Áhrif námsefnis á kennsluhætti

Námsgagnastofnun IS / 8. 2. 2011

Spurningar Gunnars

• Hver eru áhrif námsefnis á kennsluhætti? • Hvernig fer námsefnisútgáfa Námsgagnastofnunar

saman við menntastefnu um einstaklingsmiðað nám?

• Hafa orðið einhverjar breytingar á síðustu árum samkvæmt þeim rannsóknum sem þú hefur stýrt

eða tekið þátt í á fyrr nefndum þáttum?• Hvert á að vera hlutverk námsefnis sem gefið er út

í skólastarfi almennt? Er það námsefni sem gefið er út í dag að þjóna því hlutverki?

Bakgrunnur IS

• Rannsókn 1987-1988• Símaviðtalskönnun 1994 (200 skólar)• Matsverkefni (frá 1992)• Þátttaka í rannsóknarverkefni: Starfshættir í

grunnskólum (20 grunnskólar)• Ýmis samstarfstarfsverkefni (í ár 20 grunn- og

framhaldsskólar)

Fyrir 25 árum (miðstig)

Fylgst var með kennslu í 20 bekkjardeildum á miðstigi í 12 skólum + viðtöl við kennara og nemendur + spurningalisti til 100 kennara í 7. bekk–Mikil stýring námsefnis• Vinnubækur og vinnublöð áberandi

– Skortur á námsefni• Mikið af heimatilbúnu efni í notkun

–Kennsluleiðbeiningar lítið notaðar

Fyrir 17 árum

Rætt við 200 viðmælendur í jafn mörgum skólum–Mikil áhrif námsefnis staðfest– Skortur á námsefni• Einkum í samfélagsgreinum

–Afar jákvæð viðhorf til Námsgagnastofnunar

Starfsháttarannsóknin

• Vettvangsathuganir í 20 grunnskólum– 100 dagar, 500 kennslustundir í öllum árgöngum

• Viðtöl við stjórnendur, kennara og nemendur• Spurningakannanir: – Starfsmenn– Nemendur– Foreldrar

• Viðamiklar upplýsingar um kennsluhætti og notkun námsefnis

• Einstaklingsmiðun er hinn rauði þráður rannsóknarinnar

Sex stoðir

• Námsumhverfisstoð• Stjórnunar- og skipulagsstoð• Viðhorfastoð• Kennarastoð• Nemendastoð• Foreldra- og samfélagsstoð

+• List- og verkgreinar

Heimasíða verkefnisins: http://skrif.hi.is/starfshaettir/

Litið yfir sviðið nú (með öllum fyrirvörum)

• Bylting hefur orðið í framboði á námsgögnum• Námsefni stýrir enn kennslu (ekki síður en áður)• Einstaklingsmiðun miðar hægt ... • Heimatilbúið efni hefur mikið vikið fyrir efni af

Skólavefnum• Tölvu- og upplýsingatækni kemur minna við sögu

en vænta mætti ... en samt ...• Vaxandi áhugi á námsmati • Skólaþróun í upphafi nýrrar aldar!

Dæmi um áhugaverðar niðurstöður úr starfsháttarannsókninni

• Kennarar segja ...

Dæmi um áhugaverðar niðurstöður úr starfsháttarannsókninni

• Nemendur (í 7.-10. bekk) segja ...

0

10

20

30

40

50

60

25

50

3 2 1 2 1 2 3

4037

7

2 1 2 2 24

18

9

20

42

5 4

9 107

2

30

13

4

16

11

24

28

20

23

38

11

28 26

13

24

30

13

36

55

34

38

27

22

1 1 1 3

19

9

1317

63

13 4

6 63

63

Mynd 4. Hversu oft eða sjaldan eru þessar aðferðir notaðar í námi þínu í skólanum?

Oft á dag Daglega 3 til 4 sinnum í viku 1 til 2 sinnum í viku1 til 3 sinnum í mánuði Sjaldnar Aldrei Veit ekki

%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

18

3 25 4

12

36

5 79

1114

26

13

2017

4238

10 11

16 17 16 14

5

1720

1713

9

4

46

27 26

129

26

8 8

3 3

Mynd 13. Hversu oft eða sjaldan ...Alltaf Næstum alltaf Stundum Sjaldan Næstum aldrei Aldrei Veit ekki

%

Ekki neitt Minna en hálfa klst.

Hálfa til eina klst. 1-2 klst. 3-4 klst. 5-6 klst. Meira en sex klst. Veit ekki0

5

10

15

20

25

30

35

40

2

5

17

2827

86

8

Mynd 16. Hversu margar klukkustundir ertu í tölvu að meðaltali á hverjum sólarhring?

%

70% nemenda eru í tölvu meira en klukkustund á dag!

Ekki neitt Minna en hálfa klst.

Hálfa til eina klst.

1-2 klst. 3-4 klst. 5-6 klst. Meira en sex klst.

Veit ekki0

5

10

15

20

25

30

35

2

4

12

27

30

98 8

2

7

21

29

24

6

3

8

Hversu margar klukkustundir ertu í tölvu að meðaltali á hverjum sólarhring?

StrákarStelpur

%

Mjög sammála Frekar sammála Hvorki sammála né ósammála

Frekar ósammála Mjög ósammála Veit ekki0

5

10

15

20

25

30

35

40

13

31 31

12 12

2

22

37

26

8

5

2

Mér finnst gaman í skólanum

StrákarStelpur

%

Vettvangsathuganir

• 4-600 stundir• Lýsing á námsumhverfi (uppdrættir, myndir)• Nákvæm lýsing á framvindu kennslustundar• Kennsluaðferðir• Noktun námsefnis• Viðfangsefni nemenda• Einstaklingsmiðun• Skráning í gagnagrunn

Hagnýting fyrir Námsgagnastofnun?

• Unnt er að fá yfirlit um notkun námsefnis– Hlutverk, stýring, eðli viðfangsefna

• Mikilvægar upplýsingar– viðhorf kennara – viðhorf nemenda

• ...