astha academy, sector 22, gandhinagar mo. 8980961441 astha · astha academy, sector 22,...

Astha Academy, Sector 22, Gandhinagar Mo. 8980961441

www.asthaacademy.wordpress.com

1

Astha Academy

Sector 22 Gandhinagar

Mo. 8980961441

ગુજરાતી Tet – 1 & 2

http://www.asthaacademy.wordpress.com/

Astha Academy, Sector 22, Gandhinagar Mo. 8980961441


2

http://www.asthaacademy.wordpress.com/

Tet – 1 - Gujarati

Astha Academy, Sector 22, Gandhinagar, Mo.8980961441


1

(૧) શાથભાાં ફાંદૂક વાથે વનૈનકનાાં મનુનપોભમભાાં ફાવૈનનક (૨) ફાવૈનનકની ઉય આકાળભાાં કે્રળ થતુાં નલભાન (૩) ળાા; જભેાાં ઑફપવ, લગમ અ, લગમ ફનુાં નિત્ર (૪) ફાકોને પ્રાથમના કયાલતાાં નળનિકા અન ેનળિક

(૧) ગુજયાતી અને ધોયણ ૪ એ ભુજફનુાં રખાણ (૨) રાઈનભાાં ઉબેરા રોકોની ગણતયી કયતા યાજા અને તેભનુાં અયીવાભાાં ડતુાં પ્રનતનફાંફ (૩) ત્રણ તાંગન ે એકફીજાની ઉય ભૂકેરા શોમ તેલી ફ ેઆકૃનત અને તેભાાં ણ નલનલધ બૌનભનતક આકૃનતઓ (૪) ગુજયાત યાજ્મ ળાા ાઠ્યસુ્તક ભાંડ, ગાાંધીનગય એ ભુજફનુાં રખાણ (૫) ગુજયાત યાજ્મ ળાા ાઠ્યસુ્તક ભાંડનો રોગો; જભેાાં ‚તભવો ભા જ્મોનતગમભમ‛ વૂત્ર રખેરુાં છે.

ક્રભ એકભ રેખક/કનલ

૧. નાલડી િારી -

૨. ઠાંડી કૃષ્ણ દલ ે

૩. વાિી શજ -

૪. રાખો લણજાયો -

ુનયાલતમન – ૧

૫. ઉખાણાાં -

૬. યાતાાં પૂર ઝલેયિાંદ ભેઘાણી

૭. કરાકાયની બૂર -

ુનયાલતમન – ૨


૮. ત્ર રખલાની ભજા ! ઈશ્વય યભાય

૯. શુાં તો ૂછુાં વુાંદયમ્

૧૦. ભૂયખના વયદાય જ્મોતીન્દ્ર શ. દલ ે

૧૧. ઊંટ અન ેપકીય -

ુનયાલતમન – ૩

૧૨. ફા નયેન્દ્ર ડામ. કનૈમારાર બટ્ટ

૧૩. ાંખીઓએ ાણી ામુાં કયવનદાવ રુશાય

૧૪. વૈનનક વૈનનક યભીએ ડામ. પ્રકાળ દલ ે

૧૫. ફે ફશાદુય છોકયા -

ુનયાલતમન – ૪

ૂયક લાિન


૧. વાદ કયે છે ! પ્રશરાદ ાયેખ




2

૨. કસ્તૂયફા -

૩. વોનેયી ાંખી શ્રદ્ધા નત્રલેદી

૪. લેરજીની દીકયી ભાલજી ભશેશ્વયી

ળબ્દ વભજૂતી ીર ું – ભયઘીનુાં ફચિુાં

- કૃ

ળબ્દવભજૂતી ફુંડી – (અશીં) એક પ્રકાયનુાં શેયણ,

અડકો – દડકો – એક ફાયભત, શૂું પ – ગયભાલો,

ઘાયી – એક ભીઠાઈનુાં નાભ

નીિેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાાં ગોઠલો : (ટભેટુાં , ઠાંડી, ફાંડી, તડકો, વયૂજ) (૧) ................................ (૨) ................................. (૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

ળબ્દવભજૂતી શજ – ભુવરભાનો દ્વાયા થતી ભક્કાની નલત્ર માત્રા,

પરયશ્તો – દેલદૂત, દભાસ્કવ – વીફયમા દેળનુાં એક ળશેય,

શાજી – શજ કયી આલનાય વ્મનતત

રૂરઢપ્રમોગો ભન ભાયીને ફેવી યશેલ ું – ભનની ઈચછાને દફાલી

યાખલી, યસ્તો ન દખેાલો – કોઈ ઉકેર ન ભલો, આુંખભાું ઝઝળમાું આલલાું – આાંખભાાં આાંવ ુઆલલાાં

ગદગરદત થલ ું – અશોબાલથી આનાંફદત થલુાં

વભાનાથી ળબ્દો (૧) રયલાય - કુટુાં ફ

(૨) અચાનક – એકાએક (૩) આશ્ચમય - નલાઈ

(૪) તકરીપ – ભુશ્કેરી (૫) પરયશ્તો - દેલદૂત (૬) આુંખ – નમન, િિુ

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. ગયીફ અભીય

2. ળાુંળત અળાાંનત

3. ણ્મ ા

4. ફેબાન િેતનલાંત,ુ વબાન

5. ફીભાય તાંદુયસ્ત

6. ભુંજૂય નાભાંજૂય

નીચેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (ુણ્મ, માદ, લાતિીત, શ્વાવ, ળાાંનત) (૧) ................................ (૨) ................................. (૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

ળબ્દવભજૂતી બીડ ડલી – તાંગી જણાલી,

ખાતે ભુંડાલી – િોડાભાાં કોઈના નાભનો ફશવાફ

નલેવયથી ઉધાયલો, ગેરુું – ગનુાં નનળાન,

ળાખ – આફરૂ,

વાન – ગીયો,

અકફુંધ – શતો તેટરો જ, રપટકાય – નધક્કાય, અનાદય

રૂરઢપ્રમોગ

આુંખ લાી રેલી – દુુઃખી હૃદમે નલદામ રેલી,




3

ખાતય ડલ ું – િોયી થલી, દૂધે ધોમેર ું – નલશ્વાવાત્ર,

આુંખ પયી જલી – (અશીં) ગુસ્વા વાથ ેનાયાજગી વ્મતત

કયલી, ાણી પેયલલ ું – આફરૂ કાઢલી, આુંખ ફતાલલી – ગુસ્વો પ્રગટ કયલો,

બાયે શૈમે – દુુઃખી હૃદમ ે

યસ્તો ન દખેાલો – કોઈ ઉકેર ન વુઝલો

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ભાવ – ભફશનો

(૨) શયખ – આનાંદ, ઉત્વાશ

(૩) ળપ્રમ - લશારુાં (૪) આફરૂ – ઈજ્જત (૫) બાગલ ું - રામન થલુાં (૬) ળલળા – ભોટુાં

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. ધ્માન ફેધ્માન

2. ળલદામ નભરન

3. ળલશ્વાવ અનલશ્વાવ,ુ કટી

4. ાવે દૂય

નીચેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (ીઠ, ખાતય, કૂતયો, ઈળાયો, જીલ) (૧) ................................ (૨) ................................. (૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

નયાલતયન – ૧

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ખ ળી – આનાંદ

(૨) વલાય - પ્રબાત (૩) જલાફ – ઉત્તય

(૪) તકરીપ – ભુશ્કેરી (૫) આફરૂ - કીનતમ, ળાખ, નાભના, રાજ

(૬) યાત – યાત્રી, યજની

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. અુંદય ફશાય

2. દૂય નજીક, ાવે

3. છીછરુું ઊંડુ

4. ઊંઘલ ું જાગલુાં

5. જલ ું આલલુાં 6. નીચ ે ઉય

નીચેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (ઘાયી, ગયીફ, નલદામ, કૂતરાં , ડુાંગય) (૧) ................................ (૨) ................................. (૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

ળબ્દવભજૂતી અડીળ ભા – અડકીળ નફશ, ઝટ – ઝડથી,

જ – ાણી,

જટા – અવ્મલનસ્થત રાાંફાલા,

ળિનેિ – ત્રણ આાંખ, ફાજઠ – િાય ામાલાુાં એક જાતનુાં વાધન,

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ાન – ણમ, ાાંદડુ

(૨) ભોં - ભોંઢુ (૩) વુંતાલ ું – છુાલુાં

(૪) લૃક્ષ – ઝાડ, તર

(૫) ગ – િયણ

(૬) દ ળનમા – જગત, વાંવાય, વૃષ્ટી

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. જ્ઞાન અજ્ઞાન

2. જન્ભ ભયણ

3. ચત ય ભૂખમ

4. નાનો ભોટો




4

5. ઉત્તય દનિણ 6. ઊંઘલ ું જાગલુાં

ળબ્દવભૂશ ભાટે એક ળબ્દ આો :

(૧) ઉનાાની વખત ગયભ શલા - રૂ (૨) ત્રણ આાંખલાુાં - નત્રનેત્ર (૩) િાય ામાલાુાં એક જાતનુાં વાધન - િોગુાં, ફાજઠ

નીચેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (ફકયી, ગોખરો, ાાંદડુાં , વૂયજ) (૧) ................................

(૨) ................................. (૩) .................................

(૪) ..................................

ળબ્દવભજૂતી ભયઘોડો – ભયઘો,

ડોરરયમો – એક જાતના પૂરછોડ,

ઝૂભખડ ું – ઝૂભખુાં, ભો’ર – ભશેર,

ભાુંજય – ભયઘાના ભાથા યની કરગી,

કાુંખ ે– કેડે,

રશુંગો – ફશાંગો, યાતા યાંગનો દાથમ, ગોખ – ઝરૂખો, ગોખરો,

બાબરડી – બાબી,

ાલળમો – ાનમો,

ળવુંધ – વભુર

ળબ્દવભજૂતી કરાકાય – કરાનુાં વજમન કયનાય,

ળળલ્ી – ભૂનતમઓ ફનાલનાય,

આફેશૂફ – શૂફશૂ, તાદૃળ, દ્વાય – ફાયણાં,

તપાલત – બદે, જુદાઈ,

તયકીફ – મુનતત,

મભયાજ – ભૃત્મુનો દલે, ખારી શાથ ે– કળુાં રીધા નવલામ,

દેલતા – દેલ,

ળનષ્ણાત – નનુણ, શોનળમાય,

ત ચ્છ – નજીલુાં, ભાર લગયનુાં


ફની જલ ું – છેતયાઈ જલુાં

વભાનાથી ળબ્દો

(૧) દ્વાય – દયલાજો

(૨) લૃદ્ધ - ઘયડુાં (૩) મ ળતત - તયકીફ

(૪) ચત ય - શોંનળમાય (૫) ત ચ્છ – નજીલુાં

(૬) આુંખ – નમન, િિુ

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. ભયેર ું જીલતુાં

2. મ લાન ઘયડુાં 3. અળાુંળત ળાાંનત

4. ભૂખય શોંનળમાય

5. ઝડી ધીભુાં

6. આલલ ું જલુાં

ળબ્દવભજૂતી વુંફોધન – ફોરાલલા લયાતો ળબ્દ

વાદય - આદય (ભાન) વાથે, ળનકોડ – ોસ્ટર ઇન્દ્ડેતવ નાંફય, જ ેછ અાંકનો શોમ છે.

બાાકીમ બૂરો – બાાને રગતી બૂરો, ભોકાળથી – ખુલ્લા ભનથી, વાંકોિ યાખ્મા નલના,




5

ળર. – નરનખતાંગ (ત્ર રખનાય)

ળબ્દવભજૂતી જડી – વજ્જડ ફેવાડી,

ભીંદડી – ભીનડી, નફરાડી,

ભાુંજયી – બૂયી કીકીલાી,

ચકચકતી – િકતી, કીકી – આાંખભાાં દેખાતો ગો એક નાજુક અલમલ,

કૂુંો – નલાાં તાજાાં પૂટેરાાં ાન,

ગાલડી – ગામ,

દવ રદળ – દવ ફદળા (લૂમ, નિભ, ઉત્તય, દનિણ, આ

િાય ફદળા; ઈળાન, અનિ, નૈઋત્મ, લામવ્મ, આ િાય ખૂણા અને આકાળ, ાતા વાથે કુર દવ ફદળા), દેખુંતી – જોતી,

ભઢી – રેટીન ેકે આલયીન ેજડી દીધી, નલરખ – નલ રાખ કે અગનણત

ળબ્દવભજૂતી ફીયફર – અકફયનો એક દયફાયી, જ ે ફનુદ્ધિાતુમમ

તેભજ શાજયજલાફીણા ભાટે જાણીતો શતો, નાભદાય – યાજા ભાટેનુાં ભાનલાિક વાંફોધન, ચત ય – વાંજોગો અનુવાય પ્રશ્નો કે વભસ્મા ઉકેરનાય,

શોનળમાય, ઘોડેવલાય – ઘોડા ઉય વલાયી કયનાય,

બાયો – ઘાવ-રાકડાાં લગેયે એકઠાાં કયી ફાાંધતાાં થતી ભોટી બાયી, નાભઠાભ – નાભ અન ેયશેઠાણ,

ભશેતર – ભુદત, વભમભમામદા,

કવૂય – લાાંક, બૂર, આણલાનો – (ફોરાલી) રાલલાનો,

ગ ભાન – અનબભાન,

અભાન – વાભી વ્મનતતન ેદુુઃખ થામ તેલુાં તોછડુાં ફોરલુાં કે લતમન કયલુાં, ટકોય – વૂિના, ભીઠોઠકો,

ભૂયખનો વયદાય – ભશાભૂખમ, બાયે ભૂયખ

રૂરઢપ્રમોગો યજા રેલી – નલદામ થલા યલાનગી રેલી

બાન કયાલલુાં – વાિી વભજ આલી

વભાનાથી ળબ્દો (૧) લાુંક – ગુનો, બૂર

(૨) ટકોય – વૂિના, ભીઠો ઠકો

(૩) આઘ ે- દૂય (૪) આશ્ચમય – નલાઈ, કૂતુશર

(૫) ઝારલ ું – કડલુાં

(૬) ગોતલ ું – ળોધલુાં

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. શોંળળમાય ભૂખમ

2. અઘરુું વશેરુાં

3. જૂન ું નલુાં 4. ળનયાળા આળા

5. નફ ું વળતત

6. અુંધારુું અજલાુાં

ળબ્દવભૂશ ભાટે એક ળબ્દ : (૧) ઘોડા ઉય વલાયી કયનાય - ઘોડેવલાય (૨) ઘાવ લગેયે એકઠાાં કયી ફાાંધેરો જથ્થો - બાયો, બાયી

નીચેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (વાંકમ , પ્રમત્ન, ઈજા, ટોુાં, ટૂાં કુાં )

(૧) ................................ (૨) ................................. (૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

ળબ્દવભજૂતી પકીય – ત્માગી, લૈયાગી (ભુવરભાન),




6

લનલગડાભાુંથી – જ ાંગરભાાંથી, ખોડ ું – ખોડલાુાં, રાંગડુાં ,

રાદ્યા છે – ખડતમા છે; વાભાન ભૂતમો છે,

તમાયના – ઘણા વભમથી,

રારચ – રોબ, કડકાઈથી – વખતાઈથી,

ઝલેયાત – શીયા, ભાણેક, ભોતી જલાફશય લગેયે,

યશેભ – દમા,

અલરોકન – ઝીણલટથી જોલુાં તે, કયડેરાું – દાાંતથી કાેરાાં,

કાણું – એક આાંખ લગયનુાં,

ફણફણતી – ફણફણ એલો અલાજ કયતી,

ધણી – ભાનરક, નાઠ ું છે – નાવી ગમુાં છે,

લણયન કમ ું – ળુાં – ળુાં અને કેલુાં કેલુાં છે ત ેનલસ્તાયથી કશેલુાં

રૂરઢપ્રમોગો ઝડતી રેલયાલલી – જાાંિ કે તાવ કયાલલી

વભાનાથી ળબ્દો (૧) કૃા – ભશેયફાની

(૨) આુંખ – નમન, િિુ, નણે

(૩) ળલખૂટ ું - જુદુાં, અરગ

(૪) ભાળરક – ધણી (૫) જુંગર – અયણ્મ, લન

(૬) વાચ ું – ખરાં , વત્મ

નીચેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (યશેભ, ઊંટ, લગડો, ઝલેયાત, ાાંદડુાં ) (૧) ................................ (૨) ................................. (૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

નયાલતયન – ૩

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ભજા – આનાંદ, શમ

(૨) શાથ – શસ્ત, કય

(૩) પ્રેભા - સ્નેશા (૪) ભશેનત – ફયશ્રભ (૫) માદ – સ્ભયણ

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. શદ અનશદ 2. જલાફદાય ફેજલાફદાય

3. ભાુંગમ ું આપમુાં

4. વૂત કૂત

5. વભજ ગેયવભજ 6. ળ દ્ધ અળુદ્ધ, ગાંદ,ુ ભનરન

નીચે કેટરાક રૂરઢપ્રમોગો અને તેના અથય આપ્મા છે. જ ેઅથય ફુંધફેવતો શોમ તે ળોધી રૂરઢપ્રમોગ વાભનેા કૌંવભાું તેનો નુંફય રખો :

૧. દેશ ડલો ૧. વાિી વભજ આલી

૨. બાન કયાલલુાં ૨. ડકાય ઝીરી રલેો

૩. આનાકાની કયલી ૩. બાયે ભૂયખ શોલુાં

૪. ફોર ઉાડી રલેો ૪. ભૃત્મુ થલુાં

૫. ભૂયખના વયદાય શોલુાં ૫. શા – ના કયલી

જલાફ : ૪,૧,૫,૨,૩

ળબ્દવભજૂતી નીડય – ડયે નફશ તેલુાં, ફશાદુય, દ્માવન – ડાફો ગ જભણા વાથ ય અન ે જભણો

ગ ડાફા વાથ ય િડાલી ટટ્ટાય ફેવલુાં તે, ઓભકાય – ઓભ, પ્રણલ, ‘ઓભ’ એલો ઉચિાય,

વુંગત – વોફત, વાથ ેજલુાં તે,

ઠાક યજી – સ્લાભી યાભકૃષ્ણ યભશાંવ, તેઓ સ્લાભી નલલેકાનાંદના ગુર શતા

રૂરઢપ્રમોગો લડનાું લાુંદયાું ઉતાયલાું – ફશુ જ તોપાની શોલુાં

વભાનાથી ળબ્દો (૧) શલા - લામુ (૨) ભદદ - વશામ (૩) પ્રણાભ - નભસ્કાય, લાંદન

(૪) ઝાડ - તર, લૃિ

(૫) ફલાન – ળનતતળાી

(૬) દયયોજ – કામભી, યોજયેોજ




7

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. ળાુંળત અળાાંનત

2. સ્ભયણ નલસ્ભયણ 3. ધ્માન ફેધ્માન

4. રાબ નુકવાન, ગેયરાબ

વાચી જોડણી વાભે ખરુું કયો :

પનમુાં જીલન

નજલન દનધનિ

દધીનિ નનમભીત

નીમભીત પીઉં

પીમુાં જીલાંન

દનધિી નનમનભત

જલાફ : પનમુાં, દનધિી, જીલન, નનમનભત

નીચનેા ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (લૃિ, ધ્માન, ઓભકાય, ઋન, વાંકલ્) (૧) ................................ (૨) ................................. (૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

ળબ્દવભજૂતી ફોડો – ઉઘાડો, ાન નલનાનો,

ઘેઘૂય – ગાઢ, ઓડકાય – (ટેનો લામ ુભોંભાાંથી નીકતાાં થતો) ડકાય;

ઓફશમાાં, ધોધભાય – ધોધની જભે ડતો પ્રલાશ,

ઘટા – ઝુાંડ, વભૂશ,

ઘટાદાય – ાાંદડાાંની બાયે ઘટાલાુાં

નીચેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (ફકયી, ાંખી, અકાલુાં, તાલ, લખત) (૧) ................................ (૨) .................................

(૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

ળબ્દવભજૂતી ફનીઠનીને – વ્મલનસ્થત તમૈાય થઈન,ે

અપવય વા’ફ – અભરદાય વાશેફ,

ભેરી દાનત – ખયાફ ઈચછા, દુંડો ઉગાભીળ ું – નળિા કયીળુાં,

યક્ષા – યિણ

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો 1. દેળ યદેળ, નલદેળ

2. આઝાદ ગુરાભ 3. ઊંચો નીિો

ળબ્દવભજૂતી દામકો – દવ લમનો ગાો,

ઘટના – ફનાલ,

લોકો – ાણીનો નાનો લશેો,

ભાુંચડો – લાાંવડા ફાાંધીન ેતેના ઉય ફેવી કે ઊબા યશી ળકામ તેલી કયેરી ગોઠલણી, ભરતો – ઠાઠથી ધીભે ધીભ ેિારતો,

લોકા બણી – લોકા તયપ,

ઝુંઝેડલ ું – ખાંખેયલુાં, આક્રભણ – શુભરો,

કટોકટીની – અણીનો વભમ, અશીં જીલનભયણના

બમની , શાકો – પ્રાણીને તગેડલા ઝાઝા ભાણવો દ્વાયા કયલાભાાં આલતા શાકોટા કે ડકાયા, ડારો – ઘણો ભોટો વૂાંડરો,

ધન્મલાદ – ળાફાળી,

ભૂલ્મ – ફકાંભત




8

રૂરઢપ્રમોગો ળનળાન ચૂકી જલ ું – ધામુું નનળાન ાય ન ડલુાં વાફદા થઈ જલ ું – િેતી જલુાં

આુંખ પાટલી – ગુસ્વે થલુાં

ઝોલા ભાુંડલ ું – શરાલલા ભાાંડલુાં

ભોતને ઘાટ ઊતાયી દેલ ું – ભાયી નાખલુાં ઊંચા ગજાના શોલ ું – નલળે ળનતત ધયાલતા શોલુાં


(૧) જ ાંગર – અયણ્મ, લન

(૨) ાણી – નીય, જ (૩) ભદદ - વશામ (૪) વૂમમ – વૂયજ, યનલ, ફદનકય (૫) અલાજ – યલ, ધ્લનન, નાદ

(૬) પ્રનતભા – ભૂનતમ

ળલરુદ્ધાથી ળબ્દો

1. જીલન ભયણ, ભૃત્મ ુ 2. નજીક દૂય 3. ઊંિો નીિો 4. ફશાંભત નાફશાંભત 5. અજલાુાં અાંધારાં 6. ધ્માન ફેધ્માન

નીચેના ળબ્દો ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : (નળકાય, નવાંશ, નળમાો, વમૂમ, વાફદુાં)

(૧) ................................ (૨) ................................. (૩) .................................... (૪) .................................. (૫) .................................

નયાલતયન – ૪

નીચે ભ જફના રૂરઢપ્રમોગોનો ઉમોગ કમાયે થામ છે તે રખો : (૧) તભે તો ભારાં ભાથુાં કવ્મુાં ! (૨) તાયા ગ બાાંગી ગમા છે ? (૩) તભાયા ભોઢાભાાં ધી – ગો. (૪) િારી િારીને ભાયા ટાાંફટમા તૂટી ગમા !

ળબ્દવભજૂતી વાદ – ફોરાલલા ભાટે ભોટો અલાજ, ફૂભ,

ટાણું – વભમ, લખત,

ડ ુંગયભા – ડુાંગયાની શાયભાા,

લેા – વભમ,લખત, બેખડ – ઝઝૂભતો ટેકયાનો ખૂણો, કયાડ,

જુંગર-કેડી – જ ાંગરનો વાાંકડો ગયસ્તો

ળબ્દવભજૂતી ઉભકો – કાભ કે વાંદની વ્મનતત જોઈ ભોં ય દેખાતો

ઉત્વાશ, વ ળીર – વાયા િાફયત્ર્મલાુાં,

દેશ – કામા, ળયીય,

ળનશ્ચમ – આ કયલુાં જ છે એભ નક્કી કયલુાં તે, વાંકલ્,

ભક્કભ – નનિમન ેલગી યશેનાય અડગ, નકોયડો – કળુાં ખાધા નલનાનો, કોયો (ઉલાવ),

ટેકીરાું – નનણમમ ન ફદરનાય, સ્લભાની,

ધભયયામણ – ધાનભમક લનૃત્તલાાાં,

વ્મલસ્થાક – વ્મલસ્થા કયનાય, ગલાય – એક લનસ્નત, ગલુાય,

ફાુંધો – ળયીયનુાં ફાંધાયણ, કાઠુાં ,

ટાપ્ટીલેરી – એક ટરેનનુાં નાભ,

જીલનવાથી – જીલનબય વાથ ે યશેનાય, નત કે ત્ની, અખૂટ – ખૂટે નફશ એલુાં અાય

રૂરઢપ્રમોગો ભોખયે યશેલ ું – આગ યશેલુાં, વફક્રમ યશેલુાં

દેશ ડલો – ભૃત્મુ થલુાં, અલવાન થલુાં

ઢીરા ડલ ું – નયભ થલુાં આનાકાની કયલી – શા-ના કયલી

ફોર ઉાડી રેલો – ડકાય ઝીરી રેલો

લાતાલયણ ખીરી ઊઠલ ું – લાતાલયણ જીલાંત ફની જલુાં




9

ળબ્દવભજૂતી ઊંઘણળી – ઊંધ્મા કયલાની ટેલલાુાં, ખાનગી – ોતીકુાં , અાંગત,

વોનેયી – વોના જલેા ીા યાં ગનુાં,

વીભ – ખેતય કે ગાભની શદ,

આશ્ચમય – નલાઈ, અિાંફો

અઘયી જોડણી ધયાલતા ળબ્દો : નનિમ શફયિાંર નવત્તેય

નિભ નનનિત શાઈસ્કૂર

આિમમ લામવ્મ નલદ્યાથી નૈઋત્મ ભધ્માહ ન નલદ્યાનથમની

ળબ્દવભજૂતી ઓછામો – છામો, ડછામો,

ખાણેિ – જ્માાં ભાટી ખોદાતી શોમ તેલી જગા, ધયતીનાું ધાલણ – બગૂબમ જ,

ધોરયમો – ાણીની નીક,

ાકટ – ભોટી ઉંભયનુાં, ાયકી છઠ્ઠીનો જાગતર – ફીજાના બરા ભાટે વતત

નિાંનતત યશેનાય, ગડભથર – (અશીં) ભશેનત,

દામકો – દવ લમ,

આલ – વયલાણી, આલયો

રૂરઢપ્રમોગો એકના ફે ન થલ ું – ભક્કભ યશેલુાં

રોશી ાણી એક કયલાું – ષુ્ક ભશેનત કયલી

(૧) દાાંફડમા યાવ યભતા ષ્ડી ુર. (૨) િફતૂયો.

