tinh bot san cnsx sach hon

Upload: ngleha6326

Post on 07-Jan-2016

47 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Công nghệ sản xuất sạch hơn tinh bột sắn

TRANSCRIPT

  • Ti liu hng dn Sn xut sch hn

    Ngnh: Sn xut tinh bt sn Phin bn: 06.2008

    C quan bin son

    B CNG THNG Chng trnh hp tc pht trin

    Vit Nam an Mch v mi trng

    Hp phn Sn xut sch hn trong cng nghip

    B GIO DC V O TO Trng i hc Bch khoa H Ni

    Trung tm Sn xut sch Vit nam

    Vin Khoa hc v Cng ngh Mi trng

  • 2

    BNG CH VIT TT

    Ch vit tt Ch vit y

    BOD Biochemical Oxygen Demand (Nhu cu oxy sinh ho hc)

    COD Chemical Oxygen Demand (Nhu cu oxy ho hc)

    CPI Hp phn sn xut sch hn trong Cng nghip

    CPC Trung tm sn xut sch hn

    DCE Chng trnh Hp tc Vit Nam an Mch v Mi trng

    EPRO Cng ty C phn t vn

    FOCOCEV Cng ty C phn Tinh bt sn FOCOCEV Qung Nam

    HCN Axt Xyanuahydric

    PP polypropylene

    SBR Sequencing Batch Reactor

    SMB Ch phm ty trng tinh bt

    SS Suspense Solite (Cht rn l lng)

    SXSH Cleaner Production (Sn xut sch hn)

    UASB Upflow Anaerobic Sludge Blanket (X l ym kh dng chy ngc)

  • 3

    Mc lc

    TT Danh mc Trang

    Bng ch vit tt 2 Mc lc 3

    M u 5 1. Chng 1. Gii thiu chung 6 1.1. M t ngnh sn xut tinh bt sn 6

    1.1.1. V qui m sn xut tinh bt sn 6

    1.1.2. V c th sn xut 7

    1.1.3. Cc thch thc 8 1.2. Qa trnh ch bin tinh bt sn c bn 8

    1.2.1. Tip nhn c sn ti 10

    1.2.2. Ra v lm sch 10

    1.2.3. Bm v mi c 11

    1.2.4. Ly tm tch b 11

    1.2.5. Thu hi tinh bt th 12

    1.2.6. Thu hi tinh bt tinh 12

    1.2.7. Hon thin sn phm 13

    1.2.8. ng bao sn phm 13

    1.2.9. Cc b phn ph tr 14 2. Chng 2. S dng ti nguyn v nhim mi trng 14

    2.1. Tiu th nguyn, nhin vt liu 14

    2.2. Cc vn mi trng 15

    2.2.1. Nc thi 15

    2.2.2. Kh thi 18

    2.2.3. Cht thi rn 19 2.3. Tim nng ca SXSH 20 3. Chng 3. C hi sn xut sch hn 21 3.1. C hi c th trin khai trong khu x l s b 21

    3.1.1. Phn khu tng tr sn vo theo thi gian nhp 21

    3.1.2. Bc v v ra 21

    3.1.3. Tch b si , t ct trc khi ra 22

    3.1.4. Ci tin thit b khuy trn khi ra, iu chnh thng s 22

    3.1.5. Thu hi ti s dng nc ra 22 3.2. C hi SXSH c th trin khai giai on tch bt 22

    3.2.1. Ci tin my cht, dao bm, my nghin 22

    3.2.2. Ti u ho quy trnh vn hnh sng quay 23

    3.2.3. Dng ly tm siu tc v lin tc 23

    3.2.4. Thu hi tinh bt t b thi 23

    3.2.5. Thu hi tinh bt v ti s dng nc lau lc th 23 3.2.6. S dng NaHSO3 hoc ch phm SMB ty trng 23

  • 4

    3.2.7. Tn dng b sn lm phn vi sinh 23

    3.2.8. S dng m sn sn xut sn phm ph 23

    3.2.9. Tn dng b sn lm c cht nui trng nm 24

    3.2.10. Thu hi tinh bt bng lc ti 24 3.2.11 Thu hi tinh bt bng thp ra kh 24

    3.2.12. La chn mi cht truyn nhit l hi nc hay du 25 3.3. C hi SXSH trong khu vc cc thit b ph tr 25 3.3.1. Lm mm nc trc khi cp cho ni hi 25

    3.3.2. Tn dng nhit khi thi t ni hi 25

    3.3.3. Thu hi v ti s dng nc ngng 25

    3.3.4. Tn thu kh biogas t h thng x l nc thi 26

    3.3.5. Tn dng nc thi ti h sinh hc v sn xut phn hu c 26 4. Chng 4. Thc hin nh gi SXSH 26 4.1. Bc 1: Khi ng 27 4.1.1. Nhim v 1: Thnh lp nhm nh gi SXSH 27 4.1.2. Nhim v 2: Phn tch cc cng on v xc nh lng ph 30

    4.2. Bc 2: Phn tch cc cng on sn xut 33

    4.2.1. Nhim v 3: Chun b s dy chuyn sn xut 33

    4.2.2. Nhim v 4: Cn bng nguyn, nhin vt liu 35

    4.2.3. Nhim v 5: Xc nh chi ph ca dng thi 36

    4.2.4. Nhim v 6: Xc nh cc nguyn nhn ca dng thi 38

    4.3. Bc 3: ra cc gii php SXSH 39

    4.3.1. Nhim v 7: xut cc c hi SXSH 40

    4.3.2. Nhim v 8: La chn cc c hi c th thc hin c 41 4.4. Bc 4: Chn la cc gii php SXSH 43 4.4.1. Nhim v 9: Phn tch tnh kh thi v k thut 43

    4.4.2. Nhim v 10: Phn tch tnh kh thi v mt kinh t 44

    4.4.3. Nhim v 11: Tnh kh thi v mi trng 45

    4.4.4. Nhim v 12: La chn cc gii php thc hin 46

    4.5. Bc 5: Thc hin cc gii php SXSH 47

    4.5.1. Nhim v 13: Chun b thc hin. 47

    4.5.2. Nhim v 14: Thc hin cc gii php 48

    4.5.3. Nhim v 15: Quan trc v nh gi cc kt qu 49

    4.6. Bc 6: Duy tr SXSH 49

    4.6.1. Nhim v 16: Duy tr SXSH 50

    4.6.2. SXS bn vng 50

    4.6.3. Cc yu t ng gp cho s thnh cng ca chng trnh SXSH

    51

    5. Chng 5. X l mi trng 52

    5.1. Nc thi 52 5.2. Kh thi 55 5.3. B thi rn 57

  • 5

    M u

    Sn xut sch hn (SXSH) c bit n nh mt tip cn gim thiu nhim

    ti ngun thng qua vic s dng nguyn nhin vt liu c hiu qu hn. Vic

    p dng sn xut sch hn khng ch gip cc doanh nghip ct gim chi ph

    sn xut, m cn ng gp vo vic ci thin hin trng mi trng, qua

    gim bt chi ph x l mi trng.

    Ti liu hng dn SXSH trong ngnh sn xut tinh bt sn c bin son

    trong khun kh hp tc gia Hp phn SXSH trong cng nghip (CPI), thuc

    chng trnh Hp tc Vit Nam an Mch v Mi trng (DCE), B Cng

    thng v Trung tm Sn xut sch Vit Nam, thuc Vin Khoa hc v Cng

    ngh Mi trng, trng i hc Bch khoa H Ni. Ti liu ny c cc

    chuyn gia chuyn ngnh trong nc bin son nhm cung cp cc kin thc

    c bn cng nh cc thng tin cng ngh nn tham kho v trnh t trin khai

    p dng SXSH.

    Cc chuyn gia chuyn ngnh dnh n lc cao nht tng hp thng tin

    lin quan n hin trng sn xut tinh bt sn ca Vit Nam, cc vn lin

    quan n SXSH v mi trng cng nh cc thc hnh tt nht c th p

    dng c trong iu kin nc ta.

    Mc d SXSH c gii hn trong vic thc hin gim thiu nhim ti

    ngun, ti liu hng dn SXSH ny cng bao gm thm mt chng v x l

    mi trng cc doanh nghip c th tham kho khi tch hp SXSH nhm

    p ng cc tiu chun mi trng.

    Hp phn SXSH trong cng nghip v Trung tm Sn xut sch Vit Nam xin

    chn thnh cm n s ng gp ca TS. Ng Tin Hin, cc cn b ca Cng

    ty C phn t vn EPRO v c bit l Chnh ph an Mch, thng qua t

    chc DANIDA, v Chnh ph Thy S, thng qua T chc Pht trin cng

    nghip Lin hp quc UNIDO h tr thc hin ti liu ny.

    Mi kin ng gp, xy dng ti liu xin gi v: Vn Phng Hp phn SXSH

    trong cng nghip, email: [email protected] hoc Trung tm Sn xut sch Vit

    Nam, email: [email protected].

  • 6

    1. Chng 1. Gii thiu chung.

    Chng ny cung cp thng tin v tnh hnh sn xut, xu hng pht trin ca th trng,

    cng nh thng tin c bn v quy trnh sn xut tinh bt sn Vit nam.

    1.1. M t ngnh sn xut tinh bt sn.

    Vit Nam l nc xut khu tinh bt sn ng th 3 trn th gii, sau

    Indonesia v Thi Lan. Nm 2006, din tch t trng sn t 475.000 ha, sn

    lng tinh bt sn t 7.714.000 tn. Th trng xut khu chnh ca Vit Nam

    l Trung Quc, i Loan. Cng vi din tch sn c nng ln, nng sut thu

    hoch sn cng nh sn lng tinh bt sn c sn xut cng tng ln theo

    thi gian. Hnh 1 m t tc tng trng v din tch trng sn, nng sut v

    sn lng tinh bt sn ca Vit nam. Theo hnh 1, tc pht trin ca sn

    lng tinh bt sn cao hn gp nhiu ln so vi s gia tng ca din tch trng

    sn.

    Hnh 1. Biu tng trng din tch, nng sut v sn lng tinh bt sn nc ta.

    050100150200250300350400450500550600650700750800

    2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

    Din tch (1.000 ha)

    Sn l-ng (10.000 tn)

    Nng sut (100 tn/ ha)

    Ngoi tinh bt sn, cc sn phm c ch bin t sn gm cn, ru, bt

    ngt, axit glutamic, axit amin, cc loi si r maltoza, glucoza, fructoza, tinh bt

    bin tnh, maltodextrin, cc loi ng chc nng, thc n gia sc, phn bn

    hu c

    1.1.1. V qui m sn xut tinh bt sn.

    Vit Nam hin tn ti 3 loi quy m sn xut tinh bt sn in hnh sau:

  • 7

    Qui m nh (h v lin h): y l quy m c cng sut 0,5 - 10 tn tinh bt

    sn phm/ ngy. S c s ch bin sn quy m nh chim 70 - 74%. Cng

    ngh th cng, thit b t to hoc do cc c s c kh a phng ch to.

    Hiu sut thu hi v cht lng tinh bt sn khng cao.

    Qui m va: y l cc doanh nghip c cng sut di 50 tn tinh bt sn

    phm/ ngy. S c s ch bin sn quy m va chim 16- 20%. a phn cc

    c s u s dng thit b ch to trong nc nhng c kh nng hot ng

    n nh v cht lng sn phm khng thua km cc c s nhp thit b ca

    nc ngoi.

    Qui m ln: Nhm ny gm cc doanh nghip c cng sut trn 50 tn tinh bt

    sn phm/ ngy. S c s ch bin sn quy m ln chim khong 10% tng

    s cc c s ch bin c nc vi cng ngh, thit b nhp t Chu u, Trung

    Quc, Thi Lan. l cng ngh tin tin hn, c hiu sut thu hi sn phm

    cao hn, t cht lng sn phm cao hn, v s dng t nc hn so vi

    cng ngh trong nc.

    Ti nay c nc c trn 60 nh my ch bin tinh bt sn qui m ln,

    cng sut 50 - 200 tn tinh bt sn/ ngy v trn 4.000 c s ch bin th

    cng. Hin ti tng cng sut ca cc nh my ch bin sn qui m cng

    nghip v ang xy dng c kh nng ch bin c 40% sn lng sn

    c nc.

    Theo s liu thng k cha y , khong 40 - 45% sn lng sn dnh cho

    ch bin quy m ln, hay cn gi l quy m cng nghip, 40 - 45% sn lng

    sn dnh cho ch bin tinh bt qui m nh v va, dng sn xut cc sn

    phm sn kh, ch bin thc n chn nui v 10 - 15% dng cho n ti v

    cc nhu cu khc.

    1.1.2. V c th sn xut.

    C sn ti rt kh bo qun di ngy nn hu ht cc nh my ch bin sn

    u hot ng theo thi v, ch yu l t cui thng 8 nm trc n u

    thng 4 nm sau. Vng ng Nam B c iu kin thun li v nhit cho

    pht trin cy sn nn cc nh my ch bin tinh bt hin nay c th sn xut

    c 2 v. Ring cc nh my ch bin ti Ty Ninh c thi gian ch bin ko

    di 330 ngy/ nm. Thi gian sn xut trong nm ca cc nh my khc

    khong 200 ngy.

    Theo cng sut thit k, nhu cu nguyn liu sn ti l: 5.360.000 tn sn

    ti/ nm, chim 69,48% sn lng sn hin c. Trong khi sn lng sn

    hng nm dnh lm lng thc cho ngi v cho chn nui khong 3.000.000

    tn. V vy, vi sn lng sn 7.700.000 tn sn/ nm, nhiu nh my ch

    bin tinh bt sn b thiu nguyn liu.

    Mt s kt qu nghin cu, chuyn giao cng ngh, sn xut ch bin cc sn

    phm sau cng nghip tinh bt sn nh: sn xut tinh bt bin tnh,

  • 8

    maltodextrin, ng glucoza, si r maltoza, lysin gp phn ko di thi

    gian hot ng ca cc doanh nghip sn xut tinh bt sn sau ma v.

    1.1.3. Cc thch thc.

    Ngoi vn v nguyn liu, hin ti cc doanh nghip sn xut tinh bt sn

    ang i mt vi thch thc ln nht v nhim mi trng v suy thoi t

    trng sn. B Nng nghip v Pht trin nng thn a ra cc hng dn

    thc hin quy hoch pht trin vng nguyn liu sn xut sn v sn xut tinh

    bt sn nhm m bo pht trin bn vng trc mt v lu di.

    1.2. Qu trnh ch bin tinh bt sn c bn.

    Quy trnh ch bin th cng.

    C sn mua v c ra bng tay v gt v bng dao ri no th cng trn

    mt bn no/ mi trn tm thic hoc st mm c c l to g sc mt bn.

