ТЭОРЫЯ І ПРАКТЫКА МОВЫ Беларускае аканне

Тэорыя і практыка мовы

Беларускае аканне

Існуе ў беларускай ды рускай літаратурных

мовах, а таксама ў балгарскіх ды

славенскіх дыялектах

Частотнасць А ў беларускай мове самая высокая ў параўнанні з

іншымі еўрапейскімі мовамі

Беларускае vs рускае аканне

У а можа пераходзіць не толькі

о, але і э


Не мае такой моцнай рэдукцыі, як рускае

аканне


Норма вымаўлення і правапісу

Аканне – гэта пераход галосных о, э

не пад націскам у а

О → А

Ва ўсіх словах, незалежна ад паходжання

малако, гарбата, арганізацыя, адажыа

О не пераходзіць у А

у некаторых уласна- беларускіх словах са складамі ро, ло, што

чаргуюцца з ры, лы гром – грымець


у складаных словах з першай часткай слова-,

што-, фота-, мота- словаформа, штогод,

фотаздымак


у складаных словах, калі ў другой частцы складанага слова націск падае не на

першы складконегадоўля

Э → А

ва ўласнабеларускіх словах

рэкі – рака

Э → А

у славянскіх і старых неславянскіх

запазычаннях чарапы, цагляны, адрас

Э → А

у запазычаннях з -ар, -ал, -аль

кампутар, шніцаль

Э не пераходзіць у А

у большасці неславянскіх

запазычанняў ветэран, рэспубліка


у некат. запазычаннях замест э вымаўляецца і

пішацца ыарышт, брызент


у складаныя словах бел. паходжання ў першым складзе ненаціскное э

захоўваецца: рэдкалессе, шэравокі

Устаўце літару

Ш…раваты Др…ль

Ш…разём Ст…гадовы

Хост…л Лод…р

шараватыдрыль

шэразёмстагадовы

хосталлодар


Ц…р…моніяМ…вазнаўства

Сч…рсцвецьЖ…тон

Др…васекХр…бет

цырымоніямовазнаўства

счарсцвецьжэтон

дрывасекхрыбет


Тры…Карц…рПоч…ркЮпіт…рТокі…

Бухгалт…р

трыакарцарпочыркЮпітэрТокіа

бухгалтар


Бл…хаОрд…р

Ар…ндавацьІнж…нер

Д…р…жорАранж…рэя

блыхаордар

арандавацьінжынер

дырыжораранжарэя


Ас…нсавацьР…дказубы

Св..еасаблівыКр…пасны

Крат…р Хр…стаматыя

асэнсавацьрэдказубы

своеасаблівыкрапасны

кратархрэстаматыя


Шпат…льШт…тыдзень


шпатальштотыдзень

Education