รายงานการวิจัย...

57
รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ ปีท2: การคัดเลือกสายพันธุ์อินเบรดเพื่อปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนสีม่วง ทุนอุดหนุนการวิจัยปีงบประมาณ ๒๕๕๗ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ พระนครศรีอยุธยา ๒๕๕๘ รศ.ดร. กิตติ บุญเลิศนิรันดร์ รศ.ดร. สุชาดา บุญเลิศนิรันดร์ รศ. ระวีวรรณ สุวรรณศร . เสน่ห์ บัวสนิท

Upload: others

Post on 22-Aug-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

รายงานการวจย

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2: การคดเลอกสายพนธอนเบรดเพอปรบปรงพนธขาวโพดเทยนสมวง

ทนอดหนนการวจยปงบประมาณ ๒๕๕๗ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม พระนครศรอยธยา

๒๕๕๘

รศ.ดร. กตต บญเลศนรนดร รศ.ดร. สชาดา บญเลศนรนดร รศ. ระววรรณ สวรรณศร อ. เสนห บวสนท

Page 2: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

รายงานการวจย

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2: การคดเลอกสายพนธอนเบรดเพอปรบปรงพนธขาวโพดเทยนสมวง

ทนอดหนนการวจยปงบประมาณ ๒๕๕๗ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม พระนครศรอยธยา

๒๕๕๘

คณะนกวจย รศ.ดร. กตต บญเลศนรนดร รศ.ดร. สชาดา บญเลศนรนดร รศ. ระววรรณ สวรรณศร อ. เสนห บวสนท

Page 3: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

กตตกรรมประกาศ

โครงการวจย การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ไดรบทนอดหนนการวจย ปงบประมาณ ๒๕๕๗ จากมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม และไดรบการสนบสนนการด าเนนงานจากสถาบนวจยและพฒนา และคณะเทคโนโลยการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

คณะผวจยขอขอบคณ นายศกดา เวยงนนท นางสาวสพตรา ชาตจนทร ผชวยวจย ทชวยปลก ดแลรกษา ตลอดจนเกบขอมล ขอขอบคณนกศกษาสาขาพชศาสตร ทชวยเกบบนทกขอมล จนการทดลองบรรลตามวตถประสงค

Page 4: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ชอโครงการวจย การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2 การสกดและคดเลอกสายพนธอนเบรดชวท 2 เพอปรบปรงพนธขาวโพดขาวเหนยวสมวง

Tein Corn Breeding for Functional Food:

Inbred line extraction and selection for purple Tein corn breeding

คณะนกวจย รศ.ดร. กตต บญเลศนรนดร รศ. ระววรรณ สวรรณศร อ.เสนห บวสนท และ รศ.ดร.สชาดา บญเลศนรนดร Kitti Boonlertnirun Raweewun Suvannasara Sanae Buasanit and Suchada Boonlertnirun

สงกดหนวยงาน สาขาวชาพชศาสตร คณะเทคโนโลยการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร Plant Science section, Agricultural Technology and Agro-industry Faculty, Rajamangala University of Technology Suvannabhumi, Phra Nakhon Si Ayutthaya. 13200

แหลงงบประมาณ งบประมาณอดหนนการวจย ปงบประมาณ 2557 มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

บทคดยอ

ขาวโพดขาวเหนยวสมวง เปนขาวโพดฝกสดทมสารตอตานอนมลอสระ จงไดรบการแนะน าใหบรโภคเปนอาหารเพอสขภาพ โครงการปรบปรงพนธขาวโพดเทยนใหมสมวงเพอเปนอาหารสขภาพ ด าเนนการเปนปท 2 โดยสกดสายพนธอนเบรดจากประชากรลกผสมและประชากรผสมกลบทผสมพนธไดจากปท 1 และน าสายพนธอนเบรดชวท 2 จ านวน 96 สายพนธ ปลกทดสอบความแปรปรวนในลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝก ในแผนการทดลองแบบสมในบลอคสมบรณ (randomized complete block) ท าการทดลองทมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ระหวางเดอนพฤษภาคม 2557 ถงเดอนมนาคม 2558 พบวา ในกลมสายพนธขาวโพดเทยนสมวง สายพนธอนเบรดชวท 2 ทสกดไดจากประชากรตางๆ มความแปรปรวนในลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกอยางมนนส าคญ (P<0.05) ในกลมขาวโพดเทยนสมวงสามารถคดเลอกตนทดและผสมตวเองไดสายพนธอนเบรดชวท 3 ทมลกษณะฝกเหมอนขาวโพดเทยน มฝกสมวงทกตนในแถวไดจ านวน 30 สายพนธ ในกลมสายพนธขาวโพดขาวเหนยวหวานสมวงคดเลอกคดเลอกสายพนธอนเบรดชวท 3 จากประชากร FC/CNG ไดสายพนธททกตนในแถวใหฝกสมวงและเมลดยน จ านวน 7 สายพนธ นอกจากนยงไดคดเลอกสายพนธอนเบรดจากประชากร FC/ SWW // SWW (BC1), FC/XC// XC

Page 5: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

(BC1), และ FC/ CNG // CNG (BC1) ไดสายพนธอนเบรดชวท 2 (S2) ทยงมการกระจายตวของลกษณะและสของเมลด ไดจ านวน 24, 25, 27 สายพนธ ตามล าดบ

ค าส าคญ: ขาวโพดขาวเหนยวสมวง ขาวโพดเทยน การสกดสายพนธ สายพนธอนเบรด

Abstract

Purple waxy corn is a fresh corn with high antioxidant. It is recommend to consume as functional food. For the second year of purple Tein corn breeding project for functional food, inbred lines were extracted from hybrid and backcross populations which were crossed in the first year. The 96 inbred lines were planted and arranged in Randomized complete block design. Analysis of variance was tested for agronomic traits and ear size. The experiment was conducted at Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi during May 2014 to March 2015. The results showed that variation of S2 inbred lines for agronomic traits and ear size were significantly different at P<0.05. In purple Tein corn group, good plant type in row each having purple ear was selected and selfed to be 30 S3 inbred lines. In purple sweet waxy corn group, good plant type in FC/CNG row having purple ear was selected and selfed to be 7 S3 inbred lines. In FC/ SWW // SWW (BC1), FC/XC// XC (BC1), และ FC/ CNG // CNG (BC1) populations, they were selected and selfed to be 24, 25 and 27 S2 inbred lines which segregated in kernel traits, respectively.

Key word: purple waxy corn, Tein corn, line extraction, inbred line

Page 6: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ปท 2 การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ

สารบญ

หนา

ค าน า 1

ตรวจเอกสาร 3

อปกรณและวธการ 7

พนธ/สายพนธขาวโพดทใชในการผสมพนธ 7

การผสมพนธเพอสรางลกผสมชวท 2 และลกผสมกลบ 7

การปลกทดสอบผลผลตชวแรก 8

การผสมพนธเพอสรางประชากรลกผสมกลบครงท 2 8

การสกดสายพนธอนเบรด 9

การบนทกขอมล 11

สถานทด าเนนการทดลอง 12

ผลการทดลอง 13

การปลกทดสอบผลผลตชวแรก 13

การทดสอบสายพนธอนเบรดชวท 2 ในชดขาวโพดเทยนสมวง

(Purple Tein Corn; PTC)

19

ลกษณะของสายพนธอนเบรดชวท 2 25

การสกดสายพนธอนเบรดชวท 3 ในชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple

Tein Corn; PTC)

37

การสกดสายพนธอนเบรดชวท 2 ในชดขาวโพดขาวเหนยวหวานสมวง

(Purple Sweet waxy Corn; PSWC)

39

สรป 41

เอกสารอางอง 42

ภาคผนวก 45

Page 7: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ปท 2 การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 ผลผลตของลกผสมและลกผสมกลบทไดจากการผสมระหวางขาวโพดส

มวงกบขาวโพดเทยนและขาวโพดขาวเหนยวหวาน

16

2 ขนาดฝกของลกผสมและลกผสมกลบทไดจากการผสมระหวางขาวโพด

สมวงกบขาวโพดเทยนและขาวโพดขาวเหนยวหวาน

17

3 ลกษณะทางการเกษตรของลกผสมและลกผสมกลบทไดจากการผสม

ระหวางขาวโพดสมวงกบขาวโพดเทยนและขาวโพดขาวเหนยวหวาน

18

4 การวเคราะหความแปรปรวนในลกษณะทางการเกษตรของกลมสาย

พนธอนเบรดชวท 2 ทสกดจากของประชากรขาวโพดเทยนสมวง 9

ประชากร

20

5 คาเฉลยลกษณะทางการเกษตรของกลมสายพนธอนเบรดทสกดจาก

ประชากรขาวโพดสมวง 9 ประชากรเปรยบเทยบกบพนธทใชเปนพอ

แม

21

6 การวเคราะหความแปรปรวนในลกษณะขนาดฝกของกลมสายพนธ

อนเบรดชวท 2 ทสกดจากประชากรขาวโพดเทยนสมวง 9 ประชากร

23

7 คาเฉลยลกษณะขนาดฝกของกลมสายพนธ อนเบรดทสกดจาก

ประชากรขาวโพดสมวง 7 ประชากรเปรยบเทยบกบพนธเปรยบเทยบ

ทใชเปนพอแม

24

8 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดชวท 2 ท

คดเลอกไดจากประชากรท 1 FC/TDJ (S2)

26

9 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกได

จากประชากรท 2 FC/TBK (S2)

27

10 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกได

จากประชากรท 3 FC/KKU1 (S2)

28

11 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกได

จากประชากรท 4 FC/TDJ//TDJ (S2)

30

Page 8: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ปท 2 การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

12 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกได

จากประชากรท 5 FC/TBK//TBK (S2)

31

13 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกได

จากประชากรท 6 FC/TKKU1//TKKU1 (S2)

32

14 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกได

จากประชากรท 7 FC/TDJ/2*TDJ (S2)

33

15 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกได

จากประชากรท 8 FC/TBK/2*TBK (S2)

35

16 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกได

จากประชากรท 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2)

36

17 สายพนธอนเบรดชวท 3 ในชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple Tein

Corn; PTC) ทคดเลอกและผสมตวเองไดจากแปลงทดสอบ

37

18 สายพนธอนเบรดชวท 3 ทสกดไดจากประชากร FC/CNG ในกลม

ขาวโพดขาวเหนยวหวาน

40

19 สายพนธอนเบรดชวท 2 ทสกดไดจากประชากรกลบกลมขาวโพด

ขาวเหนยวหวาน

40

Page 9: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

1

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ

Tein Corn Breeding for Functional Food

ปท 2: การคดเลอกสายพนธอนเบรดเพอปรบปรงพนธขาวโพดเทยนสมวง

Inbred Lines Selection for Purple Tein Corn Breeding

ค าน า

การศกษาพฤกษเคมในผกและผลไม ท าใหความสนใจการบรโภคอาหารเพอสขภาพเพมสงขน ขาวโพด

เปนแหลงของเบตาแคโรทน มคณสมบตตานอนมลอสระ จงชวยชะลอการเสอมสภาพของเซลล เบตาแคโรทนใน

ขาวโพดสามารถเปลยนเปนวตามนเอ ไดดกวาผกอนๆ จงมผลดตอประสาทตา ในขาวโพดแปนแหลงของไธอามน

หรอวตามน บ1 ทชวยบ ารงเซลลสมอง เปนแหลงของโฟเลตและวตามน บ ทสงผลดตอระบบหลอดเลอดเลยง

หวใจ จงลดความเสยงตอการเกดโรหวใจและมะเรงปอด ขาวโพด 1 ถวย มโฟเลต 51 ไมโครกรม หรอรอยละ 13

ของคณคาทางอาหารทรางกายตองการในแตละวน ขาวโพดยงอดมไปดวยเสนใยทละลายน าและไมละลายน า ใย

อาหารในขาวโพดชวยดดซบน าท าใหอจจาระฟและเคลอนตวไดเรว กวาดท าความสะอาดล าไส จงลดอาการ

ทองผกและปองกนการเกดมะเรงล าไส เสนใยชนดละลายน าชวยลดคอเลสเตอรอลได ดวยการไปจบตวและ

ปองกนการดดซมคอเลสเตอรอล ส าหรบผทพยายามจะลดน าหนก การรบประทานอาหารทมเสนใยสงจะชวยได

มาก เนองจากเปนการการเพมปรมาณกากอาหารท าใหอมเรวและนานขน (Cherian, 2010) ขาวโพดสมวงเปน

พชหนงทมสารตานอนมลอสระ ทชวยชะลอการเสอมสภาพของเซลล และชวยลดการเกดโรคไมตดตอทปองกนได

สารตานอนมลอสระในขาวโพดสมวงเกดจากการสะสมสารสแอนโธไซยานน (anthocyanins) ซงชนดทพบมากใน

เมลด คอ cyanidin-3-glucoside, pelargonidin-3-glucoside และ peonidin-3-glucoside (Yang and Zhai,

2010) มรายงานถงความแปรปรวนของปรมาณสารอาหารตางๆ ในพนธขาวโพดพนเมองของบราซล และขาวโพด

สมวงมปรมาณแคโรทน และแอนโธไซยานนมากกวาขาวโพดสขาวและสเหลอง (Kuhnen et al., 2010)

ขาวโพดเทยนจดเปนขาวโพดรบประทานฝกสดทไดรบความนยมบรโภคมากชนดหนง เมลดจากฝกสดม

ความออนนม เหนยว รสหวานเลกนอย อายเกบเกยวสนประมาณ 55 -70 วน ปลกไดตลอดทงปในพนทเขต

ชลประทาน ขาวโพดเทยนทนยมบรโภคมสเมลดตางๆ กน เชน สขาว เหลอง และมวง ซงท าใหมคณคาทางอาหาร

Page 10: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

2

แตกตางกน ในขาวโพดสเหลองมสารอาหารส าคญ คอ แคโรทน ซงเปนสารตงตนของวตามน เอ ในพนทภาคกลาง

โดยเฉพาะจงหวดพระนครศรอยธยาเปนแหลงปลกขาวโพดขาวเหนยวและขาวโพดเทยนทส าคญ พนธทนยมปลก

และเปนทตองการของผบรโภค มหลายพนธ เชน พนธเทยนบานเกาะ เทยนสวรรค สวทไวท และฉตรเงน เปนตน

เปนพนธทเมลดสขาวหรอสเหลอง จงไมมสารสแอนโธไซยานน การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนสมวงเพอบรโภคฝก

สด จงเปนทางเลอกหนงของผบรโภคทตองการอาหารเพอสขภาพ แตการถายทอดลกษณะสมวงเขาสข าวโพด

เทยนจ าเปนตองมการปรบปรงพนธอยางเปนระบบ เพราะมกมลกษณะทไมตองการถายทอดตดมาดวย (Revilla

et al.,1998; มฌชมา, 2546) เชน อายเกบเกยวชา ขนาดฝกใหญเกนมาตรฐาน คณภาพการบรโภคไมด เปนตน

