Թուրքիոյ Խորհրդարանական ընտրութիւններունընտրուած են երեք հայեր

Յ ո ւ ն ի ս 7 ի ն Թ ո ւ ր ք ի ո յ մ է ջ տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա ծխ ո ր հ ր դ ա ր ա ն ա կ ա ն ը ն տ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն հ ա յհ ի ն գ թ ե կ ն ա ծ ո ւ ն ե ր է ն ե ր ե ք ը ը ն տ ր ո ւ ե ց ա նԹուրքիոյ Ազ գա յին Ժո ղովի երեսփոխան: Պոլ սոյերկրորդ ընտրա տարած քին մէջ, ընդդի մու թեանգ լ խ ա ւ ո ր կ ո ւ ս ա կ ց ո ւ թ ե ա ն ՝ C H P - ի ց ա ն կ է նընտրո ւեցաւ Սե լինա Էօզու զուն-Տո ղան: Դարձ-եալ երկրորդ շրջանէն, իշ խա նու թեան AKP կու -սակցու թե նէն ընտրուեցաւ Մար գար Եսա յեան,իսկ քրտամէտ HDP կուսակցութենէն Պոլսոյ եր-րորդ ընտրաշրջանէն ընտրուեցաւ հա մայնքա -յին գոր ծիչ եւ հայ կա կան դպրոց նե րու վա րիչյանձնա ժողո վի պա տաս խա նատու՝ Կարօ Փայլան: Երկու այլ հայ թեկնածուներ չընտրուե-ցան:

Նախագահ Էրտողանի գլխաւորած Ար դարդու թիւն եւ Բար գա ւաճ ում Կու սակցու թիւնը՝AKP, կ’ակնկալէր բացարձակ մեծամասնութիւն գոյացնել, որպէսզի կարենար Սահմա-նադրական փոփոխութիւններով հաստատել նախագահական կառավարական դրութիւնը,բայց շահեցաւ ձայներու միայն 41%-ը, նուազ քան բացարձակ մեծամասնութիւնը: Երկ-րորդ դիրքի վրայ մնաց Ժողովրդական Կուսակցութիւնը՝ CHP, 25%-ով, երրորդ եւ չորրորդդիրքի վրայ մնացին Ազգային Շարժում (MHP 16.3%) եւ Քրտամէտ Ժողովրդավար Կուսակ-ցութիւնը (HDP 13%): Այս վերջինը, անցնելով 10% պատուարը, վաստկեցաւ խորհրդարանմուտք գործելու իրաւունքը: Ընտրուած են նաեւ չորրորդ քրիստոնեայ թեկնածու մը Ասորիհամայնքէն եւ երկու Եզիտիներ:

Առանձին կուսակցութեան մը մեծամասնութեան բացակայութեան, կը սպասուի որԹուրքիա մտնէ ներքին փոթորկալի քաղաքական հանգրուանի մը մէջ, որովհետեւ համա-ձայնական կառավարութիւն մը կազմելու հաւանականութիւնն ալ շատ փոքր է: Այսպէսով,60 տարուայ բացակայութենէ ետք երեք հայեր մաս կը կազմեն Թուրքիոյ Խորհրդարանին:

A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J

LX& TARI JIU 1990 :RKOU<ABJI% 15 |OUNIS 2015

• VOL. XXXVI, NO 1990 • LUNDI, 15 JUIN 2015 • MONDAY, JUNE 15, 2015

1915-2015FA|OZ Z:{ASPANOUJ:AN100-RD TAR:DAR}

KE |I<:M :U KE PAFAN+:M

Ապրիլեան Հարիւրամեակի Նշմանց Առիթով,Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ.

Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչի Շքանշանով Կը պատուէԳանատայի Վարչապետ Սթիվըն Հարբըրը

Գանատահայոց Առաջնորդութեան գրասեն-եակէն ստացուած լուրերէն տեղեկացած էինք թէԱպրիլ ամսուայ ընթացքին Մայր Աթոռ Ս. Էջ-մ ի ա ծ ն ա յ ե ւ Ծ ի ծ ե ռ ն ա կ ա բ ե ր դ ի յ ո ւ շ ա ր ձ ա ն իառջեւ տեղի ունեցող եկեղեցական, ազգային եւմ ի ջ ա զ գ ա յ ի ն բ ա ր ձ ր ա գ ո յ ն մ ա կ ա ր դ ա կ ո վ կ ա -տ ա ր ո ւ ա ծ ն շ մ ա ն ց ա ռ ի թ ո վ , Ա մ ե ն ա յ ն Հ ա յ ո ցՀայրապետ Ն. Ս. Օ. Տ. Տ. Գարեգին Բ. Կաթողի-կոսը ընդառաջելով Գանատահայոց ԱռաջնորդԱբգար Եպիսկ. Յովակիմեանի դիմումին, Սրբա-տառ Կոնդակով, պատուած է Գանատայի Վար-չապետ Նորին Վսեմութիւն Սթիվըն Հարբըրըանոր արժանացնելով Հայաստանեայց Առաքե-լական Եկեղեցւոյ Բարձրագոյն՝ Ս. Գրիգոր Լու-սաւորիչի Շքանշանին:

Վեհափառ Հայրապետը իր կոնդակին մէջ յա-տուկ կերպով իր բարձր գնահատանքը կը յայտնէՎարչապետ Հարբըրին եւ Գանատայի պետու-թ ե ա ն ՝ Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ա ն ճ ա ն ա չ մ ա ն

գործին մէջ իրենց առաջնահերթ դիրքաւորումինհամար ինչպէս նաեւ Գանատահայ համայնքիննկատմամբ իրենց ունեցած բացառիկ հոգատարվերաբերմունքին համար:

Կ ը տ ե ղ ե կ ա ն ա ն ք թ է Ա ռ ա ջ ն ո ր դ Ս ր բ ա զ ա նՀայրը Հայրապետական Սրբատառ կոնդակի եւՍ. Գրիգոր Լուսաւորիչի բարձրագոյն շքանշանիտուչութեան համար բնականաբար արդէն իսկդիմած է վարչապետի կեդրոնական գրասենեա-կին, որ իր կարգին տեղեկացուցած է թէ յարմա-րագոյն առաջին առիթով պիտի հրաւիրեն Առաջ-նորդ Սրբազանը որպէսզի իր շքախումբով երթայՕթթաուա տուչութեան արարողութիւնը կատա-րելու համար:

Ամենայն Հայոց Հայրապետական կոնդակի եւշքանշանի տուչութեան այս պարագան ստոյգկերպով ամիսներէ ի վեր ծանօթ էր յատկապէսՀարիւրամեակի յանձնախումբին եւ Գանատայիտարբեր եկեղեցական եւ կուսակցական շրջա-նակներուն , հետեւաբար զարմանքով է որ միքանի օրերէ ի վեր շրջող լուրերէն կը տեղեկաց-ւի թէ յանկարծ, առանց նոյնիսկ որեւէ կանխաւլրատուութեան Անթիլիասի Կաթողիկոս Արամ Ա.Միացեալ Նահանգներ կատարած այցելութենէնվերադարձի ճամբուն վրայ աճապարանօք Օթ-թաուա ժամանած է Յունիսի 5-ին եւ կանխաւկարգադրուած ժամադրութեան մը ընթացքինՎարչապետ Հարբըրին ինք եւս յանձնած է շքա-նշան մը:

Առանց յաւելեալ մեկնաբանութեանց, անհրա-ժեշտ է , դժբախտաբար, հարց տալ թէ ինչ էրնպատակը եւ անհրաժեշտութիւնը այս հապճեպեւ միակողմանի քայլը առնուելուն: Հապա ի՞նչ

պատահեցաւ ամիսներ շարունակ բեմերէն եւթերթերէն հարիւրամեակի առիթով եղած “ազ-գային սիրոյ եւ միութեան” անունով կատարուողլոզունգներուն:

Անթիլիաս եւ Հ.Յ.Դ.իւնը այսքան շուտ պիտիմոռնային եւ մէկ կողմ դնէին ժողովուրդին ուղ-ղուած իրենց քարոզները եւ ճառերը:

Հ ա յ ա ս տ ա ն ե ա յ ց Ա ռ ա ք ե լ ա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ւ ո յպատմութեան, եւ թեմերու կառոյցին ծանօթ ոեւէմէկուն կամ կազմակերպութեան համար յայտնիէ թէ հիւսիսային Ամերիկայի բոլոր թեմերու շար-քին Գանատահայ Թեմը եւս օրինաւորապէս են-թակայ է Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնին աւելի քանմէկ ամբողջ դարէ ի վեր...

Գանատահայութիւնը ցաւով կ ’արձանագրէմիասնականութիւնը եւ նո յն ժամանակ պարզօրինականութիւնը եւ պատշաճութիւնը արհամար-հող դժբախտաբար այս անտեղի եւ հետեւաբարվնասակար ժեսդը:

Բրիտանիոյ ԼորտերուՊալատին Մէջ Պիտի ՔննուիՀայոց ՑեղասպանութեանՃանաչման Հարցը

ԵՐԵՒԱՆ, «Նիուզ». -Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան ճանաչման հար-ցը Յունիս 16-ին պիտին ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ի Բ ր ի տ ա -ն ի ո յ Լ ո ր տ ե ր ո ւ պ ա լ ա -տին:

1915-ի հայերու , յո յ -ն ե ր ո ւ ե ւ ա ս ո ր ի ն ե ր ո ւզ ա ն գ ո ւ ա ծ ա յ ի ն ս պ ա -ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն հ ա ր ց ըո ր պ է ս ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թիւն պիտի ներկայացնէպ ա ր ո ն ո ւ հ ի Ք ե ր ո լ ա յ նՔոքս:

Յիշեցնենք, որ Երեւանի մէջ կայացած «Ընդդէմ Ցե-ղասպանութեան Յանցագործութեան» խորագրուածերկօրեայ խորհրդաժողովին ընթացքին Քոքս յայտա-ր ա ր ա ծ է ր , թ է Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ա ն հ ա ր ց ո վԲրիտանիոյ դիրքորոշման մէջ որոշակի փոփոխու-թիւններ ակնկալելի են:

ձախէն՝ Կարօ Փայլան, Սէլինա Տողանեւ Մարգար Եսայեան

<abajaj;rj

Hebdomadaire ArménienArmenian Weekly ISSN 0382-9251

Publié par /Published byLe Centre de Publication Tékéyan825 rue Manoogian, Saint-Laurent,

Québec H4N 1Z5

Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162e-mail: abaka@bellnet.cawww.tekeyanmontreal.ca

PM40015549R10945TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699

2 • ABAKA • LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015

Canada2nd Class $80 (QC & ON)

1ère classe/first class $90

U.S.A. 1st class (US)$90

Autres pays/Other countries: 1st class (US)$120Per issue $1.75

Dépôt légal: Bibliothèque du Québec

ABAKA

Patas.anatou .mbagir^

AU:TIS PAGGAL:AN

’anouzoumn;rou% nouiratououjiunn;rou ;u

gras;n;aki patas.anatou^SALBI MARKOS:AN

Joronjo\i patas.anatou^

MATAJ B& MAMOUR:AN

“We acknowledge the financialsupport of the Government ofCanada through the Canada

Periodical Fund (CPF) for ourpublishing activities.”

Թուրքիա մտադիր էպատժամիջոցներ կիրառելՀայոց Ցեղասպանութիւնըճանչցած երկիրներուն դէմ

Ա ն գ ա ր ա ն կ ը ս կ ս ի հ ա մ ա պ ա -տասխան քայ լեր ձեռնարկել որոշերկիրներու դէմ, որոնք 1915-ի իրա-դարձութիւնները որակած են որպէսց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն , ը ս տ a r m e n i -angenocide100.org-ի՝ կը հաղորդենթրքական Sabah  թերթի դիւանագի-տ ա կ ա ն ա ղ բ ի ւ ր ն ե ր ը : Խ ս տ օ ր է նհրաժարելով 1915-ի իրադարձու-թիւնները ցեղասպանութիւն որա-կելէն` Անգարան տնտեսական պատ-ժ ա մ ի ջ ո ց ն ե ր պ ի տ ի կ ի ր ա ռ ի ա յ ստարուան Ապրիլ եւ Մայիս ամիս-ներուն Ցեղասպանութիւնը ճանչ-ցած Աւստրիոյ եւ Լիւքսեմպուրկիհանդէպ:

Թուրքիան ետ կանչած էր Վատի-կանի, Աւստրիոյ եւ Լիւքսեմպուրկիի ր դ ե ս պ ա ն ն ե ր ը , ե ր բ ա յ դ ե ր կ ի ր -ները յայտնեցին 1915-ի վերաբեր-եալ իրենց դիրքորոշումները, եւ ըստթերթին աղբիւրներուն` դեսպաննե-րը Թուրքիոյ մէջ պիտի մնան մինչեւՍեպտեմբեր: Անգարան նաեւ պիտիչթարմացնէ իր երկկողմ համաձայ-նագիրները այն երկիրներուն հետ,ո ր ո ն ք ճ ա ն չ ց ա ծ է ի ն Ց ե ղ ա ս պ ա -նութիւնը:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՐԿՐՈՐԴՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆԸ ԳՈՒՑԷ ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՉԷ՞Ր(Ի ՅԻՇԱՏԱԿ ԱՐԱՅ ԳԱԲՐԻԷԼԵԱՆԻ)

|AKOB WARDIWAÂ:AN

Հայրենիքը կարելի չէ մասնատել`ոչ ժամանակով ոչ ալ հողամասով։Հայրենիքի գաղափարը առնչուած էանոր յաւիտենական բնոյթով. զայննսեմացնելու ձեւը նախախորհրդա-յ ի ն ը հ ա կ ա դ ր ե լ ն է Խ ո ր հ ր դ ա յ ի նՀ ա յ ա ս տ ա ն ի ն կ ա մ Խ ո ր հ ր դ ա յ ի նՀա յա ստ ա նը` ա յսօրուա ն ա նկա խՀայաստանին։ Բոլոր ժամանակնե-ր ո ւ ն ա լ Հ ա յ ա ս տ ա ն ը մ ե ´ ր ն է ե ւմենք Հայաստանինը։

Առաջին հանրապետութեան օրե-ր ո ւ ն ե ր բ մ ե ն ա տ ի ր ո ւ թ ի ւ ն հ ա ս -տատուած էր երկրին մէջ ամենէնաւելի օժանդակութիւն կը հասնէրռամկավար-բարեգործական շրջա-նակներէն (վկայ ` Ա . Խատիսեանիյուշերը)։ Խորհրդային շրջանին երբհայաստանանուէր ճակատը մենա-շնորհը ունէր կամուրջ հաստատելուհայրենիքին եւ սփիւռքի միջեւ այդկամուրջը բոլորին համար էր, բոլորհատուածներուն, բոլոր յարանուա-նութեանց համար։ Այսօր, երբ լայնբացուած են անկախ Հայաստանիդ ռ ն ե ր ը ա լ ո չ ո ք մ ե ն ա շ ն ո ր հ ե ա լ իիրավիճակին մէջ կը գտնուի։

Բոլոր ժամանակներուն ալ, թան-ձըր հատուածապաշտութիւնը տի-րապետող էր ճշմարիտ հայրենա-սէրները իրարու սրտակից էին` եթէոչ անպայման գործակից։

Ա յ դ ի ր ա ւ հ ա յ ր ե ն ա ս ի ր ո ւ թ ե ն է նմէկը Արայ Գաբրիէլեանն էր, որունմեկնումով մեծ անջրպետ մը պիտիմնայ համայնքի կեանքին մէջ։

Անձնական ճամբով մեր ունեցածբարեկամութիւնը աւելի կ’ամրագըր-ւէր հայրենիքի յաւերժականութեանմասին մեր ունեցած հասարակացհաւատքով։

Քառասունքն էր նիւ եորքահայծանօթ ազգային ու հասարակականու կրթական գործիչ դաշնակցականԴոկտ. Արայ Գաբրիէլեանի։ Մեր հո-գեմտաւոր բարեկամութիւնը կ’եր-թ ա յ մ ի ն չ ե ւ գ ո ն է 3 5 տ ա ր ի ն ե րառաջ, երբ դեռ նոր կը հաստատ-ւէի Նիւ Եորք։ Ինք արդէն ծանօթ էրայս գաղութին մէջ որպէս ՀՅԴ ղե-կավարութեան անդամ։

Ա յ դ օ ր ե ր ո ւ ն , Խ ո ր հ ր դ ա յ ի ն Հ ա -յ ա ս տ ա ն ի հ ե տ մ շ ա կ ո ւ թ ա յ ի ն կ ա -պ ե ր ը վ ս տ ա հ ո ւ ա ծ է ի ն Թ է ք է ե ա նՄ շ ա կ ո ւ թ ա յ ի ն Մ ի ո ւ թ ե ա ն ։ Հ ա յ ր ե -նիքէն եկող մեր բոլոր ծանօթ մտա-ւ ո ր ա կ ա ն ն ե ր ը , գ ր ա գ է տ ն ե ր ն ո ւարուեստագէտները անպայմանօ-րէն իրենց ե լո յթները կ’ունենայինԹ Մ Մ ի հ ո վ ա ն ա ւ ո ր ո ւ թ ե ա մ բ ։ Ա յ դօրերուն ալ, ես ստանձնած էի ատե-նապետի պաշտօնը Մեծագոյն ՆիւԵորքի մեր մասնաճիւղին։ Ընդհան-րապէս, Երկրորդ Պողոտայի վրայեղող մեր առաջնորդանիստ Ս. Վար-դան Մայր Տաճարի «Գավուքճեան»հանդիսասրահին մէջ կ’ունենայինքմեր ձեռնարկներն ու հանդիպում-ները հայրենիքէն եկած հիւրերունհետ։ Անոնք ըլլային` Սիլվա Կապու-տիկեան, Սերօ Խանզադեան, ՄհերՄ կ ր տ չ ե ա ն , Լ ո ւ ս ի ն է Զ ա ք ա ր ե ա ն ,Վարդգէս Պետրոսեան, Շաքէ Վարս-եան, Ռայիսա եւ Պելլա, Պատալեան

ե ւ Մ ա թ ե ւ ո ս ե ա ն թ է Շ ա հ է ն Խ ա -չատուրեան, Յակոբ Յակոբեան ուԽ ա ն ճ ե ա ն ։ Ի ՜ ն չ ա ն ո ւ շ օ ր ե ր է ի ն ,անկասկած երբ հարազատ էր հայուե ր գ ը , հ ա յ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը , հ ա յմշակոյթը. եւ այս խորհրդային կար-գերուն իսկ օրով։

Արան, ինչպէս դաշնակցական,ուրիշ մտաւորական տղաք` Դոկտ.Հրանդ Մարգարեան, Ռուբէն Պար-ս ո ւ մ ե ա ն , Ա ր ի ս Ս ե ւ ա կ , Ժ ի ր ա յ րԱթթարեան … ներկայ կը գտնուէինմ ե ր կ ա զ մ ա կ ե ր պ ա ծ բ ո լ ո ր ա յ դհ ա ն դ ի պ ո ւ մ ն ե ր ո ւ ն , ե ւ ձ ե ռ ն ա ր կ -ն ե ր է ն ե տ ք , կ ’ ո ւ զ է ի ն մ ա ս ն ա կ ի ցըլ լալ մեր ընկերական հաւաքոյթ-ներուն։ Մենք յաճախ սրտբաց ըն-դունած ենք անոնց ներկայութիւնըմ ե ր հ ա ւ ա ք ո յ թ ն ե ր ո ւ ն յ ա ր գ ե լ ո վա ն ո ն ց մ տ ա ւ ո ր ա կ ա ն տ ա ղ ա ն դ ը .սակայն հայաստանցի մեր հիւրերըն կ ա տ ե լ ո վ ա ն ո ն ց ո ւ ն ե ց ա ծ հ ա -կ ա խ ո ր հ ր դ ա յ ի ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ -թիւնը, զգուշաւոր էին. բացասականկեցուածք կը ցուցաբերէին անոնցմասնակցութեան նկատմամբ։ Հաս-կ ը ն ա լ ի է ր ա ն ո ն ց պ ա տ ճ ա ռ ա բ ա -նութիւնը։

Ա մ է ն պ ա ր ա գ ա յ ի , ե ս մ ի շ տ ա լա ռ ի թ ն ե ր կ ը ս տ ե ղ ծ է ի տ ա ն ս մ է ջհ ի ւ ր ա ս ի ր ե լ ո ւ զ ա ն ո ն ք , ո ր պ է ս զ իանոնք կարենային անկաշկանդօրէնյայտնել իրենց զգացումները։ Հայ-ր ե ն ի մ տ ա ւ ո ր ա կ ա ն ն ե ր է ն շ ա տ ե րիմ տան հիւրերն էին եղած, երբեմն`նոյնիսկ շաբաթներով։ Իմ տան այդայցելուներէն էր նորոգ հանգուցեալիմ ազնիւ բարեկամս` Արան։

Եւ այսպէս տարիները անցան եւՀ ա յ ա ս տ ա ն ո ւ ն ե ց ա ւ ի ր ե ր ր ո ր դհանրապետութիւնը` ԽորհրդայինՄիութեան փլուզումէն անմիջապէսետք։ Ունեցանք Հայաստան մը, որԽորհրդային Հայաստանի հիմքե-րուն վրայ ծնունդ առաւ։ Խորհրդա-յին Հայաստան մը, որ ՀայրենականՄեծ Պատերազմին` Երկրորդ Հա-մաշխարհային Պատերազմին ցու-ցաբերած էր իր մարտական առնա-կան յաջողութիւնները, Հայաստանմը՝ որ հիմնած էր Ակադեմիա, Հա-յաստան մը որ բարձրացուցած էրԾիծեռնակաբերդը, Հայաստան մըո ր ճ ա ն չ ց ա ծ է ր Ս ա ր դ ա ր ա պ ա տ իպայքարը եւ վերջապէս Հայաստանմ ը ՝ ո ր յ ա ղ թ ա կ ա ն օ ր է ն կ ը յ ա ռ ա -ջանար իր գիտութեամբ, արուեստ-ն ե ր ո վ ո ւ ա զ գ ա յ ի ն մ շ ա կ ո յ թ ո վ ։Ահա´ այս էր այն Հայաստանը, որ կըստանձնէր մեր երրորդ հանրապե-տութիւնը։

Յաճախ Արային հետ այս հարցովխօսած էինք եւ վերջապէս ան ըն-դունած էր, որ Խորհրդային Հայաս-տանը տուաւ մեզի` սփիւռքահայուսազգային պարծանք ու հպարտու-թիւն իր աւելի քան երեք միլիոն ազ-գաբնակչութեամբ։

