แนวคิด ทฤษฎี...

28
บทที2 แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การศึกษาเรื่อง “ประสิทธิภาพและผลกระทบจากการนาระบบการบริหารการเงินการคลังภาครัฐแบบ อิเล็กทรอนิกส์ (GFMIS) มาประยุกต์ใช้ในสถาบันการศึกษาของรัฐบาล กรณีศึกษา : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราช มงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์” ผู้วิจัยได้ใช้แนวคิด ทฤษฏี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องในการศึกษาดังนี1. แนวคิดเกี่ยวกับระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ (Management Information System) ฤทัยชนนี สิทธิชัย (2540) ได้กล่าวถึงเทคโนโลยีสารสนเทศไว้ว่า หมายถึง เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการ ดาเนินงานต่างๆ เพื่อจัดทาสารสนเทศไว้ใช้งาน ซึ่งประกอบด้วยเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ เทคโนโลยี โทรคมนาคมเป็นหลักและยังรวมถึงเทคโนโลยีอื่น ที่เกี่ยวข้องกับการนาข้อมูลข่าวสารมาใช้ให้เป็นประโยชน์ โดยคอมพิวเตอร์จะเป็นเครื่องมือในการจัดการและเก็บข้อมูล ส่วนการสื่อสารโทรคมนาคมใช้เป็นสื่อในการ จัดส่งข้อมูล เผยแพร่ภาพและเสียงออกไปเพื่อการสื่อสารระหว่างกัน ยืน ภู่วรวรรณ (2544) ได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษาไว้ว่า มีบทบาท โดยตรงกับการสร้างความรู(Knowledge Constructor) เทคโนโลยีสารสนเทศเป็นเครื่องมือที่ช่วยในการเก็บ รวบรวมข้อมูลข่าวสาร ความรอบรูการจัดระบบการประมวลผล การส่งผ่านและสื่อสารด้วยความเร็วสูงที่มี ปริมาณมาก การนาเสนอและแสดงผลด้วยระบบสื่อต่าง ทั้งในด้านข้อมูล รูปภาพ เสียง ภาพเคลื่อนไหว วีดีโอ ฯลฯ อีกทั้งยังสามารถสร้างระบบการมีขุมความรู้ที่เรียกว่า เวิลด์ โนว์เล็จ (World Knowledge) ซึ่งมีแหล่งความรูมากมายกระจายอยู่ทั่วโลก ผู้เรียนต้องเรียนรู้ได้มากและรวดเร็ว รวมทั้งสามารถแยกแยะ ค้นหาข่าวสาร ตลอดจน การแสวงหาสิ่งที่ต้องการได้ตรงความต้องการ หรรษา วงศ์ธรรมกูล (2541) ได้กล่าวถึงความหมายของเทคโนโลยีสารสนเทศไว้ว่า หมายถึง ความรูหรือกระบวนการในการดาเนินงานใดๆที่ต้องอาศัยเทคโนโลยีด้านคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ คอมพิวเตอร์ฮาร์ดแวร์ การติดต่อสื่อสาร การรวบรวมและการนาข้อมูลมาใช้อย่างทันการ เพื่อก่อให้เกิดประสิทธิภาพ ทั้งทางด้านการ ผลิต การบริการ การบริหาร รวมทั้งเพื่อการศึกษาและการเรียนรูซึ่งจะเห็นได้ว่าเทคโนโลยีสารสนเทศนั้น เป็น เครื่องมือสาหรับการติดต่อสื่อสารและการไหลเวียนของความรู้และการเรียนรูระบบการสื่อสารที่ใช้คอมพิวเตอร์ เป็นสื่อกลาง ใช้ประโยชน์ด้านการจัดเก็บข้อมูล การประมวลผล และสามารถสืบค้นความรู้ได้จากระบบ สารสนเทศ เพื่อใช้ในการสื่อสารกับทั้งภายในและภายนอกองค์กรมีฐานข้อมูล รายงาน เอกสาร คู่มือการทางาน ทีสามารถจัดการได้อย่างรวดเร็ว และง่ายต่อการเข้าถึงระบบโดยบุคลากรทั้งหมด จากความหมายที่กล่าวมานั้น ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ จึงหมายถึง ระบบที่รวบรวมและจัดเก็บ ข้อมูลจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกองค์กรอย่างมีหลักเกณฑ์ เพื่อนามาประมวลผลและ จัดรูปแบบให้ได้สารสนเทศที่ช่วยสนับสนุนการทางาน และการตัดสินใจในด้านต่าง ๆของผู้บริหารเพื่อให้การ

Upload: ngodien

Post on 06-Feb-2018

282 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรอง “ประสทธภาพและผลกระทบจากการน าระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) มาประยกตใชในสถาบนการศกษาของรฐบาล กรณศกษา : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสรนทร” ผวจยไดใชแนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของในการศกษาดงน

1. แนวคดเกยวกบระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System) ฤทยชนน สทธชย (2540) ไดกลาวถงเทคโนโลยสารสนเทศไววา หมายถง เทคโนโลยทเกยวของกบการด าเนนงานตางๆ เพอจดท าสารสนเทศไวใชงาน ซงประกอบดวยเทคโนโลยคอมพวเตอร เทคโนโลยโทรคมนาคมเปนหลกและยงรวมถงเทคโนโลยอน ๆ ทเกยวของกบการน าขอมลขาวสารมาใชใหเปนประโยชน โดยคอมพวเตอรจะเปนเครองมอในการจดการและเกบขอมล สวนการสอสารโทรคมนาคมใชเปนสอในการจดสงขอมล เผยแพรภาพและเสยงออกไปเพอการสอสารระหวางกน ยน ภวรวรรณ (2544) ไดเสนอแนวคดเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษาไววา มบทบาทโดยตรงกบการสรางความร (Knowledge Constructor) เทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองมอทชวยในการเกบรวบรวมขอมลขาวสาร ความรอบร การจดระบบการประมวลผล การสงผานและสอสารดวยความเรวสงทมปรมาณมาก การน าเสนอและแสดงผลดวยระบบสอตาง ๆ ทงในดานขอมล รปภาพ เสยง ภาพเคลอนไหว วดโอฯลฯ อกทงยงสามารถสรางระบบการมขมความรทเรยกวา เวลด โนวเลจ (World Knowledge) ซงมแหลงความรมากมายกระจายอยทวโลก ผเรยนตองเรยนรไดมากและรวดเรว รวมทงสามารถแยกแยะ คนหาขาวสาร ตลอดจนการแสวงหาสงทตองการไดตรงความตองการ หรรษา วงศธรรมกล (2541) ไดกลาวถงความหมายของเทคโนโลยสารสนเทศไววา หมายถง ความรหรอกระบวนการในการด าเนนงานใดๆทตองอาศยเทคโนโลยดานคอมพวเตอร ซอฟตแวร คอมพวเตอรฮารดแวร การตดตอสอสาร การรวบรวมและการน าขอมลมาใชอยางทนการ เพอกอใหเกดประสทธภาพ ทงทางดานการผลต การบรการ การบรหาร รวมทงเพอการศกษาและการเรยนร ซงจะเหนไดวาเทคโนโลยสารสนเทศนน เปนเครองมอสาหรบการตดตอสอสารและการไหลเวยนของความรและการเรยนร ระบบการสอสารทใชคอมพวเตอรเปนสอกลาง ใชประโยชนดานการจดเกบขอมล การประมวลผล และสามารถสบคนความรไดจากระบบสารสนเทศ เพอใชในการสอสารกบทงภายในและภายนอกองคกรมฐานขอมล รายงาน เอกสาร คมอการท างาน ทสามารถจดการไดอยางรวดเรว และงายตอการเขาถงระบบโดยบคลากรทงหมด จากความหมายทกลาวมานน ระบบสารสนเทศเพอการจดการ จงหมายถง ระบบทรวบรวมและจดเกบขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ ทงภายในและภายนอกองคกรอยางมหลกเกณฑ เพอน ามาประมวลผลและจดรปแบบใหไดสารสนเทศทชวยสนบสนนการท างาน และการตดสนใจในดานตาง ๆของผบรหารเพอใหการ

Page 2: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

7

ด าเนนงานขององคกรเปนไปอยางมประสทธภาพ โดยทเราจะเหนไดวา MIS จะประกอบดวยหนาทหลก 2 ประการ (กตมา เพชรทรพย, 2548) 1. สามารถเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ ทงจากภายในและภายนอกองคกรมาไวดวยกนอยางเปนระบบ

2. สามารถท าการประมวลผลขอมลอยางมประสทธภาพ เพอใหไดสารสนเทศทชวยสนบสนนการปฏบตงานและการบรหารงานของผบรหาร ดงนน ถาระบบใดประกอบดวยหนาทหลกสองประการ ตลอดจนสามารถปฏบตงานในหนาทหลกทงสองไดอยางครบถวนและสมบรณ ระบบนนกสามารถถกจดเปนระบบ MIS ได ระบบ MIS ไมจ าเปนทจะตองสรางขนจากระบบคอมพวเตอรเทานน ระบบ MIS อาจถกสรางขนมาจากอปกรณสงใดกได แตตองสามารถปฏบตหนาทหลกทงสองประการไดอยางครบถวนและสมบรณ แตเนองจากในปจจบนคอมพวเตอรเปนอปกรณทมประสทธภาพในการจดการขอมลนกวเคราะหและออกแบบระบบ จงออกแบบระบบสารสนเทศโดยใหมคอมพวเตอรเปนอปกรณหลกในการจดการสารสนเทศ ปจจบนขอบเขตการท างานของระบบสารสนเทศขยายตวจากการรวบรวมขอมลทมาจากภายในองคกรไปสการเชอมโยงกบแหลงขอมลจากสงแวดลอมภายนอกองคกร ทงจากภายในทองถน ระดบประเทศ และระดบนานาชาต ปจจบนองคกรตองใชเทคโนโลยสารสนเทศทมศกยภาพสงขนเพอสรางระบบสารสนเทศ ( MIS) ใหสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ และเปนเครองมอส าคญทชวยเพมขดความสามารถขององคกร และขดความสามารถในการบรหารงานของผบรหารในยคปจจบน แตปญหาทนาเปนหวงคอ บคลากรสวนใหญยงไมเขาใจในศกยภาพและขอบเขตของการใชงานระบบสารสนเทศ (MIS) และนอกจากนบคลากรบางสวนทขาดความเขาใจอยางแทจรงเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ มทศนคตทไมดตอการใชงานระบบสารสนเทศ ไมยอมเรยนรและเปดรบการเปลยนแปลงใหม ๆ จงใหความสนใจหรอความส าคญกบการปรบตวเขากบระบบสารสนเทศ (MIS) นอยกวาทควร (กตมา เพชรทรพย, 2548) สวนประกอบของระบบสารสนเทศเพอการจดการ เทคโนโลยสารสนเทศมบทบาทส าคญตอการด าเนนงานทงระดบองคกรและระดบอตสาหกรรม เนองจากตองการระบบสารสนเทศทมประสทธภาพ เพอการด ารงอยและเจรญเตบโตขององคกร โดยทเทคโนโลยสารสนเทศจะมสวนชวยใหองคกรประสบผลส าเรจและสามารถแขงขนกบองคกรอนในระดบสากลได เพอใหการท างานเปนไปอยางมประสทธภาพ จงตองท าความเขาใจถงวธใชงานและโครงสรางของระบบสารสนเทศ ซงสามารถสรปสวนประกอบของระบบสารสนเทศได 3 สวน ดงนคอ 1. เครองมอในการสรางระบบสารสนเทศเพอการจดการ

หมายถง สวนประกอบหรอโครงสรางพนฐานทรวมกนเขาเปนระบบ MIS และชวยใหระบบสารสนเทศด าเนนงานอยางมประสทธภาพ โดยจ าแนกเครองมอทใชในการสรางระบบสารสนเทศไวอย 2 สวนคอ

