ค าชี้แจง เรื่อง สังคมของเรา · 5...

1

เอกสารประกอบการเรยนเลมท 1 สงคมของเรา

เอกสารประกอบการเรยน เรอง สงคมของเรา

เอกสารประกอบการเรยน รายวชาสงคมศกษา 2 รหสวชา ส 31102 ชนมธยมศกษาปท 4 สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด ารงชวตในสงคม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ประกอบดวยเอกสารประกอบการเรยน 6 เลม คอ เลมท 1 เรอง สงคมของเรา เลมท 2 เรอง การเปลยนแปลงทางสงคม เลมท 3 เรอง เรยนรวฒนธรรมไทย เลมท 4 เรอง ความแตกตางของวฒนธรรม เลมท 5 เรอง พลเมองดในสงคมไทย เลมท 6 เรอง บทบาทหนาทของพลเมองด

การเรยนรจากเอกสารประกอบการเรยนเลมท 1 เรอง สงคมของเรา นกเรยนควรปฏบตตามขนตอนตอไปน

1. นกเรยนศกษาจดประสงคการเรยนรกอนลงมอศกษาเอกสารประกอบการเรยน 2. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 20 ขอ เพอวดความรกอนเรยน 3. นกเรยนศกษาเนอหาตามล าดบ หากไมเขาใจใหนกเรยนขอค าปรกษาจากคร เมอเขาใจแลวใหท า

แบบฝกกจกรรมหรอตอบค าถามทกขอ 4. เมอนกเรยนท ากจกรรมหลงบทเรยนแลว ใหนกเรยนตรวจดเฉลยในหนาตอไป ถาผดใหกลบไป

ศกษาบทเรยนและตอบค าถามใหมอกครง 5. นกเรยนตองมความซอสตยตอตนเองไมดเฉลยกอนท าแบบฝกกจกรรม หรอแบบทดสอบกอนเรยน/

หลงเรยน 6. เมอศกษาจบแลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนและตรวจค าตอบจากเฉลย แลวน าผลคะแนนท

ไดเปรยบเทยบกบคะแนนแบบทดสอบกอนเรยน 7. ขอใหนกเรยนท ากจกรรมตางๆ อยางรอบคอบ มความสขและสนกสนาน

ค าชแจง

2


มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงามและธ ารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ด ารงชวตอยรวมกนในสงคมไทยและสงคมโลกอยางสนตสข ตวชวด ส 2.1 ม.4-6/2 วเคราะหความส าคญของโครงสรางทางสงคม การขดเกลาทางสงคม และการเปลยนแปลงทางสงคม

1. โครงสรางทางสงคม - การจดระเบยบทางสงคม - สถาบนทางสงคม 2. การขดเกลาทางสงคม

1. อธบายความหมาย ลกษณะโครงสราง และองคประกอบของโครงสรางทางสงคมได 2. อธบายความหมาย ความส าคญ และวเคราะหสาเหตทตองมการจดระเบยบสงคมได 3. อธบายความหมายและจ าแนกองคประกอบการจดระเบยบสงคมไทยในแตละประเภทได 4. อธบายความหมาย ความส าคญ และวธการขดเกลาทางสงคมได

มาตรฐาน/ตวชวด

สาระการเรยนร

จดประสงคการเรยนร

3


แบบทดสอบกอนเรยน ส ง ค ม ข อ ง เ ร า

ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว 20 ขอ 20 คะแนน ใชเวลา 20 นาท ...................................................................................................................................................................... 1. โครงสรางทางสงคม หมายถงขอใด ก. สวนตางของมนษยทอาศยอยรวมกนในสงคม ข. ความสมพนธของมนษยทมตอทกสงบนโลก ค. ความเกยวของกนของมนษยทมตอสงแวดลอมภายในประเทศ ง. สวนตางๆ ทประกอบกนเปนระบบความสมพนธของสงคมมนษย

2. ถาสงคมเปรยบเทยบรถยนต สวนตางๆ ของรถยนตเปรยบไดกบขอใดในสงคม ก. สถาบนสงคม ข. วฒนธรรม ค. บรรทดฐาน ง. โครงสรางของสงคม

3. โครงสรางของสงคมตองพจารณาวาเปนความสมพนธ ในขณะใดขณะหนง มความหมายเปนนยวาอยางไร ก. ความสมพนธมหลายแบบ ข. สงคมเปลยนแปลงตลอดเวลา ค. สงคมประกอบดวยกลมสงคมยอยๆ ง. โครงสรางสงคมเมองมองคประกอบมาก

4. ขอความใดถกตอง ก. ชมชนเมองมคาครองชพสงกวาชมชนชนบท ข. ชมชนเมองเนนการตดตอกนตามสถานภาพมากกวาชมชนชนบท ค. ชมชนเมองมลกษณะความสมพนธแบบทตยภมมากกวาชมชนชนบท ง. ชมชนเมองประกอบดวยสวนตางๆ ซงเปนอสระตอกนมากกวาชมชนชนบท

5. ระบบความสมพนธระหวางองคประกอบของโครงสรางสงคมมเปาหมายอยางไร ก. ท าใหสงคมด ารงอยได ข. ท าใหเกดบรรทดฐานของสงคม ค. ท าใหสงคมเปลยนแปลงตลอดเวลา ง. ท าใหคาดหมายพฤตกรรมทตอบสนองได

6. สงทเปนตวก าหนดแบบแผนพฤตกรรมของสมาชกทกระท าตอกนในกลมสงคมหนงๆ คออะไร ก. ความรสกเปนพวกเดยวกน ข. การแบงงานและหนาทกนในกลม ค. ตนแบบพฤตกรรมของผน าของกลม ง. บรรทดฐานของกลมซงเปนทยอมรบกน

4


7. การจดระเบยบทางสงคมขนอยกบหลกการส าคญในขอใด ก. มนษยอยรวมกนในสงคม ข. มนษยตองการความเปนระเบยบ ค. มนษยตองการเอาชนะธรรมชาต ง. มนษยสนองความตองการของตนเอง

8. จดมงหมายส าคญของการจดระเบยบสงคมทส าคญทสดคอจดมงหมายใด ก. เพอใหสงคมด ารงอยได ข. เพอใหทกคนเคารพกน ค. เพอใหทกคนไดมสทธเสรภาพเทาเทยมกน ง. เพอใหการด าเนนชวตในสงคมอยางเปนระเบยบ

9. เพราะเหตใดจงตองมการจดระเบยบสงคม เมอมนษยอยรวมกนในสงคมเปนจ านวนมาก ก. เพอใหเกดความรกตอกน ข. เพอปองกนการขดแยงและเพอผลประโยชนรวมกน ค. เพอใหสงคมมความเจรญกาวหนาทนตอเหตการณของโลก ง. เพอทกคนจะไดท าความรจกและท าการชวยเหลอกนยามจ าเปน

10. ขอใดคอองคประกอบทส าคญทสดของการจดระเบยบสงคม ก. บรรทดฐานสงคม ข. บทบาททางสงคม ค. สถานการณทางสงคม ง. การควบคมทางสงคม

11. สญญาไฟเขยวส าหรบรถ จดเปนบรรทดฐานทางสงคมหรอไม ก. เปน เพราะชวยใหเปนระเบยบในการใชรถ ข. เปน เพราะเปนกฏเกณฑทสงคมยอมรบและรบร ค. ไมเปน เพราะไมไดใชกบผคนเดนถนนดวย ง. ไมเปน เพราะมใชแบบแผนความประพฤตของมนษย

12. “การซบซบนนทา หรอการหลกเลยงไมยอมคบคาสมาคมดวย” เปนการลงโทษทางบรรทดฐานแบบใด ก. จารต ข. กฎหมาย ค. วถชาวบาน ง. วนยทางสงคม

13. “นสาไปวดกบแม กอนเขาโบสถไดถอดรองเทากอน” การกระท าของนสาถกตองตามบรรทดฐานในขอใด ก. จารต ข. กฎหมาย ค. วถชาวบาน ง. สญลกษณทางสงคม

5


14. ถาเปรยบกฎหมายกบน าเดอด จะเปรยบวถชาวบานและจารตไดกบสงใดตามล าดบ ก. น ารอน น าอน ข. น าเยน น ารอน ค. น าอน น าเยน ง. น าแขง น าเยน

15. “สมคดขโมยเงนของเพอนและเพอนจบสงต ารวจ” การกระท าของสมบตผดบรรทดฐานในขอใด ก. จารต ข. ประเพณ ค. กฎหมาย ง. วถชาวบาน