การด าเนนงานในปแรกของการวจยไดผสมพนธขาวโพดสมวงกบขาวโพดเทยนเมลดสเหลองเพอถายทอดลกษณะ

เมลดสมวง ไดลกผสมชด PTC (Purple Tein Corn) 3 คผสม และผสมพนธขาวโพดสมวงกบขาวโพดขาวเหนยว

หวานไดลกผสมชด SWC (Sweet Waxy Corn) 3 คผสม และน าลกผสมทไดผสมกลบ (back crossing) ไปยง

ขาวโพดเทยนและขาวโพดขาวเหนยว 2 ครง เพอปรบปรงลกษณะคณภาพ ซงลกผสมและลกผสมกลบทไดถกใช

เปนประชากรพนฐานส าหรบการสกดสายพนธอนเบรดทมเมลดสมวงและมคณภาพการบรโภคทด

รายงานวจยนเปนผลการด าเนนงานในปท 2 มวตถประสงค เพอคดเลอกสายพนธอนเบรดขาวโพดเทยนส

มวงทสกดไดจากสายพนธชวท 2 และสายพนธผสมกลบ ซงไดจากการผสมพนธระหวางขาวโพดสมวงกบขาวโพด

ขาวเหนยวและขาวโพดเทยนพนธทนยมปลก

Page 11: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

3

การตรวจเอกสาร

ลกษณะส าคญของขาวโพดเทยน

ขาวโพดเทยน (tein corn) เปนขาวโพดในกลมเดยวกบขาวโพดขาวเหนยว (waxy corn) แตมฝกขนาด

เลก ความยาวฝก 10-15 เซนตเมตร เสนผาศนยกลางฝก 2-3 เซนตเมตร มจ านวนแถวของเมลด 8-12 แถว

(ราเชนทร, 2539) ขณะทขาวโพดขาวเหนยวมตงแต 10 แถวขนไป ความเหนยวของแปงในเมลดเกดจากการกลาย

ของยนแวกซ (waxy gene) ทอยบนโครโมโซมคท 9 ต าแหนงท 56 โดยเกดการเปลยนแปลงจากยนขม Wx ไป

เปนยนแฝง wx มผลท าใหมปรมาณอไมโลเพคตน (amylopectin) ซงเปนแปงทมโมเลกลใหญ และมกงกานของ

โมเลกลมาก เกดแทนท อไมโลส (amylose) ในเอนโดสเปอรม (endosperm) และละอองเกสร (Coe and

Neuffer, 1988) มสดสวนปรมาณอไมโลเพคตนตอปรมาณอไมโลสสงกวาขาวโพดทวไป ซงมประมาณรอยละ 73 :

27 ท าใหเมลดมสขน ทบแสง แปงภายในเมลดขาวโพดขาวเหนยวจดเปนแปงออน (soft starch) เนอแปงเหนยว

นมเหมอนขาวเหนยวนอกจากแปงในเมลดยงมน าตาลโมเลกลใหญพวก water soluble polysaccharides เชน

เดกตรน (dextrin) ทเหนยวเปนเมอก และหวานเลกนอย ท าใหเหนยวนม นารบประทาน (ประภา และคณะ,

2535) สของเมลดมไดหลายส คอ สขาว สเหลอง และสมวงซ งอาจมสเขมขนเรอย ๆ จนกระทงเหนเปนสด า

ผบรโภคสวนใหญนยมขาวโพดเทยนทมเมลดสเหลองและสขาว สของเมลดเกดจากการสะสมสารแอนโธไซยานน

และสารสอนๆ ในชนของ เปลอกหมเมลด (pericarp) เยอหมเมลด (aleurone layer) และเอนโดสเปรม (กรม

วชาการเกษตร, 2539)

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยน

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนในประเทศไทยอยในระยะเรมตน สวนใหญพนธทปลกเปนพนธท

เกษตรกรเปนผคดเลอกพนธเพอใชปลกเอง และใชปลกตอเนองกนมาเปนเวลานาน ท าใหมลกษณะเปนพนธ

พนเมองในแตละทองถน มความแปลกแตกตางกนอยางมากมาย แตละพนธมฐานพนธกรรมคอนขางแคบ

(narrow genetic base) และจะมความเสอมถอยทางพนธกรรมอนเนองมาจากการผสมชด (inbreeding

depression) (กรมวชาการเกษตร, 2539) พนธขาวโพดเทยนทนยมปลกมอยหลายแหลงดวยกน โดยนยมเรยกชอ

พนธตามแหลงจ าหนาย แหลงปลกและสของเมลด เชน พนธเทยนอยธยา เทยนเหลองสโขทย เทยนขาวสโขทย

เทยนสโขทย 1 เทยนบานเกาะ และเทยนหวานพษณโลก เปนตน (คมสน, 2544 ) พนธตาไลและเทยนในภาค

กลาง พนธเทยนเชยงตงทางภาคเหนอ พนธแขนออน ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ขาวโพดเทยนมฝกเรยวเลก

Page 12: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

4

คลายล าเทยน เมลดเลก ตนเตย อายสนประมาณ 60-65 วน กสามารถเกบฝกสดได พนธตาไลหรอพนธแขน

ออน มขนาดใหญกวาพนธเทยน (กรมวชาการเกษตร, 2524) กรมวชาการเกษตรไดก าหนดลกษณะมาตรฐานของ

ขาวโพดเทยนไวดงน คอ ตองมความยาวฝก 10-15 เซนตเมตร เสนผาศนยกลางบรเวณกลางฝก ขนาด 2-3

เซนตเมตร จ านวนแถวเมลดในฝก 8-10 แถว และไดมการปรบปรงพนธขาวโพดเทยนตงแต ป 2531 จนถงป

2538 กระทงไดขาวโพดเทยน พนธสโขทย 1 (SSRTW 88001) และไดรบรองเปนพนธมาตรฐาน (สถานทดลองพช

ไรศรส าโรง, 2543) ระววรรณและคณะ (2550) ไดผสมรวมพนธขาวโพดเทยนในอยธยา และปรบปรงประชากร

ดวยวธการคดเลอกแบบหมประยกต 4 รอบการคดเลอก ได พนธ TBK Comp # 1 MMS C4 ทเกษตรกรมความ

พงพอใจระดบหนง แตมฐานพนธกรรมแคบและไมมความกาวหน าในการคดเลอก ดนพลและคณะ (2552)

ปรบปรงประชากรขาวโพดเทยนขอนแกนคอมพอสต ดวยวธการคดเลอกพนธแบบหมประยกต 4 รอบ โดย

คดเลอกตนทมฝกดกภายใตสภาพการปลกแบบหนาแนน 20000 ตน/ไร มความกาวหนาในการคดเลอก สามารถ

เพมจ านวนฝกตอตน 0.05 ฝก/รอบ และน าหนกฝกหลงปอกเปลอกเพมขน 16.49 กก/ไร เมอทดสอบในสภาพ

หนาแนนสง

คณคาทางอาหารของขาวโพดสมวง

ขาวโพดสมวงมแปง มากกวาเมลดขาวโพดสเหลองและขาวโพดสขาวมปรมาณกรดอะมโนไลซน สงกวา

ขาวโพดสเหลองหวบบ มปรมาณโปรตนและแรธาตสงกวาขาวโพดหวบบ และมปรมาณ flavonoids ชนด

anthocyanins ซงเปนสาร antioxidants ในอาหารทมประโยชน ขาวโพดสมวงจงเปนแหลงของสาร

antioxidants ทส าคญยง และมศกยภาพสงส าหรบอาหารทมคณคาทางยา (nutraceutical foods) ซงและเมลด

ทมความเขมขนสสงมาก ซงเปนสของ anthocyanin ททนตอความรอนในการฆาเชอ เหมาะในการท าเปนสผสม

อาหารกระปอง สใชท าไวนแดงเครองดมกระปอง สวนเมลดใชท าแปงส าหรบท าคกก และซาลาเปา (ศรพงษ และ

คณะ, 2540) องคประกอบหลกของ anthocyanin ในขาวโพดสมวง คอ cyanidin-3-b-glucoside ในขาวโพดส

มวงจากเปรมปรมาณ anthocyanin สง16.4 mg/g มากกวาทพบในบรเบอรสด ซงมเพยง 1.3-3.8 mg/gและยงม

ประสทธภาพในการจบสารอนมลอสระไดดกวาดวย (Cevallos-Casals and Cisneros-Zevallos, 2003).

องคประกอบหลกของขาวโพดคอแปงและโปรตน และสารทตยภมอนๆ เชน carotenoids และ anthocyanin

สาร carotenoids พบมากในสวนทเปนสเหลอง สม และแดง สารในกลมcarotenoids ทพบในขาวโพด คอ

oxicarotenoids หรอ xanthophyllsซ งประกอบดวย lutein, zeaxanthin และ -crytoxanthin ซ ง

Page 13: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

5

carotenoids เปนสารตงตนของวตามน เอ (Kuhnen et al., 2010) สวนanthocyanin เปนสารสทละลายน าได

ท าใหเกดส มวง น าเงน หรอแดงในเนอเยอพช anthocyanin ในขาวโพดไดจาก 3-hydroxyflavonoids (Styles

and Ceska, 1989) ซงสารทงสองเปนสารตานอนมลอสระ สามารถปองกนการอดตนของหลอดเลอดหวใจ และ

ลดการเกดมะเรง

ในขาวโพดพนเมองของบราซล ขาวโพดทเมลดสขาวม xanthophylls ต ามาก สวนขาวโพดสเหลองม

xanthophylls ผนแปรตงแต 1.49-10.8 มลลกรม/น าหนกสด 1 กโลกรม แตไมมแอนโธไซยานน ขณะทขาวโพด

สม วงมท ง xanthophylls และ anthocyanin โดยม xanthophylls พอพอกบขาวโพดส เหลอง และม

anthocyanin ผนแปรระหวาง 0.68 ถง 2.60 กรม/น าหนกสด 1 กโลกรม เมลดสของ anthocyanin ในขาวโพด

สมวงพบไดใน pericarp, aleurone และแปงใน endosperm (Kuhnen et al., 2010) การสราง Anthocyanin

ใน kernel aleurone ตองมเอนไซม flavonoids 3’-hydroxylase (F3’H) ซงเปนผลจากการท างานของยน

purple aleurone 1( pr1 ) ขาวโพดท kernel aleurone มสมวงเปนผลจากยนอยในสภาพขม (Pr1_)

(Sharma et al., 2011)

การปรบปรงพนธขาวโพดสมวง

ขาวโพดสมวงเปนแหลงของสาร antioxidants ทส าคญยงและมคณคาทางอาหารบางอยาง จงมศกยภาพ

สงส าหรบอาหารทมคณคาทางยา (nutraceutical foods) ขาวโพดสมวงเปนขาวโพดพนเมองของเปร ปรบตวไมด

ในประทศไทย โครงการปรบปรงพนธขาวโพดของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรจงไดพฒนาพนธขาวโพดสมวงลกผสม

เพอใหสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมของประเทศไทย ใหผลผลตสงและตานทานตอโรคตาง ๆ โดยน าพนธ

ขาวโพดสมวงจากประเทศเปรเปนพอผสมกบพนธและสายพนธขาวโพดเลยงสตว คอ พนธ Suwan 3(S)C4(ME)C1

และสายพนธ KS 23-F5-S5-705-1 และมการผสมกลบในรนลกชวท 2 (F2) โดยใชพนธและสายพนธไทยดงกลาว

เปนพอในแตละกลม จากนนผสมตวเองตดตอกน 8 ครง โดยใชวธการคดเลอกแบบฝกตอแถวจากผลการวจยและ

พฒนาพนธอยางตอเนองท าใหไดสายพนธแทและลกผสมเดยวขาวโพดสมวงพนธ KPSC 901 และ KPSC 902 ท

ใหผลผลตสงมากกวา 1,000 กก./ไรมสมวงสม าเสมอทงในเปลอกหมเมลด (pericarp) และซง มลกษณะทาง

การเกษตรทดเชน ตานทานการหกลม ตานทานตอโรคราน าคางและโรคทางใบ และสามารถปลกไดทงปสามารถ

ผลตในเชงการคาได (โชคชยและคณะ, 2540 )

Page 14: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

6

จากคณคาของขาวโพดสมวง และความนยมบรโภคขาวโพดเทยน การปรบปรงพนธขาวโพดเทยน สมวง

เพอเปนขาวโพดรบประทานฝกสดจงเปนทางเลอกหนงของผบรโภคทตองการอาหารเพอสขภาพ แตการถายทอด

ลกษณะสมวงจากขาวโพดไร ทสามารถปรบตวไดดในสภาพแวดลอมประเทศไทย สขาวโพดเทยนจ าเปนตองมการ

ปรบปรงพนธอยางเปนระบบ เพราะมกมลกษณะของขาวโพดไร ซงไมเปนทตองการถายทอดตดมาดวย (Revilla et

al.,1998; มฌชมา, 2546)

การถายทอดลกษณะเมลดสมวง

การเกดสมวงจาก anthocyanin ในสวนตางๆของขาวโพดเกดจากอทธพลรวมกนของยนหลายอลลย เชน

ยน B1และ Pl1 เปนยนทท าใหเกดการสงเคราะห anthocyanin ในสวนเจรญของพช ขณะทการสะสม

anthocyanin ใน aleurone เกดจากอทธพลรวมระหวางยน R1และ C1 ซงม pleiotopicกบยนอนทสงผลตอ

พฒนาการของเมลด (Chandler et al., 1989) การสราง anthocyanin ใน kernel aleurone ตองมเอนไซม

flavonoids 3’-hydroxylase (F3’H) ซงเปนผลจากการท างานของยน purple aleurone 1 ( pr1 ) ขาวโพดท

kernel aleurone มสมวงเปนผลจากยนอยในสภาพขม (Pr1_) แตถายนอยในสภาพ homozygous recessive

(pr1pr1) ท าให kernel aleurone มสแดง ยน pr1 ยงเกยวของกบการเกดสมวงในไหมและเปลอกขาวโพด

(Sharma et al., 2011) การเมอถายทอดยน pr1 ในขาวโพดทมยนพนฐาน C1/R1 ยนในสภาพ Pr1_C1_R1_ท า

ใหเมลดสมวง ขณะท pr1_C1_R1_ เมลดมสแดง แตหากขาวโพดมยนพนฐานเปน homozygous recessive

ของ c1c1 หรอ r1r1 ท าใหไมปรากฏสในขาวโพดทมจโนไทป Pr1_C1C1R1_ หรอ Pr1_C1_1R1R1 เมอผสม

ตวเองจงให kernel บนฝกมสตางๆ กน คอ สมวง สแดง และไมมส ในอตราสวน 9 : 3 : 4 และสามารถยนยนผล

การท างานของยนจากการกระจายตวของสของ kernel บนฝก ทมการกระจายของ สมวง : ไมมส ในอตรา 1 : 1