Page 3: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

8

1.1 ฐานขอมล (Data Base) ฐานขอมล ถอเปนหวใจส าคญของระบบ MIS เนองจากสารสนเทศทมคณภาพจะมาจากขอมลทด เชอถอได ทนสมยและถกจดเกบอยางเปนระบบ ซงผใชสามารถเขาถงและใชงานไดอยางสะดวกและรวดเรว ดงนนฐานขอมลจงเปนสวนประกอบส าคญทชวยใหระบบสารสนเทศมความสมบรณ และปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ 1.2 เครองมอ (Tools) เปนเครองมอทใชจดเกบและประมวลผลขอมล ปรกตระบบสารสนเทศจะใชเครองคอมพวเตอรเปนอปกรณหลกในการจดการขอมล ซงจะประกอบดวยสวนส าคญตอไปน (1) อปกรณ (Hardware) คอ ตวเครองหรอสวนประกอบของเครองคอมพวเตอร รวมทงอปกรณและระบบเครอขาย (2) ชดค าสง (Software) คอ ชดค าสงทท าหนาทรวบรวม และจดการ เกบขอมลเพอใชในการ บรหารงาน หรอการตดสนใจ 2. วธการหรอขนตอนการประมวลผล (Processing Data)

การทจะไดผลลพธตามทตองการนนจะตองมการจดล าดบ วางแผนงานและวธการประมวลผลใหถกตอง เพอใหไดขอมลหรอสารสนเทศทตองการ 3. การแสดงผลลพธ (Output)

เมอขอมลไดผานการประมวลผล ตามวธการแลวจะไดสารสนเทศหรอ MIS เกดขนซงอาจจะน าเสนอในรป ตาราง กราฟ รปภาพ หรอเสยง เพอใหการน าเสนอขอมลมประสทธภาพอาจขนอยกบลกษณะของขอมล และลกษณะของการน าไปใชงาน คณสมบตของระบบสารสนเทศเพอการจดการ ปจจบนองคกรสามารถพฒนาระบบสารสนเทศไดดวยตนเองหรอใหผเชยวชาญจากภายนอกเขามาด าเนนการ โดยการออกแบบและพฒนาระบบ MIS ทสอดคลองตามหลกการ ระบบกจะสามารถอ านวยและกอใหเกดประโยชนใหกบองคกรไดอยางเตมประสทธภาพ โดยทการพฒนาระบบสารสนเทศตองค านงถงคณสมบตทส าคญของ MIS ตอไปน (กตมา เพชรทรพย, 2548) 1. ความสามารถในการจดการขอมล (Data Manipulation)

ระบบสารสนเทศทดตองสามารถปรบปรงแกไขและจดการขอมล เพอใหเปนสารสนเทศทพรอมส าหรบน าไปใชงานอยางมประสทธภาพ ปรกตขอมลตาง ๆ ทเกยวของกบการด าเนนงานขององคกรจะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ขอมลทถกปอนเขาส MIS ควรทจะไดรบการปรบปรงแกไขและพฒนารปแบบเพอใหความทนสมยและเหมาะสมกบการใชงานอยเสมอ 2. ความปลอดภยของขอมล (Data Security)

ระบบสารสนเทศเปนทรพยากรทส าคญอกอยางหนงขององคกร ถาสารสนเทศบางประเภทรวไหลออกไปสบคคลภายนอก โดยเฉพาะคแขงขนอาจท าใหเกดความเสยโอกาสทางการแขงขนหรอสรางความเสยหาย

Page 4: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

9

แกองคกร ความสญเสยทเกดขนอาจจะเกดจากความรเทาไมถงการณ หรอการกอการรายตอระบบ ซงจะมผลโดยตรงตอประสทธภาพและความเปนอยขององคกร 3. ความยดหยน (Flexibility)

สภาพแวดลอมในการด าเนนงานขององคกรหรอสถานการณการแขงขนทางการด าเนนงานทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลใหระบบสารสนเทศทดตองมความสามารถในการปรบตว เพอใหสอดคลองกบการใชงานหรอปญหาทเกดขน โดยทระบบสารสนเทศทถกสรางหรอถกพฒนาขนตองสามารถตอบสนองความตองการของผบรหารไดอยเสมอ โดยมอายการใชงาน การบ ารงรกษา และคาใชจายทเหมาะสม 4. ความพงพอใจของผใช (User Satisfaction)

ปรกตระบบสารสนเทศ ถกพฒนาขนโดยมความมงหวงใหผใชสามารถน ามาประยกตในงานหรอเพมประสทธภาพในการท างาน ระบบสารสนเทศทดจะตองกระตนหรอโนมนาวใหผใชหนมาใชระบบใหมากขน โดยการพฒนาระบบตองท าการพฒนาใหตรงกบความตองการและพยายามท าใหผใชพงพอใจกบระบบ เมอผใชเกดความไมพงพอใจกบระบบ ท าใหความส าคญของระบบลดนอยลงไป กอาจจะท าใหไมคมคากบการลงทน นนได ประโยชนของระบบสารสนเทศเพอการจดการ 1. ชวยใหผใชสามารถเขาถงสารสนเทศทตองการไดอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ เนองจาก ขอมลถกจดเกบและบรหารเปนระบบท าใหผบรหารสามารถจะเขาถงขอมลไดอยางรวดเรวในรปแบบทเหมาะสม และสามารถน าขอมลมาใชประโยชนไดทนตอความตองการ 2. ชวยผใชในการก าหนดเปาหมายกลยทธและการวางแผนปฏบตการ โดยผบรหารจะสามารถน าขอมลทไดจากระบบ สารสนเทศมาชวยในการวางแผนและก าหนดเปาหมายในการด าเนนงานขององคกร เนองจากสารสนเทศถกเกบรวบรวมและจดการอยางเหมาะสม ท าใหมประวตของขอมลอยางตอเนอง สามารถทจะชแนวโนมของการด าเนนงานไดวานาจะเปนไปในลกษณะใด 3. ชวยผใชงานในการตรวจสอบประเมนผลการด าเนนงาน เมอแผนงานถกน าไปปฏบตในชวงระยะเวลาหนง ผควบคมจะตองตรวจสอบผลการด าเนนงานโดยน าขอมลบางสวนมาประมวลผลประกอบการประเมนสารสนเทศทไดจะแสดงใหเหนผลการด าเนนงานวาสอดคลองกบเปาหมายทตองการเพยงใด 4. ชวยผใชงานในการศกษาและวเคราะหสาเหตของปญหา ผบรหารสามารถใชระบบสารสนเทศประกอบการศกษาและการคนหาสาเหต หรอขอผดพลาดทเกดขนในการด าเนนงานขององคกร ถาการด าเนนงานไมเปนไปตามแผนทวางเอาไว อาจจะเรยกขอมลเพมเตมออกมาจากระบบ เพอใหทราบวาขอผดพลาดในการท างานเกดขนมาจากสาเหตใด หรอจดรปแบบสารสนเทศในการวเคราะหปญหาใหม 5. ชวยใหผใชงานสามารถวเคราะหปญหาหรออปสรรคทเกดขน เพอหาวธควบคม ปรบปรงและแกไขปญหา สารสนเทศทไดจากการประมวลผลจะชวยใหผบรหารวเคราะหไดวาการด าเนนงานในแตละทางเลอกจะชวยแกไข หรอควบคมปญหาทเกดขนไดอยางไร องคกรตองท าอยางไรเพอปรบเปลยนหรอพฒนาใหการด าเนนงานเปนไปตามแผนงานหรอเปาหมายทก าหนด

Page 5: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

10

6. ชวยลดคาใชจาย ระบบสารสนเทศทมประสทธภาพ ชวยใหองคกรลดเวลา แรงงานและคาใชจายในการท างานลง เนองจากระบบสารสนเทศสามารถรบภาระงานทตองใชแรงงานจ านวนมาก ตลอดจนชวยลดขนตอนในการท างาน สงผลใหองคกรสามารถลดจ านวนคนและระยะเวลาในการประสานงานใหนอยลง โดยผลงานทออกมาอาจเทาหรอดกวาเดม ซงจะเปนการเพมประสทธภาพและศกยภาพขององคกรได โดยสรปแลวในดานประสทธภาพ (Efficiency) ของการปฎบตงาน เทคโนโลยสารสนเทศนนชวยท าใหการปฏบตงานมความรวดเรวมากขน โดยใชกระบวนการประมวลผลขอมลซงจะท าใหสามารถเกบรวบรวม ประมวลผล และปรบปรงขอมลใหทนสมยไดอยางรวดเรว และชวยในการจดเกบขอมลทมขนาดใหญหรอมปรมาณมาก ท าใหการเขาถงขอมล (Access) มความรวดเรว และยงชวยใหการตดตอสอสารตางๆโดยการใชเครอขายคอมพวเตอรมการตดตอไดทวโลกภายในเวลาทรวดเรว ไมวาจะเปนการตดตอระหวางเครองคอมพวเตอรกบเครองคอมพวเตอรดวยกน (Machine to Machine) หรอคนกบคน (Human to Human) หรอคนกบเครองคอมพวเตอร (Human to Machine) และการตดตอสอสารดงกลาว จะท าใหขอมลทเปนทงขอความ เสยง ภาพนง และภาพ เคลอนไหวสามารถสงไดทนท อกทงการทเทคโนโลยสารสนเทศชวยท าใหการปฏบตงานทเกยวของกบขอมลซงมปรมาณมากและมความสลบซบซอนนนด าเนนการไดโดยเรว หรอการชวยใหเกดการตดตอสอสารไดอยางรวดเรวนนจะชวยใหเกดการประหยดตนทนในการด าเนนการอยางมาก ท าใหการประสานงานระหวางฝายตาง ๆ เปนไปดวยดโดยเฉพาะหากเทคโนโลยสารสนเทศนน ออกแบบมาเพอเอออ านวยใหองคกรทงภายในและภายนอกทอยในระบบของซพพลาย (Supply) ทงหมด จะท าใหผทมสวนเกยวของทงหมดสามารถใชขอมลรวมกนได และท าใหการประสานงาน หรอการท าความเขาใจเปนไปดวยดยงขน (จกรพนธ กองล และคณะ, 2554) ดงนน เทคโนโลยสารสนเทศ จงมบทบาททส าคญในการพฒนาองคกร ท าใหการปฏบตงานในทกภาคสวน เปนไปอยางสะดวกรวดเรว ลดตนทนในการบรหารจดการ เพมโอกาสในการท าก าไรใหแกองคกร สรางความไดเปรยบการแขงขนกบคคา ชวยปรบปรงขนตอนการท างานและสรางคณภาพชวตในการท างาน ดวยคณประโยชนเหลานจงท าใหองคกรตาง ๆ เหนความส าคญและน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการบรหารจดการ

2. แนวคดระบบบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (Government Fiscal Management Information System: GFMIS) ระบบการบรหารงานการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส หรอ ระบบ GFMIS เปนการด าเนนงานปรบปรงระบบการจดการดานการเงนการคลงของภาครฐใหมความทนสมยและมประสทธภาพยงขน โดยน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใช เพอปรบกระบวนการด าเนนงานและการจดการภาครฐดานการงบประมาณ การบญช การจดซอ จดจาง การเบกจาย และการบรหารทรพยากร ใหเปนไปในทศทางเดยวกบนโยบายปฏรปราชการทเนนประสทธภาพและความคลองตวในการด าเนนงาน รวมทงมงหวงใหเกดการใชทรพยากรภายในองคกรอยางคมคาเพอใหไดมาซงขอมลสถานภาพการคลงภาครฐทถกตองและรวดเรว สามารถตอบสนองนโยบายการบรหารเศรษฐกจของประเทศ ได (ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส, 2547) ไดแก

Page 6: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

11

ตวอยางโครงสรางระบบงาน GFMIS แบบรวมศนย (Centralized)

สง Excel Form

ระบบสนบสนนการตรวจสอบบญช

BudgetingInformation

SystemWorkstation

Workstation

Workstation Workstation Workstation Workstation WorkstationWorkstation Workstation Workstation

คลงจงหวด

Workstation

Workstation

(กรมบญชกลาง)

Workstation

Workstation

PaymentSystem

Workstation

Workstation

(ธนาคารกรงไทย /ธนาคารแหงประเทศไทย)

(ส านกงบประมาณ)

Debt Mgt.

System

Workstation

Workstation

(สบน.)

HRSystem

Workstation

Workstation

(ส านกงาน ก.พ.)

