ТӨРИЙН САНХҮҮ- 2018

МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДЭСНИЙ СТАТИСТИКИЙН ХОРОО

ТӨРИЙН САНХҮҮ- 2018

Улаанбаатар хот

2019 он

2

Танилцуулгыг хянасан:

А.Ариунзаяа Ч.Баянчимэг

ҮСХ-ны дарга ҮСХ-ны дэд дарга

Э.Эрдэнэсан ҮСХ-ны ЭЗСГ-ын дарга

Танилцуулгыг боловсруулсан:

Ч.Мөнхтуул ҮСХ-ны ЭЗСГ-ын статистикч

МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДЭСНИЙ СТАТИСТИКИЙН ХОРОО Монгол Улс, Улаанбаатар хот Сүхбаатар дүүрэг, Бага тойруу-44 Засгийн газрын III байр Утас: (976-11)-326414, 1900-1212 Факс: (976-11)-324518 Цахим хуудас: http://nso.mn, www.1212.mn И-мэйл: [email protected]

http://nso.mn/

http://www.1212.mn/

mailto:[email protected]

3

АГУУЛГА

ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ .......................................................................................... 4

ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ ................................................................................................. 5

ТОВЧИЛСОН ҮГИЙН ТАЙЛБАР ................................................................................. 6

НЭР ТОМЬЁОНЫ ТОВЧ ТАЙЛБАР, ТОДОРХОЙЛОЛТ ........................................... 7

ОРШИЛ ......................................................................................................................... 9

I. ТӨСӨВ ..................................................................................................................... 10

Хамрах хүрээ ............................................................................................................. 12

I.1 Улсын нэгдсэн төсвийн орлого ................................................................... 16

I.2 Улсын нэгдсэн төсвийн зарлага .................................................................. 19

II.1 Улсын төсвийн орлого ...................................................................................... 21

II.2 Улсын төсвийн зарлага ..................................................................................... 23

III.1 Орон нутгийн төсвийн орлого ......................................................................... 26

III.2 Орон нутгийн төсвийн зарлага ........................................................................ 28

IV.1 Ажиллагчдын тоо ............................................................................................. 29

IV.2 Төрийн байгууллагын ажиллагчид, төрийн албаны ангилалаар ............. 31

II. ГАДААД ӨР ............................................................................................................ 33

Хамрах хүрээ ............................................................................................................. 35

II.1 Засгийн газрын нийт өр ..................................................................................... 36

II.2 Нийт гадаад өр .................................................................................................... 37

II.2.1 Засгийн газрын гадаад өр ............................................................................. 38

II.2.2 Төв банкны гадаад өр .................................................................................... 39

II.2.3 Хадгаламжийн байгууллагуудын гадаад өр .............................................. 39

II.2.4 Бусад салбарын гадаад өр ........................................................................... 40

II.2.5 Хөрөнгө оруулагчийн зээл ............................................................................ 41

ДҮГНЭЛТ ..................................................................................................................... 42

4

ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ

ХҮСНЭГТ 1. ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ............................................ 13 ХҮСНЭГТ 2. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ............................................. 14 ХҮСНЭГТ 3. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ТАТВАРЫН ОРЛОГО,......................... 15 ХҮСНЭГТ 4. ЭЦСИЙН АШИГЛАЛТЫН АРГААР ТООЦСОН ДНБ, ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ДНБ-Д ЭЗЛЭХ ХУВЬ ......................................... 16 ХҮСНЭГТ 5. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ОРЛОГО .............................................. 16 ХҮСНЭГТ 6. ТАТВАРЫН ОРЛОГО ............................................................................ 17 ХҮСНЭГТ 7. ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО .................................................................... 18 ХҮСНЭГТ 8. НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САНГИЙН ОРЛОГО ................................... 18

ХҮСНЭГТ 9. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА ............................................. 19 ХҮСНЭГТ 10. НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САНГИЙН ЗАРЛАГА ................................ 20 ХҮСНЭГТ 11. УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ ............................ 21

ХҮСНЭГТ 12. УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГО .............................................................. 21 ХҮСНЭГТ 13. ТАТВАРЫН ОРЛОГО .......................................................................... 22 ХҮСНЭГТ 14. ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО ................................................................. 23 ХҮСНЭГТ 15. УЛСЫН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА ............................................................. 24

ХҮСНЭГТ 16. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ............................................. 25 ХҮСНЭГТ 17. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ОРЛОГО .............................................. 26

ХҮСНЭГТ 18. ТАТВАРЫН ОРЛОГО .......................................................................... 27 ХҮСНЭГТ 19. ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО ................................................................. 27 ХҮСНЭГТ 20. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА ............................................. 28

ХҮСНЭГТ 21. НИЙТ АЖИЛЛАГЧИД, ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН АЖИЛЛАГЧИД .. 29 ХҮСНЭГТ 22. ТӨРИЙН АЛБАН ХААГЧИД, бүсээр ................................................... 30

ХҮСНЭГТ 23. ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН АЖИЛЛАГЧИД, мянган хүн .................... 32 ХҮСНЭГТ 24. ТӨРИЙН ЗАХИРГААНЫ АЛБАН ХААГЧИД, зэрэг дэвийн ангиллаар ..................................................................................................................................... 32

ХҮСНЭГТ 25. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН НИЙТ ӨР............................................................. 36 ХҮСНЭГТ 26. МОНГОЛ УЛСЫН НИЙТ ГАДААД ӨР, салбараар ............................. 37

ХҮСНЭГТ 27. НИЙТ ГАДААД ӨР, салбараар, өрийн хэрэгслээр ............................ 38

ХҮСНЭГТ 28. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр ......................... 39 ХҮСНЭГТ 29. ТӨВ БАНКНЫ ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр .................................. 39 ХҮСНЭГТ 30. ХАДГАЛАМЖИЙН БАЙГУУЛЛАГУУДЫН ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр ................................................................................................................... 40 ХҮСНЭГТ 31. БУСАД САЛБАРЫН ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр ......................... 41

ХҮСНЭГТ 32. ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧИЙН ЗЭЭЛ ...................................................... 41

5

ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ

ЗУРАГ 1. ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ ................................................. 13 ЗУРАГ 2. НИЙТ ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ДНБ-Д ЭЗЛЭХ ХУВЬ ................ 14 ЗУРАГ 3. ТӨСВИЙН АШИГ/АЛДАГДЛЫН ДНБ-Д ЭЗЛЭХ ХУВЬ .............................. 15

ЗУРАГ 4. ТАТВАРЫН ОРЛОГЫН БҮТЭЦ, хувиар .................................................... 17 ЗУРАГ 5. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГЫН БҮТЭЦ .................................. 19 ЗУРАГ 6. УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ, тэрбум төгрөг .......... 21 ЗУРАГ 7. УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГЫН БҮТЭЦ, хувиар ........................................ 22 ЗУРАГ 8. УЛСЫН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГЫН БҮТЭЦ, хувиар ....................................... 25

ЗУРАГ 9. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ ................... 26 ЗУРАГ 10. НИЙТ АЖИЛЛАГЧИД БОЛОН ТӨРИЙН АЛБАН ХААГЧДЫН ТОО, жилийн өсөлт, бууралт, хувиар ................................................................................. 30 ЗУРАГ 11. ТӨРИЙН АЛБАН ХААГЧДЫН ТОО, аймаг, нийслэлээр......................... 31 ЗУРАГ 12. ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГАД АЖИЛЛАГЧИДЫН ТООНЫ ӨСӨЛТ ............ 31

ЗУРАГ 13. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ӨРИЙН БҮТЭЦ, хувиар ........................................... 36 ЗУРАГ 14. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ӨРИЙН ЭРГЭН ТӨЛӨЛТ ....................................... 37

ЗУРАГ 15. УЛСЫН НИЙТ ГАДААД ӨРИЙН БҮТЭЦ, 2016-2018 ОН, хувиар ........... 38

6

ТОВЧИЛСОН ҮГИЙН ТАЙЛБАР

ДНБ

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн

НӨАТ Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар

ОНТ Орон нутгийн төсөв

УНТ Улсын нэгдсэн төсөв

УТ Улсын төсөв

ҮСХ Үндэсний Статистикийн Хороо

ТЭМДЭГЛЭГЭЭ

* урьдчилсан гүйцэтгэл

7

НЭР ТОМЬЁОНЫ ТОВЧ ТАЙЛБАР, ТОДОРХОЙЛОЛТ

Төсвийн орлого нь Тогтворжуулалтын сан, Ирээдүйн өв сан болон тэнцвэржүүлсэн

орлогоос бүрдэнэ.

Тэнцвэржүүлсэн орлого нь татварын болон татварын бус орлогоос бүрдэнэ.

Татварын орлогод орлогын албан татвар, нийгмийн даатгалын орлого, хөрөнгийн

албан татвар, нэмэгдэл өртгийн албан татвар, онцгой албан татвар, тусгай

зориулалтын орлого, гадаад үйл ажиллагааны орлого, бусад татвар, төлбөр,

хураамжийн орлогыг оруулна.

Татварын бус орлого нь нийтлэг татварын бус орлого, хөрөнгийн орлого,

тусламжийн орлого, улсын төсөв орон нутгийн төсөв хоорондын шилжүүлгээс

бүрдэнэ.

Төсвийн зарлагыг урсгал зардал, хөрөнгийн зардал, цэвэр зээл гэж ангилна. Урсгал

зардалд бараа, үйлчилгээний зардал, зээлийн үйлчилгээний төлбөр, татаас ба

шилжүүлэг багтана.

Төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт тэнцлийг (ашиг/алдагдал) нийт тэнцвэржүүлсэн

орлого, тусламж, нийт зарлага, цэвэр зээлийн зөрүүгээр тодорхойлно.

Санхүүгийн дэмжлэг нь Орон нутгийн төсвийн орлого нь зарлагаас бага буюу

алдагдалтай байгаа тохиолдолд тухайн алдагдлыг нөхөх зорилгоор Улсын төсвөөс

санхүүгийн дэмжлэг үзүүлдэг.

Улсын төсөвт төвлөрүүлэх орлого нь Орон нутгийн төсвийн орлого нь зарлагаасаа

их буюу ашигтай гарсан тохиолдолд тухайн орлогын тодорхой хувийг Улсын төсөвт

төвлөрүүлдэг.

Улсын нийт гадаад өр гэж Засгийн газар, орон нутаг, Монголбанк болон Монгол

Улсад бүртгэлтэй аж ахуйн нэгж, иргэдээс Монгол Улсад бүртгэлгүй, эдийн засгийн

харьяат бус аливаа этгээдэд төлөх өрийн хэрэгслээр үүсгэгдсэн төлбөрийн үүргийг

8

ойлгоно. Үүнд гадаад зээл, өрийн бичиг, харилцах хадгаламж, худалдааны зээл

болон урьдчилгаа болон бусад өрийн хэрэгслээр үүсгэгдсэн төлбөрийг хамруулна.

Засгийн газрын дотоод өр гэж өрийн хэрэгслээр үүсгэж, Монгол Улсын Засгийн

газраас бусдын өмнө хүлээсэн төлбөрийн үүргийг ойлгоно.

Засгийн газрын гадаад өр гэж Монгол Улсын Засгийн газрын эдийн засгийн харьяат

бус аливаа этгээдэд төлөх өрийн хэрэгслээр үүсгэгдсэн төлбөрийн үүргийг ойлгоно.

Үүнд гадаад зээл, өрийн бичиг, дотоод үнэт цааснаас эдийн засгийн харьяат бус

этгээдийн эзэмшиж буй дүн болон бусад өрийн хэрэгслээр үүсгэгдсэн төлбөрийг

хамруулна.

Засгийн газрын өр гэж Засгийн газрын дотоод өр, засгийн газрын гадаад өрийн

нийлбэр байна.

Концесс гэж улсын болон орон нутгийн төсвөөс эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй Барих-

шилжүүлэх төрлөөр байгуулсан концессын гэрээний хүрээнд гарсан ашиглалтыг

үндэслэн бүртгэсэн дүнг хэлнэ. Концесс эзэмшигч концессын зүйлийг өөрийн болон

өөрийн боломжоор олсон хөрөнгөөр барьж ашиглалтад оруулан, гэрээнд заасан

нөхцөлөөр төрийн болон орон нутгийн өмчлөлд шилжүүлэх нөхцөлтэй концессын

гэрээ юм.

9

ОРШИЛ

Төлөвлөгөөт эдийн засгийн үед санхүүгийн статистикийн гол үзүүлэлтүүд

буюу төсвийн мэдээг 1968 оноос нэгтгэн гаргаж танилцуулдаг байсан.

Зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд шилжсэнээр улсын төсвийн орлого,

зарлагын ангилалд 1991 оноос өөрчлөлт орж, орлогыг татварын, татварын бус,

хөрөнгийн болон тусламжийн орлого, зарлагыг материаллаг салбарын санхүүжилт,

үйлдвэрлэлийн бус салбарын зардал, нөөцийн сан, бусад гэж ангилах болсон.

Нягтлан бодох бүртгэлийн Монгол Улсын хууль 1993 онд батлагдаж, нягтлан бодох

бүртгэлийн ОУ-ын стандартыг хэрэглэх болсон.

Одоогийн байдлаар ‘Засгийн газрын санхүүгийн статистикийн гарын авлага 1986’-г

мөрдөн ажиллаж байна.

Цаашид ОУ-ын стандартад нийцүүлэн “Засгийн газрын санхүүгийн статистикийн

гарын авлага 2014’-г хэрэгжүүлэх бэлтгэлыг хийж, төсвийн эдийн засгийн ангилал

шинэчлэн 2015 оноос эхлэн мөрдөж байна.

Төсвийн эдийн засгийн ангиллыг шинэчлэн 2015 оноос эхлэн мөрдөж байна.

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн дагуу 2011 оноос төсөвт

тогтворжуулалтын сангийн орлогыг төвлөрүүлж байна. Мөн Хүний хөгжил сангийн

өрийг төлж дууссанаар Ирээдүйн өв санд бодит хөрөнгийн хуримтлал үүсэж эхлээд

байна. Энэхүү сан нь эрдэс баялгаас бий болсон орлогын тодорхой хэсгийг ирээдүй

хойч үедээ зориулан хадгалж байгаа сан юм.

Манай улс “Өрийн удирдлагын тухай” хуулийг 2015 оноос эхлэн мөрдөж буй

хуулийн хэрэгжилтийг хангаж, өрийн статистик мэдээллийг 2015 оноос эхлэн олон

улсын ангилалд нийцүүлэн гаргаж байна. ҮСХ нь мэдээллийг 2019 оноос нийтэд

мэдээлж байна.

Энэхүү танилцуулгад төрийн санхүүгийн үндсэн үзүүлэлтүүд болон тухайн

салбарт ажиллагчдын тоо, засгийн газрын өр, улсын нийт гадаад өрийн мэдээллийг

сүүлийн 5 таван жилийн, жилийн дүнгээр нэгтгэн тусгасан болно.

Манай улсын төрийн санхүүгийн өнөөгийн байдалд дүгнэлт хийж, цаашид авч

хэрэгжүүлэх арга хэмжээг боловсруулах, төлөвлөхөд энэхүү танилцуулга,

судалгааны материал нь суурь мэдээлэл болох юм.

10

1 I. ТӨСӨВ

12

Хамрах хүрээ

Монгол Улсын нэгдсэн төсөв нь улсын төсөв, орон нутгийн төсөв, Хүний хөгжлийн сангийн төсөв /2010 он хүртэл Монгол Улсыг хөгжүүлэх сан гэсэн нэртэй байсан/ болон нийгмийн даатгалын сангийн төсвөөс бүрдэнэ.

Улсын Их Хурлаас баталсан, Засгийн газар бүрдүүлэн, зарцуулах төсвийг улсын төсөв гэнэ.

Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас баталсан, аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг даргын бүрдүүлэн, зарцуулах төсвийг орон нутгийн төсөв гэнэ.

Орон нутгийн төсөв нь аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн төсвөөс бүрдэнэ.

Хүний хөгжил сан нь эрдэс баялгаас бий болсон орлогын тодорхой хэсгийг

ирээдүй хойч үедээ зориулан хадгалж буй сан юм.

Тогтворжуулалтын сан нь гол нэр төрлийн эрдэс, түүхий эдийн үнийн

өөрчлөлтөөс хамаарсан төсвийн орлогын хэлбэлзлийг тогтворжуулах, мөн төсвийн

алдагдлыг нөхөх зориулалттай.

Мөн нийгмийн даатгалын сан, эрүүл мэндийн даатгалын сангийн орлогыг

төсөвт төвлөрүүлдэг. Нийгмийн даатгалын сангаас өндөр насны болон бусад

тэтгэвэр, тэтгэмж, эрүүл мэндийн даатгалын сангаас эрүүл мэндтэй холбоотой

зардлын тодорхой хэсгийг санхүүжүүлдэг байна.

ҮСХороо нь Улсын нэгдсэн төсвийн мэдээг Сангийн яамнаас сар бүрийн 8-

ны дотор хүлээн авч, нэгтгэн боловсруулж тайлант сарын дараа сарын 12-15-ны

өдрүүдэд нийтэд мэдээлдэг.

1

13

I. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСӨВ

Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого ба тусламжийн нийт хэмжээ

2018 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 9234.9 тэрбум төгрөг, зарлага ба эргэж төлөгдөх

цэвэр зээлийн нийт хэмжээ 9222.9 тэрбум төгрөг болж, улсын нэгдсэн төсвийн

тэнцвэржүүлсэн тэнцэл 11.9 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарлаа. Нийт

тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн хэмжээ 2014 оноос 2958.3 тэрбум төгрөг буюу

47.1 хувь, төсвийн зарлага 2078.3 тэрбум төгрөг буюу 29.1 хувь, харин өмнөх

оныхоос төсвийн орлого 1960.1 тэрбум төгрөг буюу 26.9 хувь, нийт зарлага цэвэр

зээлийн хэмжээ 205.6 тэрбум төгрөг буюу 2.3 хувиар өссөн байна.

Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцэл 2017 онд 1742.5 тэрбум

төгрөгийн алдагдалтай байсан бол 2018 онд 11.9 тэрбум төгрөгийн ашигтай болсон

нь орлогын өсөлт зарлагын өсөлтөөс 24.7 пунктээр илүү байгаа нь нөлөөлжээ.

ХҮСНЭГТ 1. ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ

2014 2015 2016 2017 2018*

тэрбум төгрөг

Нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн хэмжээ

6 276.6 5 981.1 5 835.1 7 274.8 9 234.9

Нийт зарлага, цэвэр зээлийн хэмжээ 7 144.6 7 138.0 9 495.3 9 017.3 9 222.9

Төсвийн тэнцэл -868 -1 156.9 -3 660.3 -1 742.5 11.9

ЗУРАГ 1. ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ

Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцэл 2018 оны 2, 3, 5, 6, 9, 10, 11,

12 дугаар саруудад 32.5-254.5 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай, харин 1, 4, 7, 8 дугаар

саруудад 100.2-278.4 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарлаа. Харин төсвийн

тэнцвэржүүлсэн урсгал тэнцэл 2014 оны 4 дүгээр сард 32.0 тэрбум төгрөг, 7 дугаар

сард 79.7 тэрбум төгрөг, 8 дугаар сард 7.9 тэрбум төгрөгийн ашигтай, харин бусад

сард 1.2-427.4 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гарлаа. Өмнөх онд төсвийн тэнцэл

7-р сард 151.3 тэрбум төгрөг, 8-р сард 11.8 тэрбум төгрөг, 10-р сард 68.7 тэрбум

6276.6 5 981.1 5 852.1

7 274.9

9 234.9

7144.6 7 138.0

9 519.99 017.3

9 222.9

- 868.0 -1 156.9

-3 667.8

-1 742.5

11.9

2014 2015 2016 2017 2018*

Төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого Нэгдсэн төсвийн зарлага Төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцэл

14

төгрөгийн ашигтай гарсан бол бусад саруудад 25.3-762.0 тэрбум төгрөгийн

алдагдалтай гарсан байна.