Ա յ ս է ր մ ե ր վ ե ր ջ ի ն զ ր ո յ ց ը , ո րո ւ ն ե ց ա ն ք Ն ի ւ Ե ո ր ք ի Դ ա շ ն ա կ -ցութեան Հայ Կեդրոնին մէջ ու այն-պէս ալ բաժնուեցանք։ Այրին` Արե-ւ ի կ ը հ ա ր ա զ ա տ ծ ն ո ւ ն դ ը Հ ա յ ա ս -տանին, արդարօրէն կ’արժեւորէրայս ամէնը։

Մահուան գոյժը երբ ստացանք,ես արդէն պիտի մեկնէի դէպի Ափ-

րիկէ։Սակայն, քառասունքին առիթով

ընկերական պարտականութիւն կընկատէի ներկայ գտնուիլ։

Առաւօտ կանուխ մուտք գործեցիեկեղեցիէն ներս:

Հ ո գ ե հ ա ն գ ս տ ե ա ն ա ր ա ր ո ղ ո ւ -թիւններէն ետք երկու բան զարմա-ցուց զիս։ Իրապէ´ս։ Առաջինը, որյ ա ճ ա խ ի մ ա ց ա ծ է ի ո ւ ր ի շ ն ե ր է ն `ն շ ո ւ մ ը Ա մ ե ն ա յ ն Հ ա յ ո ց կ ա թ ո ղ ի -կոս Կիլիկիոյ Աթոռի Արամ Ա.ի։ Իսկե ր կ ր ո ր դ ը ` Մ ե ս ր ո պ Ք հ ն յ . Լ ա ք ս -եանի, որուն նկատմամբ մի´շտ ալյ ա ր գ ա ն ք ո ւ ն ե ց ա ծ ե մ , ա յ ն յ ա յ -տ ա ր ա ր ո ւ թ ի ւ ն ը ո ր ա յ ս օ ր ո ւ ա նհ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ը հ ի մ ն ո ւ ա ծ էՄ ա յ ի ս 2 8 , 1 9 1 8 - ի ա ռ ա ջ ի ն հ ա ն -ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն հ ի մ ե ր ո ւ ն վ ր ա յ …ո՞ւր մնաց սիրելի տէր հայր, աւելիքան այդ 70 տարիներ բազում յա-ջողութիւններ արձանագրած Խոր-հըրդային Հայաստանը…։ Ան ան-շ ո ւ շ տ կ ը կ ր կ ն է ր ի ր ե կ ե ղ ե ց ի նհ ո վ ա ն ա ւ ո ր ո ղ ո ւ ա ռ ա ջ ն ո ր դ ո ղքաղաքական կազմակերպութեանվարկագիծը` Չճանչնա՞ լ Խորհըր-դային Հայաստանը։ Այս ամօ´թ մընէ շ պ ր տ ո ւ ա ծ մ ե ր ա զ գ ի ա զ ն ի ւնկարագրին։

Վստահ եմ որ Արան պիտի մեր-ժ է ր ն մ ա ն ա ր տ ա յ ա յ տ ո ւ թ ի ւ ն մ ը ։Հ ա կ ա ռ ա կ ո ր ա ն Ց ո ւ ր տ Պ ա տ ե -ր ա զ մ ի բ ո վ ա ն դ ա կ տ ա ր ի ն ե ր ո ւ նծառայեց այն գաղափարախօսու-թ ե ա ն թ է խ ո ր հ ր դ ա յ ի ն կ ա ր գ ե ր ըվ ն ա ս ա կ ա ր է ի ն Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ա զ -գ ա յ ի ն ձ գ տ ո ւ մ ն ե ր ո ւ ն , ա զ գ ա յ ի նգիտակցութեան ու հայրենասիրա-կան ոգիին, սակայն ան արդէն իրկեանքի մայրամուտին ընդունած էրԽորհրդային Հայաստանի իրակա-նութիւնը։

Դարադարձէն ետք կը գտնուինքն ո ր ա ն կ ի ւ ն ա դ ա ր ձ ի մ ը ա ռ ջ ե ւ ։Ը լ լ ա ն ք զ գ օ ն ե ւ զ գ ո յ շ ո ւ չ վ ե ր ա -դառնանք նոր Ցուրտ Պատերազմիմ ը … ո ր ո վ հ ե տ ե ւ կ ’ ի մ ա ն ա ն ք թ էհակառակ միասնական պայքարիլ ո զ ո ւ ն գ ն ե ր ո ւ ն , կ ա ր գ մ ը կ ա զ մ ա -կերպութիւններ դարձեալ կ ’ուզենմ ե ն ա տ ի ր ո ւ թ ի ւ ն հ ա ս տ ա տ ե լ Հ ա յՍփիւռքէն ներս, ցո յց տալու հայ -րենի իշխանութիւններուն թէ իրենքեն տէ´րը արտասահմանի։ Անոնք կըսխալին չարաչար։

Անոնք տակաւին չեն կրցած գնա-հ ա տ ե լ ա յ ն ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն մ ե ծ ա -մասնութեան զգացումները որոնքկը մնան ամրօրէն կապուած ՄայրԱթոռ Սուրբ Էջմիածնի եւ անոր թե-մերուն ու նա եւ ` ա յն ա զնիւ կա զ-մակերպութիւններուն, որոնք մնա-ցին հաւատարիմ հայրենասէրներըորքա´ն առաջին եւ նոյնքա´ն երկ-ր ո ր դ ո ւ ե ր ր ո ր դ հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ -թեանց։

Առաջին Հանրապետութիւնը Մա-յիս 28ով ծնունդ առաւ Սէյմի քայ-քայումով միայն։

Ե ր կ ր ո ր դ Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ըծնաւ Առաջին հանրապետութեանքայքայումով։

Ե ր ր ո ր դ հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ըծ ն ո ւ ն դ ա ռ ա ւ Խ ո ր հ ր դ ա յ ի ն Հ ա ն -րապետութեան փլուզումով։

Արան այս ամէնը լաւ գիտէր։

LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015 • ABAKA • 3

Գանատահայոց Թեմի 32-րդ պատգամաւորական ժողով. Մայիս, 29.30.2015 Սէնթ Քաթրինզ

ՄԱՏԱԹ Բ. ՄԱՄուրԵԱն

Գանատահայոց Թեմի պատգա-մաւորական 32-րդ ժողովը գումար-ւեցաւ Մայիս 29-30, 2015-ին հիւ-ր ը ն կ ա լ ո ւ թ ե ա մ բ ՝ Ս է ն թ Ք ա թ ր ի ն զ(Օնթարիօ) Ս. Գրիգոր ԼուսաւորիչՀայց. Առաք. Եկեղեցւոյ, նախագա-հ ո ւ թ ե ա մ բ Գ ա ն ա տ ա հ ա յ ո ց Թ ե մ իԱռաջնորդ՝ Գերշ . Տ . Աբգար Եպս.Յովակիմեանի:

Ուրբաթ, Մայիս 29-ին առաւօտ-եան տեղի ունեցաւ թեմի հոգեւո-

րականաց համագումարը, եւ նոյնե ր ե կ ո յ ե ա ն ժ ա մ ը 7 . 3 0 - ի ն ս կ ս ա ւպատգամաւորական ժողովի առա-ջին նիստը, մասնակցութեամբ թեմիբոլոր եկեղեցիներու պատգամաւոր-ներուն:

Ժ ո ղ ո վ ի ա տ ե ն ա պ ե տ ը ն տ ր ո ւ ե -ցաւ Պրն. Ճագ Ստեփանեան (Թո-րոնթոյէն), իսկ համաատենադպիր-ներ՝ Պրն. Անդրանիկ Չիլինկիրեանե ւ Տ ի կ . Տ ի ա ն ա Պ օ ղ ո ս ե ա ն ( Թ ո -րոնթոյէն- հայերէն) եւ Տիկ. ԱկնէսՊօղոսեան (Համիլթընէն - անգլե -րէն) , խորհրդարանական (Par l ia -mentar ian) նշանակուեցաւ Տօքթ.Յարութիւն Արզումանեան (Մոնթ-րէալէն) : Գնահատանքի Յանձնա-

խումբի անդամներ նշանակուեցանՊրնք. Անդրանիկ Չիլինկիրեան եւՄ ա տ ա թ Բ . Մ ա մ ո ւ ր ե ա ն ( Թ ո ր ո ն -թոյէն):

Հիւրընկալ ծուխի անունով բարիգ ա լ ո ւ ս տ ի ե ւ յ ա ջ ո ղ ո ւ թ ե ա ն խ օ ս -ք ե ր ո վ հ ա ն դ է ս ե կ ա ւ ե կ ե ղ ե ց ւ ո յծխական խորհուրդի ատենապետ՝Պրն. Յարութիւն Մինոյեան: Ժողո-վականները յոտնկայս ունկնդրեցին

Ն. Ս. Օ. Տ. Տ. Գարեգին Բ. ԱմենայնՀ ա յ ո ց Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի օ ր հ ն ո ւ թ ե ա նե ւ բ ա ր ե մ ա ղ թ ա ն ք ի խ օ ս ք ե ր ը , ո րը ն թ ե ր ց ե ց Ա ր ժ . Տ . Մ ի ւ ռ ո ն Ք հ ն յ .Սարգիսեան: Ժողովի յաջողութեանեւ մաղթանքի գիրեր ուղարկած էիննաեւ Գանատայի վարչապետ՝ Սթի-վըն Հարփըր եւ Գանատայի Եկե-ղեցիներու Խորհուրդի (The Canad-ian Council of Churches) ընդհանուրքարտուղարուհի Դոկտ. Գարէն Հա-միլթըն:

Տիկնանց կեդրոնական վարչու-թեան Ատենապետուհի Տիկ. Տիանա

Պօղոսեան ներկայացուց իր գլխա-ւորած մարմնի տեղեկագիրը: Արժ.Տ. Միւռոն Քհնյ . Սարգիսեան ներ-կ ա յ ա ց ո ւ ց « Ա ր ա ր ա տ » ճ ա մ բ ա ր իտեղեկագիրը. Տիկ. Մարգարիտ Ղա-զա րեա ն, Ատ ենա պ ետ ուհի Մոնթ-ր է ա լ ի Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ծ ն ո ղ ա զ ո ւ ր կերեխաներու (CFFA) մարմնի, տուաւլուսաբանութիւններ վերջին շրջանիտարուած աշխատանքներուն: Հո-գեւորաց ժողովի տեղեկագիրը ներ-կայացուց Արժ. Տ. Զարեհ Ա. Քհնյ.Զարգարեան: Նկատի առնուեցանն ա ե ւ Ա ռ ա ջ ն ո ր դ ա ր ա ն ի հ ի մ ն ա դ -րամի եւ կատարողական արուեստի(CAAPA) տեղեկագիրները, որոնքն ա խ ա պ է ս գ ր ք ո յ կ ի մ է ջ ա մ փ ո փ -

ւած եւ ուղարկուած էին պատգա-մ ա ւ ո ր ն ե ր ո ւ ն : Ժ ո ղ ո վ ի Ա . Ն ի ս տ ըվ ե ր ջ գ տ ա ւ Ս ր բ ա զ ա ն Հ օ ր պ ա հ -պանիչով:

Պատգամաւորական ժողովի երկ-րորդ նիստը տեղի ունեցաւ Շաբաթ,Մայիս 30-ին , առաւօտեան ժամը9 : 0 0 - ի ն Ս . Գ ր ի գ ո ր Լ ո ւ ս ա ւ ո ր ի չՀայց. Առաք. Եկեղեցւոյ մէջ: Առաջ-ն ո ր դ ՝ Գ ե ր շ . Տ . Ա բ գ ա ր Ս ր բ ա զ ա ն

ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ց ի ր տ ե ղ ե կ ա գ ի ր ը ,գ ո հ ո ւ ն ա կ ո ւ թ ի ւ ն յ ա յ տ ն ե լ ո վ , ո րմիասնաբար հաւաքուած ենք տա-րեկան պատգամաւորական ժողո-վին, վերլուծելու եւ հաշուետուու-թիւն կատարելու, նաեւ ներկայաց-նելու առաջարկներ թեմական մերկառոյցի զարգացման ու ծաւալմանհ ե ռ ա ն կ ա ր ո վ : Ս ր բ ա զ ա ն Հ ա յ ր ըը ս ա ւ ՝ « Ա ն ց ն ո ղ ժ ա մ ա ն ա կ ա հ ա տ -ւածին մեր մուտքը տեղի ունեցաւբաւական դժուար պայմաններով:Սակայն կարելի եղաւ իրապաշտ ուտրամաբանական միջոցներ գոր-ծ ա դ ր ե լ ո վ փ ո ր ձ ե լ հ ա ր թ ե լ ճ ա ն ա -պ ա ր հ ն ե ր ն ո ւ հ ա ս ն ի լ ո ր ո շ ա կ ի

հանգուցալուծումներու: Յառաջի-կայ տարին մենք կը հռչակենք «Վե-րածնունդի եւ փոփոխութեան տա-րի», մեր առաքելութիւնը նոր հան-գըրուաններու հասցնելու մղումովեւ նպատակով»: Սրբազան հայրըգ ն ա հ ա տ ե ց ե ւ շ ն ո ր հ ա կ ա լ ա կ ա նխ օ ս ք ե ր ո ւ ղ ղ ե ց թ ե մ ա կ ա ն խ ո ր -հուրդի նախկին եւ ներկայ անդամ-ներուն, նախկին եւ ներկայիս ատե-

ն ա պ ե տ ն ե ր ո ւ ՝ Պ ր ն . Մ կ ր տ ի չ Գ ա -ն ո ն ճ ե ա ն ի ե ւ Տ ի կ . Ա բ է թ Ա լ բ ա յ ի :Իրենց նուիրումին համար գնահա-տ ա ն ք յ ա յ տ ն ե ց բ ո լ ո ր Ծ խ ա կ ա նխորհուրդներու, պատգամաւորնե-րու եւ յարակից մարմիններու, եւ իվերջոյ գնահատանքի խօսք ուղղեցթ ե մ ի ս հ ո գ ե ւ ո ր դ ա ս ի ն , ի ր ե ն ցնուիրեալ ծառայութեան համար ուա մ բ ո ղ ջ ա ց ն ե լ ո վ ի ր խ օ ս ք ե ր ը ,յ ա յ տ ն ե ց ա ն ս ա հ մ ա ն ս է ր ո ւ յ ա ր -գ ա ն ք մ ե ր ս ի ր ե լ ի ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն ,ո ր ո ւ ն հ ա մ ա ր կ ’ ա պ ր ի ն ք ե ւ կ ըգ ո ր ծ ե ն ք : Թ ե մ ա կ ա ն խ ո ր հ ո ւ ր դ իտեղեկագիրը ներկայացուց ատե-նապետուհի Տիկ. Աբէթ Ալբայ, որ իրկարգին շնորհակալութիւն յայտնեցԱռաջնորդ Սրբազան հօր , թեմա-կան խորհուրդի նախկին Ատենա-պետ Պրն. Գանոնճեանին եւ իր գոր-ծակից անդամներուն, համերաշխգործունէութեան համար: Ժողովըգնահատանքով արտայայտուեցաւԱռաջնորդ Սրբազան հօր եւ Թեմա-կան խորհուրդի ատենապետուհիիգ ո ր ծ ո ւ ն է ո ւ թ ե ա ն ց : Գ ա ն ձ ա պ ա հՊրն. Անդրանիկ Շիրինեան ներկա-յացուց նիւթական տեղեկագիրը եւ2016-ի նախահաշիւը: Պրն. ԺիրայրՏ ո լ ա ր ը ն թ ե ր ց ե ց հ ա շ ո ւ ե ք ն ն ի չյանձնախումբի տեղեկագիրը, իսկգնահատանքի յանձնախումբի տե-ղեկագիրը ընթերցեց Պրն. ՄատաթԲ. Մամուրեան: Բոլոր հաշուետուու-թ ի ւ ն ն ե ր ը գ ն ա հ ա տ ա ն ք ո վ վ ա ւ ե -րացուեցան: Յատուկ կարեւորու -թեամբ մանրամասնեալ տեղեկագիրմ ը ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ց Ա ւ ա ն դ ա պ ա հՄ ա ր մ ն ի ա տ ե ն ա պ ե տ ՝ Դ ո կ տ . Ա ր -շաւիր Կէօնճեան, որ անդրադարձմը կատարեց Լավալի Ս. Խաչ եկե-ղ ե ց ւ ո յ շ ի ն ո ւ թ ե ա ն ծ ր ա գ ր ի ն հ ե տկ ա պ ո ւ ա ծ բ ա ր դ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն ե ւգոհունակութեամբ եզրակացուց թէ

Շար. էջ 11

Պատգմ. Ժողովի դիւանը, ձախէն՝ Ակնէս Պօղոսեան, Ճագ Ստեփանեան,Առաջնորդ Աբգար Եպս. Յովակիմեան, Տիանա Պօղոսեան

Մոնթրէալէն մասնակիցներու մէկ մասը, ձախէն՝ Տօքթ. ՅարութիւնԱրզումանեան, Դոկտ. Արշաւիր Կէօնճեան, Տօքթ. Հրայր Տէր Գէորգեան,Հիլտա Թուրշուճու, Արա Պալեան

Թեմի հոգեւորականաց դասը, ձախէն՝ Տ. Տաթեւ Քհնյ. Մելենկիչեան, Տ. Միւռոն Քհնյ. Սարգիսեան, Տ. Բարսեղ Քհնյ. Վանլեան, Տ. ԳեղարդԱ. Քհնյ. Կարապետեան, Առաջնորդ Տ. Աբգար Եպս. Յովակիմեան,Տ. Զարեհ Ա. Քհնյ. Զարգարեան, Տ. Վազգէն Քհնյ. Պոյաճեան,Տ. Կոմիտաս Քհնյ. Միրզախանեան

Ժողովականներ Սէնթ Քաթրինզի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Եկեղեցւոյ առջեւ

4 • ABAKA • LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015

Է. Նալպանտեան. «Հայաստան կըշարունակէ աջակցիլ սուրիահայերուն»

Հայաստանի իշխանութիւններըը ր ա ծ ե ն ե ւ կ ը շ ա ր ո ւ ն ա կ ե ն ը ն ե լամէն բան` սուրիահայերուն աջակ-ցելու համար:

Այս մասին,  ըստ  NEWS.am-ի  այ-սօր` Յունիս 3-ին, ԵԱՀԿ գործող նա-խ ա գ ա հ , Ս ե ր պ ի ո յ Ա Գ ն ա խ ա ր ա րԻվիցա Տաչիչի հետ համատեղ ասու-լիսի ժամանակ յայտարարած է ՀՀԱԳ նախարար Էդուարդ Նալպանտ-եան:

Ա ն դ ր ա դ ա ռ ն ա լ ո վ վ ե ր ջ ե ր ս ի ր `Սուրիա այցելութեան մասին հար-ցումին, Նալպանտեան նշած է, որ այդ այցի ուշադրութեան կեդրոնին մէջեղած է Սուրիոյ հայերու անվտանգութեան հարցը: «Մենք ուշադիր հետե-ւում ենք իրադարձութիւնների զարգացմանը եւ փորձում ելք գտնել սիրիա-հայերի անվտանգութեան ապահովման տեսանկիւնից: Իմ այցն ուղղուածէր գործընթացներին ծանօթանալուն»,-տեղեկացուցած է Նալպանտեան:

Հայաստանի ԱԳ նախարարի համոզումով, ճգնաժամը կարելի է լուծելռազմական գործողութիւնները անյապաղ դադրեցնելու , քաղաքականուժերու միջեւ երկխօսութեան, փոքրամասնութիւններու, ինչպէս նաեւհայերու, իրաւունքները յարգելու, ահաբեկչութեան դէմ համատեղ պայքարմղելու ճանապարհով:

«Դուք գիտէք, որ Հայաստանում հազարաւոր սիրիահայեր կան: ՀՀ ղե-կավարութիւնը անում եւ անելու է ամէն բան մեր սիրիահայ եղբայրներինաջակցելու համար»,- նշած է նախարարը` աւելցնելով, որ շատ կարեւոր էրհանդիպիլ տեղի հայ համայնքին հետ, քննարկել անոնց խնդիրները, կրկինընդգծել, որ Հայաստան կ’աջակցի իրենց:

Նախագահ Սահակեան ու ԵԱՀԿգործող նախագահը քննարկած ենԼՂ հակամարտութեան հարցը

Լ ե ռ ն ա յ ի ն Ղ ա ր ա բ ա ղ ի Հ ա ն ր ա -պետութեան նախագահ` Բակօ Սա-հակեան Յունիս 3-ին Երեւանի մէջ,հանդիպում ունեցած են ԵԱՀԿ գոր-ծող նախագահ, Սերպիոյ արտաքինգործոց նախարար Իվիցա Տաչիչիհետ:

ԼՂՀ նախագահի աշխատակազմիտեղեկատուութեան գլխաւոր վար-չութեան փոխանցմամբ` հանդիպու-մին քննարկուած են ատրպէյճանա-ղարաբաղեան հակամարտութեանկարգաւորման եւ տարածաշրջա-ն ա յ ի ն գ ո ր ծ ը ն թ ա ց ն ե ր ո ւ ն վ ե ր ա -բերող շարք մը հարցեր:

Նախագահ Սահակեան նշած է ,որ պաշտօնական Ստեփանակերտըկողմնակից է հակամարտութեանխաղաղ կարգաւորման ԵԱՀԿ Մինս-քի խումբի ծիրէն ներս եւ ընդգծած

է բանակցային լիարժէք ձեւաչափիվ ե ր ա կ ա ն գ ն մ ա ն ա ն հ ր ա ժ ե շ տ ո ւ -թիւնը` զայն համարելով գործընթա-ցի առանցքային բաղադրամասերէնմէկը: Երկրի ղեկավարը նաեւ մատ-նանշած է Ատրպէյճանի կողմէ վար-ւ ո ղ խ ի ս տ ա պ ա կ ա ռ ո ւ ց ո ղ ա կ ա նքաղաքականութիւնը` Պաքուի պահ-ւածքը որակելով որպէս տարածա-շըրջանի մէջ կայունութեան սպառ-նալիք, միջազգային չափորոշիչնե-րու ու սկզբունքներու կոպիտ ոտ-նահարում:

Հ ա ն դ ի պ ո ւ մ ի ն մ ա ս ն ա կ ց ա ծ ե նարտաքին գործոց նախարար Կա-րէն Միրզոյեանը, ԵԱՀԿ գործող նա-խագահի անձնական ներկայացու-ցիչ Անճէյ Քասփրչիկը, պաշտօնա-տար այլ անձիք:

Երեւանի եւ Պելկրատի մէջ պիտիբացուին դիւանագիտականներկայացուցչութիւններ

Հայաստանն  ու Սերպիան կ՛աշխուժացնեն բարձր մակարդակի քաղա-քական երկխօսութիւնը: Արդէն աշխատանքներ կը տարուին Երեւանի եւՊելկրատի մէջ դիւանագիտական ներկայացուցչութիւններու հիմնադրմանուղղութեամբ: «Արմէնփրէս»- ի փոխանցմամբ` Յունիս 3- ին Հայաստան ժա-մանած ԵԱՀԿ գործող նախագահ եւ Սերպիոյ արտաքին գործոց նախարարԻվիցա Տաչիչի հետ համատեղ ասուլիսի ժամանակ ըսած է ՀՀ արտաքինգործոց նախարար Էդուարդ Նալպանտեան:

«Հայաստանը եւ Սերպիան, հայերն ու սերպերը եղբայրական երկրներեւ ժողովուրդներ են: Պատմութեան ընթացքում բազմաթիւ են դրուագները,երբ հայը եւ սերպը, փոխադարձ համերաշխութեան դրսեւորմամբ, ծանրպահերի միմեանց ձեռք են մեկնել: Մեն երկուստեք կարեւորում ենք Հա-յաստանը եւ Սերպիան կապող դարաւոր բարեկամութիւնը»,- ըսած է Նալ-պանտեան` յատկապէս կարեւորելով Սերպիոյ նախագահ Տոմիսլաւ Նիկո-լիչի մասնակցութիւնը Ապրիլ 24- ին Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիրի մէջՀայոց Ցեղասպանութեան 100- րդ տարելիցի յիշատակի արարողութեանը:

ՀՀ արտաքին գերատեսչութեան ղեկավարին խօսքով՝ հանդիպմանընթացքին ստորագրուած է երկու երկիրներու արտաքին գործոց նա-խարարութիւններու միջեւ փոխգործակցութեան մասին յուշագիր, որով կըն ա խ ա տ ե ս ո ւ ի պ ա ր բ ե ր ա կ ա ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն խ ո ր հ ր դ ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւիրականացում: Հանդիպումի ընթացքին քննարկուած են երկկողմ համա-գործակցութեան զարգացման եւ ընդլայնման նպատակով ձեռնարկուելիքքայլերը, տնտեսական, մշակութային եւ միջխորհրդարանական կապերուամրապնդման հետ կապուած հարցեր:

Սերպիոյ արտաքին գործոց նախարար Իվիցա Տաչիչը Հայաստան ժա-մանած է Յունիս 3-ին: Ասիկա անոր առաջին այցն է Երեւան: Նախքան Հա-յաստան այցելելը Տաչիչը Մայիս 31- ին այցելած է Ատրպէյճան, ու Վրաստան:

Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչմանհարցը պիտի քննարկուի Բրիտանիոյլորտերու պալատին մէջ

Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ա ն ճ ա -նաչման հարցը Յունիս 16-ին պիտիներկայացուի Մեծ Բրիտանիոյ խոր-հըրդարանի Լորտերու պալատին:

Խորհրդարանի կայքի փոխանց-մամբ, 1915 թուականին հայերու,յոյներու եւ ասորիներու զանգուա-ծային սպանութիւններու հարցը որ-պէս ցեղասպանութիւն պիտի ներ-կայացնէ պարոնուհի Քերոլայն Քօք-սը:

Յիշեցնենք, որ Ապրիլին Երեւանիմէջ կայացած «Ընդդէմ ցեղասպա-նութեան յանցագործութեան» եր-կօրեայ միջազգային համաժողովիընթացքին Քերոլայն Քօքսը յայտա-

ր ա ր ա ծ է ր Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան հարցով Մեծ Բրիտանիոյ դիր-քորոշման մէջ որոշակի փոփոխու-թիւններու մասին:

Քալիֆորնիայի համալսարանիուսանողական խորհուրդըհակաթրքական բանաձեւ ընդունած է

Ա մ ե ր ի կ ե ա ն Ք ա լ ի ֆ ո ր -նիայի համալսարանի Սան-թ ա Ք ր ո ւ զ ի մ ա ս ն ա ճ ի ւ ղ իուսանողական խորհուրդըընդունած է գաղտնի քուէար-կ ո ւ թ ե ա մ բ բ ա ն ա ձ ե ւ , ո րկ՝արգիլէ 72.6 միլիոն տո-լ ա ր ա ր ժ ո ղ ո ւ թ ե ա մ բ հ ա -մալսարանական պարտա-տոմսերու եւ այլ ներդրում-ներու կատարում ԹուրքիոյՀանրապետութեան մէջ:

Ուսանողական խորհուրդի նման որոշումը կապուած է Հայոց Ցեղաս-պանութեան ճանաչման հարցով Թուրքիոյ իշխանութիւններու վարածժխտողական քաղաքականութեամբ:

Աղբիւրը կը մանրամասնէ, որ Քալիֆորնիայի համալսարանին կողմէթրքական կառավարութեան մէջ ներդրումներ ընելու դէմ հանդէս եկած ենոչ միայն Սանթա Քրուզի մասնաճիւղի ուսանողները, այ լեւ Հայ ուսա-նողներու ընկերակցութիւնը, հայ համայնքի ներկայացուցիչները:

«Տուեալ բանաձեւի ընդունումը ցոյց տուաւ Թուրքիոյ , որ հայ ժողո-վուրդը պիտի չնահանջէ, քանի դեռ իրենք չեն ճանչցած Ցեղասպանու-թ ի ւ ն ը » , - ն շ ա ծ է Հ ա յ ո ւ ս ա ն ո ղ ն ե ր ո ւ ը ն կ ե ր ա կ ց ո ւ թ ե ա ն ա ն դ ա մ Ք ա մ իՔահուէճեանը: Աղբիւրը կը յիշեցնէ, որ ընթացիկ տարուան առաջին կիսուններդրումներու հետ կապուած նման հակաթրքական բանաձեւ ընդունած էՔալիֆորնիայի համալսարանը:

LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015 • ABAKA • 5

ՊՈԼՍԱՀԱՅ ՀԻՄՆԱՐԿԻ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՅԹԻ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ

Համբիկ Ճապուրեանի քաղցրահնչիւն գլարինէթը` վեցեակին շուրջԱ յ ս ք ա ն խ ն ա մ ո ւ ա ծ յ ա յ տ ա գ ի ր ,

երաժշտօրէն օղակաւորուած հայ-կական փնջիկներ, նորաձեւ վերա-մշակումներ, բոլորը ունենալով նոյնա կ ն ո ւ ա ղ բ ի ւ ր ը , ե ւ մ ա ն ա ւ ա ն դհիանալի կատարողութեամբ Համ-բիկ Ճապուրեան խանդավառեց մերհ ա մ ա յ ն ք ը Ա ր ա մ Խ ա չ ա տ ո ւ ր ե ա նՍրահին մէջ 24 Մայիս 2015-ին:

Տարիներ առաջ ճանչցանք զինքըՄքԿիլլ համալսարանի վերջին կար-գի ուսանողներու հանդիսութեանը ն թ ա ց ք ի ն ո ւ ր Հ ա մ բ ի կ ն ո ւ ա գ ե ցՎ է պ է ր ի գ լ ա ր ի ն է թ ի գ ո ն չ ե ր թ օ ն :Ն ե ր կ ա ն ե ր ը , մ ե ծ ա մ ա ս ն ո ւ թ ե ա մ բանգլիախօս գանատացի՝ միահա-մ ո ւ ռ յ ո տ ն կ ա յ ս ծ ա փ ա հ ա ր ե ց ի ն :Ո ր ո շ է ր , Հ ա մ բ ի կ կ ր ն ա ր օ տ ա րշ ր ջ ա ն ա կ ն ե ր ո ւ մ է ջ բ ա ր ձ ր ա ն ա լ .սակայն ան նախընտրեց իր գործի-քային տաղանդը նուիրել հայկականերաժշտութեան, իր երաժիշտ հօրյիշատակին:

Ըսինք նորաձեւ մշակումներ: Ար-դարեւ Համբիկ իր բազմաթիւ Երե-ւան այցելութիւններուն ընթացքինկը հաւաքէ Երեւանի երաժշտանոց-ներէն հայ յօրինողներու, օփերայիկ ա մ գ ո ն չ ե ր թ ո ն ե ր ո ւ գ լ ա ն ա շ ա ր իմասերը ոչ միայն փոքր թէ լայն հա-մոյթներու (ensemble) այլ եւ նուա-գախումբի համար վերամշակում-ներ. այս անգամ հիանալի Վեցեակմը (sextuor) ունկնդրեցինք: Չմոռ-ն ա ն ք ս ա կ ա յ ն ա մ ե ն ա կ ա ր ե ւ ո ր ը .Հ ա մ բ ի կ ի ն լ ա յ ն կ ո ւ ր ծ ք ի ն մ է ջ կ ըբաբախէ ամենազգայուն սիրտը:

Յայտագիրը կ’սկսի Տիգրանեանի«Անուշ»ի նախաբանով որուն ան-միջապէս կը յաջորդէ Խաչատուր-եանի Մասքերատին մազիւրքան.ահա առաջին օղակը՝ մեծ Խաչա-տ ո ւ ր ե ա ն մ ը Տ ի գ ր ա ն ե ա ն է ն ա զ -դըուած: Նոյնպէս Անուշին «Աղջիկ-ներուն Պարը» որուն կը յաջորդէ

«Գայեանէ»ին պալէդը: Հոն է ՄեծնԿ ո մ ի տ ա ս ը , գ լ ա ր ի ն է թ ի ն վ ա ր իհնչամասը կ’սկսի Քէլեր Ցոլեր-ով:Միւս երաժիշտները ակնածանքովկը միանան մենակատարին՝ Համ-բիկին. Հայաստան աշխարհն ենք,խորհրդաւոր մթնոլորտ մը կայ, աղ-ջիկը կ’երգէ սարերուն իր մէն մե-նաւոր շէկ տղուն : Հոս է մեր բիւ -րեղեայ պարզութիւնը:

« Գ ա ր ո ւ ն ա » - ի ն վայ լ է լ է լ է - ն ,ո ս տ ո ս տ ո ղ « Կ ա ք ա ւ ի կ » ը ո չ ա լվիրաւոր «Լորիկ»ը կը փոխանակեմե ւ ր ո պ ա կ ա ն n o c t u r n e – ի մ ը հ ե տմանաւանդ թաւշային գլարինէթի մըվրայ կատարուած բարձրաքնքոյշերաժիշտի մը կողմէ՝ յանձին Համ-բիկ Ճապուրեանի: Հետաքրքրականէր նաեւ Կոմիտասի «Հոյ Նազան»ը,կարելի է ըսել արդիական մշակումմը, Կոտոյեանի «Սեւանի ձկնորսնե-րը», Կիւզէլեանի «Հայաստացինե-րի երգը» եւ առաջին մասը վերջաց-նելու համար՝ Կոմիտասի բեկբեկուն«Վաղարշապատի Պար»ը:

Օ ղ ա կ ը շ ա ր ո ւ ն ա կ ո ւ ե ց ա ւ ն ա խԱլեքսանդր Սպենդիարեանի «Էն-զելի»ով որուն մասին իր յուշերունմ է ջ Ա . Ի ս ա հ ա կ ե ա ն կ ը գ ր է –«Սպենդիարեան մանկական թարմզգայնութեամբ. . . ներդաշնակ ձայ-ն ե ր ի ա ն զ ո ւ գ ա կ ա ն ի շ խ ա ն ն է( 1 9 2 6 ) » , ո ր ո ւ ն յ ա ջ ո ր դ ե ց Խ ա չ ա -տուրեանի Գայեանէ -էն պալէտներեւ սքանչելի վալսը: Ռումանական,ք ր տ ա կ ա ն , պ ո ւ լ կ ա ր ա կ ա ն պ ա ր իե ղ ա ն ա կ ն ե ր ո ր ո ն ց մ է ջ ն է Ս պ ե ն -դիարեանի թաթարական Հիճազըոր կը լրանայ Խաչատուրեանի Լեզ-կինքա-ով:

Ս ր ա հ ը թ ն դ ա ց : Ծ ա փ ա հ ա ր ո ւ -թ ի ւ ն ն ե ր ը ա ն վ ե ր ջ է ի ն : Բ ե մ ե լ ա ւՄքԿիլլի ուսուցչապետ Բիթըր Ֆրիտ-ման՝ Համբիկին ուսուցիչը իր բարձրգ ն ա հ ա տ ա ն ք ի խ օ ս ք ը ա ր տ ա յ ա յ -

տելու համար եւ աւելցուց – Համբիկամենադժուար կտորներ կը նուագէ,կարծես ինք չէ նուագողը: ԻսկապէսՀ ա մ բ ի կ ի ն մ ա տ ն ե ր ո ւ ա ր ա գ ո ւ -թ ի ւ ն ը , ճ կ ո ւ ն ո ւ թ ի ւ ն ը ա ն ն մ ա ն է ,գլարինէթը կը սուրայ, կը թռչի, կըթռուըտի, ինչպէս ցո յց տուաւ անՌ ի մ ս ք ի Ք ո ր ս ա ք ո վ ի ս ա ր ս ա փ ե -լ ի օ ր է ն ա ր ա գ Ի շ ա մ ե ղ ո ւ կ տ ո ր ի նմ է ջ ՝ ճ ա ն չ ց ո ւ ա ծ T h e b u m b l e - b e eանունով:

Վ ե ց ե ա կ ի ն ա ռ ա ջ ի ն ջ ո ւ թ ա կ ա -հարը մեր Ռոպէր Մարգարեանն է,որուն վայելած ենք իր պատանեկանտարիներուն: Մնացեալ չորսը վկայ-եալ երիտասարդ երաժիշտներ են:Զարմանալի բան, հինգն ալ ծաղիկ-ներ ստացան ու բեմէն իջան, մնացօրուան մենակատար՝ երեւելի գլա-րինէթահար մեծապէս սիրուած ուճանչցուած Հայաստանի մէջ՝ Համ-բիկ Ճապուրեան որ պայուսակէներկու դուդուկներ հանելով ցաւի եւուրախութեան խառն զգացումնե-րով արտայայտուեցաւ.

«Այս մակարդակով յայտագիր մըկազմակերպել դիւրին չէր, շնորհա-կալութիւն տիկինիս եւ զաւակնե-ր ո ւ ս , ո ր ո ն ք մ ի ա յ ն ք ա ջ ա լ ե ր ա ն քցոյց տուին: Նաեւ եղբօրս որ ամէնկերպով հովանաւորեց իմ աշխա-տանքս ի յիշատակ երաժիշտ հօրս:Եւ վերջապէս Պոլսահայ Մշ. Միու-թ ե ա ն Հ ա յ Մ շ ա կ ո յ թ ի Բ ա ր ե կ ա մ -ներու ատենապետուհի Տիկին Գա-թիա Սէթեանի:

Խանդավառ պրավօներ, ծափերո ւ ա պ ր ի ս ո ւ պ ի ս ե ր վ ա յ ր կ ե ա -ն ա կ ա ն դ ա դ ր ե ց ա ն . բ ա ց ա ր ձ ա կլ ռ ո ւ թ ի ւ ն մ ը պ ա տ ե ց չ ո ր ս կ ո ղ մ ,անբացատրելիօրէն տխուր, խոր ուխորհրդաւոր, քանի որ ամէնքս ալն ո յ ն ը կ ը մ տ ա ծ է ի ն ք , Կ ո մ ի տ ա սՎարդապետը:

Չէինք սխալած, Համբիկ յոգնածճակատը սրբեց ու սկսաւ դուդու-կով նուագել յաւերժահարս Շողերջան :

Ընդունելութիւնը կատարեալ էր:Ք.ՏրԴաՏեան ԳուՅումճեան

ՍՈՓՐԱՆՕ ԼԻՆ ԱՆՈՅՇ ԻՇՆԱՐԻ ԱՆԴՐԱՆԻԿ ՀԱՄԵՐԳԸ՝ ԹՈՐՈՆԹՈՅԻ ՄԷՋ

Յարութիւն Դերձակեան

Թորոնթոհայ համայնքի շնորհալի եւ օժտեալերիտասարդուհիներէն երգչուհի սոփրանօ ԼինԱնոյշ իշնար, որուն մասին զանազան առիթնե-րով արտայայտուած ենք այս սիւնակներուն մէջ,ան լրացնելով իր ուսումը, շրջանաւարտ եղած էԹորոնթոյի համալսարանի երաժշտական բաժ-նէն Bacheler of Music աստիճանով։ Օր. Իշնարներկայիս իր ուսումը կը շարունակէ նաեւ RoyalConservatory of Music բաժնին մէջ։ Ան տասըտարիներէ ի վեր անդամ է Canadian Children’sOpera Company’ ի, եղած է ոչ միայն երգչուհի այլնաեւ եղած է գլխաւոր դերասանուհի զանազանօփերաներու մասնաւորաբար Գարմէն օփերայինմէջ ստանձնելով Գարմէն ի դերը։ Օր. Իշնար ներ-կայիս կ՚ուսանի նաեւ Teachers College ի մէջ հե-տեւելով «Ուսուցանելու ծրագրին» որմէ շրջա-նաւարտ պիտի ըլլայ յառաջիկայ Սեպտեմբերին։

Լ ի ն Ա ն ո յ շ Ի շ ն ա ր ի ր շ ր ջ ա ն ա ւ ա ր տ ո ւ թ ե ա նառիթով մենահամերգ մը սարքեց

3 Մ ա յ ի ս 2 0 1 5 Կ ի ր ա կ ի , ե ր ե կ ո յ ե ա ն « H e l i -conian Hall»-ի մէջ երաժշտասէրներու ընտրեալհոծ բազմութեան մը ներկայութեան։ 1876-ինԿոթիկ ոճով ու գեղեցիկ ճարտարապետութեամբկառուցուած այս պատմական եկեղեցին աւելիվերջ գործածուիլ սկսած է երաժշտասէրներու եւարուեստագէտներու կողմէ որպէս ցուցադրու-թեան եւ փոքր համերգներու համար։

Օ ր . Ի շ ն ա ր ա ր ե ւ մ տ ե ա ն դ ա ս ա կ ա ն ե ւ հ ա յժողովրդական երգերու ճոխ յայտագրով մը հան-դ է ս ե կ ա ւ , ա շ խ ա ր հ ի զ ա ն ա զ ա ն ե ր կ ի ր ն ե ր է ննմոյշներ հրամցնելով եւ վեց տարբեր լեզուներովմեներգելով։ Իրեն դաշնակով կ՚ընկերակցէր հա-մալսարանի իր ուսուցչուհին Ճէնիֆըր Թանկ, որ

իր դաշնակի զգայուն եւ գիտակից նուագով կա-րեւոր բաժին մը ունեցաւ համերգին։

Յայտագրի առաջին մասը յատկացուած էրօտար դասական երաժշտութեան։

Օր. Իշնար երգերը մեկնաբանելէ առաջ հա-կիրճ տեղեկութիւններ փոխանցեց երգերու մա-սին։

Ան առաջին առթիւ հանդէս եկաւ Puccini-ի «OMio Babbino Caro – from Gianni Schicchi» կտո-ր ո վ , յ ա ջ ո ր դ ա բ ա ր մ ե կ ն ա բ ա ն ե ց J o h a n n e sBrahms ի «Wie Melodien» եւ «Immer Leiser WirdMein Schlummer» կտորը, ապա L. V. Beethoven«O War Ich Schon- from Fidelio», G. F. Handel«Se Pieta- from Gui lo Cesare», Georges Bizet«Ouvre Ton Coeur- Adieu de L’Hotesse Arabe» եւ«Comme Autrefois- from Les Pecheurs de Per-les» կտորները։ Արդէն իսկ այս առաջին բաժնինմէջ Լինը երգելու կարողութիւնը ցուցաբերեց,վ ա յ ե լ ե ց ի ն ք զ ի ն ք ո ր պ է ս օ փ ե ր ա յ ի ե ր գ չ ո ւ հ ի ,բեմային վարժ եւ ապրումով մեկնաբանութեան

ա ր տ ա յ ա յ տ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը կ ը ն շ մ ա ր ո ւ է ի ն հ ա ն -ս ա տ ե ս ն ե ր ո ւ կ ո ղ մ է ո ր ա ր ժ ա ն ա ց ա ւ բ ո լ ո ր ի նջերմ գնահատանքին։

Կարճ դադարէ մը ետք, յայտագրի երկրորդմասին մէջ մեր սիրելի երգչուհին այս անգամ կըներկայանար հայ երգարուեստի մեծանուն եր-գահան Կոմիտասի ժողովրդական երգերով։ Լինզանոնք մեկնաբանեց իւրայատուկ բարձրորակարուեստով։ Ան ամփոփ տեղեկութիւններ փո-խանցեց Կոմիտաս Վարդապետի մասին, յայտ-նեց թէ իր մեծհօրը հօր կողմէ ազգականականկապ ունէին Կոմիտասին հետ։ Յաջորդաբարմեկնաբանեց «-Անտունի», «Ձայն Տուր ով Ծո-վակ» եւ «Ոհ ինչ քաղցր բան» կտորները, որոնքեղեռնի 100-ամեակի առթիւ ձօնեց ԿոմիտասՎարդապետի յիշատակին։

Այնուհետեւ յաջորդաբար մեկնաբանեց Գա-նատացի երգահան Imant Ramnish ի «Si os Par-t i e r e d e s a l A l b a » , F e r n a n d o O b r a d o r s - ի « E lVito», William Bolcom-ի «Amor», Carlos Gardel-ի«Por Una Cabeza», Kurt Weil ի «Youkali» կտոր-ները։ Այս վերջին երկու կտորներուն մէջ ձեռ-նադաշնակով իր մասնակցութիւնը բերաւ նաեւՄայքըլ Պրիճ։ Որպէս վերջին կտոր, Լին հանդէսե կ ա ւ G . P u c c i n i ի « L a B o h e m » օ փ ե ր ա յ է ն«Quando m’en Vo » արիայով։

Յ ա յ տ ա գ ր ի ա ւ ա ր տ ի ն ս ո փ ր ա ն օ Լ ի ն Ա ն ո յ շի շ ն ա ր ե ւ ա ր ո ւ ե ս տ ա գ է տ ն ե ր ը ն ե ր կ ա ն ե ր ո ւ նյոտնկայս բուռն գնահատանքի ծափահարու-թիւններով ողջունուեցան քանիցս բեմ հրաւիր-ւելով, ստացան գեղեցիկ ծաղկեփունջեր։

Մեր սրտանց մաղթանքն է մօտ ապագայինսիրելի Լինը երաժշտութեան ուսուցչութեան կող-քին տեսնել նաեւ օփերայի բեմերու վրայ։ Հա-մերգի աւարտին տեղի ունեցաւ ճոխ հիւրասի-րութիւն։

