មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    1 

 

មគគេទទសក៣

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតត វធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងែផនកបណត ះប ត លវជជ

ជវ

ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល

ឧបតថមភករេបះពមពេ យ APEFE 

មគគេទទសក ៣

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    2 

 

ឯក រេនះជែផនកមយៃនមគគេទទសកវធ រសតទង៦កបល សរមបជជនយកនងករ កឱយ អនវតតវធ រសត ែផអកេលើសមតថភព (APC) េនកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។

មគគេទទសកទ១ ៖ ទស នទន នងករបេងកើតករសក មវសយ នងបឋម

មគគេទទសកទ២ ៖ ទស នទន នងករបេងកើតសតង សមតថភពមខរបរ

មគគេទទសកទ៣ ៖ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល

មគគេទទសកទ៤ ៖ ទស នទន នងករបេងកើតមគគេទទសកគរេកសលយ

មគគេទទសកទ៥ ៖ ទស នទន នងករបេងកើតសតង យតៃមល

មគគេទទសកទ៦ ៖ ទស នទន នងករបេងកើតមគគេទទសកេរៀបចែផនកគរេកសលយ នងសមភ រ

ISBN: 978-92-9028-315-7

ន ៃដេនះមយចែណកធ ចសេរមចបន រសយេ យ ជញ បណណ ែដលផដលេ យរកសង អបរ កម នត នងក េកបច។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    3 

 

រកមផលតកមម

ែផនកទស នទន សរមប មបរបទ នងនពនធ

ែសរហ កេត (Serge Côté)

ែផនកេផទ ងផទ តអកខ វរទធ

ហ រឡត ក េញ (Charlotte Gagné)

ែផនក នេឡើងវញ េរៀបចទពរ នងេបះពមព

េរកមករទទលខសរតវៃនរកសងអបរ កម នត នងក េកបច

ែផនករកហវក នង រចនរបភព មកពយទរ

េដសហងឌហ ញ (Deschamps Design)

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    4 

 

កថមខ

មរយៈ ន ៃដេនះ អងគករអនតរជតៃនរបេទសនយយភ ប ង(OIF) បញជ កអពករយក ចតតទក ក របសខលនចេពះករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ។ ចប ងពសននបតៃនរបេទសនយយ ភ ប ងសដពករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈនងបេចចកេទស េនរកងបមក នឆន ១៩៩៨ រដឋនង រ ឋ ភបលសមជកបនរបគលសទធឱយអងគករ OIF ពរងងកែណទរមងែដលកពងដេណើ រករកនងវសយ បណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ។ ចបពេពលេនះមក អងគករ េនះបនេធវើករយងសកមម េដើមបឱយរបេទសជសមជកពរងកនេយបយបណដ ះប ដ ល បេចចកេទស នងវជជ ជវៈ ែដលេឆលើយតបនងតរមវកររបសវសយេសដឋកចចនវកមល ងពលកមមរបកបេ យគណភព។

េន មរបេទសនយយភ ប ងជេរចើន កែណទរមងសេ ពរងងឬ ដ រេឡើងវញនវ របពនធរគបរគងករបណដ ះប ដ លែដលកពងែតដេណើ រករ។ លកែណទរមងសទធែតពងែផអក េលើែផនកគរេកសលយ នងករេរៀបចសមតថភពែដលរតវេធវើសមហរណកមមេទកនងជវតករងរ នងែដលចបចសរមបរបកបមខរបរ។ េពលគវធ រសតែផអកេលើសមតថភព។

េដើមបជរញកែណទរមងទងេនះ មគគេទទសកសរមបអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពទង របមយកបលេនះ បនមកពបទពេ ធនរបសអនក ជពខងករបណដ ះប ដ លបេចចកេទស នង វជជ ជវៈែដលធល បបនអនវតតករបណដ ះប ដ ល មវធ រសតែផអកេលើសមតថភព (APC) េន មរបេទសរបសពកេគ រមមនរបេទសេនភគខងតបង(កេមរ ន មល ទយេណស) នងេនភគខងេជើង (ែបលហ ក ក /េកបច ប ងជេដើម)។ មគគេទទសកទងេនះេលើកេឡើងអពទដឋភពទងអស ៃនវធ រសតែផអកេលើសមតថភព កនងករសក េរៀបចែផនករេ យ ចបេផដើមពករេរៀបចសតង សមតថភពមខរបរ សតង បណដ ះប ដ លនងសតង យតៃមល រហតដលករេរៀបចែផនកគរេកសលយ នងសមភ រឧបេទស។

មគគេទទសកទងេនះ មនរតមែតជត ងឱយឧបករណយងសខន សរមបអនកសេរមចចតត នងអនកទទលខសរតវែផនកបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈបេ ណ ះេទ ែថមទងជតក ងមយបញជ កពភពជនញរបសអងគករអនតរជតៃនរបេទសនយយភ ប ង កនងវសយបណដ ះប ដ ល បេចចកេទសនងវជជ ជវៈដសមបរែបប នងរបកបេ យរបសទធភពផងែដរ។

សងកឡ អរ វហក

នយកែផនកអបរនងបណដ ះប ដ ល

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    5 

 

េសចកដែថលងអណរគណ

អងគករអនតរជតៃនរបេទសនយយភ ប ង(OIF) សមែថលងអណរគណចេពះ ជញ ធរៃន រ ឋ ភបលកេមរ ន សហគមននយយភ ប ងរបេទសែបលហ ក របេទសប ង មល េកបច នង ជញ ធររបេទសទយេណស ែដលបនយលរពមឱយជនញកររបសពកេគ ចលរមកនងករងររបសគណៈកមម ធករបេចចកេទស។

សមអរគណជពេសសចេពះសមជករកមករងរទងអស ែដលបនច យេពលេវ កនងករែកលមអនងកនងករសរមលឯក រទងេនះេទ មបរបទរបេទសកពងអភវឌ ននន។

សមសភពរកមករងរេនះ រមមន ៖

ខងកេមរ ន េ ក ហវលព ងត កម (Philippe Ngathe Kom) េ ក េឡអង ណង (M. Léon Anong)

ខងមល េ ក អហកប យ (Ogobassa Saye) េ ក វ យហវ វ (Woyo Fofana)

ខងទយេណស េ ក មងេសស េសេគៀ (Moncef Chekir) េ ក េណជប េតលមឌ (Nejib Telmoudi)

ខងសហគមននយយភ បរ ងេនែបលហ ក

អនករស ហ ែអល បងហវង (Joëlle Bonfond) េ ក ឌេឌយ ឡទក (Didier Leturcq)

ខងប ង េ ករស ន-មរបស (Anne-Marie Bazzo) ខងេកបច អនករស ហគ- ន លែបរ (Guy-Ann Albert)

េ កដនស រ េយ (Denis Royer)

អងគករOIF សមែថលងអណរគណចេពះរកសងអបរេកបច ែដលអនញញ តឱយេរបើរបសឯក របេចចកេទសទងអសទកទងនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ សរមបផលតមគគេទទសកទងេនះេឡើង។

េយើងកសមែថលងអណរគណផងែដរ ចេពះបគគលរគបរបែដលបនចលរមសហករកនងករផលត ន ៃដទងេនះេឡើង នងជពេសសេ ករស នកល ហ ងដង (Nicole Gendron) េ ករស រហវងសន វរ (Francyne Lavoie) នងេ ក អងេរដ បលងេស (André Blanchet) េ ក កល ហវលយរតល (Carl Filiatreault ) នងេ ក ែហវរណង បលងត (Fernand Laplante) កនងករសេរមចចងេរកយេលើខលម

រមគគេទទសកវធ រសតមយចនន។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    6 

 

េសចកដែថលងអណរគណ

របសរកសងករងរ នងបណត ះប ត លវជជ ជវៈៃនរពះ ជ ចរកកមពជ

េរកមករដកនរបសឯកឧតតមបណឌ ត េពជ េ ភន រដឋេលខធករ មគគេទសកវធ រសត ែផអកេលើសមតថភព (APC) ទង០៦កបលេនះ គជសមទធផលមយកនងចេ មសមទធផលនន ែដលេកើតពគេរមងសហរបតបតតករពហភគ េលើករអភវឌ នវសយបណត ះប ត ល បេចចកេទស នងវជជ ជវៈ រ ងរបេទសនយយភ ប ងេន ស េគនយ (កមពជ េវៀត ម វ) េរកមជនយែផនកបេចចកេទស នងហរញញវតថ របសសមគមេលើកកពសករអបរ នងករ បណត ះប ត ល េនេរករបេទស (APEFE) ៃនរបេទសែបលហ ក នងអងគករអនតរជត ៃនរបេទសនយយភ ប ង (OIF) រពមទងៃដគដៃទេទៀតផងែដរ។

រកសងករងរនងបណត ះប ត លវជជ ជវៈ សមែថលងអណរគណយងរជលេរជបផតដលសមគម APEFE នងអងគករ OIF ែដលជយបណត ះប ត លធនធន មនស ទងេនកនងនងេរករបេទស ជពេសសែដលបនបកែរប នងឧបតថមភកនងករេបះពមព ផ ពវផ យមគគេទសក (APC) េនះជភ ែខមរ េដើមបេរបើរបសជឧបករណកនងករអភវឌ ន វសយបណត ះប ត លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈេនកមពជ។

សមអរគណផងែដរដលរកមករងរែករសរមលខលម របេចចកេទស នងអកខ វរទធ ែដលមន សមសភព ដចខងេរកម ៖

- ឯកឧតតម បក បន អនរដឋេលខធករ - ឯកឧតតម េ ហម អគគនយកអ.ប.ប.វ - េ ក យត ចន រដឋ របធនេលខធករ ឋ នអ.ប.ប.វ - េ ក ឆ េខមរនធ វទយ ថ នជតបណត ះប ត លបេចចកេទស

- េ ក ទន េ ភន វទយ ថ នជតបណត ះប ត លបេចចកេទស

- កញញ ដង ចនធ វទយ ថ នជតបណត ះប ត លបេចចកេទស

- េ ក បន ង នយក ឋ នសតង

- េ ក មក ទ វទយ ថ នបេចចកេទសឧស ហកមម - េ ក រស ភរន វទយ ថ នជតពហបេចចកេទសកមពជ

េដើមបឱយមគគេទសក (APC) េនះកនែតសរករតែថមេទៀត សមេ កអនក នទងអសេម ត ផតលេយបល រះគន ថ បនមកកនេលខធករ ឋ ន ៃនអគគនយក ឋ នអបរ បណត ះប ត លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈ ឬ មរយៈ fpt.cambodge@gmail.com េដើមបេធវើករែករតរមវសរមប ករេបះពមពេលើកេរកយេទៀត។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    7 

 

ងមតក

 

បពវកថ ................................................................................................... 10

១ េសចកដេផដើម .......................................................................................... 12

១.១ វធ រសតែផអកេលើសមតថភព ................................................................. 14

១.២ ករ ថ បនេទវ ....................................................................................... 17

៣. មល ឋ នរគះៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ .......................................... 26

៣.១. េគលបណងទេទ ............................................................................... 26

៣.២. ករតរមងទស ..................................................................................... 27

៤. របេភទ នងេគលបណងៃនសតង បណដ ះប ដ ល .............................. 32

៤.១. របេភទៃនសតង បណដ ះប ដ ល .......................................................... 32

៤.២. េគលបណងៃនសតង បណដ ះប ដ ល អវជសតង បណត ះប ត ល? .... 33

៥.១. ងសមតថភពេឆព ះេទរក ងវតថបណងៃនករបណដ ះប ដ ល ........ 36

៥.២. ឡជរកមៃនវគគសក យកសមតថភព .................................................... 44

៦. ករបងហ ញពសមតថភពេផ ងៗ េនកនងសតង បណដ ះប ដ ល .............. 48

៦.១. ករពណនអពសមតថភព .................................................................... 48

៦.២. សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ ........................................ 49

៦.២.១. របេយគេលើកេឡើងពសមតថភព .................................................... 49

៦.២.៣. សមសភពៃនសមតថភព ............................................................. 51

៦.២.៤. លកខណៈវនចឆយេលើលទធផល ......................................................... 53

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    8 

 

៦.៣. សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព ............................................. 58

៦.៣.១. របេយគេលើកេឡើងពសមតថភព ................................................... 59

៦.៣.៣. សមសធតៃនសមតថភព ............................................................ 61

៦.៣.៤. ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ ................................ 61

៦.៣.៤. លកខណៈវនចឆយៃនករចលរមកនងដេណើ រករ .................................. 62

៦.៣.៥. ករពនតយេលើទនកទនងមខងរ ................................................... 63

៧. ករផដលសពលភពដលសតង បណដ ះប ដ ល ................................... 67

ឯក រេយង ............................................................................................... 74

ន ៃដមន ជញ បណណ 1 .............................................................................. 74

ឯក រេយងទេទ ................................................................................... 75

ឯក រេយងព ងែទរែណត ................................................................... 80  

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    9 

 

បញជ ង

ងទ១៖ វធ រសតែផអកេលសមតថភពេផ ងៗែដលសរមប មករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ងទ២ ៖ ករ កឲយដេណរកររកម ថ បនគរេកសលយ ងទ៣ ៖ េសចកដសេរមចពកពនធនងករបនតដេណរករអភវឌ គរេកសលយ ងទ៤ ៖ ករវភគបឋមេលឧបបតតេហតៃនគេរមងបណដ ះប ដ ល ងទ៥៖ ករែចកជមឌលនងកររគបរគងរដឋបល ងទ៦៖ េសចកដែណនសរមបសតង បណដ ះប ដ ល

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    10 

 

បពវកថ

ករ យតៃមលខងេរកេលើកមមវធ «ជនយនេយបយជតបណដ ះប ដ លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈ» របសអងគករអនតរជតៃនរបេទសនយយភ ប ង (OIF)1 បនែសដងឲយេឃើញយងចបសថ ចបចរតវមនរកបខណឌ ទស នទនមយេដើមបសរមលដលករែកែរបយនតករ ថ បនករបណដ ះប ដ ល ែដលអនញញ តឲយេគទញេចញជទស នៈរម នងភ នយយដចគន ។ ករ យតៃមលេនះបនេធវើឲយេលចេចញេឡើងផងែដរ នវ រៈសខនៃនឧបករណជរញសកមមភព នងឧបករណអនត គមនែដលរតវ ថ បនេឡើង នងសរមបេទនង ថ នភពៃនរបេទស ែដលចបេផដើមជរញកែណទរមងរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈរបសខលន។

េសៀវេភេរកមចណងេជងថ “ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈ” 2 (េមយងេទៀតថ េសៀវេភសដពករ ថ បន) បនចលរមចែណកយងទលទ យកនងករេឆលយតបនងតរមវករអសទងេនះ ។ ករ យតៃមលខងេរក ចតទកសមទធផលេនះជែផនកមយៃនកមល ងរបសកមមវធ នងបនេលកេឡងថ «ឥឡវេនះេសៀវេភសដពករ ថ បនេរបជសតង រមសរមបករផល សបដរគនត នងសរមបករងរេផ ងៗ េធវេឡងកនងរកបខណឌ ភពជៃដគររ ងរដឋនង រដឋែដលចងភជ បគន ជរចនសមពនធ នងរបមនតផទ លរបសករ ថ បនករបណដ ះប ដ លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈ» ។ េគបនេលកេឡងែដរថ «កបនខន តវធ រសតកណតេនកនងេសៀវេភសដពករ ថ បន រតវបនេរបជមល ឋ នរគះេន មរបេទសជេរចន សរមបបេងកតរគះសរមបករែកលមអរបពនធបណដ ះប ដ លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈ របសពកេគ» ។

ដបងេឡយេគបេងកត េឡងេដមបអនញញ តឲយមន នងជយសរមលដលករផល សបដរេយបលរ ងត ងរបេទសនយយភ ប ង បែនតអនកខលះអះ ងថ េសៀវេភទងេនះពបកនងយកមកអនវតត ម

ស។ ជេហតនឲយអនកទទលខសរតវមយចនន េលកេឡងកនងេពលេធវករ យតៃមលថ «េគគរែតេធវឱយេសៀវេភសដពករ ថ បនេនះមនលកខណៈ មញញ េដមបឲយេគយលកនែតចបស នងេធវឲយ កនែតរសបនងបរបទៃនកមមវធបណត ះប ត ល។ (...)» មនស មយចននធកបនគសបញជ កផងែដរអព «ភពចបចកនងករែកសរមលេឡងវញនវឧបករណមយចនន ែដលបងហ ញកនងេសៀវេភទងេនះ េដមបសរមបឲយបនកនែតរបេសរេឡងេទនង ថ នភពរបេទសកពងអភវឌ ន នងេឆលយតបបនកនែតលអចេពះទដឋភព ពេសសេ យែឡក» ។

                                                       1អងគករអនតរជតៃនរបេទសនយយភ ប ង ករ យតៃមលខងេរកេលើ «កមមវធជនយដលនេយបយជតសដពករបណដ ះប ដ ល

បេចចកេទសនងវជជ ជវៈ» ៖ របយករណសេយគ ឯក រេយងេលខ ៤៤ នងឯក រេយង ងែទរែណត។

2េគបច រកសងអបរ ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស ២០០២ ឯក រគនថនេទទសេលខ៤។ 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    11 

 

េនះជេហតនឲយអនកេរៀបេរៀងករ យតៃមលេសនេឡងថ៖ «ករងរផ ពវផ យេសៀវេភសដពករ ថ បន គសថតកនងរកបខណឌ ៃនកចចរពមេរពៀងពេសសចេពះតបនទង យ ែដលយកេសៀវេភទងេនះជទភព» េហយថ៖ «េគរតវែតេរៀបចឱយមនមគគេទទសកសដពករបេងកតយទធ រសតសរមបករ កអនវតត នវ

កែណទរមងរបពនធបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ នងសដពករេកៀងគរៃដគបេចចកេទសនង ហរញញវតថេដមបេរជមែរជងដលកមមវធកែណទរមងមយ» ។

មប ដ របេទសនយយភ ប ងជេរចើន កែណទរមងកពងែតដេណើ រករ ជពេសសកនងទសេពរងង ឬែកលមអរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។ ចណចរមៃនកែណទរមងទងអសេនះគ ពងែផអកេលើវធ

រសតែផអកេលើសមតថភព។ ករ កដេណើ រករវធ រសតេនះ តរមវឲយេគែកសរមល សរមប នងពរងកបែនថមលទធផលមយចនន េដើមបគរទករងរេរៀបចករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈរបសខលន។

េដើមបបនតករងរ ថ បន នងពរងកឧបករណសរមបជយសរមលដលករអនវតតវធ រសត ែផអកេលើសមតថភព េន មប ដ របេទសែដលមនសវទទលបនធនធនខងេរក គជេរឿងរតមរតវែដលេគរតវករបេងកើតឬសរមបមគគេទទសកវធ រសតេផ ងៗ កនងេគលបណងបេពញបែនថមនវ ពតមនកនងឯក រ «ករ ថ បនគរេកសលយៃនករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ នងធនករផ ពវផ យនវដេណើ រកររបស រពមទង ផដលនវឧបករណជមល ឋ នែដល ចេរបើរបសេន មរបេទសែដលមនគមល តពគន ខងករមតជនញ នងធនធនទេនរ។ ឯក រទងេនះជឧបករណករងរ ឧបករណសតងេគល នងមនទសេ ជយសរមលករងរផលតឧបករណរសេដៀងគន េនះសរមបេទ ម ថ នភពរបេទសនមយៗ។

េនកនងរបេទសនយយភ ប ងភគេរចើន ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈមន រៈសខនបផតសរមបបេពញ មតរមវករទផ រករងរ នវកមមករជនញ បគគលកបេចចកេទស នងបគគលកបេចចកេទសជនខពស។ ពកេគមយចននឆលងកតករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ េពលគជករបណដ ះប ដ លែដលនេឆព ះេទដលករងរពកក ដ លជនញ។ ពកយថ «ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ» នង «របពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ» េរបើរបសកនងមគគេទទសកវធ រសតកនងនយយងទលទ យបផត ែដលសេ េលើករបណដ ះប ដ លទងមល។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    12 

 

១ េសចកដេផដម

េគលបណងចមបងៃនេសៀវេភសដព"ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ" គបងហ ញរកបខណឌ េគលគនតសរមបជនយដលករវភគ នងពចរ ៃនអនកទទលខសរតវខងករសេរមចចតត នងភន កងរអភវឌ នែដលចលពកពនធនងដេណើ រករែកលមអ នងកែណទរមងសជេរមៃនរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។

ដបង េសៀវេភសដពករ ថ បនករបណត ះប ត លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈ រតវបនេរៀបេរៀងេឡើងទកជឯក រេគល នងជរញសកមមភព សេ បងហ ញពេគលគនត នងេធវើឲយករេរបើភ រមមយ រពមទងជយសរមលដលករផល សបដរេយបលនងករែចករែលកពតមន។ េសៀវេភទងេនះរមមនសមសធតចមបងបន៖ ទ១ ករតរមងទសនេយបយ នងរចនសមពនធរ ឋ ភបល ទ២ កររគបរគងថន កក ដ លៃនករបណដ ះប ដ ល ទ៣ ករអភវឌ កមមវធសក នងទ៤ ករ កឱយដេណើ រករករបណដ ះប ដ លេនថន កមល ឋ ន3។

េគបនេលើកេឡើងេនកនងេសៀវេភសដពករ ថ បនថ៖ «ចេពះសមសធតនមយៗៃនគរករ ថ បនករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ េសររបធនបទ របធនបទតចៗ នងធតៃនខលម ររតវបនបងហ ញជមយនងលទធផលែដលេចញមកអពករផល សបដរគនត»។ េទះបជរបធនបទេផ ងៗរតវបនេលើកេឡើងកនងល បេរៀងសមេហតផលកដ ករបធនបទទងេនះមនបនបេងកើតបនជជ នវធ រសត ែដលតរមវឲយេគបេងកើតជដេណើ រករជែខ បនតៃនករ ថ បននងករ កដេណើ រករនវនេយបយមយ សដពករបណដ ះប ដ លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈែដរ។ ភព ញៃនរបពនធនននងរយៈេពលកណតកនងកររបមលទនននយ បនេធវើឱយមនគរកនែតរបេសើរែដលពមនលកខណៈ ជបនទ តតគន ។

                                                       3េកបច រកសងអបរករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស េសៀវេភទ១ករតរមងទសនេយបយ នងរចនសមពនធរ ឋ ភបល២០០២ ទ.៧ឯក រេយងទ៤។ 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    13 

 

របភពទ១ សមសភពៃនករ ថ បនករបណដ ះប ដ លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈ4

ែផអកេលើ ថ នភព បរបទរដឋបល នងវបបធមរបសរបេទសនមយៗ េគ ចសរមបរកបខណឌ េគលគនតែដលេគេសនើ នងពរងកបែនថម។ ដេចនះ ករផល សបដរេយបលរ ងអនកទទលខសរតវេផ ងៗកនងវសយបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ បនចបបដសនធេឡើង នងបនជយសរមលដលករបេងកើតរកបខណឌ េគលគនតមយផទ លសរមបរបេទសែដលចលរម នងឆលះបញច ងពបគគលកលកខណៈ នងករតរមងទសផទ លខលនរបសពកេគ5។»

 

                                                       

4គនសបរពញដករសងពឯក រសដពករ ថ បនករបណដ ះប ដ លបេចចកេទស នងវជជ ជវៈ។

 5េកបច រកសងអបរករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស េសៀវេភទ១ករតរមងទសនេយបយ នងរចនសមពនធរ ឋ ភបល២០០២ ទ.៧ឯក រេយងទ៤។ 

កររគបរគងក ដ លៃនករ បណដ ះប ដ ល

 

ករតរមងទស នេយបយ នងរចនសមពនធរ ឋ ភបល

ករ កដេណើ រករករបណដ ះប ដ លេនមល ឋ ន

កររគបរគងក ដ លៃនករបណដ ះប ដ ល

ករអភវឌ នកមមវធសក

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    14 

 

១.១ វធ រសតែផអកេលើសមតថភព

សញញ ណសមតថភពមននយមនយជេរចើន។ េយង មឯក រេរកមចណងេជើងថ ករ ថ បនករបណដ ះប ដ ល បេចចកេទស នងវជជ ជវៈ ពកយថសមតថភព គជ «រកម ឬកេន មៃនចេណះដង ជនញ នងឥរយបថែដលអនញញ តឱយេគេធវើបនសេរមចេជគជយនវសកមមភពមយ ឬកេន មសកមមភពមយ ដចជភរកចច ឬសកមមភពករងរ6 ។» េនកនងឯក រេនះ វធ រសតែផអកេលើសមតថភព រតវបនបងហ ញជវធ រសតែដល «មនេគលេ ជពេសសសរមបកណតសមតថភពេនកនងកររបកបមខរបរមយ នងែចកេចញជេគលេ េផ ងៗ7 េនកនងរកបខណឌ ៃនកមមវធសក មយ8 ។»

នយមនយថមជងេគេនះនឲយេគេរបើរបសនវចេណះដងជេរចើន នងប ដ លឲយពកយថសមតថភពមនករវវតតយងខល ងេទ មេពលេវ ។ េគនយយថ សមតថភពគជ «លទធភពកនងករេធវើសកមមភពសេរមចបននងរកចេរមើន ែដលអនញញ តឲយេគសេរមចបនយងសមរមយនវភរកចច សកមមភពកនង ជពវជជ ជវៈឬជវតផទ លខលន េហើយែដលែផអកេលើកេន មចេណះដងដមនស ដ បធន ប យទធ រសត ករគតេឃើញ ឥរយបថ។ល។»9 ។

េទះបជសញញ ណសមតថភពបនវវតតេទ មេពលេវ កពតែមន បែនត េនែតេផដ តេលើេគលករណរគះមយចននដែដល េហើយេនែតផ រភជ បេទនងកេន មរមៃនចេណះដង ជនញ នងឥរយបថ។ េពលគជកេន មមយែដលែសដងេឡើង មរយៈ ឥរយបថែដលេគ ចសេងកតេមើលេឃើញ នង ចសែវងបនេនេពលបេពញភរកចចឬសកមមភពករងរមយ ែដលឈនេទដលែខ បនទ តៃនលទធផល

ែដលេគកណតទកជមន (េនះគជែខ បនទ តរកតសមតថភពរបសអនកមនសញញ បរតេនរគឈនេជើងចលេទកនងទផ រករងរ)។

េរកអពចេណះដងពកពនធនងសមតថភពទេទ នងសមតថភពពេសសែដលផ រភជ បនងកររបកបមខរបរមយ ឯក រេគលសដពករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ រតវែតអនញញ តឲយមនករអភវឌ សមតថភព ែដល ចជយសរមលដលករេធវើសមហរណកមមអនកមនសញញ បរតថមៗចលេទកនងទផ រករងរ។

                                                        7ពកយថ «េគលេ » មនរតវបនេគយកមកេរបើេទកនង កយសពទៃនមគគេទទសកវធ រសតរបស OIF។ អនក កែតងមគគេទទសកទងេនះបនេរជើសេរ ើសយកសញញ ណសមតថភពែដលែសដងេឡើងជកររបរពតត ឬជ ថ នភពសរមបករងរផលតកមមទងអសទកទងនងករ ថ បនែផនកគរេកសលយ។ សមេមើលែផនកទ២ នងទ៦ ៃនមគគេទទសកវធ រសតទ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង ករបណដ ះប ដ ល។

8េកបច រកសងអបរ ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈនងបេចចកេទស េសៀវេភទ៣ ករអភវឌ កមមវធសក ២០០២ ទ. ១៨ ឯក រេយងេលខ៤។

9េកបច រកសងអបរ កម នត នងក រកបខណឌ េគលសដពករេរៀបចែផនករសកមមភពៃនករសក នងករ យតៃមល ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ២០០៥ ទ.១៨ ឯក រេយងទ១៩។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    15 

 

បែនតេគផដលនវឧបករណដលអបផតសរមបធនករអភវឌ ខលនបនលអកនងនមជអនកេធវើករ េដើមបបេញញ តនទជពលរដឋរបសខលន នងេលើកកមពសសវយភពបគគល។

វធ រសតែផអកេលើសមតថភព គជចណចផ រភជ បគន ដពតរបកដមយរ ងពភពករងរ នងករបណដ ះប ដ ល ែដល វធ រសតេនះែផអកេលើអក សខនៗប៖

ក- ករេបដជញ ចតត នងករពចរ អពទដឋភពជកែសដងៃនទផ រករងរ ទងេលើទដឋភពរម ( ថ នភពេសដឋកចច រចនសមពនធ នងករវវតតករងរ) ជពេសសពកពនធនងករពណនអពលកខណៈសមគ លៃនមខរបរមយ នងករកណតអពសមតថភពចបចសរមបរបកបរបរេនះ។

ខ- អភវឌ នសមភ រគរេកសលយ សមភ រេនះរមមនសតង បណដ ះប ដ ល សតង យតៃមល ឯក រជនយេផ ងៗសរមបជយដលករអនវតតេនថន កមល ឋ ន នងជយសរមលដលករកណតសតង បណដ ះប ដ ល (មគគេទទសកគរេកសលយ មគគេទទសកេរៀបចែផនកគរេកសលយ នងសមភ រ។ល។)។

គ- ករបេងកើតវធ រសតគរេកសលយេនកនងរគះ ថ នបណដ ះប ដ លនមយៗ ែដលេផដ តេលើសមតថភពរបសសស មន កៗកនងកររបមលចេណះដង សរមបអនវតតសមតថភព ែដលពកពនធនងកររបកបមខរបរែដលបន េរជើសេរ ើស។

វធ រសតែផអកេលើសមតថភព ពងែផអកេលើទដឋភពជកែសដងៃនមខរបរ ែដលពកពនធនង៖

បរបទទេទ (ករវភគទផ រករងរ នងករសក េធវើែផនករ) ថ នភពៃនមខរបរនមយៗ (សតង សមតថភពមខរបរ) ករកណតសមតថភពរតវមន នងករគតពចរ អពបរបទកនងករសេរមចៃនមខរបរនមយៗ (

សតង សមតថភពមខរបរ) ករបេងកើតឧបករណអបរសមរសប ម ថ នភពវជជ ជវៈ ករកណតករមតលទធផលរតវនងទផ រករងរ។

ករបេងកើតវធ រសតែបបេនះរតវករចបចនវ៖

ករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល នង យតៃមល ែដលែផអកេលើសមតថភពរតវមន េដើមបរបកបរបរមយជក ក

ករផលត នងករផ ពវផ យមគគេទទសក នងសមភ រគរេកសលយ ករបេងកើតវធនករេផ ងៗៃនករបណដ ះប ដ ល នងវរកតករសរមបជយជនយបគគលករបស

រគះ ថ នបណដ ះប ដ ល

ករែកសរមលដេណើ រករគរេកសលយ (ករបណដ ះប ដ លេផដ តេលើអនកសក មរយៈករអភវឌសមតថភព)

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    16 

 

ករែបងែចកទ ង នងបរកខ រ ែដលអនញញ តឲយបេងកើតេឡើងវញនវបរបទអបរមយ ដចនងបរបទករងរ ឬឲយចលេទផទ លកនងមជឈ ឋ នវជជ ជវៈេផ ងៗ

ករេធវើបចចបបននភព រេបៀបរគបរគងហរញញវតថែដល ចធនដលសមភ រេធវើករ ករែថទ នងករបពកបរកខ រថមៗ

ករសហករជមយមជឈ ឋ នករងរ (ករវភគេលើមខរបរ ករេរៀបចកមមសក របពនធឆល សករងរ-សក ។ល។)។

ងទ១ 

វធ រសតែផអកេលើសមតថភពេផ ងៗែដលសរមប មករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ 

ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ គជកែនលងេធវើពេ ធនជេរមើសដបងេគសរមប ករបេងកើតកមមវធ មវធរសតែផអកេលើសមតថភព។ ចណចរមគន ៃនវធ រសតទងេនះគករបងហ ញអពករងកេចញពេគល

គនតគរេកសលយមនៗ។ បងហ ញពករឈនឆលងពករសក េផដ តេលើមខវជជ ជវៈសក កនង(ែដលេគសងកតធងនេលើចេណះដង) េឆព ះេទរកគរេកសលយ េ យកណតសកមមភពែដលសស រតវមនសមតថភពេធវើបនបនទ បពបញច បករសក ។ (សមេមើលអតថបទរបស ហ ដល  (J. Dolz) នង អ នេញ  (E. 

