ھفتنامیكی رۆژناموانیی گشـــتیی ئــــازادە

دەزگای چاپ و بوكردنوەی "بدرخان" دەریدەكات

ژمارە (١١٤) یك شمم ٢٠٠٩/٣/٢٢ زایینیبرانبر ب نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

سای نۆیم

بدرخانی و لسر الچ لموپاش، ل گشت الوە دەتانھاڕن وەكو ئاش

www.bedirxan.netbedrxan@yahoo.com

ئگر ب وردی سیری رابردوو و مژووی ھونری كوردی بكین، ئوا دەبینین وانئ ك ،نمی رەســــرھك بكورد خاوەنی كلتــــوور و فۆلكلۆر و كۆمھموویان جگای شــــانازی گلــــی كوردن و دەكرێ ئمی كــــورد تا ئوپڕی دخۆشــــی شــــانازییان پوە بكین و خمیان ل بخۆین و لفوتان رزگاریان بكین، نكۆیش لوە ناكرێ ناوی ئــــو ھونرمندانی خزمتی بوارەكیان كردووە ب ئاوی ز لمژوو دەنووسرتوە و تا ھتای لبیر ناچنوە، ئگر وردتریش لوە سیری ھونری كوردی بكین ب تایبتی برھمكانی سانی و گۆرانیانئ ســــتاش كمی ئرھندێ بوەدەكان و ھســــت بۆ كۆتایی نشب ھستكی نیشتمانییان و بۆ ھاندانی كورد بۆ شۆڕش و برگری لخۆكردن ل زومی داگیركــــران گوتراون، دەبینین مژووی ھونری كوردی پیتی لو تی كتایب ین، ببك تی وەك كورد شــــانازییان پی خۆیی جمانــــرھبل ســــردەمكدا گوتراون ب ھموو شوەیك ھوی لناوبردن و قتلوعامی كوردان دراوە، ل پاڵ ئوەشــــدا قۆناغكی دیك ل ھونــــری كوردی و ژیانی كوردان ھی ك پویست ھمووان تفی ل بكین و بر نفرەتی دەین و ھموو ھوكمان بۆ ئوەب جاركی دیك ئو كارەساتان دووبارە نبتوە، ئویش شڕی براكوژیی، لگڵ ئوەشدا ھندێ نا ھونرمندیش ھن زۆر و كم لو پرۆسی بشداربوون و بھموو شوەیك ھویاندەدا ئو ئاگرەی براكوژی تو میللك بیریان لھیچ جۆر خسی خۆیان، بن بۆ قازانجی شرمتر بكگرەش و رووت ندەكردەوە و نیاندەزانی یان خۆیان ل ب ئاگا دەكرد، ك ئو میللت بو جۆرە كاران چ زیانكی پ دەگا، لوانی خۆشم و زۆربی دسۆزان گلیی لوە بكین دەب لم وتدا ھونرمند ھونر و سیاست بیكوە بكا، بم بداخوە كســــانك ھن خۆیان حزدەكن ھونر و سیاســــت تكی ككد یســــعنن، ھاوتا ئكاری برژەوەندی خۆیان بن و بــــۆ بك بكیــــلوانی لو پرۆسیدا ناوی ھی و ب ھموو جۆرك شرمزاری مژووە لو گۆرانیی ندە!؟" ئاودراوە برمھون" و كابرایژووی ئوەی مرئبرووەوە، ل ل ك ،بیرچوەی لئ مئ ل یھ ڕی براكوژی، كھاندەرەكانی بۆ شــــسای ١٩٩٦ ھاوتا ئسعد گۆرانی "باركن بۆن، ھۆیھا ھۆیھا، ئوەی سرانی ٦٦"ی پ ب دەنگی دەگوت و وایدەزانی ئوە گۆرانی بۆ شۆڕشی ئیلوول و شخ محمود و قازی محمد و مال مستفای بارزانی و ھاندان بۆ سركوتنكانی شــــۆڕە سوارانی كورد دەگوت، نازانم بۆچی وای دەكرد؟ دەمی چور كرابوو، یا

قازانجی لوەدابوو كوردان بدەستی یكتر خونیان بژێ.

ھاوتا ئسعد سرەتایكی باش، كۆتاییكی وران لنو بوكراوەكانی ئرەو ئوێ یا

كوردستان و دەرەوە یا ب ئنقست و بمرامی تایبتـــی ك دەخوازن پسروەری مژووی دەیانوت و گلی كوردستان بشونن و لكداری بكن، بۆی دوژمنانی كورد ھندێ جار كورد ب جنۆكو ھندێ جاریش ب مرۆڤی ئشكوت و ناشارستانی یشـــتم دەدەن، تا كار گـــقل نورۆزی كوردان بخن وەی كئ كی حاشا لژنجر پرسیارو بژ

كورد بیناسنن، د. مولود ئیبراھیم لكۆینوەیكـــی لـــ حســـن بـــ ســـبارەت تـــازەدا وردو دروســـتبوونی چۆنیتی نورۆزو ك دەیســـلمنت، شیدەكاتوەو نورۆز جژنی كوردان، ل پشكی لكۆینوەكیـــدا دە: كورد بم مژووە دوور و درژەی ك ھیتی، پـــان و پۆڕو پ و جوگرافیایبـــ م لـــۆزە، زۆر كرووداوە ئا لـــ وەش كئ ،ژووی خـــۆی دەزانم

دەیزان پویستی ب پداچوونوەو .یوە ھراستكردن

بدرخان لم ژمارەیدا پاشكۆیكی "ورۆزنامن" بنـــوی تایبـــت لدووتوی چوار الپڕەدا "١١-١٢-١٣-١٤" بوكردووەتوە. دەخوازین بمبســـتی خونرـــك ھـــر ،وەكینكۆل دەومندبوونـــی گـــر رایكی تایبـــت و جیاوازی دەتوان ،كتڕ بابمـــبوو لھ

بۆمانی رەوان بكات.

د. مولود ئیبراھیم حسن كوردبوونی نورۆز ئاشكرا دەكات

ل ژمارەكانی پشـــووی ھفتنامی بدرخانـــدا، نووســـرو رووناكبیرو حاجی ماندوونناس، پشـــمرگی ممـــۆ، یادەوەرییكانی ژیانی خۆی ل رووپـــڕی الپڕەكاندا بوكردەوە، بھۆی ھیكی چاپ و ھونرییوە، حاجی ممۆ پاش ھوەستو ھوست وەرگرتن لسر داوای ستافی بدرخان و زۆرك ل پشـــمرگ درینكان و

خونرانی ناوەوەو دەرەوەی ھرمی ردەوامبداوایان كرد ب كوردستان، كلـــ نووســـینوەی یادەوەرییكانی، بۆی حاجی ممۆ بم روونكردنوەیو بشـــی حڤدەھم ل یادەوەرییكانی روەك لرەوە، ھـــنـــل٧ بخو لـــروونكردنوەكدا دە: ماوەیك لسر "بدرخان"ی ھفتنامی الپڕەكانی بڕزدا، زنجیرە یادەوەرییكانم لژر

سردری"ئو شو و رۆژانی لبیرم ناچنـــوە" بوكـــردەوە بـــۆ چندان مبســـتی خزمتكـــردن بگانوەو تكۆشانی و بسركردنوەی خبات شرەفمندانی خباتی شار و شاخ، ئو كۆم رۆ قارەمان و سربازە نناســـراوانی، ك ل رۆژە سخت جوامرانیـــان رۆـــی دژوارەكان و

ھبووە...

حاجی ممۆ لسر داوای خونران درژە ب نووسینی یادەوەرییكانی دەدا

ئوە بۆ ســـیم ســـا لسریك ھـــاوكاری ب پارـــزگای ھولـــر ركخـــراوی ھولـــری ناوەنـــدی ھونرمندانـــی كوردســـتان لرۆژی فســـتیڤاكی ھولـــردا ئـــازادی قشنگ ســـازدەكا و تیدا چندین و نمایشـــدەكرێ جۆراوجۆر چاالكی جی دخۆشی ھمووان و لمسایش وانندیش چاالكی نمایشـــكران لچ

سرلبیانی رۆژی یكم كرنڤای كژاوەكان بڕوەچوو و ل ئوارەی ھمـــان رۆژدا ئۆپرای مـــم و زین مانی نمایـــش كرا كزمانـــی ئبلـــ دەرھنانی ئیحســـان عوســـمان دووەمیش رۆژی سرلبیانی بوو، ھونرمندانی شوەكاری پشانگای ھولر ل گلری شـــاندەر لناو پاركی شاندەر كرایوە و ئوارەكشی

دیســـان ئۆپرای مـــم و زین نمایش میشـــدا لیرۆژی س وە و لكرایبردەم پاركی شـــاندەر كۆنسرتك بۆ ھونرمندان "ئیوب علی، ماھیر محمد ئمین، چۆپی فتاح" سازكرا و تیدا چندین گۆرانیان پشـــكش كـــرد، بم ئمســـاڵ جیـــا ل دوو ســـای رابردوو ھونرمندانی شاری ھولـــر گلییان ھی ل چۆنییتی

،كســـتیڤاف بڕوەچوونـــی ئمســـاڵ لبرئـــوەی ئویـــش ھونرمندانی چاالكییكانـــدا لـــو بشـــداربوون ھولـــر دەرەوەی ب ھولریش شاری ھونرمندانی برھم بـــوون، بـــۆ بدواداچوونی ئو بابت ب پویســـتمانزانی چند ھونرمندك و لیژنی ئامادەكاری ئو فســـتیڤا بدونین، دەشموێ

وە نییمكردنك و راپۆرتـــم ئبل فستیڤا قشنگ و جوانكی ھولری پایتخت و شاری شاران و شاری غریبان، چونك پارساڵ ھر لو یادەدا و ھر لو ھفتنامیی

ھمـــووان راپۆرتكـــی دوور و درژ لســـر چۆنیتـــی بڕوەچوون و فســـتیڤای دووەمین چاالكییكانی وە لم بارەیوە. لوكرایر بولھ

ل٢٠ راپۆرتك بخونرەوە.

وە نییمكردنك و راپۆرتـــم ئب

ل سیمین فستیڤای ھولر ئۆپرای مم و زین نمایش كرا

لیادی ئازادكردنی ھولر سركوت رەسوڵ و عیسا حوسن بھاوبشی بشك ل قسیدەی

قنفیك بۆ ھولر بودەكنوەھولر...بیانیان پنھانترە ل نھنیكانی داھاتوو

بیانیان سبركی سیحراوی پخش دەكاتتا چاوی بكات...دەڕوات...دەڕوات ھر ل سراب دەچتتا چاوی بكات...دەڕوات...دەڕوات ھر ل سراب دەچت

ل١٧

دەروش و ساالرو مینال رۆژانی ١٥ و ٣/١٦ ل ھۆی "توار"ی شاری سلمانی، تیپی شانۆی ســـاالر، مۆنۆدرامای "مینا" ل نووسین و نواندنی دەرھنانی ســـاالرو ئحمد نمایش دەروش ئرســـالن و مۆنۆدرامایئـــ كـــرد، كماوەكی زیاتر ل سعاتك ك لكیوەش ببـــوو. ئـــدرژترین مۆنۆدراماكانی كورد

ل١٥دادەنرت.

میسری و موكری و ھاروون ری ھاروون كوەی شانۆگدوای ئل دەقی ھاروون رەشیدی موكری وەرگیرابـــوو ل شـــاری ھولر و سلمانی و چند شارۆچكیكی تر نمایشكرا و بیاریش ل چندین شونی دیك نمایش بكرێ،حوسن میســـری باس ل كاركـــردن لو دەقو ھاروون و قاروونكانی ئو سردەمو بئاگایی رۆژنامنووسان

ل جوانییكانی ھونر دەكا.ل١٦

ھبج ناسنامی كوردە

شــــۆڕە سوارانی كورد دەگوت، نازانم بۆچی وای دەكرد؟ دەمی چور كرابوو، یا ل١٠

شاری ھه ه بجه یه ككه له شاره درینه كانی باشووری كوردستان، ده كه وته نوان ھی درــــژی (٤٦) پله ی ڕۆژھه ت و ھه ر دوو بازنه ی پانــــی (٣٥-٣٦) پله ی باكوور ،(٨٣) كیلۆمه تر له باشووری ڕۆژھه تی شاری ســــلمانیيه وه دوره ڕووبه ره كه ی (١٥٩٩) كیلۆمه تری چوارگۆشه یه، به درژایی (٧٥) كیلۆمه تریش ھاوسنووره له گه ڵ ئراندا، له كاتژمر ١١.٢٠ خوله كی ســــه رله به یانی رۆژی چوارشه ممه ی ركه وتی

ل١٩٨٦/٣/١٦٢٣ كیمیا بارانكراوه.

ل٧

وە لم بارەیوە. لوكرایر بولل٢٠ھ

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

2

قاسم محمد مستفاوتكـــی عاجیباتی…حكومتین و دەوت نین، الفی دەوت لدەدەین و حكومتایتیش نازانین، باش ئم وت بۆ عاجباتی نیی؟ حكومتین و برھمی ،یھ پرلمانی خۆمان ئم ســـردەم نویی جیھانین و ،وەیئ حكومتایتییكشـــمان كـــ دەیبینیـــن!! ب راســـتی كاكی گۆشـــنووس گۆشـــی (ئاراستی سیم)ی ئم رۆژنامی ل ژمارەی رابـــردوودا چاك بیری لكردۆتوە، ك تنیا عاجیباتی ھر ئم متڵ

مانوە و پرسیارە ب لۆكسو منیی ل بابت، ھلكو جیقنكردنی مریشك، تیر بوونی قالۆچ! بكو ل ن ك ،یھ نتیكشـــتی زۆر ع ل كانی جیھان و نخانكنتیععنتیكخانكی لمر ھرمكی

.یخۆمان ھئوەتا وەك ســـتوون نووس خۆی ئاماژەی بۆ كردووە، حكومتكمان ب دەســـت مووچی فرمانبرانوە گیـــری خـــواردووە، تـــا وەكو لم گیرەش دەرنچـــت ناتوانت كس دابمزرنـــت، دیـــارە مبســـتی

چونك ،زراندنی (خـــاس) نییداملوەتی دنیا دروســـت بووە، ئو خاس و ماســـ ھر ھبووە، بخوا كاكی گۆشـــنووس راستی پكاوە، ئی ئوەتا خـــودان ئم تنووس و پنووس خۆی شاھید حا!!!، كاك سمكۆ ل گۆشـــكی دەت: ئوەی لخۆی رادەبینت و ناترســـت با وەمی پرسیارەكانم بداتوە، دیارە ممنوونی ئگرچی ،منوونیشمناوێ، دنیای ئمۆ دنیای پرسیارە، بم پرسیاری ب وەم، ئگرچی ،یمی ھك وەمـــوو پرســـیارھســـاردی و گرمیمان دیوە، عیســـا سیری ئوانی كرد، ك ل خاچیان یان خۆشـــبل دا، وتـــی: باوكـــلبرئـــوەی نازانن چـــی دەكن،

جا تخـــوا دوای ئم ئازارانش چۆن داوای گۆشنووس ك ،فافانشـــخۆیتی، وەم ندەینوە، دنیاش ترســـی و تدیموكراســـیی دنیای

ناوێ:وەمی پرســـیاری یكـــم: ئم دوو ھـــژارەی ئامـــاژەت بۆكـــردووە، ھژاركیان ل جماعتی ئشھدووە و ھژارەكی دیك لـــ جماعتی

.فارییبازەڕی غئوەمی پرسیاری دووەم: دۆستی نانی كت، نانی خۆشمان بزیزە و قسب خوی و بـــای ئوەندەش پیاو

.ت باشبن دبئوموەمی پرسیاری سیم: دیارە شڕی دنیا لسر دۆالرە و دۆالریش وزەو بازاڕەكـــی نوتـــ و كركووكیش

سترین چاكندترین و بمدەونوتی جیھان و ل دوای رووخانی ســـدامیش كابانكانی ئم شـــارە لزان نبوون و رۆژگاریش دەوران دەوران و ئافرین بۆ ئوەی سوی گینـــا پاپۆرەكـــدەدات، ئباش ل

ھموومان نقوم دەكات.وەمی پرســـیاری چـــوارەم: دیارە دام" لش رووخانی "سوســـا پئدەستووری عراقی لدەرەوەی یاسا الســـایی ھرمكمان ل بووین، ســـتاش لتمان دەكردەوە، ئدەودەستووری عراقیدا فیدراین، بم بغدا ب دامودەزگا و خودان لژنی نزاھ و ئمش خاوەنی "٤٢" وەزیر و "٣" وەزارەتكشـــی خاوەن دوو

سرباز و پۆلیس و دەرگاین.

وەمی پرسیاری پنجم: ھی یكم دوور ل یاسا و ب پی حز و داوای برپرس ھیدەسووڕن و مووچی بســـردا دەبارنـــ، ھـــی دووەم دامزراوی یاســـایی و تا ســـری ت، كســـپی دەكات خۆشـــی نازان

مووچكی پدەدات.وەمی پرســـیاری ششـــم: زاتی یكم تزكی و نووشت و گربستی دادگای باری كســـی، زاواكی یان خزووری ناسنامكی دەیگرتوە، ئوە بـــۆ ئوانـــی پیتاكی بخت دەیانگرتـــوە، زاتـــی دووەمیـــش

دەمك خۆمان خۆش.پرسیارەكانیشی ل ژماری پشووی ئـــم رۆژنامیـــ و لـــ گۆشـــی

(ئاراستی سیم) بوكراونتوە.

تايبت ب بدرخانكۆنگرەی رۆژناموانی ل رۆژی ١٢- عات ٣ی پاشنیوەرۆ، ل٣- ٢٠٠٩ سبارەگای سندیكای شونوارناسانی بارەت بر سولھ كوردستان لپیكرە ساختكی فیرعون توت عنــــخ ئامون ل دھۆك ســــازدرا و سندیكا ئم بیاننامیی دەركرد.

٢٠٠٩ شــــوباتی (١٣)ی لــــبڕوەبرایتی شونواری دھۆك دۆزینــــوەی پیكــــری فیرعونی میســــری (تــــوت عنــــخ ئامون)ی راگیاند، ئو پیكرە برزییكی ٥,٥ســــم و پانییكی ٣سم دەبت، بپی (د. حســــن ئحمد قاسم) بڕوەبــــری شــــونواری دھۆك ئــــو پیكرە بگــــی پیوەندی نــــوان میســــر و میتانییكانــــ و ت كتایبب ،كی گرنگوەیدۆزینل (كال فیرعون (قلع الفرعون) ی واین پســــوە. د. حدۆزراوەت (ونال فیرعك) ت ناویدەچپ كبگبـــــت بۆ پیوەنــــدی نوان فیرعونكانــــی و میســــرییكان

میسر.١- بگومان ئگر بوانین رووداوە مژووییكانی ئو سردەم دەبینین ك ل ســــردەمی توت عنخ ئامون میســــر ل ئاژاوە و پشــــوییكی زۆردا دەژیــــا ل ناوخــــۆدا ب ھۆی كۆتایی ھاتنی شۆڕش ئاینییكی لــــوەی جگــــ ئخناتوونــــوە، تنگیان تواو ئوكات حیپییكان ب میســــرییكان ھچنــــی بوو و میسرییكان ل ناوچكانی فوراتوە وە بۆ قادش لسوریا كشابوون لناوچی قودسی ئستا، توت عنخ ئامون فیرعونكــــی بھز نبوو كس نیناسیوە تا ل نۆڤمبری سای ١٩٢٢ كاتك كارتر گۆڕەكی

و مۆمیاكی دۆزییوە.پشــــكنینی لــــ رەكــــیكپ -٢شــــونواریدا ندۆزراوەتــــوە و، ســــگك ل كاتی چاڵ ھكندن بــــۆ بچككانــــی ئــــم پیكرەی منــــداڵ پاشــــان و دەرخســــتووە یارییان پكردووەتوەو پاش ئوە بڕوەبرایتــــی یشــــتووەتگ مانئ واری دھــــۆك كــــنشــــو

ھمووی جگی گومانن. كنھا میدالیایرە تیكو پ٣- ئو بۆ یادگاری ل میســــر دروســــت دەكرت و ب گشتیاران دەفرۆشرت كی كوردســــتان كندیــــن خو چســــردانی ھڕەمكانیــــان كردووە و یویانــــك یادگارییــــك وەك ھناویانتــــوە بــــۆ كوردســــتان و ھــــر ل شــــاری دھــــۆك و پاش چند رۆژك ل ئاشكراكردنی ئو دۆزینوەی ئم سردانی دھۆكمان كردو لگڵ بڕوەبر دانیشــــتین و گفتوگۆیكــــی زۆرمانكــــرد، ھر تواو نموونیكــــی رۆژ ھمــــان ھاوشــــوەی ئو پیكرەمان بینی ل مای یكك ل برپرســــكان مســــاڵ لكیدا ئشــــتگ لــــ كمیســــر ل نزیك ھڕەمكان وەك یادگارییك كیبوی، ئو پیكرە تواو ھاوشوەی ئو پیكرەی و پیكرەی ئو دەركوت ببراورد ھاوشوەی دۆزراوەتوە دھۆك لئو میدالیایی ك ل میسر دروست دەكرت و تنانت ئو چند دە نووسین ھیرۆغلیفییی ك لسر نووسراوەتوە رەكیكپ پشــــتی و نووســــراوەتوە ــــھبناتواویش، جگ لوەی ل سرە میدالیاكــــ نووســــراوە (صنع فی مصر)، و ناوی كسكیش لسری Ibrahim) ننووسراوە ئیبراھیم ز

.(Zein Made in Egyptقاچاخچییكانــــی پدەچــــت -٤ناوچك تزویریان كردبت و لو وە، چونكتیانشــــاردب نشــــوپــــی دەگوترت قــــی فیرعون، بۆ ئوەی كــــ بــــ بازرگانكانی گران بیفرۆشن، جگواری بنشو

لوەی گومــــان دەكرــــت ئوكارە یو ناوچوەی ئــــــــت بۆ ئكراب

ناوبانگك دروست بكات ... رەكیككی پیرر ســــگــــ٥- ئبكرت دەبینیت ك پیكرەك رەش ی كو رەشــــی و پیســــییبووە ئ وەی كبۆ ئ یگتی بوەییپئو پیكرە تزویر كراوە و ل ناو

ئاوی زراب و پیسایی بۆ ماوەیك دادەنرت بۆ ئوەی رەنگی بگۆڕت و ئوە ئاشــــكرای ك ماوەی چند ســــاك ئم كارە ل كوردســــتان دەكرت و بزۆری قاچاخچییكانی ناوچكانــــی (شــــنگار) و (دیانا) رانیكم جــــۆرە پو (دھــــۆك) ئدروســــت دەكن و پاشــــان ل ژر خۆڵ دەیشارنوە بۆ ئوەی رەنگی بگۆڕت، ئستا ئو رگی رگیكی كالسیكیی و قاچاخچییكانی عراق بكاری ناھنن تنھا لو شونانی

ك باسمانكرد.٦- ئم یكم جــــار نیی ئمی شونوارناس ئو جۆرە پیكرانی ل كانی میسر ببینین كونفیرعتزویر قاچاخچییكانــــوە الین پیكری نموونــــ بــــۆ دەكرــــت تزویركراوی پاشا (نارمر) یكم پاشــــای میسر ك ب لوح نارمر (تابلۆی نارمر) ناسراوە و نحتی بــــارزی لســــرە لــــ (ناوچــــی لوەی كرابوو، جگ ڕانی)تزویر پیكركــــی بۆنــــزی بــــ نختی بارز بۆ نفرتیتی شــــاژنی فیرعون ئخناتون دروستكرابوو ل ناوچی ئاكرێ كاتك ھنرایــــ ھولر و بینیمان پمان راگیاندن ك ئویش

تزویرە.تزویری ئــــم پیكــــرە ل رووە ب وە دیــــارە كشــــیكرییھونقیاســــكی بچووك دروســــتكراوە، جگ لوەی دروستكردنی توت عنخ ئامون ئاسانترە ل فیرعونكانی دیكو خكی زیاتر دەیناسنوە ...

الوازیی بــــو فیرعونك چــــۆن كوردســــتان، دەگات پیكرەكی لــــ كاتكدا ك تــــوت عنخ ئامون دەمرت ژنكی نام بۆ (پاشــــای ت لرحیپی شــــوبلیولیوما) دەنوتی ئنــــادۆڵ، داوای ل دەكات وەی بیكاتت بۆ ئركی بنكوڕ كمردی خۆی و پاشــــای میسر ...، ئی بۆچی نامی بۆ میتانییكانی كوردســــتان ننــــارد؟. كوات ئو پیوەندییی ك د.حســــن باسی دەكات لو كاتدا كۆتایی پ ھاتبوو ردمنداڵ لنخ ئامونی مو توت عگژاوی ئاژاوەكانی میســــردا ئاگای ت كتایبمابــــوو بدەرەوە ن لناوچكانی وتی لــــ حیپییكان شــــام تا نزیك قودســــی ئستایان

بدەستوە بوو.دەربــــارەی لدوانكانــــی د. زاھی

حواس:دوو رۆژ دواترو ل رۆژی ١٤ی شوباتی زاھی حواس)سكرتری (د. ٢٠٠٩دا، گشتی ئنجومنی بای شونواری میســــری، ل ماپــــڕی (المصری

الیوم)دا، دەت:

((دۆزینــــوەی پیكری توت عنخ ئامون ل باكووری عراق شــــتكی ئاســــایی، چونك ئیمپراتۆرییتی میسری ل سردەمی ئیمبراتۆڕی دا حوكمی ھموو ناوچكانی رۆژھتی دەكرد، فستین و سوریا و عراق پش ٣٠٠٠ســــاڵ بتواوەتی ل بن دەســــتی ئیمپراتۆرییتی میسری دا بوون))، پاشان زاھی حواس دەت:(حــــور ســــربازی ســــركردەی كردووەتوە ھرشی محب)چندین ســــر ناوچكانــــی رۆژھــــت و ھموو ئوناوچان ل بن دەســــتی میسرییكاندا بوو، ئوان(وات كورد و عراقییكان) نایانوت ئیعتراف بوە بك ك میســــر حوكمی ھموو ئو ناوچانی دەكرد(وات عراق و

كوردستان)). وتۆتم (د. زاھی حــــواس): كبچند ھیكی گورەی مژووییوە

ك لرەدا دەیانخینڕوو: ١- ئوان ل میسر باش شونوار و پیكری فیرعونــــكان دەناســــن و دەبوایــــ جــــوان ل ك وانیاییــــان برەكیكی پنــــولماپڕەكان بوكراوەتوە پش ئوەی باس

ل ھیچ شتك بكن.٢- د. زاھــــی حــــواس : كوتۆت ھیكی

مژوویــــی گــــورەوە ك دەت میســــر ھموو ســــوریا و عراق و كوردســــتانی حوكم كردووە ردەمی ئیمپراتۆری میسری دا، چونكســــ لالی ھمووان ئاشــــكرای ك ئیمپراتۆرییتی میســــری تــــا رووبــــاری فــــورات ھاتــــووە ل یشــــتووەتگك نوەیھیچ شــــســــوریا و ب یشتووەتگت ننانراق و كوردستان تعكوردســــتانی رۆژئاواش، ئم ھیكی زۆر گورەیــــ و قت ندەبوو ئو بناوی ھموو شونوارناسانی میسرەوە ئو ھی بكات.

٣- پاشان د. زاھی حواس: دەت سركردەی سوپای میسر(حورمحب) ھرشی كردووەت ئو ناوچان و داگیری كردوون، (د. زاھی حواس) ل كتبكی ك ل سای ٢٠٠٧ دا چاپكراوە ل قاھیــــرە ب ناونیشــــانی((الملك الذھبي عالم توت عنــــخ آمون))،القاھرة – ٢٠٠٧.) بــــاس ل توت عنخ ئامون و دەســــتكی دەكات و پچوانی ئم وتانی ئستایتی:دكتــــۆر زاھی لــــ الپڕەكانی ئــــم كتبدا

دەت:(( لــــ ســــردەمی تــــوت عنــــخ ئامــــون دا نووســــینكانی باس لوە دەكن ك ســــوپای میســــری ناردووە بۆ ئاسیا بۆ ئوەی سنووری میســــر بپارزن، بم ھیچ سركوتنكیان

بدەست نھنا...) پاشان ل ھمان الپڕەدا دەت:

دیكــــ ســــربازی ھرشــــكی تنانــــت بسرپرشــــتی ســــركردەی ســــوپای میسری حورمحب بۆ ئــــوەی كــــ قادش(ناوچكانی ھیــــچ بگڕنتــــوە ســــنووری قــــودس)ی ئنجامكــــی نبــــوو...))، كواتــــ د. زاھی خۆی باس لوە دەكات ك لســــردەمی توت عنخ ئامون دا دەستیان ھتا ناوچكانی قــــادش بووە و حیپیییكان ل ھرشــــكردندا بردەوام بوون كوات سوپای میسری و توت عنخ ئامون بســــركردایتی حورمحب چۆن مانو وەراق و كوردستان؟!! ئع یشتنگ وە، چونكواس بیداتــــــــت د. زاھی حدەبشارستانیتی میسر ئاشكرای و كس نكۆی ت، كنۆوژوو دەشناكات ئیتر بۆچی م ل

ب ئویش ناشوت.دەربــــارەی دۆزینــــوەی چند مۆركی میتانی

ل دھۆك:بڕوەبرایتــــی ٢٠٠٩ ١٥-٢ی رۆژی لــــشــــونواری دھۆك رایگیاند ك چوار (مۆری وتی چوارستون لشكنزیك ئ میتانی)یان ل

دھۆك دۆزریوەتوە : SEAL چاپی مۆرن (گبعات االختام وانئ ك مــــۆر چونكــــنــــ ( IMPRESIONئوان ل سر قور چاپ كراون و شوەكیان

دەرچووە.دەربارەی سردەمكیان بۆ سردەمی میتانی

دەگڕتوە.ل راستیدا میتانییكان ل ناوەڕاستی ھزارەی دووەمــــی پــــش زاییــــن حوكمــــی ناوچكانی كوردســــتانیان كــــردووە لــــ كركوكــــوە تا كناری دەریای ناوەڕاست. ب ھیچ شوەیك مۆری رووتخت و ئو جۆرە گبعی مۆران لو سردەمدا نبووە، بكو ئگر بت و راست بت ئوا ئو قوڕە مۆركراوان بۆ ســــردەمی یۆنانی و رۆمانی دەگڕنوە و نموونی لو جۆرەش ل ناوچكانی دیكی میســــۆپۆتامیا

دۆزراونتوە.سندیكای شونوارناسانی كوردستانبشی دیراسات و توژینوەی زانستی ١٢-٣- ٢٠٠٩

ئاراستی سیم ب گۆترە

زۆرجـــار پیاو ئوەی بـــ گۆترە لۆی دەچیت ســـر ب برنام و پالن پی ناكـــرێ، دەن كاتی خۆی زۆر شـــت ھبوو ب گۆترە دەكدرا و دەكرا، پیاو ھبوو ھر ب گۆترە ئاقارەكی دادەبی و ھـــر ب گۆترەش دەیفرۆشـــتوە، ئگر دیقت بدەی خكانك ھن ھر ب گۆترە بوونت خاوەنی توڕمبل و

قسرو قسور.جیاوازییـــك ل نوان گۆترەی ئوێ ســـردەمی و ئو ســـردەمی تنیا ك بموو شـــتو كاتی ھئ ،وەیئ ندەكی بستا ھم ئگۆترە بوو، بگۆترەی و ھندەكیشـــی ب برنامو

. پالنكابرای تماتـــ و ئارو فرۆش و میوە فـــرۆش بۆ ئـــوەی زەرەر نكات یان ھـــر ھیچ نبـــت زەرەر لـــ نیوەی بگڕتوە، ئو میوەیی بســـریدا مابۆوە بۆ رۆژی پاشی ب سواری كرو عاڕبانكی ب كۆناندا دەسوڕایوە، رچووەی بســـب موو شـــتو ھئگۆترە بســـر ئو خكـــ رەش و

رووتیدا ساغدەكردەوە. قســـ ـــدە یـــك ھیلســـم م بوتـــبـــ ،شـــی رادەكقســـبوتی راناكشـــ، رەنگ ئگر ئو مسلیی لۆ خۆنری شینكیتوە قیشـــی نییگات، ناحنتھیچی للتنـــگات، چونك لم مملكتی ئمدا ئوەندە شتی لو جۆرە و جۆری دیك ھی ك پیاو ھیچی لتناگات، ئو مســـلی ھر ھیـــچ نیی، خۆ ئگر شتكیشی لھكن دوور سراوقون نییلتبگات و ھر ســـراو قونیش ھوادارانی لـــۆ بكات، شـــرح ە نـــد چ ر ھھندجاریـــش ســــــــراوقون ی ە و نـــ د كر ندێ شت باشھ ،و خـــراپ نییچونك زۆرجاران نان ل سراوقون

. وەیدایكردنبتوێ ئگـــر ھموو دوای بئـــو شـــتانی ك رۆژن بگۆتـــرە دەكرن دابچی، ئوە دەبت ئتـــوش ھر ب گۆترە وەی لوی، وەك ئـــنـــاو كـــ بدەبیندرێ، بوكراوەكاندا رۆژنامو ،گۆترەی ستا زۆر شت بئ چونكئگـــر دیقتـــی مانیشـــت و ئو ل ش بـــدەی كواڵ و راپۆرتانھـــرۆژنامـــو گۆڤارەكانـــی الی خۆمان رۆژان دەزانی ئوجا بودەكرنوە چند قسی ل گۆترە دەكرێ، ھر ئمجارە ل گۆترە دەتوانـــی بل لسدا نوت نۆی ھاوتیان ئمجارە بشداری ھبژاردن ناكن، بۆی پم وای مادام ئم ھموومان ل گۆترە قسان دەكین و دەنووسین و جوینان وەش رازی بین ببـــ دەدەین، دەبگۆترە دادگایی بكرین و بخرن زیندان

و غرامش بكرن .دەتوانـــی بیانی حزبك دامزرنی و ھر ل خۆتوە و ب گۆترە بی لو ر لك ھكانخ ی كـــبژاردنھگۆترە دەلن ناكـــرێ و خكانكیش ی لـــن دەكرێ بلگۆترە دەر بھســـدا بیســـت و پنجی كورسییكان دنـــم، دەتوانـــی بیانی بی ســـر شاشـــی تلفزیون و ھر ب گۆترە بی یكتی و پارتی لم ھبژاردنیدا ك قرارە بكرێ و نكرێ كس دەنگیان

پنادات .ئوەتا ركخـــراو ھی ھر ل گۆترە لســـر ھر شـــتك بیـــوێ ئگر پیوەندیشـــی پوە نبت ب دەرزەن

بیاننام دەردەكات .smkobsat@yahoo.com

سمكۆ عبدولكریم

دەروازەمژوویــــی گــــورەوە ك دەت میســــر ھموو ســــوریا و عراق و كوردســــتانی حوكم كردووە ردەمی ئیمپراتۆری میسری دا، چونكســــ لالی ھمووان ئاشــــكرای ك ئیمپراتۆرییتی میســــری تــــا رووبــــاری فــــورات ھاتــــووە ل یشــــتووەتگك نوەیھیچ شــــســــوریا و ب یشتووەتگت ننانراق و كوردستان تعكوردســــتانی رۆژئاواش، ئم ھیكی زۆر گورەیــــ و قت ندەبوو ئو بناوی ھموو شونوارناسانی میسرەوە ئو ھی بكات.

- پاشان د. زاھی حواس: دەت سركردەی سوپای میسر(حورمحب) ھرشی كردووەت ئو ناوچان و داگیری كردوون، (د. زاھی حواس) سوپای میسر(حورمحب) ھرشی كردووەت ئو ناوچان و داگیری كردوون، (د. زاھی حواس) سوپای میسر(حورمحب) ھرشی كردووەت ئو

دا چاپكراوە ل قاھیــــرە ب ناونیشــــانی((الملك الذھبي دا چاپكراوە ل قاھیــــرە ب ناونیشــــانی((الملك الذھبي دا چاپكراوە

(.بــــاس ل توت عنخ ئامون و دەســــتكی بــــاس ل توت عنخ ئامون و دەســــتكی دەكات و پچوانی ئم وتانی ئستایتی:دكتــــۆر زاھی لــــ الپڕەكانی ئــــم كتبدا

(( لــــ ســــردەمی تــــوت عنــــخ ئامــــون دا نووســــینكانی باس لوە دەكن ك ســــوپای میســــری ناردووە بۆ ئاسیا بۆ ئوەی سنووری میســــر بپارزن، بم ھیچ سركوتنكیان

دیكــــ ســــربازی ھرشــــكی تنانــــت بسرپرشــــتی ســــركردەی ســــوپای میسری حورمحب بۆ ئــــوەی كــــ قادش(ناوچكانی ھیــــچ بگڕنتــــوە ســــنووری قــــودس)ی ئنجامكــــی نبــــوو...))، كواتــــ د. زاھی خۆی باس لوە دەكات ك لســــردەمی توت عنخ ئامون دا دەستیان ھتا ناوچكانی قــــادش بووە و حیپیییكان ل ھرشــــكردندا بردەوام بوون كوات سوپای میسری و توت عنخ ئامون بســــركردایتی حورمحب چۆن مانو وەراق و كوردستان؟!! ئع یشتنگ وە، چونكواس بیداتــــــــت د. زاھی حدەبشارستانیتی میسر ئاشكرای و كس نكۆی ت، كنۆوژوو دەشناكات ئیتر بۆچی م ل

دەربــــارەی دۆزینــــوەی چند مۆركی میتانی

بڕوەبرایتــــی شــــونواری دھۆك رایگیاند ك چوار (مۆری وتی چوارستون لشكنزیك ئ میتانی)یان ل

SEAL ك مــــۆر چونكــــنــــ ( ئوان ل سر قور چاپ كراون و شوەكیان

دەربارەی سردەمكیان بۆ سردەمی میتانی

ل راستیدا میتانییكان ل ناوەڕاستی ھزارەی دووەمــــی پــــش زاییــــن حوكمــــی ناوچكانی كوردســــتانیان كــــردووە لــــ كركوكــــوە تا كناری دەریای ناوەڕاست. ب ھیچ شوەیك مۆری رووتخت و ئو جۆرە گبعی مۆران لو سردەمدا نبووە، بكو ئگر بت و راست بت ئوا ئو قوڕە مۆركراوان بۆ ســــردەمی یۆنانی و رۆمانی دەگڕنوە و نموونی لو جۆرەش ل ناوچكانی دیكی میســــۆپۆتامیا

سندیكای شونوارناسانی كوردستانبشی دیراسات و توژینوەی زانستی ٢٠٠٩

بــــرەو بھاری جوانی

*كاریگـــری (جوانی) ھر تنیا وە نییكنی خر كۆمسبو بـــس، بكـــو ب ئاســـت و شـــوەیكی برھراو قوڵ، كار ل ناخـــی ناخوەی نووســـر و ب نـــدی دەســـبارمو ھون ،توانا دەكا و زۆر كارا تریشـــچونك ئم توـــژە دوای بو (جوانی)ی متوربـــ و پروەردە و دەساژۆ بووە، بۆی یكاندەر دوو سرنجیان ڕادەكشی و تڕە ئندشـــی گرم خۆت بگرە وا

ھاتن ...!*دیارە ھچوون و جۆشخواردن و داڕژان و ھستی ناسك لتك (جوانی) دا بند نیی ب توژیك و بس، نا بكو باری كۆمیتی و رۆشـــنفیكری و دەروونـــی باگراوندی تر، لم بۆ ئو، ئو ،نبۆ شو نشو م، لبۆ ل تو لـــ ،بۆ گاڤ گاڤـــ لدەگۆڕێ:(تابلۆیكی تـــو بۆ یـــارا- شاكار-شـــانۆیكی زای-شـــیعركی پ فیلمكی روح موزیككـــی بۆزەنـــدار- ورشدار- بووژنر-سترانكی چاومست-شـــتكی ژنكـــی زاروزیچكی پرســـا- جـــوان- دڵ- تاڤبـــ كی پرامووســـانپاچركـــی زنیـــك- تاڤـــی گوك- بنتـــاوی ئڤینـــدار- ھۆن یادگارك- پیرەخونـــی ھۆنی رووبارك-ھ مووتكی وەشـــنك- تماوی-باڕزەو شخی ھنگزاك-شیالوگی دار ھنجیرك- ھنگل شـــلی منجـــی و كیژۆیك-خنـــج بـــا الممكك-ئاونیكـــی نون-لیســـكی ھمن-راژانكی كپ-سوورە چناركی ھورژمدار-جووتبوونكی ب كفت وكۆ-لیزگ و بیزەیك-شاشی سراسیمی الپتۆپ و ئینترنت-ئاوڕەنگكی ھرزـــك- ـــھارژەن-كبكناچیك- تیتلـــ تیژباـــی زامك- كۆنـــ ھپشـــكوتنی كاروانڕی شاخوانك-وەڕینی ئاوایـــك- رانگـــی ســـی باحورایـــك- الرەســـبری خزانك-گشـــتی گڕزانی بھارك-بناوانـــی پیـــرە و كانیاوك-بختبـــاران بفرك-گوڕمژنی پرووشـــی كی یی نیا ت - ك ی یشـــق ترعاشـــقك- گریانـــی لـــ پ ك-تاڤـــمامی ندووفلیقانـــ ك-ھانكخامۆشـــ ڕەشـــكی لكپ ربوارك-چوازی ھانكی زینیك-گوبندكی درا-

تاد..* ھموو ئمانو ملیۆن ملیۆنی وەك ئمانش جیھانی بگردی د رۆشنكان، ئندشی ھتر بووەكانـــ، ئو ئندشـــانی ،بن بند بی چكزەریا شینئوەندە برھمی ئو ھونرمند و نووســـرە ل نو شـــپۆی دەدرەوشـــتوە، (جوانـــی)دا ئوەندەش ئو مرۆڤ سوداسرە بـــرەو برزەفی و ھكشـــان و تامـــان و داھنـــان دەبا...لوەندەی لبووردەیـــی برەو دمزنـــی و بخشـــندەیی و رایدەكشـــ، ل دەرەنجامیشدا بـــرەو نمریـــی، نمریـــی و

جوانی، جوانی و نمری...!؟

محمود زامدار

ئاراست عاجباتییكان!

پیكری فیرعونكی دھۆك ساخت دەرچوو

موا زا

زیزع

اد ش

د

كرە ساختیكپكنرە رەسیكپ

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

3

ئا: بدرخان و ئاوڕەحمان* مامۆستا پشتر گۆڤاركتان ل وەزارەتی ناوی"خۆری ئیسالم"دەردەكرد، كوقاف بئلو ئاستدا نبوو، ئوە ل برنامتاندا نیی گۆڤاركی فیكری زانســـتی ئیسالمی لسر ئاستكی دیارو برچاو دەربكن؟

- لڕاســــتیدا گۆڤارەك ھبوو، بــــم ھموو پویســــتییكانی مــــدەكــــرد، ئرنكــــی تخیكم، دووەمیش، ب بیاركی ئنجومنی وەزیــــران، گۆڤاری مكانیــــان راگیــــرا، ئوەزارەتبو بیارەوە پیوەست بووین، بیارەكــــی ھبــــت رەنگــــونی ھر و جبجنكردبت بودەكنوە. تــــدا خۆیانــــی بــــم بیــــر لــــوە دەكینوە گۆڤاركــــی ســــنگین و بتوانا برنامــــی لــــ و دەربكیــــن باس ل ك ،انســــیش دایكۆنفراگیاندنــــی ھاوچرخی ئایینی شــــماندایرنامب یــــن. لدەكپشتگیریشــــمان و بكیــــن داوا راگیاندنی بۆئــــوەی بكرت، ئایینــــی وەزارەتــــی ئوقاف بۆ بخۆی تایبت كناكی خۆی ھبت، تــــا بیروبۆچوونكانی خۆی بخاتڕوو و خك لووە خۆی بیروڕاكانــــی بتوانــــت،

بگینت. * ســـان ل ســـعودیا ب ملیۆن قورئان چاپدەبـــت، ھروەھـــا لـــ زۆر وتانی دیكی عرەبی و ئیسالمی، لنو ناوەندی رۆشـــنبیری و رووناكبیرانـــی كـــورد ئـــو و بیژار ھی قورئانی مام ھمرجت ،ردەستبكی رەوان و زۆر جوان لكوردییبۆ وەزارەتی ئوقاف ھونادات لڕگای كســـایتییكی یـــان خرمندـــك دەومنـــد، سیاســـی، ئایینی، جاركی دیكـــ ب دەیان ھـــزار دانی ل چاپ و بوبكرتوە و ل خوندنگا ئیســـالمی و مـــی كورد ئكانیـــش منداروەردەییپبخونت؟ ئســـتا ئم ھـــر لرەوە ئو پشـــنیازە دەخینـــ برچـــاوی ئـــوە و

الینی برپرس. _ بگومــــان قورئــــان ب ھموو جیھانیش لھمــــوو زمانــــك نبت، بكوردیش بــــۆ ،یھپویست ناكا خك نكۆی لوە

بكا. ئایینی ئیسالمیش دژی ئوە نیی، ك ب ھر زمانك قورئان ت، كاتی خۆی بۆ برەودان ببھفرھنگی و رۆشنبیری عرەبی عرەبــــی ئم قســــی كــــراوە، .كی ئاســــاییگینــــا زۆر كارئخك وای زانیــــوە، ك نابت شــــایتمان بزمانی كوردی یان قورئان ب زمانــــی كوردی بت، كچــــی وانیی، ئــــوە دەبینین قورئان كراوەت توركی، فارسی، ئینگلیزی،.. تاد. زۆر جائیزیش

.نیی* ئـــی بـــۆ تائســـتا ھوـــی لمجۆرە

ندراوە؟ ر راســــتیت دەوێ لــــگــــئ -نبــــووە، ئمــــدا برنامــــی ،كشــــنیاز و فیكرەیوە پئــــدەكرێ لــــ ئنجومنــــی بای دیك لشــــونكی یان ئوقاف باس بكرــــت. راوبۆچوونی ئو تو بابیوەندیدار بی پكخزۆر بۆچوونكی وەربگیرــــت،

.دروست* شماشی ھر لو دیدارەی بدرخاندا گوتی: ئم پش ئوەی ئوروپا ببینین، ئـــو كافرانـــ واو واو...، دەمانگـــوت: بـــم ك چووم ئوندەر، ســـیرم كرد دابینی كۆمیتی ھبوو، نرخ لســـر

كاكان ھبوو.. مرۆڤ لوێ درۆ ناكات، ھركـــس كاری خـــۆی رادەپڕنـــت و باجیش دەدات دەوت، ئستا من دەم: ئوان بن ئرەو ئرە ببین ئوێ. ھر بۆ نموون دەبینین دەومند و بازرگانی وامان ھی، لكاتكدا چۆن مای خواو لدوای مال نوژ دەكات، كچی لمانگی رەمـــزان و ل بۆنـــو جژنكاندا نرخی كاو پداویستییكان زیاد دەكات، بم لھموو دنیا ل جژن و بۆنكاندا داشكان ھی، بۆچوونی بڕزتان لمبارەیوە؟

- لڕاســــتیدا ئــــوە پیوەندی ب كســــك و ب بیركردنوەی

.یوە ھكسك گایو كۆملـــ موەی ئم ئـــبـــ *دەیبینین، ئم نایـــن ھمووی، بم بشی ھرەزۆری ئوە كار و پیشیتی؟

،ماننــــاو موســــدیــــارە ب -ئگرنــــا پیەوی لــــ ئایین و فرموودەكانــــی پغمبر بكات دروودی خــــوای لبت، ھرگیز ئــــوە برنامــــ و كاری نابت. زۆر دەومنــــدی ئم شــــارە و كوردستانیش دیكی شارەكانی خر دەكن و زەكاتی باش دەدەن و خزمتی خك دەكن، لوەی ئوەش باسی دەكن ھن. ئوە ناكرت بســــر ھموو خكیدا ببــــت، زۆر ھویشــــمانداوە

دەربــــارەی مســــلی گرانی و بارزگانــــكان و دوكاندارەكان و ئوانــــی گرانفرۆشــــی دەكن، ئمــــ لھیچ رچكــــو رباز و نابیندرت، ئایینی ناوەرۆككی ناشبت خك ئیستغاللی جژن و بۆنــــكان بــــكات، بتایبتی ئگــــر خۆی بــــ موســــمانی راســــتقین بزانت و بۆنكش ھندك جاریش بت. ئیسالمی مســــلی حاجی و شــــتی لو بابت بۆ ھرشكردن سر ئایین و پوپاگنــــدە بكاردەھنرت، ئــــوە دوو شــــتی لــــ یكتری

جیاوازن. * مامۆســـتا بۆ مســـلی حـــج، ئوە دوو سا ركخراوە، بپی تیروپشك و خكان لپشدا ناوی خۆیان نووسیوە، ل یـــیرتر ھكـــی ســـم دیاردەیبـــكۆمگاكمـــان، ئویش"بـــدەل حج"ە. حاجـــی ھبـــووە پـــارە ل دەیـــان كس وەردەگرـــت، ئم لموبر ل بدرخان زۆر ب راشـــكاوی ناوی كســـكمان ھناو بوكردەوە. ئایا ئـــو بدەل حج ھر ســـعودی كابـــراو ل دەیدەنـــ كوەســـل

دەیھنتوە؟ - كابرایــــك دەڕوا بــــۆ حج و جی لدەل حك داوای بــــكی یلســــو من، ئكددەكات پ .وە نییمــــئ یوەنــــدی بــــپب وشیاری خكوە پیوەندی پویســــت خك خۆی ..یھبوا بۆ حج، بڕاستی ئمش لســــر ئــــو خا ســــرنج و تبینیمــــان ھیــــ، یكك لو خانــــی، ك ھندك كس بۆ دەیوێ بوات بۆ حج، بۆئوەی مم ئبكات، ب تسابو كئكسابتكی نامشروع، خك فریودانــــ، لھمان كاتدا وەكو گوتمان خكك وشیار نیی، بۆ ،یگای خۆی ھج رن. حدەیكیكك ل فریزەكان بپی رێ و

شونی خۆی دەكرت. خۆ شــــتك نیی بۆی بیكیت، وەكو ســــكوكی غفرانــــی جاران گیرفانت و بچیت یتبیخ .نیی

بھشت.

س بـــاس لـــندیـــن كـــزۆر راو چ * كـــ پغمبر"د.خ"دەكـــن رەچكـــی عرەب نیی و"مستعرب"ە، لوانش مال محمد ئمین پنجونی ل زەراین"مال رەمـــزان بوتی"ك موفتیك ل ســـوریاو تھـــا حوســـنیش وا دەـــت. بۆچوونی

برزتان؟ ناشــــارموە لت وەھــــی - ،یژوویــــی ھی مگــــزۆر بوەكو بگ نیی، بم ھاجسم رادەیكیش شــــوە تــــا ،یھئوە كــــ ،یھ قناعتكــــم عرەبی نییو"مستعرب"ە، ئوە ئحمــــد زەكیــــش وا دەت و

سلمندراوە. ھر لناوی باب و باپیرانیشــــی دیارە، ك ناوی وتی دوورگی عرەبی نییــــ. ئمان ھندك شت ك باس دەكرن. ئو ئفكار و بیروبــــاوەڕەی، ك ھناوتی وتووی، لكــــی دواكربۆ دەڤ كســــتاریكیدا دەژیان، ھی كو نردراوــــك ناردرابــــت بــــۆ

چاككردنوەی ناوچیك. * دوا پۆژەی وەزارەتی ئوقاف؟

انســــو كۆنفدوای ئ مــــئ - وێ راســــپاردەكان بــــدەمانــــپراكتیكی جبجبكین، ئویش ھــــاوكاری و پشــــتیوانی ھموو الیكــــی دەوێ، لــــ میدیاكان. لــــ حكومــــت.. لــــ خك.. مامۆســــتایانی ئایینی.. ل لــــپیوەندیمان لگڵ ناوەندەكانی مــــئ دەرەوە، لــــ ئایینــــی پیوەندی باشــــمان ھی لگڵ میسر، سعودیا، لگڵ دەرەوە ئران، موســــمانكانی كنداو مانئ نی دیكــــزۆر شــــو لھموو وەبردنین بۆ پرۆســــی ،راسپاردان ئو جبجكردنی ئمــــش بپی توانــــا. دووەم: خوندنــــی مســــلی مــــئئایینیمان ھی ل كوردستاندا، چوارچــــوەی تخســــتووماندەمانوێ ئوقافوە، وەزارەتی باشــــتری و بخیــــن ركــــی نوەیك ھوبدەیــــن بكین، وتاربــــژی مامۆســــتای لــــ و گیروگرفتاننین، ئــــیبگپ مانكانــــدا ھوتمزگ لــــ ككمیــــان بكینــــوە، وردە وردە لماوەی چند ساكدا كۆمك وتاربــــژی شــــارەزای زمانزانی ھاوچرخ بتوانن وتــــار بدەن و پیوەندییكی ل لگڵ خك

باش و بردەوامدا بن.بشی سیم و كۆتایی

شخ محمد شاكلی: خك وای زانیوە، ك نابت شایتمان بزمانی كوردی یان قورئان ب زمانی كوردی بت

شخ محمد شاكلی - ٢٠٠٩

س بـــاس لـــندیـــن كـــزۆر راو چ * كـــ پغمبر"د.خ"دەكـــن رەچكـــی عرەب نیی و"مستعرب"ە، لوانش مال محمد ئمین پنجونی ل زەراین"مال رەمـــزان بوتی"ك موفتیك ل ســـوریاو تھـــا حوســـنیش وا دەـــت. بۆچوونی

ناشــــارموە لت وەھــــی - ،یژوویــــی ھی مگــــزۆر بوەكو بگ نیی، بم ھاجسم رادەیكیش شــــوە تــــا ،یھئوە كــــ ،یھ قناعتكــــم عرەبی نییو"مستعرب"ە، ئوە ئحمــــد زەكیــــش وا دەت و

ھر لناوی باب و باپیرانیشــــی دیارە، ك ناوی وتی دوورگی عرەبی نییــــ. ئمان ھندك شت ك باس دەكرن. ئو ئفكار و بیروبــــاوەڕەی، ك ھناوتی وتووی، لكــــی دواكربۆ دەڤو بیروبــــاوەڕەی، ك ھناوتی وتووی، لكــــی دواكربۆ دەڤو بیروبــــاوەڕەی، ك ھناوتی

كســــتاریكیدا دەژیان، ھی كو نردراوــــك ناردرابــــت بــــۆ

انســــو كۆنفدوای ئ مــــئ - وێ راســــپاردەكان بــــدەمانــــپراكتیكی جبجبكین، ئویش ھــــاوكاری و پشــــتیوانی ھموو الیكــــی دەوێ، لــــ میدیاكان. لــــ حكومــــت.. لــــ خك.. مامۆســــتایانی ئایینی.. ل لــــپیوەندیمان لگڵ ناوەندەكانی مــــئ دەرەوە، لــــ ئایینــــی پیوەندی باشــــمان ھی لگڵ میسر، سعودیا، لگڵ دەرەوە ئران، موســــمانكانی كنداو مانئ نی دیكــــزۆر شــــو لھموو وەبردنین بۆ پرۆســــی ،راسپاردان ئو جبجكردنی ئمــــش بپی توانــــا. دووەم: خوندنــــی مســــلی مــــئئایینیمان ھی ل كوردستاندا، چوارچــــوەی تخســــتووماندەمانوێ ئوقافوە، وەزارەتی باشــــتری و بخیــــن ركــــی نوەیك ھوبدەیــــن بكین، وتاربــــژی مامۆســــتای لــــ و گیروگرفتاننین، ئــــیبگپ مانكانــــدا ھوتمزگ لــــ ككمیــــان بكینــــوە، وردە وردە لماوەی چند ساكدا كۆمك وتاربــــژی شــــارەزای زمانزانی ھاوچرخ بتوانن وتــــار بدەن و پیوەندییكی ل لگڵ خك ھاوچرخ بتوانن وتــــار بدەن و پیوەندییكی ل لگڵ خك ھاوچرخ بتوانن وتــــار بدەن و

بشی سیم و كۆتایی

وەزارەتـــی ســـو.. تندروستی

سو.. خستخانی رزگاریھشــــتاكان لبیرم ك ئو كۆمپانیا رزگاری نخۆشــــخانی بیانییــــی بنیاتناو بر لوەی تسلیمی ئیدارەی ئوســــای ھولری بــــكات، رۆژكیان لگــــڵ برادەركــــی ھونرمنــــدم بۆ ســــردانی نخۆشــــك ل ســــرەتای كردنوەكیدا بوو رگامان كوت ئوێ، لگڵ كردنوەی دەرگای ســــرەكی و ئاودیو بوونی یكم ھنگاومان برەو ژوورەوەو نزیك بوونوەمان لو بینا مۆدرن ھر لالی خۆمانوە شعوری دنیابوون لالمان بــــۆ چاكبوونوەی ھمــــوو نخۆشــــكان دروســــتبوو و جۆرك ل دخۆشی و دنوایی ئوتۆ ل توانینكانمان خۆی وەدەرخست، كــــ ھرگیز لمــــودوا پویســــتیمان ب ھیچ نخۆشــــخانیكی "بغدا" و

بۆ ناب "موس"چارەسرییكان.

تــــر ھندكــــی ھنگاوەكانمــــان تیــــن نگر یا ھبرەو ئو ژوورەی نخۆشكی كتدابوو، ئمی یشــــــــــــتینگبردەمی پرسگ و كركاری كۆمبینی بیانیمــــان و ھریـــــكــــو كــــــــــاری خۆی

ئنجام دەدا، ل ھمووی ســـــــرنج ئـــــوەبوو ك ھركسی ڕاكشــــتر بنو كۆنۆكی ناو خستخانكدا كارانــــو كرلــــ كــــدەڕۆیشــــت یبــــۆ "موراقب"، بم بدواوەی بوو نــــك "موراقبــــی ئمنــــی"، بكو بۆ ســــینوەی پیســــایی ژر پوی ھریكك لــــ ئم مانان.... ئاوڕكم دایــــوە و بو برادەرەی خۆم گوت: (تۆ یخۆشــــخانو نر ئتا ســــی ھبسروەری پاك و خاونی بپارزێ....)؟ خانستســــاڵ ھات و ساڵ چوو... ختسلیمی ئیدارەی ھولری ئوسا كراو ھــــر ھفتی یكم، بــــوو ب ئوتلی ســــفری، ھر نخۆشو مورافیقكی ب كۆم بتانییك و چاپســــت و تباخكــــی بچــــووك و دوو منجڵ و گــــی نایلۆنی پالیكی چاو عكتلیشكر و چاو دوو، س عالگی دیكی

تماتو خیار و بامیو.. ھتد. ھندكــــی تری پچوو لــــ ممڕەكان پاشــــماوەی پوی بقوڕ و چۆڕاوگی تماتی رزیو و ئینجا ل ھندێ پناو پسارەكانیشــــدا پیسایی مندان بدی

دەكرا...دیسانوە چند ساكی دیكی پ چوو، خوا كردی "راپڕین" كراو میللت رزگار بــــوو و بووە مایی دخۆشــــی ھموو الیك و دامودەزگا ھموو وران بوو، خستخانی "رزگاری"یش كوت سر ســــاجی علی و قرەولكانی لسر جادە رادەكشراو زۆر ب رقوە دەشكنرا، چونك خك و خــــوا وایاندەزانی ئم قرەون گنجی كوردیان گوللباران كــــردووە و كیمیابارانی "ھبج"یان كردووە و ب ســــدان كسیان ب سر و شــــون كردووە، ئــــاوا رقی خۆیان

پھدەڕشت.دەســــتكی پیا ھنرایوە و بھرچی حاك بــــوو بدســــۆزی دكتۆرەكان شــــتك بــــ شــــتك كرایــــوە و ئم كوتوە ھندۆكك یخانســــتخسرپ، ئمجارەیان لھموو جارك خراپتر ئم خستخانیش بشداری شڕی ناوخۆی كردو بوو ب "سنگركی پۆیین"ی ئم شڕەو ل جیاتی بردنی گولل یخانستم خداو و دەرمان بۆ ئ دەگرت و لئاربیجیان ت تۆپ و گولل میشھ مخۆرەكان كنی دكتۆرە خشوپرۆشــــی چاككردنوەی خك بوون، شــــڕكرەكان یكتریان دەكوشــــت... تا نم دیمیری ئئینجا وەرە تۆ سبك ل ھموو دنیادا خستخان شونی ،كانســــوەی كنیایی و چاكبووندكچی ئمسا خستخانی "رزگاری"

ببووە شڕگی خك كوشتن....؟ تییانــــھامن ئــــم بھرحــــاڵ بســــرچوون و حكومــــت دامــــزراو ئاسایش برقرار بوو، خك ئاھكی ھاتوە بر و لپرسراوەكان گیرفانیان پ بوو و ئوتــــل و بازاڕی ھاوچرخی بنجان بدروستكران و گ (خسیش)ئیش و كار ل سووڕانوەدان و كارەبا لــــ "٢٤" ســــعات چند ســــعاتكی "محدود" كوتوە كار و ... زۆری تر، دابگل ئستاشی ئفسووس بم نگڕایوە "رزگاری" خســــتخانی ســــر ئو ســــات وەختی ك ھشتا ئیدارەی تسلیمی كبیانیی كۆمپانیا

ھولری ئوسای نكردبوو...

نازم دبند

ینیڤ

پڤ

ھ

ئا: تیمی بدرخان - سلمانی لـــ ٢٠٠٩/٣/١٦ رۆژی ئـــوارەی ل نیشـــتمانی مۆزەخانی ھۆـــی بڕوەبرایتـــی ســـوورەكمنئ مانی بوەكاری ســـلری شـــھونـــبرچاو جماوەركی ئامادەبوونـــی لـــ ھونرمنـــدان و رۆشـــنبیرانی كـــورد و كســـوكاری قوربانیانـــی كیمیابارانی ھبج، ل ســـایادی

كیمیابارانی ھبجدا پشانگایكی بۆ ھونرمندان (ئیســـماعیل عومر و فرەیـــدون كریم) بـــ میوانداری ھونرمند ســـامان جـــالل) كردەوە و تیدا چندین تابلۆی شـــوەكاری جوان نمایشـــكرا، ك ھونرمندانی توانیبوویان شانگاكپ بشداربووی ل رگای تابلۆكانـــوە تا راددەیك باس ل ئش و ئـــازار و موعانات و

كارەساتكانی ھبج بكن.جی ئاماژەی ئم پشانگای ماوەی ك لریردەوام بـــوو، ھ٣ رۆژ بـــ

پشـــانگایش ئو ھونرمندانـــی دەرچووی پیمانگای ھونرەجوانكانی

سلمانین.

پشانگایك ل سایادی ھبج ل سلمانی

كازم عومر دەباغچند رۆژك لرە و لوێ لسر الپڕەی رۆژنامكان، بتایبتی رۆژنامی ھاوتـــی ژمارە (٤٩٩) و ئاون ژمـــارە (١٦٠) و كنای یرانق بـــاس لـــ "الشـــرقی"چاوەروان نكراوەكی ناو یكیتی نیشتمانی كوردستان كرا بدەست ـــك لندوەی ھشـــانكاركلئندامانی مكتبی سیاسی. لم بارودۆخ نا ھستیارە لكاتك حكومتی ناوەندی بغدا بھموو شـــوەیك دەیوت كشـــ بۆ

حكومتـــی ھرمی كوردســـتان دروســـت بكات و ماددەی (١٤٠) و

(٢٣) ج ب ج نكات.لچند مانگی داھاتوو ھبژاردنی راق و كوردستان لمانی عرلپپشـــماندای و قیرانی سنووری نوان ھرمی كوردستان و ئران و توركیا ل ئارادای، ندەبوو رگا بدرت ئم كشـــی دزە بكات و بكوت سر الپرەی رۆژنامكان وەیم شوانیش بو میدیاكان ئزل و زەبالحی بكن و دوژمنانی

پ دخۆش بكن.

ئـــم كشـــی كاریگریی تنھا ،نیی (ی.ن.ك) خودی لســـر لباربردنـــی تـــدەب بلكـــو كوردســـتان، ھرمی حكومتی بۆیـــ دەبت یكـــزی خۆمان بپارزین و برژەوەندی گشـــتی لســـر برژەوەندی تاك كسی

دابنین .ئگـــر بـــ مـــژووی خۆماندا بچینوە كورد زۆر دەســـتكوتی لدەست چووە بھۆی ناتبایی و

یكتر قبوول نكردن.یكتی نیشـــتمانی كوردســـتان

ھر لسرەتای دامزراندنییوە تا ئـــم كات و ســـاتدا دەیھا كشی لم گورەتر رووبرووی یرانانق لم ھندك بۆتوە، ترســـناك بـــووە و ھڕەشـــی بم لكـــردووە، لناوچوونی ســـرۆك بڕـــز بھیمتـــی تییركردایســـ و جـــالل مام ی توانـــراوە، ژیرانكـــتبلیمبارودۆخكان لگـــڵ ـــمامگونجاویان و چارەسری بكرت بۆ دابندرـــت.، ئمجارەش وەك ھموو جارەكانی لموبر برز

مام جالل ل دانیشتنی خۆی رۆژی (٢٠٠٩/٢/١٧) توانی یكیزی ناو

یكیتی نیشتمانی بپارزت .روودانـــی كشـــی لـــم جۆرە و ئـــازاد بیـــروڕای نیشـــانی ی دیموكراسییپیادەكردنی پرۆس ناو ریزەكانی (ی.ن.ك)، بۆیلدەبـــت تكۆشـــرانی (ی.ن.ك) تیاران بكانی نونلن خھن كان بیرانـــق ویســـتدی، پپند با چارەسربكن، دیالۆگ ل مـــژووی كـــورد و ناتبایی وەربگـــرن. فلســـتینییكان كوردســـتان ئـــای بۆئـــوەی بشـــكاوەیی لســـر ھمـــوو ناوییخو م خاكـــكی ئبســـت

بشكتوە.

ب ھیمتی مام جالل ھموو كشیك چارەسر دەكرت

باوكی لزانســـرەتایی بھار بـــوو، تازە دەھات دار چـــرۆ بكات و برگی ســـوز دەشـــت و ھرد و شاخی وەك نرگـــز داپۆشـــیبوو، پشـــنگی وەرزی بھار دەمك بوو ل مرگكانی دامنی شاخی ھاتنی مـــوژدەی پیرەمگـــرون بھـــاری ھنابوو، بـــۆ ئوەی كـــوڕو كچـــان خۆیـــان ئامادە بكن و ل پشـــوازی ئم وەرزە خۆشدابن، بم ئوەی جگای داخ و پژارەی خۆشییكان بوون

ھـــار بوو بناخۆشـــی، ب بخزان و ئومدو ھیواكان پرش دەستدانی ل بھۆی وبوبوون ل سرپرشتیار مامۆستایكی (مامۆستا زمانی زگماكی كوردی ئـــازاد تۆفیق مـــال علی ) بوو ل پـــ ل ڕۆژكـــی خۆبارین، ك ئاسمانی پایتختی داگرتبوو ئجل رووبڕووی بۆوەو یخی گرت و لـــ ماوەیكی زۆر كورت گوی پ ھیـــواو ئومدی ژیانی ژاكاند و بۆ ھتـــا ھتای خوا حافیزی و ژیانئاویی ل پرۆسی

نوی پـــروەردە و خزم و كس و كاری كـــردو گیانی ھفی بۆ میدانی نمران، الشكی چووە ناو باوەشـــی خاكی شـــارەكی

قو منارە پیرەی ھولر.دوا بـــ دوای ئم كۆســـت قو منارە ب بای شـــماڵ و پیكی شارەزا بھموو خاكی شارەزوور و ھوای ل دەستدانی مامۆستای ھمیش نمری چرپاند برووی شاخی ئزم، بۆئوەی ئویش بیچرپنت ببر گوی شارەكی

ھمت و قوربانی.كۆچی ب وادەی مامۆستا كۆستكی یك ھم راستییورەبوو، بگنابت لبیر بكرت، یاسای ژیان

وای ھیـــچ ھزك نیی بتوانت رگا ب ئجل بگرت، بۆی ھر ئوەندەمان پدەكرت بین خودا سبووری بدات بكس و خزمم و برادەرانی و ئویش ب بھشتی

نمران شادبت ٠مامۆستا (ئازاد تۆفیق مال علی ) ل دایكبووی ســـای (١٩٥٤) ی

.ت و قوربانییمشاری ھكوردكـــی خوالخۆشـــبوو دســـۆز بوو، لســـای (١٩٧٤) بشـــداری شۆڕشی كردووە وەك خوندكارانـــی دیكـــی زانكۆی ســـلمانی، بـــ ل دەســـتدانی خوالخۆشبوو پرۆسی پروەردە و فركـــردن زیانكـــی گورەی

لكوت. لـــ كۆتاییدا داواكارین ل یزدانی پـــاك بر رەحمتی

خۆی بخات .