    Bt sau khi mi c a vo mt tm vi lc buc bn gc v ra bng vi

    nc. X sau khi ra c vt kh. Sa bt thu c cha trong x/ thng

    cha ch tinh bt lng xung. Thay nc nhiu ln loi b nha v tp

    cht v HCN. Bt t vt ln khay hoc vt qua vi lc tch nc ri c

    sy kh t nhin.

    Quy trnh ch bin bn c gii:

    Trong quy trnh ny, vic gt v thng vn c tin hnh th cng. Qu

    trnh no/ mi c tin hnh bng my mi. Lc quay trng c truyn

    qua trc ng c in v dy curoa. Trng c ph tm kim loi c l c

    quay trong mt hp my c gn phu np c pha trn v bt sau khi mi c

    chy xung di. Qu trnh mi c b sung mt lng nh nc. Lng

    tinh bt c gii phng v ho tan nh cch lm ny c th t hiu sut 70-

    90%. Bt nho thu c qua sng lc th, lc mn v lc tinh. C th b sung

    nc trong khi tch cc tp cht v b. Dch thu c s qua giai on lng

    tch nc. Lng c tin hnh trong b lng hoc bn lng (lng trng lc).

    Qu trnh lng c th c b sung ha cht gip lng nhanh hoc ty trng.

    Tinh bt c tch ra bng tay. Sy kh tinh bt bng phng php t nhin

    hoc cng bc.

    Quy trnh ch bin hin i.

    Yu t quan trng nht trong sn xut tinh bt sn cht lng cao l ton b

    qu trnh ch bin, t khi tip nhn c n khi sy hon thin sn phm phi

    c tin hnh trong thi gian ngn nht c th c gim thiu qu trnh

    oxy ho, bin i hm lng tinh bt sau thu hoch v trong ch bin. Tinh bt

    sn c ch bin t nguyn liu l c ti hoc kh (sn c, sn lt), vi cc

    quy m v trnh cng ngh khc nhau. Qui trnh ch bin sn c th hin

    hnh 2.

  • 9

    Hnh 2. Cng ngh sn xut tinh bt sn.

    Lu : Qu trnh sy kh sn phm s dng nhiu nhit. Cc qu trnh s

    dng nng lng khc nh: chy my, bng ti... u sinh ra kh nh knh

    CO2. Cc dng pht thi kh nh knh ny cha c m t c th trong s

    quy trnh cng ngh ny.

    Theo s hnh 2, qu trnh sn xut tinh bt sn gm 7 cng on chnh. Mi

    cng on li gm mt s cng on nh hn. Chi tit ca cc bc cng

    ngh c m t c th di y:

    Nng lng Bao gi

    C sn ti

    1. Tip nhn c sn

    2. Ra v lm sch - Ra s b - Tch v - Ra nc

    3. Bm v mi c - Bm - Mi - Nghin, xt

    4. Ly tm tch b - Ty mu - Tch b ln 1,2,3

    5. Thu hi tinh bt th

    6. Thu hi tinh bt tinh

    - C c - Ly tm tch nc

    7. Hon thin - Lm ti - Sy kh - nh lng - ng gi

    Tinh bt sn

    V, t ct Nc thi

    u c, x sn Nc Nng lng

    SO2 Nng lng

    Nc

    Nc Nng lng Nc thi

    Nc thi Nc

    Nng lng

    Nhit thi Vt liu bao gi hng

    Nc Nng lng

    Nc thi B thi rn

  • 10

    1.2.1. Tip nhn c sn ti.

    C sn ti c hm lng tinh bt khc nhau, c kim tra nhanh bng thit

    b phng th nghim. C sn c cha trong sn rng v chuyn vo phu

    cha bng bng ti. Trong qu trnh vn chuyn theo bng ti, cng nhn loi

    b rc, tp cht th. Thi gian x l sn c ti t khi thu hoch n khi a

    vo ch bin cng nhanh cng tt trnh tn tht tinh bt. Thc hnh ti Vit

    Nam l khng qu 48 gi. Thc hnh ti mt s nc trong khu vc khng qu

    24 gi.

    C phu tip liu thng c ch to theo hnh tr, y hnh ch nht vi

    mt nghing m bo cho nguyn liu c th trt xung. Cu trc phu cng

    v chc, cho php sn c y vo ming phu. Bn di phu c t

    mt sng rung, sng ny hot ng to rung t trc cam, quay bng m t

    in. Sng rung c nhim v tip tc tch phn tp cht t cn bm vo c

    sn.

    1.2.2. Ra v lm sch c.

    Cng on ny c tin hnh nhm loi b cc tp cht c trn v c sn,

    bao gm cc bc ra s b, tch t , tch v cng v ra li bng nc.

    My bc v c dng tch v cng ra khi c. C sn c a t bn

    cha n my bc v bng mt bng ti. Ti y, ct, t v cht thi khc

    tip tc c loi b trong iu kin m. My bc v c thit k theo hnh

    ng c gn thanh thp trn thnh ng nh mt lng xoy c khe h rng

    khong 1cm, mt trong ca my c g xoy gip cho vic a c n mt

    cch t ng. tng hiu qu loi b t ct c th dng g xoy dng bn

    chi. Thng thng sn phi c loi c v cng v v la (dy khong 2-3

    mm) v l ni c cha n 50% tinh bt v hu ht lng axit xyanua hydric

    (HCN).

    C sn sau khi bc v c chuyn n my ra. Qu trnh ra c tin

    hnh bng cch phun nc ln nguyn liu c sn vi nhng bnh cho t

    trong mt mng nc. Mng nc trong my ra c thit k hnh ch U,

    cho php c sn di chuyn vi khong cch di hn, trong thi gian lu hn.

    Ti y, qu trnh ra lm sch, loi b lp v ngoi cng nh mi tp cht

    khc. Cng on ra nn s dng vi phun p lc cao tng hiu qu ra.

    Nu ra khng hiu qu, cc ht bn dnh trn c sn s l nguyn nhn lm

    gim trng ca dch sa v sn phm.

    Nc ra v nc dng bc v c th c ly t cc my phn ly tinh

    bt. Nc ra ti s dng c cha trong b cha trc khi dng.

    C sn ti sau khi ra c bng ti chuyn n cng on sau. Sau cng

    on ny, 1000 kg sn c ti cho khong 980 kg sn c sch.

  • 11

    1.2.3. Bm v mi c.

    Mc ch ca qu trnh ny nhm lm v c, to thnh cc mnh nh, lm tng

    kh nng tinh bt ho tan trong nc v tch b.

    C sn khi ra khi my ra, qua bng ti, c bm thnh nhng mnh nh

    khong 10 20 mm ti my bm. My bm c gn 2 b li, b th nht c

    20 li c nh, theo cu trc chun ca khong cch khe, b th 2 gm 21

    li gn vi mt trc chnh 4 gc khc nhau. Trc chnh c chuyn ng

    bng m t in 240 vng/ pht. Sau khi bm, nguyn liu c chuyn vo

    my mi bng vt ti v b phn phn phi dm.

    Vic mi c c hiu qu l yu t cn thit cho sn lng tinh bt cao. My

    mi c mt rt c ch to bng thp khng r, c cc rnh gi cc li

    mi, rt ny t trong hp v b mt mi to thnh vch ng c th cha

    c, i din vi mt mi l mt m chn cho php iu chnh kch thc bt

    mi. Bng cch chn b m ny, c sn ti s c mi trn b mt li

    mi. B sn c y ra t cc khe h y.

    Trong qu trnh mi, nc c a vo phu nhm gim nhit lng sinh ra

    v y b sn ra khi my. Trong qu trnh ny, HCN trong c sn trng thi

    t do, ho tan dn trong nc n khi khng cn trong sn phm. S tip xc

    gia axit HCN vi st d hnh thnh cht ferocyanid lm cho dch tinh bt sn

    c mu hi xanh l. Do vy cng on ny tt c cc b phn thit b c tip

    xc vi dch tinh bt sn cn c lm bng thp khng r.

    Dch sa to thnh sau qu trnh ny c bm sang cng on tip theo.

    1.2.4. Ly tm tch b.

    Ly tm c thc hin nhm c c dch sa v loi b x.Ty mu c tin

    hnh ngay sau khi hnh thnh dch sa. Trong qu trnh ny, tinh bt c tch

    khi si xenluloza, lm sch si mn trong bt sa v ty trng tinh bt

    trnh ln men v lm bin mu. Mc ch ly tm tch b l tch tinh bt ra khi

    nc v b. ty trng tinh bt, c th dng cc hp cht SOx c tnh oxy

    mnh (NaHSO3 38% hoc dung dch SO2) ty mu. C th s dng ch

    phm c tn thng mi SMB vi thnh phn chnh l nc v NaHSO3. SMB

    ang c s dng ph bin ty trng trong sn xut tinh bt nhm thay

    th cng ngh s dng clo hoc t lu hunh to thnh SO2 trc y. u

    im ca SMB so vi clo v SO2 l gim thiu nhim mi trng khng kh,

    nc v c bit d dng khng ch c lng SO42- trong tinh bt, p ng

    cht lng tinh bt theo tiu chun quc t xut khu.

    Thng thng vic tch b c tin hnh 3 ln bng cng ngh v thit b ly

    tm lin tc. Dch sa c a vo b phn r hnh nn v c nhng vi

    phun nc vo b trong sut qu trnh ra b v ho tan tinh bt. Phn x thu

    hi, sau khi qua giai on lc cui cng, c cha 90 - 95% hm lng nc

    v mt t l thp l tinh bt st. y l iu kin thun li tch b v tinh

  • 12

    bt. Do vy, tinh bt sa sau khi i qua b phn ly tm u tin vi kch thc

    khe h hp l s c tip tc bm qua cc b phn ly tm tip theo. B phn

    ly tm gm c 2 cng on v c thit k vi sng ry mn. Trong cc b

    phn ly tm ny thng c b phn lc mn v b phn lc cui thu hi trit

    tinh bt. Phn x mn c loi b lm thc n chn nui.

    Sa tinh bt loi th sau khi qua my lc ln cui t mc c c khong 3 0B hoc 5,1 - 6,0 0Bx, hoc tng ng 54 kg tinh bt kh/ m3 dch. Dch tinh

    bt ny cn cha cc tp cht nh protein, cht bo, ng v mt s cht

    khng ho tan nh nhng ht xelluloza nh trong qu trnh mi c. Cc tp

    cht s b loi b trong qu trnh tinh lc tinh bt.

    1.2.5. Thu hi tinh bt th.

    Vic tch bt th c th c tin hnh bng phng php lng nhiu ln, lc,

    hoc/ v ly tm vi mc ch tch b v tch dch. Phng php lng c

    tin hnh vi quy m nh. Vi qui m trung bnh v ln, qu trnh tch tinh bt

    t si xelluloza c tin hnh bng phng php lc hoc ly tm lin tc.

    y l phng php lc tinh bt t si xelluloza giai on lc cui trc khi

    thi b. Lc tinh bt c tin hnh qua ly tm r xoy lin tc. Hn hp tinh

    bt v b c a vo b phn sng quay hnh nn v nhng vi phun nc

    ra b. di hnh nn ny m bo thu li hon ton tinh bt. B c thu

    gom n b phn p b. Nc sau khi p b c th a vo ti s dng cho

    qui trnh sn xut tit kim nc. Sau cng on ny, dch sa th t 5%

    cht kh.

    1.2.6. Thu hi tinh bt tinh.

    Sau khi ly tm tch b, dch sa c tip tc tch nc. Bt mn c th c

    tch ra t sa tinh bt bng cc phng php lc chn khng, ly tm v c

    c.

    Trong sa tinh bt, hm lng cc cht dinh dng v ng kh cao, nn

    cc vi sinh vt pht trin dn n hin tng ln men gy mi. S thay i tnh

    cht sinh ha ny lm nh hng xu n cht lng sn phm. V vy, yu

    cu trong giai on ny phi din ra nhanh, bng my ly tm siu tc v lin

    tc thit k theo cng ngh thch hp tch nc v nng cao nng tinh

    bt.

    Tinh bt sa c a vo my ly tm siu tc bng vi phun thit k theo 2

    nhnh chnh v ph t trong thnh bn. Nc ra c bm vo my ng

    thi. Vic phn ly tch tinh bt sa c t trng cao hn v tinh bt sa c t

    trng thp hn nh nhng a hnh chp nn trong bn my phn ly. Cc

    thnh phn nh l tinh bt dng sa c nng thp c a qua cc a

    phn ly t bn trong bn phn ly. Bn phn ly c lp cc ng dn nc

    ra ho tan tinh bt. Nhiu my phn ly c lp t theo mt dy lin tc.

    Tinh bt sau cng on ny t nng 20 oBx.

  • 13

    Phng php ly tm kh nc ny c thit k theo kiu r, lp b phn

    chu c c l, mt tm vi lc v mt tm li c l rt nh t bn trong.

    Tinh bt c chuyn vo dng lng. Trong sut qu trnh phn ly nc

    c loi b bi mng lc v tinh bt c gi li thnh chu to thnh

    bnh hnh tr. Chu k hot ng ca my bt u din ra t lc np tinh bt

    sa 18 - 20 oBx vo b phn hnh r cho n khi t mc cho php th

    ngng np. Sau khi hon tt chu k no bt th qu trnh np dch tinh bt mi

    bt u hot ng tr li.

    Sau ly tm tch nc, tinh bt tinh thu c t m 38%, c chuyn

    sang cng on sau di dng bnh tinh bt.

    1.2.7. Hon thin sn phm.

    Bnh tinh bt sau khi c tch ra t cng on trn c lm ti v sy kh

    tip tc tch nc nhm mc ch bo qun lu di.

    Vic lm ti tinh bt t l rt cn thit khi tng b mt tip xc ca ht tinh bt

    vi khng kh nng trong qu trnh sy. lm ti, tinh bt t c dn n

    b phn vt ti lm ti v b phn ry bt t ng. Nhit b phn ny

    c gi n nh l 55 oC. Nu nhit trong ng dn nhit gim, thp hn 55 oC, c ngha l hm m ca tinh bt cao, tn hiu c truyn n b phn

    iu khin nhit v b phn bin tn s lm gim vn tc m t v tc trc

    vt, khi lng tinh bt t a vo my sy gim theo, cho n khi nhit

    trong ng dn t n tr s n nh.

    Tinh bt c sy bng my sy nhanh. Tinh bt t c np vo my sy

    nhanh t hm m 10- 13%. Qu trnh sy do khng kh nng c to ra

    t b phn trao i nhit vi mi cht l du nng. Lng khng kh c sy

    nng i qua b phn lc lm sch, kh bi, tp cht bn trong khng kh.

    Khng kh cp vo my sy nhit 180 200 oC. Trong qu trnh sy, tinh

    bt c chuyn i bng kh t y ln nh thp sy bng hi nng khong

    150 oC v sau ri xung. Qu trnh sy c hon tt trong thi gian rt

    ngn (vi giy) bo m cho tinh bt khng b vn v khng b chy.