Ollagnier) (២០០២) រមទងអតថបទរបស សលវ មងហ រត (Sylvie Monchatre) (២០០៧) កនងឯក រេយង)។

េមរកខងេជើងធល បជនមតតរបៃនករបេងកើត នង កអនវតតវធ រសតេផ ងៗកនងករ អភវឌ កមមវធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈរបកបេ យគណភពកនងតៃមលទប។ កមមវធទងេនះេផដ តេលើសមតថភពមល ឋ នៃនមខរបរនង ជព។ ករ ថ បនកមមវធទងេនះេឡើង នឲយេគរតវផលតសតង បណដ ះប ដ លសមភ រគរេកសលយ នងមគគេទទសកបែនថមជេរចើន។  

េនកនងពភពអនកនយយភ អងេគលស កនងអឡងទសវត រឆន ៧០ េគបនសេងកតេឃើញករពរងកវធរសតមយងែដលេ កតថ DACUM (Developing A Curriculum)។ េរកយមក កនងេពលែដលអនកវទយ រសត

បនបេងកើតមជឈមណឌ លអបរ នងបណដ ះប ដ លករងរ (Center for Education and Rraining for Employment) ៃនកលវទយលយ Ochio  State  University េគសេងកតេឃើញករេលចេឡើងនវ SCID  (Systematic  Curriculum  and 

instructional Development) (សមេមើលឯក រេយងរបសេ ក នរតន ( R. E. Northon) ) ែដលជវធ រសតមយ សរមបបនយងលអកនងករអភវឌ កមមវធសក សរមបរបពនធអបរ កដចជសរមបបនយងលអនងករបណដ ះប ដ លេនកនងសហរគស នងករបណដ ះប ដ ល មតរមវករ។ វធ រសតDACUM រតវបនេរបើរបសជពេសសេ យអងគករពលកមមអនតរជត នងរតវបនផ ពវផ យយងទលទ យកនងពភពេ កចបពចងទសវត រឆន ៨០។ 

េនកនងទស នវសយដចគន េនះ េកបចបនពរងកនងសរមបគរវធ រសតែផអកេលើសមតថភពរបសខលនចបពចងទសវត រឆន ៧០។ វធ រសតរបសេកបច សមគ លបនជពេសស មរយៈករយកចតតទក កេលើែផនកគរេកសលយៃនករ ថ បនករបណដ ះប ដ ល រមទង ករបញច លេទកនងវធ រសតរម (លកខណៈ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    17 

 

ជរបពនធ) ៃនកររគបរគងករបណដ ះប ដ ល។ ចបេផដើមេចញពវធបេងកើតឧបករណដចបស ស (សមេមើលឯក ររបសរ ឋ ភបលេកបច) វធ រសតេនះបនបនតវវតតរហត។ កនងេនះឯក រជនយមយចននបនែកសរមលរហតដលេលើកទ៤។ សមសធតចមបងៗៃនវធ រសតបនេលើកេឡើងេនកនងេសៀវេភសដព ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លបេចចកទស នងវជជ ជវៈ។

របេទសែដលរកចេរមើនខងវសយបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ បនេធវើសមហរណកមម នងសរមបសមសធតមល ឋ នចមបងៗៃនវធ រសតែផអកេលើសមតថភព។ ករេធវើសមហរណកមមេនះរតវបនេធវើេឡើងេ យគតគរអពរគះ នងលកខណៈសមគ លរបសរបពនធអបររបសពកេគផទ ល រមទង ថ នភព នងជេរមើសនេយបយមនៗ។ េនះជលទធផលៃនអមបរធៗពរៃនរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។ អមបរទមយពងែផអកេលើករបនតេទមខត លគន នវទសេ េផ ងៗៃនករបណដ ះប ដ លទេទ នងបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ឧទហរណរបពនធែដលេគកពងែតអនវតតយងទលទ យេនរបេទសប ង (សមេមើលឯក រេយងសដពរបពនធអបរេនរបេទសប ង )។ អមបរទពរ ថ បនកមមវធរបសខលនេ យគតេទ មករឈនដលេគលេ ៃនករបណដ ះប ដ លជនញ េរពះថករបណដ ះប ដ លទេទជមល ឋ ន រតវបនេគចតទកជករបណដ ះប ដ លែដលរតវមនមនជេរសច មនេពលឈនេជើងចលេទកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។ របពនធរបសរបេទសអរ ត ល (សមេមើលឯក រេយងសដពករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ របសរបេទសអរ ត ល) បងហ ញរបបយងចបស អពវធ រសតេនះែដលេគរបទះេឃើញគរេផ ងៗរបស េនប ដ របេទសសមជកអងគករOIFមយចនន ជពេសសរបេទសក (េកបច) េកះមរស(Maurice) នង េសែសល (Seyshelles) (សមេមើលឯក រសដពរបពនធរបសេកបច នងសដពរបពនធរបសេកះមរស។  

េ យពងែផអកេលើសមភ រ នងឯកេទសែដលខលនមន របេទសមយចននែដលបនចបេផដើមដេណើ រករែកលមអ នងកែណទរមងសជេរមៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈរបសខលន បនពរងកគរៃនវធ រសតែផអកេលើសមតថភពរបសខលន រមទងឧបករណេផ ងៗែដលអមជមយ ។ជពេសស ដចជកនងករណរបេទសទយេណស មរ ក លេហ រ េប ង បគ វ ស កេមរ ន មល នងហគេណ (សមេមើលឯក

រេយងរបសអងគករយេណសក នងរបសរបេទស លេហ រ កេមរ ន ហគេណ មរ ក នងទយេណស )។

មគគេទទសកវធ រសតរបស អងគករ OIF បនយកគនត មវធ រសតេផ ងៗេ យពយយមបងហ ញយងចបសអពធតសមគ លរបសវធ រសតែផអកេលើសមតថភព នងធតដចគន ៃនវធ រសតទងេនះ។  

 

១.២ ករ ថ បនេទវ

ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ រតវបនកណតេនកនងេសៀវេភសដពករ ថ បន េរប បបននង «កេន មនេយបយ ឧបករណ នងវធ រសត ែដលេរបើរបសយងសសងវ ក នង

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    18 

 

ចបស ស នវដេណើ រករៃនករបេងកើត ករេរៀបច កររបតបតត នងករ យតៃមល សកមមភពៃនករបណដ ះប ដ ល 10 ។»

េគ ចដងថ របពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈែផអកេលើករ ថ បនមនលកខណៈេទវ៖ ករ ថ បនកររគបរគង នងករ ថ បនែផនកគរេកសលយ។

ករ ថ បនកររគបរគង គផ េឡើងអពកេន មៃនធតផ ជេរចើន ែដលកណតនេយបយជតសដពករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ បេងកើត អនវតត នងេធវើឲយរកបខណឌ ចបប នងបទបញជ មនករវវតត រពមទងបេងកើតរចនសមពនធ នងដកនរបពនធរគបរគងធនធនមនស ហរញញវតថនងសមភ រ ែដលធនបនករ កឲយដេណើ រកររបពនធបណដ ះប ដ ល នងករ យតៃមល របសទធភពៃនរបពនធទងមល។

របធនបទទងអសេនះរតវបនបងហ ញកនងេសៀវេភសដពករ ថ បន ែដលេលើកេឡើងអពករតរមងទសនេយបយ នងរចនសមពនធរ ឋ ភបល (េសៀវេភទ១) កររគបរគងករបណដ ះប ដ លេនថន កក ដ ល (េសៀវេភទ២) នងករ កដេណើ រករករបណដ ះប ដ លថន កមល ឋ ន (េសៀវេភទ៤)។

ករ ថ បនែផនកគរេកសលយ គេផដ តេទេលើឧបករណ នងវធ រសត ែដលនេឆព ះេទរករកបខណឌ គនត ករ កែតងេរៀបច នង ករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល ឬកមមវធសក រពមទងមគគេទទសកគរេកសលយ ែដលជយសរមលដលករ កអនវតតសតង បណដ ះប ដ ល ឬកមមវធសក ទងេនះ។ េនះគជធតសខនរបសេសៀវេភទ៣ សដពករអភវឌ កមមវធសក ។

េគេរចើនមនទេនរេលើកមកនយយ អពករ ថ បនទងពរេនះ ចេ យែឡកពគន េហើយនងមន ទេនរបងហ ញករ ថ បនែផនកគរេកសលយ ដចជដេណើ រករែដលមនលកខណៈជែខ បនទ តតគន ែដលេផត តេទេលើករវភគទផ រករងរ ករវភគ ថ នភពករងរ (មខរបរ) ករអភវឌ សតង បណដ ះប ដ ល ករផលតមគគទទសក ឬសមភ រគរេកសលយបែនថម នងជនយដលករអនវតត ករបណដ ះប ដ ល។ (េមើលរបភពទ២)

របភពទ២

                                                       10េកបច រកសងអបរករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស េសៀវេភទ១ ករតរមងទស នេយបយ នងរចនសមពនធរ ឋ ភបល២០០២ ទ. ៥ ឯក រេយងទ៤។ 

ទផ រករងរ  ភនភគមខរបរ សតង របណដ ះប ដ ល

មគគេទទសក ឬ សមភ រគរេកសលយ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    19 

 

េទះបជករបងហ ញែបបេនះ អនញញ តឲយេឃើញយងចបស នវករបងហ ញផលវដសមេហតផល នងវធរសតេផ ងៗ ែដលជយសរមលដលករអភវឌ សមភ រគរេកសលយទងមលកពតែមន បែនតេ យែឡក

ែបរជបទបងមយចែណកធៃនដេណើ រកររគបរគងករបណដ ះប ដ ល ែដល មពត ដេណើ រករេនះ គធនឲយករបណដ ះប ដ លេនះ េលចេចញជរប ងេឡើង។

េគលេ ចងេរកយៃនវធ រសតទងពរ គ កឲយដេណើ រករនវសតង បណដ ះប ដ ល នង ករេលើកកមពសបនតនវរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។ េដើមបឈនេទសេរមចដលេគលេ ទងេនះ អនកទទលខសរតវែផនកគរេកសលយកដចជែផនករដឋបលទេទ រតវរមសហករគន រហតកនងេពលសេរមចដ កកលចមបងៗៃនករ ថ បនែផនកគរេកសលយ េដើមបេធវើយង ធនដលករែដល ចអនវតតេទបននវគេរមងបណដ ះប ដ លែដលអនមតយក នងធនដលកររបមលធនធន មរគបវធែដល ច េធវើេទបន។ េលើសពេនះ ដ កកលគនលះៗៃនដេណើ រករអភវឌ វធ ថ បនទងពរេនះ រតវែតអនញញ តឲយមនករសេរមចចតតជផលវករ េហើយករសេរមចចតតេនះ មនករចលរមពស កៃដគែដលមនចែណកេនកនងដេណើ រករែកលមអ ឬកែណទរមងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈទងមល។

េគ ចរបមលផដជ នេផ ងៗជបបលកធៗ (សមេមើលរបភពទ៣)11 ែផនកទមយសដពករវភគទផ រករងរ ែផនកទពរសដពករវភគេលើមខរបរ នងែផនកទបសដពករអភវឌ ែផនកគរេកសលយ ។

េនេពលបញច បករងរេរៀបចបលកផលតកមមនមយៗ អនកទទលខសរតវៃនករ ថ បនរគបែផនកទងអសរតវែតសហករគន េដើមបផដលជអន សនដលអនកទទលខសរតវែផនករដឋបល សរមបដេណើ រករ

ម នបនតៃនករងរ ។

ករសេរមចចតត គជដ កកល ល បរស េនកនងករងរេរៀបចកែណទរមង។ ដ កកល (A‐B‐C) រតវែត ចកណតបនទង ទភពៃនករអភវឌ របតទនៃនករ កដេណើ រករ នងធនធនចបច រមទងរេបៀបដេណើ រករៃនរបពនធបណដ ះប ដ លទងមល។

១.៣ មគគេទទសកវធ រសត

មគគេទទសកវធ រសតរបសអងគករOIF បរយយជពេសសអពសមសធតេផ ងៗៃនករ ថ បនែផនកគរេកសលយ។ មគគេទទសកទងេនះ មនទសេ ជយដលករអនវតតវធ រសត ែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។

មគគេទទសកេនះពណនជចមបងអពករវភគទផ រករងរ ករ កែតងសតង សមតថភពមខរបរ នងករអភវឌ សមភ រគរេកសលយ (សតង បណដ ះប ដ ល សតង យតៃមល នងមគគេទទសកជនយបែនថម)។

មគគេទទសកទងេនះ មនបណងបងហ ញអពវធ រសតមល ឋ នមយេ យេគរពេទ មេគលករណរគះៃនវធ រសតែផអកេលើសមតថភព ែដលរតវបនបេងកើតេឡើង ឬេធវើករសរមប មករផលតសតង                                                        11សមេមើលផងែដរេន ងកនងឧបសមពនធ១។ 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    20 

 

បណដ ះប ដ ល ែដលនេឆព ះេទរកកររបកបមខរបរមយ កនងចេ មមខរបរជេរចើន ឬ ជពជេរចើន ៃនកមមវធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។

ដចអវែដលបនេលើកេឡើងកនងបពវកថែដរ មគគេទទសកទងេនះគជឧបករណករងរ ឬជសតង េគលសរមបជយសរមលដលករផលតឬេរបើឧបករណ ែដលមនលកខណៈរសេដៀងគន េនះ េន មរបេទសែដលចបេផដើមដេណើ រករែកលមអ ឬកែណទរមងសជេរមេលើរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ របសពកេគ។

របេទសនមយៗមនភរកចចសរមបមគគេទទសកទងេនះ េ យគតថលងែថលងជពេសសអពបរបទផលវចបប នងបទបញជ េផ ងៗ បរបទរដឋបល ករែចករែលកទនលខសរតវរ ងរកសង នងរចនសមពនធេរកមឱ ទ រចនសមពនធេរៀបច របេភទ នងទហៃនភពជៃដគ ភពទេនរៃនរកមជនញករបេចចកេទស នងគរេកសលយ រមទងធនធនហរញញវតថ។

មគគេទទសកវធ រសត អនញញ តឲយឈនដលេគលេ ប េផ ងេទៀត៖

បេងកើតជចណងជមយដ កកលសខនៗៃនករ ថ បនែផនករគបរគង

ជលសរមលដលករេរបើរបសវធ រសតែផអកេលើសមតថភពែដលេឆលើយតបេទនងករេធវើសមហរណកមមយវជនេបះបងករសក ទេទ ឱយចបយកនវសមតថភពវជជ ជវៈ មយ េនកនងសងគមករងរ។

គតពចរ អព ថ នភពេសដឋកចចេរករបពនធេនកនងេពលេធវើែផនករ នងេពលេរៀបចសកមមភពបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។

េនកនងអតថបទមគគេទសក មនករ កបញច ល ងែដលជទេទបងហ ញពអតថបទែដលេលើកេឡើងពេគលេ ទងបនម នខងេលើេនះ។

ឧទហរណជេរចើននយយទកទងនងមខរបរជងេរៀបឥដឋនងជងកេបរ េដើមបបងហ ញឲយបនជកែសដងនវខលម ររបសមគគេទទសកនមយៗ។ ឧទហរណទងេនះរតវបនគសបនទ តពេលើេនកនងអតថបទ។

របភពទ៣  

ែផនកទ១  

វភគទផ រករងរ A

ែផនកទ២

ភនភគ មខរបរ B

ែផនកទ៣

អភវឌ នែផនកគរេកសលយ C

ែផនកទ៤

ករ កដេណើ រករករបណដ ះប ដ ល

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    21 

 

មករពនយលខងេលើ ពកយថ «ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ» មនបញច លទងករបណដ ះប ដ លែដលនេឆព ះេទរកករងរកមមករជនញ អនកបេចចកេទស នងអនកបេចចកេទសជនខពស។ េលើសពេនះ េដើមបជយសរមលដលករយលអតថបទ នងធនបននវទរមងែបបែតមយៃនអតថបទទងេនះ កយសពទេផ ងៗរតវបនអនមតយកដចតេទ៖ មខរបរ អនកេរៀន សតង បណដ ះប ដ ល អនកបណដ ះប ដ ល ករផដលសពលភពដលចេណះដង ជនញទទលបន មពេ ធន នងកមមសក កនងមជឈ ឋ នករងរ។ ពកយទងេនះរតវបនចតទកជសទសនយរបសពកយវជជ ជវៈ សស នស ត ឬកមមសក ករ កមមវធសក រគបេរង ន ឬករទទល គ លចេណះដង នងសមតថភព នងកមមសក មរកមហន។

េគនយមេរបើពកយទងេនះជបលងគ (េភទរបស) សរមបឯក រទងមល។

២. ករបងហ ញមគគេទទសកវធ រសតទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល

សតង សមតថភពៃនករបណដ ះប ដ ល េផដើមេឡើង មរយៈវគគធទបៃនករ កឲយដេណើ រករវធ រសតែផអកេលើសមតថភព (APC) គករអភវឌ ែផនកគរេកសលយ ។ វគគធៗពរដបង េលើកេឡើងជបនតបនទ បពករវភគទផ រករងរ នងករកណតតរមវករៃនករបណដ ះប ដ ល (សមេមើលមគគេទទសកទ១) រពមទងករេរៀប បពមខរបរនន នងករកណតសមតថភពចបចកនងករបេពញមខរបរេនះ (សមេមើលមគគេទទសកវធ រសតទ២) ។ ចែណកឯវគគទប នេឆព ះេទកនករ កអនវតតករបណដ ះប ដ លេន

មរគះ ថ នសក ។

មននងចបេផដើមដ កកលបេងកើតសតង សមតថភពៃនករបណដ ះប ដ ល េគគរែតេលើកេឡើងពមល ន នរគះៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ។ របធនបទេនះនងបងហ ញជនេនកនងែផនកទ៣ េហើយ ចឲយេយើងងកមកពចរ នងផដលនវទស នៈរមសដពេគលបណងចមបង ករតរមងទស នងេគលេទេទៃនករបណដ ះប ដ លេនះ ។ កររតឡបមកគតពចណចេនះ កនឲយមនជករេចទសរេទេលើទសេ ៃនករអភវឌ គរេកសលយេទៃថងអនគត រពមទងេគលច ែដលេគចបចរតវចងច កនងខណៈសេរមចេទេលើរបេភទ នងចេ លៃនករងរែដលរពងទក ។

ែផនកទ៤ េលើកេឡើងពេគលបណងននៃនសតង សមតថភពៃនករបណដ ះប ដ ល រពមទងបងហ ញពលទធផលែដលេគចងបន កនងករបណដ ះប ដ ល រពមទងករពណនពមខរបរេនះ ។ េគលបណងរតវបនកណតេចញពខលម រៃនសតង សមតថភព នងជពេសស េចញពបញជ សមតថភពទេទ នងេ យែឡកៃនសតង រសមតថភពេនះ ។

បនទ បមកេទៀត មនករេរៀបចគេរមងសកមមភពបណដ ះប ដ លែដលជដ កកលសខន ែដលនងមនបងហ ញេនកនងែផនកទ៥ ។ គជដ កកលៃនជេរមើស នងករសេរមចចតតេទេលើែផនករគរេកសលយ នងរដឋបល ។ កចចករេនះ ចឲយេគេរៀបចមល ឋ នយទធ រសត នងខលម រៃនករបណដ ះប ដ ល ទនទមនងេនះែដរ ក ចឲយេគកណតមេធយបយេរបើរបសសរមប កករបណដ ះប ដ លឲយដេណើ រករ ។ ដេណើ រករេនះរតវរបរពតតេទ េ យគតេទដលភពសមរសប ភពសសងវ កគន នងលទធភពអនវតតន ។ ភពសមរសបសេ េទេលើទនកទនងរ ងគេរមងបណដ ះប ដ ល នងលកខណៈ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    22 

 

សមបតត រពមទងតរមវករៃនមខរបរែដលេយើងចងេធវើ ។ ករវភគេទេលើភពសមរសបេនះរតវបនេផដើមេធវើេឡើងេនដ កកល កែតងសតង សមតថភព មមខរបរ េហើយបនតដេណើ រករេទេទៀត េនកនងេពល កែតងសតង សមតថភពៃនករបណដ ះប ដ ល ។ សតង សមតថភពៃនករបណដ ះប ដ លេនះ

ចចតទកថមនភពសមរសប ដ ប សតង េនះគតេទដលេសចកដរតវករកមល ងពលកមម តរមវករមខងរៃនករងរែដលេយើងចងបន កដចជេគលបណងសខនៗ ករតរមងទស នងេគលបណងទេទៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ។

ភពសសងវ កគន ៃនសតង សមតថភព េផដ តេទេលើគណភព នងតលយភពៃនករទកទងគន នងកររបមលផដសមសភពែដល ចជសមតថភពពេសស មយ សមតថភពទេទ រពមទងទនកទនងរ ងសមតថភពទេទទងេនះ ល បៃនករទទលបនចេណះដង ។ ល។

លទធភពអនវតតនវសតង សមតថភព រសយេទនងែបបបទេរៀបច នងែបបបទគរេកសលយែដលេរគងេធវើេឡើងេ យរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល ។ ករ ចអនវតតបនេនះ ជបទកទងេទនងករទទលបននវធនធនមនស ហរញញវតថ នងសមភ រៈែដលចបចសរមបករ កករបណដ ះប ដ លឲយដេណើ រករ ។ ករ ចអនវតតបនេនះ កមនទនកទនងផងែដរជមយនងលនងរ ងរបេភទខលម រែដលផ រភជ បេទនងសមតថភពែដលចងបន នងេពលេវ បណដ ះប ដ ល។ សតង សមតថភពរតវបញច លនវបនទកករងរែដល ចទទលយកបន េទះជចេពះករបណដ ះប ដ លខងករអនវតត កដចជខងករបេរង នែផនកចេណះដងេដើមបអនវតត ។

ដចមនេលើកេឡើងកនង ងទ១ែដរ វធ រសតែផអកេលើសមតថភព (APC) បនជបរបទះនវករផល សបដរែកសរមលជេរចើនេលើក េដើមបេឆលើយតបេទនងតរមវករៃនករបណដ ះប ដ ល កនង

ថ នភពករងរមជឈ ឋ នននែដលអនមតយកវធ រសតេនះនងបញច ល េទកនង។ វធ រសតេនះ កបនតវវតតេទមខ ៖ វធ រសត ឧបករណ នងឯក រ រតវបនែកសរមលបនកនែតរបេសើរជងមន សរមបតរមវកររបសអនកអនត គមនសខនៗ អនកបណដ ះប ដ ល នងគតគរែកលមអសមតថភពទេទរបសរបពនធ ។

ថវតបតែតគនតបេងកើត វធ រសតែផអកេលើសមតថភព (APC)  នមយៗសទធែតដចគន ែមន ែតករែកសរមលេរចើនេលើក បននឲយមនករអនមត កយសពទឯកេទសេ យែឡកសរមបមជឈ ឋ ននមយៗ ។ េហតដចេនះេហើយបនជេគេរបើរបសេទ មទកែនលងនងេទ មេពល នវ កយសពទខសគន ែដលេរចើនែតយក មកមមវធអបរមល ឋ នចស (ចេណះដងទេទ) កមមវធែដលបេងកើតេចញពេគលបណង នងខលម

រ ។ េដើមបបងហ ញពសតង រៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ េគកេរបើរបសពកយេពចនដចជ េគលេ េគលេ ពេសស េគលេ ករមតទ១ នងករមតទ២ េគលេ អនវតតន េគលេ ថ នភព េគលេ

កបបករយ ។ល។ មនមនពកយ កយសពទលអ ឬមនលអេឡើយ ។ មនែតករយលចបស នងករអនវតតនែដលបនពករយលេនះបេ ណ ះ េទើប ចជេហតផលបញជ កថ គរែតរក កយសពទេនះ ឬកគរដរេចញ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    23 

 

េ យែផអកេទេលើធតសខនៗៃន វធ រសតែផអកេលើសមតថភព (APC) មគគេទទសក េផ ងៗរបស OIF េផដ តេទេលើសញញ ណៃនសមតថភព េនកនងផលតកមមទងមលៃនករ ថ បនគរេកសលយ (Ingénierie pédagogiques) ។

គ មរេបៀបដេចន ះេហើយ ែដលសតង មខរបរសមតថភព (Standard métiercompétences) មនផទកនវបញជ សមតថភព េទះទេទកដ ឬេ យែឡកកដែដលសទធែតចបចេដើមបបេពញមខករកនងមខរបរមយ (សម នមគគេទទសកវធ រសតេលខ២) ។ មគគេទទសកសដពគនត នងករបេងកើតសតង របណដ ះប ដ ល ចលមកបេពញបែនថមបញជ េនះឲយកនែតសមបរែបបេឡើងជមយនងសមតថភពផទ លសរមបគេរមងបណដ ះប ដ ល ។ សមតថភពទងេនះរតវបដរឲយេទជ កបបករយ នង ថ នភព េធវើយង សរមលដលករេធវើសកមមភពសក នងបណដ ះប ដ ល រពមទង យតៃមលករសក ។ ករ កែតងសមតថភពសរមបសតង របណដ ះប ដ ល នងមនេលើកយកមកបរយយេនែផនកទ៦ ។

មននងពណនពមគគេទទសករមផ ដៃទេទៀត នងមននង កឲយដេណើ រករែផនករដឋបលែដលនេទរកករបញច លសតង សមតថភពេនកនងរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល េគគរែតដងបនចបសចងេរកយបងអសថេតើជេរមើសខងគរេកសលយ នងខងករបេរង ន មនភពសមរសបគន សសងវ កគន នង ចអនវតតបនែដរឬេទ ។ ដ កកលេនះនងមនេលើកយកមកនយយេនែផនកទ៧ ។ ដចមនអនវតតនសរមបសតង រសមតថភព មមខរបរែដរ េគរតវរបមលផដរកមមនស ែដលត ងឲយមជឈ ឋ ននមយៗ េហើយរបមលយកេយបលរបសពកេគ េលើបញហ ទងេនះ ។

ដ កកលេនះេនមនទនចបេនេឡើយ េបើគម នករផដលសពលភពរដឋបល េលើមេធយបយេដើមបបេពញគេរមង (េស រយ)គរេកសលយ គេស រយរដឋបលដបងសដពមេធយបយ នងរបរកតទនៃនករ កឲយដេណើ រករ ។ ងទ៤នងេលើកេឡើងពែផនកេនះែដលេយើងេ ថករវភគឧបបតតេហត ។

សតង បណដ ះប ដ លបងហ ញនវសមតថភពទង យ េទ មល បសមេហតផលមយៃនករសក ែដលឆលះបញច ងពតថភពៃនទផ រករងរ ។ សមតថភពទងេនះរតវបន កែតងេឡើង េរប បដចជធតសវយតនងេពញេលញមយ ែដលមនពតមនសខនៗចបចសរមបេធវើករបណដ ះប ដ ល នងសក ជមយនងករភជ បទនកទនងរ ងគន េទវញេទមក។ ដេចនះសមតថភពគជមល ឋ នៃនករេរៀបច នងរគបរគងករបណដ ះប ដ ល ។

ពតមនខលះែដលមនលកខណៈគរេកសលយនងរដឋបល រតវបនបែនថមេទេលើសមតថ- ភពដៃទេទៀតេដើមប ចេធវើកររគបរគងពតមនទងេនះបន ។ ពតមនទងេនះេរចើនែតរតវរបមលផដគន ជ "ជពកៃនករបណដ ះប ដ ល" ។ ងទ៥ នងេលើកេឡើងពករែបងែចកេមេរៀនជជពក នងពកររគបរគងរដឋបលៃនសតង បណដ ះប ដ ល ។

