدا بشدارن و دەستیش ئمان ببشك ل پكھاتی ت، بۆیی دەزانوەكحزبی و بزووتنئم كشیان ب ھواسراوی جھشت و، مال و پیاوانی مزگوتكانیشی وەك روناكبیران و ئـــازادی و ئــدەب دژە ویستیان دەســت لمدا ھشتوە. وابووە ئم گرفت ب دەرزی موسكین چــارەســربــكــن و بــ بــاش بــ خــراپ الینگری گــۆڤــاری وــران و دەزگــای رەوشتی ئــو من نكرد. ئاراسیان ـــــم بۆ دەســـــت بــ مــتــرســی دەزان ت ئازایانر ئــازادی، دەبوا دەســسببایوە، یشك ــو ئ ـــــڕووی رووبچونك ئمجارە مال و پیاوانی ئایینی ئازادی ماكی دەستوە، دژی لدەوەستنوە. وەك نموونی مالكان و ھتد. ك زۆربیان سر بدەستن و ،مانیشرلوقافی پی ئرۆكی لیژنسبینیشمان سیمناركی چند سقتیان بڕوەبرد. بم دەست و مالكان، گۆكی دیكیان ل ئازادیكرد. رووداوی پرسی لگڵ بوو ھاوكات ك دووەم ئازادی و كۆمگی كراوە، رك بووە دەستدارانی بۆ ناوەخت میوانكی ھولر. بگومان ئم میوان دواجار بووە دیاردە و ئوانی تووشی موقیفكرد. بۆ ئاژانسی ناوخۆ و حزب و وەزارەتـــی ب سر برپرسكانیان ك پاراستن، و روونكردنوە وایلكردن دەستن، نیگران زۆر من دەربكن. یاننامبئاشانسی روونــكــردنــوەكــی بــ نیم پاراستن، بم بیاننامكی مكتبی سیاسی حزبی دەست زۆر ل كوشتنی سردەشت عوسمان، بۆ سر ئازادی ھرچندە مترسیدارترە. رادەربین یستیان كبم وە كوان نایشارنئو ئو ھڕەشی ل ك دەكن، بم جیاتی ل كڕەشھ حاتدا زۆر لبیتۆقنن. ستیانبم ئــوان ئوانی بۆ كیشتیر راستوخۆش بگومان خودی ئازادی، بۆی لم جۆرە لدواندا بكار ھوركرەوە گوتاری ویستپ

بھندرت، نك ب پچوانوە.

رای پش وەخت

دزار حسن

محمد ئمین زەكی بگو: د. محمد كاك سوور

ئو برا كوردانمان ك بشدارییان لـــ بیناكردنـــی گیانـــی دەوتـــی عراقی كرد ژمارەیان كم نبوو لوانی خودالخۆشبوو محمد ئمیـــن زەكی لـــ رووی ناوداری و ناسراوییوە ل پشكی ئوان

دابت. ـــك لكی ی ١٨٨٠ لـــســـا لـــگڕەككانـــی ســـلمانی "گویـــژە" ك كزانخ دایك بـــووە. لـــ لـــحاجـــی باوكـــی دەماســـتكی عبدولرەحمـــان كـــوڕی محمود لـــ برایـــی خوندنـــی بـــووە، كردووە لك دەست پیقوتابخانســـلمانی بناوی "مدرسی مال العزیز" قوتابیان تیایدا بابتكانییان ركند، ھزمانی فارسی دەخو بخوندنی تیایدا تواوكرد، ســـای بغـــداد روویكـــردەوە ١٨٦٩ز لـــ قوتابخانـــی كـــ ئوەبـــوو ئامادەیـــی ســـربازی خونـــدی، س ســـای تیادا بردەسر، دواتر روویكردە ئستان بۆ تواوكردنی خوندنی سربازی ئوەبوو سای ١٩٠٢ بـــ پلی رئیس دەرچوو و وەزیفـــی ســـربازی جیـــاوازی پـــدرا، لـــ ســـای ١٩٠٧دەســـتی كرد ب نخشكشانی نخشی ری و لســـتانبۆڵ و دەروروبئسای ١٩٠٨ بسیفتی ئفسركی زرا لنـــدام دامئ تۆبۆگرافی. بلژنی نخشكان و دەستنیشان كردنی ســـنوور ل نوان توركیاو بولگاریـــا. جاركـــی تـــر چـــووە ئركانی فرقی پنجم لبرەی "جتالج" ئمش ل ســـای ١٩١٢ بوو. ك رەتك ناردرای فڕەنسا بابتـــی ھنـــدێ بـــۆ خوندنـــی ســـربازی، جاركیتر نـــردرا بۆ ئوەی ئندامـــك بت ل لژنی ســـنووری رووســـی، لـــ ســـای ١٩١٤ ســـفری كرد بۆ "تفلیس" بۆ ئوەی بم ئرك ھبســـتت. شـــداری كرد لكـــی تر برەتكخولكی خۆكوانی ســـ مانگی ل اســـتفانوس كـــرد. ھرئوەندە شڕی یكمی جیھانی راگیاندرا تاكو بۆ ارەگای ســـوپای. شـــش عوسمانی ل "سلمان پاك" بپلی بڕوەبـــری حـــرەكات ناردرا. لكرد ك ڕانو شـــشداری لبعراقدا روویان داو وەكو شڕی "ســـلمان پـــاك" و "تـــوت االمارە"، ئوەنـــدە لزانـــی و ئازایتی لو لـــ وای دا پیشـــان شـــڕاندا تـــی عوســـمانی كـــرد كـــحكوموەكو رزلنانك و ل جربزەی

نیشانی ئازایتی پبدات. وتغدا كئاداری ١٩١٧ ب ك لكاتدەســـت ئینگلیز وەكو ئفسرانی تـــر لگـــڵ ســـوپای عوســـمانی كشـــایوەو كرا ب یاریـــدەدەری سرۆكی ئركانی سوپای حفتم

لـــ ژر ســـركردایتی مســـتفا كمـــال. ماوەیـــك لـــ ھاتووچۆ بوو ل نوان حلب و فلستین ھـــر ماوەیـــك لـــ یكـــك لم دوو جگایـــدا دەمایـــوە، تاكـــو ئاگربست ب دیاركوت و گیانكی نـــو دەوتی بۆ عراق دەركوت لگڵ براكانی گڕایوە عراق بۆ ئوەی بنمای دەوتك رك و

بھز بكات. مامۆســـتا ل رەتادا بوو بســـلئینجـــا ســـربازی قوتابخانـــی .كری قوتابخانوەبـــڕبووە بل ســـای ١٩٢٥ ل ســـوپا چووە دەرەوە و بـــ نونـــری لیـــوای ســـلمانی ھبژـــردرا. لـــ ٢٤ی تشـــرینی دووەمی ١٩٢٦ بۆیكم جـــار وەكو وەزیری ئشـــخال و ھاتووچـــۆ دەســـت نیشـــان كـــرا، ئمـــش لوەزارەتـــی دووەمـــی ری بوو، بوونســـكر عحفجوەزیـــر لـــ وەزارەتـــكان چنـــد بارەبـــووەوە جارك ل وەزارەتی برگری و كڕەتك ل وەزارەتی ئشخال و ماوەیك بۆ وەزارەتی معـــارف، ھروەھـــا لـــ ماوەی جیاوازدا نونرایتی گلی كورد ل ھردوو ئنجوومنی نونران

و پیاو ماقوالن دا.لكۆینوەكردنـــی ئـــارەزووی زانستی بســـر "ئمین زەكی"دا كتـــب كـــردە بـــوو، رووی زاڵ دانـــان، كتبـــی زۆری نووســـیوە لوان ھندكیان سربازین تیایدا لكۆینوەی كردووە لسر ئو شـــڕانی ل عـــراق روویانداوە ل رووی تیاركـــردن و ناردن و

رەخنو شیكردنوەی بۆكردوون. ل وانی كتبـــی "چۆن عراقمان "بغـــداو كتبـــی و لدەســـتدا" لـــ لدەســـتدانی" دوا رووداوی گرنگترین كتبكانی بن ك لكاتی خۆیدا ل نوەندە سربازییكاندا گورەیـــان دەنگدانوەیكـــی

ھبوو.تیایدا باســـی ئو پالنی كردبوو ســـوپایكانی ســـركردەی كـــعوســـمانی لـــ عـــراق پیـــادەی ربازییســـ ـــھ و كردبـــوو زەقكانی پیشان دابوو ك ببووە ھـــۆی لدەســـت چوونـــی بغدا. سیســـتمی ســـربازی رگـــی نـــدەدا بڕەخنـــ گرتنـــی لخـــۆ سرووتر، بمش "ئمین زەكی" خرایـــ بـــردەم ئنجوومنكـــی تمبكـــردن و ئوەنـــدەی نمـــا تووشـــی ســـزای توندبت، ئگر

گرمكـــی كردنـــ برگـــری نبووایـــ لخۆی و باوەڕ ھنانی سركردە فرمانەواكان بنیت

چاكی.چاالكییكانـــی ھـــر لـــ بـــواری زانست ســـربازییكان نوەستا، بكـــو بـــۆ مـــژوو ھكشـــا بۆ پردە ھماین لسر بنچ یان ناودارانییان و بشداری كردنییان ل بوكردنوەی شارستانییتی ئیســـالمی. چندیـــن كتبـــی لم گرنگترینییـــان دانـــا رووەوە تاریخـــی كوردو "خوالســـیكی كوردســـتان" بـــ كـــوردی دایناو ونـــی" وەرگلی عد عمـــمح"لدیوانـــی شـــا فوئـــاد ل میســـر، وەرگای ســـر زمانی عرەبی، "ناودارانی كورد" "سانح"ی كچی ل ســـای ١٩٤٧ وەریگای سر

عرەبی.

ئم خووە زانستیی ل تگیشتن لكاتـــی گیروگرفتـــكان بـــۆ پۆســـت گرتنـــ دەســـتكانی لی كـــدا كـــكات بـــووەوە- لـــجیان كی زانســـتیانگیان وەزیر بوو بچارەســـركردنی روویدەكـــردە وەزارەتكـــی گیروگرفتكانـــی لـــ دوور ورد شـــوەیكی بـــ كـــی لـــوەیینكۆل یانرپســـبارەیـــوە دەكرد بۆ ئـــوەی ئو چارەسرە زانستیانی بۆ دابنت ك قورسییكانی دەستمۆ بكات، ل نوان ئیزبارەكۆنكانی دا ھندێ راپۆڕتی مترسیدار ھی ك تیایدا چارەســـری ھندـــك كشـــی عراقـــی كـــردووە، گرنگترینیـــان كشـــی دەربارەی راپۆڕتكی تووتـــن و ھاوینـــ ھوارەكانـــی عـــراق، ھروەھـــا ئـــو بنداوە رۆژھتییـــی لـــ ســـای ١٩٥٤ الفـــاو مترســـی لـــ بغـــدای رزگاركـــرد چاكـــی ھرەگورە بـــۆ ئـــو دەگڕتوە لـــ رووی بنییـــات نانی و نۆژەنكردنوەی و

پتوكردنی بقیو زفت.ســـرەڕای ھۆگربوونی ب دانانی شـــیعر ب كـــوردی و فارســـی و كتوركی و چریكاندنی بۆ شانامزۆر پی سرســـام بـــوو ئمش ل ســـردانكرانی و برادەرەكانی ندەشـــاردەوە، دەم، سرەڕای ئمـــ ھۆگربـــوو ب ئـــارەزووی نیگاركشان ئو ئارەزووەی ھر ل گنجیوە دەست رەنگینی خۆی تیایدا نیشـــانداوە. ل تۆماركردنی لسر دیمنسروسشـــتییكان كاغز لھاتوو بوو ئمش زۆرجار وت بدیاردەكدا بو تابلۆیانـــلفلچكی دەیكشـــاو بـــ رەنگی زەیتـــی رەنگـــی دەكـــردن و بـــ دەواسین و بی ھكدیواری ماھاوڕكانی پیشان دەدا، ئوانیش زەوقكی برزو ھونركی بایان

تیادا دەبینی. ی ١٩٤٨ لمووزی سا١٠ی ت لسلمانی مرد. لوێ ل سرگردك ـــژرا، كـــیوان" ننـــاوی "ســـب

.ر شارەكس تدەڕوانسرچاوە:

شـــخصيات العمـــري، أميـــن خيـــرى عراقيـــة من العھـــد الملكـــي، الدار الطبعـــة للموســـوعات، العربيـــة

االولى، ٢٠٠٨.

دەمتقی خیای و فانتازی

محمد ئمین زەكی بگ

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

5

جالل نقشبندیبســـر مانـــگ دوو بـــ نزیـــك ھبژاردنكانـــی عراقـــدا تپـــڕی و خكی ئـــم وت زیاد لـــ ھمووان ب پرۆشـــوەن لـــ ئاســـت ئایندەی وتكیـــان. چون لـــ زۆر رووەوە، عراقی دوای ھبژاردنكان جیاوازە ھبژاردنـــكان. بـــر عراقـــی لـــجیاوازییكش، جیا لوەی پۆستكان بـــر كـــ دەكوـــت، دەكوتـــ ناو بازنـــی دیاریكردنـــی چارەنووســـی نـــوان لـــ وتكیـــان و خۆیـــان دووڕیانـــی دیموكراتیزەكـــردن یـــان وەك دەســـت، دیكتاتۆریزاســـیۆن ئـــوەی لـــ ئرانـــی ژر دەســـتی

مالكانی ئراندا پەوكراوە.كاتـــ حكومتـــی پشـــووی عـــراق پالماری كوتی دا تووشی ھیكی ســـتراتیژییان بوو، ك بـــ رووخانی ھرشـــی پھـــات. كۆتایـــی خـــۆی سربازیی ھزەكانی ئمریكا بۆ سر ھ كی دی بوو لیراقیش نموونع یـــم دوو ھكان و ئـــســـتراتیژییبوو ب ســـكۆی ھفین بۆ مالكانی ئران و دەرگای بھشـــتكی برین بڕوویانـــدا كرایوە. ھـــاوكات لگڵ ھزەكانـــی ھاوپیمانان ب شـــوازی جیاجیـــا، ھزەكانی خـــۆی خزاندە ناو داڕشـــتنـــراق و دوای بناغخاكی عخرایـــی بـــ زۆر ســـرەتاییكان، دیواری ل ســـر ھچنی و بشـــی ھرە زۆری دەســـتی گرت دەســـت ســـتاش خـــۆی ئامادەكـــردووە بو ئدەرچوونـــی ھزەكانـــی ئمریـــكا لم وت، سربان بسر بن باندا بدات و خون مژووییكی خۆی بھنتدی

و عراق بكات پاشكۆی ئران.ئمریـــكا بر لـــ رووخانی حكومتی پشـــووی عراق وادەی زۆری دابوو بـــ خكی ئم، وت بـــم ب ھۆی سیاستی موداراكردن لگڵ رژمی جبیتوانی ھیچ كامیان جـــران، نئبـــكات و برھمـــی ھاتـــن و چوونی ۆ، كمراقـــی ئع مریكا، بـــوو بئ وتووەتڤایرۆسی كۆماری ئیسالمی كگیانـــی و بووەت ھڕەشـــ بۆ ســـر

ئایندەی.ھروەك ھموومان ئبینین، ل عراقی ســـیانییكی داوودەزگا ئمۆكـــدا ئم وت (واتا مجلیســـی نونران، دەوـــت و ھزی داد)، ب دەســـتوور و سرجم یاسا پسندكراوەكانییوە، ئالوودەن بم ڤایرۆس. چون ب گشتی ھقووی برژەوەندی و ئاسایشـــی كۆماری ئیسالمین. ھر بۆی دەستوور و یاســـاكان، یكك بـــووە ل توەرە ھرە سرەكییكانی كش و ناكۆكی ل نوان بشـــ جیاجیاكانـــی عراق. ئوەی ناوی خۆیشی ناوە «دەوتی یاسا» و كار بۆ جبجكردنی دەكات، تنھا بۆ دابینكردن و دەستبركردنی و ل رانمی ئكانی رژرژەوەندییب

سر كار مانوەی خۆی.كواتـــ ب دنیاییـــوە دەتوانین بین ك ،نیی راقو عراقی نـــوێ، ئع ك

خـــك و الین نیشـــتمانییكانی ئو وت ب تاسوە بوون بۆی و تنانت ئـــو عراقش نیی ك ئمریكا وادەی دابوو ل ســـری. ڤایرۆســـی كۆماری ئیسالمی جستی عراقی داگرتووە.

لم عراق نویدا، دەبینین دەستی سیاســـی و ســـربازی و ئابووری و ئایینی و . ھر ھموویان ب دەســـت ئرانـــوەن. ئوەیـــ ئـــو غـــدرەی دەرھـــق بـــ عـــراق و عراقییـــكان و ھمی ئـــرھب وەیـــكـــراوە. ئ وەیدرا. ئی ئاماژەیان پستراتیژییانھی ئو تاك و الینانی سیاستی نرم و نیانییان گرتۆت بر ل برانبر

ئرانـــدا، بـــ پاڕانـــوە و نرم و نیانـــی و سرزەنشـــتكردن،

ڤایـــرۆس لـــ جســـتی نخـــۆش دەرناچت.

ب چغچغ سی واز ھـــار

ناھنت!ك ە و

: نـــ و نمونـــی نكا د ر ا ھبژ

ئمسای عراق.ئایا پرۆســـی ھبژاردنكانی

ئمسای عراق، ھر ل كۆتایی سای ٢٠٠٩وە ھتاكو ئستا، دیمنی ھرە ناشـــیرین و قزەونانی رژمی ئران و نـــوری مالیكی نیی؟! لـــ كام وت شـــتی وا روویداوە! ل كاتكدا خۆیان «خـــوای تزویـــر»ن، الینكانی دی ب تزویر تۆمتبار دەكن. ل كاتكدا خۆیان «تاوانبـــار»ن، الینكانی دی ب تاوانبار تۆمتبار دەكن. ل كاتكدا خۆیان بكوژ و جردە و تیرۆریســـت و زینـــدان خـــاوەن و دژەیاســـا و داوودەزگای ئشكنجن، الینكانی

دی بمان تۆمتبار دەكن.ل كاتكدا ھموو الین سیاسییكان، ركخـــراوە و رۆژئـــاوا دەوتانـــی نودەوتییكان، رزیان ل ئنجامی ھبژاردنكان گرتووە، نوری مالیكی، ســـرۆك وەزیرانی ماوەبسرچوو، واز ناھنـــت. چـــون بـــ ئجینـــدای ئران كاری كردووە ھتاكو ئســـتا و وە لت بۆ ماندەســـتیان ب وەی لئدەست دەیكن. ك نازانت و دنیا نیی لوەی ئران ل پشتی ئم كارانی مالیكییوەیـــ. گـــر ئـــران مالیكی و راق لرۆك وەزیرانی عپۆستی ســـدەســـت بـــدات، لمودا كـــ كورد و سونن و شیعی نیاری رژمی ئرانی بۆ سركوت بكات؟ ك ئۆپۆزیسیۆنی ئرانی بـــۆ ئابۆقبدات و ســـركوتی بـــكات؟ كـــ برژەوەندییكانـــی بـــۆ بپارزت و ك دابینكری ئاسایشـــی

ئران بت ل عراق و ...؟ئـــوەی پویســـت پداگریی لســـر بكرت ئم راســـتییی كـــ ئران ئم پۆســـتی دۆڕانـــدووە و مالیكـــی لم ران لوتووە و ستراتیژیی ئك پۆست

عراق شكستی ھناوە. كمترخمی ،م راســـتییر ئســـ داگرتن لپ لـــپاساو ھناگرت و كۆمگی عراق و كۆمگـــی نودەوتی ناب چیدی مـــودارا لگـــڵ رژمی ئـــران بكن. گر دەوتانـــی رۆژئـــاوا توانیبتیان ب دانووســـتان و «بستی ھاندەر»، وە لن، ئغاو بككۆماری ئیسالمی لعراقیش دەكرت لغاو بكرت! ئستا كۆمگی نودەوتی كۆكن لســـر ئزمونـــی ئـــم

نی یســـیۆ ز پۆ ئۆئـــران، ك «مـــار كۆتر

ھناھنت»، واتـــا مار، ماری لدەكوتوە و بس.

لـــم دواییاندا رۆژنامی واشـــینتۆن تایمزی ئمریكی نووسیبووی: «تنیا رگی كوشـــتنی مار، بینی ســـری مارە. ھتاكو ئســـتا، دانووســـتان و نـــرم و نیانی ل برانبر ئران، تنیا كارەســـاتی لكوتووەتـــوە» و ئو دەب شـــی وەرگرتبوو، كدەرەنجامبرەنگاری ئـــران ببینوە، بۆ ئوەی گلی ئران بتوانت سری مارەك پان

بكوە.ئـــوەی ئـــران و مالیكـــی دەربارەی ـــراق كردوویانـــكانـــی عبژاردنھو بردەوامـــن ل ســـری، بـــاس لم راســـتیی دەكات ك ئـــوان زۆر لوە تۆقاون دەوتك بت سر كار ھموو گندەی و تاوان و دۆسیكانی ئران و مالیكی بخات بر دیدی گلی عراق و كۆمگـــی نودەوتـــی. ئمـــش ت، كمانای «ئانتی ڤایـــرۆس» د بھمـــوو ڤایرۆســـكان لـــ جســـتی

عراق دەپڕنت!زۆر نموونـــ ھن بۆ ســـلماندنی ئم راســـتیی ك یـــك ل ســـد (٠١٪)ی ،م چوار ســـاكانـــی مالیكی لتاوانبۆ ھرەســـھنانی دەوتك كیفایتی دەكـــرد. بـــم بـــ ھۆی سیاســـتی موداراكردنـــی دەوتانـــی رۆژئـــاوا و ھندـــك الینـــی عراقـــی، مالیكی بۆ ماوەی چوار ساڵ ل سر كار مایوە.

ك برپرســـ لم ھموو تقینوە و تیـــرۆر و كوشـــتار و تۆپبارانكردن و ھـــژاری و بكاری و لشفرۆشـــی و گندەی و شڕی تایفی و كوشتاری پنابرانی دەرەكـــی و زیندانی نھنی و ئشـــكنج و ئشـــكنجگا و ...، ب ســـدان ھزار كـــوژراو و بریندار ئـــاوارەوە؟ و بسروشـــونكراو و لـــ مالیكـــی بـــدەر! وەك تاوانبـــاری

سرەكی. ون بـــو خـــشـــ بـــ ناوبـــراو كـــپۆستكوە دەبینت و ب ڕۆژ كاوژی ھڕەش و تۆمت دژ ب موجاھیدینی لـــ رووخانـــی بـــر خلـــق دەكات، ك بـــووە لكشـــوو، یتـــی پحكومتیرۆریســـتیی ھـــزی پاســـدارەكانی یور» لی «غربازخانس قودس لباشووری ئران و ل ریزی سربازانی ویالیتی فقیھدا، ئستا ل ژر سایی سیاستی زینی! ئمریكادا، ل ناكاو بووە ب «سرۆك وەزیرانی عراق» نـــج و بووەتر گســـ وتووەتو ك ـــراق. رووندیكتاتۆری ع شـــی پر پگـــ

نگیرت، ھـــروەك ی د حمـــ ئی د ا ژ نـــكی ۆ ر ســـئـــران، رژمـــی رگ نـــادات كس ســـربرزكاتوە و بـــكات. مـــاف داوای ھیـــچ نـــادات گـــرنیاركـــی رژمی ئران

ل عراق بمنت. رانـــئ ئـــوە مخابـــن ز و توانای خۆی خســـتۆتموو ھھكار بـــۆ ئـــوەی بـــر بـــ پرۆســـی بگرـــت دیموكراتیزەكردنـــی عـــراق و مۆرەكانـــی خـــۆی بخاتـــوە ســـر پۆستكانیان. گر ئم «كودەتا»یی كۆماری ئیسالمی ســـر بگرت، ئوا عراق دەبت باشترین بگی مژوویی ب ســـر سیاســـتی پ ل كارەساتی رۆژئاوا ل برانبر كۆماری ئیسالمی ل ســـرەتای ھزارەی سھمدا. ئو سیاستی عراقی تووشی ڤایرۆسی كوشـــندەی بونیادگرایـــی ئیســـالمی كرد و ل ھمانكاتدا، كات و توانســـتی ران، كتدارانی ئدەســـ خشی ببخۆیان ل برھمھنانی بۆمبای ئتۆم نزیـــك بكنوە و ھـــز و توانای گل و ئۆپۆزیســـیۆنی ئرانیش بلۆك بكن الكان لوەی مـــھـــۆی مانـــ و ببنـــ

دەستدا. تـــی بـــقـــی خۆیـــراق ھلـــی عگپڕۆشوە بوانت ئایندەی وتكی و الین سیاســـییكانی ئم وتش، پویست ل برانبر سیناریۆی رژمی ئـــران بۆ ئم ھبژاردن بووەســـتن و چـــی دی رگ نـــدەن دەرھنر و ماییســـین م فیلمرەكانـــی ئكتئ(THE END)ی خاـــی نـــبگ

فیلمكیان!

مق .باك و پاك درخان ببقوڕمساغكانیش دەناستوە

لژمـــارە "٢٧٢"ی ھفتنامـــی چاودـــری رۆژی رۆژنامنووســـكی "٥"دا، الپـــڕە لـــ ٢٠١٠/٥/٣لژـــر خۆشـــناو" "ئـــارام بنـــاوی ئاخیرزەمـــان ناونیشـــانی "دەزگای بدرخان و ســـرۆكی لیژنی ئینســـكلۆپیدیای ھولـــر یكتـــر تۆمتبـــار دەكن"

بوكردۆتوە.ســـرەتا ناونیشـــانكم خونـــدەوە وتـــم دەبـــ چ قوماب و چ روویداوە، ك پشـــكی نووســـینكم ست و زۆر وەستایانبم ب و نووسینندەوە ئخووەكـــو قمكی قورمســـاغ ب ئاگا ل مســـلكان ش ھیچی دیكو نووســـینـــی كـــراوەو ئامانج لـــپ .ر"ــی چاودنامفتنیا ناشـــیرینكردنی "ھت ،نییئگینا خونری بویژدان و ھموو رۆژنامنوسان دەكمـــ دادوەر بزانـــن ھیـــچ پیوەنـــدی لنـــوان ككیشپ چونك ،"یدا ھككیشناونیشان و پ"باســـی ســـازدانی فســـتیڤاڵ دەكات و ناوەرۆكیشی ل گرتنـــلیاوەیـــی" و كۆتایـــی رەخنمیـــد و عح"

ئینسكلۆپیدیا.ئگر ئوە ئازاو چاونترسن و كاری رۆژنامنووسی دەكن، بۆچی راســـتوخۆ قســـ بمن نان. پتان وای بم شڕپ فرۆشـــتن دەتوانن مرامی خۆتان

بنندی.مـــن دەنگم نكرد تا وەممان بـــۆ ناردن و بویان ھمـــزە"ی مـــال "مســـعودی بۆیـــ نكـــردەوە، رۆژنامنـــووس لـــ ھفتنامـــی رووبـــر بـــوی

كردەوە.دەپرســـم ئوە "چاودر" دەســـتتان ل ھموو كس رچی زانیاری و شـــتی دیكژتـــرەو دەتوانـــن ھدرھی بدەســـتی بنن، خۆ كارمندانی دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان ناحز و مونافســـی ئوە نیـــن، بكو خۆی بدۆســـتی ئوە زانیـــوەو خباتی

چندین ساش گواھی ئو قسان دەدات.بدرخـــان ســـای پار و ئمســـاڵ و ســـای دادش كـــ دنیام ل ســـروبندی ســـازدانی فســـتیڤای بدرخان ئـــو بزمان ھردەبـــ و دەیكن، بم

.چیی زمانو بست لبنازانین مخۆ من ٥ ســـا داوای دیـــدار ل بارزانی مال خالید من زۆر خۆشـــم دەوێ و خۆشی دەزان م، كدەكك رزكی تایبتی ھی، بم مبست ل نووسینی ئم چند درەی بارزانی مال خالید ھیچ پیوەندی ب "من و د. عبدو" نیی، من برپرســـی دەزگای چـــاپ و بوكردنوەی بدرخان و ئینســـكلۆپیدیای ھولریش ل بوكراوەكانـــی بدرخان، بۆی خۆم

شخسی سرپرشتیم كردووە.جارێ بنســـبت پـــارە ھر ھمـــوو "١٩،٥" دەفتر ر لوەریگرتـــووەو ١٨ دەفت "بدوخـــودی "د. عالیك و "١،٥" ھی فرۆشـــتن، تنیـــا لماوەی ئو ٥ ســـا بدرخـــان "٢٠" ھـــزار دۆالری وەرگرتووە، ئویـــش لبری ئـــو خرجییانی تســـفی كراوە، وە دەدەن، بدی ئـــموو شـــایش ھی بالیژنلـــ حـــزوری محمد زادەی نخشســـاز و خودی زی ٧٠ غم گۆڕی بلوبنان مـــن كاغ لیاوەیـــی لعوەرەقكی ئارت ١١٥غم، ب راست من تجلیدی كارتۆنی ئاســـایی ئینســـكلۆپیدیام كرد بـــ تجلیدی

ھونری و چرم.ب ویژدانتان ب جیاوازی "١٠" ھزار دۆالر كاغزی ٧٠ غـــم و تجلیـــد كارتۆن لكوێ و ئوەی ئســـتا

دەیبینن لكوێ.ئم ســـربند و شـــانازین ھـــر لیژنیـــك لھر كویـــك دابنرێ، ئامادەین قســـی خۆمـــان بكین، چونكـــ جگـــ لـــ "د. مولـــود ئیبراھیـــم حســـن" كـــ زۆر مانـــدوو بووە لگـــڵ رزم بـــۆ "د. ئومد جۆزەلی و فرید ئسسرد" ئگرنا ل ھیچ كس و الیـــن و تاقمـــك و قم قورمســـاغكان قبوڵ ل ن، چونكردا بكـــســـدەمـــان بیـــن موزایناك رەخن یشـــمان لوەندە ماندووبووین و سژیان ئنكردووە، بم ویژدان، ویژدان، ویژدان ســـنگی

.یمكی كارەكانی ئحمھقـــی خۆیتـــی ھـــر كســـك گندەـــی و خراپ بكارھنانـــی دەســـت بۆ مرامـــی تایبتی خۆی بكاربھنـــ و لپرســـینوەی لگڵ بكـــرێ، بم قمی قورمســـاغكان كور بـــوون و چاویان بو كاران ھنای، ھر زووش گوتووم ئینسكلۆپیدیای ھولـــر شـــاكاركی گورەیـــ ك كاك كۆســـرەت ،م و كوڕیـــش نییكـــ م بپشـــتگیری كـــرد، بـــخونرانیش دنیا دەكموە پرۆژەی ئینسكلۆپیدیای ســـلمانی و ئنفال"یـــش لم چند ســـانی دوایی

دەگات نو كتبخانكانتان.بدرخانیـــش بوكردنـــوەی و چـــاپ دەزگای شـــانازی ب ھفتنامی بدرخان و بوكراوەكان و فستیڤاكان و چاالكییكانی دەكات، لرەو لوێ بۆ دنیایی ئمســـاڵ ل حوزەیرانی ٢٠١٠ حفتمین

فستیڤای بدرخان ل واشنتۆن سازدەكرێ.بدرخـــان رۆژێ لـــ رۆژان باكـــی بـــ قـــرزاری و خوتنـــی نـــو مزگوتـــكان و راكـــ راكـــی كارو بزمكانی ئـــرەو ئوێ نب، ئاخـــۆ ب ویژدانتان خـــوا ناتانگرێ، ب دوو ملیۆن دیناری حكومت ئو

ھموو كاران دەكات.

مرۆ (١٢٧)

حمید بدرخان

یاس

سی

عراق، تاقیگیكی مژووییل سروبندی شكستی یك ستراتیژی

نرم و نیانییان گرتۆت بر ل برانبر ئرانـــدا، بـــ پاڕانـــوە و نرم و

نیانـــی و سرزەنشـــتكردن، ڤایـــرۆس لـــ جســـتی

نخـــۆش دەرناچت. ب چغچغ سی

واز ھـــار

ئزمونـــی ئـــم

دیاری محمدوتنــــوەی وشــــی كرانــــوە بــــڕووی كــــورددا لالیــــن برپرســــانی توركیــــاوە و جگلــــوەی دەیانوت خۆیــــان ھختنن، ئگینا شــــتكی وانم قوەی ئدانڵ لگــــل،دانییگبھتریان لبزی برامبر كورد بھموو شوەیك پرەی ســــندووە، تیرۆر بجۆرەھا شوە دەكرت، بم كس بــــۆ ئمیان ناوــــك دانانــــت، توركیا وتی كرانوە بڕووی بردەوام. بڕز ئحمد تورك پالماردرا لسر قسكردن بزمانی كوردی یان لســــر نووســــین چندین كس ڕەوانی زیندان كــــران، لگڵ ھموو ئمانشــــدا تا ئســــتا زیاتر ك ،یزار گیراوی سیاســــی ســــڤیلی كورد ھھلزیندانی كراون، بم لكۆینوەیان لگڵ نكراوە،

توركیا چ ناوك لم پرۆسی دەنت.داوای یــــككپ برپرســــكی كاــــكان دوران لگلــــی كــــورد لباكــــوور كــــرد، كــــ ڕۆكانیان ننرن بۆ ســــربازی و ڕەوانی برەی مرگیان نكن،قســــكی كاكان قسی دایككی شھیدم بیردەخاتوە، كــــ ڕۆكی لبرەی ســــربازی بدەستی سربازانی تورك تیرۆر كرابوو، لكاتكدا ،یی وتی: چوار كوڕی ترم ھناو گۆڕەك خستییئــــوان نانرم بۆ ســــربازی، بكــــو دەیانرم بۆ سری چیا، بڕاستی قسی ئو دایك لئوپڕی ســــرچاوەی غیــــرەت و جورئتــــوە ســــرچاوە وەی، كیشتووە لگت و دایكئ ت. چونكدەگر

چۆن ڕۆكی بب تاوان تیرۆركراوە.بــــكات؟ وەمــــی زۆر توركیــــا دەیوـــــت چــــی

،وەیئ ســــتمبوەی من مم ئت، بدەگرھك توركیا ئســــتا كناكی ترەتشی بۆ عرەب كردۆتــــوە، زۆرك ل ســــرچاوە ئاگادارەكانیش دەن: ئم كنا لسر پشنیازی تاریق ھاشمی كراوەتوە، لپشــــت ئو سیناریۆی چندان كس ســــانو كت ئدەب من، ئئاگر دەكــــیــــاری بوەمی ئم پشــــنیازەی تاریق ھاشــــمی بدەنوە

كپسپۆڕی دۆسیی توركیان.توركیــــا دەیوــــت كرانــــوە بــــڕووی كــــورددا برەوپش ببات، بم داوای ھاوكاری لوەزیری برگــــری ئمریــــكا دەكات، ك یارمتــــی بدات بۆ تیرۆركردنــــی مــــوراد قرەیالن، یكــــك لگورە

!!!ككرپرسانی پب وە، كممان پرســــیار دووبارە دەكرەشــــدا ھللــــدوای كرانوەی كورد ئایا توركیا ھنگاوەكانی

فراوانتر نكردوون بۆ لناوبردنی كورد؟ئگــــر كرانوە بمشــــوەی بت ئی داخســــتن،

لناوبردنی كورد چۆن؟داخستنی دەتپ دوای كرانوەكی توركیا بوو؟

قدەغكردنی سیاســــت لبڕــــز ئحمد تورك دوای كرانوەكی توركیا بوو بڕووی كورددا؟

ھروەھا پالماردانیشــــی ھر دوای كرانوەكی توركیا بوو بڕووی كورددا؟

لكۆتاییدا دەپرسم ئگر ئم كرانوە بت، ئی مر ئگت؟ ئناوبردن بت چی داخستن و لدەب تنگاو قت كام كردار و ھی دەبت، ئوە بكران

و عامی كوردبت.

توركیا دەیوت چی بكات؟!١

ل سروەرییكانی بدرخان سبارەت ب ئینسكلۆپیدیای ھولر

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

6

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

توانا شخانیئوەی شایانی نووسین و پویستی ٢٠١٠/٤/١٥ل بۆ كردن وەستھلپنجمین فســـتیڤای ســـانی سنتری ڕۆشنبیری ئاشتی، ك بۆ قوتابـــی و خوندكارانی بھرەمند لسر ئاســـتی ھولری پایتخت

سازكرابوو.بڕز ڕبوار محدین لپرســـراوی ســـنترو كاك قھار ئیســـماعیل وەكو كارگی سنتر تیایدا دوو كسی كاران، جگای دەستخۆشی كردنـــ لـــم بڕزانـــو تـــواوی ئوانشی ك لم سنترە ڕۆكی

دیارو كارایان ھس. ویســـتپ ئوانیـــش دوابـــدوای ر، كننگســـی ھـــی لیژنـــڕۆپكھاتبـــوو ل لیژنیكـــی گورەو برچاو..!،بم بداخوە ژمارەی ئندامی بشـــداربوو للیژن تنیا یك كس بوو، ئویش پۆفیسۆر د.ئیبراھیـــم ئحمد شـــوانی بوو، نازانـــم چـــۆن و بـــ چ شـــوەیك ی دان، كگزیان ڕڕویژدانـــی ببتنیا وەكو لیژن بۆ ھسنگاندنی (٤٣)بھرەمنـــد برھمـــی بـــ مـــنگاندن بـــكات؟ ئســـھ

پرسیاركی گرنگ دەزانم ! وە لیژنزمانییڕووی ڕدواتر لـــ

واتـــا زیاتـــر لـــ دوو كس،زیاتـــر لدووكســـیش واتا كۆمك تاك یـــا ڕوونتـــر بم كۆمـــك كس، كوای لرەدا دكتۆر شوانی بڕز لبری تاك پویست و دەب لكاتی

بانگكردندا ب كۆ ناوی بھنرت.لھمووی سیرترو گرنگترو ترو تر...!ئاشتی یكك لوسنترانی ڕیكۆردی جیھانییان شكاندووە، لئاشتی بشوەیكی جیاوازتر لوان

و مۆدرنتر ڕیكۆردی شكاند.ئویش بڕگندان ب بھرەمندانی بشـــداربوو بۆ حوندنوەی تنیا یككیش لبرھمكانیان، ك پی

بشداربوون.بۆی بپویســـتی دەزانم سنتری ڕۆشنبیری ئاشـــتی ناوی ل كتبی گینســـی جیھانـــی تۆماربكرـــت بۆ پاراســـتنی مـــژووی ئـــم ڕیكۆرد

. شكاندنلرەدا لالین كسانی خاوەن بیرو ویژدان ئو چند پرسیارە دروست دەبـــت: تـــۆ بـــی بھرەمندانـــی دەرچـــوو نبن بخزمی ســـپانی شـــخی؟ یـــا ئوەتـــا دەرچوونیان لڕگی نووســـراوی برپرســـان نبووبت؟ دەشـــ سیاستی لۆم

!ەو كرابیبووی لۆت دەبم پ

دواتـــر لبـــری شـــیعر خوندنوە لالین ھونرمندان(ئومد بابان، نینا جمـــال، ئحمـــد كاوانی) بۆ ماوەیكـــی درژ چند ســـترانك

ھاتن چین. مـــن ھ ڕەنگـــ ئاســـایی وەلـــبھرەمندانـــی بم!برھمـــی بشداربووبت لالین ھونرمندە خۆشویستكان كراب ب گۆرانی و !..وساش ئاوازی بۆدانرابر ئھ

وابزانم نزانراوە ل ھیچ فستیڤاكی شـــیعری گۆرانی گوترابت لبری خوندنوەی شیعر، بم دەگوترت

كفری ئدەب و ھونر. ند پارچچ دەكـــراو دەبوو بكرایمیوسیككی ھوركرەوە بۆ دڵ و دەروون و زاخاوی مشـــك لبری

گۆرانی دابزنرت.مـــن بۆ ئوە داخ لدـــم كۆبۆتوە، ك ئم فســـتیڤا لژر چاودری ڕزدار(د.كاوە) وەزیری ڕۆشنبیری

بڕوەچوو..!لكۆتاییدا تنھا تكایكم ھی بیم: ڕكپكـــی ھنگئاھ ویـــش بئ

من فستیڤا شیعر. زانس وانبـــا كـــ تكایـــ تكایـــئابـــووی ئدەبیمان تنـــۆك تنۆك

!..تكای

ي ئيفتيخارمدالیایمداليا

ئیفتیخار ئا: عبدولوەھاب شخانیھـــر ئوەندەی نووســـیوە لســـر جانتاك ئمش ھـــر بۆ ئوە بوو، ك مـــن ل مانگـــی ھنگوینی بجم ھشـــت و چوومـــ الی برادەرانـــم مڕین ئـــش راپب. پبوغرئ لـــئاگاداركراینـــوە ك راپرین ئنجام دەدرت و خۆتان ئامادەكن. رۆژی یـــازدەی مانگی "٣" لگڵ مامۆســـتا چووینـــ دەرەوە. چووینـــ بایـــز الی دائیـــرەی ئمـــن، چووین بۆالی معســـكر ســـر ری عنكاوەی، ك چووین مشجبیان شكاند "٢٥-٣٠" كالشـــنكۆفمان ھنا ھموومان دابش كرد بســـر جمـــاوەردا بۆ رۆژ دوو راپڕیـــن. ســـركوتنی دوای راپڕیـــن ل ھولر بارەگامان ل قوتابخانـــی ناوەندی جمھووری كـــردەوە. خبـــرم وەرگـــرت ئوە لپ ت، منیش بنی زانكۆ دەكرتاچووم زانكـــۆ ئوكات من خریكی نووسینی لكۆینوەیك بووم چووم، پیوەندیم ب مامۆستا بایزەوە كردو بك نفرەزەیـــر مگـــگووتـــم ئناتوانم سیترە بكم لسر زانكۆ فمی زانكۆ بسووتلشت ممھو نو لناو بچ و ھروەھا زانكۆم رك خستوە، كۆبوونیكم ب مامۆستاو فرمانبـــرو كســـانی تـــری زانكۆ كردو ھر ھموویانم رك خســـت. چنـــد قوتابییكی ھولـــر و چند مامۆستایك لمن خ بوونوە. ئو دكتۆرە عرەبانی ك لگم بوون ھر ھموویان "عـــدەم تعروز"م

بۆیـــان كـــردو لـــ ژـــرەوە بخـــۆم واژم دەكـــرد و ھروەھـــا ھمـــوو چككانیان تســـلیمی من كردەوە، منیش ھموویانم دای مامۆستا بایز ل بـــارەگا و خككی زۆر دەوریان ل دام لكاتی گڕانم بۆ كل و پلی زانكۆ "١٧"لۆری كل و پلی زانكۆم ھنایـــوە بھـــۆی "لـــۆری" باوكـــی

یكك ل قوتابییكانم.كاك عریـــف ئبوزد بڕز كاك "عوبید علـــی رەســـوول" ھردووكیـــان ل ســـای "١٩٦٣" پیوەنـــدی بـــ شۆڕشـــی ئیلوول

دەكن.

١- لدانـــی تیارەكـــ: ســـای "١٩٦٩" دەوروبـــری بـــوو "١١" مانگـــی ســـعات "٤ یـــان ٥"ی ئـــوارە بـــوو چـــوار تیارەی رژـــم ھاتن دوانیان "مك بوون" دوانكی تر "ھنوشن" بـــوون، ناپامیـــان دەھاوشـــت ئو ناوەیان وات سرتاپای دۆی ھیران و نازەنینیان كردە ئاگرو ســـووتان بـــ رەحمییـــان خاپووركـــردن. و ئاژەیش نكرد ھتا سگ لناو ئاگر دەســـووتا، نووســـكیان دەدەچووە ئاسمان، شون ندەما خۆیان تبنن، لـــ جولـــی یكمی فۆكـــكان و لدانیان "٩"كس "عدەد دۆشـــكا" و پشمرگكانی كاك عریف ئبوزد بســـختی زۆر بـــوون، برینـــدار فۆكـــكان كـــ دووەم جولـــی ھرشـــیان ھنایـــوە "كاك عریف ئبوزـــد" خۆی گیاندە دۆشـــكاكو وەســـتاو كـــۆكف رووبـــرووی یان ھاتیارەكان كرد، لت ی لقتدەســـت و تقـــی لـــ فۆكك كرد بب شژان و تكچوون و ترسان ل ئاســـمانی دۆی ھیران و نازەنین ك ،پارچ ی كـــردە ســـكـــۆكفپشمرگكان و خكی ناوچك ئم دیمنیان دیت حپسان، زۆر زۆر كیف خۆش بوون و سركوتنكی

مزن بوو. ل وەیم شــــــك بـــھیـــچ جۆربشۆڕشـــی ئیلوولـــی مـــزن تیارە بم شـــوەی نكوتۆت خـــوارەوە، وتن بوو، كركمین ســـكی مئ

ۆكف خـــن. كب ۆكدۆشـــكا ف ب پارچ خـــوارەوە بـــووە ســـوتكســـیمین فۆكـــو دووپارچـــی فۆكوانك بوو، ك ب پڕەشووت خـــۆی ھدای خـــوارەوە لـــ نزیك

ھیزۆپ كوت سر زەوی.ئا لو كاتوســـاتدا كۆپتركی رژم ھـــات بـــۆ قوتاركردنـــی شـــوفری تیارەكـــ خـــۆی نوی كـــرد، بم پشـــمرگ پاوانـــكان دایان بر

دەســـتژو خـــۆی رانگـــرت لبر ھرشی ئازایانی كوڕانی سفین و

ھولر.بـــۆ بیانـــی "داركرـــك" دەچت بۆ داركردن لناو كۆندڕك ســـركك دەبینـــ و لـــی دەچتـــ پـــش و "بیورەكی" لسر سری دادەن و دە نبزوی تۆ كی، ئویش كوردی "خاتر الل" رەبـــی دەع ب نازانئمـــن فۆكوانم ھر بـــ عرەبی، رزگارم بكو بمگین عســـكری ،دەتدەمـــ دەوێ چـــت حكومـــت ئویش دە: بســـر چاو رزگارت دەكـــم، فرمـــوو بگـــم كـــوە تا دەیگینت بارەگای علی شعبان ل بتوات. بۆ بیانی بروسكیكمان بۆكرا، ك فۆكوانك گیراوە، ئینجا زیاتر بووە ھۆی كیف خۆشـــیمان، بردرای ســـركردایتی فۆكـــوان و ھاتووچۆكـــراو بـــۆ بردانـــی ئو م ھاتووچۆیم ئـــب ،وانـــۆكفبـــووە ھـــۆی "مفـــاوەزات"ی ســـای ئیدریـــس كاك ھرجـــارێ "١٩٧٠"دەیگوت مفاوەزاتی عریف ئبوزد چونك گرتنی ئو فۆكوان ئوەی

ل كوتوە.

٢- دیســـان كوڕانـــی قو منـــارە كوڕانی ســـفین و دۆـــی ســـماقولی كاك عوبدو كاك عریف ئبوزد ھوست دەنونن، ئوجارەیان شڕ ل دۆی سماقولی و سای

.١٩٧٤لســـر گردەكانی دۆی ســـماقولی وەك دامزرانـــد تۆپكانمـــان كوانیـــك نیشـــانمان وەرگـــرت، ل كلكـــ چیای ھیبت ســـوتان تا دەگاتـــ جـــادەی ئـــوالی دەربنـــد بالی ھولـــرەوە ل ھموو قۆلوە ھرشیان بۆ كردین، بسدان جاش و جیش، بم كوڕانی قو منارە ئو ھموو ھزەی دوژمنان پ ھیچ نبوو، بۆی تۆپكانییان دوو شـــو و دوو رۆژ بھیـــچ جۆرـــك ل ھیچ ال نمـــان ھشـــت بســـتك دوژمن بت پشـــوە، دوای ئوە ھرشـــی دوژمن گلك گورەو زەبالح بوو، كمان بـــۆ ھات، كیبروســـك بۆی

پاشكش بكین و شون چۆكین، ھمـــوو ئـــو شـــڕە كاك عریـــف ئبوزد سرپرشـــتی دەكردو كاك

عوبیدی برای یاریدەدەری بوو.كاك عوبد علی رەسوول برای بڕز كاك عریف ئبوزدە سای "١٩٦٣" مانگی "٣"

پیوەندی ب شۆڕشی ئیلوول كردووە. یوەندی كردووە لو پئ ـــك ككات"گلی شـــمان" لگڵ شـــاكر بگی گـــردی كوتیـــن، پیـــان دەگـــوت

-٥٠" رەقۆل خۆی لرقۆل"، سســـ"٦٠" پشـــمرگدەدا، بـــم ئوكات ناوی پشمرگ نبوو، دەیان گوت "كۆمـــ" ك لـــ كۆمـــی ژكافی كۆمـــاری كوردســـتان وەرگیرا بوو، بـــم ســـرقۆل لـــ جیاتـــی ئامـــر بتایون و سرلق بوو. تاكو سای "١٩٦٧" ھز تشـــكیل كراو ھروەھا بتایۆن و لق دامزرا ھروەھا یك ئو پشـــمرگان كـــ زۆر قارەمان بـــوون لگم لـــ دەشـــتی ھولر چونك دەشـــتی ھولر ئوی ئازاو پاوان نب لم شـــون ندەماوە، چونك دەشتكی كاكی بكاكیی ھیچ خۆی ل نیی نی عاســـچیاو شـــوبشارییوە تنھاو تنھا ئازایی پشت و پنات دەب ل دەشـــتی ھولر بۆ بناوی ئـــو پاوانانـــ حزدەكم باســـی بكـــم وەك:. ١- رۆســـتم محمد ئمین قوربانی ٢- عبدوال موســـا ك شھید بووە. ٣- محمد شـــوان كـــ عـــدەد رەشـــاش بـــوو شـــھید بووە. ٤- حوسن حسن ك ل ســـفین شھید بوو. ل سای فینی كـــرا، كڕی ســـ١٩٦٥" شـــ"شـــڕكی بناوبانگـــ لـــ مژووی بزووتنـــوەی كوردایتی لناوچی ڕەكش رو خۆشـــناوەتی، كولھلســـر چیـــای ســـفین كـــرا، كاك عوبد گوتی: ئم چووین ھزەكی بگۆڕیـــن و "وەســـمان حوجرانـــی" جـــگای ئومان گرتـــوە. لو كات و ســـاتدا وات كاتـــی گۆڕین تۆپك ھات لسر سرمیدانی شقوەوە بناو ئم كوت و سر پلكمان كاك "كاكل حمد وســـوو" شـــھید بوو، زۆربی پشـــمرگكان بگل جنـــازەی شـــھید كاكل كوتن بۆ ھنانـــوەی بـــۆ دەشـــتی ھولـــر، لـــوێ ئـــوەی مایوە ئم شـــش پشـــمرگ بوویـــن، كاك عریـــف ئبوزد ھروەھـــا من "عوبد علی رەسوول" رۆســـتم محمد ئمین قوربانی و عبدوال موساو شھید محمد شـــوان، شـــھید "حوسن حسن" ب ركوت شونك ھبوو وەك حـــوزی ئـــاوی، "مـــن و كاك

مین" دەچوویند ئمم محرۆســـتنـــاو ئو حوزە، وەكـــو رەبی بوو، تفنگكانمـــان "١١" خـــۆر بـــوو، من بـــ رۆســـتمم گـــوت "١١" فیشـــك ینكیش بخو یكنگناو تف ینبخناو لوولـــی ئینجا تق لـــ دوژمن بكین، چونكـــ دوژمن یكجار زۆر بـــوون، ھرش لدوای ھرش دەیان ھنا ســـرمان، بۆ ماوەی "٤٦" رۆژ مرخودانیمان كرد، ئرگری و بب

تنھا ئو "٦" كس بووین، بوا بكن نان نبوو بخۆین ئو پلك نانانی ك ل كۆن لو ناوە كوتبوو دەمان ھنا دەمان خـــوارد، بھیچ جۆرك تك بست دوژمن بشت یمان ھنپشوە، ل شونی خۆی رامان گرتن، دیـــواری پۆیینی ئم كوردایتی و بیرو باوەڕ بوو، بۆی لسركوتندا رمی دوژمن لدان تســـبووین، بچیای سركشی كوردان "سفین"ی خوناوی كوتبـــوو. كونك ھبوو ـــم بـــوو، ككان و رژھـــی جاشـــتاریك دادەھات شـــھید "حوســـن حسن" دەچووە سر ئو كونوە تفنگی لو كون بۆ دوژمن رادەگرت و تقـــی لـــوە دەھنـــاو بدەیـــان كالكی خســـت ئو گـــۆڕە. من لو شـــڕە بریندار بووم، بم بكسم نگوت، ك برینداركی وات خترم ڕوخن رگشموەی ورەی پبۆ ئو تاكو كۆتایی شڕەك. ئینجا گوتم ك لیمنیـــش برینـــدارم، بروســـك ل مرۆك ھات بـــۆ ئنابـــی ســـج بب ر بووین، دەبولدەشـــتی ھ نزووترین كات دەگوەســـتان و بناوچی قرەداغ و ناوچی سنگاو، نو شـــول رگشـــمكی پزھ كدەورە دراون لسر قوپی قرەداغ، ئمش بب وەســـتان ھزك پك ھات لـــ "٣٥٠" كس كپك ھاتبوو لـــ چنـــد ھـــزو بتایـــۆن و ھیتر عریـــف كاك سرپرشـــتیكر، ئبوزـــد و كاك عریف دەروش و كاك حم ســـوور حوســـن بوون، ئـــوەی ل بیرم نیی دەب بمبووری بسرپرشتی "مقدەم عزیز بوو"، ھزەكمان لـــ زی پردێ پڕییوە بـــ "كلـــك و قاینـــخ" چووین ئو بری زێ و پمانییان گووت ئوەی دت ســـر رتان لیان دەن، دەست لـــ دوژمـــن نپارـــزن. لـــ نزیـــك رمان و بســـ ھات ۆكرەداغ فقـــســـختی بۆردومانی كردیـــن و "٣" پشمرگ شـــھید بوون، ئوانمان شاردەوە، ئو شوی ماینوە دواتر ســـركوتین بۆ ســـر چیای قوپی قـــرداغ و لـــوێ كۆبوونوەیكمان كرد، بیارماندا ك ئوە شڕی مان و نمان، ھر چاردەورمان گیراوە، بـــازووی خۆمـــان دەبـــ بھـــزو لیـــان بدەین و ئو "تۆق" بشـــكنین و ئـــوەی بریندار بـــ توانی بپی خۆی بوات ئوە باش، دەنا ئوەی

برینداری ختربـــ بیارماندا ھر ین، چونكواوی كوێ خۆمان تلھیـــچ داو ودەرمانكمـــان پ نبوو بوو، بۆیریـــش نفھیچ چارەو م

ئو بیارەمان دا.نزیك ئوارە شـــڕ دەســـتی پكرد، لـــ ھمووالیكـــی تقـــو ھرابوو ھـــزی لبـــر یـــھ كـــ بـــم پۆیینی پشـــمرگ خـــۆی راگرێ، دڕمـــان ب دوژمـــن داو ڕاوماننان و

تۆقكمان شكاند، دوژمنیان شكاند ب دەیـــان كالكی دوژمـــن لوناوە كوتبوو، دەرسكی ئوەندە گورە درایـــ دوژمن، ك دەب بداســـتان بگدرتـــوە بـــۆ نوەكانمـــان، لو ڕەدا مـــن بریندار بـــووم، ھاتنشـــ واوكردنـــم، گوتم كاكرم بۆ تســـبرینكـــم ســـووك، دەتوانم ب پی ر نییتم زۆر خكۆم، برینخۆم ب

ئوجا وازیان ل ھنام.مال علی و شیعری برزو پتی سدارە و

ژووری ئیعدام:مـــال علـــی پشـــمرگیكی ئازاو رەنجدەرانـــی كۆمـــی نبـــزی كوردســـتان بـــوو. ئـــوكات وابوو پشـــمرگ بر ل چكـــی رزگاری بكاتـــ شـــان بچكی رۆشـــنبیری دەستی پدەكرد، ب ھموو توانایك برامبـــر بـــ داگیركـــر دەوەســـتا ل دەســـت وەشـــاندنی جرگبو تا قارەمانییتی و پاوانییتی نواندن ھتا ل كاتی گرتن و كوتن دەست دوژمن. كـــ ب ھیچ جۆرك لكاتی گرتـــن لبـــر دوژمـــن دایندەھنا، دان و گرتـــن و ئازاردان، لكو لبســـدارەدان الی وەكو ئفسان بوو ل ك سانو كل ككلی" یال عم" ،زیندانی موس نرایشـــاخ گیراو ھفرمانی ل سدارەدانی بۆ دەرچوو، خســـتیان ژووری ئیعدام. ك خك لو ژوورە ئژنۆی دەشـــك، كچی "مال علی" شۆڕشگو پشمرگ و نبزو كولندەر گاتی بو ژوورەو پتكی دەھـــات، بكو لم ژوورە پیـــس و تاریك و بســـام بھرەی ك لیـــت و نامیلكشـــیعری بۆ دشیعر دەنووستوە، لماوەی "١٥" رۆژ بـــر لـــ ســـدارەدانی لســـر كاغـــزی پاكـــت دەینووســـتوەو لـــ یـــك كســـوكاری دەیداتـــ

:رز دەزۆر ب شیعرەكان ك

دوور كســـم و دوور دووروخـــزم بـــرا بـــ نابلـــد تمـــن دەمبا بـــرەو ژووردارە چوونـــســـ بـــرەو روونـــ لـــالم خنـــی خونم لپ دەگرێ ئای ســـوور

یا ل شـــیعركی تری كـــ "محمد جـــزای" پشـــمرگ و ھونرمند كردوویتیی گۆرانی، ئویش لبیرم ناچ شوانی قندیل، ك مبستی ك ،ندیلی قكشـــركچیا س ل وە. بتشیعر دەگ مووی بھخونری ئازیز: ب دەیان و بسدان و ئازایان رانری كورد، بوكۆشتپتی خنكانیان كردە ئستۆی خۆیان، ك بووە مدالیای ئیفتیخاری بۆیان، تا دنیا ماوە ناوی شھید مال علی و گشـــت تكۆشران ل ھزرو بیری

نتوەی كوردی نبز دەمنتوە.دوژمن پتی سدارەی كردە ئستۆی كاك مـــال علـــی، ئمـــ مدالیـــای سربرزی و بوری و قارەمانییتی پیـــرۆزی و پـــاك ئســـتۆی لـــ ینیـــن، دەیكویســـتیت دەكخۆشدیاری چیۆكی برئاگردانی شوانی ساردی پایزو زستان بۆ نوەكانمان، ك شانازی ب برزی قارەمانییتی تۆ بكن و بن: ئمین نوەی مال

علی شاعیری ژووری سدارە.