    Vic gim nhit tinh bt ngay sau khi sy c ngha quan trng. V vy my

    sy c lp b phn xoy gi c bit h nhanh nhit sn phm.

    1.2.8. ng bao sn phm.

    Tinh bt sau khi sy kh c tch ra khi dng kh nng, c lm ngui

    ngay bi dng lc kh nng v hot ng ng thi ca van quay. Sau tinh

    bt ny c a qua ry ht bo m to thnh ht tinh bt ng nht,

    khng kt dnh vn cc, t tiu chun ng u v mn. Tinh bt sau khi

    qua ry c bao gi thnh phm.

    Thit b dy chuyn sn xut tinh bt sn ch yu c nhp ca c, Nht,

    Php, i Loan, Trung quc, Thi Lan v mt phn c ch to trong nc.

  • 14

    Trung bnh t 1.000 kg sn c ti thu c 250kg tinh bt, 20 kg tinh bt sn

    th phm v 70 kg ph ph liu khc (b, m...)

    1.2.9. Cc b phn ph tr.

    Qu trnh sn xut tinh bt sn s dng hi gin tip sy tinh bt hoc mi

    cht du c gia nhit. Hi c sinh ra t thit b l hi. Loi l hi ph

    bin trong cc doanh nghip sn xut tinh bt sn l loi chy bng du, hoc

    bng than, c cng sut ph hp lm nng mi cht l du.

    Thay cho hi nc, du c gia nhit p lc cao c cung cp cho cc

    thit b s dng nhit, thit b sy kh.

    Kh SO2 c th c to ra bng cch t lu hunh trong khun vin nh

    my, c s dng ty trng nguyn liu hoc thnh phm.

    C th nhp mua ho cht ty trng tinh bt c tn thng mi SMB vi thnh

    phn chnh l NaHSO3 38%.

    2. Chng 2. S dng ti nguyn v nhim mi trng.

    Chng ny cung cp thng tin c th v tiu th nguyn, nhin, vt liu v tc ng

    ca qu trnh sn xut n mi trng, cng nh tim nng p dng SXSH trong ngnh

    sn xut tinh bt sn.

    Qu trnh sn xut tinh bt sn s dng lng ln nc v nng lng, ng

    thi sinh ra cht thi di c ba dng rn, kh, lng c trnh by trong cc

    phn di y.

    2.1. Tiu th nguyn, nhin, vt liu.

    Qu trnh ch bin tinh bt sn s dng nguyn liu chnh l sn c ti, nc

    ra, nng lng in chy my, nhit nng sy (sinh ra t thit b l

    hi) cng nh ha cht ty trng. Nc s dng yu cu t pH trong

    khong 5 - 6.

    nh mc tiu th nguyn, nhin, vt liu ca mt s nh my sn xut tinh bt

    sn ca Vit nam v cc nc trong khu vc c th hin trong bng sau:

  • 15

    Bng 1. nh mc tiu th nguyn, nhin, vt liu sn xut tinh bt sn

    Nguyn nhin liu n v Vit Nam Cc nc khc Thc hnh tt

    1. Sn c ti tn/ tn sn phm 3,67- 5.00 3,5 - 4 3,67- 4,5

    2. Nc m3/ tn sn phm 30- 40 24- 30 24- 35

    3. Phn chua Kg/ tn sn phm 0,08- 0,09 0,066 0,08 0,066- 0,08

    4. Lu hunh Kg/ tn sn phm 2- 2,78 2,0 - 2,2 2,0- 2,5

    5. Nng lng

    5.1. Du FO tn/ tn sn phm 0,03-0,05 0,03 - 0,04 0,03- 0,04

    5.2.Than cm tn/ tn sn phm 0,6- 0,8 0,5 0,7 0,5- 0,6

    5.3. in Kwh/ tn sn phm 175- 180 120-130 120- 150

    Trung bnh t 100kg sn c ti c hm lng bt 25% tr ln s thu c t

    nht 25 kg tinh bt thng phm loi 1 c m 12%

    2.2. Cc vn mi trng.

    Sn c hm lng nc khong 55,2%, tinh bt khong 25- 29%, hm lng

    prottein 0,4mg/ 100g cht kh, hm lng HCN 2,9 mg/100g sn ti, thay i

    theo ma v, iu kin cnh tc, ging sn, thi v, thi gian v iu kin bo

    qun.

    Chnh cc thnh phn hu c nh tinh bt, protein, xenluloza, pectin, ng...

    c trong nguyn liu c sn ti l nguyn nhn gy nhim cao cho cc

    dng nc thi ca nh my sn xut tinh bt sn trong qu trnh sn xut.

    Ngoi ra, trong qu trnh sn xut, HCN ho tan trong nc ra b, thot khi

    dy chuyn sn xut cng gp phn gy nhim mi trng to mu sm ca

    nc thi.

    Kh thi trong nh my sn xut tinh bt sn phi k n l cc hp cht SOx

    t qu trnh ty ra dng nc SO2, dung dch NaHSO3, CO2 t qu trnh ln

    men, cc loi kh NH4, indon, scaton, H2S, CH4 t cc qu trnh ln men ym

    kh v hiu kh cc hp cht hu c nh tinh bt, ng, protein trong nc

    thi, b thi.

    Cc cht thi rn nh v snh (v lp ngoi cng ca c sn), cc phn s, b

    thi rn cha nhiu xenluloza, b lc t my lc, my ly tm.

    2.2.1. Nc thi.

    Nc sn xut c s dng nhiu nht cng on ra v ly tm tch b.

    Lng nc thi ra mi trng thng chim 80- 90 % nc s dng.

    Nc thi sinh ra t dy chuyn sn xut tinh bt sn c cc thng s c

    trng nh: pH thp, hm lng cht hu c v v c cao, th hin qua hm

    lng cht rn l lng (SS), cc cht dinh dng cha N, P,K, cc ch s v

  • 16

    nhu cu oxy sinh ho hc (BOD), nhu cu oxy ho hc (COD), mu... vi

    nng rt cao, vt nhiu ln so vi tiu chun mi trng. Nc thi c

    sinh ra t cc cng on sn xut chnh sau y:

    - Bc v, mi c, p b: cha mt hm lng ln cyanua, alcaloid, antoxian,

    protein, xenluloza, pectin, ng v tinh bt. y l ngun chnh gy

    nhim nc thi, thng dao ng trong khong 20-25m3/ tn nguyn liu,

    c cha SS, BOD, COD rt cao.

    - Lng trch ly: cha tinh bt, xenluloza, protein thc vt, lignin v cyanua, do

    c SS, BOD, COD rt cao, pH thp.

    - Ra my mc, thit b, v sinh nh xng: c cha du my, SS, BOD.

    - Nc thi sinh hot (nc thi t nh bp, nh tm, nh v sinh) cha cc

    cht cn b, SS, BOD, COD, cc cht dinh dng (N, P) v vi sinh vt

    - Nc ma chy trn ti nh my cun theo cc cht cn b, rc, bi.

    Kt qu phn tch nc thi ti mt s doanh nghip sn xut tinh bt sn

    Vit Nam (Bng 2). Bng ny cho thy khong cch dao ng v cc ch tiu

    nc thi cao hn nhiu ln so vi tiu chun cho php. Thnh phn nc

    thi ph thuc vo quy m sn xut, tng mc u t, trnh cng ngh v

    h thng thit b x l nc thi, quy trnh vn hnh v quan trc mi trng.

    Tuy nhin, nc thi sn xut tinh bt sn cc quy m khc nhau, hu nh

    cha t c tiu chun nc thi cng nghip ca Vit Nam.

    Bng 2. Cht lng nc thi ca t sn xut tinh bt sn

    Cc ch tiu

    n v

    Quy m nh v va

    Quy m ln

    TCVN 5945:2005*

    A B C

    pH 4.0-5.6 3.8-5.7 6-9 5.5-9 5-9

    BOD mg/l 7.400-11.000 6.200-23.000 30 50 100

    COD mg/l 13.000-17.800 7.000-41.000 50 80 400

    SS mg/l 1.200-2.600 330-4.100 50 100 200

    CN- mg/l 3,4-5,8 19-36 0,07 0,5 1

    SO42- mg/l 79-99 10-73 0,2 0,5 1

    Ghi ch: * Cc thng s quy nh trong tiu chun, cha xt h s lin quan n dung tch ngun tip nhn v h s theo lu lng ngun thi, trong :

    A - Thi vo ngun tip nhn dng cho mc ch sinh hot. B - Ngun tip nhn khc, ngoi loi A. C - Ngun tip nhn c quy nh.

    Bng trn cho thy cht lng nc thi t quy trnh sn xut tinh bt sn

    hon ton khng p ng c tiu chun mi trng. Ngoi tnh cht axit,

    nc thi cn cha lng cht rn, cc cht hu c, HCN cn c x l. Vi

    hm lng BOD/ COD nh bng trn, nc thi ngnh sn xut tinh bt sn

    c th c x l ym kh (UASB), hiu kh, h sinh hc, s dng ch phm vi

    sinh vt p ng cc tiu chun mi trng (tham kho mc 5 trang 50).

  • 17

    Tc ng ca cc cht nhim trong nc thi:

    - Biochemical Oxygen Demand (BOD) l nhu cu oxy sinh ho hc xc nh

    mc nhim ca nc cp, nc thi cng nghip v nc thi sinh hot

    - Chemical Oxygen Demand (COD) l nhu cu oxy ho hc oxy ho cc

    cht hu c v v c cha trong nc thi cng nghip

    S nhim ca cc cht hu c dn n suy gim nng xy ha tan (DO)

    nc. xy ha tan gim s tc ng nghim trng n h thy sinh, c bit l

    h vi sinh vt. Khi xy ra hin tng phn hy ym kh vi hm lng BOD

    qu cao s gy thi ngun nc v git cht h thy sinh, gy nhim khng

    kh xung quanh v pht tn trn phm vi rng theo chiu gi.

    Tc ng ca cht rn l lng (SS)

    Cht rn l lng cng l tc nhn gy nh hng tiu cc ti ti nguyn thy

    sinh ng thi gy mt cm quan, bi lng lng h, sng sui...

    Tc ng ca axt hu c xyanuahydric (HCN)

    Axit HCN l c t c trong v sn. Khi cha o, trong c sn khng c HCN

    t do m dng lin kt glucozit gi l phazeolutanin c cng thc ha hc l

    C10H17NO6. Sau khi o, di tc dng ca enzym xyanoaza hoc trong mi

    trng axit th phazeolutanin phn hy to thnh glucoza, axeton v axit

    xyanuahydric. Axit ny gy c ton thn cho ngi. Xyanua dng Ing trong

    dung dch l cht linh hot, khi vo c th n kt hp vi enzym trong

    xitochrom lm c ch kh nng cp xy cho hng cu. Do , cc c quan ca

    c th b thiu xy. Nng HCN thp c th gy chng mt, ming ng,

    bun nn. Nng HCN cao gy cm gic bng bnh, kh th, da hng, co

    git, m man, bt tnh, hoa mt, ng t gin, au nhi vng tim, tim ngng

    p v gy t vong.

    Trong sn xut sn, HCN tn ti trong nc thi, c phn ng vi st to thnh

    st xyanua c mu xm. Nu khng tch nhanh HCN s nh hng ti mu

    ca tinh bt v mu ca nc thi. Hm lng c t HCN trong c sn 0,001-

    0,04 % ch yu v.

    Nc thi ca cc nh my sn xut tinh bt sn quy m ln c BOD 6.200 -

    23.000 mg/ lt v khi lng nc thi kh ln 1.500m3/ ngy m. Nu nc

    thi khng c x l trit , khng t tiu chun mi trng, s gy

    nhim nghim trng cho ngun nc, t v khng kh.

    X l nc thi cho cc nh my sn xut tinh bt sn t tiu chun mi trng l iu

    bt buc. Vic x l c th p dng cng ngh ln men ym kh to biogas c thu hi

    v ti s dng cho qu trnh sn xut (tham kho thng tin chng 5).

  • 18

    2.2.2. Kh thi.

    Kh thi ca nh my sn xut tinh bt sn c mi hi. Mi hi hnh thnh do

    s phn hu ca tinh bt sn v cc cht hu c. Cc cht ny c trong b

    thi, lu ng trong thit b sn xut v khu vc nh xng. Nc thi lu tr

    trong h b phn hu ym kh cng gy mi hi v gy kh chu i vi cng

    nhn lao ng trc tip sn xut v dn c ln cn.

    Cc ngun sinh ra kh thi gm:

    - B thi rn, h x l nc thi ym kh, sinh kh H2S, NH4

    - L hi, phng tin chuyn ch sinh kh NOx, SOx, CO, CO2, HC

    - Khu vc sy v ng bao c nhiu bi tinh bt sn.

    - Kho bi cha nguyn liu c sn ti c bi, t, ct, sn ph liu, vi sinh

    vt.

    - Bi nhp nguyn liu, than, dy chuyn np liu, kho cha nguyn liu c bi

    t ct

    - Gu ti, my xt trng, my bc v, my sy tinh bt, my pht in, qut gi,

    xe vn ti... gy ting n.

    Tc ng ca cc cht nhim H2S, CH4 v NH4 n mi trng khng kh.

    Mi hi sinh ra do qu trnh phn hy t nhin cc cht hu c, thnh phn

    ch yu to ra mi hi l H2S v mt s cht hu c th kh. Cc loi kh ny

    lm cho con ngi kh th v nh hng gin tip ti sc khe lu di.

    Bi: Bi gy vim mi, hng, ph qun ngi lao ng. Bnh bi phi gy tn

    thng chc nng phi cp tnh hoc mn tnh, to nn nhng khi u cung

    phi, gin ph qun v cc khi u bn trong c ht bi.

    Axit (SOx, NOx): Cc kh ny kch thch nim mc, to thnh cc axit H2SOx,

    HNOx nhim vo c th qua ng h hp hoc ha tan vo nc bt ri vo

    ng tiu ha sau phn tn vo mu, kh ny khi kt hp vi bi s to

    thnh cc ht bi axit l lng v i vo ph nang ph hy thc bo, dn n

    c ch thn kinh trung ng v lm h huyt p, kch thch nim mc lm chy

    nc mi, ho, gy tai bin phi.

    Tu nng NO2 v thi gian tip xc t vi ngy n vi tun c th gy vim

    cung phi, vim mng phi n t vong.

    i vi thc vt: Cc kh SOx, NOx khi b xy ha trong khng kh v kt hp

    vi nc ma to nn ma axit gy nh hng ti s pht trin ca cy trng

    v thm thc vt

    i vi vt liu: S c mt ca SOx, NOx trong khng kh nng m lm tng

  • 19

    cng qu trnh n mn kim loi, ph hy vt liu btng, v cc cng trnh

    xy dng khc.