Թ ր ք ա կ ա ն R a d i k a l պ ա ր բ ե ր ա -կանի թղթակից, պատմաբան ԱյշէՀիւրը կը ներկայացնէ ՄուսթաֆաՔեմալի որդեգիր դուստր ՍապիհաԿէոքչենի իրական պատմութիւնը:Հիւրը կը նշէ, որ 1990-ականներունՍապիհա Կէոքչենը հարցազրոյց մըտ ո ւ ա ծ է Օ ք թ ա յ Վ ե ր ե լ ի ն յ ա յ տ ա -րարով, թէ իր հայրը Հաֆըզ Մուս-թաֆա Իզզեթն է, որուն երիտթուրքըլլալուն պատրուակով Ապտուլհա-միտը Էտիրնէէն Պուրսա աքսորածէր:

Ըստ Կէոքչենի պատմածին` անմ ա ն կ ո ւ թ ե ա ն կ ո ր ս ն ց ո ւ ց ա ծ է ի րծնողները եւ ապրած է աւագ եղբօրհետ: 12 տարեկանին հանդիպած էԱթաթուրքին, որ այդ շրջանին ժա-մանակաւորապէս կ ՛ապրէր Պուր-սայի հանրապետական պալատինմէջ: Սապիհան անոր պատմած է իրո ւ ս ա ն ե լ ո ւ ձ գ տ ո ւ մ ի ն մ ա ս ի ն , ի ս կԱթաթուրքը առաջարկած է անորդ ո ւ ս տ ր ը դ ա ռ ն ա լ ե ւ ա ն ո ր մ ի ւ սդստեր հետ յաճախել դպրոց: Այնու-հետեւ նաեւ աղջկայ աւագ եղբօրհ ա մ ա ձ ա յ ն ո ւ թ ի ւ ն ը ս տ ա ն ա լ ո վ ,Մուսթաֆա Քեմալը աղջկան իր հետԱնգարա տարած է : 1934-ին, երբը ն դ ո ւ ն ո ւ ա ծ է ա զ գ ա ն ո ւ ն ն ե ր ո ւմ ա ս ի ն օ ր է ն ք ը , Ա թ ա թ ո ւ ր ք ը Ս ա -պ ի հ ա յ ի ն « Կ է ո ք չ ե ն » ա զ գ ա ն ո ւ ն ըտուած է:

Իսկ 2004 թուականի Փետրուա-րին  Թուրքիոյ հայկական «Ակօս»թերթին մէջ լոյս տեսած եւ ՀրանդՏինքի հեղինակած «Սապիհա Խա-թունի գաղտնիքը» յօդուածին մէջն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ա ծ ե ն Հ ա յ ա ս տ ա ն իքաղաքացի Հռիփսիմէ Սեբելջեան –Գազալեանի վկայութիւնները այնմ ա ս ի ն , ո ր Ս ա պ ի հ ա Կ է ո ք չ ե ն ըիրականութեան մէջ Խաթուն Սե-

բելջեանն է, որուն Պուրսայի ման-կատունէն որդեգրած է Աթաթուրքը:Ո ր պ է ս Խ ա թ ո ւ ն ի մ օ ր ա ք ո յ ր ն ե ր -կայացած Հռիփսիմէի, ինչպէս նաեւՍ ե բ ե լ ջ ե ա ն ը ն տ ա ն ի ք ի ` Ա Մ Ն - ի ,Գանատայի եւ Լիբանանի մէջ ապ-րող հարազատներուն վկայութիւն-ն ե ր ո ւ ն հ ա մ ա ձ ա յ ն ` Ա ր ե ւ մ տ ե ա նՀայաստանի Այնթափ (Antep) քա-ղաքին մէջ բնակող Սեբելջեան ըն-տանիքը 1915-ին  հարկադրուածեղած է գաղթել դէպի Հալէպ, իսկդուստրերը` 6 տարեկան Տիրուհինեւ 2 տարեկան Խաթունը, յանձնածե ն մ ա ն կ ա տ ա ն ` ա ն ո ն ց ա ն վ տ ա ն -գութիւնը ապահովելու համար:

1918-ի Հոկտեմբեր 30-ի Մունդ-րոսի զինադադարէն ետք Այնթափվերադարձած Սեբելջեանները ան-միջապէս այցելած են մանկատուն,սակայն Խաթունը այ լեւս այնտեղչեն գտած:

Հռիփսիմէի վկայութեամբ` Խա-թունը որդեգրուած է Աթաթուրքինկողմէ, որ երեխաներ չէ ունեցած:Ան այդ շրջանին այցելած է Պուր-սայի ամերիկեան մանկատուն, հաւ-նած եւ որդեգրած է փոքրիկ Խա-թ ո ւ ն ը : Ա ղ ջ ի կ ը ս կ ի զ բ ը ա պ ր ա ծ էԱթաթուրքի մօր` տիկին Զուպէյտա-յ ի մ օ տ ` Պ ո ւ ր ս ա յ ի մ է ջ , ի ս կ ա ն ո րմահէն ետք `1925-ին Աթաթուրքըզայն Անգարա տեղափոխած է:

6 • ABAKA • LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015

Անին ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի մնայունցանկին մէջ

Թ ո ւ ր ք ի ո յ մ շ ա կ ո յ թ ի ե ւզբօսաշրջութեան նախարա-ր ո ւ թ ի ւ ն ը հ ա ս տ ա տ ա ծ էԿ ա ր ս ի պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա նխ ո ր հ ո ւ ր դ ի ն կ ո ղ մ է Ա ն ի իա ւ ե ր ա կ ն ե ր ո ւ շ ր ջ ա պ ա տ իմաքրութեան եւ վերանորո-գ ո ւ թ ե ա ն հ ա մ ա ր 2 0 1 3 - ի նպ ա տ ր ա ս տ ո ւ ա ծ ծ ր ա գ ի ր ը ։Այս մասին կը հաղորդէ Պոլ-սոյ «Մարմարա»-ն՝ վկայակո-չելով «Աքշամ»-ի աշխատա-կից Ելտա Կէօքտաղ Անգա-րայէն հաղորդած տեղեկու-թիւնները։

Թերթը կը յիշեցնէ, որ Անիի Աւերակներու շրջանը ծանօթ է որպէս «Քա-ռասուն դռներով քաղաք» կամ «1001 եկեղեցիներու քաղաք»։

ԵՈՒՆԵՍՔՕ վերջերս Անին ընդունած էր Համաշխարհային ժառանգու-թիւններու առժամեայ ցանկին մէջ։ Մշակոյթի նախարարութիւնը նպատակունի վերանորոգելու շրջանը, ապահովելու համար, որ Անին 2016 թուա-կանին ընդունուի ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի մնայուն ցանկին մէջ։

Վերանորոգութեան աշխատանքին համար պիտի հրաւիրուին զանազանմասնագէտներ, իսկ Մայր եկեղեցիին նորոգութեան համար պիտի հրա-ւիրուին նաեւ Հայաստանէն մասնագէտներ։ «Աքշամ» այս լուրը կը հաղոր-դէ «Քառասուն Դռներով Քաղաքը Կը Բանայ Իր Դռները» խորագիրիններքեւ։

Թրքական պարբերականիանդրադարձը Սապիհա Կէոքչենիծագումին մասին

Ատանայի հայկական եկեղեցւոյ բակը`Հայ հոգեւորականներու շիրիմներունվրայ, մանկական զբօսայգիկառուցուած է

Ատանայի Քոզան (Սիս) գաւառինմէջ գտնուող հայկական վանականհամալիրի տարածքին մանկականզբօսայգի կառուցուած է:

Ըստ Ermenihaber .am-ի ՝ թրքա-կան demokrathaber.com-ը կը գրէ,որ նշեալ վանական համալիրը կըպատկանի այն հայկական եկեղե-ցական գոյքերուն շարքին, որոնցվերադարձի պահանջով Մեծի ՏաննԿիլիկիո յ կաթողիկոս Արամ Առա-ջինը վերջերս դիմած է թրքականդատարան:

Ա ղ բ ի ւ ր ի ն վ կ ա յ ո ւ թ ե ա մ բ ` շ ո ւ ր ջ700 տարի տարածքի հայերու հա-մար հոգեւոր կեդրոն ծառայած վա-նական համալիրի վերադարձմանպ ա հ ա ն ջ ո վ դ ա տ ա կ ա ն գ ո ր ծ ի ն իպ ա տ ա ս խ ա ն ` Ք ո զ ա ն ի ք ա ղ ա ք ա -պետ, Թուրքիոյ   ընդդիմադիր «Ազ-գայնական շարժում» կուսակցու -թեան (ԱՇԿ- MHP) ներկայացուցիչՄուսա Օզթուրքը յայտարարած է.« Ո ր ե ւ է մ է կ ո ւ ն ա ն գ ա մ մ է կ թ ի զհայրենիքի հող չունինք տալու», եւվանական համալիրի բակը մանկա-կան զբօսայգի կառուցած է:

«1915-ին Հայոց Ցեղասպանու-թեան յաջորդած շրջանին` 1921-ին,Ատանայի Քոզան գաւառի հայկա-կան վանական համալիրը 48 ժամ-ւան ընթացքին յանձնելու հրամանեկաւ, որուն հետեւանքով հայ հո-գեւորականները ստիպուած եղանլքելու Ատանան:

«Հարկադրաբար Լիբանան տե-

ղ ա փ ո խ ո ւ ա ծ հ ա յ հ ո գ ե ւ ո ր ա կ ա ն -ները մայրաքաղաք Պէյրութի Ան-թիլիաս շրջանին մէջ նորէն հիմնե-ցին Կիլիկիոյ հայկական կաթողիկո-սարանը»,- կը գրէ թրքական պար-բերականը:

Յիշենք, որ Կիլիկիոյ հայկականկ ա թ ո ղ ի կ ո ս ա ր ա ն ը , Ա պ ր ի լ 2 7 - ի նդիմելով Թուրքիոյ սահմանադրա-կան դատարան` պահանջած է վե-րադարձնել Ատանայի (Սիսի) հայ-կ ա կ ա ն Ս ո ւ ր բ Ս ո ֆ ի ա ե կ ե ղ ե ց ի ն ,վանապատկան կառոյցներն եւ այլեկեղեցապատկան գոյքը:

« Յ ա յ տ ն ի է , ո ր լ ք ո ւ ա ծ ե ւ ա ն -հոգութեան վիճակի մէջ յայտնուած,գ ա ն ձ ե ր ո ր ո ն ո ղ ն ե ր ո ւ կ ո ղ մ է ա ն -խընայ աւերուող Ատանայի հայկա-կան վանական համալիրի վերաբեր-եալ 1950 թուականին կազմաքանդ-մ ա ն հ ր ա մ ա ն ե ղ ա ծ է , ի ս կ ա ւ ե ր -ւած եկեղեցւոյ քարերը որպէս շի-նանիւթ օգտագործուած են շրջա-կայքի տուներու կառուցման ժամա-նակ»,- կը գրէ աղբիւրը:

Ատանայի հայկական եկեղեցւոյբակը, ուր, ի դէպ, կը գտնուին հայհ ո գ ե ւ ո ր ա կ ա ն ն ե ր ո ւ շ ի ր ի մ ն ե ր ը ,մանկական զբօսայգիի կառուցումըբողոքի ալիք առաջացուցած է եւլայն քննարկումներու առիթ հան-դիսացած է ընկերային ցանցերումէջ` որակուելով որպէս 1915 թուա-կ ա ն ի շ ա ր ո ւ ն ա կ ո ւ թ ի ւ ն ` մ շ ա կ ո ւ -թային ցեղասպանութիւն:

Հայ թեկնածուները Թուրքիոյխորհրդարանական ընտրութիւններուն

Այժմ Թուրքիոյ մէջ կ՛ապրի 40-70 հազար հայ: Անոնք երկրի ամենա-խոշոր ազգային փոքրամասնութիւններէն մէկն են: Մինչեւ 1915 թուակա-նի զանգուածային ջարդերը անոնց թիւը անհամեմատ աւելի շատ էր: Անորյաջորդած տասնամեակներու ընթացքին հալածանքներու քաղաքակա-նութիւնը, հարստութեան հարկը եւ պետական ու ռազմական ոլորտներումէջ ղեկավար պաշտօններ զբաղեցնելու փաստացի արգելքը հայ ազգին ե ր կ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ը թ ր ք ա կ ա ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն մ է ջ գ ր ե թ է ա ն ն կ ա տդարձուց, ըստ News.am-ի՝ կը գրէ Euronews-ը:

Սակայն իրավիճակը սկսած է փոխուիլ: Իշխող «Արդարութիւն եւ զար-գացում» կուսակցութիւնը փոփոխութիւններ կատարած է օրէնքին մէջ`թոյ լ տալով վերադարձնել նախապէս ազգային փոքրամասնութիւններէբռնագրաւուած 300 միաւոր գոյքը:

Նախագահ Էրդողանի կողմնակից լրագրող Մարգար Եսայեանը յայտ-նըուած է իշխող կուսակցութեան թեկնածուներու ցուցակին մէջ: «Չեմկարծեր, որ զիս ընտրած են որպէս թեկնածու այն պատճառով, որ ես հայեմ: Այո, ատիկա իմ ինքնութեանս կարեւոր մասն է: Ես երջանիկ եմ, որ հայեմ: Կը կարծեմ, որ ատիկա լաւ զուգադիպութիւն է, եւ իմ թեկնածութիւնսԹուրքիոյ ժողովրդավարութեան վառ ապացոյցն է:  55-ամեայ ընդմիջումէետք հայը դարձած է իշխող կուսակցութեան թեկնածու: Ատիկա կը նշա-նակէ, որ ան կը դառնայ գործադիր իշխանութեան մաս»,- կ՛ըսէ Եսայեանը:

Իր շարքերուն մէջ հայ թեկնածու ունի նաեւ ընդդիմադիր «Հանրապե-տական ժողովրդական կուսակցութիւնը»: Իրաւաբան Սելինա ՕզուզունՏ ո ղ ա ն ը կ ը ղ ե կ ա վ ա ր է Ի ս թ ա ն պ ո ւ լ ի ձ ա խ ե ր ո ւ ց ո ւ ց ա կ ը : « Ե ս կ ՛ ո ւ զ ե մ

Շար. էջ 11

LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015 • ABAKA • 7

S E C T I O N F R A N Ç A I S E

LUNDI 15 JUIN 2015Editorial écrit en anglais parEdmond Y. Azadian et publié parThe Armenian Mirror-Spectatoren date du 30 mai 2015

Après avoir commémoré le tournanthistorique du centenaire de génocidedans une unité et une solidarité rare,l’Arménie a célébré un autre évène-ment vital, la renaissance de l’Etat sou-verain arménien le 28 mai 1918.

Durant de nombreuses décennies,l’acte qui a rétabli l’Etat d’Arménie asubi différentes interprétations.

Aujourd’hui, lors de la troisièmeétape du développement de l’Etat del’Arménie, il est temps d’accorder à cetévènement historique son propre rôleen tant que date de la renaissance del’État arménien.

La prochaine étape de ce dévelop-pement a été le 29 novembre 1920,lorsque le régime soviétique s’est ins-tallé en Arménie, déclenchant descontroverses d’égale intensité quel’étape précédente. Le système sovié-tique était une expérience humaineinfernale qui a pris un lourd tribut envies humaines en Arménie. Aussicontradictoire que cela puisse paraître,le système soviétique a instauré la sta-bilité à l’Arménie, a contribué à sondéveloppement démographique, et aeu pour conséquence l’âge d’or de laculture arménienne, de l’érudition etde la science.

La troisième étape a commencé le21 septembre 1991, avec l’effondre-ment de l’Union soviétique et la créa-tion de l’Arménie indépendante. Il estvain de tenter de comparer ces dates,parce que chacune a servi de bloc deconstruction de l’histoire arméniennemoderne.

La République soviétique d’Arménien’aurait pu exister sans la souverainetéde l’Arménie établie le 28 mai.De même, la République soviétiquen’aurait survécu, si les Arméniens nes’étaient pas réveiller dans le vide ter-ritorial d’une patrie ancestrale perdue.Dans chaque cas, l’indépendance a étépoussée vers l’Arménie par les maréeshistoriques qui ont balayé la région.Certes, à leur crédit, les Arméniens ontprofité de ces occasions historiques etcharpenté leur nation.

Alors que la Première Guerre mon-diale tirait à sa fin, a eu lieu la révolu-tion russe de 1917, et les nations sou-mises ont été abandonnées à leurssorts. Durant une courte période,l’Arménie, la Géorgie et l’Azerbaïdjanse sont réunis pour former laTranscaucasie qui s’est avérée être uneconfédération, rapidement désinté-grée, ne laissant aucune autre alterna-tive à ses membres que de déclarerl’indépendance.

Au même moment, la Turquie seremettait de sa défaite dévastatrice dela guerre. Revigorée, elle avait hâted’engloutir autant de territoire quepossible dans le Caucase, profitant duvide politique créé par la chute de laRussie tsariste. Les Arméniens étaientconfrontés à un avenir incertain. Cefut un moment de vie ou de mort.

Après avoir survécu à l’imposant

génocide, les Arméniens ont réussi àrassembler assez de force pour affron-ter les 10 000 soldats de l’armée deVehib Pacha.

Les forces populaires arméniennesont remporté trois victoires succes-sives à Sardarabad, Bash Abaran etGhara Kilissa, et pavé la voie à l’indé-pendance de l’Arménie.

Face à Sardarabad, le généralThomas Nazarbekian a déclaré à sessoldats : « Nous devons comprendreque si nous ne n’obtenons pas notreliberté maintenant, par la lutte armée,et ne nous construisons pas un avenirheureux, l’histoire ne nous pardonnerapas, parce cette occasion ne se repré-sentera pas, ni pour nous, ni pour lesgénérations futures. »

Dans Bash Abaran, les forces armé-niennes ont repoussé les Turcs sous lecommandement de David Melkisetian,qui devait bientôt être rejoint par lesforces placées sous le commandementdu général Dro (Drastamard Kanayan).Ce dernier a utilisé une tactique dediversion pour forcer l’armée turque àreculer dans les marais.

La nature a également joué son rôlecrucial, de nombreux soldats turcssont morts de froid. La troisième vic-toire a été remportée à Ghara Kilissapar Bey Manoukian, Garegin Nejdeh etNikolay Ghorghanian.Pendant la guerre, un jeune ecclésias-tique, Karekin Hovsepian, a encouragéles forces arméniennes à travers sadirection inspirante. Ce prêtre est, plustard, devenu Catholicos du Saint-Siègede Cilicie, laissant derrière lui un énor-me héritage de réalisations acadé-miques.

Les forces arméniennes ont combat-tu férocement, refusant toute alternati-ve amère. Vehip Pacha, dans sesmémoires, a écrit : « Les Arméniensqui ont combattu dans Ghara Kilissaméritent le respect. »Les victoires de ces batailles ont menéà la déclaration d’indépendance du 28mai 1920. La déclaration a été lue parl’intellectuel renommé AvetisAharonian.

Ainsi, la République d’Arménie estapparue sur la carte du monde.Tous les guerriers et leurs comman-dants méritent le respect et la gratitu-de éternelle des générations futures.Seul le général Dro a jeté plus tard uneombre sur sa vaillance en s’alliant auxforces nazies durant la SecondeGuerre mondiale. Le choix de Dro nepermet aucune spéculation, sachantcomment les nazis ont traité les paysqu’ils occupaient.

Aujourd’hui, l’Arménie s’accroche àla vie, avec une émigration massive, eta désespérément besoin de symboleshistoriques comme inspiration. Le 28mai est l’un de ces symboles, qui porteune signification essentielle pour notrepeuple qui lutte pour son dernier frag-ment de territoire historique appeléeArménie.

Le 28 mai est notre histoire vi-vante.

Traduction N.P.

Notre histoirevivante

Le vice-président du Parlementarménien condamne le blocusillégal de l’Arménie par la Turquie

Dans le cadre d’une visite de travail àTokyo, la délégation arménienne dirigée parle président du Parlement arménienEdouard Sharmazanov a eu une réunionavec les parlementaires membres de laLigue d’amitié. Les questions concernant lesrelations inter-parlementaires arméno-japo-naises ont été discutées, l’attention étantportée sur la nécessité de visites réci-proques en vue de stimuler le dialogue et ledéveloppement de programmes d’intérêtsmutuels.

Edouard Sharmazanov a décerné au pré-sident de la Ligue d’amitié Japon-ArménieSeishiro Eto, au vice-président Takeaki Matsumoto, ainsi qu’au ministre desAffaires étrangères japonais Minoru Kiuchi, des Médailles arménienne pour leurcontribution au renforcement et à l’approfondissement des liens arméno-japo-nais.

Le même jour, la délégation arménienne a eu une réunion avec Akira Muto,ambassadeur et représentant spécial de l’ambassade du Japon pour l’Asie centra-le et le Caucase. Les discussions ont porté sur les développements de politiqueintérieure en Arménie et au Japon, les perspectives d’expansion du commercebilatéral et les liens économiques, ainsi que des questions de coopération plusétroite entre les organisations internationales. Les parties ont également échangédes idées concernant les questions régionales et internationales.

À la demande de l’ambassadeur Akira Muto, la partie arménienne a abordé lesrelations arméno-turques et le Haut-Karabagh. Le chef de la délégation arménien-ne a condamné le blocus illégal de l’Arménie par la Turquie, soulignant que laTurquie a tord de lier l’ouverture de la frontière arméno-turque à la normalisa-tion du conflit du Haut-Karabagh. Il a également dit que le conflit devait être nor-malisée exclusivement dans le cadre des principes bien connus du Groupe deMinsk de l’OSCE, sans la Turquie.

Sharmazanov a qualifié les actions de l’Azerbaïdjan d’inacceptables, notantqu’ils ne sont pas en ligne avec l’esprit général du processus de négociation, maisen contradiction avec les déclarations et les propositions des coprésidents duGroupe de Minsk de l’OSCE.

La délégation arménienne comprenait les membres du Groupe d’amitié parle-mentaire, Samvel Farmanian et Alexander Arzoumanian. La délégation parle-mentaire était accompagnée de Hrant Poghossian, ambassadeur extraordinaireet plénipotentiaire d’Arménie au Japon.

Réunis à Riga, capitale lettone, les21 et 22 mai 2015, à l’occasion du qua-trième sommet du Partenariat oriental,les chefs d’Etat et de gouvernement del’Union européenne ont réaffirmé auxreprésentants des six pays du Parte-nariat, la détermination de l’UE àmaintenir des relations encore plusétroites et différenciées avec chacund’entre eux, et ce quel que soit leurniveau d’ambition quant à leurs rela-tions avec l’UE.

