Uzaktan Eğitimin Uluslararasılaşmasının Kültürel Etkileri İdealist Ve Realist Bakış Açılarına Göre Uzaktan Eğitimin Yönetim Boyutu

Gülay EKRENAnadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüUzaktan Eğitim Anabilim Dalı

İçerik Uzaktan eğitimin uluslararasılaşması Uzaktan eğitimin uluslararasılaşmasının kültürel etkileri Uzaktan eğitimin yönetim boyutu ve uluslarasılaşma Farklı kültürlerde internet ve bilgisayar kullanımı- İdealistler & Realistler Uzaktan eğitimin yönetim boyutuna İdealist ve Realist bakış UNISA örneği

Uzaktan eğitimin uluslararasılaşması 2000’li yıllar küreselleşen ekonomi küreselleşen akademik sistem

uzaktan eğitimde uluslararasılaşmayı teşvik edici çalışmalar İngilizcenin öğretme amacı dışında iletişim ve araştırma amaçlı uluslararası

kullanımı İnternetin öğretme ve araştırma amaçlı kullanımı, uzaktan eğitim Akademik kurumların diğer ülkelerdeki akademik kurumlarla işbirliği yaparak o

ülkelerde kampüs kurması, eğitim programlarına yönelik imtiyaz anlaşmaları (franchising) yapmaları

Derecelerin uyumu dersler, krediler, değerlendirme mekanizmaları ve akademik sürecin değerlendirilmesi (akreditasyon)

(Altbach & Teichler, 2001)

Uzaktan eğitimin uluslararasılaşması “borderless, cross border, transnational, international education” gibi

kavramlar ulusal sınırların ötesinde alınan eğitimi tanımlamak için kullanılan bazı terimlerdir (Altbach, Reisberg, & Rumbley, 2009).

Uzaktan eğitim ulusal sınırların ötesine iten ekonomik ve sosyal nedenler; Kendini gelişmiş olarak gören ülkelerin deneyimlerini diğerleri ile paylaşma

mecburiyeti hissetmesi (Visser, 2003). Yükseköğrenime ödenen ücretlerin artması, iyi bir iş sahibi olmak için üniversitenin

bir gereklilik olması,   Nüfus özellikleri ile ilgili faktörler nedeniyle üniversite eğitimi alamayan gruplara

ulaşma arzusunun üniversiteler üzerindeki baskıyı arttırması (Gunawardena, 2014). Uzaktan öğrenme yerel ve ulusal sınırları aşmakta, uluslararası düzeyde farklı

öğrenenlere ulaşmakta, kültürlerarası farkındalığı ve iletişimi arttırmaktadır (Gunawardena, 2014).

Uzaktan eğitimin uluslararasılaşması Uluslararası akademik ilişkileri ve devamında uzaktan eğitimi etkileyen

konular İnternetin bilginin yayılıma yeni bir şekil vermesi;

örneğin kütüphane kaynaklarına çevrimiçi ulaşılabilmesi, dergilerin internet aracılığı ile yayınlanması, bilimsel bilgi ve yeni keşiflerin dünya çapında anında iletimi,

İnternet aracılığı ile iletişimin anında yapılabilmesi sayesinde bilimsel alandaki tartışmalara kolay erişimi desteklemesi,

İnternet yoluyla eğitimsel programların alımı, uzaktan eğitimin birçok ülkedeki akademik ilerlemede merkezi bir güç olması

(Altbach & Teichler, 2001)

Uzaktan eğitimin uluslararasılaşmasının kültürel etkileri Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ülkelerine kabul ettikleri insanların

yaşam ortamlarına yerleştirilme ve bu ortamlara uyum sağlama sorunları Yeni gelenler genellikle aynı ülkeden olanlarla kendi iletişim ve etkileşim ağlarını

oluşturmaları Yerel sakinlerle yeni gelenler arasında iletişim ve bilgi alışverişi açısından karşılıklı

anlayış ve işbirliğinin olması Kültürel farklılıkların yönetilmesinde politik yetersizliklere, hatalara,

toplumlarda güvensizliğe, istikrarsızlığa ve karmaşık durumlara  neden olan kültürel hoşgörüsüzlük

Kültürel haklar (cultural rights), ulusal, bölgesel ve küresel seviyede temel insan haklarının önemli bir parçası

(Ebuchi,2002)

Uzaktan eğitimin uluslararasılaşmasının kültürel etkileri Uluslararası öğrenci hareketliliklerinin eğitimsel ve sosyal faydaları;

kültürlerarası bilgi ve yeterlik kazanmak, yabancı dil yeterliliğini geliştirmek (özellikle İngilizcede), uluslararası kişisel ve profesyonel ağlar kurmak, diğer ülkeleri ve kültürleri tanıma, ev sahibi öğrenciler arasında uluslararası anlayış ve kültürlerarası duyarlılığı teşvik

etmek(Van Damme, 2001).