Улсын нэгдсэн төсвийн орлого 2018 оны жилийн эцсийн урьдчилсан

гүйцэтгэлээр 9234.6 тэрбум төгрөгт хүрч ДНБ-ний 28.8 хувь болж байгаа бол

төсвийн зарлага 28.7 хувь болсон байна. Төсвийн нийт орлогын ДНБ-нд эзлэх

хувийг 2017 оныхтой харьцуулахад 2.7 пунктээр өсөж, зарлагын эзлэх хувь 3.6

пунктээр буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 2. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ДНБ-Д ЭЗЛЭХ ХУВЬ

2014 2015 2016 2017 2018*


ДНБ, оны үнээр, тэрбум төгрөг 22 227.1 23 150.4 23 942.9 27 876.3 32 093.6


6 276.6 5 981.1 5 835.1 7 274.8 9 234.9

Нийт зарлага, цэвэр зээлийн хэмжээ 7 144.6 7 138.0 9 495.3 9 017.3 9 222.9

Төсвийн тэнцэл - 868.0 - 1 156.9 - 3 660.3 - 1 742.5 11.9

хувь

Төсвийн орлогын ДНБ-д эзлэх хувь 28.2 25.8 24.4 26.1 28.8

Төсвийн зарлагын ДНБ-д эзлэх хувь 32.1 30.8 39.7 32.3 28.7 Төсвийн ашиг/алдагдлын ДНБ-д эзлэх хувь

-3.9 -5.0 -15.3 -6.3 0.04

Төсвийн орлогын ДНБ-д эзлэх хувь сүүлийн 5 жилд хамгийн бага нь 2016 онд

буюу 24.4 хувь, хамгийн их нь 2018 онд 28.8 хувь,төсвийн зарлагынх хамгийн бага

нь 2018 онд 28.7 хувь ба хамгийн их нь 2016 онд 39.8 хувь болж байсан байна.

ЗУРАГ 2. НИЙТ ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ДНБ-Д ЭЗЛЭХ ХУВЬ




Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцэл 2018 онд 11.9 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарч ДНБ-ний 0.04 хувь болж байгаа бол 2016 онд төсөв 1742.5 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай

28.2

25.824.4

26.1

28.8

32.1

30.8

39.8

32.3

28.7

2014 2015 2016 2017 2018*

Төсвийн орлогын ДНБ-д эзлэх хувь Төсвийн зарлагын ДНБ-д эзлэх хувь

15

гарч, төсвийн алдагдлын ДНБ-нд эзлэх хувь 15.3, 2017 онд төсөв 1742.5 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гарч, төсвийн алдагдлын ДНБ-нд эзлэх хувь 6.3 болж байна.

ЗУРАГ 3. ТӨСВИЙН АШИГ/АЛДАГДЛЫН ДНБ-Д ЭЗЛЭХ ХУВЬ

Татварын орлогын ДНБ-д эзлэх хувь сүүлийн 5 жилд хамгийн бага нь 2016 онд буюу 20.7 хувь, хамгийн их нь 2018 онд 25.6 хувь,татварын бус орлогынх хамгийн бага нь 2018 онд 3.2 хувь ба хамгийн их нь 2014 онд 5.0 хувь болж байсан байна.

ХҮСНЭГТ 3. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ТАТВАРЫН ОРЛОГО, ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО, ДНБ-Д ЭЗЛЭХ ХУВЬ

2014 2015 2016 2017 2018*


ДНБ, оны үнээр 22 227.1 23 150.4 23 942.9 27 876.3 32 093.6

Татварын орлого 5 157.0 5 119.0 4 951.0 6 315.1 8 207.1

Татварын бус орлого 1 119.6 862.1 884.1 959.7 1 027.8

хувь

Татварын орлогын ДНБ-д эзлэх хувь

23.2 22.1 20.7 22.7 25.6

Татварын бус орлогын ДНБ-д эзлэх хувь

5.0 3.7 3.7 3.4 3.2

Эцсийн ашиглалтын аргаар тооцсон ДНБ-нд төрийн байгууллагын хэрэглээ 2018 онд 3782.1 тэрбум төгрөгт хүрч, өмнөх оноос 231.9 тэрбум төгрөг буюу 6.5 хувиар өссөн байна. Төрийн байгууллагын хэрэглээ нь эцсийн ашиглалтын аргаар тооцсон ДНБ-нд 2014 онд 2893.3 тэрбум төгрөг буюу 13.0 хувь, 2017 онд 3550.2 тэрбум төгрөг буюу 12.7 хувь, 2018 онд 11.7 хувийг эзэлж байгаа нь 2014 оноос 1.3 пункт, өмнөх оноос 1.0 пунктээр буурсан байна.

16

ХҮСНЭГТ 4. ЭЦСИЙН АШИГЛАЛТЫН АРГААР ТООЦСОН ДНБ, ТӨРИЙН

БАЙГУУЛЛАГЫН ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ДНБ-Д ЭЗЛЭХ ХУВЬ

2014 2015 2016 2017 2018*

тэрбум төгрөг ДНБ 22 227.1 23 150.4 23 942.9 27 876.3 32 306.0

Эцсийн хэрэглээ 15 480.9 16 803.3 16 634.2 18 472.4 20 184.6

Өрхийн хэрэглээ, Өрхөд үйлчилдэг ашгийн бус байгууллагын хэрэглээ

12 587.6 13 671.2 13 130.5 14 922.2 16 402.4

Төрийн байгууллагын хэрэглээ 2 893.3 3 132.1 3 503.7 3 550.2 3 782.1

Хөрөнгийн нийт хуримтлал 7 818.4 6 114.6 6 161.6 8 744.4 13 921.7

Үндсэн хөрөнгийн хуримтлал 6 351.1 4 726.0 4 915.1 6 869.3 9 630.5

Материаллаг эргэлтийн хөрөнгийн өөрчлөлт, үнэт зүйлсийн хуримтлал

1 467.3 1 388.7 1 246.5 1 875.0 4 291.2

Цэвэр экспорт - 1 072.3 232.5 1 147.0 659.6 - 1 800.3

Бараа, үйлчилгээний экспорт 11 613.4 10 567.1 12 019.5 16 668.5 18 951.6

Бараа, үйлчилгээний импорт 12 685.7 10 334.7 10 872.6 16 009.0 20 751.9

хувь

ДНБ 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 Эцсийн хэрэглээ 69.6 72.6 69.5 66.3 62.5

Өрхийн хэрэглээ, Өрхөд үйлчилдэг ашгийн бус байгууллагын хэрэглээ 56.6 59.1 54.8 53.5 50.8

Төрийн байгууллагын хэрэглээ 13.0 13.5 14.6 12.7 11.7 Хөрөнгийн нийт хуримтлал 35.2 26.4 25.7 31.4 43.1

Үндсэн хөрөнгийн хуримтлал 28.6 20.4 20.5 24.6 29.8 Материаллаг эргэлтийн хөрөнгийн

өөрчлөлт, үнэт зүйлсийн хуримтлал 6.6 6.0 5.2 6.7 13.3 Цэвэр экспорт -4.8 1.0 4.8 2.4 -5.6

I.1 Улсын нэгдсэн төсвийн орлого

Улсын нэгдсэн төсвийн нийт орлого ба тусламжийн хэмжээ 2018 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 10.1 их наяд төгрөг болж, үүнээс нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламж нь 9.2 их наяд төгрөг байна.

ХҮСНЭГТ 5. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ОРЛОГО

2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт орлого 6 316.5 5 983.4 5 835.1 7 958.2 10 062.6

Тогтворжуулалтын сан 39.9 2.3 - 325.7 207.0

Ирээдүйн өв сан - - - 357.7 620.7


6 276.6 5 981.1 5 835.1 7 274.8 9 234.9

Татварын орлого 5 157.0 5 119.0 4 951.0 6 315.1 8 207.1

Татварын бус орлого 1 119.6 862.1 884.1 959.7 1 027.8

Улсын нэгдсэн төсвийн орлогын 81.6 хувийг татварын орлого, 10.2 хувийг

татварын бус орлого, 6.2 хувийг ирээдүйн өв сангийн орлого, 2.1 хувийг

тогтворжуулалтын сангийн орлого эзэлж байгаа бөгөөд өмнөх оныхоос татварын

орлогынх 2.2 пункт, ирээдүйн өв сангийн орлого 1.7 пунктээр өсөж, харин татварын

бус орлогынх 1.8 пункт, тогтворжуулалтын сангийн орлого 2.0 пунктээр буурчээ.

17

I.1.1 Татварын орлого

Татварын нийт орлого 8207.1 тэрбум төгрөг болж өмнөх оныхоос 1892.0

тэрбум төгрөг буюу 30.0 хувиар нэмэгдэхэд НӨАТ-ын орлого 577.9 тэрбум төгрөг

буюу 35.7 хувь, орлогын албан татварын орлого 473.3 тэрбум төгрөг буюу 29.3 хувь,

нийгмийн даатгалын орлого 299.4 тэрбум төгрөг буюу 22.8 хувь, онцгой албан

татвар 234.7 тэрбум төгрөг буюу 45.2 хувь, гадаад худалдааны татварын орлого

170.1 тэрбум төгрөг буюу 33.2 хувь, бусад татварын орлого 125.6 тэрбум төгрөг

буюу 21.4 хувь, хөрөнгийн татварын орлого 10.2 тэрбум төгрөг буюу 7.8 хувиар

өссөн нь нөлөөлжээ.

ХҮСНЭГТ 6. ТАТВАРЫН ОРЛОГО

2014 2015 2016 2017 2018*


ДҮН 5 157.0 5 119.0 4 951.0 6 315.1 8 207.1

Орлогын албан татвар 1 101.0 1 170.8 1 043.4 1 613.2 2 086.4

Нийгмийн даатгалын орлого 917.6 1 018.2 1 109.8 1 321.4 1 620.9

Хөрөнгийн албан татвар 78.4 86.6 104.7 131.1 141.3

Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар 1 371.7 1 049.6 1 140.7 1 618.5 2 196.4

Онцгой албан татвар 454.4 592.3 630.1 519.7 754.4

Тусгай зориулалтын орлого 11.6 11.8 10.8 12.4 13.1

Гадаад үйл ажиллагааны орлого 355.3 320.6 328.5 512.4 682.5

Бусад татвар, төлбөр, хураамж 867.0 869.1 583.1 586.5 712.1

Татварын орлогод 2017 онд нэмэгдсэн өртгийн албан татвар 25.6 хувь,

орлогын албан татвар 25.5 хувь, нийгмийн даатгалын орлого 20.9 хувь, бусад

татвар 9.3 хувь, онцгой албан татвар 8.2 хувь, гадаад үйл ажиллагааны орлого 8.1

хувь, хөрөнгийн албан татвар 2.1 хувь, тусгай зориулалтын орлого 0.2 хувь байсан

бол 2018 онд нэмэгдсэн өртгийн албан татвар 26.8 хувь, орлогын албан татвар 25.4

хувь, нийгмийн даатгалын орлого 19.7 хувь бусад татвар 8.7 хувь, онцгой албан

татвар 9.2 хувь, гадаад үйл ажиллагааны орлого 8.3 хувь, хөрөнгийн албан татвар

1.7 хувь, тусгай зориулалтын орлого 0.2 хувь хувийг эзэлж байна.

ЗУРАГ 4. ТАТВАРЫН ОРЛОГЫН БҮТЭЦ, хувиар

21.4 22.9 21.1 25.5 25.4

17.8 19.9 22.420.9 19.7

1.51.7 2.1 2.1 1.7

26.6 20.5 23.025.6 26.8

8.8 11.6 12.78.2 9.20.2 0.2

0.2 0.2 0.26.9 6.36.6 8.1 8.316.8 17.0 11.8 9.3 8.7

2014 2015 2016 2017 2018Орлогын албан татвар Нийгмийн даатгалын орлого Хөрөнгийн албан татвар

Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар Онцгой албан татвар Тусгай зориулалтын орлого

Гадаад үйл ажиллагааны орлого Бусад татвар, төлбөр, хураамж

18

I.1.2 Татварын бус орлого

Татварын бус орлого 1027.8 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оныхоос 68.1

тэрбум төгрөг буюу 7.1 хувиар өссөн ба хөрөнгийн орлого 0.5 тэрбум төгрөг буюу

41.7 хувь, тусламжийн орлого 24.1 тэрбум төгрөг буюу 38.6 хувиар буурсан хэдий ч

нийтлэг татварын бус орлого 92.6 тэрбум төгрөг буюу 10.3 хувиар өссөн нь

нөлөөлсөн байна.

Харин нийтлэг татварын бус орлогод төсөвт байгууллагын өөрийн орлого

25.5 тэрбум төгрөг буюу 7.5 хувь, бусад нэр заагдаагүй орлого 7.3 тэрбум төгрөг

буюу 7.5 хувь буурсан хэдий ч хувьцааны ногдол ашгийн орлого 40.6 тэрбум төгрөг

буюу 2.1 дахин, хүүгийн орлого 24.7 тэрбум төгрөг буюу 2.0 дахин, газрын тосны

орлого 24.0 тэрбум төгрөг буюу 12.1 хувь, навигацын орлого 20.1 тэрбум төгрөг

буюу 13.6 хувиар өссөн нь нөлөөлжээ.

ХҮСНЭГТ 7. ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО

2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт 1 119.6 862.0 884.1 959.7 1 027.8

Нийтлэг татварын бус орлого 1 094.5 753.5 805.4 896.7 989.3

Хөрөнгийн орлого 25.1 55.1 1.5 1.2 0.7

Тусламжийн орлого 0.0 53.4 77.2 61.8 37.8

Улсын нэгдсэн төсвийн татварын бус орлогын 96.3 хувийг нийтлэг татварын

бус орлого, 3.7 хувийг тусламжийн орлого, 0.1 хувийг хөрөнгийн орлого эзэлж

байгаа бөгөөд өмнөх оныхоос нийтлэг татварын бус орлого 2.8 пунктээр өсөж,

тусламжийн орлого 2.8 пунктээр буурчээ.

I.1.3 Нийгмийн даатгалын сангийн орлого

Нийгмийн даатгалын санд 2018 онд 2016.3 тэрбум төгрөг төвлөрсний 1451.5

тэрбум төгрөг нь нийгмийн даатгалын шимтгэлийн орлого байгаа бол дотоод

хандив тусламжийн орлогоор 609.8 тэрбум төгрөгийг бүрдүүлжээ. Нийгмийн

даатгалын сангийн орлого 2014 оноос 47.7 хувь буюу 666.4 тэрбум төгрөгөөр өссөн

бол өмнөх оныхоос 2.5 хувиар буюу 52.9 тэрбум төгрөг буурчээ.

ХҮСНЭГТ 8. НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САНГИЙН ОРЛОГО

2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт 1 394.9 1 480.5 1 809.9 2 114.2 2 061.3

Нийгмийн даатгалын орлого 1 078.6 1 187.9 1 315.0 1 544.0 1 451.5

Нийтлэг татварын бус орлого 63.0 - - - -

Хүүгийн орлого 59.1 - - - -

Бусад орлого 3.9 - - - -

Тусламжийн орлого 253.3 - 494.9 570.2 609.8

19

I.2 Улсын нэгдсэн төсвийн зарлага

Улсын нэгдсэн төсвийн зарлага ба эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн хэмжээ

2018 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 9222.9 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оныхоос 205.6

тэрбум төгрөг буюу 2.3 хувиар нэмэгдсэн нь эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 48.9 тэрбум

төгрөг буюу 15.5 хувь, хөрөнгийн зардал 50.4 тэрбум төгрөг буюу 3.0 хувь буурсан

хэдий ч урсгал шилжүүлэгийн зардал 304.8 тэрбум төгрөг буюу 4.3 хувиар өссөн нь

голлон нөлөөлжээ.

ХҮСНЭГТ 9. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА

2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт зарлага, цэвэр зээл 7 144.6 7 138.0 9 495.3 9 017.3 9 222.9

Нийт зарлага 7 064.4 7 115.1 8 974.0 8 701.3 8 955.8

Урсгал зардал 5 293.4 5 718.4 6 613.8 7 043.2 7 348.0

Бараа, ажил үйлчилгээний зардал 2 652.5 2 801.7 3 133.3 3 141.4 3 316.4

Хүү 500.4 731.1 986.1 1 156.5 1 046.9

Татаас 129.9 535.8 229.3 260.6 228.2

Урсгал шилжүүлэг 2 010.7 1 649.8 2 265.1 2 484.6 2 756.6

Хөрөнгийн зардал 1 771.1 1 396.7 2360.2 1 658.1 1 607.8

Эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан дүн 80.1 22.9 521.3 316 267.1

Улсын нэгдсэн төсвийн зарлага ба эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн нийт дүнд

урсгал зардал буюу бараа үйлчилгээ, хүү, татаас, урсгал шилжүүлэг нийт 79.7 хувь,

хөрөнгийн зардал 17.4 хувь, эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 2.9 хувийг эзэлж байгаа нь

өмнөх оныхоос урсгал зардлын эзлэх хувь 1.6 пунктээр өсөж, эргэж төлөгдөх цэвэр

зээлийнх хувь 0.6 пункт, хөрөнгийн зардлынх 1.0 пунктээр буурчээ. (Хавсралт

хүснэгт 6).

ЗУРАГ 5. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГЫН БҮТЭЦ

35%

13%3%

28%

18%

3%

36%

11%3%

30%

17%

3%

Бараа, ажил үйлчилгээний зардал Хүү Татаас

Урсгал шилжүүлэг Хөрөнгийн зардал Эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан дүн

2018 он

2017 он

20

I.2.1 Хөрөнгийн зардал

Хөрөнгийн зардалд 2018 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 1607.8 тэрбум

төгрөг зарцуулсан нь өмнөх оныхоос 50.3 тэрбум төгрөг буюу 3.0 хувиар буурчээ.

Их засварын зардал 18.0 тэрбум төгрөг буюу 26.7 хувь, тоног төхөөрөмжийн зардал

123.1 тэрбум төгрөг буюу 2.4 дахин өссөн ч барилга байгууламжийн зардал 130.1

тэрбум төгрөг буюу 11.6 хувь, бусад хөрөнгийн зардал 42.0 тэрбум төгрөг буюу 12.0

хувь, стратегийн нөөц хөрөнгийн зардал 19.2 тэрбум төгрөг буюу 61.2 хувиар

буурсан нь нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 6).

Хөрөнгийн зардалд барилга байгууламжийн зардал 61.7 хувь, бусад

хөрөнгийн зардал 19.2 хувь, тоног төхөөрөмжийн зардал 13.1 хувь, их засварын

зардал 5.3 хувь, стратегийн нөөц хөрөнгийн зардал 0.8 хувийг тус тус эзэлж байна.

I.2.3 Нийгмийн даатгалын сангийн зарлага

Нийгмийн даатгалын сангийн зарлага 2018 онд 1814.0 тэрбум төгрөг болжээ.

Урсгал шилжүүлэг 1795.6 тэрбум төгрөг, бараа үйлчилгээний зардал 18.4 тэрбум

төгрөг байна. Нийгмийн даатгалын сангийн зарлага 2014 оноос 37.9 хувь буюу 499.0

тэрбум төгрөгөөр өссөн бол өмнөх оныхоос 4.1 хувиар буюу 76.9 тэрбум төгрөг

буурчээ.