    CO: Kh cacbon oxit khng mu, khng mi v, pht sinh t s t cc vt liu

    tng hp c cha cacbon v chim t l ln trong nhim mi trng khng

    kh. CO khi vo c th kt hp vi Hb lm mt chc nng vn chuyn xy ca

    mu ti cc b phn c th, rt d gy t vong. Tc ng ca CO i vi sc

    khe con ngi ph thuc hm lng HbCO (t 1 n 40%) trong mu, c th

    gy nh hng n h thn kinh trung ng, gim kh nng phn bit v thi

    gian, gic quan km nhy cm, co git tng cn, gy hn m v dn ti t

    vong.

    CO2: CO2 gy ri lon h hp phi v t bo do chim ch ca xy trong

    mu. CO2 cn l tc nhn gy hiu ng nh knh, dn n hin tng nng ln

    ca tri t, bin i kh hu ton cu.

    HC: HC l hp cht ha hc do hydro v cacbon to thnh, sinh ra do s t

    chy nhin liu s dng cho cc phng tin c gii, hoc do s t khng

    hon ton ca cc ng c t trong. i vi ngi, kh HC lm sng ty

    mng nhy phi, lm thu hp cung phi v lm sng ty mt. HC cn l

    nguyn nhn gy ra ung th phi.

    Ting n: Ting n cao hn tiu chun cho php s gy nh hng ti sc

    khe con ngi nh mt ng, mt mi, tm l kh chu, lm gim nng sut lao

    ng, km tp trung lao ng, dn n nguy c gy tai nn trong khi lao ng.

    Cc bo co phn tch v mi trng trong sn xut tinh bt sn cho thy vn kh thi

    cn quan tm nht l cc kh c, mi v bi tinh bt sn. Cng nh cc ngnh cng

    nghip khc, kh thi ca l hi cng l vn cn quan tm. Kh thi l mt trong nhng

    ni dung ca chng 5.

    2.2.3. Cht thi rn.

    Cht thi rn sinh ra trong qu trnh sn xut ch yu bao gm:

    - V g v v c, chim khong 2- 3 % lng sn c ti, c loi b ngay

    t khu bc v. Ph liu ny c th c s dng lm thc n gia sc

    dng kh hoc t.

    - X v b sn c thu nhn sau khi lc ht tinh bt. Loi cht thi rn

    ny thng chim 15 - 20 % lng sn ti, gy nhim mi trng nu

    khng c x l kp thi. S v b sn sau khi trch ly c tch nc lm

    thc n gia sc.

    - M: lng m kh chim khong 3,5 - 5 % sn c ti. M c tch ra t

    dch sa, c hm lng cht hu c cao (1.500- 2.000 mg/ 100g) v x

    (12.800-14.500 mg/ 100 g) nn gy mi rt kh chu do qu trnh phn hy

    sinh hc, cn c lm kh ngay. Tuy nhin, thc hnh ti nhiu doanh

  • 20

    nghip sn xut thng m di dng t. Lng tinh bt cha trong

    m l 51.800-63.000 mg/ 100 g, gp i lng tinh bt c trong v g v v

    c. M c s dng lm thc n gia sc.

    - Bn lng sinh ta t h thng x l nc thi.

    - Bao b ph thi.

    B thi rn ca ngnh sn xut tinh bt sn thng c cc doanh nghip

    sn xut tn dng lm sn phm ph di dng thc n gia sc. Ngun thu t

    sn phm ph ny l khng ng k, cn c cc bin php s dng v qun l

    b thi rn hiu qu hn. (Tham kho mc 3, trang 20- 25).

    Tc ng ca b thi rn

    Cht thi rn c khi lng rt ln. Vi cng sut 60 tn tinh bt/ ngy, ti

    lng phn v g chim khong 4 800 kg/ ngy, phn v c 8 000 kg/ ngy, b

    sn nhiu nht 16 800 kg/ ngy. Nu khng thu gom v x l ngay trong ngy

    th qu trnh phn hy cc hp cht hu c trong cht thi rn sau 48 gi s

    to ra cc kh H2S, NH4 gy mi hi thi lm nhim mi trng.

    B thi rn ca qu trnh sn xut tinh bt sn gm cc hp cht hu c d b phn hu,

    gy mi hi thi kh chu, ng thi l mi trng tt cho cc loi vi sinh vt c hi pht

    trin v c kh nng pht tn i xa theo chiu gi, gy nhim mi trng khng kh

    khu vc xung quanh. Thng tin x l cht thi rn c trnh by chng 5.

    2.3. Tim nng ca SXSH.

    Tham chiu bng nh mc tiu hao nguyn nhin vt liu trong qu trnh sn

    xut tinh bt sn, cho thy nhu cu tiu th nguyn nhin vt liu ca cc

    doanh nghip sn xut tinh bt sn trong nc c bin ln, ch yu ph

    thuc vo sn lng, cng ngh v thit b sn xut.

    tng tnh cnh tranh vi cc nc trong khu vc, cc doanh nghip ch

    bin tinh bt sn trong nc cn c nhng bin php tch cc gim thiu

    hn na mc tiu th cc nguyn nhin vt liu trn mt n v sn phm. Vi

    cng ngh sn xut vi mc trung bnh Vit nam, vic p dng SXSH c

    th gim nh mc tiu hao i vi nguyn liu sn c ti l 20%, phn 10%,

    lu hunh 20%, du FO 20%, than 12%, in 25%. Lng nc s dng trn

    mt n v sn phm ca Vit Nam hin cn cao hn so vi cc nc khc

    trong khu vc. Tiu th nguyn nhin vt liu trn mt n v sn phm cao

    hn so vi cc nc trong khu vc khng ch lm tng gi thnh sn xut sn

    phm m cn lm tng chi ph x l mi trng.

    Hiu sut thu hi tinh bt ca Vit Nam trung bnh ch t 70% trong khi

    hiu sut thu hi tinh bt sn ca cc nc khc c thc hnh tt c th ln

    n 88%.

    Ngoi k thut tch tinh bt, cht lng nguyn liu sn cng l vn cn

    quan tm.

  • 21

    Thng tin v vc trin khai p dng SXSH trong ngnh sn xut tinh bt sn

    trong v ngoi nc cn hn ch. Ti liu ny cng trnh by mt s kt qu

    nghin cu khoa hc, pht trin cng ngh, mt s kinh nghim t c t

    thc t sn xut v c hi SXSH.

    Chng ny dn ra mt s v d v gii php SXSH c th p dng thnh cng trong

    ngnh sn xut tinh bt sn. Ni dung ny s tip tc c cp nht khi c thm cc

    thngn tin mi t cc doanh nghip p dng SXSH .

    Tht thot tinh bt lm gim hiu xut tng thu hi trong ngnh sn xut tinh

    bt sn. Tinh bt b mt trong tt c cc cng on sn xut, t x l s b

    (ch yu trong lu tr), tch bt (ch yu trong k thut tch b, ra, ly tm v

    lc) v trong hon thin sn phm (ch yu trong sy). Lng tinh bt mt i

    khng ch lm nh hng trc tip n gi thnh sn xut m cn nh hng

    n chi ph x l mi trng.

    3. Chng 3. C hi sn xut sch hn.

    3.1. C hi c th trin khai trong khu x l s b.

    Khu x l s b bao gm cc cng on tip nhn c, ra v lm sch. Yu

    cu ca khu ny l tip nhn v lm sch c sn chun b cho qu trnh

    tch tinh bt. Cc cht c tch ra ch yu l t ct bm vo b mt c.

    Mc d khu ny khng gy nhim mi trng nghim trng nhng trc tip

    nh hng n hiu qu ca vic tch tinh bt trong cc cng on sau .

    Vic s dng cc bin php qun l v x l nguyn liu u vo, tc ng n

    vic tch t. S dng cc thit b ra hiu sut cao nn c p dng trong

    cng on ny nhm tng hiu qu s dng nng lng v nc trn mt n

    v sn phm, ng thi rt ngn thi gian ch gia cc cng on sn xut.

    Yu cu thi gian lu ca sn c ti cng on ny cng ngn cng tt.

    3.1.1. Phn khu tng tr sn theo thi gian nhp.

    Sn mua v c nhp vo kho bi. Lu sp xp khu tng tr sn theo thi

    gian nhp m bo sn nhp trc c sn xut trc. Bng cch ny, sn

    khng b mt tinh bt, ng thi gim ly nhim vi sinh vt. Thi gian a sn

    vo x l c khuyn co l khng qu 24 gi t khi thu hoch.

    3.1.2. Bc v v ra.

    V g v v la c bc trc khi ra nhm loi b phn ln HCN l cht to

    mu cho tinh bt thnh phm. C ti 50% tinh bt cha trong lp v la. Tuy

    nhin, cc nh my ln, ch c lp v g ngoi cng l c loi ra v c th

    thu hi c tinh bt t lp v la (8-15% trng lng c) v gim thiu

    lng cht thi rn.

  • 22

    3.1.3. Tch b si , t ct trc khi ra.

    Sn c vn chuyn theo bng chuyn trc khi ra. Trong qu trnh vn

    chuyn kh, c th s dng sng rung tch si , t ct v dng nam

    chm tch st. Do , lng nc ra s gim, ng thi bo qun tt hn

    thit b (li lc trong my ly tm v trch ly).

    3.1.4. Ci tin thit b khuy trn khi ra, iu chnh thng s.

    Thay v dng mi cho o trn sn trong khi ra, c th dng khng kh nn

    tng o trn. Gii php ny gip gim hao ph tinh bt ha tan trong nc

    thi.

    3.1.5. Thu hi ti s dng nc ra.

    Nc sch c s dng ra t ct v ra sau khi tch v cng. Nc

    ra sn cng on sau, c cha t t ct bn c th thu hi v ti s dng

    cho ra s b tit kim nc sch.

    3.2. C hi SXSH c th trin khai giai on tch bt. Cc cng on sn xut chnh bao gm: bm, mi, nghin, lc tch b, tch

    bt th, tch bt mn v thu hi sn phm:

    Cc bin php c hc nh bm, mi, nghin, trch ly kt hp vi cc bin php

    ha hc tch bt v ty trng. y l cc cng on gy nhim mi

    trng ln nht do lng tinh bt b tht thot theo nc thi. Ha cht ty

    trng s gim khi rt ngn c chu k sn xut ca tng cng on. C th

    xem xt cc gii php lin quan n k thut bm nh, lc, trch ly, tch b

    cng nh cc gii php tun hon, ti s dng nc ra. Yu cu ca cng

    on ny l gim thiu khi lng tinh bt tht thot theo b thi, gim thiu

    khi lng nc thi v ha cht thi ra mi trng.

    3.2.1. Ci tin my cht, dao bm, my nghin.

    tng hiu qu tinh bt ha tan trong nc, vic cht, bm, nghin n kch

    thc nh, u l mt trong nhng yu t quyt nh. Vic tng s lng li

    dao, tc cht, bm, nghin cng nh c chng trnh bo dng my mi

    hoc thay cc li dao hng l nhng c hi n gin nht gim tinh bt b

    tiu hao.

    Thit b mi rng ca hin i l mt trng quay ng knh 40-50cm, di 30-

    50cm vi cc li dao rng ca c b tr dc trn cc rnh khc trn mt

    trng. Mi li dao c t 8-10 rng ca/ cm, t cch nhau 6-10mm, cao hn

    b mt trng 1mm. Tc quay ti u ca trng l 1000 vng/ pht. nhiu

    nh my, lp bt nho th cn li trn sng lc u tin khi mi c gom v

    x l my mi th cp c cc li dao nh v nhiu rng ca hn (10-12

    rng/ cm), ri c sng li. Hiu sut mi tch bt t khong 85% sau ln

    mi th nht v t 90% sau ln mi th 2.

  • 23

    3.2.2. Ti u ha quy trnh vn hnh sng quay.

    Hiu sut ca vic tch b ph thuc vo khi lng nc ra b, cht lng

    nguyn liu v tc vng quay ca my. Vic tng tc ly tm v lng

    nc b sung trong tch b s tng hiu qu tch b nhng li tiu tn thm

    nng lng v pha long thm hm lng tinh bt. Vic th nghim tm ra

    thng s ti u hay quy trnh chun tch b c thc hin ti tng doanh

    nghip theo hng tiu tn nng lng thp nht v tn tht tinh bt t nht.

    3.2.3. Dng ly tm siu tc v lin tc.

    Tch tinh bt mn c thc hin bng ly tm siu tc v lin tc gp phn

    gim lng hao ph tinh bt, gim thi gian tch tinh bt v gim c chua

    ca sn phm so vi ly tm thng, lc, p vt th cng.

    3.2.4. Thu hi tinh bt t b thi.

    B sn sau khi ly tm cn cha n 7% tinh bt. Dng nc sch thu hi li

    tinh bt ny bng cch ra b v ly tm tch nc c th tng hiu sut thu hi

    tinh bt sn phm, ng thi gim c lng cht hu c thi ra mi trng.

    Tuy nhin, cn phn tch hiu qu kinh t khi phi s dng nhiu nc hn, chi

    ph nng lng cao hn.

    3.2.5. Thu hi tinh bt v ti s dng nc sau lc th.

    Thu hi tinh bt c thc hin ngay trong qu trnh tch nc. Nc c

    tch ra cn cha mt lng tinh bt. Tinh bt ny cn c thu tch ra khi

    dng thi trc khi thi vo mi trng lm thc n chn nui. Nc thu

    hi sau lc th c th ti s dng ra c.

    3.2.6. S dng NaHSO3 hoc ch phm SMB ty trng.

    l gii php hu hiu gim gi thnh, gim nhim kh SOx v nng cao cht lng sn phm thay cho SO2 bng cng ngh t lu hunh

    3.2.7. Tn dng b sn lm phn vi sinh.

    B sn c hm lng cht hu c cao, nu khng c vn chuyn ra khi

    nh my v x l kp thi s to mi kh chu. Hin ti b sn thng c

    cc cng ty sn xut tinh bt sn k hp ng x l. Tuy nhin, cc nghin cu

    gn y cho thy c th tn dng b sn c hm lng cht hu c v cht

    s cao lm tng xp ln men lm phn vi sinh.

    3.2.8. S dng m sn sn xut sn phm ph.

    Nh trnh by trn, m sn sinh ra trong qu trnh sn xut tinh bt sn

    dng t, c mi kh chu do qu trnh phn hy sinh hc cc cht hu c. M

    sn cn c tch ra nhanh chng khi dy chuyn sn xut v lm kh

    gim thiu mi. C th s dng m sn lm cc loi sn phm ph sau:

    - Lm phn bn: M sn c cha thnh phn N,P,K v cc cht khong

    khc.

  • 24

    - Sn xut tinh bt bin tnh, siro maltoza, siro glucoza, siro fructoza,

    ng glucoza... trong qu trnh thy phn tinh bt c trong m bng

    cc phng php axit- enzym hoc enzym- enzym.