16 สถานภาพของบคคลมความส าคญตอการจดระเบยบสงคมมาก เพราะสาเหตใด ก. สถานภาพตองมหนาทสทธทสงคมคาดหวง ข. สถานภาพตองมต าแหนงทางสงคมก ากบดวย ค. สมรรถภาพมบรรทดฐานของแตละสถานภาพ ง. การปฏบตตามสถานภาพท าใหคนตดตอกนได

17. ภรรยาเปนเสมอนเพอนคคดมตรคใจ ค ากลาวนแสดงถงอะไรทางสงคม ก. หนาทและคานยม ข. สถานภาพและบทบาท ค. บรรทดฐานและคานยม ง. บรรทดฐานและบทบาท

18. “พอแมสอนใหปรญญาเปนคนดรจกออนนอมถอมตน” การกระท านจดเปนการขดเกลาทางสงคมไดหรอไม ก. ไมได เพราะไมมความเกยวของกน ข. ไมได เพราะเปนประเพณทจะตองปฏบตอยแลว ค. ได เพราะชวยใหสมาชกรจกเรยนรและปฏบตตามบรรทดฐานของสงคม ง. ได เพราะจะท าใหเดกมกรยามารยาทเรยบรอยเปนทยกยองของผพบเหน

19. สถานการณใดเปนกระบวนการขดเกลาทางสงคมทางออม ก. เดกชายอารตเลนฟตบอลกบเพอน ข. นางสาวน าถกลงโทษเพราะไมท าการบาน ค. พอแมสอนใหลกมความกตญญ ง. ต ารวจจบคนเมาสราแลวขบรถ

20. ขอใดไมใชความมงหมายของการขดเกลาทางสงคม ก. ปลกฝงใหบคคลมระเบยบวนย ข. ปลกฝงใหบคคลรจกบทบาทและมทศนคตทถกตอง ค. ฝกใหบคคลมความช านาญและทกษะในการอยรวมกบผอน ง. ท าใหสงคมเปนระเบยบก าหนดขอบเขตความประพฤตของบคคลได

6


เอกสารประกอบการเรยนเลมท 1 เรอง สงคมของเรา

โครงสรางทางสงคม โครงสรางทางสงคม

โครงสรางทางสงคม คอ สวนประกอบทท าใหสงคมสามารถด ารงอยอยางมระเบยบแบบแผนทมนคงและแสดงถงระบบความสมพนธของมนษย

ซงแบงไดเปน 2 ประเภท คอ 1. กลมปฐมภม หมายถง กลมสงคมทมความสมพนธอยางใกลชดสนทสนมกน เชน ครอบครว

เพอนเลน ชมรม สงคมชนบท เปนตน 2. กลมทตยภม หมายถง กลมสงคมทมความสมพนธอยางเปนทางการ สมพนธเชงพนธะสญญา และม

ความสมพนธเฉพาะดาน ตดตอกนตามต าแหนงหนาทการงาน เชน บรษท สงคม มลนธ สงคมเมอง ครกบนกเรยน นายจางกบลกจาง เปนตน

การจดระเบยบทางสงคม การจดระเบยบทางสงคม หมายถง กระบวนการทางสงคมทจดขนเพอควบคมสมาชกใหมความสมพนธ

กนภายใตแบบแผนและกฏเกณฑเดยวกน เพอใหเกดความเปนระเบยบเรยบรอยในสงคม สาเหตของการจดระเบยบสงคม 1. เพอใหการตดตอสมพนธกนทางสงคมเปนไปอยางเรยบรอย 2. เพอปองกนความขดแยงระหวางสมาชกในสงคม 3. ชวยใหสงคมด ารงอยอยางสงบสขและมนคงในสงคม องคประกอบของการจดระเบยบทางสงคม 1. บรรทดฐานทางสงคม คอ แบบแผน กฏเกณฑ ขอบงคบ ในการปฏบตของคนในสงคม เปนสงท

ทกคนยอมรบ 3 ประการ คอ วถประชาหรอวถชาวบาน จารต และกฎหมาย ดงน 1.1 วถประชาหรอวถชาวบาน คอ แบบแผนความประพฤตทสมาชกปฏบต

ดวยความเคยชน และเปนทยอมรบในสงคม ผทละเลยไมปฏบตตามจะไดรบความตเตยน หรอนนทา เชน การรบประทานอาหารรวมกบผอน ควรใชชอนกลาง หากไมใชชอนกลาง อาจถกต าหน วาเปนผไมมมารยาท เปนตน

มารยาทในการกนอาหาร เปนวถประชา

ทมา : http://www.aseanthai.net/mobile_list.php?cid=47&page=4

เนอหา

7


1.2 จารต คอ แบบแผนความประพฤตทสมาชกปฏบตโดยเครงครด หากฝาฝนจะถกสงคมลงโทษ

หรอต าหนอยางรนแรง เชน การทลกแสดงอาการขาดความเคารพตอพอแม หรอการทผหญงทมสามแลวแอบลกลอบมช ถอเปนการกระท าทผดจารต จะถกคนในสงคมลงโทษ โดยการนนทา การประจาน เปนตน

1.3 กฏหมาย คอ กฏเกณฑหรอขอบงคบทรฐบญญตขนเปนลายลกษณอกษรโดยองคการทาง

การเมองการปกครอง โดยไดรบการรบรองจากองคกรของรฐ หากฝาฝนจะถกลงโทษตามบทกฎหมาย เชน การขบขรถฝาสญญาณไฟแดง เปนการท าผดกฎหมาย มโทษปรบไมเกน 1,000 บาท เปนตน

ลกไมเคารพพอแม เปนการกระท าทผดจารต ทมา : http://www.manager.co.th/family/ViewNews.aspx?NewsID=9550000089856

การผาสญญาณไฟแดง เปนการกระท าทผดกฏหมาย ทมา : https://board.postjung.com/882109.html

8


2. สถานภาพทางสงคม หมายถง ต าแหนงของบคคลทสงคมก าหนดขน หรอไดรบจากการเปนสมาชก

ของสงคม เปนปจจยทชวยในการจดระเบยบของสงคม และเปนตวก าหนดบคคลใหรจกหนาทและความรบผดชอบ

ลกษณะของสถานภาพ 1. เปนสงเฉพาะบคคลทท าใหแตกตางไปจากผอน เชน อสาเปนนกเรยน สมหมายเปนต ารวจ เปนตน 2. บคคลหนงอาจมหลายสถานภาพ เชน สมหมายเปนต ารวจเปนขาราชการและเปนพอ เปนตน 3. เปนสทธและหนาททงหมดทบคคลมอยในการตดตอกบผอนและสงคมสวนรวม เปนตน 4. เปนตวก าหนดวาบคคลนนมหนาทและความรบผดชอบอยางไรในสงคม เปนตน สถานภาพ แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1) สถานภาพทตดตวมาโดยสงคมเปนผก าหนด เชน เพศ อาย เชอชาต เครอญาต 2) สถานภาพทไดมาภายหลงโดยความสามารถ ไดแก การประกอบอาชพ การศกษา การสมรส

เพศ อาย เชอชาต เปนสถานภาพทตดตวมา ทมา : https://today.line.me/th/pc/article/

การสมรส เปนสถานภาพทไดมาภายหลง ทมา : https://abdulloh350.wordpress.com/

อาชพ เปนสถานภาพทไดมาภายหลง ทมา : https://www.victoriaadvocate.com/news/2016/ oct/06/

questions-ask-your-family-practice-doctor-every-ch/

https://www.victoriaadvocate.com/news/2016

9


3. บทบาททางสงคม หมายถง การปฏบตตามหนาทและการแสดงพฤตกรรมตามสถานภาพ เปน

ตวก าหนดพฤตกรรมและคาดหมายใหบคคลกระท า เชน นายสมคดมสถานภาพเปนพอ มบทบาทในการอบรมเลยงดบตร นายณรงคฤทธมสถานภาพเปนหมอ มบทบาทในการรกษาผปวย เปนตน

4. การควบคมทางสงคม คอ กระบวนการตางๆ ทางสงคม ทมงหมายใหสมาชกของสงคมยอมรบและ

ปฏบตตามบรรทดฐานของสงคม เชน กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ศลธรรม และจารตประเพณ ความเปนระเบยบของสงคมเกดขนสวนหนงเพราะสงคมใชมาตรการตางๆ ควบคมพฤตกรรมของบคคล ทงทปรากฏออกมาภายนอก