(૩) ઘોડેવલાય

(૪) ઝાડ (૫) ઘોડાનુાં નિત્ર

(૬) કેટરાાંક ભકાનો




10

(૧) ઝાડ નીિ ેઉબેરાાં અને આકાળ તયપ જોઈ યશેરાાં િાય ફાકો (૨) ડુાંગયાઓભાાં આલેરુાં એક ઘય (૩) ફાકોના ગની નીિથેી લશી જતુાં ઝયણાં (૪) ઝયણાભાાં એક ભાછરી અને એક દેડકાનુાં નિત્ર (૫) ધોયણ ૫ – ગુજયાતી એલુાં રખાણ (૬) એકફીજાની ઉય કદની દૃષ્ટીએ િફડમાતા ક્રભભાાં ગોઠલેરા ત્રણ તાંગ અન ેતેભાાં ગોઠલેરા અરગ અરગ બૌનભનતક આકાયો (૭) ગુજયાત યાજ્મ ળાા ાઠ્યુસ્તક ભાંડ, ગાાંધીનગય એ ભુજફનુાં રખાણ (૮) ગુજયાત યાજ્મ ળાા ાઠ્યુસ્તક ભાંડનો રોગો; જભેાાં ‚તભવો ભા જ્મોનતગમભમ‛ રખેરુાં છે.

ક્રભ એકભ પ્રકાય રેખક/કળલ

૧. િફૂતયો નિત્રાઠ -

૨. લમત તાયા પ્રાથમના વુયેળ દરાર

૩. ભશેનતનો યોટરો

ફોધકથા ન્નારાર ટેર

૪. વુાંદય વુાંદય પ્રકૃનતગીત ધભેન્દ્ર ભાસ્તય ‘ભધુયમ્’

ુનયાલતમન – ૧

૫. ળયદીના પ્રતા ે

શાસ્મકથા જ્મોતીન્દ્ર દલ ે

૬. નભમદાભૈમા પ્રલાવલણમન યભણરાર વોની

૭. અલ્લક દલ્લક ઊનભમગીત ફારભુકુન્દ્દ દલે

ુનયાલતમન – ૨

૮. િયણોભાાં

ઊનભમગીત મોવેપ ભેકલાન

૯. કદય રોકકથા દોરત બટ્ટ

૧૦. બૂરની વજા નાટક પ્રકાળ રારા

૧૧. ફશાંડોો રોકગીત -

ુનયાલતમન – ૩

૧૨. અાંગનાાં ઓજવ

પ્રવાંગકથા કુભાયા દેવાઈ

૧૩. બાયત યત્ન : ડામ. આાંફેડકય

જીલનિફયત્ર શાસ્મદા ાંડ્યા

૧૪. ઊડે યે ગુરાર ઊનભમગીત નટલય ટેર

૧૫. વુબાનતો - -

ુનયાલતમન – ૪

ૂયક લાચન

૧. અનબનાંદન કાવ્મ બાગ્મેળ જ્શા

૨. કેટરાક પ્રવાંગો - -

૩. ખીિડી કાલુાં છુાં - -

૪. ભૂલ્મલાન બટે - જ્મોનતફશેન ગાાંધી

૫. અભે ફાાંધલો વયદાયના - ઉા ઉાધ્મામ

વભાનાથી ળબ્દો આો.

તયાં ગ - રશેય

ત્રાડ - ઘૂયકાટ ઘોડો - અશ્વ

ગોતલુાં - ળોધલુાં

શાડકાાં - અનસ્થ અત્માિાય - આતાંક, ત્રાવ

પામદો - રાબ લાંદન - નભસ્કાય, લાંદન

આ વુાંદય પ્રાથમના છે. પ્રાથમનાભાાં આલતાાં લમત, નદી, વયોલય, દફયમો, લૃિો, વમૂમ, િાંર, તાયા, ાણી, જીલજાંતુઓ લગેયે કુદયતના અાંળો છે. અશીં, કનલ વઘા કુદયતના અાંળોભાાં ઈશ્વયન ેજુએ છે.

ળબ્દવભજૂતી ખુંબા – ખબા, વયલય – કુદયતી યીત ેફનરેુાં વયોલય, તાલ,

ળલળા ું – નલળા, ઘણાં ભોટુાં ,

યળમાત – વુાંદય,

તયણું – તણખરુાં, નાદ – વાભાન્દ્મ યીતે ભધુય રાગતો ભોટો અલાજ,

વોગાદ – બેટ,




11

આળગમા – યાનત્રના અાંધકાયભાાં ટભટભતુાં જીલડુાં , િાડ – ગજ મના

બાાવજ્જતા - ‘વ’ અને ‘ળ’ લાા ળબ્દોના અથમબેદ : વય - વયોલય ળય - ફાણ વાય - કવ ળાય - નછર વત - વત્મ ળત - વો વૂય - અલાજ ળૂય - ળૌમમ કેવ - ભુકદ્દભો કેળ - લા ાવ - ઉત્તીણમ ાળ - પાાંવો

વા - વમ ળા - ફદદુઆ


(૧) આાંખ - નમન, નેણ, િિુ (૨) ઈશ્વય - બગલાન, યભાત્ભા, યભેશ્વય (૩) દફયમો - વભુર

(૪) લૃિ - ઝાડ, તર (૫) નાદ – અલાજ, યલ, ધ્લનન

(૬) પૂર – ુષ્, વુભન


1. શોુાં વાાંકડુાં 2. નલયાટ લાભન

3. નજીક દૂય

4. અાંધારાં અજલાુાં

આ ફોધકથાભાાં શ્રભ, સ્લાસ્થ્મ અન ેપ્રાભાનણકતાનો ભફશભા કયલાભાાં આવ્મો છે. ભોિીબગત ભપતનુાં સ્લીકાયલાની સ્ષ્ટ ના ાડે છે, આભ ભોિી બગત દ્વાયા આણને શ્રભ, સ્લાશ્રમ અને પ્રાભાનણકતાનો ફોધ ભે છે.

ળબ્દવભજૂતી ગયખાું – ગનુાં યિણ કયનાય, િાંર, જોડા,

શયાભનો – ભશેનત લગયનો,

ાયવભળણ – રોકભાન્દ્મતા ભુજફ સ્ળમ ભાત્રથી રોઢાન ેવોનાભાાં ફદરી નાખનાય ભનણ,

ગભ – વભજ,

ગલય – અનબભાન, અશાંકાય, ભદ, ફડાઈ

રૂરઢપ્રમોગો ગ ઉાડલો – ઝડથી િારલુાં ફાલડાના ફથી – જાત ભશેનતથી

જીલ ફલો – દુુઃખી થલુાં

ફેઠાું ફેઠાું ખાલ ું – શ્રભ કમામ નલના, નનયાાંત ેઉબોગ કયલો

ળનવાવો નાખલો – આશ નાખલી ેટનો ખાડો ૂયલો – જીલનનનલામશ કયલો

ખૂણાભાું નાખલ ું – ફેદયકાયીથી ફાજુભાાં ભૂકલુાં

બાાવજ્જતા ળલયાભળચહ્નો : ૂણમનલયાભ (.)

પ્રશ્નનિહ્ન (?) અલ્નલયાભ (,)

ઉદ્દગાયનિહ્ન (!) (૧) ૂણમનલયાભ : (.) - કાળી નગયીભાાં એક ભોિી યશેતો શતો. - નર. (નરનખતાંગ), નિ. (નિયાંજીલ) (૨) અલ્નલયાભ : (,) - ફેફપકય યશો ભશાયાજ, લામદો નફશ િૂકુાં . - પ્રાિી, નનભમર, કૃનત અને ફશભાાંળુ સુ્તકારમભાાં ગમાાં. (૩) પ્રશ્નનિહ્ન : (?) - કેભ ભૂાંગા થઈ ગમા ? - આલુાં ભપતનુાં વોનુાં ળુાં કયલુાં છે ? (૪) ઉદ્દગાયનિહ્ન : (!) - ળા નલિાયભાાં ડી ગમા છો, ભશાયાજ ! - જોમુાં તો ઓજાય ફધાાં વોનાનાાં !

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ગ – િયણ

(૨) નલાઈ – આિમમ (૩) ફકાંભત - ભૂલ્મ (૪) દુનનમા - જગત, વૃષ્ટી (૫) ઓજાય - વાધન (૬) આનાંદ – ખુળી, શમ


1. પ્રાભાનણક અપ્રાભાનણક 2. જૂઠુાં વાિુાં 3. નલશ્વાવ અનલશ્વાવ




12

4. ફપકય ફેપીકય 5. લેિલુાં ખયીદલુાં 6. વદુમોગ દુરમોગ

રૂરઢપ્રમોગો

ગ ઉાડલો - ઝડથી િારલુાં જીલ ફલો - દુુઃખી થલુાં ખૂણાભાું નાુંખલ ું - ફેદયકાયીથી ફાજુભાાં

ભૂકલુાં ફાલડાના ફથી - જાત ભશેનતથી ફેઠાું ફેઠાું ખાલ ું - શ્રભ કમામ નલના, નનયાાંત ે

ઉબોગ કયલો

આ પ્રકૃનતગીતભાાં કનલએ વૂયજ, િાાંદો, નદી, વયોલય, લન, ઉલન લગેયેને વુાંદય કહ્ાાં છે. તેભાાં લવતાાં ભાછરી, ાંખી, ભાનલ લગેયે ણ કનલન ે વુાંદય રાગે છે. પ્રબુએ ફનાલેરી દયેક લસ્ત ુ જો વુાંદય શોમ તો પ્રબ ુ ોત ેકેલા વુાંદય શળે ? – એલો પ્રશ્ન કનલના ભનભાાં થામ છે.

ળબ્દવભજૂતી વરયતા – નદી,

ળલબ – બગલાન,

ઉા – વલાયે વૂમમ ઊગતાાં શેરાાં લૂમ આકાળભાાં દેખાતા

આછા યાં ગો, યોઢ, વલાય, ળનળા – યાત,

ઉલન – ફગીિો,

ળગરયલય – લમત,

વભીય – લન, શૈમ ું – ફદર

નયાલતયન – ૧

વભાનાથી ળબ્દો (૧) વયોલય – વય

(૨) ગલમ - અનબભાન (૩) ઉા – યોઢ, વલાય

(૪) યનમાત – ખુળી, પ્રવન્નતા (૫) વભીય – લન, અનનર

(૬) નનળા – યાત્રી, યજની, ળલમયી


1. ધયતી આકાળ

2. ઉા વાંધ્મા 3. ટૂાં કુાં રાાંફુાં 4. ૂણમ અધૂરાં

રૂરઢપ્રમોગો જીલ ફલો - દુુઃખી થલુાં ેટનો ખાડો ૂયલો - જીલનનનલામશ કયલો ફાલડાના ફથી - જાત ભશેનતથી ફેઠાાં ફેઠાાં ખાલુાં - શ્રભ કમામ નલના, નનયાાંત ે

ઉબોગ કયલો

આ શાસ્મલાતામભાાં એકને ફોરલાભાાં અને ફીજાન ેવાાંબલાભાાં તકરીપ શોમ તેલી ફ ે વ્મનતતઓ બેગી થઈ જામ તો તેભની લચિેની લાતિીત ‘કાકા કશેતાાં કથયોટ’ જલેી થામ છે. અશીં ળયદીના કાયણે આલી તકરીપલાા ફ ેવજ્જનો લચિેનો વાંલાદ આપમો છે, જ ેશાસ્મપે્રયક છે.

ળબ્દવભજૂતી કુંઠ – ગુાં,

અવરથી – શેરાાંથી,

ક્ષાત – તયપદાયી, અળતત – નફા,

તસ્દી – તકરીપ, ભશેનત,

કોકો – નાનમેયીના જલેા એક ઝાડના ફીજની બૂકી, જનેુાં

ીણાં ફનાલામ છે, અરફત્ત – જોકે,

ભશેયફાન – ફશત તેભજ બરુાં ઇચછનાય અન ેકયનાય

બાા વજ્જતા - ગાાંધીજીએ વત્માગ્રશ કમો. - ભોય આણાં યાષ્ટરીમ િી છે. - ફશભારમ વૌથી ઊંિો લમત છે. - વત્મનો શાં ભેળાાં નલજમ થામ છે. - રીભડાનુાં દાતણ ઉત્તભ શોમ છે. ઉયનાાં લાકમોભાાં ગાાંધીજી, ફશભારમ, રીભડો, દાતણ, ભોય, િી, વત્મ લગેયે ળબ્દો કોઈ િોક્કવ




13

વ્મનતત, સ્થ કે દાથમની ઓખ વૂિલે છે. ઓખ વૂિલતા આલા ળબ્દો ‘વાંજ્ઞા’ તયીકે ઓખામ છે.

જોડણી વ ધાયો ગ્રુશસ્થ, સ્થીનત, તનફઅત, વૂરોિના, નનચછમ

(૧) ગૃશસ્થ

(૨) નસ્થનત (૩) તનફમત (૪) વુરોિના (૫) નનિમ

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ખફય – વભાિાય

(૨) િાત - તયપદાયી (૩) તસ્દી - તકરીપ

(૪) આનાંદ - ખુળી, શમ (૫) આખયે – છેલટે

(૬) ઉતાલ – ત્લયા, તાકીદ, ઝડ

આ પ્રલાવ લણમનભાાં રેખકે રોકભાતા નભમદાનો વય બાાભાાં વયવ ફયિમ કયાવ્મો છે. નભમદાભૈમા ખયા અથમભાાં ગુજયાતની રોકભાતા છે, જીલાદોયી છે. આ લાત રેખકે આણે ોત ે પ્રલાવ ભાણતા શોઈએ તેલી યવા ળૈરીભાાં કયી છે. - ભુવાપયી – ૧૩૧૨ ફકરોભીટય જટેરી રાાંફી ! - ગુજયાતની લૂમ ફાજુએ ળરૂ થામ છે ભધ્મપ્રદેળ. ભધ્મપ્રદેળભાાં ણ છેક લૂમ તયપ. ત્માાં ભૈકર નાભનો લમત છે. એની તેટીભાાં એક નલળા વયોલય છે અભયકાંટક. ત્માાંથી નીકે છે આણી નભમદાભૈમા. નભમદાની ફાંને ફાજુ ફે ઊંિા લમતો છે : ઉત્તયભાાં નલાંધ્મ ને દનિણભાાં વાતુડા, ને લચિે લશે છે. ધવભવતી ઊછતી-કૂદતી નભમદા. નભમદાનો અથમ ? જ ેઆણન ેઆનાંદ એટરે કે નભમ આ ેતે નભમદા. નભમદા કમાાંક એકદભ ળાાંત; કમાાંક દોડતી-કૂદતી એટર ેએન ે‘યેલા’ ણ કશે છે; યેલા એટરે કૂદનાયી. ‘ત્લદીમ ાદાંકજાં નભાનભ દેલી નભમદે !’ જફરુય ાવે બેડાઘાટ આયવશાણના ઘેયા ીા ખડકો લચિે ળાાંત લશેતો પ્રલાશ. િાાંદની યાત ેનૌકાનલશાયની એલી તો ભજા આલ!ે આ જગ્માને ફાંદયકૂદ કશે છે. આ લમત યથી વાભેના લમત ય ન ેત્માાંથી લી

ાછા આ લમત ય લાાંદયા કૂદાકૂદ કમામ કયે. લચિે નદીભાતા જોમા કયે એ લાાંદયાકૂદ. ૧૦૮ ગનથમાાંલાુાં િોવઠ જોગણીઓનુાં ગૌયીળાંકય ભાંફદય. આ નભમદાભૈમાન ેફકનાયે ભાંફદયો કેટરાાં ફધાાં ને ઠેય ઠેય ! ૂલમથી નિભ તયપ ભુળધાયથી ણ લધાયે લયવાદ ડે તનેે ળુાં કશીએ ? ધુાંલાધાય લયવાદ. ધુાંલા એટર ેધુભાડો ન ેધાય એટર ેાણીની ધાયા; આ ધુાંલાધાય નાભની જગ્માએ નભમદા ધોધની જભે ડે છે. કેલફડમા નજીક ગોયા ગાભે ળૂરાણેશ્વય ભશાદેલના ભાંફદયને પ્રણાભ કયી બરૂિ નજલ્લાનુાં નલાગાભ નલશ્વની આઠભી અજામફી જલેો વયોલય ફાંધ !

ળબ્દવભજૂતી ુંખીની ાુંખે ને ાણીના પ્રલાશે – લશેતા ાણી ય

ઊંિેથી નજય યાખીને, પ્રલાશની જભે ધવભવતાાં,

ધવાયાફુંધ – ઉતાલે લશેતી,

સ્તોિ – (દલેી-દેલતાની) છાંદોફદ્ધ સ્તનુત,

ભ ળધાય – (ભુળ એટર ેવાાંફેરુાં) વાાંફેરા જલેી જાડી

ધાય (અશીં લયવાદ),

ભેઘધન ષ્મ – ધનુષ્મના જલેુાં અધમગો, વાત યાં ગોભાાં

દેખાતુાં યભણીમ રશ્મ, ગાભરોકો તેન ે‘કાિફી’ ણ કશે છે.

ફેટ – નદી કે દફયમાભાાં લચિે આલેરો જભીન-બાગ

જીલાદોયી – જીલનનો ભુખ્મ આધાય


સ્લપ્ન પલ ું – ઇચછા ૂયી થલી.

જોડણી વ ધાયો

(૧) નઉકાલીશાય - ........................... (૨) ળુયનલય - .......................... (૩) ત્થય - ..............................

(૪) અનણદાય - ...........................

(૫) આજ્ઞાફકાંત - .............................

(૬) નજલાદોયી - .............................

જલાફ : નૌકાનલશાય, ળૂયલીય, ત્થય, અણીદાય,

આજ્ઞાાંફકત, જીલાદોયી


(૧) લમત – શાડ, નગફય (૨) નજીક - ાવ,ે વભી




14

(૩) ફકનાયો – કોય, કાાંઠો

(૪) નળરા – ભોટો ત્થય (૫) રાબ – પામદો

(૬) જ – ાણી, નીય


1. ૂલમ નિભ 2. વુાંદય કદરૂુાં, ફેડો 3. ઊંિ ે નીિે 4. અજલાુાં અાંધારાં 5. રાાંફી ટૂાં કી 6. વુખ દુ:ખ

આ ઊનભમગીતભાાં યાવરીરાનો પ્રવાંગ લણી રેલામો છે. ફાકોને ગાલુાં ગભે એલુાં આ કાવ્મ છે. એભાાં પ્રાવ, ઢા તેભજ ળબ્દ નોંધાત્ર છે.

ળબ્દવભજૂતી ઝાુંઝય – ગે શેયલાનુાં એક ઘયેણાં,

યરઢમાો – આાંખ ઠયે તલેો, વુાંદય, ભનભોશક, જભના – મભુના,

ભલ્લક – ભુરક, પ્રદેળ,

ઝકે – િભકે,

ઝલ્લક ઝલ્લક – ઝક ઝક, ચગમો છે – ખૂફ ઝડથી ગો ગો પયી યહ્ા છે, વયવ

યીતે ખેરાઈ યહ્ો છે, ઢોરક – ઢોર,

આરને – આને, કાનો – કનમૈો, ફાકૃષ્ણ,

ચરયતય – િફયત્ર,

ગોીજન લલ્લબ – ગોીઓના લશારા કૃષ્ણ,

કદુંફ – એક લૃિનુાં નાભ, ફુંવી – લાાંવી,

અલ્લ ઝલ્લ – અર ઝર, દૂયથી આછેરાં વાંબામ

તે યીત ે


ઉય તણાલ ું – ફદર ખેંિાલુાં

કશેલતો :

કાુંકયે કાુંકયે ા ફુંધામ - ટી ેટીે વયોલય બયામ. અધૂયો ઘડો છરકામ ઘણો – ઓછુાં જ્ઞાન શોમ ત ેતેનો દેખાડો (આડાંફય) લધાયે કયે દાઝમા ઉય ડાભ દેલો – તકરીપ શોમ અન ેલધુ તકરીપ

આલી ગાજ્મા ભેઘ લયવે નરશ – ફોરે ણ કયે નશીં ઝાઝા શાથ યળમાભણા – વાંથી કામમ વાયી યીતે નવદ્ધ થામ છે

ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : યાવરીરા, ભુખડુાં , આબ, યાધાગોયી, યફઢમાો, યાવ

(૧) ............................

(૨) ..........................

(૩) ..........................

(૪) ...........................

(૫) .............................

(૬) .............................


(૧) ખફય – લાલડ, વભાિાય

(૨) નળરા – થ્થય (૩) તસ્દી – કાજી (૪) ફકનાયો – કાાંઠો (૫) રાબ – પામદો

(૬) લમત – નગફય

ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : ત્રાડ, ત્રીજુ ાં, ત્રેલડ, ત્રાાંવુાં, નત્રકોણ

(૧) ............................

(૨) ..........................

(૩) ..............................

(૪) ...........................

(૫) .............................




15

આ કાવ્મભાાં ઊઘડતા પ્રબાત લેાના કુદયતી લાતાલયણનુાં અવયકાયક નનરૂણ કયલાભાાં આવ્મુાં છે. કનલએ કુદયતની વુાંદયતા અને તાજગીનો અનુબલ આણા વુધી શોંિાડલા પ્રમત્ન કમો છે.

ળબ્દવભજૂતી ઉગભણ ે– વૂયજની ઊગલાની ફદળાભાાં, ૂલમ ફદળાભાાં

આબભાું – આકાળભાાં, ગગનભાાં,

ઉભુંગ – ઉત્વાશ, શોંળ, આનાંદ,

લગડા(નાું) – જ ાંગર કે લેયાન પ્રદેળ(નાાં),

ચોાવે – િાયે ફાજુએ,

ઊઘડે ભદેાન – ભેદાન ખુલુ્લાં થામ, નલળા ભેદાન દેખાલા

રાગે (વૂમમનો પ્રકાળ યેરાતાાં શાડ-ભેદાન લગેયે સ્ષ્ટ દેખામ – ખુલ્લાાં થામ છે.), કલ્નાને દોય – કલ્નાના આધાયે, કલ્નાની ભદદથી,

ચકચૂય – (અશીં) ધયતીની વુગાંધથી લન ભસ્તીબમો રાગે છે તનેો ઉલે્લખ છે,

ઝીણેયા – વાલ ફાયીક, તદ્દન ઝીણા,

છરુંગ – રાાંફો કૂદકો, ઠેકડો, પરાંગ

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ૂલમ – ઉગભણે

(૨) ગગન - આકાળ, આબ, નબ, વ્મોભ (૩) ઠેકડો - કુદકો

(૪) શાડ - લમત, નગફય (૫) લામુ – અનનર, વભીય, લન

(૬) ાંખી – િી, ખગ, નલશાંગ


1. ઉગભણાં આથભણાં 2. પ્રકાળ અાંધકાય

3. નાનુાં ભોટુાં 4. આકાળ ાતા 5. ઉત્વાશ નનરત્વાશ 6. દૂય ાવ,ે નજીક, વભી

પ્રસ્તુત રોકકથાભાાં કથાનામક લારા કેવફયમાની કોઈ ણ જાતની ઓખાણ લગય ભદદ કયલાની બાલના અને ઉદાયતા પ્રકટ થામ છે. યાઘોફા અભયેરીના વૂફા

ફન્દ્મા છી ોતાની આફરૂના યખલેાન ે માદ કયી કદય કયલાનુાં બૂરતા નથી. આ લાત અશીં રોકકથાની ળૈરીભાાં યજૂ કયલાભાાં આલી છે.