២.១. ករសរមបសរមលដេណើ រករវធ រសត

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    24 

 

ដចមនេលើកេឡើងេនកនងមគគេទទសកមនែដរ "គេរមងបណដ ះប ដ ល" ែដលបងហ ញជនេនកនងេសៀវេភ ថ បនទ៣ រតវបនែកែរប12(សមេមើលឧបសមពនធទ១) េដើមបែចកករ កែតងសតងសមតថភព មមខរបរឲយ ចពករ កែតងសតង បណដ ះប ដ ល នងេចញពប ដ ករពរងកគរេកសលយទងមល ។

ករែកែរបេនះ ចឲយេគេមើលេឃើញចបសពលកខណៈសមបតតៃនមខរបរ នងករបងហ ញពសមតថភពទេទ នងពេសសែដលចបចសរមបចបេផដើមបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល ។ េនខណៈេនះ សតង

រសមតថភព មមខរបរគជផលតផលសវយតមយែដលសរមបខលនេទនងករ កឲយដេណើ រករបណដ ះប ដ លេន មសហរគស កដចជករបេងកើតវគគសក េនកនងមជឈ ឋ នករងរ នងសរមបខលនេទនងករបណដ ះប ដ លេន មរគះ ថ នសក ។

េដើមបឲយេពញេលញលអ ករសរមបេនះបននឲយដេណើ រករ កែតងសតង បណដ ះប ដ លមនករែកែរប ជពេសសចេពះអវែដលទកទនេទនងករកណតរចនសមពនធសមតថភព ។ ករែកែរបទងេនះរតវេផដើមេធវើេឡើងេនកនងមគគេទទសកែដលេលើកេឡើងពគនត នងករបេងកើតសតង សមតថភព មមខរបរ េហើយរតវបនែកលមអបញច ប េ យករ កែតងេស រយៃនករបណដ ះប ដ លែដលមនបងហ ញជនេនែផនកទ៥ៃនេសៀវេភេនះ ។

ងទ២

ករ កឲយដេណើ រកររកម ថ បនគរេកសលយ

សតង សមតថភព មមខរបរ សតង សមតថភពៃនករបណដ ះប ដ ល នងករ យតៃមល រពមទងមគគេទទសកសខនៗែដលមនលកខណៈគរេកសលយ េកើតេចញពករងរៃនរកមករងរមយែដលរមមនសមសភពមនស ែដលមនឯកេទសខងរគបរគងគេរមង អនកជនញខងវធ រសត នងអនកឯកេទសខងករបេរង ន ។ អនករគបរគងគេរមងជអនកទទលខសរតវខងែផនកសមភ រ នងរបែមរបមលផដមេធយបយនន ខងករ ម នសកមមភព ។ល។

អនកជនញខងវធ រសតជអនកជនញខងដេណើ រករនងវធ រសត នងយលដងចបសពសមសភពេផ ងៗៃនវធ រសតែផអកេលើសមតថភព (APC) ។ អនកជនញខងពរងកកមមវធសក េនះ សថតេនចក ដ លករផលតឯក រេផ ងៗទកទងេទនងករ ថ បនគរ- េកសលយ ។ អនកជនញេនះកទទលខសរតវផងែដរកនងករសហករ កឲយដេណើ រករនវសតង

រៃនករបណដ ះប ដ ល ជពេសសចេពះករបណដ ះប ដ លេនះែតមដង ឬករបបនសមតថភពបគគលកែដលទទលខសរតវែផនករគបរគង នងករបណដ ះប ដ លេនកនងរគះ ថ ន ។

                                                       12េកបករកសងអបរ ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស េសៀវេភទ៣ ករពរងកកមមវធសក ឆន ២០០២ ទពរទ២១ ឯក រេយងេលខ៤ 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    25 

 

េនកនងេពល កឲយដេណើ រករនវករែកទរមងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ អនកជនញខងវធ រសតអភវឌ កមមវធសក សរមបករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ រតវសហករជមយនងអនករគបរគង េដើមបយលចបសពបរបទ នងពមេធយបយែដលមន ។ បនទ បមក អនកជនញខងវធ រសតេនះរតវ កែតងជអន សនេដើមបវវតតនវធ រសត េទ មលទធផលែដលទទលបន នងករលបកែដលទកទងេទនងករអនវតត ។

គរវទឯកេទសខងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ េរចើនែតជអនកបណដ ះប ដ លែដលមនបទពេ ធនែដលរតវបនអេញជ ើញឲយមកពនតយេមើលេឡើងវញ ឬ កែតងសតង បណដ ះប ដ ល ។ អនកបណដ ះប ដ លែដលរតវេរជើសេរ ើសមកបេរមើករងរ រតវមនបទពេ ធនខពសកនងមខរបរែដលេរ ើសេនះ នងរតវមនចេណះដងជវញបេចចកេទស នងរបតបតតករកនងមជឈ ឋ នករងរ ។ កចចសហកររបសពកេគពតជមនតៃមលយងពេសស េដើមបបែបលងសតង សមតថភព

មមខរបរ ឲយេទជសតង ៃនករបណដ ះប ដ ល នងេដើមប កែតងសតង យតៃមល មគគេទទសកគរេកសលយ នងេស រយៃនករ កឲយដេណើ រករេផ ងៗ ។ េបើគម នអនកបណដ ះប ដ លមនបទពេ ធនខពស រកមករងរផលតកមមរតវភជ បទនកទនងេទនងអនក ជពកនងមខរបរេនះ េដើមបគពរនវផលតកមមេផ ងៗគន ។

លកខណៈសមបតតសរមបេរជើសេរ ើស នងចរមញយកអនកជនញខងវធ រសត ចរមបញច លទងករបណដ ះប ដ លករមត កលវទយលយភគ២ ខងែផនក ថ បនគរេកសលយ ខងែផនកអបរ ឬែផនកអបរមនស ធ រពមទងសមតថភពបផសសកមមភព ទនកទនង កែតងអតថបទ នងសេយគគនត។ េបកខជនែដលេរជើសេរ ើសបន រតវយកេទបបនមល ឋ នរគះខង វធ រសតែផអកេលើសមតថភព (APC)  ។ មនែត មរយៈករជយដកនផទ ល នងករផលតជកែសដងផ រភជ បជមយនងកមមវធសក (ពសតង សមតថភព មមខរបរ រហតដលមគគេទទសក រមទងសតង បណដ ះប ដ ល នងសតង យតៃមល) បេ ណ ះេទ េទើបពកេគ ចពរងងជនញរបសពកេគ នង ចកល យជមនស ទមយែដលធននវករេគរព មដេណើ រករ នងគណភពរបសផលតកមម ។ (សម នរបធនបទេនះេនកនងអតថបទសដពរបេទសមរ ក ែដលបងហ ញពមខងររបសអនកជនញខងវធ រសតេនកនងឯក រពេរគះ) ។

ករសហករគន រ ងអនកជនញខងវធ រសតែដលមនបទពេ ធនខពស ជមយនងអនកែដលេទើបែតចបេផដើម ជព ចចលរមយងខល ងកល កនងករពរងងបទពេ ធន កនងករេរៀបចករបណដ ះប ដ ល ។ េគ ចរបមលផដរកមករងរែបបេនះមយចនន េនកនងអងគភពរដឋបលមយែដលទទលខសរតវខង ថ បនគរេកសលយ ។ េគនងអេញជ ើញអងគភពេនះឲយមក បរងករទទលខសរតវខងែផនកបណដ ះប ដ ល នងបបនអនកបណដ ះប ដ ល នងមកជយដល

អនករគបរគងរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល ។ សមជកៃនអងគភពករតវសហករយងជតសនទធផងែដរជមយនងសហករៃនែផនក ថ បនកររគបរគង កនងករកណតមេធយបយ េដើមប កឲយដេណើ រករនវសតង បណដ ះប ដ ល ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    26 

 

៣. មល ឋ នរគះៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ13

េគលេ សខនៃនរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ចខសគន េរចើនពរបេទសមយេទរបេទសមយេទៀត ។ ដចមនេលើកេឡើងេនកនងេសៀវេភទ១ េរកមចណងេជើងថ ករតរមងទស នេយបយ នង រចនសមពនធរ ឋ ភបល ។

« របេទសជេរចើនបនអនវតដករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ េពលគករបណដ ះប ដ ល កនងេគលេ ពរងកសមតថភពមនស កដចជេឆលើយតបនងតរមវករអភវឌ េសដឋកចច។ កមមវតថពររតតគន កនងករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈេនះ េនែតជរបធនបទៃនកចចពភកនន េហើយ រៈសខនផដលេទឱយកមមវតថ (បល) មយកនងចេ មបលទងពររតវេលចេឡើងកនងរបភពខសៗគន េទ មរបេទសនមយៗ។ ដេចនះរដឋរតវេដើរតជអនកកណតទសេ េលើែដលជចណច ចមបងៗ េហើយអងគភពរគបរគងករបណដ ះប ដ លបេចចកេទសនងវជជ ជវៈ រតវពនតយេមើលករបេងកើតរបពនធមយែដលមនរគបសមសភព ែដលបនកណតជពេសសកនងេពលបេងកើតសតង សមតថភព» ។14

កបែនត េលើសពករេរបើរបសពកយេពចនេនះេទេទៀត រគះមល ឋ នៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ែដលបេងកើតេឡើង មវធ រសតែផអកេលើសមតថភព (APC) បនមកជបរបសពវគន ។ រគះមល ឋ នេនះែផអកេទេលើេគលបណង ករតរមងទស នងេគលបណងទេទែដលមនលកខណៈដចៗគន ។

េទះបជមគគេទទសកេនះ មនមនេលើកេឡើងពដេណើ រករសក េនកនងមជឈ ឋ នករងរកេ យ ែតសមកតសមគ លថេគលបណង ករតរមងទស នងជពេសសេគលបណងទេទ ចយកេទអនវតតនសរមបដេណើ រករបណដ ះប ដ លទេទេន មរគះ ថ នសក កបន េនកនងមជឈ ឋ នករងរកបន ។

៣.១. េគលបណងទេទ

ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ បេងកើតេឡើងសរមបអនកទង យ ែដលេរជើសេរ ើសករតរមងទសកនងវជជ ជវៈ ។ ករបណដ ះប ដ លេនះេផដ តេទេលើករសក យកសមតថភពែដល ចឲយសស េនះ បរងតនទខលនជពលករ េហើយ ចវវតតបនេនេលើទផ រករងរ ។ ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈកេផដ ត

ផងែដរ េទេលើករេឆលើយតបេទនងករទមទររបសសងគម ។ កនងនយេនះករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈគតេទដលរចនសមពនធសងគមេសដឋកចច តរមវករៃនទផ រករងរ នេយបយអភវឌ នកមល ងពលកមម រពមទងលកខណៈសមបតតៃនមខរបរនមយៗ ។ េលើសពេនះេទៀតករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ចឲយ

                                                       13អតថបទពែផនកទ៣ ដលទ៦ បនមកពករសរមលឯក រែដលមនចណងេជើងបនតបនទ បដចតេទ ករ កែតងកមមវធសកវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស , រកបខណឌ ទេទ រកបខណឌ បេចចកេទស េកបក រកសងអបរ ឆន ២០០២ ឯក រេយងទ៥ នង ករ កែតងកមមវធសក វជជ ជវៈ , មគគេទទសកៃនបញញតត នងករបេងកើតកមមវធ េកបក រកសងអបរ ឆន ២០០៤ ឯក រេយងទ១៤។ ឧទហរណែដលបងហ ញជនេនកនងែផនកទងេនះ រតវបន កែតងេឡើង េចញពសរមងអតថបទ នងអតថបទែកសរមលៃន កមមវធសក វជជ ជវៈ េរៀបឥដឋ-សងផទះ េកបក រកសងអបរ ឆន ១៩៩១ ឯក រេយងទ២។

14េកបក រកសងអបរករ ថ បនករបណដ ះប ដ ល នងបេចចកេទស េសៀវេភទ៣ ករអភវឌ នកមមវធសក ឆន ២០០២ទពរទ៣៣ ឯក រេយងទ៤។ 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    27 

 

សស េនះចលរមកនងករអភវឌ បេចចក-វទយ រពមទងករលត សកនងវសយវបបធម នងសងគមេសដឋកចចេនកនងមជឈ ឋ នរបសខលន ។

ដេចនះសតង ៃនករបណដ ះប ដ ល ឆលះបញច ងឲយេឃើញពេគលបណងៃនករបណដ ះប ដ ល វជជ ជវៈ ដចជ៖

- េរៀបចឲយជនេនះមនករទទលខសរតវេលើករងរជពលករេនកនងវសយសកមមភពវជជ ជវៈមយ នងចលរមជយអភវឌ បគគលេនះ ។

- ធនឲយបននវករក ងសមតថភពយកគណភព នងបរមណចបចេដើមបេឆលើយតបេទនងតរមវករបចចបបនន នងអនគតៃនទផ រករងរ, ចលរមកចចអភវឌ នសងគមេសដឋកចច នងវបបធម, ចលរមជយអភវឌ នងសវយភពរបសបគគលេនះ ។

៣.២. ករតរមងទស

ករតរមងទសធៗចនន៥ មនេគលេ នងលកខខណឌ ទេទសរមបករ កឲយដេណើ រករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។

៣.២.១ ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈែដលសស ចទទលបន

ករផគតផគងករបណដ ះប ដ លរតវេឆលើយតប មែត ចេធវើេទបន េទនងតរមវករ មមល ឋ នកនងតបន នងថន កជត។ លកខខណឌ ៃនករចះេឈម ះកនងវគគបណដ ះប ដ លេនកនងសតង បណដ ះប ដ ល រតវករមតែតរតមអវែដលចបចសរមបទទលបនេជគជយ េនកនងករបណដ ះប ដ ល ។ សតង បណដ ះប ដ លេនះរតវេរៀបចេធវើយង ឲយករអនវតត ចបតែបនបនេដើមបគតេទដលដេណើ រករេផ ងៗ នងសរមលដលករ យតៃមល នងករទទល គ លសមតថភព មបទពេ ធន។

៣.២.២ ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈែដល ចរបតបតតករបន នងមនពហមខងរ

េគ ចេ ករបណដ ះប ដ លមយថ ចរបតបតតករបន េនេពលែដលករបណដ ះប ដ លេនះមនករទទលខសរតវលអ នងបេពញមខនទែដលមនេនកនងមខរបរ មយ បនលអ ។ ករបណដ ះប ដ លេនះ ែផអកេទេលើសតង បណដ ះប ដ លែដលេគែកសរមលឲយរសបេទនងតថភពៃនមខរបរមយ។ េនកនងសតង បណដ ះប ដ លេនះមនបញច លករសក ផ រភជ បេទនងករមនចេណះដងចបស សេលើមខរបរេនះ ។ ករសក េនះេផដ តេទេលើករបេពញតនទករផលត រពមទងកររបកនយកឥរយបថ នង កបបករយសរមបករអនវតតវជជ ជវៈេនះែតមដង ។

លកខណៈពហមខងរ នឲយករបេពញតនទមនភពទលទ យែដលនឲយបគគលេនះ ចបេពញករងរេនកនងមជឈ ឋ នេផ ងៗគន ែដលសថតេនកនងវសយសកមមភពែតមយ ។ លទធភពេធវើែបបេនះបន គែផអកេទេលើសមតថភពៃនករេផទរចេណះដង នងបណនេដើមបយក េទេរបើរបសកនងបរបទេផ ងៗគន ។ លកខណៈពហមខងរបេពញបែនថមេទេលើលកខណៈ ចរបតបតតករបនៃនករបណដ ះ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    28 

 

ប ដ លវជជ ជវៈ ែដលតរមវឲយមនលកខណៈជកែសដងងយរសលនងមនទនកទនងេ យផទ លជមយនងមខរបរ ។

៣.២.៣ ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈែដលផ រភជ បេទនងករបណដ ះប ដ លបនត

ករបណដ ះប ដ លមនស មន កមនែមនករមតរតមែតថរេវ មយេនះេឡើយ៖ េគ ចបនតបណដ ះប ដ លេពញមយជវតករងរកថបន ។ មជឈ ឋ នករងរមនេរចើនខល ង ស ។ េដើមបឲយរគះ ថ នបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈេគរព មករតរមងទសេនះ សតង - បណដ ះប ដ លរតវមនលកខណៈទលទ យេដើមប ច កឲយដេណើ រករែបបបទសក នងេរៀបចករសក េផ ងៗគន ែដលផដលភពងយរសលដលករផគតផគងករបណដ ះប ដ លែបលកៗពគន ។ សតង បណដ ះប ដ លករតវផដលផងែដរនវមេធយបយចលសក េរចើនយង នងែកសរមលឲយរសបេទ មសស េទះចសកដ េកមងកដ ។ សតងបណដ ះប ដ លេនះរតវេធវើយង ឲយងយរសលកនងករ យតៃមល រឯករ កឲយដេណើ រកររតវជយសរមលដលករទទល គ លសមតថភព មបទពេ ធន។

៣.២.៤ ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈែដលជយឲយមនេជគជយកនងករសក

េនកនងករ កែតង នងករអនវតតសតង បណដ ះប ដ ល ករជយឲយទទលេជគជយកនងករសក តរមវឲយមនករទកទងគន ជល បរ ងធតេផ ងៗៃនករសក េធវើយង សរមលដលករចបយកសមតថភព នងករចបយកសមតថភពេនកនងសតង បណដ ះប ដ លទងមលេទ មករ យតៃមលមយរបកបេ យភពរបកដនយម ។

កនងែផនកគរេកសលយ ករជយឲយទទលបនេជគជយ ជករទទលខសរតវរបស ថ បនក ដ លផង នងរគះ ថ នបណដ ះប ដ លផង ។ ករទទលខសរតវេនះែសដងេចញ មករែសវងរកនវករសរមបករបណដ ះប ដ ល េទ មករមតសស ឲយបនកនែតរបេសើរជងមន នង មរយៈជេរមើសបនរតមរតវនវវធ រសត សមភ របេរង ន រពមទងមេធយបយ យតៃមល ។ រគះ ថ នបណដ ះប ដ លចលរមជយឲយសស ទទលបនេជគជយ េ យករ កឲយដេណើ រករនវសតង បណដ ះប ដ ល នងលកខខណឌ ៃនករសក េទ មេសចកដរបថន ចងបនែដលែសដងេឡើងេនកនងសតង របណដ ះប ដ ល ។

៣.២.៥ ករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈែដលេធវើេឡើងេ យសហករជមយនងៃដគេផ ងៗគន

កចចសហករជៃដគរ ង ថ បនេផ ងៗគន ដចជរកសង អងគករ នងសមគមវជជ ជវៈ េនថន កមល ឋ ន ថន កតបន នងថន កជត គជលកខខណឌ ៃនេជគជយកនងករអភវឌ សតង បណដ ះប ដ ល។ ៃដគជអនកមន ចជនសបនេនកនងករគតគរដលតរមវករ កដ បឲយបនចបសពចេ ទបញហ ៃនករេធវើបចចបបននភព នងករអភវឌ នងចលរមកនងដេណើ រករ កែតងសតង ៃនករបណដ ះប ដ ល ។ គជតអងគ នងជ ក ៃនករអភវឌ សកមមភពសងគមេសដឋកចច រពមទងអនវតតន នងលទធភពអនវតតបននវសតង បណដ ះប ដ ល ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    29 

 

កចចសហករជៃដគក ចនឲយមនផងែដរ នវករ កឲយដេណើ រករនវទនកទនងសហកររ ងរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល នងសហរគសេដើមបេរៀបចកមមសក េនកនងមជឈ ឋ នករងរ នងករ កឲយដេណើ រករនវករបណដ ះប ដ លបនត ។

៣.៣. េគលបណងទេទៃនករបណត ះប ត លវជជ ជវៈ

េគលបណងទេទ បងហ ញនវលទធផលទេទែដលេគចងបនពករបណដ ះប ដ លវជជ - ជវៈ ។ ខងេរកមេនះ ជេគលបណងទេទធៗបនៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ រមជមយនងេសចកដបញជ កែដល ចឲយេគយលបនថេតើ មនសនទះដលរតម ។

េធវើឲយបគគលមន កមនរបសទធភពកនងករបេពញករងរ គ៖

- ឲយបគគលេនះេដើរតនទ នងបេពញមខងរ បេពញភរកចច នងសកមមភពពកពនធនងមខរបរមយចប ងពេពលែដលចលដលទផ រករងរភល មៗ ។

- ឲយបគគលេនះមនករវវតតនបនសមរសបេនកនងមជឈ ឋ នករងរ (ទងេនះតរមវឲយមនចេណះដង នងភពបនរបសបែផនកបេចចកេទស នងបេចចកវទយកនងវសយទនកទនង កនងដេ ះរ យបញហ ករសេរមចចតត រកមសលធម សខភព សវតថភព ។ល។)

ជយសរមលដលករបញច លបគគលេនះកនងជវតវជជ ជវៈ គ ៖

- ឲយបគគលេនះ គ លទផ រករងរជទេទ រពមទងបរបទពេសសេ យែឡកៃនមខរបរែដលេគេរជើសយក ។

- ឲយបគគលេនះយលដងពសទធ នងករទទលខសរតវជពលកររបសេគ ។

ជយេធវើឲយបគគលេនះវវតតេទមខ នងបបនចេណះដងវជជ ជវៈឲយបនកនែតសជេរមគ៖

- េធវើឲយបគគលេនះពរងកសវយភព នងសមតថភពសក របសេគ រពមទងឲយេគេចះវធ រសតសក ។

- េធវើឲយបគគលេនះយលពេគលករណទកទងេទនងបេចចកេទស នងបេចចកវទយ ែដលេគេរបើរបស ។

- េធវើឲយបគគលេនះពរងកសមតថភពកនងករសែមដងេចញកនងករៃចនរបឌត គនតផដចេផដើម នងគនតបេងកើតសហរគស។

- េធវើឲយបគគលេនះេចះរបកនយកនវឥរយបថចបច េដើមបទទលបនេជគជយកនងករងរ ឲយេគេចះពរងកគនតទទលខសរតវ នងេឆព ះេទកនលទធផលលអឥតេខច ះ ។

ជយសរមលដលករផល សទកនងវជជ ជវៈរបសបគគលេនះ គ៖

- េធវើឲយបគគលេនះ េចះរបកនយកនវឥរយបថវជជមន ចេពះករផល សបដរេផ ងៗ ។ - េធវើឲយបគគលេនះេចះរកមេធយបយេរៀបរយកនង ជពរបសខលន ជពេសសជយបផសេគឲយ

េឆព ះេទរកសហរគនភព ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    30 

 

េគលបណងទ១កនងចេ មេគលបណងទេទទងេនះ កណតនវចណចសខនៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ។ កបែនត េ យេហតថករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈនវគគដបង រតវធនឲយបននវករសក ឲយរងមខល ង នងេពញេលញ ដេចនះករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈេនះ រតវសេរមចបណងទេទទងបនេនះ េទះបជេគលបណងទ១មនតនទសខនជងេគកដ ។

ងទ៣

េសចកដសេរមចពកពនធនងករបនតដេណើ រករអភវឌ គរេកសលយ

ខលម រៈសខនៗៃនសតង សមតថភព មមខរបរ ែដលជលទធផលៃនករវភគ ថ នភពករងរ នងករបងហ ញពសមតថភពទេទ នងសមតថភពពេសស ចឲយេគគសបងហ ញ

ពលកខណៈសមបតតយងព ដ រពមខរបរែដលេគចងបន នងពសមតថភពចបចេដើមបបេពញកចច-ករេនះ។ បែនត េគមនរតវសនមតថ ករបេងកើតសមតថភពៃនសតង សមតថភព មមខរបរ រតវែតនេទរកករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល នងករ កឲយដេណើ រករនវករបណដ ះប ដ លេនកនងរគះ ថ នសក ជសវយរបវតតេនះេឡើយ ។

មពតេទ ថ នភពជេរចើន ចនងេកើតេឡើង។ ថ នភពខងេរកមេនះ រគនែតជឧទហរណបេ ណ ះ ។

ក. ទនននយេនកនងទផ រករងរ នងលកខណៈសមបតតៃនមខនទករងរែដលេគបនវភគ បងហ ញឲយេឃើញថ ករទមទរកនងករេរជើសេរ ើសករងរ មនតរមវឲយមនសញញ បរត ឬករសក ជនញខពសេពកេទ ។ បញជ សមតថភពមនចននកណត េហើយបញជ េនះមនមនភព

ញេទ ។

ខ. មខរបររតវបនទទល គ លេ យទផ រករងរ នងករទទលបនសញញ បរតជលកខខណឌ មយកនងចេ មលកខខណឌ ទេទសរមបករេរជើសេរ ើសបគគលក ។ សតង រសមតថភព

មមខរបរ មនបណដ សមតថភពែដលមនករមត ញខល ង ។ ករ យតៃមលដបងខង ធនធនរប នងសមភ រៈែដលទមទរសរមបករបេរង ន បងហ ញឲយេឃើញពលទធភពៃនករ កឲយដេណើ រករវគគបណដ ះប ដ លេ យេរបើរបសមេធយបយបចចបបនន ឬអនគត ។

គ. មខរបររតវបនទទល គ លេ យទផ រករងរ នងករទទលបនសញញ បរតជលកខខណឌ មយកនងចេ មលកខខណឌ ទេទសរមបករេរជើសេរ ើសបគគលក ។ សតង រសមតថភព

មមខរបរ មនបណដ សមតថភពែដលមនករមត ញខល ង ។ ករ យតៃមលដបងខងធនធនរប នងសមភ រៈែដលរគបរគនសរមបករបេរង ន បងហ ញឲយេឃើញពឧបសគគធៗកនងករសេរមចបននវែផនកខលះៗៃនករបណដ ះប ដ ល ។

ឃ.កររបកបមខរបរេនះករមតរតមែតសហរគសមយចននតច រឯសមតថភពចបច

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    31 

 

សទធែតមនលកខណៈឯកេទសខល ង េហើយេរចើនែតផ រភជ បេទនងករេរបើរបសបរកខ រ នងបេចចកវទយពេសស មយ ។ ករេរបើរបសសមតថភពឯកេទស េរចើនែតេធវើេឡើង បនទ បពករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈមល ឋ នែតបេ ណ ះ ។

េគ ចបេងកើនចននឧទហរណសដព ថ នភព ែដលតរមវឲយមនករវនចឆយដបងេទេលើ លទធភពកនងករបនតពរងកសតង បណដ ះប ដ ល ។

េនកនងករណទ១ េគ ចសេរមចចតតថមនេធវើអនត គមន កនងដេណើ រករបញច លសសកនងទផ រករងរ េហើយទកឲយខងសហរគសទទលខសរតវកនងករបងហ តបេរង ន នងរគបរគងេបកខជនែដលេទើបែតេរ ើសបន ។ េគក ច កឲយដេណើ រករផងែដរនវដេណើ រករអបបបរមៃនករសក េដើមបជយសរមលឲយយវជនែដលេបះបង ចចលកនងសងគមករងរបន។

ជធមម ថ នភពរបេភទ ខ ចនឲយមនករែកតរមវសតង រៃនករបណដ ះប ដ ល នងករ កបញច លសតង េនះេទកនងរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល ។

ថ នភព គ មនករលបកជងេនះ ។ ជធមម មននងបនតករងរ េគរតវេផទ ងផទ តថេតើកចចសហករជៃដគរបេភទ ជមយនងសហរគស ឬមជឈ ឋ នករងរែដល ចឲយេគេរបើរបសេរគ ងបរកខ រឯកេទសបន ។ របសនេបើមនដេចន ះេទ េគរតវែសវងរកលទធភពកណតបញជ សមតថភពៃនសតង បណដ ះប ដ លឲយបនរតមែតជសមតថភព ែដលរតវយកេទបេរង ន េ យទកលទធភពឲយសហរគសទទលខសរតវកនងករអភវឌ េបកខជនែដលេរ ើសបនថមៗ េទ

មបរបទផទ លរបសេគ ។

ថ នភព ឃ ចនេទរកករបញឈបដេណើ រករអភវឌ សតង បណដ ះប ដ ល ឬរបេភទដេណើ រករសហករជៃដគដៃទេទៀត (ករបណដ ះប ដ លកនងសហរគស ឬអវេផ ងេទៀត) ។ ដេចនះ ពមនករបណដ ះប ដ ល មយនងរតវេធវើេន មរគះ ថ នសក េឡើយ មនែតសហរគសេទែដលជអនកទទលខសរតវដបងកនងករបណដ ះប ដ ល ឬករបបនបែនថម ដលកមល ងពលកមមឯកេទសរបសខលន ។

ដ កកលេនះ ជដ កកល យតៃមលបឋមៃន ថ នភព ។ េបើសនជមនករសេរមចថរតវបនតដេណើ រករេនះ រតវវភគឧបបតតេហតឲយបនសជេរមជងេនះ េនកនងដ កកល កែតងេស រយៃនករបណដ ះប ដ ល (សម នែផនកទ៥ ទកទននងរបធន- បទេនះ) ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    32 

 

៤. របេភទ នងេគលបណងៃនសតង បណដ ះប ដ ល

៤.១. របេភទៃនសតង បណដ ះប ដ ល

សតង បណដ ះប ដ លគជសណសមតថភពសសងវ ក នងមននយែដលរតវេរៀន ។ េគបេងកើតសតង េនះេឡើងេទ មដេណើ រករមយែដលគតេទដលក ត េផ ងៗ ដចជតរមវករៃនករបណដ ះប ដ ល ថ នភពករងរ េគលបណង រពមទងមេធយបយេរបើរបសេដើមបេបើកករបណដ ះប ដ ល ។

សតង បណដ ះប ដ លគជឧបករណេយង ។ សតង បណដ ះប ដ លមយចែណក ឬទងមលមនលកខណៈជេសចកដែណន15 ។ សមតថភពេនកនងសតង របណដ ះប ដ លរមបញច លនវករពណនពលទធផលរពងទកេនចងបញច បៃនករបណដ ះប ដ ល ។ សមតថភពទងេនះជះឥទធពលេ យផទ លេទេលើជេរមើសៃនសកមមភពអនវតតន នងសកមមភពរទសដេនកនងករបេរង ន ។ កបែនត សតង បណដ ះប ដ លមនមនទងសកមមភពអនវតតន ទងខលម រេមេរៀន ទងយទធ រសតបេរង ន េហើយគម នទងមេធយបយបេរង នេទៀតផង។ សតង យតៃមល មគគេទទសកគរេកសលយ នងសតង េរៀបចគរេកសលយ នងសមភ រៈបេរង នជអនកផដលនវចណចលមអតេនកនងករបេរង ន េហើយផដលនវករែណនេផ ងៗសដពវធ រសត នងខលម របណដ ះប ដ លេផ ងៗ (សម នមគគេទទសកវធ រសតទ៤ ទ៥ នងទ៦) ។

សតង បណដ ះប ដ លកជឧបករណេយងផងែដរសរមបករ យតៃមលករសក នងករទទល គ លសមតថភព មបទពេ ធន។ ដេចនះ េដើមបទទលបនសញញ បរត សស រតវែតបងហ ញឲយេឃើញថ

ពកេគចបយកបនសមតថភពែដលបនកណតេនកនងសតង របណដ ះប ដ ល ។ ឧបករណ យតៃមលករបណដ ះប ដ ល នងកណតសពលភពចេណះដង រតវបេងកើតេឡើងឲយរសបេទ មឯក រេនះ ។

សមតថភពគជទសេ ែដលរតវែតបេពញេនកនងករបណដ ះប ដ ល៖ ករទទលបនសមតថភពនមយៗគជករចបចេដើមបទទលបនសញញ បរត។ ដេចនះ សតង របណដ ះប ដ លគជឧបករណេយង េដើមប យតៃមលករសក ។ ចឲយេគធនបននវភពដចគន ចេពះ សស ទងអស កនងេគលេសមភព នងយតតធម ។ ទបញច ប សតង របណដ ះប ដ ល គជរបភពពតមនេពញេលញេលើសមតថភពរពងទក សរមបករបេពញករងរកនងមខរបរ មយ េឆព ះេទកនតរមវករចបចៃនទផ រករងរ ។

សតង បណដ ះប ដ លែចកេចញជពរែផនក ។ ែផនកទ១ មនលកខណៈទេទែចកជបនចណច៖ េគលបណងៃនសតង បណដ ះប ដ ល េគលបណងអបរ បញជ សមតថភពែដលរពងទកនង ងវតថបណងៃនករបណដ ះប ដ ល។ េនកនងែផនកទពរៃនសតង បណដ ះប ដ លមន េរៀប បពសមសភពៃនសមតថភពនមយៗ ។

                                                       15េដើមបយលរបធនបទឲយបនចបសជងេនះសម នសមទ៦

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    33 

 

៤.២. េគលបណងៃនសតង បណដ ះប ដ ល អវជសតង បណត ះប ត ល?

