รายงานการพัฒนาผู้เรียน เร่ือง การพัฒนาทักษะการอ่านและการเขียนสรุปใจความส าคัญ เชิงบูรณาการจากเรื่องในหนังสือพิมพ์ด้วยกระบวนการ 5W1H

โดย

นางสาวน าฝน ตะมะแก้ว โรงเรียนไทยรัฐวิทยา๙๙(บ้านแม่สุยะ)

โรงเรียนไทยรัฐวิทยา๙๙(บ้านแม่สุยะ) ร่วมกับคณะครุศาสตร์

มหาวิทยาลัยราชภัฎล าปาง กันยายน 2558

ช่ือผลงาน การพัฒนาทักษะการอ่านและการเขียนสรุปใจความส าคัญเชิงบูรณาการจากเรื่องใน หนังสือพิมพ์ด้วยกระบวนการ 5W1H

ช่ือครูผู้ด าเนินการ นางสาวน้ าฝน ตะมะแก้ว ระยะเวลาที่ด าเนินงาน 30 สิงหาคม –27 กันยายน 2558 ความเป็นมา/สาเหตุของปัญหาที่พบในการจัดการเรียนรู ้ การอ่านเป็นทักษะที่จ าเป็นอย่างยิ่งต่อการศึกษาหาความรู้ และพัฒนาชีวิต ซึ่งนอกจากจะท าให้เกิด ความรู้แล้วยังก่อให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน และส่งเสริมให้มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ได้แนวคิดใน การด าเนินชีวิต การอ่านจึงเป็นหัวใจของการศึกษาทุกระดับ และเป็นเครื่องมือในการแสวงหาความรู้เรื่องต่างๆ การอ่านที่ดีมีประสิทธิภาพ จะต้องอ่านแล้วจับใจความได้ สรุปสาระส าคัญของเรื่องที่อ่านได ้แต่การส ารวจการประเมินผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของผู้เรียนพบว่า ปัญหาที่ส าคัญในการอ่านของผู้เรียนคือ อ่านแล้วจับใจความส าคัญไม่ได้ ไม่สามารถสรุปประเด็นได้ ไม่สามารถแยกความรู้ ข้อเท็จจริง ข้อคิดเห็น ไม่สามารถแยกใจความส าคัญกับใจความรองได้ ท าให้ไม่ได้รับประโยชน์จากการอ่านเท่าที่ควร ทั้งยังเป็นปัญหาอุปสรรคต่อการเรียนรู้และการศึกษาวิชาต่างๆด้วย สื่อหนังสือพิมพ์ เป็นสื่อมวลชนที่สามารถแพร่กระจายไปยังผู้อ่านได้มากและทั่วถึงกว่าสื่อประเภทอื่นๆ เป็นแหล่งเผยแพร่เหตุการณ์ความเคลื่อนไหวต่างๆ ที่เกิดข้ึนทั้งในประเทศและต่างประเทศ ตลอดจนเป็นกระจกเงาสะท้อนความคิดเห็นและความต้องการของประชาชนในสังคม แต่ละยุคสมัย เป็นสื่อมวลชนที่เผยแพร่ความรู้วิทยาการสมัยใหม่และข่าวสารสาระอันเป็นประโยชน์ต่าง ๆ นอกจากนี้ หนังสือพิมพ์ยังเป็นบ่อเกิดของการหลั่งไหลของข่าวสารในสังคม ซึ่งการหลั่งไหลของข่าวสารนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาและในแง่ของการสอนให้เกิดความรู้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของทักษะใหม่ๆ ความรู้ดา้นการเกษตร อนามัย สังคัม เศรษฐกิจ

การเมือง กีฬา ฯลฯ ด้วยเหตุน้ี หนังสือพิมพ์จึงมีศักยภาพที่สามารถจะน ามาใช้ประโยชน์ให้เป็นสื่อมวลชนเพื่อการศึกษาและการพัฒนาได้อย่างดียิ่ง หนังสือพิมพ์สามารถให้ประโยชน์ด้านการศึกษากล่าวคือ ช่วยฝึกทักษะในการอ่าน ช่วยให้ผู้ที่เริ่มอ่านออกเขียนได้หรือผู้ที่ออกจากโรงเรียนแล้วได้ฝึกหัดอ่านอีกเพื่อช่วยป้องกันการลืมหนังสือให้ผู้อ่านได้ศึกษา วิเคราะห์ และวิจารณ์ข่าวสารต่างๆให้ความรู้เบื้องต้น ตลอดจนความ

เคลื่อนไหวในสภาพปัญหาสังคม เศรษฐกิจ และการเมืองในระดับชาติและระดับโลกให้ข้อมูลข่าวสารที่ทันต่อเหตุการณ์ประจ าวัน เช่น การค้นพบวิทยาการใหม่ๆ ซึ่งเป็นคุณค่าที่ต าราหรือหนังสือเรียนอื่นๆ ท าไม่ได้