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler (veya uluslar) arasındaki karşılıklı ilişkilerde uzaktan eğitimin yeni biçimleri alımlı gösterilmektedir. Bunlar aynı hızla gelişmediklerinden gelişmekte olan (ya da sözde gelişmiş) ulusların

«zorunlu gelişmiş kültürleri»nin olduğu düşünülmektedir.(Evans & Nation, 2003)

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu ve uluslarasılaşma Bilgi ve internet teknolojisi öğrenme ve öğretmeyi şekillendirmekte, uzaktan

eğitim hem ülkeler arasında hem de uluslar arasında hızlıca büyümekte, akademik kurumların yönetimleri bu durumdan etkilenmekte (Altbach, 2004)

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu için ekonomik, politik, akademik ve sosyokültürel güçlerin anlaşılması önemli görülmekte (Childress, 2009).

Uzaktan eğitimde uluslararasılaşma planları yapılırken amaç, misyon, vizyon ifadeleri, uygulama girişimleri, ayrılmış kaynaklar, zaman çizelgeleri performans göstergelerini içerecek şekilde düzenleme yapılması önerilmektedir. (Childress, 2009).

İdealistler(daha çok Amerikalılar ve İngilizler/Anglo-Sakson’lar)

Realistler(daha çok Anglo-Sakson olmayan/İngiliz soyundan

gelmeyen ülkelerde yaşayanlar)

İnternet küresel toplumun gelişimine yardımcı olan bir araçtır.

İnternet kullanmak ücretsiz ve sınırsız değildir, toplumun birçok kesimi için internet kullanımı bir ayrıcalıktır.

İngilizce farklı kültürler tarafından kullanıldığında teknolojiye global bir standart (tüm dünya dillerinin birleşmesi) getirecektir.

Bilgisayar dilinde İngilizcenin yaygın kullanımı Amerika’nın internet üzerindeki hakimiyetini arttırmaktadır, bu durum toplumu kapitalist ekonomiye mecbur bırakmaktadır.

İngilizcenin internet üzerindeki egemenliği geçicidir. Bilgisayar ve internet kullanımı arttıkça ulusal diller yayılacaktır.

İnternet kullanımı bilgisayar veya benzeri bir makineye sahip olmayı, medya okuryazarlığını ve iyi bir eğitimi gerektirmektedir. (sahip olanlar-sahip olamayanlar)

İngilizcenin bilinmesi internet kullanımını kolaylaştırmaktadır.

Farklı kültürlerde internet ve bilgisayar kullanımı

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu –İdealist bakış İnternet gibi teknolojik gelişmeler herkese bilgiye eşit şekilde ulaşım imkânı

tanımaktadır. İngilizce kullanan ülkeler (özellikle Amerika ve İngiltere) bu dili bilimsel

çalışmalarında artan oranda kullanarak bu ayrıcalıktan yararlanmaktadır. Avrupa Birliği ülkeleri Bologna sürecinin bir parçası olarak yükseköğrenim

derecesi veren yapılarına ortak bir ayar çekerek uyumlu hale getirmektedir.(Altbach,2007; Evans ve Nation, 2003) Eğitim programları uluslararası düzeyde akredite edilerek internetin

doğurabileceği politik ve etik sorunlarla başa edebilecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Örneğin farklı kültürel geçmişleri olan insan grupları ile işbirlikçi çalışmalar yaparak (Ebuchi,2002)

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu –Realist bakış Kültürel ve politik farklılıklardan dolayı bilgi ve iletişim teknolojilerinin kabulü ve

kullanımı ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Eğitim programları oluşturulurken ülkeler kendi koşullarını göz ardı etmemeli Yeni teknolojilerin kullanımı konusunda altyapı gereksinimi İnsanların uzaktan eğitim programlarına katılabilmeleri için sahip olmaları

beklenen donanım altyapısının varlığı Gelişmiş ülkelerdeki eğitim programlarının gelişmekte olan ülkelere doğrudan

taşınması, öğrenenlerin kendi ülkelerinin eğitimsel altyapısına uygun olmayan bir programdan yararlanması

(Ebuchi, 2002; Evans&Nation, 2003; Altbach, Reisberg & Rumbley, 2009;)

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu –Realist bakış İnternete erişiminde coğrafik farklılıklar dikkate alınmalı (Ebuchi, 2002),