مامۆستا ئازاد تۆفیق ژیانئاوایی لكردین

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

4

مژووی كوردی

نورۆزی

رەگزی كورد د. نبز مجید ئمینلڕاســـتیدا بیرۆكی گانوەی ڕەچگی كورد بۆسر ناودارەكانی كورد ل مابنك لندالی ھرەب، لـــعسدەكانی ناوەڕاســـت دەوامی ھبووە، ئم بنمان بۆ بھزكردنی دەستیان و دانی شرعیت ب دەستكیان ھویان داوەو ڕیشـــی ڕەچكی خۆیـــان برنوە بۆ كان بۆ نموونتی قوڕەیشییتایبكان، برەبرعســـدەبینین، ك مروانییكان ڕەچكی خۆیان دەگایوە ســـر ( مروانی كوڕی حكمی كوڕی العاص)، ھندكی دیك ل ھكارییكان خۆیان دەبنوە سر (عوتبی كوڕی

ئبوسوفیانی سخری كوڕی حرب)(12). ندێ لالی ھل م بۆچوونئـــ وەی كل و جگمانئمژونووســـ كوردەكانیش ئاماژەی پكراوەو پشت ڕاست كراوەتوە، ئوەتا شڕەفخان ل شـــڕەفنامدا ئاماژە بوە دەكات، ك میرەكانی جزیرە( بۆتان) نوەی خالیدی كـــوڕی وەلیدن، پی وای یكم كـــس، ك حوكمی ئم

.(13)رەبی كردووە عیناوچلالیكی تریش مژونووسی كورد مال محموودی بایزیدی الینگری ئم بۆچوونیو دەت: كورد ببنچ عرەبن، پی وای ك ھۆزە كۆچرە عرەبكان ڕوویان كردۆت ئم

ناوچانو برەبرە زمانی خۆیان بیر چۆتوە(14). شـــایانی باســـ لپاڵ ئوەی ك ل ئاكامی لكۆینوە نویكاندا دەركوتووە، ئم بۆچوون ھیچ پیوەندییكی بڕاســـتیوە نیی. ئم ڕای بۆت شون ڕەخنو توانجی زۆر ل مژوونووس و توژەران و ڕۆژھتناسان بھموو شوەیك برپرچ دراوەتوە. لم بارەیوە مژوونووسی ئیسالمی القلقشندی ل كتبی ( صبح االعشی) دا ئاماژەی ك ھاتووە و لز پزۆر ڕەگكورد لـــ وە كردووە، كبـــعرەب نین(15) . بھمان شـــوە ڕۆژھتناس ھارۆلد المب لـــم بارەیوە دەت: ( كـــوردەكان ل زۆر ڕووەوە لعرەب دەچـــن، بم لوان نیـــن(16). ھروەھا ئو لیژنیی ك لسای (1925) دا لالین كۆمی گالن نردرا ســـبارەت ب كشی موسل بم جۆرە باسی كورد دەكات: " كـــوردەكان نعرەبن و نتوركن و نفارســـن، وە نزیكـــن، زۆر جیاوازن لكانفورســـ م زیاتر لبتوركـــكان، زۆر دوورن لعرەبكان و زۆرجیاوازیشـــن

لیان"(17).زۆر دەمك زانا ڕۆژئاواییكان دەستیان ب لكۆینوەی چـــرو پ كردووە ل ســـر مژوو و ڕەچلـــك و زمانی گالنـــی ڕۆژھت، بۆ ئم مبســـتش كۆمك زاناو پسپۆری بناوبانگ ل بواری ڕۆژھتناسیدا دەركوتن دواداچوونی ب وەو بینكۆك لرمانم بوارەشدا خو ل

پزیان ئنجامداوە .گلـــی كوردیش یككـــ ل گلـــ درینكانی ناوچی رۆژھـــت و شـــونكی برچـــاوی ھیـــ لـــ ڕەوتی برەوپشـــچوونی مژووی ناوچكـــ، بۆی پانتاییكی فراوانـــی لـــم لكۆینوانـــ داگیركردووە، ســـرجم بوارەكانـــی (مژوویـــی و شارســـتانی و كۆمیتی و زمانوانی و نژادی). ئم گل كوتۆت ژر تیشكی ئم تبابك لكژادی كوردیش، یی نو ڕیشوانینكۆلگرنگكانی ڕۆژھتناسان بووە و چندین بیروبۆچوون و بیرۆكو بیردۆزی جیاجیای ل كوتۆتوە، ك لرەدا

بكورتی ئاماژە ب ھندكیان دەكین. و كاردۆخیانوەی ئن تناسان كورد بڕۆژھ ك لندھدەزانن، ك (كســـنفون) لســـای (401 پ.ز) لكتبی (( ئناباسیســـد1 ) باســـی كردوون، لوان( كوردۆلیڤ) پی وای، ك كاردۆخییكان باب و باپیرانی ســـرەكی و ڕاســـتوخۆی كوردە ھاوچرخكانن و خودی كاردۆخیش ناونانكی نتوەیی و زمانوانیی لیك كاتداو مانایكی

.(18)یكنیكی ھتلالیكی ترەوە (ن.یا.مار) پی وای ك سروشتی ئرانی زمانی كـــوردە ھاوچرخكان ب پلـــی یكم ناین بۆ دیاریكردنی نژادی كورد، بكو لو باوەڕەدای، ك ھیندۆ ئوروپییكان زمانی خۆیان بســـر گل ڕەسنكانی ناوچكدا سپاندووە و دەت: ل مژوودا رووداوی لم جۆرە زۆرە، ك میللتك زمانی خۆی بسر میللتكی تردا بســـپنت(19)، ھروەھا مـــاد دەت:(كوردەكان لڕووی پیوەندییـــ كۆمیتییكانوە دەب خكی رەسنی ئاســـیای بچووك بووبن، دواتر زمانكی ئرانی بســـریاندا زابووب)، بۆ پشـــت ڕاســـتكردنوەی ئم بۆچوونش چنـــد دیاردەیكی كۆمیتی و كلتووری و نزیكن ل وە، كتندەھ گبناو كـــورددا بئایینی لھی دانیشتوانی رەسنی ئاسیای بچووك و پشتی قوقاز. بم پیـــش ماد دەت: كوردەكان نوەی ڕاســـتوخۆی كاردۆخییكانن، یان روونتر، كوردەكان ترادیسیای میللی ئم خیان بردەوام كردووە(20) بم ھندكی تر پیان وای ك ھیچ پیوەندییك ل نوان كوردە ھاوچخكان و كاردۆخییكاندا نیی، بكو ئم كاردۆخیان بابوباپیرانی جۆرجییكان و كریتڤاییكانن، ك دانیشتووی ئمۆی

قوقازن(21) . لالیكی ترەوە ھندك ل توژەرو گڕیدە ڕۆژئاواییكان نژادی كـــوردەكان دەبنوە ســـر كلدانییكانی بابل، سیحییم یكی كورد ھلت:(گۆ دەماركۆپۆ وانل

ل چیاكانی موسل دەژیت)(22) .بھمان شوە ھندك ل مژوونووس ئوروپییكان ئم ڕای دووبارە دەكنوە و پیان وای، ك كوردەكان نوەی ئو كلدانیی كۆنانن، ك زۆر ل كۆنوە چوونت(حوزی ر ھۆزە سامییسوتنیان بركو دواتریش دوای س (دیجلالوازەكاندا چند دەوتكیان دروســـت كرد(23). ئنوەر مائی ل كتبی (االكراد فی بھدینان) ئم بۆچوون بم جۆرە دووبارە دەكاتوە و دەت:(كوردســـتان) واتا كلدستان و كان و لكلدانیی كان لت چیانشـــینش زیاتر دەمل

كلدان گۆڕاوە بۆ كورد(24).بھمان شـــوە ل (تورات) دا باسی كلدانیكان دەكات،

كوا ل كوردستانی ڕۆژھت نیشتج ببوون(25).بم ئم بۆچوون بتوندی لالین زانایانوە برپرچ درایوە، لوان(لیھمان)، ك ل ئنجامی لكۆلینوەیدا دەریخســـتووە، ك كلدانییكان گلكی ســـامین و ھیچ پیوەندییكیان بكـــوردو ئارییكانوە نیی، بھمان شـــوە زۆر ل زانا زمانوانییكان ئـــم بۆچوون ڕەت دەكنـــوە، لوان( پۆب و رۆدیجـــار) دەت، ك زمانی ،یوە ھزمانی فارسی نوێ و زندیییوەندی بكوردی پ

.(26)دایكی زمانی فارسیی كبشی نۆیم

عبدو پشدەریپیوەندی كردن ب تاقمی خومینیئوەمانكرد، باسی پشتر ئوەبوو ك چۆن بتوانیـــن پیوەندی بكین بتاقمی مالیكانی سر ب ئیمامی خومینـــی، ب مرجـــ زۆر نھنی بت، باســـی ئوەش كرا كوا ئو كارەیان ب من سپارد تاكو ئقیكی ل وە، چونكیوەنـــدی بدۆزمـــپراســـتیدا ئیشـــی مالیكانیش زۆر نھنی بوو، ل ترسی ئاشكرا بوون، بنكـــو خلیفكانیـــان ھموو ژر زەمینی بوو، ل دارو دەستی خۆیان زیاتر ھیچ كس ب شـــونی ئوانی ندەزانی، بم من برادەركم ھبوو ل كـــرەج ماوەی دوو ســـاڵ زیاتر بوو یكترمان دەناسی و دەعوەت و دەعوەتكاری ھاتبووە كایوە، ناوی ئاغای سلمانیان بوو، خۆی كۆلژی واوكردبوو، لران تئ ندازیاری لئئمانیاش (ماجستر)ی وەرگرتبوو، ناوبراو مرۆڤكی زۆر ئایینی بوو، من نمدەزانی كوا ل حزبی ئیسالمیدا پلو پایـــی برزی ھی، ئوەبوو رۆژكیان ل ماكی خۆی پی وتم: یا فالن من زۆر متمان و باوەڕم بتۆ ھی، باش دەزانم، كوا قسكانی مـــن نابیتـــ دەرەوە، ئوە بۆچی ل ژر چپۆكی گورگ دانیشـــتوون؟ گوایا ئاغـــای بارزانی نازانت، ئو (شـــا)ی دوژمنی ھرە سرسختی كوردە؟ جگ لوەی ك دوژمنی ھموو مرۆڤكی ئایین دۆســـت و نیشتمان ترمان رگیكی وتم: ،روەریشپنیی ئـــی چی بكیـــن؟ وتی: خوا كریم دوور نیی تختی شا ھرچی زووترە ســـرەوخوار بتوەو ئاغا بتـــ جگاكی، منیـــش وتم: ئاغا .(ینیئیمام خوم)؟ وتـــی ئاغایكئوكاتـــش خومینی ھشـــتا ھر ل نجـــف بوو، شـــای ئرانیش

رایدەبوارد، عزەمـــت لوپـــڕی منیش قســـكانی سلمانیانم زۆر ال سیر بوو، ھرگیز ل بیروبۆچوونی مرۆڤی زانا و رۆشـــنبیر ندەچوو، وتم: فالن (شاھنشـــا)یتی ئران و ئاغای خومینی كوجـــا مرحبا، چـــۆن چۆنـــی دەگونجـــت، كوا مالی مزگوت جگای شـــای ئران بگرتوە؟ ئویش وتی: من دەزانم تۆ وا ب ئاسانی باوەڕ ب قسكانی من ناكیت، بم زۆری پناچت خۆت ب واقیعی دەیبینی و دەیسلمنی، بھر حـــاڵ زەمان ھـــات و رۆیش ماوەی دوو ســـای خیانـــد، كوا بارودۆخـــی ئران گیشـــت ئوەی كوا من ناچار بم و بم الی ئاغای ســـلمانیان، كوا رگی الی تاقمی خومینیمان نیشان بدات، براستی من بـــ خونیش ئوەم بـــ بیردا ندەھات، ئوەبوو كوا ل كۆتایی مانگی كانونی دووەم سای (١٩٧٩)دا ب ھداون رۆیشـــتم الی ئاغای سلمانیان بۆ ئو مبستی، كوا وتینك باســـمانكرد، ئیتر كاتـــســـر قســـكردن، زۆر ب ناچاری داوام لكرد، كوا یككی پایبرز و بیار بدەستمان ل ئاخوندەكان بۆ دیـــاری بكات تاكـــو بگین الی و بنـــاوی ھمـــوو پناھندەكانی كـــورد بتوانین قســـكانی خۆمانی لگـــدا بكین، ئویش دەســـتی كرد ب پكنیـــن و زۆر كیفی ھات ب قســـكم، وتی: زۆر شـــوكر بۆ وا تـــۆ ھاتیتورە، كخودای گـــســـر قســـی من، وتی: ئو ژمارە (دیزفولی)تان ئاغـــای تلفۆنی ر لودا ھشـــ خۆت ل ،دەدەمـــماكـــی خۆتـــوە تلفۆنی بۆ بك، لپاش خۆ پناســـاندن كاتی موعیدی لوەربگرە، وتی: ماكی ل (گوھر دەشـــت) خۆی عنوان و ئدرەست دەدات، ب مرج ئگر خۆی موافق بكا بۆ بینینتان، وتی: ئو خۆی ئاخوندكی زۆر پایبرزو یشـــاران ئو ھموو برپرســـی (كـــرەج و قزویـــن و تاكســـتان و ل نداممان كاتیش ئھ زنجان) ل(مجلس اعالی حزبی اسالمی)، كوا ،ڕۆكگ جلســـو می ئبارەگاكھروەھـــا بۆی باس كـــردووم كوا ران كۆمیتموو شـــارەكانی ئھ لپكھاتوون و ل ژرەوە ئیش دەكن وەك حكومتك كارو فرمانكانی ن، بوەدەبرنـــی بنھ شـــار ب م لكفۆنلرحاڵ ژمـــارەی تھوەرگرت، شـــو لماوە تلیفۆنم بۆیكرد، یكـــك ھیگرت وتم: من فنم ب وەكالت ســـرانی شۆڕشی كوردی نیشتج ل عزیمی كرەج قســـدەكم، داوا ل جنابی ئاغای دیزفولی ئوەی كوا قسم لگدا بـــكات، ئوەبوو ئاغـــای دیزفولی الممان لت سر خســـ خۆی ھات

یكتـــری كرد و لســـر داوایكی من زۆر خۆشـــحای خۆی نیشاندا، موعیدی بۆ دانام كوا رۆژی دواتر پاش نوژی عســـر بچم ماكی ب مرج لیـــك تورمبل زیاتر قرەباغ نبت، مبستی ئوەبوو ســـتی پم ھوەك پیاوەكانی رژنبكن، دیسان ھر ب تلفۆن عنوانی ماكی خـــۆی بۆ دیـــاری كردم، منیش قسكانم بۆ برادەرەكانم كرد و وتم: وام پباش جگ ل خۆمان، دوو برادەرانـــی غیری لژنكمان (٦) دەبین ھموومـــان ھبگرین، كـــس، ئینجا (مـــال محمد مال قادر) كوا دراوسی دیوار ب دیوارم بـــوو، زۆریش متمانـــم پدەكرد و (كمالی شخ غریب)مان سوار كرد ل تورمبلكی خۆماندا، ل كاتی دیریكراودا رۆیشـــتین مای ئاغای دیزفولی، بب ئـــوەی، كوا ئو نھنیی الی كـــس بدركنین، (مال محمـــد) و معاون (كمال شـــخ وا نابیاند، كگریب)یشمان تغئو نھنیی الی خزانكانیشـــیان بدركنن، چونك لـــو كاتی وەزع زۆر خراپ بوو، حوكمی عســـكری زۆر توندوتیژ بوو، ئگر ئاشـــكرا بوای نك ھر ئم تووش دەبووین، بكـــو ماـــی ئاغـــای دیزفولیش دەكوتـــ ژر ھـــرش و پالماری یشتینرحاڵ گھرەوە، بســـكع(گوھر دەشت)، ك ھمووی رگای (١٠) دەقیقـــ زیاتر نبـــوو، بپی ئدرســـك ماكمان دۆزییوە، دیتمان كوا كوڕە گورەكی خۆی، كـــ تمنی (٣٠_٤٠) ســـاڵ دەبوو، لبر قاپییكیان چاوەڕوانی ئمی دەكرد، زۆر ب رزەوە بخرھاتنی یان خستكلیان كرد، ترومبمئپاشـــان (ئحتیات)، وەكو ژوورەوە ئمـــی گیانـــدە الی باوكـــی بۆ رۆیشـــتین ژووری دیوەخان، كات كرەو پیلمان، یژوورەوە ھـــات بیكـــ ناوی ئمـــی یاداشـــتكرد، ھر لالی خۆشـــی كۆمكی ٢٠ تا ٢٥ كســـی لـــ كادیرەكانی حزبی ئیســـالمی، ئوانی لگڵ خۆیاندا ئیشـــیان دەكرد، تنھا ب مبستی ئو دانیشـــتنی لگڵ ئمدا كۆی كردبوونـــوە، ئوەبـــوو برادەرانی خۆمـــان منیان دانا بۆ قســـكردن، چونك خۆیان ھیـــچ كامیان زمانی فارسییان ندەزانی، منیش دەرگای قسكانم پشكی بوە كردەوەو وتم: ئم ب نونرایتی ئاغای بارزانی، مریكایئ و ل خۆشواخۆی نكھروەھا ب وەكالـــی نزیكی دوو ملیۆن پناھنـــدەی كوردی عراقی

ھاتووینت خزمتتان:١- دەمانـــوێ خۆمـــان بـــ ئوە بناسنین و بزانن، ك ئم چین و تا

چند لقوماو و سر لشواوین.٢- ئو شتانی، ك ل رۆژنامكانی

مدژی ئ یھـــان و ئیتالعات لـــكدەمانوێ بودەكرتـــوە، رۆژانبۆتان روون بكینوە، كوا ھمووی

بوختان و درۆی ب ئم دەكرت.٣- دەمانـــوێ بۆتان باس بكین، كوا چۆن شای ئران لژر پردەی (اریا میھدیدا) و دۆستایتی رووكشدا خنجری ژەھراوی خۆی ئاراستی ویش براق كرد، ئی كوردی عمئ

مۆركردنی ركوتننامی جزایر.خۆمان ئامادەباشـــی ھاتووین -٤نیشـــان بدەیـــن بـــۆ ھـــاوكاری و بۆ لگتاندا، كـــردن ھماھنگی بربرەكان كردن لگڵ رژمی شا، ئویش ب كردەوە بۆتان دەردەخین، نك ھر ب قســـی رووت، ئگر پویستیتان ب ئم ھی ئامادەین دەیان و سدان گنجی پ مشق دیتوو بخین ژر دەستتان، بمرجك ئوان مشقیان تواوكردووە لسر

ھموو جۆرە چكك.ئیدی ئوەندەم قســـ بۆكرد ئاغای دیزفولیم گیاندە ئوەی، ك ئوەی لســـر ئم وتـــراوە ھمووی درۆ بووە، راستی زۆر خۆشحای خۆی دەبی، وتی: ئاغایانی ئازیز كاركی زۆر چاكتـــان كردووە تشـــریفتان ھنا بۆ ئـــرە، چونك ناوی ئوەی پناھندەی ســـر ب بارزانی زۆر ب خـــراپ بۆ ئم ھاتبـــوو، بدار دەســـتی شـــا ناســـرابوون، بم جگ لو قســـانی ئستا ك بۆمت بیانكرد، (رپۆرتاژ)ك بنووســـی، رابردووی شۆڕشكتان و چۆنیتی پیوەندیتـــان لـــ گڵ شـــا و تا ئران، ل پناھندەیـــی تبوونئگر حزیش ناكی بیخیت سر كاغز، ئوا ھر ئســـتا ب درژی بۆمـــی باس بك، جـــا منیش رووم كردە بـــرادەران و وتـــم: وا جنابی (ئایتو) ئـــو داوایی ھی، چ بنووســـین و چ بقسكردن، ئوە ر ب؟ وتیان ھر كامیانسراتان لقسكردن، منیش رام ھر ئوەبوو، ئم لبـــر دوا رۆژ ئیتر پاش چا خواردنوەو شیرنی خواردن، دەستم كرد ب قسكردن، ھر ل سرەتای ســـای (١٩٦٢) كاتـــی ھاتن كایی شۆڕشـــی نوان پیوەندییكانـــی كورد و شـــای ئران ھتاكو سای (١٩٧٥) ھموویـــم ب درژی بۆ باس كـــرد، وات جـــۆری پیوەندییكان چۆن بووە، دەیشتۆت چ ئاستك، ھروەھـــا یارمتییكانی شـــا بۆ شـــۆڕش لـــ رووی مـــادی و چك و تقمنـــی، ھروەھـــا ل رووی سیاســـییوە تا چ رادەیك بووە، ھموویم بڕاســـتی بـــۆ باس كرد، ئینجا وتم ب رابرایتی ســـرۆك (بارزانی) ئم ل كوردستانی عراق پكھنابوو، دەوتكمـــان نیمچ

بگرە ل زاخۆ ھتا خانقین.بشی ھشتم

عبدول پشدەری: بقسكردن قناعتم بئاغای دیزەفوولی كرد

دواجـــار بڕكوتین بـــرەو گوندی (لورك)، ك ئو گوندە زۆری سووتا بوو لـــ دیوەخانكی ئاغای گوندی لوركـــدا ماینوە، كـــ ئامر فوجی ســـوپای رژم كردبووی بـــ بارەگای و دیوەخاننیا ئـــت خۆی، بۆیـــنســـووتا بوو، ئمش لناویدا بۆ ماوەی یك كات ژمر پشـــوومان داو حوشـــوە ل پیرژنك لنـــاكاو بینیمان برەو الی ئم دەھات و پی گوتین ئوە چیـــن و چی دەكن لرە؟ گوتمان پشمرگین و تۆزك پشوو دەدەین و ئازووقمان نماوە دەنرین ل گوندی دوو شیوان بۆمان بت. گوتی ھســـن دەچینوە مای ئم عیب ناكن لرە دانیشتوون دەی دنیاتان

نبینیوە! من و مال (عومر)یش لگڵ دوو پشمرگ چوین مای و پیاوكی پیر دانیشـــتبوو، ناوی مام (شریف) بوو لالی دانیشـــتین و ئینجا پیرژن زۆر بخرھاتنی لـــ كردین و گوتی كفتب ترشـــمان ھی ئگر پ ڕازی نیـــن ئوا كشـــرمان ھی بۆتان سردەبم. بڕاستی ژنكی خان و مان و چاالك بوو، ســـرمان ل قسكانی مان پتسوڕما بوو وامان دەزانی گادەكات، گوتی ئوە من ناناســـن، من (ھمین) ڕەشم پ دەن، ژنی گاوانی مردەكوەش مم، ئ(ن موتربسح)

پی دەم (مام حیوان).زۆر رـــزو حورمتی ئمـــی گرت و ئمش دوای دەســـت خۆشـــی و ماڵ ئاواییمان لـــ كردن بـــرەو گوندی ل پقوشت ر بســـ دووشیوان، ك ل ینتكی لھۆزی م دەوانبناری درۆژھتی لوركو ســـۆفی برایم بوو نزیك میركی شخ و میركی خدر و كانی بزرەی، ( ٣٥ – ٤٠ ) ماڵ دەبوون، كناوچ كی بچووكیان لند باخچھبوو، زیك نزیك بوو الیان، بم پایزان وشـــك دەبوو . كوتین ڕێ و چووین مای (علیئاغـــا)، پارەمان دای، كوا كـــل و پلی بارەگاكمان بـــۆ بكـــێ، چونك ھیچ شـــتكمان نمابوو، ھر ئو شوەش گڕاینوە

بارەگاكانی خۆمان. ھرشـــی حكومت بـــۆ كندناوە و

دارەخورما ل سای ١٩٦٤پاش سوتاندن و گرتن و كوشتنی زۆر ل خكی گونـــدەكان و چۆكردنیان

ئمش راســـتوخۆ بپی سیاستی خۆمان جگاكانی خۆمان گواســـتوە دەوان، كشی دركر چیای سبۆ سنزیكی (٤٠ كم ) ل شاری ھولرەوە دوورە كوتۆتـــ الی رۆژھتییوە، نزیكی ك چـــواردەوری گوندەكانی ینتكی لچـــواردە گوندە ھـــۆزی مو ھندكـــی تریان ( شـــخان و لك كـــی زۆر بووین لژمارەی من، ئ(ناوچك كۆبووینوە و ھموو ئرك و حوانوەمان كوتبووە سر شانی ،ری كۆیژارەی دەوروبھ كو خئلو بارودۆخ نالبـــار و نا ئارام و مم ئب تییم دەرامھاتی و كـــنو خكك رازی بووین بس دووربین عس و پیاوەكانی كتی بدەســـ لزوو زوو ھـــرش دەكرای ســـرمان و خـــك و ناوچكـــ توشـــی زیان و لناوچوونی مڕ و مات دەبوونوە، زۆرجاریـــش رۆكانیـــان شـــھید و جوانمرگ دەكران و جرگ ســـوتاو و ماڵ تانكـــراو دەبوون، گوندەكانی منتكیـــش شـــونی جوگرافییـــان وا ر بوتیان ســـوتـــوو بوو حكھقوشتپ بوون، حوتكی تریشیان ســـر ب كۆی بوون و دراوســـ دی بســـتان بوو، ك بارەگای سرەكی پشمرگی ل بوو، ئسعد ئاغای منتك، ك براگورەی ھۆزی منتكان بـــوو پیاوكی گورەو لوەشـــاوە و یارمتیـــدەر بـــوو، زۆر رزی ل من دەگرت و خۆشـــی دەویستم، ئویش ك بووم لكمـــن ی وەی كرئبلبرپرســـكانی، ك تا ئستاش وەكو

كســـایتی وەفادار و پاك ناسراوم، ك بكارەكانم توانیم جگایكی فراوان بۆ خۆم بكموە یارمتی و پشتیوانی مئ نم، چونكدەست بھ ب ككخبارەگاكانمان ل ناوجرگی ھۆزەكی ئواندا بـــوو زۆر رزمان ل دەگرتن كشكانیان بھانای ببردەوامی و دەچوویـــن، نمـــان دەھشـــت ھیچ گیرو گرفتك دروست بب، ك منیش دادوەر بووم لوێ، زیاد ل پویســـت ھاتوچـــۆم دەكردن، پـــرس و راوژم پ دەكردن و لگڵ چند مالیكیان شرعیمان پرسوڕای كۆدەبووینوە، پ دەكرا. شـــاینی باسیش شھیدی قارەمانـــی زۆریان داوە و شۆڕشـــی كوردیان ب خونی ئم چند شھیدە

ئاتر كردووە.رد بد: گوندی بحمسرەدین ئن

عبدولی مجید ئاغا: گوندی شیوە پیران

ســـعید حاجی مستفا (مست گۆج ):گوندی میرەكان

محمد سادق و برایكی: گوندی سر مزرا

مامند منتك: گوندی سر مزرا لرەدا وەكـــو نموون ناوی ئم چند شۆڕشگرەم ھناوەتوە، ئگرنا زۆر لـــوە زیاترە، ك من بتوانم ل چند دكی نامیلككم باس ل فیداكاریان بكم، بۆی شـــانازی بـــوە دەكم، ئگر ئو ھۆزە بڕزە رگم بدەن، ك ھیچ نبـــ وەك وەفایك ناویان

بھنم.بشی شانزدەیم

علی حسن مستفا: بھموو شتك رازی بووین بس دووربین ل بعسییكان

علی حسن مستفا

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

5

نامیكی پ ل گلیی

بۆ بڕز نچیرڤان بارزانی سرۆكی حكومتی ھرمی كوردستان

پاش ئوەی رەزامندی و داوەتنامی ناوەندی رۆشنبیری كوردی – ئمانی نیشــــاندرا، ســــبارەت بو چاالكییی ك دەزگای بدرخان بھاوكاری گروپی گنج بۆ شانۆ لگڵ نووسران و رووناكبیران ك بیاربوو ل ئاداری ٢٠٠٩ ل برلین و مانھایم

و كۆن و ھۆنداو نمسا ئنجامبدرت.ب نووسراوكی رەســــمی دەزگای بدرخان داوای ل وەزارەتی رۆشــــنبیری كرد ك بۆ ب ئنجام گیاندن و سرخستنی ئو چاالكیی ھاوكاری بكن. پاش رەزامندی وەزارەتی رۆشنبیری، وەزارەتی ناوبراو دوو نووسراوی ئاراستی ئنجومنی وەزیران – پیوەندییكانی دەرەوە، ك نووسراو بكن بۆ قونسی ئمانی لــــ ئنقرەو ئوی دیكیان بۆ ئنجومنی وەزیران – دیوان، بمبستی دابینكردنی خرجی بۆ میوانكان. بھرحاڵ ئگر وەزارەتی رۆشنبیری ھیچی بۆ ئمو میوانكان نكردب، ئو دوو نووسراوەی نووسی و یكمیان بڕزەوە نووسراوەكیان

مانی لی ئی قونسنووسی و ئاراستئنقرە كراو ئوی دیكشیان رەتكرایوەو گوتیان: ناتوانین خرجی ئو میوانانی ندا كمسا و ھۆمانیا و ندەچن بۆ ئ ت. لوان ١٠-٢٠٠٩/٣/٢٨ ساز دەكرنل

ئستۆ بگرت. ئم بناوی ھموو میوانكان سوپاسی وەزارەتی رۆشنبیری و بتایبتی خودی كاك فلكدیــــن كاكیــــی دەكین بۆ ر بگی ئو ھاریكاری و پشــــتگیریئھاوكاری ماددیش نب.. چونك دەزگای بدرخان ھر وا كاری كردووە،ســــرەتا مینحمــــان ٢٠٠ دۆالر بوو، قناعتمان كرد، ئستاش"٢"دوو ملیۆن دینارە، ھر

قناعت دەكین، بم یك كتب ل لوبنان ب"٢٥٠٠٠"بیست و پنج ھزار دۆالر چاپ دەكین. بۆی ئگر دەزگای بدرخان ب بو دوو نووســــراوەی وەزارەتی رۆشنبیری نتی بناعق ین و داواكارین لپرسیار دەك .تی نایناعملیۆن دۆالریش ق ند. نوری عوسمان ب ت بناعق چیرڤان بارزانی كز نڕببۆ رایی كردنی كارەكانی دەزگای بدرخان، چونك بشایدی عبدو زەنگنو ســــالم جاسم و سیامند حاجۆو ئكرەم و نازم دبند و ئاالن و پشــــتیوانی ژمریــــار ل ئنجومنی وەزیران و ھموو میوانكان ل فستیڤای بدرخان ل برلین ل ٢٠٠٧/٤/٢٢ بشــــدار بــــوون ك تاكو ئســــتا بینی پلیتی فۆكی میوانــــكان ك خۆی ل ٤٦٣٥٨ چل و شــــش ھزارو ســــ سد و پنجاو ھشــــت دۆالر دەدا، وەرمان نگرتۆتوە. بدوڵ عگل بوویــــن لو ئۆتۆمبن٢٠٠٧/٤/١٧ ل چونكــــزەنگن دەچووین بۆ ســــلمانی بمبستی دیدەنی د. كمال فوئاد، پشــــتیوانی ژمریار ل ئنجومنی وەزیران تلفۆنی كرد ك خمی بینی پلیتی فۆكمان نب، چونك ئمر كراوە بدوحزوری ع ب م قسانوە. ئنرج دەكمان بۆ خپارەك ل درخان كی بنامفتژمارە"٨١-٨٢"ھ گوتراوەو ل نزەنگبرلیــــن چاپمان كردووە ل ٢٠٠٧/٤/٢٢ بوكراوەتوە، ھمان

ئو قسانی ئستا دەیكم، ئوكات بومان كردۆتوە. ئمــــ ھیچمــــان لگڵ د. نوری عوســــمان نییــــو تنیا ئو درخان لی برخان كرابوو بۆ ڤیســــتیڤات ی كــــیبوودجبرلین ك ٨٨ ھزار دۆالر بوو، لوە زیاتر یك فلسیشــــمان ل كس وەرنگرتووەو مبستیش تنیا ماف و ھقی خۆمان دەوێ و لشــــی خۆشنابین، چونك ب حزوری سالم جاسم و موحسین عوسمان ك ل ئلمانیاوە ھاتبوون ب ئامادەبوونی د. نوری عوسمان و من ل دیوانی ئنجومنی وەزیران، د. نوری عوســــمان گوتی: بســــرچاو بۆتان خرج دەكین، لپاشان برادەرك تلفۆنی بــــۆ كردبوو ك پارەمان ل قرز كردبوو. پی گوتووە: ھیچ پارەیك الی ئم نیی، منیش دانم بخۆدا گرت، چونك رزی كاك نچیرڤان الی ئمو دەزگای بدرخان زۆرە، حكومــــت ب حكومتی خۆمــــان دەزانین. ئم پارەمان بۆ ژیانی خۆمــــان و ماڵ و منداڵ نویســــتووە، چونك رۆژی ٢٠٠٩/٣/٢٢ وەفدكی ٩ كسی ب"ئۆتۆمبلك" چووین بۆ برایم "$٣٠"رە بنقسلۆپیش بۆ ئ س"٢٠$" و لك كلیل بۆ یخلنو پاسیش خوتین و لجیاتی ئوتل و چشتخانو فۆكو فۆكخانــــ، بۆ یك كــــس چوون ل ھولــــر تا ئنقرە ب"٥٠$" سرەڕای وەرگرتنی ڤیزا بۆ"٩"كس"حمید بدرخان، موحسین رەشید، خالید مولود، كارۆخ ئیبراھیم حكیم، روبار ئیســــماعیل، ژیار ئیسماعیل، ئیوب یوسف، كاریان شركۆ، مزھر ئیبراھیم"ڤیزەی شــــینگنمان وەرگرت ل ٢٠٠٩/٣/٢٥ تا ٢٠٠٩/٤/٢٥. ئینجا د. نوری عوسمان رەتی دەكاتوە. داواكارین ك یشو كت و لنكبك پیت لیژنرۆكی حكومســــ لل ٢٠٠٧/٤/٢٢ تاكو ئســــتا یكالیی نكراوەتوە، بۆ زانیاری بڕزتــــان، بڕزان "عدنــــان موفتی ســــرۆكی پرلمان و ئیحســــان موفتی، محمود عوســــمان گورە سیاستمدار و جمال عبدوــــ، محمد خۆشــــناو، زۆرــــك ل خكی دیكی ناوەوەو دەرەوەی كوردســــتان بم كشی دەزانن و خۆ بڕزیشتان دووجار ل دیدەنی رۆژناموانیی بمنت گوتووە: حمید كشكت چارەسر بوو، منیش لوەمی ئو پرسیارەدا گوتم: ب، چونك لبر ســــرقای بڕزتان و پیمانی د. نوری وام گوتووە،ناشكرێ نكۆی لھموو ئو یارمتیانی بڕزتان بكرت ك سان یارمتی فستیڤای بدرخان دەدەن

ل ناوەوەو دەرەوەی كوردستان. مبستمان لو نام پ گلیی، تنیا دەرخستنی راستییكانو ھیچی دیك، چونك دەزانین د. نوری عوســــمان برازای شھید سامی عبدولەحمان لسر رچكی ئوو كوردایتی ئوو رێ ون ناكات و ھموو ئو قسانشی ك كردووم لی برپرسیارم برامبر ب مژوو، راســــتی گوتن، پیامی رۆژنامنووسیی،

.م دابژییقبو ھندێ جاریش باجی ئر ھگئبڕز كاك نچیرڤان بارزانی:

ئم ب سوپاس و پزانینوە، ئو نامیت ك ئاراستكردین ل ی دوایــــی كبانــــو كتچاپكردنــــی ئــــ بارەت بــــســــوتی"لوبنان"چاپمان كردبوو، مانای ئوەی ل خمی كتب و رەوشی رووناكبیرانی، بۆی بناوی سرجم ستافی راوژكار و ســــتافی كاراو ھموو ئندامانی دەزگای بدرخان سوپاست مشتر پشتگیری كارەكانی ئر چۆن پھیواین، ھین.. بدەكبوویت، ھرواش بتواندرێ درژە ب كارەكانی خۆمان بدەین، ببوورە لو نام گلیی ئامزە.. چونك ل حكومتی خۆمان تۆ ب ھقخــــواز دەزانین ل برامبر مافخوراوان.. لگڵ رزمان

و ھر بژیت.

مــرۆ (١٠٥)

نما

دی

حمید ئبوبكر بدرخان

ئــــدەب و (كافــــی رەزاق ئحمــــد) ماســــتری زمانــــی ئینگلیزی، لــــ زانكۆی (پوونــــا)ی وتی ھیندســــتان دەخون، لــــم دیمانیــــدا، كافی باسی مینتییكانی رگای ھیندستان و ئاستی خونــــدن لو وت و كلتــــوور و داب و نریتی

ئوان دەكات.ئا: سنگر زراری* ئگــــر یك بیوێ بچت ھیندســــتان چۆن

دەچت، رگاكانی چوون ئو وت ل كووەن؟- ل چند ڕگایكوە دەتوانین سفری تش دەووانین، لھیندســــتان بكدراوســــكانی وەك (ئران و سوریا)، دەشــــتوانین ل ڕیــــگای "فۆكخانی ئربیلی نودەوتی" بچین ھیندستان، بم یكسر بۆ ھیندستان نیی، بكو یكم جار دەتبات بۆ (دوبی) پاشــــان ئویش ھیندســــتان، بۆ لوشــــوە بــــ $٤٥٠ چوارســــد و پنجا دۆالر بۆ ــــر و نیو بدوو كاتژم ر كك ســــی ب (یدوب) گاوە دەبیت، پاشــــان لڕفۆكیكی تر دەچیت ك دیسان پارەی ئم فۆكیشت ل دەسنن، ئویش (($١٥٠ تــــا $٢٥٠))ە، بپــــی جــــۆری ھ ئاسمانییك دەگۆڕت و نزیكی ت تــــا دەگاتدەچری پكاتژم ســــ ین لك بكراوردر بگھیندستان، ئنوان نرخــــكان، ئوا دەتوانی دوو تا س جار گشتی ڕاستوخۆ ل دوبی بۆ ھیندستان (شاری مومبای) بكیت بو پارەیی ك ل كوردستان داوت بۆ یك سر ل ھولر بۆ دوبی، من تا ئستا دوو جار چوومت ھیندستان و ئویش م جار لكك. یگایڕ رجارە و بھنودەوتی" ئربیلــــی "فۆكخانی ســــفرم كرد كــــ ( ھولر-دوبی-مومبای) بوو، پلیتكم ب $٧١٠ حفت سد و دە دۆالر بی، ئمش پارەیكی زۆر بوو بۆ یك ســــر، چونك تنھا نرخی چوونك بوو، بم ك گڕاموە ب وتی ئرانــــدا گڕاموە، ب ھی (تــــاران)ەوەش ب (مومبای-تاران) لپاس گڕامــــوە ھولر، ئمجارەیان باشــــتر بوو، نرخی پلیتكــــ و كۆی تچوونكان گیشــــت $٤٠٠ چوارسد دۆالر، وات نزیكی $٣٠٠ ســــ ســــد

دۆالر جیاوازی ھبوو.سفری دووەمم ب وتی سوریادا كرد، ئوەش دوای ئو ھموو دەردەسریی ر جارە و بھ كانی پشــــكنین كخاجۆرك مامیان لگــــڵ دەكردین، دوای چــــواردە كاتژمر لناو تاكســــی گیشــــتین شــــاری حلب ل سوریا و لوێ یــــك ڕۆژ ماینوە، پاشــــان (شاریق) رەو شاریین بوە فشوللــــ ئیمــــارات، ئینجا لوشــــوە بۆ ٤٥٠$ نزیكی ئمجارەشیان مومبای، چوارســــد و پنجــــا دۆالری تچوو، دوای ئوەی ك پلیتمان ب $٢٥٠ دۆالر كیبوو، واتا ھك بم جۆرەی لھات (حلب-شــــاریق-مومبای)، بۆی وا درژەداڕیــــم كرد دەمــــوێ بم: ئگر توە بچرانسوریا یان ئ ك لسكھیندســــتان تنھا $٢٥٠ دەدات، بم وە بچین دەبكوردستان ر لگئ مئزیاتر ل $٧٠٠ بدەین. دوا گڕانوەشم ب ھی ئاسمانی كوتی بوو، پلیتكم ب $٢١٥ بدەست كوت و گشتكش بم شوەی بوو (مومبای-كوت-تاران) و ل تارانــــوەش ب پــــاس ھاتموە كوردستان و ل سنووری (باشماغ)ەوە

ھاتموە ناو كوردستان.خاك كــــ زۆر ب پویســــتی دەزانم خاكانی دەردەســــری بكم، باسی پشــــكنین، لگڵ ڕزم بۆ زۆربیان، ھندێ كــــس لو خانی پشــــكنین دانراون ك ھیچ شــــتك ل پاسپۆرت و مامكردن لگڵ ربواران نازانن، ســــی شیاو لك ویستڕاســــتی پب ویســــتت، پنی شــــیاو دابنرشــــوكســــی وا دابنرێ ك ب جوانی ڕەفتار لگــــڵ ڕبوارانــــدا بكات، بــــ منیان بــــاوەڕ ندەكرد ك ل ھیندســــتانوە ھاتوومت ئران و ئینجا لوشوە بۆ

چووم یرە كاتڕاستی سكوردستان. بناو فۆكخانی وتكی وەكو كوت، كس داوای پاســــپۆرتی ل نكردم، دەرەوەشم ل كاتی چوونت لنانتفۆكخان تنھا داوای پلیتی فۆكیان كردم، كچــــی برادەرەكی الی خۆمان داوای ناسنامم ل دەكات و دە لرە

پاسپۆرت ناخوا. * ئو جۆرە فۆكانی ھاتووچۆیان پ دەكیت

چ جیاوازییكیان ھی؟- جــــۆری فۆكــــكان زۆرن، مــــن تا ئســــتا ب چند ھلكی ئاســــمانیدا سفرم كردووە، لوانش (ئلمانی، ئیماراتی، توركــــی، ئردەنی، كۆری، ئرانــــی، كوتی....) تنھــــا ب ھلی ئاسمانی عراقی ســــفرم نكردووە، ئــــو فۆكانی كــــ لــــ ھولرەوە ی و بكردووە بــــۆ دوب رم پفســــپچوانوە، فۆككانی ھی ئاسمانی (ئلمانــــی و توركی و ئردەنی) بوون، ئمان فۆكی تــــا ڕاددەیك بچووك بوون، بم برواناكم جارێ گشتیار ل كوردستان ب ڕژەیكی وا زۆر بت ك فۆكی گورەیان بۆ دابین بكرت، ئمیان ئاسایی. بم ئو فۆكانی ئرە ب ڕاســــتی خزمتگوزاریان وەكو پویست نیی، با شتكت بۆ بگموە: جاركیان ل ھولر برەو دوبی بڕێ كوتین ب فۆكیكی ھلی ئاســــمانی ،كی ئاسمانی توركییلھ ك (ستلئ)پیاوكی عرەب ل تنیشتم دانیشتبوو كی و توركیشــــی دەزانــــی، داوای لل خزمتكارەكانی نــــاو فۆكك كرد ك پرداخــــك ئاوی بۆ بن، ئویش پرداخــــ ئاوەكــــی بۆ ھنــــا، بم پرداخكــــ زۆر بچووك بوو ب قدەر كرەبك دەبوو، دیارە پیاوە عیپیا ،بچووك رداخم پشكا بتی ننوتبۆی داوای پرداخكی تری كرد، بم خزمتكارەكــــ ك كچ بوو بۆی نھنا و گوتــــی تواو، ئیتــــر دوای پاڕانوە منا. ئایا ئرداخی تریان بۆ ھنیو پرەوای $٤٥٠ بدەی تنھا بۆ دوبی بۆ ئوەی جاركی تر سواری فۆكیكی تر بیت بۆ جگی مبســــت و قیمتی

پرداخك ئاویشت نبت؟!* مامی كارمندانی فۆكخان جیاوازەكانی لگــــڵ چۆنــــ دیكــــ ئوانــــی و خۆمــــان

گشتیاراندا؟- لــــ ســــای ٢٠٠٦ ەوە تــــا ئســــتا فۆكخانی نزیكــــی ھشــــت لــــھولرەوە ل دابزیوم، نودەوتی بگرە تــــا حلب، دوبی، ســــیئۆل، ئیمــــام خومینی (تــــاران)، مومبای،

شــــاریق، كوت.. كارمندانی ھموو چاكــــی مامكان زۆر بخانــــۆكفلگڵ گشــــتیاردا دەكن، بم كاك ل وە ككت بیرخستمر! شــــتنگسسای ٢٠٠٦ ل فۆكخانكی خۆمان ل ی كو كاتــــرم ھات، لــــســــبكۆریای باشوور گڕاموە كوردستان، كاتــــك دابزین ل فۆكــــ، یكك ھات گوتــــی ئلرەوە بــــۆن، منیش پشــــتنكم ڕكدەخست ھر ئوەندەم كی تــــر ھاواری كــــرد و بكزانــــی یتووڕەیی گوتی "لگڵ تۆم نیی كورە؟ یلــــ بۆ دەی" نازانم ئو كابرای بۆ وا ب ناڕكی ڕەفتــــاری كرد، بم تۆ بی لبر ئوەی نبووبی ك زانی من ندێ لڵ ھگوكات لئ كوردم؟ چونكبرادەران جل و برگی كوردیمان لبر بــــوو؟! واتا ئگــــر مامی ناخۆش ،ی خۆمانكــــخانۆكف لــــ بھ

!!دنیا وانیی رنا لگئ* مامــــی خكی ھیندســــتان لگڵ خكی

بگان چۆن؟- مامی ھیندییكان لگڵ بیانییكان تا ڕاددەیك باشــــ، بم ل ھندێ ك لكات ڕووەوە باش نین، بۆ نموونبازاڕ شــــت دەكی، ك دەزانن بگانی ھست دەكیت دەیانوێ قۆت ببن، دەفرۆشــــن، بۆی شــــتت زۆر گران پدەب لكاتی شــــت كیندا وریای خۆت بی، ئگرنا ب گشــــتی مامكردنیان زۆر باش لگڵ خكی بیانی و نرخی ھموو شتكیش ب براورد لگڵ ئرە

.رزانھ* ئایا خكی بگان ل ھیندستان زۆرە؟ زیاتر

خكی چ وتكی لی؟- ب خكی بیانی ل ھیندســــتان زۆرە، ئم خك بیانیانش پكھاتوون ل گشتیار و قوتابی و بازرگان و ھتد.. بــــم زیاتری بیانییــــكان قوتابین، ڕژەیكی برچــــاو قوتابی بیانی لو شــــارە ھی ك ئم لــــی دەخونین (شاری پونا)، بۆ نموون نزیكی ١٥٠٠٠ پازدە ھــــزار قوتابی ئرانی ھی لم بندی تریان ھچ ی دەبشارەدا، ئ ل شارەكانی تری ھیندستان؟! جگ لئران قوتابی وتانی عرەبی و وتانی دیكــــ و تنانت تاك تاك ئوروپی و

.یریكیشی لمئ* تۆ ئستا لوێ ماستر ل ئینگلیزی دەخونی، دەكرێ بپرســــین بۆچی ل ھیندســــتان و بۆچیش

زمانی ئینگلیزی؟ ــــژی زمانم لرە كۆلمن خــــۆم ل -زانكۆی ســــالحددین تــــواو كردووە ،یئینگلیزی ھ كالۆریۆســــم لو بھومــــدا كــــ ھــــر لــــم زانكۆیش ماســــتر بخونــــم، بم بۆ ســــای خوندنی ٢٠٠٨-٢٠٠٩ ھیچ قوتابییكیان وەرنگــــرت بۆ ماســــتری ئینگلیزی، بۆی لگڵ بــــرادەران ھوی ئوەمان دا ك ل ھر شونكی تر بت ماستر ش ھیندســــتان و بنیــــن، بۆیبخوتایبتیش شاری "پونا"مان ھبژارد، چونك ئم شارە ب شاركی پ زانست و معریفــــ بناوبانگــــ، تنانــــت ھیندییــــكان پی دەن "ئۆكســــفۆردی ە لپ كوەی شاررئبت" لڕۆژھزانكۆ و مبندەكانی خوندن، خاكی تری گرنگ ھی ك باس بكرت ئویش ئوەی ك وتی ھیندســــتان ل ڕووی رزانترە لــــك ھوە تۆزســــروفاتم

وتانی تر.خاكــــی زۆر گرنگتــــر ئوەیــــ ك تا ئستا شونواری داگیركری بریتانی وە ماوە، دەزانن كر ھیندستانسببۆماوەیكی زۆر بریتانیا ل ھیندستان حوكمی كردووە و ب دیالكتی بریتانی قســــدەكن، تنانت زۆربی خكی ھیندســــتان ئینگلیــــزی دەزانن، لوێ ئگر كســــك ئینگلیزی نزان كاری وێ، بۆنموونئاســــانی دەست ناك ب نــــنایك ســــوپرماركتكیش لــــ غموبال ئوان ھرچندە فرۆشیار، ن و بی خۆیان دەككر زمانســــل

ئینگلیزییكی خۆیــــان دەن "زمان" نك دیالكت و بــــ "زمانی ئینگلیزی ھیندی" ناوی دەبن شــــان بشــــانی "ئینگلیــــزی بریتانــــی" و "ئینگلیزی

ئمریكی".* ئایا قوتابی ھموو وتك لوێ ھن؟

- مرج نیی قوتابــــی ھموو وتكی تدابت، بم ئوەی من بینیبم زۆربی قوتابییكان قوتابی وتانی ئاســــیا و ئفریقیان، ھروەھا قوتابی ئمریكی مانیش لریتانی و ئدی و بنــــو ك م زانكۆیجیاجیاكانی ئ شژ و بكۆل

دەخونن.* قوتابیانــــی كورد لوێ رژەیان چند دەب و

كورد زیاتر لوێ ل چ بشك دەخونن؟- ئمــــی قوتابیانی كــــورد نزیكی ر ســــنج قوتابین، ھ٢٥ بیســــت پچوار قوتابــــی ل بشــــك دەخونن ئندازیــــاری، بشــــكانی وەكــــو زمــــان و ئدەبــــی ئینگلیزی، یاســــا، مایكرۆبایۆلۆجــــی، دەرمانســــازی، كیمیا، زیندەوەرزانی، زەوی ناســــی و كان لی قوتابییم زۆربــــھتد.. ببشــــ زانســــتییكان دەخونن، ئوە ســــبارەت بو قوتابییانی وەكو من ك ب پارەی خۆمان لوێ دەخونین، ئوانش ك حكومت ناردوونی، ئوان

ل (نیودەلھی) پایتختی ھیندستانن.* پیوەندیتان لگیان چۆن؟

- زۆر ئاگامــــان لیكتر نیی، ئگر ب فۆك بچین الی یكتر ســــعاتك و نیو لیكترەوە دوورین، جاربجار ر بۆ پیاسوان ھكی ئند قوتابییچدنــــ الی ئم، بم ئوەندە دەزانین ك ئوانی حكومت ناردوونی، ھموو شــــتكیان بۆ دابین كراوە و بینیشمان چۆن رەخنیــــان ل حكومت دەگرت و

ناڕازیبوون.* حكومتــــی ھرمــــی كوردســــتان تــــا چنــــد

یارمتیدەری ئوەی و چیتان بۆ دەكات لوێ؟- حكومت تا ئستا ھیچ یارمتییكی نداوین، بم من دەب بم ســــوپاس بۆ خوا زۆر باشــــم، چونكــــ من خۆم فرمانبــــرم ل زانكۆی ســــالحددین – كۆلژی زمــــان، مۆتی خوندنیان بۆم كردووە ب نیوەی مووچی خۆم، بم قوتابیمــــان لگڵ دای ك تنھا مۆتــــی ب مووچیان بــــۆ كردووە و ت، كش وەرناگرك عانــــواو، یت دەبینین دەب ندێ بــــرادەری دیكــــھ ر باشــــو برادەرەش ھین ھــــی ئبك مۆتی ب مووچیان بۆ كردووە، ك ڵ دایگكی ترمان لقوتابیی چونكمۆتی ب مووچشیان بۆ نكردووە و ھر ب تواوی ل كارەكی فســــیان ئامادەب ك ككردووە، ئایا قوتابیی نبخو كی دیكتو پارەی خۆی ل بو تنھــــا داوای مۆت بكات رەوای تۆ فســــی بكی؟! یان پویست یارمتی لكدا گكاتبدەی و ھانی بــــدەی، لقوتابی دیك ھن كــــ حكومت خۆی ئوانــــی ناردووە و پارەی زۆریشــــیان بۆ ســــرف دەكات، رەنگ ئاستیشیان وەكو ئو قوتابییــــ نب و وەكو ئو

سركوتوو نبن؟!* خوندن ل ھیندستان ل چ ئاستكدای؟

- ل ڕوانگی منوە ئاســــتی خوندن لم وت زۆر پشــــكوتووە و خوندن تیایدا ب زمانی ئینگلیزیی، بم كاك سنگر، من با ئو پرسیارە ئاراستی جنابت بكموە، ئگر ئاستی خوندن تیایدا پشــــكوتوو نب چۆن قوتابی ل وتانــــی وەك ئمریكا و ئلمانیا و بریتانیا و ژاپــــۆن ڕوو دەكن ئم وت؟ حتمن ئاستی خوندنیان زۆر

پشكوتووە.* ئاستی لكنزیكی و لكدووری كلتووری ئمی كــــورد و ھیندییــــكان چندە، تــــا چند لیك

دەچین؟- دەتوانــــم بــــم كلتــــوور و داب و ك دەچی ك لریتمان تــــا ڕاددەینو تا ڕاددەیكیــــش جیاوازە، ڕۆژكیان كیان سازكرد كستیڤازانكۆ ف ر لھتیایدا كلتووری خۆیان نیشاندا، لم نمایشــــان ھندێ دیمن، ب تواوی كلتووری كوردیان بیرخستموە و زۆر سرنجی ڕاكشام، چند ونیكیشیانم گرتــــن، دیمنكیان دیمنــــی نانكردن بــــوو، یككی تریــــان دیمنی كوب و كفت دروستكردن بوو، ك ئم شتانیان ســــتم دەكرد كدەچوو، ھ مھی ئ لكوبب و كفتی ھیندی عینن كوبب و كفتی كوردیی، ل ڕووی زمانیشوە وشــــی ھاوبش ل نــــوان كوردی و

ھیندیدا زۆرە.بم جیاوازیشــــمان ھی، تا ئستا زۆربی كچان و ئافرەتانی ھیندستان، دەتوانــــم بم بڕــــژەی ٨٠٪ ب جلی ھیندی خۆیان ل قوتابخان و زانكۆ و دام و دەزگا حكومییكان دەوام دەكن، كچــــی الی خۆمان مۆدیل و مۆدیلكاری ڕۆژان گۆڕانكاری بســــردادت، جلی كــــوردی ئافرەتان تنھا لــــ بۆنكان لبردەكرت، ســــرەڕای ئوەش لم ل كی نــــد ڕۆژەی ڕابــــردوو لــــچكناكانی خۆمان ڕپوانی قوتابیانی رم بینی كولكنیكی ھیمانــــگای تپناڕەزایی خۆیان دەردەبی برامبر بو قوتابی ب دەیگووت ناب یــــارەی كبجلی كوردی باب و باپیران دەوام بكات.

كافی رەزاق، قوتابی ماستر ل زانكۆی پونا ل ھیندستانی كوردیین كوببینی ھیندی عكوبب

كافی عبدولەزاق - ھند

ۆنا، پ

ند - ھ

دا كان

یییند

ە ھكار

ند خو

نول

زاقلە

بدوع

افیك

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

6

ریكالم

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

7

عیب نبی...بیال معنا...حاشـــا حـــازری و ببت پرژینكی قایم، ئم ھر یكمان بۆ ئوانی ئیشمان پیان دەكوێ...بۆ ئوانـــی ل پل و پای لخۆمان برزترن یان زیرەكترن كاتك دەیانگین، جا ل ترسابت یاخود بۆ زیاتر خۆ خۆشویستكردن ب، بایی ھندە ماســـتاویان بۆ سارددەكینوە و س ب چوار

بۆیان پاندەكینوە.كاتك بـــ لـــ دەرگا دان و پانكردنوە...ب ئـــاگا لبردەم رمانیـــان بۆ دەركـــردم ببم بدا فكـــی كت و پـــگۆڕانكارییبڕوەبری ئو دایرەی...لگڵ دەســـت بكاربوونمدا، ھموو فرمانبرەكانـــم كۆكـــردەوە، كۆبوونوەیكم لمڕ برنامی خۆم بۆ پشـــكوتنی ئو دایرە خســـتڕوو...دوای تواوبوونی كۆبوونوەكـــ و چوونوەی ھر فرمانبرە بۆ ســـر ئیشـــی خۆی، دە دەقی نبرد بڕوەبری دارایی و ئوی دیك كارگی بیكوە، لم بژووركوتن، سرەتا وای دەربینی ھست و سۆزی خۆیان و پیرۆزباییان، ك دانیشتن كوتن پانكردنوە، من لجوە ب قسكانیان بووم دۆپ ئاو و چاو ئبق بووم.

بڕوەبری دارایی كاتك زمانی وشكبووی تڕكرد، پداھات:(روحكی من، وای لو بۆینباغی بستووت، براستی جوان ،لۆك داندراوە...ماشتك ی بت دەكڵ قاتگت دێ و لل

سد ماش، بس لخۆت دەوەشتوە).دەمم بش بووەوە:(ھااااااااا).

وتویـــش كند و ئســـی لكی قســـری كارگوەبـــڕبپانكردنوەی زیاتر:(ئی لبیرت كرد، باســـی رۆیشـــتنكیت م، زۆر لت دەبو رۆیشـــتنســـوودی بكرد...قوربان من حن

.(رۆك كۆمارەكان دەچرۆیشتنی سب قووی تماشایكیم كرد و دەمم بش بووەوە:(ھااااااا).

بڕوەبری دارایی درژەی پدا:(تۆش وتارەكیت لیاد كرد، من ئوە ســـ ســـا لرەم، مودیركم ندیت ئوەندە ناتق و بو فلسفی بدوێ...زدەڕۆیی نیی ئگر بم: وەزیرەكانمان ئو

.(یان نیییندەربھر بو قسی تواو حپسام...دەمم بش بووەوە:(ھاااااااا).

بڕوەبری كارگی ھیدای:(قوربان تۆم خوندبتوە، ئم دایرەی دەكی گوڵ و گندەی بجارێ ناھی).

دەمم بش بووەوە:(ھااااااا).بڕوەبری دارایی:(بڕزم جنابتان ئم ئوارەی داوەتی منن).

.(ھاااا....دەی بابزانم چۆن دەب):ش بووەوەدەمم بئو دوو ماستاوچیی بجۆرێ ھاتن بن كلشموە، ئـــوەی ب خیامدا ندەھات و بیرم لندەكردەوە ت لنانركردم...تموویـــان فمدەزانـــی، ھو ندانیشتنكدا بڕوەبری كارگی ببزەیكوە پی

وتم:(دكم ئگر حزت ل رابواردن، من ...).نمھشـــت قســـكی تواو كات:(ببوورە من دژی

ئوانم ئو كارە دەكن).ئویش ل جوە زمانی خۆی چۆن گست، تا لوش

نمام نورا ئو باسم البكاتوە.ئـــو دوو بڕوەبرە میكرۆبـــ ھندەی لم ھاتن پـــش وردە وردە فری پارە خواردن، پكردنوەی وەسی بتاڵ و نووسینی پارەی كوەی مادامشتی وەھمییان كردم، ب زۆر ل

كورســـی تا ســـر نیی، ئیدی ك ب كی، ئوەندەی دەســـتت یشت لوە گب و ئیشـــر ئھ...نیبگدەڕوا بخۆ و خۆت پوەزارەتوە لژنی لكۆینوەیان لسرم دانا...توانیم بھر وی دیكوە، ئمبكج و پارەیندێ لھ ك بڕۆیو پ پینـــ موە، بوسان مامك دەستیگبوونی ھیچ بر زەقی و نبللژنك بیاریاندا بچموە ماڵ تا دەنرن دوام و لپچینوەی خۆیان تواودەكن...ب نابد چووموە و كوتم چاوەڕوانی بیاری كۆتایی، ترس ھوزەی بـــۆ ھنابووم، دەموت: ئگر لســـر ئو پارە زۆرە نگیرم و بندنكرم، بشك دەب ئو پارە خیایییان بۆ بگڕنموە و فسلیشم دەكن...بۆ ماوەی دە رۆژ مانوە ل ما نـــ خوم خو بوو، ن خواردن، ترس وەم بنـــدێ جار ئورە وای كردبوو، ھگ و دزییو بیمی ئـــ ،كی دیكتو م و بچمرابك تم ول لپ دا دەھات، بیاخ یشتر كار گگوە بوو، وتم: ئدەستمك بوەی وەكو كارتئمریشك رەشـــ ھندێ زانیاریم لسر گندەییكانی وەزیر و مودیـــر عام ھی، ھمووی ب گۆڕێ وەردەكم، ئیدی دەگیرم،

فس دەكرم، چش.دوای دە رۆژ ناردیان دوام بچم الی وەزیر...ب ترس و لرزكی زۆرەوە پم ھنا و چووم الی...ب خۆشـــحاییكی زۆرەوە بخرھاتنـــی كـــردم...دوای پدانی چا و قاوە پـــی وتم:(دوای ھســـنگاندنی كار و چاالكییكانی ئو دایرەیی تۆ مودیری بووی...بـــۆ ســـوودوەرگرتن لـــ تواناكانت بیـــارم دا پلت

برزبكموە و بپلی خبیر ل ناو دیوانی وەزارەتت دانم).سرەتا حپسام و دەمم بش بووەوە:(ھاااااا).

،وێ وتوومرە و لل میشراستی ھم قوربان بسوپاست دەكئم وەزارەت تۆ كردووتت وەزارەت و جی پنجت دیارە).

ك وتی:(ل بیانییوە دی ئرە و بۆ راپڕاندنی ئیش و كارەكان تۆ خبیری).

دووبارە سوپاسیم كردو كاتك بۆ ماوە گڕاموە...بدەم روە لبر خۆوە پدەكنیم، زۆریش ترسام خك بو شوەی ببینن و بن ئو كابرای شـــت بووە...ناھقم نیی پكنینم بخۆم دت، ك لو مملكت:(ھركســـك ســـزا بدرت پلی برز

دەكرتوە).

عیب نبی

دانیشتنكدا بڕوەبری كارگی ببزەیكوە پی

ئویش ل جوە زمانی خۆی چۆن گست، تا لوش

یەر

ەویر

ب

شاخوان علی حمد

تنـــز

ئا: ھونری بدرخان ككلـــی قادر ینامیق عھونرمندانـــی لـــو ناوكی دیار و گشـــاوەی دنیـــای ھونری ل یھشـــوەكاری كوردیدا و تا پشانگای چندین ئستا دەرەوەی نـــاوەوەو لـــكردۆتـــوە، كوردســـتان

ھونرمند ئـــوەی دوای و كردەوە پشـــانگایكی شـــركۆ بكســـی شاعیر وەسفی تابلۆكانی كردبوو، ند لرموجارەیان ھونئخۆیدا نوـــی داھنانكی و زبكانزای ن پارچ لو خاشـــاككان چندیـــن ری جوانی لی ھونپارچ

وەش بدروستكردووە و ئكاركی نوێ ناوزەد دەكرێ

لناو ھونری كوردیدا.دەكرێ بدیـــش ئـــوەی نامیق لھر پشانگایكیدا ستایلی كاركردنی دەگۆڕێ، دە بوەش ســـبارەت گۆڕانـــكاری مخۆشـــپبردەوام و بكم لخۆمدا

خۆم دووبارە نكموە.ھونرمند ئاماژەی جی ئـــو كارانـــی لـــ دوو پشانگای جیاواز ل شاری

ھولر و سلمانی نمایشكرد و لگـــڵ پشـــانگاكش موو كارەكانی لی ھنوكوراســـكدا كۆكردۆتوە و چاپی كـــردووە، ل ھمان نـــد برمكاتیشـــدا ھون زمانـــی ئینگلیزی باس لخۆی ژیانی كورتیكـــی ھونرییكانی و چاالكیی مكردووە. دكتۆر ئازاد حنووسینانی ئو شریف بۆ وەرگاوەت سر زمانی

ئینگلیزی.