1) การควบคมทางสงคมโดยการจงใจใหสมาชกปฏบตตามบรรทดฐานทางสงคม ไดแก การยกยองชมเชย ใหรางวลแกผทปฏบตตามบรรทดฐานทางสงคมตามสถานภาพและบทบาททางสงคมทตนด ารงอย เชน เดกๆ ทปฏบตตามค าสงสอนของบดามารดา จะไดรบค าชมเชยวาเปนเดกด ท าใหเกดก าลงใจทจะปฏบตตามบรรทดฐานทางสงคม

2) การควบคมทางสงคมโดยการจงใจใหสมาชกทละเมด ฝาฝนบรรทดฐานทางสงคม ไดแก - ผทละเมดฝาฝนวถชาวบาน จะไดรบปฏกรยาตางๆ จากสมาชกผ อน ไดแก การตฉนนนทา

การเยาะเยย เชน ผทแตงกายผดบรรทดฐานทางสงคม จะไดรบการวากลาวจากผอนวา เปนผแตงกายไมสภาพ เปนตน

- ผทละเมดฝาฝนจารต จะไดรบการตอตานจากสมาชกผอนรนแรงกวาผทละเมดวถชาวบ าน เชนการประทณฑหรอขบไลออกไปจากทองถน เปนตน

- ผทฝาฝนกฎหมาย จะไดรบการลงโทษตามทกฎหมายก าหนด

หมอ มบทบาท คอ รกษาผปวย ทมา : https://depositphotos.com/97935418/stock-photo- doctor-woman-examining-lungs-of.html

พอแม มบทบาท คอ อบรมเลยงดบตร ทมา : https: /sites.google.com/a/srp.ac.th/srp30752/xiththiphl- khxng-phx-mae-mi-phl-tx-kar-suksa-khxng-luk-mak-nxy- pheiyng-di

10


สถาบนทางสงคม

สถาบนทางสงคม หมายถง แบบแผนในการคด การกระท าทคนในสงคมยดถอ ยอมรบและประพฤตปฏบตสบตอกนมาภายใตกฏเกณฑของสงคม เพอตอบสนองความตองการพนฐานของสมาชกในสงคม และก าหนดสถานภาพและบทบาทของบคคลตางๆ เชน สถาบนครอบครว มหนาทใหก าเนดชวตใหม และใหความรกความอบอนแกสมาชกของครอบครว พอและแมมบทบาทหนาทในการเปนผอบรมและดแลลกเพอใหเปนสมาชกทดของสงคมตอไป สถาบนทางสงคมจงเกดขนจากความตองการของสมาชกในสงคม จะด ารงอยหรอสญสนไป กได แตเนองจากสถาบนทางสงคมเปนทยอมรบของสงคมสวนใหญ จงมกไมคอยเปลยนแปลงหรอเปลยนแปลง ไดยาก

ประเภทและบทบาทหนาทของสถาบนทางสงคม สถาบนทางสงคมของไทยมหลายสถาบน สถาบนพนฐานทส าคญ ไดแก สถาบนครอบครว

สถาบนการศกษา สถาบนศาสนา สถาบนการเมองการปกครอง และสถาบนเศรษฐกจ 1. สถาบนครอบครว เปนสถาบนพนฐานของสงคมไทย ซงเกดจากกลมคนตงแตสองคนขนไปม

ความสมพนธกนทางการสมรส ทางสายโลหต หรอการรบเอาไวเปนบตรบญธรรม รวมทงการรบบคคลอน เชน ญาต และคนรบใชมาอาศยอยรวมกน เปนสถาบนทใกลชดและมอทธพลโดยตรงในการอบรมขดเกลาใหสมาชกมบคลกภาพด และมการปรบตวทเหมาะสมเพอเปนสมาชกทดในสงคม

หนาทของสถาบนครอบครว 1) สรางสรรคสมาชกใหมใหแกสงคม เพอทดแทนสมาชกทเสยชวตไปและชวยใหสงคมด ารงอยได 2) เลยงดและอบรมสมาชกของครอบครว เพอใหสมาชกไดรบความปลอดภยและเจรญเตบโตเปนผใหญ

ทมคณภาพ 3) อบรมสงสอนใหรระเบยบแบบแผนและโครงสรางของสงคม เพอใหสมาชกสามารถปรบตวใหเขากบ

สภาพแวดลอมและด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข 4) ใหความรกและความอบอนดวยความบรสทธใจ เพอใหสมาชกมก าลงใจในการตอสกบอปสรรคตางๆ 5) ก าหนดสถานภาพทางสงคมใหแกสมาชก เพอใหสมาชกแตละคนเรยนรบทบาทของตนในดานตางๆ บทบาทของสมาชก สมาชกในครอบครวตองมบทบาทไปตามสถานภาพของตน เชน พอแมมบทบาทในการเลยงดและอบรม

สงสอน ใหความรกความเมตตาและใหก าลงใจแกลก สวนลกมบทบาท คอ รกและเคารพ เชอฟงพอแม มความกตญญกตเวท

บทบาทของพอแม คอ เลยงดอบรมสงสอน รกและใหก าลงใจแกลก

ทมา : http://mothercorner.com/index.php?topic=3330.0 บทบาทของลก คอ รกและเคารพ เชอฟงพอแม ทมา : http://horoscope.sanook.com/103113/

11


2. สถาบนการศกษา เปนสถาบนทจ าเปนส าหรบการพฒนามนษยตอจากสถาบนครอบครว โดยให

การศกษาแกสมาชกในสงคม มจดมงหมายเพอใหสมาชกในสงคมเปนบคคลทมคณภาพ มความรความสามารถ มคณธรรมและจรยธรรม และสามารถท าประโยชนใหกบสงคม ตลอดจนสามารถด ารงชวตรวมกบผอนไดอยางมความสข

หนาทของสถาบนการศกษา 1) ใหความร ความสามารถ และทกษะแกบคคล โดยมงเนนใหผเรยนคดเปน ท าเปน แกปญหาเปนและ

สามารถสรางองคความรใหมไดดวยตนเอง 2) อบรมสมาชกใหมคณธรรม จรยธรรม และเปนคนดของสงคม 3) สอนและฝกอาชพใหแกสมาชก เพอมความรใบประกอบวชาชพและพฒนาอาชพส าหรบการ

ด ารงชวตในอนาคต 4) อนรกษและสงเสรมศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณทดงาม 5) เปนแหลงความรทส าคญเพอการพฒนาและถายทอดความรใหแกสมาชก บทบาทของสมาชก สมาชกในสถาบนการศกษามบทบาทไปตามสถานภาพและต าแหนงตางๆ เชน ผอ านวยการโรงเรยนม

บทบาทในการบรหารการศกษาของโรงเรยน ครมบทบาทในการสงสอนอบรมใหศษยมความร และเปนพลเมองดของสงคม สวนนกเรยนมบทบาทในการตงใจเลาเรยน เชอฟงค าอบรมสงสอนของคร เปนตน

ครมบทบาทสงสอนอบรมศษยใหมความรและเปนคนด นกเรยนมบทบาทในการตงใจเรยนและเชอฟงคร ทมา : https://www.dek-d.com/education/42705/

12


3. สถาบนศาสนา เปนสวนหนงของวฒนธรรม กอใหเกดแบบแผนหรอแนวทางในการปฏบตตนของ

สมาชก ซงประกอบดวยความเชอ ความรสกทางอารมณ พฤตกรรมทแสดงออกอยางถกตอง งดงาม และเหมาะสม สถาบนศาสนามรปแบบทส าคญ ไดแก พธกรรมทแสดงออกอยางถกตอง หลกธรรมค าสอน และสญลกษณทางศาสนา

หนาทของสถาบนศาสนา 1) ชวยใหเกดการแลกเปลยนความคดเหนระหวางสมาชก ท าใหเกดความสมพนธกนอยางใกลชด 2) จดประเพณและวฒนธรรมทางศาสนา เชน การท าบญตกบาตร การบรรพชาอปสมบท เปนตน 3) อบรมศลธรรมใหแกสมาชกของสงคม และเปนพนฐานของหลกจรยธรรม 4) เปนแบบอยางของความประพฤตทดใหแกสมาชก ฝกใหสมาชกมระเบยบวนย มหลกปฏบตทถกตอง

เหมาะสมในการด าเนนชวต กอใหเกดพฤตกรรมทมคณประโยชนตอสงคม 5) เปนพนฐานส าคญของอ านาจรฐ เชน ในระบบการปกครองท ไมมการแยกอาณาจกร ออกจาก

ศาสนจกร โดยยอมใหศาสนจกรเปนใหญ หรอในบางสงคมทยอมใหผน าศาสนาเปนผน าทางการเมองดวย บทบาทของสมาชก สมาชกของสถาบนศาสนามบทบาทตามสถานภาพตางๆ เชน นกบวชและพระสงฆมบทบาทในการสอน