ળબ્દવભજૂતી ક ુંજાય – ઝાડ તેભજ લનયાનજથી ઘટાદાય,

રૂડ – વુાંદયતા,

ઓરદોર – (અશીં) ફદરાલય,

લાુંવણી – નવક્કા વાિલી યાખલાની ટ્ટા જલેી કોથી, ખતો – લેિાતો,

લાયખયથી – ભુવાપયી દયનભમાન ખયિલાની યકભ,

જાતલુંત – ઊંિી ખાનદાન ઓરાદનુાં,

લેગ ું – જુદુાં, અરગ,

ાણીુંથા – ૂયના ાણીની ઝડે દોડનાય (ઘોડા),

યાુંગ લાી – વલાયી કયી,

ખોયાકી – જીલન-જરૂફયમાતની લસ્તુ,

રપયસ્તો – દેલદૂત, ેગાંફય,

જોગાણ – ઘોડા, ફદ લગેયેને ખાલાનુાં અનાજ, ખાણ,

બરીબાત્મ ે– વાયી યીતે,

ફોકાવાું – યાડ, ફૂભ,

ટાું – (અશીં) પોજ,

ભળ – રાિાયી,

ખેવ – ખબે નાખલાનુાં લષ્ડ,

લાધ – િાભડાની દોયી,

ધણ – (ગામોનુાં) ટોુાં,

ઝણ – ઝીણી યજકણ,

વાપો – પેંટો,

ફાય – ફદળા,

કાલ ું – દેખાલુાં,

લાવીદ ું – ઢોયના છાણ વાથનેો કિયો,

પયભાન – આદેળ, શુકભ,

ગનો – ગુનો, લાાંક,

બેય – ભદદ, વશામ,

કવલા ું કેરડમ ું – (ફટનને ફદર ે લયાતી) દોયીલાુાં

અાંગયખુાં, ઉાળધ – (અશીં) નિાંતા, તાયીપ – લખાણ, પ્રળાંવા,

વૂફો – ઈરાકા કે પ્રાાંતનો વૂફેદાય (ઉયી),

રેખ – કયાય, દસ્તાલેજ,

માલચ્ચુંદ્રરદલાકયૌ – વૂમમ અને િાંર શોમ ત્માાં વુધી ફળક્ષવ – બટે,




16

ભાન ભયતફો – ભાન ભોબો

રૂરઢપ્રમોગો ઊડીને આુંખે લગલ ું – તયત ધ્માન ય આલલુાં ભીટ ભાુંડલી – નજય નસ્થય કયી જોઈ યશેલુાં

ભન ઠયલ ું – વાંતો થલો, ગભી જલુાં

યાભ યાભ કયલા – (અશીં) નલદામ રલેી

કાન વોયીને દાઢ્યે ચડાલલ ું – (અશીં) વતકમ થઈ જલુાં ઘોડાને ઘેય શોલ ું – ખૂફ નજીક શોલુાં

ભન ઊઠી જલ ું – અબાલ આલલો. (અશીં) યવ ન યશેલો

નજય ધ્રોફલી – નજયથી નજય ભેલલી

ળભજાજ તયડાલો – અનબભાન થલુાં પાટી આુંખે જોઈ યશેલ ું – અિાંફા કે નલસ્ભમ વાથ ેજોલુાં

આુંખ કયડી થલી – ગસુ્વાથી આાંખ રાર થલી

ડ્યો ફોર ઝીરલો – આજ્ઞાનુાં ારન કયલુાં

ભાથે ચાયેમ શાથ શોલા – યશેભ રનષ્ટ શોલી


(૧) કાાંઠો – કોય, ફકનાયો

(૨) રૂડ – વુાંદયતા, વૌંદમમ (૩) લેગુાં - દૂય (૪) બેય – ભદદ, વશામ (૫) ભશોય – છા, નવક્કો


1. વુાંલાુાં ખયફિડુાં

2. ફાાંધલુાં છોડલુાં 3. પ્રાભાનણકતા નફનપ્રાભાનણકતા 4. ગેયવભજણ વભજણ 5. ળુદ્ધ અળુદ્ધ, ભનરન, દુનત

વાચી જોડણી રખો (૧) નપ્રત – પ્રીત

(૨) નનયણમ – નનણમમ (૩) તીયષ્કાય - નતયસ્કાય (૪) સ્તૂતી – સ્તુનત (૫) જીરરો – નજલ્લો

ળબ્દવભૂશો ભાટે એક-એક ળબ્દ આો : (૧) ઝાડ તેભજ લનયાજીથી ઘટાદાય - ક ુંજાય

(૨) નવક્કા વાિલી યાખલાની ટ્ટા જલેી કોથી -લાુંવણી

(૩) ભુવાપયી દયનભમાન ખયિલાની યકભ - લાયખયથી (૪) ૂયના ાણીની ઝડે દોડનાય - ાણીુંથા (૫) ઘોડાને ફાાંધલાની જગા - ઘોડાય, તફેરો

(૬) ગામોનુાં ભોટુાં ટોુાં - ધણ (૭) ળુન ેખાલાનુાં અનાજ - ખાણ, જોગાણ

પ્રસ્તુત નાફટકાભાાં અભેફયકાના બૂતલૂમ યાષ્ટરપ્રભુખ અબ્રાશભ નરાંકનના જીલનના પ્રવાંગો યજૂ થમા છે. ફાણથી જ તેભનાભાાં વત્મનનષ્ઠા, પ્રાભાનણકતા, ખેરફદરી જલેાાં જીલનભૂલ્મો જોલા ભે છે. સુ્તક રી જલાના પ્રવાંગભાાં બૂરના સ્તાલારૂે નળિક અને નલદ્યાથીના ઉભદા ગુણોનો અશીં વાંલાદ યજૂ થમો છે.

ળબ્દવભજૂતી ગલય – ોતાની કે અન્દ્મની કોઈ નલળેતા ભાટેનો

અશોબાલ, અનબભાન, ળજજ્ઞાવ – જાણલાની ઈચછાલાુાં,

લાછટ – લનથી ઊડેરા લયવાદના છાાંટા, આત્ભવુંઘય – જાત વાથ ેભથાભણ,

પેટ આઉટ – ઝાાંખો પ્રકાળ,

ગપરત – બૂર,

ફાયી લાટે – ફાયીભાાંથી,

દળા – શારત,નસ્થનત,

રયળસ્થળત – આજુફાજુની નસ્થનત, વાંજોગ,

ફેદયકાય – કાજી લગયનુાં,

એકયાય – કફૂરાત

બાાવજ્જતા માદ યાખો : ફોરનાય ોતાને ભાટે ‘શુાં ’ કે વાાંબનાય ભાટે

‘તુાં’ કે ‘તભે’ દ લાયે છે. ‘શુાં ’, ‘અભે’, ‘આણ’ે, ‘તુાં’, ‘તભે’, ‘એ’, ‘તે’, લગેયે દો આણે વાંજ્ઞાને ફદરે લાયીએ છીએ. આ યીત ેવાંજ્ઞાને ફદરે જ ેદ લયામ તનેે વલયનાભ કશે છે.

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ગપરત – બૂર

(૨) યાત્રી – નનળા, યજની, ળલમયી (૩) નનણમમ - પેંવરો, નનિમ




17

(૪) ફયશ્રભ – ભશેનત (૫) ભાગમ – યસ્તો, થ


1. ખિમ ફિત 2. ઈચછા અનનચછા 3. નનયાાંત ફેિેની 4. પ્રગનત અધોગનત

5. વાંતો અવાંતો

ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો :

ગેયશાજયી, તન, વાાંજ, કોરાં

(૧) ............................

(૨) ..........................

(૩) ...........................

(૪) ...........................

રોકગીત રોકવભૂશ દ્વાયા યિામ છે. રોકગીત યાં યાથી રોકોભાાં ગલાતુાં િાલ્મુાં આલે છે, તેથી તે નાનાાં-ભોટાાં વૌન ેઆનાંદ આે છે. આ રોકગીતભાાં કૃષ્ણનુાં લણમન કયલાભાાં આવ્મુાં છે.

ળબ્દવભજૂતી રશું ડોો – શીંિકો, ઝૂરો,

રૂ ું – િાાંદી,

કડર ું – ગનુાં એક ઘયેણાં, કલુ્લાં,

ફાજ ફુંધ – ફાલડા ય શેયલાનુાં એક ઘયેણાં,

ફેયખો – રરાિના ભોટા ભણકાની ભાા,

રકનખાફી – જયીફુટ્ટાના લણાટનુાં એક જાતનુાં કાડ,

વ યલાર – ામજાભો, િોયણો, ળત્તળમ ું – નત્ત નાભની ધાતુભાાંથી ફનેરુાં,

રાણ – ઘોડાની ીઠ ય નાખલાનુાં આવન,

યાઠોડી – યાજૂતોની એક જાનતને રગતુાં,

ભોજડી – નાજુક કે કવફી ગયખુાં, ચટકુંત – (અશીં) રઆફદાય, બકાદાય,

ભેલાડી – ભેલાડનુાં,

ભોળમ ું – કવફી પેંટો,

લેઢ – ફેથી લધાયે આાંટાલાી લાાની લીંટી

બાાવજ્જતા ‘ફશાંડોો’ એ રોકગીત છે. રોકગીતએ વાફશત્મનો એક પ્રકાય છે. જ ે રોકોભાાં યાંયાગત ગલાતુાં આલ ેછે. એનાાં બાા, રમ, ઢા નલનળષ્ટ શોમ છે.

આ કાવ્મભાું નીચેના જલેા ળલળેણલાા ળબ્દોનો ણ પ્રમોગ થમરેો છે : વોનાની વાાંક નત્તનમાાં રાણ રૂાનાાં કડરાાં યાઠોડી ભોજડી ફકનખાફી વુયલાર િટકાંતી િાર

નીચેની વુંજ્ઞાઓ લાુંચો :

નલદ્યાથી, ગધેડુાં , રખોટીઓ, ાંખો, ુસ્તકો, કીડીઓ, ફાક, ઘોડો, શાથી લગેયે વાંજ્ઞા દ્વાયા દળામલાતી લસ્તુ, વ્મનતત કે પ્રાણી એ એક છે કે લધુ છે એલો બેદ ‘લિન’ લડે દળામલામ છે. જભે કે, કોઈ ળબ્દ ફોરલાથી ત ે એક જ લસ્તુ, વ્મનતત કે પ્રાણી છે એભ વભજામ ત્માયે ત ે ળબ્દ ‘એકલિન’ કશેલામ છે. ઉદાશયણ : લૃિ, ફાક, ાટરી જ્માયે કોઈ ળબ્દ ફોરલાથી તે એક કયતાાં લધાયે વ્મનતત, લસ્ત ુ કે પ્રાણી છે એભ વભજામ ત્માયે ત ે‘ફશુલિન’ કશેલામ છે. ઉદાશયણ : લૃિો, ફાકો, ાટરીઓ

નયાલતયન – ૩


(૧) ાંખી – િી, નલશાંગ, ખગ

(૨) જણવ – લસ્ત,ુ િીજ/ભાર,વોદો/નવરક/ઘયેણાં,અપીણ (૩) ધયત – વાંતો, ધીયજ

(૪) ફયશ્રભ – ભશેનત, શ્રભ (૫) ફશાંડોો – શીંિકો


1. ઉગભણાં આથભણાં

2. ફાાંધલુાં છોડલુાં 3. અનબભાન નનયાનબભાન 4. નપયત પ્રેભ 5. રગોરગ દૂય

વાચી જોડણી માદ યાખો : પ્રીત, સ્તનુત, નલદ્યાથી, ફયનસ્થનત, પ્રતીક




18

નાનકડા અાંગ ફકળોય લોલ્ટયના રકલાની અવયલાા ગ વાયા થલાની આળા દાકતયોએ છોડી દીધી શતી, છતાાં લોલ્ટયે વતત પ્રમત્ન અને ભક્કભ નનધામયથી ઊંિા કૂદકાનો નલશ્વનલક્રભ કેલી યીત ે સ્થાપમો, એની પ્રેયણાદામી લાત આણન ે આ ાઠભાાંથી જાણલા ભે છે.

ળબ્દવભજૂતી ઓજવ – ભાણવના નલળે કે ખાવ ગુણ, ફ, પ્રનતબા, તેજ,

ળનળષ્ક્રમ – ફક્રમાયફશત, ફક્રમા ન કયતુાં શોમ તલેુાં,

ળનધાયય – અગાઉથી ધાયેરુાં, નનણમમ,

કેળરવય – રકલાના દદીએ આધાય ભાટે શેયલુાં ડતુાં વાધન, ાયુંગત – શોંનળમાય, પ્રલીણ,

ઑળરળપક – દય િાય લ ેમોજાતો નલશ્વ યભતોત્વલ,

ળલક્રભ – કોઈ ણ સ્ધામત્ભક િેત્રભાાં નોંધામેરી ભશત્તભ નવનદ્ધ,

રુાથય – ઉદ્યભ, ભશેનત


ભોભાું આુંગાું નાખલાું – ખૂફ આિમમ ાભલુાં

બાાવજ્જતા - જોડાિયલાા ળબ્દોભાાં જોડાિય ૂલ ે‘ઇ-ઉ’ હ્રસ્લ છે ત ેજુઓ : નનનષ્ક્રમ, નલશ્વનલક્રભ, ઉત્વુક, નવનદ્ધ, ઓનરનપક, જુસ્વો

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ભશેનત – ફયશ્રભ

(૨) કૂદકો – ઠેકડો (૩) સ્ધામ - શયીપાઈ

(૪) શ્રદ્ધા - નલશ્વાવ (૫) દોસ્ત - નભત્ર (૬) નલશ્વ - જગત, દુનનમા


1. શાજય ગેયશાજય

2. આળા નનયાળા 3. શેરો છેલ્લો 4. જીત શાય

5. વફક્રમ નનનષ્ક્રમ 6. ભૂાંગા ફોરકા

વાચી જોડણી રખો : (૧) જીંદગીબય - ............................

(૨) શ્રધ્ધા - .......................... (૩) શફયપાઈ - ..............................

(૪) વેન્દ્ટીભીટય - ............................ (૫) નવધ્ધાાંત - .............................

(૬) અદબૂત - .............................

જલાફ : જીંદગીબય, શ્રદ્ધા, શયીપાઈ, વેનન્દ્ટભીટય,

નવદ્ધાાંત, અદ્ બતૂ

ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : વશેજ, સ્નામુ, સ્ધામ, વફક્રમ, વત્તા (૧) ............................

(૨) ...........................

(૩) ...........................

(૪) ...........................

(૫) ...........................

પ્રસ્તુત એકભભાાં રનેખકાએ દનરતો, ીફડતો અન ેષ્ડી-ઉન્નનત ભાટે જીલન વભનમત કયનાય ડામ. બીભયાલ આાંફેડકયનાાં જીલન અને કામોનો ટૂાં કો ફયિમ કયાવ્મો છે. ડામ. આાંફેડકયે બાયતનુાં ફાંધાયણ ઘડીને ફાંધાયણના ઘડલૈમા તયીકે ખ્માનત ભેલી શતી. તેઓને ‘બાયતયત્ન’ ના ઉચિ નખતાફથી ુયસ્કૃત કયલાભાાં આવ્મા શતા.

ળબ્દવભજૂતી ોયવામેરા – પ્રવન્ન થમેરા,

અદપમ – દાફી ન ળકામ તલેુાં,

જ્ઞાનમજ્ઞ – જ્ઞાનરૂી મજ્ઞ,

પ યવદ – લધાયાનો વભમ, નલયાળ,

દ રયબ – વશેરાઈથી ન ભે તેલુાં, ાળક્ષક – દય ખલાફડમ ેપ્રકાનળત થતુાં વાભનમક,




19

ઉન્નળત – પ્રગનત, નલકાવ, આબૂણ – ઘયેણાં,

ળનળધ – પાો (ખજાનો),

રયળનલાયણ – અલવાન,

ઈરકાફ – ભાન ફતાલલા વયકાય તયપથી અાતુાં વન્ભાન, િાંરક, ભયણોત્તય – ભૃત્મુ છીનુાં,

ગ રુભુંિ – ગુર દ્વાયા અાતો ભાંત્ર


ગે ાુંખો પટૂલી – ખૂફ જ ઉત્વાશભાાં આલી જલુાં

ેટે ાટા ફાુંધલા – ખૂફ જ દુુઃખ લેઠલુાં

રોઢાના ચણા ચાલલા – અત્માંત ભુશ્કેર કાભ કયલુાં આકાળ-ાતા એક કયલાું – ખૂફ જ ભશેનત કયલી

બાાવજ્જતા નીિેના ળબ્દો લાાંિો : (૧) છોકયી, દાવી, યાણી, કૂતયી, િકરી, લાાંવી, છત્રી લગેયે. (૨) ભોયરો, છોકયો, ઘોડો, લાાંદયો, ાંખો, ઘડો, ખાટરો લગેયે. (૩) છોકરાં , કૂતરાં , આાંગણાં, ફાયણાં, યભકડુાં લગેયે. ઉયના (૧) ના ળબ્દોભાાં ‘ઈ’ પ્રત્મમ રાગેરો છે. જ ેળબ્દોની ાછ ભોટે બાગે ‘ઈ’ પ્રત્મમ રાગેરો શોમ તને ેષ્ડીનરાંગ કશે છે. શલ ે(૨) ના ળબ્દોભાાં ‘ઓ’ પ્રત્મમ રાગેરો છે, જ ેળબ્દોની ાછ ભોટે બાગે ‘ઓ’ પ્રત્મમ રાગેરો શોમ તને ેુાંનલ્લાંગ કશે છે. જ્માયે (૩) ના ળબ્દોભાાં ‘ઉ’ પ્રત્મમ રાગેરો છે. જ ેળબ્દોની ાછ ‘ઉ’ પ્રત્મમ રાગેરો શોમ તેન ેનુાંવકનરાંગ કશે છે.

વભાનાથી ળબ્દો (૧) નલાઈ – આિમમ (૨) તાંગી - અછત (૩) ભશત્ત્લ – ભૂલ્મ

(૪) ગયીફ – દીન (૫) હૃદમ – દીર, ઉય


1. અાંધકાય પ્રકાળ

2. નલળા અલ્, નાનુાં

3. દુબામગ્મ વદબાગ્મ

4. દૂણ

5. આનાંદ ળોક, દુુઃખ

વાચી જોડણી ધ્માનભાું યાખો : ભાતૃવુખ, નળિક, અસ્ૃશ્મ, નળષ્મલૃનત્ત, આનથમક

આ કાવ્મભાાં કનલએ જુદા જુદા ઉત્વલો ૈકી શોી – ધૂેટીની ઉજલણીના પ્રવાંગનુાં વુાંદય લણમન કમુું છે.

બાાવજ્જતા - નીિે આેરા લણમવાપમ ધયાલતા ળબ્દોનો અથમબેદ વભજો : દા.ત.,

ફદન – ફદલવ દીન – ગયીફ ાનણ – શાથ ાણી – જ

ધુની – તયાં ગી ધુનન – નદી ુય – નગય ૂય – જરવાંકટ

અફશ – વા અશીં – અશીંમાાં નાસ્તો – શલો ખોયાક નાવતો – બાગતો ગુણ – નલળેતા ગૂણ – થેરો નિય – રાાંફુાં િીય – લષ્ડ ભા – ભાતા ભાાં – અાંદય

ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો :

નિકાયી, િૂાંદડી, ખજૂય, ઉછાલુાં, ધાણી, ઘેયૈમો (૧) ............................

(૨) ...........................

(૩) ...........................

(૪) ...........................

(૫) ...........................

(૬) ...........................

વુબાનત એટરે વયવ યીત ેકશેલામેરો અનુબલ અથલા નીનતનલિાય. વુબાનતોભાાં ફોધ યશેરો શોમ છે.




20

તેભાાં અનુબલનો નનિોડ શોલાથી તેભાાંથી પ્રેયણા અન ેપ્રોત્વાશન ભે છે.

(૧)

જાતે કયલુાં, જાતે યલુાં, જાત નલના વૌ જૂઠુાં જી; જાતે ઝૂઝલુાં, જાત ેલધલુાં, જાત લડે ઉદ્ધયલુાં જી.

[આફ – જાત ભશેનત – નો ભફશભા આ વુબાનતભાાં લણમલામો છે. ‘ાયકી આળ વદા નનયાળ’ એ ઉનતત ફયાફય વભજી રઈન ે ‘અના શાથ જગન્નાથ’ એભ ભાનીને િારલુાં જોઈએ.]

(૨)

આલ નફશ, આદય નફશ, નફશ નમનભાાં નશે; તે ઘય કદી ન જોઈએ, (બરે) કાંિન લયવે ભેશ.

[આ વુબાનતભાાં આનતથ્મ બાલનાની લાત છે. જ્માાં પ્રેભ, આદયબાલ ના શોમ ત્માાં ગભે તટેરો ધનલબૈલ શોમ તોમ જલામ નફશ.] (૩)

કડલા શોમ રીભડા, ળીત એની છાાંમ; ફાાંધલ શોમ અફોરડા, તોમ ોતાની ફાાંમ.

[આ વબુાનતભાાં કડલા રીભડાનો દાખરો આી ોતાના બાઈબાાંડુાં લઢકણાાં શોમ તોણ તેભને ોતાના રેખી તેભનો વાથ-વશકાય રેલો એભાાં જ ળાણણ છે એ લાત ફતાલાઈ છે.]

(૪)

ફેવે છે બાગ્મ ફેઠાનુાં, ઊબુાં ઊબા યશેરનુાં; વૂતેરાનુાં દીવ ેવૂતુાં, િારે બાગ્મ િરન્દ્તનુાં.

[આ વુબાનતભાાં રુાથમ કયનાયના િે નવીફ શોમ છે ત ેવત્મ યજૂ કયલાભાાં આવ્મુાં છે.]

(૫)

શોમ કાભ ભુશ્કેર ણ, ઉદ્યભથી ઝટ થામ; ખાંત જો ફદરભાાં શોમ, તો કદી ન પોટગ જામ.

[આ વબુાનતભાાં ઉદ્યભ અન ે ખાંતનો ભફશભા દળામલલાભાાં આવ્મો છે.]

ળબ્દવભજૂતી જાતે – ોતે,

ઝૂઝલ ું – (કાભભાાં) ભચમા યશેલુાં, જોયદાય રડત આલી,

ઉદ્ધયલ ું – વાંકટ કે આપતભાાંથી છૂટલુાં, ભુતત થલુાં,

આલ – આલકાય, આદય, વન્દ્ભાન

નમનભાું – આાંખભાાં,

નેશ – સ્નશે, પ્રેભ,

ળીત – ઠાં ડુાં ,

ફાુંધલા – બાઈ, વગા,

ફાુંમ – શાથ (અશીં) ભદદ, વશકાયના અથમભાાં,

બાગમ – નવીફ,

દીવે – દેખામ,

ચરન્તન ું – િારનાયનુાં,

ઉદ્યભ – ભશેનત, ખુંત – િીલટલૂમક રાગ્મા – ભાંડ્યા યશેલાનો

ભશેનતુણાનો ગુણ, િીલટ, કાજી, શોંળ, પોગટ – નકાભુાં, વ્મથમ

વભાનાથી ળબ્દો (૧) આલ – આલકાય

(૨) આદય - વન્દ્ભાન

(૩) નશે - સ્નેશ

(૪) કાંિન - વોનુ (૫) નમન – િિુ

(૬) ઉદ્યભ – ભશેનત, ફયશ્રભ


1. કાં જૂવ ઉદાય 2. કડલુાં ભીઠુાં

3. ળીત ગયભ 4. આદય અનાદય 5. ભુશ્કેર વય 6. લધલુાં ઘટલુાં

ળબ્દકોળના ક્રભભાું ગોઠલો : નિકાયી, િૂાંદડી, ખજૂય, ઉછાલુાં, ધાણી, ઘેયૈમો (૧) ............................

(૨) ...........................

(૩) ...........................

(૪) ...........................

(૫) ...........................

(૬) ...........................




21

નયાલતયન – ૪


(૧) તયાં ગ – ભોજુ ાં

(૨) ઘોડો – અશ્વ

(૩) ગોતલુાં – ળોધલુાં (૪) અત્માિાય – જુરભ

(૫) લાંદન – નભન

(૬) ત્રાડ – ગજ મના (૭) ફિયલા – છોકયાાં છૈમાાં લાુાં

(૮) શાડકાાં – અનસ્થ (૯) પામદો – નપો

(૧૦) નળય – ભાથુાં

પ્રસ્તુત કાવ્મભાાં ગુજયાતની ગફયભાની લાત કયલાભાાં આલી છે. તનેાાં ખભીય અન ે ખુભાયીની વાથ ેઅદ્યતન ટેકનોરોજીના નલકાવથી વભગ્ર નલશ્વ ય ગુજયાત ોતાની આગલી ઓખ ઊબી કયી યહ્ુાં છે, તનેી યજૂઆત કનલએ યવપ્રદ યીત ેઆ કાવ્મભાાં કયી છે.

ળબ્દવભજૂતી અળબનુંદન – ધન્દ્મલાદ, ગૌયલ – આદય, ભોટાઈ, ભશત્તા,

નુંદનલન – શફયમાુાં,

ળનયુંતય – વતત, કામભ,

ધયા – ધયતી, જભીન,

યકે્ષ – યિણ કયે,

ન્માયા – અનોખા,

ધયતીકું – બૂકાં,

અડીખભ – ડગ્મા નવલામ, એકધારાં ઊબુાં યશેલુાં, દારુણ – બમાનક,

ક્ષણ – ,

વતત – વદામ,

ક્રુંદન – રદન,

લેફવાઈટ – કોઈ િોક્કવ લસ્ત ુ ફતાલતી કપપમટૂય

નસ્ક્રપટ, ળલસ્તયતી – નલસ્તાય ાભતી,

વ્શેંચે – લશેં િે

આણી આવાવ, આણને જોલા અનુબલલા ભતા કેટરાક પ્રવાંગો અશીં આપમા છે. જીલનભૂલ્મોથી આણાં જીલન વાથમકતાનો અનબુલ કયે છે, એનાાં આ ઉદાશયણો છે.