(ส านกงานการตรวจเงนแผนดน)

Workstation หนวยเบกจาย2

Excel Loader2

WorkstationWorkstation

1 เครอง Terminal GFMIS Interface ขอมล

3

1

3

3

3

1

1

1

1

Workstation

3

3

Workstation

ระบบ Front ของการจดเกบรายได

ศนยคอมพวเตอรและศนยส ารอง

ระบบงาน GFMIS

ระบบเครอขายความปลอดภยสงWorkstation

Workstation

2(Load Excel Form เขาระบบ GFMIS ผานเครอง Terminal GFMIS)

กองคลง

สง Excel Form

บนทกขอมลลง Form

ภาพท 1 โครงสรางระบบงาน GFMIS แบบรวมศนย (Centralized) ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

ขอบเขตของโครงสรางระบบ GFMIS ประกอบดวยงาน 2 ดานหลก ไดแก 1. ระบบดานปฏบตการ หรอ Operation System ซงรองรบโดย Software SAP R/3 ประกอบดวยงานดานระบบการบรหารงบประมาณ การรบ-จายและตดตามการใชงบประมาณ บญชแบบเกณฑคงคาง บญชทรพยสนถาวร บญชตนทนบญชบรหาร การจดซอจดจาง การบรหารเงนสด เงนคงคลง ตลอดจนขอมลบคคล 2. ระบบขอมลดานการบรหาร หรอ Business Warehouse ซงรองรบโดย Software SAP BW ประกอบดวยขอมลทใชในการวางแผนและตดสนใจ ไดแก ขอมลเพอการบรหารดานการเงนการคลงแบบ Online-Real-Time ส าหรบนายกรฐมนตร รองนายกรฐมนตร รฐมนตร ปลดกระทรวง อธบดกรม ผวาราชการจงหวด และผบรหารดานการเงน ทงนในดานภาพรวมระบบ GFMIS จะแบงออกเปน 5 ระบบงาน ดงน

Page 7: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

12

กระบวนงานในระบบกระบวนงานในระบบ GFMISGFMIS

BIS DPIS e-Procurement (e-catalog,e-shopping list

e-Auction)

e-Payroll , e-Pension AFMIS

Operating System SAP R/3 (GFMIS)

MIS(ระบบสารสนเทศ)MIS - BW SEM

PO

ระบบจดซอจดจางFM

ระบบบรหารงบประมาณ HR

ระบบบรหารทรพยากรบคคล

CO

ระบบตนทน

FI

ระบบการเงนและบญชประกอบดวย

AP ระบบการเบกจายเงน

RP ระบบรบและน าสงเงน

CM ระบบบรหารเงนสด

FA ระบบสนทรพยถาวร

GL ระบบบญชแยกประเภท

ภาพท 2 กระบวนงานในระบบ GFMIS ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

1) ระบบบรหารงบประมาณ เปนการรบขอมลการอนมตงบประมาณจากระบบ BIS ของส านกงบประมาณ แตการเปลยนแปลงหรอการจดสรรเงนจะท าในระบบ GFMIS โดยขอมลดงกลาวจะเชอมโยงกบระบบอน ๆ เชน ระบบการจดซอจดจาง ระบบเบกจายเงน ระบบบญช เปนตน

ส านกงบประมาณพจารณาอนมตจดสรรเงนประจ างวด

ใหสวนราชการ

สวนราชการจดสรรงบประมาณทไดรบใหหนวยงาน

สวนกลางและสวนภมภาค

สวนราชการหนวยงานสวนกลางและสวนภมภาค

บนทกใบสงซอสงจางหรอตงเบกในระบบ

FM : Fund Managementระบบบรหารงบประมาณ : การจดสรรงบประมาณ

2

13

„ หนวยงานสวนภมภาคจะตองไดรบการจดสรรเงนงบประมาณจากหนวยงานสวนกลางกอน

จงจะท าการบนทกใบสงซอสงจาง หรอตงเบกได

ภาพท 3 ระบบบรหารงบประมาณ ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

Page 8: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

13

2) ระบบจดซอจดจาง เปนการบนทกการจดซอ จดจาง โดยระบบจะเชอมโยงกบระบบงบประมาณ เพอตรวจสอบวงเงนงบประมาณ และเชอมโยงกบระบบสนทรพยถาวรกรณทเปนการจดซอสนทรพยถาวรมลคาตงแต 5,000 บาทขนไป

PO: Purchasing Orderระบบจดซอจดจาง

เลอกขอมลเสนอซอเสนอจางเลอกขอมลเสนอซอเสนอจาง

ท าสญญาจดซอจดจางท าสญญาจดซอจดจาง

ตรวจรบสนคาหรอบรการตรวจรบสนคาหรอบรการ

PO

APเบกจายเงน

APเบกจายเงน

CMประกอบการวางแผน

CMประกอบการวางแผน

GLบนทกบญชอตโนมต

GLบนทกบญชอตโนมต

FAมมลคา >= 5,000.-

FAมมลคา >= 5,000.-

FMตรวจสอบงบประมาณ

FMตรวจสอบงบประมาณ

ภาพท 4 ระบบจดซอจดจาง ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

3) ระบบการเงนและบญช ประกอบดวย 5 ระบบยอย คอ ระบบการเบกจายเงน ระบบการรบและน าสงเงน ระบบบรหารเงนสด ระบบบญชแยกประเภท และระบบสนทรพยถาวร

หนวยผเบก(1)

หนวยผเบก(1)

กรมบญชกลาง (2)

กรมบญชกลาง (2)

ธนาคาร(3)

ธนาคาร(3)

บญชหนวยงาน(4)

บญชหนวยงาน(4)

บญชเจาหน/ผมสทธ(4)

บญชเจาหน/ผมสทธ(4)

AP : Account Payable

ระบบการเบกจายเงน

บนทกรายการขอเบกในระบบ GFMIS

โอนเงนเขาบญชเงนฝากผรบเงนตรวจสอบและอนมตรายการขอเบกสงจายผานระบบธนาคารกรงไทย

Online

ภาพท 5 ระบบการเบกจายเงน ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

Page 9: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

14

กองคลง

กระบวนการจดเกบ

1. จดเกบรายได2. ออกใบเสรจรบเงน(ดวยวธการเดม)

ระบบ GFMIS

กระบวนการน าสง

กองคลง ธนาคารกรงไทย กรมบญชกลาง/คลงจงหวดจดท าใบน าสงและระบรหสอางองในใบน าฝากธนาคาร

ระบบ GFMIS

รบเงนสด/เชคเขาบญชเงนฝาก รบ Statement เพอกระทบยอดการน าสงรายได/เงนฝาก

RP: Receipt Processระบบรบและน าสงเงน

บนทกขอมลเขาระบบ GFMIS

น าสงเงน

บนทกขอมลเขาระบบ GFMIS

ภาพท 6 ระบบรบและน าสงเงน ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

ระบบการน าสงรายได

ระบบเบก

จายเงน

ระบบจดซอจดจาง

ระบบบรหารเงนสด

CM: Cash Managementระบบบรหารเงนสด

รายงานแผนการใชจายเงน

ภาพท 7 ระบบบรหารเงนสด ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

ระบบบญชแยกประเภท

บนทกรายการจากระบบPO, AP ,RP, FA โดย

อตโนมต

ปรบปรงรายการทางบญช

ท าการ Interfaceส าหรบหนวยงานทมระบบเอง

co

GL : General Ledgerระบบบญชแยกประเภท

งบการเงน

ระดบจงหวด

งบการเงน

ระดบกรม

งบการเงนรวม

ระดบประเทศ

ภาพท 8 ระบบบญชแยกประเภท ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

Page 10: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

15

การก าหนด

รหสสนทรพย

การก าหนด

รหสสนทรพย

การไดมาของ

สนทรพย

การไดมาของ

สนทรพย

การตดจ าหนาย

สนทรพย

การตดจ าหนาย

สนทรพย

ประมวลผลสนงวด

/สนปบญช

ประมวลผลสนงวด

/สนปบญช

รายงาน

FA : Fixed Asset Managementระบบสนทรพยถาวร

1

2

4

3

ภาพท 9 ระบบสนทรพยถาวร ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

4) ระบบบญชตนทน เปนระบบทจะใหขอมลเพอการบรหาร โดยหนวยงานตองก าหนดโครงสรางภายในหนวยงานเปนศนยตนทน ศนยก าไร งานหลก งานสนบสนน และกจกรรม เพอรองรบขอมลในสวนทเปนคาใชจาย และก าหนดเกณฑการปนสวนตนทน เพอใชเปนหลกในการปนสวนตนทนใหแตละผลผลตทเกยวของ

FIFIFinancialFinancial

AccountingAccounting การปดสนงวดการปดสนงวดCOCO

ControllingControlling การปดสนงวดการปดสนงวด

การบนทกเกณฑการปนสวนการบนทกเกณฑการปนสวน

Cost Center

Cost Center

Cost Allocation

การปนสวนการปนสวน

การบนทกขอมลหลก

การรายงาน

CO : Controlling ระบบบญชตนทน

ภาพท 10 ระบบบญชตนทน

ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

5) ระบบบรหารทรพยากรบคคล เปนระบบทรบขอมลบคลากรส าหรบขาราชการพลเรอนสามญ โดยรบขอมลการเปลยนแปลงขาราชการ การฝกอบรม และการปรบโครงสรางองคกรจากสวนราชการ และรบขอมลเงนบญชถอจายจากกรมบญชกลาง

Page 11: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

16

หนวยงานระดบกรม

148 แหง

ระบบ

HR

HR: Human Resourceระบบบรหารทรพยากรบคคล

ฐานขอมลบนระบบถอจาย

บนทกการเปลยนแปลง

ขอมล

ตรวจสอบการเปลยนแปลงขอมลคาใชจายเกยวกบ

บคลากรได

ภาพท 11 ระบบบรหารทรพยากรบคคล ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547)

วตถประสงคหลกของระบบGFMIS วตถประสงคหลกของระบบ GFMIS คอ เพอออกแบบและจดสรางระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐของประเทศไทยอยางสมบรณแบบทงในดาน - รายรบรายจาย - เงนคงคลง - บญชการเงนตามเกณฑคงคาง - บญชทรพยสนถาวร - บญชตนทน - บญชบรหาร รวมถงการจดซอจดจาง การจดท า การอนมต การเบกจาย การปรบปรง และการตดตามการใชงบประมาณ ทเนนการวดประสทธภาพและประสทธผลแบบ Output – Outcome เพอใหเกดฐานขอมลกลาง ดานการเงนการคลงภาครฐแบบ Matrix และ Online-Real-Time ตามโครงสรางกระทรวง ทบวง กรม และพนทจงหวด โดยใหทกสวนราชการเรมใชงานระบบการเงนการคลงแบบอเลกทรอนกส หรอ ระบบ GFMIS ไดตงแตวนท 1 ตลาคม 2547 (ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส, 2547) หลกการของระบบ GFMIS GFMIS เปนสวนหนงของ E-Government โดยพจารณามมมองเปน 3 ดานคอ (สทธรตน รตนโชต , 2547) 1. ดานระบบงาน GFMIS จะเปนระบบงานสนบสนนของภาครฐบาลซงมลกษณะเหมอนกนหรอคลายคลงกนในทกสวนราชการหรอหมายถงงานดานการเงนการคลง อนประกอบดวยงานงบประมาณ งานจดซอ/จดจาง งานการเงน งานบญช และรายงาน งานบรหารบคคล สวนงานหลกของภาครฐจะมความแตกตางไปตามแตละสวนราชการซงเปนไปตามอ านาจหนาททก าหนดไว ตามกฎหมายจดตงสวนราชการนน ๆ

Page 12: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

17

2. ดานฐานขอมล GFMIS จะเปนฐานขอมลรวมทางดานการเงนการคลงของรฐบาลซงสามารถแบงแยกออกไดตามหนวยงานภารกจ และพนทโดยฐานขอมลดงกลาวจะเปนสวนประกอบทส าคญอยางยงทถกสงเขาศนยบญชาการท าเนยบรฐบาล ( MOC: Ministry Operating Center, DOC: Department Operating Center, POC: Provincial Operating Center) ทงนเพอท าใหรฐบาลมขอมลทสะทอนถงการปฏบตงานของสวนราชการ การใชจายเงนและก าลงคนในภาคราชการ 3. ดานการใหบรการประชาชน รฐบาลตองการใหสวนราชการทกแหงพฒนางานหลกของตนเองใหทนสมยเพอสามารถบรการประชาชนไดในลกษณะ E-Service ฉะนนการทสวนราชการจะใหบรการในลกษณะดงกลาวไดยอมตองมระบบสนบสนนททนสมยดวยเชนเดยวกน ทงนเพอเชอมตอการปฏบตงานและขอมลใหด าเนนไปอยางครบวงจร (ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส, 2547)