ХҮСНЭГТ 10. НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САНГИЙН ЗАРЛАГА

Зарлагын төрөл 2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт 1 315.0 1 541.5 1 720.3 1 890.9 1 814.0 Урсгал зардал 1 305.8 1 528.6 1 717.4 1 890.9 1 814.0

Бараа, үйлчилгээний зардал 18.5 19.6 18.9 20.1 18.4 Цалин, хөлс болон нэмэгдэл урамшил 12.9 14.4 13.9 15.0 13.3

Ажил олгогчоос нийгмийн даатгалд төлөх шимтгэл

2.3 1.6 1.5 1.7 1.5

Бусад зардал 3.3 3.6 3.5 3.5 3.6 Татаас 140.5 158.1 67.6 91.0 -

Урсгал шилжүүлэг 1 146.7 1 350.8 1 630.9 1 779.7 1 795.6 Засгийн газрын урсгал шилжүүлэг 34.1 0.0 170.9 196.7 - Бусад урсгал шилжүүлэг 1 112.5 1 350.8 1 459.9 1 583.0 1 795.6

Хөрөнгийн зардал 9.3 12.9 2.9 0.0 0.0

II. УЛСЫН ТӨСӨВ

Улсын төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого ба тусламжийн нийт дүн 2018 оны

урьдчилсан гүйцэтгэлээр 6735.3 тэрбум төгрөг, зарлага ба эргэж төлөгдөх цэвэр

зээлийн нийт хэмжээ 7134.4 төгрөг болж, улсын төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцэл

399.0 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гарав. Өмнөх оныхоос улсын төсвийн

тэнцвэржүүлсэн тэнцлийн алдагдал 1566.9 тэрбум төгрөгөөр буурахад зарлага 5.2

тэрбум төгрөг буюу 0.1 хувиар буурч, орлого 30.2 хувиар өссөн байгаа нь

нөлөөлжээ.

21

ХҮСНЭГТ 11. УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ

2014 2015 2016 2017 2018*

тэрбум төгрөг Нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн орлого

4 204.4 3 831.7 3 894.4 5 173.7 6 735.4

Нийт зарлага, цэвэр зээлийн хэмжээ

5 229.2 4 996.9 7 394.2 7 139.6 7 134.4

Төсвийн тэнцэл -1 024.8 -1 165.2 -3 499.8 -1 966.0 -399.0

Улсын төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцлийн алдагдал 2018 онд өмнөх оныхоос

1567.0 тэрбум төгрөгөөр буурахад зарлага 5.2 тэрбум төгрөг буюу 0.1 хувиар буурч, орлого 30.2 хувиар өссөн байгаа нь нөлөөлжээ.

ЗУРАГ 6. УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ, тэрбум төгрөг

II.1 Улсын төсвийн орлого

Улсын төсвийн нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн хэмжээ 2018 оны

урьдчилсан гүйцэтгэлээр 6735.3 тэрбум төгрөг болж, 2014 оноос 2531.0 тэрбум

төгрөг буюу 60.2 хувь өмнөх оныхоос 1561.7 тэрбум төгрөг буюу 30.2 хувиар өссөн

байна. Татварын орлого өмнөх оноос 1443.8 тэрбум төгрөг буюу 36.2 хувь,

татварын бус орлого 117.9 тэрбум төгрөг буюу 9.9 хувиар өссөн нь улсын төсвийн

нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн хэмжээ өсөхөд нөлөөлжээ.

ХҮСНЭГТ 12. УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГО

2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт орлого 4 244.3 3 834.0 3 894.5 5 857.1 7 563.1

Тогтворжуулалтын сан 39.9 2.3 - 325.7 207.0

Ирээдүйн өв сан - - - 357.7 620.7

Нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн хэмжээ 4 204.4 3 831.7 3 894.5 5 173.7 6 735.4

Татварын орлого 3 119.6 2 943.4 2 854.1 3 987.2 5 431.1

Татварын бус орлого 1 084.7 888.3 1 040.4 1 186.5 1 304.3

4 204.4 3 831.7 3 894.4

5 173.7

6 735.4

5 229.2 4 996.9

7 394.2 7 139.6 7 134.4

- 1 024.8 - 1 165.2

- 3 499.8

- 1 966.0

- 399.02014 2015 2016 2017 2018*

Нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн орлого Нийт зарлага, цэвэр зээлийн хэмжээ Төсвийн тэнцэл

22

Улсын төсвийн орлогын 71.8 хувийг татварын орлого, 17.2 хувийг татварын бус

орлого, 8.2 хувийг ирээдүйн өв сангийн орлого, 2.7 хувийг тогтворжуулалтын

сангийн орлого эзэлж байгаа бөгөөд өмнөх оныхоос татварын орлого 3.7 пункт,

ирээдүйн өв сангийн орлого 2.1 пунктээр өсөж, харин татварын бус орлого 2.9 пункт,

тогтворжуулалтын сангийн орлого 2.8 пунктээр буурчээ.

ЗУРАГ 7. УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГЫН БҮТЭЦ, хувиар

I.3.1 Татварын орлого

Татварын орлого 5431.1 тэрбум төгрөг болж, 2014 оноос 2311.4 тэрбум

төгрөг буюу 74.1 хувь, харин өмнөх оныхоос 1443.9 тэрбум төгрөг буюу 36.2 хувиар

нэмэгджээ. Өмнөх оноос нэмэгдэхэд НӨАТ-ын орлого 577.9 тэрбум төгрөг буюу

35.7 хувь, орлогын албан татварын орлого 314.8 тэрбум төгрөг буюу 32.7 хувь,

онцгой албан татварын орлого 234.7 тэрбум төгрөг буюу 45.2 хувь, гадаад үйл

ажиллагааны орлого 170.1 тэрбум төгрөг буюу 33.2 хувь, бусад татвар төлбөр

хураамжийн орлого 145.6 тэрбум төгрөг буюу 40.2 хувь, тусгай зориулалтын орлого

0.7 тэрбум төгрөг буюу 5.5 хувь өссөн нь нөлөөлжээ.


2014 2015 2016 2017 2018*


НИЙТ 3 119.6 2 943.4 2 854.1 3 987.2 5 431.1

Орлогын албан татвар 621.2 688.5 520.0 962.1 1 276.9

Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар 1 371.7 1 049.6 1 140.7 1 618.5 2 196.4

Онцгой албан татвар 454.4 592.3 630.1 519.7 754.4

Тусгай зориулалтын орлого 11.6 11.8 10.8 12.4 13.1

Гадаад үйл ажиллагааны орлого 355.3 320.6 328.5 512.4 682.5


Орлогын албан татвар 2018 онд 1276.9 тэрбум төгрөг болж, 2014 оноос 655.7

тэрбум төгрөг буюу 2.1 дахин, өмнөх оныхоос 314.8 тэрбум төгрөг буюу 32.7 хувиар

нэмэгдсэн байна.

0.9 0.1 5.6 2.7

6.1 8.2

73.5 76.8 73.3

68.1 71.8

25.6 23.2 26.720.3 17.2

2014 2015 2016 2017 2018*

Тогтворжуулалтын сан Ирээдүйн өв сан Татварын орлого Татварын бус орлого

23

НӨАТатвар 577.9 тэрбум төгрөг буюу 35.7 хувь өссөн нь дотоодын барааны

НӨАТ-ын орлого 163.9 тэрбум төгрөг буюу 22.3 хувь, импортын барааны НӨАТ-ын

орлого 380.3 тэрбум төгрөг буюу 36.9 хувиар өссөнөөс шалтгаалсан байна

(Хавсралт хүснэгт 2).

Онцгой албан татварын орлого өмнөх оныхоос 234.7 тэрбум төгрөг буюу 45.2

хувь өсөхөд суудлын автомашины онцгой албан татварын 125.6 тэрбум төгрөг буюу

2.4 дахин, түлшний онцгой албан татварын орлого 88.9 тэрбум төгрөг буюу 71.3

хувийн өсөлт нөлөөлсөн байна.

Тусгай зориулалтын орлого 677.2 сая төгрөг буюу 5.5 хувь, гадаад үйл

ажиллагааны орлого 170.1 тэрбум төгрөг буюу 33.2 хувиар өсжээ (Хавсралт хүснэгт

2).

Бусад татвар төлбөр хураамж 145.6 тэрбум төгрөг буюу 40.2 хувиар өсөхөд

ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр 128.9 тэрбум төгрөг буюу 66.4 хувийн

өсөлт нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 2).

I.3.2 Татварын бус орлого

Татварын бус орлого 1304.3 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оныхоос 117.9

тэрбум төгрөг буюу 9.9 хувиар нэмэгдэхэд тусламжийн орлого 5.3 тэрбум төгрөг

буюу 2.1 хувь буурсан ч нийтлэг татварын бус орлого 29.2 тэрбум төгрөг буюу 4.0

хувь, төсөв хоорондын шилжүүлэгийн орлого 93.8 тэрбум төгрөг буюу 48.0 хүвиар

өссөн нь нөлөөлжээ.

Татварын бус орлого нь 2014 оныхоос 219.6 тэрбум төгрөг буюу 20.2

хувиар нэмэгдэхэд нийтлэг татварын бус орлого 124.4 тэрбум төгрөг буюу 14.0 хувь

буурсан ч, төсөв хоорондын шилжүүлэгийн орлого 236.5 тэрбум төгрөг буюу 5.5

дахин, тусламжийн орлого 118.8 тэрбум төгрөг буюу 92.2 хувь өссөн нь нөлөөлжээ.


2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт 1 084.7 888.3 1 040.4 1 186.5 1 304.3

Нийтлэг татварын бус орлого 891.7 669.1 702.2 738.0 767.3

Хөрөнгийн орлого 11.3 15.8 0.3 - -

Тусламжийн орлого 128.9 190.4 247.2 253.0 247.8

Улсын төсөв орон нутгийн төсөв хоорондын шилжүүлэг 52.8 13.0 90.7 195.4 289.2

II.2 Улсын төсвийн зарлага

Улсын төсвийн зарлага ба эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн нийт хэмжээ 2018

оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7134.4 тэрбум төгрөг болж, 2014 оноос 1905.3 тэрбум

төгрөг буюу 36.4 хувь өссөн бол, өмнөх оныхоос 5.2 тэрбум төгрөг буюу 0.1 хувиар

буурсан нь нийт зарлага 44.4 тэрбум төгрөг буюу 0.6 хувь өссөн ч эргэж төлөгдөх

төлбөрийг хассан цэвэр зээл 49.7 тэрбум төгрөг буюу 17.0 хувиар буурснаас

шалтгаалжээ.

24

ХҮСНЭГТ 15. УЛСЫН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА

2014 2015 2016 2017 2018*



Нийт зарлага 5 149.0 4 976.1 6 886.4 6 846.7 6 891.2

Урсгал зардал 3 910.2 4 025.4 4 993.1 5 524.2 5 713.5

Бараа ажил үйлчилгээний зардал 1 536.0 1 639.6 1 951.1 1 901.8 1 984.1

Хүү 438.3 663.7 926.3 1 156.5 1 046.9

Татаас 116.1 368.9 572.0 647.8 697.0

Урсгал шилжүүлэг 1 819.8 1 353.2 1 543.7 1 818.2 1 985.6

Хөрөнгийн зардал 1 238.8 950.7 1 893.3 1 322.4 1 177.6

Эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан дүн 80.1 20.8 507.8 293.0 243.3

Улсын төсвийн нийт зарлага өмнөх оныхоос 44.4 тэрбум төгрөг буюу 0.6

хувиар өсөхөд зээлийн үйлчилгээний төлбөр буюу хүүгийн зардал 109.6 тэрбум

төгрөг буюу 9.5 хувь, хөрөнгийн зардал 144.8 тэрбум төгрөг буюу 11.0 хувь буурсан

ч урсгал шилжүүлэгийн зардал 167.3 тэрбум төгрөг буюу 9.2 хувь, бараа ажил

үйлчилгээний зардал 82.3 тэрбум төгрөг буюу 4.3 хувь, татаасын зардал 49.2

тэрбум төгрөг буюу 7.6 хувиар өссөн нь нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 7).

Бараа ажил үйлчилгээний зардал 1984.1 тэрбум төгрөг болж өмнөх оныхоос

82.3 тэрбум төгрөг буюу 4.3 хувь өсөхөд бараа үйлчилгээний бусад зардал 25.7

тэрбум төгрөг буюу 12.8 хуиар буурсан ч цалин хөлс болон нэмэгдэл урамшлийн

зардал 29.5 тэрбум төгрөг буюу 2.9 хувь, нормативт зардал 24.8 тэрбум төгрөг буюу

14.2 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 7).

Зээлийн үйлчилгээний төлбөр буюу хүүгийн зардал 1046.9 тэрбум төгрөг

болж, 109.6 тэрбум төгрөг буюу 9.5 хувь буурсан нь гадаад зээлийн үйлчилгээний

төлбөр 144.7 тэрбум төгрөг буюу 26.4 хувь өссөн ч дотоодын зээлийн үйлчилгээний

төлбөр 254.3 тэрбум төгрөг буюу 41.8 хувь буурсан нь нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт

7).

Татаас 697.0 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оноос 49.2 тэрбум төгрөг буюу 7.6

хувь өссөн нь төрийн өмчит байгуулагад олгох татаас 45.4 тэрбум төгрөг буюу 7.7

хувь, хувийн хэвшлийн байгуулагад олгох татаас 3.9 тэрбум төгрөг буюу 6.8 хувиар

өссөн нь нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 7).

Урсгал шилжүүлэгийн зардал 1985.6 тэрбум төгрөг болж, 167.3 тэрбум төгрөг

буюу 9.2 хувь өссөн нь засгийн газрын урсгал шилжүүлгийн зардал 133.5 тэрбум

төгрөг буюу 10.0 хувь, бусад урсгал шилжүүлгийн зардал 33.9 тэрбум төгрөг буюу

7.1 хувь өссөнөөс шалтгаалжээ (Хавсралт хүснэгт 7).

Эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан цэвэр зээл 243.3 тэрбум төгрөг болж, 49.7

тэрбум төгрөг буюу 17.0 хувь буурсан нь эргэж төлөгдөх зээл 22.3 тэрбум төгрөг

буюу 12.2 хувь, гадаадын төслийн зээлээс санхүүжих зээлийн 27.4 тэрбум төгрөг

буюу 25.0 хувиар буурсанаас шалтгаалжээ (Хавсралт хүснэгт 7).

Улсын төсвийн нийт зарлагад урсгал зардал 80.1 хувь, хөрөнгийн зардал 16.5 хувь,

эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан дүн 3.4 хувийг эзэлж байна.

25

Урсгал зардалд бараа үйлчилгээний зардал 34.8 хувь, урсгал шилжүүлэг 34.8 хувь,

хүүгийн зардал 18.3 хувь, татаас 12.2 хувийг тус тус эзэлж байна.

ЗУРАГ 8. УЛСЫН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГЫН БҮТЭЦ, хувиар

III. ОРОН НУТГИЙН ТӨСӨВ

Орон нутгийн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого ба тусламжийн нийт дүн 2018

оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 2769.4 тэрбум төгрөг, зарлага ба эргэж төлөгдөх

цэвэр зээлийн нийт дүн 2716.4 тэрбум төгрөг болж орон нутгийн тэнцвэржүүлсэн

тэнцэл 53.0 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарав. Орон нутгийн төсвийн тэнцвэржүүлсэн

тэнцэл ашигтай гарахад орлогын өсөлт, зарлагын өсөлтөөс 2.2 пунктээр илүү

байгаа нь нөлөөлжээ.

Орон нутгийн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого ба тусламжийн нийт дүн 2014

оноос 677.2 тэрбум төгрөг буюу 32.4 хувь, нийт зарлага, цэвэр зээлийн хэмжээ 586.8

тэрбум төгрөг буюу 27.6 хувиар өсжээ.

ХҮСНЭГТ 16. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ

2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн орлого

2 092.2 2 033.8 2 169.8 2 437.2 2 769.4

Нийт зарлага, цэвэр зээлийн хэмжээ

2 129.6 2 079.2 2 330.4 2 437.1 2 716.4

Төсвийн тэнцэл -37.4 -45.4 -160.6 0.1 53.0

Урсгал зардал 80.1

Хөрөнгийн зардал 16.5

Эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан дүн

3.4 Бараа үйлчилгээний зардал

Хүү

Татаас

Урсгал шилжүүлэг

27.8

9.8

14.7

27.8

26

ЗУРАГ 9. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, ТЭНЦЭЛ

III.1 Орон нутгийн төсвийн орлого

Орон нутгийн төсөвт 2018 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 2769.4 тэрбум

төгрөгийн орлого төвлөрсөн нь өмнөх оныхоос 332.2 тэрбум төгрөг буюу 13.6

хувиар өссөн байна. Үүнд татварын орлого 148.5 тэрбум төгрөг буюу 14.8 хувь,

татварын бус орлого 183.7 тэрбум төгрөг буюу 12.8 хувь өссөн нь нөлөөлжээ.

ХҮСНЭГТ 17. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ОРЛОГО

2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт 2 092.2 2 033.8 2 169.8 2 437.2 2 769.4

Татварын орлого 715.8 734.4 799.5 1 006.6 1 155.1

Татварын бус орлого 1 376.4 1 299.4 1 370.3 1 430.6 1 614.3

Орон нутгийн төсвийн орлогод 2017 онд 41.3 хувийг татварын орлого, 58.7 хувийг татварын бус орлого эзэлж, харин 2018 онд төсвийн орлогын 41.7 хувийг татварын орлого, 58.3 хувийг татварын бус орлого эзэлж байна.

III.1.1 Татварын орлого

Татварын нийт орлого 1155.1 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оныхоос 148.5

тэрбум төгрөг буюу 14.8 хувиар нэмэгджээ. Үүнд бусад татвар төлбөр хураамжийн

орлого 20.1 тэрбум төгрөг буюу 9.0 хувь буурсан хэдий ч орлогын албан татварын

орлого 158.5 тэрбум төгрөг буюу 24.3 хувь, хөрөнгийн албан татварын орлого 10.2

тэрбум төгрөг буюу 7.8 хувь өссөн нь нөлөөлсөн байна.

Татварын нийт орлого 2014 оныхоос 439.3 тэрбум төгрөг буюу 61.4 хувиар

нэмэгдэхэд орлогын албан татварын орлого 329.7 тэрбум төгрөг буюу 68.7 хувь,

хөрөнгийн албан татварын орлого 62.9 тэрбум төгрөг буюу 80.2 хувь, бусад татвар

төлбөр хураамжийн орлого 46.7 тэрбум төгрөг буюу 29.6 хувь өссөн нь нөлөөлж

байна.

2 092.2 2 033.82 169.8

2 437.2

2 769.4

2 129.6 2 079.2

2 330.42 437.1

2 716.4

-37.4 -45.4 -160.6 0.1 53.02014 2015 2016 2017 2018*

Нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн орлого Нийт зарлага, цэвэр зээлийн хэмжээ Төсвийн тэнцэл

27


2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт 715.8 734.4 799.5 1 006.5 1 155.1

Орлогын албан татвар 479.8 482.3 523.4 651.0 809.5

Хөрөнгийн албан татвар 78.4 86.6 104.7 131.1 141.3


Орлогын албан татварын орлого 2018 онд 809.5 тэрбум төгрөг болж, өмнөх

оныхоос 158.4 тэрбум төгрөг буюу 24.3 хувь нэмэгдсэн бөгөөд энэ нь хувь хүний

орлогын албан татварын орлого 155.3 тэрбум төгрөг буюу 22.3 хувиар өссөн нь

нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 3).

Бусад татвар төлбөр хураамжийн орлого 2018 онд 204.3 тэрбум төгрөг болж,

өмнөх оныхоос 20.1 тэрбум төгрөг буюу 9.0 хувь буурсан нь газрын төлбөрийн

орлого 4.7 тэрбум төгрөг буюу 7.7 хувь, бусад татварын орлого 0.7 тэрбум төгрөг

буюу 10.7 хувь өссөн ч байгалийн нөөц ашигласны төлбөрийн орлого 11.4 тэрбум

төгрөг буюу 16.7 хувь буурсанаас шалтгаалжээ (Хавсралт хүснэгт 3).

III.1.2 Татварын бус орлого Татварын бус орлого 2018 онд 1614.3 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оныхоос

183.7 тэрбум төгрөг буюу 12.8 хувь, 2014 оноос 237.9 тэрбум төгрөг буюу 17.3

хувиар өссөн байна.