ળબ્દવભજૂતી કાભગયી – કાભભાાં યિીિી યશેનાયી,

લશારવોઈ – લશારભાાં ઊછયેરી, રાડકલામી, યગજ – યોકાયી

ફીયફર એની િતુયાઈ ભાટે જાણીતો છે. અશીં અકફય-ફીયફરની એક િતુયાઈની કથા આેરી છે. ફીયફર ે એની િતુયાઈથી અદેખા િોકીદાયને ફોધાઠ બણાવ્મો, જુલાનને ન્દ્મામ અાવ્મો અને અકફયની આાંખ ખોરી આી.

ળબ્દવભજૂતી અદખે ું – ફીજાની વાયી નસ્થનત દેખી ન ખભાતાાં થતો દે્વ,

નવીફ – બાગ્મ, ફકસ્ભત,

અધીયા – ઉતાલા,

ચૂરો – યાાંધલા ભાટે ફતણ ગોઠલલા કયાતી જગા કે

ગોઠલણ, બૂુંગી – િૂરાભાાં અનિ ટેાલલા ભાટેની પૂાં કણી (ોરી

ની),

શાુંડરી – શોા ભોંનુાં ભાટીનુાં એક લાવણ,

ફેલકૂપ – ભૂખમ

રૂરઢપ્રમોગો રદર કોયી નાખે એલ ું – વખત, ુષ્ક

છાતી ચારલી – ફશાંભત શોલી

ભોં ડી જલ ું – ળયનભાંદુાં થઈ જલુાં

નીચ ું ભાથ ું કયલ ું – ળયભથી નીિે જોલુાં




22

પ્રબુને િયણે ધયાતી બટે ૈવાની રનષ્ટએ કેટરી ભોંઘી છે એ ભશત્લનુાં નથી, ણ આનાયનો બાલ ભશત્લનો છે. બાલથી ધયાલામેરી, કટાઈ ગમેરા એક નવક્કાની બેટ ણ કેલી ભૂલ્મલાન છે તેની લાત આ ાઠભાાં છે.

ળબ્દવભજૂતી અનાથ – નનયાધાય,

ચીલટ – કાજી,

ચોખખ ુંચણક – સ્લચછ,

ળબક્ષ – વાધુ, ભૂલ્મલાન – કીભતી,

કભબાગી – કભનવીફ,

ફીફ ું – કોઈ આકૃનત ઢાલાનુાં િોકઠુાં ,

ગપરત – ફેદયકાયી,

તથાગત – જ્ઞાની (અશીં) બગલાન ગૌતભ ફદુ્ધ

રૂરઢપ્રમોગો રદર જીતી રેલ ું – નપ્રમ થઈ જલુાં

ઝઝળમાું આલલાું – આાંખભાાં આાંવ ુઆલી જલાાં

જીલની જભે વાચલલ ું – ખૂફ જતન કયલુાં

પ્રસ્તુત ળૌમમગીતભાાં કનલએ થાતમા કે શામામ લગય ભાંનજર વુધી શોંિલા ભાટે ફશાંભત અન ેવાશવથી ભાગમભાાં આલતી ભુશ્કેરીઓનો વાભનો કયી આગ લધી જીલનાંથ ઉજાલાની લાત વભજાલી છે.

ળબ્દવભજૂતી ભઝધાય – પ્રલાશની ભધ્મધાયા,

ભુંળજર – ભુવાપયી કે માત્રાનો ડાલ, ધાભો, અગય – અથલા, જો

રકયદાય – (અશીં) ભાંનજર વધુી શોંિલા ભથતુાં ાત્ર,

કદભ – ડગરુાં,

લાયવ – ભયનાયની નભરકત, જલાફદાયી, શક દાલો લગેયેનો શકદાય, કયતાય – કયનારાં , ફનાલનારાં , યિનમતા,

આપત – ભુશ્કેરી, દુુઃખ, વાંકટ,

ફાુંધલ – બાઈ, વગો

Tet 1 & 2 Material

Astha Academy, Sector 22, Gandhinagar Mo.8980961441

www.asthaacademy.wordpress.com 1

ધોયણ – ૬ ગુજયાતી (પ્રથભ વત્ર) અનકુ્રભણણકા

ાઠ – ૨

ળબ્દવભજૂતી

દેલબૂણભ – વલત્ર બૂવભ

ણલશ્વાવી – ઈવુવિસ્તભ ાં શ્રદ્ધ -

વલશ્વ વ ય ખન ય, વિસ્તી

ણજન – જનૈ

ફક્ષી – આી

તલંગય – ૈવ દ ય

ણનયક્ષય – અબણ

વાશો – ભદદ કયો

યસ્ય – એકફીજાન ે

ણલરુદ્ધાથી ળબ્દો જ્ઞાની અજ્ઞ ની નીયોગી યોગી તલંગય ગયીફ

ઉચ્ચ નીચુાં વભાન અવભ ન

વાક્ષય વનયક્ષય

ાઠ – ૩

ળબ્દ વભજૂતી

ણળલ્ી – થ્થય, ધ તુ લગેયેને વુાંદય

આક ય આન ય કે કોતયણી કયન ય

સ્તંબ – થ ાંબરો

ણનિઃળબ્દ – ળબ્દ વલન નુાં, ળ ાંત ભંજૂયી – યલ નગી

રોન – રીરુાં ઘ વ, ફ ગ-ફગીચ

કે ઘય આગ ઉગ ડલ ભ ાં આલતુાં ઘ વ, શરયમ ી

આજીજી – વલનાંતી

ણફયદાલલંુ – ગુણને લખ ણલ કે

તેની કદય કયલી

રૂઢઢપ્રમોગો

ડતું ભૂકલંુ – છોડી દેલુાં

ણનિઃળબ્દ ફની જલંુ – ળ ાંત થઈ જલુાં

ણલદામ રેલી – જલ ભ ટે છૂટ ડલુાં

ણલરુદ્ધાથી ળબ્દો

જાણ અજાણ

નીયોગી યોગી ધ્માન ફેધ્મ ન

વંતો અવાંતો

જલાફ વલ ર

નુકવાન નપો યદેળ સ્લદેળ

શાજય ગેયશ જય

ાઠ – ૪


ભૂકવેલક – જાશેય ત, પ્રવવવદ્ધ કે

પ્રળાંવ ની ઇચ્છ લગય ચૂચ વેલ કયન ય

ણફરુદ – કદયરૂે રોકોએ આેરુાં

ન ભ કે ઉન ભ

નાન – શીનત , ન નભ

ભઢશભાલંતું – ગૌયલલ ુાં

ઝકલુ ં– ઝશી ઊઠલુાં

ણલરામતી – યદેળી ફન લટનુાં

કાચુંોચું – (અશીં) ડયોક

ણનબભમ – નીડય

કોતય – નદીવકન ય ની ફખોરો

ગયનાંુ – ણી લશી જામ તે ભ ટે

ફ ાંધેરો વ ાંકડો ભ ગગ છાતીવભાણં – છ તી વયખુાં

કયો – ઘયની ફ જુની દીલ ર, બીંત

લશાયે – ભદદે

ક્રભ કૃણત પ્રકાય કણલ/રેખક 1 યેરલે-સ્ટેળન ણચત્રાઠ - 2 ઢશંદભાતાને વંફોધન દ્ય (પ્રાથભનાગીત) ભણણળકંય યત્નજી બટ્ટ ‘કાન્ત’ 3 ઢિદર ગદ્ય (ફોધલાતાભ) ડાભ. આઈ. કે. લીજીલાા 4 યણલળંકય ભશાયાજ ગદ્ય (જીલનચઢયત્ર) ધીરુબાઈ યીખ 5 ભશેનતની ભોવભ દ્ય (પ્રકૃણતગીત) નાથારાર દલ ે6 રેખણ ઝારી નો યશી ગદ્ય (રોકકથા) જોયાલયણવંશ જાદલ 7 ગરે – ગર ે દ્ય (ળૌમભગીત) વંતફાર

8 ણફયફરની મણુતત ગદ્ય (ચાતુમભકથા) - 9 ાદય ગદ્ય (ણનફંધ) ડાભ. ઢકળોયણવંશ વોરંકી

Tet 1 & 2 Material



સ્લમંવેલક – કોઈ ખ વ પ્રવાંગે

ોત ની ભેે વેલ આન ય

ફોઢયંગ – જભીનભ ાં ળ યડી ઊત યી

ણી-તેર લગેયે ક ઢલ ની રિમ

ળાય-કાભ – (અશીં) એ યીતે તૈમ ય

કયેરો ‘ફોય’, કૂલો શેલાન – દુગુગણોલ ો ભ ણવ

જીલનધભભ – જીલનનુાં ભુખ્મ કતગવ્મ.


જોતયાઈ જલંુ – ક ભચોયી વલન ક ભે

ર ગલુાં

ઢદર દઈને – ખફૂ ઉત્વ શ અન ે

ધગળથી (કાભભાં) આત્ભા યેડી દેલો –

ૂયેૂયી રગનથી ક ભ કયલુાં ગયણ ભાડંલાં – ળરૂઆત કયલી

ભાથ ે ઉાડી રેલંુ – જલ ફદ યી

રેલી

ઢદર દ્રલી ઊઠલંુ – ખૂફ દુુઃખ થલુાં

ભાંડી લાલંુ – ક ભ ફાંધ કયલુાં ાછી ાની કયલી – છ શઠલુાં.

ળબ્દવભૂશ ભાટે એક ળબ્દ

નદીઢકનાયા ાવેની ફખોરો - કોતય

ાણી આલલા જલા ભાટે ફાંધેરો વાંકડો ભાગભ - ગયન ુાં ઘયની ફાજુની દીલાર - કયો કોઈ ખાવ પ્રવંગે ોતાની ભેે વેલા આનાય - સ્લમાંવેલક

જીલનનું ભુખ્મ કતભવ્મ - જીલનધભગ

ાઠ – ૫


વોનાલયણી – વોન જલે યાં ગલ ી

ભોવભ – ઋત ુ

નઢદમું – નદીઓ (વૌય ષ્ટ્રભ ાં

ફશુલચનનો પ્રમોગ)

નીતમાાં – ચોખ્ખ ાં

રીરો કંચન – વાંૂણગ રીરો, ત જો

અથલ વોન જલેો ભૂલ્મલ ન રોથો – જુલ યનુાં કણવ

શુલ્લાવ – ઉલ્લ વ, કળુાંક ગભતુાં

ભ ણલ નો વભૂશનો તયલય ટ કંુજઢડમંુ – એક પ્રક યન ક્ષીનુાં

ન ભ ; કુાંજડી

ઢકલ્લોર – આનાંદ ઢશરો – ઝૂરલુાં તે છેડી – ઓઢલ , થયલ , ક

ફ ાંધલ ભ ટે લય તુાં ચ દય જલેુાં જાડુાં કડુાં

દાતયડાં – ક ક લ , રણલ

ભ ટેન ાં ઓજાય

ભરક – પ્રદેળ

ખાં – કણવર ાં ગૂાંદીને કે ઝૂડીને

અન જ ક ઢલ ની જગ

યનાયો – કભ ન યો

ાઠ – ૬


વીભાડો – ગ ભની શદ ાઘડીનો – ઘડીન જલેો

વલસ્ત ય (રાંફ ઈભ ાં લધ યે ણ શો ઈભ ાં ઓછો)

અભીદૃણિ – ભશેયફ ની, ભીઠી

નજય

લેયાન – ઉજ્જડ

લવલામા લયણ – ગ ભ તયપથી

વ મત (ફવક્ષવ) આી, લવ મેરી જાવત

લાઝડી – લનનુાં લ લ ઝોડુાં ફાચકંુ – ન ની ગ ાંવડી લચામભ – વલચ ય

શાટડી – ન ની દુક ન

બોં – જભીન

ભોમભ – શેર

વંણધમા – ફદની એક જાત ાણણમાા – ફલ ન

નયાતાય – નયદભ, નમુું

કાોત્રી – ભૃત્મ ુવભમે રખ તો ત્ર

કાયજ – ભયણ છી ફ યભ રદલવે

થતી વલવધ

વંધામ – ફધ જ, વૌ

ખભતીધય – વધ્ધય, ૈવ દ ય ખોયડંુ – ખોરી, ઓયડી, ભ ટીની

બીંતનુાં ન નુાં ઘય

વોંવયો – આય ય જલુાં, લચ્ચ ે

થઈન ે


ઉચાા બયલા – ઘયફ ય ખ રી

કયીને નીકી જલુાં કે બ ગલુાં ગયણ ભાડંલાં – ળરૂઆત કયલી

ફે ાંદડે થલંુ – વુખી-વાંન્ન થલુાં

નેલાનાં ાણીએ શાથ ધોલા –

કોઈની ઉદ યત નો દુરુમોગ કયલો ભનભાં ગાંઠ લાલી – નક્કી કયલુાં પાટીને ધુભાડે જલંુ – ફશુ છકી જલુાં

ડાડંાઈ કયલી – ક ભચોયી કયલી,

આવ કયલી

લશાણાં લાઈ જલાં – વભમ જતો

યશેલો

રાગભાં આલલંુ – તક ભલી,

ફય ફય કફજાભ ાં આલલુાં તેડંુ ભોકરલંુ – નોતરુાં ભોકરલુાં,

ફોર લલુાં બોં ખોતયલા ભાંડલંુ – નીચુાં જોઈને

ઊબ યશી જલુાં

અક્કરનુ ં તાંુ ઉઘડલંુ – ફુવદ્ધ

આલલી

કશેલતો

Tet 1 & 2 Material



કાભાં ઊગે લા તો બારભા ં

ઊગે ઝાડ – વ લ ઉજ્જડ, જમ ાં

ઝ ડ- ન જોલ ન ભે. આણે લેંત નભીએ તો કોઈ શાથ

નભે – થોડુાં મ ભ ન આીએ તો

વ ભેથી લધુ ભ ન ભે.

ઉજ્જડ ગાભભાં એયંડો પ્રધાન – ફશુ

વ યી લસ્ત ુ ન ભે ત્મ ાં ઓછી ખય ફ ણ વ યી ગણ મ.

લાઢ કાન ને આવ્મ વાન – અનુબલ ે

ફધુાં વભજામ.

ળબ્દવભૂશો

ાઘડીના જલેો ણલસ્તાય - ઘડીનો ભૃત્મ ુવભમે રખાતો ત્ર -ક ોત્રી ભયણ છી ફાયભા ઢદલવે થતો ણલણધ - ક યજ

ભાટીની બીંતનું નાનું ઘય - ખોયડુાં

ાઠ – ૭


ધોભ – વૂમગ, વખત તડકો ખાડું – તરલ ય

ધૈમભ – ધીયજ

દુગભભ – ભુશ્કેર ભ ગગ ણળસ્ત – આજ્ઞ કે વનમભભ ાં યશેલુાં તે

વભાનાથી ળબ્દ

વાલધ - જાગૃત અજલાુ ં - ઉજાવ ંથ - યસ્તો, ભ ગગ કાંટા - ભુશ્કેરી ધૈમભ - ધીયજ, ળ ાંવત

વબય - બયૂય સ્તંબ - થ ાંબરો

આજીજી - વલનાંતી ણનબભમ - નીડય જોય - થ ક

ઉય - હૃદમ ણસ્ભત - શ સ્મ કંચન - વોનુાં


વાલધ વચેત

અજલાુ ં અાંધ રુાં

પ્રેભ નપયત

દુગભભ વય સ્લાથભ વનુઃસ્લ થગ

ાઠ – ૮


મુણતત – કય ભત, ઉ મ કોમડો – ઝટ ઉકરી ન ળકે તેલો

પ્રશ્ન ચતુયાઈ – ચ ર કી, શોવળમ યી ઝરૂખો – છજુાં

લશેભનું ઓવડ ન શોલંુ – લશેભનો

ઉ મ ન શોલો ણળયાભણ – વલ યનો ન સ્તો કાભુખુ ં – જનુેાં ભખુ જોલ થી

અળુકન થ મ તેલુાં શાંપંુ પાપંુ – ગબય મેરુાં,

ફેફ કુાં

ભૈમત – ભુવસ્રભ વ્મલસ્થ ભુજફ

ખ ટભ ાં ળફ ગોઠલેરુાં શોમ તે લાુ – ય વત્રબોજન કભનવીફ – કભબ ગી અળુકણનમા – જને ળુકન

ખય ફ ગણ ત શોમ તેલુાં નાતીરું – ન તનો ભ ણવ

વયાલ – ઇન ભ, ળ ફ ળી ફદર

આલ ભ ાં આલતો ોળ ક.

રૂઢઢપ્રમોગ

નજય કયલી – રક્ષ આલુાં, જોઈ

રેલુાં

દશાડો ફગડલો – ન ધ મુું શોમ તેલુાં

થલુાં ફયાડી ઊઠલંુ - ભોટેથી ફૂભ ડલી

ઊંચે શ્વાવે – ઉત લ ેરારીા થઈ જલંુ – ખૂફ ગુસ્વ ે

થલુાં

કાનભા ંકંઈક કશેલંુ – કાંઈક ગપુ્ત લ ત

કયલી.

ાઠ – ૯


ગોંદરંુ – ગ ભન ાં ઢોય ઊબ ાં યશે તે

બ ગો, દય

શલાડો – ઢોયને ણી ીલ નો કુાં ડ લેુ – યેતી

ટાફઢયમાં – ન ન ાં ફ કો

ફખોર – ોર ણ

રડધો – યખડતો છોકયો ધાક – ફીક, ડય

ટેવડો – ભજા

ભુદ્રારેખ – આદળગ લ ક્મ

બૂંગો – બૂાંગ

એયકણન્ડળન – એયકવડડળનય

(લ ત નુકૂવરત માંત્ર)

ધીંગાણા ં– ભ ય ભ યી, રડ ઈ લનેય – યખડેર, જાંગરી કાતયો – ક ો વ , ક રૂી

ન ગ


ભેો જાભલો – ઘણ ભ ણવોનુાં

એકઠ થલુાં તે

Tet 1 & 2 Material



ગાભનું નાક – ગ ભનુાં ગૌયલ,

ગ ભની ળોબ

ભૂછ ભયડલી – અવબભ ન કે ળૂય તન

ફત લલુાં શ્રીગણેળ કયલા – ક મગનો ળુબ યાંબ

કયલો

ભાથે કયલંુ – અઘરટત લતગન દ્વ ય

રોકોને વ્મ કુ કયલ

ોયો ખાલો – આય ભ રેલો તડકી-છાંમડી જોલી – વુખ-

દુુઃખભ ાંથી વ ય થલુાં

ૂંઠ લાલી – છ લીન ેજોલુાં રશાલો રેલો – આનાંદનો ઉબોગ કયન ય

શેરે ચઢલુ ં-

ુનયાલતભન – 2


ણજગય - રદર, શૈમુ

પ્રવંગ - અલવય

ગોંદરંુ - દય

ણલવાભો - આય ભ


આબ ધયતી ઢશંભત ન રશાંભત દુગભભ વય

અજલાુ ં અાંધ રુાં


ધોયણ – ૬ ગજુયાતી (ઢિતીમ વત્ર) અનકુ્રભણણકા

ક્રભ કૃણત પ્રકાય કણલ/રેખક 10. આર રીર લ ાંવરડમ રોકગીત - 11. એક જાદુઈ ત્રની લ ત ગ શ સ્મકથ ડ ગ. યવતર ર ફોયીવ ગય 12. ય લણનુાં વભથ્મ વબભ ન કથ ક વ્મ વગયધય 13. વ ગયક ાંઠ નો પ્રલ વ પ્રલ વલણગન યઘુલીય ચૌધયી

ુનય લતગન – 3 14. વ ય અક્ષય વાંલ દ વાંકીફશેન ાંડ્ય 15. ગુજય ત ભોયી ભોયી યે ઊવભગગીત ઉભ ળાંકય જોળી 16. ભ તૃહૃદમ વ શવકથ કનૈમ ર ર ય ભ નુજ 17. વુગાંધ કચ્છની ....... ! ત્રરેખન ડ ગ. દળગન ધોવકમ 18. વુબ વત

ુનય લતગન – 4

...

ક્રભ કૃણત પ્રકાય કણલ/રેખક 1. ળેયીએ આલે વ દ પ્રકૃવતગીત ય જડેર ળ શ 2. ક ફુરી વાંલેદનકથ યલીડરન થ ટ ગોય

અનુલ દક : ભશ દેલબ ઈ દેવ ઈ 3. રૂ ુાં ભ રુાં ગ ભડુાં બ લગીત જમાંતીર ર ભ રધ યી 4. વ ચી વલદ્ય ૌય વણક કથ - 5. વેલ ભૂવતગ : યીવક્ષતર ર

ભજભુદ ય

જીલનચરયત્ર શયીળ ભાંગરમ્

ાઠ – ૧૦


આરું – આછી બીન ળ ધય લતુાં

ઓતયા દળ – ઉત્તય રદળ છરી લલંુ – ઊછી ઊઠલુાં,

ઊબય ઈ જલુાં

ભોર – ક

ભોતીડાં – અશીં ‘ભોતી’ જલે ાં ડૂાં ડ ાં

ાઠ – ૧૧


Tet 1 & 2 Material



લેણલળા – વગ ઈ

રામન્વ તરફ – એક આાંતયય ષ્ટ્ર ીમ

વ ભ વજક વાંસ્થ ઢદગ્ભઢૂ – આશ્ચમગચવકત ણલકટ – કરઠન

નુવખા – ખોટ દ લ , પ્રમોગો ગલ્લાંતલ્લાં – આડુાંઅલુાં

અભોઘ – ભૂલ્મલ ન

ભળગૂર – તલ્લીન


ઝંખલાણા ડી જલંુ – છોબીર

ડી જલુાં, ખવવમ ણ ડી જલુાં સ્તબ્ધ થઈ જલંુ – આશ્ચમગચવકત

થઈ જલુાં ઠાલકાઈથી કશેલંુ – ગાંબીયત થી

કશેલુાં ભોણતમા ભયી જલા – શોળ

ગુભ લલો, રશાંભત શ યી જલી બયાઈ ડલંુ – પવ ઈ જલુાં

ાઠ – ૧૨


ણલદેશ – જનક ય જાનુાં એક ન ભ ત્ર્મંફક – વળલજીન ધનુષ્મનુાં ન ભ ચા – ધનુષ્મની ણછ

અટ્ટશાસ્મ કયલંુ – ખડખડ ટ શવલુાં કંદુક – યભલ નો દડો ફંદીલાન – કેદી

બૂણ – ઘયેણાં

અણબયાભ – ભનોશય વંકટશયણ – દુુઃખ શયન ય ણનસ્તેજ થલંુ – ઝાંખલ લુાં

ઢયતા – વાંત

અધય – નીચરો શોઠ

જોધ – મુદ્ધો યસ્લેદ (પ્રસ્લેદ) – યવેલો

પ્રશાય – ઘ

કચ્ચય થલો – કચડ લુાં ુયબંગ – નગયનો ન ળ

ચંાલંુ – દુુઃખથી દ ઝલુાં

ણનળાચય – ય ક્ષવ

લસ્ત્રાબૂણ – કડ ાં અને ઘયેણ ાં બ્રહ્ાંડ ચાક ચઢાલંુ – વભસ્ત

વલશ્વને ગો પેયલલુાં ણનયધાય (ણનધાભય) – નક્કી ણલકટ દૃણિ – તીક્ષ્ણ નજય ગૌયલ – બ યેખભ

લીળ – લીવ

સ્લમંલય – કડમ ોતે લય વાંદ કયે

તે ભ ટેનો વભ યાંબ તતકા (તત્કા) - તે જ લખત ેયતતરોચન – ર ર આાંખો

ભેરુ, ભંદ્રાચ – લગતોન ાં ન ભ ણળલચા – વળલજીનુાં ધનુષ્મ

ત્ર્માંફક


તત્કા - તે જ લખતે યતત - ર ર, રોશી કંદુક - યભલ નો દડો રોચન - આાંખો બૂણ - ઘયેણ ાં અધય - શોઠ ુય - નગય

ાઠ – ૧૩


ઉય – હૃદમ

અભી – અભૃત, ભીઠ ળ પ્રણતણનણધ – ને ફદરે, ન

તયપથી ક ભ કયલ વનમુક્ત થમેરો ભ ણવ

રેખ – રખેરુાં તે, રખ ણ

અંજણર – ખોફો, ોળ

નોખુ ં – જુદુાં, અરગ

અલતાય – જડભ, દેશધ યણ,

વાંવ યભ ાં (પ્રબુ કે દેલનો) જડભ થલો


દઢયમાલઢદર શોલંુ – ઉદ ય

રદરલ શોલુાં અભીલાદી ઊઠલી – કૃ થલી,

ભશેય થલી.

ઢક્રમાદ

ઘાંટ લ ગત ાં ચચ ગ અટકી. વોભન થે એભની ડ મયી ખોરી. - નાભદ

ભ ધલુય વૌય ષ્ટ્રન વ ગયક ાંઠ નુાં લૃાંદ લન છે.