ـــزەی ھــاتــ گــووتــی، بروونـــــــــاكـــــــــ ئـــــاســـــۆم

وەرە جلالد پتت باوژە ئستۆمئوە پت نیی "مدالی ئیفتیخارە"ك بووم قارەمانی میللتی خۆمكتۆ تۆرای ل چاوان وەك خوی منلبسكت رەشترە مانگ شوی من ــی ــالك ــی ــل بـــۆمـــجـــنـــوون بــــــــــــازە ــــــــــــن ـــــــــــــــــــۆت م خ

كناوبانگی پتر رۆی ئوی من

مدالیای ئیفتیخار و شـۆڕەســوارانی ھولر

نزیك ئوارە شڕ دەستی پكرد، ل ھمووالیكی تقو ھرابوو بم ك ھی لبر ھزی پۆیینی پشمرگ خۆی راگرێ، دڕمان ب دوژمن داو ڕاوماننان و تۆقكمان شكاند

بھ یا بھوەس . . .؟ ئی سنتری ڕۆشنبیری ئاشتی!

ئامری سۆنار دەتوانت شڕی شووتی فرۆشان چارەسر بكات !!!

باوكی لزانشــــووتی یكك ل میــــوە ھاوینییكان رۆژان لســــر خوانی ھمــــوو ماكی دەومندو كــــم دەرامت دەبینرت تا ڕادەیك ئم میوەی خواســــتی لسرە كم كــــس ھی ل گــــورە و بچووك بیرم كات لئــــارەزووی خواردنی نــــشســــتكان ســــرەتای ســــانی لــــ (ئیســــتیالن ) لــــ كــــی لــــــــواران خئ كۆیــــ گــــورەی مزگوتــــی بــــردەم بــــ دوو بــــم دەكــــی، شــــووتییان كس شــــووتییكیان دەكی شــــووتی فرۆشــــكش ناوی (سابیر حلوا) بوو بۆی لت دەكردن تۆی شووتی ئوكات وابوو شووتییكان نختك گورە بوو شووتی وا ھبوو (١٢ كیلۆ) دەردەچوو، لبــــر نبوونــــی ســــاردكرەوە و كم دەرامتــــی خكی پارچیك شــــووتی دەكی بۆ ئوەی خسار نبت، ئگر خزانك خواردن یا شووتی شكاوی بۆ نخورابای ئوە ل جیاتی (سالجی)

ئمۆ ل بن كوپی ئاو دایدەنا.لم سردەم شووتی ھمیش ھر چوار وەرزی ساڵ ل بازار برچاو دەكوت بھمــــوو قبــــارەو ڕەنگــــك بھــــۆی پشكوتنی زانست لھموو بوارەكاندا ب تایبتی ل بواری كشتوكالیدا ھندك كیان لندین و ھخۆج م شــــووتیانلدەروە دەھنرن ل ڕگای سنورەكانوە دت نــــاو ھرمی كوردســــتان، ئمی

گرنگــــ ئامــــاژەی پ بكین لــــ ھاویندا ناو بازاڕ رۆژان توشووتی دەك كاتلرەو لوێ شــــڕو گچــــڵ روودەدات بھــــۆی ئــــوەی شــــووتی فرۆشــــكان بشــــرت شــــووتییكانیان دەفرۆشــــن مبكان پك ڕەنگی شــــووتییر كاتھیا ســــووركی كاڵ یا ســــپی بــــوو ئوە یوە جاری وا ھڕەتی دەكات یارەككشووتی فرۆشــــك لم ھسوكوتی كیــــار تــــووڕە دەبــــت و ھچــــوون و پــــم لــــ نوانیــــان روودەدات گــــرژی خۆشــــ رووداوكی خۆش ك ب چاوی خۆم ل شــــاری كۆی دیوم بیگموە پیاوك ھبوو ب نــــاوی (مام ئحمد) ئم پیــــاوە ھاوینان لبــــر دوكانكی ئم لســــر شقامی گشــــتی شووتی بــــوو تبیعــــت بــــ زۆر دەفرۆشــــت چاوكی شووشبوو، پاش نیوەڕۆیك لبر دوكان وەســــتا بــــووم كابرایكی خۆشناوەتی شووتییكی بشرت لمام ئحمــــد كی، بۆ ئــــوەی لگڵ خۆی بیباتوە (خانی گــــورە) بنان بیخوات مام ئحمد دووجار بچقۆ گورەكی دەستی شووتییكی بۆ شكاند ھردوو جارەك سپی بوو بب دەنكی كوزەكی دەخستوە ناو شووتییك و ل تنیشت شووتییكانی دادەنا سیم شووتی بۆ كمجارەیان ڕەنگی شووتییشــــكاند ئپمببــــوو لــــ خۆیــــوە مــــام ئحمــــد گوتی خــــوازە نای ناموــــت، كابراش لــــ وەمدا گوتی وەــــ ناموت . مام

ئحمــــدی چاو شوشــــی ب تبیعت یــــان بوو بڵ خۆشــــناوی داماو لگلدەمقالــــی و شــــڕ، كات مــــام ئحمد چقــــۆ گورەكی دەســــتی بندو نوی دەكرد خۆشــــناو گی گــــرت لی نزیك كی لیزی تیابــــوو زلتا ھبــــۆوەو ھرووی مــــام ئحمــــد داو كوت ســــر زەوی و چاوە شووشكشی دەرپری خكــــی لیــــان كۆبوونــــوەو ھاواریان دەكرد چــــاوی دەرپڕی خوابتگری ئم پیــــاوەت بــــۆ كوشــــت !! خۆشــــناوی ب ككناو خردی بیكردە نامچــــارە نرایكردو خۆی كوتای ناو كۆن تسك و باریككانــــی نــــاو بــــازار ل وشــــوە بــــرەو دەرگای خۆشــــناوەتی رۆیشــــت ھســــترو بارو بارگی ل خانی گورە بج ھشــــت لترســــی پۆلیس لكاتی گڕانــــوەی بــــۆ گونــــد لــــ ڕــــگا چند خزمكی رووبروو دن لی دەپرســــن (عــــوال) كــــوە ھســــترو بــــارت پنی ؟ لــــ وەمــــدا ســــر گوزشــــتكیان بۆ

دەگتوە ك چی لقوماوە . ن بدەســــت دەك وحزمانی مــــام عپكنیین و پی دەن دت سغت نبت ئگر مام ئحمدی شووتی فرۆش بت

!!یوە خۆی چاوی شووشئ وەیشــــ بــــم دەرنپڕیــــوە چــــاوی نــــن و بوال دمــــام عــــ ت بــــناعــــقھواشــــی دەگڕتــــوە كۆی، ھســــترو بارو بارگی دەھنتوە بۆ گوندەكیان ڕاوكد وال لمام ع وەیم شــــب !!زانســــت خۆزگــــ. دەبــــت رزگاری دەگیشت ئاستك توانای ئوەی دەبوو ئامركی ســــۆناری دروست دەكرد، بۆ ئوەی نــــاوەوەی شــــووتی بھۆی ئم ئامرەوە منداڵ لناومندادان دەزانرت كیش لو كات خئ !! كورە یان كچــــشرو گچی شووتی كرینی بشرت

رزگاری دەبوو.

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

)ئ١٤

١)رە

ژمادی

ورك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

زایینی٢٠١٠/٥/٢٢

ژمارە(١٤١)ئاياریكوردی

جۆزەردانی٢٧١٠ی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

)ئ١٤

١)رە

ژمادی

ورك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

زایینی٢٠١٠/٥/٢٢

ژمارە(١٤١)ئاياریكوردی

جۆزەردانی٢٧١٠ی

7

وەن

ۆیك

ل

پشكۆ علی ساحpshko ali@yahoo.com

پۆســـی یاســـایی الینـــی : دووەم ھبژاردن:

: عراق ئاستی ناوخۆی لسر أ:یاســـای (٣٠)ی بنـــدی لـــبۆ عراقیشدا دەوتی بڕوەبردنیجگیركرا، ئوە گواستنوە، قۆناغی(٣١ی ل بـــر دەب ك ھبـــژاردنئنجـــام (٢٠٠٤ یكمـــی كانونـــیحوكم)یش (ئنجومنـــی . بدرـــت(٨٧)ی ژمـــارە بیـــاری بپـــی كرد، بوە (٢٠٠٤) ئامـــاژەی ســـایھبژاردنـــی كۆمی كـــ دەبـــتب عراقی، گواستنوەی نیشتمانییب ڕژەیی نونرایتی سیســـتمیداخراو لیستی شـــوەی . پیەوییك عراق و سرانســـری بكرت

. بت ھبژاردن ناوچیسرۆكی بریمر) (پۆل فرمانكانیلـــ ھاوپیمانـــان دەســـتی كاتـــیلم بوارەدا، بوون ك بریتی عراق،بای (٩٢)ی كۆمیســـیۆنی فرمانیل عراق ل ھبژاردن سربخۆی(٢٠٠٤/٥/٣١)،فرمانیژمارە(٩٦)ی،(٢٠٠٤/٦/١٥) ل ھبژاردن یاسایحزب یاسای (٩٧)ی فرمانی ژمارە،(٢٠٠٤/٦/١٥) ل سیاسی و قوارەی

. پكرا كاری گاو خۆی ڕۆی

نیشـــتمانی (كۆمی ھر لـــرەوە(١٢ی لـــ گواســـتنوەی عـــراق)،بیـــاری ٢٠٠٥)دا، ئیلوولـــیكـــ نویـــدا، یاســـای ھبژاردنـــینونرانی ئنجومنـــی ھبژاردنیپـــ (٢٠٠٥/١٢/١٥)ی لـــ عـــراق(٩٦)ی یاسای شـــونی . ئنجامدرادەســـتی (٢٠٠٤)ی ســـایكـــ گرتـــوە، كاتـــی ھاوپیمانـــانل(٢٠٠٥/١/٣٠)ھبژاردنیكۆمیپ عراقی گواستنوەی نیشتمانیی. بمش كۆمیسۆنی ئنجامدرا بووســـربخۆی ھبژاردنكان بـــایدەســـتی بیاری بپی ل عراق(٩٢)ی ژمـــارە كاتـــی ھاوپیمانـــانبووە . دامزرا (٢٠٠٤ (٣١/مایسی/عراق ل ھبژاردن دەستی تاكو ڕكخســـتن ل بـــ و برپرســـیارگشـــتییكان بژاردنھ ئنجامدانی(٣٠ی ل ك گواستنوەدا، قۆناغی لدەستپدەكات حوزەیرانی٢٠٠٤)ەوە(شممی٢٠یمایسی٢٠٠٦)دا ل وئنجومنی پدت، كاتـــك كۆتایـــیب یكمین بوای خـــۆی نونراندەقی ل وەك عراقیـــدا، حكومتـــیدووەمی یاسای بڕوەبردنی بندیدەوتیعراقیگواستنوەداھاتووە،بپی بنمای دەســـتووری دەبـــ))كۆمیسیۆن . دابمزرێ ھمیشـــییپیشیی دامزراوەیكی یاسا، بپی،تدەو دامزراوەیكی و نـــالیبلئاست و بڕوەدەبات خۆی خۆی،یاسادانان، دەســـتكی رسھخۆیربدادوەری،س جبجكردن،یاساكانی جبجكردنی دەستی .سیســـتم، دانانـــی و ھبـــژاردنیاساییانش ڕەھای بدەســـتكیك ،نپدەســـ و شـــتانموو ئھپیوەندییان گواستنوەی ماوەی لكاتی . ((بـــھ بـــ ھبژاردنـــوەبم ھبژاردنكانیشان ئنجامدانی

: دیاریكرد وەیشھبژاردنـــی - لـــ (٢٠٠٥/١/٣٠)دا،گواســـتنوە، نیشـــتمانی كۆمـــی(٣٠) بنـــدی ل (د) بپی بگـــی

ھبژاردنی ھروەھا یاسایناوبراو.ھموو ـــزگاكان لنـــی پارنجومئئنجومنی ھبژاردنـــی و عراقـــداگب بپی كوردستانیش نیشتمانییاســـا، (٥٧)ی ھمان بندی ل (ب)كاتی ھمان ل دەب ھاتـــووە تیایدانیشـــتمانی ئنجومنی ھبژاردنـــی

بكرێ. گواستنوە، عراقیڕاپرســـیی - لـــ (٢٠٠٥/١٠/١٥)دا :بپی دەســـتوور، گشـــتی لســـر(٦١)ی بنـــدی لـــ (ب) بگـــی و دەوـــت یاســـای بڕوەبردنـــی

یاسای ل (٥) بندی جبجكردنی،(٢٠٠٥) سای (٢)ی ژمارە ڕاپرسینیشـــتمانیی ئنجومنـــی لـــ كـــ

. دەرچووەھبژاردنی : - لـــ (٢٠٠٥/١٢/١٥)دابگی بپی نونران ئنجومنـــییاســـای (٦١)ی بنـــدی لـــ (د) ھاتـــووە، دەوتـــدا بڕوەبردنـــیگشتیدا ڕاپرسییكی ل ئوەی دوایپســـند دەســـتوورەك پـــۆژەی ئنجومنـــی دەكـــرێ، ھبژاردنـــی

. دەدرێ ئنجام عراق نونرانییاســـاو ئم بپی پۆســـی ھبـــژاردن

: بڕوەچوو نماییانڕدەوتی بڕوەبردنـــی ١. یاســـای

. گواستنوەدا قۆناغی ل عراقكۆمیسیۆن . دامزراندنی ٢. یاسایكۆمـــی ھبژاردنـــی ٣. یاســـای

. گواستنوە نیشتمانیقـــوارە و حـــزب یاســـای .٤

. سیاسییكانئنجومنی ھبژاردنی ٥. یاســـای

. كوردستان نیشتمانی

ژمـــارە (٢)ی ٦. یاســـای ڕاپرســـی. (٢٠٠٥) سای

ئنجومنی ھبژاردنی ٧. یاســـایئیلوولی (١٢ی لـــ كـــ نونـــران

. دەرچووە ٢٠٠٥)داعراق . ھمیشیی ٨. دەستووری

كۆمیسیۆن . ٩. ڕنماییكانیژمـــارە كۆمیســـیۆن یاســـای .١٠بانگشـــی دەربـــارەی ،(٢٠٠٥/٨)

ھبژاردن.نودەوتی : ئاستی ب: لسر

ھبـــژاردن مســـلی ئگرچـــیھمـــوو ،ناوخۆییـــ مســـلیكیو خـــۆی خواســـتی ـــك بـــتدەوباكانـــی رژەوەندییـــب بپـــی بم دەكات، برجستی گلكیعراق لـــ ھبـــژاردن ئنجامدانـــینوێ ئزموونكی ئوەی سرباریڕكخستنوەی یوەندیشی بپ بوو،دیموكراسی دوای و ژیانی سیاسیبعسوە شمولی ڕژمی ڕووخانیڕەھندكی ئوەشـــدا لگڵ ھبوو،جگی بووە و وەرگرت نودەوتی

بدەستكانی بیار تدەو بایخینتوە ڕكخراوی و بگشتی جیھانلو ھر . تایبتی ب یكگرتووەكانچوارچوەیدا(ئنجومنیئاسایشیژمارە بیارەكانی لـــ نودەوتـــی)و سای (٢٠٠٣) (١٥١١) ل ،(١٤٨٣)ی(٢٠٠٤)دا ئاماژەی ب(١٥٤٦)یساكرد، عراقدا ل ھبژاردن مسلیدووپاتكردۆتوە، ئو ڕاستییشـــیگلی عراق مافی ڕەوای خۆیتی كسیاســـی خۆی بـــ ئازادی ئایندەی

. بكات دیاریعراق: بۆ ھبژاردن گرنگی : سیم

عراق لـــ ھبـــژاردن ئنجامدانـــیچند بـــوو، لھ گرنگیكـــی زۆری

: ڕوویكوەو دەســـت ١. دروســـتكردنوەیحوكمانی عراق گۆڕینی سیستمیڕژمكی بۆ دیكتاتۆری ڕژمكی ل

. دیموكراسیسیاســـی بشـــداری ٢. زامنكردنیجـــارە یكـــم كـــ بـــۆ ھمـــووان،ل عـــراق لـــ پـــاش دروســـتبوونیپكھاتكانی ســـرجم (١٩٢١)ەوەو داڕشـــتنوە ل عراق بشـــداری. بكـــن دەســـتدا بڕوەبردنـــیپاوانكردنی ب نانكۆتایی ھ ھروەھادیاریكـــراو دەســـتو پكھاتیكـــیپراوزخســـتنی و دەســـت بـــۆ

. تر پكھاتكانیل عراقـــی كۆمگـــی ٣. گۆڕینـــیبۆ توندوتیژ، و داخراو كۆمگیكییكتری تیایدا كیكراوە كیگكۆم

. ب سترجب قبوكردنواقعی ســـلماندنی ٤. شرعیت و(كورد، بسر عراق دابشـــبوونی

. (شیع ،سوننگۆڕان پۆسی ب ٥. شـــرعیتدان

. عراق لنتـــوە ڕۆـــی الوازكردنـــی .٦

. عراق ل یكگرتووەكانچند ك پرلمان، ٧. ھبژاردنـــی

: وانل ،یھ گرنگی دەستكی. یاساكان دەركردنی أ .

ســـربازی ھـــزی ب . جوندنـــیوت.

ت.دەستی بستنو پسندكردنیپیماننامكان.

ئندامانی البردنی و پ. ھبـــژاردنلـــ كـــ ســـرۆكایتی، دەســـتی جگـــر (٢) و عـــراق ســـرۆكی

پكدت.حكومتكـــی بـــ متمانـــدان ج . دەوربر كوتانـــی ھبژـــردراو،ل دەســـتوەرندان بۆ دەكات ناچار

. عراق ناوخۆی كاروباریڕەشنووســـی نووســـینوەی ح .

. ھمیشیی دەستووریب كـــ گوپانـــی ئـــو خ . لدانـــیكاری برگرییوە شرعیتی ناوی

. دەدەن ئنجام تیرۆریستیبـــۆ دەدات حكومـــت بـــ گـــڕئارامـــی و دەســـت ســـپاندنی

. عراق لسرتاسری سیاسیپنجم بشی

ھبژاردنی"٢٠٠٥" پۆسی لسر كاریگری و مزھبی مالمالنی"نموون ران بننو "ئنجومنی عراقدا - ل

برایم سید رەھبریھشتی خوناوییكی كودەتا پاشفرمانەوایی (١٩٦٣) شوباتی سایحیزبی ژر ڕكفـــی وتــــــراق كعلكۆیبسای بعس،سای(١٩٦٣)قومیان سای حرەس و بعسیان،ناوبانگب كراترات ھھ سای وڕەشـــ خاكی و ســـاكی شـــوومالپڕەیكی چاوانـــی بعس و لنو،كۆی مژووی ل ناوییـــخو ئاڵ ووتك پشـــوی ســـا چونك ئوشڕو كوشـــتارو ،ناو شـــاری كۆیقدەغكردنی و تانی و ڕەشبگیریل خونـــاوی ڕووداوی ھاتوچـــۆوقســـابخانو و تاوان ئو كوتوە،بفرماندەیـــی كۆیـــ كوشـــتارەی(تھا موسوی تاوانبارو ئفسریفوجی فرمانـــدەی شـــكر چـــی)ل عراق بوو، ســـوپایی (٥) لیواییتایرو شـــخ ١٩٦٣/٧/٧ مال ڕۆژیو دارتاش ســـمایلی فقی حمیـــدیئحسوور سووری سمایل جاللیھر دەكوژرـــن، لـــ ختوخۆڕایـــیحمد (شـــفیق ئۆمـــر ئـــو ڕۆژەئحمـــد حمدەمیـــن چایچـــی وســـولیمان و غفـــووری ئاغـــای وەھاباغای محمد و قاوەچی مححنای خیات یوســـف و حوـــزییـــی، لـــرمۆتھ و حنـــا یوســـفیكۆی بـــازاڕی ناوەنـــدی دینگكانـــیدەكن بارانیان گولل دەیانپچنوەو

ئو ڕۆژ دوو دەكن، و شـــھیدیانبستراوی ب ھر ناویانخو الشســـام بۆ مابوونوە لـــ دینگـــكان

و تۆقاندن! نواندنخكی برا س (١٩٦٣/٧/٣١) ڕۆژیتاوانكی ب و (مزگوتۆرە) گوندیدینگ ل سپی) لك) گوندی خكیلو یك كران، شـــھید بستران وئندام كم و پككوتوو برای ســـكران گوللباران ھیدانش ئو بوو،ئیبراھیم شریف حوسن ،وناوانب–حسنشریفئیبراھیم–عومركوخا شـــریف ئیبراھیـــم و قولـــیشاری ل ناو ھر ســـپی، لك علیڕەشـــاغای كمال كۆیـــ مامۆســـتادۆی ل دەكـــن، حوزی شـــھیدئسعد (عبدولەحمان سماقوویل (جاســـم) كوڕەكـــی چلبـــی وو خونیـــان دەگوزنـــن ختانـــیپیـــرو الوەكانی دەكن، شـــھیدیانڕەوانی و كۆیـــ زۆربـــی دەگـــرندەكن موســـیبیان بندینخانـــیل دەكـــن، بم دەغق ! ھاتوچـــۆفیزوغـــای گونـــدی (یارەمیـــش)و كوڕەكانی حوـــزی جالالغـــایكۆیخا و ئاغا) ئاغاو ئمیـــر (مشـــیرلگڵ كوردە فرەج كوخا ممندیبناوی خزانكـــی فیزوالغـــای،غفووری ماماغـــای خانی (نزەنـــدراندل دادەمزرـــن، برگرییكـــیل قومیان حرەس چندین دەكن،ناھنو لوشدەیانژن، دەكوژنوتك دەشكنن پالماری (یارەمیش)و ژن و ســـامان و مـــات و مـــڕوشڕكی ب دەپارزن، منداكانیانانشۆڕشگ برگرییكی قارەمانانو دەگرن ل ســـنگریان دەكن و! نزەندخانی چاوترســـنیان دەكنئازاو ژنكی شـــرە وەك غفووریپیاو ھاوســـنگرانی لگڵ خۆڕاگریكم دەكات، ترسانن برگرییكیئیلوول ل شۆڕشی ژن شـــڕكرەلـــ وەك پشـــمرگیكی گومنـــاوشڕو برگری ســـنگری شرەف

ھرشی دوژمن تكبشكنن، بكاتوالشی و بھن بدەست سركوتنشڕ قومیان ل گۆڕەپانی حرەسبكن تانی نھن و بھن جب پل شڕە ئو ! بســـوتنن و گوندەكو كوردایتی جوالنـــوەی مژوویشانازیی شایانی دەگمنو شۆڕشدا

!!ھر شرە ژنكی شاری كۆی بوەنیكم دەچت پ ،بووبـــھ ئازایئیلوول شۆڕشی ل ژن شـــھیدی ١٩٦٣/٧/٤ ڕۆژی لـــ بووبت، كۆییجلیزادە لگڵ تایری مال مونیرە(شـــوان) بناوی كۆرپی باوەشـــیشـــھیدە ژن ئو شـــھید دەكـــن،باوەشـــی كوڕەكی و نـــك خـــۆیلناو مای بـــوو، (دووگیان) كـــژنكۆرپ ئو ئاخر دەیانكوژن، خۆیانتاقانـــ (شـــوان ســـابیر) بـــۆ یكمشۆڕشـــی ل نیی كۆرپ شـــھیدیتایر مال مونیرە ئیلوول، شـــھیدمال ســـابیری (حاجـــی ھاوســـریبـــوو، (حاجی رەئوفـــی جلینـــرادە)بـــووە لـــ ســـابیر) یكـــم كـــسل گشـــتیاری گازینۆی (چنارۆك)كردۆتوە، ل مزگوتی ھم داناوەورەئوفـــی مـــال ســـابیری حاجـــی حاجی برایمی سید لگڵ جلیزادەبرادەرو برزنجی ســـعیدی سیدناسیاوی خۆشویستییكتر بووین،ل ھم بووین و لسربازی پكوەدوكانیان نوێ قیســـری گوزەریبرایم سید بۆی بوو، یك برامبرداناوە، بۆ شیعركی ڕووداوە ئو بۆلسر ك برایم، سید شیعرەی ئومال منیرە شھید گۆڕەكی گكۆی

نوسرابوو: تایركردین شھیدیان باوەش ل كۆرپمھنـــدە بـــس نبـــوو گوناھمـــان

كوردینشھیدان ھاتین ڕیزی ئمش

كوردستان كوردو ڕزگاربوونی بۆلشـــاری قوربانـــی تنانـــتمامۆستاو گرتوە، كۆیی ســـلمانی

سلمانی دواناوەندی پروەردكاریكۆی خكی باقی) حاجی (مامۆستاســـدیق شـــاوی زەعیم بـــوو بـــرڕووداوە شـــھید كرا، ئو و كوتكۆی ل خوناویانو كارەســـاتانیل دوژمن ڕقی گـــورەی قومـــان،زۆربی شـــارەك چونك بوو، كۆیلگـــڵ و شۆڕشـــگ تكۆشـــروبـــوون، كوردایتیـــدا جونـــوەی ١٩٦٣/٣/٩ ل ڕۆژی ل (مام جالل)خك ل پشوازی تابانی تكییخرۆشـــی خكی و جۆش دەكـــردوڕۆژی ل ! انشۆڕشگ بگیانی دەدابارزانی مســـتفای ١٩٦٣/٣/١٦ مالشـــاری ناو ھاتن ھاوەكانی لگڵدەبوون باواجی چیای ل بڕۆژ كۆیمزیادی ح كاك قسری و لشبكاكـــ زیاد دەبـــوون، ئاغـــای كۆیـــمســـتفا بووە مال دووەمی جگریكراوە كۆی ورۆز لـــن و ســـائ !شیعری (كاوەی شاعیر (ھژار) یكۆیر لھ ی خوندۆتوەو مزن)دانـــاوە، نـــورۆزی ئـــو شـــیعرەیپشمان پشوە (بۆ شیعری لگڵ ١٩٦٣/٣/٢٧ ڕۆژی ل بارزانی) كوەھر داناوە، كۆیـــ ل ئو شـــیعرەیسرۆكایتی ب وەفدك وەخت لوخكی ل ھاتووە پك ك جالل، مامدەچن كۆی لـــ الین ب و حزبـــیدانوساندن و نیازیگفتوگۆ ب بغدادوەفدەك كـــورد، مافی بۆ ســـندنیحاجی سمدی و محمد مسعودعارف ڕەشـــیدی بناو محمـــدیلـــوێ جـــالل مـــام كۆیـــی بـــوون،ســـرۆكی دیدەنی بۆ چووە میســـرجمال عبدولناسر ئندامانی میسرو دەســـت گیران بغدا ی لوەفدەكپشتركۆبوونوەیكی بسركران!بســـرۆكایتی میللـــی فراوانـــیكۆی لـــ بارزانـــی مـــال مســـتفایو شـــۆڕش ئاگردانی ببووە كرابوو،ھموو لو تی!جگكوردای ھمـــایكۆی لـــ شۆڕشـــگە ســـركردەوبوون. ھكوتوبوون دیارو ناودار

یكم ژن شھید و (یكم ل شۆڕشی ئیلوول: دەشتبووبت) كۆیی ژنی شڕكر یكم شرە شھیدو كۆرپی

بدرخان ب تایبتخۆیـــدا چاپكـــراوی لـــ نوتریـــن ٣٥٤ قبارەی ســـندی ب نرمیننـــاوی لژـــر كتبكـــی الپـــڕە بـــۆ بیروڕای مینبرك "جیـــاواز.

چاپكردووە. جیاواز ١٩ لـــ بریتییـــ كـــ بـــم كتئـــلكۆی ھبژـــردراو برنامـــی رنامانب ئـــو ك ،رنامـــ١١٩ بپشكشـــی ٣ ســـادا ل مـــاوەی

كراون. بیسرانتایبت لدوانكی ل سندی نرمینبكت بدرخان دەربارەی ئو بدەنگی بكت پنجم ئوە گوتـــی:ل سارۆژی نســـا كوردستانبوی ٩/٢٨ رادیۆك دامزراندنی،نیچاپـــی دەگب و دەكاتـــوەساالر ھزری بۆ زیاتر كارەش ئوھر ك دەگڕنموە، عوســـمانلدوو توی ســـاو برنامیكب خزمت و بكرێ چاپ كتبكدابكا، ھرچندە كتبخانی كوردیدەنگ ئم وەكو الی برنامكانوەكو بـــم ھن، بـــ ئرشـــیفبۆی ناكرێ، ئرشـــیف نووســـین

نووسین بشوەی رنامانب ئوتاكـــو بودەكینـــوە و چـــاپ كوردی كتبخانـــی ت بـــخزم

بكا".لبـــارەی ســـندی نرمیـــن لكۆی رنامـــ١٩ ب ھبژاردنـــیلبرئـــوەی گوتـــی: ١١٩یـــان، سای ســـ ل برنامی "جیاواز"گرنگی توەری كۆمك رابردووفتانھ كرنامب لخۆیگرتبوو،بوو ئاسایی بۆی دەكرا، پشكشگرم گرمـــاو بابتـــی رۆژانـــوھبوو، بم برنامـــكان لنـــاوو جیاواز بابتی ھومانـــدا مئكتبك چاپ لدووتوـــی فكریدووبارە رەچاوی ھروەھا بكرێ،كردووە، میوانمـــان نبوونوەیزیاتـــر ھومانـــداوە ھـــروەك ئســـتا تا فكرییانی تـــو بابئـــ،ردەوامب لبـــارەوە گفتوگـــۆیئو ئوەی بۆ بگینین، بچـــاپبۆ دەروازەیك تـــبب یرنامب

گفتوگۆ".لـــ بـــكت ئـــو شـــیاوی باســـدەنگی رادیـــۆی بوكراوەكانـــینسا و رادیۆیئ ،كوردســـتاندامزراندنـــی ســـارۆژی لـــكتـــب لشـــوەی برنامیـــكخۆیان وەك و نیدەگ بچـــاپئمســـایش بۆ پكرد، ئاماژەیـــان

.ئامادەی ششم كتبی

جیاواز رای بۆ مینبرك

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

8

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

رۆژە رەشكاندووبارە دەبنوە

واڕكوتـــووە مـــن ھمیشـــ پـــش رووداوەكان پشـــبینی خـــۆم دەكم و مترســـییكانی دەخمـــ برچاو، ئمش لووە ســـرچاوەی گرتووە كزیاتر لوكســـانی قســـ لسر رەھند دەكن، بم كورت رەھندن و مـــن رەھنـــدە دوورەكان دەبینـــم، نك تنھـــا رووكشـــان و بمۆدل قسكردن، بر لوە جنگی نوخۆی كوردەكان دەست پبكات، ئوكاتیش ئو پشـــبینیم كرد كشڕی نوخۆ موكات گوتم ئدەكات، ئـــدەســـتپســـرەتای كۆتاییكی زۆر ناخۆش و تنھا خـــك تیدا زەرەرمند دەبت، تنھا بھدەردانی خونی شـــھیدان ،یـــختدبب تـــم وی ئــــــو رۆچونك لسرەتاوە میدیاكانی ئوكات دەستیان پكرد، دواتر چووە قۆناغكی تری ترســـناكوە و دەرەنجامكشی ھموومـــان بینیمان كوردســـتان چی بســـرھات، ئســـتاش ھمـــان ئو سیناریۆ سیاسیانی كلمیدیاكانوە دەســـتپدەكات دووبـــارە دەبتـــوە، رەنگ دواتر سیاســـییكان خراپتری بكن و دەرەنجامكشی لساكانی

نوەد خراپتر نبت، باشتر نابت. رەنگ دەســـتواژەی رۆژە رەشكان دەســـتواژەیكی كوردســـتان، بـــۆ ناحز و مترسیداربت و برەشبینی لقم بدرت، بم ئوەی لمیدیای كوردیدا بھموو ماناكانیوە دەبینم، ئـــو ئاماژەیمـــان پـــدەدات كرۆژە رەشكانی سرەتاكانی جنگی نوخۆ دووبـــارە دەبنوە، چونكـــ نئوەی ئوكات لسر چند ریزە دوكانكی گرژیكانـــی و قـــدزێ ناوچـــی كوردســـتان بوو، نئســـتاش لسر نووساندەنگ ھاتنی رۆژنامتیرۆر و بك سردەســـت عوسمانی خوندكار ،ھانبكراوە بنووســـی پو رۆژنامبكو كۆنقینك و ســـرەتا بمیدیا دەبزونرێ، بم مترسی ئمجارە لسر حیزبك و الینك نیی، بكو

شانی تواوی ھرم دەگرتوە. رۆژی رەش تنھـــا ئوەنیی كجنگ دەستپدەكات، بكو ئوەی كلبری ئوەی میدیا وەزع سیاسییك ھور بكاتوە، لوە زیاتر دەیشون و ئو وەیئ ،یھئاگرە خـــۆش دەكات كككس نامـــی كـــس ناخونتوە و كـــس دانـــی بخـــر بـــوی تـــردا ناھنت، ئوەی كئاسایشی ھرمك وەیوە، ئترســـییردەم مب دەخاتكھرچی لدوای راپڕینوە چنراوە، دەیكاتوە بخوری، ئوەی كلبری نگـــج ئاســـواری ســـینوەی رابـــردووەكان، جاركـــی تر ھرچی ملفـــی ترســـناك ھیـــ دەیخاتوە بردەســـت، ســـرەنجامیش ئـــوەی و كـــمرھ تنھـــا دەكات زەرەر

.چارەیكی بخرۆژی رەش ئوەیـــ كھســـتكردن وەیـــئ نامنـــت، بلپرســـراوتی كچارەنووسی سیاسی كۆمگیك نووســـینی قوربانـــی تـــدەكركبنـــاوی وەیـــئ ،رپرســـاننابو ئمنـــی لدۆســـیی لكۆینـــوە بنـــاوی رگگرتـــن لتیـــرۆر تاوانی یكتـــر، پـــاڵ نـــدەخ شـــوەختپ ڕەشت و ھندیالۆگ نامك وەیئجگی دەگرتـــوە، ئوەی كلبری دوژمنكانمان یكتر تاوانبار دەكین، ئوەی كبناوی ئوەی كس لیاسا گورەتر نیی، یان كس لســـروی رەخنـــوە نییـــ، یـــان ھیچ شـــتك و كســـك موقدەس نیی، بنالۆژیكی قســـ لســـر رووداوك دەكرت و مامی لتكـــدا دەكرت كدواجار جگ لدوژمنی ھرمی كوردســـتان،

كسكی تر ككی لوەرناگرـت. ئـــم رۆژە رەشـــ لوـــوە دەســـتی پكرد كخونی قوربانییكانی تیرۆر، كـــرا بقوربانی ملمالنی سیاســـی و گمی سیاســـی، لحاكدا ھرمی كوردســـتان ھیـــچ كات بقد ئســـتا بووە، چونكپاراستن نویســـتی بپھشتا ھاوكش سیاسییكانی عراق و ناوچك یكالیی نبۆتوە، ھشتا چارەنووســـی كـــورد لنـــو ئاۆزی ،كی رۆشـــنی نییسیاســـیدا ئایندەیبۆی من الم وای مترسییكی گورە بڕوەیـــ، كـــ جگ لـــرۆژی رەش

.ھیچی تر نیی

ستراتیژ

سمكۆ محمد

رۆژی ٦ ی ینایری سای ١٩٩٣* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ)

ی ژماره ٢٨٦ ده رچوو.* رۆژنامه ی (خه بـــات) ی ژماره

٦٥٤ ده رچوو.* له یـــادی دامه زراندنی ســـوپای

عراقی پشوودان بوو.رۆژی ٧ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (ھه رم) ی ژماره ٦ ده رچوو.

* عه لـــی حه ســـه ن ئه لمجید لـــه رۆژنامه کانی به غدا نووسیبووی، ئه وان ده توانـــن ناوچه کانی له بن کۆنترۆی ئه واندا نییه به ئاســـانی

بیانگرنه وه .* ئه ندامانی ئه نجومه نی ئاسایش ماوه ی ٤٨ سه عاتیان بۆ حکومه ت داناوه مووشـــه كکانی خوارووی ئه گه رنـــا بکشـــته وه ، عـــراق به چـــه ک زه برکـــی کوشـــنده ی حه مـــدون نـــه زار لیده ده یـــن. وتبـــووی حکومه ته که مـــان مافی خۆیه تی ســـوپا که ی له نـــاو خاکی خۆیدا بوه بکات. قسه ی ئه وه ش ھه یه ســـه رۆک بۆش پش ئه وه ی پۆســـته که ی جبھت زه برک له

عراق بدات.* رۆژنامـــه ی (طریـــق الشـــعب) ی ژمـــاره ی ٥ ی ســـای ١٩٩٢

ده رچوو.رۆژی ٨ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ) ی ژمـــاره ٢٨٧ ده رچـــوو، له گه ڵ ئه و ژماره یه پاشـــکۆی په ریستان

نه بوو.* ھه مـــوو ئاژانســـه کان بـــاس له کشانه وه ی مووشـــه کانی عراق ده که ن، عراقیش سووره له سه ر ئه وه ی له ناو خاکـــی خۆیدا ئازاده

چه که کانی به کاربھنت.رۆژی ٩ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (االتحـــاد) ی ژماره ١١ ده رچوو.

* له کاتی دوا مۆه تی کشانه وه ی عراقـــی ســـوپای مووشـــه کانی لـــه ناوچه کانـــی خـــوار ھـــی ٣٢ مشتومی زۆری له سه ره ، ھه موو سالۆنه سیاسییه کان و ئاژانسه کان قسه ی له سه ر ده که ن، مه سه له که گه رمه ، حکومه تی عراقی له سه ر و سیاســـییه کان گـــه وره زاری ئه نجومه نی شۆڕش و ئه نجومه نی نیشـــتیمانی و نونه ری عراق له نه ته وه یه کگرتووه کان و وه زاره تی ده ره وه ، ده ن ئمـــه له ناو خاکی خۆمان به ھیچ شوه یه ک سوپا و چه که کانمان ناکشـــینه وه و مافی ره وای خۆمانه به رگری له خۆمان به یانکـــی له وده مانـــه بکه یـــن. پنتاگۆنـــی ئه مریکـــی راده گه ینت کـــه وا ســـوپای عراقـــی لـــه دوا ساته کانی مۆه ته که مووشه کانی خوارووی عراقی ھه وه شاندیته وه چۆکـــردووه . ناوچه کـــه ی و بیاریشه تیمکی پشکنینی نه ته وه یه کگرتووه کان بگه نه به غدا، به م دووباره حکومه ت ناڕه زایی ھه یه و ده ـــت: قبووم نییه ئه و تیمـــه به ۆکه لـــه به غـــدا دابه زن، ده بـــفیـــان فۆکه ی عراقی به کاربھنن، یان بـــه ئوتومبـــل له ســـنووری ئوردنه وه بنه ناو عراق، به وه ش

کشه یه کی تر سه ر ھه ده دات.* لـــه چه مچه ماڵ پـــاش ئـــه وه ی رکخـــراوی کیری خزمه تگوزاری ســـووته مه نی دابـــه ش ده کرـــت، ئه ندامکی ئوسترالی ئه و ده سته یه ناوچه کـــه خه کـــی به ده ســـتی نـــه وت بـــه وه ش ده کوژرـــت،

دابه شکردنه که راده گیرت.رۆژی ١٠ ی ینایری سای ١٩٩٣

(کوردســـتانی رۆژنامـــه ی *نـــوێ) ی ژمـــاره ٢٨٨ ده رچـــوو. نووسینکی کورتم له و ژماره یه دا

بوده بته وه .

* رۆژنامـــه ی (ئای ئـــازادی) ی ژماره ٥٦ ده رچوو.

رۆژی ١١ ی ینایری سای ١٩٩٣* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ) ی ژمـــاره ٢٨٩ ده رچـــوو. له گه ڵ ئـــه و ژماره یـــه دا ژمـــاره ســـفری

پاشکۆی ئه ده بی له گه دا بوو.* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ) بـــه زمانی ئینگلیزی ژماره ی ٧ ی

ده رچوو.* من بۆ سازکردنی راپۆرتک بۆ رۆژنامه که مان "ھه ولـــر" ئاماده ی دانیشـــتنی ئه نجومه نی شاره وانی

ھه ولر بووم.رۆژی ١٢ ی ینایری سای ١٩٩٣

(کوردســـتانی رۆژنامـــه ی *نـــوێ) ی ژمـــاره ٢٩٠ ده رچـــوو. بـــه بۆنـــه ی ســـایادی رۆژنامه که ژماره یه کی تایبه تی بوده کاته وه و الپه ڕه کانیشـــی ١٦ الپه ڕه بـــوو. ھـــه ر بـــه و بۆنه یه له ھۆـــی میدیا خوندنـــه وه وتـــار ئاھه نگکـــی سازکرا، چه ندین وتارو بروسکه ی

پیرۆزبایی خوندرایه وه .* دیاره کشه ی نوان حکومه تی عراقی و نه تـــه وه یه کگرتووه کان ئاۆزبووه ، عراقییه کان چه ند رۆژه که وپه ل ده گوازنه وه ناو سنووری کوت، ئـــه و وته به به شـــک له خاکی خۆی ده زانت، ئه نجومه نی ئاســـایش و وتانی ھاوپه یمانیش به توندی ھوشـــیاریان کـــردوه و

ھه ڕه شه یان ل کردووه .رۆژی ١٣ ی ینایری سای ١٩٩٣

* کوردســـتانی نوێ چوار رۆژی پشوودانی تایبه تی خۆی راگه یاند.

کـــه وا ده بژـــت فه ره نســـا *حکومه تی عراقی مووشه که کانی ی ٣٦ ھـــی ناوچـــه ی له نـــاو کورده کان ئاماده کردووه ، به وه ش بریتانیاش نیگه رانه چونکه ئه گه ر لـــه و حاه ته دا لـــه مووشـــه که کان زیانیـــان کـــورده کان بدرـــت، به رده که وـــت، ره نگه حکومه تیش له تۆه ی ئه و زه بره له کورده کان بـــدات، ئه گه رچـــی نزیکـــه ی ٥٠ فۆکـــه له نـــاو خاکی تورکیـــا بۆ پاراستنی کورده کان دانراوه . ھه ر له به ر ئه و ره وشـــه نویه وه زیری ده ره وه به رنامه ی ســـه ردانه که ی

ده پچت.* ھه وای وا ھه یه که وا حکومه ت چه نـــد ناوچه یه کی نزیکی شـــاری ھه ولـــری بۆردمانکـــردووه ، لـــه که رکووکیش ژماره یه کـــی زۆری

کوردی له و شاره گرتووه .* گالۆنـــی به نزین به ٥٠ دیناره و به رمیلـــی گازیش ھـــه رزان بووه ، یـــه ک به رمیـــل بـــه ٥٠٠ تـــا ٦٠٠

دیناره .* ســـه عات ھه شت و نیو به سه د فۆکـــه ی جه نگـــی ھاوپه یمانـــان له ســـوپای عراقـــی درا، ھه موو ئاژانســـه کان ئـــه و ھه واه یان بـــه گرینگـــی بـــاس ده کرد، ھـــه ر به و شه وه له ناو شاری ھه ولر ته قه ی خۆشـــی کرا، له الیه کی تریشـــه وه ترســـی ئه وه ش ھه بوو لـــه تۆه ی ئه و زه بره ســـه ربازییه مه زنـــه ش حکومه تـــی عراقـــی کوردســـتان

بۆردمان بکات. * نه زار حه مدون نونه ری عراق لـــه نه ته وه یه کگرتـــوه کان زوو له ھه ڕه شـــه و قسه کانی په شـــیمان ده بتـــه وه، حکومه ت رازی ده بت پشکنه رانی نه ته وه یه کگرتووکان به فۆکه ی خۆیان له عراق بنیشن، به نیش ده ده ن جارکی تر باسی کوـــت نه کـــه ن و ده ســـتدرژیش نه که نه سه ر ئه و وته . قسه که رک به نـــاوی وه زاره تـــی راگه یاندنـــی عـــراق راده گه ینـــت، که وا ئـــه و وتاره ی عه بدولجه بار موحســـین نووسیبوی: خاکی کوت به شکه لـــه عـــراق، ئه وه گوزار شـــت لـــه

بۆچوونی خـــۆی ده کات، ئه وه یان بۆچوونی ره ســـمی ئمه نییه . له و قســـه یه ش دیاره، که وا حکومه تی عراق پاش ئه و گورزه سه ربازییه

زۆر الوازه و ته سلیم بووه .* چاودران ده ـــن ھاوپه یمانان ســـه ربازی مۆگـــه ی بنکـــه و ٨کـــردووه ، بۆردمـــان عراقیـــان ھه موو فۆکه کانیش به سه مه تی گه ڕاونه تـــه وه بنکه کانـــی خۆیـــان له ناو خاکی مه مله که تـــی عه ره بی ســـعوودیه . ســـه دامیش به ناوی قســـه ی تۆه کردنـــه وه خـــوداو کردبـــوو، لـــه ھه ولرش ته قـــه ی خۆشـــی به رده وامـــه و پۆلیـــس و ئاسایش ھه موو له ئاماده باشی و ئینزارن، ده ن فۆکه کوتییه کانیش به شداریان له و ھرشه ئاسمانییه کردووه . له و گورزه سه ربازییه دا کاندیدی ھه بژاردنی سه رۆکایه تی ئه مریکا بیـــل کلینتـــۆن به گه رمی پشتیوانی ســـه رۆک بۆش ده کات، له ودا وتبووی ئه گه ر ئمه حکومی ئیداره ی ئه مریکا وه رگرین له بۆش توندتر له سه دام حوسن ده ده ین. له و قســـانه ش به رده وام بـــاس له یـــه ک پارچه یی خاکـــی عراقیش

ده کرت.رۆژی ١٤ ی ینایری سای ١٩٩٣

* ئه گه رچی رۆژنامه ی کوردستانی نوێ پشوودانی خۆی راگه یاندبوو، کـــه ھاوپه یمانان ســـه ربازگه کانی حکومه تیـــان بۆردومانکـــرد، به و بۆنه یـــه وه ژماره یه کـــی تایبه تـــی ده رچوو. که ژماره یه کی نوێ بوو له ســـای دووه مـــی ده رچوونیدا،

ژماره ٢٩١ ی به سه ره وه بوو.* رۆژنامـــه ی (ھه رـــم) ی ژماره ژماره یـــه دا لـــه و ده رچـــوو، ٧بابه تکی کورتم له سه ر بیناسازی

بوکرایه وه .رۆژی ١٥ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (نیشتیمان) ی ژماره ٥ ده رچوو.

* رۆژنامـــه ی (ده نگـــی قوتابیان) ی ژمـــاره ١ بـــه زمانی کـــوردی ده رچـــوو، ئه و ژماره یـــه ٤ الپه ڕه بـــوو، چه نـــد ونـــه ی کاریکاتری مام جه الل، کاک مه سعوودی تدا

نیگار کرابوو.* له ترســـی ئه گـــه ری بۆردمانی حکومه تی عـــراق ژماره یـــه ک له نونه رانـــی رکخـــراوه بگانه کان له کوردســـتان گه ڕانـــه وه ، ده ن حکومـــه ت نیازی ھرشـــی ھه یه ،

خه که که ش ترسیان ھه یه .* ئه مریکییه کان ده ن نیوه ی ھزو چه کـــه ئاســـمانییه کانی عراقمان لـــه و بۆردمانـــه دا تکشـــکاندووه ، به م حکومه تی عـــراق به رده وام له ســـه ر ئـــه وه ی دان بـــه ناوچـــه دژه فینه کـــه ی باشـــوور نـــاکات، ده ـــن ره نگـــه ھاوپه یمانـــان بـــه ســـه رۆکایه تی ئه مریکی زه برکی تر له ھزه کانی عراقی بوه شنن، ده وه ته عه ره بییه کانیش به قســـه و به راگه یانـــدن پشـــتی حکومه تی عراق ده گرن، قسه ش ھه یه که وا له شـــاره کانی نه جه ف و به ســـرا خه که کـــه ش لـــه و بۆردومانـــه دا گوایـــه به رکه وتـــووه ، زیانیـــان فۆکـــه کان لـــه ترســـی پکانیـــان به مووشـــه کانی حکومه ت بـــه رز بـــاش خاه کانیـــان و فیـــو ن نه پکاوه ، قســـه که رک به نـــاوی عـــراق ئاســـمانییه کانی ھـــزه ده ت له ناوچـــه ی خازری نزیک شاری موس راوی دوو فۆکه ی ئه مریکیمـــان ناوه و له ئاســـمانی ناوچه کـــه دوورکه وتوونه تـــه وه . له الیه ن خۆشیانه وه ئه مریکییه کان ده ـــن ئمـــه ھه ســـتمان بـــه وه نه کردووه ، ســـه رجه م ھه واه کان

شواوی و ئاۆزییان پوه یه .١٦ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (یه کگرتن) ی ژماره ٨ ده رچوو.

* رۆژنامه ی (االتحـــاد) ی ژماره ١١ ده رچوو.

* دووبـــاره کشـــه ی حکومه تـــی عـــراق و ھاوپه یمانـــان ســـه ری ھه دایـــه وه ، عراقییـــه کان ده ـــن ئیمـــۆ فۆکه یه کـــی نه یارمـــان له ئاسمانی شاری به ســـرا راوناوه ، بواریش ناده ین فۆکه ی تیمه کانی پشـــکنین بنـــه عـــراق، ھه روه ھا ســـوورین له سه ر ئه وه ی شـــه ش بنکـــه ی ئاســـمانی ناوچـــه ی ئوم قه ســـری نزیـــک به ســـراش چۆڵ

ناکه ین.* عراقییه کانی ئه مریکی باســـی نه ھامه تی گه النی عراقیان ده کرد، یه کـــک له وانه کورد بـــوو، ناوی فۆاد ده روش بـــوو ، ئه و وتبووی

سه دام تاوانبارکی گه وره یه .رۆژی ١٧ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ) ی ژماره ٢٩٢ ده رچوو.

* رۆژنامـــه ی (ئای ئـــازادی) ی ژماره ٥٧ ده رچوو.

* کشه کانی حکومه ت و ئه مریکا به رده وامه ، تاریق عه زیز وتبووی ئمـــه به ھیچ شـــوه یه ک دان بـــه ھی دژه فینی ٣٢ و ٣٦ دانانن، ناکرێ تیمه کانی پشکنین بجگه له سنووری ئوردن بنه ناو خاکمان. سه رۆک بۆش کۆبونه وه ی له گه ڵ ده کات. ھاوپه یمانه کانـــی وتـــه له کۆتاییـــدا عـــراق رازی ده بت تیمه کان به فۆکه بنه ناو عراق به مه رجک له وده مانه دا فۆکه ی

ھاوپه یمانان له ئاسماندا نه بن.رۆژی ١٨ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ) ی ژماره ٢٩٣ ده رچوو.

* ئیمشه و له بنکه سه ربازییه کان له که نداوی عه ره بییه وه ، ھاوپه یمانان ٤٠ مووشه کی کرۆزیان ئاراسته ی ناو کییه کانـــی چه کـــه کارگـــه ی عراقـــی لـــه ته نیشـــت ناوچـــه ی ئه لزەعفرانیـــه کرد. ھه واـــه کان ده ن مووشـــه ک یان نارنجۆکک له ناو ھوتی ئه لرەشـــیدی به غدا ته قیوه تـــه وه ، له و دا برینداریـــش ھه یـــه . له وده مانه له ھوته کـــه دا میوانانـــی بگانـــه بـــۆ کۆنگـــره ی دابه زیبـــوون، ئیســـالمی میللـــی ده ن ھوته کـــه و ئوتومبله کان زیانیـــان به رکه وتووه . پـــاش ئه و ھرشه مووشـــه کیانه ســـه دام له ته له ڤزونـــه وه وتارکی ھه بـــوو، له ودا وتبووی عراق ناشـــکت. ئه و شه وه له شاری به غدا کاره با نه بووه ، ئاسمانی شاره که بوویته یه کپارچه ئاگر. ھه ر ئه و رۆژه ش فۆکه یه کـــی ئه مریکی فۆکه یه کی مـــک ٢١ ی عراقـــی خســـتووته

خواره وه .* بی بی ســـی: مـــام جه الل وتی، ئه و عه نته ریاته ی سه دام سوودی عـــراق ســـوپای وره ی نییـــه ، له ژـــر ســـفردایه ، ئمـــه دنیاین کـــه وا ھاوپه یمانـــان لـــه ســـه دام

ده مانپارزن.جگره کـــه ی و کلینتـــۆن *زه بره کـــه ی لـــه ده ستخۆشـــی ھاوپه یمانـــان ده کـــه ن، کـــه لـــه ســـوپای عراقیـــان داوه ، وتیـــان ئمـــه توندتری ل ده ده یـــن، ئمه ھه رگیز نه مانوتووه ئه گه ر سه دام وازی بگۆڕیـــت کرده وه کانـــی لـــ ده ھنیـــن. ئه مریـــکا ده ـــت ئمه به مووشـــه ک له به غدامـــان داوه و بـــه رده وام فۆکه کانمان له مه ترســـییه کان ئه وان ده پارزین، بۆیـــه ش له و بنکـــه و پگه یه مـــان عراقـــی ھاووتیانـــی تـــا داوه زیانیان به رنه که وت. له وده مانه دا وه زیری راگه یاندنی کوتی وتبوو، حکومه تـــی عـــراق وا خه ریکـــی ســـوپاکه ی له سه ر ســـنووره کان دوور ده خاته وه . ئه وه ی ئاشکرایه ئه و لدانه ی به غدا ته نھا فۆکه کانی ئه مریکا بووه ، به م سه رۆک بۆش پشـــتر ئاگاداری ھاوپه یمانه کانی فه ره نســـا و تورکیـــا و بریتانیا و

که ندا و کلینتۆنیشی کردۆته وه .رۆژی ١٩ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ) ی ژماره ٢٩٤ ده رچوو.

* ژماره یه کـــی تـــری رۆژنامـــه ی (رگای کوردستان) ده رچوو.

* ئیمۆش فۆکه کانی ھاوپه یمانان له پگه سه ربازییه کانی عراقیان له شاره کانی موس و سه ماوه داوه ، عراقییه کان ده ن ٢١ قوربانیمان

ھه یه .* ده یـــن فۆکه یه کی عراقـــی له ناوچـــه ی که رکـــووک که وتووتـــه خـــواره وه ، ســـه ره تا خه که کـــه وایانزانیـــوه فۆکه کـــه ئه مریکییه ، بۆیه ته قه ی خۆشـــییان کردووه و به راکردن خه ریکـــی دۆزینه وه ی پیلۆته که بوون، بـــه م ده رکه وت فۆکه وانـــه برینداره کـــه عراقییه ، زانینـــی په رۆشـــی بۆیـــه ش راستییه کان بوون، چونکه سه دام بیاری داوه ئـــه وه ی فۆکه یه کی ئه مریکی بخاته خواره وه ، به یه ک

ملیۆن دینار خه ت ده کرت.* کاک مه ســـعوود بـــه بـــی بـــی ســـی راگه یاندبـــوو ئه گه ر به غـــدا ئمـــه ســـه ر بکاتـــه ھرشـــمان ئاماده ین به رگری بکه یـــن، ئه گه ر بگاته شـــه ڕی پارتیزانیـــش، ئمه ئه مجـــاره به غدا ده ھه ژنیـــن. لیوا که مـــال موفتیـــش وه ک وه زیـــری کاروبـــاری پشـــمه رگه وتبووی: پشـــمه رگه ئاماده یـــه و ده توانت

به رگری بکات.* حکومه تـــی عراقـــی رایگه یانـــد تا بوار ســـاز بکه ین کلینتۆن بته سه رۆکایه تی ئه مریکا، شه ڕه که مان راده گریـــن، ئاماده ین بـــوار بده ین فۆکه کانی نه ته وه یه کگرتووه کان بـــۆ گه یاندنـــی تیمه کانی نه تـــه وه یه کگرتووه کان له به غدا بنیشنه وه .

رۆژی ٢٠ ی ینایری سای ١٩٩٣* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ)

ی ژماره ٢٩٥ ده رچوو.

* رۆژنامه ی (خه بـــات) ی ژماره ٦٥٦ ده رچوو.

