astha academy, sector 22, gandhinagar mo.8980961441 ... · pdf...

વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી

Astha academy, sector 22, Gandhinagar Mo.8980961441

www.current663.wordpress.com 1

વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી

ાઠ્યુસ્તક આધારિત -------------------------------------------------------

(૧) દદળા જાણલા ભાટે – શોકામંત્ર શોકામંત્રની ળોધ (ચીન)

(૨) ચૂંફકને ૃથ્લી ય ભૂક્ત યીતે રટકાલતા – તે શંભેળા ઉત્તય-

દક્ષિણ દદળાભાં ક્ષથથય થામ છે.

(૩) જટેરા ક્ષલથતાયભા ંચંૂફક રોખંડની લથતુને આકી ળકે છે. –

તે ક્ષલથતાયને ચંૂફકનુ ચંૂફકીમ િેત્ર કશે છે.

(૪) કાફોદદત દાથથ ય આમોદડનના દ્રાલણનું ટીુ નાખલાથી –

તે ઘેયાળ ડતા જંાફુદડમા યંગનું ફને છે.

(૫) ગળ્યા દાથોભાં – કાફોદદત શોમ છે.

(૬) ફીજને કાગ ય ઘવલાથી – તેર જલેા ડાઘ ડે છે. તે

ફીજ ચયલી ધયાલે છે.

ચરબી ચયફી મુક્ત દાથો – ચીકણા શોમ છે.

ચયફીલાા દાથો

૧ વોમાફીન ૬ ભશુડો ૧૧ રક્ષલંગ

૨ યાઈ ૭ એયંડા ૧૨ ઘી

૩ અજભો ૮ કાક્ષવમા ૧૩ ભાખણ

૪ તજ ૯ કાજુ ૧૪ તેર

૫ તર ૧૦ ફદાભ ૧૫ ભગપી

(૧) ચયફી ળયીયભાં – ળક્ષક્ત ઉજાથ ૂયી ાડે છે.

(૨) કો અને ભાવંેળીઓની યચનાભાં – ચયફી ભશત્લનો બાગ

બજલે છે.

(૩) કાફોદદતની વયખાભણીભાં ચયફી – ફભણી કે તેથી લધુ

ળક્ષક્ત ઉત્ન્ન કયે છે.

(૪) ળયીયને ગયભી ુયી ાડનાય – ચયફી

(૫) લધાયાની ચયફી ળયીયભાં જભા થામ છે – તેનો ઉમોગ જરૂય

ડે ત્માયે ોણ ભેલલાભાં આલે છે.

NaoH નુ દ્રાલણ – વોદડમભ શાઈડર ોક્વાઈડનું દ્રાલણ

CuSo4 નુ દ્રાલણ – કોય વલ્પેટનુ દ્રાલણ

પ્રોટિન ખાદ્ય દાથોભાંથી ળંુ ભે છે – પ્રોટીન

પ્રોિીન પ્રાપ્ત થત ુહોય તેવા ખાદ્ય પદાથોો :

૧ દૂધ ૩ ઈંડા ૫ યાજભા

૨ નીય ૪ ભાછરી ૬ દયેક દાભાથંી

વોમાફીનભાંથી વૌથી લધુ ભાત્રાભાં પ્રોટીન ભી યશે છે.

કઠો ફાપીને ખાલાથી તેભા યશેરંુ પ્રોટીન – વુાયમ ફને છે.

(૧) કો અને ેળીના ફંધાયણ ભાટે જરૂયી – પ્રોટીન

(૨) જકૈ્ષલક દિમાઓનું ક્ષનમભન – પ્રોટીન

(૩) થનામઓુના વંકોચન ભાટે જરૂયી – પ્રોટીન

(૪) કોઇ ચે વાભે યોગપ્રક્ષતકાયક ળક્ષક્ત આે છે – પ્રોટીન

(૫) અંત:સ્ત્રાલોના ફંધાયણ ભાટે જરૂયી – પ્રોટીન

વિટાવિન રીરા ાંદડાલાા ળાકબાજીભા – ક્ષલટાક્ષભન યશેર છે.

બે્રડ ય જોલા ભતી પુગને ળંુ કશે છે – ભોલ્ડ

ળાકબાજીભાંથી ભતા ખનીજિાયોના આમનથ, કેક્ષલ્ળમભ,

ોટેક્ષળમભ, આમોદડન લગેયે તત્લો શોમ છે.

ટવિાટિન શેિાાંથી િળે છે તેનાં િહત્વ અને ઉપયોગ ઉણપથી થતા રોગો

A ગાજય, રીરા ાંદડાલાા ળાકબાજી, ભાછરીના

મકૃતનું તેર (કોડક્ષરલય ઓઈર)

આંખો અને ત્લચાની

જાલણી ભાટે ઉમોગી

આંખોના યોગો જલેા કે

યતાંધાણં. ત્લચાના

યોગો

B દૂધ, વોમાફીન, રીરા ાંદડાલાા ળાકબાજી,

લટાણા, ઈંડા, ભાંવ, ફટાટા, આખા ધાન્મ, ટાભેટા,

ભગપી, કઠો

જલૈ યાવામક્ષણક પ્રદિમાઓ

ભાટે જરૂયી

ફેયીફેયી

C આભા, રીંફુ, નાયંગી, તથા અન્મ ખાટા પો યોગ પ્રક્ષતકાયક ળક્ષક્ત

ભાટેજરૂયી

થકલી

D દૂધ, ભાછરી, વૂમથના દકયણોભા શાડકાની લૃક્ષધધ ભાટે જરૂયી વુકતાન

E રીરા ાંદડાલાા ળાકબાજી, દૂધ, ભાખણ, ટાભેટા કોોની અખંડતા જાલલાભા ાંડુયોગ

K ચમાચમની દિમાઓના વંશ્લેણ દ્વાયા યક્તના વલંધથનભા ભદદ કયે છે મકૃતના યોગો થામ




ખનીજ

ક્ષાયભાાંન ાં તત્ત્લ

કમા દાથોભાાંથી

ભે છે.

ભશત્લ

કેક્ષલ્ળમભ દૂધ, રીરા

ળાકબાજી, છાળ,

દશી

શાડકાના

ફંધાયણભા ં

રોશતત્લ

(આમનથ)

ભાંવ, વકૂાભલેા,

રીરા ાંદડાલાા

ળાકબાજી

દશભોગ્રોક્ષફનનું

વંશ્લેણ કયે છે.

પોથપયવ દૂધ, રીરા ાંદડાલાા

ળાકબાજી

શાડકાના ઘડતય

ભાટે જરૂયી

વલ્પય રીરા ળાકબાજી,

ડંુગી

ળયીયની ેળીઓ

અને ભાંવના

ઘડતય ભાટે

આમોદડન દદયમાઈ ખોયાક,

આમોદડનમુક્ત ભીઠંુ

ઉણથી ગોઈટય

(ગરગંડ) થામ

ળયીયના લજનનો આળયે – ૭૦ ટકા બાગ ાણીને આબાયી છે.

ખોયાકભાં – પ્રોટીન, ચયફી, કાફોદદત, ખનીજિાયો, ક્ષલટાક્ષભન

લગેયે ઘટકો આલેરા શોમ તેલા ખોયાકને વભતોર આશાય કશેલામ.

દૂધના ખોયાકભાં – ભોટા બાગના ઘટકો આલેરા શોમ – તેથી દૂધન ે

આણે વંૂણથ આશાય કશી ળકીએ.

ખોયાક વભતોર ન શોમ – ળયીયને જરૂયી ોક તત્લોની ખોટ ડે –

તેને કાયણે યોગ રાગુ ડે છે તેને – કુોણ કશી ળકામ.

ક્રભ ોક તત્લોની ઉણ ત્ર ટિજન્મ યોગ

૧ પ્રોટીન ભેયેથભવ, કલોક્ષળમોયકોય

૨ આમોદડન ગોઈટય

૩ આમનથ એનીક્ષભમા

૪ ક્ષલટાક્ષભન યતાંધાણં, એનીક્ષભમા, ેરાગ્રા,

ફેયીફેયી, થકલી, દયકેટવ, યક્તસ્ત્રાલ

(૧) લડભાં જોલા ભતી લડલાઈઓ – અલરંફન ભૂ લનથક્ષતન ે

ળંુ કશે છે – ઉત્ાદક

(૨) ફટાટા, આદુ અને વયુણ ખોયાકનો વંગ્રશ કયતા બૂક્ષભગત

પ્રકાંડ છે.

(૩) લનથક્ષત ૨૪ કરાક શ્વવન દિમા કયે છે.

(૪) લનથક્ષત શ્વવન દિમા દયક્ષભમાન ઓક્ષક્વજન લામુ રે છે અને

કાફથન ડામોક્વાઈડ ફશાય કાઢે છે.

(૫) લનથક્ષતના ણથભા વુક્ષ્ભ ક્ષછદ્રો આલેરા શોમ છે. જને ે

ણથયંધ્ર કશે છે. ણથયંધ્ર દ્વાયા લનથક્ષત ાણીની ફાષ્ ફશાય

કાઢે છે.

(૬) વૂમથપ્રકાળની શાજયીભાં લાતાલયણભાના કાફથન ડામોક્વાઈડ

લામનુો અને ભૂ દ્વાયા ળોેરા ાણીનો ઉમોગ કયીને થટાચથ

થલરૂે ોતાનો ખોયાક ફનાલે છે.

ણણના વાભાન્મ કામણ

(૧) શ્વવનદિમા

(૨) ફાષ્ોત્વજથનની દિમા

(૩) પ્રકાળ વંશ્લેણની દિમા કયી – ખોયાક ફનાલે

ણણનાાં વલવળષ્ટ કામો

૧. ખોયાકનો વગં્રશ કયે છે.

૨. યિણ કયે છે.

(૧) ાણીભાં શાઈડર ોજન અને ઓક્ષક્વજન તત્લો શોમ છે.

શાઈડર ોજન લામુ દશનળીર છે – જ ેધડાકા વાથે વગે છે.

(૨) ઓક્ષક્વજન લામુ દશનોક છે – જ ે લથતુને વગાલાભા ં

ભદદરૂ ફને છે.

(૩) ાણી શાઈડર ોજન અને ઓક્ષક્વજન તત્લોનું ક્ષલદ્યુત ક્ષલબાજન

ફનેરંુ વંમોજન છે.

૧. ટી. ડી. એવ. (T.D.S.)= ટોટર દડઝોલ્લડ વોક્ષરડ

૨. T.D.S. નો એકભ –PPM

૩. PPM = ાટથ પ્રક્ષત ક્ષભક્ષરમન

(૧) 0 PPM થી 50 PPM = આદળથ ાણી

(૨) 50 PPM થી 100 PPM = ઝયણા કે કાફથન દપલ્ટયનું

ાણી

(૩) 101 PPM થી 200 PPM = વાભાન્મ નનુ ાણી

(૪) 201 PPM થી 400 PPM = કદઠન ાણી

(૫) 401 PPM થી 500 PPM = લધાયે િાયલાુ ાણી

(૬) 500 PPM થી ઉય ીલા ભાટે શાક્ષનકાયક

આણે ીલા ભાટે ાણીનો ઉમોગ કયીએ છીએ તે ાણી

ખયેખય ીલા રામક છે કે નશી તે ચકાવલા ભાટે નીચેની વંથથા

તથા ક્ષવથટભ અનાલલાભાં આલ ેછે.

લાથભો (wasmo)= લોટય એન્ડ વેક્ષનટેળન ભેનજેભેન્ટ

ઓગેનાઈઝેળન

આય. ઓ. પ્રાન્ટ = દયલવથ ઓથભોવીવ પ્રાન્ટ

ાણી ભાંથી દ્રાવ્મ િાયોને છુટા ાડલાની દિમાને – દયલવથ

ઓથભોવીવ કશે છે.

શાઈડર ોઝન અને ઓક્ષક્વજનનુ યાવામક્ષણક વૂત્ર –H2O

રોશીભાં ૯૦% પ્રભાણ – શાઈડર ોજન અને ઓક્ષક્વજન

જભીનનો આકં –PH

ાકને અનકુુ જરૂયી ોક ઘટકોની શાજયીલાી જભીનને પદ્રુ

જભીન કશે છે.

કોની વૌપ્રથભ ળોધ કયનાય લૈજ્ઞાક્ષનક – યોફટથ શુડ

કોની અંદયની યચનાના બાગ – ૨




૧. કોકેન્દ્ર

૨. કોયવ

(૧) કોકેન્દ્ર :-

યંગવૂત્રો, કોકેન્દ્રીકા, કોકેન્દ્રયવ

કોકેન્દ્ર એ કોભા ચારતી ક્ષલક્ષલધ દિમાઓનું ક્ષનમભન

કયે છે.

(૨) કોયવ :-

(ક્ષલક્ષલધ અંગીકાઓ), અંત:કોયવજા, યવધાની,

દયફોઝોભ ગોલ્ગીકામ, રામવોઝોભ, કણાબવૂત્ર,

તાયાકેન્દ્ર, કોયવટર, કોદદલાર

કોયવ એ જકૈ્ષલક દિમાઓ ભાટેનુ ંકેન્દ્ર છે.

૧. વજીલનો ામાનો એકભ – કો

૨. ક્ષલક્ષલધ કોોનો વભૂશ – ેળી

૩. ક્ષલક્ષલધ ેળીઓનો વભૂશ – અલમલ

૪. અક્ષનક્ષિત કામથ વાથે વંકામેર અલમલોનો વભૂશ – તંત્ર

એકકોી વજીલ – અભીફા

ઝડ – કાેરંુ અંતય/તે ભાટે રાગતો વભમ

ઝડનો એકભ – ભીટય/વેકન્ડ

દાથથની ભૂ ક્ષથથક્ષતભાં પેયપાય કયનાયી ફાહ્ય અવયને – ફ કશે

છે.

ફના પ્રકાય

(૧) થનામુફ (૨) ચૂંફકીમ ફ (૩) ગુરુત્લાકથણ

ફ (૪) ઘથણ ફ

ભુખ ગૃશભાં આલેરી રા – ગ્રંક્ષથઓ દ્વાયા ઉત્ન્ન થામ છે.

જભેાં ટાઈરીન નાભનો ઉત્વેચક શોમ છે.

ભુખગૃશભાં ખોયાકના કોક્ષમાભા યશેરા થટાચથનું ાચન થામ છે.

જઠય એટરે શોજયી

જઠયની દદલારભાંથી જઠયયવ ખોયાકભાં બે છે.

પ્રોટીનનું અંળત: ાચન થામ છે.

નાના આંતયડાની ળરૂઆતના બાગને – કલાળમ કશે છે.

કલાળમભાં મકૃતભાંથી ઉત્ન્ન થતો ક્ષતયવ અને

થલાદુક્ષંડભાંથી ઉત્ન્ન થતો થલાદુક્ષંડયવ બે છે.

નાના આંતયડાની રંફાઈ – ૭ ભીટય

વશામક ાચન અંગો – મકૃત, થલાદુક્ષંડ

શલાના કાયણે નાકભાં શ્લેભ નાભનો ચીકણો દાથથ અને લા

શોમ છે.

શલાથી શ્વાવની ય ‘C’ આકાયની કૂચાથની કડીઓ

ફનેરી શોમ છે.

શ્વાવલાદશકા ભાયપતે શલા લામુકોષ્ઠો વુધી શોંચે છે.

લામુકોષ્ઠોની અંદય શલાથી રૂક્ષધય ઓક્ષક્વજન રે છે.

રૂક્ષધયનું ળયીયભાં લશન થલાની દિમાને – રૂક્ષધયાક્ષબવયણ કશે છે.

રૂક્ષધયનું લશન – હ્રદમ, ધભની, ક્ષળયા અન ેકેક્ષળકાઓ દ્વાયા

થામ છે.

શદમનું કદ – ભાણવની ભુઠ્ઠી જટેરંુ

શદમ કુર – ૪ ખંડોનું ફનેરુ છે.

ધભની – રૂક્ષધય શદમભાંથી દફાણૂલથક નક્ષરકાઓ ળયીયના

ક્ષલક્ષલધ અંગોભાં રઈ જામ છે.

ધભની દ્વાયા ઓક્ષક્વજન મુક્ત રૂક્ષધય દફાણ ૂલથક આગ

લધે છે.

ધભનીભા રૂક્ષધય ચકતુ અને રાર દેખામ છે.

ધભનીભાં લાલ્લ શોતા નથી.

ક્ષળયા – રૂક્ષધય ળયીયના ક્ષલક્ષલધ બાગોભાંથી શદમ તયપ રઈ જતી

નક્ષરકા

ક્ષળયાભાં અધથચંદ્રાકાય લાલ્લ શોમ છે.

જભણા કણથકનું વકંોચન થતા ક્ષત્રદર લાલ્લ ખૂરે છે.

ડાફા િેકનું વકંોચન થતા તેભાંથી રૂક્ષધય ળયીયના ક્ષલક્ષલધ

બાગોભાં જામ છે.

ુન: પ્રાપ્મ ઉજાથસ્ત્રોત

આ ઉજાથ સ્ત્રોત અખૂટ છે.

આલા ઉજાથસ્ત્રોત પ્રદૂણ ભુક્ત શોમ છે.

ુન: અપ્રાપ્મ ઉજાથસ્ત્રોત

ખનીજ કોરવો :- કોરવાભાંથી લામુરૂ ફતણ

ભેલીને ઉજાથ કટોકટીભાં યાશત ભેલી ળકામ.

આ ઉજાથસ્ત્રોતભાંથી પ્રદૂણ પેરામ છે.

CNG – Compressed Natural Gas LPG – Liquified Petroleum Gas યભાક્ષણક ઉજાથ :- મુયેક્ષનમભ જલેા બાયે તત્લના યભાણના

ક્ષલખંડનથી ક્ષલૂર પ્રભાણભાં ઉષ્ભા ઉજાથ ભે છે જનેે પ્રભાક્ષણક

ઉજાથ કશે છે.

લનચક્કીઓ યાખીને ક્ષલુર પ્રભાણભાં ક્ષલદ્યુતઉજાથ ભેલી ળકામ

છે આલા ક્ષલથતાયને ક્ષલન્ડપાભથ કશે છે.

લનચક્કીના કામથ ભાટે લનની ગક્ષત ઓછાભાં ઓછી ૧૬

દક.ભી/કરાક શોલી જોઈએ.

જઉજાથને ટફાથઈન માંક્ષત્રક ઉજાથભાં પેયલે છે.

વૌયઉજાથના દ્રવ્મ થલરૂને જલૈબાય કશે છે.

જલૈબાયના ઉમોગથી શલાનું પ્રદુણ પેરામ છે.

ૃથ્લીના ોડાની નીચે ખડકો તેભજ ક્ષલક્ષલધ ખનીજો ીગેરી

અલથથાભાં શોમ છે. જનેે રાલાયવ કશે છે.

ઉજાથસ્ત્રોત તયીકે ઉમોગ :- ક્ષભથેનોર, ઈથેનોર, ફામો દડઝર

અને શાઈડર ોજન.

ક્ષલદ્યુત પ્રલાશના લશેલાના ભાગથને – ક્ષલદ્યુત દયથ કશે છે.

જો વેરના ફને્ન છેડા ફલ્ફના ફંને છેડા વાથે જોડામેરા શોમ

તેલા દયથને ફંધક્ષલદ્યુત-દયથ કશે છે.




જો વેરના ફંને છેડા કે ફલ્ફના ફંને છેડા ૈકી કોઇ ણ એક

છેડો છુટો શોમ તો તેને ખુલ્લો ક્ષલદ્યુત દયથ કશે છે.

ક્ષથલચ વાભાન્મ ક્ષથથક્ષતભાં (OFF)– ખુલ્લો ક્ષલદ્યુત

દયથ

ક્ષથલચ ચારુ ક્ષથથક્ષતભાં (ON)– ફંધ ક્ષલદ્યુત દયથ

જ ે દાથથભાંથી ક્ષલદ્યુતપ્રલાશ વાય થઈ ળકતો નથી. ક્ષલદ્યુત

અલાશક દાથથ છે.

એભ.વી.ફી. (MCB)– ઘય ઓક્ષક્વજન લીજ દયથભાં ળોટથ

વદકથ ટથી ફચલા ભાટે MCB નો ઉમોગ થામ છે.

લેમ્ામય ાલય – કેટરીક લખત ટી.લી. કે કમ્પ્મુટય જલેા ક્ષલદ્યતુ

ઉકયણોની ક્ષથલચ ફંધ કયલાના ફદરે તેને યીભોટ લડે કે અન્મ

યીતે ફંધ કયામ છે.

આધાય ક્ષફંદુની આવાવ ભુક્ત યીતે કયી ળકે તેલા ભજફુત દંડને

ઉચ્ચારન (રીલય) કશે છે.

જ્માયે દાથથના દ્રવ્મનો જથ્થો ફદરામ ત્માયે જ દાથથનું દ

ફદરામ છે.

દયેક જગ્માએ દાથથના દનું ભુલ્મ એકવયખુ યશે છે.

૧ દકરોગ્રાભ = ૧૦૦૦ ગ્રાભ

૧ ટન = ૧૦૦૦ દકરોગ્રાભ

૧ ળેય = ૫૦૦ ગ્રાભ

૧ ભણ = ૨૦ દકરોગ્રાભ

૧ ક્ષક્લન્ટર = ૧૦૦ દકરોગ્રાભ

કોઇણ થથે દાથથ ય રાગતા ગુરુત્લાકથણ ફને તે થથે

તે દાથથનું લજન કશે છે.