داھنانكی دیكی نامیق علی قادر

حاجی ممۆھموو جارك دایكم (یادی بخر) ل رۆژە ناخۆشـــكانی ژیانماندا، ب تایبت ئو رۆژانی ل نزیكوە ب خباتی ژرزەمینی من ئاشـــنا بوو، وەكو پشت و پنایكی پۆین ھـــاوكاری دەكردم بـــۆ بردەوامی و كۆنـــدان و بـــرەو پشـــوە ھنگاونان، بـــۆی دەگاموە، من لبن رەشماك و ل بنگی ھت و پتكانی گوندی (عوالخان)ی (سربشاخی) سرگوندی ئاقاری ئودیـــوی زورگـــزراوی دەشـــتی ھولـــر، لـــ رۆژكـــی بباران و تـــڕی بھـــار چاوم بـــ دنیا كردۆتـــوە، بم ھرگیز ســـاڵ و رۆژەكـــی ب تواوی لـــال تۆمار نبوو، ب گورەی دەفترنفووسی ـــت، من لی (١٩٥٧)بكۆنی ســـادایكبـــووی ســـای (١٩٥١) بووم و دواتـــر بۆ چوونـــ قوتابخان دوو نووكورە كـــراوم و ھن گســـابندە لدایكبووی سای (١٩٤٩م)...ئوێ رۆژان ماـــی باپیرم یكك لـــو بنماـــ پڕاگندەبووانی تـــی كۆیگوندی شیواشـــۆكی وبوون، ك لـــ رووبڕووبوونوەی ئاغـــای كۆی مـــم زۆری حزوبـــوون، ك ب گوندەكانی دەشـــتی ھولر و كندناوە و قراج پرت و بوببوونوە، ك بۆ خۆی یك چیرۆكی لبیرچووی پ كورەوەری زیاتر خریكی باوكم بووە...مای مڕداری و جووتیاری كردن بوون، لم بوارەدا تا رادەیك دەست رەنگین و زەنگین بوون، لالیان ئاغایكانی لگیراوە، رزیان دزەیی دەشـــتی بتایبتی (خدری پاشا)ی شخانان، وەی لوانـــنی حزەوی و شـــوگوندی شـــخانانی نزیك پردێ بۆ دابینكردوون، ھتا ســـای (١٩٥٧) لوێ نیشتج بوون، ھر دایكم بۆمی گاوەتـــوە، لپاش وەرزی بھاری ســـای دووەمـــی تمنم، ك ل بنگ گڕاوینتوە گوندی، من تۆزك ل كوتنســـر پیان دواكوتووم و ھر ب گاگۆكردن ژوورەوە و دەرەوەم كـــردووە، زۆر بزو و عجول بووم، ل شونك ئۆقرەم نگرتووە، داپیركم (دایكی باوكم) ھمیشـــ بدواموە بووە، بردەوام كلۆكـــم دایك چونكسرقای كاركردن بووە و زۆر كم بواری ھبووە بدیار منوە بت، رۆژكیان دیـــارە داپیرم ئاگای لم باوە و قمترەی (دەرگای گورەی حوش) كراوە بووە و ؟؟؟؟؟دەرفتم یاندۆتخۆم گ گاگۆل ناوە و بھدەرەوە و ھتا سر لواری دەركی بیری ئاوێ گیرنبووم، ئو بیرەی كـــ بالینی كم چل گـــز قووڵ بووە، لســـر دەمی بیرەك سرم واق) توتووموە و كشپ بردۆتواق) و لناو بیرەكش دەنگی خۆم ب بازنیی دەنگـــی داوەتوە، ئو رۆژە كۆچكم لســـر و مل دابووە و داپیرەكـــم ك منی ل بزربووە، ب پتاوی و تنـــگاوی بۆ دەرەوە ھاتووە و لـــدەرەوە چاوی ب من كوتووە لســـر دەمی بیرەك چی دەكـــم، ب ھزار و یـــك دوعا و خـــۆم بۆ ناو بیرەك وە، كپاڕان ســـپایی لئ دەم، زۆر بنـــھپشـــتوە كۆچككی گرتووم و بۆ باوەشی خۆی برزی كردوومتوە وتۆتخۆشییان ك دەمی لب و پقیژاندن و ھموو ماوەی سرسام كردووە، ب قوڕگكی پ ل گریان و پكنیناوی ئو دیمنی بۆ دایك و باوكم گاوەتوە، بۆ یكم جار

ل مرگی حقی دەربازی كردووم. ڵ ژیانـــی گوندی رۆژ بگر لھبۆیـــان وەك و گورەبـــووم رۆژ گاومتـــوە لـــ تمنـــی پنج ســـایدا، ئو داپیرەیـــم ك زۆر ھۆگری بووم لگـــڵ چند ژنكی وە لكك پچوو رۆژسای بدیك رەو گوندی (سخانان بگوندی شقوچان) دەچوون، بۆ بشداریكردنی

مراسیمی كۆچی دوایی ناسیاوك لو گونـــدە، ئو دەمش لو ناوە ھاتووچـــۆ ب ئۆتۆمبـــل زۆر كم بووە، تنیا (خدری پاشا) ئۆتۆمبلی ھبووە، لنوان گوندی (شخانان) و گوندی (س قوچان) بپ سعات و نیوك دەبوو، ئو رۆژگاری یك رووبـــاری پاو پی ئـــاو ھبوو، خكی پیادە و سواری وغی برزە

ل چند شـــونكی دیاریكراو لی دەپڕینوە، من زۆر گریاوم، بكو داپیرم منیش لگڵ خۆی بسواری حچـــۆ ببـــات، بـــم نیبردم، منیش ب پنادزە خـــۆم لماوە دزییوە و ھنگاو ب ھنگاو دوایان كوتم، بب ئوەی ئوان ھستم پبكـــن، زوو زوو خـــۆم ب زەوی دادەدا تاكـــو نمبین، تاكو ئوان ل رووبارەك و لو شونی پیان وە، كڕینپ (ئاوی ئینج) دەوتھاتم سر لواری رووبارەك، زۆر ھاتووچووم لخـــۆم رانبینی لو ئاوە زۆر بـــدەم، ناچار ب كناری یشتمگ تاكو ھكشـــام ئاوەكشونك، ك رووبارەك زۆر تسك ببووەوە، ئاوكی ســـوز و گش، ـــی دەكرد، بیی زەویدا رقو بمزەندەی خـــۆم دەتوانم ب بازدان بۆ ئودیوە بپڕموە، بم شلپم ،ناو ئاوەك توتومھاتووە و كلحژمت گیانی خۆم بب ئوەی یی ئاوەكنـــاو قووبزانم ل لمدەســـتم ب ھموو الیكدا كوتاوە، ككۆ دەســـتم بـــ دانوو ھلقامیشـــكوە گرتووە، ك ئویش خریكی ل خاك دەرچوون بووە، ك لكناری رووبارەك مابووەوە، دیارە بختی من لـــ دەرباز بوون و نخنكان ل پشوە، ھودانی ك، كخۆم بـــووەو دواتر شـــوان ریكـــی ئاودانی، رانو ناوە خلمڕەكی بـــووە، بۆ بختی بندە ل دوورەوە چـــاوی لو ھونی من بـــووە، ب پل فریام كوتووە و لناو ئاوەك دەریھناوم و وەك چۆلكی باشـــكاو ب ھنسكدان دەستم ل ملی ئو شوان كردووە، ك لمرگ رزگاری كردووم، دیارە شوانك منی ناسیوەتوە و لگڵ

خۆیدا برەو گوندی بردمییوە.من ئـــو یادەوەرییانـــی دایكم بۆ ئوە دەگمـــوە، ك ئو رووداوە لو تمنـــوە ل دەروون و گیانی كی دروســـتكردووە و لیمندا گرئزموونی خباتی شـــاخی چندان سا و ھتاكو ھنووك تا رادەیی زۆر ل ئاو دەترسم، گلك جاران كردن لر و موجازەفند كاتژمچ بشونی مترسی رگای زۆرم بیوە، ھر بۆ ئوەی لـــ ئاوك ندەم و ھتا ھنووكـــش فری ملوانی ودا، كخش لوانبووم و شـــنخون دەبینـــم، زۆرجار ھر خۆم لسر ئاودا دەبینم و ھموو گیانم ژر ئارەقی پ ل ھست و نستی

ترس ل ئاو كوتووە. بشی بیست و یك

حاجی ممۆ: خۆم لسر ئاودا دەبینم و ھموو گیانم ژر ئارەقی پ ل ھست و نستی ترس ل ئاو كوتووە

خوندنوەی الپڕەكان... ئو رۆژو شوانی لبیرم ناچنوە

سرنجك بۆ خونرانی ھژا..ماوەیك لســـر الپڕەكانـــی ھفتنامی "بدرخـــان"ی بڕزدا، زنجیرە یادەوەرییكانم لژر ســـردری"ئو شو و رۆژانی لبیرم ناچنـــوە" بوكردەوە بۆ چندان مبســـتی خزمتكردن بگانوەو بســـركردنوەی خبات و تكۆشانی شرەفمندانی خباتی شار و شاخ، ئو كۆم رۆ قارەمان و سربازە نناسراوانی، ك ل رۆژە ســـخت و دژوارەكان رۆی جوامرانیان ھبووە، بتایبتی لشار و ناوچكانی ھولر و لسر الپڕەكانی ھفتنامیك، ك ل خودی ناو شـــاری ھولر دەردەچت، دیارە لپاڵ ئوەدا مبستكی دیكی بنـــدە وروژاندن و ھنان گۆی ئو ھڤـــاڵ و ھاوڕیانی، ك ھتا ئمۆكـــش ل ژیان ماون بۆ تۆماركردنـــی یادەوەرییكانی خۆیان و ھتا ھاوكاریكرنی من بۆ راستكردنوەی كموكوڕییكانی من، ك دیارە گومان لوەدا نیی، رەنگب لھندێ رۆژ و ركوت و شونی ناودا من رشیفو ئمن دوو جاران ئ ت، چونكماببیر نكانم لموو شـــتھتایبتییی خۆم ل بوكراوەو ونو نامكان فوتاوە. بۆی بوپڕی دخۆشـــی و سوپاســـوە چاوەڕوانی ھنگاونانی ئو ھاوڕیانم تا بیكوە گانوەی بازنكانی خباتی تكۆشرەكانی ھولر زەنگین

بكین و ب تۆكمیی بۆ مژووی تۆمار بكین. كچی بھۆی دەستكاری دەستواژەیكی یكك لو بازنانی پشوو و چاپكردن و بوكردنوەی چندان بازنی دواتری پ ل ھی زەقی چاپ، لالی خۆموە كوتم ھوەســـتكردن ل درژەپدان و ناردنی بازنكانی دیك، بم دوای گڕانوەم بۆ ھولر و لســـر داواكردن ژای ژیانم، دووبـــارە گفت وەرگرتن لی ھنـــدان ھاوڕو ھاندانی چســـتافی ھفتنامی بدرخان بۆ دەستكاری نكردنی تاك یك وشی یادەوەرییكانم، سرلنوێ بھمان ھناس بردەوام دەبم ھر تنیا مبســـتم خزمتكردن و برزراگرتنی رۆژانی خبات و لبیرنكردنی

سروەرییكانی.. حاجی ممۆتبینی: داوا ل ھموو خونران و دۆســـت و ھاوڕیانی ژیانی خبات و پشمرگایتی دەكم. ھرچی ونو دیكۆمنتكیان الی، بمبستی

دەومندكردنی یادەوەرییكان بوی دەكینوە..

رایانگرنبڕـــز ســـرۆكی حكومتـــی ھرمی كوردستان ل دەزگاكانی ك بموو شتتدا، ھكتحكوم ،وە دەچڕخسی بمیزاجی شئگر دەتوێ بشـــزانی دەكرێ كراوەدا ئاوەو ل سمینارەكی لگڵ مرۆڤ پاككان، ئوانی زەوی زەوی، (خانـــوو، نـــكشـــتوكای، پارەی بلۆككراو، ،ـــل، .. ھتد)یان نییئۆتۆمب ســـانو كئ تان وایر پگئنیی، زۆرن و بكو ل نیوەش زیاتـــرن.. بـــ پچوانوەش .دابن لكۆینوە لیژنیكی پیان دەن (من این لك ھذا)، وانگا دەخوازێ ئكۆم بۆی

رابگرن.

یۆنان درخان لبپـــاش رەزامنـــدی نیشـــاندان سبارەت ب سازدانی فستیڤای یارە لب درخان كمی بششحوزەیرانی ٢٠٠٩ ل ئســـینای ركبخرت، یۆنـــان پایتختی درخان بكـــی دەزگای بوەفدســـرۆكایتی حمید بدرخان و ب یـــاوەری خالید جووتیار راوژكاری كلتووری ھفتنامی بدرخان ب مبستی واژووكردنی ب ســـتیڤاڵ كپرۆتۆكۆلـــی فبشداری زۆرك ل ئكادیمیان و رۆژنامنووسان و رووناكبیران و ھونرمندانـــی كوردســـتان ئو ســـردانی ئنجامبدرت،

وت دەكن و كوتنڕێ.

ڤیزا وەرگیراڤیزای میوانانی چاالكی ھونری یارە لب وانـــی كـــو رۆژناممانگی نیسانی ٢٠٠٩ ل وتانی (ئمانیا و نمســـا و ھۆندا) :ك لریـــت بـــۆ ھســـازبدرخالیـــد بدرخـــان، (حمیـــد جووتیـــار، موحســـین ئاوارە، مزھـــر ئیبراھیـــم، كارۆخ ئیبراھیم، رووبار ئیســـماعیل، ژیار ئیسماعیل، كاریان شركۆ، ئیـــوب یوســـف) وەرگیـــرا و بیارە بۆ ھریك ل ( محمد زادە، موكری، قوبـــادی جلی سامی ھادی، حسن یاسین)یش ســـرۆكی ك وەربگیردرـــت. حكومت ھاوكاری نكردین و د.

نوری عوسمان رەفزی كرد

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

8

تگشـــ

مریوان نقشبندیھتا سرەتای نوەدەكانی سدەی رابردوو، باشووری ئفریقا بھۆی وە كرســــتییزپتی رەگسیاســــرژمی پریتۆریای ئوكات پیەوەی (كۆمــــاری دەگوتــــرا دەكرد،پــــی مرگ)،رۆژ نبــــوو لزیندانكانی دانیشتوانل ژمارەیك تو ئو ئازادیخواز و دیموكراتخوازەكان(كلرەشپســــتكان زۆربیــــان گیان ئشــــكنجوە بوون)بھۆی حكومتــــی نــــدەن، لدەســــت رەگزپرســــتی پریتۆریــــا چنــــد تیمكی بــــۆ پاكتاوكردنی رەگزی و بسروشــــونكردنی و لناوبردن دانیشتوانی وتكی (ئوانی داوای ماف دیموكراسی و سیاسییكانیان دەكرد)ترخــــان كردبــــوو، خاتوو( ئیلینا تانجر)تمن ٢٥ ساڵ، بم خانوادەكی بسرھاتی وەیش

بۆ گاموە:باوكــــم یكك بــــوو لھوادارانی نیلسۆن ماندال، ئندامی ھیچ گروپ و الینكی سیاســــی نبوو،تنھا لبرئوەی لدوانی بۆ رۆژنامیك دابوو گوتبووی ئگر ماندال ئازاد نكرــــت حكومــــت زەرەردەكات، دەركوت ئــــو رۆژنامی لالین رژمی پریتۆریاوە ترخان كراوە بۆ ت كك و بزانناو خ توەی بچئ دوانم لر ئسل،تیاری حكومنباوكم بانگھشتی بنكیكی پۆلیس كــــرا و لژر ئشــــكنجدا گیانی لدەستتدا، كاتك ترمكیان بۆ ھناینوە بدایكمیان گوت:مردەكت نخۆشی (ئایدز)ی ھبووە،ندەكرا وە، چونكتــــنزیندوویــــی بمب خۆشییو نتووشی ئ كی دیكخدەبت و ئاسایشــــی تندروســــتی وتكمان دەكوت مترسییوە، پاش چنــــد مانگكی دیكــــ دایكم روداووەكی گواســــتنوەی لسر یكــــك بــــۆ باوكــــم كوشــــتنی مرۆڤ، مافــــی لركخراوەكانــــی بسروشون كرا و دوای دوو مانگ بكوژراوی و شــــواندنی جستی لیكــــك لــــ الڕكانــــی گڕەكی فدرابوو، پریتۆریــــا (دایتفور)ی گوتی:من ھروەھــــا خاتوون ئم و كاتكانی ئتییھامنستم بھدەكرد، بــــم ھرگیز نمدەتوانی بوابھنم، كــــ دامودەزگاكانی ئو حكومتی پویست بوو من و دایك و باوكم بپارزێ و ھیوای ژیانكی ئــــارام و بختوەرمان بدات،خۆی ســــرچاوەی و جــــالد تــــببمرگ،لكۆتایی قسكانیدا، خاتوو و سییوە فرمســــككانی ئیلینا گوتی تۆ رۆژنامنووســــی و دنیام ئو رگ دوورەت بیوە و دەتوێ واقیعی وتكــــی من بگوازیتوە، فرمسككانم ونی ناموێ بۆیتۆ، وتكی منداكانــــی بگاتبۆی بزەردەخنیكوە ونیكی لگڵ گرتم و گوتی:داوای لبووردن لســــر ماتمم چیرۆككی دەكم وتكم بــــۆ گایتوە بم ئوە تنھا یكك بــــوو لدەیان ھزار رووداوی ھاوشــــوە و ئستا دوای تپڕبوونــــی ئــــو مــــاوە زۆرە، ٢٠٠ھزار نزیكــــی ھشــــتا بم كــــس لباشــــووری ئفریقا دایك وباوكیان، یان یكك لئندامانی خزانكیان بسروشون، ئیلینا تانجر خاتوونكی رۆح ســــووك و رۆشنبیربوو،گوتی :من لكۆلیژك دەخونم ك تایبت بپگیاندنی ئو كســــانی كاروباری كارگی دەگرن ئســــتۆ و گوتیشی :لسر نم، چونكت دەخوركی حكومــــئلــــدادگا دەركــــوت من بــــاوك و (گروپكانی مرگ) دایكم بدەستی لنــــاو دەزگا ئمنیكانــــی رژمی و كوژراون پریتۆریا رەگزپرستی من و ئوانــــش وەكو منن، بپی ئازادی دوای بیــــاری حكومتــــی باشووری ئفریقا، خرجی خوندن پویســــتییكانی دابینكردنــــی و ژیانیان لسر بوجیكی تایبتی حكومتــــ، ك بــــۆ زەرەرمندانی شڕی ناوخۆ و قوربانی و كسوكاری سیاستكانی رژمی رەگزپرستی

پریتۆریا ترخان كراوە.لباشــــووری ئفریقــــا ئۆتۆمبلی تاكســــی نیی و دانیشــــتوانی ئو وت یان دەب ئۆتۆمبلی تایبتی خۆیان ھبت یان بشمندەفری ژــــرزەوی ھاتوچۆ بكــــن، ئگر كسكیش وەك گشتیار یان بۆ ھر كارك بچت باشــــووری ئفریقا، ئــــوا پویســــت یــــان خككــــی پیوەندیــــدار و ھاوڕــــی یارمتی

بدات و ئۆتۆمبلــــی بخات خزمت یان پویست لكۆمپانیای تایبت ب بكرگرتنی ئۆتۆمبل، داواكاری پشــــكش بكات تاكو بو قبارە و جۆرەی ك خۆی دەیوت ئۆتۆمبل

.كی بدەنرو شوف قامنانی شكارھباجی بل جگ ویستكانی شارەكان، پناوخۆییھر خاوەن ئۆتۆمبلك ك شقامی نوان شارك بۆ شــــاركی دیكی بكاردەھنت، ئفریقا باشووری بك پارە بدات و پارەكش بپی درژی ماوەی شقامك دیاریكراوە، ســــر شقامكان پشكنینی خای بۆ ئوە نییــــ خكی گومانلكراو دەســــتگیر بكن و داوای ناسنام و پاســــپۆرت لخكی بكن، بكو بۆ وەرگرتنی باجــــی ھاتوچۆكردن و كانقامشــــ بكارھنانــــی و لسرتاسری باشووری ئفریقاش یك شقام نیی، ك حكومت پارەی بۆ دروســــتكردنی خــــرج كردبت، بكو ھمــــووی لالین كۆمپانیا تایبتكانوە دروستكراوە و باج و یاساكانی بكارھنانی شقامكان و ھموو شونگشتیكانی دیكش ھر لالیــــن ئــــو كۆمپانیایوە دادەنرــــت و كاری حكومت تنھا دنیابوون لســــرچاوەی داھاتی خاوەن كۆمپانیــــاكان و جۆری ئو كرەســــتانی، ك لدروستكردنی نو شوو ئ خانقام و باشــــبكاردەھنرــــت، گشــــتیاندا نموون وەك شــــقامكانم لرەدا بزانین ئــــوەی بــــۆ ھنایــــوە، كــــ ھموو شــــون گشــــتییكان لباشووری ئفریقا لالین خك و كۆمپانیاكانوە دروســــت دەكرت م شــــتانت بۆ ئی حكومو بوجبكارناھنرــــت، بكو زیاتر بۆ و تندروســــتی بواری پرەپدانی پروەردە و فركردن و رۆشــــنبیری و یكترقبووكردن و ئاشــــتوایی ئازادی شخســــی و دیموكراســــی و رووبرووبوونــــوەی نخۆشــــی ئایــــدز و ھاوكاریكردنی ئو خاوەن میســــداقیتیان ك كۆمپانیانی، لنــــاو خك و لــــالی حكومت دەســــتووری بپی و پیداكردووە بھیچ رــــگا ئفریقا باشــــووری خزمكی برپرســــانی وت نادرت لملمالنی وەرگرتنــــی پرۆژەكاندا بشــــداری بكات و زۆرترین ژمارەی لســــر دەوــــت برپرســــانی پیوەندیان بسرمایدار و خاوەن كۆمپانیاكنوە سزادراون و ئستا لباشــــووری ئفریقا دروشمكانی یكســــانی و بنبكردنــــی گندەی لزۆربی شــــون گشــــتییكان و دامودەزگاكانی حكومتدا دەبینرت، ئاشتبوونوەی لیژنی ســــرۆكی نیشتمانی، ك سای ١٩٩٤لسرداوای نیلســــۆن ماندــــال دامــــزراوە بۆ كۆتاییھنان بكش ناوخۆییكان و رەگزپرستی، لكۆبونوەیكیدا لگڵ شــــاندی ھرمی كوردستان بــــۆ باشــــووری ئفریقا بشــــخ محمد شــــاكلی وەزیری ئوقافی حكومتــــی ھرمی كوردســــتان و می گوت: ئرۆكی شــــاندەكســــرگای یاساییمان بۆ چارەسركردنی رەگزپرســــتی و ناوخۆ شــــڕی گرتبــــر، بدەیان ھــــزار كس لســــرتۆماركرابوو داوایــــان كھنران بــــردەم دادگا و كاتكیش زانیان لیژنكی ئم و حكومتی ئفریقای باشوور لدادگاییكردن و ناوخۆ تاوانبارانی شری سزادانی جدیی ژمارەیكی زۆر لتاوانباران یان ســــزاكانیان، سووككردنی بۆ بۆ داوای لبووردن ھاتن بردەمی

لیژنی ئاشتوایی و دادگای تایبت بم دۆسی،ئم پرۆسی ١٠سای ویســــت بــــوو تــــا كۆتاییمان بپرەگزی دەمارگیری و دۆسییكانی ھنا و گوتیشــــی بشی ھرەزۆری لزیندان ئســــتا كســــانی ئو بســــردەبن، حوكمكانیــــان پۆلیســــی و ئاســــایش لپیاوانی ســــردەمی رژمی رەگزپرســــتی بــــوون، ئوەشــــی راگیانــــد كوا و ئاشــــتبوونوە قۆناغكانــــی پكوەژیان لو وتدا زۆر بوردی و لالیــــن خكانــــی دســــۆز و پسپۆر بڕوەچوون و ھنگاوەكان بجۆركــــن، كــــ چیتــــر بــــواری گڕانــــوەی توندڕۆیی رەگزی یان فریقا نییباشــــووری ئئایینی لو ھموان خۆیــــان بخاوەنی وت

دەزانن.لنھنییكانی سركوتنی یكك باشــــووری ئابــــوری و سیاســــی سســــتمی و ئفریقا،دەســــتوور حكومانی شــــوازی و دیموكراتی لباشــــووری ،یــــكتونــــك ھر نتــــوەكان، ئفریقا بكــــو عشــــیرەتكانیش مافــــی خۆبڕوەبردن و حوكمانی خۆیان ھیــــ، ســــربخۆیی (ھرمــــی بۆتســــوانا)لباكووری رۆژئــــاوای مرم ھقامگیری ئو س كتوفاكتركــــی ســــربخۆیی، دوای ئیجابــــی بــــوو بــــۆ بیركردنوەی سیاستوانانی باشووری ئفریقا، تواوی تو ئم گوندنشینكانی ئــــازادی ئایینــــی و كۆمیتی و سیاســــیان ھی و بشــــكی زۆر شــــیرەت و ئاییــــن و گروپــــعل ندانئارەزووم كتكانی وئیتنییلگڵ حكومتی پریتۆریا (پایتختی سیاسی باشووری ئفریقا)ماونتوە ی كتوانانو سیاســــك لكو ی

لكنیســــیكی گورەی وتكدا لجوھانسبرگ(پایتختی ئابووری باشووری ئفریقا)تعاروفم لگڵ كرد، الی سیربوو، ك گوتم كورد نتوەیكــــی ٤٠ملیۆن كســــیی و ھشتا دەوتی سربخۆمان نیی و ئوەشی ال سیرتربوو كاتك گوتم ھیــــچ كام لدەوت و نتوەكانی ماف و ئازادییمان، دان بدراوســــسیاسی و گشتییكانی كورد نانن و ژمارەی شــــھیدانی كوردستان و ئنفــــال و كیمیابارانیش ئوەندەی

تر سرسامی كرد.شخ محمد شاكلی لبردەم ٣٥٠٠ كسی بشــــداربوی كۆبونوەیكی ئــــو وتــــدا، كــــ ژمارەیكــــی و وەزیــــر و لپرلمانتــــار زۆر سرمایدار و رۆشنبیر و برپرسانی ركخراوەكانــــی كۆمگای مدەنی

باشــــووری ئفریقــــای تدابــــوو، وەك وەزیركــــی حكومتی ھرمی كوردســــتان داوای لكــــرا وتارك پشــــكش بكات و ئویش لچند دركی پــــ مانادا،پیامی كورد و و بدانیشتوان كوردستانی خكی برپرسانی ئو وت گیاند و گوتی:گلی كورد ھرگیز تمننای ئوەی نكــــردووە لشــــاخكانوە داوای میشــــی بكات، ھكلئازادی گخیاری ئاشــــتی لپش چاو بووە و پشمرگایتی و ھبژاردنی شڕ دژی رژمكان بسریدا سپنراوە و بینیتــــان دوای ئازادی بشــــك ھرمــــی لكوردستان(مبســــتی كوردســــتان بوو)چــــۆن پرۆســــی ھنگاوەكانــــی و بونیادنانــــوە

دیموكراسی دەستیپكرد.بــــۆ ســــردانكمان لرۆژانــــی باشووری ئفریقا ھستمانكرد،كورد پویستی بدروســــتكردنی لۆبیكی و لــــدەرەوە یــــھ رۆشــــنبیری ئیعجابــــی زۆر و ھاوســــۆزی بــــۆ نتوەی كورد ئاسانكارییكی باشی بۆ ھر ھنگاوكی حكومتی ھرمی كوردســــتان و سركردایتی سیاسی كورد لم رگایدا كردووە، ھرگیز ندەھاتــــ خیاــــم ك شــــاندكی كورد لــــدەرەوە بو رەســــمیات و دبلۆماســــیدا برزەی ئاســــت لو پشــــوازی لبكرت، راست داوەتی ئم بۆ باشــــووری ئفریقا لالین گورە كنیســــكانی ئو وت و بۆ مبستی سوودوەرگرتن لئزموونی پكوەژیان و یكترقبووكردن بوو، بم لبرئوەی وەزارەتی دەرەوەی می ئردانی شاندەكســــراق لعبایۆزخانی عراقی لباشــــووری ئاگاداركردبۆوە،گرنگیدانی ئفریقا بایۆزانی و دبلۆماسییكان شاندە بعــــراق پیوەندیــــدار وتانــــی

پشبركیان بوو بۆ دیداری وەزیركی ل١٤كاتژمری زیاتــــر كــــ كورد، بفۆك بیوە بۆ ئاوگۆری پیوەندی ئایینی و سیاسی لگڵ دەوتك، رژمــــوە لخوناویتریــــن كــــلســــقامگیرترین یكك بــــرەو و بھزتریــــن دەوتی سیاســــی و ئابووری لجیھانــــدا ھنگاوی ناوە و تیایدا زیاتر ل٢٠٠ئایین و نتوە و مزھبی جیاجیا بب كشــــ و بئاشــــتی پكوە دەژین و ھموان لبونیادنانــــی باشــــووری ئفریقا

بشدارن.وەزیــــر ئفریقــــا لباشــــووری ســــركردەی و پرلمانتــــار و حزبكان خكی زۆر ئاســــایین و بدا بتو وكی ئنر شــــوھلپاســــوان و ئۆتۆمبلی جام تاریك دەیانبینیــــت، ئــــوان لخوایــــان

دەوت لســــر شــــقامكی گشتی یان لسرەی بازاڕكدا یان بنزین وەرگرتنــــدا نكون بــــر جنو و رەشــــورووت، خكی ناڕەزایــــی لوەزیركــــی پرســــیارم كاتــــك تو وشــــاوەی ئكاركدەســــت لكرد، گوتی: لباشــــووری ئفریقا خك تامزرۆی برپرســــیاریتی ،مانــــی نییرلحكومــــی یــــان پچونك لالیــــك ئیمتیازاتی مادی و معنویــــان نییــــ، لالیكــــی رەحمتی لبــــر میشــــھ دیكرەخنــــی رۆژنامــــ و كناكانی دەبینین بۆی دەبــــن، راگیاندندا زۆربی پرلمانتار و وەزیرەكانی ئو وت یان پــــش كۆتاییھاتنی كارەكیان دەست لكار دەكشنوە یان دەستیان پ لكار دەكشرتوە و لباشــــترین حاتیشدا دادگایی دەكرن و سروەت و سامانكیان

پ ئاشكرا دەكرت.ماراناسا كنیســــی قشــــیكی لباشــــووری ئفریقا پی گوتین: حزبك لكرۆكی یســــتا ســــئدەســــالتدار و گورەكانــــی ئــــم وتــــ لدادگادایــــ بــــۆ ئــــوەی بیســــلمنت، ك لدادگاییكردنی ئندامكی حزبكیدا،دەستوەردانی كانی داگاكندامكاری دادگا و ئلنكردوە، لسردانكدا بۆ كۆشكی كۆماری باشووری ئفریقا لشاری بــــ جدیتی (پریتۆریا)،دركمــــان قســــی ئو قشی كرد و بینیمان زۆر بئاسانی و بب ئوەی تنھا یك چكداریــــش ببینین، خكی وتك و گشــــتیارانیش سردانی باخچكانی كۆشكی كۆماری دەكن و ھیچ شتكی نائاسایی و روشونكی ئمنیشمان نبینی كاتك سرۆك ك ككاروانب كــــتكۆمــــاری ولدوو ئۆتۆمبل پكھاتبوو كۆشكی

كۆماری بجھشت .لباشووری دیموكراسی مسلی ی كو پرسانل ككفریقا، یئقابیلی موساوەم نیی،جدیتی ئم دەوت لمســــلی دیموكراسی بۆت ئازادییــــ گشــــتییكاندا، و بربســــتكی گــــورە لبــــردەم رگاگرتن لبوبوونوەی نخۆشی ئایدز، ك لھر ھشت كس لو وتدا یككیان ھگری ڤایرۆسی ئو نخۆشییی، د.تاموئیل مارتن گوازراوەكان خۆشــــیین پسپۆری لزانكــــۆی پریتۆریا، لمبارەیوە دەت: ڤایرۆســــی نخۆشی ئایدز سكســــی پیوەندی لئنجامــــی دەگوازرتوە و یاساكانی باشووری ئفریقــــا بھیچ شــــوەیك رگا لم پیوەندی سكســــی لئازادی وتدا ناگرت و بپچوانشوە سزای ئو كس و الینان دەدات، ك ئاســــتنگ دەخن بردەم ئم پیوەندییــــ، بۆیــــ ناچاربووین لم دۆســــیدا بدوای چارەسری مسلی بگڕین،ئویش دیكدا ئیمانداری یــــان بوابوون بیكك لئایینكان، پشــــتر خكی ئم وت ئینتیمای ئایینیان ئجگار كم ھستمان بم ســــنوورداربوو، و كرد كــــ ئایینكان بشــــوەیكی گشــــتی زۆر گرنگی بــــ پیوەندی سكســــی نادەن، یان بالی كموە ھانی الوان نــــادەن، ك لدەرەوەی یوەندییم پزانداری ئی خپرۆسئاكامــــی ئمــــش ببســــترت، ئیجابی لكوتۆتوە و بپی ئو لكۆینوانــــی دەزگا و ركخراوە پیوەندیدارەكان لناو دانیشتوانی باشووری ئفریقا ئنجامیان داوە، رژەی ئو كسانی ك ئیلتیزامی ئایینیان ھی و ھگری ڤایرۆسی (ئایدز)ن،ئجــــگار كم . ئنجامی ئم لكۆینوە ئجگار گرنگ بوو برپرسانی و سیاســــتوان لالی فریقا، بۆیتی باشووری ئحكوملم سانی دواییدا ئاسانكارییكی ئجگار زۆر بۆ ئایینكان و مرجع و ركخراو و سنترە ئایینییكان كــــراوە تا چاالكی ئنجــــام بدەن و خكی رابكشــــن بــــۆ ئیمانداری و ئندامتی ئم سنتر و ركخراوە ئایینیان، ك ٨٠٪یان مسیحین و ٨٪یــــان یھودی و ٤٪بــــوزا و ٢٪ی موســــمان و برژەی نزانراویش ك ،یبی جیاجیا ھزھئایین و مرەنگ پویستی ب وردەكاری زیاتر ھبت تا بزانین كی و چۆن سری

ھداوە؟!.بئایینــــی پیوەنــــدی ئــــوەی عومر شــــخ ھبت، ئیسالموە ختیبــــی و ئیمــــام مخلــــوف

مزگوتی( نــــوور) ك قرەباغترین و ناســــراوترین مزگوتی باشووری ئفریقای و دەكوت ناوەڕاســــتی پریتۆریای پایتخت، گوتی: رژەی موسمان لچاو ئایینكانی دیكدا لــــم وتــــ كم، بم ئیســــالم ،ردەوامدایــــب لگشــــكردنكی ئوەی من وەك رۆژنامنووســــك لســــفری باشــــووری ئفریقــــا وەبــــوو، كــــكــــرد ئســــتم پھپچوانی وتانی دنیا ك بردەوام یھاجســــی توندڕۆیی ئایینیان ھ تو تاندا (بــــی وزۆربــــو لئیسالمییكانیشوە) ترسی ئینتیمای ئایینی قــــووڵ و الدان لموداكانی عیبادەت و ئیجتیھادەكانی ئایینیان ھی، بم لباشــــووری ئفریقا ئم حاتم بدی نكرد و ھستم ك) تو ومانانی ئــــكرد موســــتسوف ربازی لسر زۆربیان لوتــــی و تریقتكانــــن و ئفریقا تھاتوون ھندســــتانوە و بوونتــــ ھاووتی باشــــووری ئفریقا)ئجگار ئینتیمای نیشتمانیان لمســــیحییكان زیاترە و بھیچ شــــوەیك بوایــــان بتوندڕۆیی نیی، لكاتكدا ك حكومت بھیچ جۆرك دەست لكاروبار و منھجی خوندن لقوتابخان ئایینییكانیان وەرنــــادات و ھیچ ئاســــتنگكیش تم ومانانی ئبۆ چاالكی موســــبدی ناكرت، بم موسمانكانی ئینتیمــــای ئفریقــــا باشــــووری سیاســــیان زۆر كمــــ و تنانت نمتوانی دنیا ببم، ك ئایا حزبی یفریقا ھباشووری ئئیسالمی ل

یان نا؟!.موسمانكانی باشــــووری ئفریقا متمانیكی زۆریان بدیموكراسیتی وتكیان ھیــــ، لكاتكدا لو وتــــدا بســــرۆكایتی كۆمار و پرلمــــان و حكومــــت، ھمــــوو مســــیحییكان تیایدا بادەستن، بدەر لوەش موسمان و مسیحی و یھودی و بوزییكانی باشووری و لبیروبــــاوەڕ رــــز ئفریقــــا رۆشــــنبیریی و كلتــــووری یكتری دەگــــرن و ھســــت ناكیــــت ھیچ حساسیتك ھبت لنوانیاندا، بــــۆ بانگشــــكردن مســــلی ئایینــــكان ك لــــالی خۆمان پی دەن(تبشیر)،لباشووری ئفریقا گیشتۆت لوتك و لو پرۆسیشدا ھیــــچ دەمارگیریــــی و ئیغرائاتكی نامرۆڤان یان ئیــــزالل كردن بدی ناكرت،سرۆكی مونتدای زەكریا ك مونتدایكی گورەی رۆشنبیری و تبشیریی ئیسالمیی ل باشووری باســــی بشــــانازییوە ئفریقا، لــــ بانگشــــی مونتداكــــی بۆ بئیســــالمكردنی دانیشــــتوانی ئو وت كرد و گوتی: ئم ســــوودمان توندڕۆیــــی تاــــی لئزموونــــی ئیسالمی وەرگرتووە و ئو نوەیی ئم لباشووری ئفریقا پروەردەی شرعی بنمایكی دەكین،لسر ــــت، كــــورە دەبو زانســــتی گــــلگــــڵ گۆڕانكاری و پشــــھات و واقیعی باشــــووری ئفریقا و یاسا و دەســــتووردا خۆی دەگونجنت و خۆگونجاندنكشی لسر حسابی ئحكامكانــــی شــــرعی ئیســــالم نیی، بكو بوەرگرتنی تفسیری راســــتقینی قورئانی پیــــرۆزە و ئوەش بۆت ھۆی ئوەی ئســــتا ل(مكك و مدین و لبریتانیا و ئمریكا و چین و روســــیا و لوبنان و ئــــران و ئمریكای باشــــوور و ھمــــوو ناوچكانــــی رۆژھتــــی ناوەڕاست و جیھانوە، موسمانان دن لباشووری ئفریقا خوندن و پروەردە و رۆشــــنبیری و زانستی ئیسالمی وەردەگرن. دەموێ كۆتایی ئم بابت بدیاردەی بازاڕكردن و پارەخرجكردن لباشووری ئفریقا بنم، لوێ پارە بدەست كسوە نابینی لبازاڕدا، ڤیزەكارتی بانك و كۆمپانیاكان ھموو شــــتكت بۆ رایی دەكن، وات تۆ ترسی ئوەت نیی لكاتــــی بازاڕكردندا پارەكت لبیرچووبت، پارەت یان لبدزن ترسی ئوەشت نیی ڤیزەكارتكت ل بزر بووبت، چونك لو وتدا نبازاڕ و شــــوت لدەزگای تایبگشتی و سوپرماكت و مۆكاندا ھی كــــ تنھا بــــ پنجمۆری دەكرتوە كــــڤیزەكارت خاوەنی واتــــ دەدات، خرجییــــكان و كســــكی دیك ناتوانت لجیاتی خرج لبانــــك رەســــیدەكت تۆ بكات و ببــــ پنجمۆری خۆت، ك لسر كارتك و لسرھموو تــــو ئــــو كۆمپیوترەكانــــی تۆماركــــراوە، ھیچ كس ناتوانت كارتی كســــكی دیك بكاربنت، دیســــانوە سســــتمش ئــــم ئھلییكانوە كۆمپانیــــا لالین بڕوەدەچت و حكومت دوورونزیك

.ی نییدا رۆیلسم مل

!!ئیش یدا بت تفریقا،حكومتی ئزترین دەوھب

نس

ال حم

مانادو

و شدی

بنقش

ن وان

ریو م

ف وقا

ئ ری

ەزیو

قیفری

ئ كی

كچ و

دیبن

قشن

وانری

م

بدرخان ل ئفریقیا

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

9

پارزەر: كمال محدینو راقـــختـــی عپایت بغـــدا یـــھ خـــۆی تایبتمندیـــی لـــڕووی سیاســـی و ئایینـــی و نتوایتـــی و ئابـــووری و دانیشـــتوانی ژمارەی مژوویی. س زیاترە، ك(٧) ملیـــۆن ك ل كھاتووە لرەزۆری پشـــی ھب(مدین الثورة وكاظمیة وشـــعلة وشـــرطة ورابعة وخامسة وبیاع و بشـــك لـــ كرادەو شـــارع فلســـطین و فضیلیة...)، ك ئم شونان مبندی برا شیعكانن و ژمارەیـــان دەگاتـــ ٣ ملیۆن ی بریتییكی دیكشـــس، بكل (ناوچی باب الشـــیخ وفضل وشـــارع جمھوري وشـــارع كفاح وشارع شیخ عمر ونھضة وشارع فلســـطین و ئعظمیـــةو زیونة وبغداد الجدیدة) و بشـــی ھرە زۆری بـــری كرخ بـــ عالوی حلـــو فالحـــات و ســـاحیو

شواكو منسوڕ و نفق پۆلیسی و عامری و پۆلیسی یك و پۆلیسی ب ببو غردوو تا كۆتایـــی ئیرموك و مئمون و قادسییوە. م ناوچانژمارەی دانیشتوانی ئنزیكی س ملیۆن كس دەبت، ك بشی ھرە زۆریان موسمانی

سوننن.بشـــكی دیكی بغـــدا ك برا كلدانی و ئاشـــووری و سریانی تیا دادەنیشن بریتیی ل شاری (دۆرە و تـــل محمدو مشـــتل بشك ل شقامی فستین و بتاوین و شقامی ٥٢ و منسوڕ و شقامی تكنلۆجی...ژمارەی دانیشـــتوایان دەگات ٢٠٠ ھزار

كس. كانیش بریتییكوردنشین ناوچل: (عگد االكراد لـــ رۆژھتی درییـــدان و ســـی مســـاحو طاھـــران و ئبـــو ســـیفین و دەستڕاســـت و دەســـت چپی شـــقامی رەشـــید و شـــقامی

جمھوری لگڵ شقامی كفاح و شقامی شـــخ عومر و بشك ستین و زەیونلقامی فش لو بغدا الجدیدە و مشـــتل و تل محمد و حی االكراد ل مدینی ل و كوردانپورە.. ژمـــارەی ئ

٥٠٠ ھزار كس زیاترە. ســـیش لزار كی ١٠٠ ھنزیكتوركمان و صابئـــ ب پرش و بوی ل بغدا دەژین، نزیكی ١٥٠ ھزار كســـیش ل فارس و ھیندی و ئفغانی و فستینی ل كربـــال و نجـــف و باب

الشیخ و گڕەكی جیھاد دەژین.* لڕووی نتوایتی و دینی و كھاتانم پغدا لوە بسیاسیی

پكھاتووە:یكم: لڕووی نتوایتییوە:

١- نتوەی عرەب ب شیع و ٪٧٥ سونن

٢- نتوەی كورد ب شـــیع و ٪٢٠ سونن

٣- كلدانی و ئاشووری و سریانی ٪٣،٥

٤- توركمان و فارس و ســـائب٪١،٥

دووەم: لڕووی ئایینی:١- ئیسالم ب شیع و سونن و

كوردەوە ٩٦٪٢- مســـیحی بـــ كلدانـــی و

ئاشووری و سریانی ٣،٥٪٣- سابئ و بھائی و ... ١،٥٪سیم: لڕووی سیاسی و فكری

عرەب پرستكانی نتوە -١ب میانەو و شۆڤنییكان ١٥٪

٢- چپەوەكان ب حزبی شیوعی و سۆشیالیستكان ١٠٪٣- دیموكراتكان ١٥٪

٤- خوندەوارە ســـربخۆكان/ مامۆستا و خوندكار ٢٠٪

٥- كاسبكار و كركار و جووتیاری ب ھوست ٤٠٪

ب كورد لناو ئو چوارچوە پـــان و برینی شـــاری بغدا بـــ ھموو كۆســـپ و ھـــوراز و نشـــوەكانی ژیان و دەســـت و دوور وتانـــی توەردانـــی نزیك لـــكار و بارەكانمان. تا ئســـتا كورد ســـرقای دەست نیشانكردنی دۆستی راستقین و نیارەكانییتی، بۆی ل ھموو ئزموون و رووداوەكانی ناوەوە و بۆچـــوون وت دەرەوەی و ھوستكانی ھمیش ب پلو فریك و كاتی بووە، ھرچندە ل ســـایی یكیتی نیشتمانی كوردســـتان و پارتی دیموكراتی

كوردستان ب ڕابرایتی ژیرانی جنابی مام جالل و كاك مسعود بارزانـــی، بـــ تایبتـــی پاش رككوتن ستراتیجییكیان (خوا بیانپارزی) زۆر ل ھوست و بۆچوونی كورد، بتایبتی لناو پرلمانـــی عـــراق و برامبر وەزیرانی سرۆك ھنگاوەكانی و ل (نابـــی مالیكیج) ـــراقعپیوەندییكانـــی دەرەوە زیاتر

لجاران دخۆشكرن. ت كبیر بچوەشمان لئ نابئزموونی و لزۆر ھوســـت گرنگ شكســـتمان ھناوە و وەك كوردمان ئامانجكانی پویست نپكاوە. وەك نچســـپاندنی فیدرالیتـــی علیمی و نتوەیی بۆ كوردستان و جبج نكردنی ماددەی ١٤٠ و كشی پشمرگی چارەنووســـی و كوردســـتان رگشمزی پرەكانی ھفســـئلپرسراویتی دابشـــكردنی و ناو كركووك لنـــوان كورد و توركمان و عرەب بیك رژە و رگا نگرتن ل حكومتی ناوەندی لـــ ھودانكانی بـــۆ تعریب كردنـــی كركـــووك و خانقین و شـــارەكانی موســـ لرگای دروســـتكردنی ھزی ئیســـناد و ناردنی فرمانبر و ســـرباز و پۆلیسی عرەب... دوا شكستیش بوو، ك خراپـــ نجامو ئئـــلـــ ھبژاردنـــی ئنجوومنی پارزگای بغدا تووشـــمان ھات و نمانتوانـــی تنانـــت یك

نین لدەســـت بھكورســـیش ب٥٧ كورسی بغدا، ئمش بووە بگیكی ترســـناك و دتزن لسر رژەو ھزو دەنگ و رەنگ و ســـنگی كورد لنـــاو بغدا، كـــ ناوەنـــدی ھمـــوو بیارە سیاسییكانی عراق، بتایبتی یكگرتووەكان نتوە الین لو ئمریـــكا و ئوروپا و وتانی ئیسالمی و عرەبی دوور و نزیك

ل كوردستان و عراق.ناوچیكـــی بغـــدا ـــب میشم ھب ،كوردستانی نییكـــورد رۆـــی تایبتـــی خۆی ھبووە لـــ بغدا لـــ رۆژانی تأسیسی مجلیسی دامزراندنی ست وەرگرتن لوراق و ھعملیك خوالخۆشـــبوو دانانی فیســـڵ ب پادشـــای عراق و پۆست گرنگكانی خوالخۆشبوو (جعفـــر عســـكری و ماجید مستفا و كاك مسعود محمد

و مامۆستا رەفیق حیلمی و كاكزیا ئاغای كۆی و فائق ھۆشیار و مال جمیل رۆژبیانی و مامۆستا ر دەبابد و عومحمئیبراھیم ئو پارزەر محمد بابان و كاك فوئاد عـــارف و تھـــا محدین وانمـــال موفتـــی و ... ئو كھموویان لگڵ چاالكیی گورە و قووڵ و فراوانكانی ھمیشی مام جالل ل بغدا رۆی گرنگ و تایبتیـــان ھبـــوو ل بغدا بۆ ناســـاندن و داكۆكی كردن لھرگیز بگومـــان كورد، گلی دیموكراتی پارتی چاالكییكانی كوردستان و یكیتی قوتابیانی كوردســـتان و رۆـــی رۆژنامی خبات و تاخی و گۆڤاری ھیواو رزگاری و یانی االرتقاء الكردی و یانی سحدین و مكتبی فكر الجدید و دوكانكی بشیر موشـــیر و لدوانكانی مسعود محمـــد و كاكـــ زیـــاد ئاغای عراق پرلمانی لنـــاو كۆیوەك پاشایتی حوكمی لكاتی ئۆپۆزسیۆن گورەترین پناسی نیشتمانپروەری كوردی نیشانی كان دا، بـــراقییـــمـــوو عھ

تایبتی لناو بغدا.ناب شـــونواری ئـــم ھموو ون پیاوانـــك و چاالكـــی بكیـــن و بفـــل لخوكردن و موجامل و كورســـی پرستی و گندەی چاوپۆشـــی بكین لو شكســـت گورەی تووشمان ھات ل ھبژاردن دەبـــ ب جدی و

علمیان دوور ل سۆز و ب باكی ینبخ م شكستییكانی ئھۆیبرچـــاو و چارەیـــان بكیـــن، بۆئوەی ل ھبژاردنی داھاتوو ك زۆر چارەنووســـازە بۆ كورد و كوردســـتان و عراق دووبارە

نبنوە.ئم لـــ بغدا زۆر لـــزووەوە دەركمـــان كـــرد بۆ بـــ ئگری ل بۆی ،ورەیگ و شكســـتئ نالی ھموو ٢٠٠٨/٦/٢٤ رۆژی ئـــاگادار پیوەندیدارەكانمـــان

كردبوو، بم ب سوود بوو.ســــــــــــــــرەكییكانی ھۆی

شكستكمان ئمان بوون:١- پداگرتنـــی كـــورد لســـر لیستی بناوی تایبتی لیستی ئم ك كوردستان، ھاوپیمانی ناوە بۆ بغدا گونجاو و دروست نیی، بكـــو دەبوای ناوەكی ناوكـــی عراقـــی بـــت، وەك

(االتحاد او التاخی).٢- لیستی ھاوپیمانی كوردستان

بریتی بوو ل پارتی و یكیتی و حزبـــی االخـــاء التركمانی و حـــزب الدیمقراطـــی االشـــوری (یونادم كن) و زەحمتكشان و ئیشتراكی كوردســـتان زۆر باش دیار و ئاشكرای، ك ھموو ئو حزبانـــی ك پارتـــی و یكتی لگیان رككوتن ل توانایان نبوو ٥٠٠ پنج سد ھزار دەنگ بكن، مسۆگر لیستكیان بۆ جگ لوە كـــ زۆر الینی كلد و ئاشووری و سریانی و توركمانی دژمان وەســـتان، چونك لگڵ ریككاك یونادم و كاك وەلید ش

رككوتین. ٣- لیستی ھاوپیمانی كوردستان ژمارە (٤٣٩) تنھا (١٨١١٦) دەنگی ھنـــاوە، ئم دەنگانـــ گلك كمترن لـــ ئامـــاری ئندام و پاوراوەكانـــی پارتی و یكتی كـــ نیشـــانیان دابـــوو لبـــۆ ئمش خۆیان برپرســـكانی ئـــوە دەگینی یـــا ئامارەكان راســـت نبوون، یـــا ئندام و پاـــوراوەكان فرمانی حزبیان

جبج نكردووە بداخوە.٤- دەزگاكانی راگیاندنی پارتی و یكتی وەك پویست ب ئركی

سرشانیان ھنستان.٥- لیستی ھاوپیمانی كوردستان تنھـــا ٤٧ كســـیان پاوتبوو لـــ جیاتی ٥٧ كـــس، ئمش لخۆیوە نیشانی ب دەستی

.سییك و ب٦- بشی زۆری پاوراوەكانمان نناسراو و نخوندەوار و بكارە بـــوون، بۆی دەنگیـــان نھنا یكك ل پاوراوەكان تنانت یك دەنگـــی نھنـــا وا دیارە

خۆشی نچووە بۆ دەنگدان.٧- لپرسراوە گورەكانی یكیتی دا بتیان نمییھو پارتـــی ئبغـــداو نھاتن نـــاو میدانی و بۆ لیســـتكیان پوپاگندە ھویـــان ندا لگڵ لیســـتی بریتی بوو ل (المدنییـــون)، كحزبی شـــیوعی عراقی و وگنی دیمقراگی و حرەكی ئیشتراكی عرەبی، بۆ ئوەی لگڵ لیستی ھاوپیمانی كوردستان ركبكون، بۆی ھموو دیموكراتیتخوازەكان

.بژاردنم ھنا لشكستی ھ٨- برادەرانی پارتی ل ھوستی برادەرانـــی یكتـــی گشـــبین نبوون، ھوستكانیان روون دەبینـــرا وەك لن و دۆســـتان

ژمارەی دەنگكان دەركوت.زۆر ھۆی دیكـــش ھبووە لم شـــون جـــگای باســـكردنیان ئومد بھرحـــاڵ نابتـــوە، سیاســـیی زموونم ئم ئدەك وا بـــ خشـــتـــاڵ و زیـــان بئاســـانی بســـرمان نـــڕوات رووداوە تاترەكانـــی ئســـتای كوردســـتان و عـــراق ئوەمان ر لھ وە، دەبباتـــبیر نلئستاوە خۆمان ئامادە بكین بۆ كبك گورەكـــی ھبژاردنی عراق، نونرانی ئنجوومنی و عـــراق چارەنووســـی كـــكوردستان دەچسپن، ئمش تنھا بـــوە دەبت كـــ ھلو لخۆبایـــی بوونكانی رابردوو دووبـــارە نكینوە و ســـنگی باش برامبرەكانمان و خۆمان دۆست ھسنگنین بوردی و ندۆڕنیـــن راســـتقینكانمان بـــۆ چند كورســـییك و لناو باشكان باشترەكان بپاوین و داكۆكـــی ل جاش و پیاو خراپان نكیـــن ب بیانووی مترســـی

دوژمنانی گورەتر.

زاد ئا

یرا

) دەنگی ھنـــاوە، ئم دەنگانـــ گلك كمترن لـــ ئامـــاری ئندام و پاوراوەكانـــی پارتی و یكتی كـــ نیشـــانیان دابـــوو لبـــۆ ئمش خۆیان برپرســـكانی ئـــوە دەگینی یـــا ئامارەكان راســـت نبوون، یـــا ئندام و پاـــوراوەكان فرمانی حزبیان

- دەزگاكانی راگیاندنی پارتی و یكتی وەك پویست ب ئركی

- لیستی ھاوپیمانی كوردستان كســـیان پاوتبوو كـــس، ئمش لخۆیوە نیشانی ب دەستی

- بشی زۆری پاوراوەكانمان نناسراو و نخوندەوار و بكارە بـــوون، بۆی دەنگیـــان نھنا یكك ل پاوراوەكان تنانت یك دەنگـــی نھنـــا وا دیارە

- لپرسراوە گورەكانی یكیتی دا بتیان نمییھو پارتـــی ئبغـــداو نھاتن نـــاو میدانی و بۆ لیســـتكیان پوپاگندە ھویـــان ندا لگڵ لیســـتی بۆ لیســـتكیان و پوپاگندە ھویـــان ندا لگڵ لیســـتی بۆ لیســـتكیان و پوپاگندە

بریتی بوو ل (المدنییـــون)، كحزبی شـــیوعی عراقی و وگنی دیمقراگی و حرەكی ئیشتراكی عرەبی، بۆ ئوەی لگڵ لیستی ھاوپیمانی كوردستان ركبكون، بۆی ھموو دیموكراتیتخوازەكان

- برادەرانی پارتی ل ھوستی برادەرانـــی یكتـــی گشـــبین نبوون، ھوستكانیان روون دەبینـــرا وەك لن و دۆســـتان

زۆر ھۆی دیكـــش ھبووە لم شـــون جـــگای باســـكردنیان ئومد بھرحـــاڵ نابتـــوە، سیاســـیی زموونم ئم ئدەك وا بـــ خشـــتـــاڵ و زیـــان بئاســـانی بســـرمان نـــڕوات رووداوە تاترەكانـــی ئســـتای ئاســـانی بســـرمان نـــڕوات رووداوە تاترەكانـــی ئســـتای ئاســـانی بســـرمان نـــڕوات

كوردســـتان و عـــراق ئوەمان ر لھ وە، دەبباتـــبیر نلئستاوە خۆمان ئامادە بكین بۆ كبك گورەكـــی ھبژاردنی عراق، نونرانی ئنجوومنی و عـــراق چارەنووســـی كـــكوردستان دەچسپن، ئمش تنھا بـــوە دەبت كـــ ھلو لخۆبایـــی بوونكانی رابردوو دووبـــارە نكینوە و ســـنگی باش برامبرەكانمان و خۆمان دۆست ھسنگنین بوردی و ندۆڕنیـــن راســـتقینكانمان بـــۆ چند كورســـییك و لناو باشكان باشترەكان بپاوین و داكۆكـــی ل جاش و پیاو خراپان نكیـــن ب بیانووی مترســـی

دوو ڕوویی پیاوە روناكبیرەكان!!رۆژان ك سیری الپڕەی رۆژنامكان دەكم و یان كتبك دەخونموە ك روناكبیرەپیاوەكان لمـــڕ ژن و مافـــی ژن و پاراســـتنی ژن و خۆدەرخســـتنیان لمڕ مافكانی ژنان وەكو كسانكی عیار (24) نیشان دەدەن پكنینم دێ .. چونك ئوانی ئم پرەگرافان دەنوسن ر چاوی خۆیان لبل وە نیـــباوەڕییان بقاوەخانیك كچكی یان خۆشككی لگأل كوڕكا بن ژوورەوە و ل سوچكا بیكوە دوو قاوە بخۆنوە ئگر ئم دانیشتنشـــیان كس و لو ســـ عاتیف كی بیوەندییھیچ پیكگیشتن بۆ بنیاتی ژیانكی بختیارانی نوانیشـــیان نب و تنھا وەكو دوو ھاوڕی دپاكی ئاســـایی بیانوێ لســـر پرسكی

تایبت بیروڕاكان بگۆڕنوە...ھنـــدێ لـــو روناكبیرانی ك ئـــم ھموو سوپرمانتی بۆ بھند ھگرتنی مافی ژن دەكن و ل ھندێ پرەگرافی نووسینكانیاندا ئوە ب شـــتكی زۆر ئاســـایی دەزانن ئگر كچك ل برامبریان دانیشـــ و جگرەیك ل نوانی پنج ناسككانیدا بت و ئوپڕی لزەتی لوەربگرێ، بم ئگر ل ناو جانتای خوشككی یان كچكی پاكت جگرەیك ی بكات و رەنگقبو بتوان حاوە متبدۆزئگر ب خۆشی نبت ب ھندێ كسی نزیكی ھوی پاكتاوكردنی بداو بمرگكی ناوادەی

پاكی بسپرێ.من ســـیرم پدێ ك ل پیاوكـــی روناكبیر دەپرسی: رات چی برامبر جلوبرگی ئستای ژن؟ دیســـانوە بوپڕی پشكوتنخوازی و وەكـــو پیاوكی ئوروپی وەمـــت دەداتوە و دە: مافـــی خۆیتی .. زەمن گۆڕاوە.. ئی ئگر كچان ئستا ئم جالن لبر نكن كی لبری دەكن.. من كچكانم یان خوشككانم بكیفـــی خۆیان.. تۆزقاـــك نابم رگر

لبـــردەم ئارەزووەكانیان، بم كـــ دەچیت بنـــج و بناوانی ژیانی ئـــم پیاوە روناكبیرە قســـانی ئـــم ئســـن ھیچیـــان ناچتوە ســـر پرەگرافی نوســـینكانی و ئگر سرك ب دەروازەی

ئاوا بكـــی ماكیدا خســـتۆت كچكانـــی وە زۆر بكـــیناگپزەحمت دەكرێ ببینرن و زۆر ب ستم و ئابرۆ چوونیشی دەزان ئگر (پانتۆكی تازە مۆدیل و

بدیكی تـــازە مۆدل و پالوكی تازە مۆدل م كچكی وەكـــو ئر بـــكات و ماكیاژبـــل

ئازادان بكات..).. ی كتقســـ تناعو قـــرەوە ئـــجا لالی ســـلفیكان لمـــڕ جوانـــی و ئازادی تناعو قلـــ متر نیھیچی ك ،یـــژن ھسقتترەی الی ھندێ لو پیاوە روناكبیرە دووڕووانی ل میانی قم و نوسینكانیان و خۆھكشـــانیان ل كناـــكان ھیچ بۆ كار دەگات چی كوە و كنئـــازادی ژن ناھســـر ئوەی ك ئوان چندیان ل الی زاتی خۆیانوە بۆ ئم كشـــی چارەسركردوە.. وێ، چونككاندا دەكفیلالی سشتا بھئوان لســـر بنمایـــك بیركردنوەكانی خۆیان بنیاتناوە ك دژی ھموو جوانیكانن، كچی ئوانیتر لمشـــیان ھر گورەترین ن كەو دەكیت پداتی ئیزدیواجیـــموزای

ناتوانن لسر یك مسل بگیرسنوە. بھرحـــاڵ ئم دووڕووییـــی الی ئم پیاوە روناكبیران ل رەوشـــی ژنانوە بدیدەكرێ ناچت خانـــی ھیچ بیرورایكی چســـپاو و شـــیاو جگ لـــوە نبت پویســـت ژنان ھمتكـــی فراوانـــی پاكتاوكردنی دژی ئم پیاوە روناكبیرە دووڕووانوە دەســـتپبكن و

دروشمی ئوەش برز بكنوە: ( ن .. بۆ قمی پیاوە روناكبیرە دووڕووەكان ب ی كتیانقیقح مو قی بۆ ئب ...ھموو شـــوازەكانوە گوزارشـــت ل فیكری

خۆیان و ناخی ژنانوە دەكن..).

پیرو خڕۆ

لبـــردەم ئارەزووەكانیان، بم كـــ دەچیت بنـــج و بناوانی ژیانی ئـــم پیاوە روناكبیرە قســـانی ئـــم ئســـن

حسیب بابۆی

بۆچی كورد ل ھبژاردنی ئنجوومنی بغدا شكستی ھنا

نووسینی: جیفری ج فۆكسوه رگرانی: مسته فا رابه ر

ھه میشــــه كشــــه گــــه وره كان، گرفتــــه زلــــه كان بتانه و ێ یــــا نه تانه وێ ھه رچه ند وه ستایانه ش شاردرابیته وه خۆیان ده كه ونه روو و ده رده كه ون، بۆ ئه و كه سانه ی ده یشارنه وه ده ره نجامه كانی زۆر خراپ ده بیــــت. بگومان ئه وانه ی فیله كه ش ده دۆزنه وه ھه میشه ب

زیان ده رده چن. به رپرســــی ركخراو پویســــته ھه ر كات ھه ســــتیكرد كشه یه ك یان ھه ه یه كی گه مژانــــه له نو ركخراوه كه ی ھه یــــه یان كارك به ب نه خشه و پالن به روه ده چت. گرنگه به ھــــاوكاری زۆر ئیتــــر كه ســــه نزیكه كانی خۆی مشوری بخــــوات، چاره ســــه ركردنی به شــــاردنه وه ی چونكه درژه دان كیشه ی گه وره مه ترسی ده ركه وتن

و ته قینه وه ی پتر ده بت، ده توانی زل كشــــه ی چاره ســــه ركردنی بكه یته ده رفه تك بۆ پشــــكه وتن و دره وشــــانه وه ی خۆت. مه ترسه له سه ره تاوه پناســــه ی كشه كه بكــــه به شــــنه یی شــــی بكــــه وه چه ند خاك وه كــــو ڕگه چاره ی گونجاو ده ست نیشان بكه داوای بكــــه زۆریــــش گرنگه ھاوكاری خۆت له پوی كه سكی بالیه ن دانی و باس له چاره سه ر بكه یت وای دانــــ پشــــتر به شــــك و الیه نیك نه بووبت له كشــــه كه دا گركوره كه شــــ بكه وه ، نھنی ،(١) ۆترگه یــــت ســــكاندالی جه نگی ڤتنام (٢) لــــه كۆمه نی خه ك شــــاردرابوونه وه بینیتان

ئه نجامه كه ی چه ند خراپ بوو.ســــه رۆكی ھه ســــوكه وتی ئه مریكا جۆن كه نه دی شــــواز ی ته نگــــژه ی چاره ســــه ركردنی

رۆكیته كانــــی كوبا لــــه ( دورگه ی ،( ١٩٦١ له ســــای بــــه رازه كان كــــه به ھۆی ھه وی ئه مریــــكا بۆ داگیركردنــــی روویــــدا به كاركی بلیمه تانه ی ئــــه و داده نرت. بۆ پشگرتن له كاره ساتی ھه یسانی جه نگی ئه تۆمی، ســــه رۆك جۆن كه نه دی له ســــه ر ته له فزیۆن پی له فه شه لی خۆی ناو به راشكاوی وتی من ھه ه بــــووم ده رفه ته كه م له ده ســــتدا ك پرســــیاری ھه یه بــــا بیكات! ئــــه وه بۆ كشــــه كه به ئاشتی چاره سه ركرا، بگومان پــــاش ئه وه جۆن كه نــــه دی وه كو ســــه رۆككی لھاتوو بــــ زیان لــــه ته نگوچه ه مه كــــه رزگاری بوو بگــــره له جارانیــــش به ھز گیروگرفتی ھاته به رچــــاوان. تر شاردنه وه ی كشــــه فیله ته نه كان وه كوو ھه وی ئه و مندانه وایه، كه خانووچكه كانیان له (لم) له سه ر

لواری ده ریا دروستیان ده كه ن له ھه كشان و داكشانی شه پۆله كانی ده ریــــا بیانشــــارنه وه ، بــــم

سه ره نجام ئاو ھه رده یانبات.ۆترگیت(١)

نــــاوی ئابووچوونكی گه وره ی سیاسییه له مژووی فه رمانه وایی ئه مریكادا له ســــه رده می سه رۆك ریچارد نیكســــۆن، كه له سای ئه مریــــكا به ســــه رۆكی ١٩٦٨ھه بژردرا سه ركه وتنه كه ی ته نیا به ڕژه ی ٤٣.٥٪ به رامبه ر ڕژه ی ٤٢٪ به سه ر ڕكابه ره كه ی ھه مفری له حزبــــی دیموكرات ســــه باره ت بــــه وه ی رژه كه یــــان زۆر لــــك نزیك بوو، نیكســــۆن مه ترســــی ھه بــــوو له ھه بژاردنی داھاتوودا ده رنه چیته وه، كه له سای ١٩٧٢ ئه نجــــام ده درا، بۆیــــه په نــــای برده به ر كاركی ناڕه وا به دانانی ده زگای گوگرتنی نھنی له سه ر

پوه ندییــــه ته له فۆنییه كانی ناو باره گای حزبی دیموكرات ئه وه بوو (٥) كه سی گۆمانلكراو به ده زگای تۆماركردنــــه وه ده ســــگیركران، تاوانه كه ش درایه پاڵ نیكســــۆن، سه باره ت به و سكانداله ناچاركرا پاشان له كاربكشیته وه ، ده ست دادگایــــی كــــرا، بم ســــه رۆك جیراــــد بریاری لخۆشــــبوونی

بۆده ركرد.جه نگی ڤتنام(٢ )

له ســــای ١٩٥٠ به دواوه ئیداره ی ئه مریــــكا لــــه دووری ھــــه زاران به مه به ســــتی كیلۆمه تــــره وه داگیركردنی ده ستی كرد به ناردنی ھزی ســــه ربازی بۆ ڤتنام، كه خۆی له "٣" ملیۆن و نیو سه رباز ده دا. رومله ھه ردوو ره گه زی نئه وشه ڕه نه گریسه له ١٩٥٩/٩/١٣ ده ســــتی پكرد و له ٣٠/٤ /١٩٧٥ به ســــه ركه و تنی ڤیتكۆنگ به سه ر ئه مریكادا كۆتایی ھات، سوپای ھــــه ردوو قوربانیانی ژمــــاره ی الی شــــه ڕه كه به دوو ملیۆن و نیو

مه زه نده كراوه .

Don't Hide an Elephant !فیل مه شاره وه

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

10

نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

نامه کانی کاک کۆسره ت زیندان و کوشــــتن و زینده به چالکــــردن، ته عریب و ته بعیســــکردن، راگوزان و روخاندن و چۆکردنی دھات و شارۆچکه کانی کوردستان، کاره ساته کانی کیمیابارانکردنی ھه له بجه و بالیسان و شخ وه سانان و ناوچه کانی تری کوردستان، ئه نفال و جینۆسایدو کۆمه کــــوژی کــــورد و خه کی ســــڤیل و مه ده نــــی چه وســــاندنه وه ی که مه نه ته وه کانی دیكه، شــــه ڕی ئــــران و عراق و داگیرکردنی کوه یت، به تانبردنی ســــه روه ت و سامانی کوردســــتان و عراق، ھه موو ئه م نه ھامه تییانه رژمــــی به عس له ماوه ی حوکمی قه ره قوشییانه ییدا به ســــه ر خه کی عراقی داھنا، بوونه چه مکی ھه ونی راپڕین و خه باتی چه کداری و رووبڕووبوونه وه ی رژم و وه ده رنانی له زۆربه ی

شاره کانی کوردستان و خوارووی عراق. چه ند رۆژک به ر له راپڕین، نامه کانی کاک کۆسره ت گه یشتن به چه ندین سه رۆک ھۆزو که سایه تی دیارو ناسراوی کۆمه یه تی و سه رۆک جاش پیاوماقوون و دۆســــت و الیه نگرانی یه کتی نیشتمانی له شارو شــــارۆچکه کانی کوردستان، له م الشــــه وه چه ندین که ســــایه تی و گروپی چه پ لــــه خۆئاماده باشــــی

دابوون.ئمه گروپک که پکھاتبووین، له به نده ، ئیسماعیل سه رســــپی،ئیوب، فرھــــاد مولود، ھۆشــــیاری مه ال عوی کاموســــه کی، به ختیاری برای، شره ی مولودی سناره ی و لوقمان و بارزانی برای، دشاد قه شــــقه یی، چه ند ھه ڤالکی تر، به ر لــــه راپڕین چه ندین جار له مای ئیسماعیل سه رسپی دانیشتین، ھه موو ئه وانه چاوه ری ســــه عاتی ســــفر بووین بۆ

راپڕین.رۆژی به ر له راپڕین دیار بوو نامه ی کاک کۆسره ت گه یشــــتبوو به ئیبراھیم ئاغای مه نتــــک له گڕەكی مه نتکاوه ، ئــــه و رۆژه چه کداره کانی کۆکردبــــۆوه و ماه کــــه ی چۆلکردبــــوو، له گــــڵ چه کداره کانــــی چووبوونه ده وروبه ری قوشته په و دووشــــیوان گونده کانــــی و کانی بزره ، خکــــی ده ڤه ره که منیش ده کرد، ھه ستی شتکیان بۆ راســــتی ھه واه، کــــه چووم بــــۆ الی ماله که یــــان، راســــت ده رچوو که ســــی ل نه مابوو! له عه سره که یدا یه که م که س که به که رته که رپوچان ھرشی بۆ سه ر شورتان نه جده ی ئوتومبیله کی کرد له ھه ولرو گڕه کی مه نتکاوه محمــــدی حاجــــی ره حمانــــی بایزاغای به قــــال بوو ،به م تا ده ھات رھوشه که ده خرۆشا و خک له ده وری یه کتر کۆده بوونه وه ، حکومه تیش لــــه ده وروبه ری ھه ولیر سه ربازی دانابوو، کاتی مه غریب من چووم بۆ مالی خالۆکانم له گڕەكی نۆوه د و دوو له ته نیشت کۆلیژی ھه نده سه ، ســــه ربازه کان له ناو کۆلیژ دیار بوون، من و خالم عبدۆ و عوزر گرده ســــۆری، به ناوی نان بۆ بردن گوتمان با بچین چه که کانیان لوه رگرین، کاتک چووین سه ربازه کان زۆر ده ترسان، ئمه ش باسی راپڕینمان بۆ کردن، که پشمه رگه ھاتوونه ته خوارو ئه وه رانیه و ئه و شــــونانه گیراون، گوتیان ئیستا ناتوانین چه که کانتان بده ین ئامره که مان له و خواره وه یه، به ھه رحال ، له گه لیــــان رکه وتین، که ھه ر رەوشه که ته قییه وه نه ترسن ته قه نه که ن چه که کان بــــده ن به ئمه و خک، گیانتــــان پارزراوه ، له گــــه ل زه رده په ری به یــــان و ده نگی یه که م ته قــــه خۆمان گه یانده الیان و یه که م که س ئمه و مزه فه ری برازای شه ھید خاله مامند، پشمه رگه ی یه کتی، میرۆ شخانی و برازاکانی چه که کانمان لوه رگرتن، ئه وانه ی که ئیواره قسه مان له گه ل کردبوون خۆیان به ئیمه داشــــۆرکردبۆوه، که نه یانکوژن، یه ککیان چه که که ی نه ده دا تا ئمــــه ھاوارمان لکرد، مزه فه ر ته قه ی لیکرد و برینداری کرد، ئامره که یان له خواره وه ھات ته قه ی له ئمه کرد، ئمــــه ش بالوبووینه وه ، مــــن به ته نھا به ره و قریه ی زانکۆ دابرام و زه وییه که کلدرابــــوو قوربوو، رکردن تیایــــدا زه حمه ت بوو، براده ره کانم به ره و ناو بینایه ی کۆلیژی ھه نده ســــه چوون، چه ندین گولله به المدا تپه ری به حال له مردن رزگارم بوو، له ته واوی شــــار ته قه بوو، له گڕەكی نۆھه دو دوو کۆپته ر ره می کردبوو، دوو کچی ئۆمه ر ئاوده لی شه ھید کردبوو، منیش گه رامه وه بۆگڕەكی منتکاوه بۆالی مه نزومه ی ئیســــتخبارات، ھه رچی چه کدارو خکی ئه و ده وروبــــه رە ھه بوو روویان له مه نزومه ی ئیســــتیخبارات کردبــــوو، چه کداره کانی مای برایماغا به سه رپه رشــــتی سه دیقی ئسعداغا له ھرشــــبردن بــــوون بــــۆ ســــه ر مه نزومه ،منیش براده ره کانی خــــۆم بینیه وه ،چوینه نــــاو کۆلیژی ئاداب، له مه نزومه وه ئاربیجییــــه کان له نادیه که ی کۆلیژی ئاداب دا، به الم خۆشبه ختانه به ر نه که وتم له وش له مردن رزگارم بــــوو، دواجگا له ھه ولر مه نزومه بوو، ئه ویش کات دووی پاش نیوه رۆ گیرا، ھه ندێ له و ره فیق حزبییه کوردانه م بینی، که چه ند رۆژک بــــه ر له راپڕین خکیان ھه راســــانکردبوو له ده ســــتی خک بوون به شــــه ق و پله قه لیــــان ده دان، ئه وه ی کوژرا کوژرا باقی ســــه رجه م دیله کان به رده ستی چه کداره کانی عه شیره تی منتک که وتن، له قوتابخانه ی فریشــــته ی کچان تــــا ئواره یه کی دره نگ زیندانی کران،شه و دره نگان، ھه موومان بردن ته سلیمی به ره ی کوردستانیمان کردن له جی ئستای وه زاره تی رۆشنبیری، سه ر په رشتیاری راپڕین کاک کۆسره ت له وێ بوو به گه رمی پشــــوازی لکردین، خککی زۆر شــــه ھید بوو له مه نزومه ، من سیانم ناسی، مام ره حمانی بستانه ی گه وره ، مام سه لیم، ساالر سه عید منتک. خککی زۆریش ترسنۆکانه له ماله وه خۆیان حه شــــاردا و به شــــداری راپڕینان نه کرد، به الم ئه نجام وه زعه که به الی ئه وان شکایه وه

و بوون به خاوه ن مال.