Татварын бус орлого өмнөх оноос өсөхөд хөрөнгийн орлого 0.5 тэрбум төгрөг

буюу 41.7 хувь, тусламжийн орлого 2.3 тэрбум төгрөг буюу 41.8 хувиар буурсан ч

төсөв хоорондын шилжүүлэгийн орлого 123.1 тэрбум төгрөг буюу 9.7 хувийн өссөн

нөлөөлсөн байна.


2014 2015 2016 2017 2018*


Нийт 1 376.4 1 299.5 1 370.4 1 430.6 1 614.3

Нийтлэг татварын бус орлого 116.8 84.4 101.8 158.7 222.0

Хөрөнгийн орлого 13.8 39.4 1.3 1.2 0.7

Тусламжийн орлого - 4.8 0.8 5.5 3.2

Улсын төсөв орон нутгийн төсөв хоорондын шилжүүлэг

1 245.8 1 170.9 1 266.5 1 265.3 1 388.4

Нийтлэг татварын бус орлого 222.0 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оноос 63.4

тэрбум төгрөг буюу 39.9 хувь өссөн нь бусад нэр заагдаагүй орлого 2.9 тэрбум

төгрөг буюу 9.5 хувь буурсан ч хувьцааны ногдол ашиг 41.0 тэрбум төгрөг буюу 65.3

хувь, торгуулын орлого 15.5 тэрбум төгрөг буюу 31.5 хувь, хүүгийн орлого 5.2

тэрбум төгрөг буюу 10.7 дахин, төсөвт байгуулагын өөрийн орлого 4.3 тэрбум төгрөг

буюу 8.5 хувь өссөнөөс голлон шалтгаалжээ (Хавсралт хүснэгт 3).

28

Улсын төсөв орон нутгийн төсөв хоорондын шилжүүлэг 1388.4 тэрбум төгрөг

болж, өмнөх оныхоос 123.1 тэрбум төгрөг буюу 9.7 хувь өссөн нь тусгай

зориулалтын шилжүүлэгийн орлого 53.0 тэрбум төгрөг буюу 5.0 хувь, орон нутгийн

хөгжлийн нэгдсэн сангаас шилжүүлсэн орлого 35.5 тэрбум төгрөг буюу 67.0 хувь,

улсын төсвөөс орон нутгийн төсөвт олгох санхүүгийн дэмжлэгийн орлого 34.5

тэрбум төгрөг буюу 23.6 хувь өссөн нь нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 3).

III.2 Орон нутгийн төсвийн зарлага

Орон нутгийн төсвийн зарлага ба эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн нийт хэмжээ

2018 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 2716.4 тэрбум төгрөг болж, 2014 оныхоос 586.8

тэрбум төгрөг буюу 27.6 хувиар, өмнөх оныхоос 279.3 тэрбум төгрөг буюу 11.5

хувиар өсжээ.

Орон нутгийн төсвийн зарлага ба эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн нийт хэмжээ

өмнөх оныхоос өсөхөд нийт зарлага 278.5 тэрбум төгрөг буюу 11.5 хувь, эргэж

төлөгдөх төлбөрийг хассан цэвэр зээлийн зардал 0.8 тэрбум төгрөг буюу 3.6 хувь

өссөнөөс шалтгаалсан байна.

Нийт зарлага өмнөх оныхоос 2716.4 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оноос 278.5

тэрбум төгрөг буюу 11.5 хувиар өсөхөд урсгал зардал 184.1 тэрбум төгрөг буюу 8.9

хувь, хөрөнгийн зардал 94.5 эрбум төрөг буюу 28.2 хувиар өссөн нөлөөлсөн байна.

ХҮСНЭГТ 20. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА

2014 2015 2016 2017 2018*



Нийт зарлага 2 129.6 2 077.1 2 317.0 2 414.0 2 692.5

Урсгал зардал 1 606.6 1 647.3 1 853.0 2 078.3 2 262.4

Бараа, ажил үйлчилгээний зардал 1 246.9 1 300.2 1 323.8 1 383.7 1 496.0

Хүү - 0.0 0.6 - -

Татаас 2.2 8.8 84.6 92.1 103.2

Урсгал шилжүүлэг 357.6 338.3 444.6 602.6 663.2

Хөрөнгийн зардал 523.0 429.8 464.0 335.7 430.2

Эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан дүн - - 13.5 23.1 23.9

Урсгал зардал 2262.4 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оноос 184.1 тэрбум төгрөг

буюу 8.9 хувийн өсөлт нь бараа ажил үйлчилгээний зардлын 112.3 тэрбум төгрөг

буюу 8.1 хувь, татаасын зардлын 11.1 тэрбум төгрөг буюу 12.1 хувь, урсгал

шилжүүлгийн зардлын 60.6 тэрбум төгрөг буюу 10.1 хувийн өсөлтөөс шалтгаалжээ

(Хавсралт хүснэгт 8).

Бараа ажил үйлчилгээний зардал 1496.0 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оноос

112.3 тэрбум төгрөг буюу 8.1 хувь өссөн нь цалин хөлс болон нэмэгдэл урамшуулал

49.1 тэрбум төгрөг буюу 6.2 хувь, бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил үйлчилгээний зардал

21.6 тэрбум төгрөг буюу 20.2 хувь, ажил олгогчоос нийгмийн даатгалд төлөх

шимтгэл 13.7 тэрбум төгрөг буюу 16.0 хувь, байр ашиглалттай холбоотой тогтмол

зардал 12.6 тэрбум төгрөг буюу 9.7 хувийн өсөлт голлон нөлөөлжээ (Хавсралт

хүснэгт 8).

29

Татаасын зардал 103.2 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оноос 11.2 тэрбум төгрөг

буюу 12.1 хувь өссөн нь төрийн өмчид байгуулагад олгох татаас 0.9 тэрбум төгрөг

буюу 36.7 хувь, хувийн хэвшлийн байгуулагад олгох татаас 10.3 тэрбум төгрөг буюу

11.5 хувь өссөн нь нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 8).

Урсгал шилжүүлэг 663.2 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оноос 60.7 тэрбум төгрөг

буюу 10.1 хувь өссөн нь бусад урсгал шилжүүлэг 34.7 тэрбум төгрөг буюу 8.7 хувь

буурсан ч засгийн газрын урсгал шилжүүлэг 95.4 тэрбум төгрөг буюу 46.9 хувь өссөн

нь нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт 8).

Хөрөнгийн зардал 430.2 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оноос 94.4 тэрбум төгрөг

буюу 28.1 хувь өссөн нь барилга байгууламжийн зардал 39.8 тэрбум төгрөг буюу

20.8 хувь, их засварын зардал 6.4 тэрбум төгрөг буюу 82.7 хувь, бусад хөрөнгийн

зардал 53.3 тэрбум төгрөг буюу 43.8 хувиар өссөн нь нөлөөлжээ (Хавсралт хүснэгт

8).

Эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан цэвэр зээл 23.9 тэрбум төгрөг болж, өмнөх

оноос 0.8 тэрбум төгрөг буюу 3.6 хувь өссөн нь эргэж төлөгдөх зээл 1.2 тэрбум

төгрөг буюу 7.0 хувь буурсан ч гадаадын төслийн зээлээс санхүүжих зээл 2.0 тэрбум

төгрөг буюу 35.5 хувь өссөнөөс шалтгаалсан байна (Хавсралт хүснэгт 8).

IV. ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН АЖИЛЛАГЧИД

IV.1 Ажиллагчдын тоо

Төрийн байгууллагууд нь ажиллах хүчний зах зээлд томоохон байр эзэлдэг

бөгөөд 2018 оны байдлаар нийт ажиллагчдын 15.4 хувийг бүрдүүлж байна. Энэ нь

өмнөх оныхоос 0.1 пункт, 2014 оноос1.1 пунктээр буурчээ.

ХҮСНЭГТ 21. НИЙТ АЖИЛЛАГЧИД, ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН АЖИЛЛАГЧИД

2014 2015 2016 2017 2018*

хүн

Нийт ажиллагчид 1 110 698 1 151 223 1 147 843 1 238 333 1 253 023

Төрийн байгууллагын ажиллагчид 183 601 186 458 188 974 192 475 193 557

Нийт ажиллагчдад төрийн байгууллагын ажиллагчдын эзлэх хувь

16.5 16.2 16.5 15.5 15.4

Улсын хэмжээнд төрийн албанд 2018 оны байдлаар 193.6 мянган хүн ажиллаж байна. Нийт ажиллагчдын тоог өмнөх онтой харьцуулахад 14.7 мянган хүн буюу 1.2 хувиар өссөн бол төрийн байгууллагын ажиллагчид 1.1 мянган хүн буюу 0.6 хувиар өсжээ.

30

ЗУРАГ 10. НИЙТ АЖИЛЛАГЧИД БОЛОН ТӨРИЙН АЛБАН ХААГЧДЫН ТОО,

жилийн өсөлт, бууралт, хувиар

Эх үүсвэр: Ажиллах хүчний судалгаа

Төрийн албан хаагчид 2018 онд 193.6 мянга болсноос Баруун бүсэд 25.3

мянга буюу 13.1 хувь, Хангайн бүсэд 29.0 мянга буюу 15.0 хувь, Төвийн бүсэд 28.1

мянга буюу 14.5 хувь, Зүүн бүсэд 12.6 мянга буюу 6.5 хувь, Улаанбаатар хотод 98.6

мянга буюу 50.9 хувийг тус тус эзэлж байна.

ХҮСНЭГТ 22. ТӨРИЙН АЛБАН ХААГЧИД, бүсээр

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018*

мянган хүн

БҮГД 161.6 162.8 169.4 183.6 186.5 189 192.5 193.6

Баруун бүс 22.2 22.9 23.6 25.3 25.7 25.5 25.9 25.3

Хангайн бүс 25.7 26.3 27.3 28.8 29.4 29.4 30 29

Төвийн бүс 24.1 24.2 25 27.5 28.1 28.2 28.9 28.1

Зүүн бүс 11.1 11.3 12 12.5 12.9 12.7 12.8 12.6

Улаанбаатар 78.6 78.1 81.6 89.4 90.5 93.1 95 98.6

Бүсийн хэмжээнд төрийн албан хаагчдын тоогоор Баруун бүсэд Баян-Өлгий

аймаг, Хангайн бүсэд Хөвсгөл аймаг, Төвийн бүсэд Сэлэнгэ, Зүүн бүсэд Дорнод

аймаг тэргүүлж байна (Хавсралт хүснэгт 22).

101.8

104.5

100.6

103.6

99.7

107.9

101.2

100.7

104.1

108.4

101.6

101.3

101.9

100.6

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Нийт ажиллагчдын жилийн өсөлт Төрийн нийт албан хаагчдын жилийн өсөлт

31

ЗУРАГ 11. ТӨРИЙН АЛБАН ХААГЧДЫН ТОО, аймаг, нийслэлээр

Төрийн нийт албан хаагчдын тоо жил бүр өсөж байсан ба 2018 онд өмнөх оныхоос 0.6 хувиар өссөн нь хамгийн бага, 2014 онд 8.4 хувиар өссөн нь хамгийн их өсөлт байна.

ЗУРАГ 12. ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГАД АЖИЛЛАГЧДЫН ТООНЫ ӨСӨЛТ

IV.2 Төрийн байгууллагын ажиллагчид, төрийн албаны ангиллаар

Төрийн нийт албан хаагчдын 68.7 хувь нь төрийн үйлчилгээний, 19.7 хувь нь

төрийн тусгай, 9.8 хувь нь төрийн захиргааны, 1.8 хувь нь төрийн улс төрийн албан

хаагчид байна.

Төрийн албан хаагчид 2018 оны байдлаар 193.6 мянга болж, өмнөх оныхоос

1.1 мянгаар өсөхөд төрийн улс төрийн албан хаагч 27 хүн буюу 0.8 хувиар буурсан

хэдий ч төрийн тусгай албан хаагч 650 буюу 1.7 хувь, төрийн үйлчилгээний албан

хаагч 377 буюу 0.3 хувь, төрийн захиргааны албан хаагч 82 буюу 0.4 хувиар өссөн.

32

ХҮСНЭГТ 23. ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН АЖИЛЛАГЧИД, мянган хүн

2014 2015 2016 2017 2018*

хүн

Нийт ажиллагчид 183601 186458 188974 192475 193557

Төрийн улс төрийн алба 2985 3092 3032 3430 3403

Төрийн захиргааны алба 19522 19687 18960 18952 19034

Төрийн тусгай алба 35070 35736 36949 37433 38083

Төрийн үйлчилгээний алба 126024 127943 130033 132660 133037

Эх үүсвэр: Ажиллах хүчний судалгаа

Төрийн нийт албан хаагчдаас төрийн захиргааны албан хаагчид 19034 буюу

9.8 хувийн эзэлж байна.

ХҮСНЭГТ 24. ТӨРИЙН ЗАХИРГААНЫ АЛБАН ХААГЧИД, зэрэг дэвийн ангиллаар

Зэрэг дэв 2014 2015 2016 2017 2018*

хүн

БҮГД 19522 19687 18960 18952 19034

Тэргүүн түшмэл 142 133 130 116 109

Эрхэлсэн түшмэл 254 255 242 263 240

Ахлах түшмэл 1984 1979 1910 1875 1401

Дэс түшмэл 13418 13631 13051 12956 13828

Туслах түшмэл 3724 3689 3627 3742 3456

Төрийн захиргааны албан хаагчдын 72.6 хувь нь дэс түшмэл, 18.2 хувь нь

туслах түшмэл, 7.4 хувь нь ахлах түшмэл, 1.3 хувь нь эрхэлсэн түшмэл, 0.6 хувь нь

тэргүүн зэргийн түшмэл байна.

33

2 II. ӨРИЙН СТАТИСТИК

34

Засгийн газрын нийт өр, тэрбум төгрөг

2017 он 22 751.6

2018 он 22 361.5

Улсын нийт гадаад өр, сая ам.доллар

2017 он 27 492.7

2018 он 28 714.9

Засгийн газрын гадаад өр, тэрбум төгрөг

2017 он 16 857.8

2018 он 18 860.0

35

Хамрах хүрээ

Өрийн статистикийн мэдээллийг эдийн засгийн үндсэн 4 бүлгээр ангилж гаргана. Үүнд:

1. Засгийн газар

2. Төв банк /Монгол банк/ 3. Хадгаламжийн байгууллага 4. Бусад

Аж ахуйн нэгж

Өрх, төрийн бус байгууллага 1. Засгийн газарт улсын төсвөөс санхүүждэг төрийн өмчит үйлдвэрийн

газраас бусад улсын төсвөөс санхүүждэг хуулийн этгээдийг хамруулна.

2. Төв банк Монгол улсын хэмжээнд төрийн мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлэх

эрх бүхий байгууллага нь Төв банк /Монголбанк/ байна. Төв банк нь мөнгөн

тэмдэгт гүйлгээнд гаргах, эдийн засаг дахь мөнгөний нийлүүлэлтийг

зохицуулах замаар мөнгөний бодлогыг боловсруулж хэрэгжүүлэх, Засгийн

газрын санхүүгийн зуучлалын үүрэг гүйцэтгэх, арилжааны банкны үйл

ажиллагаанд хяналт тавих, банк хоорондын төлбөр тооцоог зохион

байгуулах, гадаад валютын нөөцийг эзэмших, зохицуулах үүрэгтэй.

3. Хадгаламжийн байгууллагад Төв банкнаас бусад хадгаламжийн хэлбэрээр

хөрөнгө татдаг аж ахуйн нэгж (банк, ХЗХ) хамаарна.

4. Бусад дээр дурьдсанаас бусад төрлийн үйл ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуйн

нэгж, өрх, төрийн бус байгууллага хамаарна.

4.1 Өрх (иргэд): Байр, хоол зэрэг зардлууд болон олсон орлогоо

бүхлээр нь буюу хэсэгчлэн хувааж амьдардаг бүлэг хүмүүсийг

багтаана.

4.2 Бусад байгууллага: 1, 2, 3-д дурьдсан үйл ажиллагаа эрхэлж

байгаагаас бусад бүх төрлийн үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа аж

ахуйн нэгж байгууллагууд хамаарна.

2

36

II. ӨРИЙН СТАТИСТИК

II.1 Засгийн газрын нийт өр

Засгийн газрын нийт өр 2018 оны эцэст 22.4 их наяд төгрөг болж, өмнөх оноос 390.1

тэрбум төгрөг буюу 1.7 хувиар буурсан байна. Засгийн газрын нийт өрийн 18.9 их

наяд төгрөг буюу 84.3 хувь гадаад өр, 1.6 их наяд төгрөг буюу 7.0 хувь нь дотоод

өр, 1.1 их наяд төгрөг буюу 5.1 хувь нь Засгийн газрын өрийн баталгаа, 806.0 тэрбум

төгрөг буюу 3.6 хувь нь концесс байна.

ХҮСНЭГТ 25. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН НИЙТ ӨР

Үзүүлэлтүүд 2015 2016 2017 2018


Засгийн газрын нийт өр 14 424.7 22 280.1 22 751.6 22 361.5

Засгийн газрын дотоод өр, өрийн хэрэгслээр 3 539.0 5 796.0 3 461.9 1 564.7

Үнэт цаас 3 333.2 5 488.8 3 461.9 1 564.7

Засгийн газрын гадаад өр1, өрийн хэрэгслээр 7 881.2 12 363.8 16 857.8 18 860.0

Үнэт цаас 3 315.8 5 380.5 7 701.6 7 664.5

Зээл 4 565.4 6 983.3 9 156.2 11 195.6

Засгийн газрын өрийн баталгаа 2 743.5 3 451.5 1 663.7 1 130.7

Барих- Шилжүүлэх төрлийн концесс 261.0 668.9 768.2 806.0 1 Нэрлэсэн дүнгээр илэрхийлсэн дүн

Засгийн газрын нийт өрийн 2017 онд гадаад өр 74.1 хувь, дотоод өр 15.2 хувь, өрийн

баталгаа 7.3 хувь, барих шилжүүлэх төрлийн концесс 3.4 хувийг эзэлж байсан бол,

2018 онд гадаад өр 84.3 хувь, дотоод өр 7.0 хувь, өрийн баталгаа 5.1 хувь, барих

шилжүүлэх төрлийн концесс 3.6 хувийг эзэлж, өмнөх оноос 2018 онд гадаад өр 10.2

пункт, барих-шилжүүлэх төрлийн концесс 0.2 пунктээр өсөж, харин Засгийн газрын

дотоод өр 8.2 пункт, Засгийн газрын өрийн баталгаа 2.3 пунктээр буурсан байна.

ЗУРАГ 13. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ӨРИЙН БҮТЭЦ, хувиар

24.5

26.0

15.2

7.0

54.6

55.5

74.1

84.3

19.0

15.5

7.3

5.1

1.8

3.0

3.4

3.6

2015

2016

2017

2018

Засгийн газрын дотоод өр Засгийн газрын гадаад өр

Засгийн газрын өрийн баталгаа Барих- Шилжүүлэх төрлийн концесс

37

Засгийн газрын нийт өрийн үндсэн төлбөрт 2018 онд 2.7 их наяд төгрөг төлж, өмнөх

оноос 3.5 их наяд төгрөг буюу 56.5 хувиар, хүүгийн төлбөрт 2018 онд 0.9 их наяд

төгрөгийг төлж, өмнөх оноос 257.9 тэрбум төгрөг буюу 23.3 хувиар тус тус буурсан

байна.