ภาพท 12 ภาพรวมระบบ GFMIS ทมา: ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (2547) ประโยชนของระบบ GFMIS 1. ชวยท าใหการเบกจายงบประมาณและการรบและน าสงเงน มความสะดวกและรวดเรวขนเนองจากระบบ GFMIS สามารถตรวจสอบงบประมาณจดสรรโดยอตโนมต 2. ผบรหารและผทเกยวของสามารถตดตามและเรยกดขอมลสถานภาพทไดจากระบบ GFMIS ไดทกขนตอนแบบ Online-real-time 3. ชวยลดภาระการจดท ารายงานใหสวนกลาง เนองจากหนวยงานในสวนกลางสามารถเรยกดรายงานจากระบบ GFMIS ได ซงชวยลดเวลาการท างานของบคลากรในองคกรนนลง บคลากรสามารถน าเวลาทลดลงนนไปปฎบตงานในหนาทอนได

Page 13: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

18

4. ลดภาระการจายเงนของภาคราชการใหแกผขาย / คสญญาในกรณทมใบสงจางตงแต 20,000 บาทขนไป โดยทกรมบญชกลางจะเปนผสงจายเขาบญชเงนฝากธนาคารของผขาย / คสญญาโดยผานระบบ ของธนาคารกรงไทย- ผขาย / คสญญาซงเปนเจาหนาทของสวนราชการจะไดรบช าระเงนรวดเรวขน

5. ลดความเสยงตอการคอรปชนขององคกรลง 6. ชวยใหระบบการเบกจายและการรบ-น าสงเงนกบคลงมความสะดวกรวดเรวขนอกทงยงเชอมโยง

ระบบเบกจายไวกบระบบการจดซอ จดจาง และระบบงบประมาณ ซงสามารถตรวจสอบงบประมาณอตโนมต ณ จดทน าขอมลเขาระบบและทราบงบประมาณคงเหลอทนท

7. ขอมลของขาราชการจะถกจดเกบรวมอยในระบบ GFMIS ซงสามารถเรยกดขอมลไดงายและรวดเรว

8. ผบรหารสามารถจดการขอมลไดอยางมประสทธภาพมากขน เนองจากสามารถดขอมลไดหลายลกษณะทงในภาพรวมและในสวนลก เชน รายงานแยกตามระดบขน รายงานบคคลแยกตามระดบเงนเดอน รายงานคาใชจายประมาณการทางดานบคลากรแยกตามหนวยงานและรายงานอน ๆ

9. ลดเวลาในการเตรยมเอกสารเพอการบรหารและตดตามกระบวนการตางๆ 10. ผบรหารสามารถเรยกดขอมลการจดซอ จดจางไดจากระบบ GFMIS 11. ลดความซ าซอนในการบนทกขอมลเนองจากระบบการท างานใน GFMIS จะมการแจงเตอนการท างานในกรณท างานผดพลาดตาง ๆ ได สงผลใหการท างานนนมความถกตองและแมนย า 12. การบนทกบญชในระบบ GFMIS เปนการบนทกรายการครงเดยว ซงทกสวนราชการสามารถใชขอมลรวมกนได 13. ชวยใหองคกรประหยดคาใชจายได เชน คาเอกสารตาง ๆ คาการตดตอสอสารกบทางสวนกลาง เปนตน สงผลใหองคกรมงบประมาณคงเหลอในสวนนเพอไปพฒนาในสวนอน ๆ ได

3. แนวคดการควบคมภายในตามแนวทางของ COSO (ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและสมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย, 2548) ในป พ.ศ. 2535 (ค.ศ. 1992) คณะกรรมการทมชอเรยกวา Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission หรอเรยกยอ ๆ วา COSO ซงเปนคณะกรรมการรวม ของสถาบนวชาชพ 5 สถาบนในประเทศสหรฐอเมรกา ไดแก สถาบนผสอบบญชรบอนญาตแหง สหรฐอเมรกา ( AICPA) สถาบนผตรวจสอบภายใน (Institute of Internal Auditors หรอ IIA) สถาบนผบรหารการเงน ( Financial Executives Institute หรอ FEI) สมาคมนกบญชแหงสหรฐ อเมรกา ( American Accounting Association หรอ AAA) และสถาบนนกบญชเพอการบรหาร (Institute of Management Accountants หรอ IMA) ไดรวมกนศกษาพฒนาความหมายและแนวคดของการควบคมภายในตามรายงานทเรยกวา COSO Internal Control-integrated Framework ก าหนดความหมายและกรอบโครงสรางของการควบคมภายใน รวมทงเสนอใหผบรหารรายงานเกยวกบการควบคมภายใน (Management Reporting on Internal Control)

Page 14: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

19

COSO ไดก าหนดความหมายและวตถประสงค และองคประกอบของการควบคมภายในไวดงน 1. ความหมายและวตถประสงคของการควบคมภายใน การควบคมภายในตามแนวคดของ COSO เปนอกหนงแนวคดทไดรบการยอมรบและมการน าไปประยกตในระดบสากลและรวมถงประเทศไทยดวย COSO ไดใหความหมายและวตถประสงคของการควบคมภายในดงน

การควบคมภายในทส าคญ คอ กระบวนการซงรวมกนท าใหบงเกดผลโดยคณะกรรมการ ผบรหารและบคคลอนๆ ขององคกร ถกออกแบบขนมาเพอใหความเชอมนอยางสมเหตสมผลเกยวกบการบรรลวตถประสงค ซงม 3 ประการดงตอไปน

1) ดานการด าเนนงาน (Operation) การควบคมภายในมงหมายใหการปฏบตงานเกดประสทธภาพและประสทธผล คมคาดวยการก ากบการใชทรพยากรทกประเภทขององคกรทงคนเงน ทรพยสน เครองมอ เครองใช เวลา วสด ใหเปนไปอยางมประสทธภาพโดยประหยดไดผลคมคาและบรรลเปาหมายทผบรหารขององคกรก าหนดไว ซงจะสงผลใหการด าเนนงานขององคกรมก าไรหรอส าหรบองคกร ทมไดคาหาก าไรก ใหมรายรบเพยงพอกบรายจายทเกดขนเทาทจ าเปนจรง ๆ เทานน อนจะท าใหทกฝายไดรบประโยชนรวมกน และการดแลปองกนระวงรกษาทรพยากรทกประเภทใหอยในสภาพท พรอมส าหรบการน าไปใชประโยชน และใหปลอดจากการรวไหลสนเปลองสญเปลาหรอการกระท าทจรตของพนกงานหรอผบรหารและหากม ความเสยหายเกดขนไมวาจะเปนความสญเปลา อยางใดอยางหนงหรอโดยการกระท าอนมเจตนาทจรตกชวยใหทราบถงความเสยหายนนไดโดยเรวทสด

2) ดานการรายงานทางการเงน (Financial Reporting) รายงานหรองบการเงนไมวาจะเปนรายงานทใชภายในหรอภายนอกองคกรตองมความเชอถอได และทนเวลาเพอใหเปนรายงานทน าเสนอขอมลสนเทศทมคณภาพเหมาะสมส าหรบ การน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาและการตดสนใจทางธรกจของผบรหาร เจาหน ผถอหนและผลงทนโดยทวไป 3) ดานการปฏบตใหเปนไปตามกฎ ระเบยบ และนโยบาย ( Compliance with Applicable Laws and Regulations) การปฏบตงานหรอการด าเนนธรกจสอดคลองหรอเปนไปตามบทบญญตหรอขอก าหนดของกฎหมาย นโยบายขอบงคบ ระเบยบโครงการหรอแผนงานมตคณะกรรมการ ผบรหารหรอองคกรบรหารอนทเกยวของกบการปฏบตงานหรอเกยวของกบการด าเนนธรกจนน เพอปองกนมใหเกดผลเสยหายใด ๆ จากการ ละเวนการปฏบตงานใหเปนไปตามกฎระเบยบเหลานน

จากวตถประสงคของการควบคมภายในทง 3 ดานขางตนมขอสงเกตวา บางครงการ จดการควบคมภายในกสามารถแยกแยะวตถประสงคไดชดเจน แตในบางกรณ มาตรการตางๆกมวตถประสงคเกยวของกน ดงนนจงเปนหนาทของผบรหารทจะตองตดสนใจวาจะจดมาตรการควบคมภายในเพอวตถประสงคอะไร ตองการใหเนนชดเจนเพอวตถประสงคใดวตถประสงคหนงเพยงอยางเดยว หรอตองการจดใหมระบบการควบคมภายในเพอวตถประสงคหลายประการทสมพนธกนการ ออกแบบมาตรการควบคมภายในกจะตองเปนไปตามนน แตจากประสบการณ ทางการบรหารมกพบวาในการก าหนดวตถประสงคของการจดมาตรการควบคมภายในจะพบได เสมอทวตถประสงค ซงผบรหารก าหนดมความคาบเกยวกนมากกวาหนงดานหรออกนยหนง

Page 15: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

20

วตถประสงคทก าหนดไวอยางหนงอาจเกอกลวตถประสงคอนพรอมกนไวดวยนนคอมาตรการควบคมภายในเรองหนงอาจตอบสนองวตถประสงคใดวตถประสงคหนงหรออาจตอบสนอง วตถประสงคหลายประการรวมกนได เชน ผบรหารอาจก าหนดใหจดท ารายงานฐานะการเงนและผลการด าเนนงานเปนรายเดอนโดยตองจดท าใหเสรจภายในวนท 5 ของเดอนถดไป วตถประสงค หลกอาจเพอใหมขอมลส าหรบใชในการบรหารงาน แตผลพลอยไดส าคญ ๆ ม อกหลายประการ เชน ท าใหสามารถยนรายงานการเงนใด ๆ ทตลาดหลกทรพยฯก าหนดใหจดสงและชวยให สามารถยนแบบแสดงรายการเพอเสยภาษ แกทางราชการกรมสรรพากรไดทนก าหนดซงท าใหไมตองเสยงกบการถกเตอน ถกปรบ หรอการจายเงนเพมอนใดอกโดยไมจ าเปน นอกจากนความหมายดงกลาวยงสะทอนใหเหนถงขอสงเกตขนพนฐานดงน 1) การควบคมภายในเปนกระบวนการทตอเนองซงแทรกเขาไปในกจกรรมตางๆขององคกรหรอแฝงอยในวธด าเนนงานของผบรหาร การควบคมภายในไมใชสวนทเพม (Build on) จากการด าเนนการปกต แตเปนกระบวนการทตองสรางใหมขน (Build in) ในองคกรผบรหารจงควรน าการควบคมภายในมาใชเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารงาน เชน การวางแผนและการตดตามผล เปนตน 2) การควบคมภายในเปนสงทมขนไดโดยคนในองคกรซงคนในทน หมายถง คณะกรรมการผบรหารหรอผปฏบตงานทกระดบในองคกร ในการสรางบรรยากาศของการควบคมรวมทงก าหนดทศทางและอนมตนโยบายหรอรายการส าคญสวนผปฏบตงานรบผดชอบตอระบบการควบคมภายในทก าหนดขน 3) การควบคมภายในไมวาจะไดรบการออกแบบหรอด าเนนการอยางไรกใหได เพยงความมนใจในระดบทสมเหตสมผล (Reasonable Assurance) เทานนแตไมสามารถทจะเปน หลกประกนทสมบรณได ทงนเพราะการควบคมภายในมขอจ ากด เชน โอกาสทจะเกดขอผดพลาด จากบคลากรเนองจากความไมระวงพลงเผลอ การใหดลยพนจผดพลาดหรอไมเขาใจค าสงและ ขอจ ากดทส าคญทสด คอ การทผบรหารหลกเลยงขนตอนของระบบการควบคมภายในหรอใช อ านาจในทางทผด (Override) ในระบบการควบคมภายใน นอกจากนการจดใหมระบบการควบคมภายในยงตองค านงถงตนทนทเกดขนและผลประโยชนทไดรบ (Cost-Benefit Trade off) ดวย 2. องคประกอบของการควบคมภายใน

องคประกอบของการควบคมภายในจ าแนกออกเปน 5 องคประกอบทเกยวเนองสมพนธกนองคประกอบทง 5 นมาจากวถทางทผบรหารด าเนนงานและเชอมโยงเขาเปนอนหนงอนเดยวกบกระบวนการทางการบรหาร แมวาองคกรประกอบนจะใชไดกบทกองคกร แตองคกรขนาดเลกและขนาดกลางอาจจดใหมขนโดยตางไปจากองคกรขนาดใหญได โดยการควบคมภายในขององคกรขนาดเลกและขนาดกลางอาจมรปแบบและโครงสรางทงายขน