ل تاراوگوە

تی سربس

را

یوسف منتک - ئه لمانیا

بجرگی ھرگز و مری نشانۆگل نووســــین و دەرھنانی قادرۆك و ھونرمندان لــــ ھریك نواندنی (ئاریان عومــــر، حم علی خان، مریوان ئیبراھیــــم، ھیوا رەئووف، كاسۆ ساالر، ئاكۆ سدیق، ساالر ماھر، ئحمــــد ئیبراھیم، ســــازگار تھا، ئحمد، رەوەند حســــن، عومر ،بدورزان شــــاكار، شــــیالن عبئكرەمی حم گو، ئاری محمد

د) لمال محد ممھرۆ محقادر، نرۆژانی (١٦و١٧و١٨)ی ٢٠٠٩/٣ ل ھۆی رۆشنبیری شاری سلمانی نمایشكرا و رییو شــــانۆگبۆ رۆژی دواتریش ئ

ل شاری ھبج نمایشكرا. دا باسی لرییو شانۆگچیرۆك لكارەساتی ھبج و كیمیابارانكردنی كوردستان دەكرد، لھمان كاتدا لو شــــانۆگرییدا باس ل مرۆڤ دز و جردە و تاوانبارەكان كرا، ھروەھا

ت بكــــی تایبدوانل ر لندەرھبدرخان گوتی: ئو دەقم ل ســــای ی ١٩٩١ لسا ١٩٨٩ نووســــیوە و لســــن كارم تداكرد و نمایشــــم كرد ھونرمند چندیــــن منیش لدوای و خوندكار ل ئران كاریان لســــر ســــتاش بكردووە، بۆ ئ و دەقئــــپویستمزانی نمایشی بكموە و ئو پیامی ھمــــ بیگینم ل خزمت نكردنی خكــــی ھبج و ھموو ئــــو زوــــم و زۆرییانی لــــ كورد

دەكرێ.لــــ ژمارەكانی داھاتــــوو دەقی چند

دیدارك بخوننوە لگڵ ستافی ئو كارە شانۆییدا.

نرگز و مرگی ھبج ل سلمانی و ھبج نمایشكرا

مسعود ئیبراھیم مال ھمزەئگــــر ب وردی ســــیری رابــــردوو و مــــژووی ھونــــری كــــوردی بكیــــن، ئــــوا دەبینین كــــورد خاوەنی كلتوور و ،نمی رەسرھك بفۆلكلۆر و كۆمك ئوان ھموویان جگای شــــانازی گلی كوردن و دەكــــرێ ئمی كورد تا ئوپڕی دخۆشــــی شــــانازییان پوە بكین و خمیان ل بخۆین و لفوتان رزگاریان بكین، نكۆیش لوە ناكرێ ئــــو ھونرمندانــــی خزمتی ناوی ئــــاوی ز یــــان كــــردووە بــــبوارەك تایوە و تا ھتژوو دەنووســــرمللبیــــر ناچنــــوە، ئگــــر وردتریش ین بری كوردی بكیری ھونوە سلتایبتی برھمكانی سانی شست بۆ كۆتایی نــــوەدەكان و ھندێ برھمی ئستاش ك ئو گۆرانیان ب ھستكی نیشــــتمانییان و بــــۆ ھاندانی كورد بۆ شۆڕش و برگری لخۆكردن ل زومی داگیركــــران گوتراون، دەبینین مژووی ھونری كوردی پیتی لو برھمانی تی وەك كورد شانازییان پی خۆیجبكین، ب تایبتی ك ل ســــردەمكدا گوتراون ب ھموو شــــوەیك ھوی تلوعامی كوردان دراوە، لناوبردن و قلپاڵ ئوەشدا قۆناغكی دیك ل ھونری ویستپ ك یكوردی و ژیانی كوردان ھھمووان تفی ل بكین و بر نفرەتی وەبكمــــان بۆ ئوموو ھدەین و ھجاركی دیك ئو كارەســــاتان دووبارە ،ڕی براكوژییویش شــــوە، ئتبنلگڵ ئوەشدا ھندێ نا ھونرمندیش ھن زۆر و كم لو پرۆسی بشداربوون و بھموو شوەیك ھویاندەدا ئو ئاگرەی براكوژی گرمتر بكن بۆ قازانجی شخسی خۆیان، ب ھیچ جۆرك بیریان لو میللت رەش و رووت ندەكردەوە و نیاندەزانی یــــان خۆیان ل ب ئاگا و جۆرە كارانب تو میللئ دەكرد، كچ زیانكی پ دەگا، لوانی خۆشم و ین دەبوە بكیی لسۆزان گلی دزۆربلم وتدا ھونرمند ھونر و سیاست بیكوە بكا، بم بداخوە كسانك ھن خۆیان حزدەكن ھونر و سیاست تكــــی یك بكن و بــــۆ برژەوەندی خۆیان بكاری بنن، ھاوتا ئســــعد یكك لوانی لو پرۆســــیدا ناوی ھی و ب ھموو جۆرك شــــرمزاری مــــژووە لــــو رووەوە، لبرئــــوەی "ھونرمندە!؟" كابرایــــ ئو مژووی ھاندەرەكانی گۆرانییــــ بــــ ئاودراوە مئ ل یھ ڕی براكوژی، كبۆ شــــئــــوەی لبیرچ، ك ل ســــای ١٩٩٦ ھاوتا ئســــعد گۆرانی "باركن بۆن، ھۆیھــــا ھۆیھا، ئوەی ســــرانی ٦٦"ی پ ب دەنگی دەگــــوت و وایدەزانی ئوە گۆرانی بۆ شۆڕشــــی ئیلوول و شــــخ

محمود و قازی محمد و مال مستفای بارزانی و ھاندان بۆ ســــركوتنكانی شــــۆڕە ســــوارانی كورد دەگوت، نازانم بۆچــــی وای دەكرد؟ دەمی چور كرابوو، یا قازانجی لوەدابوو كوردان بدەستی

یكتر خونیان بژێ. دەمــــك بوو دەمویســــت لســــر ئو ھوســــت پیس و نگریســــی ھاوتا ئســــعد و ھموو ھاوبیرانی بنووسم، بم نمدەویست و حزمندەكرد جاركی دیك ئــــو رۆژان بنمــــوە یاد، بم ئوەی وای لكردم ئو بابت بنووسم، ھگڕانوە سیرەكی ھاوتا ئسعدە ل لووتكی ھونر بۆ شڕی براكوژی بۆ لووتكی ھونری ئایینی و خزمتكردنی ندە لرمو ھونرچی ئگت، ئعروبسرەتادا ب ســــتایل و ئاوازكی نوی

كوردان و رەســــنان دەســــتی پكرد و یكك بوو لو گۆرانیبژانی لوكات ب پشــــنگی ھونری كــــوردی ھژمار دەكرا، بــــم بداخوە ناوەڕاســــت و كۆتایی ھونرەكی برەو ھدر برد و

تووشی ئاقاركی خراپی كرد.ســــیرە ھونرمندكی كــــورد بناوی ئینســــانییت و گونــــاه دێ گۆرانی بۆ دەوتكــــی عرەبــــی دەــــ، ك ئو دەوت پاپشــــت و ھاندەری یكمی ب ناوچووە بــــوون، كل مو رژئــــســــدان ھزار خكی كوردی ب تاوانی كوشت تنھا لبر ئوەی كورد بوون، دەوتــــ عرەبییكانیــــش ھموویان خوتبوون و ئوەی ب ئاشكرا و ئوەی خدەدا و شــــیان بۆ لپنی چنھ بنامردەكانیشــــیان دەھاتن كچ كوردە كانیان دەبرد و لییجوان و فریشــــتملھ و دیســــكۆكان كاریان پدەكردن، ك سدامی گۆڕبگۆڕ چووش ل سدارە درا، برا و خوشك موسمانكانی غزە تازییان بۆ دانا و شــــینیان بۆ دەكرد،

وانكاك ھاوتــــاش ئاگاداری ھیــــچ لنبوو، بۆی ئو سروودەی گوت.

ئگر ھاوتا ئســــعد گۆرانیبژەكی گرمكری شــــڕی ناوخــــۆش بیانووی ئــــی بۆچی ھســــتی ،تئینســــانی ،جوون سانو كی بۆ ئئینسانییانك ب زیندوویــــی لژرخاك نران و تا ئســــتاش زۆربیان ب سر و شونن دەزانــــن ماون و ن ســــوكاریان نو كدەشزانن گۆڕەكانیان ل كوی یان بۆچی دا خۆی بمی حی خكتلوعامق لئاگاكردو ھیچ ھوستكی ئینسانی و موسمانانی ننواند، یان قتوعامی ی لو كوردانموو ئــــقامیشــــلۆ و ھپارچ دەستكرد و داباوەكانی كوردستان

زومیان ل دەكرا.ك ناوی ھاوتا ئسعد دەھنم وامزانن

ناوی ئوانی دیكم لیادچووە، نخر بم ئوان تا ئستاش یك ھوستن

و ھر حزبایتی دەكن.ك ئو بابت دەنووســــم خمی ھاوتا ئسعدم نیی، چونك تواو تازە ئو مشــــكی بو جۆرە ھونرە! ئاودراوە و زەحمت بتوانــــ خۆی ل دەرباز بكا، بم دم ب دوو مندا فریشت ئاساكی دەسووت(د ھاوتامژێ ھاوتا و محك)و تدەگم دەیوێ ل پنای ئوان چ بكا

و مرامكانی چین. و گۆرانییئــــاگام لــــ زانن بواشــــم د بســــعی ھاوتــــا ئنیشــــتمانییانكۆرس یان ب كۆپیك بۆ كوردستانی گوتووە، ئو گۆرانییشی لو دواییدا بۆ ھبجــــی گوت، نخــــر دەزانم یرەكم ســــو باشــــیش ئاگادارم، ب یرەبی ھتــــی ع(٢٢) دەو وەدایللســــر نبوو ئوەیــــان جورئتــــی ھاونتوەی خۆیان بن وەم، كچی كــــوردی بدبختــــی بدەســــت عرەب چوســــنراوە، تازە ب تازە لرگای

ھاوتا ئســــعد و علی قرەداغییوە دەیوێ خۆی الی عرەب شــــیرین بكا، ،و سروودە چیینازانم سوودی گوتنی ئ كی زۆر لشســــتاش بكدا تا ئكات لعرەبــــكان كورد ب جوولك دەزانن و كوشتنیشیان ب كاركی حل دەزانن، ئــــوە جگ لــــوەی رگــــرن لبردەم ھموو ویســــت و خواســــتكانی گلی كورد و ھموو ھوكیان بۆ لباربردنی ئاواتكانی كوردە، ك ھقكی شرعی

خۆیتی.ئگر ھاوتا ئســــعد بو ســــروود و وێ خۆی الی حزبشی دەیگۆرانییانعرەبییكان تدەو و ئیسالمییكان شیرین بكا، بگومانم لوەی پتكی كورت و زوو دەپس، وەك چۆن لبر بوختانكانی نیتوانی درژە ب خباتی سیاســــی خۆی بدا لو حزبی (باركن بۆن و ھۆ ھۆ و ئوەی ســــرانی ٦٦)ی

بۆ دەگوتن.ئیتر خــــون و ئاواتم رۆژك ل رۆژان ئاشــــكرا دان ب د بــــســــعھاوتــــا ئھكانی خۆیدا بن و ئامانجی گوتنی ڕوو، چونكشــــی بخاتو سروودانئشوكر بۆ خوا ئمش موسمانین (اشھد ان ال ال اال الل، واشھد ان محمد رسول الل)، بم مانای وانیی بۆ رازیكردنی دــــی ئوان خۆمــــان فرامۆش بكین و دەست ل ئاواتكانمان ھگرین و زوم و زۆری عرەبكانیش برامبر كوردان

لبیر بكین.دەشــــكرێ بــــم ھاوتــــا و ھاوڕیانی تازە تواو شــــرمزاری مژوون، ئو سروودانش رابردوویان رەش ناكاتوە، ئگرچــــی لوانیــــ خكانك ھبن باوەڕ بو ســــروودان بنن، بم ئو ر ئاو وایقی سالی من وەك ب سروودانو بس، لبرئــــوەی دنیام لناخی دوە ھنقــــوون، بكو گمیكی چۆن یمو گوجا ئئ ،دایسیاسی تئوە برا سیاستمدارەكان دەتوانن شی

بكنوە.ئیتر ھیواخوازم خــــودای گورە و مزن ھاوتــــا ئســــعد بنت ســــر رگای ت بیخاتتی سیاسر پسراســــت و لخوارەوە و دی برا عرەبكانیش نرم بكا و وەك ھاوتا ئوانیش سروودك بۆ كورد بن، ئگر بۆ "٥٠٠٠" شھیدەكی وە جگئ ،ر باشــــھ ش ببجھل ســــدان ھــــزار كوردەكــــی دیك و وتمزگرانكــــراوە بزاران گوندە وھو پــــ لــــ قورئانــــكان، كــــ پڕەی ژر وتنك ھموویــــان قورئانــــكان تایی شــــۆفكانی بعس و كسیش ھوســــتی ننواند برامبــــر كورد و قورئانــــكان، وەك ئوەی قورئانكان الیان كتبی "ئاڤستا"ی زەردەشت ب و

.ناوبچل یانخۆش بپ

ھاوتا ئسعد ل لووتكی ھونر بۆ شڕی براكوژی بۆ لووتكی ھونری ئایینی و خزمتكردنی عروبت

تایبت ب ھونری بدرخانبیارە ئمســـاڵ لـــ ھولـــر ناوەندە شـــانۆدا جیھانی لرۆژی ھونرییكان (٣/٢٧) چندیـــن چاالكـــی بـــ ئنجام بگینـــن و لـــو رۆژەدا چندین كاری شـــانۆیی و چاالكی جۆراو جۆر پشكش بڕوەبرایتـــی یاریشـــب بكـــرێ، ھونری شـــانۆ لو رۆژەدا رز ل چند ھیوا لمبارەیوە بگرێ، ھونرمندك بڕوەبرایتی بڕوەبـــری ســـوعاد ھونـــری شـــانۆ گوتـــی: ئمـــ وەكو مانداوە بوتی شـــانۆ ھرایوەبڕبھماھنگـــی لگڵ تیـــپ و پیمانگا و ئكادیمیای ھونـــرە جوانكانی ھولر ئوساڵ گرم و گوڕییك بدەین ھۆكان و ئو یادە ب شوازكی وا پیرۆز رابگرین، ك شایســـتی ئـــو یادە بـــ، بۆ ئو مبستش بڕوەبرایتییكمان چوار شانۆگری ھی، ئوە سرباری ئوەی شانۆگری سواكر ل نووسینی برخت و دەرھنانی غازی غفوورە ل ھمان رۆژ

،كی ٢٥ خولماوەك ش دەكرێ كشكپ منگی ئماھی دانیشـــتن و ھپم بب ب وەیو شـــب كرناموێ بدەمانـــ نج بۆ شـــانۆ لرۆژی ٣/٢٦ گروپـــی گبازاڕ و نخۆشـــخان و دادگا نمایشیان ھیـــ، رۆژی ٣/٢٧ پیمانگای ھونرە جوانـــكان چاالكییـــك بڕیچوە دەبن ك ھموو بوارەكانی پیمانگا لبشـــی من، بۆ ٣/٢٩ ئدا دەكشداری تشانۆ بیادی رۆژی شانۆی جیھانی دەكینوە، ھروەھا شانۆگری سواكر، دوای ئو شانۆگری فكانی جمۆ نمایش دەكین مساڵ كارەكانمان بدەدەین بۆ ئوو ھپلیت ب، ھودەدەم ل شانۆگرییكی خۆموە دەســـت پ بكم، ٣ شانۆگری دیكشـــمان ھیـــ، خون شـــینكان لـــ دەرھنانی حوســـن زاریـــن و بكر كچفاوست و شـــازادە ك ،عروفمل دەرھنانـــی تاریق ئاكرەیی، ئۆتللۆ لـــ دەرھنانی دارا محمـــودە ئوانش یك لدوای یك نمایشدەكرن، ئوەی

ئمـــ پشـــبینی دەكیـــن ئكادیمیای مســـاڵ ئیش لكانیـــش ئرەجوانھون"٥" شـــانۆگری دەكن، ئیتر نازانم ھر پنجیان بۆ ئـــو رۆژە ئامادە دەب یان نا، بم نونریان لگمان دانیشتوون و دەن ئستا خریكی "٥" شانۆگرین، بۆی ئستا خریكی ئوەین برنامیكی پوخت دابنین ھم كارەكانی پیمانگاش بری نكـــی وا بكـــرێ، كاریگرۆژ ل ر بوەی بینر كارەكانی تر بۆ ئســـبھموو كارەكان رابگا و بیانبین و زیاتر

.ن٣،٤ رۆژیش بخای لسبارەت ب رزلنانی ھونرمندان لو رۆژە و چۆنیتـــی و بنمای ھبژاردنی ھونرمندەكان ھیوا ســـوعاد گوتی: بۆ نانیش بزلنـــان، رزلی رلســـمشوەیكی وا كراوە ئستا سواوە، یانی ئگر ئم لو یـــادە رزلنان بكین، لوانی لو كســـان بكیـــن ك لو بڕوەبرایتییـــ خزمتكـــی زۆریان یوانردەوامن، لستا بكردووە و تا ئرز لوان بگرین، ئگر لسر ئاستی وانز لر ـــت دەبر بكرولموو ھھبگریـــن لو پنـــج ســـای دوایی ئایا ،بوون بـــردەوام ندانرمھون ئـــو

كاری داھنرانیان پشـــكش كردووە، مرجیش نییـــ ھونرمندەكان زۆربن، لوانشـــ رز لو ھونرمندان بنین كـــ رۆی ئافرەتیان بینیوە ل شـــانۆی كوردی، ك ل قۆناغك ل قۆناغكانی بزووتنوەی شانۆ ئوە رۆكی كاریگری ھبووە، كۆم قوربانییكیان داوە تا ئو كارەیان ئنجامداوە كاركی پیرۆزە دەب ئوڕۆ ئاوڕیان لـــ بدرتوە، بۆ رزلنانی گشتیش پموای دەب شتكی وا بـــۆ ھونرمندان دروســـت بكین یا ین ككـــی وایان بۆ خـــۆش بكیزەمینمغدوریت بـــ ھســـت ھونرمندان نكن، نك ب ١٠٠ و ٢٠٠ و ٣٠٠ ھزارك ت، بك بگیرندرمنی ھونمت ز لر

ھقیقت ئوە ناوی لنانرت رزلنان.جی ئامـــاژە بپی ئو ســـرچاوانی دەســـتمان كوتـــووە و ئاگادارین بیارە لم رۆژەدا ھكوت زاھیری راوژكاری ھونـــری ســـرۆكی حكومـــت چنـــد زیان لت بـــكا و رك خندرمھونبن، بم ئایا ئـــو رزلنان چۆن و لســـر چ بنمایك ئوە نازانین و بۆ ئو مبستش پیوەندیمان ب ھكوت

زاھیر كرد، بم ئو وەمی نبوو.

رۆژی جیھانی شانۆ ل ھولر

ھاوتا ئسعد لگڵ كژی كچی و محمدی كوڕی

حم علی خان و مریوان ئیبراھیم

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

11

بوكراوەیكی رووناكبیریی گشتیی، سان ل یادی نورۆزدا نورۆزنامیدرخان دەردەچڵ بگل

ژمارە ١ - ١١٤، یك شمم ٢٠٠٨/١١/٢٢ی زایینی

دكتۆر مولود ئیبراھیم حسنكورد بـــم مژووە دوور و درژەی ك ھیتی، بو جوگرافیای پان و پـــۆڕو پ لـــ رووداوە ئاۆزە، ،ژووی خۆی دەزانم م لزۆر ككـــ دەیزان پویســـتی ئوەش راســـتكردنوە پداچوونوەو بھیـــ، زۆر بابت ھن ل زەینی مرۆڤی كورد دەقـــی گرتوە و یك رەنـــگ بـــووە، ل كاتكـــدا ئو لكۆینوەو ب پویستی تبابلوردبوونوە ھی، لكۆینوە، ب مانای لكۆینوەی زانستی و پشت بستن ب بگ مژوویی و ھرچندە راستقینكان رووداوە بـــۆ ئو مـــژووە كـــۆن و دوورو درژە، زۆر كم بگی زانســـتی دەســـتدەكون! بـــم، لگـــڵ ئوەشـــدا ســـرەداوكی باریك و توندو نپساو ھی، مژوونووس و پســـپۆڕان دەتوانن ئم سرداوە باریكـــ ئســـتور و دەومنـــد ل رەوان بكۆر لگـــن. ئبك ،یژوو ھجۆرە م وەشاوەیی سئو ســـ جۆرە مژووە ب وردی ژوانم موەو بتوانن، لننبخومژووی راستین بدەست بنن. ئم

س مژووانش ئمانن:١- مژووی ئفسانیی : ئمشیان

:شدوو ب ییفسانئ و دەقم/ ئكشی یب نووسین ل وە، كتدەگر كۆنانكۆنكاندا لبر دەســـتن و باسی مژووی تداكراوە مژووەك تكڵ

زۆر بابتی تر بووە.بشی دووەم/ ئفسانی زارەكی، ئمشـــیان بشـــوەی زارەكـــی دەگدرتوە و مـــژووی كۆن و

نوی تكڵ بووە.٢- مژووی ئایینی:

كژوویم مژووەش، ئم جۆرە زۆرتر بر (ھـــزی پیرۆزكردن) و (ھزی رەشكردن) كوتووەو لژر تكڵ كئایین بیری كاریگریی بووەو خراوەت كی ئاینفلسف

.كئاینیی ستبت مخزم٣- مژووی نووسراو:

ئـــم جۆرەیـــان مژوویك، زۆر كم ب نووسراو بگوە ھی و باس ل واقیع مژووییك دەكات و "كس" و "ســـاڵ" و "شـــون" لنـــاو "رووداو"ەكاندا ناســـراون و ھر لســـردەمی رووداوەكاندا

نوسراونتوە.ئم س جۆرە مژووە سرچاوەی بۆ دەكـــرێ كـــوردن، مـــژووی واوی راســـتییوەی تـــدۆزینـــتوژینوەیـــان مژووییـــكان تدابكرێ! بـــم، دەب ئاگاداری ئوە بیـــن ئگـــر خوندنوەی كییی و ئاینییفســـانئ شب ل وا دەبئ !كی ئاسان نییكارمژووە نوسراوەكشـــدا چاوەڕی ھموو ڕاســـتییك نكین، چۆن مژوونووس (ئارشاك سافراسیاب) دەنووس:( ھیچ میللتك ھندەی میللتی كورد بدەستی ئنقست مژووی نشوندراوە) شواندنكی لنو جا ئنقســـت، بدەستی مـــژووی نوســـراودا ئـــم جۆرە ن، كش ھندراوانوژووە شمھندك ل مژوونووسان مژووی نووسیوە، بشـــواوی كوردیان ھر بۆی نووســـینوەی مژووی كورد كاركی ئاســـان نیی!، بم ھاتوو ملی بداتســـی لر كگئ !كی دوورە دەســـت نابر كارب

نورۆز رۆژی "١"ی مانگی نورۆزی سای كوردی (٢١)ی ئاداری سای زایینـــی، كـــ ئمســـاڵ (٢٠٠٩)ی (٢٧٠٩) كوردی. ل دەكات" زاینییرووی مژووەكوە بۆ ســـردەمی بو و گڕاوەتـــوە میدییـــكان پیی، ك وەكو تا ئستا زانراوە مژووی میدییـــكان ل ھزارەی یكمی پش زاین دەستپدەكات!!" كـــ ئســـتا ئـــو مـــژووە بۆ ریككان خدانی میدییرھســـجی لق دەب و ســـرچاوەی تر ھن، ك مـــژووی میدییكان بۆ "ھزارەی چوارەمی پش زایین"ی دەگڕننـــوە، لو مژووەشـــدا وات ل ھـــزارەی چوارەمی پش زاینییوە بدواوە میدییكان زۆر رووداوی گرنگیـــان ھیـــ و پش رووداوی حوت ســـتی پش زاین دەكوێ و دەكرێ بكرن (ب رۆژی مژوویی) جگ ل میدییكان زۆر ن، كوەی تر ھـــتـــھـــۆز و نمدییكان ھنـــدەی پیوەندیان ل ،یكـــوردەوە ھ و پتریش بماوەی شـــش ھزار ســـاڵ پش كۆتایی ساسانییكان تا زاینوە و لـــ نوانیانـــدا "رۆژ و مانگ و ســـاڵ"ی زانراوھن، ك ناسراون و گرنگـــن دەكرێ لنـــو ئواندا رۆژكی مژوویی و نتوەیی دیار و رووداوانك لندت، جا ھبكردیســـان لگـــڵ رۆژی نـــورۆز یك دەگرنـــوە. ھروەھا ل زۆر سرچاوەوە بتایبتی سرچاوەی كوردی و ئرانی و عرەبییكان، و (كاوە) بـــ نـــورۆز رووداوی (زوحاك)ەوە دەبستنوە و (كاوە)

یكی ئاسنگر و مرۆڤ و برچاو و واقعی لبرامبر (زوحاك)كی ئفسانیی رادەگرن و لم دووەوە مژوویك دروست دەكن و دواجار دەبـــن بزانیارییكـــی مژووی و نتوەیـــی و بـــاو و دەقگرتوو، ل قـــژووە لم مدواجار ئ كـــو خزمتكراوە ھنـــدە ئدەبیات دووبارە كراوەتـــوە، پیرۆزیكی و كـــردووە پیـــدا نتـــوەی دەســـتلدانی دەچت خانی تاپۆ شكاندن، وات ئگر كسك بت و ب: لـــ ڕووی مژووییوە ئم مژووە ٢٧٠٩/١/١ كوردی لســـر چ بنمایك دانـــراوە و چۆن ئم "ســـاڵ"ە.."رۆژ و مانـــگ" نـــا.. ،وە وایدەستنیشانكراوە؟ وەك ئك گومان ل ڕاستییكی برچاوی مژوویی بكی و لت قبوڵ ناكرێ! ك من ھیوادارم ئم نووسین و رایی ئمـــش ئگر قبویـــش نكرا، ئوا قبونكردنك ب نووســـین راگۆڕینوەبت، و لكۆینوە و چاوەڕی ب دەنگوە ھاتنی شارەز

او پسپۆرانی دسۆز و بڕزم.پیرەمردی شـــاعیر ل شـــیعری دەنووســـ:(جژنكی (نورۆز)دا كۆنی كوردە)* و لم رســـتیدا و رد پدا پیرەمواوی شیعرەكتل

لسر دوو شت دادەگرێ: یكم: جژنـــی نورۆز جژنكی لشـــیعرەكدا ھرچندە ،كۆنباسی ساڵ و سدە و ھزارەیكی م لكـــراوە، بدیـــاری كراو نوشی (كۆن)دا مژوویكی كۆنمان مدەكرێ ئ بۆ دیاری دەكات، كئو (كۆن)ەزۆر لسدەی حوتمی پش زاین ب كۆنتر بزانین! بم، م كۆنییبۆ ئ گوڵ دەدەین بھ

بھنینوە.(جژنكی نورۆز جژنی دووەم: كۆنی كوردە) لرەو بم شیعرەی پیرە مرد دواجار كرا ب ســـروود ر زاران و دەیان ساس وتو كمیللتی كورد دەیی و دەیتوە م رستب (كی كۆنی كوردەژنج)كورتـــ پیرەمـــرد مۆركی نوی لم نورۆزی جژنی كوردبوونی

جژن كۆنیدایوەو ل جژنكی كۆنوە بردییوە "نو سیاســـت و شـــۆڕش و خباتی كوردایتی ھاوچرخوە" دیسان ھودەدەین ورۆز، لژنی نكوردیبوونـــی جســـدەی میدییكانی كوردبوونی

حوتمی پش زاین دوورتر ببین، رییسۆم ســـردەمی بیبینوە دەنووسم بۆی كوردستانییكان، كوردســـتانییكان) رییســـۆم) ،و ڕایئ تیشتووممن گ چونك ی لكریش چونك (ورۆزن) كداســـتانی (تمووز و عشتار)ەوە داســـتانش ئـــم و ھاتـــووە ژووی چوونم پش مژووەكی ك ،كانرییسۆم خوارەوەیی لـــ كۆتایی ھـــزارەی پنجم و سرەتای ھزارەی چوارەمی پش پش دەســـتپدەكات وەیزاینیئوە سلمندراوە، ئو كۆچش ك ســـۆمرییكان ل كوردستان

بوون و شارستانیتكی خۆشیان تو شارستانیر ئھ بووە، كھبوو لگڵ خۆیان بردە خوارەوەو گشیان پدا، لكۆری عراقی ل (مسلشـــئ بدماجیـــد ع)كتبكـــدا بنـــاوی (الحضارة و

الميثولوجيا فى العـــراق القديم) (بحوث پناســـی لژـــر كـــودراسات...االســـطورة...اصل النوروز...البستنة)دا سای (٢٠٠٣) لـــ (دیمشـــق)ی وتی ســـوریا چاپی كردووە و بوی كردۆتوە، لو كتبـــدا لكۆلر ھودەدات بیسلمن، ك نورۆز جژنكی عراقیی و پیوەندی ب (فارس)ەوە نیی، لـــرەدا ئوەی پویســـت ب لبارەی ئـــم لكۆینوەیدا بگوتـــرێ ئوەیـــ، كـــ (ماجید عبدـــ ئلشـــمس) دەیـــوێ (فـــارس و ئـــران) بخات الیك و (عـــراق و كـــورد و عرەب)یش

بخاتـــ الیك، لوەدا نووســـر مبســـتی سیاســـی پوە دیارە، چونك ئران ل مـــژووی خۆیدا ناكات فارس بتنیا و ھموو ئو ك ئیمپاتۆریتانی و حكومت كردووە مژوویان ئرانی حوكمی

لـــ میللتی فـــارس نبوون، بۆ نموون ساسانییكان، كچی ئو نووســـرە ب (دەوتی ساسانی مرای ئفارسی) ناوی دەبات، بئوەی بـــۆ بھزكردنی برایتی .رەب بكـــرێ رەوایكـــورد و عـــ !نیی و مانایـــوە بم، ئـــبئوە لســـر حیســـابی برایتی ،ب دیك نتـــوەی مژوویـــی ویســـتمان بند پی كورد چمئ ،یرەب ھتی كـــورد و عرایببرایتی ب پویستیمان ھندەش فارس و تورك و ئرمن و ھموو نتوەكانی تری ناوچكو جیھان ھی، لـــرە زۆر ب پویســـتی

ستبر مسگفتوگۆ ل نازانم، كبكم، لكۆلـــر سیاســـییكی ھندەی دەموێ باس لو الیانی كتبك بكم، ك نورۆز ب كورد دەبســـتتوە ل (عـــراق!!!) داو دەگڕنتوە نورۆزیش ریشی ســـردەمی ســـۆمر و بتایبت بسرھاتی (عشتار و تمووز)، ك لرە پشـــت ب بگ مژوویی ئكادیمییـــكان لكۆینـــوە و

:ستدەبتمووز و عشتار

ل بســـرھاتی تمـــووزدا ئوە زانراوە، ك تمووز دواجار شش مانگ دەچت ژر زەوی و پاشان دتوە سر زەوی تمووزیش وەك خوداوەندك دەپرسترا، لكۆر دكتۆر(خزعـــل الماجدی) ل كتبی (انجیل سومر) دەنووس:(پرستنی كی باو بوو، لرســـتنمووز پتھموو وتی سۆمر و رۆژھتی دوور، ئاھنگی ســـانی مردن و ژیانوەی تمووز برجستكردنی سروشتی ھات و وشكسای بوو، ك لموو ســـا(٢١)ی ئادار ھ لسای سانامی سۆمری ئاھنگی گورەی ژیانوەی تمووز دەگدرا و ئو جژن پیان دەوت جژنی

نورۆز كی دروستبووە و ھی چ میللتك؟!

بۆی دەنووسم (سۆمریی كوردستانییكان) چونك من گیشتوومت ئو ڕای، ك (نورۆز) چونك ریشكی ل داستانی (تمووز و عشتار)ەوە ھاتووە و ئم داستانش مژووەكی

كانرییی سۆمخوارەوەی ژووی چوونش مپ

حسیب بابۆی

تمووزی و ئنانا

جووتكردنی سۆمرییكان

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

12

(زگمك)، ئم جژن جژنی بھار و درەو بوو) "ل٩٣-٩٤" ئوەی بۆ دەكات ٢١ی ئادار، ك گرنگ مئ٣/٢١ و ١ی نـــورۆزی كـــوردی، چونكـــ ئـــم ٣/٢١ و ٢١/ئادارە سری ساڵ نیی و ركوت لگڵ ١ی نورۆزی كـــوردی، ك رۆژی ژیانوەی تمووز و سری سای نوی، لسرچاوە مژووییكان ری ســـاڵ بژنی ســـباســـی جشـــوەی (جژنی ســـری ساڵ) و (جژنی ســـای نـــوێ) و (جژنی رۆژی نوێ)یش كراوە، ھندك ئم رۆژ و سای نوی ل(١ی نیسان) ٤/١ دادەبینن و ئستاش ل ھندێ جگا ئـــو رۆژە جژن، بم بۆ ئم ئو"٣/٢١" و"٢١" ئادارو "١"ی لسانامی ك ،گرنگ نورۆزە گورەیان ئاھنگی سۆمرییكان تدا گیراوە، ئگر چی ناوی ئو رۆژە الی سۆمرییكان (زگمك)ە،

ك دەكات سری ساڵ.ئمـــ ئســـتا و ماوەیكی دوورو درـــژە نـــورۆز ب كســـایتی كچـــی دەبســـتینوە، (كاوە) (ماجیـــد عبدـــ ئلشـــمس) دەنووســـ:(رەنگ زۆربمان ئوە "كاوەی كســـایتی نزانیـــن ئاسنگر" ل فیكری كوردی، ئوە شـــوەیكی برچاوی كسایتی

تمووزی عراقی كۆن) "ل١٩".ھروەھا دەنووســـ:(ئاھنگی برا كوردەكانمـــان ئمـــۆ ل جژنی نـــورۆز "واتـــ رۆژی نوێ" رك راقییع ك ،وەیوەی ئرەنگدان

كۆنكان دەیانكرد) "ل٢٠".ئـــوەی كـــ (خزعـــل الماجدی) دەنووس ٢١ی ئادار رۆژی جژنی كانرییی سۆمی نوری ساسبـــ بۆنـــی زیندووبوونـــوەی بدماجیـــد ع) مـــووز، كـــتئلشمس)یش دەنووس:(ئوەی، ك كـــوردەكان دەیكن، ھر وەكو

ئوەیـــ، ك عراقییـــ كۆنكان دەداتـــ ئوەمـــان دەیانكـــرد) دەســـت، كـــ كـــوردەكان ئمۆ كۆنكانن، راقییـــع میراتگری ئوەش ســـۆمرییكان، واتـــ كان لرییسۆم نراوە، كلمسكوردســـتانوە چوونت خوارەوە لگڵ چوونكشـــیان ھموو و ئو داب و نریت و شارستانیت و ئایینی، كـــ ھیانبوو لگڵ خۆیان بردوویانـــ، یكك لو داب و نریتانـــش رو رەســـمی پرســـتن و ئاھنگـــی ژیانوەی ٢١ی ئـــادار ل مووز بـــووە لتھموو ساكدا، (خزعل الماجدی) ل كتبی (ميثولوجيـــا الخلود)دا كلتـــووری نـــو ل):دەنووســـســـۆمریدا، ئـــوەی كـــ ھزی ســـرەتای پیت و برەكت لگڵ خۆیدا رادەكشـــ، لـــو باوەڕو ســـرھدانی پش پاشـــماوەی ســـۆمرییكان)ە شارستانیتی

"ل٦١".ئوەی لـــرەدا گرنگ، ك (خزعل دەنووســـ:(پش الماجـــدی) شارســـتانی ســـرھدانی سۆمرییكان) ل شارستانیتیش شارشـــتانیتی مبســـتی خوارەوەیـــ، ك بـــرای من ئو شارســـتانیت قۆناغـــی دووەمی ،كانرییتی ســـۆمشارستانییچونك پش چوونـــ خوارەوەش بم ھبوو، شارســـتانیتییان لـــ خـــوارەوە زیاتر گشـــیان ئوە داوە، كتشارســـتانی ب مـــان دەبات، كو رایرەو ئبـــســـرەتای ســـرھدانی فیكر و

پرســـتنی تمووزی خوداوەند و رۆژی زیندووبوونـــوەی لـــالی ش چوونكان زۆر بۆ پرییسۆمخوارەوەیان واتـــ پش ھزارەی پنجم و چوارەمی پش زایین و ئایینی فیكرەیكی فیكرەك خۆی و كشـــتوكایی و بۆ ســـردەمی سرەتای ســـرھدانی كشتوكاڵ دەگڕتـــوە، ئـــم كاریگـــری زۆر كشـــتوكاش و سروشـــت بـــ رەســـنی تكـــڵ ژیـــان و كلتـــووری میللتی كـــورد بووە، ھروەك ســـردەمی سرھدانی روڕەســـمی سروشـــتی پرستنی تمووز و لگڵ گۆڕانی فلك و ئمۆكش تا ئوە سروشتوە، ٣/٢١ی ھر ساك رۆژی جژن و سری سای كوردیی، جگ لوەی دابشكردنی ســـاڵ لنو میللتی یوەستكی پشـــكردنكورددا دابب سروشت و كشتوكاوە بھار: بھار وات ســـوزبوونوەی گیاو درەخت ھاوین: واتا گرم داھاتنی ئاووھوا. پایز: واتا وەرینی گی دارودرەخت و پگیشـــتنی میوە. زستان: واتا سرماو سۆڵ و بارینی بفر. جگ لم ناوی مانگكانی لناوی سایش وەرزی ھرچوار

سروشت و كشتوكاوە ھاتووە.ناوی مانگكان:

ی كورۆز: واتـــا رۆژی نو١- نیكمین مانگی نوـــی كوردییو یم رۆژە نونـــاوی ئب كمانگ

ناونراوە، واتا سای نوێ. دا گوم مانگن: واتا ل٢- گـــوبھارییكانی سروشت دەپشكون و گوـــی رەنگاوڕەنگ زۆر دەبت

لم مانگدا. ٣- جـــۆزەردان: واتا لم مانگدا جۆ ك لسرەتای بھارەوە سوز دەبت، لم مانگدا زەرد دەبت و

.وە دەچرەو وشكبوونبگژوگیـــای پووشـــپڕ: -٤

ســـوزی بھار لم مانگدا وشك دەب و دەپڕن، واتا دەكون.

٥- خرمانـــان: خرمـــان واتـــا نـــم و جۆو بكردنـــی گندروخرمان كردنیان لسر جۆخینان ،دا زۆر دەبو مانگرمان لو خ

.رمانمانگی زۆری خ و مانگئ٦- گالوژ: لم مانگدا ئسترەی م مانگوێ، ئژ دەردەكـــالوگپیوەست ب فلك و ئسترەو

ئاسمان. ٧- رەزبـــر: لم مانگدا رەزەكان

دنبرو رەز بری دەدات. ٨- گڕزان: لم مانگدا گی وندارو درەخت وشك دەبن و دەك تودەڕژێ و دەك ردار، واتا گژ

.ندارەوە نامخوارەوەو ب٩- سرماوز: لم مانگدا ئاوو ھوا

دەگۆڕێ و سرما سرھدەدا. ١٠- بفرانبـــار: لـــدوای مانگی ســـرماوز بفـــر لـــ كوەكانی كمانگ و دەبـــارێ كوردســـتان

بناوی بفربارین كراوە. ١١- ربنـــدان: واتـــا رـــگاكان دەگیرـــن بھـــۆی بارینی بفری

زۆرەوە. ١٢- رەشم: ئم مانگش كۆتایی سروشتی دیاردەی ھندێ ساو و نو ئـــاژەن بدەر دەكوێ. بۆ نموون: ببا ھاتنی پشـــیل لم

.دایمانگئم ناولنانش لگڵ سرھدانی كشتوكاڵ و چاودریكردنی سروشت و دەركوتنی دیاردە سروشتییكان كـــژە و زەوی و لئاســـمان سریان ناوەكان كشتوكاییكان ھـــداوەو پیدابوونـــو زەمنی

ساكی كشتوكاییان پكردۆتوە، لســـرەتای ھـــر ئمـــش

سرھدانی كشتوكاوە بووە. ك من ب چاكی دەزانم سرھدانی كشـــتوكاڵ بسر ســـ قۆناغدا

دابش بكین: وت: واتشـــكی ئ١- كشـــتوكامرۆڤ ھشتا ل ئشكوت ژیاوە وەك كـــردووە، كشـــتوكای و ل (زەڤیاچمـــ)و كشـــتوكای ئشكوتی"شاندەر" دەوروبری ســـر لناوچی"برادۆســـت"ی

بشاری"ھولر". ی گوند: پاش ھاتن٢- كشـــتوكادەرەوەی لـــ ئشـــكوت، وەك

كشتوكای گوندی (چرموو).سردەمی كشـــتوكای -٣ و جۆرە كشتوكاویش ئشار: ئدەگرتـــوە، ك ســـۆمرییكان ل پاش چوون خوارەوە و شـــار ستن بپشـــت ب دروســـتكردن ب

ئاودری برەویان پدا.ئـــوەش زانـــراوە ك كشـــتوكاڵ لـــ كوردســـتان لـــ ھـــزارەی یازدەھمـــی پش زایین ســـری ھـــداوە، كـــ ئمـــش زیاتر دروستكردنی"گوند"دابووە، لگڵ بدور"ماجیـــد عكۆر لھـــ ل":دەنووســـ ئلشـــمس" ئوە رووداوەكاندا بدواداچوونی روون دەبتـــوە، كـــ چیرۆكـــی تمووز و عشتار زۆر ل چیرۆكی "گلگامش" كۆنترە، "ل٢٦". ھموو الیكیش ئوە دەزانن، ك گلگامش پاوان و پاشای سردەمی شارە ل قۆناغی دووەمی ســـرھدانی ك ،كانرییتی سۆمشارستانیبۆ سرەتای ھزارەی سمی پش

زاین دەگڕتوە. وە، كتوە روون دەبرەدا ئـــلئو مژووەی بۆ نورۆز داندراوە، ك (٧٠٠) ســـاڵ پـــش زاین، ئم یكمیـــن مـــژووی مـــژووە،

،ە نیی(ژنج) ودانی ئرھســـئگر ل ١/ی نورۆزی (٧٠٠) پش زایین بـــ ھر بۆنیك ئم رۆژە كراوە ب جژن، ئوە ب ركوت، و بۆنیان بـــۆ پیرۆزكردن، ئـــبووەو لگڵ ١/ی نورۆز و سری ســـاڵ لكدراوە، ئوە ئمۆ ١/ی نورۆز كوتۆت قۆناغكی تازەتر و خـــۆی تكـــڵ رووداوكی تری مژووی میللتی كورد كردۆتوە، ئوەش زۆرتر بۆ ئوەمان دەبات، ك بن، ئم بیككردنی جژنی حوت ســـتی پش زایین و رۆژی ١/ی نورۆزی ســـری ســـاڵ، بۆ پیرۆز كردنی جژن تازەك بووە، چونك ھموو الیك ئوە دەزانن، ك رۆژی زیندووبوونوەی تمووز ٢١/ی ئـــادار، كـــ دەكاتـــ ١/ی نورۆز، ل ســـرەتادا جژنكی ئاینی بووە، تمووزیش خواوەند بووەو پرســـتراوە، جگ لوەی، یوەســـت بووە بۆژە پمئ كـــھـــات و برەكتـــی سروشـــت و ل زۆر بوونـــی رۆزە (رزق) جگـــ ل ك كۆنییكشـــی، پیرۆزیییادەوەری میللتدا خۆی زیندوو و پیرۆز راگرتووە، تا ئستا ئوەمان بۆ روون بووەوە، كـــ نورۆزی راستقینی مژووی، مژووەكی زۆر لـــ (٧٠٠) ســـاڵ پـــش زاین كۆنترە و پش چوون خوارەوەی سۆمرییكان و ھی سرەتاكانی كـــ ،دانی كشـــتوكارھســـبرای من زۆر پش دروســـتكردنی شـــارە، ھتا شاری، (ئۆربیللۆ)، ل تمنكی كـــ ھولریش، (٨٠٠٠) ســـاڵ بسرەوەی، ئگر ھی سردەمی كشتوكای ئشكوت

نب، ئوا بشـــك ھی سردەمی كشـــتوكای گوندە، كـــ ئمش بۆ (١٠) ھزار ســـاڵ پـــش زاین دەگڕتوە، بۆی ئو مژووەی، ك بۆ سای كوردی داندراوە (٢٧٠٩) دەتوانین ل یكی نوژوویساڵ ممژووی كۆندا ساڵ و بۆنی لوە ینوە، بیككۆنترو گرنگتر بدۆزینسرەتای مژووی میللتكمان، ســـۆمرییكان ئگر بتایبت ببشـــك ل پكھاتی میللتی مســـتا ئئ خۆمان بزانین، كسلمندراوە و لكۆلرانی بیانی ئم راســـتیییان ساغ كردۆتوە، ك ســـۆمرییكان ل كوردستان بوویـــن و ل ھیچ شـــونكی تر ھاتوون و پاشماوەی زۆریان لنھموو كوردســـتاندا دۆزراوەتوە و بشكن ل پكھاتی نتوەیی و كـــورد و زۆر لكۆینوە، ئم ك دەرخســـتووە، راســـتیییان پیوەنـــدی ھمالینـــی گرنگ

ل نوان ســـۆمریی كۆنكان و ل كی ،یستادا ھكوردەكانی ئدەنووسن:(نابی مژوونووسكان

كرین، بین كـــورد ســـۆمبسۆمرییكان كوردن) ئوەتا رۆژی ٢١/ی ئادار، رۆژی زیندووبوونوەی ھمان سۆمرییكان، عشتاری رۆژی ٣/٢١ی رۆژی ١/ی نورۆزی رۆژەك ل جگ ،ۆی كوردییمئوەك كات رورەســـمی پشـــوازی زیندووبوونوەی لـــ كردنیـــش تمووز لسردەمی سۆمرییكان، ھمان رورەسمی پشوازی كردنی ئمۆی كوردە ل نورۆز، لكۆر ئلشـــمس) بدوع (ماجیـــد وە دەزانین، كموو ئھ):دەنووس ب پیوەندی تمووز خوداوەندی بزنوە ھبوو، چونك شوان بوو، ل كوردستانیش رورەسمكی كۆن ھی، كوردە الدیكان پســـتی بـــزن لبردەكـــن، وەك دابكی كۆن بۆ پشـــوازی رۆژانی بھار)

"ل٤٥".(ھنری زانای شـــونوارناس كفرانكفـــۆرت) ل ســـای (١٩٣٠)دا ل كوردســـتان ئمـــی ب چاوی خۆی دیـــوە، ل لكۆلینوەكیدا مـــووزی لناوی (تقوســـی تب tammuz rituals in)كوردســـتانkurdistan) بـــوی كردۆتـــوە. دەنووس: كوردەكان ئمۆ لسری ســـاڵ و بھار ھمان شت دەكن، ك ســـۆمرییكان ل پشـــوازی تمووزدا دەیانكرد، ئم تقوســـی ،رســـتییمووز پمووزی و تتئگر ب وردی سیری جوگرافیای رووداوەكانی بكین و وەك (شون ل چیرۆكدا) بـــ گرنگی بزانین، ئوا جوگرافیای رووداوی عشتارو جوگرافیایكی لسرەتا تمووز ،دایوتی تشكو ئ شـــاخاویی

ئو كوردســـتانش پە ل چیاو چوونـــ چونكـــ ئشـــكوت، خوارەوە و ژر زەوی تمووز تنیا ،وتدا دەگونجشـــكـــو ئن لكوردســـتانیش پە ل ئشكوتی گـــورەو دوور و درـــژ، ك ھر یكیان جگای سدان و ھزاران وە، چوونتـــدا دەبســـی تك چوون مووز، واتخـــوارەوەی تژرەوەو ژر زەوی، ئگر سیری چ بیكین كـــچیرۆك تـــواوی تمووز چ عشتار و چ خوشككی تمـــووز، ك دەچن خـــوارەوە، ئـــاوەدان، جگایكـــی دەچنـــھرچنـــدە "ژرەوە" بـــ مانای شونی تاریك دت، بم شونكی ئاوەدانـــ و خكی تـــری زۆری تدای، ئم ژـــر زەویی گورەو كخ ل تاریك و ئـــاوەدان و پھر ل ئشكوتكانی كوردستان دەوەشتوە، ئگر ئوەش لبیر نكین، ئگر مـــرۆڤ ئمۆ دە

دوازدە ھزار ســـاك ل گوند و شاردا دەژی، بم بسدان ھزار ساڵ لنو ئشـــكوتدا ژیاوە و

لنو ئشكوتدا چاوی كراوەتوە و تا ئســـتاش پیكی ھر لنو ئشـــكوتدای و تـــا ئســـتاش

ئشـــكوت ل یـــادەوەری مرۆڤدا مرۆڤی تایبت ب نساوەتوە،

كورد.ب كورتـــی، ئگـــر ٢١/ی ئادار رۆژی زیندووبوونـــوەی نورۆزو كۆندا مـــژووی لـــ تمـــووزە پـــش ســـۆمرییكان الی لـــچوون خوارەوەیـــان، وات پش ھـــزارەی پنجـــم و چوارەمـــی پش زاین لنو ســـۆمرییكانی كوردســـتان پیەوكـــراوە، ئوا دەكات مان ٣/٢١ كـــۆ ھمـــئ١/ی نورۆز لـــ الی كوردەكانی مژوو" "سۆمرســـتانی ھمـــان كـــ دەكات كوردســـتانی ئمۆ، ،وەییتژنی نج ۆژەی كمئھنـــدە ھی جژنـــی ژیانوەی تمـــووز جژنكی كشـــتوكای و كان لرییو سۆمپیرۆزی ئاینییسروشتوە وەریانگرتووە، كچی ئمۆ نورۆز الی كورد جژنكی نتوەیی و ل پیـــرۆزی مژوو

وە لكۆن ر لـــوەرگیـــراوە، ھ نزار ســـاڵ پتر ٣/٢١ سا(١٠) ھجژن و ئگر ناوەكشی گۆڕاوە گۆڕاوە، پیرۆزییكـــی ئگر و رۆژەكی ھمان رۆژە و وتكی ھمان وت و ئـــو میللتش، كـــ رایگرتووە و درـــژەی پداوە میللتـــی ،تـــمیلل ھمـــان كورد. پشوو میللتی بردەوامی لســـای"١٨١٢"ی زایینیدا جمس مۆیر ل ئران و ل سروبندی بھار دەنووس"كوردەكان چیرۆكی ر و زووحاكیان بكاوەی ئاســـنگ

ورۆزنامن

ئم جژن كۆن ل كوردستانوە چۆت نو زۆر وت و میللتی تریش، بم ئو میللتی دروستی كردووە ئوە میللتی كوردە، ئو وتش، ك لی دروستكراوە وتی كوردستان، جگ لمش ئم ھر كوردستانییكانن جژنی

نورۆزیان ب دنیادا بو كردۆتوە، ھر ل سۆمرییكانوە بگرە ھتا دەگات ساسانییكان

تمووزو دارودەستی دیاری پشكش ئنانا دەكن

پاشماوەی خانووەكانی گوندی چرمو

ژن جووتیاركی سۆمری

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

13

نواندن پیشـــاندەدا لـــ جژنكدا ك پی دەن"جژنی كورد". ئم كـــوردەش ھمان جژنی جژنی تی كورد بۆ میللمئ ورۆزە كن

حماستوە یادی دەكاتوە". ئمش بـــو مانایـــ نیی ھیچ نورۆز جژنـــی تر میللتكـــی كۆن ژنم جئـــ ،ناكات! بل كوردســـتانوە چۆت نو زۆر وت و میللتی تریش، بم ئو میللتی دروســـتی كردووە ئوە میللتـــی كوردە، ئـــو وتش، كـــ لـــی دروســـتكراوە وتـــی مش ئمل جگ ،كوردســـتانھـــر كوردســـتانییكانن جژنی نورۆزیان ب دنیادا بو كردۆتوە، ھر لـــ ســـۆمرییكانوە بگرە و دەگات ساســـانییكان ھتـــا گیاندویتیان زۆر وتی دوور و

میللتی جیا جیا.نورۆز دوای ھاتنی ئایینی ئیسالم

ســـرەتای ھاتنی ئاینی ئیسالم، سرەتای رووخانی ئیمپراتۆریتی ساســـانییكان بـــوو، كـــ ئو سرەتاوە ل ھر تئیمپراتۆریئردەشـــری دەســـتی لســـر بابـــكان دامزرا و بـــ كورد بوون دامزرا، ئوەتا بقســـی چند ئـــردەوان، مژوونووســـك پاشای فارس ك وەمی داخوازی ئردەشری تازە ئا ھكردووی دایوەو بـــ تووڕەیی و جونوە ل نامیكدا رووی ل ئردەشـــر كرد و وتی:(كوردی لنو رەشمای كوردان گورە بووی، ل سنووری خـــۆت چوویتـــ دەرەوە، مردنی خۆت نزیك كردۆتوە، ك رگای بتۆدا تاجی شاھی بكیت سر و یتك بكیت و خت داگیر بكو

ژر دەستی خۆت).ھر ئم نامیو كورد بوونش وا ل (طبری) دەكات بنووســـ: دەبی كورد پاشایكی زنجیرە حیسابی بۆ بنمای ساسان بكین، ئم بنمایش، ك ل ھۆزی گورەو (شوانكارە_ كورد كۆنی ناسراوی شـــبانكارە)ن و لـــ بنماـــی ناســـراوی ساســـانن، نزیكـــی چوار ســـدو سی ســـاڵ تمنی ئـــم ئیمپراتۆریتی ساســـانیان ك بوو لكراگرت و ی ر پسلگورەترین دەســـتانی جیھان، كـــ زۆر جار دەســـتیان بســـر شاری یۆناندا گرتووە و سنووری یـــان زۆر لـــكتییئیمپراتۆریسنووری ئران و عراق گورەتر و فراوانتر كردووە، چوار سد و سی ،یتو ئیمپراتۆرینی ئمساڵ تپیتی ل پاشـــای لھاتوو، داد پـــروەر و زۆردار و بـــ كك، ل رووی مژووییـــوە، مژووی ئگرچی تـــئیمپراتۆری ئـــم جیھانیی، بـــم كورد ل ھموو نتوەیك زیاتر میراتگری رەوای ئـــو مژووەی، كاركی ئاســـان نیی، ئـــم مژووە لـــ مژووی میللتی خۆمان بكین دەروە یان

ئاگارداری نبین و نیناسین.رووخانی ئم ئیمپراتۆریت لگڵ سرەتای (فتوحاتی) ئیسالم دەستی ،كی ئاساییش كارمكرد، ئپھمـــوو ھزك ســـر ھدەداو ،و دواجار دەروخ ستوور دەبئئیمپراتۆریتی رووخانی قدەری ساســـانیش ل ســـردەمی ھزی وێ لر بمانگفتوحات بوو، ئرووی مژووییوە ھۆی رووخانی و نمتب تـــئیمپراتۆری ئم زە ئیسالمییم ھوتنی ئركســـتازەی بزانین، ئوا دەتوانین لم دوو رســـتیدا كـــۆی بكینوە، كـــ "ئیمپراتۆریتـــی ساســـانی لـــ كۆتایـــی ســـردەمی پیری و نخۆشی خۆیدا بوو" كچی دیارە "ئیسالمیش لسرەتای گنجی و

بھزی دابوو" ھر ل سۆمرەوە، ســـۆمری پش چوون خوارەوە "جژنی ٢١/ی ئادار" سری ھداو تا كۆتایی ساســـانیكانیش ھر بردەوام بوو، ھموو ئو دەوت و دەستی گشـــتگیر بوون یان

ناوچی لـــ ئران و میزۆپۆتامیا و بـــ كـــریری ھو دەوروبـــجۆرـــك و ب شـــوەی خۆی ئم جژنیان یادكردۆتوە، بتایبت كان كردبوویـــان بـــساســـانییجژنكی دەوتی لـــم رۆژەدا،

جگ ل ئاھنگ گانی میللت، میرو حاكم رمیـــش دەبوایف ببۆ خۆیان پیمانی ناوچییكان پاشای ساسانییكان نوێ بكنوە و دیـــاری پشـــكش ب پاشـــا و نوەندە ئاینییكان بكن جا ھر لكۆنوە ھر دەستك حوكمی ،ئایینی بووب ،كوردستانی كردب ،سیاسی بووب ،وەیی بووبتن ،گانیـــان ب ـــی بووبـــخۆماچونك جژنی نـــورۆز جژنكی كۆن و پیـــرۆزی خـــك بووە، رزیان دەســـتكانیش ئـــوا لو جژن گرتـــووە، خۆ ئگر ،بووب خۆماـــی كتدەســـئوا ئـــو جژن زۆرتر بڕزەوە ئاھنگـــی بـــۆ گیـــراوە، جا ئم جژن میللـــی و حكومتیی پاش تی ساسانیان لرووخانی دەس لیفوەتا خوت، ئكـــژن نجئیســـالم (ئیمامی علی) "خوا لی رازی بت"، ك خواردنی تایبتی نـــورۆزی بدیـــاری بـــۆی دنن پاش ئوەی خواردن تایبتكی نورۆز دەخوات لـــ زاری خۆش دێ، (ل خوای خۆی دەپاڕتوە، كیان بكات بموو رۆژخودا ھ ك

نورۆز). لیفخ دەچی، كندە وا پرچھئاھنگـــی نـــورۆزی بـــ چاوی خۆی ندیبت، بكو ھر لری نـــورۆزە خۆشـــكی خواردنھستی ب خۆشـــی نورۆز كرد، لـــ خوا دەپاڕتـــوە، ك ھموو رۆژكیان بكات ب نورۆز، ئمش ئوە دەســـلمنی، كـــ نورۆز

یھ ی، كو پیـــرۆزی كۆنییبھیبووەو توانیویتی خۆی رابگرێ و دانی پدابنرێ، ئگر خلیفی لری تنیـــا ھر موســـلمانان خواردن تایبتییكوە نورۆزی ال

خۆش دت و دوعای ھموو رۆژك نورۆز دەكات، ئوا (بابا تاھیری ھمدانی) وەك سۆفییكی گورە و خواناسكی عاشق و ئیمانداركی یشتنی خۆی برد، رۆژی گگب"یـــار" (خودا)ی خۆی ب خۆشـــی

):دە ،نورۆز دەچورۆژی نـــئگر من بـــۆم بكرێ بتۆ بگم، ئوا ھموو رۆژكم، رۆژی جژنی

نورۆزە).لرە دەبـــ ئوە بزانیـــن، ئوا شـــادی و و خۆشـــی ھیبـــت گورەیی جژنی نـــورۆزە، وای ل ســـۆفییكی ئیماندار كردووە، ك گیشتنی خۆی ب "یار" (خودا) ،نورۆز بچوخۆشی رۆژی نب وەش بۆمـــان دەردەخات، كئـــ ردەمی بابا تاھیریش، كســـلدەكات كۆتایی سدەی چوارەم و سرەتای سدەی پنجمی كۆچی، ھشتا نورۆز ھر رۆژكی خۆش و ،وە دەشكی پیرۆزە و بۆ ئژنجك موسمانك خۆشـــی ب خودا گیشـــتنی خۆی ب خۆشی رۆژی جژنی نـــورۆز بچون، ك ئم پچواندن بۆ كســـكی موسلمان ،یو ئیمانـــدار گرنگی خـــۆی ھ ،نلمبۆ دەس ئمش ئوەمان ك، كبابـــا تاھیر وەك كورد كخۆی لـــ منداییوە ھاوبشـــی لـــ جژنكانی نـــورۆز كردووە و یادەوەری پـــە لدیمن جوان و لبیر نچـــووەكان، ب ھموو ھستكانییوە ھستی ب جوانی و خۆشی و لزەتی نورۆز كردووە و ھمووی ال جوان و پیرۆز بووە، وەك بینینـــی دیمنـــ جوانكان و بیســـتنی ئاوازە خۆشـــكان و بتامكان خواردنـــ خواردنـــی و ھمژینـــی بۆن خۆشـــكان و گیانییكانی بمانا ھســـتكردن

جژنی نورۆز، نك وەكو ئیمام ھـــر تنیا لری تامی خۆشـــی نـــورۆزەوە، تایبتی خواردنی دەكـــرێ نموون ل شـــیعری زۆر ب وە، كنینشـــاعیری كورد بھگورەیی و خۆشی پیرۆزی ئاھنگی ھگوتووە، نورۆزیاندا جژنی بم ل نو نورۆزی شـــاعیراندا كۆتایی ب شیعری داستانی "مم و زین"ی (ئحمدی خانی) دەھنین و شـــاعیرانی نـــورۆز ب خودای

نورۆز دەسپرین.تمووز و عشتار

مم و زینئحمدی خانی شاعیری گورەی كورد، لـــ مم و زینـــدا ل زۆر رووەوە لگڵ تمووز و عشتار پـــك دەچن. ھر ل ســـرەتاوە چیرۆك ل "رۆژی نورۆز ٢١/ئادار" مووز لر تگدەكات، ئدەست پنـــورۆزدا زیندوودەبتوە، ئوا مم و زین لورۆژەدا ئركی ژین و دین تواو دەكن و ھریك بدوای رەگزی برامبردا دەگڕن و ئم ژن خواستن و شووكردنی مم و زین زۆر لپكگیشتنی پیرۆز (زواج مقـــدس) دەچ، ئگـــر ل رۆژی نورۆزدا پاشـــاكان و كاھینكان و ژن پاكیـــزەكان خۆیان دەگۆڕی

و ب ئدای ئركی پكگیشـــتنی پیرۆزەوە خریـــك دەبوون، ئوا (مم و زین)یـــش ب خۆ گۆڕین و بدوای یكتردا گڕان ئم دەكن، مم برگی كچان دەپۆشـــی و زین برگی كـــوڕان، ئم خۆگۆڕینش

زۆر ل خۆ گۆڕینی پاشا و كاھین و ژن ئیماندارەكان دەچ، ك دواتر چیرۆكی (عشـــتار و تمووز)یان برجســـت دەكرد، جگ لوەش ژیانـــی مم دوای ناســـینی زین، ئـــازار و بندكردن و تـــا دواجار ژیانـــی پ مردنیـــش، زۆر لـــ و چوون مووز دەچكارەساتی تخوارەوەی تمووزیش وەك ژیانی نو بندیخانـــ و زیندانی كردنی

.م وایم واوە، كن و تـــرەســـ لم ھئلســـرەتای ھردوو بسرھاتی (تمووز و عشتار) و بسرھاتی (مم و زین)دا دەســـت پدەكات و بسرھات ھردوو كۆتایی ھتا بـــردەوام دەبـــت، ئمـــ ھر ركـــوت نییـــ! كـــ (ئحمدی ،نابكاری ھخانی) شـــاعیر ببك ئم ئنجامی ئو مژووە دوور و درژ و پیرۆزەی عشـــتار ورۆزە، كژنی نمـــووز و جو ت تم وكی ئر تاكیادەوەری ھ ل یوە ھم ئب ،یئامادەیی ھھموو تاكك شاعیر نیی، ھموو خانی) (ئحمدی شـــاعیركیش نیی، خۆ ئگر لـــوەش زیاتر ئحمـــدی خانی بـــ لكدانوەو ھبـــژاردن، ئمی كردب، ئوا خاكـــی تـــری گرنگ و گشـــی داھنانـــی خانیی، ك چیرۆككی كـــۆن و پیـــرۆز و پ كارەســـاتی ھبژاردووە و ل رۆژكی جژن و

مژوویش دەست پدەكات.ئحمدی خانی ھر خۆی جارك پاكیزەی یـــھ ھرچی :ـــدە

:دە داھنانی خۆم. جاركیش ھرچی ھی وەرم گرتووە و كۆم كردۆتوە، لراستیدا ھردووكیانی كـــردووە، واتـــ ھـــم داھنانی خۆیتی و ھم وەریشی گرتووە، بم ھندە ھی ل ھردوو باراندا

خانی ھر داھنرە.لوەی ك لرۆژی جژنی نورۆز

:دەكات دەنووسدەستپدەورا فلك ژ بخت فیرۆز

دیسا كو نوما ژ نوڤا نورۆزلرە خانـــی جژنی نورۆز تنیا ،ژوودا نابینی منامو سان ل كشو بورۆز الی ئرۆژی ن كبل پكھاتی فلكی، ئوە مژوو دروستكردووە، (نورۆز)ی ،نییبك ئوە نورۆزە، ك بشكی دانباوو بردەوام ل پكھاتی فلكیدا، چونك خول و سوڕانی فلك ئوەت ل نووە نورۆزی خســـت برچـــاو و دن، ھـــر و عادەتمای ئر بنســـل بۆی ،كـــی كۆنعادەت كـــ پیرۆزە، خانـــی ئمـــۆژە، رۆژی جژنی نـــورۆز لـــ (شـــھری) خكی مدەنییـــكان ھروەھا و شـــار و لشكری وات (ســـوپاھیان)، عسكریان پكوە پیرۆز دەكات، ب مانایكی تـــر، خانی جژنی

نورۆز ل حكومت و خك پیرۆز ،موانژنی ھج دەكات، چونكئم جژن و سری سا، جژنی منـــداڵ و جوان و پیر و كان لم جژن و سرە ساش كوڕی تازە پگیشتوو و كچی تازە خۆ ناسیو،

ھر یكیان بـــدوای ئویتریان دەگڕن، ب دوای یكتر خواستنی پیرۆز، ك لنو ئم پك گیشتن یكتر خواستنش جووتبوونی و :ب ،یپیرۆز(زەواج مقدس) ھخانی دوای ھزاران ساڵ جاركی

كی تر داستانی پنانداھ ترو بكارەسات و تراجیدیای (تمووز و عشـــتار) لبرگی (مم و زین)دا جژنی ئگـــر دەنووســـتوە، نورۆز ھموو ســـاك ل رۆژی ٣/٢١ دا پیرۆز دەكرتوە، كچی خانی پاش ھزاران ساڵ جاركی تر داســـتانی (تمووز و عشتار) ســـترجدا ب(م و زینمـــ) لـــ م داســـتانكی تر ئدەكات و جارپیـــرۆز دەكاتوە، بـــ: ئگر ل (شتارمووز و عت) داســـتانینـــو ســـۆمرییكان و ل وتی سۆمرستان"سۆمرســـتانی پش سرھدەدات، خوارەوە" چوونئوا داستانی مم و زین ب داھنانی تی كوردستان و لو خانی و لھمـــان جوگرافیـــادا جاركی تر داستانی (تمووز و عشتار) نوێ

دەكاتوە.نورۆز و كاوەو ئژیدەھاك.

