wymienaoi - fuw.edu.plkonieczn/geometria/geometria1wyklad2.pdf · fjest funky.q gradkq. moto...
TRANSCRIPT
GR 1 L. 2 .
Wektorystycsne , kowektovy M - rozmaitosi gtadke ,CYM ) algebra fuukyi growl kick me
M,
FCO ) algebra funky grandkids no , stone otwowtym O sawavtym w M.
←ada
.me/oolwowtysawiercgpcy0UstalmypunktXeM.rjI-M8(o)=x1RTkmywegradkieWabiomeC0(M)wpnowaokouuynelag.qniwuowaZuosa.2wip2aug2puuktaux:moioimy
,ze date
fuukye fif'
sp ndwnowazne w × wteayitylko wteoly , gay ale kazolg.
Kmywg.
8 jak wyzg.
o¥f°M±=o=¥ftMt⇒.
Klasq Ndwwowazhosa.
funky f ozuacsamy dfk ) imasywamy vioznicskgfuukji f wpunkuie ×
.
Lbion CTM ) lest wszcsegoluosa.
pmestmeuip wektorowq .
Strukturo pnsestmeui wektorowg.
, pmezywa"
dzieleuie pmez nelocjq niwuowaznosa.
one wsglgau na to,
Ze ndzhicskowanie pot jest liuiore.
Innymi showy mozemy sdefiniowac strukturg pmestneui wektorowg.
no . Klasacu rdwuowazrwsa.
2a pomocp representation :
df G) + age) := d ( ftgkxj fnf'
, gng'
ton o¥( for )(oko¥(to 8) G), off (g°8)(o)=¥h(g' or )( o )
xafcx ) :=d(Xf ) C x ) wtedyftg ~ ftg'
off #+g) or ) G) = off # 6) tohftfgorko)=¥f( for) 6) +
toottojooko) = off #g) °8) 6)
Pmestmen wektonowpnozhicsek funky f wpunkcie x osnacsamy T*xM .
STWIERDZENIE TIM jest skohcsenie wymiarowq pmestmeuig wektorowq wymiaru mniwnegowymienaoiNoonmaitosci .
DOWJD : Wesimy ukiad wspolmednych y :( ysi .. . ,y
" ) wotocseniu punktu x. Najwygodniei wybrai
take, zeby fH= ... =p
"( × ) to Pokazemy ,
ze ndznicski dy4 x ) ,...
, dy"
( x ) Sg liniowo miesalezhe
ora2 Ze throne bazg TIM . Wezimy
Xzolyttx) + . . . + Andy"
( × ) =0 02ham to,
Ze funky .e Xy y1t . . . + Any"
jest nowuowazme
fuukyi 0 w punkud x .
Neck Vi 02ham knywg wspitmgdwosciowp ,t2n No )=x yk ( silt ) ) = t.si .
( xipt ... any" ) or
, = xiforit .
. . + any "or ;
= xit
# ( 114 't . . . + Any"
) ori ( o ) = # ( hit )|⇐o = X ; Riwuowazuosi fmkyi state = 0 osuocse dio .
Rolznicski fuukyi wspotmgduosciowychtwomq uktad liwiowo - miesalezmy .
Teraz pokazewy ze dfcx )
moze by'c sapisane jako Kowbinogd limiowe moznicsek dy?... dym . Dozwazmy atozeuie
funky f a powouuehyaaqiq damp pmez uktad wspotmgdnych yd :
,Yzn→ Onm
f of'
jest funky .p n swieunym meosywinych .
tatwo stwierobic'
* ¥ ( fog'
)|o - oottffori ) G) = : Ey¥1×
Pokazemy ze f jest nownowazme wpuukue × funky.it#s/xy2+fytIY2t...tftyzhyh=:fIstotnie, vozwazmy kmywg 8 : I → M no )=x
,
+ mywe w R "
off for )(o)=oE÷( fofloyorko ) = Ytg9I(ojftllyiorko ) - oft ( for )( o )-
funky 'd me Rn -
¥ilx
wiemyize dfcx) = ysytfxdy'H+ . . . +jtytnlxdyhk ) wigc dfktdfcx ) =
ftp./xdy1klt...+fydn/xdynH.PokazalismyizeT*Mjestno2pigtepme2dq1Cx) ... dy
"
( × ).
Stwierokeuie sostouo dowieobiome.
a
TIM mazywamy pmestmeniq Kostyosnq do M w punkue x. Jest to mwymiarowapmestmen'
wektorowa.
Lbior ×YmTx*M oznocsamyT * M i nasywamy wig 2kg Kostycsnq do M
. ShukturpT*M zajmiemy siq wkrotce .
Majgc TIM - skonicsenie wyuiiowowq pmestmeh wektorowq mozemy ocsywiscie sdefimiowac'
duaengdo mig.
pmestmen , ktorq osnacsymy Txmimaaoiemypmestmeuiq stycsnq do M w
punkcie x. 2 defimigi jest to skonicseuie wyuiieuowa pmestmen'
wektorowe. sajmieeuy he
terror poszukiwauiem wygodnyck realizing TM w mniq.
abshakyjmym jgzyku .
Zauwazmy , ze Kazda knywa V : I→M take,
ze r ( o ) - X defimiye fuukgionae limingme pmestmeni TYM wsorem
T×*M a df(x ) - off # ( o ) EIR
STWIERDZENIE : Kazdy funky .onoI liuiowy me TIM zadany jest pmez pewnq
kmywq
DOWJD Dow 'od pvowowbimypny uzyciu wspilmgdnych .Nick
PETYMp .-
pzdfk) + ... +
pndqyx) . Dowolny funkyinot liuiowy he # M mozme wyraaiiwe wspiimgdnycn ✓
(Psi... ,
Pn ) -> vlpztrtpzt . . . + ohpn e R
Bawazmy knywq 8✓ :I→M Ict ) - f'
( v 't,
02T,
...
