Anna Karenina

Lev NikolayeviTolstoy

Rusa aslndan eviren: Ergin Altay

Vladimir Nabokov'un Sonszyle

letiim Yaynlar

"Anna Karenina benim okuduum enmkemmel, en kusursuz, en derin ve enzengin roman. Tolstoy'un her eyi gren,herkesin hakkn veren; hibir ,hareketi, ruhsal dalgalanmay, pheyi,glgeyi karmayan; inanlmayacakkadar dikkatli, ak, kesin ve zekicebak, bu romann sayfalar evirdikeokura, "Evet, hayat byle bir ey!"dedirtir. Yartan nceki bir atndiriliini, mutsuz bir brokratn yavayava dt yalnzl, bir kadnkahramannn st dudan, bir bykailedeki dalgalanmalar, hep birlikteyaanan hayatlar iinde tek tek insanlarninanlmaz ve hayattan da gerek kiisel

zelliklerini, Tolstoy, mucizeye varanbir edebi yetenek, hogr ve sanatlanmze seriverir. Roman sanatkonusunda eitim iin okunacak,defalarca okunacak ilk roman AnnaKarenina'dr, Nabokov'un bu bykroman hakkndaki sonsz ise Tolstoy'unmirass bir baka byk yazarnedebiyat, roman ve hayat konusundavazgeilmez bir dersi niteliinde."

Orhan Pamuk

"Tolstoy, dzyazda Ruslarn en bykyazardr. (...) unu kefetti Tolstoy:(Hi kukusuz, kendisi de bilemedikefini) Yaam, ok hoa gidecek birbiimde, tastamam, biz insanoullarnnzaman duygusuna denk decek biimdecanlandrmann yntemini... Saati sayszokurlarnn saatiyle ayn giden, bildiimtek yazar odur."

Vladimir Nabokov'un sonsznden

Lev NikolayeviTolstoy

9 Eyll 1828'de Tula'da bulunan,ailesine ait Yasyana PolyanaMaliknesi'nde zengin bir topraksahibinin olu olarak dodu. Kkyata ksz ve yetim kalnca, eitimiiin Kazan'a, halalarnn yanna,gnderildi. Daha bu yata Pascal,Platon, Dickens gibi klasikleri okumayabalad ve kendine bir yaam felsefesibelirlemeye karar verdi. 1843'te Doudilleri okumak zere Kazanniversitesi'ne girdi, ksa sre sonraHukuk Fakltesi'ne geti. 1847'de buray

da yarm brakarak Yasyana Polyana'yageri dnd. 1851'de, yirmi yandayken, dzensiz hayatnn yarattboluk duygusuna son vermek vealacakllarndan kurtulmak iin orduyayazld ve 1854-55 aras Krm'da toputemeni olarak savat. Bu dnemdeotobiyografik eserler olan ocukluk veGenlik Yllar'n, ayrca Tipi, kiSvari Subay ve Toprak AasnnSabahn yazd. Bu ilk baarlarndansonra kendini edebiyata adamaya kararverdi. Savatan sonra St. Petersburg'agitti, fakat burada birini radikaldemokrat N. ernievski, dierinimuhafazakr liberal I. Turgenyev'intemsil ettii iki edebi kampla daanlaamayarak 1857'de svire, Fransa

ve Almanya'y kapsayan bir seyahatekt. Bu dnemde eitim kuramlarylailgilenmeye balad ve Rusya'ya dnerekkyl ocuklar iin bir okul at.1860'ta ikinci bir Avrupa seyahatinekarak buradaki eitim kuramlarnayrntl ekilde inceledi. Ayn dnemdeBat nn yapay ve maddeci uygarlninsan bozan bir etken olarak grmeyebalad.

Rusya'ya dndnde serflikkaldrlmt. Tolstoy kendi blgesindeeski serilerle toprak sahipleri arasndakitoprak ve bor anlamazlklarn zmekzere yarg oldu. 1862'de komuiftliin sahibi olan bir doktoran kzSofya Andeyevna Bers'le evlendi. Bu

evlilikten on ocuu oldu. Mutlu biraile hayat srd bu dnemde,Kazaklar, Sivastopol Hikyeleri ve ilkbyk roman olan Sava ve Bar'yazd. Ancak aile hayatnn sevinleriTolstoy'u huzura kavuturmayayetmiyordu. 1875'ten sonra yldan ylaartacak bir bunalma girdi. 1877'deyaymlanan ikinci byk roman AnnaKarenina bu bunalmn izlerini tar.