องคประกอบของการควบคมภายในทง 5 ม ดงน 1) สภาพแวดลอมการควบคม (Control Environment) สภาพแวดลอมการควบคมเปนปจจยซงรวมกนสงผลใหเกดมาตรการหรอวธการควบคมขนในองคกร หรอท าใหบคลากรใหความส าคญกบการควบคมมากขนหรอท าใหการควบคมทมอยนนไดผลตามวตถประสงคดขนหรอในทางตรงกนขามสภาพแวดลอมอาจท าใหการควบคมยอหยอนลง สภาพแวดลอมของการควบคมภายในสะทอนใหเหน ทศนคต และการรบรถงความส าคญของการควบคมภายในของบคลากรระดบตางๆในองคกรนบตงแตคณะกรรมการฝายบรหารจนถงพนกงานโดยทวไป

Page 16: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

21

2) การประเมนความเสยง (Risk Assessment) ความเสยง คอ เหตการณหรอสถานการณใด ๆ กตามทมความไมแนนอน ซงอาจเกดขนและมผลท าใหองคกรไมสามารถด าเนนงานใหบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทตงไวได ความเสยงขององคกร คอ การทองคกรไมสามารถจดการความสญเสยหรอการเสยโอกาสทพงมตอองคกร เนองจากไมด าเนนการจดการความเสยงอยางเหมาะสม และท าใหองคกรเสยโอกาสหรอไดรบความเสยหายอนๆอนอาจแกไขไดยาก หรอในบางครงอาจมผลกระทบส าคญตอความอยรอดขององคกร ความเสยงสามารถเกดขนไดทงจากปจจยภายนอกและปจจยภายในทมากระทบตอไปนเปนตวอยางของปจจยภายนอกและภายในทม ผลกระทบตอความเสยงขององคกร ปจจยเสยงภายนอก เชน การเปลยนแปลงทส าคญทางเศรษฐกจการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย การเปลยนแปลงดานการเมองการปกครอง ขอก าหนดของรฐบาลซงม ผลกระทบตอการด าเนนงานการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมและสงคม ปจจยเสยงภายใน เชน วฒนธรรมและจรรยาบรรณองคกรซงรวมถงความซอสตยและจรยธรรมของผบรหาร การบรหารทรพยากรบคคล ความสลบซบซอน ของระบบการปฏบตงานโครงสรางองคกรและขนาดขององคกร ผบรหารควรท าความเขาใจถงปจจยเปลยนแปลงตางๆทมผลกระทบตอองคกรและความเสยงทเกยวของรวมทงตองท าการประเมนความเสยงอยางสม าเสมอเนองจากการประเมนความเสยงเปนกระบวนการทตองท าตอเนองเพอปรบเปลยนมาตรการตางๆรวมถงมาตรการดานการควบคมภายในใหมความสมพนธทเหมาะสมอยตลอดเวลา 3) กจกรรมการควบคม (Control Activities) กจกรรมการควบคม หมายถง นโยบายและมาตรการตางๆทฝายบรหารน ามาใชเพอใหเกดความมนใจวาค าสงตางๆทฝายบรหารก าหนดขน เพอลดหรอควบคมความเสยงไดรบการตอบสนองและการปฏบตตามเพอใหบรรลวตถประสงคขององคกร ซงหมายถง ความส าเรจขององคกร ความถกตองเรยบรอยสมบรณของรายงานทางการเงน การระแวดระวงดแลทรพยสนขององคกรเปนอยางด และไมมการปฏบต ผดกฎหมายระเบยบ หรอค าสงในสาระส าคญ กจกรรมการควบคมตองมอยในทกหนาทและทกระดบของการปฏบตงานในองคกร การด าเนนงานดานหนงลวนมความส าคญตอผลความส าเรจขององคกรทงสน ดงนน ในการปฏบตงานทกดานจะตองจดใหมกจกรรมการควบคมอยางเหมาะสมเพยงพอกบระดบความเสยงตอความผดพลาด หรอความเสยหาย กจกรรมการควบคมประกอบดวยกจกรรมตางๆคอ การอนมต การมอบอ านาจ การตรวจสอบ การกระทบยอด การสอบทานผลการปฏบตงาน การปองกนดแลทรพยสน และการแบงแยกหนาท ประเภทของการควบคมและกจกรรมการควบคมอาจแยกตามความจ าเปนและลกษณะของการควบคม ทงนขนอยกบความเหมาะสมในการด าเนนงานขององคกรนน ๆ เชน - การควบคมแบบปองกน ( Preventive Control) เปนวธการควบคมทก าหนดขน เพอปองกนไมใหเกดความเสยงและขอผดพลาดตงแตแรก เชน การอนมต การแบงแยกหนาท การใชและการควบคมเอกสารทด การควบคมการเขาถงเอกสารถอวาเปนการควบคมดานคณภาพและเสยคาใชจายนอย - การควบคมแบบคนพบ ( Detective Control) เปนวธการควบคมทก าหนดขนเพอคนพบขอผดพลาดทเกดขนแลว เชน การสอบทานการวเคราะห การยนยนยอด การตรวจนบ การรายงานขอบกพรองการตรวจสอบ

Page 17: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

22

- การควบคมแบบแกไข (Corrective Control) เปนวธการควบคมทก าหนดขนเพอ แกไขขอผดพลาดทเกดขนใหถกตอง หรอเพอหาวธแกไขไมใหเกดขอผดพลาดซ าอกในอนาคต - การควบคมแบบสงเสรม ( Directive Control) เปนวธการสงเสรมหรอกระตนใหเกดความส าเรจโดยตรงกบวตถประสงคทตองการเปนวธการควบคมทดและทนสมยเพราะมผลกระทบทางดานบวกตอขวญและก าลงใจของผปฏบตงาน เชน การใหรางวลแกผทมผลงานดการฝกอบรมการสอสารใหผปฏบตงานเกดความเขาใจ

4) ขอมลสารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication) ขอมลสารสนเทศ หมายถง ขอมลขาวสารทางการเงนและขอมลทเกยวกบการด าเนนงานอนๆทมาจากทงแหลงขอมลภายในและแหลงขอมลภายนอกองคกร ขอมลสารสนเทศเปนสงจ าเปนส าหรบการบรหารงานโดยเฉพาะอยางยงในปจจบนซงเปนยคของผทสามารถไดขอมลขาวสารทรวดเรว ถกตอง จะสามารถชวงชงโอกาสไดกอนผอน ขอมลสารสนเทศ มความส าคญตอการปฏบตงานของผบรหารและผปฏบตงานในทกระดบ เนองจากผบรหารใช ขอมลสารสนเทศในการพจารณาสงการวางแผนควบคมการด าเนนงานทงในระยะสนและระยะยาว เชน ผบรหารใชขอมลสารสนเทศในการบรหารงานดานการตลาดการเงนหรอการพฒนาทรพยากรบคคล สวนผปฏบตงานใชขอมลสารสนเทศเพอเปนเครองชน าในการปฏบตงานตามหนาทความรบผดชอบและแกไขปญหาทเกดขนในระหวางปฏบตงานขอมลสารสนเทศทด ซงทกองคกรควรจดใหมควรมลกษณะดงน - เหมาะสมกบการใช คอ มเนอหาสาระทจ าเปนตอการตดสนใจ - มความถกตองสมบรณ สะทอนผลตามความเปนจรงและมรายละเอยดทจ าเปนครบถวนเปนปจจบน คอใหขอมลลาสดหรอใกลเคยงกบวนทตดสนใจมากทสด - ทนเวลา คอ ไดขอมลทตองการทนเวลาทจะใช เหมาะสมในการเขาถง คอควรงายในการเขาถงส าหรบบคคลทมอ านาจเกยวของแตมระบบการควบคมปองกนส าหรบผไมมหนาทเกยวของไมใหเขาถงขอมลดงกลาว การสอสาร หมายถง การสอสารกบบคคลหรอหนวยงานทงภายในและภายนอก องคกรขอมลสารสนเทศจะมประโยชน เมอองคกรมระยะสอสารทสามารถสงถงผทสมควรไดรบและสามารถน าขอมลไปใชเปนประโยชนได การสอสารทดตองเปนการสอสารสองทาง คอมการรบและสงขอมลแบบโตตอบกนได การตดตอสอสารทงภายในและภายนอกองคกรควรมการประเมนเปนระยะ ๆ อยางสม าเสมอเพอทราบประสทธภาพและประสทธผลของระบบการสอสารทองคกรใชอย การสอสารภายในตองจดใหเปนการสอสารสองทางมใชการสอสารจากผบรหารระดบสงมายงผใตบงคบบญชาเทานนแตจะตองอ านวยความสะดวกใหผใตบงคบบญชาสามารถสอขอมลสารสนเทศใหผบรหารระดบสงรบทราบไดดวยเชนกนทงน เพราะมหลายกรณทผปฏบตงานอยางใดอยางหนงหากไมมระบบการสอสารสองทางองคกรกจะเสยโอกาสดๆในหลายเรองไดอยางนาเสยดาย สอทใชในการสอสารภายในมหลายอยาง เชน การประชมเอกสาร นโยบาย ประกาศ คมอการปฏบตงาน บนทกขอความ บอรดขอความ วารสาร หนงสอเวยนจดหมายขาว เสยงตามสาย อเลกทรอนกสเมล วดโอเทปฯลฯ สวนการสอสารภายนอกนนขอมลสารสนเทศภายนอกอาจไดมาจากลกคาผขายสนคา เจาหนาทของรฐ แหลง ขอมลเหลานมคณคามากตอองคกร เพราะอาจท าใหรเบาะแสการปฏบตหนาทอยางไมถกตองของบคลากรทตดตอกบบคคลภายนอกเหลานน อนอาจน ามาซงความเสยหายตอองคกรได การไดขอมลยอมเปนโอกาสให

Page 18: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

23

แกไขปญหาและรบทราบความประพฤตของบคลากรซงมประโยชนในการปกครอง การสงการบงคบบญชาหรอการใหความดความชอบ การสอสารกบแหลงขอมลภายนอกอาจกระท าอยางเปนทางการ เปนระยะโดยสม าเสมอหรออาจท าเมอมเหตจ าเปนบางครงคราวกได สอทใชในการสอสารกบบคคลภายนอกอาจอยในรปการตดตอทางโทรศพท การเชญพบประสงสรรค การใชจดหมายหรอแบบสอบถาม 5) การตดตามและประเมนผล (Monitoring) การตดตามประเมนผล หมายถง กระบวนการในการเฝาสงเกตสอดสองดแล หรอสอบทานและประเมนคณภาพผลงานหรอผลการปฏบตตามระบบการควบคมภายในทก าหนดไว อยางตอเนองสม าเสมออยตลอดเวลาเพอใหเกดความมนใจวาระบบการควบคมภายในทก าหนดไวยงคงมความเพยงพอเหมาะสม มการปฏบตตามระบบการควบคมภายในนนจรงและกอใหเกดประสทธผลตามทคาดได ขอบกพรองทพบไดรบการแกไข อยางเหมาะสมและทนเวลา รวมทงมการปรบปรงระบบการควบคมภายในใหเหมาะสมกบสภาพการณทเปลยนแปลงไปอยเสมอ การตดตามประเมนผลมกกระท าโดยการเฝาสงเกตหรอสอบทานกจกรรมและขอมลรายการ ตาง ๆ ขององคกรเพอเปรยบเทยบคณภาพหรอผลการปฏบตงานทเปนอยจรงกบหลกเกณฑหรอมาตรฐานของสงทควรจะเปนหรอผลทคาดไว หากมขอแตกตางกตองมการคนหาสาเหตทท าใหผลงานหรอผลงานหรอผลการปฏบตงานจรงแตกตางหรอเบยงเบนไปจากทควรจะเปนหรอทคาดไว ขอบกพรองทพบในระบบการควบคมภายใน (Internal Control Deficiencies) ควรไดรบการรายงานขนไปตามสายงานโดยเรองทมนยส าคญสงไดรบการรายงานถงผบรหารระดบสงและคณะกรรมการบรษทเพอน าไปสการก าหนดมาตรการปรบปรงแกไขในเรองทจ าเปน การตดตามประเมนผลมขอบเขตครอบคลมถงทกกจกรรมในองคกรและในบางกรณ ครอบคลมถงกจกรรมภายนอกทมผลตอความส าเรจตามวตถประสงค และเปาหมายขององคกรดวยการตดตาม ประเมนผลอาจท าไดทงในระหวางการปฏบตงานจรง (Ongoing Monitoring) และการจดใหมการประเมนผลการปฏบตงานเฉพาะ (Separate Evaluations) หรอทงสองแบบประกอบกน การก าหนดขอบเขตและความถในการประเมนผลการปฏบตงานเฉพาะใหพจารณาจากผลของการประเมนความเสยงและประสทธผลของกจกรรมการตดตามประเมนผลตอเนองเปนหลกหากวธการตดตามประเมนผลตอเนองมประสทธผลสงกอาจมความจ าเปนนอยลงทจะจดใหมการประเมนผลการปฏบตงานเฉพาะแตโดยทวไปแลวการจดใหม การตดตามประเมนผลทงสองแบบควบคกนอยางเหมาะสมจะกอใหเกดความมนใจไดวาระบบการควบคมภายในทก าหนดไวยงคงมประสทธผลอยเสมอ ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2547 COSO ไดขยายขอบเขตของการควบคมภายในใหกวางขวางมากขนกวาเดม โดยน าองคประกอบทง 5 ประการเดมทกลาวมาท าการปรบใหมใหเหมาะสมและเนนแนวคดเรองกรอบการจดการความเสยงขององคกร ( Enterprise Risk Management- Integrated Framework : ERM) COSO มไดมเจตนาทจะใชกรอบการจดการความเสยงมาทดแทนกรอบการควบคมภายในเดม แตจะใชกรอบการควบคมภายในเปนแกนส าคญ เพอใหองคกรสามารถขยายจากกรอบการควบคมภายในเดมมาเปนกรอบการจดการความเสยงไดงาย