Le principal message de ce sommetaura été celui de « l’engagement conti-nu, soutenu et solide » de l’Unionenvers le Partenariat oriental et « cha-cun des pays partenaires, » a résuméle président du Conseil européen,Donald Tusk, lors de la conférence depresse organisée à l’issue de la ren-contre. Un message « nécessaire à lalumière de l’agitation des dernièresannées dans cette partie de l’Europe,

Suite à la page 8

Le sommet de l’Union européenneimportant pour l’Arménie

LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015 • ABAKA • 8

Une percée de l’au-delà : « Je m’appelle Gomidas »Sous le regard grave et impérieux

du Prince de la poésie arméniennecontemporaine, Vahan Tekeyan (1878-1945), qui perce de son tableau sobresuspendu sur le mur de sa résidencemontréalaise au centre portant fière-ment son nom, à la ville de Saint-Laurent, et devant une énorme repro-duction décorative de la pierre à croix,connue dans sa langue par« Khatchkar », qui symbolise la foi pro-fonde de son peuple au Créateur qu’ila payée si cher de sa vie depuis l’aubedu christianisme, l’immortel amoureuxde la musique et de la chanson armé-niennes authentiques, SoghomonGevorki Soghomonian (1869-1935),mondialement célèbre par le surnomde Gomidas Vartabed ou KomitasVartapet, traverse l’espace et le tempspour raconter ses mémoires de bon-heur et de douleur à un public, de dif-férentes nationalités, impatient de lerencontrer et de l’écouter. Le chantrearménien mythique occupe pour ceteffet, pendant presque une heure, unechaise berçante qui ressemble à cellequ’il a occupée, au cours de ses der-nières années terrestres, à l’hôpitalpsychiatrique de Villejuif en France.

Avant son entrée sur scène, leslumières s’éteignent. Des voix, fémi-nines et masculines, ayant des niveauxvariés, s’exprimant en français dansdivers accents familiers et étrangers,s’élèvent l’une après l’autre, provo-quant l’effet de l’écho, dans la quasi-obscurité de la salle uniquement éclai-rée pour la circonstance par des chan-delles déposées sur le sol et entourantla chaise berçante. Les voix rappellentet répètent le drame épouvantable quia causé la perte de la raison deGomidas. Elles évoquent l’horriblesouvenir du génocide arménien de1915 où, il y a cent ans, un million etdemi d’Arméniens ont péri sur l’autelmacabre des ardeurs colonisatrices etde l’injuste hégémonie. Toutefois, enmentionnant la tragédie et ses consé-quences, les voix rendent égalementun hommage particulier à tous ceuxqui ont tendu la main aux sinistrés, lesont sauvés de la mort et défendu leurcause au péril de leur vie.

Dans un décor théâtral, simple ettouchant, qui simule artistiquement la

dernière étape de la vie de Gomidassur terre, où les énormes et magni-fiques capacités de son cerveau degénie furent considérablement amoin-dries par l’effet de la folie, les penséesde Gomidas vont et viennent au ryth-me des mouvements de la chaise où ilest assis. Les chandelles blanches, quiéclairent la scène, imprègnentl’ambiance d’un aspect majestueux etdivin. Au milieu de la lumière frémis-sante des flammes, Gomidas est tantôtcalme et nostalgique, tantôt tendu etemphatique.

Sur un grand écran, qui sert d’arriè-re-scène, une image cinématogra-phique vivante, en noir et blanc, reflèteGomidas de dos, assis, devant unefenêtre, sur sa chaise qui le berce. SiGomidas, qui fait face au public, esttonitruant et bouge constamment sousl’effet de l’émotion, celui de l’arrière-scène est noyé dans son univers etdonne l’impression qu’il regarde inlas-sablement, par la fenêtre, le paysage etles passants. Comme si Gomidas del’arrière-scène incarne l’inconscient,alors que celui du devant subit, inca-pable, son influence et traduit ses mes-sages en paroles et en gesticulations.Un merveilleux contraste, bien expres-sif et émouvant, souligne habilementle caractère fort, sensible et foison-nant de l’héros de l’action en se ser-vant ingénieusement de la décoration,de l’éclairage et de la performancesublime de Krikor Oskerijian dans lerôle de l’éternel Gomidas.

Au moment où Gomidas narre, surscène, les épisodes les plus marquantsde sa vie, en arménien et en français,en hommage à l’Arménie d’où il estoriginaire et à la France qui l’aaccueilli dans sa maladie, trois autresnarrateurs reprennent sa narration,dont deux en français et un en anglais,pour souligner sa profondeur, sarichesse et sa force. Si, cependant, lerécit arménien exprime Gomidas, celuien français l’explique et l’analyse,alors que celui en anglais le commen-te. Comme si le récit de sa vie, dansles trois langues qui ont marqué sa vie,est doté de trois dimensions qui repré-sentent les différentes étapes de satransmission. Il commence fort danssa langue d’origine, devient moins fort

dans la langue du pays hôte et setransforme en écho pâle dans une deslangues les plus répandues dans lemonde.

Des scènes éblouissantes et pathé-tiques surgissent de son passé etornent son récit d’images vivantes etpassionnantes traduisant les bellesmémoires intactes de ses annéesactives à la campagne arménienne oùil recueillait la musique et les chantsfolkloriques originaux de son patrimoi-ne culturel unique et captivant. Cesmerveilleux moments sont incarnéssur scène par la beauté, le charme et lamagie des jeunes filles arméniennesqui ressemblent à des fées dans leurssuperbes habits en couleurs harmo-nieuses et chatoyantes, leurs acces-soires finement ciselés et exubérantset leurs chansons suaves et mélo-dieuses qui expriment agréablement lapensée, les émotions et les aspirationsde toute une nation.

Le subconscient de Gomidas est,pourtant, aussi peuplé et bouillant desfantômes des horreurs qu’il a vécues etqui s’imposent, brusquement et lourde-ment, à son présent pour chasser, bru-talement, de sa mémoire tout souvenircharmant et le laissent à la merci desangoisses et des tourments. Sousl’effet des médicaments qu’on lui injec-te, il retrouve son calme momentané-ment. Il s’adresse, alors, au ciel sur unton de vif reproche d’avoir, ainsi, aban-donné son peuple au pillage, aux mas-sacres et au dépaysement. Toutefois,

animé par sa foi profonde et inébran-lable, Gomidas dans sa folie se ressai-sit, comme s’il recouvre, soudain, sonesprit amoindri et implore, par lechant, le Seigneur de le pardonner etd’avoir pitié de lui.

Une adaptation et une mise enscène digne d’un génie est celle de laréalisatrice Nancy Issa Torosian qui atransformé le chef d’œuvre littéraire,Mémoire, de la divine DelphineJacquart, de son vrai nom arménienBrigitte Tavitian, en monument théâ-tral imposant. Maîtrisant à merveillel’art et la technique scénique, elle a su,avec une dextérité singulière, faire res-sortir le meilleur des membres talen-tueux de la sublime troupe arménien-ne, Hay Pem, et, en même temps,exploiter au maximum le matérielartistique disponible afin de marierentre le passé et le présent deGomidas sur scène pour le fairerevivre, le temps d’un spectacle, unesoirée mémorable où il clame sonidentité en s’introduisant par un sisonore et significatif « Je m’appelleGomidas ». Un cri à travers lequel toutun peuple martyrisé s’identifie et yexprime sa souffrance, sa colère et samélancolie sans, toutefois, perdre safoi et sa culture qui ont vécu, tout lelong de son histoire, moyennantd’inestimables sacrifices et prix.

AMAL M. RAGHEB

(Carmen Aprahamyan)

Journaliste internationale et

écrivaine

Le Sommet de...Suite de la page 7

de l’agression, de l’intimidation et même de la guer-re, » a-t-il poursuivi, en référence au conflit ukrai-nien et au rôle de la Russie à cet égard qu’il n’acependant pas citée.

« Je suis convaincue que le sommet va donner unnouveau souffle à nos efforts pour renforcer les rela-tions stratégiques entre l’UE et l’Arménie,l’Azerbaïdjan, le Bélarus, la Géorgie, la Moldavie etl’Ukraine, » a pour sa part expliqué la Premièreministre lettone et hôte du sommet du Partenariatoriental, Laimdota Straujuma.

« L’engagement de l’UE et de ses partenaires pourle Partenariat oriental est plus ardent que jamais.L’UE est un projet de paix, œuvrer à de bonnes rela-tions avec notre voisinage et approfondir la coopéra-tion avec les pays qui le souhaitent est un devoirpour la sécurité, la stabilité et la prospérité de notrecontinent européen, » a de son côté déclaré leministre luxembourgeois des Affaires étrangères,Jean Asselborn, cité dans un communiqué diffusépar son Ministère.

Selon Traian Hrisea, chef de la délégation de l’UEà Erévan, cela permet le lancement des négociationsofficielles sur une alternative légale à l’accordd’association que les deux parties finaliseront. Lesommet est donc « un pas en avant » pour l’Arménie.L’Union Européenne s’est aussi fait entendre par lavoix de l’ambassadeur de France à Erévan, Jean-François Charpentier, qui a mentionné le fait qu’uneatmosphère « assez posi tive » régnait dans le cadredes consultations actuelles dont le but est d’appro-fondir les relations entre l’Arménie et l’Europe.

Des consultations qui avancent plutôt bien, et onttout l’air d’être prometteuses : « Nous travaillonsavec nos amis arméniens à élaborer davantage letexte du nouvel accord UE-Arménie » a-t-il déclaré àl’issu d’une conférence de presse.

Les positions et les déclarations de Jean-FrançoisCharpentier ont par ailleurs été reprises et complé-tées par l’Union Européenne, via la voix de JohannesHahn. Le Commissaire à la politique de voisinage del’UE a ainsi déclaré lors d’une visite la semaine der-nière dans la capitale arménienne que « les respon-sables arméniens et ceux de l’UE ont déjà identifiéles zones et la profondeur de la coopération. » M.Hahn s’étant même exprimé sur le fait qu’il avait bon

espoir que le sommet de Riga soit l’occasion pour laCommission Européenne de disposer d’un mandatpour initier des négociations fructueuses avecl’Arménie.

Les négociations sur le nouvel accord sont sus-ceptibles de commencer dès cet été.Hermine Naghdalian, vice-présidente du Parlementarménien, a déclaré que le sommet donnera uneimpulsion majeure à l’Arménie. Elle a dit que les diri-geants de l’UE ont fait preuve de « compréhension »pour les efforts arméniens pour combiner l’adhésionà l’EEU avec l’intégration européenne.La déclaration de Riga dit aussi que l’UE est ouverteà se lancer dans un « dialogue sur les visas » avecl’Ar-ménie qui pourrait éventuellement conduire à lalevée de ses exigences en matière de visa pour lesressortissants arméniens qui voyagent en Europe. Ildit qu’un tel processus est subordonné à la « mise enœuvre complète » d’un accord UE-Arménie sur la« réadmission » des immigrés illé-gaux.

L’accord de réadmission a été signé en avril2013, peu de temps après l’UE ait assoupli certainesde ses règles strictes de visa pour les Arméniens.

BY EDMOND Y. AZADIAN

The parliamentary elections inTurkey on June 7 are closely watchedevents by all parties in the region whowill be impacted, one way or another,by their outcome. Turkey is a regionalsuperpower and an arrogant one atthat, under President Recep TayyipErdogan. It has its influence and opin-ion on many conflicts in the region. Ithas its tentacles in the Balkans, it isdirectly involved in conflicts raging inSyria, Iraq and Libya and it even sup-ports the Uighur Muslim unrest inChina. But above all, it blockadesArmenia and sets the tone of AzeriPresident Ilham Aliyev’s belligerence.

Therefore, should the electionscause any power shift domestically,that may affect Turkey’s foreign policyand its capacity to meddle in its neigh-bors’ internal affairs.

During the last election, PresidentErdogan garnered 52 percent of thepopular votes. But Turkey’s weakeningeconomy, endemic corruption scan-dals and the president’s dictatorialinstincts have eroded the influence ofErdogan’s AKP party, which has beenin power for the past 13 years.

A recent scandal may further deteri-orate the situation for the ruling party.Turkey has been accused of support-ing ISIS and supplying them with arms,while its main NATO partner has beenbombing ISIS targets to get them tocurb their barbaric wars waged inSyria and Iraq.

All along, the Erdogan governmenthas been in denial mode. But, awhistleblower by the name of CanDundar came forward in the dailyCumhuriyet to expose the operation ofTurkey’s secret service agency, MIT.The police had caught trucks carryingarms to Syrian insurgents, under thecover of sending crates of medicineand food. Two thousand trucks havecrossed from Turkey into Syria. PrimeMinister Ahmet Davutoglu has claimedthat it is nobody’s business what thosetrucks deliver. Mr. Erdogan has suedDundar as a traitor and Mr. Dundarhas complained that the judiciary ispunishing the whistleblower ratherthan the culprit.

At this stage, the polls predict a 46-47-percent success for AKP, whichwould keep Erdogan in power, butother parties may be able to clip hispolitical wings. Mr. Erdogan’s plan isto reform the constitution and placeall the executive powers under theoffice of the president and rule thecountry like an erstwhile sultan.

But the political scenario is morecomplicated than that and it dependson the president’s shrewdness how tonavigate through that maze to achieve

his goals.The current constitution was draft-

ed in 1980 after a coup by the militarydictator Kenan Evren, evil incarnate,who passed away recently at the ageof 97.

The question of a need to changethe constitution is not debated by theparties but rather the most crucialquestion is what shape the new consti-tution will take.

There are three main parties vyingfor power.

CHP party (Cumhuriyet HalkPartisi), which dates back to the startof the modern Turkish republic, wasfounded by Ataturk himself and ruledTurkey for several decades under dra-conian rules. The party is secularistand nationalist. In recent years, its sec-ularist policies have suffered whenErdogan undercut the party’s relationswith the military, which had givenitself the role of the protector of theconstitution, and many of the reformsinstituted by Ataturk were overturnedby the AKP Islamist rule, such as whenthe president’s wife came out with ahead scarf, banned by Ataturk. CHPplays the role of the main oppositionparty headed by Kemal Kilicdaroglu. Itstands for the territorial integrity ofthe country but it has a cautiousapproach to Kurdish separatism.

Another opposition party is MHP— Milli Haraket Partisi — led byDevlet Bahçeli. This is a racist party,adamantly opposed to Kurdish minori-ty aspirations.

During the 2014 presidential elec-tion, the latter two parties had joinedforces to support the ill-fated candida-cy of Dr. Ekmeleddin Ihsanoglu.

The most controversial oppositionparty is the HDP — Halk DemokratikPartisi — headed by SalaheddinDemirtas, a cool-headed politicianwho claims that any citizen can joinhis party — Alevi, Laz, Jew, Greek,Armenian, Turk, but the party is main-ly composed of Kurds. Demirtas is themain interlocutor with the state in theongoing negotiations on Kurdishissues, although there is another minorKurdish group called KurdishCommunities Union.

HDP denies any association withthe PKK designated as a terrorist orga-nization by the Turkish government.

Although, on one had, the govern-ment negotiates with the jailed leaderof PKK Abdullah Oçalan, but accusesHDP of colluding with PKK. Demirtascoldly retorted that if his party has anyinfluence on the PKK, it should be con-sidered a plus, not a political liability.

Now, the major issue is whether thepro-Kurdish HDP or the People’sDemocratic Party will be elected intothe parliament or not. The party has to

Cont’d on page 10

LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015 • ABAKA • 9

E N G L I S H S E C T I O N

MONDAY JUNE 15, 2015

Armenia President briefs CzechRepublic Constitutional CourtPresident on reforms process

On Tuesday, 2nd of June 2015, Armenia’s President Serzh Sargsyan receivedthe Czech Republic Constitutional Court President Pavel Rychetský, who arrivedin Armenia upon the invitation of Armenian Constitutional Court president.

Sargsyan welcomed the high-ranking guest, stressing the importance of fre-quent reciprocal visits in terms of deepening of cooperation and exchange ofexperience. Such visits, according to the president, enable to comprehensivelydiscuss professional issues, and exchange opinions on key constitutional mattersin friendly atmosphere. , Sargsyan also considered Mr Rychetský’s visit useful inthe current stage of the ongoing constitutional reforms process in Armenia,stressing that the experience of any country, especially a European one is impor-tant for Armenia.

Serzh Sargsyan praised the Armenian-Czech interstate relations and coopera-tion in different areas, which, in his words, have become quite active in therecent years. According to the president, the cooperation between the twofriendly states will also become more complete through the development of rela-tions in the legal field.

Pavel Rychetský praised the cooperation established with the ArmenianConstitutional Court, stressing that Armenia, being the cradle of the Europeancivilization, only deserves respect, and the Czech Republic is willing to deepenthe existing cooperation with the Armenian partners.

Mr Rychetský presented to Armenia’s president the passed road and achieve-ments of the Czech Republic Constitutional Court, established as early as in1920, the present system of the country’s constitutional justice and the currentissues on the way of its improvement.

Sargsyan also presented the guest with the constitutional reform process inArmenia, close cooperation with the European organizations in that context, aswell as the significance and objective of those reforms for the country.

Watching Elections

in Turkey

Strengthening Ties betweenCanada and Armenia

OTTAWA – On May 26, Harold Albrecht, MP for Kitchener-Conestoga andChair of the Canada-Armenia Parliamentary Friendship Group along with hiscounterpart Mr. Hovhannes Sahakyan, Chairman of the Armenia-CanadaParliamentary Friendship Group met to sign a joint declaration to strengthenCanada and Armenia’s close bilateral relations and people-to-people ties.

His Excellency Galust Sahakyan, President of the National Assembly of theRepublic of Armenia, and accompanying Armenian Parliamentarians were alsopresent for the signing ceremony.

Cont’d on page 10

10 • ABAKA • LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015

Watching Elections...

Cont’d from page 9

overcome a 10-percent threshold. Atthis point, the polls indicate 9.5 to 11-percent chance of success.

Whether the party enters the parlia-ment or not, it will cause a seriouschallenge to Mr. Erdogan. The Kurdishissue is a double-edged sword; if theKurds are elected, they will muddy thepolitical waters for Mr. Erdogan, whowill be handicapped in his drive todraft the new constitution. AlthoughTurkey may gain a dividend by demon-strating to Europe that it is on a demo-cratic path as an inclusive society.

However, if the Kurds fail to enterthe parliament, they will be justified totake up arms and fight for their rights.Thus far, the negotiations with thegovernment have led nowhere. In thiselectoral campaign, all the rhetoricand the political tricks are directedagainst the Kurdish party to assure itsfailure. The government has beenaccusing the Kurds of not laying downtheir arms, making negotiations impos-sible.

They even have provoked someincidents with the Kurds to justifytheir accusations.

The Kurds realize that if they sur-render their arms completely, they willlose all leverage and will be left to themercy of the government to dictate itsterms in the negotiations.

The hands of the Kurds have beenstrengthened by the success of theirbrethren in Iraqi Kurdistan and Syriaand even in Iran.

Therefore, if the Kurds are disap-pointed in their bid to succeed throughthe democratic process, Turkey mayface not only an internal insurrection,but also a regional war, which it can illafford.

As Armenia’s problems and depopu-lation benefit Turkey, converselyTurkey’s problems benefit Armenia,speaking in terms of realpolitik.

Prime Minister Ahmet Davutoglu,out of the blue, has injected the Arme-nian issue in his electoral campaign,although for cosmetic purposes andfor luring Christian voters some par-ties, including the ruling AKP, haveenlisted Armenian candidates on theirslates.

Thus, Markar Essayan, a prominentcolumnist in the Turkish press, hasjoined the AKP slate. Garo Paylan is acandidate for Peace and DemocracyParty and Selina Dogan is on the list ofthe main opposition party, People’sRepublican Party. These candidateswill certainly adhere to the platformsof their respective parties, but Doganhas also enunciated her own personalplatform, stating, “We are not equal.Legally, on paper, yes. But in fact, no.… For example, you don’t haveArmenian officers in the government,you don’t have Armenian police, youdon’t have Armenian judges in thiscountry. I am going to fight this dis-

crimination.”In an effort to discredit the pro-

Kurdish party in the eyes of the elec-torate, Mr. Davutoglu interjects theArmenian issue in his campaign. Thismay sound absurd to an outsideobserver, but it has its resonance inTurkey because the government hasvilified Armenians generation aftergeneration, to associate in the publicmind the word Armenian with aninsult.

It was not enough that the Turksmurdered the Armenian nations,uprooted the survivors from their3,000-year-old homeland, they confis-cated their properties, which theyenjoy to this day, and to justify theircrime, they blame the victim and toinsult someone they use the word“Armenian.”

You cannot legislate bias, but theTurks have been using that bias as apolitical asset. Mr. Erdogan himselfused it during his presidential cam-paign by stating that he has beenattacked by the “worst” epithets,including being called “Armenian.”

Now, it is Mr. Davutoglu’s turn touse the Armenian card.

While on February 11, 2015, theprime minster was embracing the dias-poran Armenians hypocritically (“TheDiaspora is our Diaspora and ourDiaspora initiative will progress.”) hehas used that same term: “Diaspora” toattack Mr. Demirtas.

Yetvart Danzikyan has published ascathing article in the May 28, 2015issue of Agos, where he writes, “Theplace where these words that displaythe crudest, most undiluted and mostprimitive logic of nationalism weresaid was at an AKP rally in Batman.This logic, which sets Kurds, Turksand Arabs to one side and Armeniansto the other side, is very clearly themost distinguished product of racistand discriminatory mindset. … OnMay 24 Davutoglu took part on ShowTV where he said, ‘At a time when thewhole world is campaigning againstTurkey on the Armenian Genocideclaims, Davutoglu stated that Demirtashas taken position in opposition toTurkey and has made statementsaccusing Turkey and reminded theaudience that Demirtas has said,regarding the Armenian Genocide,“Kurds also have responsibility andapologize on their behalf.”

Addressing Kurdish citizens,Davutoglu said, “Can someone whoaccuses you grandfathers in this waybe your representative? If he says“Kurds and Turks did this, can he rep-resent Turkey?”

Then Davutoglu has accusedDemirtas of having made “secret dealswith the diaspora.”

As we can see, the Armenians areinvolved in Turkish parliamentaryelections on two different levels, asparticipants and as pariahs.

Time will tell which way the elec-tions will swing.

Strengthening ties between...