េគលបណងៃនសតង បណដ ះប ដ លបករ យបងហ ញនវករតរមងទស ជពេសស េនកនងករបណដ ះប ដ ល ។ េគលបណងទងេនះកមនេលើកយកេគលបណងទេទៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈមកបងហ ញេឡើងវញផងែដរ ។

េគលបណងៃនសតង បណដ ះប ដ ល បងហ ញជននវលទធផលែដលរពងទកេនេពលចបករបណដ ះប ដ ល នងករពណនទេទេលើមខរបរ ។ េគលបណងទងេនះេលើកេឡើងព ថ នភពៃនមខរបរែដលកណតេ យសតង បណដ ះប ដ ល ។ គជករបញជ កឲយបនចបសពេគលបណងៃនសតង

បណដ ះប ដ លែដល កែតងេឡើង េ យេរបើពកយេពចនដចតេទេនះ៖ “សតង បណដ ះប ដ ល (េឈម ះៃនសតង ) មនេគលបណងបណដ ះប ដ លបគគលទង យឲយេចះបេពញករងរកនងមខរបរ (េឈម ះមខរបរ)”។

ករពណនទេទេលើមខរបរែដលចងបន គជករសេយគមខងរែដលជបទកទង ។ េរចើនែតមនែដនសខនៗ នងវសយសកមមភពេផ ងៗ ឧបករណបេចចកេទស ឬឧបករណបេចចកវទយេផ ងៗែដលយកេទេរបើរបស នងករទទលខសរតវសខនៗែដលជបពកពនធ ។ ករសេយគេនះ ទទលបនពពតមនែដលមនេនកនងរបយករណវភគ ថ នភពករងរ នងជេរមើសែដលេធវើរចេនកនងខណៈកណតយកសមតថភព ។

េនខងេរកមេនះ េគេឃើញមនឧទហរណមយ សដពេគលបណងៃនកមមវធេរៀបឥដឋ-សង អគរ16 ។

េគលបណងៃនកមមវធ

េគលបណងៃនកមមវធ េរៀបឥដឋ-សងអគរ េរត មេរៀបចបេរង នឲយេចះបេពញករងរកនងមខរបរេរៀបឥដឋ-សងអគរ។

កមមវធេនះសេ បណដ ះប ដ លជងេរៀបឥដឋ-ជងសងអគរឲយេចះេធវើករ េនកនងវសយសកមមភពេផ ងៗែដលពកពនធ ជពេសសនងឧស ហកមមសណង គេនកនងែផនកលេន- ឋ ន ថ បន នងពណជជកមម រពមទងកនងវសយសណងសវល នងផលវថនល។

ជងេរៀបឥដឋ-ជងសងអគររតវបេពញមខនទេផ ងៗដចជ យតៃមលបរមណ េរគ ងសណងចបចសរមបេរៀបចករងរ នង បេងគ លបញឈររតរតងគន េធវើរបងរព នងពរងប។ េនេពលេរៀបចឧបករណទងេនះរចេហើយ េគ ចយកឧបករណចកេទ យលបយបយអ េដើមបភជ បសមសធតសណងជេរចើនដចជឥដឋ បនទះេបតង នងថម ។ េនកនងេពលេរៀប ករតេរម បេនះរតវេធវើេឡើងេ យេរបើឧបករណែដលមនកណតេនកនងែផនករ នងករបន ម នតៃមល។ េដើមបអនេ មេទ មឯក រេនះ

                                                       16េនទេនះពកយ« កមមវធ » មននយដចពកយ« សតង បណដ ះប ដ ល » ែដរ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    34 

 

នងេដើមបធនបននវគណភពករងរទងមល េគរតវកត ឬផដ ចវតថខលះ េ យេរបើញញរ កៃរនតកតែដក ឬឧបករណខលះដចជ រ រសណង ឬមសនកត េនេពល េគរតវករកតឲយបន អ ត នងចបស

សលអ ។

េនកនងេពលកពងេរៀបជញជ ង ជងករតវបញច លសមភ រៈបនទ បបន មយចនន េដើមបរទរទងបនទក ងកឲយទករជប នងពរងងសណងទងមល ។ េនកនងេពលបេពញករងរ រតវភជ បតណ មែបប

េផ ងៗ រសយេទ មទ ងសណង របឈមេទនង កសធត ។ ភរកចចទងេនះរតវបេពញ ងែតពេពលសងរនទ េមលះ េដើមបធនបននវភពងយរសលកនងករបេពញករងរ ។ សមកតសមគ លផងែដរថ េនកនងករជសជលអគរ េគករតវករកមល ងពលកមមែដលមនចេណះដងចបស ស នងេចះបេចចកេទសបនចបស សពេសសផងែដរ។

រសប មេគលបណងទេទៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ កមមវធេរៀបឥដឋ-សងអគរ មនបណង៖

េធវើឲយសស មនរបសទធភពកនងករបេពញមខរបរមយ គ៖

- ចឲយសស េដើរតនទ បេពញភរកចច នងសកមមភពពកពនធនងករងរភល មៗ ចប ងពេពលចលដលមជឈ ឋ នករងរ ។

- ចឲយសស មនករវវតតនរតមរតវ េនកនងមជឈ ឋ នករងរ (ែដលតរមវឲយមនចេណះដង នងបណនបេចចកេទស នងបេចចកវទយ េនកនងទនកទនង ករេ ះរ យបញហ ករសេរមចចតត សលធមវជជ ជវៈ សខភព នងសវតថភព ។ល។)

ជយឲយសស ចលេទកនងជវតករងរ គ៖

- េធវើឲយសស គ លទផ រករងរជទេទ ជពេសសបរបទៃនមខរបរែដលេគេរជើសយក ។ - នឲយបគគលេនះយលដងពសទធ នងករទទលខសរតវជពលកររបសខលន ។

ជយឲយសស មនករវវតតន នងបបនចេណះដងវជជ ជវៈឲយបនកនែតសជេរម គ៖

- ជយេធវើឲយបគគលេនះពរងកសវយភព នងសមតថភពសក របសេគ រពមទងឲយេគេចះវធ រសតសក ។

- ជយេធវើឲយបគគលេនះយលពេគលករណទកទងេទនងបេចចកេទស នងបេចចកវទយ ែដលេគេរបើរបស ។

- ជយេធវើឲយបគគលេនះពរងកសមតថភពកនងករសែមដងេចញ កនងករៃចនរបឌត គនតផដចេផដើម នងគនតបេងកើតសហរគស (esprit d'entreprise) ។

- ជយេធវើឲយបគគលេនះេចះរបកនយកនវឥរយបថចបច េដើមបទទលបនេជគជយកនងករងរ ឲយេគេចះពរងកគនតទទលខសរតវ នងេចះកណតតរមងេទរកលទធផលដលអឥតេខច ះ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    35 

 

ជយសរមលដលករផល សទកនងវជជ ជវៈរបសបគគលេនះ គ៖

- ជយេធវើឲយបគគលេនះេចះរបកនយកនវឥរយបថវជជមន ចេពះករផល សបដរេផ ងៗ ។ - ជយេធវើឲយបគគលេនះេចះរកមេធយបយេរៀបរយ ជពរបសខលន ជពេសសជយបផសេគឲយេចះវវតតេឆព ះេទរកសហរគនភព ។

៥. េស រយៃនករបណដ ះប ដ ល

ករផលតេស រយៃនករបណដ ះប ដ ល ជចណចសខនៃនដេណើ រករ កែតងសតងបណដ ះប ដ ល ។ ករផលតេនះអនញញ តឲយេគេធវើជេរមើសសមតថភព ែដលបនមកពករវភគ ថ នភពករងរេនកនងសកមមភពែដលេគ ចសេងកតេមើលបន នងលទធផលែដលេគ ច សែវងបន ។ ករសក យកសមតថភពរបសសស នងករ យតៃមលករសក សទធែតែផអកេទេលើករវភគេនះ ។

េគបែនថមេទេលើេស រយៃនករបណដ ះប ដ ល េ យករកណតចននេមងបេរង ន េទ មសមតថភពនមយៗ រពមទងករ កែតងល បៃនករសក (séquence) ែដលជល បលេ យសសងវ កគន ចេពះករសក សមតថភពនមយៗ ។

ករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល មនែមនករមតែតរតមករបងហ ញឲយេឃើញចបសនវបញជ សមតថភពចបចសរមបបេពញករងរកនងមខរបរមយែតបេ ណ ះេទ ។ ករបេងកើតសតង េនះករតវផដលជនអនកែដលចប រមមណកនងវសយេនះ ជពេសសអនកបណដ ះប ដ ល នងសស នវឯក រមយែដលមនែចងពសមតថភពៃនមខរបរ មយ េនកនងគេរមងបណដ ះប ដ ល េហើយែណននវដេណើ រករែដលនឲយទទលបនសមតថភពទងេនះផងែដរ ។

ករបេពញករងរកនងមខរបរមយេរបើរបសរគបសមតថភពទងអស ។ េគែតងេឃើញមនទនកទនងេទវញេទមករ ងសមតថភពនមយៗ ែដលេគយកមកេរបើកនងខណៈ មយ េដើមបបេពញមខនទ នងរបតបតតករ ។ ទនកទនងគន េនះនងមនបងហ ញេនកនង ងសមតថភព ។ សតង បណដ ះប ដ ល

ចឲយេគពនតយេមើលនវទនកទនងគន េនះ េហើយ ចបែបលង េនកនងករពណនសមតថភពែដលជរៈសខន ជធតសនលៃនសតង បណដ ះ ប ដ ល ។

ករផល សបតរេនះ រតវនេឆព ះេទរកសតង របណដ ះប ដ លែដលមនលកខណៈសមរសប គេគរពេទ មលកខណៈសមបតត នងករទមទរេនកនងមខរបរ ។ សតង បណត ះប ត លេនះរតវមនលកខណៈសសងវ កគន ផងែដរ េដើមប ចរក លនងរ ងសមសធតេផ ងៗ េហើយ ចអនវតតបន នងសេរមចបន ។ លកខណៈសមបតតចងេរកយេនះមននយថ សមតថភពកណតកនងសតង បណដ ះប ដ លរតវែត កែតង តរមវដលមេធយបយែដលមន នងរតវ កែតងសរមលេធវើយង ឲយសស ងយចបយកសមតថភព ទងេនះផងែដរ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    36 

 

បេចចកេទសពរែបបខសគន រតវបនយកមកេរបើរបសសរមបពណនសមតថភព គករបករ យឲយេទជ កបបករយ នងករបករ យឲយេទជ ថ នភព ។ បេចចកេទសទងពរមនពនយលលមអតេនកនងែផនកទ៦ ។

ជករសខន ស កនងករពនតយឲយបនចបសនវទនកទនងរ ងសមតថភពេផ ងៗ រ ងសមតថភពនងដេណើ រករៃនករងរ េដើមបកណតឲយបនចបសនវពតមនែដលរតវពនតយ េនកនងេពលពណនពសមតថភព នងទនកទនងែដលផ រភជ បរ ងសមតថភពនន ។ ឧបករណមល ឋ នពរែដលេរបើរបសសរមប កែតងសមតថភព មមខរបរមនជ ង នង ងទនកទនង។ េគរតវយក មកេរបើជថមេដើមបែកតរមវេស រយៃនករបណដ ះប ដ ល។

៥.១. ងសមតថភពេឆព ះេទរក ងវតថបណងៃនករបណដ ះប ដ ល

ករអនវតតទនកទនងរបតបតត

ដ កកលទ១ៃនករបេងកើតេស រយៃនករបណដ ះប ដ ល គរតវកណតរបេភទទនកទនងរ ងសមតថភពពេសសនងសមតថភពទេទ នង រ ងសមតថភពពេសសនងដេណើ រករៃនករងរ ែដលរកមករងររក ទកសរមបបេពញករពណនសមតថភពៃនសតង បណដ ះប ដ ល ។ េដើមបេធវើែបបេនះបន េគរតវេរបើ ងសមតថភពែដលរតវបងហ ញេនកនងសមតថភព មមខរបរ ។

េយើងនងចងចថ ងសមតថភពរតវបងហ ញព៖

- េឈម ះមខរបរ - សមតថភពពេសសេនេលើជរឈរ (សមតថភពពេសស រតវសរេសរពេលើចះេរកម រសយេទ

មករមត ញរបស ឬេទ មល បៃនកររបតបតតកនងមជឈ ឋ នករងរ) - ពកយេពចនបញជ កពសមតថភពទេទ នងដ កកលៃនដេណើ រករងរពេឆវងេទ ដ េនេលើ

ជរេដក ។ - េលខេរៀងសមតថភព (េលខៃនសមតថភពនមយៗរតវចះេ យគតដលសមតថភពទេទមននង

េរៀនយកសមតថភពពេសស) ។ - ទនកទនងមខងរ រ ងសមតថភពទេទ នងសមតថភពជក ក() នងរ ងដ កកល

េផ ងៗ នងសមតថភពជក ក() (ទនកទនងមខងរ() បងហ ញថមនទនកទនងរ ងសមតថភពទងពរេនះ ចបសជងេនះេទេទៀត បងហ ញថសមតថភពទេទមនលកខណៈចបច េនខណៈបេពញសមតថភពពេសស េនេលើទផ រករងរ ។ ចែណកឯដេណើ រករករងរវញ មនល បលេ យដចែតគន េទ ។ រឯករមនទនកទនងមខងរ() មននយថដ កកលមយរតវបនេធវើេឡើងកនងេពលបេពញសមតថភពពេសសេនេលើទផ រករងរ) ។

- ករមត ញែដលបន យតៃមល (េនកនងេពលបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល ឬដេណើ រករសក អនញញ តឲយេគែចករយៈេពលសក េ យែផអកជពេសសេទេលើភព ញេនកនងសមតថភពនមយៗ) ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    37 

 

- ចននសរបៃនសមតថភពទេទេនចងបញច បៃនអក េដក ចននសរបៃនសមតថភព ពេសសេនចងបញច បៃនអក ឈរ ។

- ករពនយលនមតតសញញ ែដលេរបើរបស ។

េដើមបបេពញ ងខងេលើ េ យមនបញច លេនកនង ងេនះនវទហៃនករ «បណដ ះប ដ ល» នងេដើមបេធវើករេរជើសេរ ើសែដលនឲយមនករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល េគរតវវភគលកខណៈសមបតតរបសសមតថភពនមយៗ រចេហើយេគពនតយរបេភទទនកទនងែដលមន រ ងលកខណៈសមបតតទងេនះ នងទនកទនងែដលេគចងរក ទកសរមបករពណនលមអតៃនសមតថភពរបសសតង បណដ ះប ដ ល ។

ករអនវតតទនកទនងមខងរ រ ងសមតថភពពរ បញជ កថេគសេរមចចតតអនវតតទនកទនងែដលមនេនេលើទផ រករងរេនកនងសតង បណដ ះប ដ ល ។ ដេចនះ ករពណនពសមតថភពពេសសរតវគតេទដលទដឋភពែដលេចញពសមតថភពទេទ ។

កដចគន ចេពះទនកទនងរ ងដ កកលៃនដេណើ រករបេពញករងរមយ ជមយនងសមតថភពពេសស ។ ករអនវតតទនកទនងមខងរ រ ងដ កកលមយ ឬេរចើនៃនដេណើ រករបេពញករងរជមយនងសមតថភពពេសស បងហ ញថដ កកលេផ ងៗនងរតវ កបញច លទងរសង ឬមយែផនកេនកនងខណៈ កែតងលមអតៃនសមតថភពេនះ ។

កនងករណទងពរ ពតមនសដពសមតថភពននបញច លគន េទកនង ងទនកទនងជយដលករេរជើសេរ ើសពតមនឲយបនសមរសប នងករ កែតងសមតថភពបនជ ថ ពរ ។

ទបញច បករែដលេយើងមន កសញញ () ឲយេទជពណេខម បងហ ញថ េទះបជទនកទនងទងេនះមនេនេលើទផ រករងរកពតែមន ែតទនកទនងទងេនះមនរតវបន បបញច លេ យផទ លេទកនងករបេងកើតសមតថភពពេសសេនះ ។

ជឧទហរណេនកនង ងែដលបងហ ញជនេនខងចងែផនកេនះ រកមករងរផលតបនសេរមចចតតរក ទក សរមបករបណដ ះប ដ លនវទនកទនងមខងរជេរចើនែដលមនេនកនងករបេពញ មខរបរ។ ឧទហរណ េយើងបនវនចឆយថេនកនងេពលបណដ ះប ដ លែដលពកពនធេទនងសមតថភពពេសសេរៀបផទ ងថម នងឥដឋឲយរតង េគរតវបេរង នឲយបនសជេរមអពសមតថភពបងក រដលករបះពលសខភព សវតថភព នងរបកយេនេលើករ ឋ នសណង រពមទងសមតថភពេរៀបច នងតរមងបយអ ។ េយើងនងេឃើញេនកនងចណច៦.២ៃនមគគេទទសកេនះថេតើទនកទនងមខងរេនះនងយកេទអនវតតនរេបៀប េនកនងករពណនសមតថភពពេសសែដលមនេឈម ះថេរៀបផទ ងថម នងឥដឋឲយរតង ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    38 

 

សមតថភពផទ លៃនករបណដ ះប ដ ល

េទះបជសតង សមតថភព មមខរបរ បងហ ញយងេពញេលញនវសមតថភព នងលកខណៈវនចឆយចេពះលទធផលរបសខលនផទ ល ឬពកពនធនងមខងរនមយៗយង កដ ែត មនមនបណងេផ ងែដល ចជយដលដេណើ រករបណដ ះប ដ លសស នងសរមលដលករបញច លសស េនះកនងសងគមករងរេឡើយ ។ េគក ចបែនថមសមតថភពមយចនន (ែដលេនទេនះចតទកថជសមតថភពផទ លៃនករបណដ ះប ដ ល) ែដលមនេចញផទ លមកពសតង សមតថភព មមខរបរេឡើយ ។

សមតថភពទងអសេនះ េចញេ យផទ លពេគលបណងទេទៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ។ សមតថភពទងេនះសរមបធននវករសក ឲយបនេពញេលញបផតេ យសរមលដលករបញច លេទកនងជវតករងរ នងករផល សទកនងករងររបសសស ។

គជសមតថភពែដលេគ ចេឃើញមនេនកនងសតង បណដ ះប ដ លភគេរចើន ។ ចជយឲយសស មន កៗយលជអបបបរមពតថភពៃនមខរបរ ែដលសស េនះរបថន ចងចបយក រពមទងករយលដងទេទអពដេណើ រករៃនករបណដ ះប ដ លែដលេគបងហ ញចេពះសស េនះ ។ ដេណើ រករែបបេនះសកដសមនងចលរមចែណកកនងករតរមងទសវជជ ជវៈចបពេពលេផដើមករបណដ ះប ដ លេមលះ ។

សមតថភពដៃទេទៀត ចេផដ តេទេលើករេធវើកមមសក កនងមជឈ ឋ នករងរ េហើយមនបណងេធវើយង ឲយសស មន កៗ ចទកទងមជឈ ឋ នករងរ រមមន ៖

- កមមសក សេងកត - កមមសក បញច លេទកនងមជឈ ឋ នករងរ

កមមសក សេងកតេរចើនែតេធវើេឡើងកនងរយៈេពលខល នងេធវើេឡើងកនងេពលចបេផដើមបណដ ះប ដ ល ។ រឯកមមសក បញច លេទកនងមជឈ ឋ នករងរវញមនបណងផដលដលសស នវបទពេ ធនដបងៗកនងករងរ នងសរមលដលករចលេទកនងមជឈ ឋ នករងររបសសស ។ កមមសក េនះេរចើនែតេធវើេឡើងកនងេពលបញច បករបណដ ះប ដ ល េហើយ ចឲយសស ចលេទកនងមជឈ ឋ នករងររយៈេពលពរ ឬបសបដ ហេ យេទៀងទត។ េនទេនះ សស រតវចលរមបេពញករងរេផ ងៗ។ បទពេ ធនវជជ ជវៈដបងៗេនះ ចជយឲយសស ងយចលេទកនងទផ រករងរ ។

េគ ចេរបើរបសមេធយបយេនះឲយកនែតេរចើនជងេនះ ដចជ បែនថមសមតថភពទកទងនងករែសវងរកករងរ ករេរៀបចរបវតតរប នងករសមភ សនេរជើសេរ ើសបគគលក ។

ចងបញច បេនកនងករណែដលករងរសវយតមនទហធ ឬេនេពលែដលករងរសថតេនកនងវសយមនផលវករេគ ចបែនថមសមតថភពកនងវសយសហរគនភពេ យមនទនកទនងជមយនងករបេងកើត នងកររគបរគងសហរគសខន តតច ។

រយៈេពលបណដ ះប ដ ល

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    39 

 

បនទ បមកេទៀតេគរតវេធវើករកណតរយៈេពលបណដ ះប ដ ល ែដលរតវរក សរមបករបេរង ន នងករសក សមតថភពនមយៗ ។ ថរេវ េនះរតវ បបញច លទងេពលេវ សរមបបេរង នរទសដ ករអនវតត នងករ យតៃមលករសក ែដលទកទងនងសមតថភពនមយៗ ។

ពមនដេណើ រករ មញញ សរមបកណតចននេមង សរមបសមតថភពនមយៗេឡើយ។ េនទេនះ មនកររមបញច លគន រ ងជនញ នងបទពេ ធនៃនរកមអនកទទលខសរតវ កែតងសតង របណដ ះប ដ ល ។ ជនញរបសអនកជនញខងវធ រសត រតវបែនថមេ យបទពេ ធនរបសអនកបណដ ះប ដ ល កដចជចេណះដងរបសគតេលើែផនកមខរបរ ។ េយង មេសចកដរតវករ រកមករងរនងេមើលថេតើរតវចលរម ឬពេរគះយង ជមយនងអនកែដលយលដងចបសពសណសមតថភពរបសមខរបរេនះ ។

ករកណតចននេមងចបចេដើមបសក សមតថភពមយ គជបញហ ៃនករ យតៃមលផទ លខលន។ ករចងបនកររពមេរព ងគន មយពកពនធនងរយៈេពលគតជេមង ចនឲយមនករពភក គន ែវងឆង យឥតបនផល។ េគគរែតកណតរយៈេពលមយេ យេរបើឯក េពលេវ ែដលមនលកខណៈែវងជងេនះ េហើយែដលេគេរបើេធវើជមល ឋ នកនងករេរៀបចគរេកសលយ ។

ជឧទហរណេគ ចេរបើបណដ េពលេវ ចនន១៥េមង ។ ដេចនះអវែដលរតវេធវើេនះគរតវកណតចននឯក ៃនករបណដ ះប ដ ល ែដលរតវេរបើសរមបករបេរង នសមតថភពនមយៗ ។ ដចមនេលើកេឡើងេនកនងមគគេទទសកសដពេគលគនត នងករបេងកើតសតង រ សមតថភព មមខរបរ គថរតវេចៀស ងបែបកជែផនកតចៗ ឬផដករបណដ ះប ដ ល ។ េគ ចទទលបនលនងេនះបន េ យេចៀស ង កែតងសមតថភពៃនករបណដ ះប ដ លែដលតចជង២ឯក (៣០េមង) ឬេលើសព៨ឯក (១២០េមង) ។ េគ

ចផដលនវលនងេឡើងវញមយចែណកេទេលើរយៈេពលសរមបសមតថភពមយ េ យសេរមចចតតេផទរេពលេវ េនះមយចែណក េទឲយសមតថភពមយេនះ ឬមយេនះេនកនងករណចបច ។

េគក ចេរបើរបស ងែដលមនេនកនងមគគេទទសក សដពទស នទន នងករបេងកើតសតង សមតថភព មមខរបរ េដើមបកណតរយៈេពលសរមបករបេរង នសមតថភពនមយៗ េ យេធវើករសរមបែដលចបច។ ដេណើ រករេនះគរតវគតគរដលេពលេវ កណតសរមបករសក សមតថភពមយកនងមជឈ ឋ នករងរ ដលករមតៃនភព ញៃនករងរែដលពកពនធ នងដល ងឌកទរសមតថភពែដលមនចះេនកនង ងទនកទនង។

េគផដលេពលេវ មយចននដលករចងអលបងហ ញសមតថភព ។ បនទ បមក េគគណនរករយៈេពលរប ករបែហលែដលចបចសរមបករបេពញសមតថភព េ យបកបញច លេពលេវ ែដលទកសរមបករចងអលបងហ ញែដលពកពនធនមយៗ។ េគបេពញល តេនះេ យបេងកើតជេស រយត ងឲយែបបបទៃនករេធវើសកមមភពសក (សកមមភពអនវតតន) រពមទងែបបបទ យតៃមលករសក 17 នងេ យពនតយេមើលេឡើងវញេទេលើចននេពលេវ ែដលផដលឲយសមតថភពនមយៗ ។

                                                       17េពលេវ ែដលេយើងេរបើរបសរមមនសរមបសកមមភពសក សកមមភពបេរង នរពមទងករ យតៃមលកនងេពលសក នងកររបឡង។ សម នចណចេនះ េនកនងមគគេទទសកទ៥ េគលគនតបេងកើត នងករេរៀបចឯក រសតង សរមប យតៃមល

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    40 

 

សមតថភព គតជេពលេវ កនងករបេពញ

ករងរ ករមតៃនភព ញ (១-១០)

ករចងអលបងហ ញសដពសមតថភព

េពលេរបើរបស

េពលសរប

សមតថភព ក បនម នៃថង …........... បនម នសបដ ហ …........... បនម នែខ …........... បនម នឆន …...........

ករចងអលបងហ ញ ១ ករចងអលបងហ ញ ២ ករចងអលបងហ ញ ៣ ...

សមតថភព ខ បនម នៃថង …...........បនម នសបដ ហ …........... បនម នែខ …........... បនម នឆន …...........

ករចងអលបងហ ញ ១ ករចងអលបងហ ញ ២ ករចងអលបងហ ញ ៣

...