เป็นเครื่องวัดระดับความรู้และความสนใจของชุมชน ผู้ที่สนใจจะศึกษา เรื่องราวของชุมชนน้ันสามารถจะน าหนังสือพิมพ์มาศึกษาได ้รวมไปถึงสามารถเก็บหนังสือพิมพ์เป็นหลักฐานในการค้นคว้าอ้างอิงเรื่องราวต่างๆ ได้ยั่งยืน

หนังสือพิมพ์เป็นสื่อที่มีความส าคัญ ได้รับความสนใจและมีอิทธิพลต่อชีวิตประจ าวันของผู้บริโภคอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในชีวิตประจ าวันของคนเมืองที่มีความเจริญแล้ว ยิ่งจะได้รับความสนใจในการอ่านกันอย่างแพร่หลาย การเลือกใช้สื่อโฆษณาทางหนังสือพิมพ์เพื่อน าข่าวสารโฆษณาไปสู่กลุ่มเป้าหมายเราจึงต้องมีความเข้าใจลักษณะของตัวสื่อหนังสือพิมพ์ นั่นก็จะท าให้การโฆษณาของเรามีประสิทธิภาพ

ในการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาภาษาไทยของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 ปัญหาอย่างหนึ่งที่พบบ่อยคือนักเรียนอ่านได้แต่ไม่เข้าใจในเรื่องที่อ่าน ตอบค าถามจากเรื่องได้ไม่ตรงประเด็นและที่ส าคัญคือสรุปใจความส าคัญไม่ได้ ท าให้เกิดผลกระทบอย่างต่อเนื่องคือนักเรียนไม่สนใจการอ่านเท่าที่ควร แนวทางการแก้ปัญหา/นวัตกรรม การส่งเสริมให้นักเรียนให้มีนิสัยรักการอ่านนั้นหลักการอย่างหนึ่งคือ ให้นักเรียนเลือกเรื่องที่ตนเองสนใจและต้องการอ่านด้วยตัวเอง ไม่มีการก าหนดเวลาในการอ่าน ปัจจัยเหล่าน้ีจึงจะสามารถปลูกฝังนิสัยรักการอ่านได้โดยมีตัวแปรคือ เวลา ประกอบกับโรงเรียนไทยรัฐวิทยา๙๙(บ้านแม่สุยะ)ได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิไทยรัฐในเรื่องของหนังสือพิมพ์ไทยรัฐวันละ 3 ฉบับ นักเรียนจึงมีโอกาสที่จะรับข่าวสารที่เป็นปัจจุบันทันเหตุการณ์ ซึ่งได้รับความสนใจจากนักเรียนอย่างยิ่ง

หนังสือพิมพ์เป็นสื่อที่มีความส าคัญ ได้รับความสนใจและมีอิทธิพลต่อชีวิตประจ าวันของผู้บริโภคอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในชีวิตประจ าวันของคนเมืองที่มีความเจริญแล้ว ยิ่งจะได้รับความสนใจในการอ่านกันอย่างแพร่หลาย การเลือกใช้สื่อโฆษณาทางหนังสือพิมพ์เพื่อน าข่าวสารโฆษณาไปสู่กลุ่มเป้าหมายเราจึงต้องมีความเข้าใจลักษณะของตัวสื่อหนังสือพิมพ์ นั่นก็จะท าให้การโฆษณาของเรามีประสิทธิภาพ

ผู้ด าเนินการจึงได้จัดท าแบบฝึกทักษะการเขียนสรุปใจความส าคัญจากเรื่องในสื่อหนังสือพิมพ์ โดยเลือกบทความหรือข่าวที่ตนเองสนใจ จากนั้นนักเรียนเขียนตอบค าถามในกระบวนการ 5W1Hหนึ่งในเครื่องมือที่ใช้มากที่สุดในระดับสากลส าหรับการรวบรวมข้อมูล,วิเคราะห์และการน าเสนอเป็นกรอบ 5W1H วิธีนี้จะใช้ในช่วงของกระบวนการนักวิเคราะห์วิศวกรที่มีคุณภาพที่จะเข้าใจและอธิบายความจริงปัญหาใด ๆ หรือปัญหาวิธีการเดียวกันสามารถที่ใช้ในการจัดระเบียบการเขียนของรายงานบทความเอกสารและแม้ทั้งหนังสือวิธีการพื้นฐานวิธีการนี้พยายามที่จะตอบค าถามพื้นฐานในการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องใด ๆ ของ: ใครอะไรเมื่อไหร่ที่ไหนท าไมและวิธีการ บางครั้งข้ึนอยู่กับบริบทที่สอง"H"อย่างไรและเขียนสรุปใจความส าคัญ มีการสร้างนวัตกรรมสะท้อนความรู้ของตนเองด้วย

วัตถุประสงค์ของการด าเนินงาน 1. นักเรียนมีนิสัยรักการอ่านและติดตามข่าวสารที่เป็นปัจจุบัน 2. นักเรียนสามารถตอบค าถามจากเรื่องที่อ่านได ้3. นักเรียนสามารถเขียนสรุปใจความส าคัญจากเรื่องที่อ่านได ้4. นักเรียนสามารถเขียนเชิงสร้างสรรค์เชิงบูรณาการได ้