(شـــاھنام) بیھۆی كتورۆز بنو (فیـــردۆس)ی شـــاعیر رووداو و سترجكی دەقگرتوو و بژوویم بووە ب م چیرۆكـــكراوە و ئـــراستییك!! دەیان و سدان شیعر و چیـــرۆك و نووســـین و وتاری و دامزراوە لســـر سیاســـی، بردەوامیـــش دادەمـــزرێ! ئرێ لنو مـــژوودا ٢١/ی ئادار /٧٠٠ پـــش زاین ل چییـــوە ھاتووە؟ كاوە چ كســـك؟ ئژیدەھاك چ پادشـــایك؟ ئمان چۆن یكیان گرتووە و ئم جژن و ئم مژووە و ئـــم شـــانازیییان پكھناوە؟ ھرچنـــدە زۆر لكدانـــوە بـــۆ كاوە و ئژیدەھـــاك كراوە، بم ھیچیان ئوەندی دەقی (فیردۆس)ی بـــو نبوونتـــوە و ناوبانگی و وەرنگرتـــووە جماوەریـــان براســـت نزانراون، ئگر ٢١/ی ئادار وەكو ل پشتر باسمانكرد، مژووەكـــی بۆ ســـۆمرییكانی پش چوون خوارەوە دەگڕتوە. لســـرەتای ســـدەی حوتمی پش زاین جاركی تـــر دەمزەرد كراوەتوە، ئـــی (كاوە) چ كس و پاوانك؟ لوەی ك تا ئستا پادشای ب ئستیاگ ئژیدەھاك ماد بندكراوە، ئوە سركوتنی ل ئژیدەھاك بســـر (كورش) سای (٥٥٠) پش زاین بووە، نك (٧٠٠) پش زاین، (٧٠٠)ی پش زاین دەب مژووی سرەتای دامزرانی ئیمپراتۆریتی "مادااب" لســـر وەش، كدەســـتی "دیاكۆ"، بۆ ئئژیدەھاك چۆن پادشایك بووە؟ (حبیبو تابانی) ل كتبی (وحدە ل):قومی كرد و ماد): دا دەنووسھموو ئوەی ك نووسر مبستی خۆیتی خوندوویتییوە زۆرتر یشـــتووە، كگ نجامو ئئ بئژیدەھـــاك پیاوكـــی دپاك و ك بووە) "ل١٨٣" جگنگری خالیمژوونووسان ل ھندێ لوەش ك لھیچ پادشای دەنووسن، كمـــژوودا ئوەندەی "ئســـتیاك" ئژیدەھاك، غـــدری ل نكراوە و راستی لبارەیدا نشوندراوە، ئـــو ئســـتیاگ كورتـــی بـــئژیدەھاك شان سر بمار و زام و خون خۆرە نیی، ك تا ئستا پی ناســـراوە، وات ئســـتیاك پاشـــایكی خۆشویستی (ماد)ەو لـــ رەگزكی تر نیی، ســـای (كورش) بدەســـتی شكانكشی سای (٥٥٠)ی پش زاینیی، نك (٧٠٠) پش زایینی، شـــكانكش

مزنا

رۆو

ن

داستانی مم و زین ب داھنانی خانی و ل وتی كوردستان و ل ھمان جوگرافیادا جاركی تر داستانی (تمووز و عشتار) نوێ دەكاتوە

خواوەند ئقی دەست پشكش ب ئردەشر دەكات

ھندك دانوی بخووزبووی گوندی چرمو

كللسركی مرۆڤی نیاندرتای - شاندەر

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

14

شكانی ئیمپراتۆریتی (ماد)ە، نك (كۆرش) بدەســـتی سركوتن،

بوو، نك (كاوە).باش "كاوە" چ كسك؟

مژوونووسان، ن ل مژووی ماد و كورش ن ل پشتر و ن لدواتر باسی كســـك ناكن، ك ناوی

"كاوە" بت!! ل (مسلشـــئ بدماجیـــد ع)زۆر مئ):دەنووســـ كتبكیدا دەبینیـــن، ك باســـی پاوانكی كورد دەكن ب "كاوە" ناســـراوە، ئوەی ك ئاســـنگر بوو، كاتك بسر ھزی شڕدا سردەكوێ، ئاھنگـــی بھـــار ســـاز دەكات) "ل٧٣"، ئوە "كاوە"ی ئاسنگرە، ھنـــدەی لنـــو زەینـــی عامی خكدا ھی و بووە ب حقیقت، كچـــی لنو مژووی ناوچك و وێ، جگدەستناك گكوردیشدا بلوەی لنو مژوودا "كاوە"یك نیی! ناب كوردیش شـــانازی بو كســـش بكات، ك (ئســـتیاگ) پاشای مادی رووخاندووە، چونكئگر ئم ماد ب كورد دەزانین، نابـــ رووخانكـــی و كســـی رووخنرەك جگای شـــانازیمان وێ شانازی بر بشمانگبن، ئپاشا و سركردەی رابردوومانوە بكین، ئوا كســـانی مژوویی و راستقین ھن، شانازییكشیان بشكی گرنگ، ل شانازییكانی مژووی كورد، بۆ "كاوە"ش ئگر كاوە ئو كســـ ب، ك پاشای ،و بردبنتی مادی لماد دەس كوردە و ن ن و "كاوە"یوا ئئـــ ژوو بم مب ،گای شانازییجشوەیكی تر رگای ئوەمان بۆ خۆشدەكات، ك "كاوەی ئاسنگر"

.دروست بب ل (مسلشـــئ بدماجیـــد ع) دەق ل):یـــدا دەنووســـكبكت كـــ ھاتـــووە، بزمارییكانـــدا خوداوەندكـــی ئاســـن توانوە و ئاگر بناوی (كیبیـــل) ھبووە و ب ئكدی (كیـــرو)ی پدەگوترا، رووناكی دەخســـت وەی، كئـــجگای تاریكـــی و داوی دزەكانی معدەنكانی و ھدەوەشاندەوە (٤٣٥٠) وا لـــدەتوانـــدەوە، ئـــساڵ پش ئمۆ بووە، با ئستا بپرســـین، ك ئگر ئم "كاوە" بۆخۆی (كیبیل)بت، ك زۆر جار ناوی ب شوەی (كابی) و (كابیان)

ھاتووە، "ل٧٨".سیردەكین جگ ل پك چوونی نـــاوی "كاوە" و "كیبیل" كابیل - كابـــی - كافی - كاوی - كاوە لپیشكیدا ھاو پیشـــن "كاوە"ی پاوان ئاســـنگرە، ئاسنگریش ئاگری گش و ل گە!، "كیبیلی"ش خواوەندی ئاسن و توانوەو ئاگرە، ئاســـن توانوە و ئاســـنگریش ھـــر یـــك پیشـــی، ئاگریش جگ ،یـــھ ھردووكیاندا لـــلوەی، ك "كیبیل"ی خوداوەند، خواوەندی ئاگریشـــ ئـــو ناوی خوداوەند بووە، ب ناوی كسك وەی، كنـــاوی "كاوە" وەك ئ بناوی (ناھید، ناھیدە)ش ل ناوی خوداوەند (ئناھنا) كوتووتوە و ئستاش خك ھن بو ناوەوە، وەك ئـــوەش خكانكیش ھن ناویان "كاوە"ی، جگ ل ھموو ئمان ھر ئســـتا ل كوردستان یورە و دیار ھكی گشـــیرەتع

بـــ نـــاوی (كاوانی) كـــ دەكرێ پیوەندیك ل نوان ئم ناواندا ھبـــ و بگڕنوە ســـر یك، ئم وا چاكـــ دان بوە دابنین، ك چیرۆكـــی "كاوە"و ئژیدەھاك چیرۆككی ئفسانی: ئفسانش خاوەنـــی ھزكـــ ب ئاســـانی دەتوان جگۆڕك ب كســـایتی كان بكات، زۆر ئاسایینو زەم تپاشـــا و بب تخوداوەنـــد بب بتوان فســـانر ئگوان. ئپاب ئاسانی كسایتی خۆشویست

و پیاو چاككی وەك ئســـتیاگی پاشای (ماد)ەكان بكات پاشایكی ز، بـــژ و ناحنـــم و خوزائاســـانیش دەتوانـــ خوداوەندی كیبیل خوداوەندی ئاســـن توانوە و ئاگر بكات "كاوە"ی ئاسنگری پاوان و بھنت نو مژوویكی ر دروســـتكراو، چونكبر لسئفســـان لـــ گۆڕینـــی كس و شـــون و نتوە و چین و زەمان و رەگز و ناو و شـــوە و ئاییندا لـــ یركســـ ،دەســـتكراوەیئفســـانی "كاوە"و ئژیدەھاكدا

چند گۆڕینكی كردووە.* گۆڕانی ئستیاگ:

- ئستیاگی ل پاشایكی (ماد)ەوە كردووە ب رەگزكی تر.

- ل پاشـــایكی خۆشویستوە كردوویتی ب زام.

- لـــ مرۆڤكـــی ئاســـاییوە، نخۆشی خســـتووە و دوو ماری

لسر شاندا روواندووە. وە، لكی ئاســـاییمرۆڤ لـــ - ب كردوویتی تمنـــوە رووی

پاشایكی ھزار سایی.* گۆڕانی "كاوە"

- لـــ كیبیلـــی خوداوەنـــدەوەی سۆمرەوە كردوویتی ب مرۆڤ.

كردوویتی خوداوەندییوە ل -ب پاوانكی كورد.

- ل زەمنی (٤٣٥٠) ســـاییوە ش زاینی، وات(٥٥٠) پ تناویھ

(١٨٠٠) ساڵ ھناویت دواوە.ئمانـــ و زۆرو وردەكاری تـــر، ھر بۆی كات مـــژوو دت نو گواستنوەیدا ل دەب ،فسانئجاركی تـــر بۆ نو مـــژوو زۆر

ئاگاداری گۆڕانكان بین.خوندنـــوەی لـــ دواجـــار مژوو، كســـایتییكان و ھۆی دروستبوونی نورۆز دەگین چند ئنجامك، ھرچندە ھبژاردنی ،نیی و مانایب نجامانم ئئئیتر ئم بابت دادەخرێ و گفتوگۆ ھناگرێ، تـــر لكۆینوەی و نا، نخر! بابتكی گرنگی وەكو نورۆز بو پیـــرۆزەی و مژووە دوورو درژ و ئاۆزەی، ك ھیتی زۆر راو بۆچـــوون و لكۆینوە و ئنجامـــی جیا جیا ھدەگرێ، لـــرەوە روو ل پســـپۆڕ و زاناو دســـۆز لكۆلرانی و شـــارەزا دەكم، رای خۆیان چ ب ھاوڕایی و چ ب ھر شوەیكی تر دەرببن و ئم بابت گرنگ و ناسك برەو

ساغكردنوەی دروست ببن.* ئنجامكان:

/٢١ دەكات ورۆز، كـــ١/ی ن -

ی ئادار رۆژی ناســـراوی جژنی نـــورۆزی كـــورد ریشـــكی بۆ سرەتای ســـرھدانی داستانی خوداوەنـــدان عشـــتار و تمووز دەگڕتـــوە، كـــ بـــڕای مـــن زەمنكی، زەمنی كشـــتوكای

.وتشكئ- ١/ی نورۆزی (٧٠٠) پش زایین ئژیدەھـــاك، رووخانـــی رۆژی زووحـــاك نیی، لوە دەچ وەك ئیمپراتۆریتی دامزراندنی رۆژی ماد دانـــدراوە و ئم مژووەش بۆ

پاشـــای ماد (دیاكۆ) دەگڕتوە، "زووحـــاك"، و "كاوە" نـــك واتـــ ســـرەتای ســـرھدانی ئیمپراتۆریتی ماد كراوەت جژن و ئفسان، ك باسی رووخانكی

دەكات.زووحـــاك، ئســـتیاگ، -ئژیدەھـــاك، پاشـــایكی رەگز بابلی و زام و مار لسر شان و كب ،یی نییزار سان ھمتپاشـــایكی مادی خۆشویست و

.ن ئاساییمكی تمرۆڤ- "كاوە"ی ئاسنگر، ل مژوودا كی بسوان كوەك مرۆڤ و پابنمای و بو رۆلـــی، ك بۆی داندراوە نابت كورد بت و زۆرتر كبســـر گۆڕانی، لو نزیك خواوەنـــدی كیبیلـــدا ھاتووە، لخوداوەندی ئاسن تونوە و ئاگر

كراوە ب "كاوە"ی ئاسنگر. كفسانی ئپنی "كاوە" بزەم - ،ش زایین ب(٥٥٠)ی پ لـــ دەبكچی ســـرەتای ئیمپراتۆریتی ،ش زاین نزیك(٧٠٠)ی پ ماد لـــكچی خوداوەندی كیبیل بۆ (٤٣٥٠)

ساڵ پش ئستا دەگڕتوە.- ٢١/ی ئـــادار رۆژی ژیانـــوەی ئایینـــی جژنكـــی تمـــووز سرووشتیی، ك تمنكی بۆ پش مژوو و پـــش چوون خوارەوەی سۆمرییكان دەگڕتوە، وات بۆ ئو رۆژگارەی، ك سۆمرییكان كوردســـتان بوون و ل شتا لھئشـــكوت نھاتبوون دەرەوە و

گوندیان دروست نكردبوو.٢١/ی ئادار و ١/ی نورۆز، وەك جژنكی كـــۆن لگـــڵ مژوودا ناو شـــوەی رو رەسمی گۆڕانی بسردا ھاتووە، ك ل جژنكی وە بووە بییفســـانئایینـــی ئنتوەی و واقیعـــی جژنكـــی كورد، لگڵ ئوەشدا لنو زۆر ژنم جوەی تریش ئتت و نوبشوەی جیا جیا یاد دەكرتوە، ئمش ئاسایی چ سۆمرییكان لسدەی خۆیان ك وتكی فراوان و دەســـتكی زۆریـــان ھبوو، جژنی خۆیان بـــۆ زۆر نتوە و وتی تر بردووە، چ میراتگرەكانیان ب ئوانیش جژنـــی نورۆزیان

دنیادا بوكردۆتوە.- نورۆز جژنك لســـردەمی ســـۆمرییكان یكم جار سری ھـــداوە و ل وتی ســـۆمردا وات تم میللبووە، دواجار ئـــسۆمرییكان بشكن ل پكھاتی كورد و ھر میللتی كوردیش وەك نتوە و ل ھمان وت درژەیان

بـــم جژنـــ داوە و ل جژنكی ئاینی سرووشـــتی كشتوكاییوە كردوویان ب جژنكی نتوەیی.

- ئستا نورۆز جژنكی حلی نتـــوەی كـــوردە و ھـــر خۆی خاوەنییتـــی، لگڵ ئمشـــدا لبر زۆر ھۆ ئستا زۆر نتوەی تریش ئم جژن یاد دەكنوە و ب ھی خۆیانـــی دەزانن، ئمش كاركی ئاســـایی، بم ل رووی مژووییـــوە كورد لـــ ھمووان

زیاتر خاوەنییتی.- ١/ی نـــورۆزی (٧٠٠)ی پـــش ئـــم مـــژووە، مژووی زایین، ژنم جدانی ئرھرەتای سسنیی، بك لم مژووەدا جاركی تر پیرۆز كراوە و تكڵ رووداوكی گرنگـــی نتوەیی كـــراوە، بم دەكرێ لـــ نو مـــژووی كورددا بـــدوای بۆنـــ و رووداوی كۆنتر

و گرنكتردا بگڕیـــن، بۆ ئوەی مـــژووی كـــورد لووە دەســـت پبكات، چونك میللتی كورد لو مژووە كۆنترە، ك بۆی داندراوە.

رۆژی نـــورۆز ١/ی -تمـــووز، زیندووبوونـــوەی ك دەكاتـــ ٢١/ی ئـــادار، رۆژی سری ســـای كوردە و ئم رۆژە سرووشتیی، وەك ئحمدی خانی ب بشـــك ل پكھاتی فلك و زەمانـــی دەزان، لســـردەمی كشتوكای و ل سرووشتوە زۆر ب وردی دەســـت نیشـــان كراوە، (ساڵ و سدە و ھزارە)كی دەكرێ بگـــۆردرێ، بـــم ١/ی نورۆز، ٢١/ی ئادار ھرگیز قابیلی گۆڕان

.نییدواجـــار دەكـــرێ مژوونـــووس و كۆلـــران ســـاڵ و ســـدەو بۆنیكی تر ل مژوودا بدۆزنوە و زانســـتیان بیكن بـــ رووداو و مـــژووی كـــورد، بـــم زۆر ییفسانئ م چیرۆكئ تزەحم زاران ســـاھ وە، كتبســـخـــۆی خزاندۆت نـــو یادەوەری مژووی ھندەی چونك خك، ئفسانیی ل نو رەش خكدا كو خئ ،یرەواجی خۆی ھ و نرخبـــ قینژووی راســـتم ئاسایی كاركی ئمش ناكن، و میللتـــان ھمووی ھـــر بم ت نییش تایبمن و ئوەیش

تنیا ب میللتی كورد.جاركی تر ل كۆتایدا دەگڕموە سر شیعرە نمرەكی پیرەمردی شـــاعیر و دەم: نورۆز رووداوی ھر ســـاك بت و ل ھر جۆرە چیرۆككوە سری ھداب و زۆر وت و میللتـــی تر بھی خۆیانی بزانن و سان ئاھنگی بۆ بگن، ئوا ل راســـتیدا ھیچیـــان ھند میللتی كـــورد بگی مژووییان بدەســـتوە نیی، بۆ سلماندنی بۆی ھـــر ،كـــتییخاوەنداری

ئمی كورد ھموو ســـاكی تازە و ل شـــوی نـــورۆز ھموومان پكوە شیعرە مزنكی شاعیری ـــرد" بورەی كـــورد "پیرەمگـــدەنگ و ئاوازی رەســـن و زواللی نمر كورد، گورەی ھونرمندی (حســـن زیرەك) لسر لوتكی ب و دەشـــتن رزەكان و لچیا بپیتكان و لسر شقام و گۆڕەپانی

كوردستان ھموو ل شـــارەكان، دەنگ ھدەبین و دەین:

ئمرۆژە سای تازەی نورۆزە ھاتوەجژنكی كۆنی كوردە بخۆشی و بھاتوە

* زۆر بپویســـتی نازانـــم لرە ســـرچاوەكان تـــر جاركـــی دووبارە بكمـــوە، چونك لنو و كتـــب نـــاوی نووســـینكدا

نووسرەكانم ھناوە. .....................................................................

تبینی :ماوەیكی زۆرە دەمویســـت شتك لبارەی مژووی نورۆز بنووسم، لبر ســـر پی و دپـــی بۆم پار نورۆزی سای ندەڕەخسا، ل پیوەندییكی كتوپی برایانی رادیۆی (نوا)و، وەمی پرسیاری (مژووی نورۆز و راستی "كاوە" و

"ئژیدەھاك")دا.بكورتـــی رای خۆم بـــۆ برایانی رادیۆی (نوا)و گوگرە برزەكانی دەربی، ئم ســـاڵ ھر ل مانگی ١/ی ٢٠٠٩ بیارمـــدا چیتـــر ئو بابت دوا نخم، رەشنووسكم پاك خریكی كردبـــوو، تـــواو نووسینوەی بووم و بشكی زۆرم تواو كردبـــوو، ك ژمارەی "٩"ی گۆڤاری "رگا"م كوت بر دەست و چاوپكوتنـــك لگـــڵ بڕز (مامۆســـتا دشـــاد عزیز زاموا) كرابـــوو، لـــو چاوپكوتندا، (مامۆستا دشاد) زۆر ب راشكاوی وتوویتـــی: ك جژنـــی نورۆز پیوەندی ب كوردەوە نیی، ھر م نووســـیننـــدە رای من و ئچتواو پچوانی رای (مامۆســـتا دشاد عزیز زاموا) و ھموو ئو برزانی، ك وا بیر دەكنوە، بم ئـــم نووســـینی من وەك وەمك بۆ ئو برزە و ئوانی تـــر ننووســـراوە، ھرچنـــدە خـــۆی وا دەكوتـــوە، بم من نووســـینكی خۆم ب نفســـی وەمدانوەی ئوان ن نووسیوە، بك ب نفســـی ســـلماندنی رایكی خۆم و ل شوەی وتاركی وەییـــدا نووســـیوە، لینكۆل ك ،نووسیوم نووسینكشـــدا نـــورۆز ل ســـرەتادا ل خاكی كوردســـتان و لســـردەمی زۆر زووی سۆمرییكان و ل چیرۆكی تمووز و عشتار سری ھداوە، ھیـــچ نتوەیكیـــش ئوەندەی كـــورد خاوەنی جژنـــی نورۆز نیی، ھر چندە بھۆی تمنی درژی ئـــم جژن، چووەت نو وەی تر، كتـــت و زۆر نزۆر وئمۆ ئوانیش سان ئم جژنی

نورۆزە پیرۆز دەكن.

ورۆزنامن

٢١/ی ئادار و ١/ی نورۆز، وەك جژنكی كۆن لگڵ مژوودا ناو شوەی روڕەسمی گۆڕانی بسردا ھاتووە، ك ل جژنكی ئایینی ئفسانییوە بووە ب جژنكی واقیعی و نتوەی كورد

ونیك بۆ چلكانی سدەی سیمی زایینی دەگڕتوە - روڕەسمی تاج لسرنانی پاشا ئردەشری بابكان

ئنسوونی خوداوەند دایكی تمووز

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

15

ھونریژمارە ٢٥ - ١١٤ - یك شمم ٢٠٠٩/٣/٢٢ی زایینی

درخان دەردەچڵ بگل ریی گشتییكی ھونوكراوەیببسرپرشتی: مسعود ئیبراھیم مال ھمزەmasoud_ibrahim_ar@yahoo.com

ل ركوتی ١٥و٢٠٠٩/٣/١٦ تیپی شـــانۆی شانۆی ساالر ل ھۆلی توار ل سلمانی، ب ئامادە بوونی جماوەر و بینركی زۆری شـــانۆیی، مۆنۆدرامای مینای نمایشـــكرد، كـــ پاوانـــی ســـرەكی ھونرمنـــدی گـــورەی كورد ئحمد ســـاالر بدرژایی زیاتر ل كاتژمرك، عاشـــقانی شانۆی سراسیم و مستكرد، دوای نمایشكش پتـــر بۆ رۆچوون نو كـــون و كلبر و وردەكارییكانی دەقك، ك ھر خۆشی نووسرسیناریســـتی بوو، بـــ دەرفتمان

زانی مامۆستا ئحم ساالر بیدونین:ئا: تیمی بدرخان - سلمانی

* لرەوە دەستپبكین، مینا كی؟ئــــو ســــیمبولی مینــــا، -قوربانیانیــــ، ك من خانمكم كچۆیكــــم وەرگرتــــووە، وەرگرتــــووە، ك ھمــــای ھر ھموویان، مینــــا یادگارەكانی ،یتییسایم كو فالشباگی ئبخۆی دە: گوندەكمان و مینا و خواش پش ھموو شــــتك، ئمان الی من براستی بایخی كورد و كوردەوارین: خاك لگڵ خۆشویستی و لگڵ خوا. ئوەی لو كارەدا گرنگ، كسایتییك دەبینین، ك كوتۆت زیندانكی لھاتووە وای كســــی، تاكــــ ن رابــــردووە و زیاتــــر لســــابیست ســــا، تووشی داتاشین و نامۆ بوون و كۆمك شــــت ھاتووە، لوانش ســــینوەی بیرەوەرییكانی، بم ھندك بیــــرەوەری ھن ھی ســــینوە نیین، ئمــــ مۆنۆدرامایك تا ل ژترین مۆنۆدرامایستا درئ پتر ل ژووی من و مۆنۆدراما، كمكاتژمرك، پنجمین ئزموونی من ل مۆنۆدراما، مۆنۆدراماش ئكتری پرۆفیشــــنالی دەوت، ك توانای بردەوام و راكشانی جمــــاوەری ھبــــت، حزیش دەكــــم ئــــوە بم، ئــــم كارە زیاتر بۆ ئكتركی گنج دەست دەدات، كــــ گوڕوتینكی زۆریان تدای، بم من ویستم پشانی بدەم، ك لســــر شانۆ پیرتی نیی، دەنا من شــــانم ل پیری

چاك گیركردووە. مژبیت بۆ ئن درمر تمامۆستا ھ *و بۆ شـــانۆی كوردی، ئی دیوارەكان؟ تۆ دیـــواری ژوورك ل ژوورەكانی ئو دەیان زیندانت نیشـــانداین، ك ل رابردوودا رۆلكانـــی ئم نتوەی ب دەســـتییوە ناندوویان، زەرووری نیی چۆن كار بۆ شونواروو و مژوو دەكرت، ئاواش كار

لسر ئم دیواران بكین؟- ب، ئوە ھم وەكو ھونر، وەكــــو مژوو، وەكــــو ھردووال ســــیری بكیــــن، ئــــوە ھر ســــیری چۆن ،وانل یكك چاخكانی سردەمی ونیكی درین دەكین، ھی دەھنین، ؟ وەكــــو نووســــینچییــــ كــــ كردەمشدا سمكان، لریندو رۆژگارەك و ھموو الینكانی ســــردەمكی تدا دەبینیتوە، ئمــــ جوانتریــــن تابلۆیــــ بۆ دەربینی ئش و ئازارو ســــتم لكردنی نتوەیكی ستمدیدەی

وەكو كورد.* مامۆستا لنو زیندان بۆ قسكردن، بۆ

پنات بردبووە بر دیوار؟- لبر ئوەی بھۆی داتاشینی بھــــۆی كســــایتییكوە لدت، وای ئشكنجدانییوە

خۆی بدیوار دەبینتوە.* ل دیمنكدا ب یكك ل دیوارەكانت وت، ئم چیی وەكو كیسڵ سری خۆی بردۆتوە ژوورێ، ئم بدەنگی جماوەر

نیی لبرامبر دەست و...؟- نخر، ئم دەتوانین بین، ،ی وایكــــتحا ســــم كئتووشــــی دابان ل خوودی خۆی و قســــكردنی و ب ســــروبرو تووشی (انفصام شخصی) بووە، كۆمك گری دەروونی تووش بووە، چۆن ئوان ب ئینســــان دەبین، دواتر گاتی پبكات، دوایــــی پشــــیمان دەبتــــوە، وات ئم راراییــــ، ھتا جۆرە خرەفاویــــك و شــــپرزەییك و ھتــــا جۆرە شــــتبوونكیش پــــوە دیــــارە، ئم ئــــازار و

ئشكنج دانك، ھتا ھندك جار لــــ شــــوازكی كۆمیدیادا دەبینینوە، كارەسات ئوپڕی گرفتاربوونی مرۆڤك دەبینینوە،

ك نمونیك بۆ نتوەیك.نرگـــز و بارانكـــردن گـــوڵ ئـــدی *

بارانكردنی جماوەر؟- ب، نرگز، رەمزی بھارە لالی پیرۆزیشــــ ،مــــئ الی كورد، من خۆم ل ھموو گوك

زیاتر عشــــقی گوــــی نرگز و وەنوشم، جا جاران دەیان وت: وشی وەنر توانیت دەسكگئو نرگز بكیت ب یكوە، ئوا مرازەكانت الی خــــوا گیرادەبن، ئم یكك لــــ میپیولۆجیای زینو دابرە ئم لكوردیدا، ببۆ خوارەوەی تختی شــــانۆ، گوفرۆشك تمســــیلی ویستم رەم بر جادەكاندا، ئسم لبكشقامك بینی، بناو بازاڕك...ك دەگڕت ب ئۆتۆمبلكاندا، وەكو ھموومان لنو شۆستو قام و بازاڕەكانــــدا، منداشــــبتایبتی فرۆشــــكان، نرگز ل كژی بھاردا دەبینین. ئیدی

،كیشــــمان دانرامییبۆن و ببۆ ئوەی حاســــیكی دیكیان بۆنكردن ھســــتی ،بجوولــــبھــــۆی گوــــ نرگزەكانوە،

باسی بھار دەكات.* ل دیمنكدا مینا ب جلكی سپییوە بالتوە تپـــڕی، ئم مرگ بوو یان

ئاشتی؟- ئمــــ مرگ، ئمــــ جارێ ب بووك نیشــــانی دەدا، جارێ

نیشانی دەدا نماوە.* ئدی دەست لرزۆكك چی بوو؟

- ئوە ل ئنجامی ئشكنجدان وای لھاتووە، زۆر كسمان ھن تا ئستاش شــــونواری ئازارو ئشكنجكانی بسر جستوە

ماوە.* دۆ ك بوو؟

- دۆ، دشاد مریوانی شاعیری گورە بوو، كــــ برادەركی من بــــوو، زیاتر بۆ خۆشویســــتی ،ورەیم شاعیرە گبۆ ناوی ئدــــۆم بكارھنــــاوە، كــــ زۆر شــــاعیرمان بم مرەی چوون و مریوانی، دشاد نڕۆین دوور ر بۆ نموونش ھخــــۆی ناوەك

ل دھۆك ب دشــــادی مۆسیقار دەن: (دلۆی كمان).

* مامۆســـتا لنـــوەی تـــازەو لـــ دوای كۆمك رووداو و شڕی ناوخۆ، بوابوون ب ھندك پرەنسیپ و دیاردە لقبووە، ن دەگاتك كات و شوندھ ت لنانتھلی سوور و مترسییوە، لوانش ئم

شیعرەی مام ھمن:دەمگرێ ئمما ل گرتووخان رقئستوورترملمئدا ئمما لسر داوا رەواكم سوورترم

تـــۆش زۆر بـــ حماســـت و جـــۆش و خرۆشوە شیعرەكت دەگوت، لم بارەیوە

چی دەیت؟- من كاتی خۆی ھمنی مھابادی، و كاتی چاپكرد، ئكدیوان كســــای (١٩٧٤) ل ریزی شۆڕشی ئیلوولدا بووین، سرپرشتكاری و ســــینمایی شۆڕشم ھونری دەكــــرد، دیوانكی بــــۆ ناردم بــــۆ پنجون، لــــوێ لرگای عوســــمان علــــی ھونرمندی وت، ككۆچكردوو دەســــتم كــــئویش ل ریزی شۆڕشدا بوو، و دەمدەســــتم، ئــــ و دایئــــئو كردەوە، پشــــنگایكمان گك ل نووسیبوو، شیعرەم

شون ب فیشك ھمواسیبوو، چوارچوەكی فیشك بوو، الی من شیعركی زۆر جوانو ھمنیش و نیشتیمانپروەر نموونیكی م شــــیعرە رۆمانتیكل نانداھ

شۆرشگانیدا.* ئی ئو پشیلی بۆ دەیمیاواند؟

- ئــــوە موجــــرەد شــــوكی كیان لیردە زمم ك ،تاریكپیدا دەبت، پشیلیك كوك دەڕفن و خاوەن كوەكش دوای كوتووە، وات تنیا بۆ شتك كتواقیعی بــــاری بــــۆ بوو، ھناومتــــوە.. ئگینــــا تنیا توانراوە، كشــــانۆی لبینای ك شــــتكی گوندنیشانانی تیا

بنونین. كان و لـــنـــدیم ـــك لـــكی لـــ *وشـــت كۆمـــك وڕنكردنكانـــدا، ریزكـــرد، ئم وشـــــان مبســــــــــتدار

بوون؟- ئوە دەیویست زەینی خۆی تاقــــی بكاتوە، بــــ دیوارەكان واوە، لت، بزانم زەینم تدەوتووە، دیكی پیتكانی پشدا ئینجــــا گیشــــتۆت گاڤ، ھر رۆژەی كۆمــــك پیت، وەكوو چۆن دەبینین لسرەتاوە ژمارە (١٧٧٧) ئینجا كــــ ئژمــــرێ، وەرزشــــی رۆژان رەنگــــكان، لگــــڵ بیــــرو زەینــــی خــــۆی دەكات، بۆ ئوەی بزانت زەینی ك ئوانــــی، چونك مــــاوە، لبندیخانن و زۆر دەمننوە، وەرزش بتوانــــن دەدن ھــــوڵ بكن و خۆیــــان رابنن، خۆیان رۆژان وە، چونكنوشــــیاربك

بیریان دەستوە.* خـــۆت نووســـری مۆنۆدراماك بوویت،

وتت مرۆڤ ناڕوخ؟-ب، من لــــ ھموو كاتكدا بــــوام بــــ ســــروەری مرۆڤ ،یو كائینمرۆڤ ئــــ ،یــــھك جگرەوەی نییــــ و ھرگیز جگرەوەشــــی نابت ل ھموو دنیادا ھتا دنیــــا ھبت، قت

جگرەوەشی نابت. مۆنۆدراماكــــ ،وەیــــدوا پرســــیار ئ *لنو چواردیــــوار و كۆمك یادەوەریتــــاڵ و شـــــــــــیرین.. ژووركــــی تاریك لودیــــو ئــــی و... وڕنكـــــــردن و

دیوارەكان؟- ئــــم بــــ ئاگایــــ لمدیوی شــــتك بم دیوارەكانــــوە، ھی، وەك فیكر، چۆن دەین فیكــــر، وەكوو ســــوكراتیش ل ر لی بكــــناوبانگوتــــارە بمرگیدا دەت: فیكری ناكوژرت، فیكر ژەھرخواردی ناكرت، فیكر دەمنــــت، ھتاوەكــــوو جواد ســــلیمی گورە پیكرتاشــــی عراقــــی بناوبانــــگ، خاوەنی دیواربنــــدی ئازادی، ســــاك پشبركیكی ل بشــــداریكرد جیھانیدا بناوی "بند"ی، پلی ئویش ھنا، بدەست دووەمی ھاتبوو، سرەكی ل سرووی

دیوارەكانوە دەردەچت.* مامۆســـتا پت وای بدرخان دەنگكی

جیاوازە؟دەنگكی میشــــھ بدرخان -

توانیویتــــی و جیــــاوازە ھاوتابوونكــــی زۆری الینكان بــــكات، مبســــتم لــــ الینی چژ بخشــــین، چ وەكوو فیكر ،یدیك الینكانــــی وەكوو چ رۆژنامگری وەك ھواكان و ئدەب و ھونرو...جگ لوەش ھتا شوازی دەرھنانی یاخود چاپدەكرت، پی كرەستكانی

.یندی خۆی ھتمتایبھروەھا بدرخان بۆنكی تایبتی خۆی ھیــــ، ك بیادگاری ئو پیــــاوە مــــردە گورەی، ك بۆ ئم بردی بناغی رۆژناموانی

دانا.

ژووی من و مۆنۆدراما، كم ل ژترین مۆنۆدرامایستا درد ساالر: مینا تا ئحمئپتر ل كاتژمرك، پنجمین ئزموونی من ل مۆنۆدراما

بدرخان ھمیش دەنگكی جیاوازە و توانیویتی ھاوتابوونكی زۆری الینكان بكات، كانی دیكنچ وەكوو فیكر چ وەكوو الی ،خشینژ بنی چالی ستم لبم

شون ب فیشك ھمواسیبوو، چوارچوەكی فیشك بوو، الی من شیعركی زۆر جوانو ھمنیش و نیشتیمانپروەر نموونیكی م شــــیعرە رۆمانتیكل نانداھ

- ئــــوە موجــــرەد شــــوكی كیان لیردە زمم ك ،تاریكپیدا دەبت، پشیلیك كوك دەڕفن و خاوەن كوەكش دوای كوتووە، وات تنیا بۆ شتك كتواقیعی بــــاری بــــۆ بوو، ھناومتــــوە.. ئگینــــا تنیا توانراوە، كشــــانۆی لبینای ك شــــتكی گوندنیشانانی تیا

كان و لـــنـــدیم ـــك لـــكی لـــ *وشـــت كۆمـــك وڕنكردنكانـــدا، ریزكـــرد، ئم وشـــــان مبســــــــــتدار

- ئوە دەیویست زەینی خۆی تاقــــی بكاتوە، بــــ دیوارەكان واوە، لت، بزانم زەینم تدەوتووە، دیكی پیتكانی پشدا ئینجــــا گیشــــتۆت گاڤ، ھر رۆژەی كۆمــــك پیت، وەكوو چۆن دەبینین لسرەتاوە ژمارە ) ئینجا وەرزشــــی رۆژان رەنگــــكان، لگــــڵ بیــــرو زەینــــی خــــۆی دەكات، بۆ ئوەی بزانت زەینی ك ئوانــــی، چونك مــــاوە، لبندیخانن و زۆر دەمننوە، وەرزش بتوانــــن دەدن ھــــوڵ بكن و خۆیــــان رابنن، خۆیان رۆژان وە، چونكنوشــــیاربك

* خـــۆت نووســـری مۆنۆدراماك بوویت،

-ب، من لــــ ھموو كاتكدا بــــوام بــــ ســــروەری مرۆڤ ،یو كائینمرۆڤ ئــــ ،یــــھبــــوام بــــ ســــروەری مرۆڤ ،یو كائینمرۆڤ ئــــ ،یــــھبــــوام بــــ ســــروەری مرۆڤ

ك جگرەوەی نییــــ و ھرگیز جگرەوەشــــی نابت ل ھموو دنیادا ھتا دنیــــا ھبت، قت

مۆنۆدراماكــــ ،وەیــــدوا پرســــیار ئ *لنو چواردیــــوار و كۆمك یادەوەریتــــاڵ و شـــــــــــیرین.. ژووركــــی تاریك لودیــــو ئــــی و... وڕنكـــــــردن و

- ئــــم بــــ ئاگایــــ لمدیوی شــــتك بم دیوارەكانــــوە، ھی، وەك فیكر، چۆن دەین فیكــــر، وەكوو ســــوكراتیش ل ر لی بكــــناوبانگوتــــارە بمرگیدا دەت: فیكری ناكوژرت، فیكر ژەھرخواردی ناكرت، فیكر دەمنــــت، ھتاوەكــــوو جواد ســــلیمی گورە پیكرتاشــــی عراقــــی بناوبانــــگ، خاوەنی دیواربنــــدی ئازادی، ســــاك پشبركیكی ل بشــــداریكرد جیھانیدا بناوی "بند"ی، پلی ئویش ھنا، بدەست دووەمی ھاتبوو، سرەكی ل سرووی

* مامۆســـتا پت وای بدرخان دەنگكی

دەنگكی میشــــھ بدرخان -

توانیویتــــی و جیــــاوازە ھاوتابوونكــــی زۆری الینكان بــــكات، مبســــتم لــــ الینی چژ بخشــــین، چ وەكوو فیكر ،یدیك الینكانــــی وەكوو چ رۆژنامگری وەك ھواكان و ،یدیك الینكانــــی وەكوو چ رۆژنامگری وەك ھواكان و ،یدیك الینكانــــی وەكوو چ

ئدەب و ھونرو...جگ لوەش ھتا شوازی دەرھنانی یاخود چاپدەكرت، پی كرەستكانی

ھروەھا بدرخان بۆنكی تایبتی خۆی ھیــــ، ك بیادگاری ئو پیــــاوە مــــردە گورەی، ك بۆ ئم بردی بناغی رۆژناموانی

ژووی من و مۆنۆدراما، كم ل ژترین مۆنۆدرامایستا درد ساالر: مینا تا ئحمئ

لـــرۆژی ئـــازادی ھولردا دوو ھونرمندی شھید لیادكران راپرین ئـــو وەرچرخان گورەو مژووییـــ بـــوو ژیانـــی ھمـــوو تاككی كـــوردی گۆڕی و ل ژیانكی برەو و چوساوەییدا ژردەستیی ژیانكی ئازاد و سربخۆ پلكشی كردن، گومانیش لـــوەدا نیی لو رۆژەدا و بۆ ئو ئازادبوون، ئمی كورد چندیـــن قوربانیمان داو ھر ئـــو قوربانییانشـــ ئمۆیان بۆ دروست كردووین، لگڵ ھموو ئو شھیدانشـــدا ئمی ھولری دوو ھونرمندی بـــ توانامان ھبوون و رۆژەدا بوونوە لداخزۆر ب كـــقوربانـــی و خونی پاكـــی خۆیان كردە قوربانـــی راپڕیـــن و ئازادی خكی ھولـــر، ئوانیش ھردوو ھونرمندی نمر و ھمیش لیاد جوھر باپیر و نوزاد مستفا بوون،

یـــوانل كـــئســــــــــتا ئو زۆركـــس ە نـــد م ر ن ھوشھیدانی ھر

.یاد كردبلخۆیتی جـــی شـــی ستخۆ ە دناوەنـــدی لـــی لـــر و ھی و ا كخـــر رھونرمندانـــی ن ســـتا د ر كو

یـــن، كـــر بكولـــزگای ھو پار ك و بریســـل وە بۆ ٣ ســـائبردەوامـــی ل ٣/١١دا فســـتیڤای ھولـــر ئنجامـــدەدەن و چندین چاالكی قشـــنگ نمایـــش دەكن، بم جی خۆیتی لو رۆژەدا وەك چۆن پارســـاڵ رز ل چندین ژنی ج دیـــار ل راپڕیـــن ختكران، ئاوا ئو دوو ھونرمندانش لیاد بكرابایوە، یادیـــان و نكرابـــان دەموێ بپرســـم جگ لوەی كس ،یاد نییی لندانـــرمو ھونئـــئاخۆ دەب ك بزان خزان و ماڵ و مندای ئو ھونرمندان چی دەكن ند ئاوڕیان لریكی چین؟ تا چو خدراوەتوە، چیان بۆ كراوە، دەموێ لـــرەوە بم ھیوادارم ل ســـانی ندانرمو ھونداھاتـــوو بیـــر لـــ ن، چونككریـــاد نوە و لتبكرخونی ئوان ل رگایكی وا ئاسان نرۆیشتووە وا ب ســـانایی ل یاد

بكرن.گرنگیش نیی تنیا ل بۆنو یادەكاندا ندانـــرمو ھونســـوكاری ئـــك ویستپ بكو بســـربكرنوە، بدرتوەو لـــ جدییـــان ئـــاوڕی مووچیكی تایبتیان بدرت، وەك ھونرمندان یكتـــی جاران چۆن تایبتیان مووچیكی سلمانی لدەدای ھاوسری ھونرمند جوھر

باپیر.

پشیمانی ھونرمند لدوای سركوتن

ســـیرە لم وتدا بشكی زۆری ھونرمندانـــی كورد تـــا لكارك بشدار دەبن ل ســـرەتادا ئوەندە باس ل باشـــی كارەك دەكن پیاو ســـری لی ســـووڕدەمن، كچی دوای ئـــوەی كارەك نمایش دەكرێ تیا ســـركوتنی ندەكرمھون و بدەســـت دن، ب ئوەی شـــرم وە دەكانی خۆی بكاتـــقســـ لپشیمانم ك لو كارە بشداربووم، جا لبر ھر ھۆیك ب، حزدەكم بم ئـــو جۆرە كارانـــ زۆر عیب و شـــوورەیی، ك پشـــیمانی ئی بۆ ل ســـرەتادا بشـــداریت كرد، ك بشداریشـــت كرد پشـــیمانیت ،خۆبایی بوونزانی یا لمانای نبگومان ئو قســـیش تنھا ئو ھونرمندان دەیكن ك بیر لكاری ھونری ناكنوە بقد ئوەی بیر ل برژەوەندی تایبـــت و گیرفان پكـــردن و بازرگانی كردن ب ھونر دەكنـــوە، نـــك كاری ھونری و داھنان، ئوە نام یكك پشیمان ب ل كارك بۆ ئوەی كاری باشتر یند ھرمھون یریشم سبكا، بپشیمان نیی لوەی ل سیدییكانی شیمانچی پك ،شداردەببازاڕ ب ك لكی ب كی درامی كـــكار لكارە ھرە باش كوردییكان دادەنرێ

لڕووی تكنیك ل كوردستان.ئیتـــر دەخوازم بس بـــ ئو جۆرە قســـان، با كاركردن ب بیركردنوە ب، نك بۆ پارە وەرگرتن و گیرفان

پكردن.

پرۆفیشناڵ

مسعود ئیبراھیم

ھونرمندی گورە ئحمد ساالر لكاتی نمایشی شانۆگری (مینا)

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

16

ھونـــر

دوای ئوەی شانۆگری ھاروون ك ل دەقی ھاروون رەشیدی موكری وەرگیرابوو ل شاری ھولر و ســـلمانی و چند شارۆچكیكی تر نمایشكرا و بیاریش ل چندین شونی دیك نمایـــش بكرێ، ب پویســـتمانزانی

سبارەت بو كارە میسری بدونین..ئا: تیمی بدرخان - سلمانی

* بۆچی ھاروونكی موكری؟- بگومان زۆر دەمك ئو ھاڕونم الی ھر ل سرەتای چاپكردنی، دەیخونیتوە، تۆ ھر وەنییئھستدەكی ســــرەتا ل یعنی ئگر ئــــو جیھانــــ وەكو خۆی مۆی ئمی بۆ ئی بكــــجبجل كوردستان زۆر قورس، ئوەی راســــتیش ب لــــو ماوەی خۆم حزم كرد كاركی شانۆیی بكم، و دەقاننیش الی ئــــدەگم بــــدەوەســــتم، من حزم ل دنیایكی

ترە لرووی دەقوە.* ئی چۆن بیارتدا ئو دنیایی كاركردن

بگۆڕی؟تــــر جاركــــی ئــــوەی دوای -دەقكــــم وەكو مامــــ كردنكی وەی راست بندەوە، ئتازە خوزۆر سرنجی دیمنی شقاوەكان راكشام، لگڵ ئوەشدا دیمنی قارون و ھارون، یانی تنانت ئو دوو دیمن ســــرنجیان راكشام، دەچتوە ئوە یعنی ھستمكرد ســــر ئو دنیایی خۆم ل دەقدا بڕاستی بگڕم، بدوایدا ئگر كرییموو شانۆگمدا ھوزۆر ھ نو دوو دیمنھا كار لم، تالببكم، بم ك دەیخونیتوە وردە وردە ھســــتدەكی نخر دیمنی دیك ھیــــ تقریبن وەكو ئوان جوانــــ، ئیتر لــــ دەوری ئو ٤٠ دیمنــــی موكری نووســــیویتی نزیكی ٨ دیمنم ل ھبژاردووە.

*بۆچی تنھا ئو ٨ دیمن؟- ھستدەكم ئو ٨ دیمن نزیك بوو لــــ دنیای بیــــر و بۆچوونی خۆمــــوە، نزیك بــــوو ل دنیای فانتازیای ئیشموە، دەتوانم ئو

فنتازیایی خۆم دەموێ بیكم.* بۆچی ئو دەق ك شانۆییشــــ ئامادەت كردەوە، ئایا دەقك پویســــتی بو ئامادە

كردن ھبوو؟- ب پویستی پ بوو، من بۆ خۆشــــم دەق خۆم ئامادەی نكم م، چونكدا بكناتوانم ئیشــــی ت ك بر چ دنیایھ رە لو نووسئیا لھر چ وتك ب، ك دەقك دەنووس زەمن و كات و شونی خۆی ھی بــــۆ دەقك، بگومان ئو بو ھست و بیروبۆچوونی خۆی بینووس، ك من دم جاركی دیك ئیشی تیا دەكموە، منیش بپی ھســــت و بۆچوون و دنیای خۆم شتی ل ھدەبژرم و شتی شــــبینی بكم، یانی پالدەب لئمۆ ل دنیای شــــانۆدا تنانت نی لك دیمكانی شكسپیر نئیشالبراوە، كسایتیشی ل البراوە، یانی دنیای تازەی ئمۆ ئوەی تۆ ل دەقكی كاملدا لوانی ٤ الپڕە ھســــتت بزون و بتوێ ئیشی وەیتو بابی، جا منیش لتیابك ئامادەم كــــردووە، بۆ نموون كلگڵ "عاتیق و ناتیق"دا لگڵ كۆمك شــــتی ترا وەك شویت و ڤیاگــــا، ئمان من ھســــتدەكم دنیای ئمۆم، من ناتوانم ناوە "و ناتیق كانی "عاتیقخسییش و دەستكارییم دەتوانم بنم، بب

تكھكشی بكم.* دەــــی دیمنی شــــقاوەكان و قارون و ھــــاڕون زۆر ســــرنجیان راكشــــام، كچــــی ئم ل شــــانۆگرییكدا بینیمان كورســــی دەست و تاك زۆر جوان پناس كرا، ئو

جیاوازیی چۆن؟- نا بمبــــوورە، مــــن ئگر ئو لــــ ،بــــن ی دیكــــنانــــدیمئامادەكردنمدا ئو دوو دیمنم وا یانی رخۆشكر ندەكرد، ئیبراز بوو، بــــۆ نموون تــــۆ دوو جۆر جۆرك ،یــــھ بیركردنــــوەت بیركردنــــوەی خكــــی ســــادەو گشتیت ھی، جۆرێ بیركردنوەت ل شــــانۆدا بــــۆ خونــــرە، بۆ نموون كــــم كس ھیــــ لوە تبگا ب قارون دانیشــــ، ئستا تۆ قارونــــی من ھارونــــم، دەنا نــــا نكی، یانی كــــم كس ھی لو رســــت بپلیت بگا، بم رســــتكی دیك ك باســــی "حپسۆزانی "ق ت دەكا بدەسئوە ھموو كــــس لی تدەگا، ل یانی موفارەقكمان، وەیئئامادەكردن و ئیشی تكنیكی زمان

و دەست و دەق، ك تۆ دەستكاری .وەیی ئدەك

* لــــ ئامادەكردنــــی ھــــاروون تــــا چنــــد كســــایتی خــــۆت لناو كارەكــــ توزیف

كردبوو؟- ل ھۆكــــوە ك دیت ژوورێ ر لھ ،یــــمــــن ئامادەبوونم ھ وە تا دەگاتكو ســــتیان دەرپ ،یمن ئامادەییم ھ ر شانۆكسكالوسكانیش، پشتی دەگات تا یانــــی من لــــ ھموو ئیشــــكی خۆمــــدا ئامادەبوونم ھی، بم ئامادەبوونكــــی ون بــــوو، نك ئامادەبوونكی جســــتیی، یانی بم ئو كســــایتیی جوان من نخر، دەبینمــــوە، لوە خۆم م لی دەیكو ســــینۆگرافیایلــــئیشكانمدا بردەوام ئامادەبوونی

.خۆمی تیای* ئامانجــــت چیبــــوو لــــ بكارنھنانــــی ئافــــرەت، لــــ برامبــــر ئوەدا ســــتیانت

بكارھنابوو؟- بمبــــوورە، ئــــو توەرەی وام لدەكا كۆم شــــت بم، یانی خكی ئم زۆر بداخوە لوەش گڕێ لــــ رۆژنام و شــــت ئیش دەكن و شــــت دەنووسن بم ھر نخوندەواری نخونــــدەوارن، ئوەنا ك دەزانــــ ژمارەی پاس ژمارەی دەزان یان بخونتوە، وە، لــــتــــنكان بخومۆبایلــــ ،مالــــی نازانوەی جندنــــخوبۆ نموونــــ من لــــ یكك لو نیــــاز خوندمــــوە رۆژنامانــــمیسری دە حوســــن بدوعشــــانۆی گڕاندۆتوە بۆ شست و حفتاكان، ك تۆ خوندنوەت نب، نزانی لم جیھان گورە و غریب ك پی دەن دنیای شانۆ، تۆ ئوەلیاتی ئو ئیشــــ نزانی چۆن دەوری شتی لسر بنووسی، من ئیشــــكی تجریبی دەكم بۆم كســــایتییكان ھمــــوو یھبكم ئافــــرەت ك پیــــاون، بۆم ھی ھمووشــــیان بكم ب پیاو ك ئافرەتن، بۆم ھی ھموویان بكم ب: پیر، گنج، بب ئوەی دەقك پویست بكا یان پویست نكا، بم دەب ئو خوندنوەی مھ بۆ ســــینۆگرافیای خــــۆم كدەب بــــ شــــوەیكی ئكادیمی و زانســــتی ب، یانــــی ك من ئو كسایتییم ھناوە، من دەموێ بتۆ بــــم لگمكدا زۆر نزیك من ل مــــدا، چونكگوە لبم نم، چونكك داتدەبموو ساتھتۆ لھموو ساتكدا دەچیوە الی ل كرپرسر بگك، ئرپرسبفرمانگت نب، ل ماوە ئوە باوكت، ھموو ساتك دەگڕیوە بــــۆ الی، لبرئــــوە من ناموێ بیت نــــاو دنیای خیای منوە، دەموێ بردەوام لو ئیشــــی من دابیت، دابری لبرئوەی بیر و كابرایرێ ئی ئوە و بیتكچی دەكا، خۆ ئــــوە پیاوە رۆی مخۆ ئ ئافرەتی بینیوە، باشــــ وە موكرییین ئئاشــــكرا دەی ببۆن ل ھۆك لی بپرسن، یانی نو دیمھممان بۆ ئر فگئ مئ وە نییھممان بۆ ئــــف ،بــــنموكری لناو ھۆك دانیشتووە، بداخوە ئوە كشمان ك دراما دەكی تووشی كش دەبی، بگومان لگڵ ئوانی شــــت دەنووسن، ھــــروا لگیان شــــانۆ دەكی تووش دەبــــی، لبرئوەی خۆی نیی و خوندەوارییكــــی جوانی

نخوندەوارە.* ھــــر لــــو بابتــــی باســــتكرد، نیــــاز عبدوــــ پیوای تۆ ھــــی لوەی ئو ،وە سۆزانییما تی درەنگ بچئافرەت

تۆ چی دەی؟- من ھقــــی ئوم نیی، بم من بگشتی باسی دەكم، چونك ئو دە ئگــــر من وا رۆیشــــتموە ماوە، ب بوای من ئو تا ئستا ل بالیفی حفتا و شســــتكانا پچراوەتــــوە، بــــۆ نموون ئو تنــــاگا جــــارێ ئو دەقــــ ناوی ھاروون، من باســــی ســــردەمی ئوموی دەكــــم، دموە ترحی ئو ســــردەم دەكم، دادە گیان تۆ برا و باوك و كســــوكارت ری پداوی بیت ھۆك سیری ئو شــــانۆگرییی من بكــــی، ری پداوی مكیاج بكی، ری پداوی می، ئڵ من بكگی دیــــدار لب ســــتییربو س و دنیا جوانئجوانمان ھی، تۆ بۆ دی ب دوو دری وا لخۆتــــی ئاۆز دەكی،

ئوەی ك دەــــم خوندنوەمان نییــــ، مبســــتم ئوەیــــ، من حزدەكم بو خانمش و ئوانی شارەزای ئو دنیایی ئم نین، ن كی ١٩٩٣دا چیمســــا من لــــتاكــــ ئافــــرەت بوو لگــــڵ "٦" ھونرمندی شوەكاری پیاو چووە یا، كمانیا و ئیتارەنسا و ئفچیمن ھاتوە من لیم نپرســــی لگڵ ئواندا چووبوویت ئیتایا و فرەنســــا چیت دەكــــرد، یانی ئو رســــتی بۆ ئم مانان نك ھر عیب، شــــوورەیی باســــی بكین، بم بداخوە من شــــتی وا دەخونمــــوە و زۆر بالمــــوە

سیربوو. كی ھاروون دەنووســــشــــپ موكــــری ل *مــــن تنیا الین سكســــییكانی ھاروونم وەرگرتــــووە، تــــۆ ك كارت لــــو دەق كرد چنــــد باگراونــــدت ھبوو لســــر مژووی

سردەمی ھاروون؟- لرە كشك لنوان موكری و بۆ نموون ،یھ ژووەی كو مئموكری بۆ خۆی ئــــازادە، موكری كوردك خوندنوەی بۆ مژووی عرەب و ئــــو كات ئاوای، بم كۆمك منیش موكریدا، لگڵ ســــرچاوە ھیــــ دەبــــ پیــــدا بچموە بزانم چۆن، لبرئوەی ھاوتبابین ل كۆمك شــــتدا، بگومان من ك دەچم مرجعیات دەخونمــــوە، تماشــــا دەكــــم یحیای برمكی زۆر ل ھاروون خراپترە، ھاروون كۆمك شتی باشی بۆ خۆی ھی، ئم بپی ئوەی ل مژووەكدا نووسراوە، بم بشــــوەیكی گشــــتی وەرە مژووی ئیسالم بخونوە ئوەی ك عرەب سرپرشــــتی كردووە،

.وە جوانتر نابھیچ ل* پتوانییــــ عــــرەب ھــــردەم دینیان بۆ

برژەوەندی خۆیان بكارھناوە؟ ردەم، بــــۆ نموونك ھــــنــــ - ،الم نییر زاددا ســــســــل دەنابــــ وەمی ســــالم بدەیتوە، ،ربوەی نــــان بخوا و ترئبلشــــتیان كۆمك باوەڕك یانی ھناوەتوە تنھا ل برژەوەندی خۆیایتــــی، ئــــوە نموونیكی بچكۆلیــــ، بــــ بــــوای ئایت ل یو ســــورەتی زۆرجــــوان ھلبــــر جوانییكی قورئانــــدا، عــــرەب نیوراوە خــــۆی ل بدا و شــــیكاتوە، وەكــــو ئوانــــی

ئســــتا ل مزگوتكانی سعودیا و مغریــــب و تونس و جزائیر و تا دەگات ئوروپا و الی خۆشمان ھی، كۆمك شت دەردەكن و دەیكن كتبك و بوی دەكنوە ،ینی بوە وتــــاری ھئــــ دەب یك شــــتی جوان ھم كۆمب ل رە نــــادا، چونكقــــخۆی ل

.رژەوەندیان نییب* دوای ئوەی رۆی قارونت ب ھونرمند وە گوایوكرایخشی، وا بلیل" بھا خت"تۆ بۆ ئوەت لــــ كۆتایی تمنیدا تھا

خلیل ســــووك بكی، ئو مونافســــیی نوان ھونرمندان بۆ؟

،یھ یھ كسخۆی موناف -ھندێ جار لسر بنمای كاریش نییــــ، من ئوەی تھــــا خلیلم

نبیستۆتوە.* بم ئو شت ل یكك ل رۆژنامكان

بوكرایوە؟- جا ئگر ئم باس ل ھی رۆژنامنــــووس بكین، ئه قوڕم ھوشــــت باوكڕۆ، بســــر، زۆرە، بم من برپرســــی قسی ب كوردســــتان ھمــــوو خۆمــــم ھونرمند و نــــا ھونرمندەوە، غیرەیان ھونرمندانــــی بــــو لــــ تھا خلیل دەكــــرد، غیرەی شخســــی لدوای رەشی پۆلیس كابرای ئــــم دەگووت بمنیــــان مردبــــوو زیندووت كــــردەوە، وتم ب من برپرسی قسی خۆمم، چونك من بنم دای ك زیندووی ھارووندا شانۆگری ل كموە، تحدای نوەیك ب كاملی دەكم ئو نوەی ئســــتا ئــــو لش و الرەی مام تھــــای پوەب، ئو عتایی مامــــ تھای ھب، من جاركی دیك مامــــ تھام لگڵ قھار مســــتفا ھنایــــوە لناو شــــانۆگری ھارووندا تا جاركی دیك بیانكموە ب گنج، ببنوە ب ٢٠ سای، بنوە سر شانۆ و

بوەستن.* چند ئو پیامی تۆیان گیاند؟

- یقینــــت ھبــــ، ھندجــــار نك ئوەی من ویستووم بكو یانی ،كردوویان بزیادیشــــوە بتایبتی مام تھا بزیادیشوە، ئم ئو شــــانۆگرییمان شارەو مش ئھا پت اوە، مامشار گدەچووە ســــر تختی شــــانۆ و تاقیدەكردەوە، خۆی شونكانی لو تمندا، بۆی دەم تحدای كاملی ك م بــــدەك وەیو نئــــئامادەیی و بخشینكی وەكو ئوی ھب، بم بداخوە نازانم تنھا دەموێ بزانم چ سوودك دەكا لو

دران و لكودا سوودمندە.* دوای ئــــو ھمــــوو درامایان بۆ كاركی شانۆییت كرد، ویست بیسلمنی دەرھنركی شانۆییشــــی یان ھــــر حزكی خۆت بوو بۆ شانۆ، ك كارەكشت جیا ل شانۆیكانی تر

ل زۆربی كوردستان نمایش كرا؟- كاری درامــــای تلفزیۆنی من ھر ل ســــرەتای ئیشكانموە

ك ھاتوومت ئو بوارەوە ئیشی خولــــك ٥،٦،٧ كــــردووە وام بووە، كورت ئیشــــم كردووە، تا ٣٠،٣٢ ئق، من لو بوارەدا من ئارەزوومنــــدم، بــــم ل بواری شانۆدا من تایبتمندم، ئگر بۆم بشــــت دەم شانۆی كوردی دوای ٢٠ سای دیك ناتوان دیڤز دیڤزێ بكاتوە، ك ٨،٩ ســــاڵ لموبر بووە، لگڵ ئوەشدا من بردەوام دەم بردەوام ل ھموو كارەكانم تلفزیۆنی درامای ب پشیمانم

من لبرئوەی شانۆشــــوە، و ھزم تیای، خۆم ب شون خۆما خۆم، تازەبوونوەی بۆ دەگڕم لبرئــــوەی ھیچ ئیشــــك الی ناوەســــتم، ك باســــی دیڤز دیڤز دەكم و دەم ٢٠ ســــای دیكش، مبستم ئوەی من بدواداچوونی جووی شــــانۆی كوردی خۆمان

دەكم.* دەــــی بدواداچوونی جووی شــــانۆی كــــوردی دەكــــم، كوایــــ چند ئــــاگاداری

جووی شانۆی ل شارەكانی كوردستان؟- تۆ لوەگــــڕێ زروفك ھبوو تایبتی ب نبوو، ھاتووچۆمان بۆ كركــــووك و ئوانــــ، بم دنیاكــــ ئــــوە دوای وردە وردە كی تــــر گــــۆڕا، بۆیوەیشــــب ،بدواداچوونــــم ھب ویســــتپ م كر بكولھ م من چــــی لبموتابعی تلفزیــــۆن دەكم و ھمــــوو رۆژ رۆژنامكانم بۆ دێ، نایخونموە بن لفالن ھۆڵ فالن تاقیكردنوەی ،یھ شانۆگری ئیشــــی ئوە ،یھ خوندكاران مــــن نیی، ئگر كاتــــم ھب بۆ پیمانگای خوندكارەكانــــی نا، دەكن، ئیــــش ھونرەجوانكان تبعــــن زۆر پــــ خۆشــــحام، ھرچند ئوە خوندكارە و تزە و ئیشــــی خۆیتی، ھندجاریش مخۆشــــپ بھ دەرفتم ئگر

بچم.* بم لپاڵ ئوەشدا پارساڵ ل ھولر ١٣ تا ١٤ ئیش نمایشكرا و ریكالمكی یكجار باشیشــــی بۆ كــــرا، تۆ چند لــــو كارانت

بینی؟ كی زۆر كراوەیری دنیایشانۆگ - من ك بۆ نموون ،و شاراوە نییدم دەیخونموە، بمن دەن فالن شــــانۆگری دەرھنانی فالن، من ئو ناوە ناناسم، من بدوای كاری ئواندا دەچم وەكو فكر لگیان كۆدەبموە، شــــانۆ نــــوەی تیا ل مخۆشمن پ بۆ نموون ،نییكاك بخونموە ئیشك رۆژنام ستبزۆرم م ،نباح دەریبھسبزانم كاك ســــباح گیشت كوێ، ئیشــــك دەخونموە كاك وەلید دەریھناوە، زۆرم مبستم بزانم وەلید دوای ئو گشتی ھاتوە و یشــــتی دنیا گوزایو فدوای ئ وەی راســــت بئ كــــوێ، چونكدەش ناوی دیك ھب من نیناسم كاری زۆر جوان دەكا، بم الی من واندواداچوونی كاری ئزەرورە ببكم. ئو ناوانشی ك نایانناسم و ئیش دەكن ســــبی رۆژ خۆیان ر منا كسن برز دەكخۆیان ف

ئیشكانیان ببینم.* جیا لوەی ھونرمندان ئاگاداری كاری ــــت داوە لونــــد ھكتــــر نیــــن، تۆ چیكارەكانت ھونرمندانی ھموو كوردســــتان بشــــداری پ بكــــی، لوكاتی كشــــی

فۆنتیكت دەب؟- من ئگر نموونیكی میسرت بۆ بنموە، میســــر كــــ دەیوێ بشــــداری ب ھندێ ھونرمندی عرەب بــــكا، رۆكان جیای، بۆ كرۆ كت دەداترۆ ك نمووندیــــار بــــ دەبــــ فۆنتیككت بــــ، ئوە لھجــــی میســــری یكك لــــ مرجكانیان ك زۆر بــــاش ئاگاداریانم، بــــم ئگر كسایتییك كسایتییكی زۆر سرەتایی ب پت دە تۆ ئازادی ،ی خۆت نواندن بككتیكفۆن بوەكو ئاخر ئیش ك ل میســــر كرا

بھجت جبوری ب زمانی عراقی قسی دەكرد، بم وەرە سیری ئكترە ســــورییكان بك بشدار ،یرجیان ھمیســــردا مدەبن ل

.كانیان فراوانرۆ چونكبداخوە من باســــی خۆم دەكم، من ك رۆم داوە ب ھونرمندانی داوەتكــــی وام نــــر، رۆولھ

...بكی زۆری ھپانتایی* بۆ؟

- بۆ نموونــــ بین ئو ئكترە ل یــــكــــی ھالی مــــن پانتاییئیشــــك، ئوە دەگڕتوە باری دارایی ل ئیشــــدا، ئو ئكترەم رم بدەن كپاســــ ،رەیی لماشــــونیا و لكاتی خــــۆی ئامادە دەبــــ، الی ئم ئــــو دنیایی دەمانوێ دروستی كین ك كاری دەزگاكان، من ناتوانم ئكترك لــــ ھولر بنم و ل ســــلمانی پاس داینم ٣ مانگ مســــروفی بكشــــم، لبرئوەی پانتاییكی بدەم ل ئیشك، جا ئوە ئگر ل ســــلمانی بۆم جبج بكرێ،

.كشك وەینم، ئو ببۆچی ئ* دوای ھاروون دەست ب كاركردن ل رەزاو

رەمزان دەكیت یان كاری تر دەكی؟.زاندوای ھاروون رەزا و رەم -

* دوای ئــــوەی ھاروونــــت ھنــــا ھولر، و شارەت چۆن بینی، لكی ئشوازی خپ

كاتكدا باس ل قیرانی شانۆ دەكرێ؟- مــــن ل ھۆكش لــــ رۆژانی نمایشــــك باســــمكرد، پشوازی ھمان ھولــــر شــــاری خكی پشــــوازی بــــوو ك ســــانی تر لمان دەكرا، لرەشــــی پۆلیس و تابلۆكی "١"ی شــــوبات، یانی ھمان ئوەبوو ب زیادیشــــوە، یری پكی ســــكاك ئازاد شــــتگوتــــم: گوتــــی ئم قــــت قاتی سرەوەی میدیا ناكینوە، تنھا بۆ گۆرانی و شت، دوای ٣،٤ ساڵ ئــــوە یكمجارە قاتی ســــرەوە بكینــــوە، لبرئوەی شــــون نبوو ل خوارەوە، بگومان ئوە شتكی زۆر دخۆشكرە نك ھر بۆمن بۆ ھموو ستافك و شاری نــــیوە دەگریــــش، ئــــولھبینری ھولر تۆ ئیشــــی جادی برێ بزان بینــــر ھی یان نا، بم تۆ ئگر ھاتی ھندێ ئیشی .زار دەبت بالوەكیت بۆ كرد، ل

* چیتر لسر ھارون دەی؟- لگــــڵ رز و خۆشویســــتیم بــــۆ ھمــــوو ئــــو رۆژنامان و سرنووسرەكانیان، تكام وای ئو پیامنرانی ك دن چاوپكوتن دەكــــن وریا لگــــڵ ئممانان بن، نچن ل خۆیانوە در بن ھــــم بۆ خۆیان خــــراپ ب، ھم ،مر ئوە ستوخراپیش بكبیانی ئمــــ زەرورە، ئســــتا من تناگم كــــ یك دیدارك لگڵ ،كوە رۆژناممن دەكا و دەیبات ری نییرنووسس یم رۆژنامئبیخونتوە، پی ب دادە گیان لم درە چــــۆن وادەی، یا ئم ،ب تی، دەی خۆیرە دد ،یو ھژمارەی من الی ئ باشــــ رەوە، بمن بكك لئكیدت كاكتۆ ئم دەت وتووە، بالسر من ،من وتووم م بوێ، دەكنیانی تۆزێ ب خۆیــــان بچنوە، نام تۆزــــك خونــــدەوار بن، بم تۆزك بچنــــوە بخۆیان، ڕوومان بش لمــــوەی ئبۆئــــ ین، كاكنسا نرووی كدەست ببم رۆژگارە خك تلفۆن دەكا دەین ئیشمان ھی، ھر لبر ئو كشان، قاروون و ھاروونیش جــــارێ بردەوامــــن، كركووك و رواندزمــــان ماوە، ھر چ شــــار و م كوردســــتانك لیشــــارۆچكئامادەب پانتاییكمان پ پیشاندا، ئم ئامادەین بچین لوێ نمایشی

بكین بۆیان.* رات لسر بدرخان..