G નો એકભ –m/sec2

G નુ ભૂલ્મ – ૯.૮ m/sec2

ૃથ્લી કયતા ચંદ્ર યના ગુરુત્લાકથણ ફનું પ્રભાણ રગબગ

છઠ્ઠા બાગ જટેરુ શોલાથી ૃથ્લી ય ૬૦ N લજન ધયાલતા

દાથથનું ચંદ્ર ય લજન ૧૦ N જટેરુ જ થામ.

ૃથ્લી ક્ષલુલલૃત આગ વશેજ ઉવેરી અને ધ્રુલપ્રદેળ

આગ વશેજ ચટી છે.

ૃથ્લીના કેન્દ્ર આગ ગુરુત્લાકથણ ફનું ભૂલ્મ ળૂન્મ

શોમ છે.

જભે જભે ૃથ્લીના કેન્દ્રથી દૂય જતા જઈએ તેભ તેભ

ગુરુત્લાકથણ ફનું ભૂલ્મ લધતુ જામ છે.

ક્ષલુલલૃત યનો દાથથ ૃથ્લીના કેન્દ્રથી પ્રભાણભા દૂય

શોલાથી ત્મા તેનું લજન ઓછુ થામ છે.

ધ્રુલ પ્રદેળ યનો તે જ દાથથ ૃથ્લીના કેન્દ્રથી પ્રભાણભાં નજીક

શોલાથી ત્મા તેનું લજન લધુ થામ છે.

કોઇણ ાત્રની પ્રલાશીને વભાલલાની િભતાને ાત્રની ધાયકિા

કે ગુંજાળ કશે છે.

૧ ઘનભીટય – ૧૦,૦૦,૦૦૦ ઘનવેભી

૧ ક્ષરટય – ૧૦૦૦ ક્ષભરીક્ષરટય

૧ ક્ષરટય – ૧૦૦૦ ઘનવેભી

૧ ક્ષભરીક્ષરટય – ૧ ઘનવેભી (1 cm3)

રઘુતભ ભાળક્ષક્ત :- કોઇણ ાત્રના ઓછાભા ઓછા

પ્રલાશીના કદ ભાલાની ળક્ષક્તન ેતે ાત્રની રઘુતભ ભા ળક્ષક્ત

કશે છે.

રઘુતભ ભાળક્ષક્ત :- ફે િક્ષભક ભોટા અંક લચ્ચેનું ભા

ફે િક્ષભક ભોટા અંક લચ્ચે આલેર નાના

બાગની વંખ્મા

તયતાનો ક્ષવધધાતં – આદકથ ક્ષભડીઝ

વભઘનનું કદ – રંફાઈ X રંફાઈ X રંફાઈ

રંફઘનનું કદ – રંફાઈ X શોાઈ X ઉંચાઈ

ઘનતા – દાથથના દ અને કદના ગુણોત્તયોને ઘનતા કશે છે.

ઘનતા = દ

કદ

દાથણન ાં નાભ ઘનતા

(ગ્રાભ/ઘનવેભી)

ફયપ ૦.૯૨

ાણી (ળુધધ) ૧.૦૦

દદયમાનુ ાણી ૧.૦૩

રોખંડ ૭.૮

વીવુ ં ૧૧.૮

ાયો ૧૩.૬

ળુધધ વોનું ૧૯.૩

જ ેપ્રક્ષતક્ષફંફ ડદા ય ઝીરી ળકાતંુ નથી તે આબાવી પ્રક્ષતક્ષફંફ

છે.

પ્રક્ષતક્ષફંફોની વંખ્મા = ૩૬૦

ફ ેઅયીવા લચ્ચેનો ખણૂો -૧

અંતગો અયીવો :- કેટરાક અયીવાની અંદય વાટી ચકતી

કયલાભાં આલે છે. જ્માયે ફશાયની વાટી ય યંગ કયી દેલાભા ં

આલે છે. આલા લિ અયીવાને અંતગો અયીવો કશે છે.

ફદશગો અયીવો :- કેટરાક અયીવાની ફશાયની વાટી

ચકતી કયલાભાં આલે છે. જ્માયે અંદયની લિવાટી ય યંગ

કયલાભાં આલે છે. આલા લિ અયીવાને – ગાડી અથલા ફાઈકનો

વાઈડ ગ્રાવ

આણી આવાવ ફનતા અભૂક ામાના એકભોને તત્લ કશે છે.

તત્ત્લોની વખં્મા = ૧૧૮




ક્રભ નાભ વાંજ્ઞા ક્રભ નાભ વાંજ્ઞા ક્રભ નાભ વાંજ્ઞા

૧ શાઈડર ોજન H ૮ ઓક્ષક્વજન O ૧૫ પોથપયવ P

૨ દશક્ષરમભ He ૯ ફ્રોદયન F ૧૬ વલ્પય S

૩ ક્ષરક્ષથમભ Li ૧૦ ક્ષનમોન Ne ૧૭ ક્રોદયન Cl

૪ ફેદયક્ષરમભ Be ૧૧ વોદડમભ Na ૧૮ આગાથન Ar

૫ ફોયોન B ૧૨ ભેગ્નેક્ષળમભ Mg ૧૯ ોટેક્ષળમભ K

૬ કાફથન C ૧૩ એલ્મુક્ષભક્ષનમભ Al ૨૦ કેક્ષલ્ળમભ Ca

૭ નાઈટર ોજન N ૧૪ ક્ષવક્ષરકોન Si

યભાણ તત્લનો ફંધાયણ એકભ છે.

ક્ષનક્ષષ્િમ લામુઓ

દશક્ષરમભ, ક્ષનમોન, આગોન

2 mg + O2 = 2 mgo 2 H2 + O2 = 2 H2O

ક્રભ નાભ યાવામવણક નાભ અણુવૂત્ર

૧ ખાંડ વુકોઝ C12H22O11

૨ ભીઠંુ વોદડમભ

ક્રોયાઈડ Nacl

૩ ગ્રુકોઝ ગ્રુકોઝ C16H12O6

૪ ખાલાના

વોડા

વોદડમભ

ફામકાફોનેટ NaHCO3

૫ ધોલાનો

વોડા

વોદડમભ

કાફોનેટ Na2CO3 . 10H2O

૬ ભોયથુંથંુ કોય વલ્પેટ CuSo4 . 5H2O

૭ કોક્ષથટક

વોડા

વોદડમભ

શાઈડર ોક્વાઈડ

NaOH

૮ ાણી - H2O

નીચેનાભાંથી .................... તત્લ છે.

ઓક્ષક્વજન

ભાથાના શાડકા

૮+૧૪ = ૨૨ શાડકા શોમ છે.

છાતીનું ક્ષંજરુ

૧૨ જોડ ાંવી અને ૧ ભુખ્મ શાડકંુ

કુર શાડકા – ૨૫

કયોડથતંબ

કયોડયજુ્જનું યિણ કયે છે.

તેભાં કુર શાડકા – ૩૩

શાથ

શાથભાં કુર શાડકા – ૩૦

ંજાભા શાડકા – ૧૯

ગ

કુર શાડકા – ૩૦

વાથનું શાડકંુ વૌથી રાંફુ અને ભજફુત શોમ છે.

થકંધભેખરા

કુર શાડકા – ૪

ક્ષનતંફભેખરા

શાડકા – ૨

કાન

કુર શાડકા – ૬

તાલાનુ શાડકુ – ૧

ભનુષ્મના શાડક્ષંજયભા કુર શાડકા – ૨૧૩

દાથથભાં યશેરા અણઓની કુર ગક્ષતળક્ષક્ત એટરે ઉષ્ભા ઉજાથ

ાયો એ પ્રલાશી ધાતુ છે.

C– વેક્ષલ્વમવ

F– પેયનશીટ

વાભાન્મ યીતે તદંુયથત વ્મક્ષક્તના ળયીયનું તાભાન

37.C અથલા 98.6.F

દાથણન ાં નાભ ગરનવફાંદ ઉત્કરનવફાંદ

ફયપ O૦C 100૦C

ાયો -39૦ C 357૦C

જવત 419૦C 907૦C

તાંફ ુ 1184૦C 2562૦C

એલ્મુક્ષભક્ષનમભ 660૦C 2467૦C

વોનુ ં 1065૦C 2807૦C

રોખંડ 1535૦C 2750૦C

કાફથન ભોનોક્વાઈડ –Co

વલ્પય ડામોક્વાઈડ –S02

શાઈડર ોજન વલ્પાઈડ –H2S




કાફથન ડામોક્વાઈડ –CO2

લાતાલયણભાં કાફથન ડામોક્વાઈડનુ પ્રભાણ = 0.04%

વલ્પય ડામોક્વાઈડ અને નાઈટર ોજનના ઓક્વાઈડ બેજભાં દ્રાવ્મ

થઈ વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડ અને નાઈદટર ક એક્ષવડ ઉત્ન્ન કયે છે.

શલાભાં પ્રદુણ ભાલાનો એકભ –PPM

ફુધ

વૂમથનો વૌથી નજીકનો ગ્રશ – ફુધ

દદલવ-યાત રાંફા

ળુિ

વૌથી તેજથલી ગ્રશ

લાતાલયણ છે.

ૃથ્લી ય ાણી કમા થલરૂે જોલા ભે છે – પ્રલાશી

ભંગ – રાર યંગનો ગ્રશ

ગુરુ

વૌથી ભોટો ગ્રશ

ૃથ્લી કયતા ૧૩૧૭ ગણો ભોટો છે.

વ્માવ – ૃથ્લી કયતા ૧૧ ગણો

દ – ૃથ્લી કયતા ૩૧૮ ગણ

ળક્ષન

ીાળ ડતો યંગ ધયાલે છે.

વૌથી વુંદય ગ્રશ છે.

ૃથ્લી

વજીલ વૃદિ ધયાલે છે.

મુયેનવ

ાતા લરમો – શાઈડર ોજન અન ેએભોક્ષનમા લામુઓ છે.

નેચ્મુન

અત્મંત ાતા લરમો

શાઈડર ોજન અને દશક્ષરમભ લામઓુ છે.

પ્રુટો

વૌથી દુયનો ગ્રશ

અંધાદયમો ગ્રશ

લાભનગ્રશ તયીકે ઓખામ છે.

ળુિ અને ફુધ ક્ષવલામના તભાભ ગ્રશો ઉગ્રશો ધયાલે છે.

ચંદ્ર ૃથ્લીનો ઉગ્રશ છે.

ભોટા બાગના ધૂભકેતુઓ પ્રુટોને ેરે ાય આલેરા ઉટથના

લાદભાંથી છૂટા ડે છે.

શેરી નાભના ધભૂકેતુનો આલાતથકા રગબગ ૭૬ લથનો છે.

આ ધૂભકેતુનો પોટોગ્રાપ ૧૯૧૦ ભા ંરેલામેર છે.

આ શેરીનો ધૂભકેતુ ૧૯૮૬ ભાં દેખામો શતો. (અને શલ ે

૨૦૬૨ ભાં દેખાળે.)

ખગોળાસ્ત્રભાં અલકાળીમ દાથો લચ્ચેનું અંતય ભાલા ભાટેનો

એકભ – પ્રકાળલથ

૧ પ્રકાળલથ = ૯.૪૬ X ૧૦૧૨ દકરોભીટય

લાઘ

બાયતનુ યાિર ીમ પ્રાણી છે.

ળક્ષક્તળાી અને ભાંવાશાયી પ્રાણી છે.

ક્ષવંશ

ગજુયાત યાજ્મનુ યાજ્મપ્રાણી છે.

ક્ષવંશને લનનો યાજા કશેલાભાં આલ ેછે.

બમભાં ભૂકામેરા ૮ વથતન પ્રાણીઓ ૈકી એક્ષળમાઈ ક્ષવંશ પક્ત

ગુજયાતભાં ગીયના જગંરભાં જોલા ભે છે.

ઘુડખય (જગંરી ગધેડા) કચ્છના યણભાં જોલા ભે છે.

બાયતભાં ક્ષિભ ફંગાભાં વુદંયલનભા લાઘનુ અબમાયણ્મ

આલેરંુ છે.

યેલા, ભધમપ્રદેળભાં વપેદ લાઘ જોલા ભે છે. (એક્ષલ્ફનો)

ક્ષચત્તો બાયતભાંથી નાભળે થઈ ગમો છે.

દુક્ષનમાનું વૌથી ઉંચુ વથતન પ્રાણી – ક્ષજયાપ

ક્ષજયાપ – આદિકાભાં જોલા ભે છે.

ગુજયાતભાં ૪ જટેરા યાિર ીમ ઉદ્યાનો

અબમાયણ્મો – ૨૩

બાયતનું કદભાં વૌથી ભોટુ િી – વાયવ

ગીધ

ક્ષળકાયી િી છે.

ક્ષલશ્વથતયે – ૧૫ જાક્ષતઓ

ગુજયાતભાં – ૬ જાક્ષતઓ

ઘોયાડ

ઘાક્ષવમા પ્રદેળભાં યશે છે.

આ િી યાજથથાનનું યાજ્મિી (થટેટ ફડથ ) છે.

ગુજયાતભાં કચ્છનું રારાઘોયાડ અબમાયણ્મ ખાવ આ

િી ભાટે જાશેય કયેર છે.

ગુજયાતભાં ાંચ િી અબમાયણ્મો થથાલાભાં આવ્મા છે.

બાયતની વૌથી ભોટી એલીમયી (િીગૃશ) – ઈન્દ્રોડા પ્રકૃક્ષત

ઉદ્યાન, ગાંધીનગય

ક્ષલશ્વ જરપ્રાક્ષલત દદલવ – ૨ પેબુ્રઆયી

ક્ષલશ્વ ચકરી દદલવ – ૨૦ ભાચથ

ક્ષલશ્વભાં િીઓની કુર પ્રજાક્ષતમો – ૯૦૦૦

બાયતભાં – ૧૨૩૦ પ્રજાક્ષતમો

ગુજયાતભાં – ૪૭૯ પ્રજાક્ષતઓ

ચાભાચીદડમા કે કાનકદડમા અને લનલાગો વથતન લગથના

પ્રાણીઓ છે.

ળાકથ ભાછરીના રીલયભાંથી તેર નીકે છે તે શલાભાં ળાકથ દપયોર

અથલા ળાકથ કેપ્થમુરભાં લયામ છે.

વૌથી રાંફી ડોક્ષલ્પનને કીરય વ્શેર અથલા આકાથ કશેલાભાં આલ ે

છે.

ચેયની છાર અથલા ટુકડા કયીને તેભાંથી ટેફીન નાભનું તત્લ કાઢી

ળકામ છે.




કાનલાા પ્રાણીઓ ફચ્ચાને જન્ભ આે છે.

જ્માયે કાનની જગ્માએ ભીંડા (ક્ષછદ્રો) શોમ તેલા પ્રાણીઓ

ઈંડા ભૂકે છે.

શોઠથી ાણી ીતા શોમ તેલા ભોટા બાગના પ્રાણીઓ ળાકાશાયી

શોમ છે.

જીબથી ાણી ીતા શોમ તેલા ભોટા બાગના પ્રાણીઓ

ભાંવાશાયી શોમ છે.

વપ્તવણ તાયાજૂથ

વપ્તક્ષથ તાયાજૂથ પેબુ્રઆયીથી ઓગથટ ભાવના વભમગાા

દયક્ષભમાન દેખામ છે.

આ તાયાજૂથના તાયાઓના નાભ ભશાન ઋક્ષ-ભુક્ષનઓના

નાભ યથી ાડલાભાં આવ્મા છે.

ળવભણષ્ઠા તાયાજૂથ

આ તાયાજૂથ વપ્ટેમ્ફયથી પેબુ્રઆયી ભાવ દયક્ષભમાન

દેખામ છે.

ધ્ર લનો તાયો

આ તાયો શંભેળા ઉત્તય દદળાભાં જ દેખામ છે.

ભૃગ તાયાજૂથ

આ તાયાજૂથ દડવેમ્ફયથી પેબુ્રઆયી ભાવ દયક્ષભમાન


વૂમથભડંભાં કુર આઠ ગ્રશો છે.

ફુધ, ળુિ, ૃથ્લી, ભંગ, ગરુુ, ળક્ષન, મુયેનવ અન ે

નેપ્ચ્મનુ

આ ૈકી ફુધ, ળુિ, ભંગ, ગુરુ અને ળક્ષન નયી આંખે

જોઇ ળકામ છે.

પ્રુટો શેરા નલભાં ગ્રશ તયીકે ઓખામો યંતુ તેને ગ્રશ ન

કશેતા લાભન ગ્રશ તયીકે ઓખલાભાં આલે છે.

ઉષ્ભા – વંચયણની ત્રણ યીત

(૧) ઉષ્ભાલાશક

(૨) ઉષ્ભાનમન

(૩) ઉષ્ભાક્ષલદકયણ

ઓક્ષક્વજન લામુ કોઇણ દાથથના દશનભાં ભદદરૂ થામ છે.

કાફથન ડામોક્વાઈડ લામુ ચૂનાના નીતમાથ ાણીને દુક્ષધમું ફનાલ ે

છે.

ગક્ષતભાન શલાને લન કશે છે.

શલા એ દ ધયાલે છે.

દાથથની કામથ કયલાની િભતાને ઉજાથ કશે છે.

ઉજાથનો ભૂબૂત સ્ત્રોત – વૂમથઉજાથ

વૂમથઉજાથનો વૌથી અગત્મનો અતુટ અને ભુખ્મ સ્ત્રોત વમૂથ

છે.

માથલયણભાં આલતા તભાભ વજીલોને જકૈ્ષલક ઘટકો કશે છે.

શલા, ાણી, જભીન, પ્રકાળ, તાભાન લગેયે માથલયણન ે

અવય કયનાયા અજકૈ્ષલક ઘટકો છે.

ચૂાંફકની ળોધ :-

ગ્રીવ દેળના ભેગ્નેક્ષળમા પ્રદેળભાં ભેંગ્નવ નાભનો બયલાડ

શતો. તેને ફુટના ખીરા તેભજ રાકડીની ખોી ચોટી ગ્મા

તેથી તેણે આ પ્રદેળ વૌને ફતાવ્મો.

ભેગ્નેક્ષળમા પ્રદેળભાંથી ભી આલતો આ દાથથ – ભેગ્નેટ

તયીકે ઓખામો.

ચૂાંફકના વલવલધ આકાયો :-

(૧) ગજીમો ચૂંફક

(૨) નાકાય ચૂંફક

(૩) ઈંડાકાય ચૂંફક

(૪) ઘોડાની ના આકાયનું ચુંફક

(૫) વોમાકાય ચૂંફક

(૬) કંકણાકાય ચંૂફક

જગદીળચંદ્ર ફોઝ નાભના બાયતીમ લૈજ્ઞાક્ષનકે ળોધમુ છે કે

લનથક્ષત ય વંગીતની અવય થામ છે વંગીતના કાયણે

લનથક્ષતનો ક્ષલકાવ થામ છે.

કેટરાક દાથો બુયા ક્ષરટભવત્રને રાર ફનાલે છે. આ દાથોન ે

એક્ષવડ કશે છે.

એક્ષવડના ગુણધભો

બુયા ક્ષરટભવત્રને રાર ફનાલે

થલાદે ખાટા શોમ છે.

એક્ષવડના ઉમોગો

યવોઈ ફનાલલાભા

ટાઈલ્વ વાપ કયલા ભાટે

લેલ્કોની ળોધ કયલાની પે્રયણા તેના ળોધક જ્મોજથ-દ-ભસ્ત્રેરન ે

“કંુતાયમું રાંફુ” નાભના ઘાવના ફીજ યથી ભી શતી.

ક્ષલશ્વ ાણી દદન – ૨૨ ભાચથ

ણથભા જોલા ભતી દોયી જલેી યચનાને ક્ષળયા કશે છે. અન ે

તેભની ગોઠલણીને ક્ષળયાક્ષલન્માવ કશેલામ છે.

શલાભાના ધુના યજકણોની આવાવ ાણીના ટીા જાભે છે

અને લાદ ફંધામ છે.

રંફાઈના ભાનનો પ્રભાણબુત એકભ – ભીટય

૧૦ ક્ષભરીભીટય = ૧ વેક્ષન્ટભીટય

૧૦૦૦ ક્ષભભી = ૧૦૦ વેભી = ૧ ભીટય

૧૦૦૦૦૦ વેભી = ૧૦૦૦ ભીટય = ૧ દકરોભીટય

૧ પ્રકાળલથ = ૯.૪૬ X ૧૦૧૨ દકભી

(૧) અલાજ પેરાલા ભાટે ભાધમભ જરૂયી છે.

(૨) ળૂન્માલકાળભાંથી અલાજ પ્રવાય થતો નથી.

ક્ષત્રબુલનદાવ ગજ્જય




(૧) પ્રેગ યોગની દલા આમોદડન ટયક્રોયાઈડની ળોધ

(૨) ભોતીને વાપ કયલાની ધધક્ષતની ળોધ

(૩) લડોદયા ખાતે એરેક્ષમ્ફક લકથવની થથાના

ૃથ્લીની વાટીથી આળયે ૮૦૦ દકભી વુધી ક્ષલથતયેરા શલાના

આલયણને લાતાલયણ કશે છે.

૧ ચો.વેભી બાગ ય ૯.૮ ન્મુટન જટેરંુ શલાનું લજન

રાગે છે.

(૧) શલાનુ દફાણ ભાલા ભાટેના વાધનને – ફેયોભીટય

(૨) શલાનુ દફાણ ભાલાનો એકભ- ફાય

ૃપ્ના દરત્રો અને લજ્રત્રોની વંખ્મા દપફોનાકી વીદયઝના

આંક અનવુાય શોમ છે.

દરચિ પુરભક્ષણ કે ૃપ્ભક્ષણના નાભે ણ ઓખામ છે.

ંુકેવયના ઉયના બાગે યગાવમ આલેરો શોમ છે.

યગાળમભાં યાગયજ ઉત્ન્ન થામ છે.