Tolstoy 1880'den sonra OrtodoksKilisesi'ni, Hristiyanlk'taki lmszlkdncesini ve her trl siyasal iktidaryadsyan, kendine zg bir trHristiyanlk anarizmi gelitirmeyebalad. Dncelerini aklad"Dogmatik Teolojinin Eletirisi", "O

Halde Ne Yapmalyz?" ve "Tanr'nnHkmdarl Kendi imizdedir" adlmakalelerinin yaymlanmasndan sonra1901'de Kilise tarafndan aforoz edildi.Bu dnemde yazd van lyi'in lm,Kroyer Sonat, Hac Murat, Dirili gibieserleri, ayn manevi araya,ahlkszlkla sulad sanat vedogmalar ve mucizeler reten Kilise'yiyadsyna iaret eder. 1900'lerdenitibaren bir yandan mlkiyetkonusundaki radikal fikirleri nedeniyleailesiyle aras alrken, dier yandanaydn Rus genleri arasnda giderekdaha ok tannd. Bu ikisi, derinbunalmn ve manevi yalnzlnartrd. 1910'da ailesini terk etmeyekarar vererek yannda en kk kz ve

doktoruyla yola kt. Ancak birka gnsonra Astapovo tren istasyonundazatrreeden ld.

im nefretle dolu, cm alacam.

Birinci Blm

I

Mutlu aileler birbirine benzerler, hermutsuz aileninse kendine zg birmutsuzluu vardr.

Oblonskilerin evinde durum ktyd.Oblonski'nin kars, kocasnn, evlerindealm eski Fransz mrebbiyesiylegizli ilikisi olduunu renmi, artkkocasyla ayn at altndayaayamayacan kendisine bildirmiti.Bu durum gndr byle srpgidiyor, kar kocaya da, ailenin btnyelerine de, ev halkna da byk acveriyordu. Aile balarnn artkkoptuunu, herhangi bir handa karlaan

insanlarn birbirlerine Oblonski ailesiyelerinden daha bal olduunuhissetmeyen yoktu evde. Hanmefendidairesinden kmyor, kocas ise gndr evde kalmyordu. ocuklar kendibalarna kouup duruyorlard eviniinde. ngiliz mrebbiye, khya kadnlakavga etmi, bir arkadana, kendisineyeni bir i bulmas iin mektup yazmt.A, tam yemek saatinde ban alpgitmiti. Hizmeti kadnla arabac,hesaplarnn grlmesini istiyorlard.

Kavgadan gn sonra Prens StepanArkadyevi Oblonski sosyetedekiadyla Stiva her zamanki saatte, yanisabahn sekizinde karsnn yatakodasnda deil de, kendi alma

odasnda maroken kanepesinde uyand.Toplu, bakml bedenini gene uykuyadalmak, uzun uzun uyumak istiyormugibi kanepenin yaylan zerinde biryandan te yana dndrd. Yastnasmsk sarld. Yanan kuvvetlicebastrd zerine, sonra birden frladyerinden, kanepeye oturdu, gzleriniat.

Grd d anmsamaya alarak:"Evet, evet, nasld?" diye dnyordu."Evet, nasld bakaym? Darmstad'daakam yemei veriyordu Alabin. Yoo,Darmstad deil de bir Amerikankentiydi. Tamam, DarmstadAmerika'dayd szde. Evet. Alabin cammasalarda yemek veriyordu, ark

sylyorlard masalar! Il mio tesero...hayr, hayr, Il mio tesero deil, baka,gzel bir arkyd. Kk kksrahiler vard sonra, szde kadndbunlar..."

Stepan Arkadyevi'in gzlerinin iineeyle parlad. Glmseyerekdnmeyi srdrd: "Evet, ho, okho bir dt. Pek gzel eyler dahavard orada, uyankken bile, szle deanlatamyor insan, dnemiyor da."Kuma perdelerden birinin arasndanszan grnce kanepeden neeylesarktt ayaklarn. Karsnn altnilemelerle ssledii (geen yln yagn armaan) deri terliklerini ayamdolatrarak buldu. Dokuz yllk

alkanlyla ayaa kalkmadan, yatakodasnda robdambrnn asl olduuyere elini uzatt. Niin karsnn yanndadeil de alma odasnda yattn oanda anmsad. Dudaklarndakiglmseme kayboldu, aln krt.

Olanlan anmsamt. "Ah, ah, ah! Ah!"diye mrldand. Karsyla kavgas genebtn ayrntlaryla geldi gzlerininnne. Durumunun aresizliini, suluolduunu kt olan da buydu zatendnd.