- من ســــم ل بدرخان ئمۆ و دون نیی، سم ل بدرخان لو كاتی ل سلمانی بوون برامبر وەزارەتی رۆشنبیری ل شوقیكی بچــــووك بــــوون، یانی مــــن لو كاتوە تا ئستا ھاوتباین لگڵ بدرخانــــدا، بدرخــــان ھنگاوی زۆر گورەی ناوە، یانی تماشــــا ل پل ،قاھیرەی ل پی لدەكلندەن، لپ ل ئمانیای، یانی كۆدەكاتوە، بۆ جوانت رووداوی ،تی تیایرپرسیاریكانی بتبابشــــت نا بیانی گلو كشی رەكاندا كموو دھ ل ،ربسلدەیخونیوە دە ئوە لســــر برپرســــیاریتی خــــۆی بومان كردۆتوە، با رۆژنامكانی تریش ھیچی ت ،دەچ ن، چی توابكناچ، بكــــو جوانكارییك بۆ رۆژنامك، ھندێ شــــت ھی با

وەكو ئوە بكن قی چییكا.

ھاڕون رەشید ل دید و نووسینی موكری بۆ ئامادەكردن و دەرھنانی حوسن میسری

حوسن میسری: قاروون و ھاروونیش جارێ بردەوامن

حوسین میسری

دیمنك ل شانۆگری ھاروون رەشید

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

17

ھولر...بیانیان پنھانترە ل نھنیكانی داھاتووبیانیان سبركی سیحراوی پخش دەكات

تا چاوی بكات...دەڕوات...دەڕواتھر ل سراب دەچت

دەنیش كی لونمیانیان...شبدۆپكانی ل دان دانی مرواریملی حۆریكانی فیردەوس دەكا

ك دەپۆشرگر...نیوەڕۆیان بولھبویقار...

وەكو بۆینباغكی ھادی چاوشلی...نك دەپرژترع

ئی شش ھزار ساڵ لموبرەل بھشت بۆیان دزیوە

ھولر...ئواران پیاسیكبنو كۆنكانی رابردووەی خۆیدا دەكات و

فۆرماتی زاكیرەی خۆی دەكاتوەبای خیاڵ لكدەدا و ئندشــــی بــــۆ ھموو الیك

دەفێچاو ب ھموو گونجكانی (بازاڕ) دەگێ

ھولر...كۆمك ھناسی بجماوی سای نۆھت و حوت بوو

ل (باتا) ســــۆراخی جوانكی خون قدیفیی پشدەری دەكرد

ئو دەسكالم بووتا ھولر وەك حرفكی پپوولیی

ناوقد باریكی زانكۆ ببینمھولر...بھــــاران ریشــــكی تنكی ســــوز ســــوز

دەھلتوە...نی نورانی خۆی دەنوتا بھ

ھولر...بھاران عشق لگڵ تبیعتدا دەكات وماچ ل لوی سروشتوە دەدزێ

نھنیكانی ب كزە بایكی (شمار) دەسپرێھولر...ل بھاران ل خوكی قوودا رادەپڕێ

ی چیا دەبمالندەست ل ھاران كبعشقی سرھدان لكللی دەدا

تــــكملم گرمــــای ھمــــوو ھولر...ھاوینــــان قرچاوەكانی

م گۆی زەوییئل نوان پنجكانی و لپی دەستی قتیس دەكات وباوەشنی تازە بووك و زاوای سربانكانی پدەكات

ھولر...پایــــزان لگڵ گی وەریوی بردەم ھوتلی ھورەمان و

لتك داھۆی بجماوی موسا عنتر ولژر رەحمی نیقابی كسك و سۆر...ھولر غریب

غریب!یوێ رۆژێ ھنینی بۆ...رۆژانی پایزی ئح

ر رووت و قووتولپایزان ھتنیا ئای ئاوارەكان دایدەپۆشت!

وەكو شــــاركی شاعیر...ھر ل ســــیمای دەم و چاوی حم عومر عوسمان دەكا.

شاركی ژەنڕاڵ بخم...كۆماندۆ ب ژمارەی شڕەكانلیوا...ب قازی بازاڕی سرشانی یوزباشیكان!

شش ھزار ساڵ...ل فنر و سیحری قاڵ!شش ھزار ساڵ...لتوتم و جاویدانی

رپسوە لری مانھوون زار ساڵ...لش ھشخنی ب ربوار و گڕۆك، دەومند ب برائت

پ ب دپاكی...ھولر...پایزان...لــــ پلكی وەریوی رۆح ناوی خۆی

دەنووستوەزەرد دەچتوە...ب چشنی ئاوزی حیای روومتی

حورمت!ھولر...زستانان....

گرمایكی لخۆی دادەچۆڕێ وسرما ل دامنی سفین و پیرماموە دەدزێ

چند ساڵ جارك..

كفنكی سپی سپی لبردەكاومحموود زامدار عیسا ئاسا

ب پك شڕاب ل یانی نووسرانوەرۆحی زیندوو بوونوەی ببردا دەھنتوە

ھولر...زســــتانان بارانكی ل شڕابكی جاویدانی دەچت

جاویــــدان وەكو گۆرانییكانی مشــــكۆ، حیرانكانی رەسوڵ گردی

جاویدان وەكو شیعرە فۆرم گرانكانی ئنوەر مسیفیھولر...زستان...

ك خۆی لسرما، ل عیشق ئیختیفا دەكادەچتوە نو الپڕە روو زەردەكانی كتبكی

نو باوەشی (ئیبن مستوفی)وپیاسیك ب كۆنكانی مژووی خۆیدا دەكات

شدەكی خۆی ھوێ رۆژتی ئنجك بۆ گئاھدەست بكمری قوە دەگرێئاه...ق...پیركی چ گنجی!!

ھولر...زستانانوە دەبینی قكسپی ریش تی خۆی لنجگ

ھولر...زستانخۆشویستی لگڵ دەریای ناوەڕاستدا دەكات

دەریای ناوەراستیش چۆتوە قاوغی بوەفایی ولم چند سای دواییدا

كم عتر پرژنی دەكاھولر...ئستاش گوێ قوغی

ایممما حناو سین (مبوور دزیق) و ھاوارەكانیفیكئستاش گوێ قوغی

رەیندەفمو پیرە شیانیانی ئی بفیكك شو لتك كركووك دەنووست و

بیانیانیش زوو ل باوەشــــی ئودا غوســــلی ل خۆی دەردەكرد

زناكا پیربوون بناسر...حولھ:ك بكچ سارەت ناكا بوە جشنمو تب

"ب رووت بوونوەت گنج دەبموە!""ب بینینی ممك...دەبموە عاشقی چیا"

منارەش...خۆی و ھگبیكی پ ل نھنی ســــدەكانی رابردوو

خۆی و متارەیكی پ لسرابخــــۆی و پریاســــكیكی كۆنی ســــردەمی ســــوتان

موزەفرەدین كوكبریچاو باشقان لگڵ قدا دەكات و

...ریكوا خھدی...ھدی...بۆی الر دەبتوە و

كنۆشی بۆ دەبا!!ھولر...ك شوان خوی لدەزڕێ.

درە شیعركی جاھید دەتوە:"بیانی ماچی لوم كرد، گوتی رۆژووت شكا جاھید"ستاكئ ژنبۆمن ج وتی، لگوتم تۆ مانگی دەرك

ھولر...ك شوان خوی لدەزڕێ...ھابكانی شزاكیرەی تیژ وەكو گۆرانیی

وەكو گۆرانییكانی حاجی عبدو دەفژەنوەكو گۆرانییكانی حیدەرە كچڵ

پیاسیك ب گڕەكی جولكاندا دەكاتھولری...لوانلو ل موحیبت!!

وەكو موحیبتی تحسین مچكۆ...بۆ ئدیبانوەكو موحیبتی پیرباڵ و مستفا پژار بۆ شیعری

وەكو موحیبتی جوھر باپیر بۆ ھونروەكو موحیبتی رەمزی نافیع بۆ نازیت و ھیتلر

وەكو موحیبتی ھیاســــ شت و حسن پنجاوپنج بۆ برد

ئی ھولر...تۆ و گۆڕە غریبكانی شــــخ معروف و ئیمام ئحمد و چراغ

ك دەبووی پیاوكی سوریالی و ل ئاونی تابلۆیكی گلری ئربلالدا خۆت دەبینی

ك قژی یادەكانتی دەھۆنیوەیادك...بۆ ئوێ رۆژی

حوكمكانی رەشــــادە فندی و...مدرەســــكی مال فندی

یادك...بۆ پاستۆنكی دەستی خیرو عبدولكریمھولر...شوان خوی لدەزڕێ...

حزین...حزین...برچاو تاریكگژەنی یادك ھناسی تنگ دەكا

ھوركی رەش پلی دەگرێ بۆ بردەم نادی ئازادیعروف ببینبدولخالق متا ع

ك چۆن چاوەڕی پاسی مرگ دەكاھولر...زۆرجاران تۆیان دیوە...!

توشــــووبرەیكی پ ل برائــــت بووی ب كۆڵ ئبو سباحوە

تا تعجیل و خانقاو سعدووناوە و گرەكی عارەبان و گۆم پیس

لتك ریكالمی سینماوە برائت پرژن بكی...ھولر...ل بالكۆنی شیعرەكانی جمیل رەنجبرەوە

بدەنگ...بدەنــــگ دەیوانی دەشــــتی كاكی ب كاكی شھید بوون

شارك...ئاشنا ب شھادەت!!شارك...بردەوام كاژ فدەدا

ھولر.. قوباد ئاسا ك عشقی ژن دەبت ھر لخۆیوە وڕن دەكا!!.

"تائستا جسارەت ناكی ب دەستگیران شرمنكت بی:

"!رزەیلزترین بوومھمكت برەی ملھولر.. راسپاردەكانی خۆی ب حیران دەسپرێ..

تا ماچ ھفیوەكان بنووستوەو چرپ نھنییكانی عشق

ل قفزی تۆماركدا سندم بكا یكی ھممان نوزەیر.. شولھ

ھید دەچنوزەی دایكی ش ر لھھولر.. یكشــــممان یــــادی یكم ئاگــــری نورۆز

دەكاتوە ك بر ل گردی یارە ل ھناوی قت و

بر ل پیرەمرد سلیم سیدۆك دەیكردەوە یكی ھممان رەنگر.. دووشولھ

ھر ل رەنگی وەنوشیی بر ل خۆرئاوابوون دەكا ھولر.. سشــــممان ل دەروازەی قتوە چاوەكانی

ل بافێ دەدەن !!...ناوی خۆی ببینو ھكانی نموو عاشقتا ھ یی ھكی باوكانممان سیفاتر.. چوارشولھ

ھموو غریبكانی دنوایی دەكاتوەو سرخوك لگڵ پپوولكانی زانكۆ

نكان دەشكناوخۆیی شب ل ..!!یبرانی ھرقممان سنجشر.. پولھ وە.. دوژمنانی دەبینھیدەكانییچاوی شل

كچۆن ل گۆڕەپانی برەنگاریدا چۆكیان داداوە ھولر.. جومعان غوسل لخۆی دەردەكات

ھولر.. چاوی تیژە.. ل تاریكایی نیوەشوانیشدا ھموو مسیجی عاشقان دەبینت

ك پۆستچییكانی كۆڕەك و ئاسیا دەیانگینن...!!

ستور دەبڵ ھگژوان ل ر.. كولھ رخۆش دەبكی باران سپب

ك لسر شۆستی یادەكانا ھدەخزت دەكوتوە سر شقامی مندای...!

لالیربڕی ئكی زیندووی شتحار.. شایولھبچاوی خۆی داریوش پاشــــاو ئسكندەری مكدۆنی

دیوە ھولر.. ئگر یاداشتنامی خۆی بنووستوە

كۆمك ل كوڕەكانی ئستای خائین دەردەچن!! ھولر.. ئگر یاداشتنامی خۆی بنووستوە

گی شڕ دادەگیرستوەو براكان لیكتری دەچنوە سربان!

ھولر.. ئگر یاداشتنامی خۆی بنووستوە شووشی تالرەكانی دەشك و

فۆكخان دادەخرێ و دەگڕتوە سدەكانی ناوەڕاست

ھولری شایتحاڵ...! شایتحاكی زیندووی دادگای خیانت!!..

ھولر.. ك دەنوێ. نكك رایدەچرزەیلدەرگادانی بووم ی لقت

ھولر.. لگڵ ئۆغركردنی ھر ئازیزكیدا الفیتیكی رەش ل سینگی قتوە دەدا

ھولر.. بیادی مندای خۆیبــــازی خیای.. بۆ باخچی گكنــــد و غاباتی كوڕان

ھدەدا كان دەبینعشووقم

ك لبن ھر درەختكدا چتركی ئوین.. سبری لكردوون

..ت دەبیندارا شك مل لنو بتك شرابدا دەكات و

چۆتوە دنیای تئموول* * *

"معــــرووف چیاوك"بــــ تشــــی دەســــتی، ژانكــــی سرلنوێ

یادەوەری بــــرەی ھتا پرچی"موقیف"دەھۆنتــــوە. رەنگینتر ب

لبن چاویلكی دیقتــــی.. دەڕوانت دەفتری مژووی ھوست و

سر بادەدا.. ب ویقاركی ھولری دە: لرە.. لو ھولرە.. چاك بكو بیدە دەم ئاو! چوون تأریخ و سحافی ئھلی عوامیش ب ئدەبن

چیاووكی بوویت پش ئوەی ھاشمی ھبن ك زەوی تاپۆی عوســــمانلی و .. قۆچانی رەشی بختی

مئلدەست ئوان بوو..

یكم جانتای پارزەری.. موختارە فندی كردییوە یكم.. برگری ل حق و.. ئبجدییتی ماف پارزی

بۆ شار ھنایكم مۆری شایتمانی.. برگری بوو ل قكی!

بدــــی شــــاش ئتوو نووســــیت.. ھولــــرە خاكی گوھرە!

ئاوی میریی بقوربان.. ھر ھمان ئاوی كوسرە!! "گكند".. ئی قۆرتی پ رازو نیازی عاشق

چرپی چند عاشق لگوتدا.. ئرشیف كرا.. ماچــــی چنــــد دوبــــر.. لــــ لــــواری دارەكانتــــا..

ھواسراوە. چند دی ب بختت بینی.. چند ھناســــی ساردی

دابان ھولــــر. چند عشــــقی تداب.. لــــ گكند مۆری

لدراوە! دەفتری ماچی ھموومان.. پیاسی جووتی ھموومان

ئاسواری لوێ ماوە! گكند.. ئی مامانی عشق و خۆشویستی!

!ت نابیستكی نوشقوای عن كسك ..كوانشھتا دون گریان ئتكی ھناست بوو

ك ئواران.. رەوە باداری سفورت دەكوتنبر.. رژنی رقی ئاوی ئاگری ریش پتكان!

تۆ دەست خوشككت نبوو دنواییت بداتوە! ھتا دون.. شــــرمت دەكرد تا نازی خۆشــــت بیان

كی! ك كــــۆڕی گرمی ئــــاوەزت.. بیاننامــــی رەنگكانی

نوخوازی بخش دەكرد دەست خوشككت رێ نكوت...الیكت ل بكاتوە!

نواژەنی وات ھات رێ.. دوو حرفی بۆ جوانیت نوت بیب گنــــدە دیرۆك ناوتی برد.. ب گوفكی شــــیعر و

چیرۆك ناوزەندتی كرد! ..باخچ ختی خۆت ... كاموی بنیوە ش ر ... لولھ

چكی تڕی بۆ ناردیكام دارســــتان... شــــۆڕەبیی حزكــــی خونی... بۆ

رواندی!كام شــــاعیر... ل فرھنگی وشــــی شــــیرین... بۆ

موجاملشدوو رستی... دپاك وەك خۆتی بۆ نووسییوە؟!

ل نسی شانازییكی تۆدا... كاروانسراپشوویاندا... جو جامووش ھاتن و چوون!

كام ربوار بۆ یادكت... رووی زیكركی بحقی تۆی رامووسییوە؟!

ارـــ

تــو

كلچریدرخان دەردەچڵ بگل كی رووناكبیریی گشتییوكراوەیب

ستافی كلچری بدرخان:awrahman2000@yahoo.com :عروفەحمان مبدولع

سعدول نووری، جوھر شخانیب ھاوكاری راوژكاری رووناكبیریی دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان:

د.ھیمداد حوسنژمارە ٤٦ - ١١٤، یك شمم ٢٠٠٩/٣/٢٢ی زایینی

ئكادیمی و زانستییكانیش بخۆكوتنچاپ و بوكردنوی كتب بسر چندین توەر دەكرت، پۆلن جیاجیادا بابتی و بوار و تبكانن، ھكادیمییرە ئش نووسوانلل ھموو دنیاش، نووسرە ئكادیمییكان، رۆشنبیری ناوەندی و بــوار ل بتایبتی نووسرانن ئــو زانكۆكاندا، زانستی و ل و خۆیان بازنكی ل ھر زۆربــیــان بواری ئكادیمی رووت كار و نووسینكانیان بوكردۆتوە، وەك پیش و ناوكی ناوەندی و برھمیان رۆشنبیری و گشتی نناسراون پویستییكی ل ھندكیان تنانت ،نییزانستی و خواستی زانكۆ زیاتر كاركی دیكیان روئیای و دنیابینی و ئیزاف و نكردووە ناكوت، وەبرچاو دانریش و نووسر نووسرانی سر ل قسم من زیاتر لرەدا كوردە، بم ئمش بسر گشت نووسرە زۆر ئگرچی ناسپت، ئكادیمییكاندا بزەقی ل پانتاییكی برھدا و ناتندروست و شۆك تووشی مرۆڤ و پدەكرت ھستی پچوانوە ب بم دەكــات، سرسوڕمان ھندكی دیكیان قمك و كسكی چاالك ئــودا، بــوارەكــی ل ئگر بتوانان، و ل ئــوی بابتكانی و نووسین و كتب كموكورییكی و بۆشایی رەنگ وەالنین، زۆر كوردی كتبخانی و پشوە تب زۆر

ك بت، ــر ھــژارت ــوە لگلك ــ ل ئستاش ــا تو سرچاوە بابت و بوار نیی و خونری ژدەرمان ــا بۆ ــن كــــورد دەبــــــت پ دیك زمانانی كتبخانی پاڵ ل ھرچندە ببات، چكرەكردنی ئو ناوانش ــ ــران_ب ــ ــــاردەی وەرگ دیكمو و ناساغلمی گشت كورییكانییوە_ ئگرچی و فراوان زۆر بشوەیكی ل ئاستی پویستدا نبت، كگۆم ریــكــخــ ـــم ب

ب ژیاندا الینكانی و بــوار تــواوی لئم رواشھ و بشلقت زانستییكانیشوە ۆپد گلكۆمكی ھر برفراوانش دەریا ئاوەكانوە پیدابووە، دەشن برینی ھزار میل ل یكم میلوە دەست پدەكات، بگومان براییكی و ھنگاوەكانی سرەتاش سخت قوربانیدانی و ماندووبوون و ــرن دژوارت و ب زۆر وانئ دیــارە وا ،رەكگ زیاتری دگرمی و رۆحی ھستكردن ب برپرسیارتی و بناغدانر دەبن و بر داوەتــ شانیان

سرقاف و پشنگ.

عبدولەحمان معروف

بئسپایی

بشك ل قسیدەی قنفیك بۆ ھولرشیعری ھاوبشی سركوت رەسوڵ-عیسا حوسن (٢٠٠٨/١٢/١٦ - ٢٠٠٩/٣/١٦)

عیسا حوسنسركوت رەسول

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

18

ھبتـــ لـــدوای راپڕین دنیای نووســـین و كتبیش، وەك تواوی بوار و بابتكانی دیكی ژیان ئاۆزی و گۆڕان و ئاراستی جیاو دنیابینی تازەی بخۆوە بینی، نـــوەی تازە لدایكبوو، ئازادی بیروڕاو نمانی سانسۆر و پش پگرتن و تاســـ خنكاندن تا رادەیك سریان ھداو ب لشـــاو رۆژنامو كتـــب و بوكراوە چاپ و بوكرانوە.. تنانت ئستا سر شۆستو بن دیوارەكانیش دەڕۆســـتیان ناین و باوەشیان بۆ ناكنوە.. خریك كتب و نووسین قودسیتی خۆیان لدەست بدەن، كس كس ناخونتوە. تاك و ترا ون بدوای رووداوو بابت و كتبی باش و خمی نووســـین و رۆشنبیرییوە. ژیانی ســـت بخشـــیوە! ھب ناوەدا پم پخـــۆی لبرپرسیارتی نووسین و ئركی پیرۆزی كتب و رەنگ تایو پشم دیاردەو كدەكات.. ئ وشلرەو لوێ زۆرجار و چندین كس باسی لوە كردبت، بم پموای ئستا دیاردەك زۆر زەق ش، لمئ ڕی، بۆیوپئ یشتۆتوەو گبۆت مان باشـــوە، پدرخانری بلچری كمینب تواناو بمی بك قك و كۆمند دەنگچســـلیقو خاوەن بۆچوونی جیاواز بدوای یك بدونین و بزانین خوندنوەو ھسنگاندن و

لكدانوەیان چیی؟ ئا: عبدولەحمان معروفئمــــش روانینــــی شــــاعیرو نووســــر جلیل

عباسىو خالید عوسمانی نووسرە:جلیل عباســـی: نك كس كس ،م وایكو من پوە، بتنناخوناخونینوە، خۆمان خۆشـــمان مبستم ل كوردە، ئم ل خودی داباوین، تووشی خودتی خۆمان پاشگردانییك بووین ل پیڤا، ل بواری نووســـیندا، لـــ بواری رۆشـــنبیریدا، ك سری ل خودی خۆشـــمان تكداوە، راســـت سر ك پقامو شـــ موو شۆســـتھبووە ل كتـــب و رۆژنام و گۆڤار و ب ھزاران شـــتی بوكراوەمان ھی، لمال و لوال وای لھاتووە، دەرفتـــی ئوەت نییـــ، تنانت چاویشیان پدا بگی و بیانبینیت، بیانخونیتوە، ئـــوەی چ جـــا ئوەش كـــ دەخونیتوە، دەبینی نـــك چژكـــت پنابخشـــت و ھر ل ئاســـتی خون و تركردنی تۆدا نیی، كـــ دەگڕیت ب دوای شتكیشـــدا بیخونیتوە، یاخوود شتك سرنجی چاوت رادەكشت، نك ئو حزو ئارەزووە تر ناكات، وات مزاریشت دەكات، ئكو ببھمان پاشگردانی، راست نمانی تووندوتیژ چاودری و سانســـۆر دیكتاتۆرانـــ بگرەوبـــردەی و نماوە و نمانیشـــی باش، بم ئمـــ تووشـــی ئاۆزكارییك و بسروبرییكیشـــی كردوویـــن، تـــۆ ناكرێ ب نووســـینكی كرچ و كاڵ ناوی خۆت بنیت نووســـر، بناوی بابتكی زۆر ســـرەتایی ناوی خۆت بنیت رۆژنامنووس، تنانت بۆی رۆژنامو گۆڤاریش بیش بنووسیت، كیت و كتدەربكزۆر شونی نشیاو ھن، براستی دەم نشیاو، داكۆكی لسر ئم دەربینم دەكموە، ئستا لری ھندك پیوەندی و برادەرایتی و خزمایتی و حزبایتی و چندین شـــتی دیكش، كـــ بداخوە الی ئمـــ زۆر زۆرن و بۆتـــ پوەر بۆ بوكردنوە، ئم بۆی تووشـــی ســـرگردانی و سرلشـــواوی لنـــاو بۆخۆمـــان ھاتوویـــن، كناوەندە رۆشـــنبیریی خۆمان لھیـــچ پوەركمان نمـــاوە، ھیچ ،نیی پرینسیپكمان و بنمایك بۆ جوانكردنی ئـــو ربازە و ئو شوازە، ك من شـــتك دەنووسم ،من نووسیوم شت نیی م شتئئوپـــڕی تنیـــا ســـلیقیكی خـــۆم و حزكی خۆم و خیاكی دامشتووە، شـــوازك ب خۆمكـــ ناوی دەنم نووســـین و تۆش دەیخونیتوە، ن باســـی دەرد و ژانكی تۆ دەكات، وەكوو كۆمگا، ن باسی نیاز و پداویستییكی تۆ دەكات، ن باســـكی ورووژنری یدا دەژی، كگتۆ ل ك ،شرۆژانكۆمگا لگیدا دەژی، یان لناو كۆمگادا ھقووە، ئینجا چۆن كس بیخونتوە، پاشان دەردكی كوشـــندەتر ئوەی، ئوا من ھاتم كی خراپم نووسی، چونكو شـــت گاككۆم واتـــ ،نیی خونرم خونـــری تدا نییـــ، كس ئو وە، لروودانادات م بخراپ شتھندك وتدا فیستیڤاك دەكرت، خشین بت ببۆ دیاریكردنی خخراپترین شت، خراپترین برھم و ،وەینیشاندەری ئ منووسراو، ئكـــ لو وت و لـــم كۆمگایدا براســـتی خونر ھیـــ، كاتك ،یریش ھنووس ،یر ھنخودەتوانت نووســـرە ئوە چونكخونر دروســـتبكات، ئوە تۆی، ك دەتوانیت پیامكت پ بت من

ناچـــار بكات ب راكشـــان بدوای خۆیدا ھـــوڵ دەدات من ناچاربكات بۆ دۆزینوە و گـــڕان بدوای ئو پیام شـــاراوەی تۆدا، بم ئایا ئم ئـــاوا نووســـركین بتوانین خونـــر رابكشـــین و خونـــر ئایا لوالشـــوە دروســـتبكین، ئم ئوەندە خونـــری زیرەكین نووســـر بورووژنین و دروســـتی بكین و ناچـــاری بكین بخۆیدا بچتوە، ئوەی ك نووسیویتی رەنگدانـــوەی ســـلیق خاوەكی مئ وە كل ت، جگـــبخۆی ن...كمان نییوە ھیچ دەزگایداخب

* تـــۆ لـــرەدا ختاك دەخیت ئســـتۆی نووســـر بـــ پلـــی یكـــم یـــان نبوونی

خونر؟ منجـــا دەیخپ نجا بمـــن پ -

ئستۆی ھردوو الیان: ك ،رمان نییم نووسم/ دەكی

بتوانت خونر بھژنت. كـــ ،رمـــان نییـــندووەم/ خو ر ناچار بكات، بت نووســـبتوان

داھنان و ئفراندن.مـــن دەمـــوێ بم: ئـــو كتبی پیامكـــی پی و ب شـــوازكی ساغلم و وەســـتایان داڕژراوە، واتـــ نووســـرك زا بســـر زمان و بســـر ھستی نووسیندا و بســـر زۆر الینی رۆشنبیری و كۆمیتی كۆمگادا، ئو كاتی تنانت نك ل نووســـینی خۆی ل وەرگانیشدا ئفراندن دەكات، وەك ئوە وای ئم كتب ب زمانی زگماك و خۆت نووسرابت، بم ئایا ئم چنـــد برھمی ئاوامان ھی؟! ھبت نیمان دواتر ئوە خونرە شتكانی تۆ بداتوە بناو چاوی تـــۆدا و رەخنت لبگرت، ھندك جار زۆر كس ب تلفۆن و ب ئمل و ب نام، نووسرك بسر دەكنوە، یان دەستخۆشی یاخوود لدەكـــن. پشـــتگیری و لدەگرن، تووندوتیـــژی رەخنی و ب وە زۆر خراپالمانب مئ كالمانوە ھزم ناكرت، ئوە ئیشی خونرە...ئـــوە وات خونركی وریا ھی و ئو كۆمگای وشیار و بـــ ئاگایـــ و گـــورج برۆكی نووســـرەك دەگرـــت، یان ھانی دەدات ب درـــژەدان ب ئفراندن و داھنانكی یان پشـــی پدەگرت

ل ئیش خراپكانی. تانی دەرو دراوسوەندەی ئاگاداری وئ *بیـــن، بڕزیشـــتان لـــ ئران ژیـــاون، تۆ ئگر بابتكت ســـبارەت ب دەســـت و كاربدەســـتان نووســـی، ھر كاتژمر (٨)ی بیانی لگڵ رۆژنامك، الینی برپرس دەگن سر نووســـرەك، ئم بو سرەی ئگر نبوونی سانســـۆر و دەمبســـتن بت، بم ئم ئـــوە دەگینت، كوا حكومت و دامـــودەزگاكان و دەســـتیش وریـــان و دەتخوننـــوە، رەنگـــ ئم كارە لـــرە زۆر درەنـــگ بكوتوە، یـــان تلفۆن بۆ خودی برپرسك بكرت، ك نووسینك سبارەت بتۆ نووســـراوە، ل وەمدا دە: ل كوێ؟

لكام رۆژنام...؟- مـــن ھمیشـــ وتووم شـــتكم كنووسین كاتی ل دەنووســـی،

دەگیرـــم و دەمزانـــی لســـری تھدەدرـــم، ئمـــ چاوەڕوانی ت، دەزانم كدەســـ لـــ منـــ وە، پاشان كتنت دەخودەسشـــتك بودەبتوە، بۆی دەن ئازادی دەربین ل ئستای ئراندا پاش لپچینـــوەی بم ،یھ مـــاوە، چونكو ن ین نییدەربتۆ ك شتكت نووســـی و بویش مئ دەگیریت، دەبینی كرایوە، وەكو ئاماژەت پكرد دەســـت تۆ دەخونتوە، ئم پیامك بۆتۆ، وات نووسینكت دەخوندرتوە، لوالشوە چندین كس لسرت دن دەنگ، كوات تنیا دەست

خونر نیی، جماوەر و كۆمگاش خونرە و دەتخونتوە، ئمش ...خشھیواب...خۆشییگای دج

* ئم ھمووی ھاندان؟ مـــووی ھاندانھ مـــی ئب -ھتـــا تھدانكش، تۆ پشـــت ئســـتوورتر و دگرمتـــر دەبیت، بوەی كـــ توانیوت پیامی خۆت بگینیت، خۆ ئگر خككش ئـــوا نكردییـــوە، لســـری نتتوانیوە بۆخـــۆت دەردەكوت پیامـــك ل ئاســـتی خكك و

كۆمگاك بگینیت.* پت لناو خك و كۆمگادا نیی؟

مـــم الی ئبـــ ،زۆر جوانـــ -نووسین تنانت ھاواركردنیشمان چپیك لناو بۆشـــاییدا، با ئم وە، چونكنمكار ببـــ یندەربكـــس نایبیســـت، ئـــو چمكی وای نایخونتـــوە، كس كس ،س نییكی لس گوین: كبكلكس كـــس نابینـــت، تنانت كڕكردووە، ل دەستیش خۆی بریا دەســـتمان ئوەندە وشیار و بئـــاگا بـــا، ك نووســـرك بگرـــت و لپچینـــوەی لگدا بكات، بریا وەزارەتی رۆشـــنبیری یان ســـندیكای رۆژنامنووســـان نووســـران، یكتـــی یـــان بریا ،بكردبایرامكی غرنووسرۆژنامنووســـك یان نووسرك بن یـــوانل دادگا، بدرابایـــھندـــك نموونمـــان ھبووبن، بم ئم نموونان، نموونی زۆر خسی بوون، واتزۆر الوەكی و شناوزڕاندنـــی كســـكیان كردووە، لوانشـــ ھر خۆم ناونیشـــانی ت، كتـــۆ داب م بكنووســـینبچیـــت بیخونیتـــوە، ئگینا تۆ ئو خونرە وریای نیت، ك شت لسر خۆت بخونیتوە، دەست وای كردووە، ك تۆ ھست بكیت، یت لك دەكیك، ســـرتیچرپبۆشاییدا، ك تنانت خۆشت گوت كنگاوش ھمـــت، ئـــی نابل بۆ كوشـــتنی نووسین، نووسین بھموو ب واتاكانییـــوە، ھموو ستنقكی ئنگاووە، ھژانراكانییو برنام بۆ داڕژراوە بۆ كوشتنی تواناكان و بھرەكان، بۆ نھشتنی ئفراندن و داھنان، ئگر ئوەشت نبت، چۆن دەتوانیت گۆڕانكاری بكیت و كۆمـــگا پش بخیت، بو ھمـــوو رۆژنامـــ و گۆڤار و كتبـــ زۆر و بۆرەی، ك ب واتای وشـــ زۆر و بۆرن، چونك ھرچی زۆربـــوو بۆریـــش دەبـــت، ئایا ئمـــ نماندەتوانـــی گۆڤاركمان ھبـــت، رۆژنامیكمان ھبت، ك ریزی بۆ ببستن تاكو دەستیان ئـــوەی بیخوننوە، بكوت بۆ واتـــ خك كات ل ماڵ دت دەر یكم ئیشـــی ئوە بـــت ب دوای ئو رۆژنامیدا بگڕت، باش تۆ ست بینیوە لند كســـتا چتا ئشونك بوەستت و ریز ببستت، بـــۆ نموونـــ رۆژنامـــی خبات یان كوردســـتانی نوێ بكت، بۆ م وانییوە، من پتنوەی بیخوئھریك لـــم رۆژنامان ل چند

دانیك زیاتریان ل بفرۆشرت.* بـــم حاتكـــی دیك ھیـــ لناو، ناوەندی رۆشـــنبیری كـــوردی، ھندك لو گۆڤار و رۆژنامانی، ك بدوای كموكوڕیدا ســـنوور جاریـــش ھندـــك و دەگڕـــن بزاندنیش، ب قووبوونوە و شـــۆڕبوونوە بـــۆ كارەكانی ئو دیوی پـــردەو نو خزان و حـــزب، لـــم سریشـــوە دوژمنانـــی كورد زیاتر ل خونری كورد ســـوود لم زانیاری و ئاشـــكرا كردنی نھنییـــكان وەردەگرن، رەنگ دەســـتیش لپشـــتی ئـــم بوكراوە و نووســـراوانش بـــدەن بـــۆ بـــردەوام بوون و ب مانوەی زیاتر، جا تیراژی ئشپچوونگورەی بوكراوە كوردییكان، ھندك جار م رۆژانل بۆ نموون ،ی و زیادەڕۆیییاخ

لسر كشی گرمی نو یكتی رۆزنامی ھاوتی ل بازاڕدا نمایوە.

- ئـــوەی (ھاوتـــی) یـــان ھر كـــی دیكـــوكراوەیگۆڤـــار و بسۆژەیكی دۆزیوەتوە، شـــتكی ،ۆیمباســـی ئ وە، كدۆزیوەتباســـی رۆژی كۆمگاكتـــ، یان بشـــك ل كۆمگاكـــت پوەی دەنانت، كسیش لم دەرگایی نداوە، ئم دەروازەی نكردۆتوە، مكانی ئوە شـــتداخـــ زۆر بـــبچووك بوونتـــوە، بۆی ئگر لـــ گۆڤاركـــدا شـــتكی زۆر زۆر مئ ـــت، كنرالوەكـــی بورووژلـــ وتان و كۆمگا و وشـــیار و ،ئاسایی زۆر پگیشـــتووەكاندا

م كـــت، بنژدەھ مرە ئلككی مـــئ دوژمنانی دەیـــت لوەردەگرن، فارس شیعركی زۆر جوانی ھی، پندكی پشـــینانی راســـتییكی نی:(ئاودە یھتۆ نیشـــان دەدات) تۆ وەكو خۆت، وەكو چۆن ھیت نیشـــانت دەدات؟ ئینجا لـــم كاتـــدا، كـــ خۆت دەبینیتوە، خۆت بشـــكن، خۆت ،شكاندن تاوان نئاو ،نكبشكتئاونك ك حقیقتی تۆ پشـــان ننی؟ خۆت بشكدەدات بۆ دەیشكبۆئوەی سر لنوێ خۆت بنیات بنیتوە، قیدی چیی، ك ئوەندە گندەیمان ھی، ئوەندە ناتبایی و ناتواویمان ھی، ئگر خۆمان نایبینین با (لڤین)ك ھاواری بكات و با ناحزان و دوژمنانیشمان پی ھبوو، دەرفتمان كاتك بزانن، ك خۆمان رەخن لخۆمان بگرین و ناتواوییكانی خۆمان بدۆزینوە و چارەســـری بكین، نمانكرد.. ئســـتا شـــتك گـــورە بـــووە، شـــتكیش ھموو تقیوەتـــوە، ل تقاندنوەدا الینـــی زۆر زۆر نگتیڤی دەبـــت، كاریگریی زۆر چواشـــ و پچوانـــی دەبت، بمانوێ و نمانوێ پتانســـلك ھی، تۆ ئگر نتتوانی رنمایی بكیـــت و بیدەیت دەســـتی خۆی، دەتقتوە، ك تقیوەش الینی نو الیت، ئتیڤـــی زۆر دەبگنو باشـــترن زۆر نگتیڤانـــش پویستیشن، پم وای ھندك جار ئمـــ دەبت لـــ دەرەوەی خۆمان ین، واتنرژوە و بھینندربخوئو كاتی گۆڤارك، نووســـینك لسر خوشی و كموكوڕییكانی ئم بنووســـت، ئم لدەرەوەی خۆمان دەنگ بداتوە، ئم دەنگی دەرەوەی خۆمان دەبیستین، دەنگی خۆمان نابیســـتین، ئم زۆر زۆر كشی، ئم زۆر كسی داھنرمان ھی، لنـــاو خۆماندا نایبینین و ب نایخونینوە، و نایبیســـتین ھیچی حسب ناكین، تا كاتك ئو دەرەوەی خۆمان و ل تدەچ سكدەرەوەی كســـتی خۆماندا دەنگ دەداتوە، ئینجا ئم پی دەزانین، بۆی پویســـت لم نترســـین، دەزانت، پمـــان دوژمـــن لوەی ناحزان ب ھندك ل شتكانمان تدەگات، ك خۆمان نایزانین، با ئوان بیزانن، با ل رگای ئوەوە جاركـــی دیك بدرتـــوە ب گوی

خۆماندا.* ھمـــان پرســـیار رووبـــڕووی برزتان (خالید عوســـمان تھا) دەكینـــوە، ئوە وـــرای ئوەی ئگر قسیكیشـــت لســـر راو بۆچوونكانـــی كاك (جلیل عباســـی)

ھبت؟

- خالید عوسمان تھا: كاك جلیل ئاماژەی ب زۆر شـــتی گرنگ كرد، زۆر شتی جوھری، زۆر شتك، ك پیوەندیان بـــ كرۆكی ژیان و ل ،یوە ھمـــوەی ئبیركردنـــوەمكانیشـــی ھندە لق و پۆپی لدەبتـــوە، تا گیشـــت ئوەی

كاری رۆژنامو نووسینی ئدیب و نووســـران، تنانت تا ئوانی ل بواری ھزریشدا كاردەكن تكڵ بكات، ئم ب ھق شتك نیی الی ت، چونككریـــن نب ك ،مئواقیعكـــی ئم وایـــ، جاری وا ھی وا دەخوازت، ك ھزرو ئدەب و فلسف تكڵ بكین، بۆ ئوەی خزمتی دۆزكی پبكین، ك ئو دۆزەی پی دەـــن دۆزی قیرانی كـــوردی، قیرانی كوردی لســـر ئاستی تاك و لسر ئاستی كۆمڵ، من ب بوای خۆم دەم: ھیچ مرج نیی رۆژنامـــ ئو ئرك ببینت، ك لســـر شانی دەســـتبژرك ،فیكریی و ئدەبـــی (نوخبـــ)ی

ل راســـتیدا رۆژنامی نوخب زۆر كم دەیخونرتـــوە، دەكرێ بم وە نین، كرەكانی ئنژمارەی خوباسیشیان بكرت، ئم لبرچی؟ لبر ئوەی ئمـــ بۆ قیرانكی مئ وە، كاتتڕعریفـــی دەگمخۆمان بدوای شت رووكشكان و مقامی ئین، شڕكاندا دەگزەقشقامك، خكك دێ و دەچت، تنیا بـــۆ ئوەیتی بۆشـــاییك كام ئایـــا بـــم پبكاتـــوە، وە؟ ئایا بۆشاییدەكاتبۆشایی پمعریفییكـــی پدەكاتوە، یان سرپیكی نییزەم بۆشـــایی ـــك كوە، كاتدەكاتـــخـــۆی پو بۆ گڕان بـــدوای مانایكا، ك واتایكی پ ببخشـــت، بم ركو ئئـــ رج نییمـــ رۆژنام ستا لش تا ئركو ئت، ئببین بینراوە، واتی كوردیدا نرۆژنامئگر براوردك بكین، ل كاتكدا براوردیش ناكرت لگڵ ئوروپا، سیردەكیت ھیچ كاتك "دیكارت" و "كانـــت" بـــ ھـــۆی رۆژناموە ئو بھۆی بكـــو دەرنكوتن، وە بوو، كیشی و السارییركسھیان بوو، لسر ئاستی گۆڕان، كاتك ویستیان گۆڕانك برپابكن ی، ككۆن تقلیو عر ئســـلھموو شتكی گواستراوەی پشووی ئایینی و كلتووریان وەكو شـــتكی پیرۆز سیردەكرد و دەیانگواستوە و تاككانی كۆمگاش، ھموویان و بووبـــن نوســـخ یـــك وەك دەرچووبن، ســـرچاوە لیـــك رگای لـــ وانئ ســـیردەكین نوخبوییكانییانوە.. نووسینبھـــۆی كتبكانییانوە.. بھۆی ئو سركشـــییی، كـــ كۆیان نـــدا، ناوبانگیان دەركـــرد، ئو بوو، كوە نشیان بۆ ئناوبانگخۆیان ناوبانـــگ دەربكن، بكو ئـــم ناوبانگیـــان لـــ ئنجامی كاردانـــوەی كۆمـــگای ئوروپا

بوو.* دیكارت و كانت و نووسرانی ئم كۆمگا و نتوان دەخونرانوە، من لرەدا قسم لســـر ئوەی كـــس كـــس ناخونتوە و بایخـــی خوندنـــوە لـــ كورتـــی داوە و قودسیتی كتب و خوندنوە ل ناو كورددا

نماوە؟- مسلی نخوندنوە، كاتك تۆ باســـكت لســـر نوخبی ئدەبی بت، یان نوخبی فیكری و ئـــو دەســـتبژرەی خۆیـــان بدەماست و یان نونری وشی راســـتقین و داھنران دەزانن، ئگر باســـكت لوە بت، ئوا دەكرت بشـــوەیكی دیك باس لو مســـلی بكیـــن، ئویش ئوەیـــ كاتك نوخبـــ، ئوەی لم بـــوارەدا كار دەكات حاتك و دیاردەیك ھیـــ، پی دەن "نوخب" لـــ ئدەبـــدا و رۆكی باشیشی لم بوارەدا گاوە، بم مئ ك، كوەشـــدا كاتڵ ئگلخۆمان خۆمان نخونینوە، تاكی نوخب تاكی نوخب نخونتوە، ئی چۆن گلیی لـــ خونركی مـــئ كـــ بكیـــن، ئاســـایی بخونتوە؟ لبرئوەی دەبینین چـــۆن ئو دەقانـــی، ك لدایك بئیفلیجی و ب دەبن، ئاواش بئوەی نشـــونما بكن ل شونی وە، یاخود دەچننخۆیان دەپوكناو ئرشیف ببئوەی ئاوڕكیان ھبت رەخنگرك و لبدرتوە بیانخونتـــوە، كاتك شـــتك نخوندرتوە رەخنشی نابت، ك رەخنت نبـــوو چۆن خونر بۆالی خۆت رادەكشیت، چۆن داوا دەكیت، ك خونـــرت ھبت، خونـــر دەب لالی مـــن و ئو ل ـــن، كوە ھان بدرســـانكناوەنـــدی نوخب و ل ســـرووی

وانئ كاردەكـــن، دەزگاكانوە جبركی خۆیـــان جـــت ئدەب خۆبردووان ت لدەب وانن، ئبكو گیانی داھنانیان تدا بت، دەبت وە، كننكان وەك خۆیان بخوشتبدوایدا بگڕن و شت شاراوەكانی نن، لنگلیســـوە و ھبدۆزنـــدەرەنجامیشدا پمان بن ئایا ئو ،یراننمر و داھكی ندەق دەقفۆرمكـــی معریفییـــ، فۆرمكی بتوانت ك فۆرمـــك كاریگرە، گۆڕانكاری دروســـتبكات، خونر كۆبكاتوە، خۆیـــدا دەوری بـــمعریفی لـــ قیرانـــك مـــن كوردیـــدا دەبینم، ئگر ئســـتا براوردك بكین لگڵ عقلیتی

وەی كك، ئی خیانرپســـلنقلكارییوە وەردەگیرت، ئو دەق و نووســـراوانی، ك ھن و رۆژان و سدان جار دەجورنوە وانئ و كاوژدەكرنوە، ئمۆ ت، كی میللعریفـــم تبوونجاران ئـــدەب نونـــری خك بـــوو، ئـــدەب بندگـــۆی خك بوو، مـــن نام ئوانـــ بۆ ئو زەمن وەك خـــۆی بگوازرنوە، وەك جـــاران خـــك واقیعیتی پاوانك بخونتـــوە، ئدەب چنـــد ئازایـــ و شۆڕشـــگە و پشـــنگ و كاریگرە و داینمۆی شۆڕشـــ، ك شـــۆڕش خۆی الی ئم كۆتایی ھاتبت، ئم قسیم بـــ شـــوەیكی رەھـــا ناـــم، كوات شت زەقكانیش كۆتاییان دـــت، برھمـــ زەقكانیش...دت، كۆتاییان دروشـــمكانیش كوات ئو ئركی لسر شانی ستم لبرەدا من مل ،ینوخب ك ئركك ،دەبییـــئ نوخبی وە، لتنان خـــۆی دەبینداھ لداھنانك ك بتوانت عقلیت و زیھنیتی خك بگۆڕت و كشی بـــكات، بـــۆ جمالییتك، ئو جمالیتـــی الی ئم ون، ئو خوندنوە ك ون، ئو داھنانی ك ناتوانت پیوەندییكانی نوان تاك و تاكی نر دروستبكات، پردك ل نوانیان رایڵ بكات، ئدی چۆن دەتوانت ل نوان نر و مدا ئو دروستبكات، یوەندییپ و رایڵ ...ورەترین كارەســـاتوە گئ كگورەترین پاشاگردانیی، ك نر گفتگۆیك مدا لگڵ نتوانت دروستبكات، كوات كشك كشی كیرانق ،كوردییـــ معریفی ل كیرانوە، قبیركردنـــ لـــ كیرانكان، قعریفییرچاوە مس ل كیراننگاندن، قســـھ ل كیرانق داھنـــان، نبوونـــی ل كیرانوە، قندنـــخون لئاوڕندانوە و ل نرخاندنی ئو شتانی، ك پویست بنرخندرن یان لتی دیكن و حاو ھان بدربرھم بھنرت، قیرانك لوەی ت لتوانركی نوێ نمرھب كزادە و ل مندادانـــی برھمكی واتـــك دروســـتبت. دیكـــوە ئمـــ ھموومان ل بۆشـــاییكدا بۆشاییی، ئو دەســـوڕینوە، ك پی دەگوترـــت "وەھم"، ئو وەھمـــش ئگـــر لـــ روانگی ئدەبـــوە وەھمكی جـــوان بت، ئوا ئم ھگری ئو وەھمین، بـــم وەھمك تنیا ل ئاســـتی وە و ئیدی ناگاتتـــنتاك دەمكۆمگا، ناگات ئوەی ك بتوانت ژیان لـــ حاتكانی حاتك راچناندنك بتوانـــت بگۆڕت، نتوانت معریفی دروستبكات، كۆمگا ھوەشنتوە و دروستی بكاتوە، ك ئم ئركی یكم و سرەكی ھموو نوخب و خونر ك ،ككموو خر و ھو نووسھگری پیامكـــن یاخود نزیكن وانت ئیان بگوترپ وەی كـــل ،ئیشـــیان وانئ خمخـــۆرن، كـــوا كاركی وا بكـــن كۆمگا كی دیكوە بـــۆ دۆخكدۆخ لـــبگۆڕت و بـــرە و كۆمگایكی مدەنـــی بـــوات، كـــ بتوانت عشـــقی كتب بت و بخونتوە و عشیقی معریف و زانین بت، معریف و كســـكان وەك خۆی بخونتوە، من نام نووســـر دەمرت بـــر لدایك بوونی دەق، وەك ئوەی بونیادگرەكان دەن، مری ئر و دانم نووســـمن دەھر لو كاتـــی داھنان دەكات و دەق دەنووست، خۆی و دەقكی ن، كگۆڕدەنر وە لـــكـــی بئمشیان دەگڕتوە بۆ ئوەی، ك ئمـــ ھیچ شـــونكوتنكمان ل ،بـــۆ كارەكانی خۆمـــان نییبوارەكانـــی دیكـــش، ئابووری، كۆمیتـــی،.. ئمـــ ھرواین، ،كراســـتیدا گرفت ش لـــمـــئشایانی ئوەی، كوا قسی زیاتر لســـر بكرـــت و لكۆینوەی لسر بكرت و ھوی بۆ بدرت ك لش بتوانیـــن دیالۆگمو ئنوان خۆمان دروســـتبكین، ئو پویستی كۆمگا ك دیالۆگی، پیتـــی، پویســـتییك ھرگیز چاوەڕوانـــی فرامۆشـــی ناكات، مئ وە ناكات، كچاوەڕوانـــی ئلی ساردبین یاخود كات بكوژین، ین، دەبك بكوەی شـــتئـــ بشتك بكین، ئو شتش ناكرت بكاری بكو بكرـــت، ببیار گورە و ھســـنگاندنی گورە و

براستگۆیی دەكرت.

جلیل عباسی: خونرمان نیی، بتوانت نووسر ناچاری داھنان و ئفراندن بكات

خالید عوسمان: ئم ھموومان ل بۆشاییكدا دەسوڕینوە، ك پی دەگوترت وەھم

جلیل عباسی

خالید عوسمان

توەر

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

19

رلچ

ك

نۆڤلت (٧)خرەندەكانی سنوور

من نمدەزانی ســــعات چندە و چند شــــممی و چندی مانگ، ســــ ژەمی نانخواردن، ســــاتكانی رۆژ و نزیكبوونوە ل ئوارەی بۆم دەردەخســــت، تۆ دەبوای ھموو ئو وەختی نو زیندانی ئینفرادی ب خوتن ببیت ســــر، یان دوایدا چووبای، من خۆم بك داباو ئیدی بشــــت راقت لو زیندان منر لھبرزایی بژنی خۆم ھموو وردە بــــردی نو دیواری چیمنتۆكراوی ژوورەكم ژماردبوو، زۆرجار ل ســــفرەوە دەســــتم پدەكردەوە، ھندێ جاریش ھر خۆم حزم دەكرد ل ژماردنكدا ھیك بكم، بۆئوەی دیسان دەست پ بكموە. زۆرم ھوــــدەدا ریزە داوەكانی ئو بتانییــــ رەش و چكنش بژمرم، ك بۆ بخــــۆدادان لوێ دانرابوو، ب نووكی قم جافــــك دەمژماردن. ك لیكم رۆژەوە بۆیان ھنام. ئو قم لزەتكی زۆری پ دەبخشیم، ھر لخۆیوە ببووە ھاوڕم و دم پی خۆش دەبوو، زۆرجار لخۆموە دەرم دەھناو ب خیاڵ لســــر كاغز شتكم دەنووسی. رۆژك ھر ئو كسی لكۆینوەی لگدا

دەكردم، پمی وت: - حز دەكیت، دەفتركت بۆ بنم؟

منیش وەك ئوەی شتكم ل ونبووب و بۆم بدۆزنوە، ھر زوو وتم: * زۆر سوپاس، ممنوونتم!

من ك چاوم ل شوختكی دیوارەك گیر دەكرد، ب دەیان شوختی دیكم دەدۆزییوە، وەك تول رگای بنــــاو یكترداچوو، بنویاندا تدەپڕیم. ھر لخۆیانوە دەبوون دیمنی، سیرو سمرە، جاری وا ھبوو ونی سگكم بدی دەكرد، لپ دەبووە سری مانگا، كمكی دیك لی ورد دەبووموە، كللی سری مرۆڤكم دەدی ھندە ندەما لگم بكوت قســــ، بو چاوانم بو ھموو ھ خوارو خچانی سر دیوارەك، دیمنی ئافرەتكم نخشاند، ھر خۆم واملكرد لگم بدوێ، سرەتا بچاو ئیشارەتی پدەدام، دواجار دەستكانیشم بۆ دروستكردن. ب وردی دیقتم دەدای چاوەكانی"تارا"ن، وردە دەمارەكانی دەوروبری بیلبیلی وەستان دەڕژان ب رچاو، كب شم دەھاتنسكانو فرمچاوەكانیشم دەدیت، ئســــر گۆنای، لی دەپاڕاموە ك نگری... من ھر ئرە جدەھم. كچی ئو زیاتــــر بۆم دەگریا، منیش ل حژمتی فرمســــككانی ئــــو، ھورژمی گریان ك لموو شتكانی چاوم، ھسكڵ دەرچوونی فرمگمی دادەگرت، لســــتجو تخاوی دەھاتن برچاو، جاركی دیك تقم دەدای خۆ بۆئوەی لسر وە، لتر و تیژتر دەكردنكانم قووامانببینم، ت شتی دیك ،رووی دیوارەكچند خاك و ھندێ شــــوختی تكڵ و پكڵ، باوكمم دەبینی خۆی ل پشت كنوەكانی من رادەما، دیمشنیگا پ وە لترس س دابوو، بوە مكردبدەگــــۆڕاو دەبووە دایكم، ب قژ رنینوە، بغــــار بۆ الی ترمی لوێ فدراوم، دەھات. دوو تول رگا، لبرچاوم بوون دوو ماری لكئاو، دوو ماری ئاشــــق

و ماشق، بدیتنی مارەكان دەپرینگاموە، ل مندایش كانم، برە ترسناكھ ونمار دەترســــام، خ زۆر لمارەوە دەدیت، دەبووای لو خونانمدا، مارك ھر پوەمبدا، ب چاوی خۆم مردنی خۆمم دەبینی، ژەنگی ســــر دەرگاك ھر لو زەویی دەچــــوو، ك ل رۆژی بفرباریندا بۆ تپك دانانــــوە خاونمان دەكردەوە، بفــــر ھموو تمنــــی مندایمانی لگــــڵ توانوەی خۆیدا برد، ئمی منداڵ، ھیچ جیاوازییكمان لگڵ مئ بوو، راستری شار نكانی دەوروبرەب ئاژەماكمان ھبوو، دوای ئوەی بفركی زۆر بسرماندا دەباری و ھموو كۆنكانی شــــار و دۆڵ و عاسكانی دەوروبریمان دەشــــال. دوای ئوەی ل سبینوە تا ئوارێ لســــر رۆخی خرەند، بدیار بفر بارینوە دادەنیشتین و خونمان ب پبوونوەی خرەند دەبینی، بۆ ئوەی لوبری خرەندەوە ب خشخشــــۆكی سر ،وە ماڕاینوكات دەگر، ئوبــــوە ئڕینفر بپب ربان، لســــ ژوورەوە، دەچووین وەی بچینرلــــبنزیك دوككشــــك دادەنیشتین، دەست و پنجمان گرم دەكردەوە، پ ب ســــییكانمان بۆنی ســــووتانی

دارەكانمان ھدەمشــــت، ئم سانی مندایمان لگڵ نمانی بفر بخرایی دەتوایوە، قت ئو خونمان نھاتدی، ك لوبر خرەندەوە ب ئاســــانی بپڕینــــوە ئوبــــر، خرەند نك ھر بفری ھموو دنیــــای قوت دەدا، ناوە ناوە ئینسانكانیشــــی بۆ خوارەوە رادەكشا، ھموو ئو دەنگ ل ناكاوانش ك جاروبار گوبیستی دەبین، پاشــــماوەی دەنگی ئو مردووانن، ك ل كاتی تانییو بت بدە، ئماوە، تۆ دیقجدوایاندا ب وەیان لربوونرۆچوون و ب ب ل ،كردكۆنبوونیدا وەك لۆچبوونی دەموچاوی پیرەم ل ،كنكــــۆن و چتاقتیدا شل و خاو، ئو ھموو قد و چا. ھر ل شاخكی وشكی وشك سای دەكا، تــــۆ وەرە ئو بتانیی بخۆت دادەو بخوە، ئم ك ل شــــاخ بووین، دروست ل بارەگاكمان، بتانییكی وای ل بوو، ل پنای دیواركی رووخاوی ،و گوندە بووبكی ئدراوی خپاشماوەی ف ێ درابوو، رەنگبك فخانوویك ب زۆر راگوزرابوونوە شــــار و ئمش لوێ بارەگامان دامزراند بوو، ئو بتانیی، ھندە كون دیار بوو، قوارەكی بقد تۆپكی لھاتبوو، زۆرجاران مھاتنی ئ دەر كرابوون و بوانیش دەربئ و ناوە، ككانی ئگو س پشــــیلبۆ ئــــو ناوە، گڕابوونوە، خۆیان لنو ئو بتانیی دەشــــاردەوە و ببووە گ و پشیالنو سكانی ئیاریی ل كی دیكجۆر ك بۆ یاریكردن، من بماددەیتدەگیشــــتم، زۆر بجددی بو ھاوڕیانم دەگوت، ك ل بارەگاكدا پكوە بووین، ئازاری ئو پشیل و ســــگان مدەن.. ئو بتانیی كۆن فێ مدەن! ئوان ل مبستی من تندەگیشتن، تا رۆژكیان زۆر بجوانی مبستی خۆمم

بۆ ھندكیان روونكردەوە و وتم:- ئــــو بتانییــــ، لعاب نیی! ئــــوە مژووی یادگارییكانی ئو ســــگ و

پشیالنی، ك لرەن!كچی ئو ھاوڕیان نك ھر بتانییك، بكو سگ و پشیلكانیشیان لو ناوە دوورخســــتنوە! ئوان باوەڕیان ندەكرد، ك رۆژێ دادێ، ئو پشــــیل و سگان دنوە، بم ئوجارەیان وەكو جاران رەفتار ناكن! ل نیوە شوەكاندا،

ئو كاتانی ل پرخی خوداین، بسرماندا دەدەن! ناڕەحتمان دەكن.- سدان وڕن دەكا!

زۆرجار ئو قسیان پ دەوتم، بم ھندەی نبرد، سگ و پشیلكان، ھاتنوە، دەچوونــــ ھمان ئو شــــونی ك كالوەی خانووەكانی پشــــووی لمابوو، لوێ وەكو جاران بزمی خۆیان دەكرد، شــــوانش ل ندەگڕان، تۆزقاك تانییو بر لوە دانراوە، ھنیشتمت ستا لئ ی كتانییو بپشووبدەین. ئدەكا، ك ســــگ و پشــــیلكان یارییان پ دەكرد، بم ن ئو بتانیی ھندە گورەیــــ و ن منیش ھندە بچووكم وەك ئــــوان، تا بتوانم خۆمی پ خریك بكم، ئو بتانیی ھیچ یادگارییكی منی پوە دیار نبوو، راست ل داھاتوودا دەبت بشك ل یادگاری من و ئوانی پش من، بۆنی ھموومان ھدەگرێ، ئگر چند ساكی دیك ئرەش ببت كالوە و ئم برەدا گوزەر بكین، ئو بتانیی لرە ج بمن، كس ناتوان خۆی تدا بدۆزتوە، بۆنكان تكڵ دەبن، رەنگكان دەگۆڕن.. كچی ئو سگ و پشیالنی شاخ، دوای ئو ھموو من ك ..شالوەی خۆیان، رایاندەكو كی نونك تانییو ببۆنی ئ ،ســــاسیری ئو بتانییی تنیشت خۆمم دەكرد، قزم لی دەبۆوە، ب بۆن خست و قوڕسكی ھردوو چاوم ئاوی دەكرد، ب پ ل دەرگاكم دا، توند دەرگاكم دای بر پلقان، گوم ل بوو پاســــوانك بــــ خرایی، تپ، تپ، تپ، گیشت پشت دەرگاك، شیشی پشتوەی راكشاو دەرگاكی بڕوومدا كردەوە،

ب تووڕەییكی پ ل ترس و نیگرانییوە وتی:- چیی، شت بووی؟!

دەستكم بۆ بتانییك درژ كرد و وتم:- ئــــم بتانییــــم بۆ بگۆڕە، بۆنكی پیســــی ل دێ!! كابرا لم تگیشــــت،

رووخساری تووڕەبووی خۆی گۆڕی و ب بزەیكوە وتی: - باش. لسرخۆ!

بدولكاروان ع

نیعم قرەنی ئیسماعیلپشكی:

(تكنیك لژرنـــاوی وەیینكۆل ئـــم ل ككی كـــ ،دا)یـــۆچیرۆكـــی ك لچیرۆككانی چیرۆكنووس ســـح عومر. ئم چیرۆك باس لـــ گرفتكی كۆمیتی بابتكـــی چیرۆكنـــووس كـــ دەكات، كوردەواری كۆمگای ناوجرگی لخودی وەرگرتووە، ب شـــوەیكی رك و پك ئم گرفتـــی ل قابكی ھونریدا داڕشـــتووە، وەســـتایان جۆرەكانـــی تكنیكـــی تیـــادا بكارھنـــاوە، ك پكدت ل دەروازەیك و

دووبش.ئم دەروازەی وەك چاو پیاخشانك بۆ ئم چیرۆك بۆ ئـــوەی خونر ھندێ زانیاری م چیرۆكر ئـــســـت لمیش بر كگـــئبزانت، دواتر بشـــی یكم لـــ رەگز و بریتین ل ت، ككدكانی چیرۆك پكھاتپكسایتی، كات، شون، رووداو، تكنیك.