કડમ ોત ે લય વાંદ કયે તે ભ ટેનો વભ યાંબ - સ્લમંલય

ચ યે રદળ ઓભ ાં વલજમ - ઢદણગ્લજમ લાંળયાંય થી ચ રતુાં - લંળયંયાગત પયીથી થતુાં વનભ ગણ - ુનિઃણનભાભણ

ાઠ – ૧૪


રેવન – ગૃશક મગ

ચરને – ચ રને

છેકછાક – જમ ાં-ત્મ ાં રીટ , જમ ાં

રખ ણ ફય ફય ન ર ગ ે ત્મ ાં તેન ઉય રીટો ત ણલો અથલ ચેકો ભૂકલો તે

ફટકણી – વશેર ઈથી તૂટી જામ

તેલી

Tet 1 & 2 Material



બ્રેડ – રોખાંડની ધ યદ ય તયી બક્કભદાય – બક દ ય

વાયી ભજાની ધાયદાય તીયછી –

ત્ર ાંવી

યીઢપર – ફોરેનભ ાં ભૂકલ ની

ળ શીલ ી તી ની દલાત – ખરડમો, ળ શી બયલ નુાં

વ ધન

ફોરને – યીરપરથી ચ રતી

રખલ ભ ટેની ેન ભાકભવ કાઈ જામ – ગુણ ઓછ

ભે છે

ચાટરું – દગણ, અયીવો

અધભૂઆં – અધ ગ ભયેર ાં,

ળવક્તશીન

વુરખેન – સ્લચ્છ, વુાંદય રખ ણ


ઓડનું ચોડ થલંુ – ધ યણ કયત ાં

વ લ ઊંધુાં થલુાં એકઢડમા – ફગઢડમાની જભે –

ળીખ ઉની જભે લાતોનાં લડાં કયલાં – નક ભી ર ાંફી

લ તો કયલી

ાઠ – ૧૫

ળબ્દવભજુતી

ભોયી – ભ યી, આગરી શયોની

ભોખય ની

ભદાભની – ભયદ નીથી બયેર ાં

વોણરાં – સ્લપ્ન

ભભભય – ધીભો અલ જ છોે – ભોજાાંની છ રકોથી

ટૂકો – લગતન ાં અનેક વાંગ

વળખયો

ટોડરો – ફ યવ ખની ફશ ય દેખ તો

ઉરો છેડ નો બ ગ

અભીભીટ – અભૃતબયી, ભીઠ ળબયી

નજયે

ચયોતય – ચ રુતય એટરે વુાંદય

રીરોછભ ઊભટે –

એકવ ભટ જથ્થ ભ ાં આગ ધવ ેઊબયે – ઊબય મ

નીયતીય...... કયી જીયલલી –

ગુજય તન જરવકન યે વુખથી વશેરતી વ યવની જોડીનુાં વચત્ર આાંક્મુાં છે. લી, કહ્ુાં છે કે નભગદન વભમભ ાં ગુજય તની વસ્થવત વ ભ વજક યીતે ઘણી છ ત શતી. તેભ ાં એણે જ ે રુુ થગ કમો, તે ઘણો ભોંઘો શતો. આથી એ લખતે

ગુજય તનુાં જીલન દોહ્રુાં શતુાં; તો

લી, ભશ ત્ભ ગ ાંધીન ક ભ ાં સ્લતાંત્રત ભ ટે યદેળી વયક ય વ ભ ેજ ે ભોયચ ભાંડ મ , તેથી પ્રજાન જીલનભ ાં જ ે વાંઘગલ ુાં લ ત લયણ જડમમુાં તે કઠણ શતુાં. તેથી તે વભમભ ાં જીલલુાં ઘણાં કરુાં શતુાં. દોહ્યરી – ભુશ્કેર, અઘયી, દરુગબ

કયી – ભુશ્કેર, અઘયી

વભાનાથી

બોભ - બૂવભ

વભંદય - દરયમો શેત - પે્રભ, સ્નેશ આંખ - નમન શૈમંુ - હૃદમ નીય - જ, ણી

ાઠ – ૧૬


અલધૂત – લૈય ગી ફ લો

વદી – વૈકો

કોભ – એક જ ન ભથી ઓખ તો

રોકવભૂશ ઉદ શયણ તયીકે લણજાય , યફ યી નેવ – બયલ ડોએ જાંગરભ ાં ફ ાંધેર ાં

ઝૂાંડ નુાં ન ભ, નેવડો કયગઢઠમાં – ર કડ ન ન ન -ન ન

ટુકડ

બેખડ – ઝઝૂભતો ટેકય નો ખૂણો,

કય ડ

નલજાત – તયતનુાં જડભેરુાં ડણક – વવાંશની ગજગન ઓવાણ – મ દ

યેઢંુ – યખડતુાં, વાંબ વલન નુાં કા – ભોત

ભારધાયી – ઢોયઉછેય કયતી જાવતનો

ભ ણવ, આશીય

ફતણ – ફ લ ન ાં ર કડ ાં આધેડ – અડધી ઉંભયે શોંચેરુાં

કાંટ – ક ાંટ લ ાં લૃક્ષોની ગીચ

ઝ ડી

ત્રાડ નાંખલી – ભોટો અલ જ કયલો

ફણરશાયી – ખૂફી

ઘુયકાયટ – ગુસ્વ ભ ાં ડેરી ફૂભ ઢયલતભન – પેયપ ય

અગાધ – અવત ઊંડુાં

ખોણમું – ળયીય


પ્રાગડ પૂટલંુ – યોરઢમુાં થલુાં

યવ ડલો – ભજા ડલી

આંખે ચક્કય આલલા – ફીકન ેરીધે

ફધંુ ગો-ગો પયતુાં દેખ લુાં ચોંકી ઊઠલંુ – ચભકી જલુાં

જીલ તાલે ચોંટલો – જાણે શભણ ાં

જીલ જળે એલી વસ્થવતભ ાં શોલુાં જીલ અડધો થઈ જલો – વચાંત થી

વલશલ થઈ જલુાં ઢદરનો ટુકડો શોલુ ં – ખૂફ લશ ર

શોલુાં

Tet 1 & 2 Material



ાઠ – ૧૭


કાલ્ણનક – કલ્ન થી ઉત્ન્ન

થમેરુાં, લ સ્તવલક અથલ દુવનમ નુાં નરશ એલુાં ભોવા – ‘ભ ’ નુાં વમય

ધીંગી – ભજફૂત

ધોયી – ભુખ્મ, ફદન અથગભ ાં ણલણળિ – વલળેત ધય લતુાં ન્માયી – અનોખી, જુદી ફેટ – ચ યે ફ જુ ણીથી

લીંટ મેરી જભીન, દ્વી બૂસ્તયીમ – ૃથ્લીનુાં ડ, તેની

વ ટી નીચેનો થય ઘૂઘલે – ગજગલુાં તે

પ્રણવદ્ધ – વલખ્મ ત, જાશેય પ્રાકૃણતક – કુદયતને રગતુાં, બૌવતક

તશ્ચમાભ – તસ્મ , ત

ફંદય – દરયમ કે નદીવકન યે આલેરુાં

લશ ણોની આલ-જા થઈ ળકે તેલુાં સ્થ ન

ાઠ – ૧૮


વભું – વયખુાં

ફેવણં – ફેઠક

આબ – આક ળ, નબ

છત્ર – યક્ષણ કયન ય, રક

ભાધુયી – ભ ધુમગ, ભીઠ ળ

લૃથા – પોગટ

તોર – વકાંભત

રઢશમો – રખલ નુાં ક ભ કયન ય

ભ ણવ

ગાઉ – આળયે વલ ફ ેવકરોભીટય ંથ – યસ્તો, ભ યગ

ળભલંુ – ળ ાંત થલુાં

ટલંુ – દૂય થલુાં

ઔધ – દલ

વનાતન – પ્ર ચીનક થી ચ લ્મુાં

આલતુાં

ધૂ – વુગાંધી રવ્મ


જાત ઘવલી – ફીજા ભ ટે દુુઃખ

લેઠલ ાં

વભાનાથી ળબ્દ

ૃથ્લી - લવુાંધય આબ – નબ

ણભત્ર - બેરુ ંથ - યસ્તો ઔધ - દલ વુલાણવત - વુગાંવધત

ણલરુદ્ધાથી ળબ્દ

આબ ધયતી ણભત્ર દુશ્ભન

લેય ઝેય

ા ુણ્મ

પામદો નુકવ ન

વુણખમા ં દુવખમ ાં


ળબ્દવભૂશ

બયલ ડોએ જાંગરભ ાં ફ ાંધેર ાં ઝૂાંડ ાંનુાં ન ભ - નેવ

ર કડ ન ન ન – ન ન ટુકડ

- કયગઢઠમા ંઢોયઉછેય કયતી જાવતનો ભ ણવ - ભારધાયી ચ યે ફ જુ ણીથી લીંટ મેરી જભીન - ફેટ

રખલ નુાં ક ભ કયન ય ભ ણવ - રઢશમો


ાઠ – ૧


કંુજ – ઝ ડ અથલ લેર ન ાં

ાંદડ ાંથી થમેરી ઘટ

ોય – ગમ લે

ેખલુ ં– જોલુાં

ભોય – આાંફ ન ાં પૂર-ભાંજયી

ભયલો – ન ની કેયી

અંકોય (અાંકુય) – પણગો

ઘેયો નાદ - લધ યે તીવ્રત લ ો અલ જ ભોકંુ – ખુલુ્લાં, જગ ની છૂટલ ુાં યંજાડ – કનડગત

કામય – ડયોક

દન – રદલવ

ાઠ – ૨


ભાંજરંુ – બૂયી કીકીલ ુાં

ંઢડત – ળ સ્ત્રભ ાં વનષ્ણ ત,

વલદ્વ ન લારુ – ઠીક, વ રુાં

યલાય – પુયવદ, નલય ળ

વૂડંુ – અન જ ઝ ટકલ નુાં વ ધન

ખડખડાટ શવલુ ં– ભોટેથી શવલુાં ચક્કી – ઘાંટી

શાથકડી – શ થની ફેડી ખૂની – શત્મ રુાં , ખૂન કયન રુાં ીઠી – રગ્નપ્રવાંગે લયકડમ ને

ચોલ નુાં ી યાંગનુાં વુગાંધી વભશ્રણ


Tet 1 & 2 Material



ઢદરભાં દુિઃખ થલંુ – ખૂફ દુુઃખી થલુાં

ભોં ડી જલંુ – ઉદ વ થઈ જલુાં

વડક થઈ જલંુ – સ્તબ્ધ થઈ જલુાં

ાઠ – ૩


ધંધો – યોજી

યેં ઢટમો – વૂતય ક ાંતલ નુાં વ ધન વા – ક ડ લણલ નુાં ઓજાય

કાભધેનુ – ભનોક ભન ૂયી કયન યી

એક કવલ્ત ગ મ અંતયપ્રકાળ – ભનનુાં તેજ અભી છરકાલંુ – શેત ઊબય લુાં

ાઠ – ૪


ગ ેલાત ઊતયલી – લ ત વભજાઈ

જલી.

ાઠ – ૫


વેલા ભૂણતભ – વનષ્ક ભબ લથી

યક નુાં ક ભ કયન ય ણળયસ્તેદાય – અભરદ યનો ભુખ્મ

ક યકુન, વળયસ્તેદ યનુાં ક ભ કે દ

ભેઢટિક – જૂનુાં એવ. એવ. વી.

અવગમ યભ ધોયણ છી ફોડગની યીક્ષ રેલ તી તે

ફોઢડાંગ – છ ત્ર રમ

ફઢશષ્કાય – અસ્લીક ય, ત્મ ગ

વાલભજણનક – વલગરોકોનુાં

અફુધ – અણવભજુ

વુલાવ – વુગાંધ

વલભત્ર – ફધી જગ્મ એ

ધોયણ – ૭ - પ્રથભ વત્ર

અનકુ્રભણણકા

અ.નં. કૃણત પ્રકાય કણલ/રેખક

૧. ભે ભ ાં વચત્ર ઠ -

૨. આજની ઘડી યવમ ભણી દ્ય (બવક્તગીત) નયવવાંશ ભશેત

૩. યીક્ષ ગદ્ય (ફોધકથ ) ન્ન ર ર ટેર

૪. ફે ખ ન ાંનો રયગ્રશ ગદ્ય (પ્રવાંગલણગન) ભનુફશેન ગ ાંધી

૫. ય નભ ાં દ્ય (પ્રકૃવતગીત) ધ્રુલ બટ્ટ

ુનય લતગન – ૧

૬. બીખુ ગદ્ય (વાંલેદનકથ ) ‘ધૂભકેતુ’

૭. જીલન થેમ ગદ્ય (આત્ભકથ ખાંડ) ક ક ક રેરકય

૮. ભ રભ શરેવ ાં ભ ય દ્ય (રોકગીત) -

૯. ફ નો લ ડો ગદ્ય (વનફાંધ) પ્રલીણ દયજી

૧૦. લરમની અલક ળી વપય ગદ્ય (વલજ્ઞ નકથ ) વકળોય અાંધ રયમ

ુનય લતગન – ૨

ાઠ – ૧

ભેાભા ં

ાઠ – ૨

આજની ઘડી યણમાભણી

ળબ્દવભજૂતી લશારાજી – (અશીં) શ્રીકૃષ્ણ, આરુંરીરું – થોડુાં રીરુાં – થોડુાં વૂકુાં , (અશીં) ઉભદ પ્રક યન રીર , તઢયમાતોયણ – ત્રણ જાતન ાં (આવો રલ, આાંફો, ન વમેય)

નનુાં તોયણ, જભે ાં વ થે કવફન ત યનુાં (કડ નુાં) તોયણ ણ ળોબ લધ યલ ભ ટે શોમ છે. (અશીં) ળોબ ન ાં તોયણ એ અથગભ ાં, ફાય – (અશીં) ફ યણાં, દ્વ ય,

Tet 1 & 2 Material



- ભાંગ ળુબ પ્રવાંગે ગલ તુાં ગીત,

વોશાગણ – વૌબ ગ્મલતી, વધલ , વૌબ ગ્મલાંતી (જનેો વત શમ ત શોમ તેલી સ્ત્રી),

ભરતું – ઉભાંગભ ાં ઠ ઠથી ધીભે ધીભે ચ રતુાં,

યણમાભણં – વુાંદય,

ઘડી – ક્ષણ, ,

ચોક ૂયલા – ચોકભ ાં વ વથમ ડલ , શઢય શાણથમો – શ થીની જભે ભરતી ચ રે આલત શ્રીકૃષ્ણ

ઉદાશયણ ભુજફ ળબ્દોનો ંણતતપ્રમોગ અને લાતમપ્રમોગ કયો: ઉદાશયણ – ઘડી ંણતતપ્રમોગ : વખી, આજની ઘડી યવમ ભણી

લાતમપ્રમોગ : ફે ઘડીભ ાં શુાં શોંચુાં છુાં .

વભાનાથી ળબ્દો આી ઉદાશયણ ભુજફ લાતમપ્રમોગ કયો. ઉદાશયણ – નીય – ણી, જ લાતમ – ગાંગ જભન ન ાં નીયથી લશ ર જીન ાં ચયણ ર ીએ. (૧) ચયણ – ગ (૨) સ્લ ભી - ભ વરક (૩) વખી – વભત્ર (૪) ભાંગ – ળુબ

ાઠ – ૩

યીક્ષા

ળબ્દવભજૂતી ભોર – ક,

લામયો – લન, વાંબયલા ભાંડ્યો – એકઠુાં કયલ ર ગ્મો, લીંજણો – ાંખો, ધણ – ગ મોનુાં ટોુાં,

ણળષ્મલૃણિ – તેજસ્લી વલદ્ય થીને અભ્મ વ ભ ટે ભતી આવથગક યકભ, ણલદ્યાણધકાયી – કેલણી અવધક યી, શેડતરાકભ – ભુખ્મ ક યકુન, ઉંફીઓ – ઘઉં,જલ ઇત્મ રદ ધ ડમન ાં ડૂાં ડ ,

વલાયતાં – ાં ત ાં,

શયામું – યખડતુાં, છૂટુાં પયતુાં, અાંકુળ લગયનુાં, ભસ્તાન – ભદબમુું,

ઢેપાં – વૂકી ભ ટીન ભોટ ગ ાંગડ , રાડનાં રટકાં – ગભતી ફ ફત, વોટંુ – વોટી, ર કડી,

ખાયીરા – ઈષ્મ ગુ, ગબરુ જીલ – વનદો, બોો જીલ, જભ – મભ (અશીં) ભૃત્મુ, વયલાણી – ન નુાં ઝયણાં

રૂઢઢપ્રમોગો ટાવી ૂયલી – ચ રતી લ તને ટેકો આલો ાટી ભેરાલલી – દોડ લલુાં વીનાભાં યેફઝેફ થઈ જલંુ – યવેલે રથફથ થઈ જલુાં ભાઝા ભકૂલી – ભમ ગદ ત્મજી દેલી ખારી ઘોડાં દોડાલલાં – નક ભ વલચ યો કયલ ગાભનું નાક યશેલંુ – ગ ભની

પ્રવતષ્ઠ વચલ લી જીબના ઝાટા ભાયલા – ગપ્ ાં ભ યલ ાં કારો કાઢી નાખલો – ફધુાં ખ ઈ જલુાં આ ા કે ેરી ા – કોઈ ણ પ્રક યની રયવસ્થવતને શોંચી લલ તૈમ ય યશેલુાં.

કશેલતો ભાભાનું ઘય કેટરે તો દીલો ફે એટરે – લખત આવ્મો ખયેખય ળુાં છે તેની ખફય ડી જલી.

દળેયાએ ઘોડંુ ન દોડલંુ – ખયે વભમે ઉમોગભ ાં ન ર ગલુાં.

ાઠ – ૪

ફે ખાનાનંો ઢયગ્રશ

ળબ્દવભજૂતી ઢયગ્રશ – જરૂયી ન શોમ તેલુાં લ યલ ભ ટે બેગુાં કયલુાં, ણનશ્ચમ – વનણગમ, અવહ્ય – વશી ન ળક મ તેલુાં, ખેલના – ક જી,

બીડ – વગયદી,

ોવાલંુ – યલડલુાં,

વરનૂ – ઘયન જલેી વગલડોલ ો યેરગ ડીનો ખ વ ડબ્ફો, પ્રામણશ્ચત – કયેરી બૂરનો ભનભ ાં ડેરો ડાંખ દૂય કયલ જ ેકયીએ તે, ેવેન્જય – ભુવ પય,

અભૂલ્મ – કીંભતી

ાઠ – ૫

યાનભા ં

ળબ્દવભજૂતી યાન – જાંગર,

ધોધભાય – ુષ્ક, ભોટી ધ ય ઓભ ાં,

લાછંટ – લનની ગવતની વ થે લયવ દ ન પ્રલેળતો શોમ તેલી જગ્મ એ ઊડત લયવ દન છ ાંટ , ઘટના – (અશીં) ફન લ, દડદડલંુ – (અશીં) ણી ડલ નો અલ જ, નેલંુ – છ ય ન છેડ ઉયન ાં નવમ ાં જભે ાંથી ણી ફશ ય ડે છે તે,

ગશેકલંુ – આનાંદની ભસ્તીભ ાં આલી ાંખીનુાં જોયથી ફોરલુાં, ટશુકલંુ – વ ભ ક્ષીને વાંદેળો શોંચ ડલ ાંખીનુાં ફોરલુાં

વભાનાથી

Tet 1 & 2 Material



(૧) આક ળ - નબ, ગગન (૨) લ દ - ભેઘ, ઘન (૩) ન - ણગ (૪) વાંદેળો - વભ ચ ય, લ લડ (૫) ડુાં ગય - શ ડ, વગરય

ુનયાલતભન – ૧

વભાનાથી (૧) યવમ ભણાં – વુાંદય, ભનોશય (૨) ખ યીર - દે્વીર (૩) પ્ર મવશ્ચત – શ્ચ ત

(૪) ય ન - જાંગર, લન, અયણ્મ (૫) કેલણી – ત રીભ

ાઠ – ૬

બીખ ુ

ળબ્દવભજૂતી ઠઠાયો – વ ભ ને આાંજલ કે પ્રબ વલત કયલ ભ ટેનો દેખ લ, બકો – (અશીં) બીડ, કભાન – ધનુષ્મ જલે લ ાંકલ ી યચન ,

કંગાર – ગયીફભ ાં ગયીફ, યશભ – દમ , વઢયમાભ – ફધ ભ ટેનુાં જાશેય (અશીં) ભુખ,

વશજ – સ્લ બ વલક,

ળોપય – અાંગત ઉમોગભ ાં આલતો ડર ઈલય, ઉગાયી રેલંુ – ફચ લી રેલુાં, શાંપંુ-પાંપંુ – ગબય મેરુાં, ફેફ કુાં, દમાભણં – દમ ઊજ ેએલુાં, જુરભ – (અશીં) ત્ર વ, જીલનદોયી – આમુષ્મરૂી દોયી, આલયદ , કરદાય – (અશીં) ચ ાંદીનો યણક યલ ો વવક્કો,

યાણીછા – વિટનભ ાં ય ણી વલક્ટોરયમ ની છ લ ો વવક્કો,

બદ્ર – અભદ લ દભ ાં આલેર બરન વકલ્લ નો વલસ્ત ય, ણલરાવ – (અશીં) ભોજભજા, સ્લય – અલ જ,

તૃષ્ણા – ઈચ્છ , અણનભે – ભટકુાં ણ ભ મ ગ વલન , અનામાવે – વશજ યીત, રીન – એકધ્મ ન,

વભાણધ – ઊંડુાં ધ્મ ન,

ઘેરછા – ધૂન,

રઘયલઘય – ચીંથયેશ ર, ફાનુ – વન્ન યી, ભેડભ,

દૃઢ – ભક્કભ,

આતભ સ્લય – દુુઃખબમો અલ જ, ને – (અશીં) વ ાંકડો યસ્તો, સ્તંબ – થ ાંબરો (અશીં) આધ ય, લદન – ચશેયો, ભોઢુાં ,

ળયણભંદું – ઝાંખલ ણાં, બાંડયડાં – ન ન ાં બ ઈ – ફશેન, વાયલંુ – એક જગ્મ એથી ફીજી જગ્મ એ રઈ જલુાં, ઉદ્યોગ – (અશીં) ધાંધો – યોજગ ય, વંબાયલંુ – મ દ કયલુાં,

કાલુ ં– દેખ લુાં

રૂઢઢપ્રમોગો ઉગાયી રેલંુ – ફચ લી રેલુાં લાત કાઈ જલી – વભજઈ જલુાં યાડ પાટી જલી – બમથી ચીવ ડ ઈ જલી લદન કયભાઈ જલંુ – વનય ળ થઈ જલુાં

ાઠ – ૭

જીલનાથેમ

ળબ્દવભજૂતી જીલનાથેમ – જીલનનુાં ઉમોગી બ થુાં, મોગ્મ ભ ગગદળગન,

ળાખ – આફરૂ, એર.વી.ઈ. – ઇજનેયી યીક્ષ વ કયન યને ભતી રડગ્રી,

ભાભરતદાય – ત રુક નુાં લવૂર ત વાંફાંધી ક ભ કયન ય અભરદ ય, ભુનવપ – દીલ ની ડમ મ ધીળ, પ્રોણભવયી નોટ – વયક યને ય જમન ક ભ ભ ટે રોકો વેથી ન ણ ાં રેલ ાં ડે ત્મ યે ન ણ ાંને ફદરે રખી અ તુાં ફ ાંમધયી ત્ર,

શીનતા – અધભત શરક ણાં

રૂઢઢપ્રમોગો ઉભેદ ફય ન આલલી – આળ વપ ન થલી, ઈચ્છ પ્રભ ણે રયણ ભ ન આલલુાં ળાખ જાભલી – પ્રવતષ્ઠ ઊબી થલી એકના ફે ન થલંુ – ોત ની લ ત ય ભક્કભ યશેલુાં વડક થઈ જલંુ – આશ્ચમગભઢૂ થઈ જલુાં નાભ રજલલંુ – અકીવતગ અ લલી

ાઠ – ૮

ભારભ શરેવાં ભાય

ળબ્દવભજૂતી ભારભ – લશ ણ શાંક યન ય, ભેણં – કડલ ાં લેણ,

ફળ્યો અલતાય – નક ભો અલત ય, જાલા – રશાંદ ભશ વ ગયનો એક ફેટ,

દે’ય – રદમય,

ણવંશરિી – શ્રીરાંક ,

દભણી – વુાંદય અને ગુવણમર સ્ત્રી,

ોંખલંુ – લધ લલુાં,

ભણત – ફુવદ્ધ

રૂઢઢપ્રમોગો ભેણં ભાયલંુ – કડલ ળબ્દો કશેલ ફેડરો ાય થલો – (અશીં) ઈચ્છ શેભખેભ ય ડલી ઘોડરાં ખેરલાં – (અશીં) ભોજભજા કયલી

Tet 1 & 2 Material



ાઠ – ૯

ફાનો લાડો

ળબ્દવભજૂતી નજીક ઢંૂકલંુ – વે આલલુાં, જાજયભાન – પ્રબ લળ ી વ્મવક્તત્લ ધય લન ય,

તડકી – છાંમડી – વુખ અને દુુઃખ, તોણતંગ ભોબ – લજનદ ય ભોબ, ઘયનો આધાય તટૂી ડ્યો શતો – ઘયની ભુખ્મ વ્મવક્ત ભૃત્મુ ભી શતી,