ЗУРАГ 14. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ӨРИЙН ЭРГЭН ТӨЛӨЛТ

II.2 Нийт гадаад өр

Улсын нийт гадаад өр 2018 оны жилийн эцэст 28.7 тэрбум ам.доллар болж, өмнөх

оноос 1.2 тэрбум доллар буюу 4.4 хувиар өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 26. МОНГОЛ УЛСЫН НИЙТ ГАДААД ӨР, салбараар

Үзүүлэлтүүд 2015 2016 2017 2018

сая ам.доллар

Нийт гадаад өр 22 717.8 24 624.5 27 492.7 28 714.9

Засгийн газар 2, зах зээлийн үнэлгээ 3 759.9 4 868.6 7 321.0 7 184.2

Төвбанк 1 959.6 1 790.8 2 025.1 2 030.4

Хадгаламжийн байгууллага (Төв банкнаас бусад)

2 128.5 2 417.4 2 194.3 2 230.4

Бусад салбарууд 3 748.9 8 121.5 7 955.8 8 041.9

Шууд хөрөнгө оруулалт: Компани хоорондын зээллэг

11 120.9 7 426.3 7 996.5 9 228.2

2 Зах зээлийн үнэлгээ, аккруэл суурьд үндэслэсэн дүн

Нийт гадаад өрийг салбараар авч үзэхэд компани хоорондын зээллэг 9.2 тэрбум

ам.доллар буюу 32.1 хувь, бусад салбарынх 8.0 тэрбум ам.доллар буюу 28.0 хувь,

засгийн газрынх 7.2 тэрбум ам.доллар буюу 25.0 хувь, Төв банкнаас бусад

хадгаламжийн байгууллагынх 2.2 тэрбум ам.доллар буюу 7.8 хувь, Төв банк 2.0

тэрбум төгрөг буюу 7.1 хувь байна.

2 205.81 861.1

6 243.1

2 714.4

562.5 739.81 109.3

851.3

2015 2016 2017 2018

Үндсэн төлбөр Хүүгийн төлбөр

38

ЗУРАГ 15. УЛСЫН НИЙТ ГАДААД ӨРИЙН БҮТЭЦ, 2016-2018 ОН, хувиар

ХҮСНЭГТ 27. НИЙТ ГАДААД ӨР, салбараар, өрийн хэрэгслээр

Салбар 2014 2015 2016 2017 2018


Нийт дүн 21 850.5 22 717.8 24 624.5 27 492.7 28 714.9

Засгийн газар¹ 3 500.8 3 759.9 4 868.6 7 321.0 7 184.2

Зээл 2 098.0 2 287.3 2 805.1 3 772.4 4 238.2

Бонд, өрийн бичиг 1 402.8 1 472.5 2 063.5 3 548.5 2 946.0

Төв банк 1 570.4 1 959.6 1 790.8 2 025.1 2 030.2

Зээлжих тусгай эрх 73.4 67.7 65.3 187.9 285.7

Харилцах, хадгаламж 1 448.9 1 771.9 1 725.4 1 837.1 1 744.6

Бусад өглөг 48.0 120.0 - - -

Хадгаламжийн байгууллагууд (Төв банкнаас бусад)

1 762.2 2 128.5 2 417.4 2 194.3 2 230.4

Зээл 1 099.6 1 294.2 1 566.7 1 291.4 1 279.2

Богино хугацаат 356.6 407.5 469.1 345.3 437.3

Урт хугацаат 743.0 886.7 1 097.6 946.0 841.9

Бонд, өрийн бичиг 521.9 652.5 611.0 589.2 624.4

Харилцах, хадгаламж 140.6 181.9 239.6 313.7 326.8

Бусад салбар 3 976.6 3 748.9 8 121.5 7 955.8 8 041.9

Зээл 2 694.1 2 749.1 7 019.5 6 852.8 6 461.8

Богино хугацаат 283.1 260.1 217.5 292.4 274.7

Урт хугацаат 2 411.0 2 486.7 6 802.0 6 560.4 6 187.1

Бонд, өрийн бичиг 858.3 862.0 885.8 728.2 1 240.8

Харилцах, хадгаламж - - - 94.6 51.3

Худалдааны зээл ба урьдчилгаа 424.2 137.8 216.2 280.3 288.0

Хөрөнгө оруулагчийн зээл 11 040.6 11 120.9 7 426.3 7 996.5 9 228.2

Зээл 11 040.6 11 120.9 7 426.3 7 996.5 9 228.2

II.2.1 Засгийн газрын гадаад өр

Засгийн газрын нийт гадаад өр 2018 оны жилийн эцэст 7.2 тэрбум ам.доллар болж,

өмнөх оноос 136.8 сая ам.доллар буюу 1.9 хувиар буурсан байна. Үүнд бонд, өрийн

бичиг 602.5 сая ам.доллар буюу 17.0 хувиар буурсан хэдий ч зээл 465.7 сая

ам.доллар буюу 12.3 хувиар өссөн байна.

Засгийн газрын гадаад өрийг өрийн хэрэгслээр авч үзэхэд зээл 59.0 хувь, бонд,

өрийн бичиг 41.0 хувийг эзэлж байна.

39

ХҮСНЭГТ 28. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр

Үзүүлэлтүүд 2014 2015 2016 2017 2018


Нийт 3 500.8 3 759.9 4 868.6 7 321.0 7 184.2

Зээл 2 098.0 2 287.3 2 805.1 3 772.4 4 238.2

Бонд, өрийн бичиг 1 402.8 1 472.5 2 063.5 3 548.5 2 946.0

Засгийн газрын гадаад зээлийн 25.8 хувийг Япон улсаас, 16.3 хувийг Хятад улсаас,

5.1 хувийг Швейцарь улсаас, 1.3 хувийг Австри улсаас, 0.7 хувийг Энэтхэг улсаас,

0.6 хувийг Финланд улсаас, 0.4 хувийн Франц улсаас 0.1 хувийг Испани улсаас, 0.1

хувийг Бельги улсаас, 0.1 хувийг АНЭУ-аас тус тус авсан байна. Харин 43.2 хувь нь

олон зээлдэгчтэй зээл байна /Хавсралт хүснэгт 16/.

II.2.2 Төв банкны гадаад өр

Төв банкны гадаад өр 2018 оны жилийн эцэст 2.0 тэрбум ам.доллар болж, өмнөх

оноос 5.1 сая ам.доллар буюу 0.3 хувиар өссөн байна. Үүнд харилцах,

хадгаламжийн үлдэгдэл 92.6 (5.0%) сая.ам доллар буюу 5.0 хувиар буурсан хэдий

ч зээл 97.7 сая ам.доллар буюу 52.0 хувиар өссөн байна.

Төв банкны гадаад өрийг өрийн хэрэгслээр авч үзэхэд харилцах, хадгаламж 85.9

хувь, зээл 14.1 хувийг эзэлж байна.

ХҮСНЭГТ 29. ТӨВ БАНКНЫ ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр

Үзүүлэлтүүд 2014 2015 2016 2017 2018


БҮГД 1 522.4 1 839.6 1 790.8 2 025.1 2 030.2

Зээл 73.4 67.7 65.3 187.9 285.7

Олон зээлдэгч 73.4 67.7 65.3 187.9 285.7

Харилцах, хадгаламж 1 448.9 1 771.9 1 725.4 1 837.1 1 744.6

БНХАУ 1 448.9 1 771.9 1 725.4 1 837.1 1 744.6

II.2.3 Хадгаламжийн байгууллагуудын гадаад өр

Хадгаламжийн байгууллагуудын гадаад өр 2018 оны жилийн эцэст 2.2 тэрбум

ам.доллар болж, өмнөх оноос 36.1 сая ам.доллар буюу 1.6 хувиар өссөн байна.

Үүнд, зээлийн үлдэгдэл 12.2 сая ам.доллар буюу 1.9 хувиар буурсан хэдий ч бонд,

өрийн бичгийн үлдэгдэл 35.2 сая ам.доллар буюу 6.0 хувь, харилцах хадгаламжийн

үлдэгдэл 13.1 сая ам.доллар буюу 4.2 хувиар өссөн байна.

Хадгаламжийн байгууллагуудын гадаад зээлд богино хугацаат зээлийн өрийн

үлдэгдэл 91.9 сая.ам доллар буюу 26.6 хувиар өссөн хэдий ч урт хугацаат зээлийн

өрийн үлдэгдэл 104.1 сая ам.доллар буюу 11.0 хувиар буурсан байна.

Хадгаламжийн байгууллагуудын гадаад өрийг өрийн хэрэгслээр авч үзэхэд зээл

57.4 хувь, бонд, өрийн бичиг 28.0 хувь, харилцах, хадгаламж 14.6 хувийг эзэлж

байна.

40

ХҮСНЭГТ 30. ХАДГАЛАМЖИЙН БАЙГУУЛЛАГУУДЫН ГАДААД ӨР, өрийн

хэрэгслээр

Үзүүлэлтүүд 2014 2015 2016 2017 2018


НИЙТ 1 762.2 2 128.5 2 417.4 2 194.3 2 230.4

Зээл 1 099.6 1 294.2 1 566.7 1 291.4 1 279.2

Богино хугацаат 356.6 407.5 469.1 345.3 437.3

Урт хугацаат 743.0 886.7 1 097.6 946.0 841.9

Бонд, өрийн бичиг 521.9 652.5 611.0 589.2 624.4

Олон зээлдэгч 521.9 652.5 611.0 589.2 624.4


Олон зээлдэгч 140.6 181.9 239.6 313.7 326.8

Хадгаламжийн байгууллагуудын богино хугацаат гадаад зээлийн 36.8 хувийг ОХУ-

аас, 16.1 хувийг Нидерланд улсаас, 14.4 хувийг Хятад улсаас, 5.8 хувийг Сингапур

улсаас, 5.0 хувийг Япон улсаас, АНУ-аас 3.0 хувийг, 2.9 хувийг Герман улсаас, 2.1

хувийг Испани 0.1-0.8 хувийг Швейцари, БНСУ, Австрали, Австри, Тайвань,

Финлянд улсаас тус тус авсан байна. Харин 10.8 хувь нь олон зээлдэгчтэй зээл

байна /Хавсралт хүснэгт 17/.

Хадгаламжийн байгууллагуудын урт хугацаат гадаад зээлийн 12.0 хувийг Хятад

улсаас, 9.3 хувийг АНУ-аас, 8.4 хувийг Люксенбургийн вант улсаас, 7.7 хувийг Япон,

7.2 хувийг ОХУ-аас, 5.6 хувийг Герман улсаас, 4.6 хувийг Нидерланд улсаас, 3.4

хувийг Бельги улсаас, 3.0 хувийг Швейцари улсаас, 1.3 хувийг Перу улсаас, 0.1-0.9

хувийг Швед, Финлянд, Австри, Испани, ИБУИНВУ, Гибралтар улсаас тус тус авсан

байна. Харин 34.8 хувь нь олон зээлдэгчтэй зээл байна /Хавсралт хүснэгт 17/.

II.2.4 Бусад салбарын гадаад өр

Бусад салбарын гадаад өр 2018 оны жилийн эцэст 8.0 тэрбум ам.доллар болж, өмнөх оноос 88.4 сая ам.доллар буюу 1.1 хувиар өссөн байна. Үүнд зээл 388.7 сая ам.доллар буюу 5.7 хувь, харилцах хадгаламжийн үлдэгдэл 43.3 сая ам.доллар буюу 45.8 хувиар буурсан хэдий ч бонд, өрийн бичгийн үлдэгдэл 512.6 сая ам.доллар буюу 70.4 хувь, худалдааны зээл ба урьдчилгаа төлбөр 7.8 сая ам доллар буюу 2.8 хувиар өссөн байна. Бусад салбарын гадаад зээлд богино хугацаат зээлийн өрийн үлдэгдэл 17.7 сая.ам доллар буюу 6.1 хувь, урт хугацаат зээлийн өрийн үлдэгдэл 371.0 сая ам.доллар буюу 5.7 хувиар буурсан байна. Бусад салбарын гадаад өрийг өрийн хэрэгслээр авч үзэхэд зээл 80.4 хувь, бонд, өрийн бичиг 15.4 хувь, худалдааны зээл ба урьдчилгаа төлбөр 3.6 хувь, харилцах, хадгаламж 0.6 хувийг эзэлж байна.

41

ХҮСНЭГТ 31. БУСАД САЛБАРЫН ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр

Үзүүлэлтүүд 2014 2015 2016 2017 2018


НИЙТ ДҮН 3 974.2 3 746.6 8 119.1 7 953.5 8 041.9

Зээл 2 691.8 2 746.8 7 017.1 6 850.5 6 461.8

Богино хугацаат 283.1 260.1 217.5 292.4 274.7

Урт хугацаат 2 408.7 2 486.7 6 799.6 6 558.1 6 187.1

Бонд, өрийн бичиг 858.3 862 885.8 728.2 1 240.8

Олон зээлдэгч 858.3 860 883.7 726 1 238.7

Богино хугацаат - 2 2.1 2.1 2.1


Урт хугацаат - - - 94.6 51.3

Худалдааны зээл ба урьдчилгаа 424.2 137.8 216.2 280.3 288

Олон зээлдэгч 424.2 137.8 216.2 280.3 288

Бусад салбарын богино хугацаат гадаад зээлийн 20.9 хувийг ХБНГУ-аас, 10.0 хувийг БНХАУ-аас, 9.5 хувийг Япон улсаас, 2.5 хувийг ИБУИНВУ, 2.1 хувийг Хонгконг улсаас, 0.1-1.2 хувийг БНСУ, Нидерланд, БНСУ, Румын, Канад, Латви, АНУ, ОХУ, Швейцарь, Австри, Өмнөд Африк, Сингапур улсаас тус тус авсан байна. Харин 48.6 хувь нь олон зээлдэгчтэй зээл байна /Хавсралт хүснэгт 18/.

Бусад салбарын урт хугацаат гадаад зээлийн 4.6 хувийг АНУ-аас, 3.5 хувийг Хонгконг, 1.9 хувийг ХБНГУ-аас, 1.3 хувийг ОХУ-аас, 1.1 хувийг Сингапур улсаас, 1.1 хувийг Япон улсаас, 0.1-0.9 хувийг БНХАУ, ИБУИНВУ, Швейцарь, Шри-Ланка, Виржиний арлууд, Бельги, Австрали, БНСУ, Франц, Латви, Нидерланд, Португал, Беларус, Шинэ Зеаланд улсаас тус тус авсан байна. Харин 83.1 хувь нь олон зээлдэгчтэй зээл байна /Хавсралт хүснэгт 18/.

II.2.5 Хөрөнгө оруулагчийн зээл

Хөрөнгө оруулагчийн зээл 2018 оны жилийн эцэст 9.2 тэрбум ам.доллар болж, өмнөх оноос 1.2 тэрбум ам.доллар буюу 15.4 хувиар өссөн байна. Харин 2014 оноос 1.8 тэрбум ам.доллар буюу 16.4 хувиар буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 32. ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧИЙН ЗЭЭЛ

Үзүүлэлт 2014 2015 2016 2017 2018


Нийт зээл 11 040.6 11 120.9 7 426.3 7 996.5 9 228.2

Хөрөнгө оруулагчийн зээлийн 55.5 хувийг Нидерланд улсаас, 14.7 хувийг Сингапур улсаас, 9.9 хувийг Хонгконг улсаас, 3.8 Хятад улсаас, 1.9 хувийг Люксенбургийн вант улсаас, 1.9 хувийг Канад, 1.8 хувийг АНУ-аас, 1.8 хувийг ИБУИНВУ, 1.5 хувийг Япон улсаас, 1.2 хувийг Франц улсаас, 0.1-1.0 хувийг Кэймэний Арал, Австрали, Виржины арлууд, БНСУ, ОХУ, Итали, Малайз, Швед улсаас тус тус авсан байна. Харин 2.5 хувь нь олон зээлдэгчтэй зээл байна /Хавсралт хүснэгт 19/.

42

ДҮГНЭЛТ

Төрийн байгууллагууд нь ажиллах хүчний зах зээлд томоохон байр суурь

эзэлдэг салбарын нэг бөгөөд улсын хэмжээнд уг салбарт 2018 онд 193.6 мянган хүн

ажиллаж байгаа нь нийт ажиллагчдын 15.4 хувьтай тэнцэж байна. Энэ салбарт

ажиллагчдын жилийн өсөлтийг нийт ажиллагчдын жилийн өсөлттэй харьцуулан

үзвэл 2018 онд нийт ажиллагчдын тоо 1.2 хувиар өссөн бол төрийн байгууллагад

ажиллагчдын тоо 0.6 хувиар өссөн байна.

Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого ба тусламжийн нийт хэмжээ

2018 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 9234.9 тэрбум төгрөг, зарлага ба эргэж төлөгдөх

цэвэр зээлийн нийт хэмжээ 9222.9 тэрбум төгрөг болж, улсын нэгдсэн төсвийн

тэнцвэржүүлсэн тэнцэл 11.9 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарлаа.

Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцэл 2017 онд 1742.5 тэрбум

төгрөгийн алдагдалтай байсан бол 2018 онд 11.9 тэрбум төгрөгийн ашигтай болсон

нь орлогын өсөлт зарлагын өсөлтөөс 24.7 пунктээр илүү байгаа нь нөлөөлжээ.

Улсын нэгдсэн төсвийн орлого 2018 онд ДНБ-ний 28.8 хувь болж байгаа бол

төсвийн зарлага 28.7 хувь болсон байна.

Төсвийн нийт орлогын ДНБ-д эзлэх хувийг 2017 оныхтой харьцуулахад 2.7

пунктээр өсөж, зарлагын эзлэх хувь 3.6 пунктээр буурсан байна.




Засгийн газрын нийт өр 2018 оны эцэст 22.4 их наяд төгрөг болж, өмнөх оноос

390.1 тэрбум төгрөг буюу 1.7 хувиар буурсан байна. Засгийн газрын нийт өрийн 18.9

их наяд төгрөг буюу 84.3 хувь гадаад өр, 1.6 их наяд төгрөг буюу 7.0 хувь нь дотоод

өр, 1.1 их наяд төгрөг буюу 5.1 хувь нь Засгийн газрын өрийн баталгаа, 806.0 тэрбум

төгрөг буюу 3.6 хувь нь концесс байна.

Улсын нийт гадаад өр 2018 оны жилийн эцэст 28.7 тэрбум ам.доллар болж,

өмнөх оноос 1.2 тэрбум доллар буюу 4.4 хувиар өссөн байна. Нийт гадаад өрийг

салбараар авч үзэхэд компани хоорондын зээллэг 9.2 тэрбум ам.доллар буюу 32.1

хувь, бусад салбарынх 8.0 тэрбум ам.доллар буюу 28.0 хувь, Засгийн газрынх 7.2

тэрбум ам.доллар буюу 25.0 хувь, Төв банкнаас бусад хадгаламжийн

байгууллагынх 2.2 тэрбум ам.доллар буюу 7.8 хувь, төв банк 2.0 тэрбум төгрөг буюу

7.1 хувийг эзэлж байна.