Page 19: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

24

ขอจ ากดเกยวกบการควบคมภายใน 1. การตดสนใจโดยใชดลยพนจของฝายบรหารแทนระบบในบางครงแมวามระบบการควบคมภายในทเหมาะสมแตหากฝายบรหารตดสนใจโดยใชดลยพนจทไมถกตองอนเนองจาก ระบบขอมลทมอยในขณะนนหรอเหตจ าเปนทไมสามารถหลกเลยงได ระบบการควบคมภายในกไมสามารถเปนเครองมอทจะชวยไดในสถานการณเชนนน 2. การละเวนการปฏบตตามวธการควบคมภายในเนองจากสภาพการไดเปลยนไปและมขนตอนทก าหนดไวไมเหมาะสมหรอความไมเขาใจ 3. การควบคมสวนใหญม ไวส าหรบรายการทคาดไววาจะเกดขนตามปกตระบบการควบคมภายในทมอยอาจไมสามารถรองรบเหตการณทอยนอกเหนอการควบคมโดยผลสบเนองมาจากปจจยภายนอกหรอบางกรณ เกดเหตการณพเศษทมไดคาดคดมากอน 4. ผทจรตอาจรวมมอกบบคคลภายนอกหรอภายในหลกเลยงการควบคมทมอย ในบางกรณบคลากรในองคกรรวมมอทจรตเพอหาประโยชนรวมกนซงจะเปนการท าลายระบบการควบคมทก าหนดไวได 5. คาใชจายในการควบคมตองไมสงกวาคาเสยหายทอาจเกดขนหรอประโยชนทจะไดรบบางครงผบรหารตองยอมรบในอตราความเสยงทอาจเกดขนเมอพจารณาเหนวาตนทน คาใชจายทเสยไปในการปองกนความเสยงมากกวาผลตอบแทนทจะไดรบ 4. แนวความคดประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส(GFMIS) ในการบรหารงานทก ๆ อยางนน จ าเปนอยางยงทจะตองค านงถงอยเสมอในเรองความส าเรจของงานนน ๆ ซงเรยกวา “ประสทธผล ” และในความส าเรจนนสงหนงทองคกรหรอระดบผบรหารควรพจารณาด าเนนการดวย คอ “ประสทธภาพ” เพราะเปนสงทจะชวยใหงานมความนาเชอถอมากขน แตหากวางานออกมาไมดนนกแสดงใหเหนวาประสทธภาพของงานไมดดวย ซงวตถประสงคดานประสทธภาพของระบบสารสนเทศไดมผกลาวไววา ความมประสทธภาพของระบบ คอ การใชทรพยากรจ านวนนอยเพอบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ระบบสารสนเทศจะใชทรพยากรตาง ๆ เชน เวลาเครอง อปกรณประกอบ ซอรฟแวรระบบและแรงงานเปนตน เนองจากทรพยากรดงกลาวมจ านวนจ ากดและโปรแกรมประยกตตาง ๆ แขงขนกนเพอใชทรพยากรเหลานนจงตองมการควบคมใหการใชทรพยากรเหลานนเกดประโยชนสงสด (นตยา วงศภนนทวฒนา , 2553) ซงหากพจารณาถงประสทธภาพของ ระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) นนมปจจยทสงผลเกยวของดงตอไปน 4.1 ผบรหาร

ความรวดเรวในการเขาถงและแพรกระจายขอมลขาวสารจากทหนงไปยงอกทหนงตลอดจนการกระจายโอกาสในการเขาถงขอมลของคนหมมาก สงผลใหผบรหารองคกรทงภาครฐบาลและภาคธรกจตองสามารถท าการตดสนใจทางเลอกของการแกปญหาและโอกาสอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยทเทคโนโลยสารสนเทศถกน ามาประยกตใชใหการด าเนนงานและแกไขปญหาทางธรกจทซบซอนใหมความชดเจนและเปนรปธรรมซงจะชวยลดความไมแนนอนและความผดพลาดในการตดสนใจลงได แตความสมพนธ

Page 20: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

25

ระหวางผบรหารระดบสงกบเทคโนโลยสารสนเทศยงมไดเปนความสมพนธเชงบวกทงดานความเขาใจ ทกษะ และทศนคตทมตอเทคโนโลยสารสนเทศเทานน แตยงสงผลตอการสงเสรมการน าระบบสารสนเทศมาชวยงานขององคกรดวย (อรรถพล ตรตานนท , 2546) ดงนนผบรหารทเตบโตขนในชวงเวลาของการตนตวดานคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศควรมความเขาใจและทกษะมากขน โดยเฉพาะผทเตบโตในยคของคอมพวเตอรสวนบคคล ในทางปฏบตผบรหารไมจ าเปนตองเปนผเชยวชาญดานสารสนเทศ แตผบรหารตองเขาใจถงประโยชนของการน าสารสนเทศมาสงเสรมศกยภาพในการด าเนนงานขององคกร ซงจะสงผลใหองคกรสามารถด าเนนงานโดยไมเสยเปรยบคแขงขน นอกจากนการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในการด าเนนงานของธรกจตองไดรบความส าคญและการสนบสนนจากผบรหาร มเชนนนพฒนาการของระบบสารสนเทศจะไมสามารถเกดขนในทศทางทเหมาะสมและเกดประโยชนสงสดแกองคกรได (เมธา สวรรณสาร, 2539) 4.2 บคลากร

บคลากรนนเปนสวนประกอบทส าคญ เพราะบคลากรทมความร ความสามารถ และเขาใจวธการใหไดมาซงสารสนเทศ จะเปนผด าเนนการในการปฎบตงานทงหมด บคลากรจงตองเปนผมความรความเขาใจในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ บคลากรภายในองคกรเปนสวนประกอบทจะท าใหเกดระบบสารสนเทศดวยกนทกคนและน ามาซงประสทธภาพในการด าเนนงานตางๆดวยการประยกตใชระบบสารสนเทศ (อรรถพล ตรตานนท , 2546) 4.3 โครงสรางระบบและอปกรณ IT ตาง ๆ

เครองคอมพวเตอรและอปกรณตาง ๆ (Hardware) เปนเครองมอทชวยในการจดการสารสนเทศ คอมพวเตอรชวยในการประมวลผล คดเลอก ค านวณ หรอพมพรายงาน ผลตามทตองการ คอมพวเตอรเปนอปกรณทท างานไดรวดเรว มความแมนย าในการท างาน และท างานไดตอเนอง คอมพวเตอรและอปกรณตาง ๆ จงเปนองคประกอบหนงของระบบสารสนเทศ ตองมความเพยงพอและทนสมย เนองจากเปนอกหนงปจจยทส าคญในการท าใหระบบสารสนเทศมประสทธภาพได

อกทงในสวนของ ซอฟตแวร (Sofeware) กเปนสวนประกอบทส าคญตอประสทธภาพของระบบสารสนเทศ เนองจาก ซอฟตแวรเปนล าดบขนตอนค าสงใหเครองคอมพวเตอร ท างานตามวตถประสงคทวางไว และประมวลผลเพอใหไดสารสนเทศทตองการตาง ๆ ดงนน ซอฟตแวรควรมความถกตองแมนย า มความเสถยร และสะดวกในการใชงาน ตลอดจนการเชอมเครอขายคอมพวเตอร (Network) ตองตอบสนองการใชงานของผใชงานไดทนท ไมเกดเครอขายลมหรอผดพลาด หากเกดการเชอมโยงเครอขายลมหรอผดพลาดบอย ๆ กจะสงผลใหการตดตอหรอสงผานขอมลสารสนเทศมความลาชา หรอผดพลาด ท าใหประสทธภาพของระบบสารสนเทศนนลดลงได 4.4 การบ ารงรกษาระบบสารสนเทศ (System Mantanance)

ระบบสารสนเทศทดไมไดมเพยงแตสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ยงตองรวมไปถงการออกแบบใหมกระบวนการบ ารงรกษาระบบสารสนเทศทงาย สะดวก และประหยด เพราะกระบวนการบ ารงรกษาทงายจะท าใหระบบไดรบการดแลอยางสม าเสมอ ท าใหระบบไมบกพรอง และสามารถใชงานอยางเตมทตลอดอายการใชงาน (อรรถพล ตรตานนท , 2546) ซงกระบวนการบ ารงรกษาระบบสารสนเทศนน อาจ

Page 21: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

26

พจารณาไดจากแผนและนโยบายในการบ ารงรกษาระบบ ผมหนาทรบผดชอบในการบ ารงรกษาระบบ เนองจาก กระบวนการบ ารงรกษาระบบสารสนเทศนนจะสงผลใหระบบสารสนเทศมประสทธภาพได 4.5 การตรวจสอบระบบสารสนเทศ (Information System Audit)

องคกรทประยกตใชระบบสารสนเทศตองมการตรวจสอบเพอแสดงความเหนตอระบบการควบคมสารสนเทศทองคกรใชวาเหมาะสมและเปนไปตามวตถประสงคของการควบคมทก าหนดไวหรอไม ทงนวตถประสงคของการควบคมอาจก าหนดโดยผบรหารหรอผออกแบบระบบ ซงผตรวจสอบจะตองท าการตรวจสอบเพอใหมนใจวาระบบทออกแบบไวนนยงคงเพยงพอ เหมาะสม มการปฏบตตามและไดผลตามวตถประสงคทก าหนดไวหรอไม ซงมสวนเกยวของทจะแสดงใหเหนถงประสทธภาพของระบบสารสนเทศทองคกรน ามาใชอยอกดวย จากทกลาวมา วตถประสงคการควบคมและตรวจสอบระบบสารสนเทศ มดงนคอ(อรรถพล ตรตานนท, 2546) 4.5.1 ความครบถวนและถกตองหรอบรณาการของขอมล (Integrity of Data) ขอมลทบนทกและประมวลผลในระบบ ตองเปนขอมลทไดรบการอนมต ( Authorization) มความถกตองแมนย า (Accuracy) ครบถวน ( Completeness) และสามารถพสจนหารองรอยหรอหลกฐานยนยนได (Validity) รวมทงเปนขอมลสาระส าคญทเกยวของกบเรองทจะตดสนใจ (Relevance) 4.5.2 การรกษาความลบ (Confidentiality) ขอมลทอยในระบบสารสนเทศตองควบคมใหใชงานไดเฉพาะผทไดรบอนญาตเทานน ไมใหเกดการรวไหล ไมเปดเผยหรอเกดกรณลกลอบใชขอมลอยางไมไดรบอนญาต 4.5.3 ความหาไดเมอตองการใช ( Availability, Accessibility) วตถประสงคขอนอาจดตรงขามกบวตถประสงคในการเกบรกษาความลบ แตองคกรตองพจารณาวาสารสนเทศทจ าเปนในการใชงานของผใด ตองใหผนนไดรบทราบและไมใหเกดปญหาการหวงขอมลระหวางหนวยงาน แตตองสามารถใชประโยชนจากขอมลรวมกน 4.6 นโยบายและแผนยทธศาสตรดาน IT