Cont’d from page 9

The declaration seeks to “enhance the alreadygood relations between the two legislative bodies, inthe spirit of friendship and mutual understanding;encourage close and direct cooperation between the

Canada-Armenia Parlia-mentary Friendship Group inthe Parliament of Canada and the Armenia-CanadaFriendship Group in the National Assembly ofArmenia; stimulate visits of the Members of the twoParliaments, as well as the exchange of ideas, inorder to share expertise and best practices on issuesof mutual interest, such as promoting rule of law andhuman rights, and combating terrorism.”

Upon signing the declaration MP Albrecht statedthat “The Armenian-Canadian community has made,and continues to make, a rich and vibrant contribu-tion to Canada’s multicultural society. This joint dec-laration will serve to bring our two countries evencloser together. I am proud to have had the opportu-nity to sign it on Canada’s behalf.”

MARTYRS OF THE ARMENIAN GENOCIDECANONIZED AT THE MOTHER SEE OFHOLY ETCHMIADZINTHE ARMENIAN GENERAL BENEVOLENT UNION (AGBU)

SPONSORED AND UNDERWROTE THE CEREMONY AND

ITS WORLDWIDE BROADCAST

On April 23, 2015, the Armenian Apostolic Church canonized the martyrs ofthe Armenian Genocide at the Mother See of Holy Etchmiadzin. The service wasled and presided over by His Holiness Karekin II, Supreme Patriarch andCatholicos of All Armenians, and Aram I, Catholicos of the Holy See of Cilicia.The canonization took place at the open altar of Holy Etchmiadzin and marked amajor event in the history of the Armenian nation, as no elevation to sainthoodhad taken place in the Armenian Apostolic Church in 400 years.

AGBU was instrumental in sponsoring, underwriting and broadcasting thecanonization ceremony for a global audience. The ceremony was streamed liveon agbu.org and at major Armenian churches across the diaspora, uniting mil-lions of Armenians worldwide: “AGBU is honored to have played a role in thishistoric, spiritual event for the Armenian nation. The worldwide broadcastallowed those in the diaspora to participate in an entirely unprecedented way,”said AGBU Central Board member Vasken Yacoubian.

The ceremony was attended by Armenian dignitaries and politicians; headsand representatives of sister churches; delegates from 100 countries in Armeniafor the centenary commemoration; and thousands of Armenian citizens.

“All of us today are witnesses to the spiritual transfiguration of our history,inwhich we participate both collectively and as individuals. The canonization ofthe martyrs of the genocide brings life-giving new breath, grace and blessing toour national and ecclesiastical life. We believe that we are weaving the crown ofa new spiritual rebirth for our people, by canonizing the martyrs of the ArmenianGenocide. The memory of our holy martyrs will heretofore not be a requiemprayer of victimhood and dormition, rather a victorious song of praise by incor-poreal soldiers, triumphant and sanctified by the blood of martyrdom,” said HisHoliness Karekin II. The two-hour ceremony ended at 7:15 p.m. (19:15) localtime to symbolize the year the genocide began. In observance, bells were rung100 times at Armenian churches around the world and at non-Armenian church-es in Buenos Aires, New York and Paris, among other cities.

The ceremony can be seen in its entirety at http://bit.ly/1Q3uhak The Armenian General Benevolent Union (AGBU) is the world’s largest non-

profit organization devoted to upholding the Armenian heritage through educa-tional, cultural and humanitarian programs. Each year, AGBU is committed tomaking a difference in the lives of 500,000 people across Armenia, Nagorno-Karabakh and the Armenian diaspora.

On April 23, 2015, the Armenian Apostolic Church canonized the martyrs

of the Armenian Genocide at the Mother See of Holy Etchmiadzin

Armenian Government to PrivatizeNational Post Service

The Government of Armenia is planning on privatizing HyePost, CJSC, thecountry’s national postal service provider.

A discussion will be held at the government’s next cabinet meeting on May 27,where a decision will likely be made to categorize HyePost as a government-owned company slated for privatization, along with a number of other compa-nies, in line with a 2006 law on privatizing state assets. The sole shareholder ofthe company is the Republic of Armenia, namely the Ministry of Transport andCommunication. It is hoped that the privatization of HyePost will lead to privateinvestments, an increase in cash flow and the modernization of the company.

LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015 • ABAKA • 11

ԵՐԱԽՏԱԳԻՏՈՒԹԵԱՆ ՍԵՒ ԳՈՅՆԸՅԱԿՈԲ ՄԻՔԱՅԷԼԵԱՆ

Նստած եմ Երեւանի Ազգայինգրադարանի ընթերցասրահինմ է ջ ո ւ բ ա ց ա ծ ե մ գ ի ր ք մ ը ,որուն ընթերցումը յաճախ կ՛ընդ-հատեմ ու կ ՛ընկղմիմ ջղալկիչապրումներու գիրկը:

Գիրքը կը կոչուի «Մեծ եղեռնի նահատակ հայբժիշկները» , տպուած Պոսթոն 1957-ին, հեղի-նակն էՙ Տոքթ. Գ.Մ. Կարոյեան :

Այնքան բան կարդացած եմ ու լսած Ցեղաս-պանութեան արհաւիրքի օրերուն կատարուածսադայէ լեան վայրագութիւններուն մասին, որայլեւս ուղեղիս մէջ տեղ չկայ նոր վկայութիւնները ն դ ո ւ ն ե լ ո ւ , բ ա յ ց ա ս տ ի ՙ ա ն ո ն ց ը ն թ ե ր ց ո ւ մ ըա հ ա ւ ո ր կ ե ր պ ո վ կ ՛ ա զ դ է ջ ի ղ ե ր ո ւ ս ե ւ ա ռ ո ղ -ջութեանս վրայ. սակայն այս մէկը աչքաթող ընելչհամարձակեցայ, մասնաւորաբար որ այս մասինքիչ բան գիտէի:

Օսմանեան կայսրութեան հլու-հնազանդ մերհայ բժիշկները, ինչպիսի նուիրուածութեամբ կի-րարկած են իրենց մասնագիտութիւնը, որ Հի-բոկրադի երդումին հաւատարիմ մնալու կողքին,ա ն ս ա կ ա ր կ օ ր է ն « Օ ս մ ա ն ե ա ն հ ա յ ր ե ն ի ք ի ն »ծառայելուն մէջ տեսած են իրենց մարդկային ուքաղաքացիական առաքելութիւնը:

Եւրոպական զանազան համալսարաններէ ,կամ Թուրքիոյ Կայսերական բժշկական դպրոցէնշրջանաւարտ մեր բժիշկները եղած են յառաջա-տարը այս բնագաւառին մէջ, իսկ թուրք բժիշկ-ները շատ բան սորված են անոնցմէ:

Աննշան բացառութիւններով, թուրքը ընդհան-րապէս եւ թուրք բժիշկները այս պարագային,անտրամաբանական ատելութեամբ մը լիցքա-

ւորուած եղած են հայերու հանդէպ, տուրք տա-լով երեւի իրենց կրօնական եւ ազգային զգա-ց ո ւ մ ն ե ր ո ւ ն , ո ր ո ն ք ք օ ղ ա ր կ ո ւ ա ծ ե ր բ ա ռ ի թ ըն ե ր կ ա յ ա ց ա ծ է , ի ր ե ն ց կ ա պ ա ն ք ն ե ր է ն շ ղ թ ա -յազերծ, կուտակուած լեղին դուրս թափած են,կոխկռտելով ու խողխողե լով ամէն մարդկայ -նութիւն, բարեկամութիւն եւ սրբութիւն:

Օսմանեան կայսրութեան տարածքին եւ յատ-կապէս Թուրքիո յ մէջ հայ բժիշկներ ինչպիսինուիրուածութեամբ, ինչպիսի վարպետութեամբբժշկած են ու մահէն դէպի կեանք վերադար-ձուցած են անհամար թուրք զինուորներ ու քա-ղաքացիներ. իսկ այս մարդկային եւ մասնագի-տական վեհ վերաբերմունքին որպէս վարձատը-րութիւն, երբ ներկայացած է առիթը, սպաննուածե ն ի ր ե ն ց գ ո ր ծ ը ն կ ե ր թ ո ւ ր ք բ ժ ի շ կ ն ե ր ո ւ ե ւնոյնինքն իրենց դարմանած մարդոց ձեռքով:

Կարելի՞ է մոռնալ բժիշկ բանաստեղծ ՌուբէնՍեւակի պարագան, որ Գերմանիա մնալու եւխ ա ղ ա ղ կ ե ա ն ք մ ը ո ւ ն ե ն ա լ ո ւ ա ռ ա ջ ա ր կ ն ե ր ըմերժեց եւ որպէս յանձնառու բժիշկ եւ զինուո-ր ա կ ա ն , ն ա խ ը ն տ ր ե ց ծ ա ռ ա յ ե լ « Օ ս մ ա ն ե ա նհ ա յ ր ե ն ի ք ի ն » ո ւ ի ր բ ժ շ կ ա ծ բ ա ր ձ ր ա ս տ ի ճ ա նթուրք զինուորական ու քաղաքական դէմքերունեւ անոնց ընտանիքներու անդամներուն առող-ջութիւն պարգեւելուն որպէս երախտագիտու-թիւն, զինք ալ միւսներուն հետ սպաննեցին:

Երախտագիտութեան սեւ գոյնը...(Թէեւ վիպական, սակայն փաստագրական

տուեալներու վրայ երկնուած երկու արժէքաւորգիրքեր մանրամասնօրէն կը նկարագրեն այսեղերաբախտ բանաստեղծին կեանքն ու մահը. Ա.Ծառուկեանի «Սէրը Եղեռնի մէջ» եւ Ալ. Թոփճ-եանի «Եւ անգամ մահից յետոյ»):

Թուրքիոյ մէջ նահատակուած հայ բժիշկներուեւ բուժաշխատողներու ընդհանուր թիւը անցած

է 200-ը: Բծաւոր տենդի շիճուկի փորձարկու-թ ե ա ն պ ա տ ր ո ւ ա կ ո վ հ ա զ ա ր ա ւ ո ր հ ա յ ե ր ե ւանոնց մէջ նաեւ բժիշկներ զոհ գացած են: Այդա պ ե ր ա խ տ ո ւ ճ ի ւ ա ղ բ ժ ի շ կ ն ե ր է ն կ ը յ ի շ ո ւ ի նանունները Համիտ Սուատի, Թեվֆիք Սալիմի,Մեհմէտ Ռէֆի. Ֆեթհի, Սուլէյման Նոման Փաշայիեւ ուրիշներու:

Տոքթ. օպերատոր Հայտար Ճեմալ 23 դեկտ.1 9 1 8 - ի ն ն ա մ ա կ մ ը գ ր ա ծ է Ն ե ր ք ի ն գ ո ր ծ ո ցնախարարութեան, ուր ըսած է. «Տոքթ. Թ. Սալիմհայերու վրայ (բծաւոր տենդի շիճուկի) փորձերկ՛ընէ եւ անոնք կը մեռնին»...

Տոքթ. Ճելահէտտին հաստատած է անոր վկա-յութիւնը եւ ըսած. «. . .արդարեւ, մարդկութեանե ւ բ ժ շ կ ո ւ թ ե ա ն հ ա մ ա ր ա մ օ թ ա լ ի ե ղ ո ղ ա յ սդէպքերուն եթէ բուն պատասխանատուները մէկառ մէկ երեւան հանուին, արատաւորուած թուրքբժշկութիւնը մեծ բեռէ մը ազատած կ՛ըլլայ»:

Սակայն, ինչ օգուտ, երբ ամբողջ ցեղասպա-նութիւնը ծրագրող ու իրագործողները Տոքթ.Նազըմի, Տոքթ. Պեհաէտտին Շաքիրի եւ Տոքթ.Ռէշիտ Պէյի նման գազաններ էին:

Ե ւ մ ա ր դ կ ը տ ա ր ո ւ ի մ տ ա ծ ե լ ո ւ , թ է կ ր օ ն քըսուածը, որ առաջին հերթին մարդոց անասնա-կան կիրքերը սանձելու համար մէջտեղ եկած է,մարդկութիւնը դէպի բարեգործութիւն, սէր ուհամերաշխութիւն ուղղելու համար է, դաժանու-թեան եւ անասնական կիրքերու ինչպիսի աղ-բիւր կը դառնայ ու ինչ ոճիրներ կը գործուին իրանունով.

Ա յսօր ալ պատկերը նո յնը չէ ՞ : Թող գիտու -թիւնը քառասմբակ արշաւէ. թող ամէն օր, ամէնժամ նորութիւններով ողողուի աշխարհը... ի՞նչօ գ ո ւ տ , ե ր բ մ ա ր դ ո ւ ն ն ե ր ք ի ն գ ա զ ա ն ը գ լ ո ւ խցցէ:

«ԱԶԳ»

Գանատահայոց Թեմի...Շար. էջ 3-էն

տ ա գ ն ա պ ա յ ի ն վ ի ճ ա կ ը ա ն ց ա ծ է ,թէեւ շօշափելի նիւթական վնաս մըտեղի ունեցած է. Լավալի ԵկեղեցւոյՀ ո գ ե ւ ո ր հ ո վ ի ւ ը , Ծ խ ա կ ա ն Խ ո ր -հ ո ւ ր դ ը ե ւ Շ ի ն ո ւ թ ե ա ն Յ ա ն ձ ն ա -խումբը արդէն իսկ լծուած են հա-մերաշխ եւ շինիչ գործունէութեամբվերակենդանացնելու նոր եկեղեցւոյհաստատութեան ծրագիրը:

Ճաշի դադարէն ետք գումարուե-ցաւ երրորդ նիստը կ. ե. Ժամը 2:00-ին: Տեղի ունեցան թեմական խոր-հուրդին, թեմի կալուածաց աւան-

դապահ մարմնի, հաշուեքննիչ եւը ն տ ր ո ղ ա կ ա ն յ ա ն ձ ն ա խ ո ւ մ բ ե ր ո ւընտրութիւնները:

Թեմական խորհուրդի անդամներընտրուեցան Տիկ. Աբէթ Ալբայ (վե-րընտրուած) եւ Պրն. Ժագ Սէրայ-տարեան, Արամ Իշնար (անձնափո-խ ա ն ո ր դ ) : Հ ո գ ե ւ ո ր ա կ ա ն ն ե ր է նվերընտրուեցան Արժ. Տ. Զարեհ Ա.Քհնյ. Զարգարեան եւ Արժ. Տ. Վազ-գ է ն Ք հ ն յ . Պ ո յ ա ճ ե ա ն , կ ա լ ո ւ ա ծ ո ցմարմնի անդամ ընտրուեցաւ Պրն.Բարսեղ Գասարճեան, իսկ հաշուե-ք ն ն ի չ յ ա ն ձ ն ա խ ո ւ մ բ ի ա ն դ ա մ ն ե րընտրուեցան Տիկ. Ռաքէլ Տօրամաճ-եան, Պրն. Ժիրայր Տոլար եւ Պրն.Ռիչարտ Եղիայեան: Ընտրողական

յանձնախումբի անդամներ ընտըր-ւ ե ց ա ն Տ օ ք թ . Յ ա ր ո ւ թ ի ւ ն Ա ր զ ո ւ -մանեան, Տօքթ. Հրայր Տէր Գէորգ-եան եւ Պրն. Մատաթ Մամուրեան:

Որոշուեցաւ պատգամաւորական33-րդ ժողովը գումարել Լավալի Ս.Խաչ Հայց . Առաք. Եկեղեցւո յ հա-մայնքի հիւրընկալութեամբ՝ Մայիս2 7 - 2 8 , 2 0 1 6 - ի շ ա բ ա թ ա վ ե ր ջ ի ն :Սրբազան հայրը իր փակման խօս-քին մէջ շնորհաւորեց օրուայ դի-ւանի Ատենապետ Պրն. Ժագ Ստե-փանեանը, Ատենադպիրները՝ Տիկ.Ա կ ն է ս Պ օ ղ ո ս ե ա ն ը , Տ ի կ . Տ ի ա ն աՊ օ ղ ո ս ե ա ն ը ե ւ Պ ր ն . Ա ն դ ր ա ն ի կՉիլինկիրեանը, ինչպէս նաեւ ներ-կայ պատգամաւորները, հիւրընկա-

լ ո ղ Ս . Գ ր ի գ ո ր Լ ո ւ ս ա ւ ո ր ի չ Հ ա յ ց .Առաք. Եկեղեցւոյ (Սէնթ Քաթրինզ)Ծխական խորհուրդի ու Տիկնանցյանձնախումբի անդամ-անդամու-հիները:

Պատգամաւորական 32-րդ ժո-ղովը վերջ գտաւ կէսօրէ ետք ժամը4:00-ին, Առաջնորդ Սրբազան հօրպահպանիչով:

Շաբաթ Մայիս 30-ի երեկոյեանՍ. Գրիգոր Լուսաւորիչ Հայց. Առաք.Եկեղեցւո յ «Պապայեան» Սրահինմ է ջ տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա ւ ե զ ր ա փ ա կ ի չճ ա շ կ ե ր ո յ թ ն ո ւ հ ա ն դ ի ս ո ւ թ ի ւ ն ը ,խանդավառ ու զուարթ մթնոլորտիմը մէջ:

Հայ թեկնածուները Թուրքիոյ...Շար. էջ 6-էն

զբաղիլ խտրականութեան խնդիրներով, պայ-քարիլ ատելութեան հողի վրայ տեղի ունեցողյանցագործութիւններու դէմ: Պաշտպանել մար-դու հիմնարար իրաւունքները, խօսքի ազատու-թիւնը: Ի հարկէ հայերը աւելի նկատելի կը դառ-նան, մենք կը կարենանք խօսիլ այդ խնդիրներումասին: Հայերը աւելի ինքնավստահ կը դառնան:Մ ե ն ք կ ’ ա զ ա տ ո ւ ի ն ք ա յ ն զ գ ա ց ո ւ մ է ն , ո ր մ ե զկ՛անտեսեն»:

Մէկ այլ երիտասարդ հայ քաղաքական գործիչԿարօ Փայլանը Իսթանպուլի մէջ ձախակողմեան«Ժողովուրդներու դեմոկրատական կուսակցու-թեան» 2-րդ թիւն է: Ան Հայաստանի հետ սահ-մանը բանալու կոչ կ՛ընէ. «Հարցն այն չէ, որ դունհայ ես , թէ ոչ : Մեր կուսակցութեան մէջ կաննաեւ քիւրտեր ու թուրքեր, բայց ատիկա ոչ թէազգային պատկանելիութեան, այլ քաղաքականհայեացքներու պատճառով է : Նո յնը հայերուպարագային: Ատիկա կարգաւորման գործընթացէ: Առաջ Թուրքիոյ որոշ փոքրամասնութիւններկ՛անտեսուէին համակարգին կողմէ»:

Վերջին 92 տարիներու ընթացքին թրքականխորհրդարանին մէջ միայն 5 հայ պատգամաւորեղած է: Սակայն հիմա երկրին մէջ աւելի շատ կըխօսին ազգային փոքրամասնութիւններու հետյարաբերութիւններու կարգաւորման մասին:

Աղասի Վարդանեան աւարտած էՑեղասպանութեանն 100-ամեակիննուիրուած իր 55-օրեայ ծոմը

Ամերիկահայ Աղասի Վարդանեանը Մայիս 28-ին դուրսեկաւ ապակեպատ շինութենէն`  աւարտելով իր 55-օրեայծոմապահութիւնը, որուն նպատակն էր ուշադրութիւնհրաւիրել Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակին:

Պըրպենք քաղաքի հայկական եկեղեցիին կից շինու-թենէն Աղասիին դուրս գալու համար օգնած են ընկերներըեւ նստեցուցած հաշմանդամի սայլակին: Անոր աջակցելուեկած են հարիւրաւոր հայրենակիցներ:

« Ե ս ի ն ծ ի լ ա ւ կ ը զ գ ա մ : Մ ե ծ բ ա ւ ա ր ա ր ո ւ ա ծ ո ւ թ ի ւ նունիմ»,- ըսած է Վարդանեանը:

Ծոմապահութենէն ետք տղամարդը կը կշռէ մօտ 76քիլօ ՝ 25 ք . պակաս, քան 55-օրեայ ծոմապահութենէնառաջ: Վարդանեան հաւաքուածներուն պատմած է, որհ ա յ ե ր ը ա մ բ ո ղ ջ ա շ խ ա ր հ է ն ի մ ա ց ա ծ ե ն ի ր մ ա ս ի ն ե ւաջակցած են իրեն: Երբ ներկաներէն մէկը անոր հար-ցուցած է` ինչ կը պատրաստուի ուտել, տղամարդը կատա-կած է. «Ինչ ալ որ հիմա ուտեմ, ատիկա աշխարհի ամե-նահամեղ ուտելիքն պիտի ըլլայ»:

Վարդանեանի խօսքով` իրեն համար շատ կարեւոր էայն, որ ինքը ծոմը աւարտած է Մայիս 28-ին, երբ Հայաս-տանը կը նշէ «անկախանալու ու վերապրելու օրը»` Առա-ջին Հանրապետութեան օրը:

12 • ABAKA • LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015

Փունջի Խօսքը

Վերջին ԶանգըՍ ի ր ե լ ի պ ա տ ա ն ի ն ե ր , շ ո ւ տ ո վ վ ե ր ջ ի ն

զանգը պիտի հնչէ եւ բոլոր աշակերտներըհրաժեշտ պիտի տան իրենց դպրոցականգ ր ա ս ե ղ ա ն ն ե ր ո ւ ն : Ա ւ ա ր տ ա կ ա ն կ ա ր գ իաշակերտները յուզումով պիտի բաժնուինզիրենք այնքան գուրգուրանքով հոգացածդպրոցէն՝ հոն ուր անմոռանալի յիշատակներկերտուեցան, անքակտելի կապերով ընկե-րութիւններ շինուեցան: Սակայն պահը եկածէ ո ր ա ն ց ն ի ք ձ ե ր կ ե ա ն ք ի տ ա ր բ ե ր հ ա ն -գրուանի մը, իբրեւ աւելի հասուն պատա-նիներ, դիմագրաւելու պատրաստ նոր մար-տահրաւէրները ձեր ապագային:

Սիրելիներ, ձեր ուսման հետ առընթեր ձեր մէջ պիտի կերտուի «մարդը»,եղէ’ք լաւ մարդ, լաւ հայ մարդ, մի մոռնաք ձեր պատկանելիութիւնը եւմշակոյթը: Անոնք հայելին պիտի ըլլան ձեր անհատականութեան:

Բարի երթ դէպի փայ լուն ապագայ թանկագին շրջանաւարտներ եւարեւահամ արձակուրդ սիրելի աշակերտներ:

Հայրերու ՏօնՅունիս ամսուան երրորդ Կի-

ր ա կ ի ն հ ի ւ ս ի ս ա յ ի ն Ա մ ե ր ի կ ա յ իժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ն ե ր ը կ ը տ օ ն ե ն հ ա յ -րերու տօնը: Շուկաները կ’ողող-ւին հայրերու յատուկ նուէրներով,գովազդները մէկը միւսին ետեւէնկ ը տ ո ղ ա ն ց ե ն պ ա ս տ ա ռ ն ե ր ո ւվրայ...:

Սակայն մեր հայրերուն հան-դէպ ունեցած յարգանքը եւ սէրըշատ աւելի կ’արժեն քան աշխար-հի նուէրները, այո’ , վերոյիշեալօրը առիթ մը կը ստեղծէ որ արտայայտենք մեր զգացումները անոնցհանդէպ բայց միշտ յիշենք որ իրենց զոհողութիւններուն եւ աշխատանքինշնորհիւ է որ մենք կ’ունենանք ամէն հնարաւորութիւն լաւ եւ ապահովկեանք մը ունենալու համար որուն համար յարատեւ երախտապարտ պէտքէ ըլլանք անոնց :

Հայկական տօնացոյցերու մէջ չյիշուիր հայրերու վերաբերեալ յատուկտօն մը, բայց դարերու ընդմէջէն հայ ժողովուրդը աստուածացուցած էհայրը՝ Արամազդը անուանելով աստուածներու հայրը, այսպիսով հայրըներկայացնելով իբր ընտանիքի գլխաւորը:

Թող բոլոր հայրերուն հովանին անպակաս ըլլայ իրենց ընտանիքներունվրայէն, մնան միշտ կայտառ եւ առողջ...