43

ХАВСРАЛТУУД

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

6 316 522.6 5 983 397.7 5 835 043.8 7 958 264.6 10 062 542.2

39 913.8 2 333.7 - 325 680.2 206 986.6

- - 357 722.8 620 693.6

6 276 608.8 5 981 064.0 5 835 043.8 7 274 861.6 9 234 862.0

5 157 024.5 5 118 979.4 4 950 950.2 6 315 131.9 8 207 105.3

1 101 030.2 1 170 831.3 1 043 368.7 1 613 192.8 2 086 410.9

621 237.0 688 496.8 519 958.7 962 144.9 1 276 937.2

507 864.6 519 979.8 566 204.8 695 076.1 850 389.2

Цалин хөлс болон түүнтэй адилтгах орлогын татвар 442 096.0 453 683.3 486 743.6 576 953.1 644 958.7

Үйл ажиллагааны орлого 23 588.1 26 802.7 34 688.9 29 565.8 36 767.8

Хөрөнгийн орлого 79.9 748.1 330.1 32 100.3 88 536.9

Хөрөнгө борлуулсны орлого 10 531.5 6 766.5 8 547.4 8 581.2 18 530.8

Шинжлэх ухаан, утга зохиол, урлагийн бүтээл

туурвих, шинэ бүтээл, бүтээгдэхүүн 1.5 16.3 - 3.0 63.2

Урлагийн тоглолт, спортын тэмцээний шагнал,

наадмын бай шагнал 231.6 187.2 368.9 825.0 1 081.1

Шууд бус орлого 31 336.1 31 775.7 35 525.8 47 047.8 60 450.5

- - - -

35 761.9 43 114.7 44 821.5 44 474.2 40 915.5

7 690.4 5 469.4 2 026.8 446.0 -

917 589.8 1 018 152.9 1 109 757.4 1 321 375.2 1 620 864.4

78 398.1 86 610.1 104 659.9 131 129.6 141 348.0

49 911.4 57 456.7 71 665.8 94 372.6 101 788.6

197.9 272.6 1 136.1 1 249.3 1 321.0

28 288.7 28 880.8 31 857.9 35 507.7 38 238.5

1 371 725.4 1 049 588.7 1 140 721.4 1 618 492.1 2 196 412.6

Дотоодын бараа, үйлчилгээний 550 613.7 485 186.5 558 329.9 734 281.8 898 219.9

Импортын барааны 916 570.1 671 863.8 684 254.3 1 031 772.3 1 412 056.1

НӨАТ-ын буцаан олголт (-) - 95 458.5 107 461.5 101 862.8 147 562.0 113 863.4

Онцгой албан татвар 454 390.3 592 323.6 630 124.8 519 721.5 754 440.1

160 352.8 128 999.3 138 430.4 145 898.0 165 174.0

45 692.0 31 830.0 32 778.0 33 103.2 28 985.1

27 919.4 23 740.8 22 409.5 24 820.3 26 537.3

100 149.5 11 602.7 5 670.2 7 441.1 9 320.7

- 68 859.4 78 148.2 93 276.2 94 442.4

7 909.5 4 688.9 4 879.3 2 052.4 2 322.4

90 272.9 43 460.0 27 064.3 88 531.6 214 168.0

22 094.2 279 142.4 320 745.0 124 598.7 213 490.2

Тусгай зориулалтын орлого 11 574.1 11 791.8 10 767.4 12 386.6 13 063.7

11 574.1 11 791.8 10 767.4 12 386.6 13 063.7

355 328.9 320 594.9 328 490.6 512 351.2 682 476.7

355 137.3 320 505.6 328 352.3 512 351.2 682 476.7

191.6 89.3 138.3 - -

Бусад татвар, төлбөр, хураамж 866 987.9 869 086.2 583 060.0 586 482.8 712 088.8

Нийтлэг бусад төлбөр, хураамж 762 573.9 764 941.8 472 733.9 449 544.9 581 039.7

Улсын тэмдэгтийн хураамж 44 154.9 44 459.2 60 301.0 92 486.5 77 769.3

Ашигт малтмалын хайгуулын болон ашиглалтын

тусгай зөвшөөрлийн төлбөр 44 305.2 37 259.1 34 630.4 37 797.3 38 907.7

Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр 461 190.0 603 622.8 288 714.1 192 619.9 320 614.3

Улсын төсвийн хөрөнгөөр хайгуул хийсэн ордын

нөхөн төлбөр 1 834.6 2 420.5 1 953.0 4 494.4 3 023.4

Агаарын бохирдлын төлбөр 32 551.6 13 912.5 19 458.5 36 649.9 42 120.6

Хог хаягдлын үйлчилгээний хураамж 13 246.4 15 965.4 15 750.4 18 064.6 18 927.0

Түгээмэл тархацтай ашигт малтмал ашигласны

төлбөр 3 141.3 4 523.1 1 689.0 2 410.3 3 624.7

Ашигт малтмалаас бусад байгалийн баялаг

ашиглахад олгох эрхийн зөвшөөрлийн хураамж 334.6 377.3 396.4 147.6 11.9

Гаалийн тэмдэгтийн хураамж - - - 64 285.0 74 902.3

Бусад төлбөр, хураамж 161 815.3 42 401.9 49 841.0 589.5 1 138.5

Газрын төлбөр 65 494.9 59 630.6 53 590.5 62 134.5 66 929.9

38 919.0 44 499.9 53 258.4 68 238.2 56 854.2

Ойн нөөц ашигласны төлбөр 3 033.1 3 664.1 4 343.7 10 646.4 4 044.0

Ан амьтны нөөц ашигласны төлбөр 998.4 2 378.3 3 287.8 5 141.2 5 583.0

Ус рашааны нөөц ашигласны төлбөр 34 338.4 35 691.4 40 569.3 47 722.8 46 730.4

Байгалийн ургамлын нөөц ашигласны төлбөр 549.1 2 766.1 5 057.5 4 727.8 496.8

- 13.9 3 477.2 6 565.2 7 265.1

Орлогын төрөл

Үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татвар

Бууны албан татвар

ТАТВАРЫН ОРЛОГО

Орлогыг нь тухай бүр тодорхойлох боломжгүй ажил,

үйлчилгээ хувиараа эрхлэгч иргэний орлогын албан

татвар

Нийгмийн даатгалын орлого

Орлогын албан татвар

Хөрөнгийн албан татвар

Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар

Хувь хүний орлогын албан татвар

Хувь хүний орлогын албан татварын буцаан олголт (-)

Зарим бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийн албан татвар

ИРЭЭДҮЙН ӨВ САН

НИЙТ ТЭНЦВЭРЖҮҮЛСЭН ОРЛОГО, ТУСЛАМЖИЙН ХЭМЖЭЭ

НИЙТ ОРЛОГО, ТУСЛАМЖИЙН ХЭМЖЭЭ

Импортын шар айрагны

ТОГТВОРЖУУЛАЛТЫН САН

Байгалийн нөөц ашигласны төлбөр

Бусад татвар

Экспортын гаалийн албан татвар

44

Хүснэгт 1. МОНГОЛ УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, орлогын эдийн засгийн ангиллаар¹

Автобензин, дизелийн түлшний татвар

Импортын барааны гаалийн албан татвар

Гадаад үйл ажиллагааны орлого

Авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн татвар

Суудлын автомашины

Автобензин, дизелийн түлшний

Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар

Дотоодын тамхины

Дотоодын шар айрагны

Импортын архи, дарсны²

Дотоодын архи, дарсны

Импортын тамхины

Õүснэгт 1-ийн үргэлжлэл

2014 2015 2016 2017 2018*сая төгрөг

ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО 1 119 584.3 862 084.7 884 093.5 959 729.8 1 027 756.9Нийтлэг татварын бус орлого 1 094 468.1 753 507.1 805 424.9 896 708.4 989 318.0

Хувьцааны ногдол ашиг 44 372.8 11 766.3 4 344.1 35 931.4 76 908.1

Хүүгийн орлого³ 210 322.2 148 759.2 161 488.4 25 646.0 50 324.7

Торгуулийн орлого 0.0 29 038.6 31 839.6 49 273.8 64 797.5

Төсөвт байгууллагын өөрийн орлого 244 425.1 220 526.2 274 482.7 340 734.3 315 221.2

Түрээсийн орлого 1 820.8 2 682.9 2 410.8 2 038.3 2 239.3

Газрын тосны орлого 285 552.5 160 628.6 134 214.4 198 039.7 222 002.3

Навигацийн орлого 68 016.0 95 629.2 115 844.4 147 604.9 167 672.8

Нэр заагдаагүй бусад орлого 239 958.7 84 476.1 80 800.5 97 439.9 90 152.0

25 116.3 55 137.9 1 487.3 1 187.9 658.1

2 262.6 1 028.4 902.5 1 187.9 658.1

Өмч хувьчлал 22 853.7 54 109.4 584.8 - -

- 53 439.6 77 181.3 61 833.5 37 780.9

Хандив тусламж, дотоод 1 797.2 - - -

Хандив тусламж, гадаад - 51 642.5 77 181.3 61 833.5 37 780.9

Тусламжийн орлого


45

Хөрөнгийн орлого

Төрийн болон орон нутгийн өмчид бүртгэлтэй хөрөнгө

борлуулсны орлого

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

4 244 274.3 3 834 039.9 3 894 443.3 5 857 085.6 7 563 070.5

39 913.8 2 333.7 - 325 680.2 206 986.6

- - - 357 722.8 620 693.6

4 204 360.5 3 831 706.2 3 894 443.3 5 173 682.6 6 735 390.3

3 119 620.7 2 943 409.5 2 854 078.6 3 987 205.3 5 431 080.3

621 237.0 688 496.8 519 958.7 962 144.9 1 276 937.2

Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар 621 237.0 688 496.8 519 958.7 962 144.9 1 276 937.2

- - - - -

Цалин хөлс болон түүнтэй адилтгах орлогын

татвар- - - - -

- - - - -

- - - - -

Хөрөнгийн албан татвар - - - - -

1 371 725.4 1 049 588.7 1 140 721.4 1 618 492.1 2 196 412.6

Дотоодын бараа, үйлчилгээний 550 613.7 485 186.5 558 329.9 734 281.8 898 219.9

Импортын барааны 916 570.1 671 863.8 684 254.3 1 031 772.3 1 412 056.1

НӨАТ-ын буцаан олголт (-) 95 458.5 - 107 461.5 101 862.8 147 562.0 113 863.4

Онцгой албан татвар 454 390.3 592 323.6 630 124.8 519 721.5 754 440.1

160 352.8 128 999.3 138 430.4 145 898.0 165 174.0

45 692.0 31 830.0 32 778.0 33 103.2 28 985.1

27 919.4 23 740.8 22 409.5 24 820.3 26 537.3

100 149.5 11 602.7 5 670.2 7 441.1 9 320.7

- 68 859.4 78 148.2 93 276.2 94 442.4

7 909.5 4 688.9 4 879.3 2 052.4 2 322.4

90 272.9 43 460.0 27 064.3 88 531.6 214 168.0

22 094.2 279 142.4 320 745.0 124 598.7 213 490.2

Тусгай зориулалтын орлого 11 574.1 11 791.8 10 767.4 12 386.6 13 063.7

11 574.1 11 791.8 10 767.4 12 386.6 13 063.7

I-

355 328.9 320 594.9 328 490.6 512 351.2 682 476.7

355 137.3 320 505.6 328 352.3 512 351.2 682 476.7

191.6 89.3 138.3 - -


Нийтлэг бусад төлбөр, хураамж 305 365.0 280 613.7 224 015.6 362 109.0 507 749.9


Ашигт малтмалын хайгуулын болон ашиглалтын 44 305.2 37 259.1 34 630.4 37 797.3 38 907.7

Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр 173 276.1 180 593.0 101 049.9 192 619.9 320 614.3

Улсын төсвийн хөрөнгөөр хайгуул хийсэн ордын

нөхөн төлбөр 1 834.6 2 420.5 1 953.0 4 494.4 3 023.4

Агаарын бохирдлын төлбөр 32 551.6 13 912.5 19 458.5 36 649.9 42 120.6

Гаалийн тэмдэгтийн хураамж - - 64 285.0 74 902.3

Бусад төлбөр, хураамж 43 493.9 40 432.1 49 086.8 - -

- - - -

Ан амьтны нөөц ашигласны төлбөр - - - -

ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО 1 084 739.8 888 296.7 1 040 364.8 1 186 477.3 1 304 310.0Нийтлэг татварын бус орлого 891 737.3 669 123.9 702 241.3 738 043.5 767 283.9


Хүүгийн орлого³ 110 295.0 148 759.2 161 488.4 25 108.3 44 582.5


Түрээсийн орлого - 728.2 544.9 - -

Газрын тосны орлого 285 552.5 160 628.6 134 214.4 198 039.7 222 002.3

Навигацийн орлого 68 016.0 95 629.2 115 844.4 147 604.9 167 672.8

Нэр заагдаагүй бусад орлого 207 554.3 62 786.9 56 706.3 66 835.2 62 451.3

11 340.9 15 769.6 253.8 - -

Өмч хувьчлал 11 340.9 15 769.6 253.8 - -

128 911.1 190 414.1 247 188.5 253 019.0 247 797.7

Хандив тусламж, дотоод 128 911.1 141 742.0 170 853.1 196 693.2 213 248.0

Хандив тусламж, гадаад - 48 672.0 76 335.4 56 325.8 34 549.8

52 750.4 12 989.2 90 681.2 195 414.8 289 228.4

Тусгай зориулалтын шилжүүлгийн орлого - - - - -

52 750.4 12 989.2 90 681.2 195 414.8 289 228.4







ТОГТВОРЖУУЛАЛТЫН САН

ИРЭЭДҮЙН ӨВ САН

Импортын архи, дарсны²

Импортын тамхины

Зарим бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийн албан татвар

Нийгмийн даатгалын орлого

Дотоодын тамхины

Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар

Дотоодын архи, дарсны

46

Хүснэгт 2. МОНГОЛ УЛСЫН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, орлогын эдийн засгийн ангиллаар¹


Улсын төсөвт орон нутгийн төсвөөс төвлөрүүлэх

шилжүүлэг




Экспортын гаалийн албан татвар

Импортын шар айрагны

Суудлын автомашины

Автобензин, дизелийн түлшний

Автобензин, дизелийн түлшний татвар

Гадаад худалдааны татварын орлого

Импортын барааны гаалийн албан татвар

Дотоодын шар айрагны

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

2 092 170.3 2 033 759.0 2 169 796.5 2 437 176.8 2 769 434.3

2 092 170.3 2 033 759.0 2 169 796.5 2 437 176.8 2 769 434.3

715 789.8 734 387.2 799 450.1 1 006 551.4 1 155 160.5

479 793.2 482 334.5 523 410.0 651 047.9 809 473.6

507 864.6 519 979.8 566 204.8 695 076.1 850 389.2

Цалин хөлс болон түүнтэй адилтгах орлогын татвар 442 096.0 453 683.3 486 743.6 576 953.1 644 958.7

Үйл ажиллагааны орлого 23 588.1 26 802.7 34 688.9 29 565.8 36 767.8

Хөрөнгийн орлого 79.9 748.1 330.1 32 100.3 88 536.9

Хөрөнгө борлуулсны орлого 10 531.5 6 766.5 8 547.4 8 581.2 18 530.8

Шинжлэх ухаан, утга зохиол, урлагийн бүтээл туурвих,

шинэ бүтээл, бүтээгдэхүүн 1.5 16.3 - 3.0 63.2

Урлагийн тоглолт, спортын тэмцээний шагнал,

наадмын бай шагнал 231.6 187.2 368.9 825.0 1 081.1

Шууд бус орлого - - 35 525.8 47 047.8 60 450.5

35 761.9 43 114.7 44 821.5 44 474.2 40 915.5

7 690.4 5 469.4 2 026.8 446.0 -

0.0 - - -

78 398.1 86 610.1 104 659.9 131 129.6 141 348.0

49 911.4 57 456.7 71 665.8 94 372.6 101 788.6

197.9 272.6 1 136.1 1 249.3 1 321.0

28 288.7 28 880.8 31 857.9 35 507.7 38 238.5


Бусад нийтлэг төлбөр, хураамж 53 184.6 61 298.3 61 054.2 87 435.9 73 289.8


Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр - - - - -

Хог хаягдлын үйлчилгээний хураамж 13 246.4 15 965.4 15 750.4 18 064.6 18 927.0

Түгээмэл тархацтай ашигт малтмал ашигласны төлбөр 3 141.3 4 523.1 1 689.0 2 410.3 3 624.7

Ашигт малтмалаас бусад байгалийн баялаг ашиглахад

олгох эрхийн зөвшөөрлийн хураамж 334.6 377.3 396.4 147.6 11.9

Бусад төлбөр, хураамж 2 211.1 1 969.8 754.3 589.5 1 138.5

Газрын төлбөр 65 494.9 59 630.6 53 590.5 62 134.5 66 929.9

38 919.0 44 499.9 53 258.4 68 238.2 56 854.2

Ойн нөөц ашигласны төлбөр 3 033.1 3 664.1 4 343.7 10 646.4 4 044.0

Ан амьтны нөөц ашигласны төлбөр 998.4 2 378.3 3 287.8 5 141.2 5 583.0

Ус рашааны нөөц ашигласны төлбөр 34 338.4 35 691.4 40 569.3 47 722.8 46 730.4

Байгалийн ургамлын нөөц ашигласны төлбөр 549.1 2 766.1 5 057.5 4 727.8 496.8

- 13.9 3 477.2 6 565.2 7 265.1

ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО 1 376 380.5 1 299 371.8 1 370 346.4 1 430 625.4 1 614 273.8Нийтлэг татварын бус орлого 116 774.9 84 376.8 101 752.7 158 664.9 222 034.0


Хүүгийн орлого² 39 203.6 0.0 - 537.7 5 742.2

Торгуулийн орлого 0.0 29 038.6 31 839.6 49 273.8 64 797.5


Түрээсийн орлого 1 820.8 1 954.7 1 865.9 2 038.3 2 239.3

Бусад нэр заагдаагүй орлого - - 22 663.2 30 604.7 27 700.8

13 775.3 39 368.3 1 233.5 1 187.9 658.1

2 262.6 1 028.4 902.5 1 187.9 658.1

Өмч хувьчлал 11 512.8 38 339.9 331.0 - -

- 4 767.6 845.9 5 507.6 3 231.1

Хандив тусламж, дотоод - 1 797.2 - - -

Хандив тусламж, гадаад - 2 970.5 845.9 5 507.6 3 231.1

1 245 830.2 1 170 859.0 1 266 514.3 1 265 265.0 1 388 350.5

Тусгай зориулалтын шилжүүлгийн орлого 892 304.4 904 380.2 995 259.3 1 066 089.4 1 119 094.6

195 387.0 - 120 267.7 53 013.5 88 555.0

158 138.9 160 494.0 150 987.3 146 162.1 180 700.9



Хувь хүний орлогын албан татварын буцаан олголт (-)


Орлогыг нь тухай бүр тодорхойлох боломжгүй ажил,

үйлчилгээ хувиараа эрхлэгч иргэний орлогын албан

татвар



47


Хүснэгт 3. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, орлогын эдийн засгийн ангиллаар¹

Улсын төсвөөс орон нутгийн төсөвт олгох санхүүгийн

дэмжлэг


Төрийн болон орон нутгийн өмчид бүртгэлтэй хөрөнгө

борлуулсны орлого



Орон нутгийн хөгжлийн нэгдсэн сангаас шилжүүлсэн

орлого



Бууны албан татвар

Авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн татвар

Хөрөнгийн албан татвар

Үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татвар


2014 2015 2016

сая төгрөг

НИЙТ ОРЛОГЫН ХЭМЖЭЭ 426 957.7 423 036.2 189 095.1

ТАТВАРЫН ОРЛОГО 404 024.3 423 029.8 187 664.2

Бусад татвар 404 024.3 423 029.8 187 664.2

Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр 287 913.9 423 029.8 187 664.2

Бусад хураамж 116 110.3 - -

ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО 22 933.5 6.4 1 430.9

Нийтлэг татварын бус орлого 22 933.5 6.4 1 430.9

Хувьцааны ногдол ашиг 15 000.0 - -

Хүүгийн орлого 1 726.9 - -

Бусад орлого 6 206.6 6.4 1 430.9

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

НИЙТ ОРЛОГО, ТУСЛАМЖИЙН ХЭМЖЭЭ 1 394 879.6 1 480 479.2 1 809 912.2 2 114 238.1 2 061 336.8

ТАТВАРЫН ОРЛОГО 1 078 578.9 1 187 878.3 1 315 033.1 1 544 005.7 1 451 519.2

Нийгмийн даатгалын орлого 1 078 578.9 1 187 878.3 1 315 033.1 1 544 005.7 1 451 519.2

ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО 316 300.7 292 600.9 494 879.0 570 232.4 609 817.7

Нийтлэг татварын бус орлого 63 022.3 - - - -

Хүүгийн орлого 59 096.6 - - - -

Бусад орлого 3 925.7 - - - -

Тусламжийн орлого 253 278.4 292 600.9 494 879.0 570 232.4 609 817.7

48

Зарлагын төрөл

Хүснэгт 5. НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САНГИЙН ОРЛОГО, орлогын эдийн засгийн ангиллаар

¹ Хүний хөгжил сангийн орлогыг 2009 оны 11 дүгээр сараас эхлэн улсын төсөвт байршуулж эхэлсэн бөгөөд 2016 оны 02 дугаар сарын 5-

ны өдөр хүчингүй болгосон.