Öğrencilere uzaktan eğitimin alım biçimleri konusunda alternatif öneriler sunulmalı Eğitim programları daha doğru içeriklerle ve araçlarla doğru kitlelere

yönlendirilmeli Öğrenciler, uzaktan teknolojilerini mevcut öğrenmelerine alternatif yapmak için gerekli

disipline ve öz-motivasyona sahip mi? (Altbach, Reisberg & Rumbley, 2009) Yeni teknolojiler, yeni okuryazarlık ve yeni iletişim becerileri talep

etmektedir (Gunawardena, 2014) Yabancı dil öğrenimi (mümkünse birden fazla) özendirilmeli, çeviri programları

geliştirilmeli (Ebuchi, 2002) Sosyokültürel açıdan etnik ve kültürel farklılıkların artmasından dolayı

öğrencilerin kültürlerarası iletişim becerileri geliştirilmesi gerekmektedir (Childress, 2009)

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu –Realist bakış Eğitimin uzantıları, bireylerin arzularının ötesinde yaşam kalitesi, yoksulluğun azalması,

rekabet edebilirlik, ulusal büyüme olarak topluma hizmet etmektedir. Eğitimde sadece teknolojiye ve öğrenmeye odaklanmak kültürel bakış açılarını da yok saymaktır. İletişim araçlarının kullanım kültürü, algılanan varlığı, ve hala yapım aşamasında olan kültürel

nesneler, kültürlerarasında farklılaşır ve kurumsal bağlamda kültürlerarası farklılaşması gerekmektedir.

Uzaktan eğitime yön veren teoriler Amerika ve Avrupa kültüründen çıkma olduğundan  uzaktan öğrenenlere  kaliteli eğitim sağlamak için «kültürel değerlerin ve uygulamaların empoze edilmesi» düşüncesi yanlıştır. Örneğin ABD, uluslararası öğrencilerine  Amerikan kültürünü ve değerlerini yansıtan aynı

programları ve içeriği verme konusunda ısrar etmektedir. oysa pedagojik yöntemlerde güncellemeler yapılabilir

Eğitimsel farklılıklar, sosyal, kültürel ve dil varsayımına gömülü dersler konusunda hassas olunmalı Çevrimiçi bir dersin dünya çapında elde edilebilir olması (MOOCs gibi) verimli olabilir ancak kültürel

ve bağlamsal anlam göz ardı edilmektedir.(Gunawardena, 2014)

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu: UNISA Örneği Güney Afrika Üniversitesi’nin  (the University of South Africa, UNISA)

uzaktan eğitim deneyimleri uzaktan eğitimin yönetim boyutuna realist bir yaklaşım örneği sunmaktadır.

Uzaktan eğitim ucuzdur ve Afrika kıtasındaki tüm insanlar tarafından elde edilebilmektedir.

Afrika Birliği (African Union, AU) ve Afrika Yeni Gelişim Ortaklığı (the New Partnership for African Development, NEPAD) ile işbirliği yaparak vizyonunu ve tüm projelerini kıtayı kapsayacak şekilde düzenlemiştir.

 Ülkedeki tüm üniversitelerin politik liderliğini üslenmiştir. Hedeflenen görevler kıtadaki araştırmaların güçlenmesine, Afrika'nın

Avrupa ve Amerika'daki araştırmalara olan güvenini azaltmıştır.

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu: UNISA Örneği UNISA, Afrika üniversiteleri ile işbirliği yaparak kurumlar arasında personel

değişim programları, akademik bilgi ve kaynak değişimi, çift derece veren programlar geliştirmiştir.

UNISA uzaktan eğitimi tanımlarken öğrenme deneyimlerinin gelişimine ve tasarımına, öğrenciyi destekleme yapısına ve etkileşimin önemine vurgu yapmaktadır.

UNISA, yükseköğrenimde kaliteli açık ve uzaktan öğrenme fırsatları sağlamakta, kendi uzman personelini topluma hizmet ve araştırmaya yönlendirmektedir.

Öğrencilerini kayıt ederken geleneksel üniversitelerdeki bariyerleri kaldırarak esnek bir tavır sergilemektedir.

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu: UNISA Örneği UNISA, bir mega üniversite, bir çok öğrenciye hizmet vermekte, öğrencilere

çalışma kılavuzları içeren basılı materyaller sunmaktadır. Çalışma kılavuzları, öğrencileri öğrenme sürecinde tutmayı amaçlayan ve

çeşitli faaliyetleri içeren etkileşimli materyallerdir.  Basılı materyallere ek olarak ses kaseti, video, CD-ROM gibi ortamlara

kayıtlı programlar, radyo, tele-konferans ve video konferans gibi ortamlar da kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra derslerde grup tartışması gerektiğinde yüz yüze destek verilmektedir.