وات كی پراكتیكییشـــشی دووەمیش ببجۆرەكانـــی تكنیك خراوەتـــڕوو، لگڵ ئمش نموونی پویست لچیرۆكی كۆڵ ھنراوەتوە، دواتر لـــ كۆتاییدا ب چند خاك ئنجام و ویســـتی ســـرچاوەكان

كۆتایی دت.* دەروازە:

چیرۆكـــی كۆڵ گوزارشـــت ل كشـــیكی كۆمیتـــی دەكات، كـــ لـــ كۆمگای زی مرەگ ك لموو ئازادییباوكساالریدا ھسندراوەتوە، بم ئوەی لم چیرۆكدا تبینی كـــراوە، ئوەی لبر ســـادەیی و ســـاویلكیی و نزانیـــن و بـــ ئزموونی كچكـــ، كوڕكی داون پیس بقســـو درۆ رازاوەكانی كچی لخشت بردووە و تووشی دواتر زۆر ب ووچوونـــی كردووە، كـــئابغیرەتان خۆی ل ننـــاس كردووە و وەكو ئاژەك سیری كردووە، ھروەھا تبینی ئوە دەكـــرێ ك ئو كچ لبـــر زۆرداری تاوە. كخھ نـــدی كوڕەكـــمو دەوخۆی ل خزانكی ھـــژار و كمدەرامت و براكانـــی كركارییان كردووە بۆ بدەســـت ھنانی خرجی رۆژان. كچی چارەڕەش و بدبخت ئۆقرەی ل ھدەگیرێ لترســـی ر بۆیكانی، ھـــن برایالیـــكوشـــتنی لبۆ خۆ دەربازكردن ل دەســـتی خزانكی بیر لـــ رگچارەی تـــر دەكاتوە، بھۆی ن، كك ئامـــۆژگاری دەكســـاننـــد كچســـر ھبگرێ و برەو نـــاو رەوەندەكان و كچندە ئرچوا. ھكان بســـتانكو لخونـــدەوارەو ل ئامۆژگا بووە، بم دوای ئم ئابووچوون ب ھموو كســـك رازی دەب، ب مرج ئگر ئوان پی رازی بن. ك ئم كشـــی یكك ل گرفتكانی ناو كۆمڵ، ك زۆرجار دەومندی و پارەداری دەبنھۆی دەســـت خســـتن نـــاو ئابوو و

شرەفی كچانی ساویلكی چینی ھژار.كات ئم چیرۆك لشوكدای، ك پاوانی ســـرەكی خۆی ئامادە دەكات بۆ رۆیشـــتن ك بھـــۆی تكنیكی داخـــراو (فالش باك) بسرھاتكیمان بۆ دەگتوە و چۆن مام

سۆفی ناسیوە و رگچارەی بۆ داناوە. ھروەھا بھۆی تكنیكی پشخراو پشبینی دەكات، ك چۆن بو رگایدا بوات لگڵ رەوەندەكان لنـــاو دواتر كاروانچییكان، چـــۆن ھســـوكوتی ئوان فربـــ و بیر لو شـــون نكاتـــوە ك لـــی ھاتووە. لم چیرۆكدا ســـوود لـــ دووبارەكردنوە وەرگیراوە ك چند جارك دەیوێ دایك و باوك و براكانی بخبر بن و ل ئامزیان

بگرێ و ماچیان بكات.ئم ئوە دەگین ك ئو سرھگرتنی ناچارییـــ و ب ئومدیی لـــ ژیان لگڵ خزانكیدا، ھروەھا چند جارك باسی دمكی ئاو دەكات، ك ل رگادا بنیازە ئاو وەك ئاوی لگای، نكانی رھاوە داتن ك وات ،ترســـی مردنش لمئ ێ، كبب و ك ترسی كوشتن ر لدەڕوا ھ نم شوللرگادا دەڕوا ئاو نادات كسكان ئوەشی

ھر ل ترسی خنكان ل تینوتیدا.ھروەھا وشی بوخچ ك لناو چیرۆككدا برچـــاو دەكـــوێ، كـــ لنـــاو كۆمی ل وتنرەمـــزی رەدوك مكوردەواریـــدا ئ م چیرۆكوەی لوو چوون. ئنجامی ئابئتبینـــی دەكرێ كۆتاییكـــی نیمچ كراوەی ھی، ك لدوا درەكانی بیاری رۆیشـــتن دەدات، بم وردەكاری رگاك و گیشـــتن بمای محۆ ب نادیاری دەمنتوە، وات بۆ خونر روون نبۆتوە ك ئایا رۆیشـــتووە

یان نڕۆیشتووە؟* بشی یكم

پكھات و رەگزەكانی چیرۆك:ل نووســـینی چیرۆك و رۆمـــان و نۆڤلتدا ت، كز دەبك رەگكۆم ویســـتمان بپرۆی سرەكی دەبینن ل پرۆسی نووسیندا ،یوەستوە پكیمان كاتدا بوونیان بھلجا ھندێ لو رەگز و پكھاتانی چیرۆك

ب شوەیكی گشتی دەخینڕوو:١- كسایتی:

كســـایتی توخمكی ســـرەكی رۆمان و رووداوەكان باســـی ژیانـــی ئـــو دەكن و ھسوكوت و ھوستكانی پیشان دەدەن و بیروباوەڕی ئـــو دەردەبـــن، ھروەھا كسایتی (زیندەوەرك ل وش پكھاتووە و ژیانیشی تنیا لڕووی الپڕەكاندا بسر

دەبـــات) (١٢:٣٢) وات كســـایتی لخودی ك كزیندەوەر لـــ بریتیی كناو رۆمانوشـــ گیانی دەخات بر، بوونی كسایتی ل چیـــرۆك و رۆمان و شـــانۆدا ناتوانرێ لـــو جیھان خیاییی كـــ چیرۆكنووس دروســـتی كردووە جیابكرتوە، ك ئینتمای بۆ دەكات و رۆی تیـــادا دەگێ، بمجۆرە (ئركی كسایتی لرۆمان و چیرۆكدا وەك نركی جۆراو جۆر بنوئ شانۆدا دەتوان للو جیھان خیاییـــی، ك رۆماننووس بجی د، یان دەكرێ بنۆرە بت، یان ئو رەگزەی ك ب رووداوەك ھدەست و زمان حای نووسریش یان مرۆڤكی خیایی و بشوەیكی تایبت لھست و دەرككردنی خكانی تر ئامادەی). (٥:١٤٣) وات نووسر ل دەقكیدا ئرك ب كسكانی دەسپرێ و زمانحاـــی نووســـرن، یـــان مرۆڤك و رۆماننـــووس بـــ وشـــ خوقاندویتی و ھســـوكوتان بج دنن ك رۆماننووس

ویستوویتی.رەگزی كســـایتی ل چیـــرۆك و رۆماندا

بسر دوو جۆر كسایتی دابش دەكرت:ا- كسایتی سرەكی:

ئم جۆرەی كســـایتی لـــ چیرۆكدا رۆی ســـرەكی دەبینـــ و كســـایتییكانی تر ل دەوری گشـــكردنی ئم دەســـووڕنوە و بـــ فاكتـــری ســـرەكی دادەنرـــت بۆ برەو پشـــچوونی رەوتـــی رووداوەكان و گشـــكردنیان، ك ل ھنـــدێ چیرۆك و رۆماندا ئركی گەرەوەی پ دەســـپردرت لھمانكاتدا یكك لـــ پاوانكانی ناو ل ككین (یدەتوانین ب كـــ ،كچیرۆككســـایتییكان و ھیچ جیـــاوازی لگڵ كســـایتییكانی تـــردا نیی، بـــم ئو كسایتیی سرەكیی توەرك پكدەھنت، ك كسایتییكان ل دەوریدا دەسووڕنوە و رۆی سرەكی دەگت) (١٠:٦٤) بمجۆرە كســـایتی ســـرەكی دەبت ھگری ئو بیرانی نووسر ھیتی و لرگی ئموە رەكی دەبوانی سپا ڕوو، بۆیدەیخاتھموو توانای خـــۆی بخاتگڕ، بۆ ئوەی نی و بتوانكاربكراو بكـــی باوەڕپیگرسرنجی خونر لكاتی گانوەدا بۆ خۆی

.شرابكب- كسایتی الوەكی:

ئمجۆرەی كسایتی لنو دەقی چیرۆكدا نیوە ناگندە ئرچھ ،یی خۆی ھرۆك ل ھموو شـــونكدا بوونی ھب، بم بپی (پویســـت و زەروورەتـــی چیرۆك، كســـی الوەكی شان بشـــانی رووداوەكان ھنگاو دەنن) (٩:٩٩) ك زۆرجار بوونی ئم كسایتییان لنو چیرۆكدا دەبت مایی

ئاشكراكردنی شت شـــاراوەكانی كسایتی ســـرەكی ك وەك گەرەوەیك بشداری دەكات ك چیرۆكنووس وەك یارمتیدەرك بۆ دەرخستن و ناساندنی كسایتی سرەكی و گشپدان بۆ برەو پشچوونی رووداوەكان و دروستكردن و كردنوەی گرچینی بكاریان

دەھنی. تییسایردا كح عومی سۆچیرۆكی ك ل

سرەكییكان ئمانن:- (مـــن)- ئو كچـــی ك رۆـــی پاوانی

.رەكی دەبینس- مـــام ســـۆفی- یارمتیـــدەری پاوانی

.رەكییس- محۆ- ئو كس نادیارەی، ك رەوەندە و

ل كوستانان دەژی.كسایتیی الوەكییكانیش ئمانن:- باوك و دایكی پاوانی سرەكی.

- نازی كچزای مام سۆفی.- مستفا و علی برای پاوانی سرەكی.

- ئو كوڕەی ك ئابووی بردووە.٢- كات:

كات ل چیرۆكدا پویستییكی ترە ك دەتوانین بین كۆگیك و كاریگری بسر رووداو و كسایتییكاندا ھی، (كاتی رۆمان ئو كاتـــ رژەییی ك چۆنیتـــی گانوەی كسایتییكان جوونوەی و رووداوەكان ل ئســـتا و رابردوو و ئاینـــدەدا بگورەی شـــوازی گانوەی تكستك ركدەخات و گوزارشـــت ل باری ئابووری و كۆمیتی ســـتوھ وان لو دەروونـــی و فیكری ئجیاوازەكانـــدا دەكات)(١١:٢٣). وات رەگزی كات ل چیرۆكدا لگڵ رووداو و كسایتی بوونی دەبت و ل كاتكانی ئستا و رابردوو و دوارۆژدا ك چیرۆكنووس بو توانینی كـــ ھیتی بۆ گانـــوەی چیرۆكك ئم

كاتان بكاردنی و جوویان پدەكات.ھوســـتی و ھبـــوون لـــڕووی كات

كسایتییكان دەكرت دوو جۆر:ا- كاتی دەرەكی (فیزیكی):

ئم جـــۆرەی كات پیوەندییكـــی بناخ و وات ،وە نییكانتییســـایدەروونـــی ك(ئـــوە جكاتی رژەییـــ و بجوونوەی

مادەوە گردراوە) (١٢:٣٣).ب- كاتی دەروونی:

ئو كاتان دەگرتوە ك پیوەندی ب ناخ و تدەب ك ،یوە ھكانتییسایدەروونی كھۆی دروستبوونی كش و ملمالنی توانای وكاتئ) بمجۆرە كسایتییكان، خودی دەروونیی لگڵ ھســـت و باری دەروونی كسایتییكان دەبت، لبرئوەی ناتوانرێ ش لمت. ئدا بكرو كاتڵ ئگل مامئنجامـــی كارتكردنی دەرەكـــی روودەدات، چونكـــ كســـایتییك ئو كاتـــ دیاری دا روویداوە. رەنگی ترووداوەك دەكات. كرووداوەك ماوەیكی درژی خایاندب، بم لھست و دەروونی ئودا ب كاتكی كورت دەریدەبـــت، یان كاتـــی رووداوەك كورت بووە، كچی كسایتییك لدەروونی خۆی بۆ ماوەیكی درژ ئاماژەی پدەكات) (١٠:١٢١) كورتی ئم بۆچوونانی ســـرەوە ئاماژە یوەندی بكاتی دەروونی پ ن كوە دەكب

.یوە ھكانتییسایدیوی ناوەوەی كجۆركی تری كات ھی ك پی دەن كاتی سروشـــتی "فلكی" ك بریتیی ل شو و رۆژ و مانگ و ســـاڵ و سدەكان، وەرزەكان

سنووری بۆ دادەنت و بكاتژمر دەپورێ.بمجۆرە چیرۆكنووس و رۆماننووس دەتوانن بجۆركی وەستایان ئو كاتان بكاربنن، وەك ئوەی ك ب زنجیـــرەی یك لدوای یك كاتكان تدەپڕنن یاخود كاتك باسی بكات و بھۆی فـــالش باگوە بگڕتوە بۆ رابردوو، بھۆی ئاواتكانی ناخ و خیای

خۆی بگینت داھاتوو.بشی یكم

تكنیك ل چیرۆكی كۆی سح عومردا

خالید شه یدا - ئمانیاخۆ ھشتا به ته واوی

برینی كۆنت سارژ نه بووبرینكی تر له جه سته دا سه ری ھه دا

تۆ له شاخیش قایمتریزۆر محاله بتوانن بت رمنن

دت له وان گه وره تره زۆر ب باكی

ڕۆژ به ڕۆژ...ھز و گوڕت له جاران زتر ده بی

داستانت په له مژووتۆ بور و چاونه ترسی

شۆڕه سواره كه ی سۆرانیھۆكۆ نه یتوانی بتبه زنی

تۆ ته نیا نیت...ئمه ھه موو ورد و درشت

تداینه تا ھه تای له گهله پناوت خون دەڕژینكاسه سه ر و چاو ده نژیندوژمنانت له ھه ر كوێ بن

گۆڕستانیان بۆ ده كه ین به مه رگ و خون

تۆ ڕه ھبه ری...پشه نگی كاروانی سه روه رانی

قه د نابه زی ...ئمه ش پشت و په نای تۆین

ھه میشه له پناوت له سه نگه رینیه و مناره ت ھه ب ھه تا تۆ ئه م قه

دوژمن پشتی تۆی پ له عه ردی نادرێھه ر دۆرایه حه دی چيیه

پت بورێ ...ھه یه تۆ نه ناس ك

ناوت له ناو ئینسكلۆپیدیایھه موو جیھان نووسراوه

تۆ شاركی زۆر كۆن و درینیمادامه ك قه و مناره ت له پشته گه لیش ھه مووی بۆت له سه رپیه

ھز نيیه پت بوریخۆشه ویستی ھه موومانی

ئستاش پایه ته ختیكوردستانی

ھۆ پیره شاره كه م ھه ولر ..!!

سح عومر

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

20

ڤیستیڤاڵی كوردی

ڤیستیڤاڵ

ئو "باری لناكاو"ەی را نگینرا

ئو تۆز و خۆـــی چند رۆژك كوردستانی گرتوە، سدان كسی كرد، نخۆشـــخانكان حوای بجۆرـــك ك نخۆشـــخانكان برندەكوتن، ئایا ل حاتكی لمجۆرە پویســـت حكومت چی

بكات؟ئگرچی تا ئســـتا ل كوردستان الفاوی گـــورە و بخـــوڕ ھی نكـــردووە و بـــوڕكان و ئاگـــری گورەش دروســـت نبووە، بم پویســـت ئامادەباشی ھبت بۆ رووبڕووبوونوەی ھر حاتكی لم جـــۆرە، ئگـــری رووداو و گۆڕان سروشتییكان ھموو كاتك و ل ھموو ل شونك ،ئارادایـــخـــۆ ئگر حاتكـــی م جۆرە للكوردســـتان بدات، روو نگـــ ە رشـــكی بزۆری خك بھۆیـــوە تا بفوتن. ل ئســـتا كوردســـتان كند سای چییسا م وشكلئمی گرتۆتوە، جاربجار بفر و بارانكی تۆزك بخوڕ ھدەكات، ل ناو شـــار و گوندەكان چندین ماڵ كلوپـــل وماڵ و حایان ژر بـــاران دەكوـــت و لـــدەرەوەی ســـرەكییكان رگا شارەكانیش بھۆی بفرەوە دەگیرن و پردەكان دەڕوخن، ئی ئگر وەكو وتان رووداوی سروشتی گورە روو بدەن

چی روو دەدات؟!تا ئستا ل كوردستان وەزارەتك نیی بـــۆ رووبڕووبوونوەی ئم حاتان (بۆ نموون ل شـــوەی وەزارەتی باری لناكاو ك ل زۆر وتی دنیا ھی) یان ئگر بشن ئو وتانی ئو جۆرە وەزارەتیان ھی، بـــ بردەوامـــی رووداوی سروشتی گورەیان تدا روو دەدات ،نیی وەیو شـــب مـــو الی ئخۆ ئو رووداوانی ل كوردستان وە دان كئاســـتی ئ روو دەدەن لبڕوەبرایتییك یان لژنیكی با دابنرێ بۆ ڕووبڕووبوونوەی حات لناكاوەكان و راگیاندنی ئو حاتان و ئاگاداركردنوەی

خك لیان. ل ك كتنـــاكاو، حاباری لدەســـتووری وتان ئامـــاژەی بۆ دەكرـــت، حاتك ك دەشـــت سیاســـی بـــت، وەكـــو ئـــوەی دەستی سیاســـی وت تووشی كودەتـــای ناوخـــۆ یـــان دەرەكی بت یـــان وت رووبڕووی دوژمن بتوە. دەش سروشتی بت وەكو رووبرووبوونوەی الفاو یان بفر و وشكســـای یان ھر حاتكی دیك. بگشـــتی بـــاری لناكاو، ئـــو بارەی كـــ دەســـت یان ل دەخاتت یان نیشـــتمان و گو

مترسییوە.ئو تۆز و خۆـــی چند رۆژك كوردستانی گرتوە، حاتك بوو ك مترسی زۆری بۆ سر خكی كوردســـتان ھبوو، ل كوردستان نخۆشی وەكو نخۆشـــییكانی "دڵ" و "رەبۆ" زۆرن، بتایبتیش ن لبرئـــوەی ل كوردســـتان چارەســـركردنی خـــك وەكـــو پویست و ن خواردن و تندروستی ك باشـــ ئوەنـــدە خكیـــش دەموێ بكورتی بـــن، پارزراو بم ك ئوەی ل كوردستان روویدا باركی لناكاو بوو، رەنگ ئگر ل وتكی دیكـــی دنیا با، باری لناكاو راگینربا و دەوامی فرمی كوردستانیش ل دەبوو راگیرابا، ھۆشـــدارییك ھبـــا و خكیش

ئاگادار كرابایوە.

(١٨) ببا ھ

گۆڕان سروشتییكان ھموو كاتك

سنگر زراری

ئوە بۆ سیم سا لسریك ھاوكاری بـــ ھولر پارزگای ناوەنـــدی ھولـــری ركخراوی ھونرمندانی كوردستان لرۆژی فســـتیڤاكی ھولردا ئازادی قشنگ سازدەكا و تیدا چندین نمایشدەكرێ جۆراوجۆر چاالكی و جـــی دخۆشـــی ھمووان و لمســـایش چندیـــش چاالكی سرلبیانی وانل نمایشكران رۆژی یكم كرنڤای كژاوەكان ئـــوارەی لـــ و بڕوەچـــوو ھمـــان رۆژدا ئۆپرای مم و زین مانی نمایش كرا كزمانـــی ئبل دەرھنانی ئیحســـان عوسمان رۆژی ســـرلبیانی بـــوو، دووەمیش پشـــانگای شوەكاری ھونرمندانی ھولر ل گلری شـــاندەر لناو پاركی شاندەر دیسان ئوارەكشـــی و كرایوە ئۆپرای مم و زین نمایش كرایوە و ل رۆژی سیمیشدا ل بردەم پاركی شـــاندەر كۆنسرتك بۆ ھونرمنـــدان "ئیـــوب علی، ماھیـــر محمد ئمیـــن، چۆپی فتاح" ســـازكرا و تیدا چندین بم كرد، پشـــكش گۆرانیان ئمساڵ جیا ل دوو سای رابردوو ھونرمندانـــی شـــاری ھولر گلییـــان ھیـــ لـــ چۆنییتی ،كســـتیڤاف بڕوەچوونـــی ئویـــش لبرئوەی ئمســـاڵ لـــ چاالكییكاندا ھونرمندانی دەرەوەی ھولر بشـــداربوون و ھولریش شاری ھونرمندانی ب برھم بوون، بۆ بدواداچوونی ئـــو بابت ب پویســـتمانزانی چند ھونرمندـــك و لیژنی ســـتیڤاو فئامـــادەكاری ئـــبدونیـــن، دەشـــموێ بم ئو ل وە نییمكردنـــك راپۆرتـــفستیڤا قشنگ و جوانكی ھولـــری پایتخـــت و شـــاری ریبان، چونكشاران و شاری غپارساڵ ھر لو یادەدا و ھر لو ھفتنامیی ھمووان راپۆرتكی دوور و درـــژ لســـر چۆنیتی بڕوەچـــوون و چاالكییكانـــی ھولر فســـتیڤای دووەمیـــن

بوكرایوە.ئا: نردراوی بدرخانھونرمنـــد سرەتاشـــدا لـــئنوەر شـــخانی گوتـــی: خۆی لخۆیـــدا ھنانـــی ئـــو جۆرە ئـــو دروســـتبوونی و كارانـــ ،باشـــ كاركی یوەندییانـــپئو گروپـــ ئمانییش خۆیان گربســـتیان لگـــڵ وەزارەتی رۆشـــنبیری ھبوو، ك ھاتن وا ســـتیڤاو فڵ ئگوت لككر ب ئگرنا بكن، نمایشكیان تایبتی نھاتبوون بۆ ئو رۆژە، زۆرباش كاركی ئوەشدا لگڵ بوو ئگر كاركی شانۆیی شاری كرابا، پشـــكش ھولریـــش چونك راپرینی ھولر راپرینی شمخۆشپ ،كوردستان ھموو كوردستان ھموو ھونرمندانی ســـتیڤاو فو كاری بیانیش لپشـــكش بكرێ، نك ل شانۆ

بكو ل مۆسیقاش.ئامانـــج غـــازی ھونرمنـــد و مامۆســـتای كۆلیـــژی ھونـــرە جوانكان ھمـــان گلیی ھی و گوتی: سرەتا دەموێ پیرۆزبایی ل رۆژی ئـــازادی ھولر بكم، راپرینی رۆژی بـــم دەتوانـــم سرتاسری بوو، بم ك باس دت سر چۆنیتی یادكردنوەی ئـــو یادانـــ، لـــ ســـرەتادا كۆمـــك خـــاڵ ھیـــ نام ھاوبش ب، بم دەب ھاوبش ب، ك فستیڤای ھونری دەكرێ ســـتیڤاڵ بكا و بۆ كف ك دەببكـــرێ و چۆن بكـــرێ و چۆنیش بڕوەبچ، بۆ چ مبستكیش ئو فستیڤان سازدەدرێ، ھر ئوەنب ئم خك كۆبكینوە وی لرت و بو دواتریـــش پـــبكرێ، ب ئوەی ھیچ ئامانج یا مئ كی كری بپكی ھونرامم ،ستمانبندان مرموەكو ھونمـــن گلیی گـــورەو ســـرەكیم ھونرمندانی ركخـــراوی لـــكوردستان، نازانم ب چ پوەرك بانگھشتی ھونرمندان دەكرێ، یاخود ئوان چۆن پشنیاز دەكن ر بتوانولزگای ھوەی پاربۆ ئ ورە لیی گوە، گلو یادە بكاتئ ندان دەكرێ كرمكخراوی ھونركۆمك تیپ و گروپ و ھونرمند براشكاوانش كراون، فرامۆش دەتوانم قســـی لســـر بكم، فرامۆشـــكردن چۆنیتـــی

ئۆركسترای كوردستان و تیپكانی دیكـــی شـــاری ھولـــر وەكو بڕوەبرایتی ھونری میوزیك كلپووری بڕوەبرایتـــی و كـــوردی ك ئوانـــ ھموو تیپی ھونری خۆیان ھی و كۆمك تیپی دیكش ك مۆتی رەسمیان ھی و كاریان كردووە ل شاری ھولر و ل ھموو بۆنكانیش خۆشـــی ل بـــوون، لگـــدا و ناخۆشـــییكانی ئـــو شـــارە بشـــدارییان كردووە، ك دەی فســـتیڤای ئازادكردنی شـــاری ھولر دەب ھموو ھونرمندانی وەك بشـــداربن، تیدا ھولر میوزیك، بم ب تنھا تكلیف ل ھونرمندك بكرێ و ئویش

ئم ك كۆبكاتـــوە، گروپـــك گروپ بیكوە كاریان كردووە، یاخود رۆژان ل ستۆدیۆكان كاری تۆماركردنی گۆرانی دەكن، ھر ئم گروپ ل بۆنو ئاھنگدا دیاری بكرن و بنـــاوی ھونرمندانی ھولریش بشداری بكن، ئوە ماف خورانی ھموو ھونرمندانی ھولری پوەدیاربوو، گلییكی زۆریـــش كراوە و منیـــش گلیی زۆرم ھی لـــو بابت، ئینجا لخـــودی گلییـــكان نازانـــم پارزگای ھولـــر بكرێ، بم دەتوانم بـــم رنمایی پارزگای ركخـــراوی لالیـــن ھولـــر كوردســـتانوە ھونرمندانـــی بووە و زۆر بیرتســـكان كاریان لـــ دەستخۆشـــیش كـــردووە، پیمانـــگای ھونـــرە جوانكان ســـتیڤاو فكاریان ل م كدەك ل م دەبووایـــكـــردووە، بـــبانگھشـــت كردنی ھونرمندان دوو بـــش بـــۆ ھونرمندانـــی شـــاری ھولر ب و بشكیش بۆ ھونرمندانی تر با، ندەكرا ھموو ھونرمندانیش كۆبكنوە بۆ ئـــوەی ل رۆژـــك ئاھنگ كنگئاھ بـــا بكو بگـــن، ٤،٥ رۆژی بخایاندبووایـــ و ھر یكیش لـــو ھونرمندان مافی خۆی وەرگرتبای و ھونرمندانی تریش كـــ ل ناخۆشـــییكانی ئم شـــارە بھموو شـــوەیك قوربانیان داوە، كچی ھموویان فرامۆش كران و گلییكی زۆریش كراوە، ئوە ســـ سایشـــ وا دەكرتن ب ئوەی كس دەنگ بكا ،و كارانبۆ ئ بـــم ھیان وە روا بم دەبینیـــن كارەكان ھب

ھیـــی و ســـقتی رۆژ برۆژ ق نییت، ھندن دابرەسپ لوابت، گلیـــی ھونرمندانیش لرۆژی بتوانـــن چۆن وەدایلئازادكردنی شاری خۆیان ب بش بكرـــن، یان بشـــداری نكن، ئـــوە تنھا بـــواری میوزیكیش ناگرتـــوە، بكـــو بوارەكانی دیكـــش دەگرتـــوە، ك لنو ناوەندی ھونریدا باسكراوە، یان زۆر كس پیوەندییان پوەكردم كـــ ئـــو كارە چـــۆن كـــراوە، سرزەنیشتیشیان كردووم ك ئم كارە بۆ وادەكرێ، منیش گوتووم بوومك ئاگادار نوەیھیچ شبو ئاگاداریـــش نكراوینتـــوە. رنامك بوەیھیچ شـــدیارە ب

داڕژی بۆ ئـــو كارە نكراوە و پرس ب ھیچ كســـك نكراوە، تنھا ركخـــراوی ھونرمندان، ،بك نســـند كوانیش چئئوانیش ھونرمندانی ھولریان

فرامۆش كردووە.و شـــانۆكار ھونرمنـــدی بڕوەبری تیپی ھونری ھولر قسی لوبارەیوە كۆیی سالم ھبوو، بۆیش گوتی: ل راستیدا من موقاتعی ئو فســـتیڤام كرد و ھر تخونیشـــی نكوتم، لبرئوەی بالنـــی كم دەبووا ئاوڕ لوەی بدرتوە ب تایبتی تیپی ھونری ھولر و كۆمی ھونر و وژەی كوردی، ركخراوی ھونرمندان ٢ تیپیان ل ھولر دەستنیشـــان بكردبا، من پارساڵ پیانم گـــوت ل مانگـــی "١١"وە خۆتان ئامادە بكن بۆ ٣/١١، بۆ نموون دەتوانی دوو شـــانۆگری نمایش بكی، كۆنسرتك بكی بۆ ھونرمندكی دیار، دوو تیپی مۆسیقای ھولرێ ك سوپاس بۆ ی تیپی مۆســـیقیر پولخوا ھو ھموویـــان داھنرن ھریك لوان ب و ٢ ســـعات برھمی خۆیان پشـــكش بكـــن، بم بداخوە تیپكی ئۆپراییان ھنا وەی راســـتی بمانیا، ئئ لمن نچووم، بم خكانكیشم دی چووبـــوون نـــاڕازی بوون لنمایشك، دوای ئوە ئگر بتو (٤،٥) تیپ ل ھولرو سلمانی و دھـــۆك بنـــی، بـــ تایبتی باســـی ھولر دەكم، تچووی لوانی خواردن ،نیی ئوەندە بم بۆ خوتن ھـــر ل ھوتل ناخون، دەكوایـــ ئوە پارەی

ھوتلت بۆ گڕاوە، خواردنی ئو گروپی كـــ ل ئمانیا ھاتوون ٢ جم، ئوە مبلغكی زۆری تدەچ، من زگـــم ب پارزگاری ئوە بم ،دەسووت ھولرێ ھۆكاری ســـرەكی ئوەی دەكرا لیژنیكـــی بای گورە دابنن، خكی پســـپۆڕی تدابی، بم لبرئوەی نیانھشت زۆر كس

تداخول بكا، ٤-٥ كس بوون.ســـبارەت بوەی بۆچی تیپكان لو رۆژەدا كاریـــان نب، ھر تنھا پارزگا ب، ســـالم كۆیی گوتی: باش ملیۆنك و دووسد ی خانووی پزار، كرنجا ھو پبدەم، كارەبـــا و ئاو و مووچی نووسری كۆمپیوتر و بردەستی پ بـــدەم، لكوێ بشـــم دەكا، دەبوا بن كاك تیپكانی ھولر كۆبینوە، كۆدەبووینوە، وەرن "٢٠٠" م كاكـــخۆ مـــن ناچم بملیۆنـــم بـــدێ، لوانیـــ ھر تیپك ١٠-١٥ ملیۆنی وەردەگرت، ملیۆنـــ تیپكش بـــو ١٠-١٥ سوودمند دەبوو، ھونرمندانی ناو تیپكش سوودمند دەبوون، بم ك نیانكرد؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!! مدیش گوتـــی: ئحموریـــا ئھونرمندی كوردمان خۆشدەوێ، جا ئگر ل دەرەوە یان ناوەوەی وت بـــ، ئم پمـــان ناخۆش نیی و قت نـــاڕازی نین لوەی وت دەرەوەی ھونرمنـــدی لھمان بـــم بكـــن، داوەت ناوەوەی ھونرمندانی كاتیشدا كوردســـتانیش لبیر نكن، بۆ یادمم لكـــی یســـا نموونپش دوو ســـاڵ ھموو تیپكانی ناو شـــاری ھولریـــان ئاگادار بودجیكی ھریكو و كردەوە كمیان دان و ھمـــوو تیپكان بشداربوون و شتكی زۆر نایاب و جـــوان بڕوەچوو، لرۆژكدا دەتبینـــی ل یـــك، دوو ھۆدا چاالكی جیا جیـــا ھبوو لھر ناوچـــو ھر شـــونك، پمان خۆش بوو ئو شت بووبای شتك ل ھموو ساك لو رۆژەدا ئو شت ب شوەیكی گشتی بكرێ، ئســـتا كـــژاوەكان، ھروەكو بڕوەبرایتییكـــی من وەكو كژاوە ئوە دوو سا بشدارین، بیرمان كردۆتوە ئگر ئوساڵ ،بھ و شـــتئ كی دیكســـا ،بر دووبارە نین و ھنان بكداھ ر تیپگئ ،ش وایرەكجا ھونھونرییكانـــی ھولر و ھموو شارەكانی دیكی كوردستانیشیان وەندەی تكردبا، ئ شداری پب ك لندرمتۆ ھون دەچوو كن مرحاڵ ئھوە، بنیدەرەوە بوەكو تیپكانی ناو شاری ھولر ھســـتدەكین بھیچ شوەیك بۆنیـــك نیی بۆ ئـــوەی ئو گنجان گـــرم و گـــوڕ دابن و پشبكیكی ھونری و خاون و ل ،ریف دروست بی شكبك ری كوردی پر ھونكۆتایشدا ھ

.ش دەچرەو پبھروەھا ھونرمندی مۆســـیقی شـــرزاد سرســـپی بڕوەبری ھونرەكانـــی بڕوەبرایتـــی میوزیكی ھولر گوتی: پشكی مـــن گلییم لـــ كاك نـــوزاد، چونكـــ حتمن ل خـــوارەوەی ئو ئـــو كاران دەكـــرێ، بم بڕوەبرایتـــی وەك دەكـــرا ئاگاداری میوزیـــك ھونرەكانی ئمش بكرتوە، چونك زۆربی زۆری ھونرمندانی ئو شارە الی ئمی، بۆی دەكرا شتی جوانتر و باشتر پشكش بكین، مبست ھر شـــتی جوانتر و باشـــتریش نیی، بـــم ئمـــ خكی ئو شارەین و حزمان لی لرۆژی ،بـــھ كاریگریمـــان ئـــاوا دەستكوت و شـــانازییكش بۆ ئو شـــارەی، ناشـــكرێ ئمی مئ ك ببین، یان پرسدا نتنكرێ، بوە نیگرانین، لڕووی ھونرییوەش زۆر شـــتی باش و زۆر شتی كرچ و كایش كرا، دەكرا باشـــتر بكرێ، ھیوادارین سای ئایندە شـــتی باشـــتر و بپزتر بكرێ و ھموو الیك بشـــداری بكین، مبستیش خزمتكردنی وتنشـــكو پو شـــارە و ئئـــبرچـــاوەی لشـــاری ھولـــر كراوە، كاك نوزادیش لھموو الینـــكان درغی نكـــردووە و زۆر ھونرمندانیشـــی ئمـــی

خۆشدەوێ.مھدی الو دەرھنـــری دواتـــر

باس بو ســـبارەت حســـن دەیانتوانی دنیاییوە ب گوتی: برنامیكـــی زۆر لوە باشـــتر دابنن، لبرئـــوەی ئوەندەی گوم ل شتی مۆسیقی بوو، یك پشانگای شـــوەكاریش ھبوو، شانۆ ھر پشتگوێ خرابوو، ئگر ئو ستاف ئمانییش نھاتبان، مانای وای ئوســـاڵ شانۆ ھر ھیچی بۆ ندەكرا، ھشتا سای پار زۆر باشتر بوو، ئیشی باشیان بۆ شـــانۆ كردبـــوو، ھرچندە پاریش گنجـــكان لی ب بش بـــوون، لبرئـــوەی كۆمك تیپی شانۆیی ھی دەكرێ پرس و رایان پ بكـــرێ و لو رۆژەدا ئیشـــیان بدرتـــ، لبرئوەی ك كموو تاكورۆژە رۆژی ھئ مانای وای ،ر دادەنیشولھ لئازادكردنی ھولـــر ئازادكردنی ھموو تاككی كـــوردە ك لناو شـــاری ھولر دادەنیش، ئیتر ھونرمند ل رۆژكی وادا تعبیر وە، مانای وایو رۆژە دەكاتلكۆمك ئیـــش و كاری تایبتی خۆی ھیـــ، جگ ل ھونرمند پویســـت كۆمـــك چاالكـــی ش نمایش بكرێ وەكو یارییدیك وكاتكان (سیحر) ئكلۆباتییئھونركی زۆرجوان دەكن، ئگر ئو كاران پشكش بكرێ جوانتر دەبوو، دەبووای لناو كۆلیژەكان بكرێ، نمایش كۆمك چاالكی بم ئمســـاڵ زۆر ب ســـاردی

ئیشكان رۆیی.مھدی حسن بۆ سای ئایندە موایپ :و دە یشنیاری ھپپــــرس و را بــــو زۆری و بۆری ســــنترەكان بكــــرێ، ك یك دنیا سنتر دامزراوە، پرس و را ب تیپكان بكــــرێ ل ھموو بوارەكان، چ شانۆ، شوەكاری، مۆسیقا، ئو ھموو تیپ بۆچی توانن برۆژی وا ن ل دانراوە ككاركی خزمتی شارەكی خۆیان بواران ئــــو ویســــتپ بكن، لیژنیك نك بكرێ فراوانیش دیاربكرێ و ئــــو لیژنی بیار بــــدا، بكو دەكــــرێ كۆمك ھونرمنــــدی بــــاش و بتوانا یو لیژنناو ئوە و لنكۆبكردابنرن و بیار بدەن، ل ھموو نك ،تیاب بوارەكان خكــــی ،كی دووبارەبك خموو ساھكسك دوو كس ل بوارەكبن و تواو ئیتــــر ئوانی دیك وەكو كوڕی ئو شــــارەش تماشایان

نكرێ.لـــدوای لدوانی ھمـــوو ئو ســـوعاد ھیـــوا ندانـــرمھونئندامی لیژنی ئامادەكاری ئو یشو كبارەت بس ستیڤافوەمی خۆی ھبوو، بۆی گوتی: ب خۆ ئگر ئو ئۆپرایشمان شانۆگرییكمان نكردبا داوەت بكردبا ل ھولـــر، ھر ھموو ئكترانـــی ھولر بشـــداریان ھر گلیی كواتـــا ندەكـــرد، ئۆپرایك ھنانی بم دەبوو، ك بۆ یكمجارە ل كوردســـتان و عراق ئۆپـــرا نمایش بكرێ و خك پی ئاشـــناب ل یادكی وەكـــو رۆژی ھولر، ئوە خۆی ورەیكی گوتخۆیدا دەســـك لو دیارییكی جوان بۆ ئو رۆژە و خكی ئو شـــارە، بم خۆ ،مووانـــر رۆژی ھولرۆژی ھئامـــادەكاری لیژنـــی رۆژی فســـتیڤاڵ نیی، رۆژی كسكی دیاریكـــراو نییـــ، رۆژی ھـــر ھمووان دەبووای یاخود با ئوە ببت پشـــنیار بۆ سای ئایندە پیمانگای ھونرە جوانكان بم ،بكـــی ھوە چاالكیییـــبۆنجوانكان ھونـــرە ئكادیمیای چاالكی ھب، تیپكان ھریكو چاالكی شانۆییان ھبت، یاخود ھبت ھونرییان چاالكییكـــی بو بۆنیوە، دوكاندار و خاوەن ئوتـــل و خاوەن چشـــتخان و وانر ئولھ كان لخاوەن پیشدەب خۆیـــان ئامادە بكن و لو رۆژەدا كارەكانـــی خۆیان بكن، دەب ئو شارە بجوو، رۆژكی رزگاركردن خككی رۆژی ئاوا بیانی دت ھولر دەب ھســـت یو رۆژە جیـــاوازی ھبكا ئـــلگـــڵ رۆژەكانی تر، دیاردەكان جیاواز بـــن، رۆژەك جووالنوە و بازاڕكردنوە و بازاڕ داخســـتن و دەرگای قوتابخانـــ كردنوە و دەب ب ھموو شوازك ئورۆژە شـــار جیـــاوازی ھبـــ لگڵ

رۆژەكانی تر.

سیم فستیڤای ھولر ب بشداری كارای ھونرمندانی ھولر بڕوەچوو

دیمنك ل ئۆپرای مم و زین ك لالین شانۆكارانی ئمانی نمایشكرافۆتۆ: جیھانگیر گردی

نامپرسبناوی كارمندانی دەزگای بدرخان، پرسو سرەخۆشـــی خۆمان ئاراستی ســـتافی كارا محمد فتـــاح دەكین بھۆی كۆچی دوایی برای بڕزیانوە، لخـــوای گـــورە داواكاریـــن ئم دوا

ناخۆشییان بت.بدرخان

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

21

بكت

ی وە

نند

وخ

خوندنوەی پیرداود مخمورییكم كتبـــی كوردی تایبت ب فۆلكلۆر ھوی تاككسی بووە، بناوی (جامع و سالیان و حكایتان بزمانی كرمانجی) ســـای (١٨٦٠ز) ل الین (ژابای) قونسلی رووس لـــ ئـــرزەڕۆم بـــ فرەنســـی بم كتوە، ئكدراوەتوە و لكۆكراوەت

.زمانی كوردیی ڕەی ب١٣١" الپ" ت بی تایبب یان نامیلكـــم كتكـــیفۆلكلۆری كوردی ل كوردســـتانی عراق چـــاپ و بوكرابتـــوە، ھوـــی خوا لخۆشبوو (حوسن حوزنی موكریانی)ە ی ١٩٢٧ لناوی (خۆشی و ترشی) سا ب

چاپدراوە.لسرەتای سانی شستكانی سدەی رابردوو، دوای كۆنگرەی مامۆســـتایانی كورد ل شقوە، بیاردرا ھرچی زووە فۆلكلۆر، كۆكردنوەی ب دەســـتبكرت ھروەھـــا وەكو وانیكـــی خوندنیش ل قوتابخانكاندا بخوندرت، پاشـــان مامۆستایانی سلمانی كتبكی فۆلكلۆریان دەروازەی لـــ (ســـرنجك بنـــاوی فۆلكلۆری كوردی) ل ھولر ل چاپدا و موەی ئكی باشبوو، ئتش ھیممئئاگاداربین كاری كۆكردنوەی فۆلكلۆر و خمخواردن لـــ بواری فۆلكلۆری ھوی دەستك بسی بووە و ھیچ كاركتاكجمعـــی نبووە، خۆ ئگر شـــتكیش

كرابت ئوا برھمی نبووە.لرە بـــدواوە ھوـــكان كوتن كارو كسانكی لخۆبردوو، قۆی پیاوەتیان ل ھمای و ئـــوەی ل توانایاندابوو ،ردەوامشتا بش ھككردیان و كاروانئم ھوـــی تاككســـیی ھتا حای حازریش ھر بردەوامو ب پســـانوە

كسكان كاری خۆیان دەكن.ئوەی بكاری دەســـت جمعی و ھیمتی حكومتـــی لگدابـــت ئـــو گۆڤـــارە ناوی (ئاســـۆی فۆلكلۆر) لب ییتاقانوەزارەتی رۆشـــنبیری حكومتی ھرمی كۆمـــك و دەردەچـــت كوردســـتان فۆلكلۆریست دەروشان كاری تدا دەكن.كتبی ترنخۆرە، ك (د. مولود ئیبراھیم حســـن) سرپرشـــتی كۆكردنـــوە و زی بۆ نووسیوە و لراوكی و پشـــپدەزگای چـــاپ و بوكردنوەی بدرخان بشـــی ســـیمی كۆكردنوەكانی بڕز كبكی كتشپ ل ە، جگ(وولودد. م)شست و چوار بش لخۆ دەگرێ و ھر بشكیش چندین ھقایت و ئفسانی تدا بوكراوەتوە، ئم یكم برھم ،ـــزە نییـــڕو بمـــی ئـــرھو دوا ببراســـتی قنجاتییكی باشی نواندووە و ماندووبوونكـــی چاكـــی لگڵ ئم كتب و كتبكانی دیكشی كشاوە، ھرچنـــدە ھیچ كارـــك ب كم و كورتی ناب و ئوانـــی كار ناكن

نازانن چۆن دت برھم.سرەتا د. مولود ب گللیی و گازاندەوە رووی قســـو گۆتكانی ل ھموو الیك دەكات بزۆریش ل دەزگاكانی حكومت :یدا دەكۆتایی وتارەك و زانكۆكان، لدەبا ب (وانی بكردەوە) لتك خوندنی تیـــۆری برنامی خونـــدن دابژین، ھروەھـــا چنـــد خاكی دەستنیشـــان كـــردووە، وەكو پشـــنیاز و رنمایی بۆ

كۆكردنوەی فۆلكلۆری كوردی. كـــ ،وەدایـــل بـــو كتگرنگـــی ئـــتكستكانی ناو كتبك ب ھموو شواز و لھج و بن لھجكان كۆكراونتوە، بڕزیان زۆر ب ئمانتوە وەریگرتوون و بویكردوونتوە، براستیش فۆلكلۆر دەبت بـــ شـــوەزارەكان كۆبكرتوە، بۆئوەی مۆركی رەســـنایتی ناوچ و شون و زمانكان لدەست ندات، خاكی وەدایل بم كتوتنی ئركی ســـدیكد.مولود ناوی ئو كس و سرچاوانی ھنـــاوە، كـــ ســـوودی لوەرگرتوون، ی، كزانڕب و قوتابییتی ئتایببیارمتییـــان داوە، مامۆســـتاش بۆ ھر ھقایـــت و ئفســـانیك لكدانوەی خۆی و ســـرنجی لسرداون، ھروەھا تكســـتكان بھنـــدێ باشـــ زۆربی زۆریان ھـــی كوردین، ئگـــر كوردیش نبـــن كوردندراون، بپـــی بۆچوون و لكدانوەی بڕزیان ئفسان و ھقایت

و سربردەكان لكدی ھاوركراون.لـــ الپـــڕە "٨"ی كتبكـــ بابتك بپنووســـی مامۆســـتا مولـــود خۆی (خڕەك)مـــان بنـــاوی نووســـراوە لكارنكوێ، لرە دەب بزانین خڕەك رە سادەیو ئامو ل جازییكی مناووەرگیـــراوە، ك جۆ داوی رســـتراوی پھدەكاتوە و دەیكات ماشر (ماشل)، بۆ ئوەی داوەك ببت یك الو دوو ال، ئم خڕەكی دەســـتی جـــۆ بردەوام ،وەدایڕان و خوالنگـــ وەكو ژیان لھر بۆیش ژیان و ھاتووچۆی گردوون ئگرچی پســـدنكراوە، "خڕەك" بد.مولود "خـــڕەك" ب چرخ و فلك دەشـــوبھن، وابزانم ئوەیان شتكی

.یدیكل الپڕە "١١"ی كتبك باس ل ھندێ رەگز و رەمز و بنمای ئفســـان كراوە و جوانی بۆچووە و وەستایان لشونی خۆرە لرنردوو تخۆی دایناون، ھـــبرسیتی و تنوتیدا رەمزی كاری خراپ و تكدەرانـــ و چاوچنۆكی و ب بزەیی دڕندە دەخنـــڕوو، ترنخۆرە مرۆڤی ھردەم بكســـكی برســـی دەگوترێ، رەگزكی دیكی ئفسان، ك مامۆستا بجوانی لسری وەستاوە و بۆچوونی ی كراس گۆڕییلســـویش مئ ،یھ موو دەمكان ھرییپ ،(ریانپ) الیللكاری چاك و بھانـــای ل قوماوان دەگن، شـــای پریـــان بچندین جۆر خۆی دەگۆڕێ و پشـــان دەدات، ھندێ جار پاوان و كســـانی ناو ئفسان و ھقایتـــكان دەكونـــ حاتی كراس بچن تانم حائـــ رەنگ گـــۆڕی، ك

خانی (تناسخ ئلئرواح)ەوە.ھروەھـــا مســـلی دەنگـــی پیرەژنی كودیل دەنگی خـــۆی ل ســـیحرباز، كدەكات و بانگی كچانی پدەكات، پیرەژن جوان جـــوان پنجی كچـــی دەمژی، مامۆستا زۆر جوان وەسفی كودیل دەكات و دەـــ: رەنگ ئامـــری دەنگ ھگری ئســـتا ھمان ئو كودیل و ئامرەبت،

ك پیرەژن بكاری بردووە.زانســـتیانی خوندنوەیكی ئگـــر

ندێ لبۆ ھ ردەمانسئفسانكان و ھقایت ئو خاســـمن بكین ھقایت و ئفسانانی پاوانكان گیاندارن زمانیان ل چۆن و دەگیـــن و چـــۆن دەنگـــی گورگ و گیانلبرەكانی دیكـــــــــــــــن، بیستر ە دیان كسك، كـــ زمانی و ر ا ند گیای ە ژ ئاە نیو ا ز

د خـــوو یاقســـانو ئـــو

ونش دەكزارانی دیكھقابی پاراسایكۆلۆژییوە.

كان باس لتقایو ھ فسانی ئزۆربدەست و ب دەستی دەكن، باس ل زوم ر رەمزە بۆ گن، شـــو زۆرداری دەك كانفسانكی ئزمیان رەگكشـــت، یو دووەمیان ھمای ھـــز و توانای، جا ببـــۆكاری چاك مایو رەمزو ھچ ئـــیا بۆكاری خراپـــ، دەكرێ مرۆڤ خۆی لپنا ھمای شـــر شاردبتوە، ئگر دیقت بدەی بردەركی زۆربی كۆشـــك و معبدەكان پیكری شر، ك رەمزی

ھزە دەبیندرێ.شرك ل دارستان دەغزرێ و ناھ كس لدارستان ســـوود وەربگرێ، پاوانك بزۆری ك ل عوامـــی خككی ئم تلیسم دەشكن شرك سراوی كانی گرتووە و ھفتان یان رۆژان قوربانییكی دەوێ، شر رەمزی خراپی، ھمان شر دەكوت داوی راوچییكوە و مشـــككی یری بت دەربازی دەكات، سدەس ب رەكی شتاشك بتی و مدالزو ناعھدەكین، ك دەكوت بردەستی مرۆڤ، (عق)ی مرۆڤ چۆن ئفســـان و ھزی

.نك دەشكر تشســـو ل ئفســـانكاندا ھمـــای پیت و یان پیاوچاكك بزۆریـــش ،ترەكبكراس گۆڕك ل شـــوەی دەروشـــك یاخود ھزكی دەرەكییوە لدار دەبتوە ی، كســـو كدەســـت ئ تـــوو دەكخوازیارتی، ســـوك دەدرت پاشـــاو شـــاژن، یك و لتی ل دەخۆن، ساڵ دەسوڕتوە مندایان دەبت، پاشا ھموو ئازای بدەنی گوێ بووە، ئاو و زرزرەی لدێ، ك ســـوەك دەخوا ھست دەكات

.یفسانكی ئزوە، رەگتچاك دەب ن لمـــای خراپزڕدایـــك و زڕبـــاب ھ تـــی دنكقایھ كانـــدا، لـــتقایھھنارە و گولیزار و ئســـپی سپی، ئم ت، كودیـــار دەكجوانی بب مایھچـــۆن زڕدایك منداكانـــی خۆی لگڵ مندازڕەكانی ھاور دەكات و ئو خۆشی و سركوتنی بۆ مندای خۆی دەیوێ،

بۆ زڕمنداكانی نایوت.لـــ الپڕە "٣١" ل ھقایتی (راســـت و خوارە)دا، جۆرە تكییك دەبینرت و ھستی پدەكرت، راست و خوارە باس ل ھردوو الینی ژیـــان دەكن، خر و قرەدا عموواری، لی و ناھخۆشی و تاو تماع دوو چمكی ھســـت پنكراون، راست و خوارە ھردووكیان تماعی مای دنیایان ھی، ھـــر یك و ب جۆرك كاول تدەچ ك ،ت، راســـتبۆی دەچئاشك گوبیستی ســـربردەی (شر و گورگ و روی) دەبت، پاشـــان دەچت ھموو شـــونكان بســـر دەكاتوە و تخسودی خۆی و دەبرام و مم دەگاتپاوانی یكمی ھقایتك، پاشـــان ب تماع و مای دنیا راســـتش دەگۆڕێ و ھموو شتكی بۆخۆی دەوێ، ئگرنا بۆچـــی، ك خـــوارەی بـــرای دت الی و دەیناســـتوە رگای راســـتی پ نیشان

نادات.حزیا یـــان ئژدیھا، رەمـــزی خراپ و تكدان، بم ل ئفسانی (پاشایكی ،یردوو رووی ھزیا ھمنداڵ)دا، ح بك ئحمد تووشی حزیای یكم دەبت، حزیایكـــ رەمزی خراپـــ و تكدان و ئحمد لگـــی دەجنگ و دەیكوژێ، ل بناری چیایك تووشی حزیای دووەم یمـــای چاكھ ژدیھایم ئئـــ ،دەبو ئحمـــد بـــ رنمایی ئـــو دەڕوات و

.نڕكارەكانی خۆی رادەپھقایتی (لتۆ ئازاتر ھی) ل گانوەدا تی لتایب بـــ ،دایم و كورتی تكـــچوونـــ ژوورەوەی ئامۆزاكی بۆ چۆنیتی و ككۆشك ناو تككردنی دەست ڵ گـــ ل

سوارەكان، ســـت ھدەكرت جۆرە نـــك ا د ز باھی و شـــتك زۆر ل پڕیوە، دیكش شـــونی ل دەكرێ، ھست ھقایت و ئفسانی ئوھادا ئو چل سوارە دون و كوڕە پاشا یان دوان شـــڕی پاوان

دەكات.لسرەتادا باسی سومان كـــرد و ب ھمـــای خوان و ت، كت و خۆشی درەكبپاشا ســـوك دەكات خت ل ھقایتی (زۆرزانترین درۆزن) لرەدا ســـو ھمای ســـركوتن و دۆستایتی و جوانیی، ھروەھـــا ھقایتی (چند ب (یزتـــر ھھتـــۆ ب ـــز بی لھبچنـــد جۆرك گردراوەتوە، شـــونی رووداوو دەشـــت و چیای، ل كۆمگی كوردەواری ئم جۆرە بسرھاتان زۆرن و روویانداوە، زۆربیان ناكون قابی ھقایتوە، ھروەھا ھقایتی (ئگر خوا ناردی پاردەوە) ب زۆر جۆر گوتراوە و لرە تكڵ ب ئفســـانكراوە، دیسان بـــن ھاللیان) (ئبوزەیدی ھقایتـــی ئمـــش كوردی نییـــ، بـــم ك زۆر گوتراوە و گدراوەتوە تكڵ ب ئدەبی

فۆلكلۆری كوردیمان بووە.ھقایتی (نۆنان نۆنان) ل كوردەواریدا بزۆر جـــۆر گوتراوە، خۆی ھقایتكی بیركاریی و بیری تیژی دەوێ، ھروەھا ل الیكی دیكـــش رەمزی چاوچنۆكی و تماع كاریی، ئم ســـربردەی زۆرجار

بـــ شـــیعریش گوتـــراوە، پاوانیش دەگوترێ، ك ،كـــی كوردەوارییئافرەتدایك بتماعك داخوازی كچكی دێ، ،كـــی زۆری دەببیاتلداخـــوازی و تپاشان، ك كچك رازی دەب شووبكات، دایكك بـــۆی دەگری و دەیالونتوە و

:دەداكت مری كریشان

نانی نخوارد بردیشیان.ھقایتی لالف، پتر ل ســـربردەیكی كوردەواری دەچـــ نوەك ل ھقایت، چونكـــ ھقایـــت رەگـــز و بنمـــای تایبتی دەوێ و پاوان و شون دوورن و ناناسرن، ئم ســـربردەی ھمووی دیار و ئاشـــكرای، بۆی ناكوت قابی

ھقایت.ھروەھا ھقایتی (جووج)، لبرئوەی رەگزەكانی دو و ســـیحر و بنماكانی فســـانئ ل رەنگ ،دایی تفســـانئنزیكتر بت نك ل ھقایت، ھروەھا چیرۆكی (خالید ئاغا)، ك لالپڕە "٨٨" بوكراوەتـــوە، ئویش ســـربردەی و پاوان و كســـكان و زەمن و شـــون دیارن، پتر ل داســـتان و قارەمانییتی دەچ، ھمان چیرۆك بناوی (حسنان

و حیدەران) ل كوردەواریدا زۆر بوە.ھقایتی ســـ برا، ك ل كوردەواریدا زۆر بوە و دووبرای گورە غدر ل برای ،نزیك فسانئ ن، پتریش لدەك گچك مان لجار گو لكوردەواری گ ل چونكبووە، ك مار ئاشقی كچ یان كوڕ بووە، ،ر و مزی نردوو رەگـــتی ھتایببكاتی خۆی مامۆستا مولود ھمان بابتی ب شـــوەیكی دیك لـــ كورت رۆمانی بردەژن ورووژاند و مارەكی كردە ئاشقی كیژە ئینگلیزەك، رەنگ مامۆســـتا ئم مســـلیی بۆ ئوە ورووژاندب تاكو ب بیانیانیش ب ئمـــش وەكو ئوان

.یتی خۆمان ھقایو ھ فسانئئفسانی ئحمدی گاوان، ك ل الپڕە ئفســـانیكی بوكراوەتـــوە، "٩٩"تواوەو ھموو رەگزەكانی تدای، بم زۆر ب سروبر گدراوەتوە و بسر یكوە نیی، پویست بوو پداچوونوەی بۆ بكرابوای، چونك پاش چند ساكی دیك ھســـت دەكرێ، ك بـــ خۆمان چ

.یكمان ھیفسانئھقایت و سربردەی باوكك و س كچ و زڕدایكك، ل كوردەواری زۆر رووی داوە، كیژەكان ب نجامـــی كۆتایی، كم ئبمندان باوكی خۆیان بردباران دەكن، ،بووبی كورداندا نشیم ل رەنگ مئھروەھـــا ھقایتكـــ زۆر كورتكراوە و ب ســـروبری پوەدیارە، ھروەھا ھقایتـــی دنك ھنارە بـــ زۆر جۆر و زۆر شوە گدراوەتوە، ھنارە ھمای

.جوانی و پاكیی ربردەی پیـــاوە پیرەكت و ســـقایھو ســـ گومبت خۆك، بـــزۆر ترز گدراوتوە، جارك باس ل ســـوتان محموود و ھیاســـی دوڕنـــاس دەكات، جاركی دیك دەدرت پاڵ (ھاروون رەشید و بالوورە شـــتی) گل جاریش ھمان ھقایـــت دەدرت پـــاڵ پیاوچاكك و لشـــوەی پیرەمردك دەبت، ئویش پاشـــان ك بدیـــار دەكوـــت (خدری زیندەی) و ئقل دەفرۆشی و رنیشاندەر كتقایھ رە، گرنـــگ لنماییكو رئوەی مرۆڤ دەب عیبرەت ل رابردووی خـــۆی وەربگـــرێ و قســـی پشـــینان

وەربگرێ.كـــوڕی گچك ل زۆربی ئفســـانكاندا پاوان، ل الین دوو برایكی دیكی توشـــی ھیالكتی دەكرێ، بم پاوان ســـوارچاك و ئازایـــ و بزۆریش ناوی ئحمـــدە دیـــارە زۆربـــی ھقایت و ئفسانكان بۆ دوای ھاتنی ئایینی ئیسالم

دەگڕنوە.تیـــری ھزار تیـــر ل الپـــڕە "١٤٢" بوكراوەتـــوە، ئم ھقایت باســـی

چاكو خراپی مرۆڤ دەكات.كۆشك ســـیحراوییكانی تمن، خۆی ل قابی ئفساندا دەدۆزتوە، ھندێ رەگزی ئفســـانی تدای، بم لبر ب ســـروبری گانوەكدا، خست و بنما ئفســـانییكانی لدەستداوە، پاش و پشـــكردن ل گانوەدا ب زەقی دیارە، جۆرە تكوییك ھی ل نوان

ئفسان و ھقایتی مندان.ترنخۆرە بری رەنجی چندین سای مامۆســـتا مولـــود، ماندووبوونی پوە مامۆستا دەستخۆشـــیی دیارە، جگای توانیویتـــی چند ناوك دەستنیشـــان راســـتی ناوی ناوازەن و لب بكات، كھقایت و ئفســـاناندا نبـــ برچاو (داودانگ، رســـت، ھـــروەك ناكون، رەعبـــووم، كـــڕۆ، خاكمـــار و زۆرانی

دیكش).مامۆستا سبارەت ب كڕۆ دە ئمیان تدەدر یڕۆ سیفراســـتیدا ك ناوە، لپاڵ كسانك، ك كڕن (ھستی بیستنیان

.(نییدەســـت خۆشی ل مامۆســـتا "مولود" و ب ین، كدرخان"یـــش دەكدەزگای ب" فسانت و ئقایتی فۆلكلۆری و ھباب

بسریان كردینوە.ل كۆتاییشدا دیسان دووبارەی دەكینوە

(ئوەی كارنكات، ھ ناكات).

بدواداچوونكـــی لـــ پارســـاڵ رۆژناموانـــی بۆ كوشـــتنی ژنك، كی پۆلیســـمان پرسی، كمالزم لئـــو ژن ســـكای الی ئوە ھبووە و زانیوتان مترســـی ل سر ژیانی ھیـــ، بۆچـــی روشـــونكتان بۆ دوای یاخود نگرتبر؟ پاراســـتنی دوو ھفتـــ بكوژ دەســـتگیرنكراوە خـــۆی و دەكات كار تلفۆنـــی و وەمی پیوەندییكان دەداتوە و بۆ رۆژنامكان لدوان دەدا، گوتی: خۆ ئرە ئوروپا نیی، بۆ ئم ل كوێ دەژیـــن! ئـــوكات زۆر لكدانوە بۆ قسی ئم مالزمی پۆلیس و ستایلی ئیشـــیان كرا، ھســـتمان كرد مادام ژیانمان دەب دەژین، ل كوردستان ببایخترین بـــت. مترســـیدا ل ك لموو شتو ھ رە مرۆڤشـــت لمرۆڤ زیاتر حیســـابی بۆ دەكرت، ب تایبتیش ك ژن بت، دەتوانرێ ژنك ب ھر مبســـت و مرامك ر ناموسسن لت، دواتر ببكوژر ت، چونكوەنایس دەنگـــی لو ك

.نیا الی ژنانرە ناموس تلل یكك ل پیمانگاكان ل ھولر راگری پیمانگا گووتبووی لمودوا ناھم كوڕ و كچ پكوە قس بكن، خۆ ئرە ئوروپا نیی! ل گڕەككی برپرسكی سربازی شاری ھولر ل مامۆستایك دەدات، چونك لناو ئۆتۆمبلكی خۆی ماچكی ژنكی تانمن بـــ كرپرســـكردبوو، ببـــۆ راگیانـــدن دەیگوت خـــۆ ئرە تكساس نیی! ل كاتی سكاكردنی ژنك لـــ مردەكی لـــ بنكیكی

خزمكی پۆلیس پلی ك ،كژن یھ برپرســـی ژنك دەدات بر ھندێ و شـــق دەن پۆلیسیش دەســـتی خـــۆش بـــ، عیب ژن دادگا، واتـــبپیاوماقووڵ دەبی ك شـــكچارەســـربكن، خۆ ئرە ئوروپا كاتی لـــ ،نیییاسای گفتوگۆی ل كســـی باری پرلمان ئندام نـــك ما ل ر پی و تبـــو و گو

ژن بـــاش زمانیـــان درـــژ بـــووە، دەیانـــوێ ئرەش بكنـــ ئوروپا! لـــ قســـ سرنجاكشـــترین وانی 17-3 لكی رۆژنامكۆنگرەیئوتلی ھورامان قســـی پاوراوی ت بوو، كرۆكی حكومگری ســـجل وەمی پرسیاری رۆژنامنووسك گوتـــی یكتـــی حزبكی سۆشـــیال دیموكرات لـــ جیاتی گفتوگۆ بۆچی كانی بشـــری كی چارەســـوھسوحی عشایری دەدرت، یكسر دیموكراتی خـــۆ سۆشـــیال گوتـــی یم قسبیســـتنی ئ !ســـویدی نییلـــ جگـــری ســـرۆكی حكومـــت توانینمـــان بۆ شـــتكان دەگۆڕت دروشـــم تان بت دمـــان دەو پقبكانـــی حـــزب و حكومتی ئم تنیا ـــت، چونكبن وت خۆش ،یكی دیكناواخنی شت شـــرووكئی چۆن خكی ھۆشیاربكرتوە، ك كشكانیان بدەن یاسا، با ئیتر بكات كشكانمان چارەسری یاسا دروســـت كۆمیتی دادپروەری و بت، ھـــر بۆیش رۆژانـــ دەیان دیموكراسی وشـــی گوبیستی جار دەبین، بم ئگر كســـك پشتی ب برپرسكی حزبی و حزبك قایم نبـــت لـــ ھموو شـــونك مافی دەخورێ و كسیش وەمی ناداتوە، دیموكراســـیتی ئـــوەی لبـــر كوردییـــ، رۆژان برپرســـان باس ل یكسانی جندەری دەكن، بم خۆیان بناوبانگترین راوچی ژنانن و جست و فیكریان ئیستیغالل دەكن، !كســـانی كوردییش یمدیـــارە ئژنـــ ھونرمندـــك لـــ دیمانی رۆژنامیك گوتوویتی كســـانك پیان گوتم ئگر شـــوك لگم بخوی ئامـــادەم500 متر زەوی و پارە و یارمتی وەربگری، ھموومان تم ول مانئ دەزانین بخشینی ل دەســـتی ك دایـــ، كس الی نامۆ نب، چونك ئمش شوازی ل ،ری كوردییئیشـــكردن بۆ ھونســـایی دیموكراســـیت و سۆشیال

دیموكراتی كوردی.بـــژی دیموكراســـیت و سۆشـــیال

دیموكراتی كوردی.

سۆشیال دیموكراتی كوردی

بھرە حمڕەش

ترنخۆرە ل ئفساناندا

ژمارە (١١٤)ی ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢نورۆزی ٢٧٠٩ی كوردی

22

و شـــتندێ باســـی ئرەوە ھل :رەنگی تریف ســـتدەرەوەی ج ل ین، كـــدەك شـــاراوان تریف ب نـــی كاروموگناتیزی، كالی دان، واتدەناسرت، شبنگی ھزی موگناتیزی ل ھردوو الی رەنگی بینراو و ھزی نبینراو پك دت، ئو شـــبنگ دەرەنجامی تیشكی رۆژە، ك ھر لم چند الپڕەیدا باسی سیستمی (شاكرا) دەكین، ك پیوەست بو ھشت رەنگكی دەبت خای سرەكی ھز ل لشی مرۆڤ، ك لو رگوە ھزی ل ك ،ی دەردەچشی مرۆڤ و لل ترەنگ دەچھردوو باریدا دەربی الینی تندروستی مرۆڤ ل رووی لش و سۆز و ئاوەز بۆ روونكردنوەی چۆنیتـــی سیســـتمی تریف و شـــاكرا لگڵ یكدیدا و كارلكردنیان ل مرۆڤ، با نموونیك بھنینوە، خۆت وا دابن گوت ل ھندێ ھوای خـــراپ بوو، یان كوتیی باری دوودی و ترس، كوتت دەبینی تووشـــی دك بر ھۆیھـــ بو رەنگ تكچوون و پشـــی تنگـــی دەبیت، ئو دەربی (شاكرا)ی لبن ناوكوەی و رەنگی زەرد ھدەمژێ، رەنگی زەرد پیوەندی ب كۆئندامی دەمـــار و بیركردنـــوە ھیـــ، لـــو كاتـــی دوودی و تـــرس كـــدەدات، گمارۆمـــان شاكرا دەخورپ وكاتئبـــ جوولی و ئاماژە ھز دەكا لو بشـــی تی لتایب ش، بـــلكاتكدا داوامان لدەكرێ شـــایدییك دادگا لبۆ قســـ یان بدەیـــن كناكـــی تلفزیۆنی بكین، ئوكات ھموو ھناومـــان دەخورپ، لبـــن ناوكمانوە ژانك پچ دەدات ئو سمای شاكرای، بۆی شبنگی كارۆموگناتیسی ئوەی پیوەندی ب بشی بینراو ل رەنگی سپی ھی، كاراتر دەبت ل خوارەوەی الیكی شـــبنگك، وەختی شـــپۆكان درژ دەبن و خرایی كم دەبتوە، ل الیكی ترەوە شـــپۆكان كورت دەبن، خرایی زیاد دەكات، دەبینین دوو رەنگ، رەنگی كســـك وەك شـــین و وەنوشـــیی بدیار دەكوێ، شـــپۆی ھر الیكی دیار ل شـــبنگ تیشك ل خوار سوور و ســـرووی وەنوشـــیی دەچت سر شپۆی كاروموگناتیسی، ب تل و تیشكی گاما_ (تیشكی

.(كارەبایی_ موگناتیسیی(مادە) ب ھموو شوەكانی ل لرینوە ناكوێ، ئو لرینوە ئگرچـــی بچاو نابینرێ، بم

كارمان لدەكات. ل نگ كاروموگناتیسی، كبی شـــشـــو بئدەرەوەمان دای (تریف)ی پ دەن، ھزی رەنگ بوە نیی، ك بیری لدەكینوە یان ھســـتی پدەكیـــن، بكو كارلكردنكـــ ل دەرەوەش ،نزوە یان دایدەبرز دەكاتورەمان ب ،یھھموو ئو گۆڕانكارییان لدەورمان روودەدات، یوەستسۆز یان روحانی، پ وجا چ ھزری بئ

..یكاروموگناتیسیدا ھ ی لو گۆڕانكارییبھركـــس ل ئم بســـت موگناتیســـی خۆی دەخولقنت و بندە ب میزاج و كستی و باری

تندروستی و دەروونییوە.بۆ نموون ئوكســـی تریفكی رەنگی سوری نبت، ب جۆرك ل جۆرەكانی ئاوەز یان سۆز .مویســـتی بـــۆ ژیان كخۆش ت، كدەریدەبل رووی لشوە، دەبت ھۆكاری كمی فشاری

خون.(ئیـــدگار كاســـیی) مرۆڤـــی روحانـــی ئمریكی بناوبانگ لو باوەڕەدایـــ، ك مرۆڤ رەنگك و رەنگئ واتك ،كی دیكرەنگ تر دەكات لبال تریفكی زیادەی، پشـــان گریككان و دیان و میســـریی كۆنكان باوەڕیان وابوو، ك مرۆڤ تیشككی رووناكی كونی دەبخش، وەك چۆن ئسترە و مانگ تیشكیان ھی، بۆی ل تابلۆ كۆنكاندا دەبینین لســـر سری مرۆڤ بازنی رۆژی تیشكدارییان دەنخشـــاند، ھندێ كس ھز و توانـــای ئوەیان ھیـــ، تریفی دەورو بری مرۆڤك ببینـــن و دوایی لبر چاویان ون دەبـــ، ھندك جار مرۆڤ، كـــ بۆ یكم جار كسك دەبین وا ھست دەكات پشتر دیویتی، ،شـــت و بۆخۆیت رادەكیلت بۆی دەچم بۆی یان ب ،شوەك چۆن موگناتیس ئاســـن رادەكپچوانوە ھنـــدێ كس دەبینـــی رقت لیان دەبتـــوە، ب تۆ بت لو شـــون بۆی، ئوە كاری موگناتیســـییت، تریف دەتوان زانیاری ك لكر یبكات، ھ یام ئاراســـتوەرگرێ و پئم دەتوان چۆن ھســـتی خۆی رابن و چۆن ب و زانیارییانی وەربگـــرێ، دەكرێ ئكتریف رەی پوە و پینتـــر بكوە قوودووبارەكردنبدەین، چند روحمان رابنین لسر ھستیاری و ئاوگۆڕی ھز لگڵ كسانی دەوروبر، ئگر یت و لر رامان بكسنان لشق و راھتوانیت مخۆت و دەوروبر وردبیتوە و ھستی ل رابگری، ب بینایكـــی قووڵ لی بخفتـــی، دەبینی وات لدێ دەتوانی شتكان ب جوانی ببینی و بتوانی تفسیری ئو شتان بكیت، ك ل دەورتدا ھن، ئو پیوەندییی نوان رەنگ و تریف جوانییك الی مرۆڤ دروست دەكن و سیمایكی درەوشاوە دەدەن دەروونـــی مرۆڤ، ك لووە كســـتی ئو مرۆڤ كاریگریی لســـر دیاردەكان دروست دەكات و لناو كارەســـاتكانی ژیان ب گورە و تـــر دەڕوا، بۆیرەو رامانی قوووە ببچوكییـــ

رووداوەكان الی ھموومان وەك یك نین.