Хүснэгт 4. ХҮНИЙ ХӨГЖЛИЙН САНГИЙН ОРЛОГО, орлогын эдийн засгийн ангиллаар1


2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

7 144 568.0 7 137 973.9 9 495 332.9 9 017 318.6 9 222 928.5

7 064 430.9 7 115 078.5 8 974 019.3 8 701 302.4 8 955 791.7

5 293 361.6 5 718 373.8 6 613 809.1 7 043 161.7 7 348 006.9

1 586 419.5 2 801 673.1 3 133 289.2 3 141 432.3 3 316 354.9

1 586 419.5 1 709 772.9 1 586 356.1 1 800 434.6 1 878 675.4

Үндсэн цалин - 1 511 564.8 1 370 600.7 1 473 508.5 1 388 731.2

Нэмэгдэл - 72 055.9 85 626.8 188 641.6 340 702.7

Унаа хоолны хөнгөлөлт - 32 015.8 34 956.2 37 503.1 44 095.3

Урамшуулал - 54 969.2 56 070.8 59 075.6 70 491.7

Гэрээт ажлын хөлс - 39 167.3 39 101.7 41 705.7 34 654.5

148 955.9 157 685.3 160 438.7 - -

180 416.0 186 938.0 224 956.2 229 747.4 240 905.3

Гэрэл, цахилгааны зардал 35 578.4 34 629.0 42 572.3 42 773.5 46 449.1

Түлш, халаалтын зардал 112 422.8 118 564.5 143 141.7 146 410.3 152 457.0

Цэвэр, бохир усны зардал 16 903.4 18 366.0 20 918.7 21 380.3 22 659.5

Байрны түрээс 15 511.5 15 378.5 18 323.5 19 183.3 19 339.6

57 499.8 113 987.2 119 449.6 123 540.1 129 383.0

207 853.1 209 293.2 255 160.3 250 218.9 275 714.8

Эм, бэлдмэл, эмнэлгийн хэрэгсэл 85 295.8 86 008.3 117 932.6 118 944.4 137 978.6

Хоолны зардал 95 921.0 97 907.2 103 961.6 100 924.4 103 783.7

Нормын хувцас, зөөлөн эдлэл авах

зардал 26 636.3 25 377.7 33 266.1 30 350.1 33 952.6

55 868.2 36 109.1 44 644.6 58 148.0 75 882.9

Томилолт, зочны зардал 26 190.0 31 912.6 19 839.2 21 415.4 25 907.9

192 305.9 320 079.4 314 047.5 352 668.1 403 808.0

345 928.4 193 580.7 408 397.1 305 259.9 286 077.7

Бараа үйлчилгээний бусад зардал 345 928.4 170 325.5 383 242.3 268 538.5 250 513.0

Хичээл үйлдвэрлэлийн дадлага хийх

зардал 0.0 23 255.2 25 154.8 36 721.4 35 564.7

500 351.2 731 055.1 986 099.8 1 156 465.1 1 046 873.6

171 539.7 192 180.6 341 366.6 547 963.9 692 692.0

328 811.5 538 874.5 644 733.2 608 501.2 354 181.7

129 873.9 535 825.0 229 325.3 260 619.2 228 167.0

88 860.1 22 921.2 20 557.1 22 909.2 29 544.9

Хувийн хэвшлийн байгууллагад олгох татаас 41 013.8 512 903.7 208 768.2 237 710.0 198 622.1

2 010 655.7 1 649 820.6 2 265 094.8 2 484 645.0 2 756 611.4

36 138.6 -420 493.7 23 662.5 21 964.1 82 007.4

1 595 270.2 2 070 314.3 2 241 432.2 2 462 680.9 2 674 603.9

Нийгмийн даатгалын тэтгэвэр тэтгэмж 1 116 294.0 1 350 275.3 1 459 830.3 1 582 715.3 1 795 542.4

Нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж 478 827.5 486 187.4 490 643.1 536 049.2 604 914.6

Ажил олгогчоос олгох бусад тэтгэмж,

урамшуулал- 13 389.9 12 200.9 7 212.1 6 136.7

Төрөөс иргэдэд олгох тэтгэмж,

урамшуулал 148.7 146 360.4 159 093.8 143 046.8 139 103.8

Ээлжийн амралтаар нутаг явах унааны

хөнгөлөлт- 21.4 59.6 5.3 8.9

Тэтгэвэрт гарахад олгох нэг удаагийн

мөнгөн тэтгэмж- 31 853.7 87 816.2 74 407.2 78 315.3

Хөдөө орон нутагт тогтвор суурьшилтай

ажилласан албан хаагчдад төрөөс

үзүүлэх дэмжлэг

- 29 434.3 25 111.1 56 915.4 40 778.4

Нэг удаагийн тэтгэмж, шагнал

урамшуулал - 12 791.9 6 677.1 62 329.7 9 803.8

379 246.9 - - - -

ХӨРӨНГИЙН ЗАРДАЛ 1 771 069.2 1 396 704.6 2 360 210.2 1 658 140.7 1 607 784.8

Дотоод эх үүсвэрээр 1 771 069.2 1 150 579.8 2 360 210.2 1 658 140.7 1 607 784.8

Барилга байгууламж 1 399 662.8 442 261.0 1 576 950.9 1 121 662.4 991 508.8

Их засварын зардал 87 299.4 110 773.2 129 004.7 66 992.7 84 912.6

Авто замын сан - - - -

Тоног төхөөрөмж 0.0 20 385.4 131 870.9 86 836.1 209 893.0

Бусад хөрөнгө 265 916.0 136 199.3 258 655.0 351 331.0 309 328.7

Стратегийн нөөц хөрөнгө 18 191.1 7 310.3 10 956.5 31 318.6 12 141.7

Төсвөөс эргэн төлөгдөх хөрөнгө оруулалт 0.0 433 650.6 252 772.3 - -

Гадаад эх үүсвэрээр 0.0 246 124.8 - - -

80 137.1 22 895.4 521 313.6 316 016.2 267 136.8

Эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 10 715.4 -17 588.9 487 553.2 200 817.3 177 271.2

Гадаадын санхүүгийн зах зээлээс санхүүжих 69 421.7 - - -

Гадаадын төслийн зээлээс санхүүжих зээл - 40 484.3 33 760.4 115 198.9 89 865.6

ХҮҮ

ЭРГЭЖ ТӨЛӨГДӨХ ТӨЛБӨРИЙГ ХАССАН ЦЭВЭР

ЗЭЭЛ

НИЙТ ЗАРЛАГА, ЦЭВЭР ЗЭЭЛИЙН ХЭМЖЭЭ

НИЙТ ЗАРЛАГА

Гадаад зээлийн үйлчилгээний төлбөр

ТАТААС

Төрийн өмчит байгууллагад олгох татаас

Бараа, ажил үйлчилгээний зардал

УРСГАЛ ЗАРДАЛ

49


Хүснэгт 6. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА, зарлагын эдийн засгийн ангиллаар¹

Бусад шилжүүлгүүд

УРСГАЛ ШИЛЖҮҮЛЭГ

Засгийн газрын урсгал шилжүүлэгБусад урсгал шилжүүлгүүд

Цалин хөлс болон нэмэгдэл урамшил

Нийгмийн даатгалын шимтгэл

Дотоод зээлийн үйлчилгээний төлбөр

Байр ашиглалттай холбоотой тогтмол

зардал

Хангамж, бараа материалын зардал

Нормативт зардал

Эд хогшил, урсгал засварын зардал

Бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил,

үйлчилгээний төлбөр, хураамж

Бараа үйлчилгээний бусад зардал

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

5 229 168.5 4 996 886.5 7 394 235.5 7 139 637.5 7 134 420.1

5 149 031.3 4 976 089.5 6 886 386.9 6 846 676.8 6 891 160.8

3 910 233.6 4 025 377.1 4 993 050.2 5 524 236.3 5 713 547.3

1 536 021.5 1 639 580.1 1 951 062.5 1 901 793.0 1 984 103.0

866 078.0 948 067.1 968 555.0 1 004 717.0 1 034 204.9

Үндсэн цалин 866 078.0 857 961.0 871 221.2 806 690.7 708 258.2

Нэмэгдэл - 28 138.5 37 060.6 131 218.5 256 379.3


Урамшуулал - 20 410.9 17 783.5 20 029.2 21 801.0


68 766.1 74 660.3 74 635.2 76 684.2 84 207.2

81 232.4 84 847.7 96 876.9 99 813.4 98 485.4




Байрны түрээс 14 233.2 14 177.1 15 693.5 16 575.8 16 470.7

36 694.9 49 144.9 50 233.1 54 096.8 57 553.3

140 109.0 141 228.2 180 398.4 175 111.7 199 930.1


Хоолны зардал 35 898.0 36 759.2 38 922.0 35 653.2 38 300.5

Нормын хувцас, зөөлөн эдлэл авах

зардал22 874.2 22 277.8 28 390.2 25 521.3 28 841.2

28 451.4 19 914.9 22 736.3 30 872.8 43 374.2

Томилолт, зочны зардал 25 895.6 25 262.5 14 592.1 15 121.8 18 658.5

160 047.7 186 881.1 229 134.7 243 880.0 271 936.4

128 746.5 109 573.5 313 900.9 201 495.1 175 753.0


Хичээл үйлдвэрлэлийн дадлага хийх - 17 081.4 17 766.1 27 999.1 25 370.0

438 326.3 663 721.1 926 331.7 1 156 465.1 1 046 873.6

171 539.7 192 180.6 341 366.6 547 963.9 692 692.0

266 786.6 471 540.4 584 965.1 608 501.2 354 181.7

116 068.9 368 900.6 571 958.8 647 766.9 696 997.8

86 737.1 20 115.1 513 973.8 590 810.5 636 175.7

29 331.8 348 785.4 57 984.9 56 956.4 60 822.1

1 819 816.9 1 353 175.4 1 543 697.2 1 818 211.3 1 985 572.9

1 087 608.2 1 178 665.4 1 325 999.6 1 337 907.3 1 471 376.5

33 486.2 174 510.1 217 697.6 480 303.9 514 196.4

Нийгмийн даатгалын тэтгэвэр тэтгэмж - - 5.0 2.3 -



урамшуулал- 11 144.3 8 620.4 3 803.3 4 321.4

Төрөөс иргэдэд олгох тэтгэмж,

урамшуулал 76.2 88 124.4 99 255.7 83 004.6 82 325.0


хөнгөлөлт- 1.9 41.7 - -

Тэтгэвэрт гарахад олгох нэг удаагийн

мөнгөн тэтгэмж- 17 503.8 59 173.4 50 294.4 60 249.3


ажилласан албан хаагчдад төрөөс

үзүүлэх дэмжлэг

- 21 013.2 16 980.5 24 324.2 25 732.8

Нэг удаагийн тэтгэмж, шагнал

урамшуулал - 3 400.7 232.2 27 680.4 1 065.3

698 722.5 - - - -

ХӨРӨНГИЙН ЗАРДАЛ 1 238 797.7 950 712.4 1 893 336.7 1 322 440.6 1 177 613.5

Дотоод эх үүсвэрээр 1 238 797.7 704 587.6 1 893 336.7 1 322 440.6 1 177 613.5

Барилга байгууламж 923 523.6 214 934.4 1 319 987.8 929 940.3 759 963.0


Авто замын сан - - - - -

Тоног төхөөрөмж 0.0 12 133.7 123 598.6 72 370.2 200 495.8

Бусад хөрөнгө 251 127.3 16 812.3 139 857.1 229 566.7 134 257.2

Стратегийн нөөц хөрөнгө 18 141.2 7 310.3 10 956.5 31 318.6 12 141.7

Төсвөөс эргэн төлөгдөх хөрөнгө оруулалт 0.0 433 650.6 252 772.3 - -

Гадаад эх үүсвэрээр - 246 124.8 - - -

ЭРГЭЖ ТӨЛӨГДӨХ ТӨЛБӨРИЙГ ХАССАН ЦЭВЭР ЗЭЭЛ 80 137.1 20 797.0 507 848.5 292 960.7 243 259.3

Эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 10 715.4 -17 588.9 474 462.4 183 499.9 161 166.4

Гадаадын санхүүгийн зах зээлээс санхүүжих 69 421.7 - - - -

Гадаадын төслийн зээлээс санхүүжих зээл - 38 385.8 33 386.1 109 460.8 82 093.0

Бусад шилжүүлгүүд

Засгийн газрын урсгал шилжүүлэгБусад урсгал шилжүүлгүүд

Гадаад зээлийн үйлчилгээний төлбөр


ТАТААС



Хувийн хэвшлийн байгууллагад олгох татаас

50

Хүснэгт 7. УЛСЫН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА, зарлагын эдийн засгийн ангиллаар¹



ХҮҮ






Байр ашиглалттай холбоотой тогтмол

зардал




Бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил, үйлчилгээний

төлбөр, хураамж


2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

2 129 630.3 2 079 164.8 2 330 426.6 2 437 066.4 2 716 422.7

2 129 630.3 2 077 066.3 2 316 961.5 2 414 010.8 2 692 545.3

1 606 646.1 1 647 262.1 1 853 001.5 2 078 310.7 2 262 373.9

1 246 867.8 1 300 153.9 1 323 768.8 1 383 679.0 1 495 953.2

707 427.6 747 266.3 764 377.3 780 702.4 829 832.7

Үндсэн цалин 707 427.6 640 364.2 647 135.7 653 740.4 670 163.9

Нэмэгдэл - 43 917.4 48 566.1 56 652.2 81 693.6


Урамшуулал - 34 558.3 38 287.2 39 046.4 48 451.2


77 881.2 81 463.2 84 317.3 85 839.9 99 596.1

98 187.8 100 974.1 126 983.5 128 846.7 141 398.7




Байрны түрээс 847.1 768.6 2 371.8 2 405.5 2 748.9

20 369.5 64 376.0 68 765.3 69 016.1 71 255.1

67 704.4 68 065.0 74 761.9 75 107.1 75 784.8


Хоолны зардал 60 023.0 61 147.9 65 039.6 65 271.1 65 483.2

Нормын хувцас, зөөлөн эдлэл авах зардал 3 722.3 3 099.9 4 875.9 4 828.8 5 111.3

27 270.0 16 151.8 21 860.4 27 209.5 32 218.4

Томилолт, зочны зардал 282.6 6 444.1 5 140.6 6 166.7 7 032.2

32 068.4 131 575.7 83 197.7 107 164.2 128 792.7

215 676.1 83 837.6 94 364.8 103 626.4 110 042.6


Хичээл үйлдвэрлэлийн дадлага хийх - 6 004.4 7 257.3 8 584.9 10 026.0

- 44.0 - - -

- 44.0 - - -

2 172.7 8 778.5 84 645.9 92 073.8 103 207.6

2 123.0 2 806.1 1 462.3 2 331.2 3 186.9

49.7 5 972.4 83 183.6 89 742.6 100 020.6

357 605.6 338 285.7 444 586.8 602 557.8 663 213.2

52 750.4 19 032.1 99 605.1 203 185.0 298 574.0

212 936.7 319 253.6 344 981.7 399 372.8 364 639.1

Нийгмийн даатгалын тэтгэвэр тэтгэмж 5 878.6 0.2 999.5 1 081.6 435.5



урамшуулал- 1 933.9 3 203.8 3 112.8 1 570.6

Төрөөс иргэдэд олгох тэтгэмж, урамшуулал 72.5 58 236.0 59 838.1 60 042.1 56 778.9


хөнгөлөлт- 9.9 10.0 5.3 8.9

Тэтгэвэрт гарахад олгох нэг удаагийн мөнгөн

тэтгэмж- 14 152.5 27 928.8 23 485.5 17 673.5


ажилласан албан хаагчдад төрөөс үзүүлэх

дэмжлэг

- 8 421.1 8 130.6 32 591.2 15 045.6

Нэг удаагийн тэтгэмж, шагнал урамшуулал - 9 344.1 6 445.0 34 199.8 8 714.2

Бусад шилжүүлгүүд 91 918.4 - - - -

ХӨРӨНГИЙН ЗАРДАЛ 522 984.3 429 804.2 463 960.0 335 700.1 430 171.3

Дотоод эх үүсвэрээр 522 984.3 429 804.2 463 960.0 335 700.1 430 171.3

Барилга байгууламж 466 851.9 211 138.5 256 890.3 191 722.1 231 545.8


Авто замын сан - - - - -

Тоног төхөөрөмж - 8 251.6 6 436.4 14 465.9 9 397.3

Бусад хөрөнгө 14 788.7 119 387.1 118 797.8 121 764.3 175 071.5

Стратегийн нөөц хөрөнгө 49.8 - - - -

Гадаад эх үүсвэрээр - - - - -

ЭРГЭЖ ТӨЛӨГДӨХ ТӨЛБӨРИЙГ ХАССАН ЦЭВЭР ЗЭЭЛ - 2 098.4 13 465.1 23 055.5 23 877.5

Эргэж төлөгдөх цэвэр зээл - - 13 090.9 17 317.5 16 104.8

Гадаадын төслийн зээлээс санхүүжих зээл - 2 098.4 374.2 5 738.1 7 772.6


Засгийн газрын урсгал шилжүүлэг


ХҮҮ



Хувийн хэвшлийн байгууллагад олгох татаас

51

Хүснэгт 8. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА, зарлагын эдийн засгийн ангиллаар¹




ТАТААС

Бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил, үйлчилгээний

төлбөр, хураамж







Байр ашиглалттай холбоотой тогтмол зардал


Бусад урсгал шилжүүлгүүд

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

867 959.1 1 156 909.8 3 660 289.1 1 742 456.9 - 11 933.7

144 034.6 -43 861.0 -112 351.4 -1 013 222.2 622 364.4

- - - - -

Засгийн газрын бонд 1 050 847.8 681 425.7 3 332 685.0 206 613.0 -2 434 728.6

Засгийн газрын зээл 142 650.6 572 240.8 1 485 977.3 1 794 729.6 1 568 250.5

Ирээдүйн өв сангийн шилжүүлэгИрээдүйн өв сангийн шилжүүлэг - - - 160 000.0 100 000.0

Тогтворжуулалтын сангийн хуримтлагдсан үлдэгдэлТогтворжуулалтын сангийн хуримтлагдсан үлдэгдэл - - - 572 106.5 122 747.2

Өмч хувьчлалӨмч хувьчлал - - - 22 230.0 9 432.8

Засгийн газрын санхүүгийн хөрөнгө оруулалт -1 000 000.0 - -

Урьдчилгаа төлбөр -469 573.8 -52 895.6 -46 021.9 -

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг 1 024 808.0 1 165 180.3 3 499 792.1 1 965 954.9 399 029.8

235 349.5 - 94 434.6 - 203 240.2 - 755 899.2 1 117 977.4

- - -

Засгийн газрын бонд 836 036.8 691 762.7 3 281 968.8 206 613.0 -2 434 728.6

Засгийн газрын зээл 126 774.1 567 852.2 1 421 063.5 1 766 054.7 1 492 328.6

Ирээдүйн өв сангийн шилжүүлэг - - - 160 000.0 100 000.0

Тогтворжуулалтын сангийн хуримтлагдсан үлдэгдэл - - - 572 106.5 122 747.2

Өмч хувьчлал - - - 17 079.8 705.1

Засгийн газрын санхүүгийн хөрөнгө оруулалт - -1 000 000.0 - -

Урьдчилгаа төлбөр - 173 352.5 - - -

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг 37 460.1 45 405.7 160 630.1 - 110.5 -53 011.6