    - Sn xut enzym thy phn: M sau khi tch mt phn nc, c lm

    giu thm v dinh dng bng mt s khong cht, cht hu c

    s dng lm mi trng nui cy vi sinh vt trong qu trnh ln men

    sn xut cc enzym thy phn nh alpha amylaza, amyloglucosidaza,

    pectinaza...

    - Sn xut cn v glucodextrin 15 cng em li hiu qu kinh t.

    - Cc sn phm ph trn y l hon ton c th sn xut c khi

    lng ln. Tuy nhin do lng m sn sinh ra nh (khong 70 kg/ 1000

    kg sn c ti), nn cn nhc vic tp trung x l kt hp m sn t

    nhiu c s sn xut tinh bt sn.

    3.2.9. Tn dng b sn lm c cht nui trng nm.

    B sn c b sung vo mn ca, rm, r c tc dng lm ti xp, gi m,

    cung cp dinh dng cho mi trng nui trng nm, to ra sn phm c gi

    tr dinh dng v bo m v sinh an ton thc phm.

    3.2.10.Thu hi tinh bt bng lc ti.

    Qu trnh sy lm mt mt lng tinh bt. Thit b lc ti c kh nng thu hi

    tinh bt tht thot trong qu trnh sy n trn 95%, nng hiu sut thu hi 1-

    2% so vi quy trnh thu hi thng thng.

    3.2.11. Thu hi tinh bt bng thp ra kh.

    Trong khu sy, vic lp t cc thit b thu hi tinh bt bng cyclone hoc lc

    ti vi c th t hiu sut 95%. Phn 5% tn tht c th c thu hi t thp

    ra kh. Thp thng c hiu sut thu hi 90%, tng ng vi vic tng hiu

    xut thu hi thm 4,5% tinh bt. Tinh bt ha tan trong nc sau khi thu hi t

    thp ra kh c th c tch ra bng phng php lng. y l tinh bt sch,

    c th ti ch trong qu trnh sn xut.

    Hiu qu thu hi tinh bt bng thp ra kh ti nh my sn xut tinh bt sn 200 tn/ngy ti Thi Lan.

    Chi ph u t 1.330.000.000 ng Chi ph vn hnh 1.680.000 ng/ ngy

    Tinh bt tn tht ti cyclon 5,26 tn/ ngy

    Tinh bt thu hi t thp ra kh 5.15 tn/ ngy

    Gi thnh tinh bt thu hi 2.500 ng/ kg

    Tit kim t tinh bt thu h 12.875.000 ng/ ngy

    Li rng 11.194.000 ng/ ngy

    Thi gian hon vn 118 ngy

    Ghi ch: S liu trn y t nh my c sn lng tinh bt 200 tn/ ngy, thi gian lm vic 19 gi/ ngy, 240 ngy/ nm v gi bn tinh bt thi im 2.500 ng/ kg

  • 25

    3.2.12. La chn mi cht truyn nhit l hi nc hay du. S la chn mi cht truyn nhit ph thuc vo thit b, cng ngh v sn phm. Hu ht cc nh my sn xut tinh bt sn sau cng on ly tm tch nc, phi sy kh tinh bt, c s dng mi cht truyn nhit l du. u im ni tri l du sau khi truyn nhit c thu hi trit v ti s dng. Mi cht du lm nng gin tip v khng tip xc trc tip vi nguyn liu v sn phm.

    Mt s nh my sn xut tinh bt sn v cc sn phm sau tinh bt sn c

    dng hi nc lm mi cht truyn nhit. Hi nc bo ho, nhit cao,

    p sut cao (8 kg/ cm2) c s dng tip xc trc tip hoc gin tip vi c

    cht l dch tinh bt nng nhit hoc lm bc hi nc khi sy kh. S dng

    hi nc trc tip vi nguyn liu trong cc thit b ni nu chu p lc (4- 5

    kg/ cm2) hoc ngay trong ng ng chu p lc cao hn 8 kg/ cm2. S dng

    hi nc trc tip hay gin tip hiu sut truyn nhit thp, kh thu hi v ti

    s dng nhit.

    3.3. C hi SXSH trong khu vc cc thit b ph tr.

    Cc thit b ph tr chnh ca qu trnh sn xut tinh bt sn l ni hi, bn

    cha, bm, h thng in ng lc, in chiu sng, h thng x l cp nc

    sch v x l nc thi. y l b phn s dng nhiu nng lng vn

    hnh. Nn tham kho ti liu hng dn s dng tit kim nng lng c

    thng tin y hn. Sau y l mt s tng v SXSH c p dng

    thnh cng.

    3.3.1. Lm mm nc cp cho ni hi.

    Vic lm mm nc cp vo ni hi s gim lng cn, m bo hiu sut trao

    i nhit cao hn, duy tr hiu sut sinh nhit trn mt n v nhin liu cao

    hn. Vic lm mm nc cp cho ni hi cn gp phn ko di tui th ni

    hi.

    3.3.2. Tn dng nhit khi thi t ni hi.

    Khi thi ni hi c nhit khong 200oC. Vic thu hi nhit thi c th thc

    hin qua thit b trao i nhit lp ti ng ng thi. Nhit thu c dng

    un nc cp cho ni hi. Tuy nhin, cn cn i cc nh hng ca thit b

    trao i nhit c th lm gim cng sut v hiu sut l hi, lm tng chi ph

    nng lng in dng tng cng cho qut gi.

    3.3.3. Thu hi v ti s dng nc ngng.

    Nc ngng t qu trnh sy, t cc thit b s dng hi nc trc tip l

    nc mm, c nhit cao (trung bnh 80oC), nn c thu hi cp li cho

    ni hi. y cng l ngun nc sch c th tn dng trong cc cng on

    lc, li tm tinh bt .

  • 26

    3.3.4. Tn thu kh biogas t h thng x l nc thi.

    Nc thi ngnh sn xut tinh bt sn c cha hm lng cc cht hu c

    cao. C th p dng x l ym kh sinh ra kh biogas l CH4. Vic thu hi v

    s dng kh gas ny lm nhin liu cho l hi phc v qu trnh sn xut

    (sy kh tinh bt) l thc hnh ph bin nht. Kh gas cng c th c

    chuyn thnh in nng, khi d tha trong cng on sy.

    3.3.5. Tn dng nc thi ti h sinh hc v sn xut phn hu c.

    Sau x l ym kh thu hi kh biogas, BOD trong nc thi gim xung mc

    250 mg/ l v c th c x l tip h sinh hc, sau c s dng

    nui trng thu sn. Nc thi t b nui c s gim n mc p ng c

    tiu chun mi trng, ng thi bn s l ngun phn bn hu c cho cy

    trng.

    4. Chng 4. Thc hin nh gi SXSH.

    Chng ny s trnh by tng bc tin hnh nh gi SXSH ti doanh nghip sn xut tinh bt sn vi mc tiu tm kim c y hn cc gii php SXSH, ph hp hn vi iu kin sn xut ca doanh nghip. Cc biu mu i km c th c s dng thu thp v x l thng tin.

    Vic thc hin nh gi SXSH tun theo nguyn tc c bn l mi nguyn

    nhin vt liu c s dng trong qu trnh sn xut, nu khng nm li trong

    sn phm s b thi ra mi trng, di dng ny hoc dng khc. Vic trin

    khai nh gi SXSH mt cch bi bn s h tr doanh nghip tip cn cc

    phng php gim thiu khi lng nguyn nhin vt liu s dng mt cch

    hu hiu nht, ng thi c th tng c nng sut lao ng, hiu sut, cht

    lng sn phm v tit kim chi ph x l mi trng. cng chnh l mc

    tiu ca vic p dng SXSH.

    Vic p dng SXSH yu cu thi gian v n lc ca cc b phn trong ton

    doanh nghip, trong s cam kt v h tr mnh m ca Ban lnh o cng

    ty s l yu t quyt nh cho thnh cng ca chng trnh. Chng ti khuyn

    co p dng SXSH theo 6 bc bao gm 18 nhim v sau y:

  • 27

    4.1. Bc 1: Khi ng.

    Mc ch ca bc ny nhm:

    - Thnh lp c nhm nh gi SXSH.

    - Thu thp s liu sn xut lm c s d liu ban u.

    - Tm kim cc bin php ci tin n gin nht, hiu qu nht v c th hc hin ngay.

    4.1.1. Nhim v 1: Thnh lp nhm nh gi SXSH.

    Vic thnh lp nhm nh gi SXSH l rt cn thit khi trin khai chng trnh

    nh gi SXSH. Cc thnh vin ca nhm l cn b ca doanh nghip trc tip

    thc hin nu qua o to v c th c s h tr trin khai ca chuyn gia

    bn ngoi. Thnh phn ca nhm s ph thuc vo quy m ca doanh nghip,

    bao gm i din Lnh o, qun c, trng phng, ban v nhm cc chuyn

    gia trin khai ph c thnh lp ty theo thi im. Vi doanh nghip nh,

    nhm c th ch gm i din lnh o v qun c ph trch cc cng vic

    phn xng chnh sn xut tinh bt sn. Cc thnh vin trong nhm phi c

    php hp nh k, trao i ci m, c tnh sng to, c php xem xt, nh

    gi li quy trnh cng ngh v qun l hin ti cng nh nng lc p dng

    trin khai cc tng SXSH .

    Vi cc doanh nghip sn xut tinh bt sn, nhm nh gi SXSH nn bao

    gm i din lnh o ph trch k thut, qun c phn xng, i din b

    phn tip nhn nguyn nhin vt liu v khu ph tr. Vic mi thm cn b

    ph trch ti chnh, cn b t vn ngoi cng ty cng nn c xem xt cc

    kin a ra khch quan. Nhm nh gi SXSH s bt u qu trnh nh gi

    bng vic thu thp cc thng tin sn xut c bn ca doanh nghip cng

    phn tch vi cc thnh vin trong nhm. Vic thu thp thng tin c th s

    dng Phiu cng tc s 1.

  • 28

    Phiu cng tc s 1. Cc thng tin c bn Tn v a ch doanh nghip S ngy

    lm vic trong nm:

    Nhm SXSH

    Tn Chc v - b phn Nhim v nhm

    1

    2

    3

    4

    5

    Thng tin sn xut c bn ca doanh nghip

    Sn phm chnh Cng sut thit k

    (tn/ nm)

    Cng sut thc hin (tn/nm)

    - Tinh bt sn

    - Sn lt

    - Sn vin

    - Loi khc (ghi r)

    Nguyn nhin liu s dng

    Ng

    uyn

    li

    u c

    hn

    h

    Tn/ nm

    Ho

    c

    ht

    Tn/ nm

    - Sn c ti Lu hunh - Sn lt Vi - Khc (ghi r) Xt

    Clorin

    Phn

    Polyme

    X phng

    Khc (ghi r)

    N

    c v

    n

    n

    g l

    n

    g

    Khi lng Cng sut

    Nc cp m3/ nm

    Th

    it

    b

    v p

    h

    tr

    Ni hi du 1 tn/ gi Nc t khai thc m

    3/ nm Ni hi du 2 tn/ gi

    Than tn/ nm Ni hi than 1 tn/ gi Du cho ni hi tn/ nm Ni hi than 2 tn/ gi Du cho my pht tn/ nm My pht in Kw/ gi

    in li Kwh/ nm

    in t sinh Kwh/ nm

    Than tn/ nm

    Lu : Doanh nghip sn xut tinh bt sn hot ng theo ma v nn s ngy hot ng

    trong nm cng nh giai on ly thng tin phi ln i din cho ma v nm . C

    th s dng s liu ca nm lin k.

    Sau y l v d c trch t bo co nh gi SXSH ti Cng ty c phn

    Tinh bt sn FOCOCEV Qung Nam, l doanh nghip sn xut tinh bt sn

    u tin thc hin nh gi SXSH Vit nam.

  • 29

    Phiu cng tc s 1. Cc thng tin c bn Tn v a ch doanh nghip: Nh my tinh bt sn FOCOCEV, thuc Cng ty C phn Tinh bt sn Qung Nam

    1

    S ngy lm vic trong nm:

    Nhm SXSH Tn Chc v - b phn Nhim v nhm

    1 Nguyn Vn Thng Ph phng KT-KTS i trng 2 Trn nh Chung Ph phng SX i ph 3 H c Tin T Nng v-phng tng

    hp i vin

    4 inh Vn Tuy T trng t in i vin 5 Hunh Vn Tr Ph phng k ton i vin 6 Trong Cng Lng T trng KCS i vin 7 Hunh Th Minh Tuyt T trng t o nguyn

    liu i vin

    8 Trn Qu Hng KCS i vin 9 Nguyn Vn Tun T trng t c kh i vin 10 o Vn Thnh Phng tng hp i vin 11 Nguyn Thi Nguyn Trng ca i vin 12 Ng Vn Thnh Trng ca i vin

    Thng tin sn xut c bn ca doanh nghip Sn phm chnh CS thit k (tn/ nm) Cng sut thc (tn/ nm) Sn bt 21.000

    2 19.762

    Nguyn nhin liu s dng

    Nguyn li

    u c

    hn

    h Tn/ nm

    Ho c

    ht

    Tn/ nm Sn c 75.459 Lu hunh 2.52 Vi 3,71 Xt 6.57 Clorin 0.15 Phn 8.78 Polyme 0.04 X phng 0.32 Khc (ghi r)

    N

    c v

    n

    ng

    l

    ng

    Lng

    Th

    it

    b

    v p

    h

    tr

    Cng sut Nc cp m

    3/ nm 367.011 Ni hi du 1 tn/ gi N/A

    Nc t khai thc m3/ nm Ni hi du 2 tn/ gi

    Than tn/ nm 117 Ni hi than 1 tn/ gi Du cho ni hi tn/ nm 632.965 Ni hi than 2 tn/ gi Du cho my pht tn/ nm My pht in in li Mwh/ nm 3.510 in t sinh Kwh/ nm

    Nhn xt: Nhm SXSH c thnh lp vi i din ca tt c cc phng ban. y l iu ng qu. Tuy nhin, nhm s hot ng thun li hn khi c s tham gia ca i din Lnh o Cng ty, ng thi ct gim s lng thnh vin v ch huy ng khi c hot ng lin quan n b phn trnh vic vng mt cc thnh vin khi tho lun/ hp bn v SXSH. Mt s thng tin cn thiu nh s ngy lm vic. Cng sut thit k v cng sut thc hin nn quy v cng mt n v thi gian (nm) nh i vi phn s liu tiu th nguyn nhin vt liu phc v cho vic tnh ton nh mc sau ny. Vic nhiu thng tin nh (cng sut thit k 130 tn/ ngy, cng sut thc 120 tn/ ngy, cng sut thc 19.762 tn/ nm d dn n kh s dng d liu no dng nh gi so snh.

    Vic tin hnh nh gi SXSH cn yu cu c thng tin nn, da trn mt s

    ti liu, h s, bo co ca doannh nghip hin c. Nu khng c y thng

    tin th cn x l, tnh ton hoc thng nht xy dng. Bng kim tra trong phiu

    cng tc s 2 s gip cho nhm xem xt v tnh sn c ca thng tin.