رەنگاوڕەنگ (٨)

یگشـــت

خالید جوتیار

خدر ئیبراھیم خدرخســــتنڕووی و بوكردنوە ویســــتی دەست لمبزەخیرەی نووســــراوی قدووتوی گۆڤــــار و ڕۆژنامكاندا، ئگر ب دیوكدا جۆرك بــــت ل پنابردنی ل وكراوانرزە بو تبۆ ئ ناچاریانــــكتب توانســــتی نبوونی باكگراوەندی چاپكردنــــدا، ئــــوا بدیوەكــــی تریدا وەســــیلیك الی بنووس تــــا بتوانت ھموو معریف بكاربراوەكانی لئاست بابتكــــی گــــرم و گوڕی ســــردەمدا بئوانی دی بگینت، ئمش كاتك ب واقیع دەبت، ك ھم فۆڕمی نووسین و داتاكانی نو نووسراوەكان ب دروستی دانی فجمیش لوە و ھنــــوبكربنو زبدانــــی لبیرچوونوە، كاراكترە دەستۆیشــــتووەكانی نــــو دامــــودەزگا ئدەبییكان ب ڕزەوە مامی لتكدا

بكن و بوی بكنوە . بم لو نوەدا ئوەی تبینی دەكرت، كــــ كردەی بوكردنــــوە و مامكردن نرراودا بجۆرك لتك نووســــراوی لدزوی و نادروستی بارگاوی دەكرت، كبنــــووس بخات دۆخكــــی نائومدی گورە و وای لبكات نیتی بوكردنوە

ل داھاتوودا وەالبنت . وە بردووە، كییم بزموونی خۆم پئبشــــواندنی نوەڕۆكی بابت و ونكردنی داتــــا معریفییكانی كلك و گوێ كردنی بــــ مبســــت و ب مبســــتی بابتی نرراو وەھا قومــــاوە، مرۆڤ ناچاری ئوەبت لجــــی پنابردنی ناچاری بۆ بوكراوەكان، تواوی دەستنووســــكان بســــوتنت، تاكو لــــ نائومدییكانی پــــاش بوكردنــــوەی نادروســــت و ڕق خواردنوەی ب دەستیدا، خۆی قوتار

بكات . گورەتریــــن دیاردەیكــــی برچاو لو كــــی زۆر بۆتتاڕادەی وەنــــدەدا، كن بریتیی كــــوردی بوكراوەی ســــتایلی لھی چاپی " قــــزەون و ئابووبر " كــــ ھندك جــــار ئوەندە ســــنوور ت " وەسف كردن " بكاتت دەشنزدەب " پیرۆزگرتن " بكاتندن " و " بخول " ستاتیكا " بكاتكردن " و " ئتی پسوكای

" ئدەب كوژی " ! یككی تر لنگبتییكانی بوكردنوە شــــواندنی ناونیشــــان بــــ ھــــردوو ناونیشــــانی " ســــرەكی " و " الوەكــــی " یــــوە، ل كاتكدا بنــــووس بوپڕی ڕژدییــــوە ل قوویی نووســــراوەكیدا ھنجاوە، مبستداری ناونیشانكی كچــــی كاراكتری پشــــت بوكــــراوە، كــــ ب زەوقی خۆی ناونیشــــانك وەك خوازراو دیاریدەكات، كرناتیڤی نلتئھندك جار ئوەندە نادروست و دزوە ھم ڕایی بــــ ناوەڕۆكی بابتكوە میش وەھا ســــادە و ساكارە لو ھنییسردی داڕشــــتنی خوندكاركی پۆلی

حوتمی بنڕەتی دەچت ! جۆركــــی تــــر لــــ گرفتــــ گورەكانی بوكردنوە سانســــۆركردنی " وشــــ و ك ،و نووسراوەكانواژەكان " ی ندەستئمش جگ ل بتاكردنوەی داتاكانی نونووسینك ل ویستی بنووس، ھیچ برەنجامكی تری ل ناكوتوە، لرەدا خۆپارزی ڕەھا لئاســــت وت گلكی مبستدار " ل ڕوانگی كاراكترەكانی وە " و وەالنانیان لوكراوەكانپشت بكردەی سانســــۆری پش بوكردنوەدا، وكراوە لمــــی برھب وا دەكات، كــــڕەشــــكردنوەی ڕووپڕی ڕۆژنامك یا

گۆڤارەك زیاتر ئامانج نپكت . ك بمبســــت، تــــری سانســــۆركی لدەرەوەی وت بڤ و ن خوازراوەكانوە ڕوودەدات، بریتــــی یــــ لــــ پچاندن و لكوەشاندنوەی بگكانی نووسینك، ك ھندك جار ب بیانووی كمی جگا یــــا جگیركردنی مۆتیڤكــــی ھونری یا نخشكشانی الپڕە بگیكی نووسین وەالدەنرــــت، بب ئــــوەی حق بوە بدرت، ك بگشتی لكردەی نووسیندا " ویســــت و ئامانج " دەكوت كۆتایی نووســــراو و لــــرەدا وەالنانــــی بگی كۆتایی ب بیانووە كۆمیدییكان، واتای " ب ئامانجبوونی نووسین " دەگینت، جگ لوەش زۆر جار ئوكردەی پچاندن و وەالنانــــ وەھا دزــــو ئنجامدراوە، بنووس برھمی خۆی نناسیوەتوە .

خوشكی تری بوكراوەكان ك پدەچت

ب ھمــــان تقلیدی ھندێ ل دامودەزگا كارگییكان پیەوی لبكن، ونكردنی بابت و نووســــراوەكان، كــــ وادەكات تا ئوپڕی نیشــــانی پرسیار و گومان لسر كاراكترەكانی پشت بوكراوەكان دروســــت بكات، ك دەشت ئو پرسیار و گومان بوە لكبدرتــــوە یا ئوەتا پاش گردانی پشت پردەی بوكراوەكان وەھا گــــورە و برفراوان كس بكس نیی، یاخود بمبســــت نووسراوەكان وندەكرــــن و دەشــــاردرنوە تاكو ھم لشڕی بوكردنوە ی ڕزگارییان ببت رێ " یانوەی " نمدانگرفتی وەم لھبنووســــراوەكان ڕزگاریان بت . لپاأل ئوانشــــدا گومانكی دی دروست بووە، ك بشت بشك ل بابت بزركراوەكان لپاش موودەتكــــی دیاریكراو بھمان نــــاوەڕۆك و ئایدیــــاوە، بســــتایل و شوازكی دی ئامادە بكرنوەو لالین كسانكی تری نزیك ل كاراكترەكانی

پشت بوكراوەكانوە بوبكرنوە. سیرە ل كاتكدا گۆڤار و ڕۆژنامكانی عیامــــك لموبــــر ك لــــدەرەوەی كوردســــتان و لالین كارمندی غیرە كــــوردەوە ئركی پیتچنیــــن و چاپكردنی بابتكانیــــان جبجــــ دەكرا، كچی ھم دەســــتكاری بابت بــــڕادەی ئمۆ مایی پرسیار نبوو، ھمیش ل بیاری بوكردنوەدا ڕاستوخۆ یا ناڕاستوخۆ ب وە، بم دەدرایر وەخیان ن ب بئوەی دەستكاری لۆگۆ و ناونیشان بكرت . بم كارەكترە دەستۆیشتوەكانی پشت بوكراوەكانی ئمۆ بــــ پچوانوە، وەك ئوەی گدیاتۆری ئدەب و داھنان مرھب ب مئارەزووی خۆیان گ بن بنرراوەكان دەكن، وەك ئوەی خاوەنی برھم نرراوەكان لسرەتای گوگای

نووسیندا بن . ك ،وەدایل ورەكــــم تراژیدیا گبزۆر لوانــــی لپشــــت بوكراوەكانی ئمۆدا خۆیان مســــداوە و سرەداوی داھناندا ل ،وەیدەستیاردانیان ببخاوەن نووسراوكی چندتی وەھا نین، قیقین، جگكی حمت قنلمبیس كلمش زۆریان لڕی پانرە ئایدۆلۆژی و سیاســــییكانوە ئو كورســــیانیان دەســــگیر بووە . لبرامبریشــــدا زۆر لوانی ل پراوزدا كوتوون و بھزار ورد و تكا بابتكانیان ڕەوان دەكن، ئایدیای خۆپارزی ل خلیسكانی سیاسی رژەوەندی تاكیی بقوو چوون لو ڕۆن رزەكارانبوونی ھن ستسی و وابك كــــردوون لوەوە، وای لم و ئــــئ بپراوزدا بمننوە و نتوانن ب ئاسانی

وەك ئوانی دی كورســــی فرمانەوایی پشــــت مزی گۆڤارك یان رۆژنامیك یــــان دەزگایكی ھونری و ئدەبی داگیر

بكن . خودی خۆم لم چند سای دواییدا وەھا بدەســــت ئم گرفت و دەردەسرییانوە گیرۆدە بووم، ك ناچار بووم بشــــكی جارــــك لپــــاش بابتكانــــم زۆری سرلنوێ بوكردنوە، و ڕەوانكردن وە، چونكموبككــــی دی دا بیجلشــــواندنی نــــوەڕۆك و ھی چاپ و تكدانی ناونیشــــان و ونكردنی بشك لداتا و مبستكانیان بۆت ھۆی ئوەی زانگومان ئام م ھكی دوور ئسانكبكــــردەی بنووس تبگــــن و لالیكی لناواخنی بسرســــامییوە تریشوە

بشك لنووسراوەكان حای نبن . ئــــو پشــــت ھبتــــ ھۆكارەكانــــی بوكراوەكانــــدا لــــ ردانییپاشــــاگچندین لق و پۆپیان لدەبتوە، بم ئگر بخوازیــــن بكورتی ئاماژەیان بۆ بكین، دەتوانین ھرە ل پشینكانیان

دەستنیشان بكین :١- ب دەربســــتی كاراكترەكانی پشت بوكــــراوەكان لــــ ئاســــت برھــــم و

شونخوونی كسی بنووسدا . ٢- الوازی توانستی زانستی الی بشك لوانی كــــردەی چاپكردن ئنجامدەدەن و كارنكردن لســــر قووبوونوە لو

بوارەدا ل داھاتوودا . ٣- نبــــوون یا پشتگوخســــتنی نیتی چاوخشاندنوە ببابت چاپكراوەكاندا تا لپــــش بوكردنوە پی بھكان

ببرت . ٤- كمتوانایــــی ل زانســــتی زماندا و نبوونی شــــارەزایی پویست ل ئاست بنچینكانی ڕزمان و فۆنتیك و زاراوە

ناوچییكاندا . ٥- بھندگرتنــــی پیــــرۆزی نووســــین الی بوكراوەكان پشــــت لكارمندانی بشك بو پیی ئم كارەیــــان وەك وەزیفیكی ڕۆتینی تدەپڕنن و چاویان ل مترسی ئم

. دەب نییژووی ئر مبۆ س نووسینان٦- كمی خونر لئاســــت ئو لشاوە زۆرەی بوكراوەكاندا وایكردووە، ك زۆر ل كاراكترەكانی پشت ئو بوكراواندا بو ھندە لڕووی چلۆنایتییوە بایخ ی، كیو پدەن، بــــنــــاوەڕۆك ن ببوكراوەكانیــــان ســــنگی كۆمیتی نییو تنھا وەك " خۆســــلماندن " دەر

دەچت . گورەیی ئو گرفتان وایكردووە، ك زۆر ل قم بدەســــتان ل ئزموونی لو شوەی بسمنوە و ئامادەنبن خۆیان بدەم گات جاڕییكی لوشوەی بدەن، م دیاردەیردەوام بوونی ئــــبــــ بۆیــــوابكات، ك وەك چۆن درەختك لپایزدا بو دادەماــــت، گكانــــی ئگــــر وكراوەكان لدی بدی ھش ھوەیش

قم جدییكان ڕووتببنوە .

بكوژك ل ڕاگیاندندا؟ دەربارەی كوشتنی خیای نووسر ل قمەوی بوكردنوەدا

كازم عومر دەباغلموبـــر ســـاڵ یـــك و بیســـت كارەســـاتكی ھبج بای رەشی شاو بوو بر كوردستان كسخۆی بپناسی میللتك، ك ب زەبری ئاگرو ئاسن مامی لگدا دەكرا لالین تاوانبارە ب عســـیی ل ناوچووەكان. ئم پناســـی وایكرد كشـــك ببت توتی و بكودەوكی نیشـــك بســـرمزی گفتوگۆ ل كۆم نتوە

یكگرتووەكان تا ئستا ل مژووی ھیچ میللتـــك رووی نداوە میللتك بم شوەی جینۆسایدو ق بكرت بدەستی وت جینۆساید ھمان دەستدارانی زیاتر ل م كارەســـاتت. لبكرو قپنچ ھزار كس شھیدو ھزارەھاش

ئاوارەو دەبدەری سنورەكان بوون . (١٩٨٨/٣/١٦) تاجـــ لـــ بجـــھ دەســـت رو بوو بســـی نایگولینخوشكی ھرۆشیما و ناكازاكی، ئمی

بۆت مایی پرسیار الی گورەو بچووكی ئم میللت ئوەی رۆژانك ئم شارە چۆو قی قككخ وەیم شـــبدەكرا، ھموو جیھان ب وت ئیسالمی و بندگۆیكانی (UN) یش ل ئاســـت ئم تاوان كم ونی كپ و ب دەنگ

بوون !!دەبوو ئوەیان لبر چاو بووای بری رۆژ بـــ بژینگ ناگیـــرێ و رۆژانیش رۆژی بـــ دوا دت، قـــی زۆرداریش خۆی ڕاناگرت لبردەم رق و تووڕەیی

جماوەر !! بجھ بارانـــی كیمیا كارەســـاتی برینكی قول ل جستی جماوەری

كوردســـتان، بم ئـــم برین ئمۆ بھـــۆی دادگایی كردنـــی تاوانبارانی ئم كارەساتو بســـزا گیاندنیان وا

خریك تارادەیك سارژدەبت .ھیـــچ دیكـــ جاركـــی بۆئـــوەی دەستدارك جورئت نكات تاوانی بجـــھ كارەســـاتی ھاوشـــوەی

دووبارەبكاتوە. ئنجامدەرانی ئم كارەســـات ل ناو قفسی تاوان سر شۆڕو شرمزارن مرۆڤایتـــی، مـــژووی برانبـــر تایـــھ ھتـــا بـــۆ شـــھیدانیش بنمری دەمننـــوە ل دڵ و دەروونی

میللتكمان.

ھبجی شھید، بوو ب پناسی میللتكم

محمد كریم نانوا و رۆژە بوو، كرۆژی ١٩٩١/٣/٥ ئ *ل رانیی دەروازەی راپڕینی زایی (نفخی ســـوور) ب دەســـت جمعی جماوەری ئم شـــارە ل بالچیدا، ھنـــدە بھـــز و گـــوڕ لبالچیدا، پشنگی رۆشنایی سرتاسری دھات و شارەكانی كوردستانی رۆشنكردەوە، وەكو گكان ئاســـایی بربووە گیانی

پیس و بدیۆم و شـــرانگزی ھتیم چكانی دیكتاتۆریتی بعسی فاشی ملھوڕی عفلقی ورانكر و بسوتماك

كردنی كوردستان.* رۆژی ١٩٩١/٣/٦ لـــ ھولر، ئو رۆژە بوو، دەستیك ل ھاوڕیانی حیزبی شیوعی، ب بشداری ھندك ل شان نھنیكانی حیزبكانی دیكی برەی كوردستانی و جماوەر، لناو جرگی بازاری شخ ل ھولر تقینوەو بعســـییكاندا رووی بســـام و ھیبتی خۆفشـــكردنوەی

بعسییكانیان شكاند. و رۆژە بوو لرۆژی ١٩٩١/٣/١١ ئـــ *ھولر، ك بعسییكان بتمابوون، لـــو رۆژەدا خكی شـــاری ھولر ،وانچپ م بـــن، بنفـــال بكئكاتژمر (٧)ی ســـر ل بیانی رۆژی ١٩٩١/٣/١١ تازە خۆرھتبوو، گزنگی كوەڕەشـــی ل ئـــازادی خۆرەتاوی رانیی دەروازەی راپڕینوە، مژدەی رۆناكی دەبخشـــیی پیـــرە قت و منارەی چۆلی ل ھولر...ھولری ھۆالكـــۆ بزـــن، ھولری شـــاری شھید مامۆســـتا (بجان) و شھید

مامۆستا (رەنجبر) و سدان شھیدی دیكی رـــگای رزگاری خوازی كورد و كوردســـتان، ب لگڵ ســـدای (ت مرگشـــموا ھاتن پ)...ھـــۆرایو دەنگـــی زوڵ و نعرەتـــی دایكی شـــھیدان و كرنڤاـــی پیر و كوڕە عازەب و منداڵ و شۆخ ل و كچجحژنانی كشنكۆف بدەست، ل گرەكی ســـیداوەی ھژار نشین و نعرەتی ھزی لشكری یكگرتووی پشمرگی برەی كوردستانی، لخو راچكیم و دەرپڕیم دەرەوە، شاگشك بووم، درۆتان لگـــڵ ناكم، ببینینی ئم كرنڤا جماوەرییی، ك ل دژی راپڕیبوون، ئنفال چییكان رژمی بدەســـت خۆم نبـــوو، زام و برینم كوالبوونوە، سۆزی گریان بسرمدا زاڵ ببـــوون، ل ســـی گریانم دا، دەگریام، بم چ گریانك...؟! گریانی خۆشی، ل خۆشـــیان بوو دەگریام، چونك قـــت نمدەزانی كس و كاری خانوادەی ســـربرزی شـــھیدان و جماوەر ب گشتی و پلك (سوتان)ی دایكـــی شـــھید مامۆســـتا (حیدەر كریـــم) ھندە ئـــازا و چاونترس و رپشتی لھید سرگن، دایكی شجببستابوو، ھانی جماوەری راپڕیوی دەدا، (دەی بقوربانـــی كـــوڕان بم، تۆی شھیدانیان لبكنوە) دایكان

ھانی رۆكانیان دەدا بۆ ھرشـــكردن بۆســـر بارەگای فرقـــی (فاروق)ی حیزبی بعس، لگڕەكی ســـیداوە: ب گولل ب گولل دەكوت، بم جمـــاوەری گـــڵ ھـــروەك ئوەی بی: بدەست جمعی بۆسر شایی و ھپرك و ئاھنگ و زەماوەندی بووك گواســـتنوە بچن وابوو، رۆژی (١١ی ئاداری ١٩٩١) بعســـییكان ئو رەوشـــت و بئ ،نمژاندڕندە خوناپاكان، ئو كوڕەی رۆژانی پشـــتر لبرامبر تانقیمب ئو نبوون، نعرەتی جماوەری راپڕیو بندی جگریان پسابوو، چۆكیان شكابوو، نابـــووەوە، دەگۆزیـــان كلكیـــان بدوای كونكدا دەگڕان خۆیان تیادا حشاربدەن، بم كونی چی؟ ھموو ریان لیسگیرابوو، قكانیان لكونكردبوون ب كون مشك، یك ل دوای

یك بدۆزەخیان دەسپاردن.راپڕیـــن رۆژانـــی لـــ :ـــب *جماوەری كوردستان لسرتاسری گـــڵ سرمشـــق و لـــ پشـــنگی بـــوون، راپڕینـــدا كرنڤاـــی شۆڕشكی دەست جمعی یكگرتووی ویســـتپ مـــاوەری بـــوو، بۆیجلسر ســـركردایتی سیاسی گلی كوردســـتان، رز لویست و ئیرادەی

گلی كوردستان بگرێ.

حیكایتی شار .. كرنڤای راپڕین

٢٠٠٩

/٣/٢

٢ ری

ادای ئ

(١١٤

ە (ار

ژمدی

ور ك

٢ی٧٠

٩ زی

رۆو

ن

23

رابه ر - لندەنشــــاری ھه ه بجه یه ككه له شــــاره درینه كانی باشــــووری كوردستان، ده كه وته نــــوان ھی درــــژی (٤٦) پله ی ڕۆژھه ت و ھــــه ر دوو بازنه ی پانی (٣٥-٣٦) پلــــه ی باكوور ،(٨٣) له باشــــووری ڕۆژھه تی كیلۆمه تر شاری سلمانیيه وه دوره ڕووبه ره كه ی كیلۆمه تری چوارگۆشــــه یه، (١٥٩٩)كیلۆمه تریــــش به درژایــــی (٧٥) ھاوسنووره له گه ڵ ئراندا، له كاتژمر رۆژی ١١.٢٠ خوله كی سه رله به یانی چوارشه ممه ی ركه وتی ١٩٨٦/٣/١٦

كیمیا بارانكراوه.ھه له بجــــه وه كــــو شــــاره ده ســــته باشــــووری تــــری خوشــــكه كانی كوردســــتان، شاره كانی خانه قین، كۆیــــه ، دوزخورماتــــو، كفــــری، مه خمــــور، شــــه قالوه، روانــــدوز، ئاكری، ئامیدی، زاخۆ ، ســــنجار، سیماو خه سله تی شاریتی پوه دیاره وه ك ھه بوونی مزگــــه وت و ته كیه و خانه قا و كۆشك و ســــه را و یانه و ســــینه ما و دوكان بازار و قه یسه ری و خان و كاره با و گه رماوی گشــــتی و كتبخانه و پۆســــت و ته له گراف و قوتابخانھو جاده ی ئسفلت و وه ستاو پیشه گه ر و كاســــبی و داب ونه ریتی

تایبه ت مه ندی شاره كه ی خۆیان له ئاخرو ئۆخــــری جه نگی كاوكاری ھه شــــت ســــاه ی عیراق - ئیــــران ٢٠/١١ كاتژمــــر دا ١٩٨٠-١٩٨٦خوله كــــی رۆژی چــــوار شــــه ممه ی ركه وتی ١٩٨٨/٣/١٦ رژمى به عسی عه ره بی عیراق در نده ترین كاره ساتی به رامبه ر خه لكی بی تاوان و سڤیلی ھه له بجه تۆماركرد. ئه و كاره ساته ی ٢١ سال له مه وبه ر ویژدانی مرۆڤایه تی ھه ژاند ، بووه ھۆی شه ھیدكردنی ٥٠٠٠ ھه زار مرۆڤی بتاوان و برینداركردنی زیاتر له ده ھه زار كه س و ده ربه ده ری و مالورانی تكای خه لكی شاره كه. به كاربردنــــی چه كی كیمیــــاوی دژی ھاووالتیانی والتــــی ھه له بجه ھه تا ھه تایه په له ی شــــه رمه زاریيه بــــه ته ولی ناسیۆنالی عه ره ب، خالكی زه قیشه له مژووی چه وساندنه وه و

مه زلومیه تی كورد.چه كــــی به كارھنانــــی تاوانــــی قه ده غه كــــراوى كیمیاوی، چه كــــى نیوده وه تى (خه رده ل, گازى سیانید, گازى ئه عســــاب) كوشتن و قكردنی خه لكی مه ده نی و ب دیفاع، به كۆمه ڵ خنكاندنیــــان ھــــه ر له ســــۆپایه كی دڕه نده ی نــــازی ره فتــــاری عه ره بی دواكه وتــــوو ده وه شــــاوه ، به پــــى ھه ندك سه رژمرى زیاتر له(سیی) فرۆكه له و كیمیا بارانه به شدارییان كردووه، كــــه ھه ندكیــــان تایبه ت

بوون به ھه لگــــری بۆمبی كیمیاوى، له ئه نجامدا (٥٠٠٠)كــــه س له خه كى و ھه ه بجه شــــه ھیدكروان بتاوانى برینداربون ، ژماره یه كى زۆرتریش ئه و رۆژه ی ئه و كاره ســــاته به سه ر شاری ھه له بجھدا ھات دانیشتوانه كه ی

خۆی ٨٠/٠٠٠ كه س ده دا. ھه ر لــــه و ســــه روبه نده دا رژمــــی خوینرژ جگه له شاری ھه له بجه ٢٤ گوندی تریــــش كیمیا بــــاران كرد، خۆش به ختانه ئه مۆ تاوانباره كانی كیمیابارانكردنی شــــاری ھه له بجه و گونده كانی كوردســــتان جگه له وه ی له دنیادا رووڕیان ره ش بووھو ته خت و تاراجیان تكشكاوه خه ریكه به ره، به ره به ســــزای خۆیــــان ده گــــه ن،

سه ره زله كه یان ســــه دامی دیكتاتۆر تاوانباری ســــه ره کی جینۆســــایدی ئه نفال له سالی ٢٠٠٧ له سه ر تاوانی كوشتنی چه ند ھاوالتییه كی شیعه ی خه لكی دوجه یــــل له الیــــه ن دادگای بای تاوانی عراق ســــزای مه رگی به سه ردا دراو كرایه په ندی زه مانه، ھه رچه نــــد ده بوایه له ســــه ر تاوانی ئه نفال و قكردنی خه لكی ھه له بجه له قه ناره بدرایــــه، به الم شــــیعه كان ده ستیان گه رم تر بوو. سه ركردایه تی

كوردیش خه مساردتر. مه ســــه له ی جینۆســــایدی کــــورد، له الیه ن حكومه تی ئیســــتای عراق به فه رمــــی دانــــی پنراوه ســــزادانی تاوانباره كانی تــــر به روه یه ، به الم ده بی سه رانی كورد له وه ھۆشیارتر بن ھه ست و نیازی گالوی ھه میشه ی زه وتكردنی مافه ره واكانی گه لی كورد له الیه ن "عه ره ب"ى گه لی عیراق ھه ر زیندووھو ھه ركاتی ده ســــتیان بوات ریز له به لن و په یمانه كانی خۆیان

ناگرن. بینیــــن، به وه نــــده واز نابــــی پویسته ھه وڵ و كۆش شه كان به رده وام بن، بۆئه وه ی له سه ر تاســــةر ی دنیا كاره ســــاتی ھه له بجــــه و ئه نفــــال بناسرت، چونكه دان به جنیوساید پیانانی فه رمی له ال یــــه ن ده وه تی عیراقــــی به رپرســــیاری تاوانه كه و گرنگه به گه نامه یه كی ئه نجامده ری بۆ كاركردن له سه ر ناساندنی ئه نفال له ئاستی جیھانیدا وه ك جینۆساید ناســــاندنی ئه نفــــال و کیمیابارانی کوردســــتان وه کــــوو جینۆســــاید و ته رخانکردنــــی بودجه یه کی تایبه ت بۆ قوربانییه کانی ئه رككی نیشتمانی و مرۆڤانه یه پویسته ھه ر كوردك

له ھه موو پارچه كانی تری كوردستان تاوانی ھه له بجه و ئه نفال به كشه ی خۆی بزانی و به پی توانای خۆی كاری بۆبكات و به خه لكی دنیای بناسنی، بكرته كارتــــك بۆ چاره ســــه كردنی كشــــه ی كورد له ھه موو به شه كانی كوردستان ھه ر وةھا بۆئه وه ی ببیته ده رس و عیبــــره ت و جاركــــی تــــر داگیركــــه ران تاوانباره دره نــــده كان

پكشی دووپات كردنه وه ی نه كه ن.لــــره دا جگــــه ی خۆیه تــــی بلین پویسته له سه ر ھه موو ئه و كه سانه ی ھه میشه گله یی و گازانده یانه و باسى كه موكورتیيه كانی ده سه التی كوردی ده كه ن، ھاوكات ھه ولی ئه وه ش بده ن ئه و كاره ساته مه زنه به خه لكی دنیا بناسنن. ره خنه ھه ر ئه وه نیيه خاڵ له ســــه ر ســــه ركرده كان كۆكه یته وه بژمری كه موكورتیيه كانیانیــــان و گۆڕه پانةكة شــــیان بۆ چــــۆل كه یت، ره خنه گری راستگۆی دلسۆز به تاقی ته نیاش بیت یان سه ر به ھه ر گروپ و

الیه نكی سیاسی بیت، بايةخى خۆی ھه یه جگه له مه ش ھه ندی كه س ھه ن ره خنه یان تووند و به پز و به ھزةو و ئه وه نده شاره زان و ده توانن ته قه به سوار ئه ســــپ لبدن، به الم كاتی ده ستیان به كلكی كه وچكی ھه ریسه كه میزدان خاوده بنه وه وه كو ڕاده گات و قــــرو قه پی لده كه ن. ئســــتا ھه ر گۆڤــــار و رۆژنامــــه و ماپه رــــك ته ماشاده كه یت لواو لوه له ره خنه و گله یی و گازانده له ســــه ركرده كان، ته نانه ت وای لھاتوه ئه و كه سانه ی خۆشیان به شك بوونه له گه نده لی و داڕمان، ئه وانیش ره خنه ده گرن یان ھیچ نه ب به ره خنه ســــه خله ت نابن یان وه كوو خه لكی ھه ولــــر ده لن

فشــــه یان به ره خنه و مه خنه دــــت. به داخه وه ھه ولــــه كان بۆ بنه بكردن و چاره ســــه كردنی نه خۆشــــیه كانی مشه خۆری و گه نده لی له كوردستان سه ر تاسه ری نیيه، بۆیه ھه موو كه س زاتی ئه وه نا كات به چاكه باسی كاره باشه كانی ده ســــته التدارانی ئه مۆی كورد بكات، به واتایه كــــی تر كاره خراپه كانیان، شته باشه كانیشــــیان داپۆشيوه، ده نا وه نه بی ھه ر ھیچی

باش نه كرابیت. دیاره پــــاش ده ریایــــه ك له خون و فرمســــكی خه لكی به شــــمه ینه ت و خه بات و تكۆشــــانی ده یان ساڵ، به شك له ئامانجه نه ته وه ییه كانی كورد له باشووری كوردستان وه ده ست ھاتووه ، كه دروســــتكردنی كیانكی نه ته وه ییه له چوارچــــوه ی عراقى نودا ھه موو الیه ك له سه ر گرانه وه ی كه ركــــووك و ناوچــــه دابــــاوه كان كۆكن، ریگه و بان و ئاوه دانكردنه وه به شوه یه كی به ربالو گه شه ی كردووه

كشه ی ره وای كورد له قاوغی جارانی به رچاو ده رھاويشتووه پیشكه وتنی له زۆر بواردا ســــاز بووه تاراده یه كی باش ئازادی راده ربین ھه یه له گه ل ئه وه شدا به داخه وه ئه مۆ كوردایه تی و نیشتیمانپه روه ری گوڕو تینی جاری له ده ســــتداوه، حیزبایه تی جارانی مه یدانه یان رۆژانه ی كركاری وه كو ھه موو سیاســــیه ، مووچه خۆركی الیه كیش چاك ده زانن سه قامگیركردنی و خۆراگــــری و ســــه ربه خۆیی به رگریكــــردن له ده ســــكه وته كان و خاك و نه ته وه به خه كی ب وه فاو

كاسه لس ناكرت. ھه له مژوويیه كان بۆ رزگاری خاك و نه تــــه وه به دگمه ن ھه لده كــــه ون، بۆیه به ھه ند وه رگرتنی ئــــه م ھه له مژوويیــــه ی دوای روخاندنی رژمی ره گه ز په رســــتی سه ددام له ســــای ٢٠٠٣دا، كه بۆ كورد ره خساوه ھه لكی زینــــه و له ده ســــتدانی تاوانكی گــــه وره ی نیشــــتمان فرۆشــــانه یه، ئۆباله كــــه ی زۆر گرانــــه و ھه مــــوو الیه كیــــش تیایــــدا زه ره رمه ندده بن ھه ر كه ســــك به شــــداری بــــكات له به فیرۆدانی ئه و فرســــه ته رووره شی دینــــا و قیامه ت ده بیــــت رۆژگاریش وه كوو جاری جاران نیيه خیانه ته كان به ده رخونه بكرن دیزه به ئاســــانی به ھۆی میدیای ئازاد و ته كنه لۆجیای سه رده م ده ركه وتنی راستیيه كان خرا

ئاشكرا ده بن .پویسته ئیمه ش ھه موومان وه كوو چۆن دنیادا، له سه رتاسه ری جووله كه كان مه ردانه كشـــه ی ھۆلۆكۆســـتیان به دنیا ناساند، ھیچ كه سكیش ناتوانی به قه ده ر تۆزقالك گومان بخاته سه ر ده بوایه ئمه ش كشه كه یان، ره وایی باشتر ســـوودمان له ئه زموونی ئه وان وه ربگرتایـــه، ده بوایـــه ھه ه بجـــو ئه وه نده كوردســـتانمان ھیرۆشیمای به رزو پیرۆز ڕاگرتایه كه س نه یتوانیایه لة بايـــةخ و گرنگـــی كه مكاته وه یان

بازرگانی پوه بكات. با ناوی ھه بجه و ئه نفال زه نگیكی

ترسناك بیت. بۆ ئــــه وه ی ھه تــــا ھه تایه جاركی تر تاوانباره كانی دنیــــا و ھه روه ھا زاتی داگیركه رانــــی كوردســــتانيش ئه وه نه كه ن بیر له به كارھینانی چه كی كاوكاری و قكردنی به كۆمه ل له ھیچ شونكی دنیا دژی خه لكی مه ده نی و

ب دیفاع به كاربینن. ( *) Mnemonic

ئینگلیزیدا: وشــــیه ك، له زمانــــی ھیمایه كــــی یــــان رســــته یه ك یارمه تیده ره ھه تا بابه تكی گرینگ فه رامــــۆش نه كرت ، یه كــــه م پیتی

وشه كه گۆناكرت.

بدنیاییوە دەیم (٤٠)ــی ــردەم * لــ ســایــی ئــم سپشچوونكی زانست ئستاماندا، كۆمپیتر دیــوە، بخۆ برچاوی داھنانی ستالیت و مۆبایل و ستبم ئـــوەی ھــاوچــرخــی، ئو بكین، بۆ ئاماژەی لرەدا بسر كبای ،ئازادەی بــازاڕە كشاندووە، جیھاندا ــابــووری ئبــپــــی ئـــــوەی جــیــھــان وەك ــوە ــك ــی ــوك ب ــچ گــونــدــكــی ب ھاتن ل رگرتن بستراوەتوە، ژووری برھمكان كاركی دروست تان پتر بم داھاتی وب ،نییكارگوزارییكان"الخدمات" داھاتبستراوەتوە، بۆ نمون تۆڕەكانی مــۆبــایــل، كــ لــــرە (كــــۆڕەك و ئاسیاسل)ە، سرچاوەیكی داھاتی زۆر فراوانی لخۆ گرتووە، ل وتان باجكی گورەی لسر دادەنرت، مۆبایالنمان، تۆڕە ئم بی تۆ كــ داھــاتــكــی لــ ژمــارنــایــت باجكی چندبت، ب دنیاییوە

ئگر دەیم پــرلــمــانــی كـــوردســـتـــان ـــــــری ـــــــی بلــــبــكــاتــوە خـــۆمـــاـــی دەكـــــات یــان كموە بالی ـــی ـــك ـــاجـــ برــــــژەیــــــی شیاوی لسر دادەنــــــت بۆ ــدی ــرژەوەن بداھــــــاتــــــی

كۆمنی خكی كوردستان. * بر پتر ل چارەگ سدەیك پش ئمۆ لشاری كۆی، قایمقامكی (علی ســــلمان بھــــار) نزیكی _گای كۆیر رســــ(١٠٠٠) داری لھولر چاند، ك ئســــتا ربواران ل ســــبرەكی دەحســــنوە و سیمای شــــاری كۆیی جوانكردوە و ژینگكــــی پاكتر كردووە، بم ل سرووی شقامك دوو كۆشكی ،ۆپی تیایی (١٠٠٠) گرازاوە نزیكئایا كامیان جوانتــــرە (١٠٠٠) دارە سوزەك یان (١٠٠٠) گلۆپكی ناو دوو خانووە داخراوەك. ل ھمان كاتدا ئمساڵ نزیكی (١٠٠٠٠) نمام و شــــتل ل ســــنووری شــــارەوانی ئایــــا ھكنــــدراون، شــــارەكشارەوانی ئوسا كاراتر بوو، یان شــــارەوانیكی ئستای ئم شارە

.شارستانیی ریند* یك لــــ بیارەكانی پرلمان ئوەبوو، تمنی ئندام پرلمان بۆ "٢٥" ســــای شــــیاند، لگڵ دەستخۆشــــی بــــۆ ئــــم ھنگاوە ســــردەمیی، ك الوان و گنجان لم قۆناغ ب ئاگاتر و كاراترن، بــــم گومــــان و كشــــك لوە دای، ئم بیــــارە ل برژەوەندی دەســــتزانی كاربا و خكوڕ و بپلــــ گورەكاندا قتیــــس بت و خر و بــــر و دەومندی ئوان و بگرتــــوە پرلمانكشــــمان خۆیانی بخزنن ناوی ئوە ئگر ھاتوو شیاوی ئم پگی نبوون.

* ب پی ھواكان حكومتی ھرمی ی "٢٠١٠" رۆژانسا كوردستان ل"٤٥٠" ھزار برمیل نوتی ئامادە دەبت، لگڵ ئو پڕی دلشــــادی بم داتای بای، ك برژەوەندی بم پوەبنــــدە، گلكمانــــی مرجی سردەمی و پاكی و دروستی ب وەداینــــگاوە پیرۆزی لم ھئروونی (شفافی) ژمارەكان و داھات و خرجیــــكان ئاشــــكرابكرت و ھاوتی ل ھموو ژمارەكان، وەك وتانی پشــــكوتوو، ل داھات و

خرجیكان ب ئاگابن.

قاسم محمد مستفا

ارـــ

وتـ

كاره ساتی ھه له بجه ھماو نیمانیكی دڕه نده یی داگیركه رانی كوردستانه(٭)

شخ سربست برزنجیكــــ راپڕین ســــری ھــــدا ئوێ رۆژێ برەی كوردســــتانی ھاتبووە ئــــاراوە وكــــوردان لــــ قۆناغكــــی دوژمنــــان ھســــتیاردابوون، زۆر ھمیشــــگرەویان لسر ئوەبوو، كدۆڕاوی یكم تنھاو تنھا كوردە، بۆی زۆر بایخیان ندەدا بو گیانی ی كورد، بت و خۆڕاگرییمقاوەمپشــــمرگی ھزەكانی وەدەرنانی راوەدوونانیــــان و كوردســــتان یشــــتودیوی ســــنوور، كارگبۆئئوەی بن بۆ ھتا ھتای شــــتك نما ناوی بنن شــــۆڕش، خاكك

نما ناوی بنن كوردستان.ب ئندازەی گورەیی تاوانی ئنفال و جینۆســــاید، بگورەیــــی رقــــی ئســــتووری پشــــمرگكانی دوای ئنفال، بپوانی نوان ئاســــمان و زەوی داباوی كــــوردان، خون و خیای حوشترییانی دوژمنان بووە بقی ســــرئاو، ئمش لســــایی یكگرتــــووی نیمچــــ برەیكــــی واقعك بووە كوردییوە...راپڕین ب ونی گكان بڕووی داگیركراندا تقییوە، پیالنی زیاتر ل بیست و ھشت سای لباریك ھتكاندن دارخورمــــاكان، بپچوانــــی و زەوی بناخی دارگوــــزەكان رەگی كوردەواریــــدا چوونــــ خــــوارێ...لدایكبوونكــــی تــــازە حكومت و پرلمانی كوردی بۆ دەستبركردین

. لدیرۆكی كۆن و تازەیدا گكورد لجار ھلی بۆ ھكوتووە، دەرفتی بۆھاتووە تا بیاری چارەنووســــی كوردستان، داگیركرانی بم بدا، ســــوودوەرگرتن و چــــك بھزی لمینبرە دەوتییكان و زۆرجاریش سۆزی ئایین رەوایی ئو دەرفتانی كوردییان دامركاندۆتوە و نھامتی

گورەتریــــان بۆھنــــاون، بوەش وەی كوردییان بتزیاتر خاك و ن سرككانی خۆیان لكاندووە، ھتوكوردییان مای خۆی بقدەرحای فرھوودكــــردووە، كوشــــندەترین و ناھموارتریــــن دەرد، ك تائســــتا ناندانوەی گرفتارە دان پكورد پ بۆناتوان ) ی، كــــو ڕاســــتییببیاری چارەنووس سازبدا ؟ ) ئوەی بزووتنوەكانی مژووی تائســــتا وەیئ ســــلماندوویتی، كــــورد ناوماــــی خۆی كــــورد ركاتــــھركخســــتب ب جیــــاوازی بیروڕا و چین و توــــژە كۆمیتییكانی، توانیویتی ســــركوتن بدەســــت بن، ســــرەڕای نابرابری نوان خــــۆی و برامبرەكی، چ لڕووی ژمارەی شڕكران یا چك و تفاقی فرەقت ھركاتكیش جنگییوە، ،ری بووبنگان و دووسكدابو لئوە نك ھر دۆڕاوی یكم بووە، بكوو سركردەكانیشی رووەو پتی پاشانیش رەوانكردووە، ســــدارە ســــنگری خســــتۆت ئۆباكی

نیارەكی.رووداوە دتزنــــكان لــــ بشــــی باشــــووری كوردســــتانی لكنــــراو بۆچوونكمان راستی بعراقوە، لسرەتای ھر ك دەســــلمنن، شۆڕشــــی ئیلوولی ١٩٦١ ەوە چۆن رگشمزەكانی پتی و ھركردایسدووكرت بوون و باجكشــــی پاش پتر لچواردە ساڵ خباتی خوناوی و ھكشان وداكشانن، ئنجامكی ئو نســــكۆی بوو لسای ١٩٧٥و چ

پاساوكیش بۆ ھرەس ھنرایوە.و شــــۆڕش دروســــتبوونوەی سرلنوێ ئاوەدانكرنوەی سنگرە چۆكــــراوەكان لژر ھــــر ناوكدا ئنجامدرابــــ، مایی شــــرەف و گورەیی رۆحی موقاوەمتی خكی بش مینتی كــــورد بووە، گرنگی

شۆڕشــــی دوای نســــكۆ لوەدابــــوو دوژمنان پیتا پیتا رایاندەگیاند، ك تازە بۆ ھتا ھتای یاخیبوونی كوردە تكدەرەكانیان كۆتایی پھنا و جاركی دیك ئگر لسری ھر یككیــــان دارخورما بوێ نابینرێ چوار پنج كســــانكیان كۆببنوە و شتك دروســــتكنوە ناوی بنن شــــۆڕش، بپچوانی ویســــت و ئیرادەی ناحزان، دووبارە شۆڕشكی نوێ دەســــتی پكردەوە و ئوە نك سیاســــیی نر الیی ھو مانایببموــــك و تاپــــۆی خــــۆی دان و ز و گروپكانی ھروەرییموو سھكانی دیك لــــ گۆڕەپانی كوردایتی وەدەرن، لو ڕووەوە زۆر ھودرا ســــوودی لبرامبردا دوژمنیش و گورەی لــــو لكترازان وەرگرت و شڕو گچی زۆری بۆ بزووتنوەی نایــــوە، كــــورد رزگاریخــــوازی سرەنجام بووە مایی ھگیرسانی گورەترین شــــڕی نویســــتراو و قــــزەون، ب دەســــت لپشــــتدانی چندین كس و الین بۆ فیتنگی و خۆشكردنی ئاگری شڕی ناوخۆ، یدا بسوێ بوو تندە بدەرەنجامی ھھزاران خانوادە سروماڵ و حایان بووە سووتمنی و برینكی قووی زۆر سختی لجستی كوردەواری جھشت، ك چارەسری برینكان وا زوو ناكرێ و ئاسواری دوای شڕ و پاشلقی پویستی بماوەیكی زەمنی باش ھی بۆســــینوەی، ھلومرجــــی مرجــــی بــــو دووبارەنبوونوەی بۆ نرەخسنرێ و ئــــو قتماغیــــی برینكانــــی وە و كۆنتنركنداپۆشــــیوە ھقینكان زیندوونكرنوە، ھروەك میدیاكان، رۆژناموێ لرەو لــــلو گۆڤار و ســــایتكانی ئنترنت ھــــواڵ و چاوپكوتــــن و لدوانی

نامسئووالن بودەكرنوە.وا دیارە كورد تری خواردووە لئاشتی و دەومند بووە ئینجا نۆرەی شڕە یك ھینــــاو كوردانیش قســــ لدە: (ئگركورد دەومندبوو یا پیاوی دەكــــوژێ یا ژن ھدەگرێ.) پدەچی ئوانــــی لبرژەوەندییان ئاشــــتییی رجلومھ لو دراوە واشــــنتۆن، ركوتننامــــی دوای دیسانوە دەومندبوونییان پاش خونی لسرحیســــابی دەیانوێ كیدیكــــجار كــــورد رۆكانــــی بنــــوە میدانــــی ملمالنــــ و ئو بارودۆخــــ پكوە ژیانــــی نوان پكھات سیاســــییكان لباربرن و نھامتییكان ب زیندووكردنوەی ئامادەباشــــی بــــۆ ناكۆكییــــكان دووبارەكنوە، تــــر فیتنیكــــی و تۆمــــت ئــــو سرەتاكشــــی تۆمتباریانی لنوان پكھاتكان و تگرەخســــتنبری گۆڕینوە و جگۆڕكی پۆستكانی فرمانبرانی حكومتــــی ھرمــــ لدامــــودەزگا متمان نبوونی جۆربجۆرەكاندا، ،كردنر قبــــووڵ نرامبــــو ڕای ب وانــــوەی قدانــــوە و لجوینــــسواوەكان، ك ل سردەمی شڕی لوەردەگیــــرا، ســــوودی ناوخــــۆ كردنی ناشــــیرین و لكداركــــردن دەســــكوتكانی و ســــركردەكان ھپــــی ،ڕینــــڕاپ و شــــۆڕش مادییكان وتدەســــك بۆ كندھكورســــی بــــ وەیســــتنخۆب و دەســــت، وەك ئــــوەی موك و تاپۆی تایبتــــی خۆی و حیزبكی بت، بھندوەرنگرتنی خمكانی رۆژانی ھاووتیان، زۆری تریش ك ھندكیان وابستن بسیاستی ھندكیشــــیان و حیزبییــــوە پیوەستن ب كش كۆمیتییكان لسرئاســــتی تاك وكۆی كۆمی

كوردەواریدا.ملمالنی سیاسی و جیاوازی بیروڕا لھموو و ندروســــتت كاركــــی و حیزبــــ پشــــكوتوو وتانــــی فرمانەوكان و ئۆپۆزوســــیۆنكان

و جۆرە بۆچوونن، ئدەككاری پخزمتكردنی بمبستی جیاوازان ســــوودوەرگرتن و كییــــخكموكوڕییانــــی و ــــھ لــــو حیزبــــی دەســــتدار لئنجامــــی مومارەســــی رۆژانی حوكمدا لی تــــا لھبژاردنــــی دەردەكوــــت داھاتوودا وەك برنامی چاكسازی ھزەسیاسییكانی دەرەوەی دەست موكوڕییانو ك و ھبۆ ئاییندە ئ ل دووبارەنكنوە، ل حوكمــــدا جیاوازەكان بیــــروڕا ئمش وتی كسیاســــیی یم ملمالنن، بھنگیوەت ئــــوەی بو رۆحیتوە رووداوەكانــــی لگــــڵ تعامــــول كۆمگادا بكن، ھر رەخنگرتنكی الینــــی برامبــــر بئیھانكــــردن حیســــاب دەكرت، رەنگ ھڕەش و چاوسووركردنوەشی ل بتئاراوە ندان و رفاندن و شــــوری لگو ئونكردنیش بزمكــــی دیكی لگڵ چاوەڕوانكردنــــی زۆر كاری نامــــۆی

.دیكچمككــــی دیموكراتیــــت ئــــازادی كاركردنی و كانسیاســــیی بیروڕا حیــــزب و گروپكانــــ لمــــودای كاری سیاســــییان و ركخراوەكانی پیوەندیدار بــــ كۆمگای مدەنی تا ئــــو پــــردی پیوەندییی نوان جماوەر و دەســــت تۆكمتركا و لو رگیوە ملمالنكان ب ئاقاری ئاســــایی گوزەربكن و نكون ناو

كشمكشی سیاست.ھــــۆكارە دەرەكییكانیش بتایبت بھزی فاكتــــری دەوروبــــر ھی ناكۆكییكانــــن، زیندووبونــــوەی درككردن بئنجام ترســــناككانی تنیان دەمــــان گكدابڕ و لشــــئو قناعتی، ك دەب جماوەر ب جیاوازی بیروڕا كارتی گوشــــاری بھزب لســــر حیزب ناكۆككان و ھیچیتــــر ڕگ خۆشــــكرنبن بۆ مرگسات و ھدانوەی قتماغی ئو برین كۆنانی شڕی نگریسی ناوخۆ لجســــتی كــــوردی كرد، ناب بوار بدرتــــ قم لرزۆك

و ترســــنۆككان و ئوانی لئاوی لــــ ملدەكن الپــــڕەی گۆڤارو رۆژنامكان و ســــایتكان و شاشی تلفزیۆنكان، رادیۆ و بندگۆكان بكنوە شڕی راگیاندن و لووە ھمتــــی شكســــت و دۆڕاندنكــــی دیك بــــ بای كوردانــــدا ببن، با حیزبــــ سیاســــییكان و حكومتی ھرم ھر یكیان لئاستی خۆی تی ببینن لرپرســــیاریــــی برۆوشیاركردنوەی جماوەر و رگرتن لوجۆرە دەنگ ناســــازانی ھوی ھدانــــوەی الپــــڕە رەشــــكانی رۆژانی شوومی شڕی ناوخۆ دەدەن

ب مبستی قووكردنوەیان . ئگر جارێ ختــــام و نمزانی خــــوا دوژمنكم بگــــرێ، ئگر بۆ جــــاری دووەم ختامــــوە و ھر نمزانی خوا بمگرێ و موستحقی ھموو سزایكی دنیا و رۆژی دواییم، یزدانی گورەش گۆڕان لناو ھیچ وەیتو نیاناكا تا ئك پوەیتنخۆیان لناوخۆیاندا گۆڕان دروست

نكن.

قتماغی برین كۆنكان ھمدەنوە

ئا: بدرخان یوسفناودارترین ل ككی مدرید ریال یانی درژایی ب ییان ئو جیھان، یانكانی مژوو، جگ ل چند ساك نب چندین جیھان و ئسپانیا ل ــورەی گ دەسكوتی ئمۆ نــوەی یوانل ھناوە، بدەست ،بدرید نی ریال مژووی یانم شارەزایی لكورتیكی ھرجارەو دەدەیــن ھوڵ بۆیمژوویی لسر یان بناوبانگكانی جیھان ریال یانی ئمجارەش بۆ بوبكینوە،

مدریدمان دەست نیشانكردووە.یاریگای ـــارەی دەرب زانیارییك چند *

(سانتیاگۆ برنابیۆ): كیاریگای ١٩٤٧/١١/١٤ ركوتی ل -١

كرایوە.٢- شونی (٨٥) ھزار ھاندەر دەگرتوە.

٣- روبرەكی ٧٠م،١٠٦م٤- ناونیشان (كونشا) ئیسپانیا

* ژمارە پوانییكانی یانی ریال مدریدسرۆكی كات زۆرترین سرۆكی ئو _١بدەست نازناوی زۆرترین و بووە كیانھناوە (سانتیاگۆ برنابیو، ماوەی "٣٥" ساڵ بردەوام بووە و "١٦" نازناو ل سردەمی ئو

ب دەست ھاتووە.٢- باشترین راھنر، ك زۆرترین نازناوی (میجیل ییان ئو لگڵ ھناوە بدەست

مونیس"٩" نازناو).نازناوی زۆرترین ك یاریزانی، ئو -٣(رۆبرتۆ كیان گڵ ل ھناوە بدەست

كارلۆس "١٣" نازناو)یــاریــزانــی، ك زۆرتــریــن گۆی ئــو -٤

تۆماركردوە ل یك وەرز (ھیوجو سانشیز "٣٨" گۆڵ).

٥- زۆرترین سركوتنی یك لدوای یكی، ل یك وەرز ("١٨" بردنوە ل سای ١٩٨٧-

(١٩٨٨٦- زۆرترین ماوە ئو یانی ل یاریگای خۆی ھیچ یارییكی ندۆڕاندووە، ل (قۆناغی "٢٣" ل سای ١٩٥٧-١٩٥٦ بۆ قۆناغی "٢٥" لسای

١٩٦٤-١٩٦٥) وات بۆماوەی "٨" وەرز.یارییكانی ھموو ك ــی، وەرزان ئو -٧ ،١٩٦٣ ) خۆی یاریگای ل بردۆتوە خۆی

.(١٩٦٢-١٩٦٠، ١٩٥٩، ١٩٨٦-١٩٨٥یارییكی ھیچ كــ وەرزەی، ــو ئ -٨

ندۆڕاندووە (١٩٣٢-١٩٣١)لیك كراوە تۆمار ك گۆڵ، زۆرترین -٩

وەرز (١٠٧ گۆڵ، ل وەرزی ١٩٨٩-١٩٩٠).١٠- ئو وەرزەی یانك توانیویتی تكای ٧٨) بكات خۆی یاریگای ل گۆڵ زۆرترین ببردەوامی ،١٩٨٩-١٩٩٠ وەرزی ل گۆڵ،

"٤" گۆی تۆمار كردووە ل یك یاری).گۆی كمترین كیان وەرزەی، ئو -١١ یاریگای خۆی (٨ گۆڵ ل تۆمار كردووە ل

وەرزی ١٩٩٤-١٩٩٥) ل ك یارییكان، ــارەی ژم زۆرترین -١٢ (١٩٦٥ تا ١٩٥٧) نیدۆراندووە خۆی یارگای برنابیۆ ل یك لدوای یك یاری (١١٤)

بب دۆڕان.گۆی زۆرترین ك یاریزانی، ئو -١٤(رائــول ییان ئــو لگڵ تــۆمــاركــردووە

گۆنزالس "٣١٢" گۆڵ). ١١-١) خول ل سركوتن گورەترین -١٥

برامبر "ئلتیش" ل وەرزی ١٩٦٠). ١١-١) ١٦- گورەترین سركوتن ل (جام)

برامبر "برشلۆن" ل وەرزی ١٩٤٣). ٨-١) خــول ل دۆڕانـــدن گورەترین -١٧

برامبر "ئیسپانیول"). چند دەسكوتكی ریال مدرید ل ئسپانیا

و ئوروپال ئسپانیا:

ھنانی بدەست ل دت یكم پلی ب •(خولی ئیسپانیا) ب "٣١" جار.

• "١٧" جار (جامی پاشای ئیسپانیا)ی بدەست ھناوە.

ئسپانیا)ی یانكانی (جامی جــار "١" •بدەست ھناوە.

• "٧" جار (جامی سوپری ئسپانیا)ی بدەست ھناوە.

ل ئوروپا ھنانی بدەست ل دت یكم پلی ل • "٩" ب ئوروپا) پاوانكانی یان (خولی

جار.بدەست كشوەرەكانی) (جامی جار "٣" •

ھناوە.• "٢" جار (جامی یكتی ئوروپا) بدەست

ھناوە.• "١" جار (جامی سوپری ئوروپا) بدەست

ھناوە.چند زانیارییكی دیك دەربارەی یانی ریال

مدریدجۆرك ھیچ ب مدرید ریــال یانی -١

نكوتۆت پلی دووەم ل خولی ئیسپانیا.٢- نھامتترین وەرز ل تمنی یانی ریال مدرید ل سانی (١٩٤٧-١٩٤٨)، چونك لم

وەرزە پلی (١١)ی بدەست ھنا.٣- (سانتیاگۆ برنابیۆ) یاریگای یانی ریال م یاریگایستادا، ناوی ئكاتی ئ دریدە لملوەوە سرچاوەی گرتووە، ك (سانتیاجو راھنری و كیان یاریزانی بیرنابیو) بۆی ،كیان سرۆكی بۆت دواتر و بووە (سانتیاگۆ كراوە ئو بناوی یاریگایكش

برنابیۆ). كرۆكی یانس سستا "٢٢" ك٤- تاكو ئسرۆك مانوەی ماوەی زۆرترین ،بوونسای ل بووە، بیرنابیۆ) (سانتیاگۆ یان

١٩٤٣ تا ١٩٧٨. ییان لو راھنر "٣٧" ئستا تاكو -٥ ستۆ گرتووە، لئ تیان لراینركی راھئیكم خولی دەست پكردنی ئسپانیا ل سای ماوە زۆرترین ك راھنرەی ئو ،(١٩٣٢)(لمیجل بووە مدرید ریال یانی راھنری مونیوس). ل سانی ١٩٦٠ تا ١٩٧٤. بۆ ماوەی

(١٤) ساڵ لسر یك. .(KOOORA) ریپرچاوە: ماس

راوژكاری مژوو: د. عبدول علیاوەییراوژكاری زمانوانیی: د.وریا عومر ئمینراوژكاری رووناكبیریی: د. ھیمداد حوسن

راوژكاری كــلتــووری: خالید جوتیارراوژكاری ھونری: محمد زادە

بشی كۆمپیوتر: ئیـوب یوسـف ئبوبكـر

ناونيشان:كوردســـتان، ھولر، شقامی ئاراس،

باخانی سردارینۆرماڵ: ٠٦٧٩ ٢٥١ ٠٦٦

مۆبایل: ٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٩٦٤ +سلمانی، باخانی رەحیمی مال علی

مۆبایل: ٨٥٥٤ ١٥٩ ٧٧٠ ٩٦٤ +

بدرخان یكم ھفتنامی ئھلی ئازادە، دوای راپڕین ژمارە سفری ل ٢٠٠٠/١٠/٢٢ ل سلمانی دەرچووەو ھموو ٨ و ٢٢ی مانگك دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان ل باشووری كوردستان دەریدەكات

خاوەن ئیمتیازو بڕوەبری برپرس:حمید ئبوبكر بدرخان (٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٠)

بڕوەبری نووسین:عبدولەحمان معروف (٠٧٥٠٤٦٣٨٥٤١)

ستافی كارا:حســـن یاســـین، نـــازم دبند، كازم عومـــر دەباغ، ھمـــن جمیل،ھوراز محمد، محمد فتاح، مسعود ئیبراھیم، حسیب بابۆی.

نخشساز:ئاسۆ حسن ئحمد (٠٧٥٠٤٤٧١٨٢١)

www.bedirxan.netbedrxan@yahoo.com

راننمی راھمی دووەم گگ

یان گمی فنتۆس؟!زاگرۆس نانكلی

خوای عاجباتیشب ،ینتیكیرە و عســـ م، چونكواب ق وایـــھ ،جایبیشـــو ع وەی دەم و چاوی بشوا، كاكر لیانیان ببگمی دووەم گمی راھنران...من نازانم ئو قســـ زل ب بنمایان لـــ كوێ دنن، خۆ گر ب وەرە شـــیبكوە چـــۆن گمی دووەم گمی راھنران، دە گمی یكم گۆكی لدەكرێ، لـــ گمی دووەم ھوـــدەدا دوو گۆی دیك تۆمـــار بكن، ئاوا دەب ب گمی راھنـــر، برا بخوای تووشـــی ھ دەبی و بپچوان تیگیشـــتوون، دەبت گمی فنتۆس، ئگر بشوەی زانستی مودای ھردوو گم شیبكینوە، سوود ل یاریزانی یدەگ وەرگرن، پاپشتی ھاندەر بقۆزنوە، توانای یاریزانكان بدۆزنوە، ناوبژیوانكان كمترین ھ بكن، گۆچی و برگریكارەكان ھزر و توانا بكار بنـــن و كمترین ھی بچووك بكن، مایســـترۆیكانی ناوەڕاست و ھرشـــبرەكان ل فورســـت بازندەن و راھنرەكان ل گۆڕینی یاریزانكان و ل پالن ھی كوشندە نكن و كمك بخت یاوەرت ب، ئوا گمی یكم ھـــر (45) خولك و گمی دووەمیش بھمان شـــوە، دەپرســـم ئاخـــۆ گمی یكـــم و دووەم چ جیاوازیكی وا قوی ھی تا كشـــ بۆ شیكرەوەكان و بژەر و رۆژنامنووس و پیامنری وەرزشی دروستكردووە؟ بگومان جیاوازی ھی، بم موا باس دەكرێ، الی ئ نیی وەیم شـــبتنھا بۆ ئوەی بن شـــت دەزانی و السایی ،كانی تریـــش دەوردەبینوەی خكردنـــبھر حاڵ ھیوادارم قســـكانمان بگورەی كردەوەكانمان بت، ئگرنا كارەكانمان وەكو ئھلی فنتۆسی لینگاو قوچ دەب، پاشان

پمان دەن"ھای گیز"

راننمی راھمی دووەم گگیان گمی فنتۆس؟!

خوای عاجباتیشب ،ینتیكیرە و عســـ م، چونكواب ق وایـــھ ،جایبیشـــو ع

الپڕەیكی وەرزشیی، بدرخان دەريدەكاتوەرزشیبسرپرشتی:

زاگرۆس نانكلی و ئحمد مستفا

كورتیك ل مژووی ریال مدرید

ژمارە ٢ ، ١١٤، ئاداری ٢٠٠٩/٣/٢٢

ئا: وەرزشی بدرخانخولی ئینگلترا ل پلی یكم و خولی عراقیش ل پلی نۆوەدو دوو دێ.

ل ھموو مانگكـــدا، یكتی تۆپی پی جیھانی، ریزبندی خولـــی یانكانی جیھان ل رووی بھزییوە دەستنیشـــان دەكات ل رووی بھـــزی خولكان، ئوەش بھزی خولی یانكانی جیھان نیشـــان دەدات، بشوەیكی گشـــتی كبككان ل نوان خولكانی وتانی ئینگلتراو ئیتایاو ئیسپانیاو بڕازیل و ئرژەنتیدای. خولی یان نایابكانی عراقیش، لم ریزبندییدا

لـــ پلیكـــی دواكوتوودایـــ بگورەی لیستكی یكتی تۆپی پی جیھانی.

بۆ مانگی ئـــازار یكتـــی تۆپی پی باشـــترین ریزبندی "فیفا" جیھانی تۆپی پ كانـــی جیھانـــی لـــخولراگیاند، ك لم پۆلنكردن خولی نایابـــی یانكانی عـــراق ل پلی (٩٢)دا دەبیندرـــت و خولی ئینگلیزی

ل ریزبندی یكم دێ.شـــوەی بـــم كـــنكردنپۆل

:خوارەوەی١- خولی ئینگلتڕا (پریمرلینگ)

٢- خولی ئیتایا (كالچیۆ)٣- خولی ئرژەنتین (كالوزۆرا)

٤- خولی ئیسپانیا (اللیگا)٥- خولی برازیل (كامبۆالشۆ)

٦- خولی ئمانیا (بۆندس لیگا)٧- خولی فرەنسا٨- خولی مكسیك٩- خولی پرتوگاللـــی خو -١ ٠

ئۆكرانیا

١

١

چند دەسكوتكی ریال مدرید ل ئسپانیا

ھنانی بدەست ل دت یكم پلی ب •

" جار (جامی پاشای ئیسپانیا)ی بدەست

ئسپانیا)ی یانكانی (جامی جــار "

" جار (جامی سوپری ئسپانیا)ی بدەست

ھنانی بدەست ل دت یكم پلی ل • "

بدەست كشوەرەكانی) (جامی جار "

" جار (جامی یكتی ئوروپا) بدەست

" جار (جامی سوپری ئوروپا) بدەست

چند زانیارییكی دیك دەربارەی یانی ریال

جۆرك ھیچ ب مدرید ریــال یانی -

- نھامتترین وەرز ل تمنی یانی ریال )، چونك لم

- (سانتیاگۆ برنابیۆ) یاریگای یانی ریال م یاریگایستادا، ناوی ئكاتی ئ دریدە لملوەوە سرچاوەی گرتووە، ك (سانتیاجو راھنری و كیان یاریزانی بیرنابیو) بۆی ،كیان سرۆكی بۆت دواتر و بووە (سانتیاگۆ كراوە ئو بناوی یاریگایكش

كرۆكی یانس سك "سرۆك مانوەی ماوەی زۆرترین ،بوونسای ل بووە، بیرنابیۆ) (سانتیاگۆ یان

ییان لو راھنر " ستۆ گرتووە، لئ تیان لراینركی راھئیكم خولی دەست پكردنی ئسپانیا ل سای ماوە زۆرترین ك راھنرەی ئو ،((لمیجل بووە مدرید ریال یانی راھنری . بۆ ماوەی

جیھان نیشـــان دەدات، بشوەیكی گشـــتی كبككان ل نوان خولكانی وتانی ئینگلتراو ئیتایاو ئیسپانیاو بڕازیل و ئرژەنتیدای. خولی یان نایابكانی عراقیش، لم ریزبندییدا جیھان نیشـــان دەدات، بشوەیكی گشـــتی كبككان ل نوان خولكانی وتانی ئینگلتراو ئیتایاو ئیسپانیاو بڕازیل و ئرژەنتیدای. خولی یان نایابكانی عراقیش، لم ریزبندییدا جیھان نیشـــان دەدات، بشوەیكی گشـــتی كبككان ل نوان خولكانی وتانی ئینگلتراو

لـــ پلیكـــی دواكوتوودایـــ بگورەی ئیتایاو ئیسپانیاو بڕازیل و ئرژەنتیدای. خولی یان نایابكانی عراقیش، لم ریزبندییدا

لـــ پلیكـــی دواكوتوودایـــ بگورەی ئیتایاو ئیسپانیاو بڕازیل و ئرژەنتیدای. خولی یان نایابكانی عراقیش، لم ریزبندییدا

لیستكی یكتی تۆپی پی جیھانی.بۆ مانگی ئـــازار یكتـــی تۆپی پی باشـــترین ریزبندی "فیفا" جیھانی تۆپی پ كانـــی جیھانـــی لـــخولراگیاند، ك لم پۆلنكردن خولی راگیاند، ك لم پۆلنكردن خولی نایابـــی یانكانی عـــراق ل پلی (٩٢)دا دەبیندرـــت و خولی ئینگلیزی

ل ریزبندی یكم دێ.شـــوەی بـــم كـــنكردنپۆل

:خوارەوەی١- خولی ئینگلتڕا (پریمرلینگ)

- خولی ئیتایا (كالچیۆ)- خولی ئینگلتڕا (پریمرلینگ)

- خولی ئیتایا (كالچیۆ)- خولی ئینگلتڕا (پریمرلینگ)

٢٣- خولی ئرژەنتین (كالوزۆرا)

٤- خولی ئیسپانیا (اللیگا)٥- خولی برازیل (كامبۆالشۆ)

٦- خولی ئمانیا (بۆندس لیگا)٧- خولی فرەنسا٨- خولی مكسیك٩- خولی پرتوگاللـــی خو -١ ٠

ئۆكرانیا

لـــ پلیكـــی دواكوتوودایـــ بگورەی

بۆ مانگی ئـــازار یكتـــی تۆپی پی باشـــترین ریزبندی "فیفا" جیھانی تۆپی پ كانـــی جیھانـــی لـــخولراگیاند، ك لم پۆلنكردن خولی راگیاند، ك لم پۆلنكردن خولی نایابـــی یانكانی عـــراق ل پلی )دا دەبیندرـــت و خولی ئینگلیزی

شـــوەی بـــم كـــنكردنپۆل

- خولی ئینگلتڕا (پریمرلینگ)

- خولی ئرژەنتین (كالوزۆرا)- خولی ئیسپانیا (اللیگا)

- خولی برازیل (كامبۆالشۆ)- خولی ئمانیا (بۆندس لیگا)

- خولی فرەنسا- خولی مكسیك- خولی پرتوگاللـــی خو -

ئۆكرانیا

ریزبندی خولی یانكانی جیھان

ل پاوانتی كاراتی كوردستان

ئا: وەرزشی بدرخانلـــ ھۆـــی زەردی شـــاری ھولـــری كارات كانی كوردستان لتی یانوانپابروە چوو، بۆ كوڕان ل ئاســـتكانی پشكوتووان و الوان و تازە پگیشتووان ل یارییكانی كاتا و كۆمیت ماوەی دوو رۆژ درژەی كشا، نزیكی ٢٠٠ یاریزانان بشـــدارییان كردبـــوو، ل ریـــزی (٢٠)

یان، یانی پشـــمرگی سلمانی ھر پلی كشكان لزۆربی لسرەتاوە، پشوەی بدەســـت ھنا، ك ل كشی (٤٥) كگم تاوەكو سرووی (٨٠) كگم بوو،

ئنجامی كۆتایی بم جۆرە بوو:١- پشمرگی سلمانی (١٢٣) خاڵ

٢- سید سادق (٣٧) خاڵ٣- ئارارات (٣٦) خاڵ

شــــووت

پشمرگی سلمانی ل ھرس ئاست یكم بوو

بۆ "فیفا" نودەوتی پی تۆپی یكتی تۆپی تیپی ریزبندی دوا ئــادار، مانگی جــۆرە ــم ب جیھان ھــــبــژاردەكــانــی پــریزبندەدا لــو ھــروەھــا راگــیــانــدووە، ھبژاردەی عراق ل پلی ٨٢ و ھبژاردەی سعودیا ل پلی (٥٥)ەم دان، دە ھبژاردەی ك یوەیش بــم یكمیش ریزبندی

ئیسپانیا سرۆكایتییان دەكا.١- ئیسپانیا (١٦٦٦) خاڵ. ٢- ئمانیا (١٣٦٦) ئیتایا -٤ خاڵ. (١٣١٧) ھۆندا -٣ خاڵ. -٦ خاڵ. (١٢٦٠) برازیل -٥ خاڵ. (١٢٨٤)ئرژەنتین (١٢١٩) خاڵ. ٧- كرواتیا (١١٦٩) خاڵ. (١٠٨٩) ئینگلتڕا خاڵ. ٩- (١١٢٨) روسیا -٨

خاڵ. ١٠- پرتوگال (١٠٢٥) خاڵ.

متادۆر ھر لپلی یكم دەمنتوە