ករបេពញបេងហើយ ង នងករ កេលខេរៀងសមតថភព

ករ កបញច លសមតថភពផទ លេទកនងករបណដ ះប ដ ល នឲយេគរតវពនតយេឡើងវញនវល បលេ យ នងេលខេរៀងរបស ។ េ យែផអកេទេលើដេណើ រករដចគន េទនងដេណើ រករែដលេរបើរបសេនកនងេពលសង ងសមតថភពែដរ េគេឃើញមនល ប នងេលខេរៀងែដលចះេលើសមតថភពនមយៗេនកនង ង ។ ដេចនះេគរតវេគរពេទ មករបងហ ញមនៗ េ យែផអកេទេលើករមតៃនភព

ញៃនសមតថភពេនកនងមជឈ ឋ នករងរ េ យបញច លសមតថភពផទ លៃនករបណដ ះប ដ ល េទមល បែដលេរគងទកសរមបករសក យកសមតថភព កនងេស រយៃនករបណដ ះប ដ ល ។

ជឧទហរណ ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ លែដលនងបងហ ញជនេនកនងទពរបនទ បខងមខេនះ េលើកយកសមតថភពចនន១២ ពកនង ងមកបងហ ញេឡើងវញ េហើយបែនថមសមតថភពពរេទៀតែដលជសមតថភពផទ លៃនករបណដ ះប ដ ល ។ សមតថភពទ១ េរបើរបសេពលេវ ៣០េមង ជយសស ឲយដងថខលនេគសថតេនរតង េចះបនបនម នភគេបើេរប បេធៀបេទនងតរមវករមខរបរ នងដេណើ រករៃនករបណដ ះប ដ ល ។ សមតថភពទ២ េរបើរបសេពលេវ ១២០េមង មនេគលបណងសរមលដលករចលខលនេទកនងទផ រករងរ ។ ករបញច លសមតថភពថមទងពរេនះ េទកនង ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល ែដលេរគងទកសរមបេពលេផដើម នងេពលបញច បករបណដ ះប ដ ល នឲយមនករពនតយេឡើងវញនវករ កេលខេរៀង នងគ តពករបងហ ញសមតថភពទេទ ។

ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល គជ ងែដលបនពករបញច លសមតថភពផទ លៃនករបណដ ះប ដ ល ពករ កេលខេរៀងថម នងពរយៈេពលែដលរតវេរបើសរមបសមតថភពនមយៗ ។ ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ លបងហ ញនវពតមនបែនថមទកទននងករអនវតតទនកទនងមខងរ រពមទង

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    41 

 

សមតថភពែដលរតវបនបែបលងឲយេទជ កបបករយ (C) នងសមតថភពែដលរតវបនបែបលងឲយេទជថ នភព (S) ែដលបនបងហ ញជនេនកនងែផនកទ៦ ។

ករ កែតងេស រយៃនករបណដ ះប ដ លមយ ចនឲយមនករផល សបដរេផ ងេទៀតដលសមតថភពែដលេចញពសតង សមតថភព។ េហតដចេនះេហើយ មបរបទ នងរបេភទៃនករបណដ ះប ដ លែដលេរគងទក េគ ចេធវើករផល សបដរករ កែតងសមតថភព ផល សបដរល បតចៗៃនសមតថភព រ យសមតថភពខលះបញច លគន ឬបែបកសមតថភពខលះេចញពគន ។

ករសេរមចចតតផល សបដរសមតថភព មយពកនងសតង រសមតថភព មមខរបរ ឬបែបកសមតថភពខលះេចញពគន រតវេធវើេឡើងេ យពេរគះេយបលជមយនងអនកែដលបនចលរមផដលសពលភពដលសតងរេនះ ។

េ យឥតេលើកយកដេណើ រករផដលសពលភពទងមលមកនយយេឡើងវញ េគចបចរតវធនថ បនេគរព មទនកទនងសសងវ កគន ជមយនងករងរ រពមទងបនេគរពេយបលអនកត ងកនងពភពករងរែដលបនចលរមវភគ ថ នភពករងរ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    42 

 

ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល

សមតថភពទេទ ដេណើ រករ

េរៀបឥដឋ-សងផទះ

ករេធវើរ ប ម

…......................

….....................

សមតថភពពេសស

េលខ កប

បករយ

/ថន

ភព

រយៈេព

ល (េម

ង)

ដងថ

ខល នេច

ះអវខលះ

េធៀប

េទនង

មខរប

រ នងដ

េណើរក

របណ

ដ ះប

ដល

បងករដ

លក

របះព

លស

ខភព ស

វតថភ

ព នង

របក

យេន

េលើ

ករ

ឋនស

ណង

េរៀបច

នងត

រមងប

យអ

េរៀបច

រនទ

បករ

យែផ

នករ ន

ងករប

នមន

តៃមល

ផធម

ម នងក

តេហ

ៈេយ

អកស

ែហន

េរៀបច

កចចក

រមនន

ងេរៀប

ឥដឋ

េរៀបច

តណ

េរៀបច

សមភ

រៈ នង

សម

សធ

តេផ

ងៗ

ទញ

តណ

សមអ

ត

ចននស

មតថភ

ព

េលខ 1 2 3 4 7 10 6

កបបករយ/ ថ នភព S S C C C C

រយៈេពល (េមង) 30 30 30 30 60 45

េរៀបថម នងឥដឋឲយរតង 5 C 120

េរៀបថម នងឥដឋេកៀនៗ 6 C 90

សង នងជសជលថម នងឥដឋែបបធមម ៗ

8 C 90

ងសងែបប ញ 9 C 90

សង នងជសជលជមយនងេរគ ងសណងរ បៗ

11 C 45

ៃចន នង កថមធមមជត នងថមសបបនមមត

12 C 90

សង នងជសជលេជើងរកនកេមដ នងបតេជើងរកន

13 C 30

ចលកនងមជឈ ឋ នករងរ 14 S 120

ចននសមតថភព 8 14

មនទនកទនងមខងរ ករអនវតតទនកទនងមខងរ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    43 

 

ងទ៤

ករវភគបឋមេលើឧបបតតេហតៃនគេរមងបណដ ះប ដ ល

ករ កែតង ឬករពនតយសតង របណដ ះប ដ លេឡើងវញ ែតងែតរតវបនចតទកថជដេណើ រករគរេកសលយេរកមករទទលខសរតវរបសរកមករងរែតមយ សរមបករ ថ បនគរេកសលយ ។ ដេចនះករបេងកើតសតង ររតវេធវើេឡើងេរប បដចជ "ថបទជត" ។ បញហ ៃនករអនវតតសតង ររតវបនេគេលើកេឡើងកនងទដឋភពគរេកសលយ ពេរពះថេគបងហ ញមេធយបយចបចសរមប កឲយដេណើ រករ េនេពលដេណើ រករេនះរបរពតតេទបនយរ សេហើយ ។ ជនកលេគចងឲយមគគេទទសកសរមបករេរៀបចគរេកសលយ នងសមភ រៈែដលបងហ ញនវដេណើ រករគរេកសលយដចបនេលើកេឡើង រពមទងករេរៀប បពករ ងទ ករេធវើបញជ អគរ នងសមភ រៈបេពញករងរចបច រតវបនបញច ប នងេពលេផដើមដេណើ រកររដឋបលកនងករ កបញច លសតង ។ ករ យតៃមលមេធយបយែដលរតវេរបើរបសរតវេធវើេឡើងេ យគតេទដល

ថ នភពៃនករ ងទ ចននកមមសក ករែដលរតវទទល នងចននរគះ ថ នសក ែដលរបគល ឬគរែតរបគលសតង ថម ។

ករសេងកតែដលេរចើនែតេចទជបញហ រតវបនដកេចញ ពេរពះមនករ យតៃមលមនលអេលើឧបបតតេហតកនងករ កបញច លសតង េនះ ។ េសចកដសេរមចមយចននដចមនបងហ ញដចខងេរកមេនះ ចេចញមកពបញហ េនះ៖

- ករករមតសមតថភពទទលរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល - ករពនយតករបញច លសតង រ - ករេលើកយកែផនកមយៃនដេណើ រករបេងកើតសតង េ យែសវងរកនវមេធយបយ

ថមកនងកចចសហករជៃដគ ឬពនតយេឡើងវញពជេរមើសគរេកសលយខលះៗ ឬែផនកមយៃនសតង ។

- ករបដេសធទងរសងមនយកគេរមងសតង

េសចកដសេរមចដ រកកបផតគករអនញញ តឲយ កឲយដេណើ រករសតង េ យដងថមនមនមេធយបយែដលរតវយកេទេរបើរបស។ អនកបណដ ះប ដ លមន ចេគរព មេសចកដែណនេនកនងសតង េហើយផលរបេយជនរបសរកមសស ទងអសរតវេគបផល ញ។ សមតថភពែដលមនែចងេនកនងសតង រមន ចសក បនេ យកមមសក ករ រឯនេយជកនងមនេពញចតត ចែណកឯលទធផលៃនរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈនងរងករបះពល រពមជមយគន េនះែដរ នងែលងមនករេជឿជកេទេលើអនកទទលខសរតវៃនករបណដ ះប ដ លេនះ ។

េដើមបេចៀស ង ថ នភពែបបេនះ ងែតពេពលេផដើមេធវើេស រយ ៃនករបណដ ះប ដ ល េគគរែតបេងកើតដ កកលរដឋបលមយែដលរមមនករវភគបឋមសដពឧបបតត

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    44 

 

េហត។ េទះបជជេរមើសគរេកសលយេនមនទនកណតកេ យ កេគ ចេធវើករសក ចបពេពលេនះេទអពករ យតៃមលដបងេទេលើទនននយទងមលពកពនធនង ៖

- របេភទគេរមង៖ សតង រថម ករពនតយេឡើងវញទងរសង ឬករេធវើបចចបបននភពេទេលើសមតថភព

- លទធភពទទលៃនប ដ ញ៖ លទធភពបចចបបនន នងលទធភពែដលេគចងបន - ចននរគះ ថ ន៖ ចននបចចបបនន នងចននែដលេគចងបន - រយៈេពលៃនករបណដ ះប ដ ល - រេបៀបេរៀបចែដលរតវយកចតតទក កជងេគ៖ របេភទកមមសក ករបណដ ះ

ប ដ ល មរគះ ថ ន មសហរគស នងឆល សគន - ករបនរបមណតៃមលៃនបរកខ រ ករែថទ នងវតថធតេដើម - ករបនរបមណតៃមលធនធនមនស ៖ ចននសស កនង១រកម អនកដកនករងរ

អនវតតន ។ល។ - ករចលរមរបសសហរគស ឬមជឈ ឋ នករងរេទកនងករបេងកើតករបណដ ះ

ប ដ ល - លទធភពកនងករទញយកចណលពករលកេស កមមននពផលតកមម រទពយ

ធន ។ល។

េនកនងដ កកលេនះ េទះបជមន ចផដលភពចបស សខល ងដលករវភគបឋមឧបបតតេហតេនះកេ យ កករេធវើែបបេនះ ចផដលនវចេមលើយដបងចេពះករេចទសរសដពករអនវតតនគេរមងបណដ ះប ដ លកនងែផនករដឋបល ។ ករែសវងរកចេមលើយចេពះករលបក

ចចបេផដើមេធវើេ យឥតបះពល ឬពនយតករបញច លសតង េឡើយ ។ ចងបញច បរកមករងរទទលករខសរតវេទេលើកររគបរគងរដឋបល ចចបេផដើមឲយបនេលឿនជងេនះកនងករ កបញច លេនះ (ពនតយេឡើងវញពែផនទបេរង ន របមលមេធយបយនន កែផនករបញច ល ។ល។) ។

៥.២. ឡជរកមៃនវគគសក យកសមតថភព

ឡជរកមៃនវគគសក យកសមតថភព គជករបងហ ញរបបរពញៃនករសក យកសមតថភពេនះ។ របបរពញេនះធនបននវករកណតែផនករទេទៃន លសតង នង ចឲយេគេមើលេឃើញពទនកទនងរ ងសមតថភពទងេនះ។ ករកណតែផនកររបេភទេនះសេ ធនឲយបននវភពសសងវ កគន នងល បេកើនេឡើងៃនករសក មយចនន។ ឡជរកម ចឲយេគេមើលេឃើញដេពញេលញៃនសដងសមតថភព ផទយរសឡះព ងមរទសរបសកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ លែដលែសដងេឡើងមយវគគមដងៗ ។ េទះជយង ឡជរកមរតវេគរព មខលម រកនង ងមរទសរបសកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    45 

 

េទះបជេគបងហ ញ ជទេទេនកនងែផនកទ១ៃនសដង រសមតថភពកេ យ ក កែតងឡជរកមចងបញច បតរមវឲយមនបែនថម ងមរទសរពមទងករពណនពសមតថភពផងែដរ ។

ឡជរកម ចឲយេយើងគតេទដលអវែដលបនសក រចពករសក រសបគន នងករសក ែដលរតវេធវើេឡើងេនៃថងខងមខ ។ ករេរជើសយកជហ មយនឲយមនឧបបតតេហត មយេទេលើជេរមើសគរេកសលយទងមលេនេពលេរកយេទៀត ។

េគលបណងៃនឡជរកមែដលបងហ ញជនេនកនងសដង បណដ ះប ដ ល គផដលនវគនតទេទសដពដេណើ រករៃនករបណដ ះប ដ ល ។ ករបងហ ញមយែបបេទៀតព ដ រជងេនះនងមនបងហ ញជនេនកនងមគគេទទសកគរេកសលយ នងមគគេទទសកកនងករេរៀបចគរេកសលយ នងសមភ រៈ ។ ករេរៀបចគរេកសលយ នងសមភ រៈេនះ ចឲយេគពណនឲយបនលមអតពដេណើ រករៃនករបណដ ះប ដ ល នងបញជ កឲយបនចបសនវែបបបទននេដើមបេធវើឲយករបណដ ះប ដ ល ែដលមនជបទកទងផទ លជមយនងមខរបរ ករបណដ ះប ដ លទេទ ចរតវបន កបញច លេទកនងកមមវធសក ។

ដេណើ រករខងេរកមេនះ មនេគលបណងសរមលដលករបេងកើតឡជរកមមយ សរមបវគគបណដ ះប ដ ល ។

ពនតយេមើលសមតថភពៃនសដង េដើមបយលចបសថេតើសមតថភពនមយៗមនករមតរតម ។ ករវភគេទេលើ ងមរទស នងទនកទនងមខងរែដលបនអនវតត ចឲយេគេលើកេឡើងពទនននយែដលេគគតថសខនេដើមបកណតល បៃនករសក យកសមតថភព ។

កណតកហតទកទងេទនងករេរៀបចសមតថភពេ យគតេទដលខលម រ នងករមតៃនភពចេធវើបនៃនសមតថភពនមយៗ៖

- េតើសមតថភពែដលរតវមនដបងៗគអវខលះ សរមបសក យកសមតថភពដៃទេទៀត ? - េតើសមតថភពអវខលះែដលមនចបចរតវករសមតថភពដបងេ យ ច ត? - េតើសមតថភពអវខលះែដល ចសក រសបេពលជមយគន ?

��������បេងកើតឡជរកមសរមបវគគបណដ ះប ដ ល ។

��������េផទ ងផទ តេមើលភពរបទកគន ៃនករេរៀបចសមតថភព ។

ទបញច បគបបរឭកថ ឡជរកមែដលសងរចរតវែតងយយលសរមបអនកែដលរតវយក េទេរបើរបស៖ ទរមងរបស រតវែតចបសៗ នងងយៗ ។ ខងេរកមេនះនងមនបងហ ញឡជរកមៃនកមមវធសក េរៀបឥដឋ-សងផទះ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    46 

 

សមកតសមគ លថ េដើមបសរមលដលបទបងហ ញេនកនងឡជរកមេនះ េគេឃើញមនេរបើនមែតមនេរបើឃល ទងរសងសរមបបញជ កពសមតថភពេឡើយ ។

េលខ១មខរបរ នងករ

បណដ ះ ដ ល (៣០េមង)

េលខ២ សខភព នងសវតថភព

(៣០េមង)

េលខ៣បយអ (៣០េមង)

 

េលខ៤ េជើងរនទ (៣០េមង)

 

េលខ១០ សញញ ណពករផ រ

(៤៥េមង)

េលខ៥ េរៀបឥដឋជជរ (១២០េមង)

េលខ៦េរៀបរតងរជងសសរ

(៩០េមង)

េលខ៨ករ ងសងងយៗ

(៩០េមង)

េលខ៧ បលង នងកររបមណតៃមល (៦០េមង)

េលខ៩ ករ ងសង ញ

(៩០េមង)

េលខ១២កត នងេរៀបថម

(៩០េមង)

េលខ១៣ ឡ នងេជើងរកន

(៤៥េមង)

េលខ១៤សមហរណកមម - មជឈ ឋ នករងរ

(១២០េមង)

េលខ១១សណង - េរគ ងសងេរសច

(៣០េមង)

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    47 

 

ងទ៥

ករែចកជមឌល នងកររគបរគងរដឋបល

របេទសជេរចើនែដលេរជើសយកវធ រសត APC បងហ ញសមតថភពននេនកនងមឌល ។ មឌលជទភជ បទនកទនងរ ងករកណតរចនសមពនធគរេកសលយ នងកររគបរគងរដឋបលៃនសតង មយ ។ ជឯក មល ឋ នមយែដលេគេរបើសរមបបងហ ញពសតង មយ នងកររគបរគងរដឋបលៃនករបណដ ះប ដ ល ។

កនងមឌលនមយៗមនបញច លសមតថភពមយ នងពតមនរដឋបលបែនថម។ េគែតង ែតបែនថមករែណនគរេកសលយេនកនងមឌល េដើមបជយសរមលដលសកមមភពបណដ ះប ដ ល ។

ពតមនរដឋបលសខនៗមនេលខកដ រយៈេពល នងចននឯក ជនកលេគបែនថមពេលើេនះនវករបងហ ញជមនពករបណដ ះប ដ ល ។ េលខកដ ចឲយេគ គ លមឌលេហើយ ចឲយេគភជ បេលខកដេនះេទនងសតង រ មយ។ េគេរចើនេរបើ េដើមបរគបរគងសមភ រ គរេកសលយ នងសមភ រ យតៃមលេដើមបេរៀបចកររបឡងកនងកឡងេពលករសក នងធនបននវករ ម នដេណើ រវវតតរបសសស ។ េនកនងរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ ករផដលថវកដលករបណដ ះប ដ ល រតវកណតេឡើងេចញពលកខណៈសមតថភពៃនមឌលនមយៗ េពលេនះ េគេរបើេលខកដសរមបបញជ នពតមនៃនហរញញបបទន ។

មឌលករតវមនពតមនសដពរយៈេពលៃនករបណដ ះប ដ លែដលគតជេមង នងចននឯក ឬេរកឌតភជ បេទនងករទទលបនេជគជយេទេលើេរកឌតទងេនះ ។ េដើមបសរមលដលករបេងកើតគនត នង កែតងសតង ៃនករបណដ ះប ដ ល េគេរចើនែចករយៈេពលជចននេមងខលៗែដលរសប មអតថនយរតមរតវ ។ ចននេមងខលៗេនះគជឯក មល ឋ ន ឬជេរកឌតែដល ចឲយេគកណតតៃមល នង រៈសខនៃនមឌលនមយៗ ែដលជសតង េនះឯង ។

ឧទហរណ េគ ចរពមេរព ងគន ថឯក ែដលទកទងនងរយៈេពល មនចនន១៥េមង ។ ដេចនះសតង រេកើតេឡើងេ យមឌលេរចើនែដលមនរយៈេពលែរបរបលេរចើន ឬតចជង១៥េមង េហើយ រតវគន ជមយនងចននឯក ឬេរកឌតដចគន េនះែដរ ។ សតង រមយែដលមន៩០០េមង រតវគន នង៦០ឯក ឬេរកឌត រឯសតង រ១៣៥០េមង រតវគន នង៩០ឯក ។

ករេរៀបចរដឋបលែដលគតេទដលរយៈេពល នងចននឯក ៃនមឌលនមយៗ នឲយមនករេបើកទ យេទរករយៈេពលតច ឬេរចើនៃនករបណដ ះប ដ លសរមបសតង នមយៗរយៈេពលកណតគតចបពលកខណៈសមបតតរបសសមតថភពនមយៗ ។ ករេរៀបចរដឋបលេនះកជយសរមលដលករេរៀបច នងរគបរគងករបណដ ះប ដ លបនតផងែដរ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    48 

 

៦. ករបងហ ញពសមតថភពេផ ងៗ េនកនងសតង បណដ ះប ដ ល

ករបេងកើតសតង រសមតថភព មមខរបរ ចឲយេគ កែតង នងផដលសពលភពដលសមតថភពែដលេគតរមវសរមបបេពញករងរកនងមខរបរែដលេចទជបញហ ។ េនេពលេធវើបញជ េនះរចេហើយ េគកបែនថមសមតថភពខលះៗេទៀតសរមបករបណដ ះប ដ ល នងករចលេទកនងទផ រករងរ ។ ករបេងកើតសតង សមតថភពតរមវឲយេរៀបចពតមនេឡើងវញ នងបេពញពតមនែដលជបទកទងេទនងសមតថភពនមយៗ េធវើយង េដើមប ចបងហ ញនវដេណើ រករៃនករបណដ ះប ដ លមយែដលេគ ចបែនថមខលម ររបសសតង យតៃមល ។

៦.១. ករពណនអពសមតថភព

ករពណនអពសមតថភពគជចណចសខនៃនសតង របណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ។ េដើមបេធវើករពណនេនះ េគរតវកណតថេតើសមតថភពេនះនងរតវយកេទបករ យេនកនងសតង មរេបៀប ។

េដើមបេធវើឲយេគេឃើញកនែតចបសពករបណដ ះប ដ លេនះ េគរតវពណនពសមតថភពេ យេគរពេទនងបេចចកេទសដមងមតមយ ។ បេចចកេទសេនះធនបននវទនកទនងចបស ស ខល នងមនរបសទធភព រ ងអនកែដលបេងកើតសតង របណដ ះប ដ ល នងអនកែដលយក េទេរបើរបស ។ េនកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈេនះ េគរតវគតដលបេចចកេទសសខនៗជងេគពរ៖ ករបករ យសមតថភពឲយេទជ កបបករយ ឬឲយេទជ ថ នភព ។ ករេរជើសយកបេចចកេទសមយមនែមនគម នផលវបកេនះេទ េរពះថ េចញមកពចលនគរេកសលយេផ ងៗគន េហើយកនឲយមនជឧបបតតេហតេទេលើវធ រសតបេរង ន សក នង យតៃមលែដលេគកណតយក ។

បេចចកេទសទ១ (សមតថភពបករ យឲយេទជ កបបករយ) េរចើនែតទកទននងគរេកសលយផលវករែដលសមតថភពជអនកកណតជដបងនវលទធផលែដលេគរពងទក ។ បេចចកេទសទ២ (សមតថភពបករ យឲយេទជ ថ នភព) ពកពនធេទនងគរេកសលយេបើកទ យជងមន េផដ តេទេលើដេណើ រវវតតនរបសមនស ។ េនកនងករណចងេរកយេនះលទធផល ចខសគន ពមនស មន កេទមនស មន ក ។

ករេរជើសយកបេចចកេទសខសៗគន ែតបេពញឲយគន េទវញេទមកែបបេនះមនេគលបណងផដលករងយរសលឲយបនរគបរគន េធវើយង បេពញតរមវករេផ ងៗែផនកគរេកសលយ ឬអនវតតន។ ករេរបើរបសបេចចកេទសទងពរេនះមនភពខសែបលកពគន ពសតង បណដ ះប ដ លមយេទសតង បណដ ះប ដ លមយ មតរមវករ ។ សមតថភពែដលកណតេទ ម កបបករយមនេរចើនជងេគបងអសេនកនងសតង រសមតថភពៃនករបណដ ះប ដ ល ។ សមតថភពេនះមន រសខនជងេគ ពេរពះ ចឲយេយើងយលបនចបសពលទធផលេរប បេធៀបេទនងកររពងទកេនេពលចបករបណដ ះប ដ ល ែដលជកររពងទកដចៗគន ចេពះសស ទងអសគន ។ ថវតបតែតគម នបទ ឋ នជក ក មយអពចននសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយែដលមនេនកនងសតង របណដ ះប ដ ល ែតេគចងឲយសមតថភពេនះមនចននេរចើន េបើេធៀបេទនងសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព។ េយើងនងនយយលមអតព

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    49 

 

សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ នងសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភពេនកនងទពរេរកយៗ ។

៦.២. សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ

សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ គជករេរៀនសរតែដលងយនងរគបរគង េហើយែដលេគមនទនននយរតមរតវ ។ េនកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ េគេរចើនអនវតតបេចចកេទសេនះសរមបកណត កបបករយទកទងេទនងមខនទ ឬផលតកមមផទ លសរមបមខរបរ មយ ។

សមតថភពេនះ ចឲយេគបែបលងសមតថភព មយ េទ មសកមមភពែដល ចសេងកតេឃើញ នងេទជលទធផល ច សសទងបន នង ចឲយេគបញជ កពដបងពសកមមភព រពមទងលទធផលែដល

ចឲយេគេផទ ងផទ ត េទេលើករសក យកសមតថភពរបសសស មន ក ។ ទបញច ប សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ ចឲយេគ យតៃមលលទធផលេទ មលកខខណឌ េ យែឡក នងេចញពលកខណៈវនចឆយចបស ស។ សមគសបញជ កថ សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយមនកណតខលម រ ដេណើ រករ េហើយកមនកណតសកមមភពសក ចបចែដរ។ ខងេរកមេនះនងមនពណនពសមសភពនមយៗៃនសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ ។

៦.២.១. របេយគេលើកេឡើងពសមតថភព

េនទេនះសមតថភពរតវបនបងហ ញេរប បដចជ កបបករយទេទ ែដលេគរពងទក េនេពលេរៀនចប ។ ជឧទហរណេគ ច កែតងដចតេទេនះ៖ េរៀបផទ ងថម នងឥដឋឲយបនរតង តេឡើងផទ ងថម នងឥដឋេនរតងេកៀន សងសណង ញេ យេរបើេរគ ងសណងបយអ ។

េនកនងដ កកលពណនពសមតថភពរបេយគទងេនះ េគ គ លអសេហើយេរពះជពកយែដលមននយមនយពេលើកមនេនកនងសដង រសមតថភព មមខរបរ ឬរតវបនបែនថមពេលើករបណដ ះប ដ ល (សមតថភពផទ លៃនករបណដ ះប ដ ល) ។ ដេចនះករេរបើរបេយគេលើសមតថភពរតវែតដចគននងរបេយគែដលមនកនង ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល ។

៦.២.២. បរបទៃនករសេរមចសមទធផល

បរបទៃនករសេរមចសមទធផល ចផដលជពតមនេទេលើ ថ នភពៃនករ កសមតថ- ភពមយឲយដេណើ រករេនេលើទផ រករងរ មននយថេនកនងេពលែដលមនស មន កចបេផដើមបេពញមខនទ ឬសកមមភពករងរ មយទកទងេទនងករបណដ ះប ដ លរបសខលន ។ បរបទៃនករសេរមចសមទធផល ចកដ បបន នង ចឲយេគយលកនែតចបសពទហ រៈ សខន នងែដនអនវតតនៃនសមតថភព មយ ។ បរបទេនះចលរមកនងករកណតរពែដន នងកណតចបសពករមតៃនភព ញរបស ។ មរយៈពតមនែដលមនេនកនងរបយករណរបសករវភគ ថ នភពករងរ បន បងហ ញពបរកខ រ សមភ រ ឯក រេយង នងឧបករណែដលេរបើរបស រពមទងបទ ឋ ន នងបទបបញញតតែដលរតវេគរព ម។ កបញជ កផងែដរពរបេភទៃន ថ នភព រពមទងករមតៃនសវយភព នងករទទល

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    50 

 

ខសរតវរសប មករទមទរ ។ រតវត ងឲយមជឈ ឋ ន ករងរខសៗគន ែដលេនទេនះេគយកសមតថភពេនះេទេរបើ េហើយផដលជពតមនែដលមន លកខណៈជនរនតរភព ។ បរបទៃនករសេរមចសមទធផលរតវមនពតមនែដលដចគន េទនងពតមនែដលផដលឲយដចខងេរកមេនះ ។

បទបញជ នងទនននយពេសសេ យែឡក៖

បនពបទបញជ ែដលរមបញច លរបបរពង នងករចងអលបងហ ញទកទននង ន ៃដ បនពែផនករ ឬករបន ម នតៃមល បនពេសចកដែណនរបសអនកផលត បនពទនននយផទ លមត ឬជ យលកខណអក រ បនពករបញជ ទញ បនពគនសបរពញែដលមនគេហើញកនងលហ នងគេហើញកនងបលង

លកខខណឌ បរ ថ ន កនងករ កសមតថភពឲយេរបើរបស៖

េនខងេរក េនេលើករ ឋ នសណង លេន ឋ ន ឬសណងអគរពណជជកមម

ឧបករណបរកខ រ សមភ រៈ នងសេមល កបពកចបច៖

េ យេរបើឧបករណ យ ជមយនងេរគ ងសណងសមរសប ជមយនងឥដឋ ផទះថម ឬថម ជមយនងែដកែថប ជមយនងមសនកត

ន ៃដេយង ឬេសៀវេភបេចចកេទសចបច៖

េ យមនជនយពឯក របេចចកេទស េ យមនជនយពេសៀវេភរបសអនកផលត

ទហ នងែដនអនវតតនសមតថភព៖

េដើមបសងកេ ងរទជញជ ងរចន ឬសណងរតងេកៀនរជងែបបប ង សរមបសណងេធវើពថម រ នងផទ ងកញច ក សរមបសណងែដលមនសមសធតធមម េធវើទកេរសចនងសមសធត

ថ បតយកមមេធវើទកេរសច សរមបបយអ នងថន បរគបែបប េលើកែលងែតបយអ នងថន បធននង

កេមដ ខពស ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    51 

 

ពតមនែដលទទលបនពសកខ ករវភគ ថ នភពករងរ ជពេសសទកទងនងលកខខណឌ ៃនករសេរមចសមទធផល គជរបភពពតមនដមនរបេយជន សរមបកណតបរបទៃនករសេរមចសមទធផលេលើសមតថភពេនះ ។ សមបញជ កថ បរបទេនះមនរតវបករ យ ថ នភពបេរង ន ឬេរៀន េហើយកមនរតវបករ យលកខណៈវនចឆយៃនលទធផលេនះែដរ ។ រគះ ថ នបណដ ះប ដ លរតវមនមេធយបយ នងលកខខណឌ គរេកសលយចបចេដើមបសេរមចបននវសមតថភពកនងករេគរព មលកខណៈវនចឆយៃនលទធផល នងបរបទៃនករសេរមចសមទធផលែដលផ រភជ បេទនងសមតថភពេនះ ។ សមេលើកេឡើងផងែដរថបរបទៃនករសេរមចសមទធផលមនរតវមនករពណនសពវរគប នងមនបញជ េឈម ះលមអតេនះេឡើយ ។ ទនននយែដលេលើកយកមកបងហ ញ ករមតរតមែតចននអបបបរមែដល ចឲយេគកដ បបនបរបទេនះបនេហើយ ។