เมอทดสอบในฝกทไดจาก test cross ทใช c1 หรอ r1 เปน tester ดงนน ยน pr1 เปน promoter gene ทถก

ควบคมโดยยน C1 และ R1 (Sharma et al., 2011)

ในขาวโพดเทยนความเหนยวของแปงในเมลดเกดจากการกลายของยนแวกซ (waxy gene) ทอยบน

โครโมโซมคท 9 ต าแหนงท 56 โดยเกดการเปลยนแปลงจากยนขม Wx ไปเปนยนแฝง wx ท าใหแปงในเมลด

สวนใหญเปนชนดอไมโลเพคตน (amylopectin) จงมความเหนยวนม (Coe and Neuffer,1988)

Page 15: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

7

อปกรณและวธการ

พนธ/สายพนธขาวโพดทใชในการผสมพนธ

1. ขาวโพดสมวงพนธแฟนซ 111 (FC)

2. ขาวโพดเทยนไดแก

2.1. พนธเทยนดวงจนทร (TDJ)

2.2. พนธเทยนบานเกาะ (TBK)

2.3. พนธเทยนขอนแกน (TKKU1)

3. ขาวโพดขาวเหนยว ไดแก

3.1. พนธฉตรเงน (CNG)

3.2. พนธสวทไวท (SWW)

3.3. พนธเอกซ (XC)

การผสมพนธเพอสรางลกผสมชวท 2 และลกผสมกลบ

ฤดปลกท 1 ปลกขาวโพดสมวงพนธแฟนซ 111 (FC) ขาวโพดเทยน 3 พนธและขาวโพดขาวเหนยว 3

พนธ ปลกจ านวนสายพนธละ 200 ตน ด าเนนการผสมขามพนธสลบพอ-แม ระหวางขาวโพดสมวงกบขาวโพดขาว

เหนยวและขาวโพดเทยน ไดลกผสมชวท 1 (F1) จ านวน 6 คผสม

ฤดปลกท 2 ปลกลกผสมชวท 1 (F1) ทไดจากฤดปลกท 1 ทง 6 คผสมรวมกบขาวโพดเทยน 3 พนธและ

ขาวโพดขาวเหนยว 3 พนธ ปลกจ านวนสายพนธละ 500 ตน ด าเนนการผสมพนธดงน

- การผสมตวเอง เลอกตนทสมบรณ ดอกเพศผและเพศเมยมความสมบรณพนธและมความพรอม

ในการผสมตรงกน ผสมตวเองจ านวนคผสมละ 100 ฝก เมอฝกแหงคดเลอกเฉพาะฝกทมสมวงกะเทาะเมลด

รวมกนในแตละคผสม ไดสายพนธชวท 2 จ านวน 6 สายพนธ ไดแก FC/TDJ (F2), FC/TBK (F2), FC/TKKU1(F2),

FC/CNG (F2), FC/SWW (F2) และ FC/XC (F2)

- การผสมกลบหาขาวโพดเทยนและขาวโพดขาวเหนยว เลอกตนลกผสมชวท 1 ทสมบรณเพอใช

เปนพนธแม น าเกสรซงไดจากการเกบรวม (bulk pollen) จากขาวขาวโพดเทยนและขาวโพดขาวเหนยว 6 พนธ

ถายใสตนลกผสมชวท 1 ทเลอกไวเปนตนแม จ านวนคผสมละ 50 ฝก เมอฝกแหงคดเลอกเฉพาะฝกทมสมวง

Page 16: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

8

กะเทาะเมลดรวมกนในแตละคผสม ไดสายพนธผสมกลบครงท 1 (Back cross; BC1) จ านวน 6 สายพนธ ไดแก

FC/TDJ//TDJ (BC1), FC/TBK//TBK (BC1), FC/TKKU1//TKKU1(BC1), FC/CNG//CNG (BC1),

FC/SWW//SWW (BC1)และ FC/XC//XC (BC1)

การปลกทดสอบผลผลตชวแรก (Early generation test)

ฤดปลกท 3 ปลกทดสอบผลผลตพนธ/สายพนธทไดจากการผสมพนธในฤดปลกท 2 รวมกบพนธพอแม

รวมทงสน 19 พนธ/สายพนธ โดยวางแผนการทดลองแบบสมในบลอคสมสมบรณ (Randomized complete

Block Design; RCBD) ท า 3 ซ า แตละหนวยทดลองปลกขาวโพด 4 แถว แถวยาว 4 เมตร ระยะระหวางแถว 75

ซม. ระยะระหวางตน 20 ซม. สงทดลองประกอบดวยสายพนธขาวโพด จ านวน 19 พนธ/สายพนธ ดงน

- พนธพอ-แม 7 พนธ ไดแก ขาวโพดสมวงพนธแฟนซ 111 (FC) ขาวโพดเทยน พนธเทยนสวรรค

(TSW) เทยนบานเกาะ (TBK) และเทยนขอนแกน (TKKU1) ขาวโพดขาวเหนยว พนธฉตรเงน (CNG) สวทไวท

(SWW) และพนธเอกซ (XC)

- สายพนธชวท 2 ทไดจากการผสมตวเองของคผสมระหวางขาวโพดสมวงพนธ FC กบขาวโพด

ขาวเหนยวและขาวโพดเทยน 6 พนธไดแก FC/TSW (F2), FC/TBK (F2), FC/TKKU1 (F2), FC/CNG (F2),

FC/SWW (F2) และ FC/XC (F2)

- สายพนธผสมกลบหาพนธขาวโพดขาวเหนยวและขาวโพดเทยน 6 สายพนธ ไดแก

FC/TSW//TSW (BC1), FC/TBK//TBK (BC1), FC/TKKU1//TKKU1 (BC1), FC/CNG//CNG (BC1),

FC/SWW//SWW (BC1) และ FC/XC//XC (BC1)

การผสมพนธเพอสรางประชากรลกผสมกลบครงท 2

ฤดปลกท 4 น าสายพนธผสมกลบครงท 1 (Back cross; BC1) จ านวน 6 สายพนธ ไดแก FC/TDJ//TDJ

(BC1), FC/TBK//TBK (BC1), FC/TKKU1//TKKU1(BC1), FC/CNG//CNG (BC1), FC/SWW//SWW (BC1) และ

FC/XC//XC (BC1) ผสมกลบหาขาวโพดเทยนและขาวโพดขาวเหนยว โดยเลอกตนลกผสมกลบครงท 1 ทม

ลกษณะดใชเปนพนธแม น าเกสรซงไดจากการเกบรวม (bulk pollen) จากขาวขาวโพดเทยนและขาวโพดขาว

เหนยว 6 พนธ ถายใสตนลกผสมกลบครงท 1 ทเลอกไวเปนตนแม จ านวนคผสมละ 50 ฝก เมอฝกแหงคดเลอก

เฉพาะฝกทมสมวงกะเทาะเมลดรวมกนในแตละคผสม ไดสายพนธผสมกลบครงท 2 (Back cross; BC1) จ านวน 6

Page 17: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

9

สายพนธ ไดแก FC/TDJ//TDJ (BC2), FC/TBK//TBK (BC2), FC/TKKU1//TKKU1 (BC2), FC/CNG//CNG (BC2),

FC/SWW//SWW (BC2) และ FC/XC//XC (BC2)

การสกดสายพนธอนเบรด

สายพนธชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple Tein Corn; PTC)

ฤดปลกท 5 ผลจากการทดสอบผลผลตชวแรก น าสายพนธในกลมขาวโพดเทยน กลมสายพนธผสมตวเอง

ชวท 2 ไดแก FC/TDJ (F2), FC/TBK (F2), และ FC/TKKU1(F2) กลมสายพนธผสมกลบชวท 1 (BC1) ไดแก

FC/TDJ//TDJ (BC1), FC/TBK//TBK (BC1), และ FC/TKKU1//TKKU1 (BC1) กลมสายพนธผสมกลบครงท 2

(BC2) ไดแก FC/TDJ//TDJ (BC2), FC/TBK//TBK (BC2), และ FC/TKKU1//TKKU1 (BC2) รวม 9 ประชากร ปลก

เปนประชากรเรมตนส าหรบการสกดสายพนธอนเบรด ปลกแยกประชากรจ านวนประชากรละ 1500 ตน คดเลอก

ตนทสมบรณ ไมเปนโรค ไมถกแมลงท าลาย ดอกเพศผและเพศเมยมความสมบรณพนธและมความพรอมในการ

ผสมตรงกน ผสมตวเองจ านวนประชากรละ 150 ฝก เมอฝกแหงคดเลอกเฉพาะฝกทเมลดมสมวงทงฝก มแถวเมลด

8-12 แถว เรยงเปนแถวตรง ฝกสมบรณไมเปนโรค กะเทาะเมลดแยก 1 ฝกเปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรด

ชวท 1 (S1) จาก 9 ประชากร ๆ ละ 50 สายพนธ

ฤดปลกท 5 ปลกสายพนธอนเบรดชวท 1 (S1) จากทง 9 ประชากร ๆ ละ 50 สายพนธ ปลกแบบฝก/แถว

คดเลอกแถวทมตนสวนใหญลกษณะด คดเลอกตนทมลกษณะดเชนเดยวกบฤดปลกท 3 ผสมตวเองแถวละ 3-5 ฝก

จ านวนประชากรละ 150 ฝก เมอฝกแหงคดเลอกเฉพาะฝกทเมลดมสมวงทงฝก มแถวเมลด 8-12 แถว เรยงเปน

แถวตรง ฝกสมบรณไมเปนโรค กะเทาะเมลดแยก 1 ฝกเปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรดชวท 2 (S2) ประชากร

ละ 25 สายพนธ

การทดสอบและสกดสายพนธอนเบรดชวท 2 ในชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple Tein Corn; PTC)

ฤดปลกท 6 น าสายพนธอนเบรดชวท 2 (S2) จากทง 9 ประชากร ๆ ละ 20 สายพนธ ปลกรวมกบพนธ

เปรยบเทยบ 4 พนธ ไดแก พนธแฟนซ 111 (FC) พนธเทยนดวงจนทร (TDJ) พนธเทยนบานเกาะ (TBK) และพนธ

เทยนขอนแกน (TKKU1) เพอศกษาความแปรปรวนภายในกลมสายพนธในลกษณะทางการเกษตรและลกษณะ

ขนาดฝก โดยวางแผนการทดลองแบบสมในบลอคสมสมบรณ (Randomized complete Block Design; RCBD)

ท า 2 ซ า แตละหนวยทดลองปลกขาวโพด 1 แถว แถวยาว 4 เมตร ระยะระหวางแถว 75 ซม. ระยะระหวางตน

Page 18: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

10

20 ซม. เมอถงระยะเกบเกยวคดเลอกเกบเกยวเฉพาะสายพนธทมลกษณะตนแขงแรง ตนมความสมบรณพนธ ม

ความสม าเสมอในแถว ดงนนสงทดลองจงประกอบดวยสายพนธอนเบรดชวท 2 (S2) ทมลกษณะทางการเกษตรทด

จ านวน 96 สายพนธ และพนธเปรยบเทยบ 4 พนธ ดงน

ประชากรกลมท พนธประวต จ านวนสายพนธ 1 FC/TDJ (S2) 9 2 FC/TBK (S2) 8 3 FC/KKU1 (S2) 4 4 FC/TDJ//TDJ (S2) 14 5 FC/TBK//TBK (S2) 13 6 FC/TKKU1//TKKU1 (S2) 14 7 FC/TDJ/2*TDJ (S2) 12 8 FC/TBK/2*TBK (S2) 10 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) 12

Check 1 พนธแฟนซ 111 (FC) Check 2 พนธเทยนดวงจนทร (TDJ) Check 3 พนธเทยนบานเกาะ (TBK) Check 4 พนธเทยนขอนแกน (TKKU1)

ในฤดปลกนผสมตวเองตนทมลกษณะดจากแถวทผานการคดเลอก และคดเลอกฝกผสมตวเองททกตนใน

แถวมฝกสมวงทงแถว กะเทาะเมลดแยก 1 ฝกเปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรดชวท 3 (S3) เพอน าไปปลกผสม

กบสายพนธทดสอบตอไป

การสกดสายพนธอนเบรดชวท 2 ในชดขาวโพดขาวเหนยวหวานสมวง (Purple Sweet waxy

Corn; PSWC)

ฤดปลกท 5 ผลจากการทดสอบผลผลตชวแรก น าสายพนธในกลมขาวโพดขาวเหนยวหวาน กลมสายพนธ

ผสมตวเองชวท 2 ไดแก FC/SWW (F2), FC/XC (F2), และ FC/CNG (F2) กลมสายพนธผสมกลบชวท 1 (BC1)

ไดแก FC/ SWW // SWW (BC1), FC/XC// XC (BC1), และ FC/ CNG // CNG (BC1) กลมสายพนธผสมกลบครง

ท 2 (BC2) ไดแก FC/ SWW // SWW (BC2), FC/ XC // XC (BC2), และ FC/ CNG // CNG (BC2) รวม 9

Page 19: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

11

ประชากร ปลกเปนประชากรเรมตนส าหรบการสกดสายพนธอนเบรด ปลกแยกประชากรจ านวนประชากรละ

1500 ตน คดเลอกตนทสมบรณ ไมเปนโรค ไมถกแมลงท าลาย ดอกเพศผและเพศเมยมความสมบรณพนธและม

ความพรอมในการผสมตรงกน ผสมตวเองจ านวนประชากรละ 150 ฝก เมอฝกแหงคดเลอกเฉพาะฝกทเมลดมส

มวงทงฝก ฝกสมบรณไมเปนโรค กะเทาะเมลดแยก 1 ฝกเปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรดชวท 1 (S1) จาก 9

ประชากร ๆ ละ 50 สายพนธ

ฤดปลกท 6 น าสายพนธอนเบรดชวท 2 (S2) PSWC จากประชากรตางๆ ด าเนนการ ดงน

กลมสายพนธในประชากร FC/CNG คดเลอกจ านวน 28 สายพนธ เฉพาะทเมลดมลกษณะเหยวยน

เนองจากยนความหวานชการ (susu) ปลกแบบฝกตอแถว (ear to row) คดเลอกตนจากแถวทด ผสมตวเองตนทด

ทสดในแถว 2-5 ฝก เกบเกยวฝก คดเลอกฝกผสมตวเองทมสมวงพรอมทงคดแยกเฉพาะเมลดยน กะเทาะเมลด

แยก 1 ฝกเปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรดชวท 3 (S3) เพอน าไปปลกคดเลอกในทดสอบตอไป

กลมสายพนธผสมกลบชวท 1 (BC1) ในประชากร FC/ SWW // SWW (BC1), FC/XC// XC (BC1), และ

FC/ CNG // CNG (BC1) คดเลอกจ านวนประชากรละ 25 สายพนธ ปลกแบบฝกตอแถว (ear to row) คดเลอก

ตนจากแถวทด ผสมตวเองตนทดทสดในแถว 2-5 ฝก เกบเกยวฝก คดเลอกฝกผสมตวเองทมสมวง กะเทาะเมลด