* ته له ڤزونی پارتی روره ســـمی کلینتۆنـــی کاری ســـه ر ھاتنـــه

راسته وخۆ نیشاندا.* یه ک به رمیل گاز ھه رزان بووه و نرخه که ی له نوان ٥٠٠ تا ٦٠٠

دیناره .رۆژی ٢١ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (کوردســـتانی نوێ) ی ژماره ٢٩٦ ده رچوو.

* رۆژنامه ی (ھه رم) ی ژماره ٨ ده رچوو.

* ئیمۆ چه ند بارھه گری ئازووخه له ژـــر چاودـــری کارمه نـــدان و پۆلیســـی نوده وه تـــی گه یشـــتنه

ھه ولر.* ده ستکرا به دابه شکردنی به شه

نه وتی ھاووتیان.* رکخـــراوی (ھلپ) ی ئه مانی به رده وام بۆ فه رمانبه ران ئازووخه ھـــه ر به شـــی ده کات، دابـــه ش مووچه خۆرک ٢٥ کیلۆ ئاردو ١٠ کیلۆ برنج و ٥ کیلۆ شه کرو ٣ کیلۆ روونه ، دیاره ئه وه ش یارمه تییه کی باشـــه بۆ فه رمانبـــه ران، زۆریش دیان به وه خۆشه و به په رۆشه وه

چاوه ڕوان ده بن.رۆژی ٢٢ ی ینایری سای ١٩٩٣

* رۆژنامه ی (کوردستانی نوێ) ی ژمـــاره ٢٩٧ ده رچوو. له الپه ڕه ی

٨ بابه تکم بوکرایه وه .* ئیمشه و ته له ڤزیۆنه کان به رنامه ئاســـاییه کانیان بـــی و ھه واـــی مووشـــه که کانی بنکـــه لدانـــی حکومه تیـــان له موســـ له الیـــه ن ئه مریکاوه بوکرده وه . ئه و زه بره ســـه ربازییه ش یه که م ئه زموون و ده ستوه شـــاندنی ســـه رۆکی نوی ئه مریکی بوو، زۆر جار حکومه ت کلینتـــۆن له ســـه ر موزایـــه ده ی ســـه رۆک وه ک کـــه وا ده کـــرد، بـــۆش نییه ، لدانی بنکه که له الیه ن ســـپییه وه کۆشـــکی په یڤـــداری ســـه لمندرا. حکومه تی عراقیش له الیـــه ن خۆیه وه ئه و لدانـــه ی به ده ستدرژی و دوژمنداری ناوبرد و رایگه یانـــد، کـــه وا فۆکه کانـــی نه یاره کان ئیمشه و له ناوچه یه کی بازرگانیـــان داوه و کارگه یه کـــی کشـــتوکایان کیمیـــاوی په ینـــی

بۆردومان کردووه .* په رله مانی ئه وروپی له به یانکدا، لدانه که ی ئه وجاره ی عراقیان به

ره وا ناو نه برد.نیـــوه ڕۆ یه کـــی ســـه عات *لـــه مینرژکـــراو ئوتومبلکـــی جه رگه ی شاری ھه ولر و به رامبه ر قه تـــدا لـــه پـــش چشـــتخانه ی ئه لمشوار ده ته قته وه . ته قینه وه که گه وره بوو، کاره ســـاته که شـــاری ھه ولری ھه ژاند، له و ته قینه وه یه دا ٨ کـــه س شـــه ھیدبوون، نزیکه ی برینداربـــوون، که ســـیش ســـه د دوکانه کانی ئه و شـــه قامه ھه موو زیانـــی مادی زۆریـــان به رکه وت، ئه گه ر ئه و ته قینه وه یه دوو سه عات قوربانییـــه کان بووایـــه زووتـــر ده گه یشته سه دان که س. خه ککی زۆر بـــه ھانای بانگـــه وازی خون به خشین گه یشتنه نه خۆشخانه ی فریاکه وتن، زۆرتـــر له ٥٠٠ که س بـــه ژن و به پیـــاوه وه خونیان به برینداره کانی کاره ساته که به خشی. ھه مـــوو ئاژانســـه جیھانییـــه کان باســـی گه وره یی ئه و ته قینه وه یان ده کـــرد، له وانـــه زۆر بـــه وردی رادیـــۆی مۆنتی کارلـــۆ به رنامه ی چی ھه بوو، قســـه که ری یه کتی نیشتیمانی کوردستان له ئه نقه ره

ھه واه که ی پشتاست کرده وه .

ردەوامب كرۆژان

رۆژ بـه رۆژھــه ــبــژارده ی

ــانــه تــۆمــاری رووداوه کــــــه ده فـــــــتـــــــه ره ل ، ا نمد یبه تییه کا تاھه یڤی ــووســی ــن ــاک پحـــوتـــم لـــه نــــوان رۆژی ٦ی ینایری سای ١٩٩٣ تا ٢٣ی ینایری

سای ١٩٩٣ــنــی _ ـــرزاد ھــه ی ـــ ش

ستۆکھۆم

ی ھولررۆژان

پرســـو چـــاپ دەزگای بنـــاوی بوكردنوەی بدرخان، پرسو سرەخۆشی خۆمان ئاراستی رۆژنامنـــووس نووســـرو (سمكۆ محمد)ی ھاوكارمان، ببۆنی كۆچی دوایی دایكیانوە (فاتیم فرەج عسكری)، ئو خاتوونـــی كـــ ژیانـــی خۆی ترخـــان كـــرد بـــۆ منداكانی و زۆریشـــی خـــم و خفـــت چشـــت بدەســـت كسوكارە

ونبووەكی ل ئنفال.لـــ خـــوای گـــورە داواكارین خوالخۆشـــبوو ب بھشـــتی بریـــن شـــاد بـــكات و تمن

درژیش بۆ بنماكیان.

دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

9

سیناریۆ و گلیی و گازاندە

بۆی رەخن یان وایـــنـــدێ برادەر پھ رەخنیـــ تـــا رووخنـــر بـــت و ئـــو ،كبشـــكدەگیرێ ت ی لی رەخنشـــتبـــ بۆچوونـــی ئوان چمكـــی "رەخنی بونیادنر" چمككی بمانای، بقســـی ئوان بت ئو دروشمی سایتی "سبی" نووسراوە "رەخن ك كی نییھیچ مانایب زمانی گوڵ"، چونك ئوان وای دەبینن دەبـــ رەخن ب زمانكی تیژ بت و ئو شتی رەخنی ل دەگیرێ لناو بچ و تكبشك، نك شتكی نرمونیانی وەكو

.نیگك نت و ھیچ ئازارگوڵ بجاركیـــان كات لـــ بشـــی راگیاندنی پیمانگای تكنیكی بووم، مامۆســـتایك ك ل بواری راگیاندنیش ئیشی دەكرد، باســـی خراپی راگیاندنی كـــوردی كرد وەی كگرت بـــ ی زۆری لـــو رەخنـــپش ناكوێ و ئو كسانی تیایدا كار دەكـــن كســـانی نزانن، منیـــش گوتم: باش مامۆســـتا تۆ خۆشت ل راگیاندن كار دەكیـــت و ئو دەزگایی كاریشـــی لـــ دەكیت ل ھموو شـــونكانی دی خراپتـــرە؟! بۆچـــی ئوەنـــدە "گلیـــی و گازانـــدە" دەكـــی؟ بۆچی ھـــوڵ نادەی ئگـــر ھر ھیچ نبـــ دەزگاكی خۆت چاك بكی و لووە دەســـت پ بكی؟! مامۆســـتاك چونكـــ نیدەتوانی وەمی پرسیارەكم بداتوە و قسكم راستبوو ل ككوە یی ئوەی گوتـــم دەزگاكبدەزگا خراپكانی راگیاندن!! ئو ھلی قۆستوە ك گوتم "گلیی و گازاندە". پی گوتم: بۆ ئم چین گلیی و گازاندە بكین؟ خۆ ئم پیرژن نین؟ ئم رۆشـــنبیرین، رەخنـــ دەگرین. رەخن، نـــك گلیی و !!ژنانیی و گازاندە ئیشی پیرگازاندە، گل تی كردم كســـیحوەبوو مامۆستا نئ ،"م "رەخنیـــی و گازاندە" و بم "گلنبمـــش خۆی ل وەمی پرســـیارەكی من نبان كرد، منیش ب داخوە تا ئستا نمتوانیوە نسیحتكی ئو بتواوی ل گوێ بگرم و زۆرجار وشـــی "گلیی و گازانـــدە" ھر بـــكار دەھنم، ئمش ی لكتسیحن ر مامۆســـتا نا كبلگوێ نگرم، بكو ھر خۆم نمتوانیوە وازی لبنم، بزۆریش لبرئوەم بووە نوەكو وەكو ئو برادەرەم لبت ك تازە فری وشـــی "سیناریۆ" ببوو، رۆژكیان ی ببووە دەمكنمت بـــ ڵ دایكگلقایان، بسر دایككی ھاواری دەكرد "كو ئوەی قبـــور دەكم، ئوە ھمووی ســـیناریۆی ئنگـــۆ لگـــرە منـــی بكار دەینن"، دایكی داماو سری سوڕمابوو، نیدەزانی كوڕەكی باسی چی دەكات و سیناریۆ مانای چیی؟! منیش لوە ترسام ئاخیرەكی وام لبـــت ب پیرەمرد یان پیرژنكی داماو بم "پل حاجی رەخنی ھاتییژە نمل چونك ،یـــت ھزۆرم لمامـــان"، ئویـــش یان گاتـــم پ بكات كم بۆ بابـــدات و ھیچم لریانیش ســـتنـــگات. بھرحـــاڵ. ب بـــاوەڕی من ئامانجـــی رەخن گۆڕین برەو باشـــتر، تكـــی توندوتیـــژ نایزمان ش بـــمـــئدی، چونك توندوتیـــژی كاردانوەیكی ویســـتپ ـــت، بۆیتوندوتیژیشـــی دەب م رەخنت، بزمانی گوڵ ب ب رەخنـــلكسانك، ك گوت بۆ دەگرن و وەكو زۆربی برپرسانی ئو وت فرامۆشت

ناكن.

ببا ھ(٤٢)

سنگر زراری

وەن

ۆیك

ل

شاسوار ھرشمی - سویدكاتـــك كـــ ســـالحددین بـــووە ١١٨٦ز". "ســـای فرمانـــەوا تییـــھامن ئـــو ســـرەڕایی گورانـــی كـــ تـــوركان بســـر ھنابــــــــــــوو، كوردســــــــــتانیاندا میراتگـــری بـــووە ســـالحددین شـــڕو پالمارك، ك نوەد ساڵ پـــش دەســـتت گرتن دەســـتی مبســـتمان ھگیرســـابوو. وی كانی ناسراو بتمڕو ھشـــ ل ی كتمو ھئ .رســـتانخاچپبۆ یكمین جار ل ســـای ١٠٩٧ز، ننیـــازی رزگاركردنـــی شـــو بـــپیرۆزەكانی مســـیحیی، ل دەست "موسمانان" ســـلجوقی توركانی

دەستی پكرد.تا ســـردەمی ســـالحددین، دوو ھمتی گورەی خاچپرســـتانی ئوروپی كۆتاییـــان ھاتبوو "دیارە بوونـــی جنیشـــت بمانـــوەو لـــ خاچپرســـتان و ژمارەیـــك ەوایـــی لـــرماندروســـتكردنی فچنـــدان شـــوندا". ســـالحددین لســـای ١١٨٧ زاینیـــدا، ھمتـــی كـــ خاچپرســـتان، ســـیمی گورەترین و كاریگرترین شاو ڕانو شكشكاندو كۆتایی ببوو، ت

ھنا.لیكم ھمتوە تـــا دەركردنی ھمـــوو لســـر خاچپرســـتان كنارەكانـــی دەریای ناوەڕاســـتدا، خایانـــد. ســـدەی دوو نزیكـــی كوردســـتان ب درژایـــی ئو دوو ســـدەی، برەی پشـــتوەی شڕ بوو. لو ماوە درژەدا ل كوردستاندا نـــك ھـــر بـــواری كككردنی ســـرمای نبـــوو، بكـــو قوت و بژـــوی خككش بۆ پشـــتیوانی شـــڕكران دەچـــوو. بھـــزاران ھـــزار گنجی كوردســـتانیش لو قۆچی قوربانی و ل دا بوونڕانشغریبیدا نژران و ھرگیز جاركی

تر بۆ وتكیان نگڕانوە.كورتـــی پناســـیكی ئگـــر كوردســـتان بكین لو سردەمدا ك ئسترەی بختی سالحددین ل میسر و دواتر شام درەوشایوە، دەكرت بین كوردســـتان ل ژر باری ئابووری سختدا دەیناند و غزای خاچپرستان ھیچی ل ماڵ و بژـــوی خك نھشـــتبووەوە. توركانـــی پیتـــای پیتـــا ھاتنـــی غـــز و ســـلجوقیش، باكـــووری رۆژھتی كوردستانیان بتواوی تنیبـــووەوەو بۆ ھمیشـــ مۆركی كوردیان بو خاكانوە نھشـــت. لـــ قویی كوردستانیشـــدا، خك

گـــڕان لـــ ھتـــن و میشـــھدابـــوون بدوای لـــوەڕگا و پاوان بـــۆ ئاژەكانییـــان و جھواركی گونجاو بۆ گیرسانوە، ب ئوەی چركیكیـــش تارمایـــی توركیـــان وتكـــی دووركوتبتـــوە. لـــگلكـــی و برســـی و پرشـــان ئـــاوارەو ھكنـــدراو لناو خاكی خۆیدا، باشـــترین پناسی بۆ ئو سنوورەكانی ل ی ككوردســـتانئاوگۆڕیـــی و جگۆڕكیكـــی زۆر

خرا و نا ئاسایی دابوو.***

ئســـتا كـــ كمك لـــ بارودۆخی ئوكاتی كوردستان شارەزابووین و زانیمان نخشـــی كوردســـتانی ئوكات لگڵ نخشـــی ئستای ھبـــوو زۆری جیاوازییكـــی چ ل ھـــردوو بـــری ڕۆژھـــت و وێ بزانین، كڕۆژئـــاوای، دەمانـــبارودۆخی ســـالحددینی ئیوبی چـــۆن بـــووەو ئـــو لـــ چ باركدا

بووە؟ســـالحددینی كـــورد، لـــدووری فرمانـــدەی كوردســـتانوە، لشـــكركی موســـمانی تكـــڵ و پكی دەكـــرد ل عرەب و تورك و كـــورد و ھموو رەگزكی تری موسمان، سرچاوە ئوروپییكان بـــو لشـــكرەی ســـالحددینیان ل كان" كـــنراســـدەگـــوت: "سگـــۆڕاوە، "سحرانشـــینكان"ەوە لـــ ســـالحددین بارودۆخـــی گرتنـــ دەســـت ســـروبندی دەستی دا، ل بارودۆخی گلكی

ل كوردستان باشتر نبوو.ئو ھشتا خۆی و پگی دەستتی كردبوو، كگیر نباشی جخۆی بتووشی ھمتكی گورژم ئاسای ھاوبشی ھموو ئوروپا بووەوە. بگومان ل باركی وادا، ئوەی بۆ سالحددین گرنگ و زۆر پویست و دەســـتت پاراســـتنی بـــووە، الوانی ھڕەشی راستوخۆ بووە بۆ ســـر ئـــو دەســـت. ئمش ھمتی خاچپرســـتانی ئوروپی بـــوو. بگومـــان ھـــۆكاری ئاینیش دا بینیوە. رەنگمـــی گرنگی لرۆ بۆت ت، كو ھـــۆكارەش بر ئھ

ھۆی بیكـــوە ھكردنی رەگزە جـــۆراو جۆرەكانـــی نـــاو لشـــكر. ئـــم كارە ســـخت، ھموو توانای ســـالحددینی بخۆیوە خریك

كردبوو.***

كوردستان چی ل سالحددین دەویست و ئویش چی پدەكرا؟

وەك دەزانین و لرەشدا بدرژی روونمـــان كردەوە، ســـالحددین میركـــی یـــان دەســـتتدار، دەستۆیشتووی كوردستان نبوو، ت و بی كردبكلگ پشتی ل ك تالماری بردبوە پیشـــكرەكلســـر شـــام و میســـر و شـــڕی

بخاچپرستان فرۆشتبت.بـــ پچوانـــی ئمـــ، ئـــوە ئو رووداوان بوون، ك سالحددینیان دروســـت كرد. ئو فرماندەیكی گی بوو بتابشكری توركانی ئلفرمانـــداری نورەددین محموود ســـالحددین ١١٧٤ز". -١١٤٦"ســـانكی زۆر لـــ ژر ســـبری دەمنتـــوە. مامـــی شـــركۆی نكـــراو چـــاوەڕوان رووداوكـــی دەرگای ب فراوانی بۆ سالحددین كردەوە. لشكركی خاچپرستان، بـــ یارمتـــی ھنـــدێ لـــ وەزیرە تدار لكانی فاتمی دەســـتشـــیعقاھیرە، دن ناو میسر. نورەددین ھستی ب مترسی ھاوكاری كرد

رستان، بۆیو خاچپوان شیعن لداوای ل شـــركۆ كرد تا پالماری ركو ئركۆ بۆ ئمیســـر بدات. شسالحددینیشـــی ربازییســـلگـــڵ خۆی برد. ئو ل كارەكانی ســـركوتوو بوو. ســـای ١١٦٩ز شركۆ ل میسر كۆچی دوایی كردو جوی لشكرەكی كوت دەست ددین لـــالحددین. ســـالحســـشركۆی مامی رادیكاتر بوو. ئو ســـای ١١٧١ دەســـتتی شیعی فاتمـــی ل میســـر ھوەشـــاندەوە، مزھبی خۆی "شـــافیعی" بسر بووبـــ و ســـپاند میســـریاندا

فرمانەوای میسر.نورەددیـــن كـــ ئـــوەی دوای محمـــوود ل ســـای ١١٧٤ز مرد، ســـالحددین ھـــی قۆســـتوەو دەوتی ئیوبی كوردی ل میســـر بـــ ربرایتـــی خـــۆی راگیانـــد. بـــ "١١٧٤" ســـاڵ ھمـــان ھـــر لشـــكركوە برەو شام ھكشا و شـــاری دیمشـــقی گرت. سای ١١٨٣ توانی "حلب"یش بخات ژر دەســـتتی خۆی. ســـالحددین بۆ یكمین جار ل ســـای ١١٨٦ز توانـــی ناوچـــی جزیـــرە و دواتر

موو رۆژئاوای كوردستان بخاتھ ش بموە. ئفـــی خۆیــــــر ركژراماینی دەســـتتی ھـــۆزو میرە توركـــكان جبجـــ كـــرا. دوای ئـــو ســـركوتنان ئیـــدی ھموو میـــرە كوردەكانـــی تر پشـــوازیان ل دەستتی ســـالحددین كرد. بھمان شوەش میرە تورككان

دەستتی ویان پژیراند. دەســـتی ب ر كددین ھالحســـكوردســـتان راگیی، ئیدی دەست و كوردستانوەی لكار بوو، ئبپاشاگردانی ئو ســـردەم دەبا كرابای، ئو پتریشـــی كـــرد. وەك پشتر روونمان كردەوە، ك كوردان ئو ســـردەم لـــ پرشـــانییكی ئوتۆ دابوون، ك باس ل دەوت دروستكردن پتر ل خیای خۆش دەچوو. ئـــوەی گرنـــگ و ئركی و جگیركـــردن بـــوو، لـــپ بـــگیرسانوەی خكی و پارزگاری لكردنییـــان تـــا دووبـــارە نـــان و ن و لیدا بكك بۆ خۆیان پویبژنمان و لناوچوون و ئاوارەبوونی پتـــر بپارزرن. ســـحددین بۆ ئـــو مبســـت دوو رگای لپش وەبنكشكر پوەتا لبوو. یان ئبـــدات ئازەربایجانـــدا بســـر و و تـــوركان لـــوێ بدەربنـــت تـــا بتوانن دووبـــارە دانیشـــتوانكی بگڕنـــوە ســـر زدی بـــاوك و

كو خل مباپیرانییان. یاخود خبخواو جگاو رگایان بۆ بدۆزتوە و بیانپارزـــت. ئنجامدانی كاری یكم بھموو پوەرك ستم و نگونجـــاو بوو. پتر ل سدســـاڵ بوو توركان ل ئازەربایجان جگیر

ببوون.زۆر لو ھۆزو خنی ل بنڕەتدا نی خشـــو تبوون، لوێ ھلو ھـــۆزی تـــری نـــاو كوردســـتان جگایـــان و ببـــوون جنیشـــتبـــوان لـــق كردبـــوو. بكورتـــی جگۆڕكییكـــی ئاوگـــۆڕ ھاتبووە كایـــوە، كـــ بكـــس وەكو خۆی لندەھاتـــوە. ھـــاوكات زســـتانی بوو، كن وەنتـــئازەربایجـــان ھلشكرك ب ئاسانی خۆی لبدات. ڵ تـــوركان، لگڕ لدیســـان شـــســـردەمكدا ك ھمـــووان لژر چتـــری "ئیســـالم"دا رووبڕووی ئوروپـــی مســـیحیانی شـــڕی ببوونـــوە، كاركـــی نادروســـت و ناژیرانـــ و دوور لـــ لۆژیك بوو. خۆ بشكی گورەی لشكرەكی ســـالحددین خۆی تورك بوون. لبـــر ئـــو ھۆیان رـــگای یكم بیركردنوەی نخشـــی لســـر

سیاســـی بوونـــی نبووە. ھۆشـــی نتوایتیشی چكرەی نكردبوو تا ختۆكی كسانك بدات بیر لو

رگا ئاوزە بكنوە.رگای دووەم ك بریتی بوو ب دەم خكوە ھاتن و نیشتج كردن و ردانددین مالحپاراستنییان، س وردبینان ك .ركم ئر ئشانی دا بســـیری كارەكانی ســـالحددین دەكین، زوو بۆمان دەردەكوت، ك ئویش چاوی دەبت سر ئو ی رۆژئاوای كوردستان، كناوچانھشتا ملمالنكان لسری یكالیی نببوونوە. وەك زووتر باســـمان كـــرد ئـــو ناوچانی كوردســـتان دەســـتتی لژـــر ھمـــووی تیـــرەو ھـــۆزو بنماـــی توركـــی غـــزو ســـلجوقی دابـــوون، بم دانیشـــتوانكیان تكـــك بوون ل كورد و ســـریانی و توركمان و كمایتی تری ئایینی و نتوەیی.

و ناوچانـــك لندجارجارەش ھلـــ ژـــر دەســـتی خاچپرســـتانی ئوروپـــی دابـــوون، وەك ناوچی "عنتـــاب"، كـــ شـــركۆی مامـــی ســـالحددین لـــ ســـای ١١٤٩ز ل دەست خاچپرســـتانی دەرھنا "ی روھـــا "ئۆرفروەھـــا ناوچھ ی ١١٨٠ز لددین ســـاالحس ك

دەست خاچپرستانی دەرھنا.كاركی ھرە گرنگ ك سالحددین كـــردی و بـــۆ خكـــی ئوكاتـــی كوردســـتان بایخی مان و نمانی ھبوو، ئوەبوو ك ئو كوڕەكی خۆی "غیاسددین غازی ئییوبی "١١٨٦- ١٢١٦ز" كردە فرمانداری

ناوچی حلب.مرگـــی دوای غیاســـددین بـــووە باوكـــی، ســـالحددینی ییوبـــی، كـــتـــی ئپاشـــای دەوتـــا ســـای ١٢٦٠ز توانـــی بســـر پـــوە بمن و لو ســـادا بھۆی پالماری مغۆالن و ھاتنی سوپای كـــتمالیكانـــی" میســـر، دەوم"ئشـــەف ملیـــك لناوچـــوو. موسای ئییوبیش "١٢١٠- ١٢٣٧ز" بووە خاوەنی ناوچكانی باكوورو رۆژھتی حلـــب، واتا حران و روھـــاو ئخالت. ك تـــا پالماری مغۆالن ل سای ١٢٥٧ز ل دەست

بنماكی مانوە.ملیك ناسر سالحددین یوسف ئییوبـــی. محمـــدی كـــوڕی ســـوتانی حلب و دیمشـــق دوا ل ییوبی بوو، كتداری ئدەستپالماری ســـای ١٢٦٠ز مغۆالن شـــكا و بدیـــل گیـــرا. دواتریـــش

بدیلی كوژرا.ســـرەوە دـــرەی چنـــد ئـــم دەریدەخـــن، كـــ لـــو ســـانی ســـالحددین تاكـــ فرمانەوای شام بوو، كوڕەكانی خۆی ناردنوە كوردســـتان و لـــوێ دەســـتتی

پدان.قـــوڵ پیوەندییكـــی ھـــاوكات میـــرە لگـــڵ برفراوانـــی و كـــوردەكان دامزرانـــد. ھروەھـــا پیوەنـــدی لگڵ میرە تورككانی بـــوو، زۆربـــاش كوردســـتانیش بایخدانـــی بـــ ســـالحددین زۆری بـــو ناوچانـــی رۆژئـــاوای كوردســـتان، توانی چارەنووســـی ئو دەڤرە برفراوان ب قازانجی نیشتج بوونی كوردان یكالیی بكاتوە. بم كارەش دەتوانین بو ردەمو سل ین، كبگ رەنجامبئیوبییاندا دەســـتتی كورتـــی ی، كو خاكر ئرامبب كـــورد ل دەستی چووبوو، لت لرۆژھ ل

رۆژئاوا پتریشی وەرگرتوە.بشی نۆیم

ــــتت ببا ھ

پوشۆ خدر قسابئمۆ ل كوردســـتان ل دوو بواری فرمانبـــران و كارمنـــدان جیـــا و كادیرانـــی ئـــم دوو بـــوارە پاش و خۆبووردەیـــی لـــ و خزمـــت ھستی ماندوو بوون، لھمانكاتدا فشـــاری دەروونی و جســـتییان پـــوە دیارە، ھمـــوو فرمانگكانی دەوـــت كادرو فرمانبرەكانیـــان رك دانیشـــتوون لســـر كورسی رخۆ لســـمنی و لھ ب ،فنو قپشوازی خك و كارو پداویستی بـــم رادەپڕنـــن، ھاووتـــی بوارەكانی پروەردەو تندروســـتی دوو بـــواری جیا لیـــك تكوی، وە لپرســـینســـتی لویژدان و ھپیشـــكانییان، بـــكارو برامبـــر پیرۆزی و شاھیدی ماندووبوونیان كارمندانـــی ،كـــحم ســـنگی تندروســـتی دەســـتیان لـــ برین و

لفـــاف و مقس و خونـــ، بم مامۆستایان و كارمندانی پروەردە پنجیـــان لـــ تـــۆزی تباشـــیر و كۆم ر بـــرامبـــراوەســـتان بقوتابی، ئامۆژگاری و پكردنوەی ھزی قوتابی ب زانســـت و زانیاری

سردەمی نوێ.كات نخۆش ل بنك تندروستییكان و نخۆشـــخانكان بۆ چارەسری ن لكان پەیان گرتووە قاوشسنخۆش، كچی دەرمانی پویســـت نیی، بۆ نشـــترگریكی سووك، دەبـــ بســـ مانگ و چـــوار مانگ بگرە بۆ ســـاك ناو تۆمـــار بكی، كچی ل نخۆشـــخان ئھلییكان ھـــر ھمان دكتـــۆر بـــ پارەیكی خیای نشـــترگریت بۆ دەكات، نرخی مرۆڤ و جیاوازی مرۆڤكان. ،ژارییـــنـــدی و ھمنھـــا دەوتكچـــی دەـــن حكومـــت باوكـــی ھژارانـــ لـــ بـــواری پـــروەردەو

وەك قوتابخانـــكان و فركـــردن قاوشـــكانیان لھاتووە، ژوورەكان زیاتـــر ل ٤٠ قوتابی لخۆ دەگرت، كچی دروست نیی بۆ خوندن جام شـــكاو تبندو تاریـــك، تكوی ھناســـو مترســـی نخۆشـــی و پتـــا، بم مامۆســـتا ئامادەی ئو ب خشـــبب زانســـت و زانیارییـــ ی قوتابخانزۆربـــ قوتابیـــان، لـــبنڕەتییـــكان پرتووكـــی ھنـــدێ بابتییـــان وەرنگرتـــووە، كچـــی دەڕوا تواوبـــوون بـــرەو ســـاڵ مامۆستایان ھست ب خۆشی پارك و ســـیران و حســـانوە ناكـــن، ھات و ھاوارو ھـــاژە ھاژی قوتابی وە، چونكتیان دەزرینگچكگو لقوتابخانـــكان ســـ دەوام لخـــۆ ٥٠٠ ردەوامی زیاتر لـــت، ھدەگر

قوتابی تیا دەخونت.ل زۆربی قوتابخانكان بتایبتی ئامادەییكان مامۆستا زۆر بخرایی

منھج و پرتووكی خوندن تواو ك لند خاچ دەكات، بۆیان دەكاتملزەمكی سقت كۆی دەكاتوە، لســـر بســـتزمانیش قوتابـــی تختیكی رەق، ھۆیكی فربوون نیی، تنھا مامۆستاكی شك دەبات گر قوتابی ل بنمایكی زەنگین بـــت، ئـــوا مامۆســـتای تایبتی و دەرســـی خسوسی ببای دەبت دار دەبـــژارو نـــو قوتابـــی ھـــ ب ،نرتـــووك بخوو پلزەمـــم

تگیشتن و ڕوونكردنوە.زۆرجار ھر ئو مامۆســـتا بڕزە. تـــی و قوتابخانـــی تایبوانـــ لـــفیلســـووف، تدەب ئھلییـــكان قوتابخانـــ شۆڕشـــگی بگـــرە

نموونییكان.پـــروەردەو بـــواری قوتابخانـــو ســـربازگیكی وەك فركـــردن و فـــوج چنـــد بســـر فـــراوان یكیك دابشكران، قوتابخانكان

یربازگو سی ناو ئندبخانب ل روەردە ناتواندەچن، وەزارەتی پگشتكی میدانی و پروەردەیی بۆ مامۆستایان ئنجام بدات تا شارەزابن لـــ ئزمـــوون و بـــواری خوندن و پروەردەی گالن یان بژوی ژیان و بـــاری خزمتگـــوزاری، ك لگڵ رۆژگار و بـــازاڕی ئمۆ موچكی بگونج، مامۆســـتا وەك ســـرباز لـــ نو چوار دیـــواری قوتابخان وا ھســـت دەكات ل برەكانی شـــڕە سرپرشـــتیارو بلشـــاو ھـــر كادیرانی حزبی و حكومتی ڕوویان تدەكن، ھر یكك ل سر ئاوازك بۆ مامۆستایان دەخونن، ھریكك بســـر شان و بای یارەكی خۆی مــــــدەدا، مامۆســـتایانیش وەھراستییكان ل نو دڵ و دەروونییان پنگ دەخواتوە، بڕزەوە بڕیان دەكـــن، گلیـــی و رەخنگرتـــن و پـــروەردەو بـــواری لـــ گازانـــدە زۆرە، تندروســـتی و فركـــردن جی دروســـت و بنـــد رەخنـــچ ،خۆمان لـــ ر ڕەخنیـــن ھـــدەرببم لگڵ ئوەشدا كادیرانی ھر دوو بوار ب وچان ل خزمت كارو پیشـــكی خۆیان دان، ئو وەزیرو

لپرسراوانی ئمۆ بیار دەرن ئو ئندام پرلمانی ل ھۆی پرلمان م خاكی ئڕوو، مندا شنیاز دەخاتپو لسر تخت ڕەقی قوتابخانكان مامۆستا دەستی گرتووە، فری پیت و نووسینی كردووە، بۆ چارەسرو نشـــترگری ھر ل ژر دەســـتی پیرۆزی پزیشـــك و پرســـتیارەكان

چارەكراوە. و بنكر قوتابخانگمان كاتدا ئھلتندروستییكان و نخۆشخانكان كرتـــی تایبت بوایـــ، دەمك بوو ناڕكی و نخۆشی و نخوندەواری ھرمكمـــان بســـر باـــی داگرتبوو، چونك ھموو خوندنگاو نخۆشـــخان حوكمییكانی ھرم، مرجی پویستیان نیی بۆ خوندن و فربـــوون و چارەســـركردن، دە

.:واتكئی دسۆزانی گل و خاك ناوی باش و كردەوەی چاك كۆشك و تالر پارەو دۆالر

نامن تا سر ك دسۆزە بۆ گل

ل دەست خۆ نادا ھڵ بۆ مژوو تۆمار كین

رگای راست چرا ھكین

لفـــاف و مقس و خونـــ، بم

ئو چرایانی بگمارۆی رەش "با" ناكوژتوە

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

10

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

رڤین عساف*چیرۆكی سینما سحدین

لـــو رۆژانـــ تماشـــایكی كتبـــی ســـینمای ســـانی حفتاكانم كرد، ئو سانی نیوەی پارەی رۆژانم بۆ كتب كین بوو، ب تایبتی كتبی سینمایی، ھروەھا چاوم ب كتبك كوت لسر سینمای ئستا، لناو ئو كتبدا كاپچرەك لسر فلینی و ژیانـــی منداـــی لـــ ســـینماكانی شاری "ریمنی" بوو، ھروەھا باسی

سینمای شارەك بناوی سینمای "fulgor" دەكات.

باســـی فلینـــی كتبكـــدا لنـــو خۆدزینوە لـــ قوتابخان دەكات بۆ ئوەی برەو قوتابخانیكی نھنی .مایی سینویش قوتابخانوا، ئب

چیرۆككان و ئكترەكانی سینمای ئمریكی وایـــان ل فریدریكۆ فیلینی كرد لگڵ مامۆستای قوتابخانكی لسر سینمای شارەكی گفتوگۆ

بكا.

فیلمی "ام الھند" یك ساڵ ل ھولر ئیشی كرد

ل ســـانی حفتا مـــن یكك بووم لـــ مندانـــی ھولـــر، زۆرجاریش وەكـــو فلینـــی و ھڤاكانی خۆمان لـــ مكتـــب دەشـــاردەوەو برەو حمـــراو و ســـیروان ســـینمای ســـحدین دەچوویـــن، بۆ ئوەی فیلمـــی كاوبـــۆی ئیتای یـــان فیلمی ی یان فیلمی ھیندی كپۆلیسی ئیتا وەی لزن بوو بۆ ئـــكـــی مـــھۆی

ســـینما بخونم، لگڵ چند فیلمی دیكـــی وتان ببینیـــن، زۆرجاریش مامۆســـتا یان باوكمـــان لناو ھۆی تاریكی ســـینما لدوامـــان دەگڕان تـــا بماندۆزنوە، بم ئم زیرەكتر

بووین و ندەكوتین دەستیان.ئوكات ل شـــاری ھولر ســـینما شـــتكی ترفیھـــی بـــوو، چندیـــن جـــار لگـــڵ ماـــوە دەچووین بۆ سیركردنی فیلم، ب تایبتی داپیرم وەی بدەكردیـــن بۆ ئـــ زۆری لـــ ۆینمای ھاوینی بو بۆ ســـینشـــســـینما ســـحدین تا فیلمی ئوم كلســـوم یان زەكی موران یا فیلمی

دیك ببینین.فیلمـــی گنـــج ئمـــی بـــۆ بـــم سینمایی سیاسی ئیتای بتایبتی دووەم"ی "جیلـــی دەرھنرەكانـــی سینمای ئیتایا، ك سانی ٦٠ یان ٧٠ برھم دەھاتن، دەرھنرەكانی ":فیلمـــی پۆلیســـی بریتی بـــوون لجولیۆ زەڤرتینی، ئنتۆنیۆ ئنتونی، مارتن سوركیسا، یانیش برایانی دوو

بناوی بیودەر ترڤیانی.ئو چیرۆكان ب زمانكی سینمایی ئكشـــن داڕژرابـــوو، گنجی وەك ئمـــ گومانمـــان ھبـــوو، لـــوەی: ئایا دەب ژیـــان ل ئیتایا واب؟ ئایا و لیوروپا مافییـــا ھئ بۆچی لـــكوردستان نیی؟ ئایا دەب ئكتری ئـــو كات "فرانكۆ نیرۆ" خۆی پۆلیس بـــت؟ ھروەھا چندین پرســـیاری دیكمـــان دەكرد و بدوای وەمیان

دەگڕاین.رەو قوتابخانما بسین ل

لســـر close up ونـــی مئ رەكان وای لكتدەموچاوی ئدەكرد زۆربمان الســـایی خۆشـــی ئكترانمـــان ئـــو ناخۆشـــی و دەكـــردەوە، چونكـــ لگـــڵ ھزی و دەڕۆیشـــت خیامـــان مۆســـیقا بیركردنوەو تســـورمان ل ژیانی رۆژان جۆركـــی تایبتمندی خۆی دروست كرد، بكو فربووین چۆن ب ئینگلیـــزی بدویـــن، چیرۆككان فاكتـــری تركیزی المان دروســـت زمانـــی لفربوونـــی جگـــ كـــرد، ئینگلیزی ل رگای سینما، زۆرجار ل قوتابخانـــو ماـــوە گفتوگۆمان لســـر فیلم و چیرۆككانی دەكرد، بـــ شـــوەیك فاكتـــری تركیـــز كانـــی قوتابخانوان كردیـــن لوایل

زۆر باشتر بین.سینما سحدینی ئوكات ھزی بۆ روونكردنوە زۆر بوو، ئو ســـینما ئینگلیزییی ل سای ١٩٤٦ دروست بوو لو ســـینمای نمایشـــكردنی تا

سانی ٩٠ بردەوام بوو. ر ســـھكان لندەی فیلموپاگپســـینما ل بازاڕ دەسووڕا، پیاوكی دەموچـــاو لـــ عارەقـــی ھـــژار دەھاتخوار پالكی سینمای لسر گدەگـــرت و لردوو شـــانی ھھـــتنیشتیشـــی پیاوكی تـــر ك بھز و دەنگـــی برز باســـی بھزی ئو فیلمانـــی دەكـــرد، ھمـــوو ئاواتـــم ئوەبـــوو رۆژـــك لـــ رۆژان وەك شـــدار بم و لك بفیلم ر لكتـــئ

سینما سحدین نمایش بكرێ.سانی دواتر دەستم بخوندن كرد لـــ بواری ســـینما، لـــ ئكادیمیای ھونرەجوانكان ل بغدا و پاشـــان نـــدەران رۆیشـــتم و لـــرەو ھبـــئمانیا دەستم بخوندنی سینماو

كاری سینمایی كرد. بـــ ئوروپـــا بـــۆ چوونـــم دوای ڵ برادەرانـــم لـــگـــردەوامـــی لبھولر لرگای نامـــ پیوەندیمان وەم دەكـــرد كبـــوو، باســـی ئـــھزۆری نماوە فیلمی من ل ســـینما

سحدینی ھولر نمایش بكرێ.روخانی ســـینمای ســـحدین، روخانی

منداتی ل ھولر وەد، كنی نـــڵ ھاتنـــی ســـاگـــل

"ناوچی ئارام" ل كوردستان لدژی ســـدام حوســـن دروســـت بـــوو، سینما ب گشتی ل كوردستان وەكو زۆربـــی الینكانی دیكـــی ژیانی شـــارەكمان كوت كشـــو كاری زەحمت، ئینجا وەك بیرو كلتوور و خۆشی ل گشـــت كوردستان برەو

نمان رۆیشت.ل ســـای ٢٠٠٥ سینما سحدین روخـــاو بـــووە گراجـــی ئۆتۆمبل، سینما حمراو سیروانیش دەرگایان روەك دەرگاكانی زیندان بگیراو ھئاسانی نابتوە، دەتوانم بم لگڵ مردنی سینمای سحدین، سینما

حمراو سیروانمان شاردەوە".بوومـــ دەرھنر و فیلمی من وەكو زۆربـــی دەرھنرانـــی ســـینمای كـــوردی ل فســـتیڤا جیھانییكان

نمایش كراو ختیش وەردەگرێ.برادەرانی سانی حفتاكان باسی سینما لگـــڵ من دەكن، بم باســـی ســـینما

سحدین ناكن.منیـــش كـــ لـــ دەرەوەی وتم لم ،یما ھوە سیندەپرسن: ئایا الی ئلـــ وەمـــدا دەم: ب ســـینمای منداتـــی ھیـــو ناویـــان ســـینما ،مـــراو ســـیرواندین و ححســـ ستامان جارێ لمای ئم ســـینب

سكی دایكی دروست نبووە.ھمـــوو ئو قســـانی كـــردم و ئو یادگارییانی باســـم كـــرد، رگایك بوون بۆ ئوەی من حز ل ســـینما بكم و بگم ئـــو رۆژە، وەل زۆر بداخوە لم رۆژان ئاگادار كراموە ما سیروانیش دەڕوخسین ریكخ

.نو نام* دەرھنری سینمایی

یھونر

كـــوردەی گۆرانیبـــژ لدایكبـــووی شـــاری تی ١٩٩٤ ھاتوونســـا و لمامچچشـــاری ھولر، دوای ٣ ساڵ نیشتجبوون لـــ ھولر رگای ئوروپای گرتۆت برو كوردســـتانی جھشتووە، ســـرەتای كاری كی سینگند گۆرانیچ ری كوردە بھون تنك توانی خۆی بخزوەیشـــ بـــوو، بنـــاو دـــی جماوەرەكـــی، لـــ دیداركی پرســـی كۆمـــك كـــوردە بدرخانـــدا، گرنگ و رای لبارەی ئســـتای كوردستانی

وروژاند...ئا: ھونری بدرخان* دوای دوو گۆرانـــی چـــۆن بـــوو بیـــاری لبوومو ئلبوومت دا، ئنانی ئمھرھب

ل چند تراك پكھاتووە؟- دوای ئـــو دوو گۆرانییـــ زیاتـــر ھاندرام ك گۆرانی سیمیشـــم ھر ب تراك بوكردەوە، حزمكرد بر لـــ ھموو شـــتك بزانـــم جماوەر زانیم ب م دەكا یـــان نا، ئیتر كقبوشوەیكی جوان كارەكانم بوبۆوە، ھـــر بو بۆنیشـــی لـــ كاك زیاد ئســـعد و رۆژ كریـــم نزیك بووم ھومـــدا ئلبـــووم برھـــم بنـــم، ئوەبوو بیارمدا ئلبوومك برھم بنم، ئلبوومكشـــم زۆر لمژبوو تـــواو ببـــوو، لبـــر بـــ بنـــی سنترك كارەكان دواكوت، داوای م، كمـــاوەر دەكج بووردن لـــل كوت، شتك دواكم تۆزكلبوومئ كلبوومبـــووە، ئدەســـت من نل٧ تراك، ٣ تكســـت و ئـــاوازی زیاد ئسعدە، ٢ تكستی مامۆستا جبار ،ریمـــبیـــب و ٣ ئـــاوازی رۆژ كحمۆســـیقاژەنكانیش كاك دیـــدەن و بژار دیالن و سید ئحمد رواندزی ھاوكاریان كردووم، شـــاعیرەكانیش جبار حبیب و ھمنی شخ عومر

و شاو ب شیعر ھاوكاریان كردم.* بۆچی ستایلی رۆژئاوایی؟

- لبرئـــوەی برھمكان ئاوازی كاك زیاد ئســـعدە، كاك دیدەنیش ی رۆژئاوایی كاردەكا، بۆیوەیشب

وا كارم كرد، خۆشم حز لبوو بو ستایل كار بكم.

* لـــو ئلبوومـــت ھیـــچ گۆرانییكـــی فۆلكلۆریت نوێ نكردۆتوە، بۆ، قسشـــت چیی لســـر ئو برھم فۆلكلۆرییانی

نوێ دەكرنوە؟- پـــم باشـــ ئگـــر تكی نـــدەن، یــــــژ ھـــك گۆرانیبندھ چونكـــگۆرانی فۆلكلۆری دەتوە براستی یـــوانوەی لرئـــبكـــی داوە، لتئـــو گۆرانیبژە تازەیـــ توانای ئو دەنگیان نب وەكو مامۆستا علی مردان و حسن زیرەك و ھموو مامۆســـتاكانی دیكـــ، بـــم ئگر بشـــكرێ ب شـــوەی باش بینوە و تكی ندەن پم باشـــ بۆ نا، زۆر

.ئاسایی* كوایـــا ھـــر لبر ئو ھۆیـــ گۆرانی

فۆلكلۆریت نوێ نكردەوە؟- نخـــر، بـــو پیـــی مـــن تـــازە ھونـــر، بـــواری نـــاو تـــھاتوومحزناكم جارك دەستكاری گۆرانی

كسی دیك بكم.* لمـــۆی گۆڕەپانی گۆرانـــی و میوزیكی ب ،یكـــی زۆر ھویرش و بكـــوردی پبوای تۆ چی بكرێ بۆ پشخستنی ھونری

كوردی باش؟- پم باش گۆرانی رەسنی كوردی تكنـــدرێ، بـــم بـــ شـــوازكی مۆدرنیش كاربكین زۆر ب الموە ئاساییو پم باش، بم نك كۆپی میلۆدییك یاخود مۆسیقای گۆرانیكی "یۆنانـــی، توركی، عرەبی، فارســـی" بنـــن و تنھا تكســـتكی بگۆڕن، دەتوانم دەیان بگ بنموە ك كاری ئـــاوا كـــراوە زۆر خكیش ھی بو گۆرانیان خۆیان برەو پش دەبن، ھیوادارم ئو كســـان چاو بخۆیان ك بتوانن بوەیشـــوە، بننبخشتوانای خۆیان بن ناو دنیای ھونر، جگ لوەش ناتوانین بین دەب ھر لناو ئو بازن كۆن بمنینوە، دنیای ھونر گورەی، دەتوانین بازبدەین و

بۆین ناو دنیایكی دیكوە، لرووی مۆســـیقاو ئداكردن و تكستوە با جیاوازب، لو سردەمدا ل ئوروپا نھا بۆتھاتووە گۆرانی گوتن توایلون، ك باشترین گۆرانیبژەكانی دنیا تنھا ب ون كاردەكن و دەنگ ئو ین دەبمـــاوە، دەنگ بی نخبایبچین ل توركیا ٢٠-٣٠ ژەنیار بنین گۆرانییكمان برەو باشی دەچ و دەنگكی خۆت دەشـــارتوە، زۆر گۆرانیبژمـــان ھبووە ب كیبۆردك مۆسیقای كردووە، زۆ زۆر خۆشترە لـــو گۆرانیانی لـــ توركیا دەكرێ، كاركـــی باشیشـــ ھونرمندانـــك ھـــن دەیانـــوێ بچنـــ نـــاو دنیای ھونـــر و بشـــوەی پرۆفیشـــناڵ و جـــوان لھمـــوو رووەكانوە كاری كی دیكم گۆرانین، بجوان دەكنھنی و كۆپی بكی، بم دەتوانی وەرگری، بـــۆ نموون ســـوودی لـــگوێ لـــ گۆرانیك بگـــرە و فكرەی ل وەربگرە كشـــ نیی، بم نك كۆپی بكی و بی ئم ئاوازی منو ناوی خۆشتی لسر بنووسی، بوە ھونری كـــوردی برەو پش ناڕوا، واو كرەو رووخـــان بب یـــوانلمیلـــۆدی ئوان دنین ئـــوە میلۆدی

ئوان بسر خۆمان فرز دەكین.* قســـت چیی لســـر نبوونی یاســـای

پاراستنی مافی ھونری ھونرمندان؟ ندانی دیكرممـــوو ھونوەكو ھ -حزدەكـــم ئـــو یاســـای ھبـــ و زۆر پویســـت مافـــی كۆپی نكردنی ســـیدی بپارزن، بـــم ھر چیك بـــت ئمـــ ھـــر داوا لـــ حكومتی ھرـــم دەكیـــن، ئمـــ دەتوانین بۆ ئـــو دیاردەی ل خۆمانوە دەســـت پ بكیـــن، ل ویژدانـــی خۆمانوە، دەب ل ســـرەتاوە خۆمان دەســـت پبكیـــن و ویژدانمـــان ھبـــ، بـــۆ نموونـــ لوانی تۆ عاشـــقی دەنگی دوو گۆرانیبژ بی، ناتوانی عاشـــقی دەنگی ھموو گۆرانیبژەكان بی، لو

دوو گۆرانیبـــژە ئگر ل دووســـاڵ یان ســـاك ســـیدیك دەربكات، تۆ ئگـــر ســـیدیكی لـــ بكـــرێ ئوە ورەیـــگ زۆر زۆر ھاوكارییكـــی ی پكاری دیك و، دەتوانـــبۆ ئـــئنجـــام بدا، بم لـــرە وایلھاتووە ،ییـــت ھكیـــن كۆپیدەچیـــن دە بـــشـــی نكر كۆپیگـــیاخـــود ئ وە بتـــرننتـــگای ئردەچیـــن لیاخـــود دایدەبزنیـــن، شـــوازك ھندك ماپڕ ھی ھر ســـیدیك بوبتوە یكسر ل ماپڕەكیان دایدەنن ب ھیـــچ مافك، جگ لوە من نام تنھـــا خكك، وەزارەتی رۆشـــنبیری و الوانیش كموكورتی دەبـــ وەیـــویـــش ئزۆر زۆرە، ئیاســـایك دابنـــن، ھر چنـــدە ئو یاسای ســـرەتای بۆ ئســـتا، بم دەب ب توندی ئو كاران ب ئنجام بگینرن، چونكـــ ئگر وا بوات ناتوانین كار بكین، یانی من سیدیك بكم ھیچم بۆ نگڕتـــوە، ناتوانم

كاری دیك بكم. * ل كاتكدا ل كوردستان میوزیكژەنی زۆر باشمان ھی، كچی ھونرمندانك ھن دەچن ل دەرەوە كار دەكن، قست لسر

ئو دیاردەی چیی؟- بـــر لھموو شـــتك دەبـــ ئو مۆسیقاژەنان ستایلی خۆیان بگۆڕن، ،ورەیر گی دنیای ھونیردەكتۆ سنام خۆیان ھدەن و بچن تقلیدی مۆســـیقا توركیكان بكنوە یاخود ویستم پب ،كی دیكنر شـــوھ داخراوەك نـــاو بازنچاالك بن و لبمننوە، ئســـتا دنیا گۆڕاوە ئگر گۆرانیـــك بـــ ئیحساســـوە بـــی دەتوانـــی بـــ كیبۆردـــك زۆر شـــت پشـــكش بكی، سرباری ئوەش شك تانی دیكڵ وگو بی لكتنییـــ بـــ شـــوازك ك خـــك لم رۆژەدا چـــی دەوێ، نك تۆ بزاری بكی ب ســـت كمـــان و عودو ئو جـــۆرە ئامرانـــ، ھرچنـــدە لـــرە

خكانـــك دەبینم پشكوتووشـــن، بـــم لوانی لـــرووی ئیمكانیت و ســـتۆدیۆ كوردســـتان داخـــراوە، وانیـــش ئازادبن و بچنئ ویســـتپ نركیز بكتانی دەرەوەو زیاتر تو

سر كارەكانیان.* لڕووی مـــاددی و معنویوە ك بوون ئوانی ل ئلبوومـــ نوكت ھاوكاریان

كردی؟- لـــڕووی ماددیوە ھیچ كســـك الینـــی نكـــردووم، ھـــاوكاری معنویـــش ئو برادەرانی باســـم كردن ئـــوان بوون بـــم ئوانیش چنـــد ھاوكاریـــان كـــردووم ھق و مافـــی خۆیانم بـــ زیـــادەوە پداون،

بم ھر سوپاسیان دەكم.* چیتر ب جماوەرەكت دەی لوەی كاری

باشتر دەكی لوانی پشووتر كردووت؟- ئوەی منی خـــۆش بوێ و حزی لـــ دەنگـــی مـــن بـــ، دە ئوەندەی ئوان خۆشـــمدەون و سوپاســـیان دەكم، لرەشوە دەم ئلبوومكم

كـــی زۆر بـــكانخ كـــردووە كـــمـــن كـــردووم، ھاوكاریـــان توانـــا وەكـــو بژەرك كارەكـــم كردووە، ئگرنا میوزیك و تكســـت و ئاواز لالیـــن ئوانوە بـــۆم دابین كراوە، ئو خكانـــش خكی ناســـراون، ھیوادارم ئگر ھر كموكورتییك ھبـــ لـــ ئلبوومكمـــدا ھودەم ل داھاتوودا باشـــتری بكم و قبوڵ بكرم، ئو ئلبووم سرەتایك بۆ من، دەتوانم بم پنا بخوا لمودوا

كاری باشتر و جوانتر دەكم.* كـــ یكم جـــار گڕایتوە كوردســـتان

ھستت بچی كرد؟- تا ئســـتا چوار جار گڕاومتوە، بم ئوجارەیان زۆر زۆر دخۆشم، كوردســـتان زۆر بجوانـــی دەبینـــم، براددەیـــك خككشـــی ئوەندە ھانیان دام و باوەشیان بۆ كردموە ھانیان دام زیاتر كار بكم، ھرچندە لزۆر فرمانگ و شون كموكوڕی

.ر دەبویش چارەسئ ،یھ

كوردە : پویست مۆسیقاژەنانی كورد لو قالبی خۆیان بن دەرەوە

دلڤیـــن موحســـین وەك كچ شـــانۆكاركی چاالكـــی شـــاری ھولـــر، لـــ دیداركی كورتی ھونـــری بدرخان، باس لچند پرســـكی گرنگـــی شـــانۆی كـــوردی دەكا، ھـــروەك مرجی بشـــداریكردنی لكاری ھونـــری و ھۆكارەكانـــی ئاشـــتكردنوەی

بینر ب شانۆ دەكا...

ئا: ھونری بدرخان* مرجـــی بشـــداریكردنت چیی ل ھر

كاركی ھونری؟ھمـــوو بـــۆ رـــزم لگـــڵ -دەرھنرەكان، بم ناتوانم لگڵ ھندكیان كار بكـــم، چونك خۆم دەرھنـــرم و بشـــی دەرھنانـــم ل كشـــواو كردووە، نواندن بتژیانـــم، بم حزناكـــم دەرھنر وەكو بووكۆیك لســـر شـــانۆ وێ كڵ بـــكا، دەمگـــرەفتـــارم لوەربگیـــرێ، بھنـــد دا تبینیـــم ئگر جبجشـــی نكرد، مرجی ل كدەق وەیـــرەكی مـــن ئســـخزمت كسایتی من ب، ل دوای پیمانگا ھیچ ئیشكم نكردووە لی پشیمان بم، ھویش نادەم كارك

بكم لی پشیمان بم.* ل ئستادا ئافرەتان پنایان بردووە بۆ

مۆنۆدراماو خۆیان ھموو كارەكان دەكن، تۆ قست لسر ئو بابت چیی؟

- ئســـتا حزدەكم ل ئیشـــكانی خۆم نوانـــدن بكم، لو ئیششـــی دامنـــاوە خـــۆم نواندنی تیـــا دەكم، دەرھنـــر ئگـــر مـــن بـــڕای جووكان نبین ناتوان و فكرەی دیكـــی بۆ نای، مۆنۆدرامان بینیوە ك دەرھنر خۆی ھموو شتكانی دەكرد، بـــم ھموومان گلییمان ســـنووردارە، لوەیـــ جووـــكان لبرئوەی خـــۆت جووی خۆت نابینی، من ل تزی خۆم تمســـیلم كرد، بم ئكتری یدەگم دانابوو، تا گیشـــتم جنـــڕاڵ و قناعتم بھمـــوو جووكان ھـــات ئوجا چووم ســـر شـــانۆ، لبرئوەی ئگر خۆم نواندن بكم خۆم نابینم ك ئایا پاســـاوم ھی بۆ جووكم

یان نا.* چنـــد ل زمانی كۆمگا دەترســـی و دوای كارەكان قســـو قســـۆك كاریـــان

تكردووی؟- تا ئستا توانجكم گوێ ل نبووە ب شـــم لكانم، گور ئیشســـلخك ئازادە چۆن قس دەكا، گرنگ ئوەیـــ من بۆ خـــۆم ئیش دەكم و

تاكو باوكم و ھاوسرەكم لپشتم بن ل زمانی كس ناترسم.

* پتوایـــ لـــ ھولر قیرانی شـــانۆ ھب؟

بـــ ھونرمنـــدان بداخـــوە - ن، بكی داخـــراو كاردەكوەیشـــبوای من تا پارەی زۆر بۆ شانۆكاران چونك ،رف بكرێ شانۆ كز دەبسئو دە فالن ئوەندەی بۆ سرف كـــراوەو منیـــش ئوەنـــدەم دەوێ، مامۆستا ھیوا سوعاد زۆر زیرەكاندەزانـــ چ كارـــك دەكا بۆ خكی ویســـتی بك پـــر، ئیتـــر خولھشانۆگرییكی كۆمیدی خندەئامز باشـــترین ئكـــرەم ئیـــام ،یـــھھۆكارە بـــۆ پكنیـــن و ھنانوەی نـــاو ھۆی جمـــاوەر، ب بوای من ئســـتا ئیام ئكرەم باشترین پردە لنوان شانۆ و بینر، بیھن ئیشی پ بكو جمـــاوەری پ كۆبكوە، قیران لچی پیدا بووە، یك بینر ،یمان نییدووەم دەقی خۆما ،نییـــدەقـــ جیھانی و كالســـیكییكان بۆ پیمانگاو كۆلیـــژەكان كاركی زۆر باش ھموو ســـاك كاری لسر بكرێ، بـــ پچوانـــوە پیمانگای خۆمای لدەقی ھونرەجوانـــكان ئیش دەكن، وەزارەتی رۆشنبیریش لســـر دەقی جیھانـــی كار دەكن، بـــم با دەقی خۆمای بنووســـرێ و باس ل ئســـتای خك و ئش و ئازارەكانیان بكرێ، با ئمی ئكتر ھموو بیكـــوە كاربكین و ئو كوتلـــو كوتلكاریی نمن، بۆچی گروپكان ھاوكاری یكتر ناكن و

لگڵ یك دژ بن.