៦.២.៣. សមសភពៃនសមតថភព

សមសភពៃនសមតថភពពណនព សមតថភពេនះកនងរបភពជ កបបករយេ យែឡកមយ។ ករមតរតមទនននយចបចសរមបយលចបសពសមតថភពេនះ។ េគ ចកណត បនពរយង៖

បងហ ញចបសពដ កកលធៗកនងករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ ឬក េរៀប បពផលតផលសខនៗ ឬលទធផលរបស ។ ករេរជើសេរ ើស រសយេទេលើរបេភទសមតថភព កនងេគលបណងពណនសមតថភពេនះឲយមនរបសទធភពបផត េហើយសមតថភព េនះ រតវែតេលចេធល លបផតកនងករេរបើរបសេនេលើទផ រករងរ ។

របសនេបើេគសេរមចថរតវពណនដ កកលធៗ ៃនករ កឲយេរបើរបសសមតថភព ដេចនះ សមសធតជអនកកណតសកមមភពែដលរតវេធវើកនងេពលបេពញកចចករ េទ មល បលេ យ។ េគរតវេរបើរបសរេបៀបេនះសរមបសមតថភពពេសស នងសរមបសមតថភពទេទមយេនេពល មយសមរសប ។

ឧទហរណែដលរសងេចញពេមេរៀនេរៀបឥដឋ-សងផទះខងេរកមេនះ នងនយយពសមតថភពកនងករ "េរៀបផទ ងថម នងឥដឋឲយរតងជរ” ជឧទហរណែដលេលើកេឡើងពរេបៀបបេពញករងរខងេលើ ។ សមសភពៃនសមតថភពមន៖

���េរៀបចកែនលង នងសមភ រៈ ���កណតទហៃនេរគ ងភជ ប ���កតសមភ រៈ ���េរៀបចបយអ ���េរៀបផទ ងថម ���េរៀបឥដឋ ���ភជ បឥដឋេទនងផទ ងថម ���េបសសមអ តសណង នងេរៀបចកែនលងេធវើករឲយមនរេបៀប

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    52 

 

របសនេបើេគសេរមចថេរជើសយករេបៀបេផ ងេទៀត េដើមបកណតសមសធតៃនសមតថភព េគរតវបងហ ញែតផលតផលសខនៗ ឬលទធផលៃនសមតថភពេ យមនចបចែសវងរកវធ រសតពេសស

មយេឡើយ។ កនងករណដចគន េនះេគរតវេរបើរបសចណចធៗេដើមប ច កបញច លគន នវសមតថភព ែដលមនបញហ េចទ ។ ករេធវើែបបេនះ ចមនរបេយជនចេពះសមតថភពទេទមយចនន េរពះ

កនងេនះករចលេទកនងដ កកល កឲយេរបើរបសមនទនសមរសបេនេឡើយ េហើយមន ចយលបនចបស សេឡើយ ។

េនកនងឧទហរណខងេរកមេនះ រសងេចញពកមមវធសក េរៀបឥដឋ-សងផទះ េហើយ ែដលនយយសមតថភពកនងករ " ងសង នងជសជលសណងេ យេរគ ងសណងែដលសងរ ប” សមសធតេផ ងៗៃនសមតថភពេលើកេឡើងពផលតផល នងលទធផល ។

���េរៀបថមែដលកតរច នងសមសធតដៃទេទៀតែដលសងទកេរសច ���េរៀបផទ ងកញច ក ����ជសជលសណងេធវើពផទ ងកញច ក នងថមែដលកតរច ����ជសជលសមសធតែដលសងទកេរសច

េគ ចចតទកជទេទថ េគ ចពណនសមតថភពមយ េចញពសមសធត ព៣េទ ៩ ។ េលើសពេនះ សមសធតទងេនះរតវបញច លករយសពទសែមដងព កបបករយែដល ចសេងកតបន នងសសទងបន រឯលទធផលរបស ករតវែត ចសេងកតបន នង សសទងបនផងែដរ េហើយករតវបញច ល

កមមបទផទ ល នងមនផទ លផងែដរ ។ សមសធតមយរតវមនទនកទនងេទនងសកមមភពមយែដលយងេ ច សកែសដងេឡើង៖

���េនកនងវសយបញញ េ យករអនវតតនចេណះដងដចជ ៖ - េរជើសេរ ើសឧបករណនងេរគ ងសណង

���េនកនងវសយចតត រសត នងយនតករឥរនទយរមមណ េ យសកមមភពសវយតដចជ៖ - ករែកតរមវេរគ ងបនល សកនងយនតករមយ - រគបរគង រមមណធញថបកនងករបេពញករងរ

សមសធតននរតវទកទងេទនងសកមមភពសខនៗ (អតថនយ នងរយៈេពលអនវតតន) នងញជខល ង ។ ដេចនះេគរតវេចៀស ងសមសធតទង យ ែដល តចៗេពក ។ ឧទហរណេគពចរកបនសមសធតដចយង “េចះេរបើេរគ ងសណង” ជេដើម។ របសនេបើសកមមភពេនះមនរៈសខន េគ ចយក មកពនតយេនកនងសមសធតមយែដលមនលកខណៈទលទ យជង

េនះដចជ “េរៀបចកែនលង នងសមភ រៈ” ។

ទបញច បសមសធតៃនសមតថភពមនរតវទកទងេទនងវគគ មយ ឬដ កកលេផ ងៗៃនករសក យកសមតថភពេឡើយ ។ េគរតវ កែតង េឡើងេ យគតេទដលករទមទរេលើករហវក តសមតថភពេនះឲយេឆព ះេទរកទផ រករងរ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    53 

 

សមបញជ កថពតមនែដលរបមលបនេនកនងសកខ ករវភគ ថ នភពករងរ សដពមខនទ នងរបតបតតករ រពមទងរបេភទផលតផល នងេស កមមែដលរពងទកបងហ ញឲយេឃើញថ ជរបភពដមនរបេយជនេដើមបកណតសមសធតៃនសមតថភព ។ រឯករចងអលបងហ ញែដល េលចេឡើងេនកនង

ងទនកទនងៃនសតង រសមតថភពមខរបរេនះកដចគន េនះែដរ ។

៦.២.៤. លកខណៈវនចឆយេលើលទធផល

លកខណៈវនចឆយេលើលទធផលកណតនវករទមទរេផ ងៗ ែដល ចឲយេគវនចឆយថេតើសមសធតសមតថភពសេរមចបនប ណ នងថេតើសមតថភពសេរមចបនប ណ ែដរ ។ ដេចនះបរបទៃនករសេរមចសមទធផល នងលកខណៈវនចឆយៃនលទធផលទងមលគអនកបករ យពករមតៃនលទធផល ែដល ចឲយេគទទល គ លបនថសមតថភពេនះពតជបនេរៀនេចះចេហើយ ។ ជទេទ សមសភពេផ ងៗៃនសមតថភព ចឲយេគវនចឆយបនេទេលើករសក យកសមតថភពេនះ ។

លកខណៈវនចឆយេរចើនែតរតវបន កែតងេឡើងេ យេរបើរបសនម ធរណ នងគណនម ។ គណនមននចលរមចែណកកនងករកណតលទធផលែដលេគទមទរចងបន ។ សមកតសមគ លថ ជទេទេគ ចករមតចននលកខណៈវនចឆយរតមែត៤ ឬ៥ សរមបធតនមយៗៃនសមតថភព េធវើយងេចៀស ងមនករបងហ ញ េរចើនខល ងេពក ។

េដើមបកណតលកខណៈវនចឆយេលើលទធផល េគ ចយកគនត មលកខណៈវនចឆយែដលេលើកេឡើងេ យអនកចលរមអងគសបប  AST សរមបមខនទនមយៗ ។

ជឧទហរណសរមបកមមវធសក េរៀបឥដឋ-សងផទះ លកខណៈវនចឆយរតវបន កែតងេឡើងេទមសមសធតទ៤ៃនសមតថភពែដលមនេឈម ះថ “ កផទ ងថម នងឥដឋឲយរតងជរ” នងរតវបងហ ញជន

ដចខងេរកម៖

សមសធតៃនសមតថភព លកខណៈវនចឆយេ យែឡកេលើលទធផល ១. េរៀបចបយអ -េគរព មដងសេតែដលេគចងបន

-េគរព មសមមរត មករមតៃនេរគ ងផ សណង មរបេភទបយអែដលចងបន

-េគរព មបេចចកេទស យ

លកខណៈវនចឆយេ យែឡកេលើលទធផល

លកខណៈវនចឆយេ យែឡកេលើលទធផលរតវចងអលបងហ ញឲយបនចបស ស នងេពញេលញេលើករទមទរចងបនែដលពកពនធមយចែណកធនងសមតថភព (សមសធត) េឆព ះេទរកទផ រករងរ ។ េផដើមេចញពសមសធតៃនសមតថភព លកខណៈវនចឆយទងេនះ ចឲយអនកបណដ ះប ដ លកណតនវខលម

រសក សសងវ កគន កដចជសកមមភពែដល ចឲយេគេរៀនយកសមតថភពេនះ ។ លកខណៈវនចឆយេលើលទធផលរតវែតពកពនធេទនងទដឋភពែដល ចសេងកតបនេដើមប ចឲយេយើង សសទង បន ។ េគ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    54 

 

េរបើ ទកសរមបជឯក រេយងសរមបកណតឧបករណ យតៃមល កដចជេដើមបករេរៀន នងករបេរង នផងែដរ ។ ដេចនះ ជទសេ ែដលរតវសេរមចឲយបន នងមនលកខណៈជករែណនបងហ ញ ។ លកខណៈវនចឆយេនះ ចរតវេគ យតៃមលកនងអឡងេពលសក ឬទកដលេពលរបឡងកមន ។

លកខណៈវនចឆយេ យែឡកេលើលទធផល កណតនវករទមទរែដលេគរតវែតេគរព ម ។

ជបទកទងេទនងសញញ សរមបកមមវធសក េរៀបឥដឋ-សងផទះ ដចតេទ៖

គណភពផលតផល នងគណភពេស កមម ឧទហរណ៖

- តរមងបនទះកដ រឲយបនរតង - ទហតណរតវឲយសគន នងរងវ ស នងរកត (au jaugeage et au bornage) - ជេរមើសរបេភទៃនករេមើលេឃើញេទ មពតមនែដលរកបន - ៃផទេលើែដលមនលកខណៈជបលង បេសមើ

ករកណតរយៈេពលែដល ចទទលយកបនេដើមបសេរមចបននវលទធផល ឧទហរណ៖

- ករេគរព មរយៈេពលរបតបតត - ករេគរព មេពលេវ កណត

���ករេគរព មដេណើ រករ ឬបេចចកេទសករងរ ដចជ៖

- ល បលេ យសមរសបៃនដ កកលករងរ - ភពរលន នងភពចបស សកនងករកន ល បរពេបៀកសមងត - ករេគរព មបេចចកេទសរបតបតតេទ មរបេភទតណ

���េលខកដបទ ឋ ន ឬបទបបញញតតែដលរតវេគរព ម ដចជ ៖

- ករេគរព មបទបបញញតតសខភព នងសវតថភព - ករេគរព មបទ ឋ នែដលមនជធរមន ។

���រេបៀបេរបើឧបករណបរកខ រ ឬសមភ រៈ ដចជ៖

- ករេរបើរបសរនទ របកបេ យសវតថភព - ករែកតរមវមសនផ របនសមរសប - ករតភជ បធង គ សបនរតមរតវ

���ករបងហ ញឥរយបថ ដចជ ៖

- េចះសន សៃចេរគ ងសណង - ករងរហមតចត

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    55 

 

លកខណៈវនចឆយទេទេលើលទធផល

លកខណៈវនចឆយេលើលទធផលក ចយកេទេរបើរបស េដើមបកណតនវករទមទរចងបនគណភព ឬបរមណែដលមនលកខណៈទេទទកទននងសមតថភពទងមលផងែដរ ។ េដើមបឲយមនលកខណៈរបទកសគន លកខណៈវនចឆយទងេនះរតវែតមននយ គថរតវផដលនវករចងអលបងហ ញដគរឲយចប រមមណ នងភពចបចេលើលទធផលរពងទក ឬេលើគណភពទេទៃនផលតផល ឬេស កមម ។ លកខណៈវនចឆយទងេនះករតវផ រភជ បេទនងសមតថភពទងមល ឬេទនងធតជេរចើនៃនសមតថភព មយ នងបេញចញឲយេឃើញចបសនវទនននយសខនៗ ែដលេគមនេឃើញមនេនកនងសមសធត ឬកនងលកខណៈវនចឆយ ឧទហរណឥរយបថទេទដចជករចងបនភពចបស សជេដើម ។ មនរតវចតទកលកខណៈវនចឆយទងេនះថជេសចកដសេងខបេលើលកខណៈវនចឆយមនៗេនះេឡើយ ។

ចផដលជពតមនេលើចណចសខនៗខលះៗសដពករសក នងេរបើសរមបកណតឧបករណ យតៃមលសមតថភព ។

េទះជលកខណៈវនចឆយទងេនះ ជបទកទងេទនងសមសធតនមយៗៃនសមតថ- ភពកដ ឬេទនងសមតថភពទងមលកដ លកខណៈវនចឆយេលើលទធផលរតវគន នងសញញ េផ ងៗ ដចជ៖

គណភពៃនផលតផល ឬេស កមម ករកណតរយៈេពលែដល ចទទលយកបនេដើមបសេរមចលទធផល ករេគរព មដេណើ រករ ឬបេចចកេទសករងរ កបនបទ ឋ ន ឬបទបបញញតតែដលរតវេគរព ម រេបៀបេរបើរបសឧបករណបរកខ រ ឬសមភ រៈ ឥរយបថែដលរតវរបកនយក ។

៦.២.៥. ករពនតយេលើទនកទនងមខងរ

េដើមបសរមលដលករបញច លករសក មយចនន េនេពលែដលរកមករងរបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល បនសេរមចអនវតតនទនកទនងមខងររ ងសមតថភពពេសស នងដ កកលននៃនដេណើ រករករងរ ឬរ ងសមតថភពពេសស នងសមតថភពទេទ ទនកទនងទងេនះរតវសថតេនកនងករពនយលរបសសមតថភពពេសស ។ េនកនងករណ សមតថភពរតវបែឡងឲយេទជ កបបករយ ទនកទនងេនះ ចចះេនកនងសមសធត សមតថភព ឬេនកនងលកខណៈវនចឆយៃនលទធផល ។

ជឧទហរណេនកនង ងមរទសសមតថភពៃនកមមវធសក េរៀបឥដឋ-សងផទះ ដ កកលៃនដេណើ រករករងរខងេរកម ទកទននងសមតថភពពេសសែដលមនេឈម ះថ "េរៀបផទ ងថម នងឥដឋឲយរតងជរ» រតវបនេរជើសយក ៖

បេពញករងរបឋមមននងេរៀប េរៀបចតណ េរៀបេរគ ងសណង នងធតេផ ងៗ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    56 

 

ទញតណ សមអ ត ករអនវតតនទនកទនងមខងរ មនផលបះពលដលសមសធតននៃនសមតថភព មែបប

ដចខងេរកម៖

ដ កកលៃនដេណើ រករ (▲) សមសធតៃនសមតថភព

បេពញករងរបឋមមននងេរៀប ១. េរៀបចទកែនលង នងសមភ រៈ ២. កណតទហតណ ៣. កតសមភ រៈ

េរៀបចតណ ៤. េរៀបចបយអ

េរៀបេរគ ងសណង នងធតេផ ងៗ ៥. េរៀបផទ ងថម ៦. េរៀបឥដឋ

ទញតណ ៧. តផទ ងថមភជ បនងឥដឋ

សមអ ត ៨.េបសសមអ តសណង នងេរៀបចកែនលងេធវើករឲយមនរេបៀប

សមេលើកឧទហរណេផ ងេទៀតេនកនងកមមវធដែដល។ េនកនង ងមរទសសមតថភព ម

រយៈរបមលពណេខម េគបងហ ញថសមតថភពពេសសែដលមនេឈម ះថ " េរៀបផទ ងថម នងឥដឋឲយរតងជរ” រតវ កែតងយង ឲយសស ចេរៀនទន ឬេធវើយង បញច លេទកនងករសក នវសមតថភពទេទននដចជ "បងក រករបះពលដលសខភព សវតថភពរបកយ េនេលើករ ឋ នសណង” នងសមតថភព "េរៀបច នងពនល តបយអ" ។ ករអនវតតទនកទនង មខងររតវេធវើេឡើងេនកនងសមតថភពពេសស មរយៈលកខណៈវនចឆយេលើលទធផលែដលមនេឈម ះថ “េគរពបទបបញញតតសវតថភព” នង មរយៈ សមសធតៃនសមតថភពែដលមនេឈម ះថ “េរៀបចបយអ” នង “តផទ ងថមភជ បនងឥដឋ” ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    57 

 

សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ េលខកដ ៖ XXX រយៈេពល ៖ ១២០ េមង

របេយគបញជ កពសមតថភព េរៀបផទ ងថម នងឥដឋឲយរតងជរ

បរបទកនងករសេរមចកចចករេនះ េចញពទនននយផទ លមត ឬជ យលកខណអក រ មរយៈឧបករណេផ ងៗ សរមបបេងហើយតណរបេភទេកង សរមបេរៀបផទ ងថម នងឥដឋធមម

លកខណៈវនចឆយទេទេលើលទធផល

េរបើរបសឧបករណ នងរប បរប បនសមរសប េចះ សែវង នងគណនបនរតមរតវ េចះេរបើឧបករណរងវ សបនរតមរតវ េចះេគរព មបទបបញញតតសវតថភព េចះបេពញបន អ តមនកខវក

សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ(ត)

សមសធតៃនសមតថភព លកខណៈវនចឆយពេសសេលើលទធផល ១. េរៀបចទកែនលង នងសមភ រៈ - េចះកនេរគ ងសណងបនរតមរតវ

- េចះេរៀបចទកែនលងបេពញករងរ មមខងរ ២. កណតទហតណ - េចះេគរព មបេចចកេទសេរបើរពស

- េចះេគរព មបេចចកេទស ករពស ៣. កតសមភ រៈ - េចះេគរព មទហ

- េចះេគរព មបេចចកេទស - េចះកតបនេសមើ

៤. េរៀបចបយអ - េចះេគរព មដងសេត មតរមវករ-េចះេគរព មសមមរតករមតៃនបរមណេរគ ងសណង មរបេភទបយអែដលតរមវ

- េចះេគរព មបេចចកេទស យ ៥. េរៀបផទ ងថម - េចះេរៀបបនេសមើ រតងេលើបនទ តេដក

- េចះរកលបនទ តបនរតមរតវ - េចះបតបយអបនរតមរតវ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    58 

 

-េចះតរមងផទ ងថមបនរតងលអ (ករមតកមពស បនទ តឈរ បនទ តេដក)

- េចះេលើក កផទ ងថមរបកបេ យសវតថភព នងរបសទធភព - េចះ កករមសតណឲយរតវគន នងចណះ - េចះេធវើ មករែណនរបសមសន

៦. េរៀបឥដឋ - េចះេរៀបបនរតងរតមរតវ មបនទ តេដក - េចះរកលបនទ តបនរតមរតវ - េចះបតបយអបនរតមរតវ - េចះតរមងឥដឋបនរតងលអ (ករមតកមពស បនទ តឈរ បនទ តេដក) - េចះេលើក កឥដឋរបកបេ យសវតថភព នងរបសទធភព - េចះ កករមសតណឲយរតវគន នងចណះ - េចះេធវើ មករែណនរបសមសន

៧. តផទ ងថមភជ បនងឥដឋ - េចះេគរព មបេចចកេទសតភជ បេកង- េចះេរជើសេរ ើសឧបករណបនរតមរតវ - េចះតបន បេសមើ

៨. េបសសមអ តសណង នងេរៀបចកែនលងេធវើករឲយមនរេបៀប

- េចះេរជើសេរ ើសវធេបសសមអ តសណងបនលអ - េចះេរបើរបសផលតផលរបកបេ យសវតថភព - េចះេរៀប នងេបសសមអ តឧបករណ នងេរៀបចកែនលងេធវើករឲយមនរេបៀប

៦.៣. សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព គជដេណើ រករមយែដលបគគលមន កចលរមេធវើ េដើមប

ករអភវឌ ផទ លខលន នងករអភវឌ វជជ ជវៈ។ ជេរមើសកនងករបែបលងសមតថភព មយឲយេទជ ថ នភព តរមវឲយេយើងមនេគលបណងផលវករមយេ យេផដ ត ៖

េទេលើដេណើ រករមយ - ែដលមនអតថនយចេពះមនស ែដល ចបញច លករកតសមគ លផទ លខលន េទកនងករ

អភវឌ សមតថភព មយ ។ - ែដលអមជមយនងធតេផ ងៗៃនករពចរ ផទ លខលន សរមបកររបរពតតេទកនង

វជជ ជវៈ ។ - ែដលេធវើេឡើងជដ កកលេផ ងៗ េ យផ រភជ បេទនង ថ នភពវជជ ជវៈ។

េទេលើករអភវឌ ផទ លខលន នងករអភវឌ វជជ ជវៈ គ ៖ - កនងខណៈេផ ងៗៃនដេណើ រករ ករយលដងពករទមទរផទ លខលន េដើមបអភវឌ នខលនឯង

នងសរមបខលនេទនងពភពវជជ ជវៈ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    59 

 

ជេរមើសកនងករបែបលងសមតថភព មយឲយេទជ ថ នភព មនបណងសរមលដលករសកយកសមតថភព ែដលមនសមសធតដខល ងកល ផ រភជ បេទនងចេណះដង កបបករយ ដចជទនកទនងរ ងបគគល នងបគគល រពមទងសលធមវជជ ជវៈ ។ សមតថភពែបបេនះចលរមចែណកកនែតខល ងកលេឡើងដលករអភវឌ ផទ លខលន នង ចឲយេយើងពចរ- កនែតសជេរមេលើបគគលកលកខណៈរបសខលន តៃមលរបសខលន នងឥរយបថរបសខលន ចណចទងអសេនះេនឆង យពរកបខណឌ ៃន កបបករយែដលងយនងេរគងទកមន នងងយសេងកតេឃើញ ។

េលើសពេនះេទេទៀត សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព ចជយដលសស ឲយេចះេរៀនវវតតខលនេនកនងមជឈ ឋ នពេសសេ យែឡក មយ ជពេសសេចះតរមងទសសកមម- ភពែដលសថតេនកនងបរបទែរបរបល េហើយលទធផលេនកនងបរបទទងេនះ ពបកនងេធវើឲយេទជលកខណៈធមម បន ។ េយងេលើចណចែដលេលើកេឡើងមនេនះ នងភពខសៗគន របសបគគល េគមន ចធនបនេទថ សសរគបគន សេរមចបននវលទធផលសក ដចៗគន េនះេឡើយ ។

ជឧទហរណ សមតថភពែដលតរមងទសេទរកសមហរណកមមសស ចលកនងមជឈ ឋ នករងរជកែសដងៗ េរចើនែតរតវបនបែបលងឲយេទជ ថ នភព ។ មពតេទ េរកព កបបករយរបសសសែដល ចែរបរបលពសស មន កេទសស មន ក (ែដលសទធែតសមរសបទងអស) ពមជឈ ឋ នេធវើកមមសក ខសគន ពសស មន កេទសស មន ក ផដលនវករសក ខសគន រសឡះ ែដលករសក េនះសទធែតទទលឥទធពលពរបេភទសហរគសេផ ងៗគន ពផលតផល ឬេស កមមែដលផដលពអនកទទលខសរតវរគបរគងកមមសក ករេផ ងៗគន ។ល។ ដេចនះ េគមនរតវេចះែត យ ម នពខលម រជក កៃនករសក េនកនងសតង រសមតថភព ដចែដលេគ ច យ ម ន េនកនងេពលែដលករបណដ ះប ដ លកពងែតរបរពតតេទេនកនងរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល មយេនះេឡើយ ។

សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព នមកនវភពទនភលនែដល ចឲយេគពចរ បនកនែតចបសេលើកដកងវលសខនៗ ែដលសមតថភពបែបលងឲយេទជ កបបករយ ពបកនងកដ បបន ។ សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព ចលរមផងែដរកនងករេបើកទវ រទ យជងមនខងែផនកគរេកសលយ ។ េ យែឡកសមតថភពេនះកតផដ ចនវភពចបច ចខតៃនករែសវងរកលទធផលែដលេគចតទក ថេគលេ ែតមយៃនករសក េហើយ េបើកទវ រេឆព ះេទរកករសែមដងេចញផទ លខលន នងករៃចនរបឌតថម។ សមតថភពេនះក ចឲយេយើងេផដ តេទេលើសកមមភពគរេកសលយសដពករ ម នដេណើ រករ នងចតទកករែសវងរកលទធផលឲយេនកនងល បទ២វញ ។

ថវតបតែតមនមនបទ ឋ នតងរង សរមបចននសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព េនកនងសតង របណដ ះប ដ លយង កដ កេគរពងថសមតថភពទងេនះ មនចននតចតច បេ ណ ះ េបើេរប បេធៀបេទនងសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ។ ខងេរកមេនះ េ កអនកនងេឃើញករពណនពសមសភពនមយៗ ៃនសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព ។

៦.៣.១. របេយគេលើកេឡើងពសមតថភព

េនទេនះសមតថភពរតវបនបងហ ញេរប បដចជេគលបណងែដលេគេធវើ ម េនកនងេពលដេណើ រករបណដ ះប ដ ល។ ជឧទហរណ េគ ច កែតងសមតថភពដចតេទេនះ ៖ “េធវើករកណតឲយរតវ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    60 

 

េទនងមខរបរ នងករបណដ ះប ដ ល” “បងក រករបះពលដលសខភព សវតថភព នងសនតសខរបកយ េនេលើករ ឋ នសណង” “េធវើករសរមបឲយរតវេទនងមជឈ ឋ នករងរកនងែផនកេរៀបឥដឋ-សងផទះ” ។ល ។

ករេរបើរបេយគេលើសមតថភព រតវែតដចគន ជមយនងរបេយគែដលមនកនង ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល ។

៦.៣.២. បរបទៃនករសេរមចសមទធផល

តនទ នងខលម រៃនបរបទៃនករសេរមចសមទធផលមនលកខណៈដចគន េទះជសមតថភពរតវបែបលងឲយេទជ ថ នភព ឬេទជ កបបករយកេ យ ។ គែបបេនះេហើយែដល ផដលនវពតមនសដព

ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ េនេពលែដលមនស មន កចបេផដើមបេពញករងរ ឬសកមមភពករងរេទ មករបណដ ះប ដ លរបសខលន ។ បរបទៃនករសេរមចសមទធផល ចឲយេយើងយលបនចបសពទហ រៈសខន នងែដនអនវតតនៃនសមតថភព ។ ជយឲយេយើង ចកណតរពែដន នងយលចបសពករមតៃនភព ញរបស ។ ជពេសស េចញពពតមនែដលមនេនកនងរបយករណៃនករវភគ ថ នភពករងរ (AST) បងហ ញពបរកខ រ សមភ រៈ ឯក រេយង នងឧបករណេរបើរបស រពមទងបទ ឋ ន នងបទបបញញតតែដលរតវេគរព ម ។ កបញជ កផងែដរពករមតៃនករទមទរសវយភព នងករទទលខសរតវ ។ ករតវែតជត ងមជឈ ឋ នករងរេផ ងៗគន ែដលេនទេនះ សមតថភពេនះនងយកេទេរបើរបស េហើយ ករតវផដលពតមនជនរនតរភពកនងករមត មយផងែដរ ។

បរបទៃនករសេរមចសមទធផល ចមនពតមនែដលមនខលម រដចតេទ ៖

េសចកដែណន នងទនននយេ យែឡក ឧទហរណ ៖ - កនងករទកទងសមជករកមកងរ

លកខខណឌ ថ នភពបរ ថ នសរមបករ កឲយដេណើ រករសមតថភព ឧទហរណ៖ - េនកនងសហរគសសណងលេន ឋ ន ឬពណជជកមម

ឧបករណ បរកខ រ សមភ រៈ នងសេមល កបពកចបច ឧទហរណ៖ - េ យេរបើរបសបរកខ រែដលមនសវតថភព

ឯក រេយង ឬេសៀវេភបេចចកេទសចបច ឧទហរណ៖ - េ យេរបើរបសទនននយេលើមខរបរែដលេធវើបចចបបននភពរច ។

ទហ នងែដនកណតៃនសមតថភព ឧទហរណ៖ - េនកនងឱកសដេណើ រករតរមងទស ឬតរមងទសជថម ។

ពតមនទកទងនងលកខខណឌ សេរមចសមទធផលែដលរបមលបន េនកនងឱកសវភគ ថ នភពករងរ (AST) គជរបភពដមនរបេយជនកនងករកណតបរបទៃនករេរៀនយកសមតថ- ភព ។ សមគសបញជ កថ បរបទេនះមនរតវបែបលងឲយេទជ ថ នភពបេរង ន ឬសក េឡើយ។ េនះជនទរបសរគះ ថ នបណដ ះប ដ លកនងករផដលនវមេធយបយ នងលកខខណឌ គរេកសលយចបចកនងករសេរមចបន

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    61 

 

សមតថភព ។ គរកតសមគ លផងែដរថ បរបទសេរមចសមទធផល មនរតវមនករពណនសពវរគប នងបញជ លមអតេឡើយ ៖ ទនននយែដលបងហ ញជន គរែតករមតរតមែតចននអបបបរមែដល ចឲយេគយលបនពបរបទ ។