"Evet" diye geirdi iinden."Balamaz beni, balayamaz. in enkorkun yan, btn suun bendeolmasna karn susuz olmam.zldm bu..." Karsyla kavgasn,

kendisi iin en ar yanlaryla anmsaypumutsuzluk iinde, "Ah, ah, ah!" diyemrldand.

En tatsz da o ilk and: Elinde, karsnagetirdii kocaman bir armut, pek neeli,keyfi yerinde dnmt tiyatrodan.Kars salonda yoktu. Onu odasnda dabulamaynca ok arm, sonunda yatakodasnda grmt onu. Her eyi ortayakaran o uursuz mektup elindeydi.

Umutsuzluk iinde kendi kendine, "Peki,ne yapmalym? Ne yapsam?" diyemrldanyordu. Bilemiyordu neyapacan.

II

Stepan Arkadyevi aslnda drst birinsand. Bu davran yzndenpimanlk duyduuna kendiniinandrmaya almas, kendini bile bilealdatmas olanakszd. Otuz drtyanda, onun gibi yakkl, psevdi birerkek, kendisinden ancak bir ya kkolan, bei sa, ikisi l yedi ocukannesi karsn sevmiyor diye pimanlkduyamazd. Srrn karsndansaklayamadna zlyordu yalnzca.Ama durumunun ne denli ar olduunuanlyor, karsna, ocuklarna, kendineacyordu. Bu durumun karm bylesinesarsacan bilseydi belki daha dikkatli

de olurdu. Bu konuyu hi dnmemiti.Ama karsnn oktandr bu ilikinintarlanda olduunu, onu ho grdnsanyordu. Hatta artk ii bitmi, yagemi, gzelliini yitirmi, gz alchibir yan kalmam, saf, yalnzca temizbir ev kadn olan karsnn, insafldavranarak onu ho grmek zorundaolduunu dnyordu. Oysa hi de yleolmamt.

Stepan Arkadyevi kendi kendine, "Ah,ok fena, ok fena," diye yineleyipduruyor, baka bir ey dnemiyordu."Bugne dek ne gzel geinipgidiyorduk! Her ey ne hotu!ocuklaryla mutlu, yaamndanhonuttu. lerine karmazdm.

ocuklar da evi de istedii gibiynetirdi. Dorusu, onun bu evdemrebbiye olmas hi iyi deildi!Ktyd! nsann, evindekimrebbiyeyle iliki kurmasnda iren,alaka bir ey var! Ama nemrebbiyeydi! (Matmazel Roland'napkn bakl siyah gzlerini, tatlglmseyiini btn canllylaanmsamt.) Ama dorusunu sylemekgerekirse, evimizdeyken hiilgilenmedim onunla, iin kt yan daonun artk... Btn talihsizlikler inadnast ste geldi sanki! Ay... of! Neyapsam, ne etsem?"

Yaamn en aprak, en zor sorularaverdii ortak yanttan baka yant yoktu

bu sorunun. uydu bu yant: Gnnkoullarna gre yaamal, yanidncelerden, zntlerdenkurtulmann yollarn aramal. Oysa hideilse geceye kadar uykuya dalpdncelerini unutamazd. Srahi gibikadnlarn syledii arklardinleyemezdi. yleyse yaam uykusunadalp unutmalyd...

Stepan Arkadyevi kendi kendine,"Bakalm neler olacak?" diyemrldand. Kalkt. Mavi ipek astarl griropdambrn giydi, kemerini balad.Derin bir soluk aldktan sonra, tombulbedenini ylesine rahatlkla tayan,hafife da dnk bacaklarnn evikyryyle pencereye gitti, perdeyi

kaldrd, ngran ipini ekti. ngraksesine eski dostu, ua Matyev geldi.Efendisinin giysileri, kunduralar, bir detelgraf vard elinde. Matyev'inarkasndan tra takmlaryla berbergeldi.

Stepan Arkadyevi telgraf ald, aynannnnde otururken:

Mahkemeden evraklar getirdiler mi?diye sordu.

Matyev, efendisinin yzne soru dolubakyla itenlikle bakarak:

Masann zerindeler, dedi.

Bir an bekledikten sonra kurnaz bir

glmsemeyle ekledi:

Arabac patron adam yollad.

Stepan Arkadyevi bir ey sylemedi.Aynada Matyev'e bakt yalnzca. Aynadabirleen baklarndan birbir