Áhrif hágengis á þjóðarhag

Opinn fundur Samtaka atvinnulífsins

21. febrúar 2003

Umræðuefni• Afstaða Seðlabankans til rekstrarumhverfisins

• Nauðsyn vaxtalækkunar

•Vanmat í útreikningi á raungengi á mælikv. launa

• Jafnvægisraungengi

• Væntingar sem uppfyllast af eigin völdum

• Samanburður við Noreg

Skilaboð SÍ í lok janúar• Verðbólga er hin minnsta í fjögur ár, undir

verðbólgumarkmiði, minni en á EES

• Samdráttur er í veltu innanlands

• Litlar líkur eru á efnahagsbata á næstunni

• Starfandi fólki fækkar

• Vaxandi slaki á vinnumarkaði

• Gengi krónunnar fer hækkandi

Stefna Seðlabankans nú• Ekki tilefni til snarprar slökunar peningastefnu

vegna verðhjöðnunar

• Ekki tilefni til mikillar lækkunar vaxta til að stuðla að lækkun á gengi krónunnar

• Hluta af hækkun gengis má líklega rekja til hækkunar jafnvægisgengis.

• Hætt við að frekari vaxtalækkun safnaði í bálköst næsta ofþenslu- og óstöðugleikatímabils

• Ekki áhyggjur af áhrifum hás gengis á rekstrarskilyrði og samkeppnisstöðu

Gengissveiflur og stöðugleiki

Seðlabankinn getur haft áhrif á gengi krónunnar með viðskiptum á gjaldeyrismarkaði

Seðlabankanum er mikið í mun að koma því á framfæri að hann sé ekki að beita sér gegn styrkingu krónunnar

Margir telja að bankinn eigi að söðla um

Er ekki ofris krónunnar efniviður í „bálköst“ verðbólgu?

Launabreytingar skv. SÍ í samanburði við KRN

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

10%

1999 2000 2001 2002 2003

Launabreytingar skv. Seðlabanka

Launabreytingar skv. KRN

KRN plús hækkun launatengdra gjalda

Mismunur á fimm árum: 4,5%,þ.a. launabreytingar 2,5% og launatengd gjöld 2,0%

Raungengi á mælikvarða launa (1980=100)

77

79

81

83

85

87

89

91

93

93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

'Leiðrétt' m.v. KRN og launatenglaRaungengi á mælikvarða launa10 ára meðaltal

Spá SÍ m.v. gengisvísitölu 124

Viðskiptajöfnuður, % af VLF

-11%

-10%

-9%

-8%

-7%

-6%

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002s

Meðaltal viðskiptahalla sem % af VLF 1993-2002 = 2,8%

Verðbólga í NoregiInnfluttar neysluvörur og vörur þar sem innlend vinnulaun eru stærsti

kostnaðarþátturinn

-3

-1

1

3

5

7

Tjenester med arbeidslønn som dominerende prisfaktor

Importerte konsumvarer

KPIJAE

Endalok iðnaðar í Noregi?Iðnaðarframleiðsla, 1995=100

93 94 95 96 97 98 99 00 01 0285

90

95

100

105

110

115

120

125

Noregur

ESB

Áhrif hágengis

Eigum ekki kost á norskri leið.

Hágengi murkar lífið úr fyrirtækjum í alþjóðlegri samkeppni.

Hágengi hefur keðjuverkandi samdráttaráhrif á landsbyggðina.

Verkefni hagstjórnar

Koma þarf í veg fyrir öfgakenndar sveiflur í nafn- og raungengi.

Skilgreining verðbólgumarkmiðsins þarf að að fela í sér meiri áherslu á stöðugt gengi.

Stuðla þarf að lækkun gengis krónunnar á ný eftir ofris.

Kallað er eftir endurskoðun á afstöðu Seðlabankans.