ભોટા બાગે એક ૃપ્ભા એક જ સ્ત્રીકેવય શોમ છે.

શાઈડર ોોક્ષનક્વ

શાઈડર ો એટરે ાણી

ોક્ષનકવનો અથથ જશેભત કે શ્રભ

વુક્ષ્ભજીલોના પ્રકાય

(૧) પુગ (૨) પ્રજીલ (૩) ફેક્ટેદયમા

(૪) લાઈયવ (૫) રીર

ક્ષફરાડીનો ટો એ એક પ્રકાયની પુગ છે. – ભળરૂભ

ેક્ષનક્ષવક્ષરન જલેી પુગ એક્ષન્ટફામોદટક દલાઓ ફનાલલા

(૧) અભીફા એભેક્ષફક ભયડો થલા ભાટે જલાફદાય છે.

(૨) પ્રાઝભોદડમભ નાભનુ પ્રજીલ ભેરેદયમા થલા ભાટે જલાફદાય

છે.

ક્રભ ફેક્િેટયમા યોગ

૧ ક્ષલક્ષબ્રમોકોરયેી કોરેયા

૨ કોયીન ફેક્ટેદયમભ દડપ્મેયી દડપ્થેદયમા

૩ ભાઈિો ફેક્ટેદયમભ ટ્યુફય

ક્મુરોવીવ

િમ (ટી.ફી.)

૪ વાલ્ભોનેરા ટાઈકી ટાઈપોઈડ

૫ ભાઈિોફેક્ટેદયમભ રેપ્રી યક્તક્ષત (રેપે્રવી)

TMV– ટોફેકો ભોઝેઈક લાઈયવ

શડકલાની યવીના ળોધક – રુઈ ાશ્વય

ળીતાની યવીના ળોધક – એડલડથ જનેય

ચાભડીનો યોગ ભેરેક્ષનનના પ્રભાણ ય આધાયીત છે.

માંક્ષત્રક ઉજાથ = ક્ષથથક્ષત ઉજાથ + ગક્ષત ઉજાથ

ક્ષલશ્વની કુર ઉજાથનો જથ્થો શંભેળા અચ યશે છે.

લયાશ ક્ષભદશય નાભના બાયતીમ લૈજ્ઞાક્ષનક જ-ેતે ક્ષલથતાયની

લનથક્ષતનું અલરોકન કયી કમાં ખોદલાથી ાણી નીકળે અન ે

કમાં ખોદલાથી કુદયતી તેર નીકળે તે કશી ળકતા શતા.

શ્વાવ રેલા ક્ષવલામની અન્મ કોઇણ દેશધાક્ષભથક દિમા કયતો નથી

જનેે ગ્રીષ્ભ વભાક્ષધ અને ળીત વભાક્ષધ કશે છે.

ક્રભ ભાધ્મભ પ્રકાળનો લેગ

૧ ળૂન્માલકાળ/શલા ૩,૦૦,૦૦૦

km/second ૨ કાચ (વાદો ાયદળથક

કાચ)

૧,૮૦,૦૦૦

km/second

૩ ાણી ૨,૨૫,૦૦૦

km/second તંદુયથત ભાણવના શદમના ધફકાયા એક ક્ષભક્ષનટભાં ૭૨ થી ૭૫

વંબામ છે.

ોટેક્ષળમભ યભેગેનેટ –kmnO4

ઓક્ષક્વજન લામનુે પ્રાણલામુ તયીકે ઓખલાભાં આલે છે.

ધાતુઓના ઓક્વાઈડ ાણી વાથે પ્રદિમા કયી ધાતુના

શાઈડર ોક્વાઈડ ફનાલે છે.

વલ્પય ડામોક્વાઈડ –SO2

વલ્ફ્મયુવ એક્ષવડ –H2SO3

વોદડમભ ેયોક્વાઈડ અને ાણી લચ્ચે પ્રદિમા થઈ ઓક્ષક્વજન

લામુ ભુક્ત થામ છે.

કેક્ષલ્ળમભ કાફોનેટ –CaCO3

કડા ધોલા ભાટેનો વોડા – વોદડમભ કાફોનેટ –Na2CO3

એક્ષવડની વોદડમભ કાફાથનેટ અથલા વોદડમભ ફામ કાફોનેટ

વાથે પ્રદિમા થઈ કાફથન ડામોક્વાઈડ લામુ ફને છે.

નાઈટર ોજન ડામોક્વાઈડ ાણીભા દ્રાવ્મ થઈ નાઈદટર ક એક્ષવડ

ફનાલે છે.

(૧) ઓક્ષક્વજન લામુ – દશનોક લામુ

(૨) કાફથન ડામોક્વાઈડ લામુ – દશનળાભક લામુ

(૩) શાઈડર ોજન લામુ – દશનળીર લામુ

પ્રોટોન અને ઈરેક્ટર ોનની વખં્મા વયખી શોમ છે.

ક્ષલદ્યુતતાયભા યશેરા ઈરેક્ટર ીકના લશનને કાયણે જ તાયભા

ક્ષલદ્યુતપ્રલાશ લશેતો શોમ છે.

યભાણ લીજબાયની દ્રદિએ તટથથ શોમ છે.

તત્લનો યભાણક્ષલમ િભાંક = તેભા યશેર પ્રોટોનની વંખ્મા –

તેભા યશેર ઈરેક્ટર ોનની વખં્મા

યભાણ :-

(૧) શેરી કિાભા લધુભા લધુ – ૨

(૨) ફીજી કિાભા લધુભા લધુ – ૮ ઈરેક્ટર ોન વભાઈ ળકે

(૩) ત્રીજી કિાભા લધભુા લધુ – ૧૮

(૪) ચોથી કિાભા લધુભા લધુ – ૩૨

એક્ષવડભાં યશેરો શાઈડર ોજન લામુ થલરૂે ભુક્ત થામ છે.

અધાતુ તત્લો ઉય એક્ષવડની અવય થતી નથી.




ક્ષઝંક પોથપાઈડ – ઉંદય ભાયલાની દલા ફનાલલા

એલ્મુક્ષભક્ષનમભ પોથપાઈડ – અનાજની જાલણી ભાટે

પોથપયવ ેન્ટોક્વાઈડ – પ્રફ બેજળોક તયીકે ઉમોગી છે.

ક્ષનકર અને દટટેક્ષનમભ ધાતુઓને ક્ષભશ્ર કયી ક્ષનટીનોર નાભની

ક્ષભશ્ર ધાતુ ફનાલામ છે.

તત્લ ઉમોગ

(૧) ાયો થભાથભીટયભાં

(૨) કાફથન ફતણ તયીકે

(૩) વોન ુ ઘયેણા ફનાલલાભાં

(૪) રોખંડ મંત્રોની ફનાલટભાં

(૫) એલ્મુક્ષભક્ષનમભ ક્ષલજીના

લશનભાં, લાવણો ફનાલલાભાં

રેન્વને ફે લિતા કેન્દ્ર શોમ છે.

રેન્વના કેન્દ્રને તે રેન્વનું ઓક્ષપ્ટકર વેન્ટય કશે છે.

અંતગો રેન્વનું ભખુ્મ કેન્દ્ર આબાવી શોમ.

અંતગો રેન્વભાં ભતુ પ્રક્ષતક્ષફંફ શંભેળા આબાવી, ચત્તુ અન ે

લથતુ કયતા નાનુ શોમ છે.

ુરુભાં એક જોડ (એટરે કે) ળુિક્ષંડ આલેરા શોમ છે.

દક્ષિણના યાજ્મોભાં છોકયીઓના પ્રથભ ભાક્ષવક સ્ત્રાલને આનંદના

દદલવ તયીકે ગણે છે.

પ્રથલેદ ગ્રંક્ષથભાંથી યવેલો ફશાય નીકે છે.

પ્રથલેદ ગ્રંક્ષથનો ભુખ્મ ઉદે્દળ તાભાન જાલી યાખલાનો છે.

આગ ફુઝાલલા ાણી ઉયાંત વાફુનું પીણ, યેતી અન ેCO2 નો

ઉમોગ થામ છે.

દશનના પ્રકાયો :-

(૧) ઝડી દશન – ઉષ્ભા અને પ્રકાળ ઉત્ન્ન થામ છે.

(૨) ભંદ દશન – ઉષ્ભા ઉત્ન્ન થામ છે પ્રકાળ ઉત્ન્ન થતો

નથી.

વૌથી ઉંચી કિાનો કોરવો – એન્રેવાઈટ

LPG– ક્ષરદકલપાઈડ ેટર ોક્ષરમભ ગેવ

LPG એટરે ળંુ :- પ્રલાશીકૃત ેટર ોક્ષરમભ લામુ

ેટર ોર-ગેવોક્ષરન :- ૩૦ C થી ૧૨૦ C તાભાને ેટર ોર છુટુ ડે

છે.

નેપ્થા :- યાવામક્ષણક પ્રદિમાભાં તેનો ઉમોગ થામ છે, ૧૨૦ C

થી ૧૮૦ C તાભાને નેપ્થા છુટુ ડે છે.

કેયોવીન :- ૧૮૦ C થી ૨૬૦ C તાભાને કેયોવીન છુટુ ડે છે.

ડીઝર :- ૨૬૦ C થી ૩૪૦ C તાભાને ડીઝર છુટુ ડે છે.

ઊંજણ તેર :- ૩૪૦ C તાભાન ેઉંજણ તેર છુટુ ડે છે.

ફતણ તેર :- ૫૦૦ C તાભાને ફતણ તેર છુટુ ડે છે.

ડાભય :- ક્ષલબાગીમ ક્ષનયમંદનન ેઅંતે ૬૦૦ C તાભાને ડાભય

ભે છે.

વૂમથ આલતા વાડા ચાય અફજ લો વુધી આણને ઉજાથ ુયી

ાડતો યશેળે.

ખેડા ક્ષજલ્લાનું કલ્માણુયા ગાભ ઉજાથની દ્રદિએ થલાલરંફી છે.

ાટણ ક્ષજલ્લાના ચાયણકા ખાતે આલેરો વોરય ાકથ એ

એક્ષળમાનો વૌથી ભોટો વોરય ાકથ છે.

ગુજયાતભાં માથલયણ જાગૃક્ષત ભાટે કામથયત વંથથા –CEE

અભદાલાદ (Centre for Environment

Education) લેગ એ વદદળ યાક્ષળ છે.

C.G.S ધધક્ષતભાં ફને એકભ g,cm/s2 અથલા Dyne

Newton = 105 dyne ૃથ્લીની ધુલીમ ક્ષત્રજ્મા કયતા ક્ષલુલલૃક્ષતમ ક્ષત્રજ્મા આળયે ૨૧

દકભી જટેરી લધાયે છે.

દાથથનું દ = m

દફાણનો SI એકભ n/m2 છે – પેયા ક્ષલજ્ઞાની ાથકર

વોનાની ઘનતા – ૧૯૩૦૦ kg/m3છે.

ાણીની ઘનતા – ૧૦૦૦ kg/m3

દાથથની ત્રણ અલથથાઓ :- ઘન, પ્રલાશી અને લામુ

વૂમથ અને તાયઓભાં પ્રાઝભા ઉત્ન્ન થલાનુ કાયણ ઘણ જ ઉંચુ

તાભાન છે.

બાયતીમ બૌક્ષતક લૈજ્ઞાક્ષનક – વત્મેન્દ્રનાથ ફોઝ

(૧) CNG – Compressed Natural Gas

(૨) LPG – Liquitied Petroleum Gas

(૩) PNG – Piped Natural Gas

ફયપની ગરન ગુપ્ત ઉષ્ભા – 0.335 દકરો જૂર પ્રક્ષત ગ્રાભ છે.

ાણીનું ઉત્કરનક્ષફંદુ –373.16 K, ફાષ્ન ગુપ્ત ઉષ્ભા –

2.259 દકરો જૂર પ્રક્ષત ગ્રાભ છે.

કેક્ષલ્લન K તાભાનનો એકભ –SI

દફાણનો SI એકભ – ાથકર (Pa)

રોખંડ અને ઓક્ષક્વજન લચ્ચે યાવામક્ષણક પ્રદિમા થઈ રોખંડનો

કાટ ફન્મો છે.

૧૮૦૪ ભાં ઈંગ્રેન્ડના લૈજ્ઞાક્ષનક જશોન ડાલ્ટને યાવામક્ષણક

વંમોગીકયણના ક્ષનમભો આપ્મા.

જ ેયભાણના અક્ષથતત્લની વભજ આે છે

ાણીભા H : O નું લજન પ્રભાણ = ૧ : ૮ શોમ છે.

P4 – ટેટર ા પોથપયવ

Kmno4 – ોટેક્ષળમભ ટેટર ા ઓક્વોભેગે્નટ

IUPAC–International Union of Pure

Applied Chemistry યભાક્ષણલમ દના એકભ AMU ને ભાત્ર U લડે દળાથલામ છે.

વંમોજનનો નાનાભા નાનો કણ – અણ છે.

૧ ડઝન – ૧૨ નંગ




૧ કોડી – ૨૦ નંગ

૧ ગ્રોવ – ૧૪૪ નંગ

૧ ભોર – ૬.૦૨૨x૧૦૨૩

ઈરેક્ટર ોનનો પ્રલાશ ઋણ લીજબાય ધયાલે છે.

િ દકયણો અને યેદડમો વદિમતા – ૧૮૯૬ ભા લૈજ્ઞાક્ષનક યોન્ટજન ે

ળોધી શતી.

ફીટા દકયણો ઋણ લીજબાય ધયાલે છે.

ગેભા ક્ષલદકયણો લીજબાય ધયાલતા નથી.

પ્રોટોન ઋણ લીજબાય ધયાલતા ઈરેક્ટર ોન કયતા ૧૮૩૬

લજનદાય છે.

૧૯૧૨ ભાં ફોશયે યભાણ્લીમ નભનૂો યજુ કમાથ.

કો ળબ્દ રેદટન ળબ્દ વેલ્મુરાભાથંી ભેવ્મો છે.

કોના ક્ષલક્ષળિ ઘટકોને અંક્ષગકા કશે છે.

કોથતયના ફંધાયણભાં ૭૫% પોથપોક્ષરક્ષડ શોમ છે.

ઈંડાનુ કલચ ભોટે બાગે CaCO3નું ફનેરુ શોમ છે.

કોદદલાર વેલ્મુરોઝ શેક્ષભવેલ્મુરોઝ અને ેદકટનની ફનેરી શોમ

છે.

અભીફા અને ેયાભીળીમભભા અન્નદાની આલેરી શોમ છે. જ ે

ખોયાકનું ાચન કયે છે.

કોથતય ક્ષરક્ષડ અને પ્રોટીનનું ફનેરુ છે.

કો ળબ્દ કોણે આપ્મો – યોફટથ શુક અથલા યોફટથ કૂચ (ફંને

એક જ છે.)

ેળીના પ્રકાય

લધથનળીર ેળી

થથામી ેળી

વુક્ષ્ભ વંયચનાના અભ્માવને ેળીક્ષલધા કશે છે.

ચેતા ેળીના વંયચનાભાં ચેતાકોો અને ચેતાતંતુઓ આલેરા છે.

ચેતાેળીભા ચેતાકો આલેરા શોમ છે.

યોગનો ફીજા ળબ્દભાં અિયળ અથથ અથલથથતા થામ.

પુરૂ જલેા યોગને એક્મુટ યોગ તયીકે ઓખીએ છીએ.

વંિક્ષભત વજીલોના વંકથભાં આલતા પેરાતા યોગોને ચેી યોગો

કશેલાભાં આલે છે.

કભો – મકૃતનો યોગ -> શીેટાઈદટવ લાઈયવથી થતો યોગ

AIDS– એક્લામડથ ઈમ્મુનો ડેદપક્ષવમન્વી ક્ષવન્ડર ોભ

થલાઈન ફ્રુ – ઈન્પરુએન્ઝા- H1N2દ્વાયા પેરામ છે.

કન્જદકટલાઈદટવ – આખંનો યોગ

બૌક્ષતક ક્ષલજ્ઞાનના ક્ષતા – આદકથ ક્ષભદડઝ

યવામણ ક્ષલજ્ઞાનના ક્ષતા – યોફટથ ફોઈર

જીલ ક્ષલજ્ઞાનના ક્ષતા – એદયથટોટર

૩૧ ભે – ક્ષલશ્વ તભાકુ ક્ષનેધ દદન

લા કાા કયલા ભાટે – શાઈડર ોજન ેયેક્વાઈડ લયામ છે.

આલતથ કોિકની ળોધ – ક્ષિથતી ાદયી

શલાભાં ૭૮% નાઈટર ોજન શોમ છે. ઓક્ષક્વજન-૨૧%,

કાફથન ડામોક્વાઈડ-૦.૦૪%

(૧) ખાદ્ય દાથો ભાટે – એગભાકથ

(૨) વોના ચાદંીના દાગીના ભાટે – શોરભાકથ

(૩) ઈરેક્ષક્ટર ક લાથતુઓ ભાટે –ISI

કામથ અદદળ યાળી છે.

ઉજાથ એટરે કામથ કયલાની િભતા

ઉજાથનો એકભ – જુર

ક્ષથથક્ષતઉજાથ અને ગક્ષતઉજાથના વયલાાને માંક્ષત્રક ઉજાથ કશે છે.

કામથનો એકભ – જુર

વભમનો એકભ – વેકન્ડ

ાલયનો એકભ – જુર/વેકન્ડ અથલા લોટ

1 hp = 746 w 1 મુક્ષનટ એટરે 1 દકરોલોટ

પ્રકાળનો ળૂન્મ અલકાળભાં લેગ = ૩x૧૦૮mls

ક્ષફનમાંક્ષત્રક તયંગો ળૂવ્માલકાળભા ંગ પ્રવયી ળકે છે.

પ્રકાળના તયંગો કે ક્ષલદ્યુત ચંૂફકીમ તયંગો એ ક્ષફનમાંક્ષત્રક તયંગો

છે.

SONAR ->Sound Navigation and Ranging

ટેક્ષરપોનના ળોધક – એરેક્ઝાન્ડય ગ્રેશાભફેર

તત્લોના યભાણ્લીમ દ અંગેની ભાદશતી – ૧૮૦૩ ભાં ડાલ્ટને

તત્લોના તેના યભાણ્લીમ દના ચડતા િભભાં ગોઠલનાય

વૌપ્રથભ લૈજ્ઞાક્ષનક – ન્મુરેન્ડ

ઈ.વ. ૧૮૯૪ ભાં રોડથ યેરે અને વય યાભવે ક્ષનષ્કીમ લામઓુ

દશક્ષરમભ, ક્ષનમોન, આગોન લગેયે ળોધમા છે.

આધુક્ષનક આલતથ કોિકભાં ઉબા થતંબોની વંખ્મા = ૧૮

તત્લો યભાણ્લીમ વત્રજ્મા (PM)

Li 133 Na 154 K 201 Rb 216 Cs 235 અિકનો ક્ષનમભ રૂઈવે યજુ કમો.

દશક્ષરમભ –He

ક્ષનમોન – Ne

આગોન – Ar

દકપ્ટોન –Kr

ઝેનોન –Xe

યેડોન –Rn

અણુન ાં નાભ વૂત્ર

ભેગ્નેક્ષળમભ ઓક્વાઈડ - mgo




કોય વલ્પાઈડ - CuS

ોટેક્ષળમભ ક્રોયાઈડ - KCI

વોદડમભ બ્રોભાઈડ - NaBr

ોટેક્ષળમભ આમોડાઈડ - Kl

વાંમોજનન નાભ વૂત્ર

કાફથન ભોનોક્વાઈડ - CO

કાફથન ડામોક્વાઈડ - CO2

પોથપયવ ટર ામક્રોયાઈડ - PCl3

કાફથન ટર ે ટાક્રોયાઈડ - CCl4

પોથપયવ ેન્ટાક્રોયાઈડ - PCl5

વલ્પય શેકઝાક્રોયાઈડ - SF6

ક્રોદયન શેપ્ટોક્વાઈડ - Cl2O7

પ્રોટીનનુ ક્ષલઘટન થઈ એક્ષભનો એક્ષવડ ફને છે.

કી ચુનાનુ યાવામક્ષણક નાભ – કેક્ષલ્ળમભ ઓક્વાઈડ

બીંજલેરા ચનુાનું યાવામક્ષણક વૂત્ર –Ca(OH)2

વજીલોના ભુખ્મ જુથોને વૃદિનો દયજ્જો અામ છે.

લનથક્ષતઓ અને પ્રાણીઓની ઓખ – કેયોરવ ક્ષરક્ષનમવ

(૧૭૫૮)

કોદદલાર વેલ્મુરોઝની ફનેરી છે.

પ્રાણીઓનું ળયીય ક્ષછદ્રો ધયાલે છે.

વભુદામના પ્રાણીઓ એકક્ષરંગી શોમ છે.

િીઓભાં કમા અંગનો અબાલ શોમ છે – ભૂત્રાળમ

લાતાલયણ :- ૃથ્લીની પયતે આલેરા લામઓુથી ફનેરા ૧૦૦

દકરોભીટય જાડા આલયણને લાતાલયણ કશે છે.

ૃથ્લીની વાટીનો ૩/૪ બાગ ાણીથી છલામેરો છે.

જરાલયણનો ૯૭% જટેરો બાગ દદયમાઈ શોલાથી તે

ાણી આલા ભાટે ક્ષફન ઉમોગી છે.

૩% ભીઠંુ ાણી છે.

ાણી ઉત્તભ દ્રાલક છે.

ઓઝોન થતય ધ્રુલપ્રદેળ ાવે જાડુ છે.

ક્ષલુલલૃત પ્રદેળ તયપ જતા તે ાતંુ ફને છે.