แยก 1 ฝกเปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรดชวท 1 (S2) เพอน าไปปลกคดเลอกในทดสอบตอไป

การปลก ปฏบต ดแลรกษา

ปลกขาวโพดโดยใชเครองปลกหยอดเมลด เปนแถว แถวยาว 4 เมตร ระยะระหวางแถว 75 ซม. ระยะ

ระหวางตน 20 ซม. หยอดเมลด 3 เมลดตอหลม และถอนแยกเหลอ 1 ตนตอหลม ไดจ านวนตน 25 ตน/แถว การใส

ปย ใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 50 กก/ไร รองพนกอนปลก และใสปยเคมสตร 46-0-0 อตรา 25 กก./ไร เปนปย

แตงหนา (top dressing) เมอขาวโพดอาย 17 วนหลงปลก แลวพรวนดนกลบโคน การควบคมวชพชใชสารเคมอทาซน

ควบคมวชพชกอนงอก ใหน าโดยระบบสปรงเกอร

การบนทกผลขอมล

1. อายออกดอกตวผ โดยนบจากวนปลกถงวนทชอดอกตวผเรมโปรยเรณ โดยพจารณาจากจ านวน 50%

ของตนทงหมด

Page 20: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

12

2. อายออกไหม โดยนบจากวนปลกถงวนทไหมโผลพนฝก โดยพจารณาจากจ านวน 50% ของตน

ทงหมด

3. ความสงตนสมวด 5 ตน วดความสงจากพนดนถงขอสดทาย ทระยะ 2 สปดาหหลงผสมเกสร

4. ความสงฝกแรกสมวด 5 ตน วดความสงจากพนดนถงขอทตดฝกแรกหรอฝกบนสด ทระยะ 2

สปดาหหลงผสมเกสร

5. จ านวนตนทเกบเกยว และจ านวนตนทไมตดฝก โดยนบจ านวนตนกอนเกบเกยว

6. ผลผลตเกบเกยวในระยะ 20 วนหลงผสมเกสร ชงน าหนกฝกกอนปอกเปลอก หลงปอกเปลอก และ

ฝกไมไดมาตรฐาน นบจ านวนและชงน าหนกหลงปอกเปลอก

7. ขนาดฝก สมฝกสดทเกบเกยวไดจ านวน 5 ฝกวดขนาด

7.1. ความกวางฝกหลงปอกเปลอก วดบรเวณกงกลางฝกดวยเวอรเนย

7.2. ความยาวฝกหลงปอกเปลอกวดความยาวจากโคนฝกถงปลายฝกทตดเมลด

การวเคราะหขอมล

น าขอมลทไดมาวเคราะหความแปรปรวนตามแผนการทดลอง และเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลย

โดยวธ Least Significant Difference (LSD)

สถานทด าเนนการทดลอง

ด าเนนการท แปลงทดลองพชไร งานฟารมพชศาสตร และหองปฏบตการพชศาสตร คณะ

เทคโนโลยการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม จงหวด

พระนครศรอยธยา

Page 21: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

13

ผลการทดลอง

การปลกทดสอบผลผลตชวแรก (Early generation test)

ผลผลต

พบวา ผลผลตน าหนกฝกกอนปอกเปลอกและหลงปอกเปลอกของขาวโพดททดสอบมความแตกตางทางสถต (p<0.01) โดยขาวโพดสมวงพนธ FC ซงใชเปนพนธตวให (donor parent) มผลผลตสงสด มน าหนกฝกกอนและหลงปอกเปลอก 2.28 และ 1.63 ตน/ไร ตามล าดบ (ตารางท 1) ลกษณะน าหนกฝกหลงปอกเปลอกของขาวโพด 6 พนธ ทใชเปนพนธตวรบ (recurrent parent) แยกไดเปน 2 กลม คอ กลมขาวโพดขาวเหนยวไดแก XC, CNG และ SWW ใหผลผลต 1.18, 1.12 และ 1.03 ตน/ไร ตามล าดบ ไมแตกตางกนทางสถต (p<0.05) แตผลผลตสงกวากลมขาวโพดเทยน พนธ TSW และ TBK ซงใหผลผลต 0.63 และ 0.46 ตน/ไร ขณะทพนธ TKKU1 ไมไดผลผลตเนองจากเมลดไมงอก

ผลผลตน าหนกฝกหลงปอกเปลอกของสายพนธชวท 2 (F2) ทไดจากการผสมตวเองจากลกผสมชวท 1 ระหวางขาวโพดสมวงพนธ FC กบขาวโพดขาวเหนยว 6 พนธ ใหผลผลตอยระหวางผลผลตของพนธพอและแม โดยมการกระจายตวของฝกทมเมลดสมวง สขาว และสเหลอง ในสวนของสายพนธชวท 2 ของคผสม FC/CNG (F2), FC/SWW (F2) และ FC/XC (F2) ใหผลผลต 1.48, 1.44 และ 1.43 ตน/ไร ตามล าดบ (ตารางท 1) สวนคผสม FC/TSW (F2), FC/TKKU1 (F2) และ FC/TBK(F2) ใหผลผลต 1.02, 0.82 และ 0.54 ตน/ไร ตามล าดบ ส าหรบสายพนธผสมกลบ สายพนธสวนใหญใหผลผลตต ากวาสายพนธชวท 2 แสดงวาการผสมกลบหนงครงท าใหผลผลตกลบไปใกลเคยงกบพนธขาวโพดทเปนพนธตวรบ

ลกษณะขนาดฝก

ความแปรปรวนของลกษณะขนาดฝก ไดแก ความกวางฝก ความยาวฝก และจ านวนแถวเมลดบนฝก มความแตกตางกนทางสถต (p<0.01) โดยขาวโพดสมวงพนธ FC มขนาดฝกใหญทสด มความกวางและความยาวฝก 4.9 และ18.7 ซม. แตกตางทางสถต (p<0.05) กบพนธตวรบทกพนธ (ตารางท 2) พนธ TSW และ TBK ซงเปนพนธในกลมขาวโพดเทยน มความกวางฝกนอยทสด 3.2 และ 3.3 ซม. ตามล าดบ นอยกวาพนธในกลมขาวโพดขาวโพดขาวเหนยว XC, CNG และ SWW ซงมความกวางฝก 4.5, 4.2 และ 4.3 ซม. ตามล าดบ แตความยาวฝกไมแตกตางกนทางสถต (p<0.05) ถาพจารณาจ านวนแถวตอฝก พบวา พนธ FC มจ านวนแถวมากทสดเฉลย 17.6 แถว

ในกลมขาวโพดเทยน พบวา สายพนธ FC/TSW (F2), FC/TSW//TSW (BC1) และTSW มความกวางของฝก 4.1, 3.6 และ 3.2 ซม. ตามล าดบ และมความยาวฝก 14.8 14.2 และ 13.1 ซม. ตามล าดบ (ตารางท 2) แสดง

Page 22: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

14

วาการผสมกลบในพนธ TSW ท าใหขนาดฝกเลกลงใกลเคยงกบพนธตวรบ ขณะทสายพนธ FC/TBK (F2), FC/TBK//TBK (BC1) และTBK มขนาดฝกใกลเคยงกน คอ มความกวางของฝก 3.3, 3.4 และ 3.3 ซม. และมความยาวฝก 14.6 15.7และ 14.5 ซม. ตามล าดบ พนธ TBK มจ านวนแถวตอฝกนอยทสดเฉลย 9.6 แถว

ในกลมขาวโพดขาวเหนยว การผสมกลบในพนธ CNG และ XC สายพนธผสมชวท 2 มขนาดฝกใหญกวาพนธตวรบและเมอผสมกลบท าใหขนาดฝกเลกลงใกลเคยงกบพนธตวรบ โดยสายพนธ FC/CNG (F2), FC/CNG //CNG (BC1) และCNG มความกวางของฝก 4.5, 4.2 และ 4.2 ซม. และมความยาวฝก 16.3 16.0 และ 14.5 ซม. ตามล าดบ สายพนธ FC/XC (F2), FC/XC//XC (BC1) และ XC มความกวางของฝก 4.9, 4.6 และ 4.5 ซม. และมความยาวฝก 15.7 15.6 และ 14.0 ซม. ตามล าดบ (ตารางท 2)

ในแตละคผสมมการกระจายตวของฝกทมเมลดสมวง สขาว และสเหลอง คผสมจากขาวโพดเทยนสเหลอง พบวาในในสายพนธชวท 2 และสายพนธผสมกลบ บางฝกมเมลดสมวงทงฝก และบางฝกมเมลดสขาวและเหลองปนกนในฝก คผสมจากขาวโพดขาวเหนยวสขาว พบวาในสายพนธชวท 2 และสายพนธผสมกลบ บางฝกมเมลดสมวงทงฝก บางฝกมเมลดสขาวทงฝก

ลกษณะทางการเกษตร

พบวา ความแปรปรวนของความสงตน และความสงฝกไมมความแตกตางกนทางสถต (p<0.05) โดยมความสงตนและความสงฝก ในชวงระหวาง 150-169 และ 81-91 ซม. ตามล าดบ (ตารางท 3) แตอายออกดอกมความแตกตางกนทางสถต (p<0.01) พนธ FC อายออกดอกชาทสด มอายออกดอกเพศผและอายออกไหม 54 และ 56 วนหลงปลก ตามล าดบ พนธ SWW และ XC มอายออกดอกใกลเคยงกบ FC ดงนนสายพนธชวท 2 และสายพนธผสมกลบของ FC กบ SWW และ XC จงมอายใกลเคยงกบพนธพอแม คอ อายออกดอกเพศผ 51-53 วน และอายออกไหม 54- 56 วนหลงปลก สวนพนธทอายออดอกเรวทสด คอ TBK มอายออกดอกเพศผและอายออกไหม 40 และ 42 วนหลงปลก สายพนธ FC/TBK (F2) มอายออกดอกประมาณกงกลางของพอแม คอ มอายออกดอกเพศผและอายออกไหม 48 และ 50 วนหลงปลก และ FC/TBK//TBK (BC1) มอายใกลเคยงกบ TBK คอ 42 และ 44 วนหลงปลกตามล าดบ (ตารางท 3)

สายพนธผสมชวท 2 และสายพนธผสมกลบทใชปลกทดสอบ คดเลอกมาจากฝกทมเมลดสมวง เมอเกบฝกจากแปลงทดสอบ พบวา มการกระจายตวของฝกทมเมลดสมวง สขาว และสเหลอง ซงการแสดงออกของสมวงเกดทชนอลวโลนสมมตฐานการถายทอดลกษณะสเมลดตามแบบของ Sharma et al. (2011) คอเมอถายทอดยน pr1 ในขาวโพดทมยนพนฐาน C1/R1 ยนในสภาพ Pr1_C1_R1_ ท าใหเมลดมสมวงขณะท pr1_C1_R1_ เมลดมสแดง แตหากขาวโพดมยนพนฐานเปน homozygous recessive ของ c1c1 หรอ r1r1 ท าใหไมปรากฏสมวงทชนอลวโลน จงเหนเปนสขาวหรอสเหลองตามสทเปนพนฐานของเมลด ซงมยนควบคมอก 1 ชด ดงนนขาวโพดสมวง FC ม

Page 23: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

15

ชนอลวโลนสมวงหอหมเมลดมสขาว เมอผสมกบขาวโพดสเหลองท าใหมการกระจายตวของเมลดสเหลองและสขาวของเมลดบนฝกได ขนาดของฝกและผลผลตของสายพนธชวท 2 และสายพนธผสมกลบมความผนแปรระหวางพนธพอและแม ซงนตยาและคณะ (2551) รายงานวา พฤตกรรมของยนทควบคมขนาดฝกของขาวโพดขาวเหนยวเกดจากการแสดงออกของยนแบบผลบวก แบบขม และแบบขมขามค โดยอทธพลของยนแบบขมมอทธพลมากกวาแบบอนๆ ผลจากการทดลองแสดงใหเหนวาคผสมสวนใหญ ใหสายพนธผสมกลบทมลกษณะตางๆ คอนมาทางสายพนธตวรบ เนองจากเปอรเซนตพนธกรรมของสายพนธตวรบสงขน (กตต, 2555) ขาวโพดสมวงพนธ FC ซงใชเปนพนธใหลกษณะเมลดสมวง มขนาดฝกใหญ และอายออกดอกชา กวาขาวโพดเทยนและขาวโพดขาวเหนยวทนยมปลกในปจจบน การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนสมวง ตองการขนาดฝกเลก ทมความยาวฝก 10-15 ซม. เสนผานศนยกลาง 2.5-3.5 ซม. จ านวนแถวเมลด 8-12 แถว อายออกดอกไมเกน 45 วน ดงนนการใชประชากรของสายพนธผสมกลบอยางนอย 1 ครง เปนประชากรเรมตนในการปรบปรงพนธ จงมโอกาสสงกวาการใชประชากรของสายพนธชวท 2 ในการคดเลอกใหไดลกษณะตามวตถประสงค

Page 24: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

16

ตารางท 1 ผลผลตของลกผสมและลกผสมกลบทไดจากการผสมระหวางขาวโพดสมวงกบขาวโพดเทยนและ

ขาวโพดขาวเหนยวหวาน

Line Husk yield Unhusk yield Ear/plant ----------(ton/rai)---------- --ear-- FC 2.28 1.63 1.0 TSW 1.16 0.63 1.0 FC/TSW (F2) 1.55 1.02 1.1 FC/TSW//TSW (BC1) 1.38 0.75 1.0 TBK 0.66 0.46 1.1 FC/TBK (F2) 0.99 0.54 1.1 FC/TBK//TBK (BC1) 1.46 0.94 1.1 TKKU1 NA1/ NA NA FC/TKKU1 (F2) 1.54 0.82 1.2 FC/TKKU1// TKKU1 (BC1) 1.86 1.12 1.3 CNG 1.86 1.12 1.0 FC/CNG (F2) 2.41 1.48 1.0 FC/CNG//CNG (BC1) 2.03 1.32 1.0 SWW 1.75 1.03 1.1 FC/SWW (F2) 1.97 1.44 1.1 FC/SWW//SWW (BC1) 1.81 1.38 1.1 XC 1.46 1.18 1.1 FC/XC (F2) 2.00 1.43 1.1 FC/XC//XC (BC1) 1.72 1.18 1.1 F-Test ** ** ns CV. (%) 19.80 17.28 8.48 LSD.05 0.54 0.31 - LSD.01 0.73 0.41 -

1/ NA = missing data due to seed did not germinated.