UNISA altyapısında 19 farklı departman bulunmaktadır. Bu departmanlar üç üniversiteye yayılarak akademik departmanlara destek sağlamaktadır. Bunun yanı sıra öğrenciler için destekleyici ve yetiştirici ortam oluşturulmaktadır.

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu: UNISA Örneği UNISA’da öğrenci desteği aşağıdaki farklı boyutlarda değerlendirilebilir:

Güney Afrika'da 11 farklı resmi dil vardır, öğretim ortamlarında İngilizcenin kullanılması öğrencilerin çoğunluğunun ana dilinin İngilizce olmamasından kaynaklanmaktadır. Öğrencilere zor kavramları açıklamak için sözlük gibi destek mekanizmaları kullanılmaktadır.

Bir grup eğitmen öğretici materyaller yoluyla öğrencilere kendi materyallerini nasıl kullanacakları konusunda yardımcı olmaktadır. 

Uzmanlar tarafından sağlanan danışmanlık hizmetleri ile öğrencilere rehberlik sağlanmaktadır. Hatta bir grup öğrenci diğer öğrencilere danışmanlık yapmak üzere yetiştirilmiştir.

Bölgesel kampüslerde öğrenme merkezleri oluşturulmuştur. Bu merkezlerde; öğrenciler için makul bir çalışma alanları, tartışma odaları, seminer odaları, öğrenci konseyi ve personel için odaları, ödevler için posta kutuları, mikro bilgisayar etkinlikleri, kütüphane hizmetleri, tele konferans, video ve televizyon etkinlikleri ve küçük kafeteryalar sağlanmıştır.

UNISA, hükümetlerin de desteği ile, çok amaçlı toplum merkezlerinde, dezavantajlı gruplara yönelik internet hizmeti sunmuştur.

Uzaktan eğitimin yönetim boyutu: UNISA Örneği UNISA, DEAC (Distance Education Accreditation Council) etiketi sayesinde

kalite güvencesini tamamlamış ve meslektaşları tarafından gözden geçirilerek yüksek standartlarda hizmet verdiğini kanıtlamıştır.

2005 yılından bu yana öğrencilerle çevrimiçi iletişim kurulmaya başlanmış, bu durum öğrenci sayısında büyük artışı beraberinde getirmiştir.

Öğrencilerin çoğunun teknolojik olarak zengin ortamlarda öğrenmeye hazır olması UNISA'nın bu konudaki çalışmalarına hız kazandırmıştır.

Kaynaklar Altbach, P. G., & Teichler, U. (2001). Internationalization and exchanges in a globalized university. Journal of Studies in

International Education, 5(1), 5-25. Altbach, P. G. (2004). Globalisation and the university: Myths and realities in an unequal world. Tertiary Education &

Management, 10(1), 3-25. Altbach, D. P. G. (2007). Globalization and the university: Realities in an unequal world. In International handbook of higher

education (pp. 121-139). Springer Netherlands. Altbach, P. G., Reisberg, L., & Rumbley, L. E. (2009). Trends in global higher education: Tracking an academic revolution. Childress, L. K. (2009). Internationalization plans for higher education institutions. Journal of Studies in International

Education, 13(3), 289-309. Ebuchi, Kazuhiro, (2002). “The Internet as a Political and Ethical Process: Implications of ICT and E-learning in the

Multiculturdeal Contexts” in National Institute of Multimedia Education (NIME) International Symposium 2002 “E-Learning Beyond Cultural and Linguistic Barriers: Co-existence and Collaboration” Research Report, Japan.

Evans, Terry D. and Daryl Nation, “Globalization and the Reinvention of Distance Education” in Moore, Michael and William G. Anderson (eds), Handbook of Distance Education, Lawrence Erlbaum Associates Pub., 2003, US.

Gunawardena, C. N. (2014). Globalization, Culture, and Online Distance. Online Distance Education: Towards a Research Agenda, 75.

McKay, V., & Makhanya, M. (2008). Making it work for the South: Using open and distance learning in the context of development. International handbook of distance education, 29-48.

Van Damme, D. (2001). Quality issues in the internationalisation of higher education. Higher education, 41(4), 415-441. Visser, Jan, “Distance Education in the Perspective of Global Issues and Concerns” in Moore, Michael and William G.

Anderson (eds), Handbook of Distance Education, Lawrence Erlbaum Associates Pub., 2003, US.

Dinlediğiniz için teşekkür ederim…