ઓઝોનનું યાવામક્ષણક વૂત્ર –O3

રીરી લનથક્ષતઓ જ પ્રકાળવંશ્લેણ દ્વાયા ોતાના ખોયાકનુ ં

વંશ્લેણ કયે છે.

જભીનભાંથી કુર ૧૩ ોક તત્લો ભે છે.

ખેતયોભાં થતી અનૈક્ષચ્છક લનથક્ષતઓને નીંદણ કશે છે.

ળ ધનની જાવતઓ

બ્રોવ ઈન્ડેક્વ – (ગામ)

ફુફેરવ ફુરીવ – (બેંવ)

ભયઘાનંી ત્રણ દેળી ઓરાદ

(૧) ીરા – વોનયેી યંગના

(૨) માકુફ – કાા અને રાર યંગના

(૩) કાજર – કાા યંગના

ભધભાખી ઉછેય ધધક્ષતને એક્ષકલ્ચય વાુતાયા (ડાંગભા) છે.

ભધભા ખુફ જ ક્ષલુર પ્રભાણભા રોશ અને કેક્ષલ્ળમભ શોમ છે.

ોક્ષરમોની યળીના ળોધક – જોનાવ વોલ્ક

કઈ ટર ેન ાટાથી અધધય યશીને ચારે છે – ભેગ્રેલ

ક્રભ તત્લ વાંજ્ઞા ક્રભ તત્લ વાંજ્ઞા ક્રભ તત્લ વાંજ્ઞા

૧ તાંફુ (કોય) Cu ૭ ચાંદી Ag ૧૩ યેડોન Rn

૨ આમનથ (રોખંડ) Fe ૮ વોનું Au ૧૪ કોફાલ્ટ Co

૩ વીવ ુ Pb ૯ ાયો (ભયક્મુયી) Hg ૧૫ મુયેક્ષનમભ U

૪ ટીન Sn ૧૦ આમોદડન I ૧૬ થોદયમભ TH

૫ ક્ષનકર Ni ૧૧ ભેગેક્ષનઝ Nn ૧૭ ક્ષઝંક 2n

૬ કેડક્ષભમભ Cd ૧૨ ઝેનોન Xn

જનીન ક્ષલજ્ઞાનના ક્ષતા – ભેન્ડર

આલતથ કોિકના ક્ષતા – ભેન્ડેક્ષરપ

ક્ષનક્ષષ્િમ લામુઓ = ઝેનોન, યેડોન, આગોન, ક્ષનમોન

યેદડમભની ળોધ – ભેડભ ભેયીક્મયુી

રોશતત્લની ઉણથી થતો યોગ – ાંડુયોગ

લૈજ્ઞાક્ષનક દ્રદિએ ડંુગી અને કોફીજ એ ણથ છે

પ્રકાંડ – આદુ, વૂયણ, શદય, ફટાટા

કાક્ષવથનોજન – ળયીયભાં કેન્વયના તત્લો બેગા કયે તેને

ચૂંટણીભાં લયાતી અક્ષલરોપ્મ ળાશીભા ળુ શોમ છે ?– ચાંદી

(Ag) કોટો ફનાલલાભા ચાંદીનો ઉમોગ થામ છે.

શાડકાના ફંધાયણભાં કેક્ષલ્ળમભ શોમ છે.

શાડકાનો વપેદ યંગ – કેક્ષલ્ળમભથી શોમ છે.

આમોદડનની ઉણથી થતો યોગ – ગોઈટય, કંઠભા

ન્મુક્ષક્રમય – અણફોમ્ફની ફનાલટભાં લયામ છે.

મુયેક્ષનમભ – જાદુગોડા (ઝાયખંડ) ની ખાણભાંથી ભે છે.

કોરવાભાંથી ક્ષલદ્યુત ઉત્ન્ન થામ – તા ક્ષલદ્યુતભથક, થભથર

ાલય થટેળન

ફલ્ફનો તાય ટંગથટન નાભની ધાતુભાંથી ફનેરો છે.

ોરાદ = Fe+c

થટેઈનરેવ થટીર = Fe+Ni+cr

ક્ષત = CU+Zn




કાંવુ = CU+Tn

જભથન ક્ષવલ્લય = CU+Zn+Ni

ક્ષનિોભ = Fe+Ni+cr+mn

થટક્ષરિંગ ક્ષવલ્લય = Ag+CU

ડ્યુયાલ્મુક્ષભન = CU+Al

ભંદદયનો ઘંટ ળાનો ફનેરો શોમ છે. – કાંવુ, ટીન

૧. કોરવાભાં ભુખ્મ કમુ ખનીજતત્લ શોમ છે. – કાફથન

ભાનલ ળયીય એ કાફથનનું ફનેરંુ છે.

૨. કમો કોરવો વૌથી ઉત્તભ ગણામ છે. – એન્રેવાઈટ

૩. પ્રાથટય ઓપ ેદયવનું યાવામક્ષણક નાભ – શાઈડર ે ટેડ કેક્ષલ્ળમભ

વલ્પેટ(CaSO4 • 2H2O)

૪. કમા ઉકયણની ભદદથી AC ને DC ભાં પેયલી ળકામ – યેદકટ

પામય

૫. ળયીયભાં રોશી ળુક્ષધધકયણ કમા થામ છે – પેપવાભાં

૬ વાભાન્મ તાભાને પ્રલાશી થલરૂ ેઅધાતુ તત્લ – બ્રોભાઈન

વાભાન્મ તાભાને પ્રલાશી થલરૂે ધાતુ તત્લ – ાયો

૭. શદમના ધફકાયાને ક્ષનમક્ષભત યાખલા ભાટે – ોટેક્ષળમભ

૮. વૂકો ફયપ કોને કશેલામ – ઘન કાફથન ડામોક્વાઈડ

૯. વૂમથના દકયણો લડે થતી યોગની વાયલાયને – દશક્ષરમોથેયાી

(૧) શાડકાને ક્ષછદ્રાુ ફનાલતો યોગ – ઓક્ષથટઓોયોક્ષવવ

(૨) કોરવાની ખાણીમ ભજુયોને થતો યોગ – એન્થાયાોક્ષવવ

(૩) કમો ફોમ્ફ ભાત્ર ક્ષજલીત દાથોને અવય કયે છે – ન્મુટોન

ફોમ્ફ

ભધભાખીઓના ઉછેય એીકલ્ચય

યેળભના કીડાઓનો ઉછેય વેદયકલ્ચય

ભત્થમ ઉછેય ીવીકલ્ચય

શદયમાી િાંક્ષતના ક્ષતા એભ. એવ.

થલાભીનાથન

વભગ્ર ક્ષલશ્વભાં શદયમાી િાંક્ષતના

ક્ષતા

નોયભન ફોયરોગ

ીી િાંક્ષત તેરીક્ષફમા િાંક્ષત

લાદી િાંક્ષત વભુદ્રી જીલો

ગુરાફી િાંક્ષત ક્ષજગંા

યાઉન્ડ દયલોલ્મુળન (ફટાટા) ગો િાંક્ષત

વોનયેી િાંક્ષત ળણ

એન્રોોરોજી ભાનલ ઉત્ક્ષત, યીતદયલાજો

કોનોરોજી ઐક્ષતશાક્ષવક ઘટનાનો વભમ નક્કી કયલા

ભાટેનુ વાધન

કોથભોરોજી બ્રહ્ાંડની વયંચના ઉત્ક્ષત

કામોજકે્ષનક્વ અત્મંત નીચા તાભાન ે થતી

પ્રદિમાઓનો અભ્માવ

ડેકટાઈરોગ્રાપી દપંગય ક્ષપ્રન્ટનો અભ્માવ

ઈકોરોજી વજીલો ય થતી લાતાલયણની અવયનો

અબાલ

એન્ટોભોરોજી જતુંઓનો અભ્માવ

શોટીકલ્ચય ફાગામત ક્ષલજ્ઞાન (પ, પૂર, ળાકબાજી)

ભેભોગ્રાપી યેદડમોગ્રાપી દ્વાયા થતન કેન્વયની વાયલાય

ક્ષભદટઓયોરોજી ભોવભ ક્ષલજ્ઞાન

ભેટોરોજી તોરભા

ઓડોન્ટોરોજી દંતક્ષલજ્ઞાન

ઓક્ષનમોરોજી િીક્ષલજ્ઞાન

યાવામક્ષણક વૂત્રો

૧. ક્ષચરી વોલ્ટ ીટય - NaNO3

૨. ક્ષજપ્વભ - CaSO4 , 2H2O

૩. પ્રાથટય ઓપ ેદયવ - 2caso4 , 2H2O

૪. ગ્રુકોઝ - C6H12O6

૫. ક્રોયોપાભથ (ક્ષભથાઈર ક્રોયાઈડ) - CH3Cl

૬. કાફથન ડામોક્વાઈડ - CO2

૭. શાથમ લામુ (નાઈટર ીક ઓક્વાઈડ) - N2O

૮. શાઈડર ોજન ઓક્વાઈડ - H2O2

૯. ક્ષવંદુય - Pb3O4

૧૦. પોક્ષથકન - PH3

૧૧. ધોલાનો વોડો - Na2CO3

૧૨. ખાલાનો વોડો - NaHCO3

૧૩. ક્ષબ્રક્ષચંગ ાઉડય - CaOCl2

૧૪. ક્ષવલ્લય નાઈટર ે ડ - AgNO3

૧૫. ક્ષવલ્લય બ્રોભાઈડ - AgBr

૧૬. ડુ્યટેદયમભ ઓક્વાઈડ - D2O

અણવૂત્રો

૧. વાફુ - C15H31COONa

૨. ખાંડ - C12H22O11

૩. ક્ષભથેન - CH4

૪. ઈથેન - C2H6

૫. પ્રોટીન - C3H8

૬. બ્મુટેન - C4H10

૭. નાઈટર ીક એક્ષવડ - HNO3

૮. વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડ - H2SO4

૯. ોટેક્ષળમય ભેગે્નટ - KmnO4

(૧) ચંદ્રના ગુરુત્લાકથના રીધે ૃથ્લી ય કઈ ઘટના થામ છે –

વભુદ્રભા બયતી

(૨) પોને કૃક્ષત્રભ યીતી કલલા ભાટે – ઈથીરીન લામુનો





(૩) ફાયોગ ક્ષનષ્ણાંત – ેડદિમાદટર થટ

(૪) ભાનલનું લૈજ્ઞાક્ષનક નાભ – શોભોળેક્ષમન્વ

(૫) વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડને યવામણનો યાજા કશેલાભાં આલે છે.

(૬) દયેક યવામક્ષણક પ્રદિમાભાં વલ્ફ્મદુયક એક્ષવડનો ઉમોગ થામ

છે.

ભાઈિોરોજી - પૂગનો અભ્માવ કયતુ ક્ષલજ્ઞાન

ઈકોરોજી - માથલયણની વજીલો ય થતી

અવયોનો અભ્માવ

ઓક્ષનમોરોજી - િી ક્ષલજ્ઞાન

ક્ષથક્ષવમોરોજી - િમ ક્ષલજ્ઞાન

એન્ટોભોરોજી - જતુંઓનો અભ્માવ

ક્ષભદટ ઓયોરોજી - ભોવભ ક્ષલજ્ઞાન

ભેટર ોરોજી - તોરભા ક્ષલજ્ઞાન

ગુજયાતભાં આલેરી એકભાત્ર યાભવય વાઈટ – ન વયોલય

વરીભ અરી – િીક્ષલજ્ઞાન વાથે વંકામેરા છે.

ભેરેદયમા પ્રાઝભોરેદડમભ ના રીધે પેરામ છે.

૧ નોદટકર ભાઈર – ૧૮૫૩ ભીટય

૧ ભાઈર – ૧૬૦૦ ભીટય

િમ ભાટે કઈ ક્ષચદકત્વા ધધક્ષત (વાયલાય ભાટે) લયામ છે.

DOTS– ડામયેક્ટરી ઓલઝલથડ ટર ીટભેન્ટ ળોટથ કોવથ

ઓડોન્ટોરોજી – દંત ક્ષલજ્ઞાન

ઓપ્ટીકવ – પ્રકાળ ક્ષલજ્ઞાન

ભેભોગ્રાપી – યેદડમો ક્ષલદકયણો દ્વાયા થતન કેન્વયની વાયલાય

એંકોરોજી – કેન્વય ક્ષલજ્ઞાન

ભાનલીના ઉદક્ષનલ ક્ષલકાવ ક્ષલથતયણના અભ્માવનું ક્ષલજ્ઞાન

– એન્રોોરોજી

વલશ્વ લસ્તી ટદન = ૧૧ જ રાઈ

૧. શોદટકલ્ચય – પ, પૂર, ળાકબાજી ક્ષલજ્ઞાન, ફાગામત ક્ષલજ્ઞાન

૨. શાઈડર ોોક્ષનક્વ – જભીનયદશત ખેતી ક્ષલજ્ઞાન

ભાલાના વાધનો

૧. ફેયોભીટય - લાતાલયણનું દફાણ ભાલા

૨. ઓલ્ટીભીટય - ઉડતા ક્ષલભાનની ઉંચાઈ ભાલા

૩. એભીટય - ક્ષલદ્યુત પ્રલાશને એમ્ીમયભાં ભાલા ભાટે

૪. ટર ાન્વપોભથય - ક્ષલદ્યુત પ્રલાશના અલયોધને લધાયલા કે ઘટાડલા

૫. ટર ાક્ષન્ઝથટય - અલાજના તયંગોને કડલા ભાટે

૬. અલ્ટર ાવોનોગ્રાપી - ભગજ. શદમ, થનામુ જલેા નાજુક

અંગોની ક્ષથથક્ષત જાણલા

૭. યેઈનગજે - લયવાદ ભાલા

FM :- દપકલન્વી ભોડુ્યરેટેડ

૮. શોકામંત્ર - દદળા જાણલા ભાટે

૯. શાઈગ્રોભીટય - લાતાલયણભાં યશેરો બેજ ભાલા

૧૦. થીડોભીટય - લાશનની ઝડ ભાલા

૧૧. ઓડોભીટય - લાશને કાેરંુ અંતય ભાલા

૧૨. રેક્ટોભીટય - દૂધની ળુધધતા ભાલા

૧૩. પેઘોભીટય - વભુદ્રની ઉંડાઈ ભાલા (પેથોભીટય)

૧૪. ગાઈગય ભૂરય કાઉન્ટય - ક્ષલદકયણની તીવ્રતા ભાલા

દશયોળીભા – ક્ષરટર ફોમ નાભનો ફોમ્ફ પેક્મો

નાગાવાકી – પેટભેન નાભનો ફોમ્ફ પેક્મો

બાયતભાં અણિેત્રે કાભ કયતી વંથથા

BARC (બાબા એટક્ષભક દયવચથ વેન્ટય)

પ્રથભ યભાણ અણબઠ્ઠી – અપ્વયા

૧૫. ેદયથકો - વફભયીનભાંથી વાટી યના દ્રશ્મો

જોલા ભાટે

૧૬. કાદડથમોગ્રાપ - શદમના દફાણની અવય ભાલા

૧૭. યડાય - યેદડમો દડયેક્ળન એન્ડ યેક્ષન્જગં

અંધાયા તેભજ લાદાભા ણ યડાય વેટનાભોની લથતુ વાથ ે

યાલક્ષતથત થઈ દ્રશ્મ યચે છે.

CCTV – ક્રોઝ વદકથ ટ

ટેક્ષરક્ષલઝન

ક્ષલટાભીન A ના રીધે આંખને રગતા યોગ થામ છે.

વલિાવભન યાવામવણક નાભ

A - ફીટા, કેયોટીન, યેટીનોર

B1 - થામેભીન

B2 - યીફોક્રેક્ષલન

B3 - ક્ષનએક્ષવન

B5 - ેન્ટોથેક્ષનક એક્ષવડ

B6 - ામયોડોક્ષક્વન

B7 - ફામોટીન

B9 - પોક્ષરક એક્ષવડ

B12 - ક્ષભથાઈર કોરાફેક્ષભન,

એક્ષનક્ષભમા

C - એથકોક્ષફથક એક્ષવડ

D - કેક્ષલ્વકેયોર

E - ટોકોપેયોર

K - પાઈરોક્ષક્લનોન

૧. ક્ષલટાક્ષભન A,B અને C ાણીભા દ્રાવ્મ છે.

૨. ક્ષલટાક્ષભન D,E અને K ચયફીભા દ્રાવ્મ છે.

૩. ક્ષલટાભીન C નો વાયાભા વાયો સ્ત્રોત – ખાટા પો

૪. ક્ષલટાક્ષભન B ની ઉણથી થતો યોગ – ફેયીફેયી, ોરાગ્રા

૫. ક્ષલટાભીન C ની ઉણથી થતો યોગ – ામોદયમા, થકલી,

દાંતના યોગો

૬. ક્ષલટાભીન D ની ઉણથી થતો યોગ – વુકતાન (શાડકાની

ક્ષફભાયી)

ઓક્ષથટઓોયોક્ષવવ એ કોની વાથે વંકામેરો યોગ છે.




શાડકાની વાથે

ઉત્િાંક્ષતલાદનો ક્ષવધધાંત વભજાલલા “ઓદયક્ષજન ઓપ

ક્ષથક્ષવઝ” નાભનુ ુથતક કોણે રખ્મુ ? ચાલ્વ ડાક્ષલથન

૧. નેનો ટેકનોરોજીનો પ્રથભ લખત પ્રમોગ એદયક ડર ે ક્વરયે ૧૯૮૦

ના દળકાભાં કમો શતો.

૧ નેનોભીટય = ૧૦૯ ભીટય

DNA ની શોાઈ = ૨ mn જટેરી શોમ છે.

STM– થકેક્ષનંગ ટનક્ષરંગ ભાઈિોથકો

AFM– એટોક્ષભક પોવથ ભાઈિોથકો

૧. ગારાગોવ ટાુ ય ચાલ્વ ડાક્ષલથને ઉત્િાંક્ષતલાદના ક્ષનમભોની

ળોધ કયી.

૨. નાભળે થમેરા અંગોને – અલક્ષળિ અંગો કશે છે.

૩. ઓથટરે ક્ષરમા ખંડનો ળોધક – જમે્વ કુક

૪. ફતકચાંચ પ્રેદટપ્વને વદયવૃ & વથતનને જોડતી કડીરૂ

પ્રાણી છે.

૫. વૂમથ અને તાયા શાઈડર ોજન અને દશક્ષરમભના ફનેરા છે.

૬. તાયાઓનો રાર યંગ ળંુ વૂચલે છે. – તેની લૃધધાલથથા

ૃથ્લી ોતાની ધયી ય ક્ષિભથી ૂલથ તયપ પયે છે. ભાટે વૂમથ કે

તાયાઓ ૂલથ દદળાભા ઉગતા અને ક્ષિભ દદળાભાં આથભતા

જોલા ભે છે.

નક્ષત્ર

આકાળી ચંદયલા ય વૂમથથના ફયાફય ૨૭ વયખા બાગ

કયલાથી ભતા દયેક બાગને નિત્ર કશે છે.

નિત્રોની વખં્મા – ૨૭

ધૂભકેત (ૂાંછટિમો તાયો)

ધૂભકેતુએ ધુ જલેા યજકણો ક્ષભક્ષશ્રત અને ફયપનું આલયણ

ધયાલતા અલકાળીમ ગોાઓ છે. જનેે આણે ંૂછદડમા

તાયા તયીકે ઓખીએ છીએ.

યંતુ લાથતક્ષલકભાં તેને ંૂછડી નથી કે તાયા ણ નથી તે

જ્માયે વૂમથની નજીક આલે છે ત્માયે તેની ય યશેરા ફયપનુ ં

લયાભાં રૂાંતય થામ છે. અન ે તે પ્રકાક્ષળત દેખામ છે.

આથી આણે તેને ંૂછદડમા તાયા તયીકે ઓખીએ છીએ.

અભુક લથના અંતયે ધૂભકેતુ જોલા ભે છે.

શેરીનો ધૂભકેતુ દય ૭૬ લે દેખામ છે.

શેરીનો ધૂભકેતુ પ્રથભ ૧૯૮૬ ભાં જોલા ભળ્યો શતો.

શેરીનો ધૂભકેતુ શલે ૨૦૬૨ભાં દેખાળે.

કોવભોવ એટરે બ્રહ્ાંડ

બ્રહ્ાંડનો અભ્માવ એટરે કોથભોરોજી

ઉલ્કા એટરે ખયતો તાયો

ભશાયાિર ભા આલેર રોનાય વયોલય એ ઉલ્કાએ ાડેરા ખાડાના

રીધે ફનેરંુ છે.

વૂમથ

વૂમથનુ તાભાન – ૬૦૦૦ K (કેક્ષલ્લન)

વૂમથનો વૌથી નજીકનો ગ્રશ – ફુધ

વૌથી તેજથલી ગ્રશ – ળુિ

ભંગ

રાર યંગનો ગ્રશ છે.

આમનથ ઓક્વાઈડનુ પ્રભાણ લધાયે શોલાથી તે રાર યંગનો


ભંગ ગ્રશ ય દદલવ અને યાતના તાભાનભાં ખુફ ભોટો

પેયપાય જોલા ભે છે.

ગુરુ

વૌથી ભોટો ગ્રશ છે.

ૃથ્લી કયતા ૧૪૦૦ ગણો ભોટો છે.

ળક્ષન

ફદપથરા લરમો ધયાલે છે.

કદભાં ગુરુ છી ફીજુ થથાન ધયાલે છે.

મુયેનવ

લરમો ધયાલે છે.

૧ પ્રકાળ લથ = ૯.૪૬ x ૧૦૧૨ દકરોભીટય

ળુિ

વૌથી તેજથલી ગ્રશ છે.