ใหคนเปนคนด ละเวนความชว รจกบาปบญคณโทษ ฆราวาสมบทบาทในการปฏบตตนใหอยในศลธรรม เปนตน

พระสงฆมบทบาทในการสอนใหคนเปนคนด ฆราวาสมบทบาทในการปฏบตใหอยในศลธรรม ทมา : http://sbpac.go.th/index.php/2014-11-27-04-12-16/2014-12-08-03-51-34/763-5-2-2558

13


4. สถาบนการเมองการปกครอง เปนสถาบนทก าหนดบทบาทในการจดการทางสงคมประกอบดวย

กลมคนหรอองคกรทางสงคมทมหนาทรกษาความสงบสข และความมนคงของชาตเพอชวยแกปญหาตางๆ ชวยปองกนและปราบปราม ชวยวางแผนและก าหนดนโยบายของสวนรวม ใหหลกประกนคมครองเสรภาพของบคคล และสรางความมนคงใหกบชวต

หนาทของสถาบนการเมองการปกครอง 1) ใหหลกประกนในเรองสทธและเสรภาพแกสมาชกของสงคม เพอคมครองสมาชกใหปลอดภย

สามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข 2) ปองกนและระงบขอพพาท สรางความยตธรรมระหวางสมาชก โดยการบงคบใชกฎหมายในการ

ตดสนกรณพพาทตางๆ 3) รกษาความมงคงและความสวบเรยบรอยของสงคม โดยการบญญตกฎหมายขนใชและควบคมใหม

การปฏบตตามกฎหมาย 4) ปองกนสมาชกไมใหถกรกรานจากภายนอก โดยสรางความรวมมอกบสงคมอนและความรวมมอ

ระหวางประเทศ บทบาทของสมาชก สมาชกของสถาบนการเมองการปกครองมบทบาททแตกตางกนตามสถานภาพ เชน นายกรฐมนตรม

บทบาทในการเปนผน าฝายรฐบาล มหนาทควบคมดแลการท างานของคณะรฐมนตร สวนสมาชกสภาผแทนราษฎร มบทบาทในการตรวจสอบการท างานของฝายรฐบาล ส าหรบประชาชนมบทบาท คอ รกษาสทธเสรภาพของตนเอง และปฏบตตามกฎหมายอยางเครงครด

บทบาทของนายกรฐมนตร คอ เปนผน าฝารฐบาลและควบคมดแลการท างานของคณะรฐมนตร ทมา : http://www.fahwonmai.tv/politics/1214587

บทบาทของประชาชน คอ รกษาสทธเสรภาพของตนเองและปฏบตตามกฎหมาย

ทมา : http://www.pattayamail.com/thailandnews/royal- crematorium-exhibition-still-crowded-extension-order-193498

14


5. สถาบนเศรษฐกจ เปนสถาบนทสนองความตองการของสมาชกในดานปจจย 4 และการบรการใน

ดานสงอ านวยความสะดวกตางๆ ในการด ารงชวต สถาบนเศรษฐกจเปนระบบหรอแบบแผนของการคด และวธการทางดานการผลตและการบรโภค ตลอดจนใหความสะดวกในกจกรรมทางเศรษฐกจ

หนาทของสถาบนเศรษฐกจ 1) จดสรรและกระจายทรพยากรทางเศรษฐกจ เพอตอบสนองความตองการของสมาชก เชน มการผลต

การแบงปนวสดหรอบรการแกสงคม 2) พฒนาและสรางความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจใหมประสทธภาพ เพอความอดมสมบรณและ

ความมนคงแกสมาชก 3) ชวยเหลอในการบรโภคใหเปนไปไดอยางพอเพยงและทวถง 4) ใหความเปนธรรมแกผผลตและผบรโภค 5) เปนองคประกอบทส าคญในการสรางรากฐานทางการเมอง บทบาทของสมาชก สมาชกของสถาบนเศรษฐกจมบทบาทตามสถานภาพ เชน ผจดการมบทบาทในการบรหารและ

รบผดชอบบรษทหางรานใหดทสด ชาวนาชาวไรมบทบาทในการผลตสนคาทางการเกษตรเพอสนองตอบความตองการของผบรโภค ส าหรบเยาวชนทมสถานภาพเปนผบรโภคหรอผรบบรการมบทบาทในการรกษาสทธของผบรโภค เปนตน

บทบาทของผจดการ คอ บรหารบรษทใหดทสด ดแลเอาใจใสลกนอง

ทมา : http://suphanburicampus.dusit.ac.th/new/2016/1693/

บทบาทของชาวนา คอ ผลตสนคาทางเกษตร เพอสนองความตองการของผบรโภค

ทมา : http://www.lovefarmer.org/?p=1641

บทบาทของผบรโภคหรอผรบบรการ คอ รกษาสทธของผบรโภค ทมา : http://news.trueid.net/detail/18232

15


การขดเกลาทางสงคม

เมอมนษยเกดและเตบโตขนมานน มนษยตองเรยนรวฒนธรรมและวถชวตของผคนในสงคม โดยตองรจกเรยนรและปรบตวใหเขากบสงแวดลอมรอบตวอยตลอดเวลา ซงจะหลอหลอมเปนบคลกภาพของบคคลนนตอไป

ความหมายของการขดเกลาทางสงคม การขดเกลาทางสงคมเปนกระบวนการทางสงคมทเกดขนพรอมกบกระบวนการทางจตวทยาทจะท าให

สมาชกในสงคมไดเรยนร ยอมรบคานยม กฏเกณฑ วฒนธรรม ระเบยบแบบแผนทสงคมไดก าหนดไวเพอใหบคคลสามารถพฒนาบคลกภาพและปรบตวใหเปนสมาชกในสงคมทสามารถอยรวมกบผอนไดอยางสงบสข

จดมงหมายของการขดเกลาทางสงคม 1) เพอใหรจกบทบาทตางๆ ในสงคม การเรยนรบทบาทตางๆ ของคนในสงคมจะชวยใหบคคลสามารถ

ปฏบตตนตามสถานภาพของตนเองและอยรวมกบบคคลอนได เชน พอแมตองท าตวเปนแบบอยางทดตอลก ลกตองขยนเรยน สนใจใฝหาความรและเชอฟงพอแม เปนตน

2) เพอปลกฝงระเบยบวนยมจดมงหมายเพอใหบคคลปฏบตตามกฎเกณฑทสงคมก าหนดหรอวางไวเพอความเปนระเบยบเรยบรอย หรอเพอประโยชนของตวบคคลนนเอง เชน การตอแถวเพอซออาหาร การขามถนนโดยใชสะพานลอยหรอทางมาลาย เปนตน

3) เพอปลกฝงความมงมนตงใจ เปนการปลกฝงคานยมของสงคมซงจะท าใหบคคลมก าลงจในการประพฤตปฏบตตามกฎเกณฑระเบยบวนยตางๆ เพอใหบรรลตามเปาหมายทวางไว เชน นกเรยนทอยากประกอบอาชพแพทยกจะขยนและมความตงใจเรยนเพอใหผลการเรยนด เปนตน

4) เพอใหสมาชกในสงคมเกดความช านาญและเพมทกษะในการท ากจกรรมรวมกนผอนในสงคม ดวยการอบรมใหสมาชกในสงคมรจกคดทจะกระท าเพอผอน รกในการชวยเหลอผอน ยอมรบและเคารพในความแตกตางทางดานตางๆ ของบคคล เพออยรวมกนอยางมความสข เปนตน

การตอแถวเพอซออาหาร เปนการปลกฝงระเบยบวนยใหปฏบตตามกฎเกณฑของสงคม

ทมา : http://soimilk.com/city-living/news/17-foodie-craze-queues

รกในการชวยเหลอผอน เพออยรวมกนอยางมความสข ทมา : http://kut133.blogspot.com/2017/02/blog-post_26.html

16


วธการขดเกลาทางสงคม 1) การขดเกลาทางตรง เปนการชแนะแนวทางใหบคคลประพฤตปฏบตตามกฎระเบยบทกลมสงคม

ก าหนดไวใหถกตองเหมาะสม เชน การบอกเลา อบรม ดดา สงสอน ชมเชยใหก าลงใจ เปนตน โดยวธการขดเกลาโดยตรงนจะมผลตอการพฒนาบคลกภาพของบคคลเปนอยางมาก