અણખરાઈ – વભગ્રત , ણછન્નણબન્ન થઈ જળે – લેયણ-છેયણ થઈ જળ,ે ન ળ ભળે,

હૃદમના બડંઢકમાભાં આંવુની ફધી ખાયાળ અને જખભોને બયી રીધાં – ફધ ાં દુુઃખોને ચ લી ગમ ાં, દુુઃખ દેખ લ ન દીધુાં, કાભઢા – ઉદ્યભી, ભશેનત,ુ અાલા દીધું નઢશ – ઝ ાંખુાં ડલ દીધુાં નરશ, ટક લી ય ખ્મુાં, અણતયેક થતાં – લધી ડત ાં, ણનયંતય – શાંભેળ ાં,

કભભ અન ેધભભ તણેે એક કયી ભૂતમાં છે – એભણે કભગને જ ધભગ અને ધભગને જ કભગ કયી ભૂક્મુાં શતુાં, જીલનસ્ત્રોત – જીલનપ્રલ શ, ઊભજ્ઞી આલે છે – એકવ થે આગ આલે – ધવી આલે છે, (અશીં) મ દ આલે છે, ભોખયે – આગ, પ્રથભ, વુગંધનો દઢયમો – ય વલન ની વુગાંધ,

ઔધીમ છોડ – દલ તયીકે ક ભ ર ગત છોડ,

ઔધારમ – દલ ખ નુાં, ઈતય – ફીજુ ાં,

અતીત અને લતભભાન – બૂતક અને લતગભ નક , છરુાં જીલન

અને આજનુાં જીલન, સ્ભાયક – મ દગીયીનુાં – સ્ભૃવતનુાં સ્થ ન,

ણજહ્વાગે્ર – જીબને ટેયલ,ે

ખેયાત કયે – દ ન કયે, ભપત આે, ઝુયાો – દૂય શોલ ને ક યણે ભનભ ાં વતત યશેતો ભલ નો બ લ, આડેધડ – જભે આલે એભ, આળકા – ગોડ-છોડની આવ વની ભ ટી ખોદલી ગોડ - છોડની આવ વની ભ ટીને ખોદલી, કરેળ – દુુઃખ,

જીલનવૂત્ર – જીલનભાંત્ર, ચાકી – ન ની ગ ગય,

તૃપ્ત થામ – ણીથી તયફતય થ મ,

લયવાદી ગામ – ગોકગ મ

રૂઢઢપ્રમોગો ઢંૂકલા ન દેલંુ – નજીક આલલ ન દેલુાં તડકી-છાંમડી જોલી – વુખ અને દુુઃખ જોલ ાં ઘયનો ભોબ તૂટી ડલો – ઘયની ભુખ્મ વ્મવક્ત ભૃત્મુ ભલી ણછન્નણબન્ન થઈ જલંુ – લેયણ-છેયણ થઈ જલુાં આંખ બીની થઈ જલી – આાંખભ ાં આાંવુ આલલ ાં અલાજ તયડાઈ જલો – ગદગરદત થલુાં લાદ જલંુે ભન કયલંુ – શલ પૂર થઈ જલુાં, પ્રવન્ન ફની જલુાં

કશેલત

ખામા વો ખોમા, ણખરામા વો ામા – ખ ધુાં તે ખ ધુાં, ખલય વ્મુાં તે મમ – પ્ર પ્ત કમુું, જાતે ઉબોગ ન કયત ાં ફીજાને ખલય લીને ય જી થલ ભ ટેનો ફશુ વય પ્રમોગ

ાઠ – ૧૦

લરમની અલકાળી વપય

ળબ્દવભજૂતી કાજઘેયી – ક જ (ભેળ) જલેી ક ી,

સ્ેવ ળટર – અલક ળમ ન, અંડાકાય – ઈંડ જલે આક યનુાં, એ.વી. – એય કવડડળનય (લ ત નુકૂવરત માંત્ર), લાઈબ્રેળન – ધ્રુજાયી, એકસ્ટર ટેયેણસ્ટિઅવ – ૃથ્લી ય ન યશેતુાં – યગ્રશલ વી, ુળફટન – દફ લી ળક મ એલુાં ફટન,

એઢયમર – ધ્લવન લગેયે લશન કયન ય ભોજાાંને કડલ ભ ટે યેરડમો, ટી.લી. લગેયેનો શલ ભ ાં ઊંચે યખ તો ત ય,

કન્ટિ ોર ફોડભ – વાંદેળો ટ ઈ કયલ ભ ટે કી-ફોડગ જલેુાં વ ધન, જાવાણચઠ્ઠી – જાવ નુાં ક યણ દળ ગલતી વચઠ્ઠી, કાંઈક ભ ગણી અાંગે ધભકી બયી વચઠ્ઠી,

અચંફો – નલ ઈ,

દુબાણમો – ફે બ ભ ાં લ ત કયી ળકે એ


ણનકંદન કાઢલંુ – જડભૂભ ાંથી ન ળ કયલુાં.

ુનયાલતભન – ૨ રૂઢઢપ્રમોગનો લાતમપ્રમોગ કયો.

(૧) ઉગ યી રેલુાં – (૨) ય ડ પ ટી જલી – (૩) ગગ થલુાં – (૪) ઉભેદ ફય ન આલલી –

ળબ્દવભૂશ ભાટે એક ળબ્દ આો. (૧) જનેો વત શમ ત છે તેલી સ્ત્રી –

Tet 1 & 2 Material



(૨) તેજસ્લી વલદ્ય થીને અભ્મ વ ભ ટે ભતી આવથગક વશ મ – (૩) લનથી ઊડેર લયવ દન છ ાંટ –

(૪) ચ ાંદીનો યણક યલ ો વવક્કો – (૫) ત રુક નુાં લવૂર ત વાંફાંધી ક ભ કયન ય અભરદ ય –

(૬) પ્રબ લળ ી વ્મવક્તત્લ ધય લન ય –

ધોયણ – ૭ - ઢિતીમ વત્ર


અ.નાં. કૃવત પ્રક ય કવલ/રેખક

૧૦. અખફ યી નોંધ - ડ ગ. ચાંરક ડત ભશેત

૧૧. જનની (ઊવભગગીત) કવલ ફોટ દકય

૧૨. શ ઈસ્કૂરભ ાં (આત્ભકથ -ખાંડ) ગ ાંધીજી

૧૩. બભીએ ગુજય તે : દવક્ષણ બણી (પ્રલ વરેખ) ચાંરલદન ચી. ભશેત

૧૪. આલ, બ ણ આલ ! (શ સ્મકથ ) ળ શફુદ્દીન ય ઠોડ

૧૫. ગ્ર ભ ભ ત (ખાંડક વ્મ) કર ી

ુનય લતગન – ૩

૧૬. વવાંશની દોસ્તી (રોકકથ ) બ ણબ ઈ ગીડ

૧૭. જીલય ભ બટ્ટ (ન ટક) કવલ દરતય ભ

૧૮. વોન જલેી વલ ય (પ્રકૃવતગીત) ચાંરક ડત ળેઠ

૧૯. ાંચ દ ણ (ફોધકથ ) -

૨૦. વુબ વતો - -

ુનય લતગન – ૪

ૂયક લ ચન

૧. ગોવલડદન ગુણ ગ ળુાં (બજન) ભીય ાંફ ઈ

૨. પ ટેરી નોટ (શ સ્મકથ ) ડ ગ. જગદીળ વત્રલેદી

૩. એક જ રક્ષ્મ (રષ્ટ્ ાંતકથ ) ન ન બ ઈ બટ્ટ

૪. ૂજમ ભોટ (જીલનચરયત્ર) કલ્ેળ ટેર

૫. ળોખીન વફર ડી (ફોધકથ ) ુષ્ અાંત ણી

ાઠ – ૧૦

અખફાયી નોંધ

ળબ્દવભજૂતી ઉત્વુક – કળુાંક જાણલ કે કળુાંક ક ભ કયલ ઉત લુાં,

ઉભકો – ગભતી વ્મવક્ત કે ગભત ક ભ ભ ટે ચશેય ય થતો શયખ, લશ ર, શેતનો ઊબયો,

અદા – (અશીં) પયજ ફજાલલી, વંણક્ષપ્ત – ટૂાં કુાં , શ્રદ્ધાંજણર – શ્રદ્ધ ૂલગક આરેી અાંજવર, ળીભક – રખ ણનુાં ભથ ુાં

ળબ્દકોળના ક્રભભાં ગોઠલો. ટ ર, ટેવરવલઝન, ઇ-ભેઈર, ભોફ ઈર, દૂત, અખફ ય, કફૂતય

(૧) ______________

(૨) ______________

(૩) ______________

(૪) ______________

Tet 1 & 2 Material



(૫) ______________

(૬) ______________

(૭) ______________

ણલરુદ્ધાથી ળબ્દો (૧) વાંતો અવાંતો (૨) આનાંદ ળોક (૩) ધ વભગક અધ વભગક (૪) ળૈક્ષવણક વફનળૈક્ષવણક (૫) વ ભ વજક અવ ભ વજક (૬) ભૃત્મુ જીલન (૭) વડભ ન અભ ન

(૮) આલક જાલક

ાઠ – ૧૧

જનની

ળબ્દવભજૂતી જનની – જડભ આન ય ભ , ભ ત ,

ભધુ – ભધ,

જુદેયી – વબન્ન, અનોખી, ર ડલ ચક પ્રમોગ – વ ભ ડમ યીતે કવલત ભ ાં પ્રમોજામ, અભીની - અભૃતની,

દોહ્યરાં – દુરગબ, વશેજ ેન ભે તે, ળળી – ચાંર,

વોડ્ય – ડખુાં,

કોડ – શોંળ,

લ્શાણ – ખુળ રીન પ્રવાંગે અ તી

બેટ,

અચા – ચે નરશ તેલી, અચર , વસ્થય, પેયપ ય ન થ મ તેલી, ચતી – લધતી-ઓછી થતી, ઉજાવ – પ્રક ળ, તેજ

ાઠ – ૧૨

શાઈસ્કૂરભા ં

ળબ્દવભજૂતી જ્મેષ્ઠ – ભોટ ,

લૃણિ – (અશીં) વળષ્મલૃવત્ત,

વોયઠ – વૌય ષ્ટ્રનો એક પ્રદેળ, બ દય નદીની દવક્ષણનો વભરુ વુધીનો જૂન ગઢ વજલ્લ નો પ્રદેળ, ભાનણવક – (અશીં) બ , ગવણત, વલજ્ઞ ન લગેયે વલમો, ગાપેર – ોત ન રશત કે રોબની વચાંત કે વલચ ય કયન ય,

ગપરત – બૂર, નઠારંુ – ખય ફ, અલગણના – ઉેક્ષ , ધ્મ નભ ાં ન રેલુાં તે, ફીજુ ંધોયણ – અગ ઉનુાં સ્ટ ડડડગ વેકડડ, શ રનુાં છઠુ્ઠાં ધોયણ, મુણતરડ – ઈ.વ. ૂલે ૩૦૦ભ ાં ઈવજપ્તન એરેકઝ વડડરમ ભ ાં થઈ ગમેર મુવક્રડ ન ભન અભ્મ વી; જણેે બૂવભવતન કેટર ક વવદ્ધ ાંત સ્થ પ્મ ,

પ્રભેમ – બૂવભવતન કોઈ વવદ્ધ ાંતને વ વફત કયલ ભ ટેની ત વકગક દ્ધવત, ઢશબ્ર ૂ– મશૂદી પ્રજાની પ્ર ચીન ભૂ બ

રૂઢઢપ્રમોગો ાકા ઘડે કાંઠા ન ચડે – મોગ્મ વભમે જ ેકયલ નુાં શોમ એ ન કયીએ તો છી પ્રમત્ન વ્મથગ નીલડે. રાજ જલી – આફરૂ જલી ગેડ ફવેલી – ભનભ ાં ગોઠલ લુાં ભનભાં વભવભી યશેલંુ – ધૂાંધલ ઈ ઊઠલુાં

ળબ્દકોળના ક્રભભાં ગોઠલો. ભ રશતી, વાંસ્કૃત, વવભવત, પયવી, જ્ઞ ન, ખેડૂત, ઈસ્ર ભ, ભજફૂત, અયફી, ઋવ

(૧) ______________

(૨) ______________

(૩) ______________

(૪) ______________

(૫) ______________

(૬) ______________

(૭) ______________

(૮) ______________

(૯) ______________

ણલરુદ્ધાથી ળબ્દો (૧) ક ભનુાં નક ભુાં (૨) ઈષ્ટ્ કવનષ્ટ્

(૩) ગણન અલગણન (૪) સ્ભયણ વલસ્ભયણ (૫) ગભો અણગભો (૬) વલઘ્ન વનવલગધ્ન

વભાનાથી ળબ્દો (૧) ચીલટ - ચોકવ ઈ (૨) કેલણી – અભ્મ વ, ત રીભ, ઘડતય (૩) વલઘ્ન – અડચણ, અલયોધ (૪) ભુવક્ત – આઝ દી, સ્લતાંત્રત (૫) વનકટ – વે, નજીક

કશેલતનો અથભ વભજાલો ાકે ઘડે કાંઠા ન ચડે - કેલણી ભ ટેની ઉંભય લીત્મ ફ દ કેલણી આી ળક તી નથી

ાઠ – ૧૩

બભીએ ગુજયાતે : દણક્ષણ બણી


ઘેઢયમા – ઘેયૈમ , શોી ખેરલ નીકેરો ઘેયભ ાંનો ભ ણવ, ગેણણમો – ઠીંગણો ણ લેગથી ચ રતો એક જાતનો ફદ, રોરણલરોર – વૌદમોં, ત્રણ પ્રખ્માત નન્ના – કવલ નભગદ, વલલેચક નલરય ભ અને નલરકથ ક ય નાંદળાંકય ભશેત , આગ-યેરભાં બાંગરેું – વને ૧૮૩૭ ન એવપ્રરભ ાં ભોટી આગથી અને વને ૧૮૩૮ ભ ાં ભોટી યેરથી ખુલ ય થમેરુાં,

Tet 1 & 2 Material



રૂંટે રૂંટામેરું – વને ૧૬૬૪ભ ાં વળલ જી દ્વ ય રૂાંટ મેરુાં,

થભોોરી – ગ્રીકલ વીઓ ય ઈય નીઓએ આિભણ કયેરુાં, ત્મ યે રોકળ શીન યક્ષણ ભ ટે ગ્રીકો લતી વરમોવનડ વે ગયભ ણીન ઝય લ આ વ ાંકડ ભળશૂય ભેદ નભ ાં ઉગ્ર રડત આી શતી, પયાંણવમા – ફ્ર ડવન લતની, ફ્રેડચ લરંદા - શોરેડડન લતની, ડચ, ખૂંટો ફેવાડ્યો – મો ન ખ્મો, થ ણાં ન ખ્મુાં, કોઠી ન ખી, લેડ, ડબોરી અને વીંગણોય – એ ન ભન ાં ત્રણ ગ ભો, ઢેપાા – ઢેખ અને ઢેપ ફેન વભશ્રણથી ફનેરો ળબ્દ, શેઢયમંુ – ફ ક ભ ાંથી વછરભ ાંથી ડતુાં વૂમગનુાં વકયણ,

તૈરધાયાલત્ – તેરની ધ ય ણી ય ડે તોમ તે અરગ યશે છે તેભ

રૂઢઢપ્રમોગો ખૂંટો ફેવાડલો – મો ન ખલો

ાઠ – ૧૪

આલ, બાણા આલ

ળબ્દવભજૂતી ળૈળલ – ફ ણ,

માતના – જભે ાં રયફ લ નુાં થ મ તેલુાં

દુુઃખ, ીડ , કષ્ટ્, ભાવટ – ભનનો ડદો, વચત્ત ઉય જરટર જરદી ન ઉકેરી ળક મ તેલી, ભુશ્કેર, વભસ્મા – કોમડો, પ્રશ્ન, અણસ્તત્લ – શમ તી, શસ્તી, ભશારલાની – ભોજ કયલ ની, તીવ્ર – ખૂફ જ, અવતળમ, નેોણરમન – વલશ્વવલજતે ફનલ ની ભશત્લ ક ાંક્ષ ધય લતો ફ્ર ડવનો એક ળ વક,

વગથી – ફૂટની અાંદય ન ખલ ભ ાં આલતુાં નયભ-છુટુાં ડ, વખુતી, વખતડી,

યભાણં – ભ (અશીં) ફૂટનુાં ભ ,

પ્રોજતેટ – મોજન (અશીં) ફૂટ ખયીદલ ની મોજન ,

અવહ્ય – વશન ન થ મ તેલુાં, ઉત્કંઠા – આતુયત , આલતાં’માાં – આલત ાં યહ્ ાં, બગ્નહૃદમે – બ ાંગેર શૈમે, વનય ળ ભનથી, લેણ – લચન,

આક્રોળ – ગુસ્વો, ધૂંઆૂંઆ – આલેળ કે ગુસ્વ થી ફ લરુાં ફનેરુાં, ધૂાંલ ૂાંલ ાં, ઓઠંુ – ફૂટ તૈમ ય કયલ નુાં તેન ભ નુાં અને તેન આક યનુાં ર કડ નુાં વ ધન, ફીફુાં (અશીં) ફૂટનુાં ફીફુાં, અલાચક - ભૂાંગ થઈ જલુાં તે, ચૂ થઈ જલુાં ત,ે

અણલયત – વતત, વલય ભ રીધ વલન , તશ્ચમાભ – તસ્મ , ત, અનશદ – શદ લગયનુાં, ય વલન નુાં, ખૂફ,

ણલાદ – ખેદ, વનય ળ , ળોક, લામદા – ભુદત (અશીં) ક ભ ૂરુાં કયલ અાંગે ભુદત આપ્મ કયલી તે, લાધયી – ચ ભડ ની વ ાંકડી ટ્ટી કે દોયી,

ક્ષુલ્લક – થોડુાં , અલ્, તુચ્છ


ાકે ામે કયી – નક્કી કયી, કુાં કયી.

ાઠ – ૧૫

ગ્રાભભાતા

ળબ્દવભજૂતી ગ્રાભભાતા – ગ ભડ ની સ્ત્રી,

વુયખી – આછી ર ર ળ, ભૃદુ – કોભ,

શેભંત – એક ઋતુનુાં ન ભ; વળવળય, લવાંત, ગ્રીષ્ભ, લ ગ, ળયદ, શેભાંત – એ છ ઋતુઓભ ાંની એક ઋતુ; ભ ગળય અને ો ભરશન ની ઋતુ, અણનર – લન, ળો – કેલો,

ઉત્વાશ – શોંળ, આનંદ ઉભગં પ્રેયતો – ઉભાંગ – ઉત્વ શ જગ લતો, કૃીલરોનાં – ખેડૂતોન ાં, કભરલત્ – કભ જલે ,

ણનજ – ોત ન , કય – શ થ (અશીં) વકયણ, કતાભએ – કયન યે (અશીં) બગલ ને, જગત યચન યે,

ણલકાવી – શો ાં કયીને, કુતૂશરે – આશ્ચમગથી, કૌતુકથી, ણળણથર – ઢીર (અશીં) લૃદ્ધ લસ્થ ને ક યણે અળક્ત, કૃણક – ખેડૂત,

તૃા – તયવ,

ાત્ર - લ વણ, પ્મ રો, ણફન્દુ – ટીુાં, શાલાં – શલે,

યવશીન – યવ લગયની,

દમાશીન – દમ લગયનો, નૃ – ય જા, ઈળ – ઈશ્વય,

ણભિ – ભીઠો,

દ્રવ્મલાન – શ્રીભાંત, ધનલ ન, ધયા – ધયતી, જભીન, કાતી – ળેયડીન વ ાંઠ નો ન નો ટુકડો

ુનયાલતભન – ૩

ણલરુદ્ધાથી ળબ્દો (૧) વનય ળ આળ

(૨) આથભણાં ઉગભણાં

Tet 1 & 2 Material



(૩) અાંધક ય પ્રક ળ

(૪) આનાંદ ળોક

(૫) યકુાં ોત નુાં (૬) ધય ગગન

(૭) કોભર કઠોય

વભાનાથી ળબ્દો (૧) જનની – જનેત (૨) અખફ ય – લતગભ નત્ર

(૩) આાંખ - નમન (૪) વૂમગ – યવલ

ાઠ – ૧૬

ણવંશની દોસ્તી

ળબ્દવભજૂતી ઘૂનો – ઊંડ ણીલ ી જગ્મ , લાંવજા ાણી – લ ાંવ જટેર ઊંડ ાં ણી, ળેરાયો – ણીભ ાં આગ ધલ ળયીયનો શેર યો ભ યલો તે, ફેરાડ – જોડુાં , લેકૂય – યેતી,

વંચ – વાંચ ય, અલ જ


રૂંલાડાં ફઠેાં થલાં – ફીક, શયખ કે આશ્ચમગન ક યણે ળયીય યન લ ઊબ થલ ાં ખાતય ડલંુ – ચોયી થલી વંચ થલો – અલ જ થલો કાયી ન પાલલી – મુવક્ત વપ ન થલી જીલવટોવટનો જગં ખેરલો – જીલનભયણની રડ ઈ કયલી જાનની ફાજી રગાલલી – જાન જોખભભ ાં ભૂકીને ક ભ કયલુાં

ાઠ – ૧૭

જીલયાભ બટ્ટ

ળબ્દવભજૂતી ભોતી લીંધે છે – ભોતી લીંધી ળકે એલી તેજસ્લી આાંખો છે,

ગયજ – ખ, જરૂય, સ્લ થગ, વૂયદાવજી – (અશીં) અાંધ, કફૂર – ભાંજૂય, ભ ડમ, તફદીય – મુવક્ત, ઉ મ, ણળયસ્તો – પ્રથ , રયલ જ

ાઠ – ૧૮

વોના જલેી વલાય

ળબ્દવભજૂતી ટળયે – કુભ નની ઝીણી ર ર યેખ ભ ાં, ર ર યેખ લ કુભ નભ ાં, ટભકલુ ં– ધીભ -આછ પ્રક યથી ચભકલુાં, યણકી – યણક ય કમ ગ,

નઘટ – જમ ાં સ્ત્રીઓ ણી બયતી શોમ તે કૂલો, જ ળમ કે ત લનો બ ગ, કૂલો લગેયે ઝફકી – ચભકી, છરકી – છરક ઈ,ઊબય ઈ, રતી – ઉભાંગથી ઝૂકતી આલી, ઢતી – નભી ડતી (અશીં) લ દને યાંગોથી યાંગતી,

ગશેકી – ભશેકી ઊઠી, શયખ ઈ ઊઠી,

ભશેકી – વુગાંધ પેર લી,

તાજથી – ત જગીથી,

ૂગી – શોંચી

ાઠ – ૧૯

ાંચ દાણા

ળબ્દવભજૂતી દેળાલય – યદેળ, ગણતયીલાા – ઝીણી ફ ફતોની દયક ય કયન ય, ઘયની યાણી – ગૃરશણી,

અઢક – ુષ્ક,

ઘયયખુ – ઘય-ઘયવ્મલશ ય – વ ચલન યી, ાયખું – યીક્ષ ,

ડાગંય – એક ધ ડમ, જભે ાંથી ચોખ નીકે છે,

જતન – જનેે વ ચલલ નુાં છે, તેને કળુાં થ મ નરશ તેની વતત જાગૃવત, ઉછાછંી – ઉદ્ધત, ળયભ વલન ની, છીછયી ફણુદ્ધની – ક ચી-અરયક્લ ફુવદ્ધની, ભભભ – યશસ્મ, ત ત્મગ, રશેયી – તયાંગી, ઉડ ઉ,

ભાભૂરી – તુચ્છ, વ ભ ડમ, વ ધ યણ,

ચતુય – વભમ-વાંજોગો વભજીને એ પ્રભ ણે ગણતયીથી ફુવદ્ધલૂગક લતગન ય

રૂઢઢપ્રમોગો રક્ષ્ભીની છોો ઊછલી – ુષ્ક પ્રભ ણભ ાં ધન શોલુાં ઝીણા જીલના શોલંુ – કયકવરયમ શોલુાં લાતભાં ભભભ શોલો – લ તભ ાં યશસ્મ શોલુાં કણભાંથી ભણ થલંુ – થોડ ભ ાંથી લધ યે થલુાં લાત ભાડંીને કશેલી – લ ત વલગતલ ય કશેલી જીલ યોલી દેલો – એક વચત્ત થઈ જલુાં

ાઠ – ૨૦

વુબાણતો

ળે (કણલ યાભનાયામણ ણલશ્વનાથ ાઠક) જન્ભ – ૧૮૮૭ અલવાન – ૧૯૫૫ તેભનો જડભ અભદ લ દ વજલ્લ ન ગ ણોર ગ ભભ ાં થમો શતો.

Tet 1 & 2 Material



એકર દેત દ ન જ,ે એકર ઝૂઝત જાંગ,

એકર જગવનાંદ વશે, એ લીયોને વાંગ

જરન ભાતયી (જરારુદ્દીન અલ્લી) તેભનો જડભ ખેડ વજલ્લ ભ ાં આલેર ભ તય ગ ભભ ાં થમો શતો.