વૂમોદમ શેરા ૂલથ દદળાભાં અને વૂમાથથત છી ક્ષિભ

દદળાભાં જોલા ભે છે.

ળુિ ય લાતાલયણ છે.

જભેાં CO2& H2SO4ના લાદો છે.

ૃથ્લી ય કાફથન ડામોક્વાઈડનું પ્રભાણ લધી જામ તો ગ્રીન

શાઉવ અવય થામ છે.

૧ ભોર = ૬.૦૨૩ x ૧૦૨૩

૧. જો કોઇ દાથથ કે વાઈનની જગ્મા બાયૂલથક લધાયલી શોમ

તેની વુક્ષ્ભ કૃક્ષતનો ક્ષલચાય કયલો ડળે આ કોણે વુચવ્મુ છે.

પ્રો.દયચાડથ ી. પેઈનભેન – ૧૯૫૯

૨૦૨૫ ની વાર વુધીભા નનેોટેકનોરોજી વંૂણથ યીતે કામથયત થઈ

જળે.

૧૦. = in = ૩.૨૮ પુટ

ભનુષ્મનો લાનો વ્માવ = ૫૦૦૦૦ nm

ભાનલ આંખની જોલાની ભમાથદા = ૧૦૦૦૦ nm

DNA ની શોાઈ = ૨ nm

કાફથન નનેોટ્યુફની શોાઈ = ૧.૩ nm

ફકી ફોરની = ૦.૧ nm

નેનો કોની = ૧૦૦ nm

ઈકોરાઈ ફેક્ટેદયમા = ૨૦૦૦ nm

દ્રશ્મપ્રકાળ = ૪૦૦-૭૦૦ nm

શાઈડર ોજન યભાણ = ૦.૧ nm




કાફથન આધાયીત નેનો ફંધાયણન ુવાભાન્મ નાભ – પુરદયન

પુરયીનનુ ફંધાયણ ગ્રેપાઈટ જલેુ જ શોમ છે

પુરદયન નાભ એક આદકથ ટેક્ચય ફકક્ષભક્ષનથટય પુરયની માદભા

યાખલાભાં આવ્મુ છે.

નાકાયની પુરદયનને કાફથન નનેોટ્યુફ કશે છે.

૧૯૯૧ ભા NEC રેફોયેટયીના ક્ષલજ્ઞાની વુભીઓ ટીજીભાએ

કાફથન નનેોટ્યુફની યચના અને વભજૂતી આી.

MWNT ની તાણિભતા = 63x109

નેનોકદનું કદ ૧ થી ૧૦૦ nm ની લચ્ચે શોમ છે.

કાફથન અણઓ ફીજા કાફથન અણઓ વાથે વશવંમોજક પ્રકાયનો

ફંધ ફનાલે છે.

પૂરદયન અથલા ફેકીફોર ૬૦ કાફથન અણઓનો ફનેરો શોમ છે.

પ્રભાક્ષણત SWNT ની તેની રંફાઈની દદળાભાં ઉષ્ભીમ લાશકતા

૩૫૦૦ Watt/n.k જટેરી શોમ છે.

ક્ષફનમાંક્ષત્રક તયંગો ળૂન્માલકાળભા ૩x૧૦૮ns જટેરી ઝડે ગક્ષત

કયે છે.

લથતુનુ લાથતક્ષલક પ્રક્ષતક્ષફંફ ડદા ય ઝીરી ળકામ છે જ્માયે

આબાવી પ્રક્ષતક્ષફંફ ડદા ય ઝીરી ળકાતુ નથી.

કોઇ લથતુ ય પ્રકાળ આાત કયતા લથતનુી વાટી યથી

પ્રકાળના ાછા લલાની ઘટનાન ેપ્રકાળનુ યાલતથન છે.

વભતર અયીવા લડે ભતા આ પ્રકાયના પ્રક્ષતક્ષફંફને ાક્ષશ્વમ

વ્મુત્કૃક્ષભત પ્રક્ષતક્ષફંફ કશે છે.

અયીવાનું લિતા કેન્દ્ર એ ગોરીમ અયીવાનો બાગ નથી.

શલાનો લિીબલનાક = ૧.૦૦૦૩

ફયપનો લિીબલનાક = ૧.૩૧

ાણીનો લિીબવ્નાક = ૧.૩૩

વાભાન્મ કાચનો લિીબલનાક = ૧.૫૦

ભોતીનો લિીબલનાક = ૧.૫૩

શીયાનો લિીબલનાક = ૨.૪૨

લથતુ કાચની કેન્દ્રરંફાઈ નેત્ર કાચની કેન્દ્રરંફાઈ કયતા ઓછી

શોમ છે.

ૃથ્લી યથી દૂયની લથતુ જોલા ભાટે લયાતા દૂયફીનને ટેયેક્ષથટમર

ટેક્ષરથકો તયીકે ઓખલાભાં આલે છે.

બ્રહ્ાંડની ભાદશતી ભેલલા ભાટે ૧૯૯૦ ભાં ૃથ્લીની

આવાવની કિાભાં શફર ટેક્ષરથકો ભૂકલાભાં આવ્મો શતો.

GMRT – Giant Meteawave Radio Telescope

ક્ષલશ્વનું વૌથી લધુ શાયભા ધયાલતંુ યેદડમો ટેક્ષરથકો ભશાયાિર ભા ં

ૂણેથી ૮૦ દક.ભી. અંતયે નાયામણ ભૂકભે આલેરંુ છે.

વભતોર અયીવા લડે યચાતંુ પ્રક્ષતક્ષફંફ શંભેળા આબાવી અને ચત્ત ુ

શોમ છે.

ફદશગો અયીવો શંભેળા આબાવી પ્રક્ષતક્ષફંફ યચે છે.

ફદશગો રેન્વ અને ફદશગો અયીવાની કેન્દ્રરંફાઈ ઘન શોમ

છે.

લિતા ક્ષત્રજ્મા (R) = ૨ x કેન્દ્રરંફાઈ (F)

એક ાયદળથક ભાધમભભાંથી ફીજા ાયદળથક ભાધમભભાં પ્રકાળના

લેગભાં થતા પેયપાયની ઘટનાને પ્રકાળનું લિીબલન કશે છે.

રેન્વનો ાલય એ તેની કેન્દ્રરંફાઈનો વ્માવ છે. SI ધધક્ષતભા ં

એકભ ડામોપ્ટય છે.

રાર યંગના પ્રકાળનો લેગ ભશતભ અને જંાફરી યંગના પ્રકાળનો

લેગ ન્મનુતભ શોમ છે.

ન્મુટને પ્રથથાક્ષત કમુથ છે શ્વેત પ્રકાળ એ વાત ઘટક યંગોનો

ફનેરો છે.

નેત્રભક્ષણની જાડાઈભાં પેયપાય કયી તેની કેન્દ્રરંફાઈ ફદરી ળકામ

છે.

ફામપોકર રેન્વનો ઉયનો બાગ અંતગો રેન્વનો અને નીચેનો

બાગ ફદશગો રેન્વનો ફનેરો છે.

ભેઘધનુષ્મ આકાળભાં શંભેળા વૂમથની ક્ષલરૂધધ દદળાભાં યચામ છે.

આણને વૂમથ તેના ખયેખય વમૂોદમ કયતા ફે ક્ષભક્ષનટ લશેરો અન ે

ખયેખય વૂમાથથત ફાદ ફે ક્ષભક્ષનટ વુધી જોલા ભે છે.

જ્માયે પ્રકાળ કક્ષરરકણો ય ડે ત્માયે પ્રકાળના ક્ષલખેયણની

ઘટનાને રીધે પ્રકાળનું દકયણંૂજ દ્રશ્મભાન ફને છે. આ ઘટનાનો

ટીંડર અવય કશે છે.

ચંદ્ર ળેખય લેક્ટ યાભન

પ્રકાળના પ્રકીણથન યનું વંળોધન કામથ ૨૮ પેબુ્રઆયી, ૧૯૨૮

ના યોજ યજૂ કમુિં

૧૯૩૦ ભાં નોફેર ાદયતોક્ષક ભળ્યું શતુ.

બૌક્ષતક ક્ષલજ્ઞાનભાં પ્રથભ નોફેર ાદયતોક્ષક ભેલલા પ્રથભ

બાયતીમ ક્ષલજ્ઞાની શતા.

તેભની માદભાં દય લથ ૨૮ પેબુ્રઆયી યાિર ીમ ક્ષલજ્ઞાન દદલવ

તયીકે ઉજલલાભાં આલે છે.

પ્રાથક્ષભક યંગો = રાર, રીરો, લાદી

ભરૂન, ીો, ભોયીંછ = પ્રાથક્ષભક લણથકો

નજીકની અને દૂયની એભ ફંને પ્રકાયની લથતુ થિ યીતે જોઇ

ળકાતી નથી. આ પ્રકાયની ખાભીઓ પે્રવ ફામોક્ષમા તયીકે

ઓખામ છે.

ભનુષ્મની આંખભાં લથતુનું પ્રક્ષતક્ષફંફ નેત્રટર ય યચામ છે.

લાદી + રાર = ભરુન

જ્માયે લાદી યંગના લણથક ય શ્વેત પ્રકાળ આાત કયલાભા ં

આલે ત્માયે કમા યંગનુ ક્ષભશ્રણ થામ છે.

જાંફરી, રીરો, લાદી

ભેઘધનુષ્મની યચનાભાં પ્રકાળની કઈ ઘટના બાગ બજલતી નથી.

ક્ષલબાજન

તાયાઓનું ટભટભલું દેખાલા ભાટે કઈ પ્રકાળીમ ઘટના જલાફદાય

છે.




લાતાલયણીમ લિીબલન

લાતાલયણને રીધે રાર યંગના પ્રકાળનું પ્રકીણથન વૌથી ઓછુ

થામ છે.

લાતાલયણને રીધે લાદી યંગના પ્રકાળનું પ્રકીણથન વૌથી લધાયે

થામ છે.

ક્ષપ્રઝભભાં કમા યંગના પ્રકાળનો લગે વૌથી ઓછો શોમ છે.

જાંફરી

ઘથણ દયક્ષભમાન કાચનો વક્ષમો ઘન ક્ષલદ્યુતબાય અન ે

પ્રાક્ષથટકનો વક્ષમો ઋણ ક્ષલદ્યુતબાય ધાયણ કયે છે.

SI એકભ ધધક્ષતભાં ક્ષલદ્યુતબાય કુરંફ (C) ભાં ભાલાભાં આલ ે

છે.

પ્રોટોન યનો ક્ષલદ્યુતબાય e = 1.6x10-19C

ઈરેક્ટર ોન યનો ક્ષલદ્યુતબાય e = -1.6x10-19C

ક્ષલદ્યુતબાયો લચ્ચે રાગતુ ક્ષલદ્યુક્ષતમ ફનું ભૂલ્મ કેન્દ્ર લૈજ્ઞાક્ષનક

ચાલ્વથ કુરમ્ફે આેરા ક્ષનમભ યથી ગણી ળકામ.

ક્ષલદ્યુતપ્રલાશ એક્ષભટય નાભના વાધનથી ભાી ળકામ.

ક્ષલદ્યુત ક્ષથથક્ષતભાનનો તપાલત લોલ્ટભીટય નાભના ઉકયણથી

ભાલાભાં આલે છે.

ક્ષનકોભ જલેી ક્ષભશ્ર ધાતુઓ અલયોધક તાય ફનાલલા ભાટે

લયામ છે.

તાંફુ, એલ્મુક્ષભક્ષનમભ જલેા ધાતુ દાથોભાં ભુક્ત ઈરેક્ટર ોનની

વંખ્મા પ્રભાણભાં લધુ શોમ છે.

ઘયના લીજ જોડાણભાં ફ્મુજને Mains Voltage Line

230 (V) શ્રેણી વાથે જોડલાભા ંઆલે છે.

લીજી ભાટે લાશક શોમ તેલા

ક્ષલદ્યુતબાયનો SI એકભ – કુરંફ

૧.૬ C ક્ષલદ્યુતબાયભાં ઈરેક્ટર ોનની વંખ્મા કેટરી શોમ છે.

1019 ક્ષલદ્યુત પ્રલાશનું વૂત્ર = I = Q/T

ક્ષલદ્યુત ક્ષથથક્ષતભાનના તપાલતનો એકભ

J/C ૧૮૧૯-૨૦ ભાં ઓથટેડે ક્ષલદ્યુતપ્રલાશ લડે ચંૂફકીમ િેત્ર ઉત્ન્ન

થામ છે. તેલી ળોધ કયી.

ચંૂફકીમ િેત્રની દદળા જાણલા ભાટે જભણા શાથના અંગુઠાના

ક્ષનમભનો ઉમોગ કયલાભાં આલે છે.

વોરેનાઈડનું ચંૂફકીમિેત્ર એ ગક્ષજમા ચંૂફકના ચંૂફકીમ િેત્ર જલેું

જ છે.

લાથતક્ષલક ભોટયભાં ઘણાફધા આંટાલાુ રુ એક અિ ય

ગોઠલલાભાં આલેર શોમ છે. આ વ્મલથથાને આભથચય કશે છે.

ચંૂફકીમ િેત્રની ભદદથી ક્ષલદ્યુતપ્રલાશ ભેલી ળકામ છે આ

પ્રશ્નોનો જલાફ ૧૮૩૧ ભાં ક્ષબ્રદટળ લૈજ્ઞાક્ષનક ભાઈકર પેયાડેએ

આપ્મો.

બ્રળના ફે છેડા લચ્ચે ગેલ્લોનોભીટય જોડેરંુ શોમ છે.

AC પ્રલાશની દદળા એક વેકન્ડભાં ૧૦૦ લાય ફદરામ છે આથી

તેની આલૃક્ષત 50 HZ છે.

ઘયભાં ૨૨૦ V નો AC લોલ્ટેજ લયામ છે. આ લોલ્ટેજની

આલૃક્ષત 50 HZ શોમ છે.

ચંૂફકીમ િેત્રની શાજયી કમા વાધન લડે જાણી ળકામ છે.

ગેલ્લેનોભીટય

યેદડમો ટેક્ષરથકો X-RayTelescope ને આઈનથટાઈન દ્વાયા

૧૯૭૮ ના કિાભાં ભૂકલાભાં આવ્મો.

ટોરેભીના ભત અનવુાય ફધા જ અલકાળીમ દાથથ ૃથ્લીને પયત ે

દયભ્રભણ કયે છે.

જશોન કેપ્રયે – ગ્રશોની ગક્ષત ભાટેના ક્ષનમભો આપ્મા

વૂમથ વભગ્ર વમૂથ કુટંુફનુ ૯૯.૮૬% દ ધયાલે છે.

વૂમથ

વ્માવ –૧૩,૯૨,૦૦૦ km

વૂમથના ગબથભા યશેર દ્રાવ્મ પ્રાઝભા થલરૂભાં શોમ છે.

આઈન્થટાઈને દ અને ઉજાથ વૂત્ર = E = mc2. જ્માં C

એ પ્રકાળનો ળૂન્માલકાળભાં લેગ છે.

ચંૂફકીમ િેત્રભાં થતા પેયપાયો વૂમથકરંકો આે છે.

ભંગ ગ્રશની કિાની અંદય આલરેા શોમ તેને ટેયેથટીમર ગ્રશો કશે

છે.

ભંગ ગ્રશની કિાની ફશાય આલેરા શોમ જનેે – જકે્ષલમન ગ્રશો

કશે છે.

ફ ધ

વૂમથભડંનો વૌથી નાનો ગ્રશ છે.

ૃથ્લીના દ કયતા રગબગ ૧/૧૮ ભાં બાગનું છે.

ળ ક્ર

વૌથી લધાયે તેજથલી ગ્રશ છે.

તેનું ફાહ્ય આલયણ કાફથન ડામોક્વાઈડના વપેદ લાદનુ ં

ફનેરંુ છે.

ળુિ ય વૂમથ ક્ષિભભાં ઉગે છે અને ૂલથભા આથભે છે.

ૃથ્લી

વૌયભંડનો ત્રીજો ગ્રશ ૃથ્લી છે.

વૌયભંડનો આ એક જ ગ્રશ છે, જ ેવજીલવૃદિ ધયાલે છે.

તેનુ થતય ાતુ છે. આ થતયની જાડાઈ રગબગ ૮૦૦ થી

૧૦૦૦ km જટેરી છે.

લાતાલયણ આણને ઉલ્કાઓ વાભે યિણ આે છે.

ૃથ્લીનું ફશાયનું થતય કાદલ અને થ્થયનું ફનેરંુ છે.

ક્ષવક્ષરકોન ડામોક્વાઈડ (SIO2) નુ પ્રભાણ ખૂફ જ લધાયે

છે.

ાથ પાઈન્ડય ક્ષભળન – ૧૯૯૭ દ્વાયા ભેર ભાદશતી પ્રભાણે

ભંગ ય બૂતકાભાં નદીઓ લશેતી શળે.

ભંગને પોભોવ અને દડભોવ નાભના ફે ચંદ્રો (ઉગ્રશો) છે.




મ યેનવ

ળોધક – ૧૭૮૧ ભાં ક્ષલક્ષરમભ શથરે

તેનુ કદ ૃથ્લીના કદ કયતા ૬૪ ગણ છે.

આ ગ્રશ નજીક નજીક બૂખયા યંગના લરમોથી ઘેયામેરો છે.

ભોટા બાગના રઘુગ્રશો ભગં અને ગુરુ લચ્ચેના ્ાભા આલેરા

છે.

રઘુગ્રશોભાં વૌથી ભોટો અને વૌથી શેરો ળોધામેરો રઘુગ્રશ

વીયીવ છે.

રઘુગ્રશો ક્ષવક્ષરકોન, ક્ષનકર, િોક્ષભમભ અને કેક્ષલ્ળમભના ફનેરા

શોમ છે.

ઓક્ટોફયથી નલેમ્ફય ભાવ દયક્ષભમાન ભશત્તભ વંખ્માભા

ઉલ્કાઓ જોલા ભે છે.

થલમં પ્રકાક્ષળત શોમ તેને તાયા કશેલાભાં આલે છે.

વૂમથ જલેા તાયાઓ White Dwarf તયીકે ભૃત્મુ ાભે છે.

વૌથી ઓછા તાભાનલાો તાયો રાર યંગનો અને વૌથી લધાયે

તાભાનલાો તાયો બુયા યંગનો શોમ છે.

નિત્રભાં વૌથી લધાયે પ્રચક્ષરત – ુષ્, થલાક્ષત, આદ્રા

ૃથ્લી ોતાની ધયી ઉય એક ભ્રભણ ૂણથ કયલા ભાટે ૨૩ કરાક

અને ૫૬ ક્ષભક્ષનટ જટેરો વભમ રે છે.

ચાય ક્ષભક્ષનટભા તાયાઓ ૧ દડગ્રી જટેરુ કોણીમ થનાનાંતય કયે છે.

વૂમથ આણી આકાળગંગા કેન્દ્રથી ૩૦,૦૦૦ પ્રકાળલથ દયૂ

આલેરો છે.

બ્રહ્ાંડભાં ૧૦૧૧ આકાળગંગાઓ આલેરી છે.

દયેક આકાળગંગાભાં ૧૦૧૧ તાયાઓ આલેરા છે.

બ્રહ્ાંડભાં તાયાઓની કુર વંખ્મા – ૧૦૨૨

બ્રેકશોર ભોટા બાગના દયેક તાયા ક્ષલશ્વના કેન્દ્રભાં જોલા ભે છે.

આકાળભાં અલરોકન કયલાને ખગોક્ષલજ્ઞાન કશે છે.

અલકાળીમ ભુવાપયીના પ્રણેતા યક્ષળમન Konstantint

Siokowsky (૧૮૫૭-૧૯૩૫)શતા.

પ્રલાશી શાઈડર ોજન અને પ્રલાશી ઓક્ષક્વજનનું ક્ષભશ્રણ પ્રલાશી

ઈંધણ તયીકે લયામ છે.

એલ્મુક્ષભક્ષનમભ અને એભોક્ષનમભ યકરોયેક અથલા એભોક્ષનમ

નાઈટર ે ટનો ક્ષભશ્ર ાઉડય ઘન ફતણ તયીકે લયામ છે.

જ ે યોકેટની યચના લૈજ્ઞાક્ષનક ઉકયણો અથલા વાધનો

અલકાળભાં રઈ જલા ભાટે કયલાભાં આલે છે તેને ેરોડ કશે છે.

૪ ઓક્ટોફય ૧૯૫૭ ના યોજ યક્ષળમનોએ વૌપ્રથભ કૃક્ષત્રભ ઉગ્રશ

થુટક્ષનક-૧ નુ પ્રિેણ કમુથ.

જાન્મઆુયી ૧૯૫૮ ભા અભેદયકાએ તેભનો પ્રથભ કૃક્ષત્રભ ઉગ્રશ

એકથપ્રોયય-૧ તયતો ભૂક્મો.

૧૨ એક્ષપ્રર ૧૯૬૧ ના યોજ યક્ષળમાએ અલકાળભાં વૌપ્રથભ

ભાનલી મુયી ગાગયીનને ભોકલ્મો.

૧૮ ભાચથ ૧૯૬૫ ના યોજ Aleksi ieonor વૌપ્રથભ લખત

થેળ લોક કમુથ.

૨૧ જુરાઈ ૧૯૬૯ ના યોજ એોરો-૧૧ ક્ષભળનના ખગોલતેા

નીર આભથથટોગે ચંદ્ર ય ગ ભૂક્મો.

ઈ.વ. ૧૯૮૦ ભા બાયતે તનેા પ્રથભ ઉગ્રશ યોદશણીનું પ્રિેણ

કમુથ.

શફર ટેક્ષરથકોનું પ્રિેણ દડથકલયી થેળ ળટર દ્વાયા કયલાભા ં

આવ્મુ.