2) การขดเกลาทางออม เปนการขดเกลาซงบคคลจะประพฤตตามจากการสงเกตหรอเรยนรจากการกระท า เชน พอแมแอบหยบของในรานคา ลกกจะเลยนแบบโดยไมคดวาเปนสงผด เดกพดค าหยาบตามกลมเพอน การอานหนงสอพมพ การดขาวสารทางโทรทศน การชมนทรรศการ การดสารคด การศกษาขอมลจากอนเทอรเนต เปนตน

ตวแทนของการขดเกลาทางสงคม 1) ครอบครว ครอบครวมบทบาทในการอบรมสงสอนเดกมากทสด โดยบคคลในครอบครว เชน พอแม

ญาตพนอง ผปกครอง จะเปนบคคลแรกทใหการอบรมสงสอนเดก ซงถอวามอทธพลตอทศนคต และบคลกภาพของเดกเปนอยางมาก

2) ครอาจารย เปนบคคลทมความใกลชดกบเดกและมหนาทโดยตรงในการอบรมสงสอนสมาชกในสงคมใหมความรและรจกกฏเกณฑ วฒนธรรมตางๆ ของสงคม ครจงเปนผทมบทบาทในการขดเกลาทางสงคมตอบคคลและอบรมสงสอนบคคลใหมความรดวยในขณะเดยวกน

พอแมอบรมสงสอนลก เปนวธการขดเกลาทางตรง ทมา : https://momnbebe.weebly.com/blog/8

การดขาวสารทางโทรทศน เปนวธการขดเกลาทางออม ทมา : http://blog.kodielement.com/more-uses-for- your-android-tv-box/

ครอบครวเปนผทมบทบาทในการขดเกลาสงคมมากทสด ทมา : https://tricityappliance.com/allergies-in-ct/

ครเปนผทมบทบาทใหการขดเกลาสงคม ใหมความรความสามารถ

ทมา : https://www.dek-d.com/tcas/44910/ your-android-tv-box/

17


3) กลมเพอน กลมเพอนจะมอทธพลตอการขดเกลาทางสงคมในวยรนเปนอยางมาก เนองจากวยรนมก

เชอเพอน และนยมท าสงตางๆ ตามกน การยดถอเพอเปนแนวทางในการปฏบตเชนน กเพอใหเปนทยอมรบและแสดงความเปนพวกเดยวกน ซงสามารถชกจงกนไปในทางทดหรอไมดได ดงนนจงควรเลอกคบเพอนทมความประพฤตและปฏบตตวด

4) กลมเพอนรวมอาชพ เมอบคคลประกอบอาชพกจะตองพบปะผคนและมเพอนรวมประกอบอาชพเดยวกนหรอเพอนรวมงาน ซงบคคลจะตองเรยนรความคด ทศนคต และปรบตวตามระเบยบกฎเกณฑของกลมอาชพใหถกตองเหมาะสม

5) สอมวลชน ปจจบนสอมวลชนมอทธพลตอบคคลทกเพศทกวย เนองจากสอมวลชนสามารถเขาถง

บคคลไดจากสอทางวทย โทรทศน หนงสอพมพ ฯลฯ ซงบคคลจะซมซบและรบเอาความคด ทศนคตตางๆ ไปประยกตในการประพฤตปฏบตตน

6) กลมทางศาสนา กลมหรอตวแทนทางศาสนา เชน พระสงฆ นกบวช ผเผยแพรหลกธรรมทางศาสนามสวนส าคญในการขดเกลาทางสงคม เนองจากบคคลจะนบถอและปฏบตตามหลกธรรมค าสอนของศาสนา อกทงกฎหมายทบญญตขนใชในสงคมกมพนฐานมาจากหลกธรรมทางศาสนา ดงนนหลกธรรมทางศาสนาจงมอทธพลในการขดเกลาทางสงคมตอบคคลในรปของขนบธรรมเนยมประเพณและหลกปฏบตในสงคม

บคคลจะไดรบการขดเกลาทางสงคมจากกลมตางๆ ตงแตเกดจนตาย ใหมทศนคต คานยม และ การประพฤตปฏบตทเหมาะสม โดยคอยๆ หลอหลอมบคลกภาพของบคคลใหเปนไปตามทสงคมตองการ เพอใหบคคลสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสงบสขและท าใหสงคมมความเปนระเบยบเรยบรอย

กลมเพอนมอทธพลตอการขดเกลาในวยรนมากทสด ทมา : http://www.zubzip.com/news-1728

พระสงฆเปนผขดเกลาสงคมทส าคญเพราะผเผยแผหลกธรรมทางพระพทธศาสนา ทมา : http://www.watpa.net/newweb/index.php?option=com

18


โครงสรางทางสงคม

ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย หนาขอทถก และเขยนเครองหมาย หนาขอทผด (10 คะแนน)

.....................1. โครงสรางทางสงคมของมนษยมองคประกอบส าคญ 2 ประการ คอ กลมสงคมและสถาบนสงคม

.....................2. สงคมไทยมการเปลยนแปลงอยางมแบบแผนตลอดเวลา

.....................3. การศกษาเรองโครงสรางทางสงคม จะชวยท าใหเขาใจเกยวกบสงคมในแงมมตางๆ ไดดยงขน

.....................4. โครงสรางทางสงคม เปนเคาโครงของความสมพนธระหวางสมาชกในสงคมทมความเชอมโยง ผกพนระหวางกน .....................5. โครงสรางทางสงคมโดยทวไปมลกษณะทส าคญ คอ มจดมงหมายในการปฏบตกจกรรมตางๆ ทด และมความเหมาะสมทจะน ามาใชกบสงคมนน .....................6. สถาบนครอบครวเปนสถาบนพนฐานของสงคมมนษย

.....................7. สถานศกษามหนาทถายทอดความร วฒนธรรม และทกษะทจ าเปนในการด ารงชวตของสมาชก ในสงคม .....................8. สถาบนสงคมไมมสวนเกยวของกบเศรษฐกจ

.....................9. สภานตบญญตจดเปนกลมสงคมในสถาบนการศกษา

.....................10. สญลกษณและคานยมของสถาบนศาสนา ไดแก พระพทธรป ใบเสมาธรรมจกร

กจกรรมท 1.1

19


องคประกอบโครงสรางทางสงคม ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3-5 คน แตละกลมรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบองคประกอบ โครงสรางทางสงคมจากนนตอบค าถามตามทก าหนด (15 คะแนน)

1. สถาบนครอบครวของนกเรยนมหนาทอะไรบาง (5 คะแนน) ................................................................................... .............................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................. .................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... .................................................................................................................................................................... ............. ..................................................................................................................... ............................................................ ............................................................................................................................. .................................................... 2. สถาบนการศกษาของนกเรยนมหนาทอะไรบาง (5 คะแนน) ............................................................................................................................. .................................................... .................................................................................................................................................... ............................. ..................................................................................................... ............................................................................ ............................................................................................................................. .................................................... .............................................................................................................................. ................................................... ............................................................................... .................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ......................................................... ........................................................................................................................


20


3. องคประกอบของสถาบนสงคมประกอบดวยอะไรบาง (5 คะแนน) ............................................................................................................................. .................................................... ...................................................................................................................................................... ........................... ....................................................................................................... .......................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................ ................................................. ................................................................................. ................................................................................................ ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ........................................................... ...................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... .................................................................................................................................................................. ............... ................................................................................................................... .............................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................................ .....................................

21


กลมสงคม

ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนอานสถานการณทก าหนดให แลวพจารณาวาเปนกลมสงคมหรอไม โดยเขยนเครองหมาย ในชองกลมสงคมหรอไมเปนกลมสงคมใหถกตอง (10 คะแนน)

ขอ

สถานการณทก าหนด


ไมเปนกลมสงคม

1 คนบนรถโดยสาร 2 เพอนๆ ทพบปะสงสรรคกนเปนประจ า 3 ชมรมวชาการในโรงเรยน 4 คนทไปดภาพยนต 5 กลมคนทเขาฟงการอภปราย 6 พรรคการเมอง 7 กลมสมาชกสภาผแทนราษฎร 8 คนไทย 9 ครอบครวแตละครอบครว 10 คนทไปดคอนเสรต


22


องคประกอบของการจดระเบยบสงคม

ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนน าหมายเลขหนาขอความทก าหนดใหเตมลงในชองวางใหถกตอง (10 คะแนน)

.....................1. สงทชาวบานทวไปปฏบตสบตอกนมา บางอยางอาจมเหตผลหรอบางอยางอาจจะไมมเหตผลกได