Page 25: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

17

ตารางท 2 ขนาดฝกของลกผสมและลกผสมกลบทไดจากการผสมระหวางขาวโพดสมวงกบขาวโพดเทยนและ

ขาวโพดขาวเหนยวหวาน

Line Ear width Ear length Number of seed row2/

Kernel color

--------- (cm.) --------- --row-- FC 4.9 18.7 17.6 P3/

TSW 3.2 13.1 14.0 Y FC/TSW (F2) 4.1 14.8 15.0 P, Y, W FC/TSW//TSW (BC1) 3.6 14.2 14.1 P, Y TBK 3.3 14.5 9.6 Y FC/TBK (F2) 3.3 14.6 10.5 P, Y, W FC/TBK//TBK (BC1) 3.4 15.7 10.6 P, Y TKKU1 NA NA NA Y FC/TKKU1 (F2) 3.6 13.9 12.1 P, Y, W FC/TKKU1// TKKU1 (BC1) 3.6 14.9 10.9 P, Y CNG 4.2 14.5 13.0 W FC/CNG (F2) 4.5 16.3 15.4 P, W FC/CNG//CNG (BC1) 4.2 16.0 13.7 P, W SWW 4.3 14.2 15.0 W FC/SWW (F2) 4.5 15.3 14.1 P, W FC/SWW//SWW (BC1) 4.7 15.4 15.4 P, W XC 4.5 14.0 14.2 W FC/XC (F2) 4.9 15.7 16.9 P, W FC/XC//XC (BC1) 4.6 15.6 15.4 P, W F-Test ** ** ** - CV. (%) 5.03 5.54 10.8 - LSD.05 0.34 1.4 2.5 - LSD.01 0.46 1.9 3.3 -

1/ NA = missing data due to seed did not germinated. 2/ average of row number in ear 3/ P = Purple, W = White and Y = Yellow

Page 26: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

18

ตารางท 3 ลกษณะทางการเกษตรของลกผสมและลกผสมกลบทไดจากการผสมระหวางขาวโพดสมวงกบขาวโพด

เทยนและขาวโพดขาวเหนยวหวาน

Line Plant height Ear height Tassel date Silking date --------- (cm.) --------- ----(days after plant) ---- FC 165 87 54 56 TSW 157 84 46 48 FC/TSW (F2) 157 84 50 52 FC/TSW//TSW (BC1) 163 90 48 50 TBK 148 79 40 42 FC/TBK (F2) 155 82 48 50 FC/TBK//TBK (BC1) 159 85 42 44 TKKU1 NA NA NA NA FC/TKKU1 (F2) 156 84 48 50 FC/TKKU1// TKKU1 (BC1) 161 87 47 49 CNG 160 81 47 49 FC/CNG (F2) 169 91 51 53 FC/CNG//CNG (BC1) 162 88 47 49 SWW 159 85 51 53 FC/SWW (F2) 159 85 53 55 FC/SWW//SWW (BC1) 159 85 53 55 XC 150 85 53 55 FC/XC (F2) 159 86 53 55 FC/XC//XC (BC1) 159 86 53 55 F-Test ns ns ** ** CV. (%) 5.36 5.76 5.27 5.08 LSD.05 - - 4.3 4.3 LSD.01 - - 5.8 5.8

1/ NA = missing data due to seed did not germinated.

Page 27: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

19

การทดสอบสายพนธอนเบรดชวท 2 ในชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple Tein Corn; PTC)

ลกษณะทางการเกษตร

การวเคราะหความแปรปรวน (analysis of variance) ในลกษณะทางการเกษตร (ตารางท 4) ของกลมสายพนธอนเบรดชวท 2 ทสกดไดจากของประชากรขาวโพดเทยนสมวง 9 ประชากร ไดแก FC/TDJ (S2), FC/TBK (S2), FC/TKKU1(S2), FC/TDJ//TDJ (S2), FC/TBK//TBK (S2), FC/TKKU1//TKKU1 (S2), FC/TDJ/2*TDJ (S2) , FC/TBK/2*TBK (S2), และ FC/TKKU12*TKKU1 (S2) จ านวน 96 สายพนธ ซงทดสอบรวมกบพนธเปรยบเทยบ 4 พนธ ไดแก พนธแฟนซ 111 (FC) พนธเทยนดวงจนทร (TDJ) พนธเทยนบานเกาะ (TBK) และพนธเทยนขอนแกน (TKKU1) พบวา ความแปรปรวนของสายพนธททดสอบมนยส าคญยง (P<0.01) ในทกลกษณะทศกษา เมอแยกองคประกอบความแปรปรวน พบวา ประชากรขาวโพดเทยนสมวง 9 ประชากร มลกษณะทางการเกษตร ไดแก ความสงตน ความสงฝก อายออกดอกเพศผ และอายออกดอกเพศเมย แตกตางกนทางสถต (P<0.01) ในทกลกษณะทศกษา เมอพจารณาความแปรปรวนของสายพนธอนเบรดภายในกลมประชากร พบวา กลมสายพนธอนเบรดจากประชากรท 2 FC/TBK (S2) ประชากรท 3 FC/KKU1 (S2) ประชากรท 4 FC/TDJ//TDJ (S2) และ ประชากรท 6 FC/TKKU1//TKKU1 (S2) ไมมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) ในทกลกษณะทศกษา สวนกลมสายพนธอนเบรดจากประชากรอนๆ พบวา ในลกษณะความสงตนพบความแตกตางทางสถต (P<0.05) ในประชากรท 7 FC/TDJ/2*TDJ (S2) ประชากรท 8 FC/TBK/2*TBK (S2) และ ประชากรท 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) ความสงฝกพบความแตกตางทางสถต (P<0.01) ในประชากรท 5 FC/TBK//TBK (S2) สวนอายออกดอกเพศผและอายออกไหมพบความแตกตางทางสถต (P<0.01) ในประชากรท 8 FC/TBK/2*TBK (S2) (ตารางท 4)

เมอเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของประชากรในลกษณะทางการเกษตร (ตารางท 5)

พบวา ขาวโพดสมวงพนธแฟนซ (FC) ซงเปนพนธตวใหลกษณะเมลดสมวง มอายออกดอกเพศผและอายออกไหม

ชาทสด คอ 55 และ 56 วน ตามล าดบ ขณะทอายออกดอกของสายพนธอนเบรดทสกดไดจากประชากรตางๆ ม

อายออกดอกเรวกวาขาวโพดสมวงพนธแฟนซอยางมนยส าคญยง (P<0.01) แตมอายออกดอกใกลเคยงกบพนธ

ขาวโพดเทยนทใชเปนพนธตวรบของแตละประชากรและไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) โดยคาเฉลยสายพนธ

อนเบรดจากประชากรทใชขาวโพดเทยนพนธเทยนบานเกาะเปนพนธตวรบมอายออกดอกเรวกวาประชากรอนๆ

อยางมนยส าคญ (P<0.05) โดยคาเฉลยของประชากร FC/TBK (S2), FC/TBK//TBK (S2) และ FC/TBK/2*TBK

(S2) มอายออกดอกเรวทสด โดยมอายออกดอกเพศผ 42 วนเทากน และมอายออกไหม 38, 39 และ 39 วน

ตามล าดบ ประชากร FC/TDJ (S2), FC/TDJ//TDJ (S2) และ FC/TDJ/2*TDJ (S2) อายออกดอกเพศผ 37 วน

Page 28: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

20

เทากน และมอายออกไหม 43, 43 และ 44 วน ตามล าดบ ใกลเคยงกบพนธ TDJ ซงมอายออกดอกเพศผ 42 วน

และมอายออกไหม 43 วน พนธในกลมนมอายออกดอกชากวาสายพนธอนเบรดในกลมอนๆ อยางมนยส าคญ

(P<0.05) (ตารางท 5)

ตารางท 4 การวเคราะหความแปรปรวนในลกษณะทางการเกษตร ของกลมสายพนธอนเบรดชวท 2 ทสกดจากของประชากรขาวโพดเทยนสมวง 9 ประชากร

SOV df Mean square

PH EH TAD SID ---------------cm.-------------- --days after 1st irrigation--

REP 1 907.4 * 7.22 ns 2.645 * 4.81 * ENTRY 99 484.9 ** 255.67 ** 14.856 ** 13.44 ** Check 3 718.5 ** 788.8 ** 144.79 ** 145.50 ** Lines VS Checks 1 22174.60 ** 5849.60 ** 86.38 ** 54.40 ** Line 95 249.20 ** 179.95 ** 10.00 ** 8.84 **

POP 8 836.32 ** 532.44 ** 110.55 ** 94.08 ** POP1 FC/TDJ (S2) 8 252.14 ns 344.10 ** 0.35 ns 1.25 ns POP2 FC/TBK (S2) 7 55.96 ns 134.92 ns 0.56 ns 0.92 ns POP3 FC/KKU1 (S2) 3 52.79 ns 111.46 ns 0.17 ns 1.00 ns POP4 FC/TDJ//TDJ (S2) 13 196.52 ns 74.80 ns 0.80 ns 0.73 ns POP5 FC/TBK//TBK (S2) 12 177.60 ns 224.80 ** 0.71 ns 0.60 ns POP6 FC/TKKU1//TKKU (S2) 13 106.10 ns 109.88 ns 0.37 ns 0.78 ns POP7 FC/TDJ/2*TDJ (S2) 11 252.80 * 121.23 ns 0.56 ns 0.67 ns POP8 FC/TBK/2*TBK (S2) 9 271.56 * 117.67 ns 1.87 ** 2.20 * POP9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) 11 284.10 * 119.31 ns 1.05 ns 1.27 ns

ERROR 99 134.7 87.04 0.65 1.03 CV (%) 8.77 14.16 2.02 2.49 PH = plant height, EH = ear height, TAD = Tassel date, SID = Silking date

Page 29: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

21

ตารางท 5 คาเฉลยลกษณะทางการเกษตรของกลมสายพนธอนเบรดทสกดจากประชากรขาวโพดสมวง 9 ประชากรเปรยบเทยบกบพนธทใชเปนพอแม

POP Pedigree TAD SID PH EH POR -days after 1st irrigation- --------cm.--------- score 1 FC/TDJ (S2) 42 43 127 61 2.2 2 FC/TBK (S2) 37 38 125 58 2.4 3 FC/KKU1 (S2) 39 41 114 52 2.0 4 FC/TDJ//TDJ (S2) 42 43 125 65 2.5 5 FC/TBK//TBK (S2) 37 39 129 65 2.2 6 FC/TKKU1//TKKU (S2) 39 41 133 64 2.3 7 FC/TDJ/2*TDJ (S2) 42 44 132 67 2.3 8 FC/TBK/2*TBK (S2) 37 39 133 66 2.6 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) 39 41 141 73 2.8 FC

55 56 175 89 4.0

TBK

36 37 163 68 2.5 TDJ

42 43 193 99 3.3

TKKU

39 40 206 115 3.0

F-test

** ** ** ** **

LSD0.05

1.59 2.01 23.03 18.51 1.15

LSD0.01

2.11 2.66 30.48 24.50 1.52

TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good)

Page 30: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

22

ลกษณะขนาดฝก

การวเคราะหความแปรปรวน (analysis of variance) ในลกษณะขนาดฝก (ตารางท 6) ของกลมสายพนธ อนเบรดชวท 2 ทสกดไดจากของประชากรขาวโพดเทยนสมวง 9 ประชากร ซงทดสอบรวมกบพนธเปรยบเทยบ 4 พนธ พบวา ความแปรปรวนของสายพนธททดสอบมนยส าคญยง (P<0.01) ในทกลกษณะทศกษา เมอแยกองคประกอบความแปรปรวน พบวา ขนาดฝก ไดแก ความกวางฝก ความยาวฝกหลงปอกเปลอก และความยาวฝกสวนทตดเมลด ของประชากรขาวโพดเทยนสมวง 9 ประชากร มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญยง (P<0.01) (ตารางท 6) ขาวโพดสมวงพนธแฟนซ (FC) ซงเปนพนธตวใหลกษณะเมลดสมวง เปนขาวโพดทมฝกขนาดใหญ มความกวางฝก ความยาวฝกหลงปอกเปลอก และความยาวฝกสวนทตดเมลดมากทสด คอ 62.5 มลลเมตร 19.0 และ 18.1 เซนตเมตร ตามล าดบ (ตารางท 7) ขณะทขาวโพดเทยนทใชเปนพนธตวรบ ไดแก TDJ TBK และ TKKU1 มความกวางฝก คอ 35.0, 29.5 และ 33.4 มลลเมตร ไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) (ตารางท 7) คาเฉลยความกวางฝกของสายพนธอนเบรดชวท 2 ในประชากรขาวโพดเทยนสมวงทง 9 ประชากร มคาใกลเคยงกบพนธขาวโพดเทยนทใชเปนพนธตวรบเมอเปรยบเทยบกบขาวโพดสมวงพนธแฟนซ (FC) ดงนนการผสมพนธแลวคดเลอก หรอการผสมกลบหาขาวโพดเทยนแลวคดเลอกท าใหความกวางฝกของสายพนธอนเบรดชวท 2 อยในเกณฑมาตรฐานของขาวโพดเทยน สายพนธอนเบรดชวท 2 ในประชากร FC/TBK (S2) มความกวางฝก ความยาวฝก และความยาวฝกสวนทตดเมลด 34.0 มลลเมตร 14.3 และ 12.6 เซนตเมตร ตามล าดบ คาเฉลยสงกวาประชากรอนๆ

เมอพจารณาความแปรปรวนของสายพนธอนเบรดภายในประชากร พบวา กลมสายพนธอนเบรดในประชากรท 3 FC/KKU1 (S2) ประชากรท 4 FC/TDJ//TDJ (S2) ประชากรท 5 FC/TBK//TBK (S2) ประชากรท 6 FC/TKKU1//TKKU (S2) และประชากรท 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) สายพนธอนเบรดภายในประชากรมขนาดฝกไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) (ตารางท 3) ประชากรท 2 FC/TBK (S2) ยงมความแปรปรวนของความกวางฝก ความยาวฝกหลงปอกเปลอก และความยาวฝกสวนทตดเมลด มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญ (P<0.05) สวนประชากรท 7 FC/TDJ/2*TDJ (S2) และ ประชากรท 8 FC/TBK/2*TBK (S2) มความแปรปรวนของความกวางฝก มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญยง (P<0.01) (ตารางท 6)

Page 31: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

23

ตารางท 6 การวเคราะหความแปรปรวนในลกษณะขนาดฝก ของกลมสายพนธอนเบรดชวท 2 ทสกดจากประชากรขาวโพดเทยนสมวง 9 ประชากร

SOV

df Mean square

ED EL SEL POR -------------------------cm.------------------------- ----score---

REP 1 0.95 ns 0.769 ns 0.884 ns 1.0512 ns ENTRY 99 4.00 ** 5.532 ** 5.097 ** 0.4118 ns Check 3 45.58 ** 18.707 ** 15.86 ** 0.7813 * Line VS Check 1 391.38 ** 58.48 ** 88.52 ** 4.94 ** Line 95 1.94 ** 4.56 ** 3.88 ** 0.35 ns