    1 y l doanh nghip sn xut tinh bt sn u tin ca Vit nam thc hin nh gi SXSH

    2 S liu tnh ngc t bo co nh gi SXSH t cng sut thit k 130 tn/ ngy, cng sut thc 120 tn/

    ngy, gi thit 165 ngy lm vic/ nm.

  • 30

    Phiu cng tc s 2. Tnh sn c ca thng tin

    Thng tin C/ khng Ngun v cch tip cn Ghi ch

    S mt bng

    H s sn lng

    H s nguyn liu tiu th

    H s tiu th nc, nng lng

    H s tiu th ho cht

    S cng ngh

    Cn bng nng lng

    Cn bng nc

    H s bo dng thit b

    H s hin trng mi trng

    Cc thng tin cng ngh:

    - T l nguyn liu/ sn phm, nhit , thi gian, pH mi trng, p lc hi nng, hi nn, cc kt qu phn tch ho, l, vi sinh vt, cc ch tiu cm quan

    - Hm lng cht kh trong dch lc trc v sau khi sy kh

    - Cht lng sn phm

    Nhn xt: Rt nhiu doanh nghip khng c thng tin ban u v cc thnh vin

    trong nhm s lm nhim v tho lun cch thc thu thp nhng thng tin ny. Ch c

    cc ti liu phn nh hin trng sn xut mi c gi tr cao trong nh gi SXSH, hiu

    qu kinh t, k tut v mi trng.

    4.1.2. Nhim v 2: Phn tch cc cng on v xc nh lng ph

    Khi c y thng tin c bn v doanh nghip, nhm nh gi SXSH nn

    tin hnh thng nht quy trnh sn xut hin ti bng cch lit k li cc cng

    on sn xut chnh, c th l x l nguyn liu s b, tch bt v hon thin

    sn phm. Thc hin nhim v ny, nhm cn i kho st li thng tin cng

    nh tm ra cc c hi ci tin d thy, d lm lm im khi u cho nh

    gi. y l c hi r sot li quy trnh sn xut, thng nht ng i ca

    nguyn nhin vt liu v nh gi li cc tn tht.

    Vic kho st c tin hnh bng cch i tham quan cc phn xng sn

    xut theo quy trnh cng ngh, t khu nhp sn c t-i n bao gi sn phm,

    tham quan cc phn xng ph tr nh khu ni hi, h thng in... Vic quan

    trc ny mang ngha tch cc, khng phi l c hi nhm nh gi, soi

    xt, ph bnh. Cc kin a ra t vic tham quan nn mang tnh xy dng v

    gi m thc hin.

  • 31

    Trong qu trnh quan trc, nhm ghi li c cc thng tin chnh:

    - u vo v u ra ca mi cng on (xem phiu cng tc 3). i vi u

    ra, cn ghi r dng pht thi l rn (R), lng (L) hay kh (K).

    - Cc quan st v lng ph nguyn vt liu ti mi cng on (phiu cng tc

    4). y l cc quan st ban u, nhm s tip tc khai thc cc c hi ci tin.

    i vi cc doanh nghip sn xut tinh bt sn, vic qun l ni vi ch-a tt l

    mt trong nhng nguyn nhn chnh dn n tn tht nguyn nhin vt liu.

    - Chi ph cho nguyn vt liu c bn (phiu cng tc 5), ghi li gi nguyn

    vt liu chnh s dng lm c s tnh ton tip theo.

    -

    Phiu cng tc s 3. Cng on sn xut vi cc dng nguyn nhin vt liu v pht thi

    Lu : Cc dng u vo v u ra c tnh cho tt c cc cng on ca quy trnh sn xut. Pht thi gin tip nh pht thi kh nh knh do s dng in s khng lit k y m c tnh vo kt qu chung cui cng.

    CHUN B NGUYN LIU Nc

    Sn c Sn lt

    Bn, t, v, u x (R)

    TCH TINH BT Lu hunh

    Nc thi (L), B sn (R),Mi (K)

    HON THIN

    sn phm Bao gi

    Kh nng (K), Bi sn (K),V bao gi (R)

    THIT B PH TR

    in Kh nng, Kh thi (K), Tro

    (R), nc thi (L).

    H THNG

    X L

    Nc thi Mi (K), Bn (R), Bi (R).

    Than, Du

    Nc thi (L)

  • 32

    Phiu cng tc s 4. Hin trng qun l ni vi Khu vc Quan st

    Chun b nguyn liu - B tr mt bng tip nhn nguyn liu - Phn loi v vn chuyn nguyn liu - Cc ri vi nguyn liu

    Tch tinh bt - B tr mt bng - Bo dng thit b - Ri vi, tht thot tinh bt ho tntong nc. - S dng, ti s dng nc ra b

    Hon thin sn phm - Phn b v s dng nhit - Nhit mt mt - Thu hi bi tinh bt sn t h thng thit b sy kh

    Ph tr - Nhit khi l thi ra - Kh thi trong bung my nn - Ting n

    Lu : Cc quan st nu ra khng mang tnh ph bnh (v d cha ng vi nc sau khi

    s dng xong) m cn th hin iu quan st c (vi nc m sau khi s dng).

    iu ny s h tr vic a ra cc bin php ci tin c sng to hn. V d khi nu

    cha ng vi nc tng ng vi gii php ng vi nc li sau khi s dng. Tuy

    nhin khi nu vi nc m c th dn n gii php ng vi t ng

    Rt nhiu gii php SXSH c xut ngay t bc ny m cha cn s

    dng cc k thut phn tch tip theo. y l cc gii php hin th r rng m

    trc y cha c lu tm khi vn hnh. Vic mi cc chuyn gia bn

    ngoi tham gia, tham quan, kho st bc ny l c bit c hiu qu.

    Qun l mt bng km l nguyn nhn quan trng sinh ra cht thi nh my

    sn xut tinh bt sn. iu thng b b qua v l phn n gin nht, hp

    dn nht bt u cc bc tip cn SXSH. Trong khi tin hnh nghin cu,

    nhm SXSH nn ch c bit ti cc nh hng do qu trnh qun l mt

    bng sn xut km.

    Tip cn nh gi SXSH nh my ca nhm nh gi SXSH c bt u

    bng vic thm phn xng sn xut. Hn na, rt nhiu phng n SXSH

    c xc nh l nhng phng n c th thc hin trng thi gian ngn, chi

    ph thp, ch cn nhng thay i nh v thit b hoc ci thin v duy tr bo

    dng. Vic p dng nhng bin php ny chng minh l mt khi u tt

    cho cc c gng SXSH ca nh my, khuyn khch nh qun l cng nh cc

    cn b c gng hn na khi tin hnh nh gi SXSH.

  • 33

    Phiu cng tc s 5. Chi ph nguyn liu u vo B phn/ nguyn liu n gi,

    ng/ tn

    Lng s dng tn/ nm

    Lng s dng tn/ tn bt sn

    Chi ph ng/ tn bt

    sn Chun b nguyn liu Sn c Sn lt Sn vin Nc

    Tch tinh bt Nc Lu hunh

    Hon thin sn phm. Bao gi

    Lu : Bng trn ch bao gm chi ph cho nguyn liu chnh. y l c s dng nh gi

    hiu qu chng trnh, ng thi cng phn no ch ra t l tng quan gia cc loi

    nguyn liu. Bc tranh chi ph sn xut tng th cn c b sung bi chi ph lao ng,

    nng lng v vn hnh h thng x l mi trng.

    4.2. Bc 2: Phn tch cc cng on sn xut.

    Mc ch ca bc ny c s nh gi thng nht chung ca nhm v:

    - Quy trnh sn xut, cc thng s kim sot

    - Xc nh cc tn tht quan trng trong dy chuyn sn xut v chi ph tng ng

    - Xc nh y cc nguyn nhn sinh ra tn tht

    4.2.1. Nhim v 3: Chun b s dy chuyn sn xut.

    Vic chun b s dy chuyn sn xut, s qui trnh cng ngh, l mt

    bc quan trng trong phn tch nh gi SXSH. S khi ca dy chuyn

    sn xut bao gm cc cng on sn xut (khng theo tn thit b) vi cc

    dng u vo, u ra, cht thi v pht thi. Mi nguyn nhin vt liu s

    dng, k c dng t cng cn c trong s ny, v cc nguyn nhin vt liu

    s hoc nm li trong sn phm hoc tht thot theo dng thi. C th phi

    tin hnh tham quan kho st ni sn xut mt vi ln trc khi thng nht

    c s dy chuyn sn xut dng s dng cho nh gi SXSH. Vi

    quy m sn xut ln hoc trin khai SXSH mang tnh th im, dy chuyn sn

    xut chi tit s c xy dng cho khu vc c chn trin khai. y phi

    l khu vc gy nhim ln nht. Cc doanh nghip sn xut tinh bt sn c

    dy chuyn sn xut n gin, quy m khng ln, vic p dng SXSH thng

    c tin hnh trin khai trn ton b dy chuyn.

    .Lu : S cng ngh tt nht cn t c cc im sau: - Tn cng on sn xut c m t trong hp ch nht gia. - Lit k y cc dng u vo, u ra. Dng u vo ghi bn phi, dng u ra ghi bn tri ca hp m t cng on . - Bao gm cc dng tun hon nguyn nhin vt liu, bao gm c phn thu hi v ti s dng.

  • 34

    Trn y l s quy trnh cng ngh ti cng ty Tinh bt sn Qung Nam. S lit

    k chi tit cc bc cng ngh. Mt s dng thi cn c b sung, v d vi cng on

    trch ly, ng gi. Vic lit k y dng thi nhim v ny s h tr cho nhim v cn

    bng vt liu cng nh xc nh chi ph dng thi nhim v tip sau.

    Nhp nguyn liu

    Cht ci 1

    Bc v

    Ra

    Cht ci 2

    Bm

    Mi

    Trch ly th 1

    Trch ly th 2

    Trch ly tn dng

    B, bt sn

    Trch ly tinh

    Trch ly sng cong

    Phn ly

    Ly tm

    Sy

    Lm ngui

    Ry

    ng gi

    Nhp kho

    Nc, in

    H2SO3

    Nc, bt, t

    V, t, nc, sn vn

    V, t, nc, sn vn

    Than

    in

    Kh thi, bi bt

    Bt khng t

  • 35

    4.2.2. Nhim v 4: Cn bng nguyn nhin vt liu.

    Cn bng nguyn nhin vt liu thc cht l cng c thng k ghi li mt cch

    nh lng nguyn nhin vt liu s dng ti mi cng on sn xut. Cn

    bng nguyn nhin vt liu tt ng vai tr quan trng trong nh gi SXSH v

    nh c th nh lng cc tiu hao, mt mt hoc pht tn cha bit. Cn

    bng nhin vt liu tt cn h tr vic nh gi li ch v chi ph ca gii php

    SXSH. Nguyn tc c bn ca cn bng nguyn nhin vt liu l nguyn nhin

    vt liu i vo dy chuyn s phi ra khi dy chuyn sn xut mt thi

    im no , di mt dng no . Nguyn nhin vt liu c th c cn

    bng di mt trong hai hnh thc sau:

    - Cn bng tng th: dng cho tt c cc dng nguyn nhin vt liu vo dy

    chuyn sn xut. Cn bng c tin hnh qua tng cng on vi s bin

    i ca tt c cc thnh phn tham gia vo dy chuyn sn xut.

    - Cn bng cu t: ch dng mt loi nguyn nhin vt liu hoc cu t c

    gi tr. Theo di bin i ca cu t ny trn mi cng on.

    i vi qu trnh sn xut tinh bt sn, cng ngh s dng t nguyn nhin vt

    liu, c th p dng c hai phng php trn. Cn bng cu t c th tin

    hnh vi tinh bt thng qua nng cht kh hoc cn bng nc.

    S dng phiu cng tc s 6 ghi li cn bng nguyn nhin vt liu. C hai

    cch ghi th hin cn bng nguyn nhin vt liu: theo bng hoc theo s

    quy trnh cng ngh. Khi s dng s quy trnh cng ngh ghi li cn

    bng nguyn nhin vt liu cn ghi r thnh phn, nng ca tng loi

    nguyn nhin vt liu vo v ra. Cn bng nguyn nhin vt liu c th da

    trn o c, ghi chp ca mt m, mt ngy hoc mt nm sn xut. Tng cht

    rn l lng c s dng hin th thnh phn tinh bt trong nc thi.

    Phiu cng tc s 6. Bng cn bng nguyn nhin vt liu

    Cng on u vo u ra Dng thi

    Loi Lng Loi Lng Lng Rn Kh

    Tip nhn c Sn Sn Bi

    Ra, lm sch Sn

    Nc

    in

    Sn sch Nc

    Bm, mi,

    nghin

    Sn sch

    Nc

    in

    Sn bt Nc

    Tng s tinh

    bt

    Ly tm tch b Sn bt

    Nc

    in

    Sn bt Nc

    Tng s tinh

    bt

    B

    m

    Tch bt th Sn bt

    Nc

    Lu hunh

    in

    Bt th Nc

    Tng s tinh

    bt

    Tch bt mn Bt th

    Nc

    Bt mn Nc

    Tng s tinh

  • 36

    Phiu cng tc s 6. Bng cn bng nguyn nhin vt liu

    Cng on u vo u ra Dng thi

    Loi Lng Loi Lng Lng Rn Kh

    Lu hunh

    in

    bt

    Sy Bt mn

    in

    Bt t

    yu cu

    Bi

    bt:

    ng bao Bt t

    yu cu

    Bao gi

    in

    Bt sn

    Lu : khng c cn bng no l hon thin c. Khi ghp s liu ca tng cng on v

    s liu tng th ca c dy chuyn s xut hin sai s do tnh chnh xc ca s liu, do

    tng ca nhiu dng thi nh cha c k n nh bay hi, ri vi.... Mc ch ca cn

    bng vt liu l tm ra cc dng thi lng ph ln nht xut v thc hin cc bin

    php gim thiu.

    S liu dng trong cn bng vt liu c th c thu thp t: s sch ghi chp hoc o

    c trc tip. Cc s liu s dng cn quy i cho cng mt n v sn phm. Ring i

    vi tinh bt phi quy i dng kh tuyt i trnh m nguyn liu th l khc nhau

    Trong cn bng nguyn vt liu l tng nht l c km thm thng s v nguyn liu

    hoc dng bin i mi ca nguyn liu b mt theo dng thi tin cho vic xc nh

    chi ph dng thi bc tip theo.

    Mi dng thi nn c nh s (v d L1, L2, L3 cho dng thi lng, K cho kh thi v R cho cht thi rn) tin cho vic xc nh chi ph cng nh phn tch nguyn nhn tip theo.