.....................2. ธรรมเนยมประเพณอนดงาม กลาวคอ เมอเขาโบสถตองถอดรองเทา

.....................3. กระบวนการทท าใหสมาชกปฏบตตามบรรทดฐานของสงคม

.....................4. บญชวยเปนลกชายของบญยน

.....................5. วนเพญเปนครมหนาทตองสอนศษยใหมความร

.....................6. เทศบาลเปนผออกเทศบญญตใชบงคบในเขตเทศบาล

.....................7. ขาราชการทกคนตงใจท างานดวยความซอสตยสจรต

.....................8. ณฐวฒมอายครบ 18 ปบรบรณมสทธออกเสยงเลอกตงได

.....................9. วชาญเปนนกเรยนของโรงเรยนสามพรานวทยาคม และไดเขาชมดนตร

.....................10. ผหญงจะถกตวหรอจวรพระไมได


1. บทบาททางสงคม 2. การควบคมทางสงคม 3. สถานภาพทางสงคม

4. วถชาวบาน 5. จารต 6. กฎหมาย

23


ลกษณะสงคมไทย

ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3-5 คน แตละกลมรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบลกษณะ สงคมไทยวาเปนอยางไร จากนนใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน (10 คะแนน)

1. สงแวดลอมทมอทธพลตอลกษณะของสงคมไทยในดานตอไปน มอทธพลตอลกษณะของสงคมไทยอยางไร สงแวดลอมทางธรรมชาต............................................................................................................................. .................................................... ........................................................ ......................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................................................... .................. สงแวดลอมทางสงคม......................................................................................... ........................................................................................ ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................... .............................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. ....................................................

2.


มความเกยวของกบปจจยทเปนตวก าหนดลกษณะสงคมไทย ในดานใด อยางไร ........................................................................... ..................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................

24


3.

4.

5. สงคมของนกเรยนมลกษณะเปนอยางไร.................................................................................................................................... ............................................. ..................................................................................... ............................................................................................ ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................... .................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ...................................................................................................................................................................... ........... ....................................................................................................................... .......................................................... ............................................................................................................................. ....................................................

มความเกยวของกบคณลกษณะสงคมไทยอยางไร ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ..................................................................................... ...........................................................................................................

มความเกยวของกบคณลกษณะทส าคญของสงคมไทย อยางไร ........................................................................................... ..... ................................................................................................ ................................................................................................ ........................................................ ........................................ ................................................................................................................................................................................................

25



ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนแบงกล ม กล มละ 3-5 คน แตละกลมรวมกนอภปรายแสดงความคดเหน เก ยวกบ การขดเกลาทางสงคม จากนนใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน โครงสรางทางสงคมจากนนตอบค าถาม ตอไปน (15 คะแนน)

1. ความหมายของการขดเกลาทางสงคม คออะไร ..................................................................................................................................................................... ............ ...................................................................................................................... ........................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................................... .................................. ................................................................................................ .................................................................................

2. ท าไมสงคมไทยจงตองมการขดเกลา ............................................................................................................................. .................................................... ......................................................................................................................................................................... ........ .......................................................................................................................... ....................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................... .............................. .................................................................................................... .............................................................................

3. ใหนกเรยนยกตวอยางกลมเพอนทมอทธพลตอการขดเกลาทางสงคม ............................................................................................................................. .................................................... ......................................................................................................................................... ........................................ .......................................................................................... ....................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... .................................................................... .............................................................................................................


26


แบบทดสอบหลงเรยน ส ง ค ม ข อ ง เ ร า

ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว 20 ขอ 20 คะแนน ใชเวลา 30 นาท ...................................................................................................................................................................... 1. โครงสรางของสงคมตองพจารณาวาเปนความสมพนธ ในขณะใดขณะหนง มความหมายเปนนยวาอยางไร ก. ความสมพนธมหลายแบบ ข. สงคมเปลยนแปลงตลอดเวลา ค. สงคมประกอบดวยกลมสงคมยอยๆ ง. โครงสรางสงคมเมองมองคประกอบมาก

2. โครงสรางทางสงคม หมายถงขอใด ก. สวนตางของมนษยทอาศยอยรวมกนในสงคม ข. ความสมพนธของมนษยทมตอทกสงบนโลก ค. ความเกยวของกนของมนษยทมตอสงแวดลอมภายในประเทศ ง. สวนตางๆ ทประกอบกนเปนระบบความสมพนธของสงคมมนษย

3. ระบบความสมพนธระหวางองคประกอบส าคญของโครงสรางสงคมมเปาหมายอยางไร ก. ท าใหสงคมด ารงอยได ข. ท าใหเกดบรรทดฐานของสงคม ค. ท าใหสงคมเปลยนแปลงตลอดเวลา ง. ท าใหคาดหมายพฤตกรรมทตอบสนองได

4. ถาสงคมเปรยบเทยบรถยนต สวนตางๆ ของรถยนตเปรยบไดกบขอใดในสงคม ก. สถาบน ข. วฒนธรรม ค. บรรทดฐาน ง. โครงสรางของสงคม

5. ขอความใดถกตอง ก. ชมชนเมองมมาตณบานการครองชพสงกวาชมชนชนบท ข. ชมชนเมองเนนการตดตอกนตามสถานภาพมากกวาชมชนชนบท ค. ชมชนเมองมลกษณะความสมพนธแบบทตยภมมากกวาชมชนชนบท ง. ชมชนเมองประกอบดวยสวนตางๆ ซงเปนอสระตอกนมากกวาชมชนชนบท

6. การจดระเบยบทางสงคมขนอยกบหลกการส าคญในขอใด ก. มนษยอยรวมกนในสงคม ข. มนษยตองการความเปนระเบยบ ค. มนษยตองการเอาชนะธรรมชาต ง. มนษยสนองความตองการของตนเอง

27


7. จดมงหมายส าคญของการจดระเบยบสงคมทส าคญทสดคอจดมงหมายใด ก. เพอใหสงคมด ารงอยได ข. เพอใหทกคนเคารพกน ค. เพอใหทกคนไดมสทธเสรภาพเทาเทยมกน ง. เพอใหการด าเนนชวตในสงคมอยางเปนระเบยบ

8. สงทเปนตวก าหนดแบบแผนพฤตกรรมของสมาชกทกระท าตอกนในกลมสงคมหนงๆ คออะไร ก. ความรสกเปนพวกเดยวกน ข. การแบงงานและหนาทกนในกลม ค. ตนแบบพฤตกรรมของผน าของกลม ง. บรรทดฐานของกลมซงเปนทยอมรบกน

9. ขอใดคอองคประกอบทส าคญทสดของการจดระเบยบสงคม ก. บรรทดฐานสงคม ข. บทบาททางสงคม ค. สถานการณทางสงคม ง. การควบคมทางสงคม

10. เพราะเหตใดจงตองมการจดระเบยบสงคม เมอมนษยอยรวมกนในสงคมเปนจ านวนมาก ก. เพอใหเกดความรกตอกน ข. เพอปองกนการขดแยงและเพอผลประโยชนรวมกน ค. เพอใหสงคมมความเจรญกาวหนาทนตอเหตการณของโลก ง. เพอทกคนจะไดท าความรจกและท าการชวยเหลอกนยามจ าเปน

11. “สมคดขโมยเงนของเพอนและเพอนจบสงต ารวจ” การกระท าของสมบตผดบรรทดฐานในขอใด ก. จารต ข. ประเพณ ค. กฎหมาย ง. วถชาวบาน

12. “นสาไปวดกบแม กอนเขาโบสถไดถอดรองเทากอน” การกระท าของนสาถกตองตามบรรทดฐานในขอใด ก. จารต ข. กฎหมาย ค. วถชาวบาน ง. สญลกษณทางสงคม

13. “การซบซบนนทา หรอการหลกเลยงไมยอมคบคาสมาคมดวย” เปนการลงโทษทางบรรทดฐานแบบใด ก. จารต ข. กฎหมาย ค. วถชาวบาน ง. วนยทางสงคม

28


14. สญญาไฟเขยวส าหรบรถ จดเปนบรรทดฐานทางสงคมหรอไม ก. เปน เพราะชวยใหเปนระเบยบในการใชรถ ข. เปน เพราะเปนกฏเกณฑทสงคมยอมรบและรบร ค. ไมเปน เพราะไมไดใชกบผคนเดนถนนดวย ง. ไมเปน เพราะมใชแบบแผนความประพฤตของมนษย

15. ถาเปรยบกฎหมายกบน าเดอด จะเปรยบวถชาวบานและจารตไดกบสงใดตามล าดบ ก. น ารอน น าอน ข. น าเยน น ารอน ค. น าอน น าเยน ง. น าแขง น าเยน