POP 8 7.45 ** 18.73 ** 13.21 ** 0.97 ns POP1 FC/TDJ (S2) 8 3.13 ** 2.41 ns 2.15 ns 0.14 ns POP2 FC/TBK (S2) 7 1.84 * 5.42 * 9.64 ** 0.54 ns POP3 FC/KKU1 (S2) 3 0.47 ns 2.20 ns 0.95 ns 0.33 ns POP4 FC/TDJ//TDJ (S2) 13 1.24 ns 4.32 ns 3.28 ns 0.27 ns POP5 FC/TBK//TBK (S2) 12 0.25 ns 3.08 ns 2.56 ns 0.20 ns POP6 FC/TKKU1//TKKU (S2) 13 0.52 ns 3.54 ns 3.49 ns 0.36 ns POP7 FC/TDJ/2*TDJ (S2) 11 2.12 ** 2.92 ns 2.66 ns 0.39 ns POP8 FC/TBK/2*TBK (S2) 9 2.66 ** 2.04 ns 1.05 ns 0.27 ns POP9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) 11 1.10 ns 2.71 ns 1.62 ns 0.23 ns

ERROR 99 0.83 2.47 2.13 0.33 CV (%) 9.43 13.32 13.41 23.91 ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length, POR = plant overall rating

Page 32: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

24

ตารางท 7 คาเฉลยลกษณะขนาดฝกของกลมสายพนธอนเบรดทสกดจากประชากรขาวโพดสมวง 7 ประชากรเปรยบเทยบกบพนธเปรยบเทยบทใชเปนพอแม

Population Pedigree ED

(mm) EL

(cm) SEL (cm)

1 FC/TDJ (S2) 32.6 11.6 10.8 2 FC/TBK (S2) 34.0 14.3 12.6 3 FC/KKU1 (S2) 30.3 10.4 9.3 4 FC/TDJ//TDJ (S2) 30.9 11.4 10.1 5 FC/TBK//TBK (S2) 29.2 12.5 11.3 6 FC/TKKU1//TKKU1 (S2) 28.4 11.1 10.1 7 FC/TDJ/2*TDJ (S2) 30.7 12.0 10.9 8 FC/TBK/2*TBK (S2) 27.7 12.1 10.9 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) 29.9 11.9 10.6 FC

62.5 19.0 18.1

TBK

29.5 13.7 13.1 TDJ

35.0 11.8 11.5

TKKU

33.4 14.3 13.9

F-test

** ** **

LSD0.05

5.73 3.12 2.90

LSD0.01

7.58 4.12 3.84

ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 33: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

25

ลกษณะของสายพนธอนเบรดชวท 2

ประชากรท 1 FC/TDJ (S2) คดเลอกสายพนธทมศกยภาพไดจ านวน 9 สายพนธ ซงสายพนธทคดเลอกในประชากรนยงมความแปรปรวนในลกษณะความสงฝกและความกวางฝกมความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญยง (P<0.01) โดยสายพนธหมายเลข 4 มความกวางฝกสงทสด 3.95 เซนตเมตร หมายเลข 9 มความกวางฝกต าทสด 2.73 เซนตเมตร สวนความยาวฝกไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) มความยาวฝกและความยาวฝกสวนทตดเมลด เฉลย 11.6 และ 10.8 เซนตเมตร ตามล าดบ ทกสายพนธมอายออกดอกใกลเคยงกนและไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) โดยมอายออกดอกเพศผและอายออกไหมเฉลย 42 และ 43 วน ตามล าดบ (ตารางท 8)

ประชากรท 2 FC/TBK (S2) คดเลอกสายพนธทมศกยภาพไดจ านวน 8 สายพนธ ซงลกษณะทางการเกษตรของสายพนธทคดเลอกในประชากรนมความแปรปรวนไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) โดยมคาเฉลยของความสงตน ความสงฝก 125, และ 58 เซนตเมตร ตามล าดบ อายออกดอกเพศผ และอายออกไหม 37, และ 38 วน ตามล าดบ (ตารางท 9) สายพนธในกลมนยงมความแปรปรวนในลกษณขนาดฝก โดยความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญยง (P<0.01) ในลกษณะความยาวฝกสวนทตดเมลด และความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญ (P<0.05) ในลกษณะความความกวางฝกและความยาวฝก สายพนธหมายเลข 7, 4, และ 8 มความกวางฝก 3.76, 3.67 และ 3.65 เซนตเมตร ตามล าดบ แตกตางทางสถตกบสายพนธหมายเลข 3 ซงมความกวางฝกต าสด 2.93 เซนตเมตร สายพนธหมายเลข 8, 4, และ 2 มความยาวฝก 16.3, 16.0 และ 16.0 เซนตเมตร ตามล าดบ แตกตางทางสถตกบสายพนธหมายเลข 1 และ 5 ซงมความยาวฝกต าสด 12.5 เซนตเมตร (ตารางท 9)

ประชากรท 3 FC/KKU1 (S2) คดเลอกสายพนธทมศกยภาพไดจ านวน 4 สายพนธ ซงลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธทคดเลอกมความแปรปรวนไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) โดยมคาเฉลยของความสงตน ความสงฝก 114, และ 52 เซนตเมตร ตามล าดบ อายออกดอกเพศผ และอายออกไหม 39, และ 41 วน ตามล าดบ มคาเฉลยความกวางฝก ความยาวฝก และความยาวฝกสวนทตดเมลด 3.03, 10.4, และ 9.3 เซนตเมตร ตามล าดบ (ตารางท 10)

Page 34: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

26

ตารางท 8 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดชวท 2 ทคดเลอกไดจากประชากรท 1 FC/TDJ (S2)

LINE TAD SID PH EH POR ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.-------------- 1 42 42 135 70 2.5 3.65 12.0 11.5 2 42 43 105 50 2.5 3.18 11.0 10.5 3 42 44 137 55 2.0 3.21 12.0 11.0 4 42 43 129 70 2.0 3.95 13.5 12.8 5 43 45 128 50 2.5 3.08 11.0 10.5 6 42 43 118 55 2.5 2.94 11.5 9.8 7 42 43 133 65 2.0 3.61 10.5 10.5 8 43 44 142 88 2.0 2.98 13.0 11.5 9 42 44 121 48 2.0 2.73 10.3 9.3

mean 42 43 127 61 2.2 3.26 11.6 10.8 F-test (Line) ns ns ns ** ns ** ns ns FC 55 56 175 89 4.0 6.25 19.0 18.1 TBK 36 37 163 68 2.5 2.95 13.7 13.1 TDJ 42 43 193 99 3.3 3.50 11.8 11.5 TKKU 39 40 206 115 3.0 3.34 14.3 13.9 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.6 2.0 23.0 18.5 1.14 0.57 3.11 2.89 LSD0.01 2.1 2.6 30.4 24.5 1.51 0.75 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date, PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 35: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

27

ตารางท 9 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกไดจากประชากรท 2 FC/TBK (S2)

LINE TAD SID PH EH POR ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.-------------- 1 37 39 133 58 3.0 3.46 12.5 9.0 2 36 38 124 48 1.5 3.26 16.0 15.0 3 37 38 133 60 3.0 2.93 13.8 13.0 4 37 39 118 53 2.0 3.67 16.0 14.0 5 37 38 125 58 2.5 3.42 12.5 10.3 6 38 39 120 50 2.0 3.04 14.8 14.0 7 37 39 125 72 2.5 3.76 12.8 11.3 8 38 39 125 67 2.5 3.65 16.3 14.5

mean 37 38 125 58 2.4 3.40 14.3 12.6 F-test (Line) ns ns ns ns ns * * ** FC 55 56 175 89 4.0 6.25 19.0 18.1 TBK 36 37 163 68 2.5 2.95 13.7 13.1 TDJ 42 43 193 99 3.3 3.50 11.8 11.5 TKKU 39 40 206 115 3.0 3.34 14.3 13.9 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.59 2.01 23.02 18.51 1.14 0.57 3.11 2.89 LSD0.01 2.10 2.66 30.48 24.50 1.51 0.75 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 36: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

28

ตารางท 10 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกไดจากประชากรท 3 FC/KKU1 (S2)

LINE TAD SID PH EH POR ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.-------------- 1 39 41 114 50 1.5 3.00 10.5 10.0 2 39 41 120 60 2.5 3.17 10.8 9.0 3 39 41 108 43 2.0 3.13 11.5 9.8 4 39 40 115 55 2.0 2.83 9.0 8.5

mean 39 41 114 52 2.0 3.03 10.4 9.3 F-test (Line) ns ns ns ns ns ns ns ns FC 55 56 175 89 4.0 6.25 19.0 18.1 TBK 36 37 163 68 2.5 2.95 13.7 13.1 TDJ 42 43 193 99 3.3 3.50 11.8 11.5 TKKU 39 40 206 115 3.0 3.34 14.3 13.9 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.59 2.01 23.02 18.51 1.14 0.57 3.11 2.89 LSD0.01 2.10 2.66 30.48 24.50 1.51 0.75 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 37: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

29

ประชากรท 4 FC/TDJ//TDJ (S2) คดเลอกสายพนธทมศกยภาพไดจ านวน 14 สายพนธ ซงสายพนธทคดเลอกมความแปรปรวนของลกษณะทางการเกษตรและลกษณะขนาดฝกทกลกษณะไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) โดยมคาเฉลยของความสงตน ความสงฝก 125, และ 65 เซนตเมตร ตามล าดบ อายออกดอกเพศผ และอายออกไหม 42, และ 43 วน ตามล าดบ มคาเฉลยความกวางฝก ความยาวฝก และความยาวฝกสวนทตดเมลด 3.09, 11.4, และ 10.1 เซนตเมตร ตามล าดบ (ตารางท 11)

ประชากรท 5 FC/TBK//TBK (S2) คดเลอกสายพนธทมศกยภาพไดจ านวน 13 สายพนธ ซงสายพนธทคดเลอกมความแปรปรวนของลกษณะทางการเกษตรและลกษณะขนาดฝกทกลกษณะไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) ยกเวน ลกษณะความสงฝกทความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญยง (P<0.01) สายพนธอนเบรดชวท 2 ในกลมนมคาเฉลยของความสงตน ความสงฝก 129, และ 65 เซนตเมตร ตามล าดบ อายออกดอกเพศผ และอายออกไหม 37, และ 39 วน ตามล าดบ มคาเฉลยความกวางฝก ความยาวฝก และความยาวฝกสวนทตดเมลด 2.92, 12.5, และ 11.3 เซนตเมตร ตามล าดบ (ตารางท 12)

ประชากรท 6 FC/TKKU1//TKKU1 (S2) คดเลอกสายพนธอนเบรดชวท 2 ทมศกยภาพไดจ านวน 14 สายพนธ ซงสายพนธทคดเลอกมความแปรปรวนของลกษณะทางการเกษตรและลกษณะขนาดฝกทกลกษณะไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) โดยมคาเฉลยของความสงตน ความสงฝก 133, และ 64 เซนตเมตร ตามล าดบ อายออกดอกเพศผ และอายออกไหม 39, และ 41 วน ตามล าดบ มคาเฉลยความกวางฝก ความยาวฝก และความยาวฝกสวนทตดเมลด 2.84, 11.1, และ 10.1 เซนตเมตร ตามล าดบ (ตารางท 13)

ประชากรท 7 FC/TDJ/2*TDJ (S2) คดเลอกสายพนธอนเบรดชวท 2 ทมศกยภาพไดจ านวน 12 สายพนธ ซงสายพนธทคดเลอกมความแปรปรวนของลกษณะทางการเกษตรและลกษณะขนาดฝกทกลกษณะไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) ยกเวนลกษณะความสงตน และความกวางฝก ทมความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญ (P<0.05) และนยส าคญยง (P<0.01) ตามล าดบ โดยมคาเฉลยของความสงตน ความสงฝก 132, และ 67 เซนตเมตร ตามล าดบ สายพนธหมายเลข 10 มความสงตนสงทสด 151 เซนตเมตร ตามล าดบ แตกตางทางสถตกบสายพนธหมายเลข 3 ซงมความสงตนฝกต าสด 116 เซนตเมตร (ตารางท 14) สายพนธอนเบรดมอายออกดอกเพศผ และอายออกไหมเฉลย 42, และ 44 วน ตามล าดบ ลกษณะความความกวางฝก สายพนธหมายเลข 11, 10, และ 9 มความกวางฝก 3.56, 3.46 และ 3.43 เซนตเมตร ตามล าดบ แตกตางทางสถตกบสายพนธหมายเลข 1 ซงมความกวางฝกต าสด 2.55 เซนตเมตร สายพนธอนเบรดมคาเฉลยความกวางฝก ความยาวฝก และความยาวฝกสวนทตดเมลด 3.07, 12.0, และ 10.9 เซนตเมตร ตามล าดบ (ตารางท 14)

Page 38: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

30

ตารางท 11 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกไดจากประชากรท 4 FC/TDJ//TDJ (S2)

LINE TAD SID PH EH POR ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.-------------- 1 41 43 135 62 3.0 3.18 14.0 11.5 2 42 44 130 68 2.5 2.86 10.8 10.3 3 42 44 120 59 2.5 3.44 8.8 8.0 4 42 43 130 70 3.0 3.42 12.3 11.5 5 42 43 142 80 2.0 3.27 10.8 9.3 6 43 44 125 58 3.0 3.19 12.3 11.8 7 42 43 113 70 2.5 2.87 10.5 9.0 8 42 44 130 72 2.5 3.10 10.8 9.3 9 42 44 113 64 2.0 2.58 11.5 10.0 10 43 44 128 60 3.0 3.18 12.3 10.8 11 43 45 110 60 2.0 3.13 9.5 8.3 12 43 44 115 63 2.5 3.29 13.0 10.5 13 42 44 128 66 2.5 2.79 10.3 10.0 14 42 43 138 65 2.5 2.95 13.0 12.0

mean 42 43 125 65 2.5 3.09 11.4 10.1 F-test (Line) ns ns ns ns ns ns ns ns FC 55 56 175 89 4.0 6.25 19.0 18.1 TBK 36 37 163 68 2.5 2.95 13.7 13.1 TDJ 42 43 193 99 3.3 3.50 11.8 11.5 TKKU 39 40 206 115 3.0 3.34 14.3 13.9 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.59 2.01 23.02 18.51 1.14 0.57 3.11 2.89 LSD0.01 2.10 2.66 30.48 24.50 1.51 0.75 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 39: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

31

ตารางท 12 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกไดจากประชากรท 5 FC/TBK//TBK (S2)