៦.៣.៣. សមសធតៃនសមតថភព សមសធតៃនសមតថភពបងហ ញចបសពចណចសខនៗៃនដេណើ រករ េហើយ ចឲយេយើងយលកនែតចបសពដេណើ រករេនះ ។ សមសធតនមយៗ គជដ កកលមយែដលជេពលេវ គនលះដមនអតថនយេនកនងសមតថភព ។

សមសធតៃនសមតថភពរតវសថតេនកនងដេណើ រករមយ ែដលែចកជបដ កកល គ៖ ពតមន ករសេរមចសមទធផល ករបេពញកចចករឲយកនែតសជេរម ឬករសនយចលរម ករសេយគ សមហរណកមម នងសវយ យតៃមល

សមសធតៃនសមតថភពគរែតរតវ កែតងេឡើងយង េ យគតគរដលដេណើ រវវតតបេណដើ រៗេនះ ។ ករមត នងបងហ ញចបសពចណចសខនៗៃនសមតថភពែដលជយឲយេយើងយលកនែតចបសពេគលបណងបនតបនទ បរបសេយើង។ ករ កែតងសមសធតទងេនះ រតវែតមនេលើកេឡើងពសមតថភពដចជករ កឲយដេណើ រករេនេដើមដបងៃនទផ រករងរ គមនែមនគតេទេលើខលម រៃនករបេរង ន ឬសកមមភពសក េនះេទ ។ ផទយពសមសធតៃនសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ សមសធតៃនសមតថភពេនះ មនរតវេ េឆព ះែតេទរកលទធផលដចៗគន េនះេឡើយ។ កមនរតវពណនសរមបដ កកលេផ ងៗៃនករសក េទ មរគះ ថ នេនះែដរ ។ ឧទហរណ សមធតដចជ “ យតៃមលគណភពៃនករចលរមកនងកមមសក ” មនបញជ កចបសពសមតថភពេទ ែតជដ កកលមយៃនករសក ។

ខងេរកមេនះ ជឧទហរណៃនសមសធតៃនសមតថភព ៖ ែសវងរកមខរបរ នងករបណដ ះប ដ ល េរប បេធៀបករទមទរៃនមខរបរជមយនងលកខណៈសមបតតបគគលក កណតលទធផលៃនករពចរ ។

គរកតសមគ លថ សមតថភព ចមនេរចើនេលើសពបសមសធត របសនេបើ ចបចសរមបពណនឲយបនរតមរតវនវដ កកលធៗៃនដេណើ រករ ។ កបែនតេគរតវែតចបសខលនឯងថសមសធតនមយៗផ រភជ បេទនងដ កកលធៗទងបខងេលើ ។

៦.៣.៤. ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ  

ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ ែដលមនេរៀប បរតសៗព ថ នភពៃនជវតវជជ ជវៈ ែដលមនស មន ក ច កសមសធតៃនសមតថភព មយឲយដេណើ រករ ។ ថ នភពេនះ មនទនកទនងេ យផទ លជមយនងសមសធតេផ ងៗៃនសមតថភពេនះ េហើយ ចឲយេយើងកណតដេណើ រករ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    62 

 

េនះបន។ ជយបញជ កសមសធតនមយៗ នងផដលជេយបលចេពះសកមមភពែដល ចេធវើេទបន។

ជទេទ ទនននយែដលបងហ ញជនេនកនង ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ ចេរបើរបសជតរមយសរមបអនកបណដ ះប ដ ល េដើមបេរៀបចសកមមភពសក ឲយរបទកគន េទនងសមសធត ៃនសមតថភពេ យែឡក មយ។ ជឧទហរណ េគគរែតេសនើឲយមនយងតចនវ

ថ នភពចនន ២ ឬ៣ របេភទសរមបសមសធតនមយៗ ។

ឧទហរណ៖ សមសធតៃនសមតថភព ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ ១.ែសវងរកមខរបរ នងករបណដ ះ

ប ដ ល

េសើបសរពតមនសដពមខរបរ េសើបសរពតមនសដពករបណដ ះប ដ ល

ដបង នងករបណដ ះប ដ លបនត ែដលទមទរសរមបរបកបមខរបរេនះ

េធវើបញជ សដពបណន ឥរយបថ ចេណះដង នងតៃមលចបចសរមបរបកបមខរបរ

៦.៣.៤. លកខណៈវនចឆយៃនករចលរមកនងដេណើ រករ លកខណៈវនចឆយៃនករចលរមកនងដេណើ រករ ដចគន ជមយនងសមតថភពបែបលងេទជ ថ នភព

ឯលកខណៈវនចឆយលទធផល ដចគន ជមយនងសមតថភពបែបលងេទជ កបបករយ ៖ លកខណៈវនចឆយ ទងេនះ ចឲយេគ យតៃមលេលើករសក យកសមតថភព ។

កបែនត លកខណៈវនចឆយៃនករចលរមេនះ មនលកខណៈទនភលនជងលកខណៈវនចឆយ លទធផល ។ ពត ស ពណនពករទមទរែដលេគរតវេគរពេនកនងេពលដេណើ រករ ែត ចឲយេគបេញចញសកមមភពផទ លខលន េហើយមនបញជ កពលទធផលរមសរមបរគបគន ដចលកខណៈវនចឆយេលើលទធផលេឡើយ ។

រសយ មបរបទៃនករសេរមចសមទធផល នងកនង ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយ ដេណើ រករ លកខណៈវនចឆយៃនករចលរមកនងដេណើ រករ រតវេ េឆព ះេលើទដឋភពែដល ចសេងកតបននង សែវងបន សរមបឲយេយើង ចេធវើករ យតៃមលេលើករសក យកសមតថភព។ ដេចនះ លកខណៈវនចឆយៃនករចលរមកនងដេណើ រករ រតវេចញពរបភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករេនកនងមជឈ ឋ នករងរ នងមនែមនជសកមមភពបណដ ះប ដ លេទ ។

លកខណៈវនចឆយខលះផ រភជ បេទនងសមសធតនមយៗៃនសមតថភព េហើយមនទនកទនងេទនង ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ េនកនងមជឈ ឋ នករងរ ។ លកខណៈវនចឆយទងេនះ មនចណចសខនៗៃនសមសធតនមយៗៃនសមតថភព េហើយបងហ ញឲយេឃើញពករសនយចលរមរបសនរ មន ក េនកនងដ កកលនមយៗៃនដេណើ រ ករ ។ េគរតវកណតចននលកខណៈវនចឆយរតម

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    63 

 

ចនន ១ ឬ២ សមសធត េធវើយង ចកណតេគលេ េឆព ះេទរកទដឋភពសខនៗបផតៃនសមសធតនមយៗរបសសមតថភព ។

េគេឃើញមនឧទហរណដចខងេរកម សដពលកខណៈវនចឆយកនងករចលរមែដលផ រភជ បេទនងសមតថភព ។ សមសធតៃនសមតថភព ថ នភពៃនករ កសមតថភព

ឲយដេណើ រករ លកខណៈវនចឆយៃនករចលរម

កនងដេណើ រករ ១.ែសវងរកមខរបរ នងករ

បណដ ះប ដ ល

េសើបសរពតមនសដពមខរបរ េសើបសរពតមនសដពករបណដ ះប ដ លដបង នងករ បណដ ះប ដ លបនតែដលទមទរសរមបរបកបមខរបរេនះ

េធវើបញជ សដពបណន ឥរយបថ ចេណះដង នងតៃមលចបចសរមបរបកបមខរបរ

របមលពតមនសមរសប

២. េរប បេធៀបករទមទរៃនមខរបរជមយនងលកខណៈសមបតតបគគលក

បកសរបបណន សមបទ ចណលចតត តៃមល នងច ប រមមណ ភជ បជមយនងបទពេ ធនមនៗ កនងករណចបច

វភគគមល តរ ងករ ទមទរៃនមខរបរ នងលកខណៈសមបតតករងររបសខលន

បងហ ញឲយេឃើញចបសពចណចខល ង នងចណចមនករមត េផ ងេទៀត

៦.៣.៥. ករពនតយេលើទនកទនងមខងរ េនេពលរកមករងរ កែតងសតង បណដ ះប ដ ល េរជើសអនវតតទនកទនងមខងរ រ ង

សមតថភពពេសស នងដ កកលៃនដេណើ រករករងរ ឬរ ងសមតថភពពេសស នងសមតថភពទេទ េដើមបសរមលដលករបញច លករសក មយចនន ទនកទនងទងេនះរតវសថតេនកនងសមតថភពពេសស18 ។ េនកនងករណសមតថភពបែបលងេទជ ថ នភព ទនកទនងេនះ ចរតវេរបើមដងេទៀតេនកនងសមសធតៃនសមតថភព េនកនង ថ នភពៃនករ កសមតថភព ឲយដេណើ រករ ឬេនកនងលកខណៈ វនចឆយៃនករចលរមកនងដេណើ រករ ។

ខងេរកមេនះ េគេឃើញមនឧទហរណសដពសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព។

                                                       18ករសេងកតេលើទនកទនងរ ងសមតថភពពេសស នងដ កកលៃនដេណើ រករករងររតវបនបងហ ញេ យសញញ រតេកណពណេខម (▲) េនកនង ងកមមវតថៃនករបេងកើតសដង បណដ ះប ដ ល។ មយងេទៀត ករសេងកតេលើទនកទនងរ ងសមតថភពពេសស នងសមតថភពទេទ រតវបនបងហ ញេ យសញញ មលពណេខម () (សមេមើលែផនក ៥.១)

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    64 

 

សមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព េលខកដ ៖ XXX រយៈេពល ៖ ១២០ េមង របេយគបញជ កពសមតថភព ដងថខលនេចះអវខលះេធៀបេទនងមខរបរនងដេណើ រករបណដ ះប ដ លបរបទកនងករសេរមចកចចករេនះ

កនងដេណើ រករតរមងទស ឬតរមងទសវជជ ជវៈជថម េ យេរបើរបសទនននយេផ ងៗែដលេធវើបចចបបននភពរចសដពមខរបរ នងវជជ ជវៈ េ យទកទងជមយនងអនកពេរគះេយបល

សមសធតៃនសមតថភព ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ

លកខណៈវនចឆយកនងករចលរមកនងដេណើ រករ

១. ែសវងរកមខរបរ នងករបណដ ះប ដ ល

េសើបសរពតមនសដពមខរបរ េសើបសរពតមនសដពករបណដ ះប ដ លដបង នងករបណដ ះប ដ លបនតែដលទមទរសរមបរបកបមខរបរេនះ

េធវើបញជ សដពបណន ឥរយបថ ចេណះដង នងតៃមលចបចសរមបរបកបមខរបរ

របមលពតមនសមរសប

២. េរប បេធៀបករទមទរៃនមខរបរជមយនងលកខណៈសមបតតបគគលក

បកសរបបណន សមបទ ចណលចតត តៃមល នងច ប រមមណ ភជ បជមយបទពេ ធនមនៗ កនងករណចបច

វភគគមល តរ ងករទមទរៃនមខរបរ នងលកខណៈសមបតតករងររបសខលន

បងហ ញឲយេឃើញចបសពចណចខល ង នងចណចមនករមត

៣. កណតលទធផលៃនករពចរ

កណតមធយបយេដើមបកតបនថយគមល ត

េធវើករសេរមចចតតេលើដេណើ រករវជជ ជវៈរបសខលន

កណតដេណើ រករ ជពរបកបេ យភពរបកដនយម សរមបរយៈេពលខល នងរយៈេពលមធយម

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    65 

 

ងទ៦

េសចកដែណនសរមបសតង បណដ ះប ដ ល

មគគេទទសកវធ រសតរបស OIF បញច លនវករែបងែចក ចពគន រ ងឯក រេផ ងៗៃនករ ថ បនគរេកសលយ ឬជមគគេទទសក នងសតង សមតថភព មមខរបរៃនករបណដ ះប ដ ល នងករ យតៃមល ។ ចណចរមៃនឯក រទងបចងេរកយេនះ គថ បងហ ញពមល ឋ ន រឯដេណើ រករសក នងបណដ ះប ដ លរតវេធវើេឡើងចបពមល ឋ នេនះេទ ។ អវែដលេធវើឲយសដង ខសពឯក រដៃទេទៀតគមកពសដង រមនចណចែណន ឬអនវតតនែដលខនមនបនសរមបរគបរគះ ថ ន បណដ ះប ដ ល ។ មគគេទទសក នងឯក រដៃទេទៀត បងហ ញនវឯក របនទ បបន កែតងេឡើង នងទកឲយេរបើរបសេដើមបសរមលដលករបណដ ះប ដ ល ។

សមតថភពែដលេចញមកពសតង សមតថភព មមខរបរ នងសមតថភពែដលេរបើរបសកនងេស រយបណដ ះប ដ លៃនសដង បណដ ះប ដ ល គជចណចសខនៃនករបណដ ះប ដ ល ។ ករសក សមតថភពទងេនះ មនលកខណៈខនមនបន េហើយកមនែមនជជេរមើសេនះែដរ ។ របេទសនមយៗ មនតនទកនងករកណតបទបបញញតតរបសខលន េទេលើែបបបទៃនករ កករបណដ ះប ដ លឲយដេណើ រករ េហើយបនទ បមកេធវើករសេរមចេលើចណចែដលចបចខនមនបន នងចណចែដលបនទ បបន របសសដង មយ ។

េដើមបធនបននវសតង ភវបនយកមម េគែតងែតចតទកថ ចណចដចតេទេនះ គរែតមនលកខណៈជេសចកដែណន ៖

បញជ សមតថភព ចេពះសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ កបបករយ - របេយគបញជ កពសមតថភព - សមសធតៃនសមតថភព - បរបទៃនករសេរមចសមទធផល - លកខណៈសមបតតៃនលទធផល ចេពះសមតថភពែដលបែបលងឲយេទជ ថ នភព - របេយគបញជ កពសមតថភព - សមសធតៃនសមតថភព - បរបទៃនករសេរមចសមទធផល - ថ នភពៃនករ កសមតថភពឲយដេណើ រករ - លកខណៈសមបតតៃនករសនយចលរមកនងដេណើ រករ

រយៈេពលសរបៃនសដង បណដ ះប ដ ល រមបញច លទងេពលេវ េធវើករ យតៃមលេទៀត ករតវកណតផងែដរ។ កបែនត រយៈេពលៃនករបណដ ះប ដ ល សរមបសមតថភព

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    66 

 

នមយៗរតវមនលកខណៈខនបនដែដល េដើមបផដលនវភពទនភលន ចេពះរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល នងរកមអនកបណដ ះប ដ ល េដើមបពនតយេមើលេលើបរបទ ចងវ កៃនករសក នងតរមវកររបសសស ។

េនកនងរបេទសខលះ ចេណះដង ឬចេណះែដលជបទកទងនងសមតថភពនមយៗ រតវបនបងហ ញេនកនងសតង បណដ ះប ដ ល នងមនលកខណៈជេសចកដែណន រឯេនកនងរបេទសដៃទេទៀត ចេណះដងទងេនះ រតវបនចតទកថជពតមនបែនថម។ មគគេទទសករបសអងគករ OIF បងហ ញពចេណះដងែដលជបទកទង េនកនងមគគេទទសកគរេកសលយេ យទកលទធភពឲយរគះ ថ នបណដ ះប ដ ល ពនតយេមើលលកខណៈសមបតតៃនរកមករងរ បរបទៃនករបណដ ះប ដ លែដលមនេរប បកនងមជឈ ឋ ននមយៗ។ សមសធតៃនសមតថភព បរបទៃនករសេរមចសមទធផល នងលកខណៈសមបតតលទធផលៃនសមតថភពនមយៗ កណតនវរកបខណឌេយងសរមបករបេរង នសមតថភព ។ សមសធតទងអសេនះសទធែតរតវបនែណន ។

ពតមនដៃទេទៀតៃនសដង បណដ ះប ដ ល ចរតវចតទកថជពតមនបែនថម នងមនែមនជករែណនេឡើយ ។ ពតមនទងេនះមនដចជ៖

េគលបណងៃនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ េគលបណងអបរ េគលបណងៃនសដង រ ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល វគគតចៗៃនករសក យកសមតថភព (ឡជរកម)

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    67 

 

៧. ករផដលសពលភពដលសតង បណដ ះប ដ ល19

េនេពល កែតងសតង របណដ ះប ដ លចបេហើយ គរែតេរៀបចឲយមនជនបរយៈេពលមយៃថងេដើមបផដលសពលភព ។ ជនបេនះសេ ទទលបនេយបលពអនកបណដ ះប ដ ល នងពអនកឯកេទសកនងមខរបរេនះពកពនធនងរបធនបទៃនសតង បណដ ះប ដ ល ែដលេនមនទនទទលបនសពលភព ដចជឡជរកម រយៈេពលបណដ ះប ដ លសរមបសមតថភពនមយៗ ករពណនសមតថភពនមយៗ នងទនកទនងមខងររ ងសមតថភពេផ ងៗ ។

េនកនងេពលអនវតតន អវៗសទធែតរតវ កឲយដេណើ រករ េដើមបធនបននវេជគជយេនកនងដ កកលៃនករពេរគះេយបល ។ គរែតផដលដល លរបជនវភពសងប ង ត នងផសកភពសមរសប រឯតវញរតវេរៀបចយង ឲយងយរសលកនងករផល សបដរេយបលគន ។ ចេពះសមភ រៈេធវើបទបងហ ញវញ រតវមនឧបករណបញច ង ល យ នងកដ រេខៀន ។ រតវេផទ ងផទ តថេតើមនរក សកតងរងេទ ទកសរមបកតរ ចននមនស នងសតង របណដ ះប ដ លបែនថម ។

គណៈកមមករផដលសពលភព

េដើមបទទលបនលទធផលកនែតរបេសើរ សរមបជនបផដលសពលភពេលើសតង បណដ ះប ដ ល េនះ េគគរែតអេញជ ើញអនកែដលបនចលរមកនងករផដលសពលភពដលសតង សមតថភព មមខរបរ ឬមនស មយចននកនងចេ មអនកទងេនះ ព១០ េទ១២នកេរពះថ អនកទងេនះបនដងកចចករកនងគេរមង ងពដបង ដងពវធ រសត កែតងែដលបនេរបើ ដងពករតរមងទសែដលបនយកមកេរបើ ។ល។ រកមករងរេនះរតវេរៀបចដចតេទ ៖

ចននពកក ដ លមកពមជឈ ឋ នបណដ ះប ដ ល គជអនកបណដ ះប ដ លឯកេទស ែដលជតរមវកររបសសតង រ ។

ចននពកក ដ លេទៀតត ងឲយមជឈ ឋ នករងរ ។ អនកទងេនះ គរែតជអនកមន ជពរបកបរបរែដលជតរមវករៃនករបណដ ះប ដ ល (អនកទងេនះភគេរចើន គរែតធល បបនចលរមកនងករវភគ ថ នភពករងរ) ឬកជអនកមនតែណងជអនករគបរគង (នេយជក អនករគបរគង...) ។ េនេពលែដលេរជើសេរ ើសមនស បនសពវរគបេហើយ មនស មន កៗគរែតទទលបននវលខត

អេញជ ើញជផលវករ អមេ យសតង របណដ ះប ដ ល នងឯក រពកពនធដៃទេទៀតឲយបនយងយរ១សបដ ហមន ។ េនកនងលខតអេញជ ើញេនះ េគគរែតបញជ កឲយបនចបសពែផនកែដលរតវផដលសពលភព េធវើយង សរមលដលករេរៀបចអនកចលរម ។

ភពពកពនធ ភពសសងវ កគន នងភព ចអនវតតបន

ករផដលសពលភពេលើសតង បណដ ះប ដ លមនបណង យតៃមលភពពកពនធភពស សងវ កគន នងភព ចអនវតតបនរបស ។

                                                       19សមេមើលឧបសមពនធទ៣ ែដលជករែណនផដលជ ងមតក សរមបសតង សមតថភព។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    68 

 

ករ យតៃមលភពពកពនធគន ៃនសតង េធវើេឡើងេ យមនស ែដលមកពមជឈ ឋ នករងរ ។ ករយតៃមលេនះមនបណងចងេមើលថេតើករពណនសមតថភពនមយៗែដលេចញមកពសតង សមតថភពមមខរបរ មនទនកទនងជមយនង ថ នភពករងរែដរឬេទ។ គេគចងេធវើយង ឲយភពជក ក

េលើ កបបករយរពងទក រតវគន នងករពតៃនកររបកបមខរបរ ។ េលើសពេនះ អនកឯកេទសខងមខរបរ ចេលើកេឡើងពភពពកពនធគន េនះៃនលកខណៈសមបតតលទធផល (ទេទ ឬេ យែឡក) ែដលបនេរបើរបសេទ មតរមវករៃនសហរគស ។

ករផដលសពលភពេលើ ភពសសងវ កគន ៃនសតង របណដ ះប ដ ល នងភព ចេធវើេទបនែផនកគរេកសលយ េធវើេឡើងេ យមនស ែដលត ងឲយមជឈ ឋ នបណដ ះប ដ ល។ េយបលសដពភពសសងវ កគន មនបនចណច ៖

ល បៃនករសក យកសមតថភពែដលបងហ ញជនេនកនងឡជរកម េទ មភព ញៃនករសក

ភពសសងវ កគន រ ងសមតថភព ករអនវតតទនកទនងមខងរេនកនង ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល រយៈេពលបណដ ះប ដ លែដលកណតសរមបសមតថភពនមយៗ ។

េយបលសដពភព ចអនវតតបនេរចើនែតទកទងនងចណចដចតេទ ៖ ភពេធវើេទបនៃនករបណដ ះប ដ លទកទននងសមតថភពនមយៗ ។

កររបរពតតេទៃនជនប

ជនបចបេផដើមេឡើងេ យកររឭកពដេណើ រករករងរ ែដលនឲយមនករ កែតងជសតងបណដ ះប ដ លេនះេឡើង ។

បនទ បមក េគរតវបងហ ញ ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ លេ យេផដ តេទេលើដេណើ រករេឆព ះេទរកករពនតយទនកទនងរ ងសមតថភពទេទ នងសមតថភពពេសស នងរ ងសមតថភពពេសស នងដេណើ រករករងរកនងករកណតខលម រៃនសមតថភពនមយៗ ។ របសនេបើមន េគបងហ ញពសមតថភពផទ លសរមបករបណដ ះប ដ ល ែដលេរបើរបសសរមបសតង ។

បនទ បមកេទៀត េគផដលសពលភពេលើរយៈេពលបណដ ះប ដ លសរមបសមតថភពនមយៗ។ បនតមកេទៀត គជករបងហ ញពឡជរកមែដលរតវកណតឲយបនជក ក នងផដលសពលភព ។ រតវពនយលសមសធតនមយៗៃនសមតថភព មននងចលដលករបងហ ញ នងផដលសពលភពដលសមតថភពៃនសតង

។ េនកនងេពលផដលសពលភព េគរតវែសវងរកនវករេរព មេរព ងគន មយ (Consensus) ។ េគមនរតវ

ងសទះកររបជ េ យករពនតយេលើវធ រសត កែតងសតង េនះេឡើយ។ េគគរែត ករមតរពែដន កចចពភក ែដលនឲយេយើងវលវលែតកនងកររកពកយេពចនពេ ះឥតេខច ះ ។

ទបញច ប គរេចៀស ងេធវើករែកែរបេពលរបជែដលបនកណត េដើមបរក ករជបជែជកគន ឲយមនជលកខណៈេផទ ងផទ ត នងទកឱកសឲយរកមករងរ កែតងមនេពលផល សបដរគនត ែដលចបច កនងករែកតរមវសតង ។ កបែនតេនេពលរបជចប អនកេរៀបចកមមវធរតវសេយគនវេយបលសខនៗែដល

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    69 

 

របមលបន េហើយេផទ ងផទ តអតថបទសេយគេនះជមយនងអនកវតតមនទងអស េធវើយង ធនបនករទទលបនពតមនចបច សរមបករសេរមចចតតែដលេធវើេឡើងបនទ បពករផដលសពលភព រពមទងករសរេសររបយករណ ។

ឧបសមពនធ១

ករសរមបវធ រសត

ជ នវធ រសត មេសៀវេភៃនករ ថ បន  

ភនភគវសយ នងករសក បឋម

ករវភគ ថ នភពករងរ (AST)

គេរមងបណដ ះប ដ ល

កមមវធសក

មគគេទទសក យតៃមល 

មគគេទទសកគរេកសលយ

មគគេទទសកេរៀបច

ជ នវធ រសត មមគគេទទសរបស OIF 

ែផនក១ ថ នភពទផ រករងរ 

ែផនក២

ថ នភពមខរបរ ែផនក៣

ករអភវឌ ែផនកគរេកសលយ

ករសក មវសយ

សតង សមតថភព មមខរបរ

  ករវភគថ នភព

ករងរ (AST)

បញជ យនមសមតថភព ម

មខរបរ

សតងបណដ ះប ដ ល

សតង យតៃមល

មគគេទទសកគរេកសលយ

មគគេទទសក េរៀបច

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    70 

 

ឧបសមពនធទ២

ចណចស

ខន

រគះ តរមវករកមល ង

ពលកមម ថ នភពករងរ

លកខណៈសមបតតសស ែដល ចចលេរៀន

េគលបណង ករតរមងទស - ករ ចេរបើរបសបន - គណសមបតតេរចើន - ករបណដ ះប ដ លបនត េគលបណងទេទ - េធវើឲយសស កល យេទជអនកមនរបសទធភព -សរមលដលសមហរណកមមកនងវជជ ជវៈ -សរមលដលករផដលចេណះវជជ ជវៈសជេរម - សរមលដលករផល សទករងរ

លកខណៈសមបតតសងគមេសដឋកចចៃនវសយេនះ

ថ នភពទផ រករងរ ករបណដ ះប ដ ល

សមតថភពែដល ទមទរ

ករបណដ ះប ដ លសមតថភពែដលមន

វនចឆយតរមវករបរមណ នងគណភព

ករវវតតនៃនមខរបរែដល ចបន ម នដងមន

ករពណនទេទេលើមខរបរ

តនទនងរបតបតតករ លកខខណឌ របកប

ករងរ លកខណៈសមបតត

លទធផល ចេណះដង បណន េសចកដែណន

ពកពនធ

យ េភទ េរៀន បទពេ ធន

សមសធតសតង រ លកខណៈ គណភព ឯក រជនយ

សតង

របណ

ដ ះប

ដល

បញជ សមតថភព ងកមមវតថបណដ ះ

ប ដ ល ឡជរកមៃន

វគគសកសមតថភព

ករពណន នងថរេវ ៃន សមតថភពនមយៗែដលបែបលងជ

កបបករយ ឬថ នភព

លកខណៈសមបតតលទធផល

បេងកើតេឡើង មវធ រសតសក យកសមតថភព

សរមប មតរមវករ កែតងេឡើង ម

សមតថភពនមយៗ យតៃមល ម

វធ រសតគត មលកខណៈសមបតត ឬ មករចលរមកនងករបណដ ះប ដ ល

ជបពកពនធគន សសងវ កគន ចអនវតតបន សមរសបេទ

នងករេរបើថរេវបណដ ះប ដ លបនរបេសើរបផត

ករសក មែផនក

ករសក បឋម សតង

សមតថភព មមខរបរ

មគគេទទសកគរេកសលយ

សតង រ យតៃមល មគគេទទសកេរៀបច

គរេកសលយ នងសមភ រៈ

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    71 

 

ឧបសមពនធទ៣ 

សេណើ ងមតកសរមបសតង សមតថភពមខរបរ

ចណងេជើងសតង រកមផលតកមម ែថលងអណរគណ បញជ អនកផដលពតមន៖

- កនងនមជអនកឯកេទស - កនងនមជអនកសេងកតករណ

ងមតក េសចកដេផដើម (កមមវតថទេទ) បងហ ញសតង បណដ ះប ដ ល (របេភទរចនសមពនធ េគលបណង នងសមសធត

ែដលបនកណត) បងហ ញបញញតត នងនយមនយសខនៗ ករពណនពសេយគៃនសតង បណដ ះប ដ ល

ែផនកទ១ - េគលបណងៃនសតង បណដ ះប ដ ល - របេយគសមតថភព - ងកមមវតថៃនករបណដ ះប ដ ល (ករបងហ ញ នងខលម រ) - គនសបរពញ (ករពណន នងគនសបរពញ)

ែផនកទ២ - ករបងហ ញព ដ រពសមតថភពៃនសតង - សមតថភពទ១......... (ចណងេជើង នងករពណន) - សមតថភពទ២ ......... ។ល។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    72 

 

ងពនយលពកយ

កយសពទ នយមនយ

វធ រសតែផអកេលើសមតថភព

វធ រសតែដលេផដ តជចមបងេលើករកណតសមតថភពផ រភជ បនងកររបកបមខរបរមយ នងេផទរ េទកនងរកបខណឌ ៃនករងរ កែតងសតង បណដ ះ ប ដ ល ឬកមមវធសក ។

សមតថភព បណដ ឬសណរមៃនចេណះដង ភពបនរបសប នងឥរយបថែដលអនញញ តឲយេគបេពញេ យេជគជយនវសកមមភពមយ ឬសណសកមមភពរមមនដចជភរកចច ឬសកមមភពករងរ ។

សមតថភពពេសស ឬេ យែឡក

សមតថភពែដលផ រភជ បេ យផទ លនងករអនវតតភរកចច នងករវវតតនផទ លេនកនងបរបទករងរ ។ ចងនយយអពទដឋភពជកែសដងកនងករអនវតត មនែដនកណតចបស ស នងផ រភជ បផទ លនងកររបកបមខរបរមយ ។

សមតថភពទេទ សមតថភពែដលរតវេទនងសកមមភពទលទ យ ែដលមនែដនកណតហសពភរកចច បែនតជទេទ រមចែណកកនងករអនវតតនភរកចចទងេនះ ។ សកមមភពទងេនះជទេទដចៗគន េនកនងភរកចចជេរចើន េហើយ ចេផទរេទេរបើេនកនង ថ នភពករងរជេរចើន ។ ជធមម ទមទរករសក អពលកខណៈរគះ ។

កមមវធ សណេគលគនតវធ រសត ឯក រ នងនតវធែដលអនញញ តឲយមនករបេងកើតនវវធរសត ឬដេណើ រករ (វគគសក ) បណដ ះប ដ ល ។ េនកនងករបណដ ះប ដ ល

វជជ ជវៈេគេ ថកមមវធ APC  ។ ករ យតៃមលករសក ដេណើ រករែដលនេឆព ះេទេធវើករ យតៃមលេលើករសក េ យេរបើទនននយែដល

របមល វភគ នងបករ យសរមបករសេរមចរបសែផនកគរេកសលយ ឬរដឋបល ។ មខងរករងរ បណដ ៃនករងរ ឬករងរ-មខរបរ ែដលបងហ ញនវសណឯក ររមមយៃនសមតថភព

នងសមតថកចចទកទនជមយមខរបរមយ ឬវជជ ជវៈមយ នងែដល ចចះេនកនងសតង បណដ ះប ដ លែតមយ ។

ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស

េ យមនករសរមបសរមលរតមរតវ នងយងចបស ស កេន មេគលនេយបយ ឧបករណ នងវធ រសតវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស អនញញ តឲយេគ កដេណើ រករនវជ នៃនករបេងកើតេគលគនត ករេរៀបច ករអនវតត នង ករ យតៃមលសកមមភពបណដ ះប ដ ល ។

ករ ថ បនរេបៀប រគបរគង

សណធតផ ែដលអនញញ តឲយ ៖ កណតេគលនេយបយជតសរមបករ បណដ ះប ដ ល FPT ; កេគលនេយបយេនះឲយេរបើរបស ; អនវតតន នងេធវើករែកសរមលរកបខណឌ ចបប នងបទបញជ ; បេងកើតរចនសមពនធ នងអនវតតរបពនធរគបរគងេគលសរមបធនធនមនស ហរញញវតថ នងសមភ រៈ ; ធនឲយមនករ កដេណើ រករករបណដ ះប ដ ល រពមទងករ យតៃមលសមតថភពៃនរបពនធទងមល ។

ករ ថ បនែផនកគរេកសលយ

ឧបករណ ឬវធ រសតនេឆព ះេទរកករបេងកើតេគលគនត ករេរៀបច នងករេធវើបចចបបននភពជរបចេលើកមមវធសក ឬសតង បណដ ះប ដ ល រពមទងមគគេទទសក

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    73 

 

គរេកសលយសរមបជយសរមលដលករេបើកវគគបណដ ះប ដ ល ។ របតបតតករ សកមមភពែដលពណនអពជ នៃនករសេរមចភរកចចមយ ។ រតវេទនង

ដ កកលៃនភរកចច ជពេសស តភជ បេទនងវធ រសត នងបេចចកេទសែដលេគេរបើរបស ឬទមល បករងរែដលមនរ ប អនញញ តឲយេគបងហ ញបនចបសអពដេណើ រករករងរ ។

ដេណើ រករករងរ េសរៃនដ កកលមនល បេរៀងរតមរតវ កនងេពលេវ មយែដលអន- ញញ តឲយេគទទលបនលទធផលមយ (ផលតផល ឬេស កមម) ។

ដេណើ រករបែបកេចញ ដេណើ រករែដលសថតេនខងកនងវធ រសតសមេហតផលមយ ែដលអនញញ តឲយេគឈនេចញជបនតបនទ បពករវភគធតែដលបនកណត េទរកករកណតធតថមេ យបែបកែខនងេចញបនជធតបនទ បពធតមន ។

ចេណះដងផ រភជ បនងសមតថភព

ចេណះដងែដលកណតនវករសក សខនៗ នងមននយែដលអនកេរៀនរតវអនវតតេដើមប កដេណើ រករ ឬធនឲយមនករវវតតនរបសសមតថភព ។

វសយបណដ ះប ដ ល របជសតង បណដ ះប ដ លេ យែផអកេលើករបេពញគន េទវញេទមក ែផនកគរេកសលយ នងរដឋបល នងសមពនធភពរ ងសមតថភពែដលជធតផ ៃនសតងទងេនះ ។

ភរកចច អេពើែដលរតវេទនងសកមមភពចមបងៗ ែដលរតវែតបេពញេនកនងមខរបរមយ ជទេទអេពើទងេនះអនញញ តឲយេគពនយលបងហ ញពផលតផល នងលទធផលៃនករងរ ។

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    74 

 

ឯក រេយង

ន ៃដមន ជញ បណណ 1

1. QUÉBEC,  MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION.  Construction,  Briquetage‐maçonnerie,  Rapport  d’analyse  de 

situation de travail, 1989, 37 p. 