    V d v cn bng nguyn nhin vt liu ti Fococev

    (cho 1 tn tinh bt)

    Cng on Vt liu u vo Vt liu u ra Dng thi

    Tn S lng

    Tn S lng

    Lng Rn Kh

    Bc v cht ci Sn c 3.75 tn V + ci 0.15 tn X

    Ra Sn bc v

    3.6 tn Nc thi cha tinh bt

    20 m3 X

    Trch ly Nc bt sn

    B + nc tinh bt

    0.83 tn X

    Nhn xt: Cn bng vt liu nh trn ch tp trung vo mt s cng on, cha y i vi ton b quy trnh sn xut c xc nh. Phn dng thi cha ch ra c thnh phn tn tht ln nht. Vi cn bng ny, vic xc nh tng quan tn tht gia cc dng thi cng nh nh lng dng thi bng tin s kh khn hn.

    4.2.3. Nhim v 5: Xc nh chi ph ca dng thi.

    Mi dng thi thi ra mi trng u mang theo nguyn, nhin vt liu u

    vo, ng thi cn c chi ph x l trc khi c php thi vo mi trng.

    Vic xc nh chi ph dng thi bao gm xc nh c tng hai chi ph ny.

    Vic xc nh tn tht nguyn, nhin vt liu, bn thnh phm, sn phm c

    trong dng thi da vo thng tin thu c t chi ph nguyn nhin vt liu

    (phiu cng tc s 5), bng cn bng nguyn nhin vt liu (phiu cng tc s

    6). Vi cng ngh n gin sn xut tinh bt sn, nguyn nhin vt liu b mt

    theo dng thi ch yu l nc v tinh bt.

  • 37

    Chi ph x l mi trng ch c xc nh khi c b sung kt qu phn tch

    thng s mi trng ca cc dng thi ring bit. Ti lng thi c xc nh

    trong cn bng nguyn nhin vt liu (phiu cng tc s 6). Thu thp thng tin

    v c tnh mi trng ca dng thi (phiu cng tc s 7) v tng hp chi ph

    dng thi (phiu cng tc s 8).

    Phiu cng tc s 7. Xc nh c tnh mi trng

    dng thi ti Fococev

    Cng on Nc thi, m

    3/ ngy

    BOD, kg/ngy

    COD, kg/ngy

    TSS, kg/ngy

    TS, kg/ngy

    Nhit ,

    oC

    Ra, lm sch

    Bm, mi, nghin

    Lc tch b

    Tch bt th

    Tch bt mn

    Dng tng

    Phiu cng tc s 8.

    Tng hp chi ph dng thi ti Fococev

    Cng on Bt Nc X l Thnh phn khc

    TNG

    CNG

    Lng Tin Lng Tin Lng Tin Lng Tin

    Ra, lm sch

    Bm, mi, nghin

    Lc tch b

    Tch bt th

    Tch bt mn

    Dng tng

    Lu : Vic xc nh chi ph dng thi nhm ch ra tng quan tn tht gia cc dng thi

    tp trung tm kim gii php, ng thi cho thy tim nng u t thc hin SXSH.

    V d: khi xc nh c chi ph ca dng thi tch bt th l 1 triu ng/ ngy, vi 200

    ngy lm vic/ nm, cng ty c th sn sng u t gii php 200 triu ng c th

    gim dng thi ny xung cn mt na. Thi gian hon vn gin n cho gii php ,

    nu kh thi v mt k thut, s ch l 1 nm. Cc gii php SXSH khng cn ch n thun

    l cc gii php khng chi ph hoc chi ph thp v c tnh kh thi cao. Tuy nhin cc gii

    php SXSH vn l nhng gii php cn tnh thi gian hon vn ngn.

  • 38

    V d v nh gi dng thi ti Fococev Dng thi nh lng

    dng thi

    c tnh dng thi nh gi dng thi

    Nc thi 2400

    m3/ngy

    Cc ch tiu v mi

    trng (pH, BOD,

    COD, v.v...). Xem kt

    qu phn tch cht

    lng nc

    Chi ph lin quan ti:

    - Mt mt nc sch;

    - Chi ph cho x l;

    - Mt mt lng kh biogas sinh ra nu xy

    dng cng ngh UASB thu hi kh

    V, ci

    thi

    18 tn/ ngy Cht thi rn cha

    nhiu tinh bt v cc

    cht hu c

    10.800.000 ng

    Chi ph lin quan ti:

    - Sn xut phn hu c cung cp cho vng

    nguyn liu

    B thi 100 tn/ngy Cht thi cha hm

    lng m cao 86%,

    trong 10% l nc

    c cha tinh bt

    28.000.000 ng

    Chi ph lin quan ti:

    - Sn xut b kh bn cho cc c s sx

    thc n chn nui

    X than 300 kg/ngy X cha nhiu than

    cha chy ht

    Nhn xt:

    - Phn nh gi dng thi cha c kt ni cht ch vi kt qu ca cn bng vt liu. Thm

    vo , n v s dng (khi lng/ ngy) cng cha thng nht vi n v s dng trong

    cn bng (khi lng/ tn tinh bt sn) s d gy cho ngi c kh theo di v thuyt phc.

    - Ct nh gi dng thi nn quy i nh lng dng thi (ct 2) v thnh phn dng thi (ct

    3) thnh tin. Phn chi ph lin quan ti cha cn lit k bc ny.

    4.2.4. Nhim v 6: Xc nh cc nguyn nhn ca dng thi

    C nhiu cch thc hin nhim v ny mt cch c h thng thng qua vic

    r sot cc phm vi lin quan n dng thi mt cch h thng. iu cn ch

    l lun ghi li cc nguyn nhn t thc t vn hnh hin ti m khng mang

    tnh ch trch hoc ph phn.

    Nguyn nhn ca dng thi c xc nh mt cch c h thng v y

    nht khi s dng phng php tho lun nhm v biu Ishikawa (hay cn

    gi l biu xng c). Biu Ishikawa l mt trong by loi biu kim

    sot cht lng, c coi l cng c ph bin nht thc hin phn tch

    nhn- qu. xy dng biu ny cn dng phng php xem xt 4M1E,

    bao gm con ngi (man), phng php thc hin (method), nguyn liu

    (material), my mc (machine) v mi trng (environment).

    Cng c th xc nh nguyn nhn dng thi da trn cc cu hi c bn sau:

    bn cht ca cng on l g ? Dng thi sinh ra c phi p ng mc

    ch ca cng on khng ? Ti sao sinh ra nhim nhiu nh th ? C

    phi do nh hng ca cng on trc hay do cng on ny dng lng ph

    nguyn nhin vt liu ? C th lm g c vi dng thi ny ? V c thc

    hin tun hon ti s dng c khng ?

    D thc hin bng cch ny hay cch khc, cn tin hnh phn tch nguyn

    nhn cho mi dng thi trong cng mt h thng, tm cc nguyn nhn bng

    cu hi ti sao, ra gii php khc phc, x l bng cu hi nh th no ?

  • 39

    Lu : Cch r sot nguyn nhn y nht l theo dng thi c nh s phiu

    cng tc 6. Mi mt dng thi s c th c mt hoc mt vi nguyn nhn tng ng. Cc

    nguyn nhn ny cng s c nh s th t theo s th t ca dng thi. Trong mt s

    trng hp cn nh gi nhanh, nguyn nhn c xc nh theo nguyn nhin vt liu

    tiu th chnh (nh: sn, in, nc).

    Vic a ra cc nguyn nhn cng chi tit th cc gii php c xut cng phong ph.

    Phiu cng tc s 9 c th c dng ghi li cc nguyn nhn ca dng thi.

    Phiu cng tc s 9. Phn tch nguyn nhn tht thot trong dng thi

    Dng thi s

    Cng on Nguyn nhn Ch quan Khch quan

    L1

    L2

    V d v phn tch nguyn nhn ti Fococev Dng thi Nguyn nhn

    1. Nc thi ra c 1.1. C cha nhiu t, ct

    1.2. Khng kim sot lng nc

    2. Nc thi cng ngh 2.1. R r ng ng t b phn ra c, trch ly (thit b Trung Quc).

    3. V, ci thi 3.1. Sinh ra trong qu trnh bc v, cht

    4. B thi 4.1. B thi cha hm lng m cao v cha c tinh bt

    5. X than 5.1. Than c m cao

    5.2. Than cha chy ht

    6. Bi tinh bt 6.1. Bi bay lm tht thot

    7. in 7.1. in tiu th cao

    Nhn xt: - Vic nh s dng thi, s nguyn nhn tng ng theo dng thi l c khoa hc, thun tin cho vic theo di. - Nguyn nhn c cha nhiu t ct c a ra rt tt, mang tnh quan st. Nn phn tch nguyn nhn theo cng on (dng thi c nh s xc nh cc bc trn) - C th phn tch tip cc nguyn nhn gc r khc. - Nu p dng phng php Ishikawa, nhm s bt u t cu hi ti sao c nc thi ra c ny, ti sao nhiu nc th, c th lm g vi nc thi ny khng t cc kha cnh nh c phi do nguyn liu, do phng php ra, do mi trng, do loi thit b ny, hay do con ngi hay khng (ln lt tng phm vi ca 4M1E). Vi mi phm vi, v d vi nguyn liu, nguyn nhn c xc nh l c cha nhiu t ct, tip tc hi ti sao c cha nhiu t ct theo cc phm vi trn (4M1E) khai thc nguyn nhn mc xa hn. Khi , cc nguyn nhn tm c s l sn o ln chuyn thng n cng ty (nguyn liu) , sn c kim tra hm lng tinh bt v nhp thng kho cha (phng php).

    4.3. Bc 3: ra cc gii php SXSH Mc ch ca bc ny nhm thu c kin ng gp v:

    - Cc c hi SXSH

    - Phn loi s b cc c hi theo kh nng thc hin

    - Trin khai cc c hi c th lm ngay

  • 40

    4.3.1. Nhim v 7: xut cc c hi SXSH

    Cc c hi SXSH khng nht thit phi l gii php SXSH. Vic xc nh y

    chi ph dng thi (phiu cng tc s 8) v nguyn nhn sinh ra cc dng thi

    (phiu cng tc s 9) l c s xut cc c hi SXSH.

    Cn c tho lun ca nhm SXSH khi thc hhin nhim v ny. Cng c th

    mi thm cc chuyn gia bn ngoi tham gia kin. c th l cc

    chuyn gia v sn xut tinh bt hoc v SXSH. Thc hin nhim v ny, cn

    tip nhn tt c cc tng xut v coi l c hi SXSH m cha xt n

    tnh kh thi ca chng.

    Phiu cng tc s 10 ghi li cc c hi do nhm xut. Vi mi nguyn nhn

    c xc nh phiu cng tc s 9 c th khng c, c mt hoc nhiu c

    hi. Cc c hi nn c tip tc nh s theo s ca nguyn nhn/ dng

    thi tng ng.

    Phiu cng tc s 10. sut cc c hi SXSH

    Cng on C hi QLNV NL QTCN TB CN TH TSD SP

    Tip nhn c 1.1.1

    1.1.2

    TNG

    Ghi ch: Qun l ni vi (QLNV), thay i nguyn liu (NL), Ci tin qui trnh cng ngh

    (QTCN), ci tin thit b (TB), thay i cng ngh (CN), tun hon (TH), ti s dng (TSD),

    ci tin sn phm (SP).

    Lu : trong cc bo co nh gi SXSH, phn nguyn nhn v c hi SXSH thng c

    trnh by trong cng mt bng. Phn phn loi cc c hi cng nh kh nng thc hin

    c trnh by trong bng khc. Ni dung ca phng php lun l nh nhau, ch khc bit

    cch trnh by.

    V d v phn tch nguyn nhn v xut c hi ti Fococev Dng thi Nguyn nhn

    Gii php SXSH

    1. Nc thi ra sn c

    1.1. C cha nhiu t, ct.

    1.1.1. Kim sot lng tp cht: t, ct ln vo trong sn nguyn liu trc khi nhp 1.1.2. Loi b bt lng tp cht bn bm vo v c trc khi cho vo h thng ra, bc v

    1.2. Khng kim sot lng nc

    1.2.1. Lp t cc ng h o nc ti cc v tr sn xut 1.2.2. Kim sot cc v tr r r ca ng ng nc 1.2.3. Khi tin hnh ra thit b phi tng p lc nc lm cho qu trnh ra t hiu qu nhng tit kim nc

    2. Nc thi cng ngh

    2.1. R r ng ng t b phn ra c, trch ly (thit b Trung Quc).

    2.1.1. Sa li cc v tr r r trnh tht thot bt nc 2.1.2. Xy dng h thng x l nc thi thu hi biogas pht in, pht nhit

    3. V, ci thi 3.1. Sinh ra trong qu trnh bc v,

    3.1.1. S dng lng v v ci thi ny lm phn vi sinh cung cp cho vng nguyn liu v bn ra th trng

  • 41

    cht c

    4. B thi 4.1. B thi cha hm lng m cao v cha c tinh bt

    4.1.1. Xem xt li h thng tch b hn ch lng tinh bt st ln vo trong b 4.1.2. Lp t thit b tch b gim hm lng m xung 35% lm phn vi sinh 4.1.3. Lp t thit b tch b ng thi c h thng sy gim hm lng m xung 14% bn cho cc c s ch bin thc n gia sc

    5. X than 5.1. Than c m cao

    5.1.1. Phi che chn than trnh khi tri ma lm m than v mt cht bc 5.1.2. Kim sot m ca than khi nhp nhin liu

    5.2. Than cha chy ht

    5.2.1. Lng gi d trong l cao 5.2.2. Kch thc ca than khng ng u 5.2.3. Tp cht cha trong than nhiu 5.2.4. Ci to li l c qu trnh chy t hiu sut cao hn

    6. Bi tinh bt 6.1. Bi bay lm tht thot

    6.1.1. Kim tra cc v tr r r 6.1.2. Thay h thng ng bao c bng h thng mi

    7. in 7.1. in tiu th cao

    7.1.1. Thay hoc chnh cht li cc dy curoa chng cc ng c 7.1.2. Vt cht cc v tr tip xc in trnh hin tng nh la gy tht thot in v chy ng c 7.1.3. Thay dn bng n chiu sng bng cc bng n tit kim in nng 7.1.4. Cc v tr khi kt thc bui lm vic phi tt n

    Nhn xt: - Vic nh s cc c hi SXSH l cn thit theo di qu trnh chn la v thc hin gii

    php SXSH. - S lng cc nguyn nhn cng nhiu, c hi thu c nhiu kin ci tin cng ln. V d

    vi nguyn nhn sn o ln chuyn thng n cng ty (nguyn liu) , sn c kim tra hm lng tinh bt v nhp thng kho cha (phng php).. c xc nh khu phn tch nguyn nhn, c hi sn xut sch hn, t yu cu cc trang tri loi b t trc khi bn, ra s b v nhp nguyn liu khng ch cn c vo lng tinh bt c cha trong sn m c lng t ct (trong trng hp s phn ra sn rt bn, bn, v khng bn t nh gi cng vi ch tiu hm lng tinh bt)...