થેળ ળટર ભુખ્મ ત્રણ બાગોનું ફનેરંુ છે.

(૧) OV– પયી લાયી ળકામ તલેું કક્ષિમ લાશન

(૨) EET– ક્ષલથતૃત થઈ ળકે તેલી ફાહ્ય ટાંકી

(૩) SRB– પયી લાયી ળકામ તેલા વોક્ષરડ યોકેટ ફુથટય

બૌક્ષભક્ષતક અનકુુ વંજોગોને કાયણે ફધા જ થેળ ળટરનું

ઉદમન કેનડેી થેળ વેન્ટય યથી કયલાભાં આલે છે.

૧ પેબુ્રઆયી ૨૦૦૩ ના યોજ કોરંક્ષફમાને ૃથ્લી ય ાછા પયતી

લખતે અકથભાત નડ્યો શતો.

જભેાં ૭ ખગોલેતાઓનું ભૃત્મુ થમુ શતુ.

તેભા બાયતીમ ભૂના ખગોલતેા કલ્ના ચાલરા ણ

શતા.

ઉગ્રશ ભોકરનાય દેળ તયીકે બાયત વાતભુ થથાન ભેવ્મુ છે.

ઈન્વેટ શ્રેણીના ઉગ્રશો લડે શલાભાન વફંક્ષધત ભાદશતી ણ

ભેલી ળકામ છે.

ક્ષલિભ વાયાબાઈ

તેઓને બાયતના અલકાળ વંળોધનના ક્ષતા ગણલાભાં આલ ે

છે.

ક્ષલિભ અંફારાર વાયાબાઈનો જન્ભ ૧૨ ઓગિ ૧૯૧૯ ના

યોજ અભદાલાદ ખાતે થમો શતો.

કેક્ષમ્બ્રજ ક્ષલશ્વ ક્ષલદ્યારમની ી.એચ.ડી. ની દલી પ્રાપ્ત કયી

શતી.

ATIRA– અભદાલાદ ટેક્વટાઈર ઈન્ડથટર ીઝ દયવચથ

એવોક્ષવમેળન જલેી ખ્માક્ષત પ્રાપ્ત વંથથાની થથાના

ઈવયો –Indian Space Reaserch Organization

DTH– ડામયેક્ટ ટુ શોભ

કોણ વૂમથભડંનો વભ્મ નથી – કૃક્ષત્રભ ઉગ્રશ

ભંગનો ધ્રુલ પ્રદેળ ળેનાથી ઢંકામરેો છે – વુકા ફયપ

બુક્ષથથય ઉગ્રશોનું ૃથ્લીની વાટીથી અંતય ૩૫૭૮૬ km છે.

ત્રણવો લથ ૂલથ યોફટથ ફોઈરે એક્ષવડ – ફેઈઝની વ્માખ્મા આી

શતી.

એક્ષવડ થલાદે ખાટા શોમ છે અને બયૂા ક્ષરટભવ ેય રાર


ધાતુ વાથેની પ્રદિમાથી ડામ શાઈડર ોજન લામુ (H2) ભુક્ત કયે છે.




એક્ષવડ અને ફેઈઝ લચ્ચે તટથથીકયણ પ્રદિમા થઈ િાય અને

ાણી ફને છે.

ફોન્થટેડ રોયીએ એક્ષવડ ફેઈઝનો ક્ષવધધાંત આવ્મો.

બ્રોંથટેડ રોયી એક્ષવડ પ્રોટોનદાતા અને બ્રોંથટેડ રોયી ફેઈઝ

પ્રોટોનગ્રાશી દાથો છે.

ાણી પ્રદિમાને અનુરૂ એક્ષવડ કે ફેઈઝ એભ ફંને યીતે લતથતુ

શોલાથી તેને ઉબમધભી કશે છે.

NACI નુ અક્ષણ્લમદ -૫૮.૫ ગ્રાભભોર છે.

૧૯૦૯ ભા ડેન્ભાકથના જલૈ યવામણ ક્ષલજ્ઞાની એવ. ી. એર.

વોયેન્વને જરીમ દ્રાલણભાં શાઈડર ોક્ષનમભ આમથનની વાંદ્રતા

દળાથલલાની લધુ વય અને અનકુુ યીત વૂચલી.

દ્રાલણની એક્ષવદડકતા ભાટે H3O+અને ફેક્ષઝકતા ભાટે OH ની

વાંદ્રતા જલાફદાય છે.

ક્ષનથમંદન ાણી તટથથ છે.

એક્ષવદડક જરીમ દ્રાલણભાનું ભલૂ્મ ૧૦-૭m થી લધુ શોલાથી

તેની DH નું ભૂલ્મ ૭ કયતા ઓછુ શોમ છે.

યાવામક્ષણક ઉદ્યોગો ભાટે PH ભીટય આલશ્મક વાધન છે.

ભનુષ્મ ળયીયભા ં થતી દેશ ધાક્ષભથક દિમાઓ ૭.૦ થી ૭.૮ PH

ગાાભાં થામ છે.

જઠયભાં ખોયાક પ્રલેળલાની વાથે જઠયભાંથી શાઈડર ોક્રોયાઈડ

એક્ષવડ સ્ત્રલે છે.

જઠયભાં ેપ્વીન નાભનો ઉત્વેચક વદિમ ફને છે તે ખોયાકભાના

પ્રોટીનનુ ાચન કયલાભાં ભદદરૂ થામ છે.

જ ેજભીનની PH ૬.૫ થી ૭.૩ ની લચ્ચે શોમ તેલી જભીનભાં

છોડની લૃક્ષધધ અને ક્ષલકાવ વાયા થામ છે.

૬.૫ થી ઓછા ભુલ્મલાી જભીનને એક્ષવદડક જભીન કશેલામ

છે.

જભીનને તટથથ કયલા ખેડૂતો જભીનભાં રાઈભ ઉભેયે છે.

(cao) જભીનને તટથથ કયલા જભીનભા ંક્ષજપ્વભ (caso4 , 2H2O)

ઉભયે છે.

દાંતનુ ફશાયનું ડ કેક્ષલ્ળમભ પોથપેટ ca3(POH)2જલેા કદઠન

દાથથનુ ફનેરુ છે.

કીડીના ડંખભાં પોક્ષભથક એક્ષવડ શોમ છે.

ભધભાખીના ડંખની અવયભાં યાશત ભેલલા ભાટે ખાલાના વોડા

રગાલલાભાં આલે છે.

ળુધધ ાણીની PH = ૭.૮

દદયમાના ાણીની PH = ૮.૫

જઠય યવની PH = ૧.૦ થી ૩.૦

રાની PH = ૬.૫ – ૭.૫

દૂધની PH = ૬.૩ – ૬.૬

ફજાયભાં ઉરબ્ધ

૩૫-૩૮% વાંદ્રતાલાો શાઈડર ોક્રોદયક એક્ષવડ

૯૮% વાંદ્રતાલાો વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડ

૭૦.૭૨% વાંદ્રતાલાો નાઈટર ીક એક્ષવડ

૧૦૦% વાંદ્રતાલાો એક્ષવદટક એક્ષવડ વાંદ્ર એક્ષવડ છે.

અધાતુ ઓક્વાઈડ + ાણી = એક્ષવડ

ધાતુ ઓક્વાઈડ + ાણી = ફેઈઝ

દ્રાલણની વાંદ્રતા ૧ ભોરાદયટી છે.

૧૯૦૯ ભા ડેન્ભાકથના જલૈ યાવામક્ષણક ક્ષલજ્ઞાની એવ.ી.એર.

વોયેન્વને જરીમ દ્રાલણભાં શાઈડર ોક્ષનમભ આમનથની વાંદ્રતા

દળાથલલાની લધુ વય અને અનુકુ યીત વૂચલી છે જ ે PH

ભાિભ તયીકે ઓખામ છે.

નીચેના ૈકી કમુ દ્રાલણ વૌથી લધુ ફેઝીક છે. –PH = 11.5

PH ભાિભ ભાત્ર ક્ષફનજક્ષરમ દ્રાલણોને જ રાગુ ડે છે.

જરીમ દ્રાલણની ચોક્કવ PH ળેનાથી ભાી ળકામ –PH ભીટય

PH + POH = 14 અત્માય વુધીભાં ૧૧૪ તત્લો ળોધામા છે.

ધાત ન નાભ ખવનજન નાભ યાવામવણક વૂત્ર

એલ્મુક્ષભક્ષનમ

ભ

ફોક્વાઈટ A12O3 , 2H2O

કેક્ષલ્ળમભ રાઈભ થટોન CaCO3

કેક્ષલ્ળમભ ડોરોભાઈટ CaMg(CO3)2.

ક્ષજપ્વભ (ક્ષચયોડી) CaSO42H2O

ક્ષલદ્યુત યાવામક્ષણક કોભા ં ગ્રેપાઈટ કે પ્રેદટનભ જલેી ક્ષનક્ષષ્કમ

ધાતુના ધ્રુલનો ઉમોગ કયલાભાં આલે છે.

ધાતુના ક્ષલળુદ્ધીકયણ ભખુ્મત્લે ત્રણ ધધક્ષતઓ દ્વાયા થામ છે.

(૧) ક્ષલદ્યુત ક્ષલબાજન

(૨) પ્રલાશીકયણ

(૩) ક્ષલબાગીમ ક્ષલળુદ્ધીકયણ

કેથોડ ય જભાં થતુ કોય રગબગ ૧૦૦% ળુધધતા ધયાલે છે.

ફેમય ધધક્ષત દ્વાયા ફોક્વાઈટનુ ળુદ્ધીકયણ કયી ળુદ્ધ

એલ્મુક્ષભક્ષનમભ ઓક્વાઈડ ભેલલાભાં આલે છે. જનેે એલ્મુક્ષભના

ણ કશે છે.

ફેમયની ધધક્ષત દ્વાયા રગબગ ૯૯.૫% ળુદ્ધ એલ્મુક્ષભક્ષનમભ ભ ે

છે.

કેટરીકલાય કથ્થાઈ યંગની નાની નાની તયીઓ ઉખડતી જોલા

ભે છે જનેે કાટ કશેલામ છે.

ગોલ્ડ ક્ષવલ્લય જલેી ક્ષનક્ષષ્િમ ધાતુઓનું િાયણ થતુ નથી.

ક્ષઝંકનુ અથતય રગાલેરા રોખંડને ગેલ્લેનાઈઝડ કશે છે.




૭૦% રોખંડ, ૨૦% કોક્ષભમભ, ૧૦% ક્ષનકર દ્વાયા ફનતા

થટેઈનરેવ થટીર ક્ષભશ્રધાતુ ય શલા, ાણી કે આલ્કરીની અવય

થતી નથી તથા તેને કાટ ણ રાગતો નથી.

ક્ષભશ્રધાતુભાંની એક ધાતુ તયીકે ભયક્મુયી શોમ તો તેને એભાલ્ગભ

કશે છે.

ળુદ્ધ વોનાને ૨૪ કેયેટને ગણલાભા ંઆલે છે.

ળુદ્ધ વોનાભાં ળંુ ઉભેયલાથી તેની ભજફૂતાઈ લધે છે – ચાંદી,

તાંફુ

આબુણો ફનાલલા ભાટે ૨૨ કેયેટ વોનું લયામ છે.

કાચી ધાતુ ભુખ્મત્લે ક્ષવક્ષરકેટ, કાફોનેટ, ઓક્વાઈડ, પોથપેટ,

અલ્કાઈડ લગેયે થલરૂભાં શોમ છે.

નીચેના ૈકી ક્ષભશ્રધાતુ કઈ છે.

૨૨ કેયેટલાુ વોનું

કમો દાથથ બજેળોક છે

ક્ષનજથ કેક્ષલ્ળમભ ક્રોયાઈડ

બ્રોક્ષભન પ્રલાશી થલરૂે જોલા ભે છે.

આમોદડન ચકાટ ધયાલે છે.

અધાતુ તત્લો ક્ષલદ્યુત અને ઉષ્ભાના અલાશક શોમ છે.

ગ્રેપાઈટ ક્ષલદ્યુતલાશક તયીકે છે.

શાઈડર ોજન તત્લની વંજ્ઞા –H

શાઈડર ોજનની ળોધ ૧૭૬૬ ભાં ઈંગ્રેન્ડના યવામણ ક્ષલજ્ઞાની શેન્રી

કેલેક્ષન્ડળ કયી શતી.

શાઈડર ોજન કેક્ષન્દ્રમ ગરન પ્રદિમા ભાયપતે દશક્ષરમભભાં રૂાંતય

ાભે છે. ત્માયે વૂમથળક્ષક્ત ેદા થામ છે.

ડામ શાઈડર ોજન લામુ, ડામ ઓક્ષક્વજન લામુ વાથે થપોટક ક્ષભશ્રણ


એભોક્ષનમાનું ઉત્ાદન જભથન યવામણ ક્ષલજ્ઞાની શેફયે કમુથ શતંુ.

ડામ શાઈડર ોજન લામુ ઘન ધાતુ ય અક્ષધળોણ ાભે છે.

અલકાળ યોકેટભાં ફતણ તયીકે લયામ છે.

એભોક્ષનમા લામુભાંથી નાઈટર ીક એક્ષવડ ભેલલાની ધધક્ષત

ઓથલાલ્ડ ધધક્ષત તયીકે ઓખામ છે.

વલ્પય કેટરાક ધાતુ આમનો વાથે વંમોક્ષજત થલરૂે ભે છે.

કોય ાઈયાઈટવ –Cufes2

ક્ષઝંક બ્રેન્ડ –zns

ગેક્ષરના –pbs

આલતથ કોિકભાં વલ્પયનુ થથાન વભૂશ ૧૬ ભા ઓક્ષક્વજન નીચે

છે.

વલ્પયનો યભાક્ષણ્લમ િભાંક – ૧૬

યશોક્ષમ્ફક વલ્પય અને ભોનોક્ષક્રક્ષનક વલ્પય આ ફંને થલરૂોને

વલ્પયના અયરૂો કે ફશુરૂો કશે છે.

વલ્પયના ફંને થલરૂોભાં S8 લરમ શોમ છે.

વલ્પયનો ઉમોગ

યફયના લલ્કેનાઈઝેળનભાં, દારૂખાનુ ફનાલલા

ચાભડીના યોગભા ચેનાળક અને પુગનાળક તયીકે

વલ્પયના બૌક્ષતક ગુણધભોનું ગરનક્ષફંદુ – ૩૮૮ K છે.

વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડને યવામણોનો યાજા કશેલાભાં આલે છે.

રેડ ચેમ્ફય જલેી ધધક્ષતથી વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડનું ઉત્ાદન કયી

ળકામ છે.

વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડના ઉત્ાદન ભાટે આધુક્ષનક ધધક્ષત તયીકે

વંકથ ક્ષલક્ષધનો ઉમોગ થામ છે.

ભંદ વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડભાં ૧૦% વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડ અને ૯૦%

ાણી શોમ છે.

શારભાં જાણીતા ૧૧૪ તત્લો ૈકી ભાત્ર ૧૮ તત્લો જ ધાત ુ

તત્લોની જભે લતથતા શતા.

અધાત તત્લ બૌવતક વસ્થત

૧. કાફથન ઘન

૨. વલ્પય ઘન

૩. શાઈડર ોજન લામુ

૪. નાઈટર ોજન લામુ

૫. ઓક્ષક્વજન લામુ

નીચેના ૈકી કમો લામુ ાણીભાં અદ્રાવ્મ છે.

CO2 વલ્પયનુ ક્ષનષ્કથણ – પાળ ધધક્ષત

નાઈટર ીક એક્ષવડનું ઉત્ાદન – ઓથલાલ્ડ ધધક્ષત

વલ્ફ્મુદયક એક્ષવડનું ઉત્ાદન – વંકથ ક્ષલક્ષધ

એભોક્ષનમા લામુનું ઉત્ાદન – શેફય ધધક્ષત

આથપાલ્ટનો ઉમોગ યથતા ફનાલલા ભાટે થામ છે.

ગુજયાતના વૌયાિર ભાં થાનગઢની આવાવના ક્ષલથતાયોભાં અન ે

કચ્છભાં વલ્પયમુક્ત ક્ષનમ્ન પ્રકાયનો ખક્ષનજ કોરવો ભી આલ ે

છે.

ીટ કોરવો

ીટભાં ૨૮% કાફથન શોમ છે.

ીટને કાચો કોરવો ણ કશેલાભા ંઆલે છે.

ીટના ક્ષલચ્છેદક ક્ષનથમદંનથી ભતા પ્રલાશીભાંથી ભીણ,

એક્ષવટોન, એક્ષવદટક એક્ષવડ, ક્ષભથેનોર તેભજ ચિીમ કાફથન

વંમોજનો ભે છે.

વરગ્નાઈિ કોરવો

૨૮ થી ૩૦% કાફથન શોમ છે.

ફાષ્ળીર દ્રવ્મો અને બેજ શોમ છે.

તેનો ઉમોગ યેરલે એક્ષન્જનભાં, થભથર ક્ષલદ્યુત ભથક અને

નાના ભોટા ઉદ્યોગોભાં ફતણ તયીકે

વફિ વભન કોરવો

ક્ષફટુક્ષભન કોરવાભાં ૭૮-૮૬% કાફથન શોમ છે.

તેની ઉષ્ભા આળયે ૩૦ દકરોજુર /ગ્રાભ શોમ છે.




તેનો ઉમોગ ોરાદના ઉત્ાદનભાં તેભજ ક્ષલદ્યુતના

ઉત્ાદનભાં ફતણ તયીકે

એન્રેવાઈિ કોરવો

તેભાં રગબગ ૯૪-૯૮% કાફથન શોમ છે.

તેની ઉષ્ભા આળયે ૩૩ દકરોજુર /ગ્રાભ શોમ છે.

એન્રેવાઈટ ઉત્તભ પ્રકાયનો કોરવો ગણામ છે.

રોખંડના ભોટા દયટોટથભાં ખક્ષનજ કોરવાને ૧૨૭૩ K તાભાન ે

ગયભ કયલાભાં આલે છે.

પ્રમોગળાાભાં ખનીજ કોરવાભાંથી કોરગવે, એભોક્ષનમા,

કોરટાય અને કોક ફનાલી ળકામ છે.

કોકનો ભુખ્મ ઉમોગ ધાતુ ઓક્વાઈડભાંથી ધાતુ ભેલલા ભાટે

દયડક્ળનકતાથ તયીકે થામ છે.

૨૭ ઓગિ ૧૮૫૯ ભા વૌપ્રથભ તેરનો કુલો દટટુવક્ષલરે નાભના

ગાભડાભાં તેને ૨૧ ભીટયની ઉંડાઈએથી તેર ભળ્યુ શતુ.

૨૬ ઓગિ ૧૮૬૭ ભા આવાભના દદબુ્રગઢ ાવે ભાકુભ નાભના

થથેથી ૩૪ ભીટયની ઉંડાઈએથી એક્ષળમાનો વૌપ્રથભ કુલો શતો.

કુદયતી લામુભાં ભુખ્મ શાઈડર ોકાફથન ક્ષભથેન લામુ શોમ છે.

ધુલાયણ થભથર ાલય થટેળનભાં કુદયતી લામુનો ફતણ તયીકે


પ્રલાશીકૃત ેટર ોક્ષરમભ લામુઓભા ંખાવ કયીને બ્મુટેન અને તેભા

થોડા પ્રભાણભાં પ્રોેન અને બ્મુટીન શોમ છે.

વંતૃપ્ત શાઈડર ોકાફથનનું પ્રથભ વય ઘટક ક્ષભથેન છે.

આલ્કેન શ્રેણીનું વાભાન્મ વૂત્ર –Cn H2n+2

આલ્કીન = Cn H2n

આલ્કારાઈન = Cn H2n-2

ખનીજ કોરવાની ખાણભાંથી ભતા ભાળથગેવભાં ક્ષભથેન લામ ુ

ભુખ્મ ઘટક તયીકે શોમ છે.

૧૯૩૩ ભાં ઈગ્રેન્ડની ICI કંનીએ વૌપ્રથભ ોક્ષરક્ષથન ફનાવ્મુ ં

શતુ.

ઈથાઈરનું ઔધોક્ષગક નાભ એક્ષવટીક્ષરન છે.

ઉત્તયામણભાં પુગ્ગાભાં એક્ષવદટરીન લામુ બયીને ઉંચે ભોકરે છે.

ખનીજ કોરવાના પ્રકાયો છે

ીટ

ક્ષરગ્નાઈટ

ક્ષફટુભીન

એન્રેવાઈટ

કોરવાના રૂાંતયની પ્રાથક્ષભક અલથથા કઈ છે – ીટ

કોરવાનું દયક્લ થલરૂ – એન્રેવાઈટ

કમા પ્રકાયનો કોરવો વગે છે ત્માયે ધુભાડો કે લાવ ઉત્ન્ન થતો

નથી. – એન્રેવાઈટ

જલામુના ઉત્ાદનભાં ળંુ લયામ છે – કોક

જલામુ કમા લામુઓનું ક્ષભશ્રણ છે – કાફથન ભોનોક્વાઈડ,

શાઈડર ોજન

ઘય લયાળભાં યાધંણગેવ ક્ષવક્ષરન્ડયભાં કમો લામુ ઉંચા દફાણ ે

બયલાભાં આલે છે – બ્મુટેન

ઈક્ષથનનું અક્ષણ્લમ વૂત્ર - C2H4

આલ્કાઈન શ્રેણીનું વાભાન્મ વૂત્ર –Cn H2n-2

ક્ષભથેનના અણભાં કોઇણ ફે ફંધ લચ્ચેનો ખૂણો કેટરો શોમ છે

– ૧૦૯૦૨૮

અક્ષશ્ભફતણ કોને કશે છે. – ખનીજ કોરવાને, રાકડાને,

છાણાને

ગુજયાતભાં ખક્ષનજ કોરવો ક્માથી ભી આલે છે – થાનગઢ

જટે ક્ષલભાનભાં ફતણ તયીકે ળંુ લયામ છે – ગેવોક્ષરન

જલૈ યાવમક્ષણક ઉદે્દકોને ઉત્વેચકો કશે છે

દૂધભાંથી દશીનું ફનલું રેકટેઝ ઉત્વેચક દ્વાયા થામ છે.