16. ภรรยาเปนเสมอนเพอนคคดมตรคใจ ค ากลาวนแสดงถงอะไรทางสงคม ก. หนาทและคานยม ข. สถานภาพและบทบาท ค. บรรทดฐานและคานยม ง. บรรทดฐานและบทบาท

17. สถานภาพของบคคลมความส าคญตอการจดระเบยบสงคมมาก เพราะสาเหตใด ก. สถานภาพตองมหนาทสทธทสงคมคาดหวง ข. สถานภาพตองมต าแหนงทางสงคมก ากบดวย ค. สมรรถภาพมบรรทดฐานของแตละสถานภาพ ง. การปฏบตตามสถานภาพท าใหคนตดตอกนได

18. ขอใดไมใชความมงหมายของการขดเกลาทางสงคม ก. ปลกฝงใหบคคลมระเบยบวนย ข. ปลกฝงใหบคคลรจกบทบาทและมทศนคตทถกตอง ค. ฝกใหบคคลมความช านาญและทกษะในการอยรวมกบผอน ง. ท าใหสงคมเปนระเบยบก าหนดขอบเขตความประพฤตของบคคลได

19. “พอแมสอนใหปรญญาเปนคนดรจกออนนอมถอมตน” การกระท านจดเปนการขดเกลาทางสงคมไดหรอไม ก. ไมได เพราะไมมความเกยวของกน ข. ไมได เพราะเปนประเพณทจะตองปฏบตอยแลว ค. ได เพราะชวยใหสมาชกรจกเรยนรและปฏบตตามบรรทดฐานของสงคม ง. ได เพราะจะท าใหเดกมกรยามารยาทเรยบรอยเปนทยกยองของผพบเหน

20. สถานการณใดเปนกระบวนการขดเกลาทางสงคมทางออม ก. เดกชายอารตเลนฟตบอลกบเพอน ข. นางสาวน าถกลงโทษเพราะไมท าการบาน ค. พอแมสอนใหลกมความกตญญ ง. ต ารวจจบคนเมาสราแลวขบรถ

29


เ ฉ ล ย แบบทดสอบกอนเรยน

......................................................................................................................................................................

ขอท ค าตอบ

1 ง 2 ง 3 ข 4 ค 5 ก 6 ง 7 ก 8 ง 9 ข 10 ก


11 ข 12 ค 13 ก 14 ค 15 ค 16 ก 17 ข 18 ค 19 ก 20 ง

30


โครงสรางทางสงคม

ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย หนาขอทถก และเขยนเครองหมาย หนาขอทผด (10 คะแนน)

..............1. โครงสรางทางสงคมของมนษยมองคประกอบส าคญ 2 ประการ คอ กลมสงคมและสถาบนสงคม

..............2. สงคมไทยมการเปลยนแปลงอยางมแบบแผนตลอดเวลา

..............3. การศกษาเรองโครงสรางทางสงคม จะชวยท าใหเขาใจเกยวกบสงคมในแงมมตางๆ ไดดยงขน

...............4. โครงสรางทางสงคม เปนเคาโครงของความสมพนธระหวางสมาชกในสงคมทมความเชอมโยง ผกพนระหวางกน ..............5. โครงสรางทางสงคมโดยทวไปมลกษณะทส าคญ คอ มจดมงหมายในการปฏบตกจกรรมตางๆ ทด และมความเหมาะสมทจะน ามาใชกบสงคมนน ..............6. สถาบนครอบครวเปนสถาบนพนฐานของสงคมมนษย

..............7. สถานศกษามหนาทถายทอดความร วฒนธรรม และทกษะทจ าเปนในการด ารงชวตของสมาชก ในสงคม ...............8. สถาบนสงคมไมมสวนเกยวของกบเศรษฐกจ

...............9. สภานตบญญตจดเปนกลมสงคมในสถาบนการศกษา

..............10. สญลกษณและคานยมของสถาบนศาสนา ไดแก พระพทธรป ใบเสมาธรรมจกร

เฉลยกจกรรมท 1.1

31


องคประกอบโครงสรางทางสงคม

ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3-5 คน แตละกลมรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบองคประกอบ โครงสรางทางสงคมจากนนตอบค าถามตามทก าหนด (15 คะแนน)

1. สถาบนครอบครวของนกเรยนมหนาทอะไรบาง (5 คะแนน) .................1. ผลตสมาชกใหมใหแกสงคมเพอทดแทนสมากชกของสงคมทสนชวตลง............................................. .................2. หนาทเลยงดสมาชกใหมใหมชวตรอด................................................................................................. .................3. ถายทอดวฒนธรรมของสงคมไปสสมาชกใหม ซงเปนกระบวนการขดเกลาทางสงคม........................ ......................เพอใหเดกเตบโตเปนสมาชกทดของสงคม......................................................................................... .................4. หนาทอนๆ ไดแก สนองความตองการทางจตใจ ใหความรกความอบอนสมาชก............................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ........................................................ ......................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... 2. สถาบนการศกษาของนกเรยนมหนาทอะไรบาง (5 คะแนน) .................1. ถายทอดความร วฒนธรรม และทกษะอนจ าเปนในการด ารงชวตของสมาชกในสงคม...................... .................2. สรางบคลกภาพทางสงคมใหแกสมาชก สามารถปรบตนในการตดตอสมพนธกบบคคลอน............... ......................และปฏบตตนใหมคณคาแกสงคม...................................................................................................... .................3. ก าหนดสถานภาพและชนชนทางสงคม.............................................................................................. .................4. ผลตก าลงแรงงานทางเศรษฐกจตามความตองการทางสงคม............................................................. .................5. สรางกลมเพอนเปนหนาทแฝงของสถาบนการศกษา ซงกอใหเกดการรวมกลมเพอน........................ ......................เพอสนองความตองการทางจตใจของสมาชกในสงคม....................................................................... ................................................................................................................................. ................................................ .................................................................................. ...............................................................................................


32


3. องคประกอบของสถาบนสงคมประกอบดวยอะไรบาง (5 คะแนน) .................องคประกอบของสถาบนสงคม ประกอบดวย........................................................................................ .................1. กลมสงคม ซงประกอบดวยกลมสงคมตางๆ ทท าหนาทสนบสนนใหการกระท าทางสงคมระหวางสมาชกบรรลวตถประสงครวมกน โดยประกอบดวยสถานภาพหรอต าแหนงทางสงคมและบทบาทหนาท เพอใหแบบแผนพฤตกรรมด าเนนไปสวตถประสงคของสถาบนสงคมนน........................................................................... .................2. หนาทของสถาบนสงคม คอ วตถประสงคในการสนองความตองการของสงคมในดานตางๆ ของสถาบนสงคมแตละสถาบน...................................................................................................................................... ..................3. แบบแผนพฤตกรรมในการประพฤตปฏบตงานของสมาชก เพอใหบรรลวตถประสงคของสถาบนนน ไดแก บรรทดฐานทางสงคม ซงประกอบดวย วถชาวบาน จารตและศลธรรม ท าใหกจกรรมการด าเนนชวตของสมาชกในสงคมสามารถสนองวตถประสงคของสถาบนสงคมนนได.................................................................. ....................4. สญลกษณและคานยม ท าใหสมาชกเกดอดมการณและศรทธาตอสถาบนสงคม เชน ธงชาต เปนสญลกษณของสถาบนการเมองการปกครองในสงคมประชาธปไตย เปนตน............................................................ ............................................................................................... .................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ......................................................................... ........................................................................................................ ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. ....................................................