21 583.6 41 017.1 95 716.3 -33 935.6 -137 661.2

Засгийн газрын зээл 15 876.5 4 388.6 64 913.8 28 674.9 75 921.9

Өмч хувьчлал - - - 5 150.2 8 727.7

Хүснэгт 9. УЛСЫН НЭГДСЭН ТӨСВИЙН АЛДАГДЛЫН САНХYYЖИЛТ, эдийн засгийн ангиллаар

АЛДАГДЛЫН САНХYYЖИЛТ, ЭХ YYСВЭРЭЭР

Монгол Улсын Хөгжлийн сангаас улсын төсөвт

шилжүүлэх


Харилцах болон хадгаламжийн дансны цэвэр

Хүснэгт 11. ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН АЛДАГДЛЫН САНХYYЖИЛТ, эдийн засгийн ангиллаар

Монгол Улсын Хөгжлийн сангаас улсын төсөвт

Хүснэгт 10. УЛСЫН ТӨСВИЙН АЛДАГДЛЫН САНХYYЖИЛТ, эдийн засгийн ангиллаар

Эх үүсвэр

Эх үүсвэр

52




өөрчлөлт

Эх үүсвэр

2014 2015 2016

сая төгрөг

НИЙТ ЗАРЛАГЫН ХЭМЖЭЭ 312 490.2 308 374.8 278 596.7

УРСГАЛ ЗАРДАЛ 312 490.2 305 040.1 278 596.7

Бараа, үйлчилгээний зардал - 0.2 -

Бараа, үйлчилгээний бусад зардал - 0.2 -

Хүү 62 024.9 67 290.0 59 768.1

Дотоод зээлийн үйлчилгээний төлбөр 62 024.9 67 290.0 59 768.1

Урсгал шилжүүлэг 250 465.3 237 749.8 218 828.6

Засгийн газрын урсгал шилжүүлэг 12 033.4 12 040.2 0.0

Бусад урсгал шилжүүлэг 238 431.9 225 709.6 218 828.6

ХӨРӨНГИЙН ЗАРДАЛ - 3 334.7 -

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

НИЙТ ЗАРЛАГЫН ХЭМЖЭЭ 1 315 038.3 1 541 464.4 1 720 277.5 1 890 850.6 1 813 991.0

УРСГАЛ ЗАРДАЛ 1 305 751.0 1 528 611.1 1 717 364.0 1 890 850.6 1 813 991.0

Бараа, үйлчилгээний зардал 18 547.4 19 624.2 18 896.5 20 142.2 18 417.8

Цалин, хөлс болон нэмэгдэл урамшил 12 913.9 14 439.5 13 862.5 15 015.2 13 312.8

Ажил олгогчоос нийгмийн даатгалд төлөх

шимтгэл 2 308.6 1 561.7 1 486.1 1 657.9 1 535.7

Бусад зардал 3 325.0 3 622.9 3 547.9 3 469.2 3 569.3

Татаас 140 543.4 158 145.9 67 599.6 91 011.0 -

Хувийн хэвшлийн байгууллагад олгох татаас 140 543.4 158 145.9 67 599.6 91 011.0 -

Урсгал шилжүүлэг 1 146 660.2 1 350 841.0 1 630 867.8 1 779 697.3 1 795 573.2

Засгийн газрын урсгал шилжүүлэг 34 137.5 0.0 170 943.5 196 693.2 -

Бусад урсгал шилжүүлэг 1 112 522.7 1 350 841.0 1 459 924.3 1 583 004.1 1 795 573.2

ХӨРӨНГИЙН ЗАРДАЛ 9 287.3 12 853.3 2 913.5 - -

53



¹ Хүний хөгжил сангийн орлогыг 2009 оны 11 дүгээр сараас эхлэн улсын төсөвт байршуулж эхэлсэн бөгөөд 2016 оны 02 дугаар сарын 5-ны

өдөр хүчингүй болгосон.

Хүснэгт 12. ХҮНИЙ ХӨГЖИЛ САНГИЙН ЗАРЛАГА, зарлагын эдийн засгийн ангиллаар

Хүснэгт 13. НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САНГИЙН ЗАРЛАГА, зарлагын эдийн засгийн ангиллаар1

2014 2015 2016 2017 2018*

сая төгрөг

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга 6 735.1 5 671.9 3 618.5 4 502.4 5 206.4

Монгол Улсын Их Хурлын дарга 18 515.3 23 900.0 19 712.2 31 862.8 30 673.7

Монгол Улсын Ерөнхий сайд 124 216.0 69 215.0 179 383.5 271 924.0 186 212.6

Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга 22 325.8 12 101.3 15 246.6 20 994.7 25 132.9

Гадаад харилцааны сайд - 56 972.7 70 592.8 61 555.4 60 969.0

Гадаад хэргийн сайд 59 332.4 - - - -

Сангийн сайд 931 343.0 1 063 521.4 1 511 999.3 1 492 876.2 1 471 017.2

Батлан хамгаалахын сайд 191 091.6 200 445.8 206 745.5 213 484.7 217 924.2

Эрүүл мэндийн сайд - - 657 478.1 674 392.3 737 723.7

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн дарга 766.2 806.5 790.3 1 497.4 2 032.3

Улсын дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч 3 198.8 3 495.8 3 334.8 3 395.6 3 702.1

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга 43 470.0 48 819.6 47 859.8 46 407.8 48 107.9

Улсын ерөнхий прокурор 17 994.3 17 869.3 17 656.0 26 715.6 28 923.2

Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн нарийн

бичгийн дарга 1 501.6 1 952.7 1 946.7 1 939.0 2 014.0

Улсын ерөнхий аудитор 8 409.1 9 550.3 9 333.4 9 304.4 11 498.2

Үндэсний статистикийн хорооны дарга 7 640.9 6 340.2 2 667.1 7 786.7 8 571.3

Төрийн албаны зөвлөлийн дарга 687.0 601.9 498.0 725.1 730.7

Цагаатгах ажлыг удирдан зохион байгуулах

комиссын дарга 678.2 475.1 463.4 549.7 595.3

Монгол Улсын Шадар сайд 112 497.8 96 748.9 113 693.4 110 107.3 124 730.9

Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга 761.2 808.2 28 594.6 15 344.7 1 079.4

Хүний эрхийн үндэсний комиссын дарга 840.6 788.0 731.6 762.9 1 134.9

Авлигатай тэмцэх газрын дарга 13 115.2 9 002.6 8 770.7 10 350.6 14 444.4

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд - - 49 077.4 65 689.9 82 776.5

Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн сайд 59 615.7 54 304.6 - - -

Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд - - 404 553.8 460 784.4 465 876.9

Хууль зүйн сайд 354 444.1 380 692.7 - - -

Барилга, хот байгуулалтын сайд 178 041.9 36 043.1 65 837.8 79.9 99 567.4

- - 1222 236.8 1 213 714.4 1382 409.4

1 190 093.0 1 000 712.2 - - -

1 272.5 - - - -

- - 981 732.8 632 333.0 370 647.5

Áîëîâñðîë, ñî¸ë, øèíæëýõ óõààí, ñïîðòûí ñàéä Áîëîâñðîë, ñî¸ë, øèíæëýõ óõààíû ñàéäÑî¸ë, ñïîðò, àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàéäÇàì, òýýâðèéí õºãæëèéí ñàéäÇàì, òýýâðèéí ñàéä 341 885.2 224 417.3 - - -

Уул, уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд - - 16 420.4 28 340.4 25 012.4

Уул, уурхайн сайд 20 888.7 15 702.7 - - -

Аж үйлдвэрийн сайд 2 372.6 5 991.5 1 775.0 - -

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд - - 136 493.3 148 440.0 133 782.5

Хүнс, хөдөө аж ахуйн сайд 150 927.0 95 528.1 - - -

Эрчим хүчний сайд 164 097.1 32 256.3 101 862.6 112 878.5 138 334.0

Эдийн засгийн хөгжлийн сайд 3 432.8 - - - -

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд - - 719 860.4 1 095 549.3 1206 556.8

Хөдөлмөрийн сайд 164 994.2 125 239.9 10 877.8 - -

Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд 369 670.9 368 130.6 29 236.1 - -

Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын болон Иргэдийн

төлөөлөгчдийн хурлын даргын төсвийн багц2 076 879.9 2 066 177.0 2 239 745.4 2 243 529.5 2716 422.4

Монголын үндэсний олон нийтийн радио телевизийн

дарга - - 7 891.0 - -

ТӨСВИЙН ЕРӨНХИЙЛӨН ЗАХИРАГЧ

Хүснэгт 14. УЛСЫН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА, төсвийн ерөнхийлөн захирагчаар

54

2014 2015 2016 2017 2018

хүн

БҮГД 183601 186458 188974 192475 193557

Баруун бүс 25285 25679 25549 25859 25338

Баян-Өлгий 5712 5755 5772 5992 5973

Говь-Алтай 4207 4276 4276 4316 4279

Завхан 5346 5356 5247 5387 5192

Увс 4676 4902 4876 4819 4658

Ховд 5344 5390 5378 5345 5236

Хангайн бүс 28838 29371 29359 29987 28995

Архангай 4364 4502 4591 5007 4800

Баянхонгор 4787 4773 4745 4757 4577

Булган 3821 3888 3896 3865 3665

Орхон 4160 4363 4300 4380 4224

Өвөрхангай 5170 5201 5197 5298 5226

Хөвсгөл 6536 6644 6630 6680 6503

Төвийн бүс 27510 28089 28202 28859 28072

Говьсүмбэр 1254 1269 1242 1270 1271

Дархан-Уул 4665 4694 4562 4853 4526

Дорноговь 3804 3988 4011 4160 4121

Дундговь 3182 3241 3210 3165 3066

Өмнөговь 3465 3508 3658 3866 3695

Сэлэнгэ 5693 5856 5993 6050 5969

Төв 5447 5533 5526 5495 5424

Зүүн бүс 12538 12857 12729 12793 12571

Дорнод 4632 4760 4674 4767 4596

Сүхбаатар 3322 3426 3431 3398 3466

Хэнтий 4584 4671 4624 4628 4509

Улаанбаатар 89430 90462 93135 94977 98581

Бүс, аймаг, нийслэл

Хүснэгт 15. ТӨРИЙН АЛБАН ХААГЧЫН ТОО, аймгаар

55

2014 2015 2016 2017 2018

Засгийн газар 3 500.8 3 759.9 4 868.6 7 321.0 7 184.2

Зээл 2 098.0 2 287.3 2 805.1 3 772.4 4 238.2

Япон 442.6 495.5 630 1 063.4 1 095.4

Герман 106.7 98.8 97.5 108.5 107.5

Kувейт 38.3 42 38.9 35.2 31

БНСУ 54.8 49.3 67.7 79.2 128.3

БНХАУ 304.9 359.8 438.3 507.9 690

Испани 10.2 8.1 6.8 6.7 5.3

Финланд 30 26.9 25 26.5 24.8

Бельги 5.6 5 4.8 5.5 5.3

Польш 0.2 0.1 - - -

Швед 2.7 2.4 2 1.6 1.3

Франц 12.3 16 15.6 17.8 16.5

Энэтхэг 26.3 26.8 27.2 27.4 28.1

АНЭУ 6.9 6.1 5.4 4.7 4

Австри - 27.4 34.5 42.7 53.3

Швейцарь - - 240 240 216

Олон зээлдэгч 1 056.7 1 123.2 1 171.4 1 605.4 1 831.2

Бонд, өрийн бичиг 1 402.8 1 472.5 2 063.5 3 548.5 2 946.0

БНХАУ - 151.4 147.7 147.7 -

Олон зээлдэгч 1 402.8 1 321.2 1 915.8 3 400.8 2 946.0


Хүснэгт 16. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр, улсаар

56

2014 2015 2016 2017 2018

Бүгд 1 762.2 2 128.5 2 417.4 2 194.3 2 230.4

Зээл 1 099.6 1 294.2 1 566.7 1 291.4 1 279.2

Богино хугацаат 356.6 407.5 469.1 345.3 437.3

Австрали 0 0 2.3 2.4 2.5

Австри 0 0 0.4 -1.9 2

БНХАУ 6.7 6.2 26.3 26.7 63.2

Финланд 0 0 0 0.1 0.3

Герман 15.6 28.1 40.8 22.7 12.8

Гибралтар 0 3.2 3.2 0.1 0

Олон зээлдэгч 11 43.9 29.5 35.7 47.3

Итали 0 0 0 0.1 0.1

Япон 41.6 35.7 57.1 38.3 21.9

БНСУ 12.1 9.4 3.3 2.7 2.9

Монгол 0 0 0 -3.2 0

Нидерланд 98.5 63.3 65.1 68.2 70.6

ОХУ 72.8 73.5 82.6 91.1 160.8

Сингапур 93.1 55.2 47.1 24.1 25.6

Испани 0 0 35.2 13.2 9

Швейцарь 0.8 3.8 5.3 6.6 3.7

Тайвань 2.8 2.5 2.1 1.9 1.6

АНУ 1.9 82.7 66.5 14.7 13

Виржиний арлууд 0 0 2.5 1.8 0

Урт хугацаат 743 886.7 1 097.6 946 841.9

Австри 35.2 31.7 27.1 21.9 5.8

Белги 9.8 9.7 4 14.1 28.4

БНХАУ - - - - 101.4

Финланд 0 0 10 10 7.3

Франц 14.9 12.7 8.3 1.4 0

Герман 33.8 131.7 237.2 148.1 47

Гибралтар 0 0.6 0.6 0.6 0.5

Олон зээлдэгч 327.7 303 386.8 305.3 293.2

Япон 7 14.5 21.5 21.1 64.5

Люксембург 73.7 71.7 64.9 106.8 70.7

Маврикий 0 7.1 6.8 6.7 0.1

Нидерланд 102.8 117.6 97.8 59.9 38.4

Перу 38.7 38.3 38 26.8 10.9

ОХУ 43.8 29.5 38.4 40 60.3

Испани 1

Швед 0 0 9.8 9.6 7.9

Швейцарь 19 8.6 23.3 43 25.1

ИБУИНВУ 0.7 0.8 0.8 0.9 0.7

АНУ 35.8 109.2 122.4 130 78.7

Бонд, өрийн бичиг 521.9 652.5 611 589.2 624.4

Олон зээлдэгч 521.9 652.5 611 589.2 624.4


Олон зээлдэгч 140.6 181.9 239.6 313.7 326.8


Хүснэгт 17. ХАДГАЛАМЖИЙН БАЙГУУЛЛАГУУДЫН ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр, улсаар

57

2014 2015 2016 2017 2018

Бүгд 3 974.2 3 746.6 8 119.1 7 953.5 8 041.9

Зээл 2 691.8 2 746.8 7 017.1 6 850.5 6 461.8

Богино хугацаат 283.1 260.1 217.5 292.4 274.7

Австри 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2

Канад 2.4 2.4 2.4 2.4 2.4

БНХАУ 33.4 29.6 27.5 27.5 27.5

Герман 2.6 4.4 3.3 2.7 57.4

Хонгконг 7 7 - - 5.7

Олон зээлдэгч 95.4 82.5 57.9 121.2 133.5

Япон 61.7 51.8 50.7 58.5 26.2

БНСУ 0.5 0.5 0.5 3.6 3.2

Латви 1.8 1.8 1.8 1.8 1.8

Нидерланд - - - - 3.2

Румын 2.8 2.8 2.8 2.8 2.6

ОХУ 4.4 4.1 0.8 0.8 1.3

Сингапур 0.4 2.6 2.6 2.8 0.4

Өмнөд Африк 4.3 4.2 4.2 3.4 0.3

Швейцарь 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4

ИБУИНВУ 63.2 63.2 60.7 62.6 6.8

АНУ 2.5 2.5 1.5 1.5 1.7

Урт хугацаат 2 408.7 2 486.7 6 799.6 6 558.1 6 187.1

Австрали 22.9 22.9 13.2 13.2 14.4

Беларус - - - - 0.1

Бельги 10.5 26.3 20.2 15 12.8

Канад 0.8 0.8 - - -

БНХАУ 151 197.6 200 123.4 55.7

Франц 6.1 5.8 5.7 9.3 5.7

Герман 19.2 25.4 20.9 76.9 114.8

Хонгконг 218.8 217.8 202.7 196.2 218.7

Олон зээлдэгч 1 121.2 1 047.7 5 309.7 5 207.2 5 140.3

Япон 68.6 66.6 64.2 68.7 66.4

БНСУ 8 9.5 7.5 7.5 7.5

Латви 3.4 3.4 3.4 3.4 3.4

Монгол 6.1 6.1 - - -

Нидерланд 12 0.4 0.4 1.6 1.6

Шинэ Зеланд 4.2 3.7 - - -

Португал 1.2 1.2 1.2 1.2 1.2

ОХУ 40.5 63.3 81.9 82.4 80.1

Сингапур 76.3 103.5 52.1 82.7 67.2

Шриланка 37.6 37.6 33.6 32.3 18.9

Швейцарь 326.6 326.4 326.4 254.5 19.5

ИБУИНВУ 65.2 50.7 50.1 49.4 52.1

АНУ 183.2 244.8 381.2 319.1 286.3

Виржиний арлууд 25.2 25.2 25.2 14.2 15.8

Бонд, өрийн бичиг 858.3 862 885.8 728.2 1 240.8

Олон зээлдэгч 858.3 860 883.7 726 1 238.7

Богино хугацаат 2 2.1 2.1 2.1


Урт хугацаат - - - 94.6 51.3

Худалдааны зээл ба урьдчилгаа 424.2 137.8 216.2 280.3 288

Олон зээлдэгч 424.2 137.8 216.2 280.3 288

Салбарсая ам.доллар

Хүснэгт 18. БУСАД САЛБАРЫН ГАДААД ӨР, өрийн хэрэгслээр, улсаар

58

2014 2015 2016 2017 2018

Хөрөнгө оруулагчийн зээл 11 040.6 11 120.9 7 426.3 7 996.5 9 228.2

Зээл 11 040.6 11 120.9 7 426.3 7 996.5 9 228.2

Австрали 61.6 53.2 66.8 72.1 78.7

Австри 0 0.9 1.4 2.3 2

Канад 155.5 158.2 173.6 171.1 171.8

Кэймэний Арал 19.4 21.3 24.7 37.4 88

БНХАУ 339.9 348.1 353.5 358.7 354.8

Чех 1 0.5 1.5 1.5 1.5

Франц 77.1 86.7 99.7 100.2 114.5

Герман 0.7 0 0 0 0

Хонгконг 998.4 1 021.0 1 093.3 860.6 915

Олон зээлдэгч 85.5 147.3 140.2 179 226.8

Итали 11.8 13.8 14 14.1 14.1

Япон 125 110.7 127.8 141.7 139.8

БНСУ 29.3 29.5 30.9 32.2 31.9

Латви 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3

Люксембург 214 225.2 198.1 201.8 178.4

Малайз 8.7 8.7 8.7 8.7 8.7

Монгол 7.5 9.5 3.4 3.4 3.4

Нидерланд 6 993.6 6 975.8 3 204.1 3 999.9 5 122.0

Перу 3 3 3 1.5 1.5

ОХУ 18.9 17.7 22.3 21.6 21.6

БНХАУ/Шанхай 3.6 4.1 4.1 4.1 4.1

Сингапур 1 509.6 1 536.3 1 513.6 1 372.0 1 358.9

Испани 0.2 0.2 0 0 0

Швед 2 0.9 1 5.5 5.5

Швейцарь 0.2 0.3 0.3 0.3 0.3

Тайланд 1.2 1.6 1.6 1.6 1.6

ИБУИНВУ 181.3 172.2 172.1 171.8 165.1

АНУ 144 132.7 124.8 180.3 165.2

Виржиний арлууд 47.1 41.1 41.4 52.5 52.5

Салбарсая ам.доллар

Хүснэгт 19. ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧИЙН ЗЭЭЛ, өрийн хэрэгслээр, улсаар

59

ТӨРИЙН САНХҮҮ- 2018

Documents