આથલણ દિમા દયક્ષભમાન કાફથન ડામોક્વાઈડ લામુ ઉત્ન્ન થામ

છે.

ળેયડીભાંથી ળકથ યા અરગ કયી નાખીને ફાકી યશેર ળકથ યાશીન

કચયાને ભોરાવીવ કશેલામ છે.

૧૦૦% ઈથેનોરને એબ્વોલ્મુટ આલ્કોશોર કશે છે.

આલ્કોશોરભાં ઈથેનોર નળામુક્ત ીણા તયીકે જાણીતો છે.

ભઘાકથ (આલ્કોશોર) ધયાલતા ીણાભાં ભખુ્મ ઘટક ઈથેનોર શોમ

છે.

રોશીભાં આલ્કોશોરનું પ્રભાણ ૦.૩% જટેરુ શોમ છે.

ઓક્ષક્વડેળન પ્રદિમા ભુખ્મત્લે મકૃતભા થામ છે.

દારૂ ીનાયને લધુ દારૂ ીલાની ઈચ્છા થામ છે જનેે દારૂ ીલાની

ટેલ ડી જામ છે તેને ડર ાઈવક્ષલ્પયેભ નાભની દલા આલાભાં આલ ે

છે.

ક્ષભથોનોરનું વાભાન્મ નાભ (કોભાક્ષલ્ડશાઈડ) છે.

દકટોન વભૂશનું વૌથી વાદુ વંમોજન – પ્રોેનોન = તેનુ વાભાન્મ

નાભ – ક્ષવ્વટોન

એક્ષવટોન નઈેર ોક્ષરવ દૂય કયલા ભાટે લયાતા દ્રાલણભાનુ એક

વંમોજન છે.

વાદા કાફથક્ષનક અણઓ એકફીજા વાથે યાવામક્ષણક ફંધથી

જોડાઈને ક્ષલયાટ અણઓ ફનાલે છે તેને ોક્ષરભય કશે છે.

યફયના ઝાડની છારભાં છેદ ાડે તેભાંથી ભતા દુગ્ધ યફયના

કક્ષરર ક્ષનરંફનને યફય રેટેિ કશે છે.

ક્ષઝંક ઓક્વાઈડ મોગળીર દાથથ તયીકે ઉભેયલાથી પ્રદિમાનો લેગ

ઝડથી થામ છે.

૫% ના વલ્પયના ઉમોગથી ટામય ભાટેનું યફય ફને છે.

૩૦% ના વલ્પયના ઉમોગથી ફેટયીના આલયણ ભાટેનું યફય

ફને છે.




PHBV– ોરીશાઈડર ોક્ષરક્વ બ્મુદટયેટ-કો-B શાઈડર ોક્ષરક્વ

લેરયેટ

ઓયેળન છીના ટાંકા રેલા ભાટે વૌપ્રથભ લયામેરો ોરીભય

દાથથ – ડેક્ષ્ટર ાન ફામોદડગ્રડેેફર ોક્ષરએયટય છે.

ધોલાના વાફુભાં વોદડમભ િાય શોમ છે.

ન્શાલાના વાફુભાં ોટેક્ષળમભ િાય શોમ છે.

કાફથક્ષનક કાચો દાથથ અને ઉજાથ એ ોકતત્લો છે.

કાફોદદતનો ઉમોગ ન થામ તે ળયીયભાં થટાચથ થલરૂે વંગ્રદશત

થામ છે.

ળક્ષક્ત (ઉજાથ) એ આણા ળયીયભાં ગ્રામકોજન થલરૂે વંગ્રદશત

શોમ છે.

લનથક્ષતને તેઓના ળયીયના ફંધાયણ ભાટે નાઈટર ોજન,

પોથપયવ, આમનથ, ભેગનેીઝ જલેા અન્મ દાથો જરૂયી છે જ ે

જભીનભાંથી ભેલે છે.

યાલરંફી ોણભાં વજીલો ોતાના ખોયાકનું કાફથન

ડામોક્વાઈડ, વમૂથપ્રકાળ અને ાણીના ઉમોગથી વંશ્લેણ કયી

ળકતા નથી.

વજીલો લનથક્ષત અને પ્રાણીભાનંા કાફથક્ષનક દાથોના ાચન

દ્વાયા યાલરંફી ોણ ભેલે છે.

વજીલો વંૂણથણે ક્ષનજીલ દાથો ય આધાયીત શોમ છે. =

ઉદા- ફેક્ટેદયમા અને પૂગ

વજીલો જભેાંથી ખોયાક ભેલે છે તેને મજભાન કશે છે.

અભીફા એકકોીમ પ્રાણી છે.

અભીફાભાં પ્રાણીવભ ોણધધક્ષત જોલા ભે છે.

અભીફાભાં ખોયાક ભેલલાની ધધક્ષતને કોીમ ઘનબિણ કશે

છે.

એકકોીમ ેયાક્ષભક્ષળમભભાં ાતા લા જલેા ક્ષ્ભો આખા

ળયીય ય જોલા ભે છે.

ભનુષ્મના ાચન અંગો – રાગ્રંક્ષથ, મકૃત અને થલાદુક્ષંડ

રાગ્રંક્ષથ એભામરેઝ નાભના ઉત્વેચકનો સ્ત્રાલ કયે છે.

રાગ્રંક્ષથ ખોયાકભાં યશેરા થટાચથનું ાચન કયી ભાલ્ટોઝભાં પેયલ ે

છે.

અન્નનીભાંથી ખોયાકનું જઠયભાં લશન થામ છે.

જઠયયવ ભંદ શાઈડર ોક્રોદયક એક્ષવડ, ેપ્વીનો જન ઉત્વેચક અને

શ્લેભ ધયાલે છે.

શ્લેભ જઠયની દદલારને ોતાના સ્ત્રાલો, શાઈડર ોક્રોદયક એક્ષવડ

અને ેપ્વીનથી યિણ આે છે.

પ્રોટીનના ાચનની ળરૂઆત જઠયથી થામ છે.

જઠયભાંથી આગ લશન ાભતા ખોયાકનું ક્ષનમંત્રણ ભુદદ્રકા થનામ ુ

કયે છે.

ુખ્ત લમની ભનુષ્મભાં આંતયડાની રંફાઈ – ૬.૫ ભીટય શોમ છે.

ભનુષ્મના નાના આંતયડાભાં કાફોદદત, પ્રોટીન અને ચયફીનુ ં

વંૂણથ ાચન થામ છે.

નાનુ આંતયડુ મકૃત અને થલાદુક્ષંડનો સ્ત્રાલ ગ્રશણ કયે છે.

ઉત્વેચક ઈભાઈરેઝ થટાચથનું ાચન કયે છે.

દટર ક્ષપ્વન પ્રોટીનનું ાચન કયે છે.

રામેઝ ચયફીનું ાચન કયે છે.

ાચન વંૂણથ થમા ફાદ ાક્ષચત ખોયાકના ળોણ ભાટેનું ભુખ્મ

થથાન નાનુ આંતયડુ છે.

ખોયાકભાંથી ળક્ષક્ત ભુક્ત થલાની પ્રદિમાને શ્વવન કશે છે.

શ્વવનના ફે પ્રકાય છે. = (૧) જાયક શ્વવન (૨) અજાયક શ્વવન

પ્રાણીઓભાં થનામુઓભાં અંક્ષતભ ઉત્ાદક તયીકે રેદકટક એક્ષવડ

ફને છે.

ભૂના અક્ષધથતયીમ કોોનું ક્ષલથતયણ ભૂયોભ તયીકે ઓખામ

છે.

છોડના પ્રકાંડભાં લામુયંધ્ર શોમ છે.

અક્ષવમાભાં શ્વવનાગ – ચાભડી શોમ છે.

કીટકોભાં શ્વવનાગ –શ્વવનનક્ષરકાઓ છે.

ભાછરી, ક્ષઝંગા, કયચરો અને વેક્ષમા જલેા જરીમ પ્રાણીઓ

શ્વવનાગં – ઝારયો દ્વાયા કયે છે.

નાક્ષવકાકોટયનું અથતય વુક્ષ્ભયોભ અને શ્લેભ સ્ત્રક્ષલત ગ્રંક્ષથનુ ં

ફનેરંુ શોમ છે.

શ્વવન નીનો આકાય કેલો શોમ છે –C આકાયનો

શ્વવનનીના અગ્ર છેડે થલયેટી આલેરી છે.

શ્વવન દયક્ષભમાન ભુક્ત થતી ઉજાથનો વગં્રશ ળયીયના કોોભા ં

ATP ના અણભાં થામ છે.

નીચેના કમા પ્રકાયભા નાનું આંતયડુ રાંફુ છે – ભાંવાશાયી

અભીફાભા ખોયાક ભેલલાની પ્રદિમા કોીમ ઘનબિણથી

ઓખામ છે.

કમા વજીલભાં ભૃતોજીલી ોણ ધધક્ષત છે – ભેરેદયમાના

જીલાણં

લનથક્ષતના શલાઈ બાગો દ્વાયા ફાષ્ થલરૂે ાણી ગુભાલલાની

દિમાને ફાષ્ોત્વજથન કશે છે.

ફાષ્ોત્વજથન તાભાનનું ક્ષનમભન કયલાભાં ભદદરૂ થામ છે.

હ્રદમ

ભાણવનુ શદમ ળંકુ આકાયનું અને તેનુ રગબગ કદ એક

ભુઠ્ઠી જટેરુ છે.

શદમના ઉયના ફે ખંડોને કણથકો કશે છે.

શદમના નીચેના ફે ખંડોને િેકો કશે છે.

કણથકોની દદલાર ાતી શોમ છે.

િેકોની દદલાર જાડી શોમ છે.

ડાફા કણથકભાંથી ડાફા િેકભા ં રૂક્ષધય પ્રલાશ ભાટે દદ્રદર

લાલ્લ શોમ છે.

જભણા કણથક અને જભણા િેક લચ્ચે ક્ષત્રદર લાલ્લ શોમ

છે.




ધભનીએ શદમભાંથી રૂક્ષધયને ક્ષલક્ષલધ અંગો તયપ રઈ જામ

છે.

ક્ષળયાઓ ક્ષલક્ષલધ અંગોભાંથી રૂક્ષધય શદમ તયપ રાલે છે.

રૂક્ષધયનું શ્વલશન અટકાલલા ભાટે ક્ષળયાઓભાં લાલ્લ આલેરા

શોમ છે.

લનથક્ષતઓ કોીમ યવધાનીઓભાં નકાભા દાથોનો વગં્રશ કયે

છે.

નકાભા ઉત્વગથ દાથોનો વંગ્રશ ણાથભા કયે છે.

જીલન ટકાલલા ભાટે કોો જલૈ યાવામક્ષણક પ્રદિમાઓ કયે છે.

ભૂત્રક્ષંડભા રગબગ ૧૦ રાખ ઉત્વગથ એકભો શોમ છે.

પ્રત્મેક ઉત્વગથ એકભની ળરૂઆત ફેલડી દદલારલાી પ્રામાકાય

યચનાથી થામ છે જનેે ફાઉભેનની કોથી કશે છે.

ભનુષ્મભાં ભૂત્રક્ષંડ કમા તંત્રનો બાગ છે. – ઉત્વજથન

ભનુષ્મ શદમભાં કેટરા ખંડો આલરેા છે. – ૪

ળયીયના કમા બાગભાં રૂક્ષધય ળુધધ ફને છે (O2 મુક્ત ફને છે.)

– પેપવા

લનથક્ષતઓભાં ખોયાક અને અન્મ દાથો ળાના દ્વાયા લશન ાભ ે

છે. – ચારનીનક્ષરકાઓ

કઈ પ્રદિમા દયક્ષભમાન ફાઉભનેની કોથીભાં રૂક્ષધય ગામ છે. –

અક્ષતવુક્ષ્ભ ગાણ

ઓક્ષક્વજન, જીફયેક્ષરન્વ અને વામટોકાઈક્ષનન્વ એ લનથક્ષત

અંત:સ્ત્રાલો છે જ ેલનથક્ષતઓની લૃક્ષધધને ઉત્તેજ ેછે.

જ્માયે એવેક્ષમ્ફક એક્ષવડ લૃક્ષધધને અલયોધે છે.

વંલેદનળીર લનથક્ષતભાં ચેતાતંત્ર અને થનામુેળી શોતી નથી.

પ્રાણીઓ ક્ષલક્ષલધ ઉત્તેજનો ભાટે પ્રક્ષતદિમા આે કાયણ કે તેઓ

ચેતાતંત્ર અને અંત:સ્ત્રાલી તંત્ર ધયાલે છે.

કમા છોડને થળથતાની વાથે જ તેના ણો ક્ષફડાઈ જામ છે –

રજાભણી (ક્ષભભોવા)

ભનુષ્મની ક્ષલક્ષલધ પ્રદિમાઓનું વશક્ષનમભન ફે તંત્રો કયે છે. –

(૧) ચેતાતંત્ર (૨) અંત:સ્ત્રાલી તંત્ર

ચેતાકોો એ ચેતાતંત્રનો યચનાત્ભક અને દિમાત્ભક એકભ છે.

ચેતાકોના ત્રણ ઘટકો છે. – (૧) કોકામ (૨) ક્ષળખાતંતુ (૩)

અિતંતુ

ભધમથથ ચેતાતંત્ર (CNS) એ ભગજ અને કયોડયજુ્જનું ફનેરંુ

શોમ છે.

ુખ્ત વ્મક્ષક્તના ભગજનું લજન – ૧૩૫૦ ગ્રાભ શોમ છે.

તે ભુખ્મત્લે ચેતાેળીનું ફનેરંુ શોમ છે.

ભક્ષથતકાલયણની લચ્ચેનો અલકાળ ભક્ષથતષ્ક ભેરૂજથી બયેરો છે

જ ેભગજને માંક્ષત્રક આંચકા વાભે યિણ આે છે.

ભનુષ્મનું ભગજ ત્રણ બાગભાં લશેંચામેરંુ છે.

(૧) અગ્રભગજ

(૨) ભધમભગજ

(૩) શ્વભગજ

ફૃશદભક્ષથતષ્ક એ ભગજનો વૌથી ભોટો અને ખૂફ જ જદટર

બાગ છે.

થેરોભવ એ અગ્રભગજના ભધમબાગભાં આલેરંુ છે.

રોશીનું દફાણ, બુખ, ળયીયનું તાભાન અને તયવનું ક્ષનમભન

તથા ક્ષનમંત્રણ કોણ કયે છે. – શાઈોથેરોભવ

કયોડયજુ્જ નાકાય યચના છે.

કયોડયજુ્જભાં ૩૧ જોડ ચેતાઓ ઉદબલે છે.

ઉધલથગાભી ભાગથ વંલેદનળીર ભાદશતીઓનું કયોડયજુ્જથી ભગજ

તયપ લશન કયે છે.

અદ્યોગાભી ભાગથ ચારક ભાદશતીનું ભગજથી કયોડયજુ્જ તયપ લશન

કયે છે.

યાલતી દિમાભાં વભાક્ષલિ ઉભીલેગના લશન ભાગથને યાલતી

કભાન કશે છે.

થલમંલતી ચેતાતંત્રની ચેતાઓ પેપવા, ાચનની, ભૂત્રક્ષંડ

ગ્રંક્ષથઓ અને ત્લચા વાથે જોડામરેી છે.

શાઈોથેરેભવ એ અગ્ર ભગજનો બાગ છે.

અંત:સ્ત્રાલી ગ્રંક્ષથ એ નક્ષરકાક્ષલદશન ગ્રંક્ષથ કશેલામ છે.

ક્ષટ્યુટયી ગ્રંક્ષથ તે પ્રભુખ ગ્રંક્ષથ તયીકે ઓખામ છે.

ધભનીભાં રૂક્ષધયનું દફાણ લધાયે છે.

સ્ત્રીભાં ઓક્ષક્વટોક્ષવન ફાકના જન્ભ લખતે ગબાથળમના

થનામઓુને વકંોચે છે.

થતનગ્રંક્ષથભાંથી દૂધનો સ્ત્રાલ કયે છે.

ળયીયભાં ઈંથમુક્ષરનની ઉણથી ડામાક્ષફટીળ નાભનો યોગ થામ

છે.

થામયોક્ષક્વન અંત:સ્ત્રાલ કાફોદદત, પ્રોટીન અને ચયફીના

ચમાચમની દિમાના દયનું ક્ષનમભન કયે છે.

આમોદડનની ઉણને કાયણે શાઈોથાઈયોદડઝભ થામ છે જનેા

કાયણે થાઈયોઈડ ગ્રંક્ષથ ક્ષલથતૃત થામ છે. અને ગોઈટય નાભનો

યોગ થામ છે.

રૂક્ષધયભાં કેક્ષલ્ળમભ અને પોથપેટના પ્રભાણનું ક્ષનમભન કોણ કયે છે.

– ેયાથાઈયોઈડ ગ્રંક્ષથ

ળુિક્ષંડ – નયજાતીમ અંત:સ્ત્રાલ ટેથટોથટેયોનનો સ્ત્રાલ કયે છે.

અંડક્ષંડ – ઈથટર ોજન અને પ્રોજથેટોયેન તયીકે ઓખાતા ફે

ભાદા જાતીમ અંત:સ્ત્રાલો ઉત્ન્ન કયે છે.

૧. ગુરુત્લાકથણ તયપ થતા લનથક્ષતના શરનચરનને ળંુ કશે છે. –

બૂઆલતથન

૨. છોડનો કમો બાગ ઋણ બઆૂલતથન દળાથલે છે. – પ્રકાંડ

૩. યાગનક્ષરકાની લૃક્ષધધ અંડક તયપ થલાનું કાયણ તેનું કમુ છે. –

યવામણાનલુતથન

૪. પ્રકાળની ઉત્તેજનાથી લનથક્ષતના પ્રયોશના લલાની દિમાને ળંુ

કશે છે. – પ્રકાળાનુલતથન

૫. થળાથનુલતથનની પ્રદિમાભાં કઈ ઉત્તેજના છે. – થળથ




૬. અનુભક્ષથતષ્ક રંફભજ્જા અને વેતએુ ળાના બાગ છે. – કયોડયજુ્જ

૭. કમા અંત:સ્ત્રાલના વંશ્લેણ ભાટે આમોદડનની જરૂયી છે. –

થામયોક્ષક્વન

૮. કયોડયજુ્જ ક્માથી ઉત્ન્ન થામ છે. – રંફભજ્જા

૯. આંખભાં કમો અંત:સ્ત્રાલ આણા ળયીયને કટોકટીની

દયક્ષથથક્ષતભાં તૈમાય કયે છે. – એદડર નારાઈન

૧૦. કમો નય જાક્ષત અંત:સ્ત્રાલ છે. – ટેથટોથટેયોન

૧૧. ભાનલ ળયીયભાં કઈ અંત:સ્ત્રાલી ગ્રંક્ષથ જોડીભાં નથી શોતી. –

ળુિક્ષંડ

ભાનલ અંડકો ૨૩ યંગવૂત્રો ધયાલે છે.

ભાનલ ળુિકો ૨૩ યંગવૂત્રો ધયાલ ેછે.

ભાનલ ળયીયભાં યંગવૂત્રોની વખં્મા = ૪૬

ભાનલ ળયીયભાં યંગવૂત્રોની જોડ = ૨૩

ુષ્ભાં ંુકેવય એ નય અંગ છે.

ુષ્ભાં સ્ત્રીકેવય એ ભાદા અંગ છે.

નય જનકોો યાગયજ દ્વાયા વજાથમ છે.

ભનુષ્મ ક્ષરંગી પ્રજનન ધધક્ષતનો ઉમોગ કયે છે.

છોકયીઓભાં ૧૨ લથની લમે તરુણાલથથા પ્રાપ્ત થામ છે.

છોકયાઓ ૧૩ થી ૧૪ લથ તરુણાલથથાએ શોંચે છે.

ગબથ ભાતાના ળયીયભાંથી ોણ ભેલે છે. જનેે ળેના તયીકે

ઓખલાભાં આલે છે. – જયામું

ટેોનેભાં ેરીદડમભ ફેક્ટેદયમાને કાયણે વીદપરીવ થામ છે.

ગોનોદયમા ફેક્ટેદયમા દ્વાયા થામ છે.

AIDS– એક્લામડથ ઈમ્મુનો ડેદપક્ષવમન્વી ક્ષવન્ડર ોભ

HIV– હુ્યભન ઈમ્મનુો ડેદપવીમન્વી લામયવ

NACO– નેળનર એઈડવ કન્ટર ોર ઓગેનાઈઝેળન

મુક્ષગ્રના વજીલ ક્ષલબાજન દ્વાયા પ્રજનન કયતા નથી.

કમો વજીલ ક્ષફજાણ ક્ષનભાથણ દ્વાયા પ્રજનન કયે છે. – મ્મુકય

કઈ રીરભાં પ્રજનન અક્ષરંગી પ્રજનન અલખંડન ધધક્ષતથી થામ

છે. – થાયોગામયા

લનથક્ષતના પ્રકાંડનો કાેરો બાગ કે જનેો ઉમોગ આયોણ

કયલાભાં થામ છે. – થટોક

જનીનક્ષલધાને આનુલંક્ષળકતા અન ેક્ષબન્નતાનું ક્ષલજ્ઞાન કશે છે.