วิธีการด าเนินงาน

1. ครูรวบรวมปัญหาที่เกิดในการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาภาษาไทย 2. ครูสร้างแผนการจัดการเรียนรู้โดยอ้างถึงหลักสูตรวิชาภาษาไทยช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 และ

หลักสูตรสื่อมวลชน 3. ครูสร้างนวัตกรรมแบบฝึกทักษะการพัฒนาทักษะการเขียนสรุปใจความส าคัญจากเรื่องใน

หนังสือพิมพ์ด้วยกระบวนการ 5W1H 4. ทดสอบก่อนเรียนจ านวน 10 ข้อ ตรวจและเก็บคะแนน 5. ให้นักเรียนศึกษาใบงานจากแบบฝึกทักษะการพัฒนาทักษะการเขียนสรุปใจความส าคัญจากเรื่อง

ในหนังสือพิมพ์ด้วยกระบวนการ 5W1H 6. ให้นักเรียนอ่านและเขียนตอบค าถามด้วยกระบวนการการเขียนสรุปใจความส าคัญจากเรื่องใน

หนังสือพิมพ์ด้วยกระบวนการ 5W1H 7. นักเรียนเขียนสรุปใจความส าคัญจากเรื่องที่อ่าน 8. นักเรียนแบ่งกลุ่มจัดท าหนังสือเล่มเล็กการเขียนสร้างสรรค์เชิงบูรณาการวิชาภาษาไทยกับ

สื่อมวลชนศึกษา 9. ทดสอบหลังเรียน เก็บคะแนน เปรียบเทียบคะแนนก่อนหลัง หาค่าเฉลี่ยความก้าวหน้า

ผลการด าเนินงาน จากการด าเนินการแก้ปัญหานักเรียนสรุปใจความส าคัญไม่ได้นั้นส่งผลให้นักเรียนมีพัฒนาการทั้งในด้านการอ่าน การเขียนและการสรุปใจความส าคัญที่ถูกต้อง ชัดเจนและเข้าใจเนื้อหาต่างๆมากขึ้น นักเรียนสามารถเลือกเรื่องที่ตนเองสนใจที่จะอ่าน และเริ่มมีนิสัยรักการอ่าน สามารถตอบค าถามจากเรื่องที่อ่านได้ สรุปใจความส าคัญได้ถูกต้องจับประเด็นหลักได้อย่างชัดเจน การน ากระบวนการ 5W1H ไปปรับใช้ในรายวิชาอื่นๆได้อย่างมีระบบ การด าเนินการครั้งนี้ยังท าให้นักเรียนมีผลงานเชิงประจักษ์อีก ดังนี ้ ผลงานของนักเรียนเรื่องสื่อหนังสือพิมพ์เพื่อการเรียนรู้แบบบูรณาการหลักสูตรสื่อมวลชน ได้รับรางวัลชนะเลิศการสอนสื่อมวลชนศึกษา ประจ าปีการศึกษา ๒๕๕๗ ระดับภาคเหนือ โรงเรียนไทยรัญวิทยาทั่วประเทศ ได้รับเกียรติให้จัดนิทรรศการการสอนสื่อมวลชนแบบบูรณาการ ในงานสัมมนาพัฒนาศักยภาพครูโรงเรียนไทยรัฐวิทยาภาคเหนือ ณ จังหวัดนครสวรรค์

ได้รับรางวัลชะเลิศอันดับ ๒ ครูผู้สอนดีเด่น ในการประกวดครูผู้สอนดีเด่นโรงเรียนไทยรัฐวิทยาภาคเหนือ ประจ าปีการศึกษา ๒๕๕๘ ซึ่งรางวัลนี้ข้าพเจ้าได้น าผลงานการพัฒนานักเรียนชุดน้ีในการน าเสนอผลงานดังกล่าว จะเห็นได้ว่าการพัฒนานักเรียนด้วยปัญหาที่เกิดข้ึนจากการเรียนการสอนน้ัน ส่งผลให้ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี สามารถพัฒนาผู้เรียนได้อย่างเป็นระบบ นักเรียนสามารถต่อยอดเป็นผลงานทางด้านการอ่านการเขียนที่มีประสิทธิภาพได้เป็นอย่างดี ดังผลงานที่แนบมาในภาคผนวก สรุปและสะท้อนผลการเรียนรู้จากการพัฒนาผู้เรียน นักเรียนจะสนใจและเริ่มมีนิสัยรักการอ่านรวมไปถึงการตอบค าถามจากเรื่องที่อ่านได้น้ันต้องเริ่มจากความสนใจของตัวนักเรียนเอง สื่อที่เป็นปัจจุบันทันสมัย เรื่องของดาราบันเทิงหรือข่าวสารเรื่องรามที่ตรงกับความสนใจนั้นจะเป็นตัวกระตุ้นให้นักเรียนอ่านหนังสือได้อย่างมีสมาธิไม่รู้เบื่อ

ภาคผนวก

ภาพกิจกรรมและผลงานนักเรียน

ผลงานนักเรียน

ผลส าเร็จจากการแก้ปัญหานักเรียนสรุปใจความส าคัญไม่ได้