LINE TAD SID PH EH POR ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.-------------- 1 37 38 122 62 2.0 3.03 14.5 14.0 2 37 39 128 63 2.0 2.77 13.5 11.5 3 37 39 128 60 2.0 3.08 12.5 11.0 4 38 39 134 65 2.5 3.00 14.5 13.3 5 37 39 126 63 2.5 2.75 11.0 10.5 6 37 39 130 63 2.5 2.99 11.3 10.5 7 36 38 120 60 1.5 2.92 12.5 11.5 8 37 39 149 85 2.5 3.00 14.0 11.0 9 38 39 143 85 2.0 3.02 11.3 10.5 10 37 39 123 48 2.0 2.93 12.8 11.0 11 36 38 115 63 2.0 2.79 11.5 11.3 12 37 39 124 55 2.0 2.80 12.0 10.0 13 38 40 135 73 2.5 2.86 11.8 10.8

mean 37 39 129 65 2.2 2.92 12.5 11.3 F-test (Line) ns ns ns ** ns ns ns ns FC 55 56 175 89 4.0 6.25 19.0 18.1 TBK 36 37 163 68 2.5 2.95 13.7 13.1 TDJ 42 43 193 99 3.3 3.50 11.8 11.5 TKKU 39 40 206 115 3.0 3.34 14.3 13.9 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.59 2.01 23.02 18.51 1.14 0.57 3.11 2.89 LSD0.01 2.10 2.66 30.48 24.50 1.51 0.75 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 40: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

32

ตารางท 13 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกไดจากประชากรท 6 FC/TKKU1//TKKU1 (S2)

LINE TAD SID PH EH POR ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.-------------- 1 39 41 137 63 2.0 2.83 12.5 10.8 2 39 41 135 74 3.0 2.72 10.0 9.5 3 39 41 128 63 2.0 3.08 12.5 10.8 4 39 40 140 75 3.0 3.10 13.0 12.0 5 39 41 130 65 2.0 2.87 10.0 9.3 6 39 41 130 63 2.0 2.71 11.0 9.5 7 40 42 140 55 2.0 2.56 9.5 8.5 8 39 41 123 55 2.0 2.93 9.8 9.5 9 40 42 134 58 2.5 3.02 12.3 11.0 10 40 42 138 70 3.0 2.77 11.8 11.3 11 39 41 132 58 2.0 2.88 10.0 9.0 12 39 41 128 68 2.0 2.92 11.3 10.5 13 39 41 120 60 2.0 2.80 9.0 7.5 14 40 42 147 78 2.5 2.61 12.3 12.0

mean 39 41 133 64 2.3 2.84 11.1 10.1 F-test (Line) ns ns ns ns ns ns ns ns FC 55 56 175 89 4.0 6.25 19.0 18.1 TBK 36 37 163 68 2.5 2.95 13.7 13.1 TDJ 42 43 193 99 3.3 3.50 11.8 11.5 TKKU 39 40 206 115 3.0 3.34 14.3 13.9 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.59 2.01 23.02 18.51 1.14 0.57 3.11 2.89 LSD0.01 2.10 2.66 30.48 24.50 1.51 0.75 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 41: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

33

ตารางท 14 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกไดจากประชากรท 7 FC/TDJ/2*TDJ (S2)

LINE TAD SID PH EH POR ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.--------------

1 42 43 143 75 3.0 2.55 11.3 10.8 2 43 44 130 60 2.5 2.95 11.3 10.0 3 43 44 116 75 2.0 2.75 11.8 10.5 4 42 43 118 50 2.5 3.13 11.8 11.3 5 43 44 120 60 2.0 2.71 11.0 10.0 6 43 44 140 74 2.0 2.97 13.0 11.5 7 42 43 123 60 1.5 3.20 12.8 11.5 8 43 45 128 70 2.5 2.85 11.5 10.3 9 42 43 135 65 2.5 3.46 11.0 10.0 10 44 45 151 73 3.0 3.43 15.0 14.0 11 43 44 138 70 2.0 3.56 11.0 10.0 12 42 44 143 70 2.5 3.32 13.0 11.5 mean 42 44 132 67 2.3 3.07 12.0 10.9 F-test (Line) ns ns * ns ns ** ns ns FC 55 56 175 89 4.0 6.25 19.0 18.1 TBK 36 37 163 68 2.5 2.95 13.7 13.1 TDJ 42 43 193 99 3.3 3.50 11.8 11.5 TKKU 39 40 206 115 3.0 3.34 14.3 13.9 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.59 2.01 23.02 18.51 1.14 0.57 3.11 2.89 LSD0.01 2.10 2.66 30.48 24.50 1.51 0.75 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 42: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

34

ประชากรท 8 FC/TBK/2*TBK (S2) คดเลอกสายพนธอนเบรดชวท 2 ทมศกยภาพไดจ านวน 10 สายพนธ ซงสายพนธทคดเลอกมความแปรปรวนของลกษณะทางการเกษตร ไดแก อายออกดอกเพศผ อายออกไหม และความสงตน โดยมนยส าคญทางสถต (P<0.05) ส าหรบลกษณะขนาดฝกความแปรปรวนมความแตกตางกนทางสถตในลกษณะความกวางฝก (P<0.01) สายพนธหมายเลข 7 มอายออกดอกชาทสด โดยมอายออกดอกเพศผ อายออกไหมท 39 และ 41 วน ตามล าดบ สายพนธหมายเลข 8 และ 9 มขนาดฝกกวางมากทสด คอ 3.31 และ 3.35 เซนตเมตร ตามล าดบ ขณะทสายพนธหมายเลข 2 และ 3 มขนาดฝกกวางนอยทสด คอ 2.37 และ 2.21 เซนตเมตร ตามล าดบ (ตารางท 15) กลมสายพนธในประชากรท 8 FC/TBK/2*TBK (S2) มความยาวฝกไมแตกตางกนทางสถต โดยมคาเฉลยความยาวฝกและความยาวฝกสวนทตดเมลด 12.1 และ 10.9 เซนตเมตร ตามล าดบ

ประชากรท 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) คดเลอกสายพนธอนเบรดชวท 2 ทมศกยภาพไดจ านวน 12 สายพนธ ซงสายพนธทคดเลอกมความแปรปรวนของลกษณะทางการเกษตรและลกษณะขนาดฝกทกลกษณะไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) ยกเวน ความสงตนทความแปรปรวนมความแตกตางกนทางสถต (P<0.05) กลมสายพนธในประชากรท 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) มคาเฉลยอายออกดอกเพศผ อายออกไหมท 39 และ 41 วน ตามล าดบ มคาเฉลยความสงตน และความสงฝก 141 และ 73 เซนตเมตร ตามล าดบ มคาเฉลยความกวางฝก ความยาวฝกและความยาวฝกสวนทตดเมลด 2.98 11.94 และ 10.58 เซนตเมตร ตามล าดบ

Page 43: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

35

ตารางท 15 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกไดจากประชากรท 8 FC/TBK/2*TBK (S2)

LINE TAD SID PH EH POR ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.-------------- 1 36 38 133 71 2.5 2.83 12.3 9.9 2 37 39 130 63 2.0 2.37 12.0 10.7 3 37 39 128 60 2.0 2.21 11.5 10.5 4 38 39 123 60 2.5 2.88 12.9 12.0 5 38 39 115 55 2.5 2.75 12.0 10.7 6 39 40 124 64 2.5 2.49 10.5 10.0 7 39 41 138 63 3.0 2.81 12.2 11.6 8 38 40 155 80 3.0 3.31 10.8 10.8 9 37 38 145 75 3.0 3.35 14.0 11.3 10 37 38 138 69 2.5 2.69 12.5 11.8

mean 37 39 133 66 2.6 2.77 12.1 10.9 F-test (Line) ** * * ns ns ** ns ns FC 55 56 175 89 4.0 6.25 19.0 18.1 TBK 36 37 163 68 2.5 2.95 13.7 13.1 TDJ 42 43 193 99 3.3 3.50 11.8 11.5 TKKU 39 40 206 115 3.0 3.34 14.3 13.9 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.59 2.01 23.02 18.51 1.14 0.057 3.11 2.89 LSD0.01 2.10 2.66 30.48 24.50 1.51 0.075 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 44: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

36

ตารางท 16 ลกษณะทางการเกษตรและขนาดฝกของสายพนธอนเบรดทคดเลอกไดจากประชากรท 9 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2)

LINE TAD SID PH EH RAT ED EL SEL ----------days --------- ----------cm.-------- score -------------cm.-------------- 1 39 40 113 60 2.50 3.07 11.75 10.75 2 39 40 158 83 2.50 2.81 11.25 10.00 3 40 42 132 68 2.00 2.94 11.00 9.00 4 40 42 133 80 3.00 3.26 12.00 11.15 5 39 40 156 78 3.00 3.01 13.50 11.25 6 40 42 144 65 3.00 2.50 9.75 9.25 7 40 42 148 79 3.00 3.00 13.50 11.75 8 38 40 145 80 3.00 2.71 11.50 10.00 9 40 41 139 68 3.00 3.25 12.00 11.25 10 40 42 143 68 3.00 3.19 12.50 11.00 11 40 42 143 83 2.50 3.23 13.50 11.50 12 39 41 145 73 2.50 2.88 11.00 10.00

mean 39 41 141 73 2.75 2.98 11.94 10.58 F-test (Line) ns ns * ns ns Ns ns ns FC 55 56 175 89 4.00 6.25 19.00 18.10 TBK 36 37 163 68 2.50 2.95 13.70 13.10 TDJ 42 43 193 99 3.25 3.49 11.80 11.50 TKKU 39 40 206 115 3.00 3.33 14.30 13.90 F-test (check) ** ** ** ** ** ** ** ** LSD0.05 1.59 2.01 23.02 18.51 1.14 0.057 3.11 2.89 LSD0.01 2.10 2.66 30.48 24.50 1.51 0.075 4.12 3.83 TAD = Tassel date, SID = Silking date PH = plant height, EH = ear height, POR = plant overall rating (1=bad - 4=good) ED = ear diameter, EL = ear length, SEL = seed ear length

Page 45: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

37

การสกดสายพนธอนเบรดชวท 3 ในชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple Tein Corn; PTC)

การทดสอบสายพนธอนเบรดชวท 2 ในชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple Tein Corn; PTC) คดเลอกและ

ผสมตวเองตนทมลกษณะดจากแถวทด เมอถงระยะเกบเกยวเมลดพนธ เกบเกยวฝกทผสมตวเองและคดเลอกฝกท

เมลดมสมวงทงฝก กะเทาะเมลดแยก 1 ฝกเปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรดชวท 3 (S3) ซงคาดวาสายพนธ

เหลานมพนธกรรมในลกษณะสเมลดเปนยนเดนในสภาพฮอโมไซกส หรอเฮทเทอโรไซกส (Pr_C_) (ตารางท 17)

ดงนนเพอทดสอบการท างานของยนจงไดน าสายพนธอนเบรดชวท 3 ไปปลกเพอผสมกบสายพนธตรวจสอบทม

พนธกรรมในลกษณะสเมลดเปนยนดอยในสภาพฮอโมไซกส (prprcc) ซงจะไดด าเนนการผสมพนธกบสายพนธ

ตรวจสอบและปลกทดสอบลกผสม (Line x Tester) เพอคดเลอกสายพนธอนเบรดทมพนธกรรมในลกษณะสเมลด

เปนยนเดนในสภาพฮอโมไซกส (PrPrCC) และหาสายพนธทมสมรรถนะการผสมทดเพอพฒนาเปนพนธใหมตอไป

ตารางท 17 สายพนธอนเบรดชวท 3 ในชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple Tein Corn; PTC) ทคดเลอกและผสมตวเองไดจากแปลงทดสอบ

Entry pedigree Number of ear (%)

purple white/yellow total

Inbred line PTC (S3) (Pr_C_)

1 FC/TBK (S3) 5-1-1 8 (89%) 1 (11%) 9 (100%)

2 FC/TBK (S3) 17-1-1 8 (100%) 0 (0%) 8 (100%)

3 FC/KKU1 (S3) 13-1-1 8 (100%) 0 (0%) 8 (100%)

4 FC/TDJ (S3) 3-1-1 10 (100%) 0 (0%) 10 (100%)

5 FC/TDJ (S3) 7-1-1 6 (75%) 2 (25%) 8 (100%)

6 FC/TDJ (S3) 16-1-1 8 (100%) 0 (0%) 8 (100%)

7 FC/TDJ//TDJ (S3) 1-1-1 9 (90%) 1 (10%) 10 (100%)

8 FC/TDJ//TDJ (S3) 3-2-1 6 (100%) 0 (0%) 6 (100%)

9 FC/TDJ//TDJ (S3) 9-1-1 9 (100%) 0 (0%) 9 (100%)

10 FC/TDJ//TDJ (S3) 11-1-1 8 (80%) 2 (20%) 10 (100%)

11 FC/TDJ//TDJ (S3) 11-2-1 9 (100%) 0 (0%) 9 (100%)

12 FC/TDJ//TDJ (S3) 12-1-1 7 (100%) 0 (0%) 7 (100%)

Page 46: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

38

ตารางท 17 (ตอ)

Entry pedigree Number of ear (%)

purple purple purple

13 FC/TDJ//TDJ (S3) 17-1-1 9 (82%) 2 (18%) 11 (100%)

14 FC/TBK//TBK (S3) 6-1-1 8 (89%) 1 (11%) 9 (100%)

15 FC/TBK//TBK (S3) 17-1-1 8 (100%) 0 (0%) 8 (100%)

16 FC/TKKU1//TKKU1 (S3) 14-2-1 10 (91%) 1 (9%) 11 (100%)

17 FC/TKKU1//TKKU1 (S3) 18-2-1 10 (100%) 0 (0%) 10 (100%)

18 FC/TDJ/2*TDJ (S3) 2-1-1 10 (100%) 0 (0%) 10 (100%)

19 FC/TDJ/2*TDJ (S3) 11-1-1 7 (100%) 0 (0%) 7 (100%)

20 FC/TDJ/2*TDJ (S3) 14-1-1 7 (100%) 0 (0%) 7 (100%)

21 FC/TBK/2*TBK (S3) 2-2-1 8 (100%) 0 (0%) 8 (100%)

22 FC/TBK/2*TBK (S3) 13-1-1 7 (70%) 3 (30%) 10 (100%)

23 FC/TBK/2*TBK (S3) 15-2-1 8 (80%) 2 (20%) 10 (100%)

24 FC/TBK/2*TBK (S3) 16-1-1 8 (80%) 2 (20%) 10 (100%)

25 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S3) 1-1-1 7 (70%) 3 (30%) 10 (100%)

26 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S3) 1-20-1 7 (70%) 3 (30%) 10 (100%)

27 FC/TKKU1/2*TKKU1(S3) 6-1-1 7 (70%) 3 (30%) 10 (100%)

28 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S3) 6-2-1 7 (87%) 1 (13%) 8 (100%)

29 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S3) 9-1-1 6 (60%) 4 (40%) 10 (100%)

30 FC/TKKU1/2*TKKU1 (S3) 16-1-1 6 (60%) 4 (40%) 10 (100%)

Tester (prprcc)

T1 INS/TBK//TBK-13-1-3-1-1-1(S6) (0%) (100%) (100%)

T2 TBK-11-1-1-1-1(S5) (0%) (100%) (100%)

T3 TSW23-2-1-1-1(S5) (0%) (100%) (100%)