,out ) ,
tzn qi ( Mti ) = vit
Biorgc neprezeutante p Poston
fp ( x ) = pzyyx ) + . . . + pnyhlx ) dostojemy
¥ ( fpoti )(o)=offk=o ( pro 'tt ... + pnoht ) - Pitt .. . tpno
"
Fuukyouai o zwigzauy jestwise 2 knywq of . osywiscie wide kmywycn prowowbiobtegosaeuego fuutyomouu :
Wsbioke kbywych pmechodzgcych pmea × abet -0 wprowowkamy relay rowuowaznosii :
v~r'
⇐ > VFECTM ) ¥ ( fo 8) ( o ) = 0¥ ( for'
) ( o )
tatwo zauwazyi ze done Kmywe sq riwmwazne wtedyitylko wtedyydy defining.ee
ten saw fuutyowae liuiowy we Tx*M . Istmieje wigc wzajemnie jedhoauacsmeodpowiedniosc migoby wektorami stycsnymi a keasawi vdwwowazhosci kmywych .
Fuukyiuou , ktoryodpowiowhekmywq.
Vhazywamy wektonem stycsnym do rw to i
oznacsamy JCO) lub tko ) . Zauwazmy ,ze struktura wektonowd w T×M hie
pochodziad representation ,ale jest sdefimioweme popmes olualnosd
.
Ukiad wspotmgdnych defining .e bazg dy'
... dy"
. Oznacsmy ¥ wektor stycsnydo knywej t - f
'
( 0, ;yt,
...0 ) .
STWIERDZENIE : (3ps , ...
, In ) jest base wTx*M dualug do dy?. .dy
".
DOWOD : Wystanosypokasai
( dqi , # > = dj : ( dqi , # ) = off yifflaiitr . 91+5= ftp.odijt - dig a
Wektory stycsnewyreprezentowai mozmejeszcse imacsej . Nick Ai B oznaosojgdwie algeory mecsywiste , pmemienne 2 jedynkq .
Nieu takze g : A → B bgdziehomomorfizmem algebr . Rtznicskowaniem alyebry A wsglgdem homomorfizmu
g hazywamy liuiowe odwzorovanie D: A → B spetuiajgce wowuuek
V. Qaase A D ( asaz ) = �1� ( as )g( az ) + gc an )D( as )
Powyzhywowuuek nazywesig Reguiq Leibnize. Pmypomineistotuie RL. shame
2 nachuuku Ndzhicskowego jeduej siuiennej . Iauwazmy ,Ze jail
.
1^-02 none jeolynkg w
algebke A to DHA )=O dhe olowolneguD:
DGA )=D(1a1^ ) = SHA )D(1a ) + DAA )gAA ) = 1pDAa ) + DAAHB = 2. Daa )
Dan )=2DHa ) ⇒ D ( 1^1=0
Nick terror A= CTM ) ,13=112 g
: f- fcx ) olla ustalonego xem. Obserwaqie :
Kazoly wektov stycsny JCO ) defimiuje vizhicskowanie wtglgdem homomorfizmubgdpcego ewalwagig fuukyi w punkcie .
Istotnie,
odwzarowanie
f 1- oott ( for ) ( o ) jest liuiowe, zalezyjeolynie od JCO ) oraz
f. gi→ftt¢f. g) or )(o)=oYz¢for )( gor ))(o) - ( for )6)otk(got )(o ) + off ( for )6)(g°DG)=
=fC x ) # gcrko ) + gHgt( for )(o )
STWIERDZENIE : Kazde rizhicskowanie Co ( M ) had ftffx ) pochoobi od
wektora stycsnego .
LEMAT : Ofuukyiach Znikafgcych W punkcie : Niech fbgdzie growlkg funky .q okre -
sling me otocseniu Ow R"
. wtedy f ( × ) = xigilx ) dle pewnych gradkich fuukcji
:Owid : Wezimy ×eR
"w otoueniu 2 era
,I c R [ on ]cI
Fct ) =f( tx ) = fltxt ,tx ?
. .
tx"
)
Fjest funky.q gradkq . Moto . Hazystojgcz podstawowegotwierokenie rachunku
Ndznicskowego iwukouego
F. G) = § Ficsds = § 3¥ (a) xids - xi § }f÷Csx)ds = xig ;
÷ .
gi sq fuukyiemi gradkimi co wynike 2 odpowiednich twierdzen 0 wiekaih 2 paramewem .
a
DOWO 'D STWIERDZENIA : Nick D bgdzie riznicskowaniem Co ( M ) wsglgdem f- fk )
Komystajgc z leiuatn zapisujemy f w szcsegiluq.
posada.
f- fK)t yigi f- fk ) Mike w x wigc . . .
J salezyooe f a nie
funky .e state niwna fk ) od D
DCfkDCfHtyigij-DfhxDtDCgigiI-otTTxiDCgiltDCqijgiH-DCyijgYxITelicsty2alezpadDJWukiadziewsp.otmgdnycuyDzaowmejestlicsoamiv2.i.Vngobievi-DCyijWeomytera2knywq8vCtklflCv1t.v2ti.i.vhtjipolicsmyDqCf1DqCfj-oYTCfokK9-oftlfHtgiC8vltDgi@HlDkjo0ttCTZvitgiCrvHDh.o-TVigiK-D-fjRszhicskowam.e
Dpodwobi wigcod I. •