Ժագ Յակոբեանի գեղեցիկ խօսքերով՝«Հա’յր, դո’ւն օրհնեալ, տունդ ալ քեզմով օրհնուի...»:

Նշանաւոր Հայեր

ՄոմիկՀ ա յ յ ա յ տ ն ի մ ա ն ր ա ն կ ա ր ի չ ,

ճարտարապետ եւ քանդակագործՄոմիկ , (ծննդեան թուականը ան-յայտ) ապրած եւ ստեղծագործածէ 13-րդ եւ 14-րդ դարերուն:

Կ’ենթադրուի թէ ան իր գործու-նէութիւնը սկսած է Կիլիկիոյ մէջ՝1 2 8 3 թ ո ւ ա կ ա ն ի ն Կ ե ռ ա ն թ ա -գուհիի պատուերով Աւետարանմ ը ծ ա ղ կ ե լ ո վ ( ծ ա ղ կ ե լ - մ ա ն ր ա -նկարել):

Ի ր մ ա ս ի ն ա ռ ա ջ ի ն յ ի շ ա տ ա կ ո ւ թ ե ա ն կ ը հ ա ն դ ի պ ի ն ք Գ լ ա ձ ո ր իհամալսարանին մէջ կազմուած ձեռագրի մը մէջ, ուր գրուած է. «ԶՄոմիկնկարիչ խորանիս յիշեցէք աղաչեմ»:

Մոմիկ կ’ուսանի եւ կը ստեղծագործէ Գլաձորի համալսարանին մէջ,ապա սիւնիքի մեթրոփոլիթական նստավայրՆորավանքի մէջ, հանդի-սանալով զօրեղ Օրբելեան իշխանական տոհմի նկարիչ- ճարտարապետը:

Անգամ մը, պատմիչ Ստեփանոս Օրբելեանը Նորավանք կը հրաւիրէքառասուն քարգործներ, ամենէն արագ մէկ մատնաչափ խաչ քանդակելուհամար, ուր կը յաղթէ տասնըվեցամեայ Մոմիկը: «Եթէ քարը նրա կամքին

ենթարկուում է մոմիկի պէս, ապա եկէք նրան եւ առաջին մրցանակը տանքեւ Մոմիկ մականունը»: Իր որոշ աշխատանքներու տակ դրած է «Մոմիկվարդպետ» ստորագրութիւնը եւ այդպիսով ալ ճանչցուած է այնուհետեւ:

« Վ ա ր դ պ ե տ » բ ա ռ ի ծ ա գ ո ւ մ ը կ ո ւ գ ա յ«վարդապետ» բառէն որ այն ժամանակ կընշանակէր ճարտարապետ եւ քարգործ: ԱնԱշխարհական էր, ունէր զաւակներ եւ թոռ-ներ:

Հ ա յ մ ի ջ ն ա դ ա ր ե ա ն մ շ ա կ ո յ թ ի պ ա տ մ ո ւ -թեան մէջ, նշանակալի հետք ձգած է ճար-տարապետ, քանդակագործ եւ մանրանկա-րիչ Մոմիկը:

Ի ր գ ո ր ծ ե ր ը մ ի շ տ տ ա ր բ ե ր ա ծ ե ն ա յ դժամանակուայ բոլոր վարպետներու գործե-րէն, իր ճարտարապետական նրբարուեստշինութիւնները, իրական կեանքէ առնուածկերպարներով պատկերաքան-դակները, իրանկրկնելի մանրանկարները իրեն կու տանիւրայատուկ անհատականութիւն:

Մ ե զ ի հ ա ս ա ծ գ ո ր ծ ե ր է ն ե ն ի ր ծ ա ղ կ ա ծչ ո ր ս ձ ե ռ ա գ ի ր Ա ւ ե տ ա ր ա ն ն ե ր ը , ո ր ո ն ց մ էե ր ե ք ը ս տ ո ր ա գ ր ո ւ ա ծ ե ն ի ս կ չ ո ր ր ո ր դ ըանստորագիր:

Քանդակագործական աշխատանքներէն ՝1308 թուականի խաչքարը.

Նորավանքի գաւիթի «Աստուած եւ Հայր» քանդակը

Նորավանքի մէջ, Արենիի եկեղեցիի Աստուածամօր եւ մանկան պատ-կերը 1321 թուական, Նորավանքի գաւիթի Աստուածամօր եւ Հայր Աս-տուծոյ պատկերաքանդակները: Իսկ ճարտարապետական շինութիւննե-րէն յայտնի են Նորավանքի եկեղեցիի գաւիթը, Արենիի եկեղեցին, Նո-րավանքի Բուրթել իշխանի երկյարկ դամբարան-եկեղեցին:

Նորավանքի համալիրը

Կենսագրական հետաքրքրական տեղեկութիւն մը պահպանուած է1 3 3 1 թ ո ւ ա կ ա ն ի յ ի շ ա տ ա կ ա ր ա ն ի մ ը մ է ջ ո ւ ր Մ ո մ ի կ ը գ ր ա ծ է ի րտեսողութիւնը կորսնցնելուն «զկնի սակաւ ամաց» եւ Աստուծոյ ու իրհաւատքի շնորհիւ՝ «յոյսովն որ առ Յիսուս» վերագտնելուն մասին: ՍակայնՄոմիկ այնուհետեւ, այլեւս մանրանկարչութեամբ չէ զբաղած:

Մոմիկ մահացած է 1333 թուականին Վայոց Ձորի Ամաղու գիւղի մօտգտնուող Նորավանքի մէջ:

Արուեստագէտի մահուան թուականը գրուած է իր յիշատակին Նորա-վանքի մէջ դրուած համեստ խաչքարի մը վրայ. «1333. Յիշեայ ՔրիստոսԱստուած զՄոմկայ հոգին եւ ողորմեայ»:

Մոմիկի հեղինակած խաչ-քարերէն մին՝ 1308 թուա-կան

LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015 • ABAKA • 13

Քամին Եւ Տղան

Տղան օր մը կը հարցնէ քամիին.

- Քամի’, դուն ինչո՞ւ միշտ կ’աճապարես ու կը վազես:- Պզտիկ տղայ,- կը պատասխանէ Քամին, - կ’աճապարեմ որովհետեւ

շատ գործ ունիմ, զբաղած եմ:

- Շատ գո՞րծ ունիս, դո՞ւն..., - կը զարմանայ Տղան:- Այո’, շա’տ, - կը պատասխանէ Քամին, - իմ գործս մարդերուն ծառայել

է, մարդերո’ւն , բոլոր կենդանիներուն եւ բոյսերուն: Մտիկ ըրէ որ պատմե’մքեզի թէ ես ինչեր կ’ընեմ. Աշխարհի վրայ կան երկիրներ, որոնք շատ տաքեն, կան ուրիշ երկիրներ, որոնք շատ ցուրտ են. ես կ’երթամ տաք երկիր-ներու օդէն կը տանիմ դէպի ցուրտ երկիրներ, եւ անոնց պաղ օդէն կը տա-նիմ դէպի տաք երկիրներ, որպէսզի հոն մարդիկ եւ բոլոր կենդանիներն ուբոյսերը զովանան քիչ մը:

Քամին կը շարունակէ. - Գիտե’ս, ծովերուն, լիճերուն, գետերուն ջուրերը կը շոգիանան արեւին

տաքութենէն եւ ամպ կ’ըլլան. Ես այդ ամպերը կը տանիմ աշխարհի բոլորկողմերը: Եթէ ես այդ ամպերը չցրեմ, տեղ մը ամէն օր հեղեղ կ’ըլլայ, իսկուրիշ տեղ մը բոյսերը, մարդիկ եւ կենդանիները առանց ջուրի կը չորնանու կը մեռնին..., տեղ մը այնքան ձիւն կը տեղայ որ գիւղերն ու քաղաքներըկ ը մ ն ա ն ձ ի ւ ն ի տ ա կ ո ւ կ ը կ ո ր ս ո ւ ի ն , ի ս կ ո ւ ր ի շ տ ե ղ մ ը չ ո ր ո ւ թ ե ն է նաղբիւրները, առուները եւ գետերը կը ցամքին...

- Այս որքա՜ն գործ ունիս դուն, - կ’ըսէ Տղան աւելի զարմացած:- Ես տակաւին ուրիշ բաներ ալ

կ’ընեմ, - կը շարունակէ Քամին, -գ ի տ ե ’ ս , ք ա ղ ա ք ն ե ր ո ւ մ է ջ օ դ ըա պ ա կ ա ն ա ծ կ ’ ը լ լ ա յ ծ ո ւ խ է ե ւփոշիէ. ես այդ ապականած օդըամէն օր կ’առնեմ ու կը տանիմ, եւա ն ո ր տ ե ղ ք ա ղ ա ք կ ը բ ե ր ե մդաշտերուն եւ լեռներուն մաքուրօդը...:

- Դուն իրապէ’ս զբաղած մէկնես, - կ’ըսէ Տղան:

- Ու հիմա’ մնաս բարո՜վ, - կ’ըսէՔամին Տղային, - պէտք է մեկնիմ,գործ ունիմ, - ու կը շոյէ Տղայինդ է մ ք ն ո ւ մ ա զ ե ր ը , ե ւ կ ը թ ռ ի ,կ’երթա՜յ...:

ª"oun=ºe ke patrasth^ Søsi Iskhn;an-~arra

Կախարդական ԲառըԾերունի մը զբօսայգիի նստարանին վրայ նստած բաներ մը կը գծէր

աւազին վրայ:

- Տեղ տուէ’ք, - բարձր եւ կոպիտ ձայնով ըսաւ Սեդօն եւ նստաւ նստա-րանին ծայրը:

Ծերունին տեղ տուաւ եւ նայելով տղուն կարմրած եւ բարկացած դէմքին,ըսաւ.

- Ի՞նչ պատահած է քեզի, կը կարծեմ թէ դուն քիչ առաջ, պոռացեր,լացեր եւ մէկու մը հետ կռուեր ես...

- Ո’չ ոք ինծի չի սիրեր, - ըսաւ Սեդօն,լացակումած ձայնով մը, ինծի բան մը չենտար....

Ծերունին ուշադիր նայեցաւ եւ ըսաւ.- Դուն շատ կոպիտ խօսակցութեան ձեւ

ունիս տղաս եւ, այդ է պատճառը որ ոչ ոքկ’ուզէ քեզի լսել : Կախարդական բառ մըկայ , որու որ այդ բառը ըսես անպայմանքեզ կ’ուզէ մտիկ ընել:

Սեդօն աչքերը լայն բացած զարմանքովնայեցաւ ծերունիին...

- Ես քեզի կը սորվեցնեմ այդ բառը, բայցյիշէ’, այդ բառը պէտք է ըսես մեղմ ձայնովեւ ուղիղ նայելով դիմացինիդ աչքերուն մէջ:

Ծերունին Սեդոյին ականջին բաներ մը փսփսաց եւ աւելցուց.- Այդ բառը կախարդական է, եւ չմոռնաս թէ ինչպէս պէտք է ըսես:Սեդօն մէկ ցատկով տեղէն թռաւ եւ վազեց տուն:

Քոյրը՝Անուշը նստած կը գծէր: Կա-ն ա չ , կ ա ր մ ի ր , դ ե ղ ի ն , կ ա պ ո յ տ մ ա -տիտները տարածուած էին իր առջեւ:Եղբօրը տեսնելով, ան իսկոյն մատիտ-ն ե ր ը հ ա ւ ա ք ե ց ե ւ պ ա հ ե ց : Ս ե դ օ նմօտեցաւ քրոջը եւ մեղմօրէն զարկաւանոր թեւին: Անուշը անոր դարձաւ.. .Սեդօն անոր աչքերուն մէջ նայե լովըսաւ,

- Անո’ւշ , հաճի’ս ինծի մատիտ մըկու տա՞ս:

Անուշը աչքերը լայն բացած, մատիտները դրաւ սեղանին եւ հարցուց թէոր գոյնը կ’ուզէր.

- Կապոյտը, - անհամարձակ ըսաւ Սեդօն:Ան մատիտը առաւ գնաց իր սենեակը, եւ ետ գալով վերադարձուց

քրոջը: Մատիտը իրեն պէտք չէր , ան միայն ուզեց փորձել ծերունիինսորվեցուցած կախարդական բառին ուժը:

Ս ե դ օ ն վ ա զ ե ց խ ո հ ա ն ո ց , մ ա յ ր ի կ ըփուռէն նոր հանած էր անուշաբոյր բլիթ-ներ: Ան մօտեցաւ եւ կամացուկ ըսաւ.

- Մ ա մ հ ա ճ ի ’ ս բ լ ի թ մ ը կ ր ն ա ՞ ս տ ա լինծի:

Մայրը զարմացած.- Սիրով մանչս, միայն ուշադիր եղիր

տակաւին տաք է,- ըսաւ ընտրելով արդէնպաղած բլիթներէն:

Ս ե դ օ ն ո ւ ր ա խ ո ւ թ ե ն է ն դ ո ւ ր ս թ ռ ա ւտունէն, վազեց զբօսայգի, «Հրաշալի՜ է,հրաշալի՜» ինք իրեն կրկնելով: Ան կ’ու-զէր գտնել ծերունին եւ շնորհակալութիւնյայտնել անոր: Սակայն, ծերունին արդէնգացած էր...:

14 • ABAKA • LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015

«Մե՛ր Հալէպը» Կը Կործանի Օր Ըստ Օրէ,Մեր Հարիւրամեակներու Պատմութիւնը Կը Ջնջուի…

ԼԱԼԱ ՄԻՍԿԱՐԵԱՆ-ՄԻՆԱՍԵԱՆ

«Ժողովո՛ւրդ, ամէ-նէն առաջ քո ազա-տութեան յո յսը քովրայ դիր, քո խել -ք ի ն ե ւ բ ա զ ո ւ կ ի ն

ո՛ւժ տուր, մարդ ինքնիրմէն պէտքէ աշխատի որ փրկուի»։

Խրիմեան Հայրիկ

Ապրիլ 24։ Անմոռուկ։ Հարիւրամ-եակ։ «Կը յիշեմ ու կը պահանջեմ»։Իսկ միթէ՞ մոռցած էի, որ յիշէի. մի-թէ՞ «մարդակեր գազան մարդը» մէկօր իսկ մոռնալու առիթ տուած էրազգային գիտակցութիւն ու սիրտունեցող հայուն։ Մեր պատմութեան,գրականութեան, մեր ընտանեկանյիշողութեան, մեր հոգիներու ծալ-ք ե ր ո ւ ն ո ՞ ր է ջ ը թ ե ր թ ա տ ե ն ք , ո ւ րմ ե ր դ է մ ը չ կ ե ն ա յ ա ն ՝ ի ր կ ե ռ ե ա -թաղանէն կաթող մեր թանկ արիւ-նով։ Այսօր, երբ տարագիր ու թա-փ ա ռ ա կ ա ն ՝ կ ը հ ա լ ի ն ք ա շ խ ա ր հ իխառնարաններուն մէջ , երբ կ ՛են-թարկուինք ե՛ւ կարմիր, ե՛ւ ճերմակջարդի՝ որո՞ւն «շնորհիւ» է այդ. որհ ա ր ի ւ ր ա մ ե ա յ ա յ ս գ ա ղ ո ւ թ ը կ ըքայքայուի, որո՞ւն «շնորհիւ» է ուո ր ո ՞ ւ ն դ ժ ն ի ե ր ա զ ն է , ո ր կ ՛ ի ր ա -կանանայ…

Կարծես թէ այս տարի մեր ձայնըքիչ մը աւելի լսելի դարձաւ մարդ-կութեան. լսելի ու ընկալելի անոնց,որոնք իբրեւ էութիւն հագուած ենմարդ կոչումը, անոնց, որոնք կ՛ու-զ ե ն մ ա ր դ ը լ լ ա լ ո ւ ն ա ե ւ ա ն ո ն ց ,որոնք կը ձեւացնեն մարդ ըլլալ գէթօ ր մ ը ո ւ խ օ ս ք ե ր ո վ ո ղ ո ք ե լ մ ե րս ի ր տ ե ր ը ՝ ծ ա ր ա ւ ի ը ն կ ա լ ո ւ մ ի ո ւարդարութեան։

Բազում երկիրներու մէջ ու տար-բ ե ր մ ա կ ա ր դ ա կ ն ե ր ո ւ վ ր ա յ ո գ ե -կոչուեցաւ յիշատակը նահատակ-ներուն։ Մեզի հետ մեր ցաւը կիսելուեւ արդար լուծումի հասնելու ուղի-ներու որոնումի համար Հայաստանժամանեցին տարբեր ազգերու մեծարուեստագէտներ, գիտնականներ,նաեւ՝ դիւանագէտներ, ու պահ մըզ գ ա ց ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ը ո ր ո շ ե ղ ա ւ , թ էանկախ մեր գոյնէն ու տեսքէն, մերգրպանէն ու ուժէն՝ Երկիր մոլորակըտունն է բոլորիս ու անոր հարցերըբոլորիս են։

Մեծ արուեստի մարդիկ լաւ կըհ ա ս կ ն ա ն ա յ դ ի ր ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ը ։ Զ ի սհետաքրքրեցին դիւանագէտները ույատկապէս անոնք, որոնք սերտօ-ր է ն ա ռ ն չ ո ւ ա ծ ե ն մ ե ր ճ ա կ ա տ ա -գ ի ր ի ն ՝ Ս փ ի ւ ռ ք ի կ ա մ հ ա յ ր ե ն ի ք իմ է ջ ։ Ա հ ա « բ ա ր ե կ ա մ » Ֆ ր ա ն ս ա յ ինախագահը։ Չակերտի մէջ կ՛առնեմբարեկամ բառը, նկատի ունենալովդիւանագիտական աշխարհի յայտ-նի կարգախօսը՝ «Քաղաքականու-թեան մէջ յաւերժական բարեկամ-ներ ու թշնամիներ չկան, կան յա-ւերժական շահեր»։ Մարդը այնպէսազնիւ կը խօսէր, աշխարհի խաղա-ղութեան ու արդարութեան մասին,այնպէս յուզիչ կ՛արտայայտուէր, որես պահ մը մոռցայ, թէ Սուրիոյ մէջհոսող արիւնի կարեւոր պատաս-խանատուներէն է ինք…

Ռ ո ւ ս ի ո յ կ ա յ ս ր ը … ո չ ի ն չ կ ր ն ա սընել. այս մարդը շատերու համակ-րանքը կը վայե լէ , թերեւս Ամերի-կայի ախորժակներուն «քացախ»հրամցնելու իր կարողութեան հա-մար։ Ու Հայաստանի մէջ ինչպէ՜ս

«իր տանը» կը զգար, կամ, մեղմելուհամար՝ կրտսեր «եղբօր տանը»։ Անկրկին զմեզ իր հզօր թեւերուն տակա ռ ա ւ , ո ր մ է շ ա տ ե ր ո ւ ս ի ր տ ե ր ըուռեցան, մինչդեռ իմս սեղմուեցաւ.յ ի շ ե ց ի մ ա ր դ ո ւ ե ւ ա ր ջ ի բ ա ր ե -կամութեան առակը։ Ընկերոջ քունըհ ս կ ո ղ հ ո գ ա տ ա ր ա ր ջ ը , ա ն ե ր ե սճանճը քշելու մտահոգութեամբ, իրծ ա ն ր թ ա թ ը ա յ ն պ է ս ո ւ ժ գ ն օ ր է նիջեցուց բարեկամի ճակտին, որ…Չ է ՛ , բ ն ա ւ դ է մ չ ե մ ա ր ջ ի ն բ ա ր ե -կամութեան, մանաւանդ որ ճանճիտ ե ղ վ ր ա ս ի ջ ն ո ղ ը գ ո ր շ գ ա յ լ ն է ։Միայն թէ անոր գրկախառնութենէնշնչահեղձ չըլլալու համար շնչառա-կան վարժութիւններ պէտք է սոր-վիմ…

Ա մ ե ր ի կ ա յ ի « մ ա ր դ ո ւ ն » մ ա ս ի նխօսիլ իսկ չ ՛արժեր։ Իր նախնիքըինչպէ՞ս՝ չեմ գիտեր, բայց մեր նախ-ն ի ք ը ա ն պ ա տ ի ւ կ ը ն կ ա տ է ի ն ի րխոստումը չպահողը։

Հաւատացի միայն սերպ դիւա-ն ա գ է տ ի ն , ք ա ն ի ո ր « թ շ ն ա մ ի ի սթ շ ն ա մ ի ն բ ա ր ե կ ա մ ս է » , ո ւ ս ե ր պժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը գ ր ե թ է մ ե զ ի չ ա փ կ ըճանչնայ թուրքին էութիւնը։ Չէ՞ որմարդը միայն իր մորթին վրայ կրա-ծը կը զգայ։