นโยบายและแผนยทธศาสตรดาน IT เปนสงส าคญทองคกรจะตองจดท าและน ามาปฎบตหากองคกรมการน าระบบสารสนเทศเขามาประยกตใชในองคกร เพอใชเปนแนวทาง และหลกปฎบตของบคลากรภายในองคกร ซงสงผลท าใหองคกรนนประสบความส าเรจดานการด าเนนงานโดยการใชระบบสารสนเทศ และยงเปนปจจยทส าคญทจะท าใหเกดประสทธภาพของระบบสารสนเทศทองคกรนนน ามาประยกตใชอกดวย (ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส, 2547) 4.7 การควบคมและตรวจสอบทางดานการเงน/บญช

องคกรทมการประยกตใชระบบสารสนเทศเขามาชวยในการปฎบตงาน เพอสรางความมนใจไดวาระดบบคลากรหรอระดบองคกรไดปฏบตตามระเบยบ กฎหมาย ขอบงคบตาง ๆ ตลอดจนความถกตองของขอมลดานการเงนและบญช องคกรจะตองมระบบการควบคมและตรวจสอบภายในจากหนวยงานภายในทเกยวของ (เมธา สวรรณสาร , 2539) หรอจากองคกรภายนอกทเชอถอไดเพอเปนการสรางความเชอมนแกองคกรและบคคลภายนอกทเกยวของในดานการด าเนนงานวาถกตองและเหมาะสม ดงนน ระบบสารสนเทศจงสามารถน ามาชวยสนบสนนเพอท าใหกระบวนการควบคมและตรวจสอบภายในดานตาง ๆ ขององคกรมประสทธภาพ

Page 22: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

27

และประสทธผลมากยงขน และเนองจาก ระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) เปนระบบทเกยวของกบการด าเนนงานดานการเงนและบญช ดงนนหากจะพจารณาวาระบบมประสทธภาพหรอไมนนอาจจ าเปนทจะตองใชการตรวจสอบทางดานการบญชมาใชในการพจารณารวมดวย เพอใหการปฏบตงานของระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส ( GFMIS)นนเปนไปอยางมประสทธภาพ (ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส, 2547) 4.8 การตดตามและประเมนผล

การตดตามและประเมนผลอยางตอเนองและเปนประจ า ยอมท าใหทราบปญหาและความตองการทแทจรง ท าใหการวางแผนงาน/โครงการสามารถท าไดตรงตามเปาหมาย หรอสามารถปรบปรงแกไขแผนงาน/โครงการใหเหมาะสมมากขน สามารถทราบผลการด าเนนงานตามแผนงาน/โครงการ เมอเรมวางแผนใหมอกครงกจะมขอมลสารสนเทศทชดเจน เทยงตรง และเปนปจจบน ซงสามารถใชเปนเครองมอในการบรหารอยางมประสทธภาพและประสทธผลได เพอใหหนวยงานตาง ๆ ภายในองคกรไดรบขอมลและสารสนเทศทถกตองตรงกน และสามารถน าไปใชปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ (เมธา สวรรณสาร , 2539) ดงนนจงตองมการตดตามและประเมนผลจากการใชงานระบบสารสนเทศอยางตอเนองและเปนประจ า อกทงเพอเปนแสดงถงประสทธภาพของระบบสารสนเทศทน ามาประยกตใชในองคกรดวย 4.9 สภาพแวดลอมตาง ๆ

สภาพแวดลอมตาง ๆ ทเกดขนในองคกรยอมสงผลกระทบตอประสทธภาพของระบบสารสนเทศ เชน ดานสถานทตงเครองคอมพวเตอรและอปกรณตาง ๆ (Hardware) ควรอยในทปลอดภยในการใชงาน หากจดไวในทไมเหมาะสมกอาจจะกอใหเกดความเสยหายแกองคกร ท าใหงานผดพลาดและลาชา อกทงเสยคาใชจายเพมมากขนในการบรณะหรอกคนใหกลบมาใชงานไดใหม เปนตน ทงนยงรวมไปถงสภาพแวดลอม การควบคมภายในขององคกรดวย (เมธา สวรรณสาร, 2539) ดงนนหากองคกรมการควบคมภายในทดแลว ยอมสงผลใหการควบคมระบบสารสนเทศนนกจะดดวย ท าใหเกดประสทธภาพของระบบสารสนเทศได (อรรถพล ตรตานนท , 2546) จากปจจยตางๆทกลาวมาแลวนน ประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส มตวชวดทเปนผลการปฏบตงานอย 4 ดาน (ส านกงานโครงการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส, 2547) ซงไดแก 1. ความถกตองแมนย า (Accuracy) ขอมลหรอรายงานทน าเสนอแกผบรหารควรบรรจดวยสารสนเทศทถกตอง ไมมขอผดพลาด และเปนทเชอถอไดของผบรหาร (ณฎฐพนธ เขจรนนท และ ไพบลย เกยรตโกมล , 2545) เนองจากเปนระบบทมการบรณาการ เชอมโยงภายในแตละระบบงานอยางสมบรณเปนการน าเขาขอมลเพยงครงเดยว และระบบจะท าการบนทกรายการทเกยวของใหโดยอตโนมต การปรบปรงขอมลเปนแบบทนททนใด เพอใหไดผลลพธทถกตอง 2. ความโปรงใส (Transparency) การใชสารสนเทศตองมงใชเพอประโยชนตอองคกรขณะเดยวกนหากเกดขอผดพลาดหรอปญหาในการปฏบตงาน ผปฏบตงานสามารถอภปราย หรอซกถามขอสงสยกบผรวมงานหรอหวหนา เพอแลกเปลยนขอคดเหน หรอสารสนเทศตาง ๆ และผลทเกดขน หรออกนยหนงผปฏบตงานมพฤตกรรม และคานยมทดตอเพอรวมงานโดยเฉพาะการเชอถอเพอนรวมงานและหวหนางาน อนน าไปสการ

Page 23: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

28

แลกเปลยนหรอเปดเผยสารสนเทศขณะเดยวกนเพอนรวมงาน หรอหวหนางานสามารถรวมกนหาทางแกไขปญหาอยางสรางสรรคโดยใชสารสนเทศทไดจากผปฏบตงานเปนพนฐาน และสารสนเทศอนทจ าเปนมาใชประกอบ ซงการน าระบบ GFMIS มาใชแทนระบบการบรหารเงนการคลงแบบเดมเปนมอบหมายอ านาจหนาทแกผปฏบตงานแทนการควบคมอยางเครงครด และการกระจายอ านาจสระดบลางและทองถนใหมความโปรงใสในการตดสนใจและการปฏบตงาน 3. การประหยดคาใชจาย (Sparing) ระบบสารสนเทศทมประสทธภาพ ชวยลดเวลาแรงงาน และคาใชจายในการท างานลง เนองจากระบบสารสนเทศสามารถรบภาระงานทตองใชแรงงานจ านวนมากตลอดจนชวยลดขนตอนในการท างาน สงผลใหสามารถลดจ านวนคนและระยะเวลาในการประสานงานใหนอยลงโดยผลงานทออกมาอาจเทาเดมหรอดกวาเดม (ณฏฐพนธ เขจรนนทร และ ไพบลย เกยรตโกมล, 2545) 4. ความรวดเรวเปนปจจบนและทนตอเหตการณ (Timeliness) ขอมลรายงานทน าเสนอควรจะบรรจสารสนเทศททนสมยและทนเวลา เพอสนบสนนการตดสนใจก าลงกระท าในขณะนน (ณฏฐพนธ เขจรนนทร และ ไพบลย เกยรตโกมล , 2545) และชวยใหผใชสามารถเขาถงสารสนเทศทตองการไดอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ เนองจาก ขอมลถกจดเกบและบรหารเปนระบบท าใหผบรหารสามารถเขาถงขอมลไดอยางรวดเรวในรปแบบทเหมาะสม และสามารถน าขอมลมาใชประโยชนไดทนตอความตองการ ตวชวดประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกสทง 4 ดานน ไดมผท าการศกษาวจยทเกยวของ ซงไดแก พเชษฐ กกพอคา (2553) ท าการศกษาเรอง นโยบายการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส เพอศกษาถงประสทธภาพและประสทธผลการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (GFMIS) ของส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยศกษาจากกลมตวอยาง คอเจาหนาทผปฎบตงานทเกยวของกบการปฎบตตามนโยบายการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส ( GFMIS) ดานการเงนและบญชของสวนราชการส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จ านวนทงสน 260 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ แบบสอบถาม และวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตหาคารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คา T-test และคา F-test แลวทดสอบเปนรายคดวยวธ LSD ณ ความเชอมนท 95% ซงผลการวจยนนพบวาผปฎบตงานทเกยวของกบระบบ GFMIS มความคดเหนเกยวกบประสทธภาพและประสทธผลทเกดจากการน านโยบายการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส อยในระดบมากทสดทงในดานความถกตอง แมนย า ,ดานความโปรงใส สามารถตรวจสอบได ,ดานความประหยดคาใชจาย และดานความรวดเรวทนตอเหตการณ อกทงจากการวจยเรอง ประเมนผลการน าระบบ GFMIS มาใชในการบรหารการเงนการคลงภาครฐของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร โดยกณทมา จองสข (2551) ซงประชากรทใชในการศกษา คอ ผปฏบตงานทเกยวของกบระบบ GFMIS ของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบรจ านวนทงสน 67 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ แบบสอบถาม และวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปทางสถตโดยค านวณหาคารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาสถต t-test และคาสถต F-test แลวทดสอบเปนรายคดวยวธของเชฟเฟ ( Scheffe′ ) ซงผลการวจยพบวาในภาพรวม ผปฏบตงานมความคดเหนเกยวกบการน าระบบ GFMIS มาใชในการบรหารการเงนการคลงภาครฐของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ท าใหการ

Page 24: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

29

บรหารการเงนการคลงมประสทธภาพ 4 ดาน คอ ดานความถกตองแมนย า ,ดานความโปรงใส ,ดานการประหยดคาใชจายและดานความรวดเรวทนเหตการณ สวนดานบคลากร อยในระดบปานกลาง และเมอพจารณารายขอพบวาอยในระดบปานกลาง 4 ขอ คอ มความเขาใจระบบงานและวธปฏบตงาน จ านวนบคลากรมเพยงพอส าหรบการปฏบตงาน มการพฒนาศกยภาพอยางสม าเสมอ เชน การฝกอบรม ขวญและก าลงใจในการท างานผปฏบตงานทมเพศ อาย ระดบการศกษา ระดบต าแหนง ลกษณะสายงานทปฏบต ระบบงานทเกยวของ และการเขารบการอบรมตางกน หมายความถงวา ผปฏบตงานมความคดเหนเกยวกบการน าระบบ GFMIS มาใชในการบรหารการเงนการคลงภาครฐแตกตางกน เนองจาก ประสบการณในการท างาน ลกษณะงานทตางกน ความรและความเขาใจระบบงาน สวนผปฏบตงานทมระยะเวลาในการปฏบตงานตางกน คอ ผปฏบตงานมความคดเหนเกยวกบการน าระบบ GFMIS มาใชในการบรหารการเงนการคลงภาครฐได เนองจากระบบ GFMIS เปนการใชงานโปรแกรมส าเรจรป การใชงานงาย ไมยงยาก ซบซอน ผปฏบตงานสามารถศกษาหรอเรยนรขนตอนการปฏบตงานจากเพอนรวมงานหรอคมอปฏบตงาน ท าใหระยะเวลาในการปฏบตงานตางกนจงไมมผลตอการปฏบตงาน จากผลการศกษาขางตน จงสรปไดวา ระบบ GFMIS เปนระบบทท าใหการบรหารการเงนการคลงภาครฐนนมประสทธภาพ ดงนน ประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) สวนหนงนนมาจากบคลากรทมประสทธภาพ มความรความสามารถ รวมทงมความพรอมทจะแขงขนในยคโลกาภวฒนได ไมวาจะเปนองคกรเอกชนหรอองคกรระบบราชการกตาม โดยเฉพาะองคกรระบบราชการไทยทมการเปลยนแปลงการบรหารการเงนการคลงแบบเดมมาเปนการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) ซง นกบญชหนวยงานราชการทปฏบตงานเกยวของกบระบบนจะตองมความรความสามารถทางการบญชและเทคโนโลยสารสนเทศทเพยงพอ และมความรความสามารถเพยงพอเหมาะสมกบงานทท า เพอใหการปฏบตงานนนเกดประสทธผลและมประสทธภาพ อกทงเปนการยกระดบความรความสามารถของบคลากรตลอดจนความช านาญทดขน และจากทผวจยไดกลาวมาถงแนวความคดประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) นน จงไดน าไปสกรอบแนวคดของงานวจยในครงนทผวจยไดท าการน าเสนอไวตอไป