    4.3.2. Nhim v 8: La chn cc c hi c th thc hin c

    Ngay sau khi c danh mc cc c hi SXSH, nhm SXSH s phn loi s b

    cc c hi theo hng mc hoc c th thc hin ngay, hoc cn nghin cu

    tip, hoc loi b. Ch thc hin nghin cu kh thi vi nhm c hi cn nghin

    cu tip. Vi cc c hi b loi, cn nu l do. Phiu cng tc s 11 ghi li kt

    qu ca vic phn loi ny.

    Phiu cng tc s 11. Sng lc cc c hi SXSH

    C hi Thc hin ngay Nghin cu tip Loi b

    1.1.1

    1.1.2

    TNG CNG

  • 42

    V d v vic sng lc cc c hi SXSH ti Fococev

    Cc gii php SXSH Phn

    loi

    Thc

    hin

    ngay

    Cn phn

    tch thm

    B

    loi

    Bnh lun/ l do

    1.1.1 Kim sot lng tp cht:

    t, ct ln vo trong sn

    nguyn liu trc khi nhp

    QLNV X

    1.1.2 Loi b bt lng tp cht

    bn bm vo v c trc khi cho

    vo h thng ra, bc v

    QLNV X

    1.2.1 Lp t cc ng h o

    nc ti cc v tr sn xut

    TB X

    1.2.2 Kim sot cc v tr r r

    ca ng ng nc

    QLNV X

    1.2.3 Khi tin hnh ra thit b

    phi tng p lc nc lm cho

    qu trnh ra t hiu qu

    nhng tit kim nc

    QLNV X

    2.1.1 Sa li cc v tr r r

    trnh tht thot bt nc

    QLNV X

    2.1.2 Xy dng h thng x l

    nc thi thu hi biogas pht

    in, pht nhit

    TH X Xy dng d n

    h x l nc

    thi thu hi

    biogas theo c

    ch pht trin

    sch CDM

    3.1.1 S dng lng v v ci

    thi ny lm phn vi sinh

    cung cp cho vng nguyn liu

    v bn ra th trng

    TH X Xin h tr t d

    n

    4.1.1 Xem xt li h thng tch

    b hn ch lng tinh bt ln

    vo trong b

    TB X

    4.1.2 Lp t thit b tch b

    gim hm lng m xung 35%

    lm phn vi sinh

    TB X

    4.1.3 Lp t thit b tch b

    ng thi c h thng sy

    gim hm lng m xung 14%

    bn cho cc c s ch bin thc

    n gia sc

    TB X Xin h tr t d

    n

    5.1.1 Phi che chn than trnh

    khi tri ma lm m than v mt

    cht bc

    QLNV X

    5.1.2 Kim sot m ca than

    khi nhp nhin liu

    QLNV X

    5.2.1 Lng gi d trong l cao

    TB X

  • 43

    V d v vic sng lc cc c hi SXSH ti Fococev

    Cc gii php SXSH Phn

    loi

    Thc

    hin

    ngay

    Cn phn

    tch thm

    B

    loi

    Bnh lun/ l do

    5.2.2 Kch thc ca than khng

    ng u

    QLNV X

    5.2.3 Tp cht cha trong than

    nhiu

    QLNV X

    5.2.4 Ci to li l c qu

    trnh chy t hiu sut cao hn

    TB X

    6.1.1 Kim tra cc v tr r r QLNV X

    6.1.2 Thay h thng ng bao

    c bng h thng mi

    TB X

    7.1.1 Thay v vt cht li cc

    dy curoa chng cc ng c

    QLNV X

    7.1.2 Vt cht cc v tr tip xc

    in trnh hin tng nh

    la gy tht thot in v chy

    ng c

    QLNV X

    7.1.3 Thay dn bng n chiu

    sng bng cc bng n tit

    kim in nng

    QLNV X

    7.1.4 Cc v tr khi kt thc bui

    lm vic phi tt n

    QLNV X

    Nhn xt: bng ny trnh by kt qu sng lc c tch hp phiu cng tc s 10 v s 11.

    Ghi ch: Qun l ni vi (QLNV), thit b (TB), tun hon (TH).

    4.4. Bc 4: Chn la cc gii php SXSH

    Mc ch ca bc ny nhm xp th t u tin thc hin cc gii php SXSH da trn c s:

    - Tnh kh thi v mt k thut

    - Tnh kh thi v kinh t

    - Tnh kh thi v mi trng

    Cc gii php SXSH khng ch n thun l kh thi v mt k thut, kinh t, m cn cn mang li li ch v mt mi trng.

    4.4.1. Nhim v 9: Phn tch tnh kh thi v k thut

    Phn tch kh thi v k thut ca gii php SXSH l kim tra nh hng ca

    gii php n qu trnh sn xut, cht lng sn phm, nng sut, an

    ton... Trong trng hp vic thc hin gii php c th gy nh hng ng

    k ti sn xut, th cn kim tra v chy th quy m phng th nghim xc

  • 44

    minh. Cc hng mc kim tra, nh gi k thut in hnh c a ra trong

    phiu cng tc s 12.

    Cc gii php c xc nh l kh thi v k thut s c xem xt nhim v

    tip theo (phn tch tnh kh thi v kinh t). Cc gii php c xc nh l

    khng kh thi v k thut do thiu cng ngh, thit b, din tch...cn c ghi

    li tip tc nghin cu.

    Phiu cng tc s 12. Phn tch kh thi v k thut

    Tn gii php M t gii php

    Kt lun: Kh thi/ Cn kim tra thm/ Loi b

    1. Yu cu k thut

    Ni dung Yu cu c sn

    C Khng

    u t phn cng

    Thit b

    Cng c

    u t phm mm

    Cng ngh

    Din tch

    Nhn lc

    Thi gian dng hot ng

    2. Tc ng k thut

    Lnh vc Tc ng

    Tch cc Tiu cc

    Nng lc sn xut

    Cht lng sn phm

    Tit kim nng lng

    (Hi, than, in)

    Tit kin nc

    An ton

    Bo dng

    Vn hnh

    Khc

    Lu : Mi phiu cng tc dng phn tch cho mt gii php.

    4.4.2. Nhim v 10: Phn tch tnh kh thi v mt kinh t

    Tnh kh thi v mt kinh t l mt thng s quan trng i vi ngi qun l

    quyt nh chp nhn hay loi b gii php SXSH. Phn tch tnh kh thi v mt

    kinh t c th c thc hin bng cc thng s khc nhau. i vi u t

    thp, thi gian hon vn gin n l phng php nh gi v thng c

    p dng.

    Phiu cng tc s 13 dng xc nh tnh kh thi v kinh t. Phiu cng tc

  • 45

    ny cng c th sa i cho thch hp vi cc kh nng khc nhau.

    Khng nn loi b ngay cc gii php SXSH khng c tnh kh thi v mt kinh

    t v nhng gii php c th c nhng nh hng tch cc ti mi trng,

    vn c th c trin khai thc hin mun hn.

    Phiu cng tc s 13. Phn tch kh thi v kinh t Tn gii php M t gii php

    Kt lun: Kh thi/ Khng kh thi

    u t phn cng VND Tit kim VND

    Thit b Nc

    Ph tr Hi

    Lp t in

    Vn chuyn Lu hunh

    Khc Chi ph x l

    Chi ph thi b

    Khc

    TNG TNG

    Chi ph vn hnh nm

    VND

    LI THUN =

    TIT KIM CHI PH VN HNH

    THI GIAN HON VN =

    (U T/ LI THUN) X 12 THNG

    Khu hao

    Bo dng

    Nhn s

    Hi

    in

    Nc

    Ho cht

    Khc

    TNG

    Lu : Vic in thng tin cho mi gii php SXSH vo mt phiu cng tc l cn thit

    trc khi tng hp v nh gi cc gii php kh thi.

    4.4.3. Nhim v 11: Tnh kh thi v mi trng

    Cc phng n SXSH phi c nh gi trn phng din nh hng ca

    chng ti mi trng. Trong nhiu trng hp, u im v mi trng l hin

    nhin khi gim thiu cht c hi hoc ti lng cht thi. Phiu cng tc s 14

    c th c s dng kim tra tc ng tch cc v mi trng ca mt gii

    php.

  • 46

    Phiu cng tc s 14.

    Phn tch nh hng n mi trng

    Tn gii php M t gii php

    Kt lun: Tch cc / Tiu cc/ Khng i

    Mi trng Thng s nh tnh nh lng

    Kh Bi

    Kh

    Khc

    Nc COD

    BOD

    TS

    SS

    Khc

    Rn Cht thi rn

    Bn ho cht

    Bn hu c

    Ngy nay, vic trin khai gii php SXSH c tc ng tch cc n mi trng ngy cng c coi trng, thm ch c th c thc hin ngay c khi gp kh khn v mt kinh t.

    4.4.4. Nhim v 12: La chn cc gii php thc hin

    Sau khi tin hnh nh gi v k thut, kinh t v mi trng, bc tip theo l

    la chn cc phng n thc hin. R rng rng nhng phng n hp dn

    nht l nhng phng n c li v ti chnh v c tnh kh thi v k thut. Tuy

    nhin, tu theo mi trng kinh doanh ca doanh nghip m tc ng mi

    trng c nh hng nhiu hay t n qu trnh ra quyt nh. Phiu cng tc

    s 15 h tr vic xem xt th t u tin ny.

    Phiu cng tc s 15. La chn cc gii php SXSH thc hin

    Gii php

    Kh thi k thut ( x 25)

    Kh thi kinh t ( x 50)

    Kh thi mi trng (x 25)

    Tng im

    Xp hng

    L M H L M H L M H

    1.1.1

    im cho cc mc thp (L: 0-5), mc gia (M: 6-14), cao (H: 15-20)

    Trng s 25 (kh thi k thut), 50 (kh thi kinh t), 25 (kh thi mi trng) ch l v d

    Hin ti, cc doanh nghip Vit nam s dng trng s theo th t 30, 40, 30 nh gi

    cho tnh kh thi v k thut, kinh t v mi trng

  • 47

    4.5. Bc 5: Thc hin cc gii php SXSH.

    Mc ch ca bc ny nhm cung cp cng c, lp k hoch, trin khai v theo di kt qu ca vic p dng cc gii php SXSH c xc nh

    Cc gii php c la chn cn a vo thc hin. Song song vi cc

    gii php xc nh ny, c mt s cc gii php c chi ph thp hoc khng

    cn chi ph, c th c thc hin ngay sau khi c xut (nh bt r r,

    kho van khi khng s dng...). Vi cc gii php cn li, cn c mt k hoch

    thc hin mt cch c h thng.

    4.5.1. Nhim v 13: Chun b thc hin.

    Phiu cng tc s 16 s h tr lp k hoch thc hin. K hoch ny bao gm

    c nhn hay mt nhm c trch nhim thc hin, tin thc hin v thi gian

    cn phi hon thnh.

    V d v k hoch thc hin ti Fococev

    Gii php Ngi chu trch nhim i vi tng gii php

    Thi gian thc hin

    K hoch quan trc ci thin

    3.1.1 S dng lng v v ci thi ny lm phn vi sinh cung cp cho vng nguyn liu v bn ra th trng

    Nguyn Vn Thng, Trn nh Chung

    Ngay sau khi c h tr kinh ph t Hp phn d n

    Quan trc trc v sau khi thc hin gii php

    4.1.3 Lp t thit b tch b ng thi c h thng sy gim hm lng m xung 14% bn cho cc c s ch bin thc n gia sc

    Nguyn Vn Thng, Trn nh Chung

    Ngay sau khi c h tr kinh ph t Hp phn d n

    Quan trc trc v sau khi thc hin gii php

    1.2.3 Khi tin hnh ra thit b phi tng p lc nc lm cho qu trnh ra t hiu qu nhng tit kim nc

    Nguyn Thi Nguyn, Ng Vn Thnh

    Thng 1/2008 Kim tra, gim st thng xuyn

    2.1.1 Sa li cc v tr r r trnh tht thot bt nc

    Nguyn Vn Tun Thng 1/2008 Kim tra, gim st thng xuyn

    7.1.3 Thay dn bng n chiu sng bng cc bng n tit kim in nng

    inh Vn Tuy Thc hin dn khi c bng n c chy

    Thng xuyn kim tra mc chiu sng cng nh lng in tit kim c

    5.1.1 Phi che chn than trnh khi tri ma lm m than v mt cht bc

    Nguyn Vn Thng Thng 1/2008 Kim sot thng xuyn

    5.1.2 Kim sot m ca than khi nhp nhin liu

    Trn nh Chung Thng 1/2008 Kim sot thng xuyn

    Nhn xt: Cch thc quan trc, nh gi vic thc hin d n nn ghi c th hn (v d quan trc

    thng s g, ch tiu g, tn sut bao nhiu)

  • 48

    Phiu cng tc s 16. K hoch thc hin

    Gii php c chn

    Thi gian thc hin

    Ngi chu trch nhim

    nh gi tin

    Phng php Giai on

    4.5.2. Nhim v 14: Thc hin cc gii php

    Cc nhim v phi thc hin bao gm chun b cc bn v v b tr mt bng,

    tn dng hoc ch to cc thit b, lp t v vn hnh. Phi ng thi tuyn

    dng v hun luyn nhn s sn sng s dng khi cn. Mt tnh ton c tt

    n u cng c th khng thnh cng nu thiu nhng ngi th lnh ngh,

    cha c hun luyn mt cch y .

    Phiu cng tc s 17 c th c s dng ghi li kt qu trong qu trnh

    trin khai cc gii php c la chn.

    Phiu cng tc s 17. Cc gii php thc hin

    Gii php

    c chn

    Chi ph

    thc hin

    Li ch k thut Li ch kinh t Li ch mi trng

    D kin

    Thit k

    D kin

    Thc t

    D kin

    Thc t

    V d v cc gii php thc hin Fococev

    Tn gii php Phn

    loi

    Cc chi ph thc

    hin thc t

    Li ch kinh t d kin

    Kim sot cht lng

    than v ch chy ca

    l

    Qun l

    ni vi tt

    Khng c u t 360 triu ng/nm

    Trc SXSH: 110 kg than/ tn sp

    Sau SXSH: 100 kg than/ tn sp

    Lp t ng h kim

    sot lng nc

    Qun l ni vi tt

    5 triu ng Cha thng k c

    Thay dn cc bng n

    bng cc bng n tit

    kim in nng

    Qun l ni vi tt

    Thay th v chnh li

    cc dy curoa b chng

    Qun l ni vi tt

    Trang b sng o nhit

    kim tra cc v tr

    tip xc in km

    Qun l ni vi tt

    5 triu ng

  • 49

    4.5.3. Nhim v 15: Quan trc v nh gi cc kt qu.

    Cc gii php c thc hin cn c gim st v nh gi. Cc kt qu

    thu c c th gn ng v