Հարիւր տարին չսպիացուց մերվէրքը, մինչդեռ պատմութեան հա-մար անիկա ակնթարթ մըն է։ Հնա-րաւոր է, որ նման «ակնթարթի» մըե ւ ս պ է տ ք ո ւ ն ե ն ա ն ք , զ մ ե զ գ է թմասամբ գոհացնող հանգրուան մըթ ե ւ ա կ ո խ ե լ ո ւ հ ա մ ա ր ։ Մ ի ն չ ա յ դհ ա ւ ա ն ա բ ա ր մ ե ն ք ա լ ա զ ա տ ա ծկ՛ըլ լանք մեզի յատուկ զգացականմ օ տ ե ց ո ւ մ ն ե ր է ն , մ ա ր դ կ ո ւ թ ե ա նխիղճին խօսե լու միամտութենէն ,ի ւ ր ա ց ո ւ ց ա ծ կ ՛ ը լ լ ա ն ք ա ն ո ր հ ե տխ օ ս ե լ ո ւ հ ա ր կ ա ւ ո ր լ ե զ ո ւ ն ո ւ կ ըյիշենք հայրիկին իմաստուն պատ-գամը։

***Այ լեւս բառերը անզօր կը մնան

տարազելու համար հրթիռակոծում-ն ե ր ո ւ ե ւ ս տ ո ր գ ե տ ն ե ա յ ե ր կ ր ա -ս ա ս ա ն պ ա յ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ տ ա կ մ ե րս ա ր ս ա փ ը , ա ս տ ի ճ ա ն ա ռ ա ս տ ի -ճան, օր առ օր մեր մէջ խորացող,մեր հոգիները իր ափին մէջ ճզմող,մեր կամքն ու կառոյցը քայքայողսոսկումները եղածներուն համար ուն ս ե մ , ք ս տ մ ն ե ց ո ւ ց ի չ ս պ ա ս ո ւ մ ըհրէշաւոր գալիքի մը, որ յաճախ կըթուի՝ դրան ետին է արդէն։ «Մար-դասէր» արեւմուտքը եւ «ազնուա-ր ի ւ ն » ա ն ա պ ա տ ա յ ի ն ա ր ք ա ն ե ր ըոճրագործները օրէցօր աւելի նոր ուհզօր զէնքերով կ՛օժտեն՝ կոտորելուհամար ծերեր, մանուկներ ու կիներ՝խաղաղ բնակչութիւն։

Ա յ ս օ ր ե ր ո ւ ն տ ե ղ ա տ ա ր ա փ ըհրթիռներու՝ աննախընթաց է ե՛ւ իրհզօրութեամբ, ե ՛ ւ քանակով։ Քա-ղ ա ք ի ն վ ր ա յ հ ս կ ա յ ա կ ա ն հ ր թ ի ռ -ներու անձրեւ կը տեղայ , կը կոր-ծ ա ն է ա մ է ն ի ն չ ։ Փ լ ա տ ա կ ն ե ր ո ւփոշին, ծուխը, վառօդին բարկ հո-տը, ստորգետնեայ քանի մը պայ-թիւններու հետեւանք երկրաշարժ-ն ե ր ը կ ա տ ա ր ե լ ա պ է ս կ ա մ ա զ ո ւ ր կկ՛ընեն զմեզ։ Ոչինչ կրնաս նախա-ձեռնել, փրկութեան ոչ մէկ ուղի. կըմնայ կծկտիլ «ապահով» անկիւն մըու համրել պայթող հրթիռները կամտ ո ւ ն ի ն մ է ջ ա ջ ո ւ ձ ա խ վ ա զ վ զ ե լաննպատակ, անիմաստ. չի գործերմ ի տ ք ը , մ ի ա յ ն կ ե ն դ ա ն ի մ ն ա լ ո ւբ ն ա զ դ ն է ։ Ի ս կ ե թ է տ ո ւ ն ը ո ւ ն ի ս

նաեւ անկեալ ծերեր, մանուկներ…Ն մ ա ն պ ա ր ա գ ա յ ի դ ր ա ց ի ն ե ր կ ըմ է կ տ ե ղ ո ւ ի ն ա մ է ն է ն « ա պ ա հ ո վ »կարծուած բնակարանը. կը նայինի ր ա ր ո ւ շ ո ւ ա ր ո ւ պ ա տ ա ս խ ա նփնտռող հայեացքներով. ի՜նչ կ ՛ա-կընկալեն իրարմէ. ապա ուշքի կուգ ա ն ք ի չ - ք ի չ , կ ց կ տ ո ւ ր բ ա ռ ե ր կ ըփոխանակեն. միասին կը համրենկ ա ր կ ո ւ տ ը . կ ը հ ա մ ա ր ձ ա կ ի ն ա լպ ա տ շ գ ա մ է ն դ ի տ ե լ ա մ է ն կ ո ղ մվազվզող տագնապահար մարդերը՝ո մ ա ն ք տ ն ա յ ի ն հ ա գ ո ւ ս տ ն ե ր ո վ ,ո մ ա ն ք պ ա յ ո ւ ս ա կ ն ե ր ո վ , ո մ ա ն քծածկուելու լաթերով՝ գացած տե-ղ ե ր ը պ ա ղ ո ւ տ ա ք է պ ա տ ս պ ա ր -ւելու, ոմանք հետիոտն, ոմանք ինք-նաշարժները լեցուած կը փախչին.ո՞ւր։

Ե ւ մ ե ր կ ե ա ն ք ի ն լ ա լ ի ՞ ք , թ էխ ն դ ա լ ի ք հ ա կ ա ս ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը ՝սայլի վրայ բանջարեղէն ծախողը,բոլոր ձայները խլացնել ջանալով, իրապրանքները կը գովէ ՝ երգեցի՜կ ,աշխարհէն դո՜ւրս…

Քիչ-քիչ, հրակոծութեան դադա-րին հետ կը բացուին լեզուները, ինչոր մէկը իր ապրած սոսկումը ծած-կ ե լ կ ը փ ո ր ձ է ՝ ծ ա ղ ր ե լ ո վ « վ ա խ -կ ո տ ն ե ր ը » . մ է կ ը կ ը խ ն դ ա յ լ ա լ ա -գին. ուրիշներ լուռ են ու ճնշուած։– Ճըսըր Շղուր երեսուն հոգի դրերու մորթեր են…

– Թերեւս կառավարութեան կողմ-նակից ըլլալնուն համար…

– Չէ՛, կիներ ու պզտիկներ…Լռութիւն։– Շուտով գիշերը օդանաւը կ՛ելլէ

ու կը խորովէ ատոնց…– Մինչ այդ մենք խորովուեցանք

ալ, տապկուեցանք ալ…Լ ռ ո ւ թ ի ւ ն կ ը տ ի ր է . կ ը լ ս ո ւ ի

տատրակներու ղունղունը։ Շուտով« կ ը մ ո ռ ց ո ւ ի » ա ս ա լ , մ ի ն չ ե ւ ն ո րսոսկում ու ցնցում , մինչեւ եղած-ն ե ր ո ւ ն մ ա ս ի ն տ ե ղ ե կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե րհասնիլը. ո՞ւր մեծ վնասներ եղան,որքա՞ն մահ ու վիրաւոր, եւ արդեօքորքա՞ն յառաջացան «անոնք» դէպիմեզի…

Խուլ ու կոյր սպասում…

***Ճ ի տ է յ տ ի է ի ն ճ ա կ ա տ ա գ ի ր ը ո ւ

մեր արժէքները հոն… վերջին լսած

ու դիտածը՝ Քառասուն ՄանկանցՄայր եկեղեցւոյ աւերակները։ Պահմ ը փ լ ա տ ա կ ե ղ ա ն ն ա ե ւ մ ե ր հ ո -գիները։ Ուշի ուշով, մանրակրկիտկը դիտենք լուսանկարները, փլա-տակներու ետին ճաքճքած ու երե-րուն կեցած զանգակատունը՝ ցաւիու յոյսի փոփոխական հոգեվիճակ-ներով։ Լաւատեսներ աւերակներուետին կանգուն մնացած եկեղեցւոյմասին կը հաստատեն, Աստուծո՜ յմատը յուսալով։ «Առջեւի շէնքերնեն փլած», կ ՛ըսեն, ու կը փորձենքյուսալ, թէեւ այդ թաղամասին մէջի ւ ր ա ք ա ն չ ի ւ ր կ ա ռ ո յ ց պ ա տ մ ո ւ -թ ե ա ն , ն ա ե ւ ՝ մ ե ՛ ր պ ա տ մ ո ւ թ ե ա նկ ն ի ք ը կ ը կ ր է ո ւ ա ն հ ա տ ա կ ա նյիշատակներու…

Չենք ուզեր ընդունի լ պատմու-թ ե ա մ բ հ ա ս տ ա տ ո ւ ա ծ օ ր ի ն ա չ ա -փ ո ւ թ ի ւ ն ը , թ է յ ա ր ա տ ե ւ չ ե ն գ ա -ղութները, մանաւանդ՝ օտարասէրմ ե ր ա զ գ ի ն հ ա մ ա ր ։ Չ ե ն ք ո ւ զ ե րհ ա ւ ա տ ա լ , թ է « մ ե ՛ ր Հ ա լ է պ ը » կ ըկ ո ր ծ ա ն ի օ ր ը ս տ օ ր է , թ է մ ե ր հ ա -րիւրամեակներու պատմութիւնը կըջնջուի, թէ Լեհաստանի, Հնդկաս-տանի, Նոր Նախիջեւանի, Խրիմի,Ռումանիոյ ու երբեմնի այ լ շէն ուծաղկուն բազմաթիւ գաղութներուպ է ս պ ի տ ի ք ա յ ք ա յ ո ւ ի ն ա ե ւ բ ի ւ -րաւոր նահատակներու ու հրաշքովվերապրածներու շունչը կրող այսգաղութը եւս… այնքա՜ն հայաբոյր ուհ ա յ ա դ ր ո շ մ , ո ր ա ւ ե լ ի ն է ր , ք ա նծննդավայր։

Ո ւ հ ի մ ա , ա շ խ ա ր հ ի տ ա ր բ ե րծ ա գ ե ր է ն ո ր ք ա ՜ ն հ ո գ ի ն ե ր հ ա յ -եացքները յոյսով յառած են իրենցմ ա ր մ ի ն ի ն ո ւ « հ ո գ ւ ո յ ն ծ ն ն դ ա -վ ա յ ր » ի ն ՝ վ ե ր ա դ ա ր ձ ի ա կ ն կ ա լ ո ւ -թիւնը հրաշքի մը կապած…

Ե ր բ ե մ ն ձ ա յ ն ե ր կ ՛ ա ռ ն ե մ , թ էգրածս կարդալով կու լան շատեր.միթէ՞ արիւնակիցներս վշտացնելուհ ա մ ա ր կ ը գ ր ե մ ի ր ա կ ա ն պ ա տ -կերին սա նուազագոյնը։ Սակայնի՞նչ սին լոյսեր վառեմ ու ի՞նչ յոյսերկաթեցնեմ արդէն անձկութեան մէջտուայտող անոնց հոգիներուն, ի՞նչա ղ բ ի ւ ր ն ե ր բ ա ն ա մ ա ն ա պ ա տ ի նմ է ջ , ի ՞ ն չ մ ո մ ե ր վ ա ռ ե մ չ ա րհողմերուն դէմ։

Ահա թէ ո՛ւր եւ ինչպէ՛ս կը ծնինաստուածները…

LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015 • ABAKA • 15

ՆուիրատուութիւնՏէր եւ տիկին Արթօ եւ Անի Մանուկեան ողբացեալ Գալուստ Սո-

ղոմոնեան եւ Շաքէ Մանուկեան Սողոմոնեաններու հոգեհանգստեանպ ա շ տ օ ն ի ա ռ թ ի ւ ո ր տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա ւ Մ ա յ ի ս 3 1 - ի ն , Թ . Մ . Մ - ի Ս ա ր օՄանուկեան ֆոնտին կը նուիրեն 50 տոլար:

Շնորհակալութեամբստացանք

Տերեւներ դեղնածյուշատետրէ մը

Շաւարշ Միսաքեան

Էրտողան. «Հայկական լոպին,New York Times-ն ու Ekonomist-ըմիաւորուած են Թուրքիոյ դէմ»

Թ ո ւ ր ք ի ո յ ն ա խ ա գ ա հ Ռ ե ճ է փԹայյիպ Էրտողան ելոյթ ունեցածէ Սթամպուլի առեւտրային պալա-տի կողմէ Չրաղան պալատին մէջկազմակերպուած ձեռնարկին:

Ermenihaber .am-ը կը գրէ, որը ս տ թ ր ք ա կ ա ն « S a m s u n h a b e r »լրատուական կայքի` Էրտողան իրելոյթին մէջ ըսած է, Յունիս 7-ինԹ ո ւ ր ք ի ո յ մ է ջ կ ա յ ա ն ա լ ի ք խ ո ր -հըրդարանական ընտրութիւննե-ր է ն ա ռ ա ջ հ ա յ կ ա կ ա ն լ ո պ պ ի ն ,The New York Times եւ The Ekonomist թերթերու մասնակցութեամբ Թուր-քիոյ դէմ միութեան դաշինք  ձեւաւորուած է:

Թուրքիոյ նախագահը մասնաւորապէս ըսած է.«Հայկական լոպին, The New York Times-ը եւ The Ekonomist-ը միաւոր-

ւած են  ու Թուրքիոյ վրայ սեւ ամպեր կուտակելու ժողովներ կը կազմա-կերպեն: Անէծքի  ժողովները գործին չօգնեցին, հիմա ալ սկսած են քաոսիսենարներով ժողովներ իրականացնել»:

Հայաստանի օրգանական իւրատեսակ մթերքներարտադրելու գործընթացը կը զարգանայ

Հայաստանն ունի հնարաւո-ր ո ւ թ ի ւ ն ի ւ ր ա յ ա տ ո ւ կ օ ր գ ա -նական մթերքներ արտահանելարեւմտեան շուկաներ: Վեր-ջ ի ն տ ա ս ն ա մ ե ա կ ի ն օ ր գ ա -նական գիւղատնտեսութիւնըՀայաստանի մէջ կը զարգա-ն ա յ , ե ւ ն ե ր կ ա յ ի ս ա յ ս տ ե ղկ՛արտադրուին բարձր որակիա ր տ ա դ ր ա տ ե ս ա կ ն ե ր : « Ա ր մ է ն փ ր է ս » - ի հ ե տզրոյցին օրգանական սննդամթերքները վկա-յագրող «Էքոկլոպ» կազմակերպութեան գլխա-ւոր տնօրէն Նունէ Դարբինեանը նշած է, որ 2002թուականէն ետք Հայաստանի մէջ «էքօ» կամ«պիօ» արտադրութիւն իրականացնելու վկայա-գիր ստացած է աւելի քան 50 տնտեսութիւն:

«Սերտիֆիկացում անցած ընկերութիւններիթւում շատ են հետաքրքիր նախաձեռնութիւն-ները: Օրինակ` չիչխանը մեզ մօտ արտադրւումեւ վերամշակւում է անթափօն ձեւով: Դրանիցստանում են այն ամէնը, ինչ հնարաւոր է, օրի-նակ հիւթեր, պիւրեներ, կոնցենտրատներ, իսկկորիզից` իւղ եւ փոշի, որը եւս պահանջուած էսննդամթերքի եւ կոսմետիկ շուկաներում»,- ըսածէ Դարբինեանը:

Անոր խօսքով` մեծ յաջողութիւններու հասածեն օրգանական հիւթեր, կիսապահածոներ, սա-ռեցուած միրգեր արտադրողները: Անոնց կողքինիրենց գործունէութիւնը սկսած են նաեւ իւրա-յատուկ տեսակներու հացահատիկեղէն արտադ-րող ընկերութիւնները: Նունէ Դարբինեանը նշածէ, որ Հայաստանի մէջ կտաւատ կ՛արտադրուի,որ մեծ պահանջարկ ունի եւրոպական շուկա-ն ե ր ո ւ մ է ջ : « Կ տ ա ւ ա տ ա ր տ ա դ ր ե լ ո ւ հ ա մ ա րՀայաստանի պայմանները շատ բարենպաստ են:Հեշտ է կտաւատը մշակել մեր պայմաններում,իսկ դրա արժէքը շատ բարձր է»,- ըսած է ան:

Մ ա ս ն ա գ է տ ը ա ռ ա ն ձ ն ա ց ո ւ ց ա ծ է ն ա ե ւմեղուապահութիւնը` ընդգծելով, որ հայկականօրգանական մեղրը տարածում ունի արեւմտեանշուկաներու եւ Չինաստանի մէջ: «Մեղուապա-հութեան պոտենցիալը շատ մեծ է : Դեռեւս չիկիրառւում այն ամէնը, ինչ բնութիւնից կարելի էստանալ»,- աւելցուցած է Նունէ Դարբինեանը:

Ա ն ո ր կ ա ր ծ ի ք ո վ ` Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ օ ր գ ա -նական գիւղատնտեսութիւնը պէտք է յենուածըլ լայ արտահանման վրայ , քանի որ այս ապ-

րանքները բաւականին բարձրարժէք ունին եւ պահանջուածե ն : « Մ ե ն ք ս ե ր տ ի ֆ ի կ ա ց ո ւ մենք իրականացնում Եւրոմիու-թ ե ա ն ե ր կ ր ն ե ր ի , Մ ի ա ց ե ա լՆահանգների, Գանատայի եւՇ ո ւ ե ց ա ր ի ա յ ի հ ա մ ա ր : Ա յ սերկրների հետ էլ հայ արտադ-ր ո ղ ն ե ր ը կ ա ր ո ղ ե ն ա շ խ ա -

տել», - ըսած է ան:Թէեւ ոլորտի զգալի աճին` Նունէ Դարբինեանը

բաւարար չի համարեր զարգացման այս մա-կարդակը: «Օրգանական գիւղատնտեսութեանշ ղ թ ա ն ա շ խ ա տ ո ւ մ է Հ ա յ ա ս տ ա ն ո ւ մ , ս ա կ ա յ նդեռեւս անբաւարար չափով: Նախ ծաւալներիտ ե ս ա ն կ ի ւ ն ի ց , ո ր ո ն ք դ ե ռ ե ւ ս փ ո ք ր ե ն , մ ի ւ սկողմից էլ շրջակայ միջավայրի պահպանութեանտեսանկիւնից: Կարծում եմ, որպէսզի երկրա-գ ո ր ծ ե ր ը գ ի տ ա կ ց ե ն ե ւ օ ր գ ա ն ա կ ա ն գ ի ւ ղ ա -տնտեսութեամբ զբաղուելու որոշում կայացնեն,նրանց հարկաւոր է աջակցութիւն»,- ըսած է ան:Նունէ Դարբինեանը անդրադարձած է ACBA-CREDIT AGRICOLE դրամատան նախաձեռնու-թեան, որով օժանդակութիւն պիտի ցուցաբեր-ւի օրգանական գիւղատնտեսութեամբ զբաղուողքանի մը տնտեսավարողներու: «Երբ պետականաջակցութիւն չկայ այս ոլորտում, կարեւոր ենմասնաւոր ընկերութիւնների նախաձեռնութիւն-ները: Յատկապէս կարեւոր է այն, որ դրամա-տունն է հանդէս գալիս այս առաջարկով: Կար-ծում եմ, լաւ հնարաւորութիւն է ստեղծուել այնգիւղատնտեսների համար, ովքեր ցանկանում ենսերտիֆիկացնել.իրենց արտադրանքը եւ դուրսգալ արտաքին շուկաներ», - ըսած է ան:

Հայաստանի մէջ օրգանական գիւղատնտե-ս ո ւ թ ե ա ն զ ա ր գ ա ց ո ւ մ ը խ թ ա ն ե լ ո ւ ե ւ ո լ ո ր տ իարտադրողներուն օժանդակելու նպատակովACBA-CREDIT AGRICOLE BANK-ը նախաձեռնածէ ծրագիր մը, որով անվճար պիտի հաւաստագ-րեն էքօմթերք արտադրող քանի մը գիւղացիա-կան տնտեսութիւններ: Գերմանիոյ բնութեանպահպանութեան միութեան (NABU) հետ համա-տեղ իրականացուող ծրագրի ծիրէն ներս հրա-ւիրուած փորձագէտները ուսումնասիրած ենՀայաստանի հնարաւորութիւնները օրգանիկգիւղատնտեսութեան ոլորտին մէջ եւ ներկայա-ցուցած են իրենց առաջարկները:

2014-ին Հայաստանիքաղաքացիութիւն ստացած էերէք հազարէն աւելի սուրիահայ

2014 թուականին Հայաստանի Հան-ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն ք ա ղ ա ք ա ց ի ո ւ թ ի ւ նստացած է 13 հազար 266 մարդ, իսկք ա ղ ա ք ա ց ի ո ւ թ ե ն է ն հ ր ա ժ ա ր ա ծ է 2հազար 200 անձ: Քաղաքացիութիւնստացածներէն 3 հազար 613 սուրիա-հայեր եղած են: Այս մասին յայտնած էՀՀ նախագահի աշխատակազմի ղեկա-վար Վիգէն Սարգսեան Ազգային ժողո-վին մէջ ՀՀ 2014-ի պետական պիւտճէիկատարման մասին տարեկան հաշուե-տըւութիւնը ներկայացնելու ժամանակ:«Մեզ համար ցանկացած անձի քաղա-քացիութիւնից դուրս գալը մտահոգիչէ, բայց դա քաղաքացու իրաւունքն է` սահմանադրութեամբ ամրագրուած:Միշտ լինելու են քաղաքացիներ, որոնք նախընտրելու են այլ երկրի քաղա-քացիութիւն ձեռք բերել: Լինում են խառն ամուսնութիւններ, երեխաներ,ովքեր ծնուել են Հայաստանում, այնուհետեւ ծնողների քաղաքացիութիւնըփոխուել է, այժմ էլ նրանք են փոխում»,- ըսած է Վիգէն Սարգսեանը:

Վ. Սարգսեան նշած է, որ այդ թիւերը վերլուծելու ընթացքին պէտք էհաշուի առնել այլ երկիրներու, աւանդական սփիւռքի երկիրներու քաղա-քացիութեան վերաբերող օրէնսդրութեան խստացումներն ու մեղմացում-ները, որոնք ուղղակիօրէն կ ՛ազդեն քաղաքացիութիւն ստանալու կամանկէ հրաժարելու հարցին վրայ: «Քաղաքացիութիւնից դուրս եկածներիմեծ մասը Հայաստանում մշտապէս չբնակուող անձինք են, ովքեր իրենցմշտական բնակութեան երկրում քաղաքացիութեան օրէնսդրութեանխստացման արդիւնքում հրաժարուել են հայկական քաղաքացիութիւնից:Նրանց մէջ գրեթէ չկան մարդիկ, ովքեր Հայաստանը լքելով են դուրս գալիսքաղաքացիութիւնից»,- աւելցուցած է Վիգէն Սարգսեան:

16 • ABAKA • LUNDI 15 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 15, 2015