دلڤین موحسین : ئیام ئكرەم باشترین ھۆكارە بۆ ئاشتكردنوەی شانۆ ب بینر

پویست مۆسیقاژەنانی كورد لو قالبی خۆیان بن دەرەوە

چیرۆكی سینماكانی شاری ھولرفردریكۆ فلینی: چۆن پیاوەتیت بدەموە

رۆبرتۆ رۆسلینی: بوەی گنجك بكی ھونرمند، یانیش سنما بۆ مندان دروست بكی

دلڤین موحسین

رڤین عساف

كوردە

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

11

د. ئیسماعیل محمد قرەداغیئـــم وژەیـــ بـــ وژەی نـــۆردی وـــژەی ھروەھـــا ناســـراوە، نۆڕسیشـــی پدەگوترـــت، یاخـــود وژەی سردەمی كۆچی مزن، یا ردەمی ڤایكینگ. بریتییژەی سول داســـتان، ئیدا " EDDAو ســـاگا SAGA". ئمان ھموویان جۆری ندیناڤیایتانـــی ئیســـكـــژەی ووكـــ ماوەیكـــی نادیـــار پ.ز پیدا پـــاش ســـای ١١٠٠ تـــا بوونـــو مســـیح ھـــر بشـــوەی زارەكی وتانـــی وـــژەی ماونتـــوە. دانیمارك، نرویج، ســـوید، فنلندا، كانی فارۆزا " لئایســـالندا، دوورگنوان دانیمارك و ســـكۆتالندا". ئم داھنان لگڵ وژەی سانسكریتی و یۆنانـــی و التینـــی كۆن بـــراورد دەكرێ. زۆربی زۆری بشـــوەی زارەكی پارـــزراوە بم نموونی زۆریـــش ھی ب ئلفبای روونیكی كۆن تۆماركـــراوە. ل ھمان كاتدا، ئم داھنانـــ میراتكـــی كلتووری ســـرجم نـــوان لـــ شـــھاوبئـــم ئیســـكندیناڤی نتوەكانـــی

.ردەمسدابش دەكرت سر ئم بشانی

خوارەوە: ١- چیۆكی پیدا بوون.

٢- پیدابوونی گردوون.

٣- چیۆكی خواوەندەكان.٤- جنگـــی خواوەندە باشـــكان و

خواوەندە خراپكان.جـــگای تـــازەكان خواوەنـــدە -٥

خواوەندە كۆنكان دەگرنوە.٦- خواوەندەكان گـــورەی خۆیان ھدەبژرن و شـــاری ئاسخاردی

شاخاوی دەكن پایتخت.جیرمانیـــاو خواوەنـــدەكان، -٧ئیســـكندیناڤیا ھدەبژـــرن وەكو

سنتری زەوی.٨- خواوەندەكان، جرمان و ڤایكینگ رن بـــۆ رزگاركردنی جیھان لدەن

ھزی ڤۆكانۆ.ئاگـــرو خواوەنـــدی ڤۆكانـــۆ، -٩دوژمنایتـــی بووركانـــكان،

ئیسكندیناڤیا دەكات.١٠- ئۆدین، توور، ئۆالف، سنوورك بۆ خراپكاریی ڤۆلكانۆ و قومكانی

ڤۆكانۆ دادەنن.١١- توور و مارا خانمی ئۆقیانۆس.١٢- پشبینییكانی ئۆلگا راگنارۆك، ژنـــ پیرۆزەكـــی خواوەندەكانـــی

ئیسكندیناڤیا.١٣- ســـرەتای گردوون، شوەی ـــژووی ژیـــان لـــواوبوونـــی متدوارۆژدا ب دیدی ڤۆیلووسووپان، خواوەندەكانـــی راســـتگۆی ژنـــ

ئیسكندیناڤیای كۆن.گـــردوون، مردنـــی پـــاش -١٤پیدابوونـــی گردوونكـــی نوێ و ھزی كۆزمۆلۆجیـــی نوێ ل ناوی "ئافـــادوور". لـــ گردوونـــی كۆن، نھـــا مـــارا خانمی ئۆقیانـــۆس بت

زیندوویی دەمنت.ئافـــادوور و ١٥- ھاوســـرگیری مارا بۆ پكھنانـــی گردوونی نوێ لســـر بنمای پاشماوەی جیھانی

ل دەست رۆیشتوو.شایانی باس، مارا و ڤۆیلووسووپان و ئۆلگا راگنارۆك و ھدا و كیئیندرا ھموویـــان وەكـــو ھزار شـــوەی

یك خانم دەردەگردوون.ھروەھا، ئۆدین و ئۆالف و توور و

ھایمـــدال و ھاركوون و كانیووت و ئایندرا و ئافادوور، دەردەگردوون

كوا ھزار شوەی یك ھزە:ھزی داھنانی گردوونی.

ھروەھـــا، ورچ و گـــورگ و الكـــی و ڤۆكانـــۆ و. ھتد، دەردەگردوون ك تیفـــگـــزی نك ھوەكـــو یـــ

دوژمنی خواوەندی خرو خۆشی.ئمش وا دەسمنت كوا بیری ندیناڤیی كۆن زۆر لژەی ئیسكو.ژەی ھیندستانی كۆن دوور نییو

ئدەبی سانسكریتی كۆن بنموونی مھابھاراتـــا ٤٠٠ پ و ز رامایانا٣٠٠

پ. ز.بـــاس مھابھاراتـــا چیرۆككانـــی دەكن ل پاشـــاكانی "بھاراتاس" و رتووكی بھاگاڤـــاد- جیتا و لپ لـــرامایانـــا ھمـــان رووداو دووبارە دەبنـــوە بشـــوەی فلســـفی و میتولۆجـــی و ئایینـــی و فۆلكلۆری

تكڵ. ب تایبتی ل رامایانا دیارە، كن، جگوا "راما" و "ڤیشـــنۆ" یكـــل گل خواوەنـــدی دیك. ئمش دەبت دەرفت بۆ ئلقی دواتر بۆ

باسكردنی داستانكانی ھیندستان، یریـــی ھســـتا كاریگتاكو ئ كـــ

لسر وژەی نوێ و ھاوچرخ.بشی یكم

ییر

كبونا

رو

ل تاراوگوە قه ه م ده شکنرێ، به م

ڕۆحی ھه ناکشرێ

خوندکارکـــی ھه ژاری کـــورد، که ھه موو سه رمایه که ی قه ه مک بت ژیانکی مه مره ومه ژی بگوزه رنت، خزمه تکردنـــی به مه به ســـتی و پشـــکه وتن و ھاونیشـــتمانیانی بنیادنانی کۆمه گه ی مه ده نی، ئاوات و ئامانجـــی بـــت تیـــرۆر ده کرت، له کاتکـــدا دوور بـــت لـــه م ھه موو گه نده ـــی، ژاوه ژاو فه ســـادییی و ده ســـه تى سیاســـی و کۆمه یه تی ئابـــووری کلتوورییـــه ی که ھه یـــه ، ئه گه ر مه سه له تاوان و گوناھه ئه وه یاســـا ده توان مه ســـه له که یه کالیی بکاته وه ، له کاتکدا به ده یان و سه دان تاوانبـــار و گوناھبـــاری جۆربه جۆر ھه یه ھه ر یه کـــه ی له ژر ناوـــک و به پاســـاوک داده دراون که ســـیش

.! نا له گوڵ گرانتریان پمـــرۆڤ ڕۆح پاکبوونـــه وه ی بـــۆ ده بـــ تۆبـــه بـــکات، لـــه م ھه مـــوو به رامبـــه ر کـــه خراپه کارییانـــه ی به مرۆڤایه تـــی و خـــودا کردوویه تی،

ھاوکات جه سته شـــی پاک ده بته وه ، بـــه م ده بـــ گوناھـــی ســـه ره تای نووســـه رو گه نجکـــی به ھـــاری ھه ژارکـــی خزانـــی خونـــدکاری کورد لـــه دوا قۆناغی کۆلیژی زمان چی بت، به به رچـــاوی ھه ڤاه کانی بۆ ھه کشانی ڕۆحی ده ڕفندرێ و له ده ره وه ی کوردستان به شوه یه کی ده کـــه ن، تیـــرۆری نامرۆڤانـــه به مه به ســـتی دوورخستنه وه شـــی ھاووتیانـــی چه واشـــه کردنی کوردستان تا شک و گومان له ھیچ که س و الیه نکی ئه م ده ڤه ره نه که ن و له بـــه ر چاوی میدیاکانـــی کوردی بزربت، ئـــه م ڕه فتاره د ژ به ھه موو به ھا مرۆڤایه تییه کان و چه مکی ئازادی

ڕاده ربین و دیموکراسیيه ته .وایـــه پیـــان که ســـانک ئه گـــه ر و نووســـه ران به تیرۆرکردنـــی زابـــن ده توانـــن ڕۆژنامه نووســـان به سه ر ئیراده و خواستی ڕووناکبیرانی به ھه ه داچـــوون، کوردســـتان،

ســـه رده می عه وله مـــه وسیســـتمی نوی ئابوورییه ئســـتا، شتک نییه دیزه به ده رخۆنه بکرت!، ھه موو ئه م نووسه رانه ی که له ڕابردوودا بوونه شـــه ھیدی قه ه م و دیموکراسيیه ت، به نه مری مانه وه و به نه مریش ده ژین، دیرۆککـــی پشـــنگدار و زینیـــان

له مژووی گه له که مان تۆمارکرد.ئیراده ی مرۆڤ به ھزترین شـــتکه ، ھه رکاتـــک قلیشـــایه وه ھیچ ھـــزو ئیراده یه ک نییه بتوان خۆی له به رده م کاره ســـاتی ھـــه روه ک ڕابگـــرێ، تسونامی ئه وه ی بکه وته پشی ڕای ده ماـــ و ورانـــی ده کات، ڕاپه ڕین و شۆڕشـــی گـــه الن و ڕاپه ڕینه که ی کوردســـتان، ی ١٩٩١ به ھـــاری ھۆکاره که یمـــان بینی بـــۆ وا ڕوویدا، که واتـــه ، ئـــازادی و دیموکراســـی و یه کســـانی گرنگتریـــن خۆراکـــن بۆ مرۆڤ، ئه گـــه ر ئـــه وه نه بت، ئـــه وا توڕه یی مرۆڤه کان ئیراده ی به ھزیان ھیچ شتک خۆی له به رامبه ر ناگرێ!

یوسف منتك - ئمانیا

سو لبدرخاندەبوایـــ بۆ ئـــم ژمارەیـــ جاركی تر بموە ناو (بدرخان) و شـــتك بنووسم، چونك رەنگ پرسیار بكرێ، ئم گۆشی بۆچی لو رۆژنامیدا، ئمیان رەنگ تایبتمندییكی خۆم ب لگـــڵ مژووی پكـــوە ژیانی تامان لگـــڵ ئو رۆژنام جواندا. یان بۆچی ئو ناوەی ھی، سبارەت بناوەكشـــی (كارۆس) نـــاوی ئو پلك گیایی كھمیش بۆنی خۆش بودەكاتـــوە، منیـــش حزدەكـــم شـــتك بوبكموە جا بۆنی خۆش وەیگرنـــگ ئ ،یـــا ناخۆشـــب بـــگرفـــت بـــۆ كس دروســـت نكم و وشكانیش قسی سرزاری ھموو ئـــو خكانبن كپویســـت بدون، بدوـــن تا ھندە ب تاریكی و ماف و خوراوی داننیشن، داننیشن تا ھر لچاوەڕوانیدا نخنكن، نخنكن تا ھناســـیكی تری ژیان وەربگرن، وەربگـــرن تا دنیایكی تازەتر ببینن، ببینن تا روئیاو قناعتیان دەگۆڕێ، بگۆڕـــن تا ئایندەی خۆیان تماشـــا كـــن، تماشـــاكن، تـــا بخوننوە، بخوننـــوە تا نـــوەی دوای خۆیان وشـــیار بكنوە، وشـــیار ببنوە تا وەك سدانی وەك من، ھر كرچی نبن. كرچی نبن تا لتامی ژیانكی ســـربخۆ تبگن، تبگن تا بزانن ،ند شیرینخۆ چربتی ستامی و ،(ی جۆئام) یكشیرین وەك برمشـــیرین وەك ھموو ئو بنانی كچندین سا پمان دەدەن و ھر

ناشگن.. ناماندەن ،مانـــدەدەن و ناماندەنپو ژەھرەمارمان دەرقـــووت دەدەن، نـــدەكل ھموومـــان دەرقووتـــی موجاملـــی دەســـكوتی راپڕین، لشـــمان رادەپـــڕن و ھـــر خۆمان دەبـــن زویـــر لشـــمان خـــۆش. ھـــر خـــۆش...! خۆمـــان ھـــر و موو شـــتو ھخۆمـــان خۆش بۆ ئجوانانی نیشـــتمان، نیشـــتمان ئو خمیـــی چندیـــن شۆڕشـــمان بۆ كرد تادەســـتمان كوت، دەســـتمان كوت تا نیفوتنیـــن، نیفوتنین تـــا ھمیشـــ لوتكـــی كرچیـــدا نژیـــن، نژیـــن، تا ئـــوان جاركی تـــر، پمـــان رانبوـــرن، رانبورن وەك شـــوانی ھـــزارو یـــك درۆ، درۆ وەك ئـــوەی دەیـــان جار پیان گوتین وەرن ئاشـــتبنوە، ئاشتبنوە تا رادەی یكتر ناسینكی تازە، تازە وەك ئـــوەی دونـــ نبت دونی پ خوناوی و شڕفرۆشـــتن، شڕ فرۆشـــتن بمانای وشـــی قناعت پكردن، قناعت پكردن، وەك ئو یكم گۆشـــیی من بۆتان دەنرم. دەنرم تا كوردیش بزان منیش ھم لتۆپل و مرۆڤیشم، مرۆڤیش جگ چونك زیاتر نیی ،ـــن زیاتر نییخو ب اوپپ ك كبـــژێ، ژیان ناتوانلمیھرەبانیی، میھرەبانیش بئاسانی وێ، چونكوێ، دەستناكدەستناك چونك قورســـ ،ی قورســـھاكب دێ، چونكدرێ، ناكـــپـــارە ناكبئخـــالق بریتییـــ لشـــیرینییكان، شـــیرینییكانیش ھمووی ئمانن، كچندین سا خونی پوە دەبینین، خونیش بریتیی لدرۆیكی سراپا

لموجاملی واقیع.. ك ،(یداھۆئیدریس ش) یم گۆشكی *

.درخان دەینووسبك لپانزە رۆژ جار

*(كارۆس..!)*

ئیدریس شیداھۆ

ل ژمارەی داھاتوودەربارەی وژەی ئیسكندیناڤی كۆنداھاتـــوو، ژمـــارەی لـــ ســـبارەت ب كتبـــی "كيف انتشـــر االســـكندنافيون فـــي واألرجـــاء األصقـــاع كافـــة لـــ وەرگانی والبقـــاع" كپرۆفیســـیۆری یاریدەدەر د. ئیســـماعیل محمـــد فھمی قرەداغییـــ، كـــ لـــ زمانی ئینگلیزی وەریگاوەت سر بابتـــك عرەبـــی زمانـــی

بخونرەوە.

ل رۆمانی "خۆشویستی ل وتكی لت لت كراو"دا ئش و ئازاری كورد وناكراوە

وەمان بژمـــارەی رابـــردوو گفتـــی ئ ل درخان دا، كی بنامفترانی ھنخونووســـرو وەرگ د. ئازاد حم شریف ھندێ زانیاری بخاتڕوو ســـبارەت بو ویســـتی لناوی "خۆشب ی، كرۆمانـــوتكی لت لتكراو" ل نووسینی خاتوو "جیـــن ساســـن" بوكراوەتـــوە، ئویش درخان لی بســـتیڤامین فوتح لـــواشنتۆن، ك بیارە ل مانگی حوزەیرانی ٢٠١٠ ســـازبكرت، بـــ لكۆینوەیـــك دەربارەی ئم رۆمان بایخدارە بشداری دەكات، بۆیـــ ســـرەتا لمـــان پرســـی،

ناوەڕۆكی ئو رۆمان باسی چی دەكات؟

رانانی: بدرخانزۆر رۆمانكـــی ٢٠٠٧ ســـای -بناوبانـــگ لـــ بریتانیـــا لالیـــن بوكردنـــوەی و چـــاپ دەزگای خانمـــ نووســـینی لـــ "ڤینتیـــج" "جـــن ئمریكـــی رۆماننووســـی بناونیشانی بوكرایوە، ساسن" "خۆشویســـتی لـــ وتكـــی لت لتكـــراو"دا. گرنگی ئـــو رۆمان بۆ میللتی كورد لوەدای ك ل دەستی یكموە چیرۆكی ئو كارەســـات و مینتیانـــی بســـر میللتـــی كورد ھاتووە دەگتوە، ســـانی ھشـــتا رژمـــی بعـــس بھموو شـــوەیك خریكـــی كـــورد قان بـــوو، ھرشـــی بربـــوی دەكردە سر پشـــمرگو خزانكانیان و راوەدووی دەنـــان، ھـــر كســـك نووزەیكـــی كوردایتـــی ل بھاتبا رژمـــی بعـــس ھوـــی دەدا ئو ل مم رژدەمكوت بكا، ئ نووزەیسرەتای پیداكردنی دەستییوە لـــ برنامیـــدا بـــووە دژی كـــورد ،نگـــبج شۆڕشـــگەكانی و ھبت ئم رۆمان ك نووســـراوە ئافرەتكـــوە گۆشـــنیگای لـــ لـــ دەگدرتـــوە، چیرۆكـــكان

گۆشـــ نیگای "جوان عســـكری" ك خزانـــی پشـــمرگیك بووە م چیرۆكســـت" ئربناوی "سب ل ســـتا جوانئ وە كـــتـــدەگخانمـــی نیشـــتجیو بریتانیـــا رۆماننووس "جین ساسن" ھویداوە جوان دان جار چاوی بس زیاتر لعسكری بكوێ و لسر ھموو چرمســـرییكان و كارەســـات بیدون. رۆمانك دابشـــی ســـر چنـــد بشـــك كـــراوە، كـــ ھـــر بشـــی ترخان كراوە بۆ الینك جوانـــ" ژیانـــی الینانـــی لـــو عســـكری"، لـــو رۆمانـــدا باس لـــ كیمیابارانی ئـــو ناوچان دەكا ك لژر دەســـتی پشـــمرگدا بـــوون، بـــاس ل مردن و كوشـــتن و گرتنـــی ھـــزاران پشـــمرگو كســـی ب تاوان دەكا ب دەســـتی م رۆمانراق. ئشووی عمی پرژ

ســـرنجی خونرانـــی ئینگلیـــزی لـــ ھموو دنیـــا راكشـــا، ئمش بـــۆدۆزی ورەیـــگ پاپشـــتیكی كـــورد، بـــم بداخوە تا ئســـتا ل كوردســـتانی عـــراق و ئران و

توركیاو سوریا كم كس ھی ئو رۆمانی خوندبتوە. دانیكم لو رۆمان ل ھیند دەستكوت. ھومدا پیوەندی بكم ب نووســـرەكی، بم پشـــتر ھاوڕیكـــم ك ناوی "ئبوبكـــر ســـاح"ەو لـــ دەزگای موكریانـــی ئیـــش دەكا ئو باســـی ئـــو رۆمانـــی بۆ كردبـــووم. لرە تنھـــا ئـــو شـــارەزاییكی ھبوو و رۆمانـــمنیشـــی گـــوت ئـــو بوەرگدراوەت سر زمانی عرەبی. ئـــو ھویدابـــوو لـــ عرەبییوە ترجمـــی بـــكاو نیـــوەی تـــواو كردبـــوو، دوای ئـــوەی پیوەندی ب رۆماننووســـك كردبوو، "جن ساسن" پی گوتبوو وازی لبن و ێ، چونكگوە وەرینرەبیع لھندێ برادەری دیك گریبستیان ڵ دەزگای "ڤینتیج" كردووە، كگلئو رۆمانی بوكردۆتوەو ئوان

خریكـــن وەریدەگـــن و چاپـــی دەكن، بم نزیكی ساك بسر ئو قســـی رەت دەب و تا ئســـتا ســـرەداوك دەست نكوتووە تا بزانین ك ھوـــی وەرگانی ئو

رۆمان دەدا، تاكو ئمش یارمتیان بدەین و دەستخۆشـــیان ل بكین. ئگـــر پیـــان ناكـــرێ و نایانوێ بیكـــن ئامادەیـــن ئـــو رۆمانـــ بۆ

خونری كورد بكین كوردی.مـــن، لالیـــن خۆموە، بـــ زمانی ئینگلیـــزی لكۆینوەیكی دوور و درژم لسر ئازار و چرمسری ئو ژن "جوان عسكری" نووسیوە، وەكینكۆمریـــكا لئ نیـــازم لببوبكموە، ھر بـــالی كموە وەك سوپاســـگوزارییك بـــۆ ئـــو بـــكات تـــا ھســـت رۆماننووســـمیللتـــی كوردیـــش سوپاســـمندە بۆ ئو ك كشـــی گلـــی كوردی كردۆت رۆمانك و ب ھموو دنیای ناســـاندووە. جـــا وەك وەفایك بۆ ئو خانم رۆماننووس بیارم داوە و رۆمانر ئسل وەیینكۆو لئ

بوبكموە.ئـــو رۆمانـــ لـــ چندین بشـــیدا باس لـــو تـــرس و تۆقاندنـــ دەكا عـــس و دەزگاكانی لمی برژ ككوردستان و دەرەوەی كوردستان برپایـــان كردبـــوو. ئوســـا بھیچ یاندەتوانی بكی نك خوەیشـــئازادی باســـی ھیـــچ بابتك بكن. دا رۆماننـــووس زۆر بو رۆمانلـــخســـتی ھویداوە ئو كشوھوا ســـركوتكریانی دیكتاتۆرییانو و كوردســـتان بســـر بعـــس ســـپاندبوو عراقیـــدا ســـرتاپای ران. لـــنـــرچـــاوی خوب بخاتـــ باس ل و رۆمانـــمـــان كاتـــدا ئھچیرۆككـــی خۆشویســـتی نـــوان جوانو سربســـتی مردی دەكا، چۆن بھموو رگایك ھویانادوە ئو خۆشویستیی لناو نچت و ب ئنجام بگا. كاتك "سربســـت" پشمرگ بووە لچیاو ل دەزگای راگیاندن ئیشی كردووەو "جوان"ش ل بغدا كاری كـــردووە، ك دایكی كـــوردی ســـلمانی بـــووە و باوكی وادەی جوانرەب بـــووە. خانـــعتووشی زۆر ئازار و چرمسری وادەیو خانندە ئرچھاتوون، ھنیشـــتمانپروەرن، خانوادەیكـــی وادەیو خانوەشدا ئڵ ئگم لبلـــ بغدا جگایان زۆر تنگ بووەو زۆر ئزیتیان خواردووە ب دەست شوو. بۆیمی پكانی رژندرمج و رۆمانزووترین كات ئ ب ویستپوەربگدرت ســـر زمانی كوردی مووی ئاگادار بتی كورد ھو میلل ی كرییانســـرمو چشو كل

سات ب سات بسر میللتكمان ھاتووە. دیسان دووپاتی دەكموە تبكر و رۆمانـــئـــ ویســـتپ ك و رۆماننووسوەی ئكوردی بۆ ئھـــان بدەیـــن رۆمانی دیك لســـر كورد بنووس. سدجار ئافرین بۆ خاتوو "جن ساســـن" ك ونیكی راســـتقینی ئشـــوئازاری مرۆڤی كـــوردی پشكشـــی ھمـــوو دنیا

كردووە.

جوان ب ئاوارەیی ل كمپكی ئراندا

جوان و مردە پشمرگكی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

12

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

درخان دەردەچڵ بگل ریی گشتییكی ھونوكراوەیببسرپرشتی: مسعودی مال ھمزەmasoud.press@yahoo.com

ژمارە ٥٠ - ١٤١، ٢٠١٠/٥/٢٢ی زایینی

پرۆفیشناڵمسعودی مال ھمزە

زنجیـــرە لـــ بشـــداریكردنی دوای ر لســـتان" برمیان و كودرامـــای "گوەســـتاندنی دراماك لـــ دەرفتكدا دیداركمان لگڵ ھونرمند سازكرد لبـــارەی ئو درامای بـــ تایبتی و

رەوشی دراما بگشتی...

ئا: ھونری بدرخان* ھمان ئو ئاســـۆیی ل گردەلوول وجارەیان بوت، ئل دەركـــو ژانی گبرگكی دیك ل "كوستان و گرمیان" بنماكانـــی ھبژاردنـــی دەق الی تـــۆ

چیی؟- ل دەستپكی قســـكانتدا باسی دوو ئیشـــت كـــرد ژانـــی گـــل و ھردوو بشی گردەلوول، بم پمخـــۆش نییـــ ناوی ئیشـــكانی دیكم نبرێ، ب تایبتی كارەكانی قۆناغی دووەمـــی كاری ھونریم، چونك كاركردنم بووە ب ٢ قۆناغ، قۆناغكیـــان ٧٢ بـــۆ ٩٥، قۆناغـــی ،ستایدووەمیشیان ٢٠٠٤ تاكو ئل ٢٠٠٤ بۆ ئســـتا قســـ دەكم، پشتر قسی لسر ناكم، ئوە مژووكـــ خـــۆم شـــانازی پوە دەكـــم، ئگـــر قۆناغـــی یكمی كاركردنم نبووای ھرگیز قۆناغی دەبوو كن وەیو شـــدووەمم بئســـتا ببت جـــگای گفتوگۆ الی مسعودی مال ھمزە و خونرانی بدرخـــان، بۆی پمخۆشـــ لپاڵ گردەلـــوول و ژانـــی گل باســـی وەسیتنام، شانۆیی باخ، زنجیرە درامـــای عرەبی جمھوری دوالب بكرێ، ســـبارەت بو بنمایانی پشـــتی پ دەبســـتم، تاكو ئستا رەنگدانـــوەی ئیشـــی گرمیان و وتووە ككســـتانم بـــۆ دەرنكوئایا سركوتووم یا سركوتوو نیم ل كارەك، چونك رای خكم پ نگیشتۆتوە، حزیش دەكم رۆژی سازكردنی دیدارەك م لب٨ ئقـــ لـــ دراماكـــ پشـــكش كـــراوە، لوـــدا رۆـــی جوھرم بینیوە، بـــ ھیوام جوھر كارك ب لـــ الوەی ژانی گل و كمالی وەسیتنامو وشیاری گردەلوولم ڕاندبپمنر تگـــئ ،ڕاندبپتبخۆمـــدا بچمـــوە، كـــ بۆچـــی تمنپڕاندووە، ئو بنمایشـــی تۆ باســـی دەكـــن وەكـــو ئكتر عاشـــقم ب دەق، زۆربـــی زۆری ھونرمندان زیاتر ئیش لســـر تكنیك دەكن ل شـــانۆ و دراماو ســـینما، بـــم الی مـــن ئوەی زۆر زۆر دەموێ ھزمی بكم و ھموو خونكانمی لســـر بنیاد بنم، ھـــر دەقكیش راســـتوخۆ خزمتكی راستقین ب بوارەكو نتوەكم نـــكا حزناكم رۆی

تیا ببینم.* باســـت ل خۆدۆزینـــوە ل دەق كرد، ل وەســـیتنام دەقكـــی كۆمیتی، گردەلوول رۆكی خباتگی و سیاسی، نیشـــتمانپروەری، رۆكـــی الوە لـــتپڕاندنـــی ھموو ئوانـــو رۆبینین

ب كســـوكار ئنفالكراو، ئـــو ھموو دەقـــ جیاوازە، ئاســـۆ لكویـــان خۆی

دەبینتوە؟- ھمـــوو ئـــو شـــتانی باســـی دەكـــی، ئـــوەی یـــاری دەكا لو پایان، مرۆڤ، منیش رۆی مرۆڤ بختـــوەر، مرۆڤكـــی دەبینـــم، شكســـت خواردوو، سركوتوو، خۆشویست، بزو، ئوان ھموو ئو نموونانن كـــ لناو كۆمگا ھـــن، كواتا ئگـــر بگڕینوە "ستانسالفســـكی" قســـكی بـــۆ یتبیخ ك ییو شـــلر ئكتئھر دەفركوە دەب شـــكلی ئو وێ "كدەفرە وەربگرێ، من دەمخـــۆم دەقكم بدڵ ب و لگی كم رۆوێ ناوی بنبژیم" دەمـــ یو شلو خۆشـــم ئو دەفرەیئبم كـــ دەچم نـــاوی، بۆی بالی كتییســـایك وە گرنگ نییمنچییـــ، لـــ شۆڕشـــگركوە بـــۆ شكســـتخواردوویك بۆ كسكی رەزیل، گرنگ ئوەی ئاسۆ عومر چـــۆن خـــۆی وا شـــل دەكاتوەو لخـــۆی خـــام وا مادەیكـــی دروســـت دەكا بچـــ شـــكلی ئو دەفـــرە وەرگـــرێ، ئـــوە لالیك سركوتنی ئكتر ب كۆی گشتی ل یشـــتنگترۆپكی ت یشـــتنگفھمكی تـــواو بۆ ئو باگراوندە ،ی تیایكتییســـایك ك بـــھكســـكی گردەلوول وشـــیاری خباتكرە بـــۆ میللتكی، بم بیـــرت نچ جوھـــر نموونی كسكی زوملكراوی رووداوكی ھـــرە گـــورەی بســـرھاتووی میللتـــی كوردە ب ژمـــارەی ١٨٢ ھزار، یانی تۆ وەرە كۆی گشـــتی نی خـــۆت بكـــتباتـــی میللخ

،دایبن زارەكر ١٨٢ ھرامبـــب مئ كـــی ٣-٤ مانگیرووداو كـــزۆر قرزاری ئنفالین، ئینجا ئوە ئنفال بۆ خۆی غودەیكی ئوەندە فراوانـــ بادینـــان و گرمیـــان و بالیسان و ھبجو كۆی گشتی ئو چوساندنوەی ل ماوەیكی دیاریكـــراودا بســـر میللتكی تـــۆدا ھاتـــووە، مـــن نموونیكی وەرگیراوم لو كسانی ماوران یو موعادەلواتا ئبوون تیایدا، كزۆر گرنگـــ نونرایتی چ چینك

.وە گرنگی، ئدەك ،كانی دراماكندیم ـــك لكی ل *كـــ باس ل رزنگرتنی ئاك دەخۆی دەر لرادەب وەی نوێ، لـــن نالیـــل نو دیمی، ئامانج لدەك وە قسناخ

چ پیامك بوو بۆ گنجان؟- لرگی ئـــو دەقوە ك بۆیان بـــاوەڕم خـــۆم دیاریكـــردووم پیتـــی، دەمـــوێ پیوەندییـــك ھبـــ لنـــوان نوەكان، ئســـتا تۆ "مســـعودی مـــال ھمزە" بو تمنتـــوە لـــ راگیانـــدن ئیش دەكـــی و بـــاوەڕت پیتـــی زۆر جیاوازی، لوانی رژەیكی زۆر كم بی ل رژە ل ســـداك، ئی رژەكـــی دیكش نابـــ وەكو تۆ ئینیتمای ھبـــ و میللتی خۆش بـــوێ، ئـــی كواتـــا ئركـــی من لـــم ماوەیـــی كـــ دەژیـــم وەكو ئاوڕدانوەیكـــی ھونرمندـــك كی ئاســـایی نابخ جیاوازتر لھب بۆ میللتكی خۆم، كواتا ئو دەق دەب سدا سد باوەڕت پی ھبـــ، من بـــاوەڕم ب ئای ،یم ھكـــتكوردســـتان و میللمژووی میللتكمم خوندۆتوە، دەزانـــم گنجانـــی ئمـــۆ چیـــان پویســـت تـــا بیانـــوێ برامبر

.یان بی خۆیان ھكتمیلل* ل ئســـتادا دراما دۆبالژكراوە غیرە كوردییكان و ھتا ژرنووسراوەكانیش ب شوەیكی زۆر بربو خزاونت نو خـــزان و مای كـــوردی، بگومان ئوە ل فراغی درامـــای كوردیی، ب بوای تۆ چی بكرێ باشـــ بۆ ئـــوەی درامای كوردیش ھاوشـــانی ئـــو درامـــا غیرە

كوردییان بچتوە ناو خزانی كوردی؟- زۆرجـــار وارك دەكوێ دەن شیعر فرشـــكی جوان، شیعری ئودیـــوی دیـــوی وەرگـــدراو فرشكی، لترە ل ئسكی، دیـــوی دۆبالژكـــراوەكان درامـــا راستقینی فرش جوانك نین بۆ ئمی كـــورد، درامای كوردی ،یكرشـــی فقیندیوی راســـتوەك تـــۆ دەی ل غیابدا ناچارین دیوی ئودیوی فرشك پیشانی بینـــر بدەیـــن، مـــن نیم بـــ تنیا دیـــوە راســـتقینكی حزكـــم ئوەنـــدەی ببینـــم، كرشـــف

ئوەنـــدەی و دەكۆمـــوە لـــی ل من دەكـــرێ و دەپرســـیار لفراغی ئوەی من ســـیری دراما بیانییـــكان دەكم، ئـــو خونی بینر ھیتی، من خونكم زۆر لوە زیاترە، من دەموێ ئاســـتی درامـــای كـــوردی ب شـــوەیك پـــش بكوێ ئمش مای توركی و عرەبی و فارســـی و بمانبینن، یـــو ناوچر بشـــكرێ لـــگـــئدەرچین و بۆیـــن برەو جیھانی تب و دەشـــبونوە خبوون، ئ ،یر ھمپك لم كۆمدی، بئو لمپران خودی ئكترەكانن، خـــودی ســـتافی پشـــتی كامران، نبوونـــی ،نانـــدەرھ نبوونـــی پارەیـــ، سیاســـت و ســـتراتیژی كوایـــا ،كانـــفزیۆنلت ـــناكلمپر لبردەممان ھی، ناتوانین جوان كۆببینوە، ســـرچاوەیكی ،نییـــ گورەمـــان زۆر مـــادی یوانكان ســـنووردارن، لناكئســـتا كاتتـــر بووبتـــوە، بم جاران لمپری حزبایتی ھبوو لســـر روخســـاری كناـــكان، ،دڵ نییمنی ب یناڵ ھندێ كھھندكـــی دیكـــ ھیـــ تنھا منی دەوێ، دیســـانوە ھـــر ناچـــارت كردم بموە ســـر ئـــوەی بم ھونر پیشـــ نییو ئوە نیی من نانی ل بخۆم، ئگینا ئگر كنای ل بـــخۆو بازرگانـــی ھربســـ نام كوە، ئی كۆمپانیاكانگردـــت لرگی دراماكـــی منوە دە ئوەندە لـــ رگی ریكالموە پارە پیدا دەكاتوە، بم ھشـــتا نـــ رووبری كناـــكان ئوەندە گورەن بتوانین ملی زیاتری تیا بكین، ن ئوەندە بودج ترخان ،و جـــۆرە شـــتاندەكـــرێ بـــۆ ئ ب یزۆر شـــت ھ چبیرتـــان ن ـــك دەت ناكـــرێ، خحكومـــ و شتئ ك تتای حكومخ مئپش ناكوێ، نخر بازار نیی بۆ ئوەی من درامـــا بكم، وەختك بـــازاڕ نبـــ، لوانیـــ حكومت وەكو ھاوكارییك ھندێ شـــتت بـــۆ بكا، بم ئـــوە تاكی غیرە

.ئینتاجی ب* لگڵ ئو قســـانی تۆ ل نزیكوە ئـــاگادارم تلفزیـــۆن ھیـــ ٤٠ ھزار دۆالر ل كینوەی درامایكی دۆبالژكراو خرج دەكاو ناشیشـــارنوە سپۆنسریان بۆی پیداكردووە، ك ئوە ھی بۆچی ھونرمندان نیانتوانیوە قناعتكی وا ب تلفزیۆنـــكان بنن ك درامای

كوردیش دەتوان ھمان كار بكا؟ ،یك ھللرە خی، لتۆ وا دە -دەرھنـــر و ئكترانی ئمو ئو كســـانی ل مجالی دراما ئیش دەكن، باگراوندكی پشووتریان پنـــاوی لـــ مـــئ كـــ یـــھمیللتكمان ھونرمان كردووە، پاداشـــت چاوەڕوانـــی ھرگیـــز نبووین، تلیسمك ھی لنوان ند و پارەدا، دەبرمی ھونمئئو تلیســـم بشـــك، ئستاشی ل ك یتم ھو شـــای دابـــگل رمنم لستاندا شرمیان و كوگئاستی داواكردنی پارەكانی خۆمدا، ئســـتا تـــا دەرھنرەكانیشـــمان وایـــان ل نھاتـــووە داوای ھقی خـــۆی بـــكا، بـــ وەرە كاكـــ من ،ە پارەیو بم بئیشـــت بۆ دەكناچ مگـــر خۆیان بانگی بكن، حـــزی ل نییـــ، چونك پشـــتر ئـــو ب خباتك ئیشـــی كردووە، تنكی وا بقۆناغ تستا زەحمئكایـــوە و بـــ وەرە ئم ئیشـــم .ی، نیمانم دەكند لچ ب یھ ،یرمنانكی شـــتحا كتحا باتی بستا غیتائی ختاكو ئ مئھونرەكمانوەیـــ، نبۆت پارەو پیشـــ، دەب كناكانیـــش لوە تبگن ك تۆ برھم ناوخۆییكی خـــۆت برەو پبدەی، بم ئســـتا ھیچ درامایك ب ٤٠ ھزار دۆالر برھم نایـــ، پارەیكی زۆر زۆر زیاتـــر لـــوەی دەوێ، دەب ئوە

بزانین دەمانوێ ھونری لۆكای خۆمـــان بـــرەو پ بدەیـــن تا وای لدـــت كناكان زیاتر ســـوودی

بازرگانی ل وەربگرن.* وەكو تۆ باســـت كـــرد، درامای كوردی بچتـــ ما تورك و عـــرەب و فارس،

كی درامای كوردی دەگات ئو ئاست؟- پموای ل ماوەی ئو ١٩ سای جیاوازییكـــی راپریـــن دوای زۆرمان ھی لگڵ پش راپرین ل درامای كوردیدا، قی چیكا با قۆناغـــی دوای ئـــوە ئم خۆمان باشتر ســـازبدەین، قۆناغی دوای ئوە بچین ماكی تورك یا فارس یا عرەبی، شت ب قۆناغ دەكرێ، درامـــای لموپـــش ســـاڵ ٣٠نیدەناســـی، كـــس ســـووری ئستا ھموو نیشـــتمانی عرەبی ئـــو كناكانییـــوە بھمـــوو شـــوەیك بـــ ،دادیدەپۆشـــپشكوتوون ك تواناكانی سوریا میسر لیان قرزدەكا ب "ئكتر، دەرھنر"توە، كاك ملیك فاروق دەرھنرەكی سوری، قارەمانی ســـرەكی ئیشـــك "تم حسن" زۆر ئكتركـــی كـــ ،ســـوریباشـــ، كواتا بتـــوێ و نتوێ كـــ لناوخـــۆدا تـــۆ ھیجانكی باشـــت دروســـت كرد، خـــۆی بۆ خۆی ك گورە بوو ســـنوورەكان تدەپڕنـــ و دەكویت برچاو، ئیتر وایلـــدێ كۆمپانیای ئیرانی و توركی داوات لدەكن دەن وەرە

با ئیش بكین. نین، لدرامای ســـوری ب بـــا واز ل *ئســـتادا درامـــای توركی بشـــوەیكی فـــراوان خزاوەتـــ نـــو مای كـــوردی، سرچاوە باوەڕپكراوەكانیش نایشارنوە پشتوخۆ پاتی توركیا راستحكوم ك تی لیی ھو ئامانجانوەی ئـــبۆ ئ توایوە بگا، تۆ پو درامایانگای ئرھمـــان ئـــو كارەی حكومتـــی توركیا دەیـــكا، وەزیفی حكومتـــی ھرمیش

ب؟- ئگـــر حكومتـــی توركیـــا بو ئاراستی ئیش بكا، یا كۆمپانیایك وەكـــو ھاونیشـــتمانیكی توركـــی كـــتوێ بیـــكا، یـــان حكومبیـــلپشت ئو بابتوە ب و بیوێ بیكا، ھقی خۆیانـــ وەكو تورك، چـــۆن ئمـــش ھقـــی خۆمان و ســـد لســـد لگتـــام كلتوورو نیشـــتمانی و ھاونیشـــتمانبوون خۆمـــان و ھمومكانی گنجان و ژنان و سیاسییكان و خوناكانمان لرگای دراماكانمانوە یكم جار پشكشی میللتكمانی بكین و ھوشیاریان بدەین لسر ئمنی قومی و ئرك نیشتمانییكانمان، ب دنیای دەرەوەی خۆشمان بین ئمـــش میللتكـــی حریقیـــن و خاوەن ئو كلتوور و سیاستین و ئوە ستراتیژمانو ئمش ھین، دەروازەیك و پنجرەیكی زۆر وا بۆ گیشـــتن ب دیالۆگ كردن ك لكدا یوەكانی دیكتڵ نگل

پنجرە ھرە واكانی ھونرە.* وەكو باسمانكرد، ئوە حكومتی توركیا كاری وا دەكا، كچی ئاگادارم وەزارەتی رۆشـــنبیری ١٣ درامـــای برھمھنـــاوە ئاســـت و رووی نمایشـــیان نییو ئستا لـــ چكمجكانی ســـتالیتی نورۆز كوتوون، چ براوردك لنوان ئو دوو

جۆرە كاركردن دەكی؟وەزارەتـــی لـــ نازانـــم رـــك -رۆشـــنبیری چ باســـ، بـــم ھر كسك ب عیشـــقوە ئیشی كرد دوور ل ،می باشـــی دەبـــرھب نمیـــزاج و ئیداریات و خزم خزم و ئیشانی، ئتۆ ئیشی باش دەكلناو چكمج جیـــان نابتوە، لبرئـــوەی ئوەنـــدە گـــورەن نكانیـــان دجكمچ خۆیـــان ل

دەرەوە.بشی یكمتبینی: ئو دیدارە لدوای پخشكردنی ٨ ئقـــ لـــ دراماك ئنجـــام دراوە، لبـــر گرنگـــی ریپۆرتاژەكـــی ژمارەی رابردوو نكرا ئو دیدارە بوبكینوە.

كجوان رشی فقینر سوارە : دراما دۆبالژكراوەكان دیوی راستئاسۆ عوم یكرشی فقینی كورد، درامای كوردی دیوی راستمنین بۆ ئ

رەزاو رەمزان بب ناز

ساك لموبر و ل ٢٠٠٩/٥/٣١ ھونرمندی دەرھنری بواری شـــانۆ و دراما "حوســـن

میسری" بۆ یكجارەكی مائاوایی لكردین.حوسن میسری ئو دەرھنرەی بۆ یكمجار ل درامای كوردی توانی ژووری خوتنی پیاو و زاتن ئر بدا، حوسو ئافرەت نیشانی بینمزنـــ بوو ك بـــ دراماكانـــی "خۆرنوازان، رەشـــی پۆلیـــس، وەســـتا جومعـــ..." توانی ،ندرامای كـــوردی دابھ كی نـــوێ لقۆناغئو بـــوو توانی دوای زەمنك دابانی نوان شـــارەكان، شانۆگری ھارون ب كوردستاندا بگـــێ، لبرئوەی میســـری كوردســـتانی

بوو.داخكم حوســـن مائاوایی لكردین و چیتر ناتوانین داھنانكانی ببینین، داخكم میسری گیـــان دوای تۆ ئوە درامای "رەزاو رەمزان" بـــ نـــاز كوتـــووە و بینرانیـــش بـــ ئاگاو باوەڕنكـــردوو ل كۆچـــت چاوەڕوانی بینینی ئـــو دراماین، ئـــو رەزاو رەمزانی بیار بوو "٢٠٠٩/٦/٣" دەســـت ب ونگرتنی بكی، كچی ئســـف مردن ب بزەییان دەســـتی نا قوڕگت و ژیانی لســـندیوە، ئو ژیانی لپاڵ ھموو جوانی و ناشیرینییكانی ھونر و ھموو ئو شڕانی پیان دەفرۆشتی، دت ت و دیاكۆی خونچی باخی دنی گوچیم ب

تازە پگییوەكت خۆش بوو.میسری گیان تكا دەكم، دە ھسوە و وەرە من و برادەرانی خاك و ئحی كوڕە گورەت چاوەڕوانتین، تھا خلیل رزی لنراو حزی دەكـــرد تۆ لوێ بـــی و ب ھمووان ب ئوە میســـری بـــوو منـــی ھنایـــوە گۆڕەپانكو بـــ رۆـــی "حاجی ئكـــرەم" ب بینر ئاشـــتی

كردموە. وە برادەرانت لوە میسری گیان ئسدە ھســـلمانی خریكی دامزراندنی مای شانۆی كوردن، ھموو چاوەڕن تۆ بی و كرنڤای

دەستبكاربوونیان بۆ سازبكی.ســـح داودەو كركووكییكانیش چاوەڕن بیـــوەو كرنڤای جوان و قشـــنگیان بۆ

سازبكی.خۆ كوفـــرە یارۆ لبیر بكین، ئوە ئمســـاڵ خوندنـــی تـــواو بـــوو، چاوەڕیـــ بیوە و

.مژدەی دەرچوونی خۆیت بداتمیسری گیان خۆزگ دەھاتی و لوێ دەبووی، چیمنی گوـــی باخت پشـــانگایكی تایبتی

كردەوەو پشكشی رۆحی تۆی كرد.قوربـــان گیـــان ئـــی نازانـــی ئـــوە ئحـــی كـــوڕە گـــورەت خریك دەچتـــ كان و ئو فیلمی مۆنتاژی كردبـــوو "با بیگۆڕین" لوێ

وەرگیراوە.عبدولـــی حمجـــوان و كاوە قادر و ھموو ئكترانی تۆ چاوەڕتـــن، ئوان باوەڕ ناكن ،بدایك نزان لوە و رەزاو رەمیـــیتۆ نچاوەڕوانیمـــان وەرەو گیـــان میســـری دە

بەونوە. بـــرام میســـری، تـــۆ ون بوویـــت و درامـــا لخاك ون بوو، دە ئازیـــزم وەرەوەو موژدەی دەســـتكردن ب كارمان بدەی، گر لشـــمان تـــووڕەی و بیارت داوە بـــۆ ئبد نییوە، توخـــوا بـــ چیمن بـــ بـــا "رەزاو رەمزان"

.دایك بل

ھونرمند ئاسۆ عومر سوارە

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

13

ھرچندە لدواتر زیاتر باسی ستانسالفسكی دەكم، چونك بڕاستی رۆكی كاریگری ھبووە ل پشخســـتنی شـــانۆ و دانانی میكانیزمكی

زانستی بۆ ئكتر و نمایشی شانۆیی. دەب ئوە بزانین ستانسالفسكی شانۆی ل ھونرەوە كورد ب زانست، ھرانو برەتادا شانۆ پشتی بس ر لھ چونك ،ھرەوە بۆ پیشـــب لبستبوو، ك رگی راھنان و كاركردنی ب بردەوامی گشیان دەكرد، ئو شـــانۆیی ئكتری تازە پگیشـــتوو ل ئكتری خاوەن ئزموون شت فردەبوو، بم ل سردەمی ستانسالفسكییوە وات سرھدانی ربورتـــواری شـــانۆیی فربوونـــی ھونری شـــانۆیی گواســـترایوە بۆ پیمانگاو گروپكان. وایلھات قوتابی شانۆ ل دەرەوەی تختشدا فری ھونری نواندن دەبت و لسر تختشدا الین تیۆریك ب شوەیكی پراكتیكی ئنجام دەدات و سوودی ل وەردەگرت و شارەزایی كون و

كلبرەكانی ئم ھونرە دەبت.ھر ئم دابشـــكردن زانســـتیانی ستانسالفسكی توخمكانی نمایشی شـــانۆیی بووە مایی دروســـت بوون و ســـرھدانی بیروڕای جیاواز و دیـــاردەی تـــر، چونكـــ ھر ئزموونـــك یان ھـــر دیاردەیك كاری لسر الینكی ئو توخمان كردوو ھوی ھگڕانوەی دا، دەرھنر ت و لكانی نمایشی شانۆیی بگرنموو الیر ھسیدا دەســـت بوھئزموون شانۆییكان یان ب واتایكی تر ل شانۆی ئزموونگری زیاتر دیكتاتۆران كاری كردوو ھوی تكشـــاندنی س توخم سرەكییكی شـــانۆی "ئكتر، دەق، بینـــر"داو دووبارە ھوی ركخســـتنوەی داو كردی ب توخمی ناوەندی، زیاتر بایخی ب ســـینۆگرافیاو تكنیككانی تـــر داو ویســـتی ئو پشـــكوتنی ل بـــواری تكنیكی ھیـــ ل بواری شـــانۆداو دەســـتبری بكات، ھر ئمش بووە مایی ســـركوتن و ی كنوو ھوت، ئرككانی سوھ وەی لخۆشـــكردن بۆ ئگردەیدا بۆ زابوون و تكشاندنی س توخم سرەكییكی شانۆ، ھر لم بارەیوە نووســـری سووری "فرحان بلبل" دە: ئم سركوتنانی دەرھنر ك ل ســـدەی بیســـتم ب تایبتی كۆتایی سدەك بدەستی ھنـــاو ســـركوتنكی گیشـــت لووتكی ســـركوتن و بـــووە ھۆی سرھدانی سرەتای تكدان و تكشكان، بمش شانۆی ئزموونگری بووە وارســـی راستقینی نك ھموو ھوكانی نوكاری ل سدەی بیستم، بكو ھموو زانستكان مرۆڤایتی ل شانۆدا و ھودانك بوو بۆ سرلنوێ دروستكردنوەیان، ھروەھا خانم رەخنگری فڕەنسی ل" :دەكات و دە وتنشـــكم پباسی ئ وەیم شـــپاتریس پانس" ب"شـــانۆدا زیاتر بایخ درا ب الینی ســـتاتیكی بو پگیی ك برھمی ھوڵ و كۆششـــی پشـــووترەو گ بووەو برەوەی پدراوەو دەدرێ ب بینر یاخود بینر وەریدەگرێ. ئمش برھم و كۆششی ئندازەو دانرانی ھونرەكانی ترە ھریك بكاری خۆی ھدەست و ل ئنجامی

تكو بوون و ركخستنی كارەكان، كاركی یكگرتوو دت برھم.شـــانۆی ئزموونگـــری ب شـــوەیكی ئوتۆ مامی لگـــڵ ئكتر كـــردووە، كـــ زۆر رۆی پـــداوە وات بایخكی زۆری بـــ ئكتر داوە، ئم بایخش ل جستی ئكترەوە دەست پدەكات بایخی بھموو بشكانی جستی ئكتر داوەو ھمیش ل ھوی ئوەدا بوو ئكتر ب و بتوان ك بشیموو جووبۆ ھ وتۆ ككی ئیستخاوەن ج تبب ل ر ناتوانكتش ئمكان بكات، بتحا وە گوزارشت لجوانترین ششانۆی ئزموونگری بشدارییكی كاریگری ھبت ئگر راھنانكی زۆری نكردبت ولشی خۆی ب شوەیكی زانستی رانھناب. ئوەتا ھریك لو دیاردان ب شوەیك ل شوەكان بایخیان ب ئكتر داوەو خی بی بایكتی بیرۆكوانینی خۆی و بۆ خزمی تپیان بكریھئكتر داوەو ھوی داوە ل رگی راھنانوە بیكات توخمكی سرەكی و كاریگری بۆچوون و رەوتكی. ھوڵ دەدەین ل بۆتی باسكردنی دیـــاردەكان دیاردەكان باســـی گرنگی ئكتر و چۆنیتـــی مامكردن لگیدا بكین، چونك رەنگ ل دیاردەیك بۆ دیاردەیكی تر بایخكان جیاوازییان ھبت و گرنگییكانیان جیابت. بۆ نموون ل شانۆی ھژاری كرۆتۆفســـكی مامكردن جیاوازی ھی لگڵ شـــانۆی مایرھۆد یان شـــانۆی پشـــەو یان ئوانی تر، راســـت لم دیاردە نویان بایخكی زۆر ھبـــووە ب ئكتر، بم ل دیاردەیك بۆ دیاردەیكی تر ھروەك وتمان جیاوازی ھی. دیاردەیك یان شوازك ب تنھا پشت ب ئكتر دەبست و گوزارشتكان ھمووی ب جستی ئكتر دەكات، كچی دیـــاردەی تر ھی لـــ پاڵ ئكتر بایخكی زۆر ب ســـینۆگرافیا دەدات ویستی بپ م دیاردانباســـكردن ل یان مۆســـیقا یان رووناكی، راســـتلكۆینـــوەو وتـــاری زۆر ھی، بـــم ھوڵ دەدەین بۆ ئاشـــنابوون و ت بكورتیش ب ر بین گباســـیان بك كی كی م دیاردانناســـینی ئتایبتی ئو دیاردانی گرنگیكی زۆریان ھی ل گشسندنی شانۆ و بردەوامی ئزموونگریت و برپاكردنی شۆڕشی نوكاری ل شانۆدا.