ભાંવજર શો જનુેાં ધ્મેમ એ યસ્ત નરશ જુએ,

ઉદ્યભી શો, શસ્તની યેખ નરશ જુએ ; દ નેશ્વયીનુાં ક ભ છે ખેય ત લશેંચલી,

મ ચકની જાતને કદી દ ત નરશ જુએ.

રોકવાઢશત્મ

રોકોથી અને રોકો ભ ટે જ ેવ રશત્મની યચન થતી યશે છે, તેને રોકવ રશત્મ કશે છે. – રોકોભ ાં પ્રચવરત ફડમુાં શોમ તેલુાં વ રશત્મ ણ રોકવ રશત્મ છે, જનેો યચવમત રોકવભુદ મ છે. રોકવ રશત્મન આ દુશ ભ ાં ોત ની જાતને ઘવી ન ખી અડમન ેવુખી-વદગુણી ફન લલ ભથત ાં વાંત અને અગયફત્તીનો ભરશભ ગ મો છે.

આ ફે એકર ખણૂે, ધૂ ફધે પ્રવયાંત ;

જગભ ાં એલ જનવભમ ાં અગયફવત્ત ને વાંત.

કુતુફ આઝાદ

જન્ભ – ૧૯૨૨ અલવાન – ૨૦૦૬ તેભનો જડભ અભયેરી વજલ્લ ન ફગવય ગ ભભ ાં થમો શતો.

પો આલે છે, ત્મ યે ડ ીઓ નીચી નભી જઈને;

ખયેખય નમ્રત ળુાં છે, જભ ન ને ફત લે છે.

લેણીબાઈ ુયોઢશત

જન્ભ – ૧૯૧૬ અલવાન – ૧૯૮૦ તેભનો જડભ જાભનગય વજલ્લ ન જાભખાંબ વમ ગ ભભ ાં થમો શતો.

ચેશ ઠયે દુુઃખડ ાં ઠયે, ઠયી જામ ખટય ગ;

ણ ઈયખ ની આગ, ઠ યે ત્મભ ફભણી ફે.

ળબ્દવભજૂતી એકર – એકર ાં, ઝૂઝત – જોયથી રડલુાં, જગં – ભોટી રડ ઈ, મુદ્ધ, ખેયાત – દ ન,

માચક – ભ ગણ,

પ્રવયંત – (અશીં) પ્રવયલુાં, પેર લુાં તે, ચેશ – ભડદ ની વચત્ત , ખટયાગ – (અશીં) કવજમો, અણફન લ,

ઈયખા – ઈ ગ

ુનયાલતભન – ૪


ાઠ – ૧ ગોણલન્દના ગુણ ગાળુ ં

ળબ્દવભજૂતી ગોણલન્દ – શ્રીકૃષ્ણ બગલ ન, ચયણાભતૃ – દેલ કે વાંતન ગ ધોલ ભ ાં લય મેરુાં ણી એ જ અભૃત,

રૂઠળે – કોળે, વખજાળે, ણલખના – વલન , ઝેયન , ણગઢયધય – શ્રીકૃષ્ણ; વગરય (ગોલધગન લગત) ધ યણ કયન ય,

ચયણકભ – ચયણ (ગ) રૂી કભ; કભ જલે ાં ચયણ – ગ

ાઠ – ૨ પાટેરી નોટ

ળબ્દવભજૂતી ચેઢકંગ – ત વલુાં,

ઘાઘંો – ઉત લો,

આયણક્ષત – અન ભત, ભાથાબાયે – વભજાજી, તુભ ખીલ ુાં, ગભ ખાલો – ખ ભોળી ય ખલી, ઓણળમાા ભોઢે – ળયવભાંદ ભોઢે, વોગઠી ભાયલી – (અશીં) ક ભ વ ધી રેલુાં


આઘાત છલાઈ જલો – દુુઃખની તીવ્ર ર ગણી થલી લેતયણભાં ડલંુ – જોઈતી ગોઠલણ કયલી દુકાભાં અણધકભાવ – ખય ફ લખતભ ાં લી લધ યો થલો

ાઠ – ૩ એક જ રક્ષ્મ

ળબ્દવભજૂતી શણલ – મજ્ઞભ ાં શોભલ નુાં રવ્મ, વણભધ – મજ્ઞન ાં ર કડ ાં, રોટાલંુ – ક ભક જભ ાં જોડ ઈ લયધ થલુાં, અસ્ત્રળાા – શવથમ યો ય ખલ નુાં સ્થ ન,

બાવક્ષી – ક્ષીનો આબ વ થ મ તેલુાં ફન લટી ક્ષી

ાઠ – ૪ ૂજ્મ ભોટા

ળબ્દવભજૂતી યંગાટીકાભ – યાંગને રગતુાં ક ભ, ગુજયાન – બયણ-ોણ,

Tet 1 & 2 Material



ંથક – ઇર કો, પ્રદેળ, ઘારભેર – ખટટ, પ્રાંચ, ખેલના – ઈચ્છ , ઉત્કભ – વલક વ, પ્રગવત, સ્ભાયક – કોઈની સ્ભૃવતભ ાં યચલ ભ ાં આલતુાં ભક ન કે કોઈ સ્થ ન, ઔદામભ – ઉદ યત , ધભભવાધન – ધભગભમ જીલન જીલલ ભ ટેનુાં વ ધન, મથાળણતત – ળવક્ત ભુજફ

રૂઢઢપ્રમોગ/કશેલતો જનવેલાભાં જ પ્રબુવેલા – ભ નલની વેલ એ જ વ ચી પ્રબુબવક્ત

ઝાઝા શાથ યણમાભણા – વાં અને વશક યથી થત ક ભભ ાં ધ યી વપત ભે છે. નવીફ આડેનું ાંદડંુ પયલંુ – ભ ઠ રદલવો દૂય થલ , વ યો વભમ ળરૂ થલો દૂધભાં વાકયની જભે બી જલંુ – વ યી ેઠે શી-ભી જલુાં જીલ યેડી દેલો – ભન યોલીને ક ભ કયલુાં યાજીના યેડ થઈ જલંુ – ખૂફ જ પ્રવન્ન થઈ જલુાં

ાઠ – ૫ ળોખીન ણફરાડી

ળબ્દવભજૂતી આશ્ચમભ – નલ ઈ,

ઝફકાય થમો – ખ્મ ર આવ્મો, યપુચક્કય થલંુ – બ ગી જલુાં, દફડાલલંુ – ધભક લલુાં,

ઉદ્ધતાઈ – અવલનમ


શલાપૂર થઈ જલંુ – શલ ળ અનુબલલી ગગા થઈ જલંુ – ર ગણીથી શૈમુાં બય ઈ જલુાં



૧. ફજાયભ ાં વચત્ર ઠ -

૨. એક જ દે વચનગ યી દ્ય (પ્ર થગન ગીત) શરયશય પ્ર ણળાંકય બટ્ટ

૩. જુભો વબસ્તી ગદ્ય (ફોધકથ ) ધૂભકેતુ

૪. તને ઓખુાં છુાં, ભ દ્ય (ઊવભગગીત) ભનોશય વત્રલેદી

૫. એક ભુર ક ત ગદ્ય (અશેલ ર) -

ુનય લતગન – ૧

૬. ધૂવમે ભ યગ દ્ય (ઊવભગગીત) ભકયડદ દલ ે

૭. દેળબક્ત જગડુળ ગદ્ય (ન ટક) યભણર ર વોની

૮. આજ આનાંદ દ્ય (રોકગીત) -

૯. દીકય નો ભ યન ય ગદ્ય (રોકકથ ) ઝલેયચાંદ ભેઘ ણી

૧૦. અઢી આન ગદ્ય (જીલનપ્રવાંગ) સ્લ ભી વવચ્ચદ નાંદ

ુનય લતગન – ૨

ાઠ – ૧

ફજાયભાં

ાઠ – ૨

એક જ દે ણચનગાયી

ળબ્દવભજૂતી ણચનગાયી – (અશીં) જ્ઞ ન અથલ વભજનો તણખો,

ભશાનર – (અશીં) અવગ્ન-સ્લરૂ યભ ત્ભ , અવગ્ન તે ચૈતડમનો, પ્ર ણનો અવગ્ન,

ઠંડીભાં – (અશીં) જડત ની, વનવષ્િમત ની ભૃત્મુ જલેી ઠાં ડીભ ાં

વભાનાથી ળબ્દો (૧) અનર –

(૨) વલત - (૩) ચ ાંદો - (૪) વૂયજ –

(૫) ક મ – (૬) રોઢુાં -

ાઠ – ૩

જુભો ણબસ્તી

Tet 1 & 2 Material



ળબ્દવભજૂતી રક્ષ – ધ્મ ન,

ખખડધજ – ખખડેરુાં, લદૃ્ધ છત ાં ભજફૂત ફ ાંધ નુાં,

શાંડરી – ન ની ભ ટરી, ભ ટીનુાં ત્ર,

તડકા – છાંમા – વુખ-દુુઃખ, ખાતય – (અશીં) ભ ટે,

છો – યેરભછેર, રક્ષાણધણત – રખવત, શ્રીભાંત, ભળક – ણી બયલ નુાં ચ ભડ નુાં વ ધન, ગદફ – ઢોયને ખલડ લલ ભ ાં આલતી એક લનસ્વત, યજકો, યલયઢદગાય – ઈશ્વય

રૂઢઢપ્રમોગો તડકા-છાંમડા જોલા – વુખ-દુુઃખભ ાંથી વ ય થલુાં ૈવાની છો યેરાલી – ખૂફ ૈવ શોલ

વભાનાથી ળબ્દો (૧) શ્રીભાંત – ધનલ ન (૨) દુગુંધ – ખય ફ લ વ (૩) કકગળ – ફેવૂરુ (૪) આનાંદ – ઉલ્લ વ, શગ (૫) ગદફ – એક લનસ્વત (૬) શ ાંડરી – શ ાંલ્લી

ાઠ – ૪

તને ઓખું છંુ, ભા

ળબ્દવભજૂતી વયે – નીકે, વયી ડે,

ખમ્ભા – ‘ક્ષેભકુળ યશો’ – ‘દુુઃખ ન થ ઓ’ એલો ઉદગ ય, યકમ્ભા – વલત્ર જગ્મ કે વ્મવક્તની ચ યેફ જુ ગોગો પયલુાં તે,

ટેયલંુ – આાંગીન છેડ નો બ ગ

વભાનાથી ળબ્દો ળબ્દકોળભાંથી ળોધીને રખો : (૧) ભ યગ – થ, યસ્તો (૨) અબ ગી – કભનવીફ (૩) વદ – શાંભેળ ાં (૪) સ્ભયણ – સ્ભૃવત, મ દગીયી

ાઠ – ૫

એક ભુરાકાત

ળબ્દવભજૂતી સ્ભૃણત – બૂતક ન પ્રવાંગો, અનુબલો, વલચ યો લગેયે વચત્તભ ાં વાંઘયલ ની ળવક્ત, પ્રતીણત – વભજ, બયોવો, વલશ્વ વ, ખ તયી,

ગેટાવ – દયલ જાભ ાં પ્રલેળલ ભ ટેનુાં ઓખત્ર,

એસ્કેરટેય – વરફ્ટની જભે વ્મવક્તઓને ભ ઉય – નીચે રઈ જતી વયકતી વીડી,

ભેટર ઢડટેકટય – આણી વે કોઈ એલી જીલરેણ લસ્તુ છે કે નરશ તેની ત વ કયલ ભ ટેનુાં વ ધન, વુયક્ષાકભી – ચોકીદ ય, ગેરેયી – (અશીં) નીચેન ભોટ ઓયડ ભ ાં ળુાં ચ રી યહ્ુાં છે તેલી એ ઓયડ ની ચ યેફ જુ ફ ાંધેરી એક દ ભ ઊંચુાં થ ાંબર ય કે ભોબ ય ટેકલેરી જગ્મ . (પે્રક્ષકદીઘ ગ) અથલ શ યફાંધ ઓયડ ઓભ ાં જલ -આલલ ભ ટેની ભક નભ ાં છત વ થે જોડ મેરી ખુલ્લી જગ્મ , અલ્ાશાય – ન સ્તો,

કેણન્ટન – ન સ્તો ભે તે સ્થ


વૂય ૂયલો – શ ભ ાં શ કશેલી


(૧) ય જમન ક મદ ઘડન યી વબ - ધાયાવબા

(૨) ય જમનુાં લડુાં ભથક - ાટનગય

ળબ્દકોળના ક્રભભાં ગોઠલો : અવસ્તત્લ, સ્લચ્છ, પ્રલૃવત્ત, પ્રકૃવત, વ્મલસ્થ , પ્રલેળ

(૧) ____________ (૨) ____________

(૩) ____________ (૪) ____________ (૫) ____________ (૬) ____________

ુનયાલતભન – ૧

વાચી જોડણી રખો : (૧) ચીનગ રય – ણચનગાયી (૨) ક ભીની - કાણભની (૩) લીળલ નર – ણલશ્વાનર

(૪) વીવોરટ - ણવવોટી (૫) વ રશત્મયવીક – વાઢશત્મયણવક

ાઠ – ૬

ધૂણમે ભાયગ

ળબ્દવભજૂતી આણા જુદા આંક – વજાંદગી અાંગેની આણી જુદી વભજ, ઉયલાંુ – યભેશ્વયની વત્ત લ ુાં, ફાથભાં બીડી ફાથ – પે્રભબમ ગ આવરાંગન વ થે, દોઢઢમું – દોઢ ૈવ નો વવક્કો, પ્રેત – અલગવતમો જીલ (અશીં) ૈવ છ યઘલ મ થમેરો રોકો, અભથું – કળ સ્લ થગ લગયનુાં, પોયલંુ – ભશે’કલુાં,

ભાનલી બાી અભથું અભથું પોયે વ્શાર – ભ ણવને ભત ાં જ કોઈ સ્લ થગ લગય શૈમુાં સ્નેશથી ઊબય લ ર ગે છે.

વભાનાથી (૧) ભાયગ – યસ્તો, થ

Tet 1 & 2 Material



(૨) શેત – સ્નેશ (૩) વોનું - વલુણગ (૪) વાથ – વશક ય (૫) યાકં – ગયીફ, વ રવ

ાઠ – ૭

દેળબતત જગડુળા

ળબ્દવભજૂતી ટીણં – ાંચ ાંગ,

લેઢો – આાંગી ઉયની વ ાંધ આગની યેખ , રાજ – આફરૂ, કાલાણી – બમાંકય આપતબયી બવલષ્મલ ણી, પ્રજાલત્વર – પ્રજા ય પે્રભ ય ખન ય, યાંકડી – ગયીફડી,

કોઠાય – અન જ બયલ નો ઓયડો, યૈમત – પ્રજા,

ઊણં – ઓછુાં બય મેરુાં,

ળાશ વોદાગય – ભોટો રૂઆફદ ય લે યી, ઓણ – આ વ ર,

કાયભુ ં– બમાંકય, તીડ – કનો ન ળ કયન યો એક જાતનો ાંખ ો જીલ, ઠેઠ – છેક છેડ વુધી,

ણનલાયણ – દૂય કયલુાં તે,

બીંતત્ર – વભ ચ ય વલગેયેની જાશેય ત ભ ટે,

વુકા – વ યો વભમ,

લખાય – વયવ ભ ન ખ વ તો અન જ ય ખલ ની જગ

રૂઢઢપ્રમોગો જીબ કાઈ જલી – ફોરત ફાંધ થઈ જલુાં વાત ખોટનો દીકયો શોલો – ખૂફ ર ડકો, એકનો એક દીકયો શોલો ભોં ભાગ્મા દાભ આલા – ૂયેૂયી

વકાંભત ચૂકલલી સ્તબ્ધ થઈ જલંુ – અલ ક્ થઈ જલુાં ક લલી – વનય ાંત થલી આંકડા ભાડંલા – ગણતયી કયલી વૌ વાયા ંલાનાં થલાં – ફધી યીતે ળુબ થલુાં

ાઠ – ૮

આજ આનન્દ

ળબ્દવભજૂતી ઓતય-દખણથી – ઉત્તય અને દવક્ષણ રદળ ભ ાંથી,

ભોણમાં – કવફી પેંટ , ધોયીડા – ફદ,

કોટે – ડોકે,

ઘૂઘયભા – ઘૂઘય ની ભ , લાલણણમે – ફીજ લ લલ ન વ ધને, ઓયવલમે,

વેરંુ – ભ -શ ય,

રરાટ – ક , જારંુ – જુલ ય,

વઢયતાની વેરંુ – નદીનો પ્રલ શ, ગલયી – ગ મ

ાઠ – ૯

દીકયાનો ભાયનાય

ળબ્દવભજૂતી કોયેભોયે – આજુફ જુ, પયતે, શેડીશેડીના – વયખે વયખ , યફ – લગ, તશેલ ય, ગુરતાન – ભળગુર,

યોલંુ – યગદોલુાં (અશીં) યાંગ છ ાંટીને ખૂફ યાંગલુાં,

ગોઠ્ય – ગોઠ, બેટ (ખ વ કયીને શોીન રદલવોભ ાં ગુર ર, યાં ગ, લગેયે છ ાંટન યને અ મ છે તે), ફાસ્તા જલંુે – ખૂફ ધોુાં અને સ્લચ્છ (‘ફ સ્તો’ એટરે એક જાતનુાં વુતય ઉ ક ડ),

ાવાફંધી – કવલ ુાં (અાંગયખુાં, ફાંડી લગેયે બીડલ ની દોયી – ફટનને ફદરે – કવ તયીકે ઓખ મ છે.), ડોયણં – ફોરયમુાં, ફટન, ફગવયા – અભયેરી વજલ્લ નુાં એક ગ ભ,

છેડી – ઓઢલ ની જાડી ચ દય, લશરંુ – કદરૂુાં,

વોતું – વરશતનુાં, વ થેનુાં, ઝાલાં – ભથ ભણ, જોખભાલંુ – (અશીં) જખભ લુાં, ઘ મર થલુાં,

શડી – દોટ,

કંુબાથ – કુાંબસ્થ, શ થીન ભ થ ય ફે ફ જુ ઊવી આલેરો બ ગ,

ડાફો – ઘોડ નો ડ બરો – ન , યાંગભાં રેલી – વલ ય થલુાં, તાભાં ને તાભાં – ઉશ્કેય ટભ ાં, રોંઠકો – ળવક્તલ ો, ભભભભાં કશેલંુ – કટ ક્ષભ ાં કશેલુાં, ચાનક – ઉત્વ શ,

ચડે બયાલંુ – જીદ ઉય આલલુાં, કેય – જુરભ,

ત્રાગાંુ લયણ – ોત ની ભ ગણી ભ ટે, ટેક ભ ટે કે ભશુ્કેરીન વભમે ોત નો જીલ ક ઢી આન ય જાવત (અશીં) ચ યણ, પા ખાલી – ડય ર ગલો, જાતી કયલી – ભ પ કયલુાં

રૂઢઢપ્રમોગો ભાઝા છાડંલી – ભમ ગદ ઓાંગી જલી નાડ યજા રે તેલું થલું – ભયણ ભલ ની તૈમ યી શોલી લાટકીનું ળીયાભણ શોલંુ – ઓછી આલકલ ુાં ેટ ભોટંુ શોલંુ – ઉદ ય રદરન શોલુાં ’ઢદ પયલો – કુફુવદ્ધ વૂઝલી

Tet 1 & 2 Material



શાભ ન શોલી – રશાંભત ન શોલી ચીંથયાં પાડલાં – નક ભી કે આડી લ ત કયલી

વભાનાથી ળબ્દો (૧) પ્રબ ત – વલ ય (૨) જુલ ન – મુલ ન (૩) ભશેભ ન – અવતવથ (૪) નવીફદ ય – બ ગ્મળ ી (૫) વુલ વ – વુગાંધ, વ યી લ વ

ાઠ – ૧૦

અઢી આના

ળબ્દવભજૂતી અઢી આના – શ રન રગબગ ાંદય ૈવ ,

ણનિઃસ્ૃશ – જનેે કળુાં ભેલલ ની ઈચ્છ ન શોમ એલો, બાલણલબોય - ર ગણીલળ, અધ્મમન – અભ્મ વ,

સ્ળભ નઢશ કયલાનો ણનમભ – વાંડમ વીઓ બૌવતક વાંવત્તને અવનષ્ટ્નુાં ભૂ જાણે છે એટરે ન ણ ાંને સ્ળગ કયત નથી એ શકીકતનો અશીં વનદેળ છે., માચનાલૃણિ – ભ ગલ ની ઈચ્છ , આગંતુક – નલ આલન ય , એક બ્રહ્ણનષ્ઠ – યભેશ્વય એક જ છે એલુાં વભજી એભ ાં વનષ્ઠ ય ખલી તે, પ્રતીણત – ખ તયી, રઘુકૌભદુી – વાંસ્કૃત બ ન વ્મ કયણનુાં એક ુસ્તક,

યલેળી – ડ ી,

પ્રણતક્ષણ – પ્રત્મેક ક્ષણે, ે


ઢશરોે ચડલંુ – બીડરૂે એકઠ થલુાં, બેગુાં થલુાં તારાલેરી રાગલી – આતુયત , ચટટી, ત ર લેરી

ઢીરાઢવ થઈ જલંુ – વ લ ઢીર થઈ જલુાં

ુનયાલતભન – ૨

વંણધ કયો : (૧) કવલ + ઈડર - કલીડર

(૨) ભશ + અનર - ભશ નર

(૩) વભ + ઉલ્લ વ – વભોલ્લ વ

વંણધ છોડો : (૧) દેલ રમ - દેલ + આરમ (૨) સ્લચ્છ – વુ + અચ્છ (૩) યીક્ષ – રય + ઈક્ષ

જોડણી ધ્માનભાં યાખો : (૧) પ્રતીવત

(૨) અવસ્તત્લ

(૩) ગ્રીનવવટી (૪) વનવશ્ચત

(૫) વલબ વજત

ધોયણ – ૮ - ઢિતીમ વત્ર અનકુ્રભણણકા


૧૧. લ લી ફ આલી (વોનેટ) ઉળનસ્

૧૨. નલ લગન વાંકલ્ો (શ સ્મવનાંફધ) ફકુર વત્ર ઠી

૧૩. ળરૂઆત કયીએ (ગઝર) શગ િહ્મબટ્ટ

૧૪. વ કયનો ળોધન યો (એક ાંકી ન ટક) મળલાંત ાંડ્ય

૧૫. અખાંડ બ યતન વળલ્ી (ચરયત્રરેખ) ડ ગ. ય ઘલજી ભ ધડ

૧૬. વુદ ભો દીઠ શ્રીકૃષ્ણદેલ યે ! (આખ્મ ન) પે્રભ નાંદ

ુનય લતગન – ૩

૧૭. વાંસ્ક યની શ્રીભાંત ઈ (કુટુાંફકથ ) કુડદવનક ક રડમ

૧૮. દુશ -ભુક્તક-શ ઈકુ (દ્યપ્રક ય) -

૧૯. વ ાંઢ ન થ્મો (નલરકથ ખાંડ) ઈશ્વય ેટરીકય

૨૦ . ફશેનનો ત્ર (ત્ર) ભવણર ર શ. ટેર

૨૧. કભ ડે ચીતમ ગ ભેં ...... (ગીત) તુ ય ળુક્ર

૨૨. વકસ્વ – ટુચક (ટુચક ) સ્લ ભી આનાંદ

ુનય લતગન – ૪

Tet 1 & 2 Material



ૂયક લ ચન

૧. ઈચ્છ ક ક (લ ત ગ) ચુનીર ર ભરડમ

૨. આલક યો (બજન) દુર બ મ ક ગ

૩. ઘડતય (વોનેટ) પ્રત વવાંશ શ. ય ઠોડ

૪. વલયર ત્મ ગ (પ્રવાંગરેખ) ડ ગ. ગાંબીયવવાંશ ગોરશર

૫. ચ રો ભલ જઈએ ! (વનફાંધ) વલનોરદની નીરકાંઠ

ાઠ – ૧૧

લાલી ફા આલી

ળબ્દવભજૂતી સ્ખણરત થલંુ – ોત ન સ્થ નેથી ખવલુાં (અશીં) ડી, ગંગાસ્લરૂ – વલધલ ન ન ભ આગ ભ ન થે લય તુાં લીળેણ, ઉલેખી – અલગણીને, દયક ય કમ ગ વલન , જયઠ – ઘયડ ાં, લડીરો, નલોઢા – નલી, નલી યણરેી સ્ત્રી, નલલધૂ,

બામાભ – ત્ની, ણપ્રમલચનભંદણસ્ભતલતી – વપ્રમ ફોરન યી અને ધીભુાં – ધીભુાં શવતી (વપ્રમ + લચન + ભાંદ + વસ્ભત + લતી),

ક્રભળ : - એક છી એક, ગૃશવ્માી – ઘયભ ાં પ્રવયેર

ાઠ – ૧૨

નલા લભના વંકલ્ો

ળબ્દવભજૂતી અગમ્મ – વ ભ ડમ ભ ણવની ફુવદ્ધથી ન વભજામ તેલુાં, વંકલ્ – આભ કયલુાં છે, તેલો દૃઢ વનધ ગય,

ઢપરવૂપી – તત્લજ્ઞ ન,

બણગની – ફશેન,

યોભાંયોરાં – ફ્ર ડવન જગવલખ્મ ત વજગક અને વચાંતક,

ાઈ – ત ાંફ નો એક વવક્કો, ૈવ નો ત્રીજો બ ગ


ભામા ભકૂલી – સ્નેશ-ભભત છોડલી

ાઠ – ૧૩

ળરૂઆત કયીએ

ળબ્દવભજૂતી લખત – ક , વભમ, જાત – ાંડ, ોત ેયણમાત – વુાંદય, વોગાત – નજય ણ ની ચીજ

રૂઢઢપ્રમોગો ભાત કયલંુ – શય લલુાં

ળબ્દકોળના ક્રભભાં ગોઠલો. વુાંદય, વૌથી, વલ મુાં, વોગ ત, ળરૂઆત, સ્લચ્છ

(૧) ______________

(૨) ______________

(૩) ______________

(૪) ______________

(૫) ______________

(૬) ______________

ાઠ – ૧૪

વાકયનો ળોધનાયો

ળબ્દવભજૂતી ધખ્મા – ગુસ્વે થમ , લઢ્ય ,

રાળ થઈ ગમો – ખૂફ નફો થઈ ગમો,

દદય – દ રયર, ગયીફી, શુન્નય – ક યીગયી, કવફ, યેઢઢમા – વનમાંત્રણ વલન નુાં, છુટુ્ટાં ભુક મેરુાં,

કરેળ – કવજમો, કાંક વ, રડ ઈ, અડરું – તોપ ની, અટકચ ુાં, ણભજાજ – જ-ેતે વભમની ભનની વસ્થવત, રગીય – થોડુાં

રૂઢઢપ્રમોગો ભન બીંતોભાં બભલંુ – ભન કોઈ જગ્મ એ વસ્થય ન શોલુાં ભોંભાં આગંાં નાખીને ફોરાલલંુ – ય ણે ફોર લલુાં ભોંભાં ભગ બયલા – ભૂાંગ યશેલુાં આંખ આડા કાન કયલા – લ ત ધ્મ નભ ાં ન રેલી દદય ઢપટલુ ં– ગયીફ ઈ દૂય કયલી ણભજાજ ગભુાલલો – ગુસ્વે થલુાં આડંુ જોઈ જલંુ – અણગભો ફત લલો કાન ેઅથડાલંુ – ળબ્દો વાંબ લલ

ાઠ – ૧૫

અખડં બાયતના ણળલ્ી

ળબ્દવભજૂતી ણળયછોગું – વળય ઉય ળોબતુાં છોગુાં,

રૂક્ષ – ફયડ, કઠોયન અથગભ ાં, દભડી – દ ભ, ૈવ ન અથગભ ાં,

Tet 1 & 2 Material



ધભભમુદ્ધ – ધભગ ભ ટે/ધભગ દ્વ ય રડ તુાં મુદ્ધ,

ણલરીનીકયણ – વલરીન કયલુાં, (ઓગ ી ન ખલુાં),

દભન – જોયજુરભ, કાખફરાઈ – ફગરભ ાં થતુાં ગૂભડુાં , ભ્રાતૃબાલ – બ ઈ ભ ટેનો બ લ-ર ગણી,

ણફરુદ – ઉ વધ, ઉન ભ


નાડ ાયખલી – ભન જાણલુાં

ાઠ – ૧૬

વુદાભો દીઠા શ્રીકૃષ્ણદેલ યે !