5. งานวจยทเกยวของ จากการศกษาคนควาผวจยพบวาไดมผทท าการศกษาเกยวกบระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) โดย จตตมา โชคสงวน (2549) ไดท าการศกษาเรอง ประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงภาครฐสระบบอเลกทรอนกส (GFMIS) โดยมวตถประสงคของการวจยเพอ (1) เพอศกษาความรความสามารถของขาราชการผปฏบตงานดานการเบกจายเงน (2) เพอศกษาประสทธภาพการบรหารการเงนคลง(3) เพอเปรยบเทยบความรความสามารถดานการเงนและบญชและความรความสามารถดานเทคโนโลยสารสนเทศ (4) เพอเปรยบเทยบประสทธภาพการบรหารการเงนคลง (5) เพอศกษาความสมพนธระหวางความรความสามารถดานการเงนและบญชและความรความสามารถดานเทคโนโลยสารสนเทศกบประสทธภาพการบรหารการเงนการคลง กลมตวอยางในการศกษา คอ ขาราชการผปฏบตงานดานการเบกจายเงนของหนวยงานราชการ จ านวน 176 ราย เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะห ไดแก คารอยละ

Page 25: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

30

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว และวเคราะหคาสหสมพนธเพยรสน ผลการวจยพบวา (1) ความรความสามารถทางดานการเงนและบญชของขาราชการโดยรวม ดานทกษะทางวชาชพ ดานคณคาแหงวชาชพ และดานเจตคตทางวชาชพ อยในระดบมาก ดานความรวชาชพ อยในระดบปานกลางสวนความรความสามารถทางดานเทคโนโลยสารสนเทศของขาราชการโดยเฉลย ดานอปกรณฮารดแวร ดานขอมลและสารสนเทศ ดานกระบวนการท างาน และดานการสอสารและเครอขายอยในระดบมาก สวนดานซอฟแวรอยในระดบปานกลาง (2) ประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงของขาราชการ โดยเฉลยดานความถกตองแมนย าดานความโปรงใส ดานความประหยดคาใชจายและดานความรวดเรวทนเหตการณอยในระดบมาก(3)ขาราชการผปฏบตงานทมระดบการศกษาและการเขารบการฝกอบรมตางกนมความรความสามารถทางดานการเงนและบญชแตกตางกนและขาราชการผปฏบตงานทมระดบการศกษาและระยะเวลาการปฏบตงานแตกตางกนมความรความสามารถทางดานเทคโนโลยสารสนเทศแตกตางกน (4) ขาราชการผปฏบตงานดานการเบกจายเงนทมการเขารบการฝกอบรมตางกนมประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงแตกตางกน (5) ความสมพนธระหวางความรความสามารถทางดานการเงนและบญชและดานเทคโนโลยสารสนเทศกบประสทธภาพการบรหารการเงนการคลง โดยเฉลย ดานความถกตองแมนย า ดานความโปรงใส ดานความประหยดคาใชจาย และดานความรวดเรวทนเหตการณ มความสมพนธในระดบปานกลาง สวนความสมพนธระหวางความรความสามารถทางดานเทคโนโลยสารสนเทศกบประสทธภาพการบรหารการเงนการคลง ดานความโปรงใส และดานความประหยดคาใชจายอยในระดบนอย เบญจมา สวรรณมาใจ (2549)ไดท าการศกษาเรอง ความคดเหนเกยวกบประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (ระบบ GFMIS) ของผปฏบตงานในหนวยทหารในพนทจงหวดขอนแกน ในปงบประมาณ 2548 เปนตนมารฐบาลไดน าระบบบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (ระบบ GFMIS) มาใชเพอ ยกระดบการท างาน ดานการบรหารงานการคลงของภาครฐใหมประสทธภาพและประสทธผล ปรบเปลยนแนวทางการบรหารงาน โดยการเนนผลผลต ผลลพธ และเปาหมายของการท างานใหมความทนสมย และมประสทธภาพโดยน าเทคโนโลยสารสนเทศทนสมยมาประยกตใชเพอปรบกระบวนการด าเนนงานและการจดการภาครฐดานงบประมาณ การบญช การจดซอจดจาง การเบกจายงบประมาณ และการบรหารทรพยากรบคคล ใหเปนไปในทศทางเดยวกบนโยบายการปฏรประบบราชการไทยทเนนประสทธภาพ และความคลองตวในการด าเนนงานท าใหการใชทรพยากรภายในองคกรเปนไปอยางคมคา พรอมกบการไดขอมลสถานภาพการคลงของรฐทถกตอง รวดเรว และทนเหตการณมความโปรงใสในการตดสนใจ และความคลองตวในการด าเนนงาน เพอการบรหารนโยบายเศรษฐกจของประเทศโดยยดผลลพธอยางเปนรปธรรม มอบหมายอ านาจหนาทแกผปฎบตงานแทนการควบคม ดงนน ผศกษาจงสนใจศกษาความคดเหนเกยวกบประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (ระบบ GFMIS) ของผปฎบตงานในหนวยงานทหารในพนทจงหวดขอนแกน โดยการเกบรวบรวมขอมลจากผปฎบตงานดวยระบบ GFMIS ในหนวยงานทหารในพนทจงหวดขอนแกน จ านวน 82 คน และใชแบบสอบถามเปนเครองมอ สถตทใชวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย รอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐานและ F-test (ANOVA)

Page 26: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

31

ผลการศกษาพบวา ผปฏบตงานสวนใหญ อาย 41-50 ป สถานภาพชนยศ ส.ต.-จ.ส.อ. รบเงนเดอน 14,001-20,000 บาท ระยะเวลาทปฎบตราชการ 16 ปขนไป ระดบการศกษาชนมธยมหรอเทยบเทาและเคยไดรบการอบรมความรเรองคอมพวเตอร 1-3 ครง ผปฎบตงานใหความคดเหนเกยวกบการมประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (ระบบ GFMIS) โดยรวมและเปนรายดานทกดานอยในระดบมาก ไดแก ดานความถกตองแมนย า เชน ชวยใหสวนราชการควบคมไมใหใชเงนเกนยอดเงนทไดรบจดสรรไดอยางถกตอง ดานความโปรงใส เชน เปนระบบทเชอมโยงขอมลไดทกฝายสามารถเรยกดรายงานสถานภาพตดตามการเบกจายงบประมาณและขอมลทางการเงนได ดานความประหยดคาใชจาย ดานความรวดเรวทนเหตการณ เชน ชวยระบบการเบกจายเงนกบคลงมความสะดวกรวดเรว ผปฎบตงานทมอายและระยะเวลาทปฎบตราชการ แตกตางกน มความคดเหนเกยวกบการมประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (ระบบ GFMIS) ดานความรวดเรวทนเหตการณ แตกตาง (P>0.05) และผปฎบตงานทมระดบการศกษาและเคยเขารบการอบรมความรเรองคอมพวเตอรจ านวนครงแตกตางกน มความคดเหนเกยวกบการมประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (ระบบ GFMIS) โดยรวมเปนรายดานทกดาน ไดแก ดานความถกตองแมนย า ดานความโปรงใส ดานความประหยดคาใชจาย และดานความรวดเรวทนเหตการณ ไมแตกตางกนโดยสรประบบ GFMIS ชวยใหการปฎบตงานในหนวยงานทหารมประสทธภาพในดานความถกตอง ดานความประหยดคาใชจาย และดานความรวดเรวทนเหตการณมากขน ขณดา จวงพนธ ( 2549) ไดท าการศกษาเรอง ปญหาของผปฏบตงานโครงการปรบเปลยนระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐเขาสระบบอเลกทรอนกส ( GFMIS) ทมตอระบบการบรหารการเงนและบญชสวนราชการ โดยมวตถประสงคเพอศกษาปญหาของขาราชการและลกจางชวคราวทปฏบตงานโครงการปรบเปลยนระบบสวนราชการ 4 ดาน คอ ดานพสด ดานบญช ดานการเงนและดานการวางแผนงบประมาณ จากผลการศกษาพบวา ปญหาทส าคญในดานพสด คอ ไมสามารถระบและก าหนดการจดซอจดจางวสดไดชดเจนตามหลกบญชเกณฑคงคาง ดานการเงน คอ ปญหาดานบคลากรขาดความรและประสบการณในการใชโปรแกรม ดานบญช คอ ปญหาการบนทกรายการบญช และปญหาดานการวางแผนงบประมาณ คอ การน าความรทางบญชมาใชในการวางแผนงบประมาณโครงการโดยระดบปญหาในดานบญชอยในระดบมาก ดานพสด ดานการเงน ดานการวางแผนและงบประมาณอยในระดบปานกลาง ผลการทดสอบสมมตฐาพบวา ผปฏบตงานโครงการ GFMIS ทไดศกษาจ านวนรายวชาทางบญชหรอวชาทเกยวของแตกตางกนมปญหาแตละดานไมแตกตางกนและผปฏบตงานโครงการ GFMIS ทมประสบการณท างานแตกตางกนมปญหาไมแตกตางกน

Page 27: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

32

6. กรอบแนวคดของงานวจย

ภาพท 13 กรอบแนวคดของงานวจย

7. สรป สรปภาพรวมในบทท 2 การศกษาการศกษาเรอง “ประสทธภาพและผลกระทบจากการน าระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) มาประยกตใชในสถาบนการศกษาของรฐบาล กรณศกษา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสรนทร” นนผวจยไดใชแนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของในการศกษา คอ แนวคดเกยวกบระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System), แนวคดระบบบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (Government Fiscal Management Information System: GFMIS), แนวคดการควบคมภายในตามแนวทางของ COSO และ แนวความคดประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) เนองจากระบบบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) นเปนระบบทน า เทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใช โดยดานระบบปฏบตการหรอ Operation System รองรบโดย Software SAP R/3 และระบบขอมลดานการบรหาร หรอ Business Warehouse รองรบโดย Software SAP BW จดสรางขนโดยภาครฐบาล เพอปรบกระบวนการด าเนนงานและการจดการภาครฐใหเปนไปในทศทางเดยวกบนโยบายปฏรปราชการทเนนประสทธภาพและความคลองตวในการด าเนนงาน รวมทงมงหวงใหเกดการใชทรพยากรภายในองคกรอยางคมคา เพอใหไดมาซงขอมลสถานภาพการคลงภาครฐทถกตองและรวดเรว เพอใหสามารถตอบสนองนโยบายการบรหารเศรษฐกจของประเทศ ซงในสวนของแนวความคดประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส (GFMIS) นนผวจยไดท าการศกษาถงปจจยตาง ๆ ทมผลตอประสทธภาพและผลกระทบของระบบ และจากการศกษาคนควาเอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ ถงเกณฑการวด ประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกสนนผวจยพบวา มเกณฑชวดทเปนผลการปฏบตงานอย 4 ดาน ซงไดแก (1) ความถกตองแมนย า

เกณฑการวดประสทธภาพระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบ

อเลกทรอนกส (GFMIS) - ดานความถกตองแมนย า - ดานความโปรงใส - ดานความประหยดคาใชจาย - ดานความรวดเรวทนตอเหตการณ

ปจจยทมผลตอประสทธภาพและผลกระทบของระบบ - ผบรหาร - บคลากร - โครงสรางระบบและอปกรณ IT ตางๆ - การบ ารงรกษาระบบ IT - การตรวจสอบระบบ IT - นโยบายและแผนยทธศาสตรดาน IT - การควบคมและตรวจสอบทางดานการเงน/บญช - การตดตามและประเมนผล - สภาพแวดลอมตาง ๆ

Page 28: แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องmslib.kku.ac.th/elib/multim/books/Accounting2555/NUTCHA... · อิเล็กทรอนิกส์

33

(Accuracy) (2) ความโปรงใส (Transparency) (3) การประหยดคาใชจาย (Sparing) และ (4) ความรวดเรวเปนปจจบนและทนตอเหตการณ (Timeliness) ซงจากแนวคดและทฤษฎตาง ๆ ทไดกลาวมานนน าไปสกรอบแนวคดของงานวจยในครงน