ئزموونگریت ل شانۆ (١١)

ھیوا سوعاد یونس

رون

ھ

ھونرمنـــدی گۆرانیبـــژ گۆران ســـاح تایبتـــی زۆر دیداركـــی لمیانـــی درخانـــدا، بـــاس لـــی بنامـــفتھئزموونـــی كاری ھونـــری خـــۆی دەكا، ھـــروەك وەمـــی زۆرـــك لو قســـو قســـۆكان دەداتـــوە كـــ رووبڕووی

بوونتوە...ئا: ھونری بدرخان

ندانی دیكرمی ھونزۆرب جیـــا ل *ل گۆرانیكی ســـینگ دەســـتت بكاری ھونری كـــردو برھمكـــت دەنگكی باشـــی دایوە، دوای دبلۆم لشانۆ چۆن

بوو بیاری ئو كارەت دا؟- مسلی سینگ ناتوانم حوكمی ئوە بدەم ك برلمن كردوویتی یان نـــا، بم ك مـــن كردم پاش دیراســـیكی زۆر زۆر بوو، پاش ٥ ســـاڵ خوندنم بوو ل پیمانگا، دوای ئوەی ك ل پیمانگا تواو بووم بیرم لوە كردەوە برھمك وەی كـــم، دوای ئـــتۆمـــار بكـــســـوپاس تۆماركرد برھمكم بۆ خوا سركوتنی بدەست ھنا، ئیتر پلم نكـــرد، رەنگ رۆژك لـــرۆژان پشـــیمان نبـــم لوەی كردووم، چونك پشـــیمانی الی

.ك نییمن شت ـــن میســـری كۆچكـــردوو دەحوســـ *لھمـــوو كاركم پشـــیمانم بۆ ئوەی

لداھاتوو كاری باشتر بكم؟- لگـــڵ رـــزم بـــۆ گۆڕەكی و جوانكانـــی، مـــرھب ھمـــوو نخـــر مـــن دەم پشـــیمان نیم لھر ئیشك ك كردووم، وەكو ھیچ لشـــیمان نیم لگۆرانیش پگۆرانیكانم، بم ھر برھمك كـــ دەیكـــم وادەزانـــم یكمیـــن برھمم، بھمان ھزو روحی برھمی یكم ئیشی بۆ دەكم، ھـــر برھمكیـــش كـــ دەیكم الی مـــن یكمیـــن برھم، ھر برھمكیش ك دەیكم حیسابی ئـــوەی بۆ دەكم كمن تنھا ئو ویستواو، پو تیم ھمرھبھموو ھزكمی تیا سرف بكم، ھـــر برھمـــك ك پشكشـــی دەكـــم الی مـــن تازەیـــو یكم

.مرھب* بم ئگر برھمی ئستاش لوەی پشـــتر باشـــتر نب، پتوانیـــ ئوە

خۆدووبارە كردنوەیو كاركی زیادە؟- وەكو باشـــتر نبوون، شاھدی ئوە دەدەم وەكو ســـینگ دوایین تـــراك بوو كـــردم، وەكـــو الینی و دەنـــگ بتایبتـــی ھونـــری شـــوازی گوتـــن پم بـــاش بوو، زتـــر بوو لھز بم وەكو ھبـــبرھمكانی دیكم، ئوەش مانای وانیی من نرخك دابنم و بم ئو ئیشـــ خراپ بـــوو رادم لســـر ئو ئیشـــ خراپـــ، بپچوانوە باش وەرنگرتنـــی ئو تراك الی و تراكویستی ئكی و خۆشنخالی خك بشـــوەیكی گشـــتی م ككمرھمن كرد بۆ بوای لیكمین ئلبووم ھزكی زۆرتر و وەمكـــی باشـــتر بـــۆ ھموو ئو خۆشویســـتانی ك چاویان لئیشـــی باشـــ، یانی ك كسك بمن دە ئـــو برھمت باش ســـو كئ بـــوو، مانای وانیینرقی لمنو رەفزی ئیشك دەكا، مانـــای وای ئو چاوەڕی شـــتی باشـــتر دەكا لمـــن، كواتا بپی ئیمكانیت ك ھم دەتوانم ئیشی باشـــتر بكم، ئگرنا ھودەدەم، مسلی موســـتحیل لالی من نیی، دەتوانم بم ل ئلبوومكم ھزكـــی زۆرم ســـرف كردووە، چونكـــ یكمیـــن ئلبووم، ھم تكنیكـــی و ھونـــری لالینـــی و مـــادی، ھمـــوو شـــتكم داناوە ك بن ،لبوومـــو ئنـــاوی ئپلتنھا مـــن ھموو ئو كســـانی لگـــڵ من لو ئلبووم ئیشـــیان كرد، ھموو ئو خۆشویستانی ئاگایـــان ل دەســـتپكردنی لدانی ســـتۆدیۆ ك م تۆن بـــوو لكـــیباوەڕبكـــن پكـــرد، دەســـتمان لبوومـــو ئن بـــك ھـــســـانكمانـــدوو بوونـــ كـــ ھیـــچ كاری

ھونرییان نكردووە.* ل بئنجام گیاندنی كلیپ جیاواز لـــ ھونرمندانـــی دیكـــ كاردەكی، بـــ تایبتـــی لـــرووی ھبژاردنـــی

لۆكیشنوە، ئامانجت لوە چیی؟- بـــر لھموو شـــتك ســـامان دەرھنـــرو وەكـــو عدنـــان كند ساك ماوەی چرامانكامبیكـــوە كاردەكین، تا ئســـتا ی ٧٠ كاری كلیپمان زیاتر بنزیكئنجام گیاندووە بۆ ھونرمندان،

بھـــاوكاری كۆمـــك بـــرادەری بتوانـــای وەكـــو "كاروان زامدار، سامی كاك، بۆتان عبدو، كارزان فیســـڵ" ك ئم وەكو گروپك كارمـــان دەكـــرد، بـــۆ مســـلی دۆزینـــوەی شـــونیش بـــۆ كلیپ ئوەیان دەگڕتوە بۆ ئو ھموو گڕۆكیـــی من ھم، دەچم زۆر شون، دەموێ بگم دوورترین خای ئو وت، تا ئو شونانی نمدیوە بیانبینم، لوانی زۆرجار ك، لنشـــو چووبین پیاســـ برگای خۆمان دیمنكی جوانمان بینیوە، دابزیوین، وەكو عادەتیش كـــ كامرامان پبووە ســـیرمان یوە ســـوودی ھئ كـــردووە كبۆ كلیـــپ، ئیتر كـــ گڕاوینتوە چنـــدی پ چـــووە ئیشـــمان تدا

كردووە.* بۆچی كلیـــپ یكك ل گۆرانیكانت ل لوبنان ب ئنجام گیاند، لكاتكدا خۆت دەی كاركردن ل كوردســـتان زۆر

ئاسانتر و باشترە ل دەرەوە؟- بو پیی باشترین گۆرانیبژی گنجی ساڵ دەرچووم برادەرانی وەزارەتـــی وەرزش و الوان پیان باش بوو بتوانین لوێ كاربكین، وەكو كلیپیش پموای كاركی باش بوو، بـــم وەكو شـــوازی ئیش ـــك كتناعق یشـــتمكـــردن گماندوبوونـــی زۆرە تـــۆ ل وتك ئیـــش بكی تیـــدا بگانـــی، یان ئوەتـــا دەبـــ پارەیكـــی زۆریان بدەیـــ، یانیـــش زۆر پیوە ھیالك

دەبی. مـــووی لـــكانـــی خـــۆت ھمرھب *ســـتۆدیۆكانی كوردســـتان تۆمار كردووەو بایخكی زۆریشت ب مۆسیقا داوە، تۆ چ براوردك لنوان كاری میوزیك لناو

كوردستان و دەرەوە دەكی؟- مـــن دەم زبدانـــی وتی خۆم ناگۆڕموە ب ھموو باخچكانی دنیـــا، لبرئـــوەی منیش تاككم مـــن ئگـــر ،گایـــكۆم لـــو ل م ككــــــك نژەنیار دان بـــكوردســـتان، ئی كـــ دان بمن بن كـــ من ۆگرانیبژكی كوردم، ئـــو برھمانی ل ئلبوومكم كاری میوزیكـــی بـــۆ كـــراوە، كـــ شـــكردنی زۆرترین تـــراك لدابیاســـین محمـــد برھمـــكان ن بـــبـــاوەڕ بكـــ كردوویتـــی، شـــوەیكی زۆر ئكادیمی ئیشی كردووەو بۆ ھمـــوو گۆرانیكان نۆتی نووســـیوەتوەو زۆرترین ژەنیـــار بشـــداری تیا كـــردووە، یك ل ژەنیارە ھـــرە دیارەكان برھمكی بـــوو، عبدولقـــادر من ل الین خكانك بیستراوەو خۆیـــان ژەنیـــاری توركـــن، باوەڕ كامو لئ وان گوتوویانن ئبككـــراوە، ئســـتنبۆڵ ســـتۆدیۆی كچـــی من لـــ كوردســـتان كارم كردووە، یكك لـــو برادەرانی لگڵ ئو ستاف توركیو ئستا لـــ ھولـــرن داوای لـــ محمد كردووە یكك لـــ برھمكانی ئو ل كوردستان تۆمار بكا، ھتا ئـــو زۆر راشـــكاوان گوتـــی ئو ئیش باشان ل كوردستان دەكرێ بۆ ھونرمندەكانتان دن توركیا.

* پـــت وانیی چوونـــی ھونرمندانی كـــورد بۆ توركیا شـــتكی تقلیدیو وا تدەگـــن ئوەی لـــ توركیـــا كار بكا

شوھرەت دن؟- ئگر چوونت بۆ توركیا لسر بنمـــای ئوەبـــ تـــۆ ھونركی ،ی ئاســـاییش بكشـــكبـــاش پ كـــ "عمرودیـــاب" لبرئـــوەی

ناوبانگرەبی بكـــی عژگۆرانیببۆ یكك ل تراككانی ك پویست دەكا لوان سۆلیستك ل ئوسترالیا دن، بم ئگر لسر بنمای ئوەبـــ ك كوردســـتان ژەنیار و ھونرمندی تیانیی، زۆر ھن، لبرئوەی كوردســـتان ژەنیاری زۆر بتوانـــای تدایـــ، نموونش بۆ قســـكانم گورە ھونرمندی فـــارس "موعیـــن" ل كوردســـتان لگڵ ژەنیارانی كورد كۆنسرتی كردو دانیشی پیانا، بم بداخوە بـــردەوام كـــورد رقی لـــ ماڵ و بھـــرەو توانـــای خۆیتـــی، یانی ئوەندەی بیر لوە دەكنوە یكتر

بشـــكنن ئوەنـــدە بیـــر ناكنوە پناســـی ھونرمندانـــی خۆیان ب باشـــی بكـــن و ھونرمندانی خۆیـــان خـــۆش بـــوێ و رـــزی توانـــای یكتر بگرن. تـــا بمنم و بتوانم ل كوردســـتان ئیش دەكم و ھونرمندی وامـــان ھی زۆر لو ئاست گورەترە لگڵ من و

ھونرمندانی دیك كاردەكن.ھونرمندانـــی زۆری لشـــاوكی * ،وەیڕری كوردی بنج بۆ نـــاو ھونگتۆ ئو لشـــاوە چـــۆن دەبینی و چندە خۆت پاراســـتووە ل كۆپیكردنی ئاوازی

راستوخۆی غیرە كوردی؟- وەكو ســـیفتی ھمیشیی خۆم قســـ لسر ئیشـــی ھیچ كسك ،یم ھم چـــاو و گوم، بناكـــزۆر دەـــم ھاوتیـــك وەكـــو گۆرانیـــم گوێ لبووە تا گۆرانیبژ دەســـتی پنكـــردووە نمزانیـــوە گۆرانی كوردیی، ئوە رۆژگارك و شتند لموومان چھ ت كدادپشیمان دەبینوەو لگڵ ئوەش ب توركی، ن ب ند نرمنیم ھونفارســـی و ن بـــ عرەبی گۆرانی بت، مبســـتم ل دابشـــكردنی راشـــكاوان زۆر ،میوزیكـــتراككانـــی لـــ یكـــك دەیـــم م یادی تـــۆ، ككـــلبوومنـــاو ئگۆرانیك ئاوازی ربین جمالو ســـابیرەوە، رـــدار ھۆنـــراوەی لالین محمد یاســـینوە كاری دابشـــكردنی میوزیكی بۆ كراوە، ،نات میوزیكس كستایلی گۆرانیك ستایلكی توركی، بم ئستا لـــ توركیـــا بـــاوەو ئســـی ئـــو ســـتایل زۆر دوور و درژە، یانی بـــ تنھـــا تایبت نیی بـــ تورك، بم ئوان ناویان ناوە "ســـنات" ك ئو ســـتایلمان واكرد ندەكرا ب ستایلكی دیك بكرن من دانی پیادنم ئـــوە ســـتایلكی كوردی نیی، بم برھمكانی دیكم با

.واھیدەر بگر گگو* ئـــی ئگـــر بگوترێ بشـــی زۆری برھمكانی گۆران بۆنی توركی لدێ،

دەی چی؟

بكرێ و ب یو قسئ یوانل -ویژدانی نیی، چونك ھونرەكمان كوتۆت ژـــر كاریگری زۆر لو ھونرانی چواردەورمان، پشـــم شـــتكی ھ نیی، چونك ھونر بربوەو دەڕوا بدەســـت من و تۆ نیی، ك گوت ل شتكی خۆش ،ی خـــۆش نییناتوانـــی ب دەبـــیكم شت الی من ل ھونرەكم ،كی پوخت و باش و خۆششـــتچونك گوی ئو خكی ئســـتا ل وتـــی من، ھموویـــان گوی كسانكی ماندوون و پویستیان بـــ حســـانوەی، ئگـــر بۆنـــی برھمكی توركی ل گۆرانیكانی

زار نابم، چونكرمی شپ من بھونرمندمان ھی بۆنی ھورامان و شـــاخكانی كوردستانی لدێ، بم من بپـــی توانا ھودەدەم برھمكانی من بھیچ ستایلكی ،رەبی و فارسی بچتوركی و ع

.وێ كوردی بدەم* لو ئلبوومتدا گۆرانیكی فۆلكۆریت

گوتۆتوە، ھۆكاری چی بوو؟- لھمـــوو برھمكـــدا ھكی گشتی ھی ناتوانی لی دەربچی، بـــم دەتوانـــی جوانـــكاری تـــدا و گۆرانییرچـــی ئـــگی، ئبكـــلالیـــن زۆرك لـــ ھونرمندان گوتراوەتـــوە، بـــم مـــن لبر ٣ بنمـــا ئـــو گۆرانیـــم گوتوە، یكمیان وەكو تۆن دەمتوانی بیم، ،یو ریتمزم لوەكو ریتم خۆم ح م داواكاری دایكـــم بوو، كیســـھزارەھا دایك ھیـــ حزی لو گۆرانییی، كردم و لی پشیمان نیم، دەتوانم ب خزمتكی باشی گۆرانیكـــم كـــردووە، ھـــر ھیچ ككی باش گۆرانیكنیكت ب بنتۆمار كراوە، ئگر كموكوڕیشی ھی ھردوو دەســـتم بند دەكم و بـــداوای لبووردنـــوە دەـــم بمبـــوورن تنھا دەموێ خزمتی

گۆرانیك بكم.* لـــڕووی داراییـــوە یكم ئلبوومت چۆن برھم ھنا، تۆ ب كسكی نزیك وایا كرز ناسراوی، كتی بدەس ل

بوون ھاوكارانت لو ئلبووم؟- راست ل دەست زۆر نزیكم و م لت ھدەگیر زم لزۆریش رالین حكومت و ھم لالین حزب ب زۆربی حزبكانوە، تنھا ئو رزەم لیان دەوت، پارەم ل ھیچ كس نـــاوێ، زۆرجار ھـــاوكاری معنوی زۆر باشترە ل ھاوكاری مادی، ئوەش دەم ئگر رز و خۆشویستی خكیش نبووای بۆ من ل كسكی ئاسایی زیاتر ھیچ ندەبـــووم، ئو خۆشویســـتیی رەكیكی سیگكۆ كیشـــخلپشـــتم، بـــردەوام و بـــردەوام ھانم دەدا، ھرچنـــدە ن لالین

حكومـــت و نـــ الیـــن حـــزب و ھیـــچ برپرســـك و نـــ لالیـــن راوـــژكاری ھونـــری ســـرۆكی نكـــراوم، ھـــاوكاری حكومـــت

.كردبداواشم ن رەنگ* بۆ داوات نكردووە؟

- پویست ناكا داوای بكی، ئوان چاویـــان ھیـــ، ئیشـــی حكومت خزمتكردنـــی حكومتـــ، وەكـــو ھونرمنـــد پموایـــ ئرككانـــی خۆم رادەپڕنـــم و بردەوامیش دەبم ئگر ئوان ھاوكاریم بكن یـــان نكن، رۆژك لـــ رۆژانیش بـــاوەڕ ناكم گلیـــی ل حكومت بكم، چونك دەب ئوان شعوری

گۆران ساح: زبدانی وتی خۆم ناگۆڕموە ب ھموو باخچكانی دنیازبدانی وتی خۆم ناگۆڕموە ب ھموو باخچكانی دنیا

ئوەیان ھب خكانك ك ئیش دەكن، چۆن ئیـــش دەكـــن؟ داھاتیـــان لكوێ دێ؟ تا ئســـتا من ب تنھا بۆ كلیپكانی خۆم كـــ زۆربی لســـر ئركی خۆم بووە، نزیكی ٤٠ تـــا ٥٠ ھزار دۆالرم ی لو پارەیدەر لرف كردووە، بســـئلبوومك سرف كراوە، سیدیكش لســـر ئركی خـــۆم و كۆمپانیای ڤین ھیـــچ ھاتـــووە، برھـــم پرۆدەكشـــن

پارەیكم ل حكومت وەرنگرتووە.* بـــم ھواك بوبۆوە كـــ تۆ پارەی ٦ گۆرانیت ل وەزارەتی رۆشنبیری وەرگرتووە و تا

ئستا برھمت نھناوە، چند راست؟ نووســـو برا رۆژنامم بـــزدەكـــح -بـــم ك تۆزـــك ورد بـــ لبرئوەی ئو نووســـراوەی بدەســـتی گیشـــت بـــوو لـــ وەزارەت، نووســـراوەك كۆن بوو، دووەم ناوەرۆكی نووســـراوەكی نخوندبـــۆوە، چونك ئوە نووســـراوە دیارییـــك ئـــوە ھـــاوكاری، وەكـــو لالین فلكدین كاكیی بۆ من وەكو گنجـــك كـــ دوای ئـــو ھمـــوو كارە ھاوكاری نكـــراوم، بم ك برادەرانی ری میوزیك كتـــی ھونـــرایوەبڕب

نووسیویان ٦ گۆرانی وەكو سیستمی ئیـــش نووســـیویان، دیـــارە ئوانیـــش ك كنووسزمانی رۆژنام دەترسان ل ـــن ھاوكاری كـــراوە، یانی گوناه نییبئگـــر ھاوكاری بكرـــم، لگڵ ئوەی ھونرمندانـــی بگانـــ دـــن بـــ دەیان ن، كتی مـــن دەبو ر دۆالر لدەفتـــ ،یندی دیكرمقی من و دەیان ھونھبـــم رۆژك لـــ رۆژان كس قســـی نكـــرد، مـــن داوای ھقی خـــۆم ناكم، بكـــو دەبـــ ھقم بـــدرێ، چونك ئو پارەیـــی لـــو وتـــ ســـرف دەكرێ، ھقـــی من و ھزارانـــی وەكو من و ئو

شھیدانی ك خونیان رشتووە.* تحدا دەكی ك پارەت ل ھیچ برپرسك وەرنگرتـــووە، كچی بوكرایـــوە و تۆ یك ملیۆن دینارت ل برپرســـك وەرگرتووە، ئی

ئوە چیی؟- ئو ملیۆن دینارە تنھا دیارییك بوو ك وەكـــو خودنكارك وەرمگرت، نك وەكو ھونرمندك، من نرخم دانناوە لســـر ھونری خۆم، ئگر كســـك ملیـــۆن دۆالر بداتـــ مـــن، بـــم بزانم بقـــد ســـری دەرزیـــك ھونرەكم دەوڕوشـــن قبوـــ ناكـــم، ئگـــر دەكا ھونرەكـــم خزمتـــی بشـــزانم سوپاســـی دەكم، بـــۆ ئاگاداریتان زۆر كـــردووە، كم نشـــتم بۆ ھاتـــووە قبودنیام ئگـــر بۆ زۆر لـــ ھونرمندان بچـــ قبوـــی دەكن، بم من لســـر حیســـابی ھونرەكو كســـایتی خۆم

ھیچ شتك قبوڵ ناكم.

گۆران ساح

راست ل دەست زۆر نزیكم و زۆریش رزم ل دەگیرت، ھم ل الین حكومت و ھم لالین حزب ب زۆربی حزبكانوە، تنھا ئو رزەم لیان دەوت، پارەم ل ھیچ كس ناوت

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

14

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

غازی حسن نووسر و رۆژنامنووسكی لناوەڕاســــتی ئزموونــــو خــــاوەن ھشتاكانوە دەســــتی قمی گرتووەو لــــ خۆشویســــتی و گورەیــــی رۆژنامو نووســــینوە، درژەی بكارەكــــی داوەو رۆژنامــــی سرنووســــری ئســــتاش

"بارزان"ە. لسر چند پرسكی رۆژناموانی گرم و نمانی خونری جددی و قۆناغكانی

خوندنوە دواندمان.

ئا: عبدولەحمان معروف ك بـــۆ رووت لـــمـــوو شـــتھر لبـــ *

رۆژنامگری كرد؟- رەنگ برككوت بت رووم لم پیشــــ جنجاڵ و قورس كردبت، ئوە ل زانكــــۆی بغدا دەمخوندو لوش دەســــتم بــــ بوكردنوەی لگــــڵ كــــرد، نووســــین یكــــم میشك برادەری ھاو پۆل ھندھباســــی خوندنــــوەو نووســــین و ئوكاتیــــش دەكــــرد، رۆژناممــــان ئز لركخســــتنی نھنی شۆڕشی كورد كارم دەكردو بوكراوەكانی شۆڕشم بدەست دەگیشت. ھتا لبغداش ئو دەست و ئو دەستم بــــ بوكــــراوەكان دەكــــرد. گرینگ لدەرنجامی بشداری لشۆڕش و ھستی گنجانی پشكتنخوازی، لــــ چۆنیتــــی نووســــین و بیــــرم دەركردنی رۆژنام یاخود گۆڤارك دەكردەوە. یكمین جار ھر تنیا رۆژنامــــم بۆن دەكــــرد، لكۆنان، پــــڕو الپرەكانی رۆژنامو گۆڤارە فدراوەكانــــی گرەكــــی رووناكی و ھندــــك گرەكی دیــــم لھولر كۆدەكردەوە. لھموو شــــتك پتر گرل ندەوە، كم دەخوو شتانئبدەم رۆیشتنوە دەمدۆزینوە. لت ناشــــارموە، لبر كمدەرامتی و نبوونی خوندەواری لما كمان ئیســــماعیلی شــــھیدبوونی دوای ئــــو كــــ بــــرام، جوانمرگــــی خوندەواری ھبوو، دەیخوندەوەو لگل شــــۆڕش پیوەنــــدی ھبوو، ھیچ دەرفت و شونك و كسك نبوو، رۆژنامــــو كتب و گۆڤاری ئامادەیی، یشــــتمتاگ لوەرگــــرم. ئیتر دەرفتی پیشــــت بخۆبســــتن و ناسینی كتب و رۆژنامم چاكتر

لبردەم واالبوو. پیوەندیــــم ب شــــۆڕش و كاركردن سۆسیالیســــت لگــــڵ حزبــــی لــــ برپرســــتی دواتریــــش و زەحمتكشــــان ھاندەری سرەكی بوون، بۆ ئوەی ل ئرك و پیامی رۆژنامــــ بگــــم، خۆشــــم بوــــت و لشــــی نزیك بكوموە. ئم نك ھر تنیا رۆژنامگریان ال گورە كردم، بك وایان لكردم ك سای ١٩٨٩ لناو شاری ھولر گۆڤارك بناوی ژیلمۆ ب نھنی بھاوكاری م لكی ھاوڕســــنــــد كڵ چگل مم. ئكانی حزبی دەربككخستنرچند مانگك بردەوام بوو. ھستی كوردایتی و كاری سیاسی ھانیان دام بیــــر لرۆژنامگری بكموەو ل راپڕینیــــش ك لزیندانی بعس دەربــــازم بــــوو، دەرفتكی زینم بۆ ھكوت ك راســــتوخۆو ئازاد بكوم نو كاری رۆژنامگرییوە. قینری راستگرۆژنام م وایمن پباشــــترین ھۆكارو ربازە بۆ برەو و گۆڕانكاری للگشخستنی كۆمپژیانی رۆشنبیری و سیاسی. لبر ئوە برەو ئو دنیای ھنگاوم نا..

* بم ئستا بارەك تواو گۆڕاوە ھست ناكیت ئستا كس كس ناخونتوە؟

- لقۆناغی ئســــتادا لتك ھموو ئــــو پشــــكوتن و گشــــكردنی دەرھنــــان و تكنیكــــی لــــرووی زۆربوونــــی بوكردنــــوەو و بوكــــراوەكان و رۆژنامنــــووس دەكوت، برچــــاو لكوردســــتان تنگژەیكی راستقینش لرووی شــــرەف و پابندبــــوون بــــكاری رۆژنامگری راســــتقین ھســــت ،وە نیینیا ئتر بت. ھــــدەكرپ كوە، بتنس ناخوس كك كــــھیچ كــــس دان بكســــیش نانت، ركابرییكی برەو ژر ھی، ئگر

گریــــت، رەنگك نســــكل رەخنھست ببوونیشــــت نكات. لبر ئوە رۆژنامنووسیش بۆ راكشانی گروپــــكان و الیــــن ســــرنجی نووســــرۆژنام خــــودی ھتــــا ھاوپیشكشی، پنا وەبر شوازی ناوزڕاندن و تپڕاندنی ســــنووری ئاســــایی دەبــــات. دەنــــا كســــانك ھــــن رۆژنام دەردەكــــن و ئامادە نین، تنیــــا دوو رۆژنامی جوداش بخوننوە. ھشــــیان ھاوارەكانیان رۆژنامیان بۆ دەخونتوە، لبر ،ختتوارە سم كل وە ئاســــاییئكــــس كــــس نخونتــــوەو تنیا خۆی پ باشترین رۆژنامنووس و ت. من تریش بیامندەرو پواھناگم ئگر كســــك لیك رۆژدا لچند دەزگایك و رۆژنامیك و بواركدا كار بــــكات، كی دەرفتی

خوندنوەی تۆی دەبت.بــــم دەكرــــت بداخــــوە رۆژنامنووســــانیش وەكو تواوی پكھاتكانی دیكی كۆمگ دابشی ر ئایدیۆلۆژیاو گروپ و دەستســــ ینیا ھــــی وا ھجیاكان بــــوون، توەكو مسلیكی بازرگانی رووت مام لگڵ پیشی رۆژناموانی ــــك بــــپل یــــدەكات، ھــــی واھتپڕیــــن ب پرۆســــ گشــــتییكی رۆژنامنووســــی دەبت برپرس و

سرنووسر، ھی واش ھی ھشتا لــــ پرۆســــی نووســــین دەربــــازی ناتــــواو بكوردییكــــی نبــــووەو دەنووست لسرجم بوارە جیاكان دەنووست. ھی وا ھی لسیاست و كشی نودەولتی و مسلی ئابوری و كۆمیتی و ھونری و دەبی وەكو پسپۆرو شارەزا قسئ ،یــــنووســــی واھدەكات. رۆژنامئاســــایی رۆژانــــ چندیــــن بابــــت وەرگرــــت و ناوی گــــورەی خۆی

بسرەوە دابنت.ئا لم حالتدا ك دەتوانت ئاگای كــــی دیكتــــا خــــت ھخــــۆی بل ك یانی ھوا دەكوە. بتنبخوتازە پكوڕە لنیو رۆژنامنووســــی لبــــر نییــــ دەرفتــــی دەكات، ســــرقای و زۆر بابتی بابتكانی وە، چــــۆن ئاگای لتنخــــۆی بخو

خكی دیك دەبت.من پــــم وای رۆژنامنووس ســــر بھر چین و پكھاتیكی سیاسی بــــت، دەبت وەكو كســــایتییكی

قــــوڵ رۆشــــنبیركی و نمونیــــی لگــــڵ ــــمام دووربیــــن و ھاوپیشــــكانی و رووداوەكان بــــكات. كاڤك دەكوینــــ دەرەوەی نسیپو پرسو ئكگشــــتیی بازنبنڕەتیانــــی رۆژنامنووس ل دنیا شــــانو كڕووی ئڕووب ،یانــــھدەبینوە، كــــ وەكو مۆتك بدیار

دەكون. تاكرەوەدا، تۆ خم پرســـیارەی سل *دەخیت ئستۆی نووسر ب پلی یكم

یان نبوونی خونر؟زۆر تــــا كــــم تاكــــخ رەنگــــ -بگڕتــــوە، الیــــان ھــــردوو بــــۆ خونری وشیارو چاالك دەتوانت رەوشــــی لســــر كاریگریــــی رۆژنامو گۆڤارەكان دروست بكات، راســــت خونر دەســــالتی بسر چۆنیتــــی ھبژاردنــــی بابتكاندا نیی، بم دەتوانت لرگی كینی بوكراوەكــــ كاریگریی دروســــت بكات. بــــم من واھســــت دەكم ختای سرەكی دەكوت ئستۆی بھۆی كان، چونكنووسرۆژنامنخوندنــــوەی یكتــــر، ئــــاگاداری پانتایــــی و چۆنیتــــی ھبژاردنــــی بابتــــكان و لكدانــــوەی تایبتی بــــۆ رووداوەكان نابــــن، جــــاری وا ھیــــ لبر ب ئاگایــــی ل یكتر و بایخندان ب بۆچوون و شۆڤكانی

ھاوكارەكانیان، دووچاری لكچوون و خراپ بكارھنانی زانیارییكان و لكدووری بابت لكچووەكان دەبن. بۆیــــ كاتك رۆژنامنــــووس یكتر نخوننــــوە، ئاقــــاری شــــرۆڤكان برتسك دەبنوە. وەكو گوتم ئگر خونر ئامادە بت ب بیركردنوە چواشــــكاری و راســــتبژی وەكو یك وەرگرت، رۆژنامنووســــیش ب وەســــتان و بیركردنوە راســــت و چپ بئــــارەزووی تاككســــی خــــۆی بیــــار دەدات و كشــــكان دەخاتڕوو. وشــــیاری خونر زۆر گرینگــــ، ك نابت لبیــــری بكین، خودی رۆژنام ھاوكاری پكھانی ئــــم جــــۆرە خونرە وریــــاو ژیرە دەكات. بــــم كی و چۆن. گاڤك رەوش گشتییكان ئاسایی دەبنوەو خونــــر بئاســــایی دەخونتوەو ناتوانــــت لــــ رۆژنامنووســــیش

شرەفی پشكی ببزنت. ئمــــ دەزانیــــن بھۆی پرۆفیشــــنال رۆژنامنووســــی نبوونــــوە،

كــــورد لھمــــوو شــــتك دەدوت، شــــاعیرە، نووســــرو لكاتكــــدا سیاســــیی، ئابووریناســــ، لبواری ر كــــروەردە كار دەكات، ھــــپــــتنیا یــــك بابتی نووســــی دەبت برۆژنامنــــووس مامــــی لگڵ بكرــــت. ھروەھا لھیــــچ بواركی بــــ بایــــخ كــــوردی راگیاندنــــی مت، ئر نادرگرو بینرو گونخوگوتارمان زۆر بدەگمن ئاراستی تمن و خونركــــی دیاریكراوە، بایــــخ بــــ كات و شــــون و نژادو جوداكان نادەین. بۆی تییســــایكھرچندە خونر كشی ھبت، رۆژنامنــــووس دەكوتــــ بردەم

پرسیاری گورەترەوە.ناموــــت لتان بشــــارموە، لگڵ پشكوتن ل چۆنیتی مامكردن لگڵ رووداوەكان و دەستخستنی زانیــــاری، رۆژنامگــــری كــــوردی خــــۆی خســــتۆت بردەم پرســــكی گرینگتــــرەوە، ئویــــش راســــتگۆیی یی بوونوەو پیشــــوكردنــــب لكشــــكان. لچارەســــركردنی بداخــــوە رۆژنامنــــووس خــــۆی ببشــــك لرووداوەكان دەزانت، كی ئایدۆلــــۆژی مامســــوەكو كدەكات، رووداوەكان دەگــــڵ نیتوانیــــوە خــــۆی لــــ كلتــــووری درژخاینی تاكەویی و خۆویستی

و رەتكردنوەی خكی دیك دەرباز ك جاران رۆژنامندنیا ھبكات. تناوچگری دەكات و رۆژنامنووس بانگشــــی بازنیكی برتســــك

دەكات.* بـــم حالتكـــی دیك ھیـــ لناو ناوەنـــدی رۆشـــنبیری كـــوردی ھندـــك لو گۆڤـــارو رۆژنامانی، كـــ بدوای ك وموكوڕیـــدا دەگڕـــن و ھندك جاریش ســـنوور بزاندنیـــش، بـــ قوبوونـــوەو شۆڕبوونوە بۆ كارەكانی ئو دیوی پردەو نـــو خـــزان و حـــزب، لـــم سریشـــوە دوژمنانـــی كـــورد زیاتـــر لـــو خونری كورد ســـوود لم زانیاری و ئاشكراكردنی نھنییكان وەردەگرن، رەنگ دەســـتی ئم بوكراوەو نووسراوانش بدەن بۆ بردەوام بوون و چوون پشوەی زیاتر، جا تیراژی ئمان ب گورەی بوكراوە كوردییكان، ھندك جار خیای و زیادەڕۆیی، یان لبابتكی گرم و وروژنرە رۆژنام یان

گۆڤارەك لبازاڕدا نامنتوە؟- رۆژنامگری كوردی تاكو ئیستا نیتوانیوە بشــــوەیكی زانســــتی

و بابتیانــــ بدواداچــــوون لمــــڕ كموكــــوڕی و كۆمگــــو خــــزان و حــــزب بــــكات. یــــا رەخنیكــــی توندو تكشــــكنری متمان ئامزە، یاخود داكۆكییكــــی توندو ھندك جاریــــش ب بنمــــا. لــــم حاتدا رۆژنامگری وەكو پیشــــ نامنت دەبت ئــــۆرگان و زمانحای گروپ و الینكان بۆ شــــواندنی راستی. شواندن ل داكۆكی لڕاستییكان، شواندن لدەرخستنی راستییكان. تنیا گلك جاران رۆژنام دەبینیت وەكو بشك لبیاردەرو خودانی كشــــكان خــــۆی نیشــــان دەدات، ئمش وادەكات بالینی لدەست بــــدەن. راســــت لژــــر ناونیشــــانی لبــــر بــــم كاردەكــــن، جــــودا تنگ نفســــی زوو خۆیان ئاشكرا

دەكن..من بــــا نموونیكت بــــۆ باس بكم ل چند ھفتی رابردوو گۆڤاركم نــــدەوە خۆیان نووســــیویاندەخوھندــــك الین كــــ (دژی كوردن) ســــوودی تواو ل بابــــت و ھواڵ و ریپۆرتاژەكانــــی ئــــوان دەكن و ھــــر ھمــــووی وەردەگن ســــر نازانــــم چ مــــن زمانــــی عرەبــــی. م راشكاوییب یك ھنووسرۆژنامشــــانازی بوە بــــكات دوژمنكانی ئویان زانیارییكانی میللتكــــی

كردۆت سرچاوەی خۆیان.ھندــــك گاڤیشــــدا لھمــــان رۆژنامنــــووس دەبژن ئم دەبت شــــتكی وا دروســــت بكین، خك بمانكت، دەبت مانشتی ئاگراوی و ھرشبرو ریسواكرمان ھبت، ھیــــچ وانبــــت ئگــــر رۆژنامــــســــوودی نیی، وات لرەدا ھندك ل رۆژنامنووســــكان شــــرعیت ب پالماری خكی و ناوزڕاندن و ھتا شواندنی راستییكان دەدەن، لئالكی شــــتك لمانشت دەبژن و شــــتكی دیك لنوەرۆكدا نیشان نووســــانو رۆژنامئ دەدەن. بۆیتكــــی شــــواندن و وروژانــــدن یكــــدی دەكن. بۆ دەبــــت لپناو فریودانــــی خونركــــی دیاریكراو، ك لچند ســــد كسك تناپڕن، مــــژوو و ویژادنــــی رۆژنامگری بشوندرت. كاتك رۆژنامنووس ر لــــكــــجبكی جشــــب تــــدەبخواســــت كاتییكان، یانــــژی خۆی دەداتــــ دەســــت گــــژاوی ناوبانگ دروســــتكردن لم پناوەشــــدا پنا وەبر (مانشتی زەق و فریودەرە) دەبات، پویست رەچاوی كۆتاییكی تنگــــژەو لــــ تــــژی و كــــورت ت، چونكوەش بڕووبوونــــڕووبئمجۆرە رۆژنامنووس سنگری لگــــڵ ڕووبڕووبوونــــوە برژەوەندییــــكان، نــــك كشــــو

راستییكان ھدەبژرت.باســــی تیراژ دەكرت، گرینگ چند گرانــــكــــی رەخنچاو س بــــكــــدەخوننوە، بابتــــكان رۆژنامو یاخود ناونیشانكان چندە دەرفت بــــ خونــــر دەدەن، بابتكانیــــش بوردی و ســــرنجوە بخوننوە. رۆژنامــــكان دەبینــــم وای مــــن خونریان دووچاری ئیســــتھالكی نــــدەوە كــــردووە. چونكــــخو لــــخونری جدیان تیرۆركردووە. ئم زۆرییی بوكراوەكان ئنجامكی ل ژییت وەھا دروست دەكات، ك

كشو گرفت.من گل جار ھســــت بوە دەكم ئامانجكــــی ھیــــچ رۆژنامنــــووس دیاریكراوی رۆشــــنبیری و سیاسی شــــیانھ ،ی نییكنووســــین لــــپچوان ھندە توندڕۆیی ل ئامانج و مبســــتكانی دەكات، یكســــر ھتــــا و وروژان و الینگیــــری چواشــــكاریش و گرەشــــونی ھست پدەكیت. گرینگ لھردوو حاتــــدا عقالنیت بوونی نابت و

پیشگری الوازە. ھندــــك رۆژنامــــ لژــــر نــــوی نوگری بئاسایی دەزانن پشلی بكــــن، برامبرەكیــــان مافــــی تادەگات ئــــوەی خــــك نتوانت لدەســــت (دەســــتكاری و گۆڕینــــی رەوتــــی ئاخاوتنكان) بدەنگ بت، لھمان گاڤیشدا كالسییكان ھندە كڵ رەوشدەگ مردوویی مامبدەكــــن، وەكو ئوەی بوونیان زیاد بت. زۆر گرینگ لپناو گانوەی پگــــی پتوكردنــــی متمانــــو راگیانــــدن پنا وەبــــر رزگرتن و

شرەفی رۆژناموانی ببرت.

ئمن دوعایكی دەكمئنگۆ برن ئامین

جخـــارو كۆمـــك و بریـــن دنیایـــك پارچبوون و چند لتبوون ب جســـتی ئـــم میللتوەی و لكدابان و پشـــت لك كـــردن ســـیمایكی دیـــاری ئـــم كۆمگاو نتوەیـــ بـــووە، ل مژ ســـا شـــاعیرانی كورد و شـــاعیری ھرە گورەو سیمبولی نتوایتی كورد ئحمدی خانی باسی لم ینجرپتا كوشندە و شدەرد و ئازار و پ كردووە و دواتریش حاجی قادری كۆیی، كقۆناغكی نزیكترو ئم دواییی زۆر بروونی

دەنگی ل ھبیووەو فرموویتی:ـــی ئـــــــكـــراد ـــل ـــی ــــارــــك نــــــكــــــون قـــب تـــــــــ خــــــرابــــــ ئـــابـــاد ــــن ـــــ ھـــمـــــــــــــــیـــشـــ دەبئم گۆتگۆتم بۆ دوولتبوون و ئو جندین ك ،رانتی نووسكك دووری یی لسابیـــارە لـــم زوان كۆنفانـــس و دواتریش كۆنگرە ببست، ك "١٨"سا كۆنگرەی گرێ نداوە . ئویش ئاگری شڕی خۆكوژی و كوردكـــوژی لكی دابی بـــوون، ئگرچی بناو یكتی نووسران نبووبووە سوز و زەرد، وەلـــ وەك جســـتیكی ب رۆح و ناچـــاالك و ناكاریگـــر كارەكانـــی خۆی و تمنـــی ســـر كاغـــزی درژە پـــدەدا، لراســـتیدا یكتی نووسرانی كورد، وەك زۆربی ركخراو و سندیكاكانی دیك لك ھنوەشابۆوە، بم نائامادە و ل گۆڕەپان ون بوو، دابشبوونی تواوی نووسرانیش بسر رۆژنامو دەزگاو ئۆرگان حزبییكان وەك رۆژی رووناك و بئاشكرا دیار بوو، لـــوەش قورســـترو تاقـــت پوكنتر ئوە بوو دوا ركخراو و سندیكا و یكتی بوو بیارە ب "چســـپی دووقلوو" ل دەستپكی مانگـــی گالوژ ھبت و یـــك بخرتوە، ئومـــد دەكم یكگرتنوەك راســـتقین و

پكوە لكانی ب زۆری نبت.دەكرێ لرەدا خاكی دیكش بورووژنین پۆســـتكانو دابشـــكردنی ئویـــش: ،رژەوەندییـــب كۆمـــك رەچاوكردنـــی م رەوشژەی بوەی ١٨ ســـاڵ دروەك ئ

نالبارو نا تندروست دا...گشـــاوەو رۆشـــن بت داھاتـــووی یكتی نووسران و ستاف و دەستی تازەش ھر چاالك و ژیانییان تژی خون و. لبرھم

و كارەكانیشیان بھڕمن بن. ن: ئامین. خواینگۆ برم ئكیش دەكدوعایتا كۆنگرەیكی دیك ئگر درژیش بتوە

ھر نیوەی تمنی ئمی پشووتربت!!

بئسپایی

ئاوڕەحمان معروف

بـــوكـــراوەیـــكـــی روونــــاكــــبــــیــــریــــی گــشــتــیــیــ لــگــڵ

درخان دەردەچب

سرپرشتیاری كلچری بدرخان:awrahman2002@yahoo.com :عروفەحمان مبدولع

ب ھاوكاری راوژكاری رووناكبیریی دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان: د.ئازاد حم شریف

ژمارە ٧٠ - ١٤١ - ٢٠١٠/٥/٢٢ی زایینی

غازی حسن : رۆژنامكان خونریان دووچاری ئیستھالكی خوندەوە كردووە

ھرچندە خونر كشی ھبت، رۆژنامنووس دەكوت بردەم پرسیاری گورەتر

غازی حسن ی: ١٩٦٥/ ھولر

ل دایكبوو

دەستپك: ناوەڕاستی ھشتاكان

ۆلـــژی پروەردە/ خونـــدن: بكالۆریۆس كوردی/ ك

زانكۆی بغدا.چاپكراوەكانی:

،ی ئازادی و ژیانشـــتی- نان- كســـتراتیژی -

ای ئازادی، كۆتایی ١٩٩٤.بوكراوەكانی ئ

سبری یاسادا، ی. رۆژنام كوردی ل

- ســـركوت

نبیری، چاپخانی چاپكراوەكانـــی وەزارەتی رۆشـــ

١٩٩٨. ١٢٧ الپڕە.ۆشنبیری،ھولر،

وەزارەتی ر

بگنام، ھاوبش.- گروپی "٤٩"

ـــژ لخت و دركـــی ســـیگـدەواری/ ر- خونــ

و چـــاپ دەزگای بوكراوەكانـــی كوردســـتاندا،

بوكردنوەی ئاراس، ھولر ٢٠٠٨.

سری ھفتنامی ئستا سرنوو

.بارزان

وتما كچیرۆكی سینكتبخانی كوردییوە

تایبت ب بدرخانب قبارەی ١١٨ الپڕەو ل چاپكی جواندا، عدنان عوسمانی سینماكار و نووسر نوترین كتبی خۆی بناوی "چیرۆكی سینما" بچاپ گیاند و لـــ بوكراوەكانی سنتری رۆشنبیری ھونـــری و

.رەچووغقكتبـــی ئـــم عوسمان عدنان سینما" "چیرۆكی كـــ باس ل مـــژووی چیرۆكی سرھدانی سینما دەكا، تیدا نووسر زۆر لزانان توانیویتی قۆناغكانی گشسندنی سینما ل رۆژگارەكانی سرەتاوە ب خونر بگین، ب شـــوەیك خونر وا ھســـت دەكا، ئوە خۆیتی ل كردارەكان بشدارن، ھروەھـــا لـــ الپڕەكانی دیكـــی كتبكدا باشـــترین و كاریگرترینكانی ناو سینمای

خستۆتڕوو.وـــای دەستخۆشـــی لـــ نووســـر ھیوای ر دەخوازین، چونكردەوامـــی بۆ نووســـببوونی كتب و سرچاوە دەربارەی سینما

.كجار گرنگی كوردی یبخانو كتبۆ ن

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

15

ئیدی رۆژەكانی زیندان ل دوای ونبوونی علیەزا زۆر ب ســـختی تدەپڕین، زۆربـــی بیانیان ھر ك ل خو بداریان دەكردینوە، دەبوای ئاوڕك ل شونی ئو كوڕە بدەموە، وەك ئوەی چاوەڕی گڕانوەیكـــی لنـــاكاوی ئـــو بـــم . گرفتی ئم لـــو زیندان ئوە بـــوو نماندەورا لو كســـ بپرســـین، ك ل پ پلكشـــی دەرەوە دەكرا، رۆژان خكی نویان دەھنای ھۆكو كســـانكی دیكیان بـــۆ شـــونكی دیك دەبـــرد، زیندانییكان ب ئیشـــاڕەت ل یكتریان دەگیاند، ك ئوەی لالی ئم دەبردرا، محاڵ بوو بگڕندرتوە، ل زۆربی حاتكانیشـــدا ب مرگ ئاشـــنا دەكـــران . ئوانی لو ماوەیدا ل تك من دادەنیشـــتن، ناوە نـــاوە یككیان بانگ دەكردە دەرەوە، كمیـــان دەگڕانـــوە، ل دە كس تنیـــا چوار مابووینوە، ھموومان ل چاوەڕوانییكی ترسناكدا رۆژو شومان بسر دەبرد، مرگ ب روخســـاری ھر چوارمانوە دیاربوو، من ھســـتم دەكرد ئتوار و ھسوكوتم ب براورد لگڵ ئوانی دیك زۆر باشتر بوو، بـــوە دی خۆم دەدایوە ك لـــ دەرەوەی زیندان ھوكی زۆرم بۆ دەدرێ بۆ ئوەی ئازاد بكرم، بم كی و چندی دیك دەمنموە، ئـــوە نمدەزانی . لو ماوەیدا چند جاركی دیك راپچی ژووری لكۆینوەیان كردم، ئوان تنیا یك داوایان لدەكردم و دەیانوت :

-- ئم دەمانوێ ئازادت كین ! منیش ب سرسوڕمانوە دەموت :

-- سوپاستان دەكم . كچی ھمدیسان قوانكیان بۆ لدەداموە و دەیانوت :

-- بو مرجی بی كۆمۆنستم ! مـــن ئگرچی باوەڕی تواوم ھبوو ك ئوان ل كۆمنســـتبوونی من دنیا بوون، بم ســـریان لوە ســـوڕمابوو كـــ چۆن ل كاتی لكۆینوەكان بئوەی تۆزقاك تووشی شژان بم، ب كللیكی وە باوەڕ بئ م كگوتون، چ بكمدەوتن " ئاخر من راستیم پسارد پقسكانم ناكن ! "علیەزا زۆر جار پیدەوتم " ئگر ساكی دیكش لرە بمنیتوە، نكی قسكانی خۆت بگۆڕی !"بم ل دوای ونبوونی ستم دەكرد ژیان بر چاوم دەگۆڕا، ھب ك لموو شتەزا ھلیعخستی تفتوتاڵ دەب، رۆژ ب رۆژ خواردنیشم لبر چاو دەكوت و ئیشتیھام بۆ ھیچ خواردنك ندەما، توانای قسكردنم لگڵ كسانی دەوروبـــر ئجگار كمببۆوە، دیقتم ل روخســـاری ھرك بگرتبا، دیمنكی سیر خۆی نیشان دەدام، ھیچیك لو دیمنان ل مرۆڤیان ندەكرد، ســـیمای ھیچ كسكم وەكو جاران ندەھات بر چاو، ئو چا خواردنوەیی ك ل علیەزا فربووم ب یكجاری تركم كرد، خولقوخویكی زۆرم دای جگرە كشـــان، زۆرم بیر لوە دەكردەوە ب خۆم داوایك پشكشی بڕوەبری زیندان بكم راست و رەوان پی بم " ب من كۆمۆنستم " قابیل چیم لدەكن، زۆر زۆر ساكی دیكـــم ل زینـــدان دەھنوە، خۆ من خكی ئرە نیـــم، چییان داوە لمن، من ك ساكم زیاتر ل زیندان بب دادگاییكردن تپڕاندب، با ساكی دیكش لو ئازارو چاوەڕوانییدا بمھنوە، ئوان سبری ئییوبیان ھی، چ پلیان، سدان بگرە ھزارانی وەك منیان ب ھمان شوەی من ھشتۆتوە، ئوان ئزموونكی زۆریان لسر گرتن و گۆشـــگیر كردن و ئشـــكنجی رۆحی ھی . داخوا پروەندەكی من كوتۆت دەست ك و ئویش كی و ب چ جۆرك دوا پشنیازو رەنگب ویژدان و ئیماندار ب كی بسر كگیارم بۆ دەردەكا . ئب م كب ،وان نییر ئكم بۆ ســـترســـییمن ھیچ م بگا كوە تلدە بھزكردنی ئیمان و ویژدان لوەدا نابینتوە ك كسكی وەك منی بكوت دەست و كۆتایی بو بینو بردەی بن ؟ سیرە ھیچ كســـك لوان تناگا، جاری وا ھبووە ھندە نرم بوون لگمدا، ھندە ندەما باوەڕیان پبكم و راستییكیان پبم، گل جاریش بئوەی پنجیان ب پنجم بكوێ و یك قسشـــم لگڵ بكن، ل ژووری لكۆینوە ب جم دەھین و ل كوێ بمبن دەمگڕننوە ئوێ . ئو ببایخی و ئیھمالكردنیان زۆر ل جون و ئشكنجدان ب ئازارتربوو . من دوای بردنی علیەزاو لبرچاونمانی كۆمك زیندانی دیك، لحزە ب لحزە ھســـتم دەكرد پایكانی گشـــبینیم س لر كوە، ئاخـــر ھنكانی ھیوا دەكوژـــن، تروســـكاییدادەڕم ،نژیان بم دی بك ئومت بوو تۆزقازۆر زەحم ی من بوایگج دەكردین بیان لكزیندان ی كوە شـــوومانو شـــتیش ئتایب ب ژانڕە گو مر لوە ھم مابووینكی ككۆم ك مگۆڕســـتان، ئ وانو شن، ئكدی رادەكری یبدوای س ھاوینان ب دەچووین ك ر كرگ بوون، ھری منیامھرو پنوانی تۆقموومان شـــبۆ ھدەرگای ھۆك دەكرایوە مشـــوول ل فین دەوەستاو دیوارەكان ل بدەنگیدا نقوم دەبوون، ئو پیاوە ریشـــدارەی ك دەھات ژوورو لیســـتكی ناوەكانی ب دەســـتوە بوو، ل چاویدا كۆم گورگك و دەستیك ل چكدارانی حازربدەست بۆ گرتن و كوشتن دەبینران، ئو كابرای وەك ل بندگۆیك دەنگكان بن دەر ناوی ئو كسانی

دەخوندەوە و یكجاریش دەیوت :-- ب دواكوتن، خراكن ل دەرەوە چاوەڕتانین !

ب ئوەی ھیچیك ل داواكراوەكان نقیان لوەب تنیا ب دەســـت و چاو خواحافیزیان ل ئم دەكردو دەڕۆیشـــتن، لبر دەرگاش بۆ ھتا ھتا ئاخرین ئاوڕدانوەیان ل پاش خۆیانوە جدەھشـــت، من ستكشـــكاوەكان و جدەما نیگا تجوە بۆم بموویانھ وەی لئتسلیمبووەكان بوون ب مرگ، ھر كاتكیش دیقتم ل شونی ھر یككیان بگرتای، دروســـت گۆڕكم دەبینی، ئو ھۆی ك منی تیا بووم وەك گۆڕستانك دەھات برچاوم، مردووەكان لبر چاومانوە ون ندەبـــوون، من بۆخۆم شـــوان ھاواری ئوانـــم گوێ لدەبوو، دەنگی ھموویانم دەناسیوە، ك سیری قرەو بتاكانم دەكرد، ھموویانـــم دەبینی، بم ب مردوویی، ھموو لســـر نوچاوانیان نووســـرابوو (ئم قوربانییانی شڕەكانی سنوورین ) پوشككانی ئو شڕە لعنتیی چند ب ئاسانی دەگیشتن ژوورەكانی زیندان، تنیـــا ل یك شـــودا ببر چـــاوی تۆقنراو و پـــ حیرەتی منوە ل و رۆژانرگ ناســـاند . من ئم نج رۆحیان بنجاوپپ زیاتـــر لـــرگی تلفزیۆنی نو ھۆكوە ھوای شڕەكانی سر سنوورمان دەبیست، دەماندیت ك چۆن سربازەكانی عاق سنووری ئرانیان دەبزاندو دەكوتن نو كمینی سربازە ئرانییكان، ھر لھمان ئو شواندا دەمانبینی ك چۆن سنووری زیندانكانیش دەبزندراو گیراوەكانیان ھدەلوشـــی، ل ســـر ســـنوورەكان مـــرگ ب بای ســـربازەكان ھدەگڕاو ل زیندانیش ب ئاسانی دەبووە میوانمان، قدەری من بینینی پاشـــماوەی جســـت ھالھالكانی ســـربازانی برەی جنگ و ھوەرینی رۆحكانی زیندانیی و خون پ خون و ھاوارەكانم بوو، ئم لو شـــواندا مودای نوان ژیان و مرگمان ندەبینی، ھزی بینینیشمان بۆ یكتر تا دەھات كمتر دەبۆوە، ئیدی شـــوەكان بۆ ئم نوەكو تنیا پیامی رۆح تاریككراوەكان بوون، بكو درژترین ســـاتكانی ئشكنجو كورتترین رگاكانی مرگ

بوون!

نۆڤلت (٢٩)خرەندەكانی سنوور

بدوكاروان ع

رلچ

ك

د. شركۆ بابان : خۆزگ ئم خون دەھاتدی و ب دی خۆمان ئو زەمان دەگیاند ب میللت و تۆی ئنفال و كیمیابارانمان دەكردەوە

لـــ (ركۆ بابـــاند. شـــ) كـــیبكتســـر زمانی كوردی پیامی خۆی دەگینت ب جیھانی پشكوتوو و

ب زمانی گشت میللتان

ئا: بدرخان * لـــم دواییدا كتبكتان بو كردەوە و ئو كتب ل ئاســـتی زانستی و جیھانیدا پشوازییكی گرمی لكرا ڕزەوە پشوازی

لكرا، ئایا ئم چۆن بوو؟- ل پـــاش بوكردنوەی ١٥ كتب و ١٥٨ نووســـین، ل كۆتایی سای ٢٠٠٩دا، كتبكمـــان بـــو كردەوە، بـــ زمانی ئنگلیزی، ل ســـر چند تیۆرییكی بنڕەتی، ك ل زانستی دەنگســـازی زماندا پی ن زانراوە، بـــ ســـردا دراوە. بازیـــان یـــان ئـــم راســـتیییش بـــووە بـــ ھۆی ر لكـــی كاریگـــو كلۆریی شـــك و زانســـتكانی ئڕەتییبن چینـــ كبدا. ناونیشانی كترییرتاسسبریتییـــ لـــ ( بھـــرەی جووتكی دەنگســـازییان ل تیۆری زانســـتی ریدا)، یان برتاسدەنگســـازی س

ئنگلیزی: The phonemic junction faculty in a universal

phonological theory a provisory research book deduced from Kurdish، and applied to English and

French* ئایا دەتوانن ب كورتی باسی ناوەڕۆكی

ئو كتب بكن؟- ناوەڕۆك ئكادیمییكی نۆ ئم كتب بریتیی ل كرۆكی تیۆرییكی و بنڕەتـــی ئندازیارییانـــی سرتاسری بۆ گشـــت زمانكان، ك ل سیستمی زمانی كوردییوە وەرگیراوە و گ كراوە، ھروەھا ب ســـر ھردوو زمانی زەبالحی راوە. لسپرەنسیدا چئنگلیزی و ف بم كتئ دا كستبو مناوی ئپب ھوردی و ب سفتی بخونرتوە، ئو راســـتیی لـــ ژر ناونیشـــانی خشند ننووسراوە و چ كبكتو نیگاركـــی تیۆریی، ك ل ســـر

برگكی پیشان دراوە. * ئی چۆن ل ئاستی زانستی و جیھانیدا

ب پشوازی ل ئو كتب كرا؟ ،بم كتوەی ئوكردنپاش ب ل - نـــد ككمـــان بۆ چینـــد دانچزانایكـــی جیھانی ل بواری تیۆری دەنگســـازیدا نارد، ك ناویان دیارە و ناوبانگی زانستیان سرمشق و ب كتبكانیـــان برنامی خوندن و توژینوەیـــان ل ھمـــوو دنیادا ،ورانـــگ زانـــا ئـــو داپۆشـــیوە. ی زانستییان ئاراستند رەخنرچھكراوە، كتبكیان ھسنگاندووە و بـــ شـــوازكی مـــرد و ڕەنـــد رس كردووە و بكانیـــان ھرەخنئم چشنی خوارەوە، ب ئرنی،

وەمی ئمیان داوەتوە:* دەكرێ بزانین ئوان كن؟

Peter) ر ڕۆچپرۆفیســـۆر پیتـــ - دینـــگ لزانكـــۆی ڕ لـــ (Roachبریتانیـــا، دانـــری چندین كتب، ب تایبتـــی كتبـــ بناوبانگكی لبرنامـــی خوندنـــی جیھانیـــدا، English phonetics and :وەك

phonology ئم زانایـــ بئم جۆرە كتبكی

ھسنگاندووە: It is an impressive]

[achievemet٤/ ٢٠١٠ .Peter Roach Jan

:واتشـــاكاركی بـــكت (ئـــم

سرسووڕھنرە)● پرۆفیســـۆر جـــۆن گۆدســـمیس (John Goldsmith) لـــ زانكۆی شـــیكاگۆ لـــ ئمریـــكا، دانـــری تی ھاندبووكتایب ب، بندین كتچ

بردەستیی بناوبانگكی:

The handbook ofphonological theory

ئـــم زانای بئم جـــۆرە كتبكی ھسنگاندووە:

I see that you do indeed] have new ways of looking at a range of traditional and classical problems of

.[phonology /٢٠ .John Goldsmith Feb

٢٠١٠

:وات(من وا دەبینم ك بڕاستی تۆ چند رگایكی نوت ھی لبۆ تنواڕینی كۆم كشـــیكی ترادیشـــنای و

كالسیكی ل زانستی دەنگسازیدا). تان خســـتبو كتئ ھۆی چی بوو ك *

بردەم زانا گورەكانی زمان؟ بـــ مـــان بۆیـــبم كتئـــ بۆیـــ - تئنگلیزی نووســـیوەو خستوومانبر دەســـتی زانا بلیمتكانی زمان و دەنگســـازی، ك باری زانستی و رەسنایتی پرۆژەكی ئم و باری پتوتـــی زمانی كـــوردی یكالیی ببنوە و كككانی پرۆژەك روون ببنوە بۆ ئو كســـانی ك خۆیان بـــ خاوەنـــی ئـــم میللتـــ دەزانن ن، كدەگ تـــ و راســـتییئ و لزمانكمـــان بریتییـــ لـــ یكـــم كۆكی ھبوونی نتوەی كورد. ب داخوە، تا ئمۆ (١٦-٥-٢٠١٠)، كســـك نبـــووە ك بـــت: (ئی رۆـــی ئم نتوە ھـــژارە، چیت پ ھی بۆ ئم نتوە ھژارە؟، با پكـــوە ب جوانی بیگینین ب ئم

نتوە ھژارە). كواتـــ، ئمـــ گردنـــی خۆمـــان ئـــازاد دەكین لـــ توقـــی مژوو، چونك ئیشمان كردووە و بومان كردووەتوە و ب ترازووی جیھانی ھمـــان ســـنگاندووە و ئنجامی ئو ھسنگاندنمان چندین جار بوكردوەتوە. ئمو ئمجا روو ب ی ك(نالی)ی و بابئـــ یندەك، بۆ میزانی ئدەب (توحففرۆش)ـ ئـــوەی پی بین، ئی باب (نالی) وا ئمیـــش ب میزانی زمان بووین ب (توحففرۆش). بم جاركی تر ڕوو دەكین باب (خانی) و دەین ر (بازاڕەكشـــتا ھین، ھچی بك زمانـــ توحفـــی و كســـادە)

بســـتزمانكمان پیامی زانستی خـــۆی ھی بۆ زمانـــ خزمتكراوە

زەبالحكان، بم بۆ خۆی نا. مرھب ن كچی دەك ست بی ھئ *زانســـتییكتان ل جیھاندا وا ب جوانی پشـــوازی لكراوە، كچی ل الی خۆمان ە كوردییو زنرخی ئ ستی بس ھك

نكردووە؟- ب دكی سست و ساردەوە، وەك نالی و خانـــی و بدرخان و حاجی و كسانی تر، ھر خبات دەكین ل پرۆژەكـــدا و كۆڵ نادەین و ئم رســـتان ل ســـر توـــی دیواری مـــژوو دەنووســـین و بـــ جـــی دەھیـــن بۆ مندا چاوگشـــكان. لـــ گـــڵ ئوەشـــدا، بـــ ورەیكی چوســـت و گرموە، تا دەســـتمان پنووس بگرت، ھر دەنووسین و ھر دەنووسین و ھر دەنووسین، لبۆ ئوەی، تا دەتوانرت، گازندەی منداـــ زرنگ و زیتكانی دوارۆژ زۆر بداخكـــی بكینـــوە. كـــم یشت كگســـاردەوە، وا جیھان تھنگاوی د. شركۆ بابان گیشتووە بـــ كوێ، بم لالی خۆمان كس

تنگیشت.پرۆژەكتـــان بـــۆ دەرفـــت ئگـــر *

بەخست، ئایا حز دەكن چی بكن؟- لســـر ئاســـتی كـــوردی، دەیان كتـــب بودەكینـــوە و ئامادەین دەیـــان قوتابی دكتـــۆرا پبگینین و وا بكین كـــ پرۆژەك ب جوانی بـــگات بـــ میللتـــ ھژارەكمان. لســـر ئاســـتی جیھانیش چندین كتـــب بودەكینـــوە بـــ زمانـــی ئنگلیزی و ئامادین ســـیمینار بكین بۆ زانكۆكانی ئوروپاو ئمریكا و تیان بگینیـــن، ك زمانی كوردی چند پتوە و چند زانســـتیی و چ پیامكی زانستی بنڕەتی ھی لبۆ زمانی ھموو میللتانی ســـر ئم زەمین. ل ئنجامدا، ئگر تمن و تندروستی رێ بدەن، رەنگ بتوانین ختی زانستی گورە وەربگرین. خۆزگـــ ئـــم خونـــ دەھاتـــدی ورەكان دەھاتنـــگـــ رپرســـو بپشـــوە و ئمیش ب دی خۆمان ئـــو زەمان دەگیانـــد ب میللت و تۆـــی ئنفـــال و كیمیابارانمان

دەكردەوە.