33



ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนอานสถานการณทก าหนดให แลวพจารณาวาเปนกลมสงคมหรอไม โดยเขยนเครองหมาย ในชองกลมสงคมหรอไมเปนกลมสงคมใหถกตอง (10 คะแนน)

ขอ

สถานการณทก าหนด


ไมเปนกลมสงคม

1 คนบนรถโดยสาร 2 เพอนๆ ทพบปะสงสรรคกนเปนประจ า 3 ชมรมวชาการในโรงเรยน 4 คนทไปดภาพยนต 5 กลมคนทเขาฟงการอภปราย 6 พรรคการเมอง 7 กลมสมาชกสภาผแทนราษฎร 8 คนไทย 9 ครอบครวแตละครอบครว 10 คนทไปดคอนเสรต


34


องคประกอบของการจดระเบยบสงคม

ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนน าหมายเลขหนาขอความทก าหนดใหเตมลงในชองวางใหถกตอง (10 คะแนน)

..........4.........1. สงทชาวบานทวไปปฏบตสบตอกนมา บางอยางอาจมเหตผลหรอบางอยางอาจจะไมมเหตผลกได

..........5.........2. ธรรมเนยมประเพณอนดงาม กลาวคอ เมอเขาโบสถตองถอดรองเทา

..........2.........3. กระบวนการทท าใหสมาชกปฏบตตามบรรทดฐานของสงคม

..........3.........4. บญชวยเปนลกชายของบญยน

..........1.........5. วนเพญเปนครมหนาทตองสอนศษยใหมความร

..........6.........6. เทศบาลเปนผออกเทศบญญตใชบงคบในเขตเทศบาล

..........1.........7. ขาราชการทกคนตงใจท างานดวยความซอสตยสจรต

..........1.........8. ณฐวฒมอายครบ 18 ปบรบรณมสทธออกเสยงเลอกตงได

..........3.........9. วชาญเปนนกเรยนของโรงเรยนสามพรานวทยาคม และไดเขาชมดนตร

..........5.........10. ผหญงจะถกตวหรอจวรพระไมได


1. บทบาททางสงคม 2. การควบคมทางสงคม 3. สถานภาพทางสงคม

4. วถชาวบาน 5. จารต 6. กฎหมาย

35


ลกษณะสงคมไทย

ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3-5 คน แตละกลมรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบลกษณะ สงคมไทยวาเปนอยางไร จากนนใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน (10 คะแนน)

1. สงแวดลอมทมอทธพลตอลกษณะของสงคมไทยในดานตอไปน มอทธพลตอลกษณะของสงคมไทยอยางไร สงแวดลอมทางธรรมชาต ..........สงแวดลอมทางธรรมชาต ไดแก ภมประเทศ ภมอากาศ ซงสวนใหญจะมอทธพลตอการด ารงชวตของคนในสงคม ทเหนไดชดเจน คอ การแตงกายของคนแตละสงคมมกจะมความสอดคลองกบภมอากาศในทองถน ของตน..................................................................................................................................... ................................ .................................................................................................. ............................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... สงแวดลอมทางสงคม ..........สงแวดลอมทางสงคม หมายถง แบบแผนความสมพนธระหวางสมาชกในสงคม เชน การใหความเคารพผใหญ ความเปนผมน าใจไมตรชวยเหลอเกอกลตอกน เปนตน ซงสงแวดลอมบางอยางไดเปลยนแปลงไปเนองจากไดรบอทธพลมาจากตะวนตกมากขน ดงนนคนไทยทกคนจงตองรวมกนพจารณาเลอกสรรใหเหมาะสมกบรปแบบการด าเนนชวตของสมาชกในสงคม........................................................................................ ............................................................................................................................. ................................. ................................................................................................................................................................................. 2.


มความเกยวของกบปจจยทเปนตวก าหนดลกษณะสงคมไทย ในดานใด อยางไร .............ดานการเกษตรกรรม กรท าบญบงไฟนจะท าใหเดอน เมษายน-พฤษภาคม ซงเปนชวงเตรยมหวานไถ การท าเชนน กเพอใหเทวดาบนสวรรคบนดาลใหฝนตกท าใหการท านาไดผล ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................

36


3.

4.

5. สงคมของนกเรยนมลกษณะเปนอยางไร.................................................................................................................................................. ............................... ................................................................................................... .............................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ..................................................(พจารณาจากค าตอบของนกเรยน)........................................................................ ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................. ................................................ .................................................................................. ............................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. ....................................................

มความเกยวของกบคณลกษณะสงคมไทยอยางไร ..............เปนขนบธรรมเทยมประเพณทเปนวถชวตรวมกน ของสมาชกในสงคม............................................................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................

มความเกยวของกบคณลกษณะทส าคญของสงคมไทย อยางไร ...............สงคมไทยสวนใหญจะนบถอพระพทธศาสนาเปนศาสนาประจ าชาต การท าบญตกบาตรไดท ากนสบทอดมาเปนเวลานาน..................................................................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................

37



ชอ-สกล............................................................................................ เลขท.................................ชน....................... ใหนกเรยนแบงกล ม กล มละ 3-5 คน แตละกลมรวมกนอภปรายแสดงความคดเห น เก ยวกบ การขดเกลาทางสงคม จากนนใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน โครงสรางทางสงคมจากนนตอบค าถาม ตอไปน (15 คะแนน)

1. ความหมายของการขดเกลาทางสงคม คออะไร (5 คะแนน) ................การขดเกลาทางสงคมเปนกระบวนการทางสงคมทเกดขนพรอมกบกระบวนการทางจตวทยาทจะท าใหสมาชกในสงคมไดเรยนร ยอมรบคานยม กฏเกณฑ วฒนธรรม ระเบยบแบบแผนทสงคมไดก าหนดไวเพอใหบคคลสามารถพฒนาบคลกภาพและปรบตวใหเปนสมาชกในสงคมทสามารถอยรวมกบผอนไดอยางสงบสข......... ..................................................................................................................................................... ............................ ...................................................................................................... ...........................................................................

2. ท าไมสงคมไทยจงตองมการขดเกลา (5 คะแนน) ................1. เพอใหบคคลรจกบทบาทตางๆ ในสงคมและสามารถอยรวมกนบคคลอนๆ ได................................... ................2. เพอปลกฝงบคคลใหมระเบยบวนยและปฏบตตามกฎเกณฑของสงคม............................................... ................3. เพอปลกฝงคานยมของสงคม ท าใหบคคลมก าลงใจในการประพฤตปฏบตตามกฎเกณฑตางๆ........... ................4. เพอใหบคคลในสงคมท ากจกรรมรวมกบผอน ชวยเหลอผอน เพออยรวมกนอยางมความสข............. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. ....................................................

3. ใหนกเรยนยกตวอยางกลมเพอนทมอทธพลตอการขดเกลาทางสงคม (5 คะแนน) ................กลมเพอนเปนกลมทมอทธพลตอการขดเกลาทางสงคมเปนอยางมาก เพราะวยรนมกจะเชอเพอน และนยมท าสงตางๆ ตามกน เพอใหเปนทยอมรบและแสดงความเปนพวกเดยวกน ซงสามารถชกจงกนไปในทางทดหรอไมดได ถารจกคบเพอนทดชวตกจะมความสข สงคมกจะดไปดวย ดงนนกลมเพอจงมอทธพลตอการขดเกลาสงคมได............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. .................................................... ..................................................................... ............................................................................................................ ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. ....................................................


38


เ ฉ ล ย แบบทดสอบหลงเรยน

......................................................................................................................................................................


1 ข 2 ง 3 ก 4 ง 5 ค 6 ก 7 ง 8 ง 9 ก 10 ข


11 ค 12 ก 13 ค 14 ข 15 ค 16 ข 17 ก 18 ง 19 ค 20 ก

39


บรรณานกรม

กระมล ทองธรรมชาต ด ารง ฐานด ด ารง ธรรมมารกษ. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม ชนมธยมศกษาปท 4-6 .กรงเทพมหานคร : บรษท อกษร

เจรญทศน จ ากด. 2552. เคน จนทรวงษ. คมอ-เตรยมสอบ หนาทพลเมอง วฒนธรรมและการด าเนนชวตในสงคม ม. 4-6 พ.ศ. 2551. กรงเทพมหานคร : บรษท ภมบณฑตการพมพ จ ากด. 2553. ชวงศ ฉายะบตร พษณ เพชรพชรกล. แบบฝกหด หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม ชนมธยมศกษาปท 4 กรงเทพมหานคร : บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด. 2548. ถนมใจ สมทวณช. เกงขอสอบ หนาทพลเมอง วฒนธรรมและการด าเนนชวตในสงคม ชนมธยมศกษาปท 4-6. . กรงเทพมหานคร : หางหนสวน ซ แอนด เอน บค. 2558. นงลกษณ ทองอย. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวต ในสงคม ชนมธยมศกษาปท 4-6. กรงเทพมหานคร : บรษท รตนธรา การพมพ จ ากด. 2552. ยรารตน พนธยรา ปรดา วทยากล ยราพร สมบญสข. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน หนาทพลเมองวฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม ชนมธยมศกษาปท 4-6. กรงเทพมหานคร : บรษท ส านกพมพเอมพนธ

จ ากด. 2552. สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ. คมอคร หนาทพลเมอง วฒนธรรมและการด าเนนชวตในสงคม ชนมธยมศกษาปท 4-6 กรงเทพมหานคร : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ(พว). 2554. สรภา รอดเดช พอด สมสะอน วาสนา บรรณจต. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม ชนมธยมศกษาปท 4-6. กรงเทพมหานคร : บรษท ส านกพมพวฒนา

พานช จ ากด. 2558.

ค าชี้แจง เรื่อง สังคมของเรา · 5...

Documents