ળબ્દવભજૂતી વેજ્મા – વેજ, ળય્મ , થ યી, તાંવલંુ – ધીભે-ધીભે ચાંી કયલી, મક્ષકદભભ – કસ્તૂયી, કેવય, ચાંદન, યક્તચાંદન, અાંફય, અગય, ફય વ અને વોન ન લયખને ીવી – ઘૂાંટીને તૈમ ય કયેરો રે,

વેલલંુ – (અશીં) રગ લલુાં, ચોડલુાં,

ઉખેલલંુ – ઉખેડલુાં, ક ઢી ન ખલુાં, ફીડી – ાન-ફીડી (અશીં નની ફીડી), ખકાલલંુ – યણક યબમો અલ જ કયલો,

ચતુયા – ચતુય સ્ત્રી,

જાચલુ ં– ભ ગલુાં,

નાના-બાતી – વલવલધ પ્રક યન ાં, ચંગ – ભુખથેી લગ ડલ નુાં લ જુ ાં, ભૃદંગ – ફાંને ફ જુ લગ ડી ળક મ એલુાં ઢોરક જલેુાં એક લ દ્ય, ઉંગ – એક પ્રક યનુાં લ દ્ય, શ્રીભંડ લીણા – એક પ્રક યનુાં તંતુલાદ્ય- લીણ , ગાંધ્રલી – ગાંધલગની, સ્લગગન ગલૈમ ની,

અંફય – લસ્ત્ર,

ભયાર – શાંવ, યવભગ્ન – યવભ ાં ડૂફેરુાં,

ઢિજ – િ હ્મણ, અલશ્મભેલ – નક્કી જ,

ત્રી – ત્ર, ક ગ,

ણંગર – ર ર ળ ડત ી યાંગનુાં,

થોકેથોક – ભોટ જથ્થ ભ ાં, ટો ફાંધ,

વશુમે – વૌથી લધ યે,

ભાંશોભાંશે – અાંદય-અાંદય, ધાલુ ં– દોડલુાં, કંદભ – ક ભદેલ, ઉશાય – બેટ (અશીં) ૂજાની વ ભગ્રી, રોચનનું વુખ – જોલ નો આનાંદ, છૂટ્ા ંઆવું શ્રાલણનેલ યે – શ્ર લણ ભ વભ ાં છ ય ન ાં નેલ ાંથી થતી લયવ દન ણીની ધ યની જભે આાંવુ લશેલ ાં ર ગ્મ ાં.,

કૌતુક – (અશીં) વલસ્ભમબમુું રશ્મ, ણલપ્ર – િ હ્મણ, અળયણળણભ – જનેો કોઈ આધ ય ન શોમ તેનો આધ ય, યભેશ્વય, પ્રેભ-આણરગંન – પે્રભબમુું આવરાંગન (બેટલુાં તે),

તુંફીાત્ર ઉરાી રીધું – ઉર વ થે શ થભ ાંથી તુાંફડી રઈ રીધી, લાંકાફોરી – કટ ક્ષભ ાં ફોરન યી, પૂટડંુ – વુાંદય, વોંધો – વુગાંધબમો રે, છલંુ – ફીકથી ગબય ઈ જલુાં

ુનયાલતભન – ૩

ાઠ – ૧૭

વંસ્કાયની શ્રીભંતાઈ

ળબ્દવભજૂતી આવભાની – આક ળ જલે બૂય યાંગનુાં,

અરકાુયી – સ્લગગ,

ુત્રલધૂ – ુત્રની ત્ની, લૈબલી – લૈબલલ ુાં,

ણલધાતા – િહ્મ ,

ણલણિ – દુુઃખ, આપત, પટકો ડલો – નુકવ ન થલુાં,

વુધ્ધાં – વરશત, વ થે, અણતળમોણતત – શોમ તે કયત ાં લ ત લધ યીને યજૂ કયલી,

અંચો – કળુાંક છુ લલ ભ ટેનુાં ઓઢણ, ઔદામભ – ઉદ યત ,

અભીયી – શ્રીભાંત ઈ,

અગલડ – વ લ જરૂયી શોમ તેલ ાં વ ધન ન શોમ તે.,

ફુઢ્ઢો – ઘયડો ભ ણવ, અલસ્થા – (અશીં) ઘડણ, ણલરાલંુ – કયભ લુાં,

કરુણા – દમ ,

યાણજત થલંુ – શ યી જલુાં, ઝૂકી જલંુ – નભી જલુાં,

ળીંુ – ઠાં ડુાં ,

યંજ – દુુઃખ, રદરગીયી, વંણિ – ધન – દોરત, ુરુાથી – ભશેનત કયન ય, વયલાણી – ઝયણાં,

વુબગ – વુાંદય, યભણીમ, ણસ્ભત – ભાંદ શ સ્મ,

ણભજરવ – ગમભતબમો ભે લડો, ણલઘ્ન – અડચણ,

ભા – (અશીં) નક યન અથગભ ાં, ઘવી નાખલંુ – ખૂફ ક ભ કયલુાં, ઝંખના – આતુયત વ થેની લ યાંલ યની ઈચ્છ , લ યાંલ યનુાં સ્ભયણ,

તન – ડતી, વંલાઢદતા – એકય ગ, વશભતી, વાશેફી – વભૃવદ્ધ


ફેમ શાથે આયતી ઉતાયલી – ભશેયફ ની કયલી

Tet 1 & 2 Material



ાણીના યેરા ભાપક લશી જલંુ – ઝડથી ન ળ ભલુાં વોનાના ાયણાભાં ઝૂરલું – લૈબલ કે શ્રીભાંત ઈભ ાં ઊછયલુાં પટકો ડલો – ય વજત થલુાં, ઘવી ન ખલુાં

ાઠ – ૧૮

દુશા-ભુતતક-શાઈકુ

૧. અજ્ઞાત રોકકણલ ૨. ગીતાફશેન યીખ જન્ભ ઈ.વ. ૧૯૨૯, અલવાન – ૨૦૧૨ ૩. ‘સ્નેશયણશ્ભ’ ઝીણાબાઈ યતનજી દવેાઈ જન્ભ ઈ.વ. ૧૯૦૩, અલવાન – ૧૯૯૩

દુશા વલત ડે ન લરવખમે, લરખે

વલત ન જામ; વલતે ઉદ્યભ કીવજમે, ઉદ્યભ

વલતને ખ મ.

ગુણની ઉય ગુણ કયે, એ તો લેલ ય ાં લટ્ટ;

અલગણુ ઉય ગણુ કયે, ખયી ખવત્રમ ાં લટ્ટ.

(રોકવાઢશત્મ)

ભુતતક વૂક ાં ણો લન ગજલત ાં,

ળ ાંત રીર ાં વદ મે.

શાઈકુ વૂકેરી ડ ે

ોટ ફેઠો; ન ચોગભ રીર ાં. પયતી ીંછી

અાંધક યની : દી નશીં યાંગ મ.

ળબ્દવભજૂતી ણલત – દુુઃખ,આપત,ભુશ્કેરી, લરખલંુ – દુુઃખી થઈ જલુાં, ઉદ્યભ – મત્ન, ભશેનત, ગુણ – વદગુણ, વ ય ાં રક્ષણ, લેલાયાં લટ્ટ – લશેલ યની યીત, ચોગભ – ચ યેમ રદળ ભ ાં, ચોભેય, ખણત્રમાં – ક્ષવત્રમોની, ઉભદ જનોની

ાઠ – ૧૯

વાઢં નાથ્મો

ળબ્દવભજૂતી પરંગ – પ , કૂદકો,

બેરાડલંુ – ફગ ડલુાં (ખ વ કયીને ખેતયભ ાં બેર ણ કયલુાં), ડશકરો – તોપ ની ઢોયને ગે બેયલ તો ગ ો ર કડુાં , કોઢી – કુશ ડી, કોટે – ગે,

દરીર – વલલ દન ભુદ્દ ની યજૂઆત,

બારોડાં – તીય કે તેનુાં નુાં, એક શવથમ ય,

શયામો ત્રાટક – ત કીને એક જ સ્થ ને જોઈ વચત્ત એક ગ્ર કયલ ની મોગની રિમ ., ક્ષુલ્લક – તુચ્છ, નજીલુાં,

યાળલા – ગ ડ ન ફદન દોયડ ન ભ ન અાંતયે, લાંછલંુ – ઈચ્છલુાં


જીલ રઈને નાવલંુ – જીલ ફચ લલ ઘણી જ ઉત લે દોડલુાં ચૂં કે ચાં ન થલંુ – કાંઈ ણ ન ફોરલુાં, વ લ ચૂ થઈ જલુાં એકના ફે ના થલંુ – ોત ની લ તભ ાં ભક્કભ યશેલુાં શાંજા ગગડી જલા – ફીકથી થથયી

જલુાં ગજુ ંન શોલંુ – ળવક્તફશ યની લ ત શોલી જીલ ડીકે ફંધાલો – બ યે વચાંત થલી, ચટટી થલી બોંમભા ંેવી જલાનું ભન થલંુ – ખૂફ ળયભ લુાં, ર જલુાં

ાઠ – ૨૦

ફશેનનો ત્ર

ળબ્દવભજૂતી ારલ – શેયેરી વ ડીનો રટકતો છેડો,

વીભ – ગ ભની શદ,

આગોતયા – અગ ઉથી નક્કી કયેર કે થમેર ,

લધાલલંુ – શગબેય આલક ય આલો,

વેરાયી – કવફીકોય, રલલ ી એક જાતની વ ડી,

ભભભય – ાંદડ ાંભ ાંથી આલતો અલ જ, ગથૂથી – તયત જડભેર ફ કને આલ ભ ાં આલતુાં ગો, ઘી અને ણીનુાં વભશ્રણ, ળભણં – સ્લપ્ન, કાગાનીંદય – ક ગડ ન જલેી ઝટ ઊઠી જામ તેલી ઊંઘ, દાધાયંગું – અડધુાં ડ હ્ુાં અડધુાં ગ ાંડુાં ,

ણળયાભણ – ન સ્તો, ઝારયટાણં – વ ાંજની આયતીનો વભમ,

ગાભતરંુ – એક ગ ભ છોડી ફીજ ેગ ભ જલુાં,

વપ્તદી – વલલ શવલવધભ ાં લયકડમ ને વ ત ગર ાં વ થે પયે તે વલવધ,

ાધરંુ – આડુાંઅલુાં નરશ ણ વીધુાં, અનુકૂ,

Tet 1 & 2 Material



દશીંથરંુ – એક જાતની જાડી-ોચી ૂયી,

કંકાલટી – કાં કુ ય ખલ ની પ્મ રી

રૂઢઢપ્રમોગો ઘેરું રાગલું – અવત આકગણ થલુાં યાતાચો થઈ જલંુ – ગુસ્વે થલુાં તયફતય કયી દેલંુ – બયૂય કયી દેલુાં ફાલાનાં ફેમ ફગડલાં – ફાંને ફ જુનુાં નુકવ ન થલુાં શૈમે તેલંુ શોઠે – વ પ ભનભ ાં શોલુાં

કશેલત

ભા તે ભા ફીજા ફધા લગડાના લા – ભ ની વયખ ભણી અડમ કોઈ વ થે થઈ ન ળકે.

ાઠ – ૨૧

કભાડે ચીતમાાં ભેં

ળબ્દવભજૂતી કભાડ – ફ યણાં, આરેખલંુ – યેખ ઓ અથલ ળબ્દોથી લણગલલુાં,

વાણથમો – ભાંગવૂચક આકૃવત, સ્લવસ્તક,

અલવય – પ્રવાંગ, તક,ર ગ,વભમ, લખત,

ભયજાદી – ભમ ગદ લ ુાં, વભ્મત , અદફ,

ઉંફયો – ફે ફ યણ ાં લચ્ચેની બોંમતવમ ની ઊવતી જગ્મ ,

આમખું – આલયદ ,

આચભની – આચભન કયલ ભ ટેની ચભચી,

તોયણ – ળોબ ભ ટે લય તો ન લગેયેનો શ ય,

ઘોલંુ – ઓગ લુાં,

તયબાણં – ધભગવલવધભ ાં લય તી ત ાંફ ની ત વક

ાઠ – ૨૨

ઢકસ્વા – ટુચકા

ળબ્દવભજૂતી ટોરછાયીએ કયલેયો – (જક ત) બયલ ની ચોકીએ,

છારંુ છાલા – લ ાંવ, ઘ વન ૂ લગેયેથી ઝૂાંડ ઉયનો બ ગ ઢ ાંકલ ,

ટેતવ – કય, લેયો, દ ણ, રાદંુ્ય – ૂયેૂરુાં (ઠ ાંવીને) બમુું, આડયસ્તે – અલે યસ્ત,ે પેયો ખાઈન ે– લધ યે રાંફ ણલ ો યસ્તો વાંદ કયીને,

ઘયેડોભાં – એકવયખ રયલ જોભ ાં (અશીં) કેડીઓભ ાં,

ચકયાલા રઈ – ગોગો પયત યશી,

ભોંવૂઝણં – વ ભ ભ ણવનુાં ભોં દેખી ળક મ એલો વલ યનો વભમ; યોઢ, નાકાદાય – ટોરન ક ઉયનો અવધક યી,

વેકે્રટયી – ભાંત્રી, ણત્રાઈ – ક ક ન ાં વાંત ન, આલી ૂગી – આલી શોંચી, એણતવડન્ટ – અકસ્ભ ત, ચયાવી – દયલ ન; ચોકીદ ય, કોયાણે – ફ જુએ, ભોયાદાફાદી લારાભાં – ઉત્તયપ્રદેળન ભોય દ ફ દ ળશેયભ ાં

ફનેર વલવળષ્ટ્ ઘ ટલ પ્મ ર ભ ાં,

‘ટુ ક ટી’ – ફે ક ચ , ભી – શુાં, નેઈ – નથી, જમઢશંદ શો ગમા – રશાં દુસ્ત નનો જમ થઈ ગમો; રશાંદ સ્લતાંત્ર થઈ ગમુાં,

અજી! – અયે !, ચાયાઈ – ખ ટરો,

રારો – ઉત્તયબ યતન શ ડી પ્રદેળભ ાં લે યી ભ ટે લય તો

ળબ્દ, દોસ્તાય – દોસ્ત, વભત્ર, બ ઈફાંધ

ુનયાલતભન – ૪

ૂયક લાચન ાઠ – ૧ ઈચ્છાકાકા

ળબ્દવભજૂતી જાનીલાવો – જાનનો ઉત યો, શલ્લો – ઘવ યો, શુભરો,

શીભ ડલંુ – અવતળમ ઠાં ડી ડલી, ઝંૂફલંુ – ઝૂકલુાં,

કાણતર – કતર કયે એલુાં, ઘ તક, ગોદડી – કડ ાંન કકડ લગેયે બયીને ફન લેરુાં શરકુાં , તુાં ઓઢણ કે થયણાં,

ઠંૂઠલાલંુ – ઠાં ડીથી અકડ ઈ જલુાં-ધ્રૂજલુાં, રુઆફ – યોપ,

આંશી – અશીં,

ટેળન – સ્ટેળન, વાભૈમું – વ ભુાં આલલુાં (અશીં) લ જતે-ગ જતે લયય જા-જાનને વ ભે રેલ જલુાં, જાનનો વત્ક ય કયલો,

લયફેઢઢમું – લયફેરડમુાં (લય.... ફેડુાં ) (કુભ રયક ને ભ થે ફેડુાં કે કળ ભૂકી) લયને લધ લલ નો એક રગ્નવલવધ, તોયણ છફલંુ – ભ ાંલે જઈને લયય જાએ તોયણને સ્ળગ કયલ નો વલવધ,

ઓડકાય – લયને કડમ ક્ષ તયપથી ભોકર તો કાંવ ય, ભવે – ભળે, ફશ ને,

અટાણભાં – અત્મ યભ ાં (ખફૂ લશેરુાં શોલ નો બ લ છે), ધાયણ – ઘોય વનર , ઊંઘથી ઘોયલુાં તે,

ાગયણ – થ યીનો વ ભ ન,

Tet 1 & 2 Material



ટાયો – ભોટી ેટી, ભાંડણલમાઓ – કડમ ક્ષન ભ ણવો, ીયવણણમાઓ – યવોઈ ીયવન ય ભ ણવો,

વુભાય – આળયો (અશીં) લખત, વભમ, લયઘોડો – યણલ જત લયની વલ યી, અણલય – લયની વ થે આલેરો વ થી (ઘણાં કયીને લયનો ફનેલી અણલય ફનતો શોમ છે.), રૂણ ઉતાયલી – ફર દૂય કયલ ત્રભ ાં ભીઠ ન ગ ાંગડ ન ખી તે ભ થ ય પેયલલુાં,

શથેલાો – લયકડમ ન શસ્તભે નો વલવધ, વણગ્રશણ, કન્માદાન – કડમ ને વલવધલત્ યણ લલી તે, તે લખતે કડમ ને અ તી શેય ભણી, ચોયી – લયકડમ યણલ ફવેે તે ભાંડ, ભ હ્રુાં ,

ખોડલંુ – યોલુાં, લાંવો – ફયડો, ીઠ,

અઢેરલંુ – ટેકો દેલો,

ઢકટવન રાઇટ – ગેવથી ફતી એક પ્રક યની ફત્તી, લયઘોઢડમાં – નલદાંત્તી, ફીડંુ – (અશીં) લયક્ષ તયપથી કડમ ક્ષની સ્ત્રીઓને આલ ભ ાં આલતો ર ગો,

ગોત્રેજ – ગોત્રજ, કુરદેલત , ગોતયજ,

નકોયડો – કળુાં ખ ધ વલન નો પયા – ઉલ વભ ાં ખલ ત ાં પો અને અડમ લ નગીઓ,

થાકોડો – થ ક, ફોસ્કી – એક પ્રક યનુાં યેળભી ક ડ,

વોતું – વરશત,

ભાનાશભ – લેતન રીધ લગય ક ભ કયન રુાં , ભ નદ,

ોણં – આખ ભ ાં ઓછુાં (એકન ચ ય વયખ બ ગભ ાંથી ત્રણ બ ગ જટેરુાં વભાવ – વભ લુાં તે, વભ લળે, તોડ – વનક ર,

ઉબડક – અધુું ઊબુાં, વનય ાંત લગય ફેઠેરુાં, એકથયાં – એક થયલ ,

ખેડો – ઉયનુાં છ રુાં , ઠાય – ઠાં ડી,

તુક્કો – ભનનો તયાંગ,

શેડકી – બ યે શ્વ વનુાં ડચકુાં , રફયકી – (‘રફયકો’ યથી) રક યો, જીબને રફૂક – રફુક ફશ ય ક ઢલી તે, ફૂંગણ – ગ ડ ભ ાં થયલ ની ભોદ, શયભાન – શનુભ નજી, ફાધા – ભ નત , આખડી, ઘાભ – ત પ્, ઉક ટ, ફપ યો, ફાયો – (ઓયડ ની) ફશ ય, યાભકશાણી – લીતકકથ , દુુઃખની કશ ણી, ાંગત – થ યી કે ખ ટર નો ગ તયપનો બ ગ, ાંગથ, ખોડચું – ઝ ડનુાં જૂનુાં થરડમુાં, ભોટુાં ર કડુાં


ઊંટ ભાયલંુ ડે એલી તયવ રાગલી

– ખૂફ જ તયવ ર ગલી યીગડી કયલી – શેય ન કયલુાં આડી જીબ લાલલી – અલયોધ ઊબો કયલો, ન ડલી ચાલી ાડલંુ – ફથ લી ડલુાં વોદયી લલી – વાંતો થલો, તૃવપ્ત થલી ાડ ભાનલો – ઉક ય – આબ ય ભ નલો દાઢ ફેવાડલી – ફચકુાં બયલુાં

ાઠ – ૨ આલકાયો

ળબ્દવભજૂતી વંકટ – ભુશ્કેરી, ઢદલવો દખેીને – (અશીં) તભને વુખી જોઈન,ે

શોંકાયો – શુાંક યો કયલો, બેો ફેવી – વ થે ફેવી, ઝાંા વુધી – ગ ભન દય વુધી, ભેરલા – લ લલ , વલદ મ આલ

ાઠ – ૩ ઘડતય

ળબ્દવભજૂતી થનગને – ન ચે, ણનત્મ – શાંભેળ ાં,

નોખા નોખા – જુદ – જુદ , દૃણિ – નજય,

નલરી – નલી,

કામ – ક મ ,

કવલી – યખ કયલી, ચક વણી કયલી, ણચિે – ભને, વચત્તથી,

ખયે – ખયેખય,

વોશે – ળોબે,

વ્મલશાય – આચયણ, વ્મલશ ય, બૂંવામા – ન ળ મમ ,

અલય – ફીજા,

લયદા – લયદ ન આન ય, કૃ ુ

ાઠ – ૪ ણલયર ત્માગ

ળબ્દવભજૂતી યલામાભ છે – ક ભ ૂણગ કયી રીધુાં છે,

અંતેલાવી – વે યશેન રુાં , લાઇવયોમ – ય જાનો પ્રવતવનવધ, દેળનો શ કેભ,

દયકાય – યલ , ક જી, વુયલા – મજાભો, ચોયણો,

Tet 1 & 2 Material



પયની ટોી – રુાં લ ટીલ ચ ભડ ભ ાંથી ફન લેરી ટોી, દીલાન – લજીય, પ્રધ ન, ભંત્રણા – ખ નગી ભવરત, ઢયમાવત – ય જમ, જાગીય, દેળી ય જમ વત્ત , અવધક ય, કયાય – કફૂર ત, ઠય લ, વલ્તનત – ય જમ, દળ શ, ઉખંડ – ભોટ ખાંડનો ન નો કે ેટ ખાંડ, પ્રદેળ, ણનરે – અન વક્ત, રે મ લગયનુાં, ભુદ્રારેખ – અગ્રરેખ, આદળગવૂચક લ ક્મ,

વાણરમાણં – લ ગવન, લ વગક લેતન


ભન ભાનલંુ – તૈમ ય થલુાં, વાંભત થલુાં વદબાગ્મ વાંડલંુ – ુણ્મ ક મગ ભલુાં

ાઠ – ૫ ચારો ભલા જઈએ

astha academy, sector 22, gandhinagar mo. 8980961441 astha · astha academy, sector 22,...

Documents