ب دكی سست و ساردەوە، وەك نالی و خانی و

بدرخان و حاجی و كسانی تر، ھر

خبات دەكین ل پرۆژەكدا و

كۆڵ نادەین و ئم رستان لسر توی دیواری مژوو دەنووسین

د. شركۆ بابان

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

16

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

پارزەر: كمال محدینخۆنـــری بڕز ئـــو بدەنگی و باج دانمان لو نسكۆیانی، ك تووشمان ھاتووە ب بیانووی پاراستنی یكیزی و توافوق و پۆســـی عراقی فیدراڵ دەركـــوت، ك ئمی كورد تائســـتا نمانتوانیـــوە پداگری بكین لســـر مافكانمـــان نیشـــان بـــۆ ئـــوە ئوە سر، ئیتر بخیگوت: نكمان نرننوكســـك دەســـتی لكار نكشایوە، كسك مانی نگرت، كسیش ئامادە نیی تنانت بۆ یـــك رۆژ رۆژانكی ببن، كسیش ئامادە نیی رۆژك بند ككانی كورد دەمر مافست لبكر

:وتوویانماف دەسندرێ نادرێ سردەكویت نانوی

واتـــا ئگـــر ئـــوە حـــاڵ و وەزعمان نســـكۆی چاوەڕوانـــی دەبـــ بـــت، گورەتریـــش بكین، چونك تائســـتا ل ھموو شـــڕەكانی ناو ئنجومنی نونرانـــی عراق لســـر مافی كورد ئمـــ شكســـتمان ھنـــاوەو بتنھـــا باجی یكیـــزی و توافوقمـــان داوە، تنھا كشـــی بودج نبت، ئویش الل، كنابـــی مـــام جـــی جســـایل نـــالی ھمـــوو ٢٠٠٨/٢/١٣ رۆژی سیاسییكانی ناو ئنجومنی عراقی

ی خۆیان و بكشت كردە مابانگھھمووانی ســـلماند ئگـــر ل ١٧٪ی بودجی عراق ندەن ب كوردســـتان ئوا كورد ھوستكی دیكی دەبت، لژر زەبری ئم فشارەی جنابی مام جالل بۆ بیانی ئنجومنی نونرانی عراق بیاریدا لسر ١٧٪ی بودجی عـــراق بـــۆ كوردســـتان، پـــاش ئـــم رووداوە دتزنان ناتوانم بم: ئوەی ك ،وە نانین نان ئت یا بچوو با بچمۆ لخوان، خۆم تا ئمۆ ھیچ گومان و ب باوەڕییكم نیی برامبر جنابی سعود بارزانی لالل و كاك ممام ج

ھموو ھوست چارەنووسسازەكان ئوەنـــدەی بۆیـــان كرابـــت درغیـــان م دیار و ئاشـــكرایكـــردووە، بـــنئوانیـــش ناتوانـــن بچن نـــاو ھموو كشـــكان ب گـــورەو بچووكیانوە، بۆیـــ دەبـــ جنابـــی وەزیرەكانمـــان ئنجومنـــی لنـــاو نونرەكانمـــان عـــراق و كوردســـتان و لناو ھموو فرمانگـــكان دەب ھمیشـــ ئامادەو لســـر خـــت بـــن بـــۆ داواكـــردن و

پاراستنی ماف رەواكانی گلی كورد. رۆژـــك جنابـــی مالیكـــی ســـرۆك بـــۆ ھنایـــوە پاســـاوی وەزیـــران

ل نی وەزیران، كنجومكـــی ئیارببرژەوەندی كورد نبوو، چونك ھیچ وەیم كۆبوونكـــی كـــورد لـــوەزیر بـــوو تـــا داكۆكـــی بـــكات لئامـــادە نبرژەوەندی كورد، دیسان ئوڕۆژەی بیاردرا لســـر دانانی رژەی كورد و عـــرەب و توركمـــان ل ئنجومنی نونرانـــی بغـــدا ١٣نونـــری كورد لم كۆبوونوە گرنگ ئامادە نبوون، كسیش لپرسینوەی لگڵ نكردن. ئســـتاش كشـــیكی زۆر گرنـــگ و چارەنووسســـاز و پـــ لـــ مترســـی لبردەم دای، ئویش دروســـتكردنی ســـرۆك ھبژاردنـــی و پرلمـــان كۆمـــار و دروســـتكردنی حكومـــت، چونك ھموو دەستكان تمنیان تواوبووەو بۆشـــاییكی دەستووری دروستبووە، بۆی مانوەی عراق لم بۆشـــاییدا دەبت ھۆی دروستبوونی گیروگرفتی گـــورە لـــ بڕوەبردنی وت ل ھموو روویكوە، بتایبتی لدواكوتنـــی خزمتگوزارییـــكان و پیوەندییكانی دەرەوەو سرفكردنی بودجـــی ســـای ٢٠١٠ گلك كاری دیكش بۆی دەب الین كوردییكان بیك لیســـت و یكیز و یك دەنگ بكون جموجۆڵ و گفتوگۆكردن لگڵ الین سیاسییكان و لیست براوەكانی ھبژاردنی رۆژی ٢٠١٠/٣/٧ بۆئوەی ب زوویی و بشـــوەیكی زانستیانو دیموكراتیانـــ عـــراق رزگاربكن لم قیرانـــ گورەیـــ، پویســـت الینی كوردی داوای حكومتكی نیشتیمانی فرە لیســـتی بكات، بـــ پراوزكردنی نیشـــتیمانپروەر الینكـــی ھیـــچ ت لبووبوتووش نركر ســـگـــئھبژاردنـــدا، چونكـــ عراقـــی فیدراڵ راقییـــمـــوو عو دیموكـــرات ھـــی ھ

.سۆزەكانی نیشتیماندلسرمان پویست دۆست و نیارەكانی كورد ب ووردی دەستنیشـــان بكین، پش ئوەی بیاری ھاوپیمانی بدەین لگڵ ھیچ لیستك، دەب ب راشكاوانو فرمـــی ھوســـت و داخوازییكانی ینروون و ئاشـــكرا بخ خۆمـــان بـــبرچاویـــان، نابـــ ب قســـو بنی لـــووس و خۆش و ســـرزارەكی فریو متی داھاتوو ئحكوم ل بخۆین، دەبھاوبشـــی راستقینبین نك بشدار ناننو الیڵ ئـــگل ناب ،گانـــو ب

باوەڕیان ب ســـتین، كیمانی ببھاوپ قینتی راستییت و فیدرادیموكراسیی ـــراق و كوردســـتان، دەببۆ ع نییـــھاوپیمانكان ھرشكانی حكومتی بعس بۆ ســـر كورد و كوردســـتان بـــ كیمیاباران و ئنفال و ســـووتان و

ورانكردن ریسوا بكن. مـــبۆچوونـــی خـــۆم بخ ـــم باشـــپبرچاوی خونرانی بڕز دەربارەی ئســـتای گورەیـــی شـــك ئـــم عـــراق، ك پـــاش ھبژاردنـــی رۆژی

٢٠١٠/٣/٧دروستبووە: ١-ئنجامی ھبژاردن دەری خســـت، كـــ ھیـــچ الینـــك ناتوان بـــ تنھا حكومتكی نیشتیمانی تمن درژ و

سقامگیر دروستبكات ل عراق. ٢- لكۆتایی جموجۆڵ و گفتوگۆیكان ھموو الین شـــیعكان یكدەگرن و جنابـــی مالیكیش نابتوە ســـرۆك

وەزیران. ٣- كشی راستقینی ناو لیستكان ترۆك لیســـت دەبكام ســـ وە نییئ كشـــكـــو كرۆز وەزیـــران، بســـو دەســـت ســـپاندنی كشـــی ب كنر الیتـــی ھـــنـــدای تایبجئ

وتانی دەرەوەش. ٤- ھیـــچ حكومتك دروســـت نابت، ،نی كـــورت دەبمت دروســـتیش بببـــ رەزامندی ئمریـــكاو ئران و سعودی جگ ل كاردانوەی سوریا و ئوردن و توركیـــا و ئیماراتی عرەبی كریھ ،كر وەزعسو ئیسرائیل ل

بپی برژەوەندی خۆی. ٥- لیســـتی د. ئیاد عـــالوی نونری ســـوننو نتوەی عرەب نیی، بكو لیستكی عرەبی سوننی تووندڕەوی دژ بـــ كوردەو ل ھوادارانی ســـدام حوسنن و ھندێ عرەبی میانەویان

تدای، رەنگ لیان جیا ببنوە. ٦- لیســـتی توافـــق كـــورد و عرەبی ســـوننی تدایـــ، نونـــری حزبـــی ئیسالمی عراقیی تا رادەیك دوژمنی

كورد نین. ٧- بمزووان حكومتی عراقی قیدراڵ

دروست نابت. ٨- رۆژبڕۆژ ئاژاوەو كوشتن و دزی و برەیی زیاد دەكات ل سرانسری عراق، رەنگ كوردستانیش بگرتوە، الیـــك ھمـــوو رادەیـــی ئـــو تـــا بناچاری بۆچوونكانی ئمریكا قبووڵ

دەكن، ئگر لناو خۆیان بزوویی و سربخۆیان رك نكون.

٩- ئگری ھیچ كودەتایكی سربازی مریكاو ســـعودیئ م رەنگب ،نییـــ

حكومتكمان بسردا فرز بكن. ١٠-ھبژاردن دووبارە ناكرتوە.

١١- رەنگـــ ئو حكومتـــی ئمریكا بیـــری لدەكاتـــوە پكبت لـــ حزبی ئیسالمی عراقی و لیستكانی كورد و لیستكی د. ئیاد علالوی و ھندێ كسایتی شیعی لناوەوەو دەرەوەی لیست شـــیعییكان و ھندێ پسپۆڕی زانستی و ئیداری سربخۆ، بم لم گای ســـوریاو حزبوڕران لئ حاو سنوورەكانی خۆی كشو گرفتكی زۆر دروســـتدەكات بـــۆ ئمریكاو ئو

حكومتی، ك دروستی دەكات. ١٢- بـــالی ئمـــوە باشـــترین چارە الینـــی فـــرە حكومتكـــی وەیـــئنیشتیمانی دروستبكرت ل لیستكی بڕزان نوری مالیكی و عمار حكیم راقی و لیســـتو حزبـــی ئیســـالمی عكوردییكان و ھنـــدێ میانەوەكانی لیســـتی علـــالوی، ھرچنـــدە نـــاو ئـــم حكومتـــش كشـــو گرفتی بۆ دروستدەكرت، بم بھۆی پشتیگری ئـــران و ســـوریا و كـــورد و ئـــوردن رەنگ بتوان كارەكانـــی بڕوەببات، بـــم بھرحـــاڵ دەبـــ كـــورد زۆر خریكی ركخستنوەی مای عرەب نبـــت، دەب پداگری بكین لســـر داخوازییكانمـــان، ئمریكاییكان لم قۆناغ ناتوانن دەستبرداری كورد بن، با كچی خۆمان بقوربانی كوڕی كس نكین، با چیتر بتنھا باجی یكیزی و توافق و پاراستنی ئزموونی عراقی فیدراڵ ندەین، ك لناو دەســـتووری ئســـتای عراق ب فریكی چسپاوەو زۆر شكســـت و نســـكۆو باجدانمـــان قبووكرد، بم تائستا ھیچ دەرسمان لـــ وەرنگرتووە، با لـــم قۆناغ زۆر ناســـكدا یكیزو یـــك دەنگی كورد بخین پش ھموو دروشمكی حزب و فكـــری و البال بـــا زۆر تووند نبین لگڵ یك، تا رادەی خلیســـكاندن بۆ الی دوژمنـــان و پشـــیمانبوونوەش دادمـــان نادات، ئم ھـــل و مرجش

ھموو رۆژ دەستی كورد ناكوت.

بشی دووەم و كۆتایی

یسیاس

با چیتر باجی رككوتن نخرت ئستۆی كورد لژمارە ١٤٠ی ھفتنامی بدرخانی تكۆشـــر ل ڕۆژی ٢٠١٠/٥/٨ بشی

یكمی ئم وتارەمان بوكردەوەو ئاماژەمان ب ھندێ باجی قورس و شكستی پ ل مترسیدارمان كردبوو، ك لژر فشاری ئمریكاو نتوە یكگرتووەكان و ھندێ ل الین شیعو سوننكانی ناوەوەو دەرەوەی عراق بزۆری زۆرداران تنھا بسر گلی كوردیان دا سپاند بۆ مرامی خۆیان ب بیانووی پاراستنی پۆسی ئـــازادی عـــراق و داكۆكیردن ل یكیزی و توافوق ل بغدا، لگڵ ئوەشـــدا بدەنگی و پاراستنی پلوپایی كسایتی خۆمان رۆی زۆریان ھبوو لم باجدان بوایداگری رەوامان ھویست و پستی پور خۆمان ھگگینا ئئ ،و شكستانبگومان ن دنیا وران دەبوو ن توافوق و یكیزیش ل بغدا تكدەچوو، روون قورسان م باج و شكستی ئرەواكانی شایست ی كورد و مافگپ ك و ئاشكرای

نین و لتواناشمان ھبوو،ھشمان قبوویان نكین. ،ر"شیعسشكرد براقیان دابگای عرەوە كۆمی سنانو الیئ و رۆژەوە كلسونن، كورد"دەبوای ئمی كورد ئم زوم و ئیھانی قبووڵ نكین، چونك ئم دابشكردن مانای ئوەی كورد ن شیعو ن سوننن واتا ئیسالم نیی!!! ئایا كورد شـــیعو سوننی تدا نیی، ئایا شیعو سوننی عراق كوردیان لناو نیی، سد حیف و مخابن بۆ ئم دابشـــكردن، ك ل بنڕەتدا بمبستی بچووكردنوەی گلی كورد ل ٥٠٪ی گلی عراق بۆ ٣٠٪ چسپندراوە، ھروەھا بۆ قووكردنوەی

.و شیعوان سونننرەكی لدووبخۆ سپاندنی فیدراییتی ئیداری ل عراق لجیاتی فیدراییتی نتوەیی و سیاسی بۆ كورد و عرەب، یا كمكردنوەی رژەی كورد برامبر توركمان و عرەب ل كركووك ب بیاری قبووكردنی ٣٠٪ بۆ ھریك ل كورد و توركمان و عرەب، خـــۆ ئاۆزكردنـــی ماددەی ١٤٠و چارە نكردنی كشـــی ناوچ بـــزۆر داباوەكانی كوردستان و كمكردنوە ژمارەی كورسییكانی كوردستان بۆ ئنجومنی نونرانی عراق ئمان بشـــكن لو باج و شكســـت گورانی بســـر كورد ســـپندراوە ببیانووی جۆراوجۆر لپاش ٢٠٠٣ تائستا بۆی دەب بزوویی بخۆماندا بچینوەو بب پرلمانی كوردســـتان ھیچ بیارگ قبـــووڵ نكین، بۆئوەی چیتر باج و شكســـتی لم جۆران نخرت ئســـتۆی گلكمان، چونك لپرسینوەی كورد و

كوردستان گلك قورس و دژوارە.

پشـــمرگی دریـــن و خباتگـــی رۆژانی ســـختی شاخ، ئحمد محمود ل دیداركی چنـــد بشـــی بدرخاندا، بـــاس ل ژیانی پشـــمرگایتی و شڕە سختكان و رۆژانی

زیندان دەكا...ئحمد محمـــود لدایكبووی ســـای ١٩٤١ی شـــاری ھولرەو ل تمنی حڤدەسایوە

چۆت ریزی پارتی.ئا: بدرخان یوەندیت بپ ی كرم جـــار لكبـــۆ ی *

پارتی دیموكراتی كوردستانوە كرد؟- بۆ یكم جار لرگای كاك ئحمدی كوڕی شخ عبدولكریم ھاتم ریزی پارتـــی، دوای ئـــوە تســـلیمی تۆفیق ب رپرســـمان بووكـــك كراین بناوئـــازاد ناســـرابوو، دواتر حاجی لتیف بووە برپرســـمان، ئو ئمی تنزیم كـــرد، ل پاشـــان ك تمنـــم بووە ١٨ ســـاڵ و تنمی خزمتی ســـربازیم ھـــات، چوومـــ خزمتی ســـربازی، ندامـــی حزب كئ ببوومـــن چونكـــچووم خزمتی سربازی، ھر لناو خزمتی سربازی تنزیمی حزبایتی

و ئـــو جۆرە شـــتانمان دەكرد، تاكو دوو ساكم تواو كرد، ھاتم دەرێ، منزیم، ئوە ناو تڕامدەرەوە گ لـــك ٣ برابووین حزب بیاریدا یككمان بچین و ببین پشـــمرگ، ئوە یكم

پشـــمرگ بـــوو بـــ بیـــاری حزب دەرچ بۆ ناو شۆڕش ل سای ١٩٦٢، ل مانگی یكی ئو ســـا ل خزمتی

سربازی تواو بووم.* كـــ ئو بیـــارەی حزبی گیاندە دەســـت

ئوە؟- گوتیـــان لیژنـــی ناوچـــو تنزیمی لـــق، كـــ نماندەزانی ك بـــوو، یك لوان كاكم كادیر بوو، ل تنزیم لمن لپشـــتر بوو، دووەم مال حوســـنی ھمان ئوان كادیری ناسراوبوون، بۆ چوون شاخكش، لبرئوەی من ژنم نھنابـــوو، دوو برایكی دیكم ھردووكیان مندایان ھبوو، ئمنیش زۆر زۆر حزم ل پشمرگایتی بوو، ھـــر سكیشـــمان ل تنزیمـــی پارتی بووین، دواتر یكم بیان ك عسكر ئیلتیحاق بكا ب شـــۆڕش، لبرئوەی لپش ئم بیـــار نبوو، ئم لگڵ پۆلكـــی ٣٥ كســـی چوومـــ دەرەوە، پۆلك پكھاتبوو ل "عسكر، جوندی، پۆلیـــس، مدەنی" بۆ ئوەی شـــۆڕش بھزب، یكم بیانیش ك عسكر

می ئما مان كات لھئیلتیحاق بكا لكاغزیـــان دام بـــۆ فوجكی خۆم

برد.* ئـــو بیانـــ كـــ گیاندیـــ تـــۆو چۆن

گیاندت؟- لبرئوەی خورشید شرە برپرس بـــوو، بوابزانـــم ئو ناردبـــووی، بم من پیوەندیم لگڵ ئو نبوو، تتر

ھبوو لنوانمان.* دواتـــر ســـای چند چووی شـــاخ و چیت

كرد؟- لـــ ١٩٦٢/٥/٧ چووم شـــاخ، یكم جـــار چووم بتوات، لـــ بتوات مال عبدوـــ ئیســـماعیل "مـــال ماتـــۆڕ" برپرســـمان بوو، عومر دەبابو ئو جۆرە برپرســـان بوو، ھتا محمود كاوانـــی لوێ بوو، ئیتر لوێ ســـبر ســـبر دەستم پكرد، گوتیان سرۆك بارزانی دت ئوبرەی الی ســـۆران، ئم ٧٠ كس لگڵ مامۆستا عومر دەبابـــو مامۆســـتا مـــال تھا شـــخ وەتمانی ك عومر دەباب برپرســـی یكـــم بوو، مال تھا شـــخ وەتمانی برپرسی دووەم بوو، ئم چووین بۆ پارزگاری كردن ل سرۆك بارزانی، یو ناوچدەوروپشـــتی ئـــ وێ للـــ فای لال مســـتم رت بوویـــن كپـــ تندی رایشتا پۆلیسی دەرببوو، ھنگیرابوو، خۆی جنابی سرۆك لوێ س بوو لك د سدیق تاكمبوو، محقازیفـــی دەزانی بـــكاری بن، تاكو بـــ بنكی پۆلیســـكی وەبن، منیش

تمنم وانبوو زۆر گورەبین.* ك ئوە چوون پشـــوازی مال مســـتفا،

سای چند بوو؟- لـــ مانگی شـــش یا حوتی ســـای

١٩٦٢ بوو. ،كفا بۆ ناوچال مستكاتی ھاتنی م ل *مال مســـتفا چی ب ئوە گوت، كۆبوونوەی

پكردن یان نا؟- كۆبوونـــوەی پـــ نكردیـــن، بـــم شوك چووین بیبینین، ئویش لبر كۆبوونوەو شت پی نكرا، تاكو كاتژمر ٢،٣٠ دانیشتین نمانتوانی بیبینین، بم عومر دەباب ل كۆبوونوەك بشـــدار بوو، چووینوێ جاش ھبوو، دواتر ل وێ للـــ سارۆســـتر چیـــای حســـبرامبریـــان بووین، شـــخ حوســـنی گۆسكینیش ھاتوێ، دوای ئوە ئمیان رەوانی ســـری بردی كرد، ماوەیك

ل ســـری برد بووین، ل سری برد ماینـــوە، دوای ئـــوە گوتیـــان ھزك ھـــرش دەكا، ئمـــ چووینـــ گـــردن حوشـــتر، لوێ تووشی شـــڕ ھاتین، شڕەك زۆر گورە بوو، لیوایك بوون، من، ٣ رۆژ پاش ئكم گوتیان مقاوەمنیانتوانی ھرش بنن ناوچك، لوێ

مردی، پاشان ئری بوە ســـڕاینگزۆر مانـــدوو و ھیالك بووین، ھاتینوە الی بتواتـــی، لـــ مانگـــی ١١ی ١٩٦٢ وە ناو شار، لینتمان وەرگرت بمۆپاشان لناو شار كشیك روویدا من

دەستگیركرام.بشی یكم

ئحمد محمود باس ل خباتی شاخ و ژیانی رۆژانی سختی خبات دەكا

ل رگای كاك ئحمدی كوڕی شخ عبدولكریم، پیوەندیم ب پارتییوە كرد

ئحمد محمود

كاك ئحمدی كوڕی شخ عبدولكریم

ناحییی بنگرد، ١٩٦٤

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

17

اژرت

پۆری

قاری و سعودیع

یكـــك لـــو پرســـانی ك كشـــو لكوردســـتان مشـــتومكی رابـــردوو لمـــاوەی دروســـتكردوە ئســـتا، كشـــی وەرگرتنـــی قرزی بـــووە، عقاریـــی یـــان خانوبـــرە بتایبت لكۆمگایكی وەكو ھولر ك كمك موحافیزترن لناوچكانی دیكی كوردستان و ھمیش پابندن پارەك یانوایوە و پریت و ئاییننب

.رامو حشیرباییھمـــوو ھرمیـــش حكومتـــی ھوكی بۆئوە بووە خك بتوانت سودمندبت لو ھاوكاریی بۆئوەی ە پارەیو بت ســـود لـــك بتوانخوەرگرـــت بۆ دروســـتكردنی خانوو، بم ھمـــوو جارك مامۆســـتایانی ئاینی لھرمی كوردســـتان ئوەیان دووپاتكردۆتـــوە كـــ وەرگرتنی ئو پارەی ریبایو حرام، چونك پارەی

زیادە دت سر قرز. ھرچۆنـــك بت برلچنـــد رۆژك لچند كناكی رەسمیی نارەسمیی لبغـــدا داوایان ل ســـعودیو كوت كرد لقرزەكانی عیراق خۆشبن، یان خۆشـــبن ك و زیادەیت لبھیـــچ نلسای ١٩٩١وە وەك قرەبو لعراقی وەردەگرنوەو ســـان ل ٥٪ی كۆی داھاتی عیراقیش بۆ قرەبوی ئو دوو

.یتووئـــوەی جی ســـرنج و رامـــان بوو ئمـــی میللتـــی كـــورد ھمیشـــ بۆ پرســـوڕا ئاینی و یكالیی كردنوەی زۆر لپرســـ ئاینـــی و وەمـــی ھر گومانك لدەق و تكستكانی قورئان و ووتكانی پغمبر پنا دەبرت بۆ موفتی سعودیاو ھندێ وتی عرەبی دیك وەك میسر، نك ئوە بگرە زۆر ل مامۆســـتایانی ئایینی ل كوردستان كاتـــك دەیانـــوێ بۆچونكی خۆیان تئكیـــد بكنـــوەو ســـوربن لســـر ھوســـتك دـــن ووتـــو بۆچونـــی ندەك شـــارەزایانی ئایینی ســـعودی

پاپشت بۆخۆیان.لرەدا پرسیارك دت گۆڕێ بۆ وتانی عرەبی نخاسم سعودی بمرجعی ئاینی ئیســـالم وەســـفدەكرت كچی خۆیان ســـو لپارەی قرەبوی عراق قی رەبوە ٢٠ ســـاوەردەگرن و ئملیارەھا دۆالریان وەك زیادە لقرز وەرگرتـــوە كچـــی یـــك موفتی یان تانو وشـــارەزای ئاینی ئیســـالم لدەنگی لوە نھاتـــوە راینگیاندووە وەرگرتنـــی ئـــو پارەیـــ لـــ عـــراق حرامو ریبای كچی لكوردســـتان بۆ وەرگرتنی ١٠ ھزار دۆالر لالین حكومتی ھرم بـــ البردنی ھموو مانشـــتا ھچی ھكان كســـتربببخكی رادەگینت وەرگرتنتی ئو

.رامح پارەیئـــم دۆخ شـــتكی دیكمـــان وەبیر لمـــژووی ئویـــش دەھنتـــوە، لنتوەكانـــی ھریـــك كـــناوچ رەب و تـــورك و فارس توانیویانعئایین بكنـــ پردك پـــی بپڕنوەو دەوتی خۆیان دروســـتبكن، بكو ھریكیـــان ئیمپراتۆریتی ســـدان ســـایان پ دامزرانـــدووە چندین

نتوەی جیاوازیان چوساندۆتوە.بپچوانـــوە، مخابـــن كـــورد لو قوربانی ئایین، وات دا بووەتـــوانن ككانی ناوچموو گۆڕانھل میشھلالیـــن نتوەیكـــوە لژـــر ناوی ئاییـــن كورد بكارھنـــراوەو قوربانی زۆری پدراوەو ســـرەنجام قوربانی

ھموو شڕكیش بووە.لـــوەدا بۆمـــان دەردەكوت ھشـــتا پیـــاوی ئاینی كورد ئوەندە سیاســـی و تگیشـــتو نیی ھمـــوو دەرفتك نتوەكـــی، بســـودی بقۆزتـــوە ئگرنـــا بۆ ســـوی پارە بـــۆ وتكی عرەبـــی مرجعـــی ئیســـالم حالڵ ھـــا دۆالری پملیۆن نت و ســـابوەردەگرن لعیراق، كســـیش دەنگی لوە نیت كچی بۆ ھژاركی كورد ك ب جگو رگیـــو كورد وتنی سوكنیكی نیی و موبریری منتقی مـــت، ئرام بحـــ یو یاســـایی ھســـرەڕای تگیشـــتنی نوێ بۆ بانك و كـــ بنمای وەبرھنـــان دادەنرت چونكـــ لھر وتك بانك نبو ئوا وەبرھنان تیدا زۆر زەحمت دەبت، چونك ئو سردەم بسرچو پارە وەك خـــۆی پناســـبكرت بكـــو لم ســـردەم پـــارە وەك كا مامـــی لگدا دەكرت و بنمای پشكوتنی

كاكم گۆتی

سرتیپ جوھر

تنــــــــــــزســـرھدانی دەنگوباســـی دەستیكی مافیا لو شارەدا ببووە وردی زمانی خك و دەزگاكانی راگیاندن، ل تكدا حكومت لرەو لـــوێ ئوەنـــدە نخشـــو پالنی جۆربجۆری بۆ دەستگیركردنییان دانا، وەل ھیچیان پنكرا، الوازی ئدای حكومت ب شوەیك بوو ھمیشـــ لـــ میدیاكانی ئـــازادەوە تان و تشـــرەی ل دەدرا داوای دەست ل كاركشانوەی وەزیری

ناوخۆ دەكرا.ببیستنی ســـردری ھواكان: دون فـــن كس كـــوژرا. پرێ فن بانك شكندرا و ھرچی پارەو پوولكـــی تدابـــوو، دزرا. بســـتر پـــرێ چنـــد ھاووتییكی بیانی رفنـــدران و دواتـــر ترمكانییان رۆژ دۆزرایـــوە. كـــوژراوی بـــنبوو لو شارە شتك رووندات، وەزیری ناوخۆ نخوی خو بوو،

ن حسانوە، زۆری بیر دەكردەوە گومانی بۆ ئوە ڕۆیشت دەستك ت لنـــاو دامودەزگاكانی حكوملپشت ئو كارەوەب، بیرۆكیكی و كارە بشـــك داھـــات ئـــم بـــھڕەشـــ یـــكال بكاتـــوە، بانگی "عمید"ی برپرســـی یكمی ئو شارەی كردو ل ژوورەكی خۆی بـــدەم ھڕەشـــو تووڕەبوونوە پی وت: "بھر شوەیك ب من دەســـتگیركردنی ئو باندەم ل تۆ دەوێ و ل ماوەی بیســـت و چوار ،وە باشــــــر بۆمی دەدۆزنكاتژمئگـــر نا لســـر ئـــو كارەت ال دەبم، خۆ ئگر توانیت بیدۆزییوە ب نیوملیۆن دۆالر ختت دەكم،

."كارب ۆ دەست بدەی ب"عمید" بانگی "مقدەمی حرەكاتی" ناو شاری كردو ل ژوورەكی خۆی بدەم ھڕەشـــوە تووڕەبوونوە پی وت: " بھر شوەیك ب من دەســـتگیركردنی ئو باندەم ل تۆ دەوێ و ل ماوەی بیســـت و چوار كاتژمر بۆمی دەدۆزنوە باشـــ؟! ئگینا فرمانم پدراوە لسر ئو كارەت الدەبم، خۆ ئگر توانیت بیدۆزییوە ختكی باشت دەكم،

."كار ب ۆ دەست بدەی بناوشـــار "مقدەمـــی حرەكاتـــی" ی كردو لگوابانگی "رائید"ی ھژوورەكی خۆی بدەم ھڕەشو تووڕەبوونوە پـــی وت: " بھر شوەیك ب من دەستگیركردنی ئو باندەم ل تۆ دەوێ و ل ماوەی بیســـت و چـــوار كاتژمـــر بۆمـــی دەدۆزنوە باش، ئگرنا فرمانم پدراوە لسر ئو كارەت ال دەبم، خـــۆ ئگـــر توانیـــت بیدۆزییوە، ختكی باشـــت دەكم، دەی بۆ

."كار بدەست ب

"رائید"ی ھواگری بانگی "مالزمی یكمی" سرپرشتی چاالكییكانی كردو ل ژوورەكـــی خۆی بدەم پـــی تووڕەبوونـــوە ھڕەشـــو وت: " بھـــر شـــوەیك بـــ من دەســـتگیركردنی ئو بانـــدەم ل تۆ دەوێ و ل ماوەی بیســـت و چوار ،وە باشــــــر بۆمی دەدۆزنكاتژمئگـــر نا فرمانم پدراوە لســـر ئـــو كارەت ال دەبـــم، خـــۆ ئگر توانیت بیدۆزییوە، ختكی باشت ."كار بۆ دەست بم، دەی بدەك

"مالزمـــی یكم"ی سرپرشـــتی رچی لویـــش ھكان ئچاالكییـــخـــوار خۆیـــوە بـــوو، بدرژیی كۆبوونوەیكـــی لگـــڵ گرـــدان و دوا شـــت بـــ تووڕەییـــوە پی وتـــن: "بھـــر شـــوەیك ب من و بانـــدەم لدەســـتگیركردنی ئـــئـــوە دەوێ و ل ماوەی بیســـت و چـــوار كاتژمر بۆمـــی دەدۆزنوە باشـــ، ئگرنا فرمانـــم پدراوە ھمووتـــان لســـر ئـــو كارە ال ببم و كســـانكی باشتر ل ئوە دانم، ھر كسكیش شونكی م بداتوار ھكسوە با یدۆزیی

و ختكی باشی دەكم".ئاســـاییكان م ئاسایشرجســـمدەنـــی جلـــی بـــ كوتنخـــۆ، پرتوبـــو بمالوبـــوالی شـــار بوونوە، كچی بـــ دوو كاتژمر و وادەیـــواوبوونـــی ئــــــش تپ لـــپ بـــ ئاســـایی ئاسایشـــكی پروزێ خۆی گیاندە الی "مالزمی یكمی" سرپرشتی چاالكییكان و بخۆشـــحاییوە وتی: "گورەم شـــونی بـــدەرێ، ختكـــم

باندەكم دۆزییوە".وتـــی: پكنینـــوە بـــ ئویـــش ئـــوەی دوای ،چاوەڕوانبـــ"

دەســـت ،دەدەمـــ توجیھاتتـــان بكاربـــن و ك ئوتان دەســـتگیر كـــرد ئوكات ختـــی خۆت لمن

."ئامادە باشیداب وەردەگری و ل"مالزمـــی یكمی" سرپرشـــتی چاالكییـــكان بپلپـــرۆزێ خۆی گیانـــدە الی "رائیدی"ی ھواگری و بخۆشـــحاییوە وتی: "گورەم شـــونی بـــدەرێ، ختكـــم

باندەكم دۆزییوە".وتـــی: بپكنینـــوە ئویـــش ئـــوەی دوای ،چاوەڕوانبـــ"دەســـت ،دەدەمـــ توجیھاتتـــان بكاربن و ك ئوانتان دەســـتگیر مـــن لـــ خـــۆت ختـــی كـــرد، ."ئامادە باشیدا ب وەردەگری و ل

"رائیدی"ی ھواگری بپلپرۆزێ "مقدەمـــی الی گیانـــدە خـــۆی بـــ شـــارو نـــاو حـــرەكات"ی "گـــورەم وتـــی: خۆشـــحاییوە شـــونی بـــدەرێ، ختكـــم

باندەكم دۆزییوە".وتـــی: پكنینـــوە بـــ ئویـــش ئـــوەی دوای ،چاوەڕوانبـــ"دەســـت ،دەدەمـــ توجیھاتتـــان بكاربن و ك ئوانتان دەستگیركرد، ختی خۆت ل من وەردەگری و

."ئامادە باشیدا ب لناوشـــار "مقدەمـــی حرەكاتـــی" بپلپـــرۆزێ خـــۆی گیاندە الی یكمـــی برپرســـی "عمیـــد"ی ئوشارە، بخۆشـــحاییوە وتی: بـــدەرێ، ختكـــم "گـــورەم

شونی باندەكم دۆزییوە".وتـــی: پكنینـــوە بـــ ئویـــش ئـــوەی دوای ،چاوەڕوانبـــ"دەســـت ،دەدەمـــ توجیھاتتـــان بكاربن و ك ئوانتان دەستگیركرد، ختی خۆت ل من وەردەگری و

."ئامادەباشیدا ب ل

"عمید"ی برپرسی یكمی ناوشار بپلپـــروزێ خـــۆی گیاندە الی وەزیری ناوخۆ و بخۆشحاییوە وتی: "گورەم ختكم بدەرێ،

شونی باندەكم دۆزییوە".ئویـــش ب پكنینـــوە وتی: "بۆ ئوانـــت كـــ بكاربـــو دەســـت و مـــن الی وەرە دەســـتگیركرد

ختی خۆت وەرگرە".یكمـــی برپرســـی "عمیـــد"ی "مقدەمـــی ئـــاگاداری ناوشـــار حرەكاتی" ناو شـــاری كـــردەوە، ھواگـــری "رائیـــدی" ئویـــش لـــ ئـــاگادار كـــردەوە و ئویـــش "مالزمـــی یكمی" سرپرشـــتی كـــردەوە ئـــاگادار چاالكییكانـــی ویش كت پو ئ كاربدەســـت بب ھزكی زۆرەوە بسر شونی ئو باندەیان داداو ھموویان بپی

تق دەستگیركردن."عمید"ی برپرســـی یكم چووە ئـــو الی وەزیـــرو كـــ مـــژدەی ھواـــی پـــدا، وەزیـــری ناوخۆ نیو ملیـــۆن دۆالری دایـــ ئویش پارەكـــی كـــردە نیـــوەو نیوەكی تری دایـــ "مقدەمـــی حرەكاتی" ناوشار ئویش لو نیوەی نیوەی بـــۆ خـــۆی بـــردو نیوەكـــی تری دای "رائیـــدی" ھواگری، ئویش ی وەریگـــرت كردییشـــو بلـــنیـــوەو نیوەكی تری دای مالزمی یكمی سرپرشتی چاالكییكان، بانگی ئاسایش و پارەیویش لئئاساییكی كرد و "١٠" دە دۆالری پدا، تلفزیۆنكان ببایخوە ئو ھوایان گواستوەو رۆژنامكان ب ســـردركی گورە نووسیان: "ئاسایشـــك برامبـــر وەرگرتنی مافیـــا باندكـــی دۆالر دە تنھـــا

دەستگیر دەكا".

شاخوان علی حمد

ئا: ستار محمد ئمینپیشـــی بیتاری، چند زاراوەیكی بیتالـــی پدەوتـــرێ، تریشـــی جبـــارەكان، جراحـــی ئھلی. ئم پیشـــی ل ھـــر ناوچیك ناوكی بۆ خـــۆی ھگرتـــووە. لكۆنوە، تا رۆژگاری ئمـــۆ، لگڵ ئو ھموو گۆڕانكاری و پشـــكوتنی بسر بواری زانستی و پزیشكیدا ھاتووە، رووداوو لكاتـــی زۆر خككـــی كارەســـاتكان شـــونكیان تووشی ننا دەبۆش پمتاكو ئ ئازار ھاتب

بر بیتارەكان. لـــ پزیشـــكی راپۆرتكـــی بپـــی نخۆشخانی ھولری فریاكوتن، ك ك ل بڕوەبـــری ئیدارەی ئم نخۆشخانی "موحسین شمزینی" وەرگیراوە، لســـای ٢٠٠٩ لشاری ھولـــر "١١٠٠٠" یازدە ھزار كس سردانی نخۆشخانی فریاكوتنیان لـــ بشی"شـــكان" كاری كـــردووە گچكارییـــان بۆ كـــراوە، جگـــ لو كســـانی كـــ رۆژانـــ ســـردانی بیتـــارەكان دەكـــن، بپـــی ئـــو سردان و چاوپكوتنانمان لگڵ بیتارەكان رۆژان خك سردانیان دەكـــن، ئوەتا لكاتی ئامادەكردنی ئم بابتو پیوەندیكردنم ب یكك ل بیتارەكان، ك ئامادە نبوو ن بۆ تلفزیۆن و ن بۆ ھیچ رۆژنامیك لدوان بدات، لبر ئوەی ب قسی خۆی رۆژان خككی زۆر سردانی یزار بووە، وتی: رۆژ ھن و بدەكزیاتـــر ل ٣٠ تا ٤٠ كس ســـردانی گوندەكمان دەكن ل ھموو كات و ساتكان ب گودان و رەچاوكردنی بـــاری تندروســـتی خـــۆم و دیارە تمنیشـــم گورە بووە بۆی ئامادە نبوو بچم سردانی بكم، تنیا ئو زانیارییی لم وەرگرتووە لڕگی مۆبایلوە بووە، بۆی سردانی یكك ل بیتارەكانی ناوچی سورچیاتیمان كرد بناوی"حاجی ئحمدی بیتار" ل گوندی چمك، ك دەكوت سر :د دەحمورە، حاجـــی ئـــی گزبیتاری ب مانای شكست یان شكان یاخود لكترازانی پارچ ئسكك یان

دووان ل یكتـــری، دكتۆرەكان دان چبیرتان نم لن، بنان مئ بـــئمش دان بكارەكانی ئوان نانین، تماشـــای ئو كنـــدەی برمامان بك، ئوە ھمـــووی گچی دكتۆرە، كـــ لـــ نخۆشـــخانكان گچیـــان كـــردوون و دوایـــی ھاتوونتـــ الی ئم بۆمان گرتوونتوە. ھرچندە مئ ك شـــكان دكتـــۆر لندبـــۆ ھباشـــترن بتایبتی ئو شكستانی كـــ پویســـتیان بـــ نشـــترگری ھی، بم بۆ ئســـكك راســـتڕێ ب و شكاو ب ئم باشتر و زووتر

دەیھنینوە جگای خۆی. لـــ ســـوبحی نھـــرۆ دكتـــۆر نخۆشـــخانی فریاكوتـــن لكاتی ئنجامدانی ئیـــش و كارەكانی خۆی ســـردانمان كـــرد و چاومـــان پـــی كوت، لكاتی بینینی كۆمك كس، ك دەســـت و پیان ب رووداوی جیا جیـــا شـــكابوو، د. ســـوبحی گوتی:

بداخـــوە دەیـــم، ك ئمـــ نكۆی ل رۆـــی بیتـــارەكان و جبارەكان ناكیـــن، كـــ لـــ كۆنوە بـــم كارە ھساون، تا ئو كاتی تكنلۆژیای پزیشـــكی پشـــكوتووەو ئامـــری بشـــوەیكی بدەركوت تیشـــك زانســـتی شون شكســـتكان بدەر نوتن، بۆ دەستنیشانكردنی شوكشكاوەك، ئایا پویستی ب راكشان و تقـــان و نشـــترگری ھی یان ی كو شكانانی ئزۆرب نا، چونك ك بدەرەز یواندروست دەبن لیا تلیشك ب بتایبتی الی مندان جۆرە شكانك ھی پی دەگوترێ: "Green Stret" واتا شـــكانی داری تڕ، الیك دەشك و بم الیكی دیكی ناشـــك، دەب دەســـتكاری ئـــوەی بچتـــوە بـــۆ نكرـــن و كی زانستیانوەیشگای خۆی بجچارەســـر بكرت، ھروەھا دكتۆر نھرۆ درژەی ب قسكانی داو گوتی: ئوانی، ك لگڵ شـــكاندا برینیان ھیـــ پویســـتیان ب چارەســـر و ،یھ"Ante Bayok"داوو دەرمانیئوەش لـــالی بیتـــارەكان رەچاو ناكرت، لبرئوەی لداوو دەرمان

نازانن. لـــ ھمـــان كات بۆ ســـردانیكردنی یكك لـــ بیتارە ژنكانی شـــاری لســـر خـــان" كینر"ســـولھدەستنیشـــانكردن و ئامری تیشـــك دە: پشـــان ئامری تیشك نبوو كشنی ئشو دەستت دەدای ر كھ ،چیی كجۆری شـــكان دەتزانی، كبم ئســـتا گرتنی تیشك كارەكی ئمی زۆر ئاســـان كردووە، ھموو زانیارییكانت دەداتـــ، من بۆ خۆم ئگـــر یكك ســـردانم بكا جۆری شكانكی لكترازان یان لگچوون ب ئوا دەســـتكاری دەكـــم، بم ئگر ئســـقانكی خوراب یاخود نخۆشـــی شـــكرەی ھب ئوا من بھیچ شوەیك دەستكاری ناكم و

دەم ئوە كاری دكتۆرە. حاجی جمال ھركـــی، یكك لو شـــاری دەوروبـــری بیتارانـــی كـــرد ســـردانمان كـــ ھولـــرە،

خریكی گرتنوەی قاچی كاریلیك بوو، پاش ئوەی بخرھاتنی كردین یم پیشئ رەتاوە، كسوتی: من لفربـــووم ل ئاژەڵ و مڕ و ماتوە لبرئـــوەی پكـــردووە، دەســـتم خۆشـــم مـــڕدار بوویم لـــ دواییدا فتاكان لرەتای حسوردە وردە لكس نزیككانی خۆم ئگر منداك یان ھر كســـكی تر تووشـــی ئو حاتانـــ ھاتبـــا ئـــوە دەســـتكاریم دەكرد، تا وایلھات ناوبانگم دەركرد، ئســـتا ل ھموو شـــونكان خك بـــب منیـــش و تدەكـــن رووم برامبر كارەكیان بۆ ئنجام دەدەم، لســـردەمی ئمۆش، كـــ مۆبایل پیدا بووە لشـــونی زۆر دوورەوە پیوەندیـــم پوە دەكـــن، بۆ ئوەی بن سردانم بكن و نخۆشكانیان بنن بۆالم، "ئو ماوەیی الی حاجی جمـــال بووم چنـــد جارك زەنگی

تلفۆنكی لیدا". پســـپۆر ئمیـــن، عومـــر دكتـــۆر لبـــواری شـــكان و ئســـقان، وتی: ســـرەتا زانستی شـــكان و ئسقان وا پشـــكوتوو نبوو، بۆی خكی لـــ بیتـــارەكان دەكـــرد، روویـــان

بزۆریش دەیـــان بردن الی خاوەن پیشكان، بتایبتی ئوانی بتمن یم پیشـــیان لجروببـــوون و تپیدا كردبوو، ئوانیش چارەسریان دەكردن، ئمۆ دەبینین زانست چۆن پشـــكوتووە، دكتۆر عومر ئمین ل درژەی قســـكانی دە: ئوەی ئم ل بیتـــارەكان جیـــا دەكاتوە "زانســـت"، ئم بجۆرك ل ئسقان گیشتووین، ك وەكو ھر ئندامكی دیكی لشی مرۆڤ زیندووە، كچی ئـــوان وەكـــو دار و ئاســـن و برد ھســـوكوتی لگڵ دەكن، بم یســـقان دەمـــاری ھڕاســـتیدا ئلخونی بۆ دێ، گۆشت و ماسولكی ندامو ئڵ ئگل منـــدە، ئوە بپزیندووانـــی تر، كـــ لدەوروبری ئسقانن ھسوكوت لگڵ نخۆش دەكین، ئوان ھر ئوەندە دەزانن كـــ ئســـقانك شـــكا توونـــد تووند بیبســـتنوە، ك زۆرجار ئو تووند بستنوەی دەبت ھۆی كارەساتی زۆر گـــورە، بـــۆ نموونـــ راگرتنی

.خۆشم ندەمارەكانی ئ ن لخوحاجی ئحمـــد بیتار، شـــونی وا ھی ل جستی مرۆڤ شكانكی الی دكتۆریش ب ك ،كوەیشـــبوەك خۆی ل نایتوەو لئنجامدا كســـ ســـقت دەب، لبرئوەی بشـــوەیك شـــكاوە چ ئمـــو چ ،ك شتین یدكتۆر دەستكاری بكبتایبتی شـــكانی جومگكان سد

.ت دەبقد سسلشـــكانكان ھمـــوو ســـكینخان چارەســـریان الی من ئاسان، تنیا ســـك لـــت ئـــك بجۆرر بگـــئ وە، بتجیا بب كست و گۆشـــتپمرجـــك جومگكانـــی نشـــكابن، چونك چارەسری جومگمان تنیا

.ری و الی پزیشكرگشتن بپســـپۆر ســـورچی كاوە دكتـــۆر لبـــواری ئســـك لـــ وتـــی خۆیدا ،وەییتـــارەكان ئی بشـــك :دە تـــخـــۆش دەچن لســـرەتا كـــالیان ناتوانن بشـــوەیكی زانستی جۆری شـــكاوەك دەستنیشان بكن و زۆرجـــار وابووە شـــونی شـــكاو ئاوســـاوە ئوانیـــش ھاتـــوون زۆر بتووندی بستوویتیانوەو لگڵ شكاوەك نوەدا شـــوســـتنم بئزیاتر ئاوســـاوە، شونكی تسك ستۆی زۆری كردۆتپوەو پابۆت

سر، دەیان نخۆش بمجۆرە بووە، ك ھاتوونت الی ئم پشـــكنینمان كنڕەتدا شـــوبن بۆ كـــردوون، لشكستی نبووە، تنیا تۆزك ئازاری ھبووە، لگڵ بستانكی بیتاردا نخۆش تووشی كارەسات ھاتووەو دەســـتك یان قاچكی لدەستداوە، ئـــو حاتانـــ لـــ ئژمـــار ناین و زۆرن، بوا بكن دەستم بیوەتوە ھ م بشـــكاوە، بڕەتدا نبن للـــالی بیتـــار زۆر بتوونـــدی بۆی بســـتراوەتوەو دەســـتكی یـــان پیكـــی رەش بووە، لـــ ئنجامدا

ناچاربووین، ك بۆی ببینوە.

بیتاری لنوان دون و ئمۆدا

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

)ئ١٤

١)رە

ژمادی

ورك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

زایینی٢٠١٠/٥/٢٢

ژمارە(١٤١)ئاياریكوردی

جۆزەردانی٢٧١٠ی

18

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

)ئ١٤

١)رە

ژمادی

ورك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

زایینی٢٠١٠/٥/٢٢

ژمارە(١٤١)ئاياریكوردی

جۆزەردانی٢٧١٠یت

زانســـ

سكس قویی و

ل كســـك لشـــی لســـر جیاجیای ماكی زۆر ك رادەبدەر ویی لقبشـــوەیكی ك خون، رشـــتی ســـووڕی و دڵ تایبتی وە بـــتـــودەكسكسی ھزی و بگشـــتی جســـتیی ھزی ســـر وخۆ كاردەكاتراســـت

بتایبتی.سر ھزی نكاردەك نرنی ویی بری قچارەس دەرمانكانی ك لزۆربكاردەھنرن قویی داوودەرمانانی بۆ چارەسری ئم چونك سكسی.

دەرناچن:. گرۆیانی داوودەرمان لم لیككلش گالندەكانی كاری سر نكاردەك ھۆرمۆنانی ئو -١

دەكنوە. كم خواردن" "ئارەزووی مگز داوودەرمانانی ئو -٢میزاندن. ھۆی دەبن دەرمانانی ئو -٣

یھ نرنییان كاركی یانیش بـــ زۆری لش بۆ ككـــن یان ب ئمانـــشھزی سكســـی لش و گشـــتی تندروســـتی توانا و ھزو لســـر لش و

بشوەیكیتایبتی.