Page 47: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

39

การสกดสายพนธอนเบรดชวท 2 ในชดขาวโพดขาวเหนยวหวานสมวง (Purple Sweet waxy Corn;

PSWC)

น าสายพนธในกลมขาวโพดขาวเหนยวหวาน กลมสายพนธผสมตวเองชวท 2 ไดแก FC/CNG (F2) และกลมสายพนธผสมกลบชวท 1 FC/ SWW // SWW (BC1), FC/ XC // XC (BC1), และ FC/ CNG // CNG (BC1) รวม 4 ประชากร ด าเนนการสกดสายพนธ ดงน

กลมสายพนธในประชากร FC/CNG ปลกทดสอบสายพนธชวท 2 จ านวน 28 สายพนธ คดเลอกและ

ผสมตวเอง เมอถงระยะเกบเกยวเมลดพนธ เกบเกยวฝกทผสมตวเองจากแถวททกตนในแถวใหฝกสมวง คดเลอกไว

ไดจ านวน 7 สายพนธ (ตารางท 18) คดเลอกฝกผสมตวเองทดทสดในแถวทคดเลอกไว 1-3 ฝก กะเทาะเมลดแยก

1 ฝกเปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรดชวท 3 (S3) ซงคาดวาสายพนธเหลานมพนธกรรมในลกษณะสเมลดเปน

ยนเดนในสภาพฮอโมไซกส และเฮทเทอโรไซกส (Pr_C_) และมยนควบคมความหวานในสภาพฮอโมไซกส (susu)

เพอน าไปปลกผสมกบสายพนธตรวจสอบทมยนสเมลดเปนยนดอยในสภาพฮอโมไซกส (prprcc) และยนควบคม

ความหวานในสภาพฮอโมไซกส (susu) เพอตรวจสอบการท างานของยนและคดเลอกเพอพฒนาเปนพนธตอไป

กลมสายพนธผสมกลบ (BC1) ปลกทดสอบสายพนธผสมกลบชวท 1 ในประชากร FC/ SWW // SWW

(BC1), FC/XC// XC (BC1), และ FC/ CNG // CNG (BC1) ปลกแบบฝกตอแถว (ear to row) คดเลอกตนจากแถว

ทด ผสมตวเองตนทดทสดในแถว 2-5 ฝก เกบเกยวฝก คดเลอกฝกผสมตวเองทมสมวง กะเทาะเมลดแยก 1 ฝก

เปน 1 สายพนธ ไดสายพนธอนเบรดชวท 2 (S2) (ตารางท 19) ซงสายพนธมการกระจายตวของลกษณะเมลดเตง

และเมลดยน ซงจะไดคดเลอกเพอน าไปปลกทดสอบและสกดสายพนธอนเบรดใหไดสายพนธแทในชวตอๆ ไป

Page 48: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

40

ตารางท 18 สายพนธอนเบรดชวท 3 ทสกดไดจากประชากร FC/CNG ในกลมขาวโพดขาวเหนยวหวาน

line pedigree Kernel color

gene Sweetness

gene Inbred line SWC (S3)

L1 FC/CNG (S3) b-5-1 Pr_C_ susu

L2 FC/CNG (S3) b-10-1 Pr_C_ susu

L3 FC/CNG (S3) b-15-1 Pr_C_ susu

L4 FC/CNG (S3) b-16-1 Pr_C_ susu

L5 FC/CNG (S3) b-17-1 Pr_C_ susu

L6 FC/CNG (S3) b-18-1 Pr_C_ susu

L7 FC/CNG (S3) b-21-1 Pr_C_ susu

Tester

T1 CNG (F1) prcc susu

T2 CNG (F1) prcc susu

T3 CNG (F1) prcc susu

ตารางท 19 สายพนธอนเบรดชวท 2 ทสกดไดจากประชากรกลบกลมขาวโพดขาวเหนยวหวาน

Group Planted BC1 line Selected row to selfing

S2 line Kernel type

FC/ SWW // SWW 25 17 24 เตง FC/XC// XC 25 18 25 เตง FC/ CNG // CNG 25 13 27 เตง

Page 49: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

41

สรปผล

1. ขาวโพดสมวงพนธ FC ซงใชเปนพนธใหลกษณะเมลดสมวง ใหผลผลตสงสด มน าหนกฝกกอนปอก

และหลงปอกเปลอก คอ 2.27 และ 1.63 ตน/ไร ตามล าดบ แตมขนาดฝกใหญและอายออกดอกชากวาขาวโพด

เทยนและขาวโพดขาวเหนยวทนยมปลก โดยมความกวางและความยาวฝก 4.9 และ 18.7 ซม จ านวนแถวเมลด

17.6 แถว และมอายออกดอกเพศผและอายออกไหม 54 และ 56 วนหลงปลก การผสมพนธเพอถายทอดลกษณะ

สมวงจากพนธ FC เขาสขาวโพดเทยนและขาวโพดเทยน 6 พนธ พบวาสายพนธชวท 2 มลกษณะตางๆ ผนแปร

ระหวางพนธพอ-แม และสายพนธผสมกลบ 1 ครง ท าใหขนาดฝกและอายออกดอกของสายพนธใกลเคยงกบ

ขาวโพดขาวเหนยวและขาวโพดเทยนพนธตวรบ

2. การสกดสายพนธอนเบรดในชดขาวโพดเทยนสมวง (Purple Tein Corn; PTC) จากประชากรขาวโพด

เทยนสมวง 9 ประชากร ไดแก FC/TDJ (S2), FC/TBK (S2), FC/TKKU1(S2), FC/TDJ//TDJ (S2), FC/TBK//TBK

(S2), FC/TKKU1//TKKU1 (S2), FC/TDJ/2*TDJ (S2), FC/TBK/2*TBK (S2), และ FC/TKKU12*TKKU1 (S2)

คดเลอกสายพนธอนเบรดชวท 2 ได จ านวน 96 สายพนธ ซงพบวาสายพนธอนเบรดในกลม FC/TBK (S2),

FC/KKU1 (S2), FC/TDJ//TDJ (S2) และ FC/TKKU1//TKKU1 (S2) ไมมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) ในทก

ลกษณะทศกษา สวนกลมสายพนธอนเบรดจากประชากรอนๆ พบวา FC/TDJ/2*TDJ (S2), FC/TBK/2*TBK (S2)

และ FC/TKKU1/2*TKKU1 (S2) มความแตกตางทางสถต (P<0.05) ในลกษณะความสงตน FC/TBK//TBK (S2)

ความแตกตางทางสถต (P<0.01) ในลกษณะความสงฝก และ FC/TBK/2*TBK (S2) พบความแตกตางทางสถต

(P<0.01) ในลกษณะอายออกดอกเพศผและอายออกไหม ผลจากการทดสอบ คดเลอกตนทดจากสายพนธอนเบรด

ชวท 2 ผสมตวเองไดสายพนธอนเบรดชวท 3 และคดเลอกไวจ านวน 30 สายพนธ ทตนสวนใหญในแถวใหฝกสมวง

เพอน าไปตรวจสอบการท างานของยนทควบคมสฝกในฤดตอไป

3. การสกดสายพนธอนเบรดชวท 2 ในชดขาวโพดขาวเหนยวหวานสมวง (Purple Sweet waxy Corn;

PSWC) ในกลมสายพนธ FC/CNG คดเลอกสายพนธอนเบรดชวท 3 ไดจ านวน 7 สายพนธ ททกตนในแถวใหฝกส

มวงและเมลดในฝกมลกษณะยนทกเมลด เพอน าไปตรวจสอบการท างานของยนทควบคมสของเมลดและความ

หวานในฤดตอไป สวนกลมสายพนธผสมกลบชวท 1 FC/ SWW // SWW (BC1), FC/XC// XC (BC1), และ FC/

CNG // CNG (BC1) คดเลอกและผสมตวเองไดสายพนธชวท 2 (S2) จ านวน 24, 25, 27 สายพนธ ตามล าดบ

Page 50: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

42

เอกสารอางอง

กตต บญเลศนรนดร. 2555. การปรบปรงพนธพช. คณะเทคโนโลยการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร,

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม, พระนครศรอยธยา. 249 น.

กรมวชาการเกษตร. 2524. ขาวโพด. เอกสารวชาการเลม 4. กรมวชาการเกษตร, กรงเทพฯ. 191 น.

กรมวชาการเกษตร. 2539. พนธพชไร. โรงพมพครสภา, กรงเทพ ฯ. 143 น .

คมสน อ านวยสทธ. 2544. ขาวโพดหวานฝกเลกพนธ “เทยนหวานพษณโลก” ใน วารสารเกษตร

พระจอมเกลา. 57 – 65 น.

โชคชย เอกทศนาวรรณ สรรเสรญจ าปาทอง ชไมพร เอกทศนาวรรณ ฉตรพงศ บาลลา นพพงศ จลจอหอ และ

ทศพล ทองลาภ. 2540. การวจยและพฒนาพนธขาวโพดสมวงส าหรบอตสาหกรรมอาหาร. อทธยาน

เทคโนโลย 60 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพ ฯ.

ดนพล เกษไธสง กมล เลศรตน และ พลง สรหาร. 2552. การคดเลอกพนธแบบหมประยกตเพอเพมลกษณะฝกดก

ในประชากรขาวโพดเทยนขอนแกนคอมพอสต. แกนเกษตร 37 (ฉบบพเศษ) 33-36

นตยา เหลาบรมย กมล เลศรตน และพลง สรหาร. 2551. การถายทอดลกษณะการแสดงออกของฝกและเมลด

ในขาวโพดขาวเหนยว. แกนเกษตร 36 (ฉบบพเศษ): 33-39

ประภา กณฐศากล สทศน ศรวฒนพงศ และจนดา จนทรออน. 2535. สวนประกอบบางอยางของขาวโพดฝกสด,

น. 1-3 ใน เอกสารประกอบการสมมนาขาวโพดหวาน. ณ ศนยวจยพชไรเชยงใหม จ. เชยงใหม

มฌชมา แสงเกต. 2546. การใชเชอพนธกรรมจากขาวโพดตางประเภทเพอปรบปรงสายพนธอนเบรดและ

ลกผสมของขาวโพดขาวเหนยว. วทยานพนธปรญญาโท บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

78 น.

ระววรรณ สวรรณศร สชาดา บญเลศนรนดร และกตต บญเลศนรนดร. 2550. การปรบปรงประชากรขาวโพด

เทยนบานเกาะและเทคโนโลยการผลตเมลดพนธ. รายงานการวจย มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

สวรรณภม พระนครศรอยธยา.

Page 51: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

43

ศรพงษ เทศนา ธระ ทองเผอก ชไมพร เอกทศนา วรรณวภา สโรจนะเมธากล และโชคชย เอกทศนาวรรณ.

2540. การใชประโยชนของขาวโพดสมวง. รายงานวจย สถาบนวจยและพฒนา,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สถานทดลองพชไรศรส าโรง. 2543. ขาวโพดเทยน พนธสโขทย 1. ขาวสารสถาบนวจยพชไร. ปท 27 ฉบบท

2 หนา 4

Chandler, V.L., J.P. Radicella, T.P. Robbins J. Chen and D.Turks. 1989. Two regulatory gene of

the maize anthocyanin pathway are homologous; isolate of Butilizing R genomic

sequences Plant cell 1: 1175-1183.

Cherian, R. 2010. Health Benefits of Corn. http://www.lifemojo.com/lifestyle/health-benefits-of-

corn-57129406 online November 9, 2010

Cevallos-Casals B.A, and L. Cisneros-Zevallos. 2003. Stoichiometric and kinetic studies of

phenol antioxidants from Andean purple corn and red-fleshed sweet potato. J. Agric.

Food Chem. 51(11): 3313-3319.

Coe, E.H. and M.G. Neuffer. 1988. The genetics of corn. Corn and Corn Improvement. 2nd ed.

G.F. Sprague (ed) The Amer. Soc. Agron., Madision, Wisconsin, U.S.A.

Ford, R.H. 2000. Inheritance of kernel color in corn. Explanation & Investigations. The American

biology teacher 62 (3): 181-183

Kuhnen, S., P. M. M. Lemos, L. H. Campestrini, J. B. Ogliari, P. F. Dias and M. Maraschin. 2010.

Carotenoid and anthocyanin contents of grains of Brazilian maize landraces. J. Sci Food

Agric. (wileyonlinelibrary.com) DOI 10.1002/jsfa.4346 online 4 August 2011.

Lago, C., M. Landoni, E. Cassani, E. Doria, E. Nielsen and R. Pilu. 2012. Study and

characterization of a novel functional food: purple popcorn. Mol. Breeding

doi:10.1007/s11032-012-9816-6

Page 52: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

44

Pederson J.F., S.R. Bean, D.L. Funnell and R.A. Graybosch. 2004. Rapid iodine staining

techniques for identifying the waxy phenotype in sorghum grain and waxy genotype in

sorghum pollen. Crop Sci. 44:764-767

Revilla, P., R. A. Malvar, M. E. Cartea and A. Ordas. 1998. Identifying open pollinated populations

of field corn as sources of cold tolerance for improving sweet corn. Euphytica 101: 239–

247

Sharma, M., M. Cortes-Cruz, K.R. Ahern, M. McMullen, T. P. Brutnell and S. Chopra. 2011.

Identification of the Pr1 gene product completes the anthocyanin biosynthesis pathway

of maize. Genetics 188: 69-79.

Singh, R.K. and B.D. Chaudhary. 1979. Biometrical Methods in Quantitative Genetic Analysis.

KalyaniPublishess, New Delhi

Styles, E.D., and O. Ceska. 1989. Pericarp flavonoids in genetic strains of Zea mays Maydica 34:

227-237.

Yang, Z., W. Zhai. 2010. Identification and antioxidant activity of anthocyanins extracted from

the seed and cob of purple corn (Zea mays L.). Innovative Food Science and Emerging

Technologies 11: 169–176

Page 53: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

45

ภาคผนวก

Page 54: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

46

FC111 TSW

FC/TSW(F2) FC/TSW//TSW(BC1)

FC111 SWW

FC/SWW (F2) FC/SWW//SWW (BC1)

ลกษณะฝกของขาวโพดสายพนธชวท 2 และสายพนธผสมกลบ

ระหวางขาวโพดสมวงกบขาวโพดขาวเหนยว

Page 55: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

47

ลกษณะตนและฝกของขาวโพดเทยนสมวงสายพนธผสมกลบ

Page 56: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

48

ลกษณะฝกของสายพนธอนเบรดชวท 3 ทไดจากลกผสมขาวโพดขาวเหนยวกบขาวโพดสมวง

Page 57: รายงานการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเทียนเพื่อใช้เป็น ...research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2557/2557239875503.pdf ·

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

การปรบปรงพนธขาวโพดเทยนเพอใชเปนอาหารเพอสขภาพ ปท 2

49

ลกษณะตนของสายพนธอนเบรดทสกดจากลกผสมขาวโพดขาวเหนยวกบขาวโพดสมวง