ભેન્ડરે લટાણાના છોડ ય પ્રમોગ કયી આનુલંક્ષળકતાના ક્ષનમભો

ફનાવ્મા.

ભાનલળયીયભાં ૨૩ જોડ યંગવૂત્રો આલેરા છે તેભાંથી ૨૨ જોડન ે

દૈદશકવૂત્રો કશે છે.

ફેક્ટોદયમાના કોભાં કોકેન્દ્ર શોતુ નથી.

અક્ષથભઓની ઉંભયનો અંદાજ કાફથન ડેદટંગ ધધક્ષત દ્વાયા

ભેલામ છે.

અક્ષશ્ભની ઉંભય કાફથન-૧૪ યેદડમો એક્ષક્ટલની ભદદથી નક્કી થામ

છે.

પ્રેનેદયમાભાં વૌપ્રથભલાય આંખ ઉત્ન્ન થઈ શતી.

ભાનલનું લૈજ્ઞાક્ષનક નાભ – શોભોવકે્ષઅન

રિણોનું એક ેઢીથી ફીજી ેઢીભાં વાતત્મ ળંુ કશેલામ. –

આનલુંક્ષળકતા

ભેન્ડરે છોડની જાક્ષતભાંથી ળેના ય કામથ કમુિં શતુ. – ીવભ

વેટીલભ

ભેન્ડરે ઉંચા છોડનું લાભન છોડ વાથે વંકયણ કમુથ ત્માયે F2

ેઢીભાં લાભન છોડનું પ્રભાણ કેટરુ શતુ. – ૨૫%

ભાનલ જાક્ષતનું જનનીક ઉદગભ થથાન – આદિકા

ક્ષનલવનતંત્રભાં રીરી લનથક્ષતઓ ઉત્ાદકો છે.

ૃથ્લીની નજીક ટોોક્ષથપમય છે.

ૃથ્લીની ૫૦ દક.ભી. ઉંચાઈએ થટેટોક્ષથપમય છે જભેાં ઓઝોન થતય

યશેરંુ છે.

ક્રોયીનનો એક યભાણ ઓઝોનના ૧,૦૦,૦૦૦ અણઓનુ ં

ક્ષલખંડન કયે છે.

CFC– ક્રોયો ફ્રોયો કાફથન

જકૈ્ષલક યીતે ક્ષલઘટન ાભતા કચયાનું ઉદાશયણ – ળાકબાજી

જકૈ્ષલક યીતી ક્ષલઘટન ન ાભતા કચયાનું ઉદાશયણ – ોક્ષરક્ષથન

ક્ષનલવનતંત્ર કઈ અંતયદિમાતંત્રનું ફનેરંુ છે.

વજીલો અને તેભનું બૌક્ષતક દયવય

પ્રથભ કિાના ઉબોગીઓ – તૃણાશાયી

ક્ષભશ્રાશાયી વજીલો લનથક્ષત અન ેપ્રાણીઓનો ઉબોગ કયે છે.

અજકૈ્ષલક ઘટકોભાં – બૂક્ષભમ દયફ વભાક્ષલિ છે.

ઓઝોન થતયના ઘટાડાભાં ૮૦% બંગાણ કયતુ અગત્મનું ભુખ્મ

વંમોજન છે. – ક્રોયો ફ્રોયો કાફથન

ૃથ્લી ય પ્રાણી, લૃિો, ખનીજો અને અન્મ કુદયતી સ્ત્રોતનો

જથ્થો ભમાથદદત છે.

આણા દેળભાં ૭૬૮૪૩૬ ચો.દકભી જગંર ક્ષલથતાય છે જ ે કુર

જગંર ક્ષલથતાયના ૨૩.૩૮% છે.

ગુજયાતભાં કુર ૧૮૯૯૯ ચો.દકભી જગંર ક્ષલથતાય છે જ ે કુર

જભીન ક્ષલથતાયના ૯.૬૯% છે.

લાતાલયણભાં CO2 નું પ્રભાણ લધે છે અને તાભાનભાં લધાયો

થામ છે જનેે ગ્રીનશાઉવ અવય કશે છે.

યાજથથાનભાં ક્ષફશ્નોઈ વભુદામ જગંરો છે.

યાજથથાનભાં જોધુય નજીક ખેજયારી ગાભભાં ખેજયી લૃિોના

યિણ ભાટે ૧૭૩૧ ભાં અભૃતાદેલીએ ૩૬૩ વ્મક્ષક્તઓ વાથ ે

જીલનનું ફક્ષરદાન આપ્મુ શતુ.

બાયત વયકાયે તાજતેયભાં આભૃતાદેલી ક્ષફશ્નોઈની માદભા ં

લન્મજીલોના વંયિણ ભાટે અભૃતાદેલી ક્ષફશ્નોઈ નેળનર એલોડથની

ઘોણા કયી છે.

લન્મજીલોનું વૌથી લધુ ભશત્લ તનેી જનીન ફેન્કની વપતા છે.

લન્મજીલોની માદી

લન્મજીલોની માદી પ્રકાક્ષળત કયતા ુથતકને ળંુ કશે છે. – યેડ ડેટા

ફુક




લન્મજીલ વયંિણ ધાયો ૧૯૭૨ ભાં ઘડલાભાં આલેરો છે.

૨૦૧૦ ના અશેલાર પ્રભાણે આણા દેળભાં

યાિર ીમ ઉદ્યાનો – ૮૮

અબમાયણ્મો – ૪૪૧

૨૦૧૦ ના અશેલાર પ્રભાણે ગુજયાતભાં

યાિર ીમ ઉદ્યાનો – ૪

અબમાયણ્મો – ૨૧

જળુક્ષધધકયણ દ્વાયા દદયમાના ાણીભાં યશેરા િાય દૂય કયલા

જોઇએ તેથી તે ીલારામક ફનાલી ળકામ. આ પ્રદિમા બાલનગય

ખાતે અનાલામેરી છે.

શાઈડર ોકાફથન ફતણ લધુ કામથદિ યીતે ઉમોગી છે.

કમુ એક પ્રલાશી વોના તયીકે ઉલ્લખેનીમ છે. – ેટર ોક્ષરમભ

કોનું ળક્ષક્તઘય – કણાબુવૂત્ર

દડિેથેયીમાનો યોગ – ફેક્ટેદયમાના કાયણે

ઉંદયને ભાયલા – ક્ષઝંક પોથપાઈડ

વુક્ષ્ભજીલોને દયણાભે થતા યોગો

ફેક્િેટયમાથી થતા યોગો

યોગન ાં

નાભ

જલાફદાય

ફેક્િેટયમા

પ્રબાવલત

અાંગ

રક્ષણો

ટી.ફી.

(િમ)

ભાઈિોફેક્ટે

દયમભ

ટ્યુફયક્મુરો

ક્ષવવ

ફેક્ટેદયમભ

પેપવા તીવ્ર ઉધયવ, કપ વાથ ે

રોશી ડલું

કોરેયા

(કોગક્ષ

મું)

ક્ષલબ્રીમો

કોરેયી

આંતયડા

ને

આંતયડા દ્વાયા ાણીનુ ં

ળોણ અટકી જામ

છે, ઝાડા ેળાફ ફંધ

થઈ જામ છે અને

ળયીયભાં ાણીની

અછત લતાથમ છે.

ટાઈપોઈડ વામભોનલે્લા

ટામકી

આંતયડા ચડ ઉતય કયતો તાલ

અને તીવ્ર ભાથું દુખલુ ં

ન્મુભોક્ષન

મા

દડરોપોકવ

ન્મુભોની

પેપવા પેપવાભાં વોજો, ઠંડી

રાગલી, શ્વાવ રેતી

લખતે શાંપી જલું

દડપ્થેદય

મા

કોયીની


ડીપે્રથી

શ્વાવની

ને અવય

કયે છે.

શ્વાવ રેલાભાં તકરીપ

થલી અને ખૂફ જ ઠંડી

રાગલી

કોઢ

(રેપ્રવી)

ભાઈિો


રેપ્રવી

ચેતાતંત્રને

અવય

ળયીય ય વપેદ ડાઘ

થઈ જલા.

ધનુય ક્રાથટીદડમ

ભ ટેટેની

ચેતાતંત્ર ખુફ તાલ આલલો,

દાંત અને જડફા

જકડાઈ જલા

ન્મુભોકોક્વ પ્રેગ (ભયકી), ગોનોદયમા, ઉધયવ = ફેક્ટેદયમાથી

થતા યોગો

યક્તક્ષત = ભાઈિો ફેક્ટેદયમભ રેપ્રી

લાઈયવથી થતા યોગો

યોગન ાં

નાભ

જલાફદાય

ફેક્િેટયમા

પ્રબાવલત

અાંગ

રક્ષણો

અછફડા,

ઓયી

લેયોરીમા ચાભડી ળયીય ય પોલ્લી થામ

છે અને ચાંદા ડે છે.

ક્ષળતા લેયીવીરા ચાભડી ચાભડી ય રાર

ચાંદા ડલા, તાલ

આલલો, ભાથુ તેભજ

ળયીય દુ:ખલુ

ળયદી એન્પરુએજા

ક્ષભક્વો

શ્વવનતંત્ર નાકભાંથી ાણી

ડલુ, ળયીયભા ં

કતયા અને ક્માયેક

ઝીણો તાલ આલલો

શડકલા યેફીજ

લામયવ

ચેતાતંત્ર ાણીથી બમ રાગે,

જીબ ફશાય નીકે,

ઉંઘ ના આલે,

ગાંડણ

ડેન્ગમુ

(તાલ)

અયગો

લાઈયવ

ઓડીવ

ભચ્છય

કયડલાથી

પ્રેટરેળ ઘટી જામ

છે, આંખ ને ભાથાનો

દુ:ખાલો, ળયીયના

થનામઓુ વકંોચાઈ

જમ છે.

ોક્ષરમો

(ફા

રકલો)

ોક્ષરભેટીક્વ

લાઈયવ

અંગતા ળયીયના થનામઓુ

વંકોચાઈ જામ છે,

અવયગ્રથત અંગ-ગ

થલાઈનફ્રુ H1N1 લાઈયવ

- ળયદી, ગુ દુ:ખલ ુ

અને તાલ, મોગ્મ

વભમે વાયલાય ન

ભે તો જીલરેણ

વાક્ષફત થઈ ળકે છે.

એઈડવ HIV જાતીમ યોગ જાતીમ યોગ છે

યોગપ્રક્ષતકાયક ળક્ષક્ત

ઘટી જામ છે દયણાભે

ઘણા ફધા યોગોનો




એકવાથે બોગ

ફનલાનો યશે છે.

ગારચો

ક્ષમુ - કાનની

નીચેનો બાગ

-

પ ગથી થતા યોગો

૧. અથથભા -> એથાજીરીવ -> શ્વાવોશ્વાવભા તકરીપ

(દભ) ફ્મુક્ષગગેટવ થલી, શાંપી જલુ

૨. ખયજલું -> એકયવ થકેફીજ

ભાથાનો ખોડો (ડેન્ડર પ) ->

૩. દાદય -> ટાઈિોપાઈટન રેરૂડોભવ

ખવ ->

૪. ભેનેજાઈટીવ -> પુગ/લાઈયવ જલાફદાય

પ્રજીલોથી થતા યોગો

૧. ભેરેદયમા -> પ્રાઝ ભોદડમભ લાઈલેકવ પ્રાઝ ભોદડમભ

કાક્ષલ્વેયભ -> તીવ્ર ઠંડી વાથે તાલ, ભાદા એનોદપરીવ

ભચ્છય વાથે લશન

૨. એભેફીક ભયડો -> અભીફા -> ડામદયમા ભાટે જલાફદાય

૩. અક્ષનદ્રા -> દદ્રેનોવેભા -> ત્વે ત્વે ભાખી કયડલાથી

૪. શારા અજાય -> પ્રાઝભોદડમભ લાઈલેકવ

૫. ામોદયમા -> દાંતનો યોગ છે.

ભાથાનો ખોડો દૂય કયલા ભાટે કોરટાયનો ઉમોગ થામ છે.

કોરટાય એ પુગનુ પ્રજનન અટકાલે છે.

પ્રલાશી થલરૂે યશેરંુ ધાતુ – ાયો (Hg)

પ્રલાશી થલરૂે યશેરંુ અધાતુ – બ્રોક્ષભન (Br)

િભ ખનીજ યાવામક્ષણક

વૂત્ર

ધાત ુ

૧ દશભેટાઈટ Fe2O3 રોખંડ

૨ આમનથ

ાઈયાઈટ FeS2 રોખંડ

૩ કોય ાઈયાઈટ CuS2 તાંફુ

૪ કોય ગ્રાન્વ Cu2S તાંફ ુ

૫ ફોક્વાઈટ A12O3 . 2H2O

એલ્મુક્ષભક્ષનમભ

૬ ગેક્ષરના Pbs વીંવુ

૭ ક્ષરમાજથ Pbo વીંવુ

૮ ામયોલ્મુવાઈટ mnO2 -

ભેગેનીઝ –mn

ભેગ્નેક્ષળમભ –mg

કાફથનના ફે થલરૂો :- (૧) ગ્રેપાઈટ (૨) શીયો

ગ્રેપાઈટભાં એક કાફથન યભાણ ફીજા ૩ કાફથન યભાણ વાથ ે

જોડાઈને ટકોણીમ જાીદાય યચના ધયાલે છે.

દશયાભાં ક્ષત્રદયભાણ્લીમ યભાણ ગોઠલીને જાીદાય યચના ધયાલ ે

છે.

ખડકોના ત્રણ પ્રકાય છે. :- (૧) અક્ષગ્નકૃત ખડક (૨) જકૃત

ખડક (૩) ક્ષલકૃત ખડક

ગ્રેપાઈટ કમા પ્રકાયનો ખડક છે. – અક્ષગ્નકૃત ખડક

અક્ષશ્ભ – જીલાલળે

અક્ષશ્ભગત ઈંધણ – ેટર ોક્ષરમભ, ખનીજ કોરવો

ક્ષલકૃત ખડકોના ઉદાશયણ

રાર ત્થયો, આયવશાણ

તાજભશેર ફનાલલા આયવશાણ ક્માથી રાવ્મો શતો.

જોધુય – ભકયાણા (યાજથથાન)

દૂધભાં યશેરી ળકથ યા – રેક્ટોવ એક્ષવડ છે.

દશીભા – રેક્ટીઝ એક્ષવડ શોમ છે.

દૂધની ઘનતા – રેક્ટોભીટયની ભદદથી જાણી ળકામ.

ઉત્કરન ક્ષફંદુ

જ ે અચ તાભાને દાથથનું પ્રલાશીભાંથી લામુ થલરૂભા ં

રૂાંતય થામ તનેે

ગરનક્ષફંદુ

જ ે અચ તાભાને દાથથનું ઘનભાંથી પ્રલાશી થલરૂભા ં

રૂાંતય થામ તનેે

એઝેટોફેક્ટય જભીનભાં નાઈટર ોજનનું થથાન કયે છે.

થમુડોભોનાવ જભીનભાં યશેરા નાઈટર ોજનને ભુક્ત કયે છે.

ક્ષળમ્ફી કુની લનથક્ષતઓના ભૂ ય યાઈઝોક્ષફમભ ફેક્ટેદયમા

લનથક્ષતને નાઈટર ોજન ુરુ ાડે છે. એટરે એને નાઈટર ોજન

દપદકવંગ ફેક્ટેદયમા તયીકે ઓખલાભાં આલે છે.

ભાનલ આંતયડાભાં ઈ.કોરી ફેક્ટેદયમા યશેર છે.

ફેક્ટેદયમાના ળોધક – એન્ટોનીલોન વ્મુલને શોક

પુગના અભ્માવને ભાઈકોરોજી કશે છે.

ેક્ષનક્ષવક્ષરનનો ળોધક – એરેકઝાન્ડય ફ્રેક્ષભંગ

જકે્ષરદડમભ રીરભાંથી અગય અગય નાભનો દાથથ ફને છે જ ે

દલાઓ, ખોયાક, વૌદમથ પ્રવુક્ષત ભાટે થામ છે.

એનેથથેદટક :- લાઢકાભ દયક્ષભમાન ળયીયના ચેતાતંત્રને ક્ષનક્ષષ્કમ

કયતી દલા

એક્ષન્ટફામોદટક્વ :- ળયીયભા ં ઉત્ન્ન થમેરા લાઈયવન ે

ક્ષનમંત્રણભાં રેલા (દા.ત. ેક્ષનક્ષવક્ષરન)

એક્ષન્ટદશથટેભાઈન :- એરજીલાા દદીની વાયલાય ભાટે

એક્ષન્ટાઈયેદટક્વ :- તાલ લખતે ળયીયનુ તાભાન અત્મંત્લ લધી

જામ ત્માયે તાભાન ક્ષનમંક્ષત્રત કયલા લયાતંુ ઔધ

નાકોદટક્વ :- ચેતાતંત્રને અવય કયી વ્મક્ષક્તને ઉંઘ રાલલા ભાટે

ટર ે ક્ષક્લરાઈઝવથ :- બમ અને ઉતજેનોને ઓછા કયલા અને દદીન ે

ભાનક્ષવક યીતે આયાભ આલા




ોક્ષરમોની યવીના ળોધક – જોનાવ વાલ્ક

લાઈયવનો ળોધક – ઈલાનોથકી

ક્ષલન્ડોીયીમડે કમા યોગ વાથે વંકામેરો છે – એઈડવ

દૂધાા ળુઓના આંચ ય – િમ (ટી.ફી.) ના ફેક્ટેદયમા

યશેરા છે.

કેન્વયના ત્રણ પ્રકાય છે. –

(૧) કાક્ષવથનોભા = અક્ષધચ્છીમ ેળીની અક્ષનમંક્ષત્રત લૃક્ષધધથી થતય,

કેન્વય, પેપવા, થલાદુક્ષંડ, જઠય

(૨) વાયકોભા = ભધમથતયભાં યશેરી ેળીની અક્ષનમક્ષભત લૃક્ષધધ

થલાથી શાડકા, થનામુ, રક્ષવકાગ્રંક્ષથ

(૩) લ્મુકેક્ષભમા = રોશીના શ્વેતકણોભાં જોલા ભે છે, નલજાત

ક્ષળળુઓભાં ગબાથલથથા દયક્ષભમાન, આંખ, ભૂત્રક્ષંડ, ભગજભા ં

જોલા ભે છે.

ોણ કડીભાં વૌથી ટોચ ય ક્ષલઘટકો યશેરા છે.

વજીલ અને ક્ષનજીલને જોડતી કડી – ફેક્ટેદયમા

રીર – પ્રકાળ વંશ્લેણની દિમાભાં પ્રાથક્ષભક વભ્મ છે.

ોક્ષરમોની યવીના ળોધક – જોનાવ વાલ્ક

ટી.ફી.ની વાયલાય ભાટે ડોટવ ધધક્ષત અનાલામ છે.

DOTS– ડાઈયેક્ટ ઓબ્ઝલેળન ટર ીટભેન્ટ – ળોટથ કોચ

Who નુ લડુ ભથક – ન્મુમોકથ (અભેદયકા)

ઉત્ાદકો :- વૂમથળક્ષક્તથી જાતે ખોયાક ઉત્ન્ન કયે તે/રીરી

લનથક્ષત/ફેક્ટેદયમા

ઉત્ાદકો તૃણાશાયી ભાાંવાશાયી વલઘિકો/રૂાાંતયકો

રીરી

લનથક્ષત

ઘાવ

પ્રથભ

કિાના

બિકો

શયણ

દદ્વક્ષતમ

કિાના

બિકો

જદટર કાફથક્ષનક

ઘટકો વાદા

કાફથક્ષનક ઘટકો

રૂાંતયણ કયે છે.

ોણકડી

બક્ષ્મ & બિકના વફંધોથી યચાતી શાયભાાને

ગ્રીન શાઉવ ઈપેક્ટ

જનેો ખ્માર જોવેપ પોદયમયે – ૧૯૨૭ ભાં આપ્મો.

CO2 – કાફથન ડામોક્વાઈડ

CH4 – ક્ષભથેન

SO2 – વલ્પય ડામોક્વાઈડ

૧. CFC – ક્રોયો ફ્રોયો કાફથન

૨. HFC – શાઈડર ો ક્રોયો કાફથન

અરનીનો

ેવેદપક વભુદ્રની નૈઋત્મદદળાની વાટી ઉય 5 થી 7 લથ

નાતાર દયક્ષભમાન થતા આફોશલાના પેયપાયને અર-નીનો

કશે છે.

આ પ્રદિમાભાં લનની દદળા ફદરામ છે અને વભુદ્રની

વાટીનું તાભાન લધે છે. અરનીનોની અવયકાયકતા

લધતા તે પક્ત ેક્ષવદપક વભુદ્રના કાંઠે આલેરા દેળોને ફદરે

વભગ્ર ક્ષલશ્વને અવયકતાથ ફન્મો છે.

લાતાલયણ

૧. િોબ આલયણ (ટોોથપીમય)

૨. વભતા આલયણ (થટેટોથપીમય) -> 32 થી 48 km

ઉંચાઈએ ઓઝોનનું આલયણ આલેરંુ છે.

૩. ભધમ આલયણ (ભેવો થપીમય)

૪. ઉષ્ભા આલયણ (લભોથપીમય)

ક્ષલભાનોની ઉંચાઈ ભાલા ભાટે – ઓલ્ટાભીટય

ચાલ્વ ડાક્ષલથન :- ઉત્િાંક્ષતલાદનો ક્ષવધધાંત આપ્મો.

astha academy, sector 22, gandhinagar mo.8980961441 ... · pdf...

Documents