سكس شكرەو

دەمارە كڤناری ھۆی ھوكردنی تكرە دەبخۆشـــی شـــن ب تووشـــبووندەماری بتایبت "Chronic peripheral neuropathy" چوەیی رشتیھنستت، یان ھر ھبستت كمی ب دەكات ل وای ك ،رینن ئندامی

جووتبوون رابت. كرداری ب ناكارێ بۆیش سكسی لكاتی ورووژاندنیبت كاریگر ھۆكاركی شكرە نخۆشی ب مرۆڤ تووشـــبوونی شـــوانلدەنو واباوە تی، چونكتایب بشوەیكی بۆ نخۆش دەروونی بۆ فشـــاریبنجوە ل ك وتۆیئ نخۆشـــیی شـــكرە نخۆشـــی كوا كۆمنی خكل جۆرك و نخۆش ھۆی پشۆكانی تدەب مئ ئیتر ناكرت، چارەسری

خمۆكییتووشدەكات.بـــ دەوری دەكات كســـك الواز دەروون سكســـی كـــ ئم پشـــۆكانی

خۆی.دەیشژنت. دیار بشوەیكی

تندروستی شـــكرە باری گشتی نخۆشی بشـــوەیكی دیكوە لالیكیو ئو لشی گشتی تندروستی نالبارەی بارە ئو و نابت لبار گشتی لشی.كسكسی كس الینی سر دەتر كار بكاتز خۆی كخۆشیین ل سك

سكس جگرەوبـــ حـــز جگرەكـــش ژنـــی پیاوەكی لگڵ سكس كرداریبۆنی زاری ئوەی وـــای ناكا،ســـر دەكات كاركـــی نرنـــیئوجگرەكش پیاوەكیئگر

نبت.ئویش دەكات ناچار پیاو یانیشل بۆنی تاكـــو جگرە بكشـــتئویش جۆرە بم رابت، جگرە

دەدات. كورتی ل پیاوەتیدەدەن ئاگایـــی تایبتمنـــدەكاندوور جگرەكشـــان لـــ كـــل ڕەشـــھ چونك بكوینوە،چونكـــ دەكا، ژیانـــی سكســـیكمبوونـــی ھـــۆكاری یـــوانل

.ب دەستی جگرەی ھۆكی كش جگرە سكسی ئارەزوویش برەكو ژنانی جگ ی پیاوان ٪٢٥ لـــ پتر دەبینن ك لكۆـــرەوەكان وای

دەبن. سكسی توانایی ب دووچاری جگرەكشانوە ھۆیتوانایی ب پیاوی "١١٦" لســـر دا كزانســـتییان و پزیشـــكی لو توژینوە"١٩٨٦" ل سای ئفریقا باشووری زانكۆی بریتۆریا ل ل سكسدا ئنجامدراوە

یان جگرەكش بوون. "١٠٨" كوا دەركوتبوو

ئایینیپاكیئیسالمھانیموسمانیو خاون بت. داوە پاك

ئیسالمدا پیامبری فرمایشتی لخاونی "د.خ" ھاتووە پاكو محمدھۆكاری خاونی پاكو .ئیماندای للـــ خۆپاراســـتن ســـرەكیی بـــۆنخۆشییان. دەستنوژ ڕۆیگرنگ

الینوە. لم دەگێل جیھان تندروســـتی ركخراویكردووە، ڤكۆلینكـــی بنگدیشدەكاتـــوە جخـــت تیایـــدا كـــتنیا وا بـــوەی، كـــر ئـــســـلبۆ دەســـت نانكارھپاك ب ئاوی٩٠٪ی نزیكی نو بۆ شوشـــتن،ھروەك الدەبات. میكرۆبانـــ ئوبپویســـتی ئیســـالم پاكی ئایینیزۆر ل موســـمان دەزانی لســـركاتی وەكو بشـــۆرێ خۆی بۆناندادوای لخـــۆو غوســـ دەركـــردنو نوژی ب وەی ژن لپاكبوونـــروەك بھ بوون. پاش زەیستانیجژنان و ھینییان دادەن باشـــی

سرمان بشۆین.دابزیـــوە حـــزرەت ئایـــت بـــۆرابگـــرە" پـــاك برگـــت و "جـــل ســـپاردویتی پیامبر ھـــروەكپاكی ب شـــونكووتووانی بایخنن و رۆنی لبھ پرچ بدەن و دایئنجام كـــردارەی ئم خۆی دەن،

دەكردەوە. الساییان یارانی دەداو"د.خ" پیامبریئازیزمان ھروەھاو بكین نینۆكمان رایســـپاردووینلژر شـــیتان خۆی فرموویتی

دەشارتوە. پیس درژو نینۆكیكپیسی لڤكۆلیناندەركوتووە،شومار ب ژمارەیكی نینۆكان بنكاتی ك دەگرێ، لخۆ میكرۆبان ل

دەچن خۆخوراندن یان نانخواردنمشخۆری تنانت ناو لشـــوە.لـــو "oxyuris" ئۆگزیووریـــسنشـــت مرۆڤكوە وە لـــیـــرری ل كـــی دیكـــكی دەكات بـــۆئـــو تنانـــت دەســـتكانوە،سر پشاو چوون مرۆڤی دوایخۆیوە پیسایی ل ناشوات دەستی

دەیگوازتوە. خۆی زاری بۆ،سپچاریرشكو ئ ھروەھا بۆسرتاشـــین ب فرمانی پیامبرتـــا كـــ داوە، "سرســـفركردن" پیەوی نوێ پزیشـــكی ئستاشدانانی لـــ بـــر دەكات ئـــم كارە

بر. سو لسر زەھیر"د.خ" مزن پیامبری دیســـانوەئاوی ك لوان، لناو راسپاردووینندەین و ناســـوە ھدەخۆین پجڕە سری شـــو داوە فرمانی

داپۆشرێ.پاكو بژین: ب كورتـــی دەكاریـــنخاونی پاكو و كسی تاك خاونیژینگو یان وەكپزیشكان پی دەنك ،یالنسم لو دروستیژینگزۆری بایخی ئازیزمان پیامبریبنچینیك ب كردوویتی پداوەوالدان و نخۆشی ل خۆپاراستن بۆبرپای جوجوكان خۆشیین ك

دەكن

ندروستییی تمای خاونی ئرككی ئایینی و پاكو

ســـیركی لكســـیرو باداری:. ســـو ســـپی دەكـــرێ ناوەنجـــی ئامـــادەیك و دەئنجنرێ و بـــاش دەكـــرێھـــاڕاوی بـــاش شـــلمی كوچـــك

ھنگوینی ككت و سر تدەكریكت ئم دەكرت ســـر، ســـافیلبغ وەكو دەدرێ ئینجـــا بـــاش تكلسر دان" "سواغ ھدەسووین تی

لـــ دادەنـــرێ كـــنی بادارییشـــوچند دوای و بیانی تاكو ئـــوارەوەننام یكجاری كباداریی جارك

خوا. ئیزنی بب كژان شـــونی باداری:- و پیواززەیتوون" "زەیتی لگڵ پیواز ھمیویش بئ دەشلرێ، نوستن ر لبپیوازكی لكس پارچكردنی پارچدەكونرێ و ئاودا دەفرێ ل گورەدەخرێ نزیك و كژانب نو شـــوپیوازەك تاكو ب ھمی دەفرەك لزەیتوونكـــش رۆنـــی بـــگات و بـــیك كوچكی بیانی بۆ دەشلرێ وب كراب جاترەی وشك ك بچووكبۆ و ھنگوینك فینجان توان لـــھ

ھفتیك. ماوەی

رۆماتیزم باداری- و پیاز سیرو سركو شكرەشتلوچكیچكردنیدووكتئاو وانل ل سركیسروشتیبر راستوخۆ خواردنوەی وخواردنكی تر كاربۆھیدرات لئاســـتی لـــ شـــكر" واتـــ"دادەبزنت، خون شـــكریســـرك ترشی چونك ئوەشالخلیـــك= "حامـــچ ســـركیك Acetic = ئســـید ئســـیتیكدەكات كار كـــ acid"ی تـــدا،نزایمئ كپكردنوەی لســـرھرســـكارەكانی شـــیتكارونیشاست"،تنانتكپكردنوەیشـــیتكارەكانی نزایمـــئئـــم شـــكرە دوانییكانیـــش"ھۆی تـــدەب ككارەی ترشـــھرســـكردنی كمكردنـــوەیدواتریـــش و شـــكرەكان"الســـكریات شـــكرە فـــرەكانئو شكرانی المتعددە" "واتلـــ دایـــت ســـدان گردیـــان"السكریات یكانییكان شكرەشـــوەیكی بـــ "االحادیـــئوەی بۆ نابن، شـــیتڵ تواودەرپڕنن، گلوكلۆز شـــكریبئاســـانی خۆی دەوری ب كھدەمژرت و لـــ ریخۆـــوەشـــین واندەرگ ناو دەڕواتـــئینجا البابـــی" دەمـــار "الوریـــدپاشـــانیش و خوـــن بـــرەو خوندا بند لناو ئاستی شكر

دەبت.جونســـتۆن كارۆڵ د. لكـــۆڵ

دەت:. "carol jonston"ســـرك كاریگریی ل راستیدابۆ ك دەچـــت لـــ دەرمانـــكنخۆششكرەدارەكانیجۆریئكاربـــۆز نـــاوی دووەم، كـــپریكـــۆز = "acarbose"بكار دەھنرت ـ"precose"دابزاندنـــی بـــۆ كاردەكاتئویش شكری خون ئاستیئنزیمكانی كپكردنـــوەی بگلوكۆســـایدەیز ئلفـــا-شـــكرە كـــ "glucosidase"شـــكری بۆ دەگۆڕت فرەكانو بمش شـــكری گلوكلـــۆزبرز نابتوە ل خونا گلوكۆز

بند. ئاستی بۆپغمبرە مزنیی ئم لـــ ئایاخواردنی ناوی د.خ"، كـــ" نییفرموودەیدا، لو ند سركاألدام "نعم دەفرموـــت: كوا

الخل"؟پخـــۆر "باشـــترین :واتـــ

"یسرك"مدھش أغژی" سرچاوە:

دالوەر "٥٤" دانانـــی: د. الپڕەمامۆســـتای ســـابر محمـــد كیمیایی وانبـــژی پســـپۆڕیلـــ "Biochemistry" ژیـــانو زانكۆكانی ھولری پزیشكی

دھۆك. سلمانی و

یان لـــ دووكس ك كوەرزشـــھر یاریزانك یاری دەكن زیاتربرامبرەكـــی دەدات ھـــوڵلدان. ھنانی بكار بب ببزنتوەرزشـــكانی كۆنترین ل ككیدەگڕتوە سردەمكی مژوو.مرۆڤایتی ژیانـــی بۆ دەســـتپكیراھنانییـــان دا. زەوی لســـرپارـــزگاری بۆ لســـر كـــردووەل خۆیـــان. ھروەھـــا كـــردن لـــڕەشـــھ كـــ كارە ترســـناككانھروەھا مـــرۆڤ. دەكاتـــ ســـرب گیانوەرانیـــش بـــۆ راوكردنـــیزۆرانبازی ھنـــاوە. یاری كارییانھیچ و نبوو لوكاتدا ركخـــراومرۆڤ ســـالمتی بۆ یاســـایكی

.١٨٩١ نبوو تا سای

زۆرانبازی یاری

داننیشـــتن نكشـــان و ١- جگرەو جگرەكشـــكان لگـــڵ لـــ خانووییكدا، نیشـــتجنبوونپاشـــماوەی و جگرە كـــ دووكیدەســـت ھروەھا لبت. جگـــرەیھگرتنیدەستبجلجگرەكشان

بت. جگرەكش كسك بۆزیانی زۆر چونك ننۆشین، می -٢دروستی و قو ع بۆ تندروســـتی

.یھ مرۆڤخواردنـــوە و خـــواردن -٣زۆر ھرگیز ،ژیران بشـــوەیكیگشـــت گرتنبـــری .بـــم خـــۆر برگریكردنـــی روشـــونكانی

قوی.ســـووكی لش ٤- پارزگاریكردنیئنجامدانـــی "الجســـمی اللیاقـــ"بالینی وەرزشـــییكان نانـــراھ

ل جار وە دووجار تاكو ســـمكھفتیكدا.

روون زەینـــی ٥- پارزگاریكردنـــیخۆرزگاركـــردن و و گورجوگـــۆڵدەروونیی فشـــارە و لـــ خمۆكـــی

دژوارەكان.كـــردن لـــ ٦- ژیـــان و گـــوزەرانپیشـــیی و ژینگیی ھلومرجـــی

باشدا.

ژیان دروستی شوازی بنچینییكانی بنما شش

خمۆكی نخۆشـــی پیـــاز چـــاریك نخۆشییكی ترسناكو دەكات،چندین ھۆی تووشبوون ب تدەبشـــكرە وەكو ،خۆشـــی دیكـــنبـــ كـــ دڵ نخۆشـــییكانی و ناسراون. سردەم نخۆشییكانیچندین بوونـــی ئمش بھـــۆیھروەكو گرنگ، خۆراكی توخمیتحا لـــ كیشـــكب چۆن زۆرب خۆشـــیین ئـــم كتوپەكانـــی

پلكوە بـــ ببرژندرێ مرجكشـــت و زیادكردنك ببـــ ھیـــچفتھ یك ماوەی بۆ بخورێ لی

كموە. بالی:دیك رگایكی

دروست "عصیر" گوشراو پیازی لپلك كاھوو ك لدەكرێ، گوشراوكت و دەكرێ دروســـت "خاس"بفرگرە ناو ل" بســـاردكراوەیی

دەخورتوە. دادەنرێ"

مرۆڤ دەروونی باری و پیاز

محموودە مستفا ئازاد د. بسرپرشتی (زانست) ڕەیالپ ئم

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

19

د. محمد عبدو كاك سووركۆمـــك پیوەندی ل نـــوان مرۆڤ و ئاژەـــدا ھیـــ، لـــ ھمان كاتیشـــدا .یوانیاندا ھن ك جیاوازیش لكۆمھر دارویـــن ئم لكچوونی نبینیوە كاتك بنچـــی مرۆڤی بـــۆ میموون ئـــوەی ســـرەڕای گڕاندووەتـــوە، كـــ ئـــم بۆچوونـــ ئســـتا لـــ رووی زانستیشوە زۆر الوازە و كموكوڕی یكجـــار زۆری تیـــادا دەركوتـــووە و ل ڕووی ئاینیشـــوە بتـــواوی رەت

دەكرتوە.ل كوردەواری و دوور ل كاریگربوون بشـــر ئـــازا مرۆڤـــی دارویـــن بـــچووندراوە، فبـــاز روی پ وتراوە، ب بمشكیان وتووە كر و ب بھزیان وتووە ورچ، بكســـی لســـرخۆیان وتـــووە كیســـڵ. ھتـــد، ل ئفســـانو حكایتی فۆلكلـــۆری میللتاندا ئاژەڵ وەكـــو مرۆڤ قســـدەكات لـــ قورئان باس لوەكراوە، ك پغمبر ســـلمان زمانی ئاژەنی زانیوە، بم تاكو ئستا سرەڕای پشكوتنی زانست ل چندین یشتنی دەنگگت جۆردا لبواری جۆربجۆربجۆرەكانی ئاژەندا زانست زۆر كۆ و مشـــتوم ھی لسر ئوەی، ك ئایـــا ئاژەڵ زمانی تایبت ب خۆیان ھی یان نـــا، بم ل رووی ئاینییوە ئم بابتـــ یكالیی كراوەتوەو ئاژەڵ زمانی خۆیان ھیـــ، ئگرچی مرۆڤ تاكو ئســـتا بـــ دەراوتنی پغمبرك

لم زمانان نگیشتبت.نووسری میســـری عباس محموود عقاد دەت: لگڵ كۆم ھاوڕیك تبینی ئوەمـــان كرد، ك ھر مرۆڤك ـــك لئاژە وەی لـــك شـــتاڕادەیـــئاژەـــكان دەچت و سیفاتكانیشـــی ل ســـیفاتكانی ئـــو ئاژەـــ دەچت، بۆی بوردبوونوە ل شـــوەی مرۆڤ دەتوانـــدرێ تـــا رادەیك ســـیفاتكانی ـــك لـــكوەی یبزانـــدرێ، وەكـــو ئـــشـــر یان براز یان گۆلك یان كمتیار

بچ و ســـیفاتكانی ئویشـــی ھبت. ئـــو دەرمانانی بۆ چارەســـركردنی نخۆشییكانی مرۆڤ دروست دەكرت لســـرەتا بســـر ئاژەڵ، ب تایبتی مشـــك تاقیدەكرتوە، ك سركوتنی ب دەســـت ھنا ئینجا بـــۆ مرۆڤ بكار

دەھندرت.ھندك جار ئاژەك دەبت سیمبوی نتوەیك یان پارتك یان دەوتك، گـــورگ لالی تـــورك ب ســـیمبولكی نتوەیی دادەندرێ، شـــر ســـیمبولی ئیمپاتۆڕیتـــی بریتانـــی بـــوو، ورچ پارتـــی بـــووە، رووســـیا ســـیمبولی دیموكراتـــی ل ئمریكا ســـیمبولكی كرو پارتی كۆمـــاری ل ھمان وتدا

سیمبولی فیل بووە.مرۆڤ توانیویتی ھندك ئاژەڵ مای بـــكات و ھندـــك ئاژەی تـــر بكوی ماونتوە، بۆ نموون سگ بنیشانی وەفـــاداری ناســـراوە، دەوترت وەفای ســـگ بۆ مـــرۆڤ لوەفای مـــرۆڤ بۆ مـــرۆڤ پتـــرە، لـــ كاتكدا كـــ مرۆڤ باوەڕی ب گورگ نیی ئوەتا دەوترت

.رگی گورگ متۆبروانین ئـــاژەڵ ل نـــوان رۆژھت و رۆژئاوادا مرج نیی ســـدا سد وەكو یـــك بـــت، لـــالی ئمـــ كوندەپپوو نیشانی شوومی و ورانیی ل كاتكدا .تـــی حیكمالی رۆژئـــاوا نیشـــانلـــگۆشـــتی بـــراز لالی مســـیحییكان موســـمانكان لـــالی و دەخورـــت

ناخورت و ئاوەگرە.مرۆڤـــی كۆچـــرو نیمچ كۆچـــر پتر لگڵ ئاژەڵ تكڵ بوو وپشـــكوتنی تكنلۆژی وایكردووە، ك مرۆڤ زیاتر ل شـــارەكان بژی و پتـــر ل ئاژەكان دووربـــت، ئگر ل باخچی ئاژەن،

دەنا كم بیانبینت.ئگـــر مرۆڤ گۆشـــتی ھندك ئاژەڵ دەخـــوات ئوە ھندك ئاژەیش بۆیان رك بكوت گۆشـــتی مرۆڤ دەخۆن، لـــ كاتكدا ھیندییكان چـــ ب پیرۆز وە لی ناخۆن ئكدەزانـــن و گۆشـــت

ـــت لئیســـپانیا زۆر ئـــازاری گا دەدر ڵ گادا، كگوەی زۆرانبازی لچوارچ

لو وتدا زۆر باوە.رۆمل یكك لسركردە بناوبانگكانی شـــڕی دووەمـــی جیھانـــی بـــ ڕوی و نازناوەی پبیابان ناســـرابوو و ئـــناخـــۆش نبـــوو، یكك لســـركردە بناوبانگكانی شڕەكانی خاچ دروشم ر دڵ ناســـرا بوو بریچارەی شـــ بـــ

كمال ئتاتورك دەوترا گورگ بۆر.ھندـــك جـــار ئگر مرۆڤـــك بكم ،ـــی ئاژەـــی دەوترێ دەبزاندرێ پ

ئوەش ســـووكایتی كردن ب ئاژەڵ، ل قورئانیشـــدا ھندك جـــار ھندك ل ب بـــاوەڕان ب ھندك جۆر ئاژەڵ شوبھندراون، وەكو سووكایتی پكردن م لیموون، برو می كـــنموون لھمان كاتیشـــدا ھندك ئاژەڵ بھۆی نزیكیـــان لـــ پیاوچـــاك و پغمبران ناوبانگی باشـــیان پیدا كردووە وەكو سگی ھاوەنی ئشكوت و وشتری

ساح پغمبر.ھرچنـــد بـــاس لـــ پیوەنـــدی نوان مرۆڤ و ئاژەڵ بكین جیاوازییكانیش

زۆرتر دەمننوە.

گەن

ڕم

ھ

٩- رەش بك١٠- جندیل- جنگوڕ: دونا تۆرەی ھبوو .

١١- فردە زەھیر.١٢- برخۆك: شـــت بوو ناوی ھموو شتكانی ھولری دەزانـــی و دەیژمـــارد لگـــدا قلـــی تزبیحـــی ئاوادەكرد و

دەیگووت ئوە یك.١٣- كسسۆ:

:١٤- چوورچ:١٥- گا

١٦- ھسترە كۆرە.١٧- خا كۆرە.

١٨- قولی.١٩- كسك و سوور.

.روولنج، منجاو پ٢٠- پ٢١- زڕدۆشاو: پیرەی زڕدۆشاو.

٢٢- پروزە: لروالوازی ب نموود.نازناو ل گڵ ناتۆرە

زۆركس نازنـــاوی ھبووە لگڵ ناتـــۆرەش ھردووكیان بیكوە ھاتووە.١- حاجی دەپانزە.٢- مال مل گز.

٣- مال قیق.- كاروپیش+ ناتۆرە: حم قاوەچی پووخ – خاك-١-ل

.٢٠٠"تمان قمان ئاغا "سلتی+ ناتۆرە: سلنازناوی چینای -

یاداشت -١- ل ٦٢. "بامیاغا".- "نازناوی ئایینی+ ناوو ناتۆرە"

.رگم بدوحاجی ع"دوو ناتۆرە"

دوو ناتۆرە بۆیك كس بكار ھاتووە.١- ئام ھیت ٢- ئام شوە

نمدەزانی برای ئام شوەی. غوارە- ل ١٧٢.ئام ھیت رۆژك. غوارە- ل ١٦٤.

ناتـــۆرە بووەتـــ نازناو بۆ ھمـــوو بنماكیـــان. ھرچی لو كســـی خاوەن ناتۆرەك كوتبتـــوە بوویت نازناوی

ھموویان.١- مای خنجر بگوی.

٢- مای مۆرانی.٣- مای چكمرەقی.

٤- مای گۆدەی.٥- مای سرەخۆرەی.

٦- مای قاپ رەشی.٧- مای قوپچ سۆری.ناو قرتاندن: ناو دابین:

كورت كردنوەو دابین و سینوەی ھندێ پیت بۆ سووك ھاتن ل ســـر زاران، شـــرەفنام ئاوا بـــاس دەكات "كورد ھر پیشـــیتی لناوان دابو ب شمسدین دەن شمۆ، عزەدین بۆت عزۆ، جمشید ناوی جمۆی، عبدال ب عبدۆ

بانگ دەكن. شرەف نام- ل ٤٠١".١- دوای ناو قرتاندن پیتی "ە،ۆ" دەخرت سر ناوەكان.

٢- لبر خۆشویستی ناوەك كورت كراوەتوە....ی دەگوت محوە پییـــمندا ویســـتیان لخۆش دایكی ل

غوارە- ل ١٨.٣- یان لبر رقلبوونوە كورتی كردۆتوە.

٤- میللتی كورد حز ل ناوی لكدراو ناكات.ئحمد: دوای قرتاندنی چند پیتك لناوەك بم شوەیی

خوارەوە دەبت.ئحمـــد: ئحـــ: ئحۆ: ئحم: حمـــد: حمكۆ: حمكی:

حمدێ: حمۆ.ئكرەم: دوای قرتاندنی چند پیتك ئاوای بسردێ

.كۆ: ئیكۆ: ئیكۆككرەم: ئئئیبراھیم: بل: ئیبۆ: بلۆ: برایم: ئیباو: برھۆ.

ئیسماعیل: سم: عیل: سمكۆ: سمۆ: سمایل: ئیسمایلۆ.ئبوبكر: عبابكر: باوەكر: بكۆ: بابلۆ: بكرۆك.

ئنوەر: ئنۆ: ئنوەرۆك..ناوی ژنان :كئامین: ئام :ئام :ئامین

ئدریس: ئیدۆ..مین: مینئ

.بدووال: عئاودەل: ئاڤدەل: ع ممشین: حشین: ح مشین: ح حمدە شـــین: ئحمئ

شینی گڕەكی ھواو- مژوو-٢- ل٣٦٤.ئحمدەڕەش: ئحم ڕەش.

.یلبابباعبیدە: عئئستی: ستی.

ئسلیخان: ئلۆ.-ب-

- بشدار: بژۆ.- بھجت: باجت: باجۆ.

- بلقیس: بلكیس: بگیسی.- بھلول: باوپل: باول: بالول.

- ئبوزد: زدە..ناوی ناوچ ھادین: بادین: بادینان: بووەتدین: بھائب

ل رڤـــۆ: ناوی ژنانب :رڤب :خـــۆ: ناوی ژنانب :رخببفرەوە ھاتووە.

.ڕیب :یب :ھیدۆ: بدرەدین: بب-پ-

پشتیوان: پشتۆ.پیرۆز: پیزە.

پژارە: بژە.پیر عومر گدروون: پیرە مگرون: ناوی چیایك ل ناوچی

سلمانی.تلعت: تلۆ.

تاھیر: تھۆ: تایر: تاھار: تیرۆ.تاجدین: تاژدین.

.تۆفیق: تۆفتحسین: تحۆ.

.لتالب: تتالب مجید.

عبدولوەھاب شخانی

فرھنگی ناوو نازناوو ناوو ناتۆرە

مۆبایلكت دابخ یان لقسكردن بردەوام ب؟ن: لیندا لیی و ئریك گوندرسن

و: ل ئینگلیزیوە: د. ئازاد حم شریف

ئمۆ ب ملیۆنان كـــس مۆبایل بكار دەھنن. ل زۆر شوندا ئم بڕاستی ـــت ككی نائاســـایی دادەنرشـــت بـــمۆبایل بكار نھنیت. ل زۆر وتاندا، تلفۆنی مۆبایل شتكی زۆر بربوە لناو گنجاندا. ئوان مۆبایل ب ھۆیكی پتر ل ھۆیكانی پیوەندی پكوەكردن دەزانن – چونك ھبوونی مۆبایل لالی ئوان جۆرك ل خۆشی و پیوەستی.برفراوانـــی یگجـــار بكارھنانـــی تلفۆنـــی مۆبایل ھندك پســـپۆرانی تندروستی نیگران كردووە. ھندك ل وەی كـــرانـــن لـــدكتـــۆر زۆر نیگزۆر خككـــی یـــوانل داھاتـــوودا تووشـــی كیشـــی تندروســـتی بـــن لـــ ســـۆنگی بكارھنانـــی تلفۆنی مۆبایـــل. لـــ ئینگتـــرادا، گفتوگۆیكی جرگسۆزان لبارەی ئم مسلیوە لئارادای. كۆمپانیاكانی تلفۆنی مۆبایل نیگرانن ل پوپاگندەی نیارانی ئم جـــۆرە بیروباوەڕان. ئوان دەن ھیچ وەی كبارەت بســـ ك نی ییگب.ندروستی خراپفۆنی مۆبایل بۆ تلت

لســـركی تـــرەوە، بۆچـــی ھندـــك لكۆینوەی پزیشـــكی ھندك گۆڕان ســـانو كشـــكی ئكانـــی مخان لـــھســـت پدەكن كـــ تلفۆنی مۆبایل ی گـــۆڕان لـــنـــن؟ نیشـــانكاردەھبشـــانكانی مشـــك و ســـر بھـــۆی ئامری سكانكردنی نوێ دەدۆزرتوە. ل یك حاتدا دوەرەیكی گشتكر ناچار بـــوو ل تمنكی گنجیدا خۆی خاننشین بكات لبر تكچوونی زۆر مترســـیداری مشـــكی. ئـــو تنانت

ئیش سادەكانیشـــی بیر ندەكوتوە. ت ناوی كۆڕی خۆشـــی بنانـــو تئ و پیـــاوە رۆژانوە. ئـــدەھاتـــبیـــر نبـــۆ مـــاوەی شـــش كاتژمـــر، ھموو رۆژانـــی كاركردنـــی، بـــۆ مـــاوەی دوو ســـاأل تلفۆنی بكار دەھنا. دكتۆری تلفۆنـــی بكارھنانـــی خزانكـــی مۆبایلـــی بھۆكاری ئـــو حات زانی، بم دكتـــۆری خاوەنكارەكی ئمی

پسند نكرد. ئـــوە چییـــ وادەكات كـــ تلفۆنـــی

مۆبایل زیانـــی نادیاری ل بكوتوە؟ ئامـــرە .وەیتیشـــكدان كـــموەزۆر پشـــكوتووەكان كنۆلۆژیـــتكم تیشـــكدانوەی تلفۆنـــی مۆبایل دەدۆزنـــوە. كۆمپانیاكانـــی تلفۆنـــی مۆبایل ئوە پسند دەكن ك ھندك تیشـــكدانوە ھی، بـــم ئوان دەن بی تیشـــكدانوەك یگجـــار كم تا

پیوە نیگران بیت. جـــا كـــ كفتوگۆ لبـــارەی ســـالمتی مۆبایـــل تلفۆنـــی ناســـالمتی و ت زۆر باشترە كدەچواپ ،ردەوامبكمتـــر مۆبایل بكار بھنیت. تلفۆنی نۆرماڵ بكار بھن ئگر ویســـتت بۆ ماوەیكـــی درژ قســـ بكیـــت. تنھا ویستت پڕاســـتی پب ی كو كاتئی ھبـــوو تلفۆنی مۆبایلكت بكار بھنـــ. تلفۆنی مۆبایـــل زۆر بكلك و ئاســـان لكاتـــی رووداوی كتوپدا. ل داھاتوودا، لوانی لســـر ھموو تلفۆنكی مۆبایل پارچ نووســـینك وە بـــدات كھۆشـــداری ئ ـــت كبھمۆبایـــل بـــۆ تندروســـتی خراپـــ. جا ك ینكی عاقســـتادا، شـــتكاتی ئلمۆبایلكـــت بۆ ماوەیكـــی زۆر بكار

نھنیت.

مرۆڤ و ئاژەڵ

ئیبراھیم محمد ،رۆژی پشـــوودان ینـــی كـــرۆژی ھجیـــا لـــ رۆژانـــی تـــری ھفتـــ چند تایبتمندیكی ھی، لوان زۆرینی خك بۆ پشوودان و كات بسربردن و پـــارك لـــ روو گشـــتوگوزار و سیرانگ و شون گشتییكان دەكن، ھمووشـــمان دەزانین ك لم رۆژەدا چ قرەباغـــی و جنجالیـــك لســـر شقامكان و شون گشتییكان پیدا دەبت و دەشـــتودەر و سیرانگكان چۆن دەرازنوە و گشت رەنگك تكڵ یكتر دەبـــن، بۆی زۆرجار لترســـی شون برنكوتن چند كسانك یان چند خزانك، پشـــوەخت شونك بۆخۆیان دەگـــرن و (حجز)ی دەكن، الی ئمی موسمانیش رۆژی ھینی زۆر گرنـــگ و تایبتمنـــدە، ئو رۆژە مزگوت پكوە گردراون، دیارترین ،مم رۆژەش بۆ ئكانی ئندییمتایبوتارخونـــدەوەی ھینـــی و نوـــژی

ش، واتســـتبم مبۆ ئـــ ،ینییـــھئداكردنـــی نوژی ھینـــی، رژەیك بانگدان دەچن ر لك زووتر و بخ ت لكان و تـــا بۆیـــان بكروتـــمزگریزەكانی پشوە و نزیك مامۆستای

وتاربژ دادەنیشن.تـــا ئـــرە ئاســـایی و ھركـــس مافی خۆیتی كـــ زووتر بچتـــ مزگوت و بۆخۆی لھر شـــونك دابنیشت، رانییرنج و نیگی سوەی جم ئبئوەیـــ، كـــ لـــ چنـــد مزگوتـــك دیاردەیكی ناشـــیرین بدی دەكرت، ئویـــش ئوەیـــ ك چند كســـانك پیشوەخت شـــون بۆ خۆیان دەگرن!! ئـــوەش كاتـــك كـــ یككی تـــر بۆ پكردنـــوەی بۆشـــاییك لـــ ریزی پشـــوە (چونكـــ ئگـــر بۆشـــایی ژەكـــوا نوـــت ئـــبكـــدا ھریز لـــتندروســـت و قبوڵ نابـــت تاكو ئم بۆشایی پنكرتوە)، ئوا پی دەن كاكـــ بۆ دواوە چونكـــ ئرە جگای ســـك نگای فیان ج ،نحاجی ف

و گیـــراوە!!! جا توخوا ئـــوە نوترین سیروســـمرە نییـــ .......؟! ئاخـــر چـــۆن ل مزگوت شـــون دەگیرت و

(حجز) دەكرت؟!ئم جۆرە كسانش رەنگ ل روانگی وە لورەزانین و خۆجیاكردنگخۆبخكانی تـــرەوە یان وەك ھوك بۆ خۆسپاندن وخۆدەرخستن ئم كارە وەی كل زلزانیش جگن، خۆ ببكـــدوژمنی خوای، لوانی لھستكردنی مـــرۆڤ بـــ كماســـیك بـــت، جـــا چ ل كســـایتی یـــان ل پگـــی ل ناو

كۆمدا،بھرحاڵ لبر ھر ھۆیك بت، ئم رەفتارە نامۆی و دوورە ل خوڕەوشتی

ئایینی و كۆمیتی.من رزم ھی بۆ گشت مزگوتكان، چونكـــ مزگوت مای خوای لســـر زەوی و پیرۆزترین شونیشـــ، بم ئـــم جۆرە كســـان بـــم رەفتارەیان مزگوتكان ب شـــون گشـــتییكان دەچونـــن ك ئمش لگڵ بھاكانی ئایینـــی پیرۆزی ئیســـالمدا ناگونجت، نھـــا لت وەی زانیومانـــئـــ چونكـــشون گشـــتییكان و لناو پاسكاندا شـــون یان جگا (حجز) بكرت. ئی مام حاجی . كاك فن. ئوە ھرگیز گوبیســـتی وتاربژ و مامۆســـتایانی

ئایینی نبـــوون، ك دەن ئگر ھات و ریزەكانی پشوە پبوون، ئوا ئو كســـی ك ھات دەب لـــ نزیكترین شـــون ل خۆی دابنیش و ئوانی تر ئـــازار ندات؟! ئوە ئگـــر دەتانوێ لـــ ریزی پشـــوە دابنیشـــن، دەســـا كمـــك زووتـــر بـــۆن و بـــۆ ماوەی چند خولكك واز ل ســـرقای دنیا و مامكانتان بنن!، چونك ئوە بم رەفتارەتان دەبن ھۆی تكدانی رەوشی مزگوتـــكان و چنـــد كســـانكیش قزتـــان لـــ دەكنوە و لـــ مزگوت و نوژكردنیـــش دوور دەكونـــوە و دەتۆرن، بۆی دەم تكای مای خواش وەك شونكی گشـــتی سیر مكن و بســـرخۆتانیدا تایبتمند مكن، بر ھیچ نگـــكان ئمرۆڤـــ چونكـــتنھا ل مردن و نوژكردندا یكسانن و ھیچ جیاوازیك نیی ل نیوان حاجی و مـــال و خلكـــی ســـادە و ھروەھا ھژار و دەومنددا، خوای گورەش ل قورئانی پیرۆزدا دەفرمووێ (بسم اللـــه الرحمن الرحیـــم : ان اكرمكم عند اللـــه اتقاكم) واتـــ (رزدارترینتان ئو كســـانن ك زیاتر لخوا دەترسن)، برزی و لخواترسانیش بدانیشتن و مزگـــوت پشـــوەی ریـــزی لـــ

!و ناب یدا نیینگرتن تشو

ئم شون گیراوە

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

)ئ١٤

١)رە

ژمادی

ورك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

زایینی٢٠١٠/٥/٢٢

ژمارە(١٤١)ئاياریكوردی

جۆزەردانی٢٧١٠ی

20

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

)ئ١٤

١)رە

ژمادی

ورك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

زایینی٢٠١٠/٥/٢٢

ژمارە(١٤١)ئاياریكوردی

جۆزەردانی٢٧١٠ی

حاجی ممۆســــای له گه ڵ ده ســــت پکردنــــهوهیوازم له بهغــــداد ، خوندنم دووه مــــیکار بــــهدوای و گــــهڕان له ئیشــــکردنیارمه تییــــه بــــهو و په یداکــــردن ھنــــاقه ناعهتم ، زانکۆ له قوتابیان بچووکهی، بوو دینار کرد که ســــه رهتا شــــهشھهر لهو . دینــــار حه وت بووه دوایــــینهمر ھاوڕــــی بهیارمهتی ســــاه بووکه ( جــــالل ( ئــــارام کاک شاســــوارلهرۆژنامــــهیھهفتانــــهی ئــــه و ده مــــه، دیاربوو ڕۆژنامهنووسکی ھاوکارىوهک پهخشان چ نووســــینکم ناوناوهبــــۆ لهعهرهبییهوه یاخــــود وه رگــــانموکافهئهیهکی کوردیبودهکردهوهونهمرو ھاوڕی . بهردهکه وت بچووکملهوانرۆژاندا، سهربندعزیزمحمودبرادهرهکانی له گــــهڵ ئواران کــــه زۆردهبــــرد دیکه ، بهیهکهوهمان بهســــهربهتاڵ گیرفــــان و قهلــــۆش ، ھه میشــــهھــــهر پاره وپولکــــی بــــوو ، چونکــــهبرادهرانی و له دۆست دهســــت بھاتایهلهگهڵ خۆی گیرفانی و ســــهرفدهکردو جیانهدهکــــردهوه ھاوڕیه کانــــیخۆی و دابھاتايه سهرمانگ ھهرکاتکدهیگــــوت و ، دهھــــات بــــ پاره بوایــــه

تۆ واته . تــــۆم مــــردوو ئهمشــــه و الیخزمه تیــــدا له ئهمشــــهوه ده بوایــــه بۆھاوڕیان بارهوه لهم بهتایبهت . بیــــتھهمیشــــه حهمهقهراخی و کاک ئــــارامھاوبــــهش ئه و لهگــــهڵ گیرفانه کانیــــانکه ســــهرهمانگان زۆر له بیرمه بوو .، وهردهگرت مووچهکــــهی کاک ئارامله ســــایک که زیاتر ) به نده به تایبــــهترکخراوهیی من بهرپرسی کاک ئارامو محمود عزیز و کۆمهه ) له بــــوولۆقلتهی لهخۆشترین ی ئنور یاسینالمسبح ) له گهڕهکی بهغداد ده می ئهوئوهی با ده یگوت و ده کــــرد ) داوهتبهلهزهت خواردنکی ژهمه رووتهلهش.. بخــــۆن نویانه لۆقلتــــه له و جــــۆرهدهیان خــــۆم لهژیانــــی به راســــتی منو ھهبووه بهوهفام ھاوڕی دســــۆزوئارام نموونــــهی کاک به م ، ھه یه تــــمئنور و یاســــین و عزیــــز محمــــودو بهرچاومــــن و خهیــــاڵ ھه میشــــه لهھاوڕیهتیمان زۆر له و ماوهکورتــــهیل الوچاکییان و جوانمهردی ره وشتیو ھهرگیز لهبیریان ناکهم فربوومه وئارامم کاک دیــــداری دوا ھه نووکهشلهمشــــک بــــه ر له شــــهھیدبوونهکهیلهخهباتکردنــــی دهبــــ تۆماره ،کــــهدرژ پشــــووم و کۆنهدهم ژرزهمینیعزیز مامۆســــتا دیدهنی دوا بــــت وناســــتهوه، محمــــودم لهبهرچــــاوموســــ زیندانی له به یانــــی کــــه له بۆوهک منیــــش و ده درا لــــه ســــدارهبۆ کهســــوکارهکهی لهگهل ھاوڕیه کدیتم ، خزمهتی چووبوومه دوادیــــدارو نهھاتــــووه لهروخان یه ک لوتکــــهیو بهپکهنیــــن وشــــه کانی ســــهرزاریرهوای خهباتی و بهخۆی بوابوونهوهئهو و ھهرگیز نهته وهکهی دهردهبی، لهبیرناچیتهوه رۆژم ئهوێ دیمهنهیلهشــــارهوه خواردنهی ئهو که ھهمووھهمووی ، ھاتبوو دواسات دیداری بۆمنیــــش ، دانرابــــوو له سه رســــفرهیهکبهده ســــتهوه ھــــهر دیارییه کــــهیخۆم

لهبهردهمــــی گرتبــــوو ، دهمویســــت عزیز مامۆســــتا پ له خــــۆی دابنم ،بهجهندرمه دهنگیھهبیو جوامرانهئــــهو ئه گــــهر ، گــــوت پاســــه وانه کانیکه قیادهموقهته، گیراوهی پشــــمهرگهبهیانی و ) بوو ( سهیدۆ ناوی وابزانمگوتی ، ســــداره ده دران به یهکهوه لهئمه لهگــــهل نهھنن ئهویش ، ئه گــــهرناخۆم نان منیش ئــــهوه ، نــــان بخواتھات زیندانهکه مهســــئولی . ئه وه بــــووبهناچاری ، گرفــــت و بــــۆ روونهدانیمامۆســــتا داخوازییهی ملی بــــۆ ئــــهوبهکهلهبچهیی ســــهیدۆیان داو عزیــــزدهست زنجیرهی ئهو ھنایه دهرهوهوپشــــتر کــــه رۆژی پیــــان کــــردهوه،پهالمــــاری ضونکه ، به ســــتبوویانهوهمنیش ئهوجا دابــــوو . پاســــه وانه کانیبرد لهبهردهمی ئه و پرســــکهی خۆممجاوی که کرده وه، عزیزم مامۆســــتاھهستایه یهکسهر ، کهوت عهمبه که بهسهرپیان ودووبارهباوهشی پداکردمعه مبهم دواجــــار بۆ مادام ، و گوتــــیده کهم بهراگتــــان خــــوارد ، مهرگــــمھاوڕیانــــی مهبهســــتی ( تگه یشــــتم

. ( کۆمه هیهو پشـــووتر ھـــه روه ک لهئهقهکانـــیبهپهیوهنـــدی ســـهبارهت لره و لهوێ،بهکۆمهـــهی خـــۆم رکخراوه یـــیبیروباوهڕی لینینیزمـــی مارکســـیزمیکوردســـتان ی / تۆنـــگ ماوتســـی لهو فراوانتـــر لرهدا . قســـه مکردووهلهبیرمه ..ئهوهنـــدهی دهدوم بـــارهوهله پاییـــزی١٩٧٠دا لهگـــه ڵ یه که مجـــارله کریـــم کامـــل و بایـــز ئه رســـه النســـهرهتایی رۆشـــنبیری ئه قه یه کـــیبۆ بهنده پاشـــان ھهبوو. په یوه ندیمانگواسترامهوه و محموود نهریمان الی يانھاوڕ ١٩٧٠ ئهو دوازدهی لهمانگیدادهنیشتین ( الکندی ) لهقاوهخانهی کهکۆمهه ریـــزی ضوون بۆ و یه کســـهربـــۆ ماوهیهکی و کـــردم موفاته حـــهیمنیش و مامـــهوه ئـــهو کـــورت لهگهڵ

برادهرکی چهند لهگهڵ خۆمه وه لهالیچه نـــد ھهولر و بهغـــداد ھاوبیـــر لـــهله دروستکرد رۆشنبیریمان ئهقهیهکیئمین حمد جالل تاھیر ، نموونهیئه و دهم کۆچی دواییکرد) و حوسن (مامۆســـاتایان پهیمانگای خوندکاری( کۆچی ھوشـــیار فتاح له گهل بوون،دواتر ھه روه ھا و ھه ولر له دواییکرد)) مولود خالـــد لهنموونهی له بهغدادنزیکانه که لهو به خالد جوتیار ناسراوعزیز نجمدین و ( دواییکرد کۆچیپاش .. سهمین فوئاد وکمال ھهولریمهودایهکیدیکهپهیوهندیرکخراوهییجالل، شاسوار کاک الی کهوته بهندهماکی لهناو ژورکی رۆژان ئهوێ که( المســـبح ) لهگه ڕهکـــی و مه ســـیحیدوو کۆبونهوهکانمان . گرتبوو بهکرێپهیوهندی بـــهم ، جاریک بوو ھه فتـــهلهگهڵ کاک جارانهی ئهو .. تاکـــی بووکه دهضوومه بهتهنیا خۆم یاخود ئارامدانیشتن پکهوه بهمهبهستی ماه ئهورکخراوهیی چاکی تاووتوکردنی و. دیراسهکردنی مهسهله تیورییهکان وزۆر ماه لهو دهکرد ھهســـتم له الیه کھهروهک و ئارام دهگـــرن کاک رـــزی، ســـهیریدهکهن خزانه ئهو ئه ندامکیخۆیهوه ئارامیش لـــهالی کاک چونکـــهزمان و ھمـــن مۆڤکی ، ئه وهنـــدهیروح سووک بهخهنده و دهم شیرین وو بـــوو ، ئه وهنـــدهش بهرچـــاوڕوونمهعریفهیهکـــی خـــاوه ن و به ســـه لیقهو تهنگهتـــاوی ھهرگیز ، بوو زه نگیـــننهبینی مۆڤه بهروویئهو تووڕهبوونمو خواردنـــهوه دیکـــه وه و له الیه کـــیکهه پیاوه نهبینی زاتیم لهو رابواردنینهده چواند بهم شـــتانه و کاتی خـــۆی، دابنیشـــتایه ھهریهکـــک و له گـــهڵبـــه ئوســـلوبهقهناعـــهتپکهرهکـــهیخۆت بهده ست و رادهکشا ســـهرنجی.. ده ویست دهوه خۆشـــت له نه بوو ،الیهکهوه چهند له ( ١٩٧١ ) ساهدا له وبـــهو رکخراوهییم به نـــده پهیوهنـــدی

ھـــهر ســـهرهتا که دهکرد، ھاوڕیانـــهفازيل و خورشید کمال ، بوو بهتاکیلهبهشـــی عبدالحســـین و ئه رکه وازیئـــازاد و ئهدهبیات کـــوردی کۆلجـــیل کۆلیجی بدوع دشـــاد و عزیزئـــازاد و ئهبوغرـــب کشـــتوکاڵ لـــهله کۆلیجی سابیر ئهحمه د و نجمدینلهناو سادق بهرزۆ سالم پزیشـــکی ..

. فهیلییهکان قوتابییهراوهدونانــــی شــــاوی لــــه و ســــاهداو بهغــــداد کورده فه یلییهکانــــیو پکــــرد دهســــتی ده وروبــــه ریدڕندانه زۆر رژــــم کانی دامــــودهزگاشۆڤینییانه کهوتنه بهبیانوی نابهجیلرهدا .. ئــــران بــــۆ ته ســــفیرکردنیانبه چ کوردســــتان یه کتــــی قوتابیانــــیبهپۆتســــتۆکردنی چ و به یاننامــــهفهیلییه ھاتنی بهدهنگهوه وهک ئاشکرابهرچــــاوی رۆــــی ، لقه ومــــاوهکانبراکانی پشــــتگیریکردنی ھه بــــوو لــــهسیاســــهته ئهو خۆیــــان و لهقاودانــــیکورد قوتابیانی مانگرتنــــی چه پهله ..زانکــــۆی کۆلجهکانــــی له زۆربــــه یدهربیــــن، ناڕهزایــــی بــــۆ به غــــداد ده زگا دایــــهوه و دهنگــــی ئــــه و رۆژهشــــۆک تووشــــی رژمی ئه منیییهکانیلــــهو قوتابییانهی بیرمه له .. کردبووبــــۆ کۆلجــــهکان له نــــوان قوتابیانــــیدانانــــهوهی کــــردن و ھــــه م ئاھه نگــــیله خۆپیشــــاندان و یه ککاتــــی مانگرتنعزیــــز ھــــاوڕی ، نــــاو کۆلجه کانــــداو چهندانی ئنور و یاسین محموود. رۆژی ھهبوو سهرهکییان دیکه رۆیمانگرتنهکهمان، ئمهی قوتابیانھهمووحهوشهیهی بهشی لهو کۆلیچی ئادابخهریکــــی و کــــوردی کۆببووینــــهوهحهماســــهت و گوتارخوندنــــهوه کراینهوه، ، ئــــاگادار بووین خوقاندنئۆفیسی لهالیه ن محموود عزیز کهلهالیهن ئــــاداب ، کۆلیجی به ردهرگایری و بهعســــییهوه چه ندقوتابییهکــــیکه ژورهوه، ئهو بردوتیانه و پگیراوه

ئهوه ، بوو سهرجادهکه لهبهردهرگایگودانه بهب پازدهقوتابی نزیکه ی بووئهو پهالماری ، مهترسییهک ھهرجۆرهده رگاکهمان بــــهزۆر داو ئۆفیســــهمانئهو بۆ زۆریان لهوناوه که ، پکردنهوهبهالم بیپشکنن. تاکو ، ھنابوو ھاوڕیهو لهبهردهســــتیان ئمه پاگهیشــــتینکرد دهربازمان ناوه له و و دهرمانھنامحموود عزیز ضونهدهرهوهدا ، لــــهبهیاننامــــهی یهکیتــــی یــــه ک چه پکــــهده ســــتم، دایه کوردســــتانی قوتابیانیئه و فهیلییهکان راگواستنی لهدژی کهھهروهھا گهیشــــتبوو ، رۆژه به جــــاپمن گوتــــی ، و بناگوم ســــه ری نایــــهبه بوو ھهرچۆنک . پیه دهمانجه شمگوم و دهربازمانکــــرد وســــکپه له پده وری ھهرچوار سهیرمانکرد ، بووپیــــاوی ئهمن و بــــه کۆلجــــی ئــــادابئهو پهالماری و تهنــــراوه موخابهراتمحموودیان عزیز که دهدهن ئۆفیسهبه تال ده ســــت . بهم گیرکردبوو تدا. رزگارکرد بوو عزیزمان مانــــه وه وکورد قوتابیانی ، منھنهدا و ھن لهوبهتاکتیکییاسینئنورزۆربهیانبهرهوئابوورى و كارطى و ياسا كؤلذىبهھاناوهچوونی بــــۆ به رکه وتبــــوونژمارهیان کــــه کورد لهوێ، قوتابیانی. خوار بوو له زۆر له چــــاو عاره بهکانلــــه نموونه ی قوتابییهکی مــــن و چهندکمال ، میران ئازاد ، سبری رەشادــــتحوف و خجیجــــه و ــــبدوعدۆخه کریــــم و ضندانــــى دیکه لــــهودانه چهند ئهو السارانه ، ناھهموارهدا، کهوتبوو به یاننامهیهی بهدهســــتماندیواری لهسه ر ھهموویمان دهستوبردبهشهکانیکۆلجھهواسیولهدهرگایپهروهرده بهرهو کۆلجی پشــــتهوهیھهریهکه و دهرچووین بۆی وهزیرییهنــــهوهک ، رۆیشــــتین به الیه کــــهوه

. کهوتبن دوامان رژم پیاوهکانی

و پنج چل بشی

پکرد دهستی و دهوروبهری بهغداد کورده فهیلییه کانی راوهدونانی شاوی ١٩٧١ سای له ممۆ: حاجیناچنوە لبیرم شوانی ئو رۆژو الپڕەكان... خوندنوەی

پیتاك كۆكردنوەیلســـای١٩٦٧ بڕـــز ھڤانـــیچندلیژنیكی شۆڕش سركردایتیدروستكردبمبستیكۆكردنوەیمان ٪١٥ لـــ ك شـــۆڕش، زەكات بـــۆئـــم مبســـتش بـــۆ وەردەگـــرت، ھولـــر چنـــد لیژنیـــك لدەشـــتیلیژنان لـــو یكك ك كرا، دروســـتپشـــت لناوچی بووم من ســـرۆكیجادەی ھولر، یشتدەگ تاوەكو رێباش بـــوو، لیژنی قیر ســـنوورمانعلی شـــھید ھڤاالن لـــ پكھاتبووزەكاتكان ئاكرـــی، عبدال و ھـــژاررۆژێ دەكـــرا، یلیژن ئو تســـلیمیبۆ بچین كرد لمان داوایان با لیژنیلیژنكانی پشتگیری بۆ قراج دەشتیبوو گرمیـــان ئـــوێ وێ، چونكئـــئمـــش پـــدەگات، زووتـــر گنمیـــانگوندی ل رێ، وتینـــك قراج برەول لیژنكان كی چوارگۆمان تووشیمئ ك كردنوە، ئاگادارمان بووین وھاتووین، ئوە یارمتی و پشتگیری بۆدوایی كردن، ھاوكاریانمان ھفتیكخۆمان. پشـــووی جـــی گڕاینـــوەرژم لگڵ گفتوگۆ ھبـــوو وكاتـــئھی گرتبـــوو بكـــرێ ســـیارەكمانمحمد برای لتیفی خوالخۆشـــبووكركـــووك جـــادەی قـــار بـــوو لـــنعســـكری مدەرەعی دوو تووشـــیئوان و ن مئ ن زۆر لناكاو بووینمئ ئوەبوو نبوو، لیكتر ئاگامانلبر تنگاوی ئوان ســـالممان كردســـمكش وەمـــی نیانتوانـــی

بدەنوە.لوێ ســـتانب گوندی چووین ئیـــدی

ب كوت چـــاوم ســـتانوتی بمزگللیژنیبا،كۆبوونوەیكمانلگیاندەستمانپكردزۆربی ئینجا ئنجامدازەوی دۆنم شســـت زۆری دیـــكانبدەســـتوە كشـــتوكایان چاككردنیگڕەشـــخان گوندی بـــوو، چووینـــك عشیرەتی قادر، علی كخوا مایباشـــی لبۆ دەعوەتكی ببـــاس بـــووككخ كرد داوام مـــن دوای كردینبوون، كۆمنیست زۆربیان كۆببنوە،ئو ك خوندنـــوە، بۆ بیارەكمـــانگووتیان ئوانیـــش ،بۆچییـــ زەكاتـــمامۆستا مال دەیدەین، ئم ئامادەینكرد دەســـتی بناو نووسین حسنھاتووە دەپرســـی چند گنمت لیانی ٧ گووت دەیـــان ھندكیان ئمســـاڵ،گووت ١٥ دەیان كم ٩ زۆر یا ربـــعگووتی ھات نۆرەی پیاوـــك تا ئیـــدیزەویت چند گووتم منیش ،رب٣٦ عئـــوان، وەك گووتـــی وەیدەســـتبگوت گووتم: دەباشـــ مادام راســـتتدوای ئوانـــی ئیتر عفوی ئـــوا تـــۆئوەی ھموو زۆریان دەگووت بۆ ئونبوو، ســـوودی بم بكرن، عفـــوب كردیان عفوو ناكرن زانیان كاتناچاربووین لكۆتایی ئیدی غبغبھموویـــان لـــ دیاریكـــراو شـــتكی پیاوە ئو تنیا یك، وەكو وەربگرینناوەكیـــم بداخـــوە و عفـــوو كـــرازەكاتی گنمی ئیتـــر لـــ بیر نمـــاوە،دوو لـــ كـــردەوە، كـــۆ گوندەكانمـــانگوندی ل ھندكـــی نان دامان گونـــدباوكی محمد شخ الی ســـۆر گردەالوە الی عوسمان تری بكی سلیمپیاوە گـــوو، ئـــو گۆم لـــ گونـــدیئمـــش بـــوو، كـــنموانی گپاســـیارمتـــی زۆرمان خۆمانوە لالیـــنبندیـــان حســـن مـــال دەدا، ھڤـــاڵو ســـربرز زۆر رووخۆش پیاوكیو ب دســـۆزیدا و كوردایتی بـــوو لو ئیش كلیژن كۆتایی كل بوو، نـــلبرئوەی تواوكرد، خۆی كارەكانی،دای گنمم بع دوو بوو زۆر پـــاكچونكـــ دەگـــرت، لـــ زۆر رزمـــانمانگ قســـ خۆش بوو پاش و وەفاداركارەكانمان تواوی لیستی نیوەك و

كرد. با لیژنی پشكشیبربـــۆوە، ئاگـــر گونـــدی مورتكـــلو حوســـن میـــاس جۆخینـــی ماـــیمنیش خزمكانـــی ھمووی ســـووتا،

وەك كـــرد بـــا لژنـــی لـــ داوام ماـــی پشـــنیارك نزیكـــی بیســـتشۆڕش ناوی ما بھیچیان ن جوتیاركردۆتوە كۆمـــان گنمـــی ئـــو بەبكین، دابش ســـریاندا ب بشكیزۆر گوتیان كردو پسندیان ئوانیشپشـــنیارەكت بۆ دەكین سوپاســـتگوندەكشمان جوتیارانی باش پمانجۆخینیان ئوانی كـــردەوە، ئـــاگادارزەكاتی ئوانیجۆخینیان بە سوتاوەپیان بوو دیار وەربگرن، نســـوتاوەپشـــوازی نبوولجیاتـــی خـــۆش لگڵ كۆتاییدا ل ھروەھـــا بریاڕەكجوتیاروخاوەنموككانكارەكانمانپشتر ك كژنل ئنجامدا ب باشـــیحسن مال خدر و مال كھاتبوو لپ

. بندیان و خۆمشۆڕشی ئیلول ل رۆژەكانی ڕۆژێ

عزیـــز موقـــدەم خوالخۆشـــبوو١٩٦٦/٣/١٥ كۆبوونوەی ـــی لـــئاكرسماقوی ركخست ل گوندی گشـــتیپكھاتبوون وەكـــكۆبوون ئندامانیوحزب عســـكری ل: لپرســـراوانیھولر دەشـــتی و و ھـــزی ســـفینرژم لگـــڵ شـــڕدا، و لكاتكانـــیحاجی علی ئحمد و من بیـــار دراوەككۆبوون بشـــداری و بمنینوەنكیـــن بكـــو چاودری پاراســـتنیئوە ترســـی چونك بكین، كوەزعو ھكـــوێ بۆ ھلـــی ھبـــوو رژمو كاتانل ،نبھ كبـــۆ ناوچ ھرشكناوچ دانیشتوانی ل كسك چندبوون گومان جـــ ك ھبوو، ناویـــانلیســـتی رژموە، ب لـــ پیوەندیـــانكاك و مـــن و ھناین ناوەكانیـــان بـــۆشـــیوەپیران گونـــدی لـــ ئحمـــد ك كردین، ئاگاداریـــان دانیشـــتبووینپشـــتی ســـپا ب ھزكـــی حكومتبـــۆ گوندی برەوپشـــدان ل دەبابـــژمارەیـــك ئمـــش قشـــق دەچـــن،ســـر بـــۆ چكدارمـــان رەوانـــ كـــردرۆژكی زۆر ڕۆژەك دـــدەوان، چیایلگڵ منیش بوو، تۆزاوی و ناخـــۆشژمارەیك ئحمد كاك خوالخۆشبووپیری ئۆتۆمبل برەو ب رگشمپ لیشتینگ رۆشـــتین، كاتك كرشھمنتك ئاغـــای برایم بلبان گونـــدیدەچن؟ گوتـــی: كوە و ھات پشـــمانرژم ھزەی ئـــو پشـــی بۆ گوتمان:ل گڕانوەتان باشـــ گوتی: دەچین،

ك نـــان دەخۆن، ئمـــش لـــالی منل كرشـــھ پیـــری چووین بـــرەوزەكـــھ گونـــدی نرەگیـــن دیتمـــانداوە، بردەســـپی گونـــدی دەوری ھزەكانی لگـــڵ كم پاش شـــڕكیچند كپركی گوندەك ل رگشمپپاش، گڕانوە ســـوتاند و ھاوینیانك ھگرت پشمرگیكمان ڕگا لناو بۆ چووین ھھاتبوو، گوندەك لبزانین بۆئـــوەی گوندی بردەســـپی،پیوەندی و ك چـــۆن ھات ئو ھزەبۆ ھـــۆی گڕانوەیان پـــوە ھبـــوو.