2. QUÉBEC,  MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION.  Construction,  Briquetage‐maçonnerie,  Programme  d’études, 

1991, 86 p. 

3. QUÉBEC,  MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION.  Construction,  Briquetage‐maçonnerie,  Guide  d’organisation 

pédagogique et matérielle, 1992, 63 p. 

4. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2002. 

Cahier 1 Orientations, politiques et structures gouvernementales, 51 p. 

Cahier 2 Gestion centrale de la formation, 55 p. 

Cahier 3 Développement des programmes d’études, 40 p. 

Cahier 4 Mise en oeuvre locale de la formation, 69 p. 

5. QUÉBEC, MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION.  Élaboration  des  programmes  d’études  professionnelles,Cadre 

général‐cadre technique, 2002, 23 p. 

6. QUÉBEC,  MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION.  Élaboration  des  programmes  d’études  techniques,Guide  de 

définition des buts et des compétences d’un projet de formation, 2002, 27 p. 

7. QUÉBEC,  MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION.  Élaboration  des  programmes  d’études  professionnelles  et 

techniques, Guide d’animation d’un atelier d’analyse de la situation de travail, 2002, 44 p. 

8. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La formation professionnelle et technique au Québec,Un système 

intégrant l’ingénierie de gestion et l’ingénierie de formation, 2002, 108 p. 

9. QUÉBEC, MINISTÈRE DE  L’ÉDUCATION. Programmes d’études préparant à  l’exercice d’un métier  semi‐

spécialisé, Guide administratif 2003‐2004, 2003, 15 p. et annexes. 

10. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Politique d’évaluation des apprentissages, 2003, 68 p. 

11. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de  la  formation professionnelle et  technique, 2004, 

209 p. 

12. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La ingeniería de la formación professionnal y técnica, 2004, 210 p. 

13. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. The engineering of vocational and technical training, 2004, 176 p. 

14. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles,Guide de 

conception et de production d’un programme, 2004, 78 p. 

15. QUÉBEC,  MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION.  La  prise  en  compte  du  développement  durable  dans  les 

programmes d’études en formation technique, 2004, 55 p. 

16. QUÉBEC, MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION,  DU  LOISIR  ET  DU  SPORT.  Briquetage‐maçonnerie,  programme 

d’études professionnelles, 2005, 72 p. 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    75 

 

17. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, référentiel pour 

l’évaluation des apprentissages, 2005, 118 p. 

18. QUÉBEC,  MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION,  DU  LOISIR  ET  DU  SPORT.  Briquetage‐maçonnerie,guide 

d’organisation, 2005, 48 p. 

19. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Cadre de référence sur  la planification 

des activités d’apprentissage et d’évaluation, formation professionnelle, 2005, 106 p. 

20. QUÉBEC, MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION,  DU  LOISIR  ET  DU  SPORT.  Reconnaissance  des  acquis  et  des 

compétences en formation professionnelle et technique, cadre général – cadre technique, 2005, 21 p. 

21. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Analyse comparative de modèles de qualification professionnelle, 

au Québec et dans d’autres États, 2005, 118 p. 

22. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmes d’études 

professionnelles, Élaboration des spécifications pour l’évaluation des compétences aux fins de la sanction 

2008, 40 p. [Document de travail]. 

23. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU  LOISIR ET DU SPORT. Guide de conception et d’élaboration 

d’un programme d ’étude s , 2008, 92 p. [Document de travail]. 

ឯក រេយងទេទ

24. AUSTRALIAN  QUALIFICATIONS  FRAMEWORK  (AQF)  ADVISORY  BOARD.  Australian  Qualifications 

Framework: Implementation Handbook, Fourth edition, 2007, 99 p. 

25. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Classification international e type des professions, Genève, 1958, 

280 p. 

26. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Travail décent et économie informelle, 2002, 83 p. 

27. BUREAU RÉGIONAL de  L’UNESCO  à Dakar  (BREDA).  L’approche par  compétences dans  l’enseignement 

technique et la formation professionnelle, Bénin, Burkina Faso, Mali, 2006, 261 p. 

28. COMMISSION  EUROPÉENNE  ÉDUCATION  ET  CULTURE.  Le  cadre  européen  des  certifications  pour 

l’éducation et la formation tout au long de la vie (CEC), 2008, 15 p. 

29. DESCHÊNES, A.‐ J. et autres. Constructivisme et formation à distance. 

30. DOLZ  J.,  et  E. OLLAGNIER  (eds).  L’énigme  de  la  compétence  en  éducation, Bruxelles,  2002, De Boeck 

Université. 

31. EURYDICE, DIRECTORATE GENERAL FOR EDUCATION AND CULTURE. Eurybase, The information database 

on Education  Systems  in Europe, Organisation du  système éducatif en  France, European Commission, 

2006‐2007, 57 p. 

32. GOUVERNEMENT  DU  NOUVEAU‐BRUNSWICK.  Politique  provinciale  d’évaluation  des  apprentissages, 

L’évaluation au service de l’apprentissage, 2002, 18 p. 

33. JOOSERY, Pradeep Kumar. TVET in Mauritius: a case study, 2006. 

34. LEGENDRE, R. Dictionnaire actuel de l’éducation, 3e édition, Guérin, Montréal, 2005, 1554 p. 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    76 

 

35. MONCHATRE, Sylvie. En quoi la compétence devient‐elle une technologie sociale? Réflexions à partir de 

l’expérience  québécoise  ‐  Comment  l’approche  par  les  compétences  modifie  la  conception  des 

programmes de  formation professionnelle, Revue Française de sciences sociales, Formation‐Emploi, no 

99, 2007. 

36. NORTON, Robert E. Quality Instruction for the High Performance Workplace: DACUM.      1998,   7 p. 

37. NORTON, Robert E. Quality Instruction Requires High Quality Materials: SCID, 1998, 8 p. 

38. NORTON, Robert, E. DACUM. Handbook, Second Edition, Leadership Training Series no. 67, Ohio State 

University, Columbus, Center on Education and Training for Employment, 1997, 314 p. 

39. NORTON, Robert, E. DACUM. Bridging the Gap between Work and High Performance, 1997,  90 p. 

40. NORTON, Robert, E. Maintaining DACUM Quality, 1995, 4 p. 

41. NORTON, Robert, E. DACUM and Tech Prep: Dynamic Duo, 1993, 23 p. 

42. NORTON, Robert, E. SCID: Model for Effective Instructional Development, 1993, 14 p. 

43. NORTON,  Robert,  E.  Improving  Training  Quality  by  Avoiding  the  «  What  Errors  »  of  curriculum 

development, 1993, 7 p. 

44. ORGANISATION  INTERNATIONALE DE  LA  FRANCOPHONIE.  Évaluation  externe  du  «programme  d’appui 

aux politiques nationales de formation professionnelle et technique»: rapport synthèse, mars 2007, par 

CRC Sogéma (Canada‐Québec), Collection Suivi et évaluation, n° 11, 2007, 84 p. 

45. PIGEASSOU,  Jean, et Daniel VIMONT.  La  validation des acquis de  l’expérience à  l’éducation nationale, 

MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005. 

46. QUÉBEC,  MINISTÈRE  DE  L’ÉDUCATION.  Élaboration  des  programmes  d’études  professionnelles  et 

techniques,  Esquisse  d’un  processus  de  planification  pédagogique  dans  le  cadre  d’une  approche  par 

compétences, 2002, 24 p. [Document de travail]. 

47. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Pâtisserie, Programme d’études, 2005, 

106 p. 

48. QUÉBEC, MINISTÈRE DE  L’ÉDUCATION, DU  LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmesd’études 

professionnelles, Guide de rédaction du guide d’organisation d’un programme d’études professionnelles, 

2006, 34 p. [Document de travail]. 

49. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Modèle d’adéquation formation‐emploi 

2006, volet régional, 2007, 300 p. 

50. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT et EMPLOI‐QUÉBEC. Cadre de référence 

pour la production des études sectorielles en partenariat, 2005, 41 p. 

51. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT  PROFESSIONNELS,  INSTITUT  NATIONAL  DE  FORMATION  PROFESSIONNELLE.  Cadre 

d’élaboration de programmes selon  l’approche par compétences en  formation professionnelle, version 

expérimentale, 2006, 21 p. 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    77 

 

52. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS,  INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche 

par  compétences  en  formation  professionnelle,  Guide  méthodologique  pour  l’élaboration  de  la 

nomenclature algérienne des emplois et métiers, version expérimentale, 2006, 45 p. 

53. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS,  INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche 

par compétences en formation professionnelle, Méthodologie générale pour la réalisation des études de 

planification, version expérimentale, 2006, 59 p. 

54. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS,  INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche 

par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel du métier, version 

expérimentale, 2006, 53 p. 

55. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS,  INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche 

par compétences en  formation professionnelle, Guide de conception d’un projet de  formation, version 

expérimentale, 2006, 38 p. 

56. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS,  INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche 

par compétences en  formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un programme d’études, version 

expérimentale, 2006, 83 p. 

57. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS,  INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche 

par  compétences  en  formation  professionnelle, Guide  d’implantation  d’un  programme  de  formation, 

version expérimentale, 2006, 117 p. 

58. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS,  INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche 

par compétences en formation professionnelle, Guide d’évaluation d’un référentiel pour l’évaluation de 

sanction, version expérimentale, 2006, 21 p. 

59. RÉPUBLIQUE  ALGÉRIENNE  DÉMOCRATIQUE  ET  POPULAIRE,  MINISTÈRE  DE  LA  FORMATION  ET  DE 

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS,  INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche 

par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel pour  l’organisation 

pédagogique et matérielle, version expérimentale, 2006, 48 p. 

60. RÉPUBLIQUE  DE  GUINÉE,  MINISTÈRE  DE  L’ENSEIGNEMENT  TECHNIQUE  ET  DE  LA  FORMATION 

PROFESSIONNELLE. Programme de formation, Maçonnerie, 2003, 112 p. 

61. RÉPUBLIQUE  DE  GUINÉE,  MINISTÈRE  DE  L’ENSEIGNEMENT  TECHNIQUE  ET  DE  LA  FORMATION 

PROFESSIONNELLE. Guide pédagogique, Maçonnerie, 2003, 190 p. 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    78 

 

62. RÉPUBLIQUE  DE  GUINÉE,  MINISTÈRE  DE  L’ENSEIGNEMENT  TECHNIQUE  ET  DE  LA  FORMATION 

PROFESSIONNELLE. Guide d’évaluation, Maçonnerie, 2003, 186 p. 

63. RÉPUBLIQUE  DU  CAMEROUN,  MINISTÈRE  DE  L’EMPLOI  ET  DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE, 

SECRÉTARIAT GÉNÉRAL, DIRECTION DE LA FORMATION ET DE L’ORIENTATION PROFESSIONNELLES. Guide 

de confection des référentiels de formation professionnelle, 2007, 44 p. 

64. RÉPUBLIQUE  TUNISIENNE, MINISTÈRE DE  L’ÉDUCATION  ET DE  LA  FORMATION, CENTRE NATIONAL DE 

FORMATION  DE  FORMATEURS  ET  D’INGÉNIERIE  DE  FORMATION.  Guide méthodologique,  Portrait  de 

secteur, 86 p. 

65. RÉPUBLIQUE  TUNISIENNE, MINISTÈRE DE  L’ÉDUCATION  ET DE  LA  FORMATION, CENTRE NATIONAL DE 

FORMATION  DE  FORMATEURS  ET  D’INGÉNIERIE  DE  FORMATION.  Élaboration  de  programmes  selon 

l’approche par compétences dans  la formation professionnelle, module 3: Réalisation d’une analyse de 

situation de travail (AST), notes de cours, 2004, 30 p. 

66. RÉPUBLIQUE  TUNISIENNE, MINISTÈRE DE  L’ÉDUCATION  ET DE  LA  FORMATION, CENTRE NATIONAL DE 

FORMATION  DE  FORMATEURS  ET  D’INGÉNIERIE  DE  FORMATION.  Élaboration  de  programmes  selon 

l’approche  par  compétences  dans  la  formation  professionnelle, module  3:  Analyse  de  la  situation  de 

travail, guide d’animation, 2004, 12 p. 

67. RÉPUBLIQUE  TUNISIENNE, MINISTÈRE DE  L’ÉDUCATION  ET DE  LA  FORMATION, CENTRE NATIONAL DE 

FORMATION  DE  FORMATEURS  ET  D’INGÉNIERIE  DE  FORMATION.  Élaboration  de  programmes  selon 

l’approche  par  compétences  dans  la  formation  professionnelle,  module  4:  Construire  un  projet  de 

formation, guide d’animation, 2004, 8 p. 

68. RESSOURCES HUMAINES ET DÉVELOPPEMENT SOCIAL CANADA, Classification nationale des professions 

(CNP), tutoriel, 2006, 23 p. 

69. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique du  répertoire marocain 

des emplois et des métiers, 2005, 43 p. 

70. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique d’élaboration et de mise 

en oeuvre des programmes de formation selon l’approche par compétences, 2005, 59 p. 

71. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT  CHARGÉ DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE. Guide  de  conception  et  de  production  d’une 

étude sectorielle, 2007, 63 p. 

72. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT  CHARGÉ DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE. Guide  de  conception  et  de  production  d’une 

étude préliminaire, 2007, 49 p. 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    79 

 

73. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT  CHARGÉ DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE. Guide  de  conception  et  de  production  d’une 

analyse de situation de travail, 2007, 63 p. 

74. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT  CHARGÉ  DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE.  Guide  de  conception  et  de  production  d’un 

référentiel de compétences , 2007, 55 p. 

75. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT  CHARGÉ  DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE.  Guide  de  conception  et  de  production  d’un 

programme de formation, 2007, 38 p. 

76. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide 

pédagogique, 2007, 37 p. 

77. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide 

d’évaluation, 2007, 30 p. 

78. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT  CHARGÉ  DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE.  Guide  général  d’évaluation  des  acquis  des 

stagiaires selon l’approche par compétences, 2007, 44 p. 

79. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide 

d’organisation pédagogique et matérielle, 2007, 36 p. 

80. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE,SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT  CHARGÉ  DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE.  Certification  des  Ressources  Humaines, 

Référentiel  de  Compétences  et  Descriptif  de  fonction,  Conseiller  Méthodologue  en  Élaboration  de 

Programme selon l’APC, 2007, 39 p. 

81. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT 

D’ÉTAT  CHARGÉ  DE  LA  FORMATION  PROFESSIONNELLE.  Certification  des  Ressources  Humaines, 

Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller pédagogue en APC, 2007, 38 p. 

82. SCALLON,  G.  L’évaluation  formative  des  apprentissages,  Tome  I,  La  réflexion,  Canada,  Presses  de 

l’Université Laval, 1988, 171 p. 

83. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome  II, L’instrumentation, Canada, Presses de 

l’Université Laval, 1988, 263 p. 

84. SCALLON, Gérard. L’Évaluation formative, Canada, Édition du renouveau pédagogique  inc. (ERPI), 1999, 

449 p. 

85. SCALLON, Gérard. L’évaluation des apprentissages dans une approche par compétences, Canada, Édition 

du renouveau pédagogique inc., 2004, 346 p. 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    80 

 

86. WALTER,  R.  La  formation  en  secteur  informel,  Note  de  problématique,  Agence  Française  de 

Développement, Département de la recherche, 2006, 20 p. [Document de travail].

ឯក រេយងព ងែទរែណត ឯក រេយងមយចននធែដលេលើកេឡើងេនកនងឯក រេយង ចមនេនេលើទពរ

ងែទរែណត ។ េគហទពរចមបងៗែដលេគេបើកេមើលេនកនងរកបខណឌ េរៀបចមគគេទទសកវធ រសតខង

េរកមេនះ រតវបនរបមលផដ មរបធនបទ ។

ទកទងនងករ យតៃមលៃនកមមវធ «េរជមែរជងេគលនេយបយជតបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នង

បេចចកេទស» របស OIF 

ឯក រេរកមចណងេជើងថ «ករ យតៃមលខងកនង «កមមវធេរជមែរជងនេយបយជតបណដ ះប ដ ល

វជជ ជវៈ នងបេចចកេទស» ៖ របយករណសេយគ ែខមន ឆន ២០០៧ ចេបើក នបនេនកនងសយ ឋ នខងេរកម៖

http://www.francophonie.org/ressources/evaluationsv1.cfm.

ទកទងនងឯក រ «ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស»

ឯក រេរកមចណងេជើងថ «ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស» ចេបើក នបន ម សយ ឋ នដចខងេរកម៖ http://fpt‐francophonie.org/. http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm. 

ឯក រេរកមចណងេជើងថ «ករ ថ បនករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ នងបេចចកេទស» រតវបនសរមបេនកនងសេ ែដល កឲយអងគករ UNESCO  (UNEVOC) េរបើរបស ។ ឯក រេនះរតវបនែរបសរមលជភ អងេគលស នងេអសបញ សេ ទងេនះមនេនកនងេគហទពរខងេរកម៖ http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm.

ទកទងនងរបពនធបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ

ឯក រ Qualifications  Framework  :  Implementation  Handbook រតវបន កេនកនង ងែទរែណត មសយ ឋ នដចខងេរកម៖

http://www.aqf.edu.au/Portals/0/Documents/Handbook/AQF_Handbook_1‐12.pdf 

ឯក ររបសេ ក Pradeep Kumar Joosery រតវបន កឲយ នេន សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www.dakar.unesco.org/pdf/svt_maurice.pdf.

ករពពណនពរបពនធអបរប ងរតវបនបងហ ញេនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www.eurydice.org/ressources/eurydice/eurybase/pdf/section/FR_FR_C5.pdf. 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    81 

 

ទកទងនងឯក រចមបងៗៃនវធ រសតែដលមន

ឯក រមយចននែដលផលតេឡើងេ យរកសងអបរ កម នត នងក របសរ ឋ ភបលេកបច មនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm. 

ឯក ររបសររដឋេលខធករ ឋ នទទលបនទកករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈេនរកសងករងរ នងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈរបសរពះ ជ ចរកមរ ក មនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម ៖ http://www.dfp.ac.ma/departement/dcpsp/index‐gsfp.asp. http://www.meda2‐fp.ma. 

ទកទងនងនមវលល រកបខណឌ ផដលវញញ បនបរត ពតមនសដពឧស ហកមម នងទផ រករងរ េគ ចចលនកនងេគហទពរខងេរកម ។

របពនធច តថន កឧស ហកមម េមរកខងេជើង (SCIAN) ២០០២ - ក ចចលេមើលបនកនងសយ ឋ នខងេរកម៖

http://www.statcan.gc.ca/subjects‐sujets/standard‐norme/naics‐scian/2002/naics‐scian02l‐fra.htm 

របពនធច តថន កផលតផលប ង (CPF) ចចលេមើលបនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/cpf2003/cpf2003.htm 

េគហទពរពតមនសដពទផ រករងរ (IMT) របសរកសងករងរេកបច ចេមើលបនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://imt.emploiquebec.net/mtg/inter/noncache/contenu/asp/mtg941_accueil_fran_01.asp 

កបរតមខរបរៃនបញជ របតបតតករមខរបរ នងករងរ (ROME) របេទសប ង (ANPE) ចេមើលបនេនកនង សយ ឋ ន៖ http://www.anpe.fr/espacecandidat/romeligne/RliIndex.do;jsessionid=Lv9fzJRKkK TjyMn36ljrJrxgXQvdpQdG2G2kx9stRrh5LQnWpVTh!1618997797. 

េគហទពររបសអងគករពលកមមអនតរជត (OIT) ែដលបងហ ញអពរបពនធច តថន កអនតរជតគរវជជ ជវៈ ចនបនេនកនង សយ ឋ ន៖

http://www.ilo.org/public/french/bureau/stat/isco/index.htm. 

េគហទពររបសរកសងអភវឌ នសងគម នងធនធនមនស ក ែដលបងហ ញនវរបពនធច តថន កជតវជជ ជវៈ (CNP) ច នបនេនកនង សយ ឋ ន៖ http://www5.rhdsc.gc.ca/NOC‐CNP/app/training.aspx?lc=f. 

េគហទពររបសវទយ ថ នជតសថត នងសក េសដឋកចច (INSEE) ែដលបងហ ញអពនមវលវជជ ជវៈ នងរបេភទសងគមវជជ ជវៈ (PCS) ច នបនេនកនង សយ ឋ ន៖ http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/pcs2003/pcs2003.htm 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    82 

 

ពតមនសដពរកបខណឌ អរ បសដពករផដលវញញ បនបរត (CEC) ចចល នបនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://europa.eu/scadplus/leg/fr/cha/c11104.htm 

េគហទពររបសគណៈកមមករជតផដលវញញ បនបរតវជជ ជវៈៃនរបេទសប ង ែដលបងហ ញជនអពបញជ កតរ ជតៃនករផដលវញញ បនបរតវជជ ជវៈ (RNCP) ចចល នបនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www.cncp.gouv.fr/CNCP/index.php?cncp=rncp.

កបរតពតមនេនកនងេពលបណដ ះប ដ លសរមបផដលសញញ បរតរបស AFPA ចចលេមើលបនេន សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www.afpa.fr/formations/les‐offres‐de‐formation‐et‐vae/formation‐diplomante/ fiche/7104/macon.html. 

ទកទងនងគរ DACUM 

ន ៃដ នងេសចកដរបកសរបសេ ក M.  Robert  Norton ចេមើលបនកនងេគហទពររ វរជវថន កកលវទយលយ ÉRIC ។ ៃថងទ៩ ែខមក ឆន ២០០៩ ឯក រទងេនះរតវបន កឲយ ចេនកនងសយ ឋ នដចខងេរកម៖

http://www.eric.ed.gov/ 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    83 

 

ទកទងនងមខរបរពកក ដ លជនញ

«បញជ រេពើភណឌ មខរបរពកក ដ លជនញ» នងឯក រេរកមចណងេជើងថ «កមមវធសក នេឆព ះេទរកកររបកបមខរបរពកក ដ លជនញ មគគេទទសករដឋបល ២០០៣-២០០៤» ចចលេមើលបនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www.mels.gouv.qc.ca/sections/metiers/ http://www.inforoutefpt.org/ensemble_dossiers_meq/infodoc.asp 

ទកទងនងករ យតៃមលករសក

សញញ បរតប ង នងរបធនវញញ របឡងែដលពកពនធ រតវបនបងហ ញេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www.crdp‐montpellier.fr/ressources/examens/consultation/index.aspx 

សតង បណដ ះប ដ លេឈម ះ សមតថភពវជជ ជវៈ នងករបណដ ះប ដ លៃនសហគមនប ងៃនរបេទសែបលហ ក រមទងឧបករណ យតៃមលមន កេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ www.enseignement.be. 

ទកទងនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈេនកនងវសយេរកផលវករ

ឯក រករងររបសេ ក R.  WALTER េរកមចណងេជើងថ «ករបណដ ះប ដ លកនងវសយេរកផលវករ កណតច ពចេ ទបញហ » មន កេនកនង សយ ឋ ន៖ http://doc.abhatoo.net.ma/doc/spip.php?article2745 

របយករណរបសអងគករពលកមមអនតរជត េរកមចណងេជើងថ «ករងរសមរមយ នងេសដឋកចចេរកផលវករ» ែដលបករ យអពករណសក សដពករបណដ ះប ដ ល នងអភវឌ សមតថភពេនកនងវសយេសដឋកចចេរកផលវករ ចេមើលបនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://www.ilo.org/public/french/employment/infeco/index.htm. 

ទកទងនង «ករទទល គ លសមតថភព មបទពេ ធន» េសៀវេភជនយ នងេសៀវេភជនយជលកខណៈឌជថល PIGEASSOU, Jean, Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation nationale. 

MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005. មន កេន សយ ឋ ន៖ ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/syst/igaen/rapports/vae_2005.pdf. 

DGESCO. ករផដលសពលភពេលើបទពេ ធន ( ម ងែទរែណត)។ មន កេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ http://eduscol.education.fr/D0077/accueil.htm. 

Centre‐info. VAE: Validation des acquis de l’expérience [en ligne]. មន កេន សយ ឋ ន៖ http://www.centre‐inffo.fr/article.php3?id_article=120. 

មគគេទទសក ៣ ទស នទន នងករបេងកើតសតង បណដ ះប ដ ល  

មគគេទទសកវធ រសតជនយដលករអនវតតវធ រសតែផអកេលើសមតថភពកនងករបណដ ះប ដ លវជជ ជវៈ    84 

 

Commission nationale de la certification professionnelle [en ligne]. មន កេន សយ ឋ ន៖ : http://www.cncp.gouv.fr/index.php?page=30. 

CEDEFOP.The  European  Centre  for  the  Development  of  Vocational  Training  [en  ligne]. មន កេនកនង សយ ឋ ន៖ : http://www.cedefop.europa.eu/. 

េគហទពរប ងសដពករផដលសពលភពេលើបទពេ ធន មនេនកនង សយ ឋ នខងេរកម៖ www.vae.gouv.fr. 

េគហទពររបសសហគមនប ងរបចរបេទសែបលហ ក សដពករផដលសពលភពេលើបទពេ ធន មនកនង សយ ឋ ន៖ www.validationdescompetences.be. 

ចេពះបញជ យេឈម ះេគហទពរចមបងៗរបសអងគកររហវងកហវន នងបទបងហ ញអពេគលគនតសខនៗអមេ យេសៀវេភជនយ សមេមើលេនកនងេគហទពររបសេ ករ ែបរ បដ (Robert  Bibeau) ៖ http://www.robertbibeau.ca/portfolio.html.