بوو؟ قوشتپ چیك بیارمانـــدا لگـــڵ كاك ئحمـــدك لوانـــی، بگریـــن چند كســـكگڕاینوە ھبـــوو لالمـــان ناویانـــداكسیشـــمان دوو و نرەگین گونـــدیئحمد مال یككیان ك گرت، لوێخۆماندا ھنامان لگڵ نرەگینی بووبۆ دەزانی نیـــان خۆیان بـــۆ بلبان،مال رگا نیوەی ل بیـــن، چی دەیانعلی كاك ئحمـــد بمنـــی گـــووت:قف حاجی عبدولەحمـــان دەزانـــیپم منیش مردووە، منتك حوســـنیئحمدم بكاك منیش بـــوو، ناخۆشبربدەین، پیاوان ئو نھنی ب گوت:دەباشـــ گوتم: ،نابتج كیفی گوتی:خۆتان، بۆ ئوە بگڕنـــوە بـــرادەرانھناوە؟ ئمتان بۆ ئحمد گوتی: مالنیوەڕۆ بۆ دەین، پتان دوایی گوتـــم:برایم الی بلبـــان گیشـــتین گوندیپرســـی لمان نانخواردن پاش و ئاغایـــان نا مـــردووە كاك عبدولرحمـــانكاك خوالخۆشـــبوان ،ـــگوتـــی: بل ئوانیش فارس باوە، و ھژار علیبنباوی چیای بناری تری ھرشـــكیبۆ لگیـــان كوتیـــن بـــوون، بـــرێونكـــ كۆچرەكانی و دۆـــی علیـــاوەلگڵ بوون، لوێ ھموویان منتكشـــۆر پاوانكانیان فوتابوو شـــڕ وئمش تك چوبـــوو، و گوزەرانیـــانب براو سرەخۆشـــی خۆمان پرسوبتوانین بۆئوەی گیاند، كاری كسوئو بلدەستدانی بدەینوە دنواییان

ناندەرە. و تكۆشر مزنو پیاوەششم بشی

جزائیر: شوومی رككوتننامیكـــ ئیلـــول شۆڕشـــی لباربردنـــیجزائیـــر شـــومی ڕكوتننامـــیببەی دوای ئـــوەی خوندرایـــوە

تاقتی ورەو شـــكاو پشـــتی شـــۆڕشبتواوەتی نماو خـــك رگشـــمپبوون، پووچ مای مایوەو ب بـــزاریل جزائیر خیانتكارانـــی پیمانـــیســـركردایتی ئاكامـــی ســـاویلكییوشـــاە)و شـــۆڕش، لنوان (ســـدامعرەبـــكان لپرســـراوە بھـــاوكاریجزائیـــر ســـرۆكی و (بۆمیدیـــان)یكـــرا. ١٩٧٥/٣/٦ مـــۆر لـــ ركوتـــیســـاڵ چواردە نزیكی ئیتـــر خباتـــیشـــھیدان خونی و قوربانی و رەنـــجبشـــكی لســـر كورد و نتـــوەیبووە قوربانی تـــر جاركی وتكیدوژمنانی برژەوەندییكانـــی زلھزوكـــوتننامكر پـــاش .كـــناوچرگشـــمپ كشـــایوەو ھـــزی ئرانل كی قارەمانانڕش ل قارەمانكانفۆكیكیدوژمنیان چیای(ھندرن)خزمكی كوانۆكف خوارەوە، خستو بوو مســـتفا ناوی ك گرتی، مـــئســـوپای بر گورە زیانكی زەرەروگوندی ل ھزەكمان كـــوت، دوژمنبـــ ھندرـــن بـــرەو (وەرتـــ)وە ركوتبۆیارمتیدانیپشمرگكانیك (ئحمـــد) رەئیس بـــم ترمـــان،بـــوو پـــی ئفســـری عســـكریمانگوتین بروســـكمان بۆ كـــراوە، كواڕاگرین، یك مانـــگ ماوەی شـــڕ بۆب تقی دەستیان رگشمندەك پھمئ ك نازانین ئاگاو ب كردو خۆشی،وەیكردن خۆتســـلیم بۆ پیالنكـــومـــن بســـت. ئاگـــر نـــك گفتوگـــۆورۆژئـــاوای باكوری (خان)ی م لـــماو كرد شـــۆڕش ســـیرم ئـــران بوو،دەڕۆیشـــت كزبوون برەو كوردایتیو نالبـــاری بـــرەو كـــو بارودۆخبتان كرا دەست دەڕۆیشت، ھدربۆ ھھاتـــن و و شـــكاندنی كـــۆگاكاندەیـــان لپرســـراوان ســـر ســـنوور،ھموو ناكـــرێ پـــ گـــوت شـــڕمانپشـــمرگیش دادەنیـــن، چـــك ئران نـــب دەیانـــوێ چ رپشـــكسمئ چونك یـــان دەگڕنوە عـــراق،ل پناكرێ، حكومتمان دوو شـــڕینالباردا باركی رووخـــاوو ورەیكیزۆربیان بوون، سرلشواو ھمووزـــی نـــاو دەھاویشـــت تفنگكیـــانتسلیم ب ئرانندەبوون، چۆمانوەو(نغدە)ی شاری كردە روومان مئ(مال ماـــی ـــران، كئ كوردســـتانی

خدر)ی (عریف بوو، ل مســـتفا)یالی بوو بردەســـت ك عونیـــش،كاری (ئیدریس)بارزانی (مســـعود)وھات بوو، پاراستن لپرسراوی دەكرد،خك مال (عومر) دانیشت، الیمنوعراق، بـــۆ بوون گڕانوە خریكـــیگوتم چیی؟ نیازتـــان بـــ ئمی گوتعراق كاك (خـــدر) دەگڕینـــوە بۆو خبات ســـاڵ بیســـت ئوە نزیكیشۆڕشكمان بفیۆ قوربانی رەنجیسر خست تمنكشـــمان ڕۆیشتلـــ تواناماندا چیـــدی بای شـــۆڕش،و منداأل ماأل ناو دەگڕینوە نمـــاوەبنماكانمان كارو و كس و خزم ولسدارەشـــمان ئگر زۆر باشـــترە،با چیتر بازرگانیمان پوە نكن، بدەنچاكتان ئارەزووی خۆتان، ئوە گوتیئامادەم منیـــش بســـرمانوە ھیوكاك (مسعود) پارەیكی باشتان الیبـــو مرجـــی بـــم بـــۆ وەرگـــرم،ئاوا مات گوتمان ئمش نگڕنوە!!دەكات واپویســـت كبارودۆخ بت،جامی) شـــخ دەگڕینـــوە. (ســـابیرھولر ھزی دەشـــتی ئامر معـــاونباوەش فـــارس عراق، بـــۆ گڕایـــوەھموو وانـــئ گوتی: و ھاتـــ المـــانبۆ و شورەیی عیب گڕاونتوە زۆرگلیكورد چونكحكومتی عراقچینخایند زۆری كچـــی پ نكردین،دەكرد ئامۆژگاری ئمیـــان ئوانـــیكاری و كـــس خزم و گڕانـــوە ناومامۆستا ھبستكی منیش خۆیان.كاتدا لو سرزارو وتك (بكس)مبوو دانوەكانمان وەم پ بپســـتیبرامبرسركردەو لپرسراوەكانمان،

:دە كئنۆشم ــــاو زووخ ــســا ـــوت ح و بیست ئپۆشم چـــاو ھـــر ـــم و جــــورت زو ــ لتــــ ئـــكـــۆشـــم ـــــــدی تــــۆ ـــــــن بــــۆ رەزامخــۆشــم لـــ داوە زەربـــــــم تـــۆ لـــبـــر ھــۆشــم بـــ وا تـــ گــیــشــتــم كـــ چــنــدـــردم؟ ب دەردەت ـــم ب ـــوو ب چـــی ــاھــم گــونــــردم؟ ك ـــت ـــووك وا س ـــاحـــق ـــن ب بـــۆچـــی ــان ــســزم و ب پـــاك ــم ــك رــ ــــج ب مـــن رەنگــیــان ـــ ب و ـــــدڵ ب داوی ـــۆ ب ـــم وـــ ھـــــرەدان ـــــف ت درۆو ئـــیـــتـــر بـــســــــتـــی ــی (عــــــــراق)و (ئــــــران) ــل ــدی ــكــی ب ــم ئـــردم؟ ب دەردەت ـــم ب ـــوو ب چـــی ــاھــم گــونــــردم؟ ك ســـوكـــت وا ـــق ـــاح ـــ ن بـــۆچـــی بشش و سی بشی

لوانی، بگرین كسك چند ك بیارماندا ئحمد كاك لگڵ : مستفا حسن علیگرت لوێ كسیشمان دوو و نرەگین گوندی گڕاینوە ھبوو لالمان ك ناویاندا

مستفا حسن علی

ییادەوەر

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

21

زاد ئا

یڕا

روبی

نانی شوان...!

پندكـــی كوردی ھی دە : ((ئگر بزن ئجلی ھات نانی شـــوان دەخوات ..!)) ئمـــ رەنگـــ ل ھمـــوو مژوودا جارك ڕوویدابت و ئیدی بووە ب پند، بم ئوە بۆ ئستا ناش، چونك شوانی ر نانھ رێ نییستا شوانی زەمانی بئرەق بخات ھگبكیوە، بكو ماست و پنیر و قۆری چاو ڕەنگ زۆرجاریش ھلكو گۆشت و شـــتی دیكش لگڵ خۆیدا ببات، ســـواری گودرژ نابت و ب ماتـــۆڕ و ئوتۆمبل ئو ئاقاران تی دەكات و مۆبایلیشـــی لـــ گیرفاندای بۆ ئوەی جاروبارك لگڵ بریوانكی دوو قسان بكات . ئاخر شوانك شوان ب چۆن لســـر نانـــ رەقیك بزنك ك كدا ســـوور دەزانكاتدەكـــوژێ لئوارە گڕایـــوە خاوەنكی داركاری

دەكات ...؟لئســـتادا ئـــم پنـــدە فـــی بســـر و بۆترەوە نیـــســـقوڕب م شـــوانئئیدیۆمكی سیاســـی . ســـدام حوسن بـــدەردی بزنكـــ چوو نانی شـــوانی خـــواردو چـــوو كوتـــی داگیركـــرد و گڕایوەش نانی میللتی خوارد و ئیدی بـــو دەردە چوو ك ھموومان دیتمان چۆن ملی ل پتك ئا . ئستا رەعیت بۆت شوان و وەك ئاشوانی لھاتووە، ھر ئوەندەی لسرە ئاشك بگێ خۆ ئگر باراشـــھ باراشی بۆ نبن و نیكن گرۆمی ئاشـــكیوە ئوا كونـــت بدەربر چـــاو لھـــ دەبـــیكـــك خركی پ بـــكات . زۆربمان فیلمـــی شـــر و گاكانمـــان بینـــی چۆن گاكان بگل كۆمكی بۆ ڕزگاركردنی گورەكیك شـــرەكانیان ل دارستان وەدەرنـــا...! غزەبی میللت و رەعیت شـــتكی لـــ غزەبـــی خـــوا كمتـــرە . رەنگـــ زۆر برگی چوســـاندنوە و ئـــازار بگرێ بم كـــ جامیش پ بوو ســـرەنجام لی دەڕژێ ..ســـدام چی مابوو پمان نكات ..؟چ زەبرو زەنگك م ك؟ بـــ.. نھكاری نمابـــوو بـــدواتـــر میللـــت سرتاســـری راپڕی وەك و الفـــاو دام و دەزگاو ســـیخوڕو جندرمكانـــی ڕامای بۆیـــ ئم پندە ئســـتا لـــم ڕۆژگارەدا پچوانیـــ و دەب ئوانی خۆیان بشـــوان دەزانن بزنكان برســـی نكن و حیسابك بۆ

قۆچكانیان بكن ..!

رەباسجوھر كرمانج

باوكی لزاندوابدوای كۆنفراسی پروەردەیی سای (٢٠٠٧) بســـترا سیستمی بـــواری وتـــك خونـــدن نوـــی ھیمتـــی بتوانـــاو جبجكـــردن بـــواری شـــارەزای مامۆســـتایانی

پروەردەو فركردن .ئاشـــكرای ھموو دیاردەیكی نوێ كات دەكوت میدانی جبجكردن جگ لمی ك پویســـتی بماوەی چندین ســـاڵ ھیـــ ڕووبڕووی گرفـــت و ئاســـتنگیش دەبتوە تا دەكوتـــ ســـر ڕرەوی راســـتی

خۆی .ئمـــی گرنگـــ پویســـت دەســـت نیشـــانی خاـــ الوازەكان بكرـــت بـــۆ گونجاویـــان چارەســـری و دابندرـــت و برژەوەنـــدی گشـــتی تدا ڕەچاوبكرت بۆ دروستكردنی متمان ل نوان سیســـتمی نوێ و

خوندكاران. ئمـــی گرنگ ئامـــاژەی پ بكین مـــاوەی خونـــدن لمانگی نیســـان ئـــوەی بھـــۆی ھســـتیارە زۆر كـــ خونـــدكاران ل ئامادە باشـــی ئوەدان خۆیان بـــۆ ئزموونكانی كۆتایی وەرزی دووەم ئامادە بكن، بۆی دەبت ب گیانی برپرسایتی مامل لگڵ بارودۆخك بكرت، رـــگا ندرـــت پشـــوی و ئاۆزی لناو خوندنگایكان دروست ببت، ئویش ب جبجكردنی داواكاری

خوندكاران و قوتابیان دەبت .چند رۆژك خوندكاران لشاری ســـلمانی و ھولـــر خۆپیشـــاندان ئنجـــام دەدەن و ناڕەزایـــی خۆیان دەردەبـــرن برانبر دابشـــكردنی نمرەكانیـــان بشـــوەی (١٠٪) بـــۆ

پۆلی دەیم و (١٥٪) ەی نمرەكانیان بـــۆ پۆلـــی یانزدەھـــم و (٧٥٪) ی نمرەكانیـــان بۆ پۆلـــی دوانزدەھم، ك ســـرجم كۆی ئـــم نمران بۆ خوندكاران ئژمار دەكرت بۆ پۆلی دوانزدەھم ئم نمران چارەنووسی

خوندكار دەست نیشان دەكات .سرپرشتیار مامۆستایكی وەك پـــی وایـــ دابشـــكردنی نمـــرەی خونـــدكار بم شـــوەی خوندكار تایبتـــی بـــ زەرەرمنـــد دەكات، لنـــاو شـــارە گورەكان مامۆســـتا لـــم خوندنگایانـــ زیاتـــر پاپندە

رنمایكانـــی جبجكردنـــی بـــپـــروەردە، بۆی پاپســـتۆ زیاتر نـــدكاران بـــر خوســـ تـــدەخرپچوانـــی خوندنگاكانی دەرەوە و دوورە دەســـتكان، ھندك جار مامۆســـتا بمیزاجـــی خـــۆی نمرە كارتكـــی وەك دەكات، دابـــش گوشـــار بكاردەھنـــت بۆ راگرتن منـــی پۆل، چونكو دابینكردنـــی ھخونـــدكار لم ماوەیـــدا ل ژیانی ھچوونـــی دەروونـــی دایـــ (فترە

.(المراھقالینكی دیكی كشـــی قوتابیان

بـــ پیوەنـــدی خونـــدكاران و پرۆگرامكانوە ھیـــ، ب تایبتی بـــ پرۆگرامـــی بابتـــی ئینگلیـــزی (sunrise) بـــۆ ســـای خوندنـــی (٢٠١١/٢٠١٠) تـــا ئســـتا ھروەك ھســـتی ئیـــدارەی دوو چـــۆن پدەكرت لدامودەزگاكانی ئاسایش

و چاودری دارایی و ......ھتد .بھمان شوە پرۆسی پروەردەو فركردنیـــش لم دیاردەی ب بش

.نییئمی سیرو سمرەی دیاردەی پرۆگرامـــی دوو جبجكردنـــی لنـــاو قوتابخانـــو خوندنگاكانـــی ھرمی كوردســـتان زۆر ب زەقی ھستی پدەكرت، ل خوندنگاكانی سنوری ســـلمانی و كالرو كۆیو رانیـــو پرۆگرامـــی كـــۆن پیـــەو دەكرت لبابتی ئینگلیزی، كچی لـــ خوندنگاكانـــی ھولرو دھۆك پرۆگرامی نوی (sunrise) پیەو دەكرت بـــۆ خوندكارانی خوندنی (٢٠١٠_٢٠١١) ئگرچی ل ھولرو جبجكردنـــی بیـــاری دھـــۆك پرۆگرامـــی نوـــی ئینگلیـــزی دراوە بۆ ســـای خوندنـــی داھاتوو بم دوای تـــا كتبـــكان باوەڕناكـــم پشووی ھاوینیش بگن بردەستی مامۆستایان و خوندكاران، ئم وا لـــ خوندكارانی ھولـــر و دھۆك ن لتوانن ئامادەباشی بكدەكات نپشووی ھاوین ل بابتی ئینگلیزی ئـــو كات كاریگری دەكات ســـر ئاســـتی زانینیـــان بـــ پچوانـــی مانی، كندكارانی سنووری سلخو ن لەوی پرۆگرامی كۆن دەكیپپشـــووی ھاوین ئامادەباشی تواو دەكـــن لـــم بابتـــ بۆ بدەســـت

ھنانی باشترین نمرە .

لـــ پرۆگـــرام دوو پیەوكردنـــی خوندنـــگاكان وەزارەتی پروەردە زۆر دووكشـــی رووبـــڕووی قورس دەكاتـــوە، دەبت دووجۆر دابندرـــت كۆنتـــرۆل و پرســـیار لســـر كاریگـــری لـــ جگـــ مـــل نـــدكاران جگـــنمـــرەی خوخوندكاركی زۆر بۆ بدەستھنانی نمرە خۆیـــان دەھلنـــوە لبابتی ئینگلیزی ئوكات ئگر پرۆگرامی نوی ئینگلیزی بكاربت كاریگری دەبت لسریان، چونك پرۆگرامی كۆنیـــان لـــم بابتـــ خونـــدووە، پرۆگرامـــكان برپرســـی ئگـــر بیانووی ئوەی ھی، ك پیەوی لـــ كـــردووە نویـــان پرۆگرامـــی پاســـاو نیی مم ئپۆلـــی یانزدەھب بگـــی ئـــوەی خوندنگاكانی لھموو شـــوەیفات) (نیولیڤرو_ قۆناغكانـــی خونـــدن پرۆگرامیان لبابتـــی ئینگلیـــزی جیایـــ لگڵ چـــی لـــم، كرندنگاكانـــی ھخوپۆلی دوانزدەھـــم پرۆگرامكانیان لبابتی ئینگلیزی ھمان پرۆگرامی خوندنگاكانـــی ھرمـــ ب ئوەی كاریگری ھبت لســـر ئاست و

نمرەی خوندكارەكانیان .جگ لمانـــ ئلف و بـــی كوردی (عبدو سوور) ل قوتابخانكانی بـــم دەخوندرـــت، ســـلمانی قوتابخانكانی ھولر ئلف و بی مامۆستا ئیبراھیم بادار دەخوندرت لـــ ســـلمانی و ھولـــر زاراوەی ـــت لكاردكرمانجـــی خـــواروو بقوتابخانـــو خوندنگاكانـــی دھۆك زاراوەی كرمانجی سروو، دەبوو كـــوردی یكگرتـــووی زمانكـــی

.كاربھاتبایبجگ لھموو ئمان ھندك بیاری بپلـــ دەردەكرـــن لـــ وەزارەتی دیراســـ بئـــوەی پـــروەردە، قوتابـــی ئـــوە وا دەكات بكرـــت یـــان خوندكاران تووشـــی شـــۆك ببن، لســـرەتای ســـاڵ وەزارەتی پروەردە ب نووســـراوكی فرمی ئاگاداری خوندنگایـــكان كردەوە،

ك پرسیاری ئزموونكانی وەرزی یكـــم ناوەنـــدی دەبت بـــۆ پۆلی یانزدەھـــم، بم جبجـــ نكرا دواتر لـــ الیـــن مامۆســـتایكانی

خوندنگاكان دانرا .ئمجارە پرسیار بۆ ئزموونكانی وەرزی دووەم لالیـــن ھر چوار خوندنگا پكوە دادەنرت، ئمش گرفتكـــ كشـــ بـــۆ خونـــدكاران دروســـت دەكات و كاردەكات سر

نمرەكانیان .بۆیـــ تـــازووە دەبـــت وەزارەتـــی پـــروەردەی حكومتـــی ھرمـــی كوردســـتان بدواداچـــوون بـــكات ل كشـــی رەوای خونـــدكاران با تشن نكات و نبت ھۆی پشوی و ئالـــۆزی ئـــو كات زەرەرمندی سرەكی قوتابی و خوندكار دەبت وەزیری پروەردە وەك برپرسی تی دایدەســـ روەردە لی پباھندك ل بیارەكانی كۆنفراســـی پروەردەیی ل رگای لژنی بای پروەردەیـــی رابگرـــت و ھیـــان بواســـیت و جبجیـــان نـــكات تا

. كی دیكستنی كۆنفراسبپویست لسرجم خوندنگاكانی كوردســـتان پیەو پرۆگرامی كۆن بكرت لبابتـــی ئینگلیزی بۆ پۆلی بـــۆ ســـای (٢٠١٠_ دوانزدەھـــم

. (٢٠١١ لـــ پرۆگـــرام دوو پیەوكردنـــی ندنگاكانـــی ســـو خوقوتابخانـــ كارەســـات ھرـــم پارـــزگای دەبت مایی لۆمو سرزەنشـــتی نیارانمـــان، برپرســـی یكـــم بۆ شـــانم جۆرە كدروســـتبوونی ئئســـتۆی دەگڕتـــوە كـــئۆبا كان، بۆیـــپرســـراوی پرۆگرامـــللگـــڵ لپرســـینوەیان دەبـــت بكرت، كســـی شـــیاو ل شـــونی شیاو دابندرت، دوور ل بۆ چوونی بابرژەوەندی تسكی حیزبایتی، گشتی لســـرووی ھموو شتك دابندرت پشنیان راستیان گوتووە (نان بۆ نانوا گۆشت بۆ قساب ).

داواكارییكانی خوندكاران دەبت بھند وەربگیرت

تایبت ب بدرخانــ ســـرەتـــای مانگی وابـــیـــارە لـــگـــرەی یــكــــتــی تــــمــــووز كـــۆننــووســرانــی كـــورد ســازبــكــرێ، كۆنفرانسی ئمۆش ٢٠١٠/٥/٢٢ لقی ھولری یكتی نووسرانی ــرێ، بــپــــی ئــو ــك كــــورد ســازببدرخان دەســت ســرچــاوانــی ئندامانی تواو ناوی كوتووە، بریتین ل و كۆنفرانسشدار لب١٨٩ نووسر، ب ئازاد جوندیانی پدەكاو ب مستفا رابر دەست

كۆتایی دێ.خونرانی بدرخان و نووسران بشداران تواوی ناوی دەتوانن

:بریتین ل بزانن، كئحمد ــازاد ئ جوندیانی، "ئــازاد ئــازاد عبدولواحید، ئاسۆ دــزار، ـــی، ـــاوەران ــســعــد م رەشـــیـــد، ئلتیف ئحمد حیران، ئحمد ئحمد ئیسماعیل خــورشــیــد، ئحمد، ســاــح ئـــارام ــد، رەشــیئاسۆ حسن محمد، ئبوبكر ئیسماعیل ئبوبكر خــۆشــنــاو، شوان، ئبوبكر شاخی، ئحمد ئحمد دەشتی، ئحمد ــزار، دئومد بایز، ئرسالن شریف، شركۆ شاكر، ئیسماعیل حسن گیالنی، ئیسماعیل تنیا، قــادر بــرزنــجــی، ئــنــوەر ئیسماعیل ئاودر، خدر محمد ئیسماعیل بارزان خالید عزیز، بكر غریب

ــز، بـــدران ــــرەج، بــیــالل عــزی فئحمد حبیب، بورھان ئیبراھیم محمد، جالل بۆتان یعقوب، برزۆ علی ھژار، جوھر كریم، برزنجی، جالل ساكار، جالل جوھر غریب، جمال جبار غمگین، جمیل محمد جمیل سنجاوی، جوھر كرمانج، خالید دشاد كاوس، چیمن كۆچر، شرۆل، محمد داود ،بدوع

ھاشم ئحمد سراج، ھاشم علی من، حھیمدادی حوس عزیز، كــریــم ھـــورامـــی، حــمــ علی حسن برزنجی، حسام خان، حمزیاد ســربــنــدی، رەحــیــم ـــود مـــــولـــــود، حــــســــن مـــولفرھادی، حمساح جاستانی، سامان، تعت جامباز، تاریق

بۆتانی، كاكمم كرمانج، تاھیر بدوع كازم ،بدوع كاروان شـــارەزا، مستفا كریم كۆیی، كمال حوسن غمبار، كوردستان كمال سۆفی، كریم موكریانی، مستفا معروف، كمال سعدی، ،ــم كــاكــ ــم دەشــتــی، كــری كــریمارف د. سعید، مح گوشاد خزندار، مجید ئاسنگر، مجید ھرش، مجید رەحمان، محمد

حــســن مــنــگــوڕی، مــحــمــد حوسن تھا، محمد مال قادر، خدر محمد بــاوەكــر، محمد مولود، محمد كاكیی، محمد فــتــحــوــ ســـعـــیـــد(داریـــاس)، موحسین ئاوارە، موجود سامان، ــشــان، مــدحــت رــ مــســعــود پبخو، محمود زامدار، محمود

حاجی، مغدید كاوانی، خسرۆ قــادر مــولــود ســــۆران، مغدید بخای، مولود ئیبراھیم حسن، ممودریك ژای، مومتاز حیدەری، ماجید نوری، مدحی مندەالوی، ـــژاد عــزیــز ســورمــ، نـــوزاد نـــازم دــبــنــد، نــوزلــد رەفـــعـــت، نئنوەر نورەدین ئحمد، علی نیعمت عبدو، ساالر بۆتانی، عوسمان، سامی عوسمان، سامی ــ پــــرۆش، عــدوشــــۆڕش، ســسرۆ قادر، سردار قادر كاوانی، قــادر سابیر چــاوشــلــی، سامیدزەیـــی، سعید گـــۆران، سامان ـــام، ســـعـــدوـــ شــــخــانــی، ـــاك نسالم قادر كۆیی، سعید یحیا، سح عبدولرەحمان، سباح نقشبندی، ســرفــراز مـــزن، ،بدوسابیر رەشید، كرمانج عــاو، ســبــاح ـــن خــۆشــن ســـدرەدیرەنــــــجــــــدەر، ســـــح عـــومـــر، ــخــالــق عــــومــــرفــــارس، عــبــدولعــــالئــــدیــــن، عـــبـــدولـــخـــالـــق ــ ــد كـــریـــم بـــرزنـــجـــی، عــبــۆران، گ ــادر ق بدوع پشو، عبدولرەحمان علی نقشبندی، عزیز یحیا، علی عبدولغنی رەشید حریری، عزیز گردی، عوسمان كۆیی، جمال عیزەت ـــاو، عــبــاس ــا خـــۆشـــن ــف ــســت ممجید عوبد یوسف، بدوعمــحــمــد(رەوەز)، ســاــح، غالب غفوور نقشبندی، غیاسدین

مخموری، غریب پشدەری، فاتح فرەیدون خورشید، حمشین سامان، فرید زامدار، فوئاد سدیق سابیر، قوبادی جلی زادە، قوباد ،مین ئیبراھیم قــادر بــھــرەوەر، قاسم شروانی، رەزا سید گوڵ برزنجی، ركار ئحمد، زادوق ئادەم، شوكری رەسول، شرزاد محمد شـــۆڕش ھینی، قـــادر شوان حــوــزی، شماڵ علی، عبدولمجید ــا، ــھ ت مــحــمــد جاف، حسن عبدولرەحمان، محمد مامند ئومد، مھدی ـــــادر، شــــۆڕش عـــزیـــز خـــدر، قرەمــزان، عبدولجبار محمد بدوع گـــردەســـۆری، جــمــال قرەداغی، زرار سدیق سرتاش، ئازاد دارتاش، محمد وەسمان، شوان عوسمان، شرزاد حسن، (پری)، حمئمین عبدولقادر پیرداود مخموری، مدیح سابیر ئیبراھیم، سابیر قــوبــاد ســۆفــی، دھاتی، فــیــســڵ ،ــابــ ی فــازیــل لوقمان برزنجی، محمد ئیبراھیم عبدولرەحمان محمد عزیز، تاھیر محمد رەنجاو، مسعود ئحمد، سلیم محمد ئمین، سامی محمد ئحمد، سردار گرمیانی، عــادل حسن، قــادر جالل، فوئاد جوندی، بدوعــدار ر ،ــبــدوال عــرەحــمــان مــئنوەر، شخ محمد باك، ئاسۆ نجات فرھادی، كریم، عومر عبدو، مھداوی ئحمد داود،

مستفا رابر".جی ئاماژەی لسای "١٩٩٢"وەوە نووسرانی یكتی ئستا تاكو لو نبستووە، كۆنگرەی كورد مستفا عزەدین "د. كۆنگرەیدا رەســـــــول" وەكـــــو ســــــرۆك و "فلكدین كاكیی" وەكو جگری دەستنیشان كتیكی سرۆكی

كران.

بدرخان ناوی بشدارانی كۆنفرانسی لقی ھولری یكتی نووسرانی كورد بودەكاتوە

تۆ بسبرە ئمما ب زەبرە !!!باوكی دابان

دادگـــای (٢٠١٠/١/١٧) رۆژی سزای عراق تاوانكانی بــای چوارەم جاری بۆ لسدارەدانی ــن ــری ــدەت ســپــانــد بــ ســـر دڕنو بیستم ســـدەی ــبــاری ــاوان تسرەتای سدەی بیست و یكم، مــوخــزرەم تاوانباركی وەك ــن ــكــوشــت دەســــتــــی ھــــبــــوو لو كیمیابارانكردن و ـــازاردان وئجینۆسایدو ئنفالكردنی سرجم ــراق و كــوردســتــان ــ خــــكــی ع

ــوو پــــكــھــاتــكــانــی. ئــم ــم ــھ بمدالیای جار چندین تاوانبارە ئم ئنجامدانی لسر پزانینی مرۆڤایتی ب دژ ك تاوانانی، لالین وەرگرتووە كردوویتی ئمی خونژەكی، ئــامــۆزا گرنگ مرۆڤ دەبت لسر كاری راست و دروست رزی لبگیرت ــك لــســر بــنــاحــق رشتنی ن تمیلل ــم ئ رۆلــكــانــی خونی زولملكراوە، ھتاھتای مژووی مرۆڤایتی ب خراپ باسی دەكات

بۆ نوەكانی

ــاری ــی ب ٢٠١٠/١/٢٥ رۆژی ــ ســـر علی ـــدارەدان ب ســــــ لدەبــــت جــــبــجــــكــرا، كیمیایی لم پند دەستدارك ھموو

رووداوە وەربگرت . ــــی بـــــوبـــــوونـــــوەی ــــكــــات ل ل تاوانبارە ئــم لسدارەدانی جماوەری عراق سرتاسری بۆ گا ئاھنگیان زولملكراو ھیچ چونك ــن، ــی دەرب خۆشی ــوو، ــكــردب كــارــكــی ئـــوھـــای نخكی فرمسكی ئاخ و حسرەتی

بۆ ھبژن

ئمی سیرو سمرەی ل كاتی ســــدارەدان ل بــیــاری حوكمی تاوانبارە ئــم رمانشب زۆر با دادگــای دادوەری برامبر (ألحمدلل) :ی تاوانبارەكان گوتیــبــارە شوكر ــاوان ــم ت ــــارە ئ وادیبــووە بــ لــســــدارەدانــی خــۆی، تاوانكانی گورەیی ب ھستی مت ئت بزاندەب كردووە، بۆیھقی ئم جماوەرە زۆر لكراوە ل موە .(ئی وەرگیرایبوو لچ ب ئی ( مای لۆ لۆ بوو لدادگــای ر ب تدەچ روویـــك

ھتا ك دۆزەخ، ئاگری و خودا .حای مرزگاربوونی ل تایھراگرتنی ئم تاوانبارە ب زە لیلی سربخۆیی لــســــدارەدانــی و ــراقــی پـــاكـــژی دادگـــــــای عــ و دنیای س بۆ ھموو خستڕوو ل ســوورە حكومت ك لماند، جگ تاوانباران سزادانی ر س خست دڕاوكی و لمترسی دڵ و دەروونی تاوانباران. نابت ــی ئـــم تــاوانــبــارە ــدارەدان ســــ لسنگی چونك بزانین، كــم بگۆڕەپانی خستوەسر كوردی لماند، ك شی سمسیاسی و ئیان درەنگ مافی كورد زووبت خۆی ل زۆرداران وەردەگرتوە، سبرە ب تۆل) گوتنی: كــورد

ئمما بزەبرە )!!

كاك مم بۆتانی د. عزەدین مستفا رەسول

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

)ئ١٤

١)رە

ژمادی

ورك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

زایینی٢٠١٠/٥/٢٢

ژمارە(١٤١)ئاياریكوردی

جۆزەردانی٢٧١٠ی

22

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

)ئ١٤

١)رە

ژمادی

ورك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

زایینی٢٠١٠/٥/٢٢

ژمارە(١٤١)ئاياریكوردی

جۆزەردانی٢٧١٠یی

گشت

-ھورامان بانیشاری علیچندیـــن ھورامـــان ناوچـــی كـــ ،دایـــنـــی تفیرانگای دســـكوردســـتان ھاووتیانی ســـرنجیڕاكشاوە، خۆیدا دەرەوەی بالی وخورمـــاڵ لســـنووری بشـــوەكو ھاوینھواری"ئحمدئـــاوالســـنووری و یـــھ گنجـــان"ســـیرانگای چندیـــن ھورامـــانئوانیش"ئاوســـر، ھـــن، تـــر "شـــوانمھ ،شـــلم وەزەنـــی،و بیارە ناوچی ھاوینھوارەكانی

تر. ھاوینھوراری چندینئوە ھاووتیانـــی ھورامان گلییگرنگی تائستا پویست وەك دەكنھاوینھوارانـــو بـــو نـــدراوەپشـــتگوێ دەســـتوە لالیـــنبرچاو ئاوڕكی دەكرـــت خـــراوە،وە لتـــبدر وارانـــھو ھاوینلـــكس ھزار بدەیان چونك ئستا،ئم ســـردانی بھاردا لـــ وەرزیناكرت ك دەكن، وارانـــھھاوینپشـــتگوێ و نبت خزمتگـــوزاری

بخرت. ل وتی ئران سنووری ھورامانل سنووری ڕۆژھتوە باكووریباكـــووری و ســـلمانی پارـــزگایدوورترین شـــھیدەوە، ھبجیڕۆژھتوە لباكـــووری یناوچئراندا، لگـــڵ ك ھاوســـنووربت٢٠٠٣ بھۆی تاســـانی ھورامـــانھیچـــی حوكمـــی ئیســـالمییكانوەلـــوە بدواوە بم بوو. بـــۆ نكرالـــ درایـــوە لـــ جـــدی ئـــاوڕی كار میانیشـــدا لـــو ھورامـــان،ئو ســـیرانگاكانی بـــۆ چاككردنـــیو كم كارەكان بم كرا، یـــناوچویســـت نییپ وەك تدایو كورتیشونی و ئوتل بۆ نموون تائســـتاكموكوڕی چندین نییو دانیشتنی

تریش.گوندی ھاووتكی ئحمـــد ناجـــیلوە باســـی ئو وەك دئاوایحمئب نـــدراوە گرنگی دەكات تائســـتائوەشـــی و ھاوینھوارەكیـــان

ھۆی ب ھناوە شكستی كراوە بۆیبم گشتیارەكانوە، كاری نزانیسیرانگاكیان كشی گورەترینك لئوت و دانیشت شونی نبوونی

.بۆی بكراب دەبوابدەســـت ویســـتپ ناجی دەت:"ل چـــۆن كـــ ئاوڕمـــان لبداتـــوە،بوارەكانـــی تردا شـــتر ئاوڕی لـــپمئ ژیانی وە، چونكـــتداوین لـــئگر ،ییرانگایم ســـئ لســـرئوا نـــكات، ت ڕوومان گشـــتیاروارەكھرھاوینسناتوانینل مئیرانگایس ئم چاككردنی ب بژین،

و منداكانمان دەتوانین خزان مئیرانگایانســـ ئـــم لســـر

بخوبكین".یرانگاكســـ سرپرشـــتیارانی بھـــۆی فراوانی دەكن باس لـــوەوەك ناتوانـــن ھاوینھوارەكـــوەن، چونكی بكـــۆكۆنت پویســـتئو بۆ ،مـــندیـــان كوان كارمئـــســـیرانكرەكانیش ،یرانگایســـخۆیان پاش ل ناكن و ھاوكاریـــاننبوونی دەھن. جب پاشماوەكان،رەكییس كشـــی خزمتگوزاریتگوزارییو خزمبوونی ئب وانئ

گشتیاران زیاتری خزمتی دەتواننبكن.

بشـــی كازم محدین لپرســـراویھاوینھـــواری خزمتگـــوزاریبداخـــوە وتـــی:" ئـــاوا ئحمـــد خۆڵ خۆیان لپـــاش گشـــتیارەكاندەھن، جـــب زۆر و پاشـــماوەیناتوانن ٧ كارمندەوە بـــ ك ئوانیرانگاكســـ خاونییی و ئو پاكنبوونی بتایبت ڕابگرن، ھیتیتـــدا پاشـــماوەكانی كـــ شـــون ھاووتیان ئوەی بـــۆ كۆبكرتوە،ئو بدەنـــ فی لـــ پـــاش خۆیـــان

گشـــتیار ھندك نك شـــونوە،ئاوی ســـرچاوەكوە، دەدات فیفدانی بۆنـــی ب چندیـــن كـــسرچاوەكناو ســـ لـــ پاشـــماوەكان

بوون". نخۆشی تووشیبدرخانـــی ھفتنامـــی كازم بـــو ئوتـــل ئگـــر بگومـــان وت:" چندین بوایھ دانیشـــتن شـــونیئم تریش ســـردانی سیرانكریچونكـــ دەكـــرد، ھاوینھوارەیـــانشونی وەیئ گشـــتیاران كشیئمش شـــودا، ل وەیـــان نییمانبۆنو ڕۆژە ئـــو دەكات ناچاریان

ئمش كـــ خۆیـــان، بـــۆ شـــونیخاوەن بۆ ســـوودی وەك پویست

باخكان نابت".بھمان وت بیارەو ھاووتیانیشوەیدانیشتوان و خاوەنباخكانیكمـــی گرفتـــی ھاوینھـــوارەكانئوان وەك ،یھ خزمتگوزاریـــانیرانگایانس ئو پدەدەن ئیشارەتیدوورن لـــ بیـــارەو تووە، بمو بخرـــن پشـــتگوێ ئیتـــر نابـــتســـیما چونك نكرت، بۆ ھیچیـــانوای یرانگایانســـ ئو جوانكـــیخزمتگوزارییك ھمـــوو كردووەســـیرانگا كم بـــت، شایســـتیانبدەن شان بتوانن لكوردستان ھنھورامان، ســـیرانگاكانی ل شانیدانیشـــتوانی ئاواتـــی گورەتریـــنلـــ وەیـــئاوڕدان یـــناوچ ئـــو

ھاوینھوارەكانیان.ل یكـــك خـــاوەن بنـــد ســـیروانل ئاوسرە ســـیرانگای باخكانیپدەدات بند ئاماژەی وەك ،ـــوتبكرت ســـیرانگاكان بۆ ھرچییكئگر چونك ،مك بكو ،نیی زۆرگورەترین بتوانت ئوە دەستكم وت، مادیی بـــۆ ســـرچاوەیئو سردانی گشتیارانی ئو نینوەرزی ل دەكـــن وارانـــھھاوین

بھاردا.دەلت:" برخان ھفتنامی ب بندبسرھوراماندا كاولكارییی ئوالینكانـــی ســـرجم ھـــات وەك گرتـــووە، ناوچیـــی ئـــو ل ھندـــك چونكـــ ســـیرانگاكاننیـــان ســـوتنران و ســـیرانگاكانســـردانیان بكات، كس دەھشـــتخزمتگـــوزاری كـــماوەی بـــم ھیـــوادارن زیاتر خكی و دەكرتنشـــوب بدات گرنگـــی دەســـت

ھورامان". گشتیارەكانیناحیی بڕوەبری ســـاالر سمكۆســـا چندیـــن خورمـــاڵ دەـــت:"داوامانكردووەلالینیپیوەندیدارھاوینھوارەكان، ب بدرت گرنگییموكوڕی ھك بڕاســـتی چونكبۆ سیرانگاكاندا، خزمتگوزاری لیھ كشـــی ڕگاو بانمان نموونو چارەســـربكرت ویســـتپ و ككردنی چاك بكرت، دابین بۆ پارەیجبجكردنی و دانیشـــتن شـــونیبۆ پویســـت تـــری چندیـــن كاری

ھورامان". سیرانگاكانی

دەكن خزمتگوزاری داوای ھورامان سیرانگاكانی

دەباغ عومر كازمككی كوردستان نیشتمانی یكتیل ك سیاســـیانی، لـــم ركخراوەزۆر لبارودۆخكـــی (١٩٧٥/٥/٢٢)ھـــدا ســـری دژوار ھســـتیارولســـر گۆرەپانـــی سیاســـی دوایجزائیر شـــومكی وتننامـــكرنوان ل (١٩٧٥/٣/٦) لـــ بوو، كـــئـــران شـــای (ســـدام حوســـن وك ركوتننامیی ئـــم )مۆركـــرا،نسكۆیبشۆڕشكیكوردیتمنكاتیش لھمـــان (١٤) ســـاڵ ھنـــابشۆڕشی (پشمرگكانی كۆتایینیشـــتمانی یكتـــی زوفـــار) ھنـــاشۆرشـــی چخماخی كوردســـتانبتاریكی ھچنی، تنگی راگیاند وبـــوو بپلـــش وەمدانوەیكـــیئوەی بۆ دوژمنان و ناحزان دژیمیللتی ك بسلمنت، بنیارانماندەكات ژر دەستیی قبول ن كوردماف رەواكانی دەست برداری ن ونیشتمانی یكتی ئگرچی دەبت،و چندایتی رووی ل كوردســـتانبراورد شوەیك بھیچ چۆنیتیزۆرو ئـــم ھـــزە ندەكـــرا لگـــڵتنھا پ چكی دوژمن و زەبـــالحبوو ئســـتور پشـــت ئوەی یكتیشـــاخ باوەرو بیرو پی جماوەرو

. بوو سركشاككانیبـــۆ خونـــژەكان عســـییبشـــۆڕش بســـی خامۆشـــكردنیھر بر كیان گرتـــگایر ھمـــووگرتن و جینۆســـایدو و لـــ ئنفـــالكس بسركردنی دەست تۆقاندندو

.رگشمپ كاری وئم كارە ھموو لگـــڵ ئنجامدانیبعس نیتوانی نامرۆیان حكومتی

دابدات. باوەڕ بھزی چۆك(١٩٩١) سای لبھاری سرەنجامتوانـــرا (١٦) رۆژ تنھـــا لمـــاوەیسرتاسریكوردستانلدامودەزگاپاك داپلۆســـنرەكانی بعسییكان

. بكرتوەكوردستان نیشتمانی یكتی ئمۆكناوچر لكاریگـــ وەك ھزكـــیدەرەوە نـــاوەوەو لســـر ئاســـتیدەكرت، بتایبتی وردی بۆ حسابی

عـــراق ئـــازادی پرۆســـی دوای ســـرۆكی (٢٠٠٣/٤/٩) برـــز لـــلھاتووی ب فیدراڵ عراقی كۆماریلسر الین ناكۆككان توانی خۆیمزیدانوساندن لك نزیكبكاتوەولگڵ پتویش دبلۆماسی پیوەندیدروست جیھان و ھاوســـ وتانی

. بكاتوەبوو جالل كاتدا بڕز مام لھمانجیھانی ی (SI) جگری سرۆكی ب

.نیشتمانی دامزراندنی یكتی یادیگرتـــن رەخنـــ وســـگی خاـــی وەك ئمـــش ،وەیـــبووننو و ناتوانـــت تـــی كـــكـــی خۆیریتنجیا ئمســـاڵ بـــت، دەســـتبردارینیشتمانی رابردوو یكتی لسانیكۆنفراســـی دامزراندنـــی لیـــادی دەبســـتت، خـــۆی نوبوونـــوەیناحزان پووچی خیاـــی و خـــون

بم باوەڕیـــان كـــ لـــ گۆڕدەنـــت،.نیی یكتی ھنگاوەی

نیشـــتمانی یكتی ھروەك چـــۆندژوار رۆژانكـــی لـــ كوردســـتانھبوون كســـانك ھداو ســـریو بشـــت شۆڕشـــگانیان

. دەزانی سرلشواودامزراندنـــی یكتـــی بیاننامـــیھزكی وەك كوردستان نیشتمانیبجمـــاوەری ئســـتوور پشـــت

لسر كوردســـتان رووتی رەش وبندگۆی ئیسگی الپڕەی رۆژنامو(١٩٧٥/٥/٢٢) ل لوبنان و دیمشـــقراســـتییكی وەك بوكرایـــوەھندـــك ئگرچـــی مژوویـــیركوتی (١٩٧٥/٦/١) لـــ وادەزانن

دامزراندنیتی.وەك كوردستان نیشـــتمانی یكتیســـری برە نیمچ ڕكخراوكـــیپكھاتبوو، لســـ بـــاڵ ـــدا، كـــھ

(بزوتنوەی سوشیالستی كوردستان،كوردســـتان، رەنجدەرانی كۆمیكاتیش بڕز مام ختی گشتی) ئوتوانی خۆی ژیـــری بتواناو جـــاللجیاوازەكان رك ئایدۆلۆژییـــ بیروو لگڵ بكات و رابرایتیان بخاتبیانگونجنت. ردەمس ئو واقعینبوو ئاســـان سیاســـت ئـــو كاتجمســـری دوو لســـر بنمـــاییكتی ئویـــش بڕـــوە دەچـــوو،سرمایدار ئمریكای و ســـۆڤیت

. بووھوەشـــاندنوەی دوابـــدوایزوو ھر جـــاران یكتی ســـۆڤیتینیشـــتمانی یكتـــی ســـركردایتیپداچوونـــوەی كوردســـتانرســـكردو ھ بسیاســـتی خۆی(یكتی ناونیشـــانی ژر ل باكیكۆكردەوە ( كوردســـتان نیشتمانیلشاری ك گورە، كۆنفراسكی لكانوونی بسترا ل مانگی ســـلمانی

.(١٩٩٢) دووەمیمیللتی ئمـــۆی دەســـتكوتكانیھرم حكومتی ل خۆی ك كورد،پرلمانی كوردستان دەبینتوە وپشـــمرگو خونی و رەنج بـــریكوردستان ئنفالكراوی جماوەری

.وەك وتاندەســـتك ئـــم دەبـــت ئمش چاومـــان بپارزن، بیلبیلیمیللتكمان یكرزی بپاراستنی

. دەبتلیادیدامزراندنییكتینیشتمانیالین ھموو ویســـتكوردســـتان پناو جیاوازەكانی بۆچوونـــ و بیـــروگیانـــی لخۆبوردەییوە ب یكتـــیو بكنوە نوێ یكتی دیك جاركیو توڕەیی بكن دەست لناو دەستبنن بالوە كسایتی برژەوەندینیشتمانی یكتی بسی ئوەی بۆدابت لشكانوە ھر كوردســـتانتـــب ناحـــزان مرامـــی نھلـــن یكتی بـــالوازی خـــون دی، كـــئو دەبینن، كوردستانوە نیشتمانیتواوە (٣٥) ســـای ك یكیتییی،دەچۆڕتوەو بجســـتیدا خوـــن

!!! بچاوەكانیان فرمسكســـوزەكی ئا ھر شـــكاوەبت

. كوردستان نیشتمانی یكتی

!! (١٩٧٥/٥/٢٢) ل نیشتمانی كوردستان یكتی یادی دامزراندنی پیرۆزبت

زەم سیرانگای

كوردستان نیشتمانیی یكتیی گشتی سكرتری جالل مام

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

23

i hevdîtinê de, şanda rojeva Kurd Cejna Zimanê

Kurdî ya Sînemxan Celadet Bedirxan pîroz kir û bi vê mebestê jî gulebaxeke xweşik pêşkêşî Bedirxan kirin. Her wiha li hevdîtinê de di derbarê rewşa zimanê Kurdî ya Kurdistana mezin û derveyî Kurdistan bi taybet li bajarên Şam û Stenbol û Anadola Navîn hate nirxandin.Îro 15.Gulan.2010 şandeke ji malpera

Rojeva Kurd bi mebesta pîrozkirina cejna zimanê Kurdî serdana Sînemxan Celadet Ali Bedirxan kir.Li hevdîtinê de, şanda rojeva Kurd Cejna Zimanê Kurdî ya Sînemxan Celadet Bedirxan pîroz kir û bi vê mebestê jî gulebaxeke xweşik pêşkêşî Bedirxan kirin. Her wiha li hevdîtinê de di derbarê rewşa zimanê Kurdî ya Kurdistana mezin û derveyî Kurdistan bi taybet li bajarên Şam û Stenbol û Anadola Navîn hate

nirxandin.Li beranber da Bedirxan xweşhaliya xwe bi vê serdanê derbirî û wê jî cejna Zimanê Kurdî ya hemû gelê Kurd pîroz kir û balkişand li ser rola girîngiya ziman û got: Hêvîdarim ku gelê Kurd li hemû cîhanê xwedî li zimanê xwe derkeve û bi zimanê xwe bipeyve. Eger gelê Kurd jiyana xwe ya rojane de zimanê xwe bipeyvê dê dewlemendiya zimanê Kurdî derkeve holê û Kurdî jî wekî zimanên dinê cîhanî pêşbikeve

Hefitenameyekî Hunerîy Rojnamewanîy Giştîy Azade.Jimare (0)î le22/10/2000 da DerçuweBEDIRXAN

Şandeke RojevaKurd Serdana Sînemxan Bedirxan kir L

.

Haydar Amedî

i bo her gelî nirxên pîroz henin.Ziman yek ji van nirxan e ku hebûna gel bi xwe ye. Netewe dikarin bi zimanê xwe hebûna xwe biparêzin, û bi vî rengî xwe

mayîn de bikin.Dewletên dagirker – pergalên mêtînger dema dixwazin kêmar an nateweyek ji holê rakin berî her tuştî zimanê wî gelî qedexe dikin, çanda û kewneşopiya wî gelî qedexe dikin.Gelê kurd di jiyana dîroka xwe de bi dagirkerî û mêtîngerî re rû bi rûmayî ye, çiqas dek û dolab hene li hemberê gelê kurd hatiye bi karanîn, ji bo pişaftina gelê kurd her cureyê hovane û dermirovahî hatiye bi karanîn.Navên cih û deverên kurdan hemî wergerandin zimanê dagirkeran, lê belê gelê Kurd ji ber ku xwediyê zimanekî dewlemend û kesayeteke serhildêr bûye heta roja îro hebûna xwe parastiye.Li ser vî xakî zimanê kurdî zimanekî qedîme, îro gelê kurd ku gihîştiye vî merhaleyê bi xêra parastisna zimanê xwe û dewlemendiya zimanê xwe bûye, yanê neteweya kurd hebûna xwe deyndarê zimanê xwe ye.Di jiyana her gelî de roj û cejnên taybet henin, ji van cejnan hinek jê cejnê olî ne, hinek jê cejnê neteweyî ne, di jiyana gelê kurd de jî 15’ê Gulanê roja cejna zimanê kurdî ye.Kovara HAWAR’ê 15’ê meha Gulanê dest bi weşanê kiriye. Ber vî qasî ji aliyê gelê kurd ve roja 15’ê meha Gulanê wekî cejnekî neteweyî hatiye diyarkirin û tê pîroz kirin.Ji aliyê din ve meha Gulanê di têkoşîna rizgariya gelê kurd de mehekî watedare.Divê gelê kurd bi taybetî jî Sazî – Dezgeh û hemû rêxistinên kurdan vî cejna xwe yê neteweyî de bi çalekiyên Daxwuyanî-Panel-Semîner-Sempozyun- Şahî û çalekiyên cur be cur vî cejna zimanê kurdî pîroz bikin, û eynî gavê de xwedî li şehîdên meha Gulanê û tevayî şehîd û nirxên neteweya gelê kurd xwedî derkevin.Divê têkoşîna zimanê kurdî were xurt kirin û pêş xistin.Roj roja xwedî derketina li zimanê kurdî ye.Roj roja pêşxistina têkoşîna zimanê kurdî ye.Em bang li hemû gelê xwe dikin û wiha dibêjin, zimanê me bedena me ye.Em li bedena xwe xwedî derkevin.Cejna Zimanê Kurdî li gelê Kurd pîroz be.

Cejna Ziman

J

Li Cizîr Komeleya Mîr Celadet Bedirxan hate damezrandin

i Cizîra Botan bi navê Mîr Celadet Bedirxan komeleyek

hate damezrandin. Komeleya Mîr Celadet Bedirxan di warê çand, huner û dîrokê de dê xebata xwe bike. Di dîrokê de cara yekemîne ku komeleyek bi navê Mîr Celadet Bedirxan tê damezrandin. Komele bi armanca xizmeta çand, huner û dîroka Kurdistanê, dest bi karê xwe kir. Damezrînerên komeleyê vê mizginiyê bi keyfxweşî digihinîn gelê Kurd û Kurdistaniyan.Her wekî tê zanîn çand, huner û dîroka me bi her avayî hatiye binpêkirin û pişaftin (asimilekirin).

Komeleya Mîr Celadet Bedirxan di van waran de û bi van mijaran ve girêdayî warên siyasetê de jî dê kar û xebata xwe bike. Xeta komeleya Mîr Celadet Bedirxan,

welatperwerî, Kurdayetî û parastina nasnameya Kurdî ye. Damezrînerên komeleya Mîr Celadet Bedirxan ji van kesayetan pêk tê: Adnan Şık, Veysi Elçi, Ridvan

Dalmış, Zana Dinler, Adil Ayhan, Mustafa Mungan û Hişyar Özalp. Merasîma vekirina komelê ji alîyê revebirîya komelê ve dê ji raya giştî re were eşkere kirin. Her çende li bakûrê Kurdistanê di derbarê Bedirxaniyan de çendîn çalakî têne kirin û bi navê wan çendîn komele û xwendingeh bêne vekirin jî, bi mixabinî ku li başurê Kurdistanê heta niha çalakiyên bi vî awayî nehatiye pêkanîn. Hêvîdarîn ku li başur jî bi navê Bedirxaniyan çendîn xwendingeh û enstitu bêne damezrandin û ala rewşenbîriya Bedirxaniyan li başur erdê nehêlin...

L

itêba nivîskarê galisyanî Séchu Sende “Made in

Galiza“ bi kurdî di nav weşanên Avestayê de çap bû: Di xewnan de jî ez ê zimanê xwe winda nekim. Kitêba ku di “roja edebiyata galisyanî“ de ku du rojan piştî “cejna zimanê kurdî“ ye derket, ji bo balê bikişîne ser rewşa zimanê kurdî û zimanên di bin tehdîda tunekirin û asîmîlasyonê de ji aliyê 35 şexsiyetê kurd ve hatiye wergerandin. Sê çapên kitêbê bi hev re, tev de 3 hezar çap bûne ku ev ji bo kitêbên kurdî merhaleyeke nû ye. Buhayê li ser kitêbê ji sisêyan yekê piyasê ye, 4 TL ye. Herçiqas buha erzan jî be kitêb,

bi kalîteya herî baş a kitêbên standard hatiye çapkirin.Mesûlê Weşanxaneya Avesta Abdullah Keskin dibêje, “Helwest û pêwendiya xwendevanê kurdî a bi vê kitêbê re, wê ji bo me bibe wek anketekê. Biqasî ku em têgihiştine, me hemû daxwaz û pîvanên xwendevanê kurdî li ber çav girtine. Daxwaz û elaqeya xwendevan û kitêbxaneyan cesaret da me, ji ber wê me jimarek zêde, nexasim ji bo wergerê pir zêde, çap kir. Em gazî xwendevanan dikin, werin hûn jî gotinên xwe li ser yên me zêde bikin, em vê mala ji peyvan bi hev re ava bikin. Em ji ‘Warekî lal‘ welatekî ji peyvan ava bikin!“

Ji nivîsa “Di xewnan de jî ez ê zimanê xwe winda nekim“Car caran zimanê xwe derdixim dibêm aaaaaaaaa û Merheba, tu li virî? Dipirsim. Merheba. Oxx. Ez fam nakim, zimanek çawa winda dibe. Bi rastî jî fam

nakim. Kesek çawa dikare zimanêxwe winda bike? … Çi dibe çi nabe di xewnên xwe de jî ez ê dev ji axaftina bizimanê xwe bernedim. Walle wisa ye. Ez ê di xewnên xwe de jî zimanê xwe windanekim.

Maleke ji peyvan : Di xewnan de jî ez ê zimanê xwe winda nekim

K

نیایی

ز٢٠

١٠/٥

/٢٢

ریايا

) ئ١٤

١)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧١

ی٠دان

ەرۆز

ج

ژمارە (١٤١) ئاياری ٢٠١٠/٥/٢٢ زایینیجۆزەردانی٢٧١٠ی كوردی

24راوژكاری زمانوانیی: د.وریا عومر ئمین

راوژكاری رووناكبیریی: د. ئازاد حم شریفراوژكاری كــلتــووری: د. ئیسماعیل محمد قرەداغی

راوژكاری مژوو: د. محمد عبدو كاكسوورراوژكاری ھونری: محمد زادە

راوژكاری یاسایی: پارزەر حوسامددین یاسین سرداری

ناونيشان:شـــقامی ھولـــر، كوردســـتان،

ئاراس، باخانی سرداری

نۆرماڵ: ٠٦٧٩ ٢٥١ ٦٦ ٩٦٤ +مۆبایل: ٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٩٦٤ +

بدرخان یكم ھفتنامی ئھلی ئازادە، دوای راپڕین ژمارە سفری ل ٢٠٠٠/١٠/٢٢ ل سلمانی دەرچووەو ھموو ٨ و ٢٢ی مانگك دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان ل باشووری كوردستان دەریدەكات

خاوەن ئیمتیازو بڕوەبری برپرس:حمید ئبوبكر بدرخان (٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٠)

بڕوەبری نووسین:عبدولەحمان معروف (٠٧٥٠٤٦٣٨٥٤١)

ستافی كارا: كازم عومر دەباغ، ھمن جمیل، ھوراز محمد، محمد فتاح، مسعودی مال ھمزە.

نخشساز:ئاسۆ حسن ئحمد (٠٧٥٠٤٤٧١٨٢١)

بشی كۆمپیوتر:ئیـوب یوسـف ئبوبكـر سرپرشتیاری سایت: فرھاد باپیر - ئمانیا

www.bedrxan.netwww.bedrxan.com

bedrxan@yahoo.com

٢٠١٠/٥/٢٧ جواھیری دەگڕتوە ھولربیارە كاتژمر (٧)ی ئوارەی رۆژی پنج شمم ٢٠١٠/٥/٢٧ دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان ل ھۆی سنتری رۆشنبیری فرەنسی ئوارە

كۆڕك بۆ خاتوو دكتۆرە خیال جواھیری و دكتۆر سباح مندەالوی سازبكات، بناونیشانی (یادەوەرییكان لگڵ جواھیری).بھیواین ھروەك چۆن جواھیری تا ل ژیان مابوو زۆر دسۆزو بوەفا بوو بۆ كوردو كوردستان، ئمش بتوانین لبرامبر ئودا وەفایك بنونین.