renal tubÜler hastaliklar - tekin...
TRANSCRIPT
RENAL TUBÜLER HASTALIKLAR
Prof. Dr. Tekin AKPOLAT
Liv Hospital-İSTANBUL
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi
2020-2021
www.tekinakpolat.com
Plan
Temel bilgiler
Renal tubüler hastalıklar
Akut hastalıklar
Kronik hastalıklar
Tedavi
İlaçlar ve toksik nefropati
Özet
Böbreğin temel fonksiyonları (özet)
1.Dolaşımın sağlanması: sodyum…
2.Metabolik denge: asit baz…
3.Çöpçülük: üre…
www.tekinakpolat.com
İDRAR OLUŞUMU
BÖBREK KAN AKIMI
GLOMERÜLER FİLTRASYON
TUBÜLER GERİ EMİLİM
TUBÜLER SEKRESYON
www.tekinakpolat.com
www.tekinakpolat.com
Glomerül
Proksimal tubül
Henle kulbu
inen kolu
Henle kulbu
çıkan kolu
Distal tubül
Toplayıcı
kanal
TUBÜL FONKSİYON
KORTEKS
PROKSİMAL GERİ EMİLİM (amino asit,
TUBÜL bikarbonat, glukoz, fosfat,
protein, sodyum, ürik asit)
DİSTAL Sodyum geri emilimi
K, H atılımı
MEDÜLLA VE İdrarın konsantre edilmesi
PAPİLLA Sodyum geri emilimi
www.tekinakpolat.com
BÖBREK HASTALIKLARI
Böbrek hastalıkları yapısal olarak dörde ayrılabilir:
vasküler, glomerüler, tubüler ve idrar toplayıcı
sistemler
Glomerüler hastalıklar da aslında bir çeşit vasküler
hastalıktır çünkü glomerül kapiller bir yumaktır
Tubüler hastalıkları iyi anlamak için diğer böbrek
hastalıkları da bilmek lazımdır
Bazı durumlarda vasküler, glomerüler ve tubüler
hastalıklar iç içe geçebilir veya bir bölümde başlayan
hastalık diğer tarafları etkileyebilir.
www.tekinakpolat.com
VASKÜLER HASTALIKLAR
Vasküler böbrek hastalığı deyince akla böbrek arter
veya venlerinde tıkanma, pıhtı, daralma gelir.
Sık karşılaşılan renal vasküler hastalıklar
atheroskleroza bağlı renal arter daralması, renal ven
trombozu, renal arterlerin atheroembolizasyonu ve
fibromusküler displazidir.
www.tekinakpolat.com
GOMERÜLER HASTALIKLAR
Glomerüler hastalıklarda nefronda ağırlıklı olarak
glomerülde problem vardır, hastalığın ilerlemesi ile
tubüllerde de hasar oluşur.
Tubüler hastalıklarda ise nefronda ağırlıklı olarak
tubüllerde problem vardır, hastalığın ilerlemesi ile
glomerüllerde de hasar oluşur.
Değişik glomerülonefrit tipleri vardır
www.tekinakpolat.com
Plan
Temel bilgiler
Renal tubüler hastalıklar
Akut hastalıklar
Kronik hastalıklar
Tedavi
İlaçlar ve toksik nefropati
Özet
RENAL TUBÜLER HASTALIKLAR
TUBÜLOİNTERSTİSİYEL HASTALIK
TUBÜLOİNTERSTİSİYEL NEFRİT (TIN)
TUBÜLOİNTERSTİSİYEL NEFROPATİ
TUBÜLER HASTALIKLARDA
PRİMER LEZYON TUBÜLİ VE İNTERSTİSİYUMDA
GLOMERÜL OLAYA DAHA SONRA KATILIR
GLOMERÜLDEKİ HİSTOLOJİK LEZYON
GLOMERÜLOSKLEROZDUR
KLİNİK VE LABORATUVAR BULGUSU GFD
AZALMA, PROTEİNÜRİ VE HİPERTANSİYONDUR
Tubüler hastalıklarda belirti ve
bulgular 1 GFD’deki azalmayla uyumsuz tubüler disfonksiyon
Tubuler anormallikler
a. Maksimal üriner konsantrasyon yeteneğinde azalma (poliüri,
noktüri)
b. Renal tubüler asidoz (hiperkloremik metabolik asidoz)
c. Parsiyel veya komplet Fanconi sendromu
Fosfatüri Ürikozüri
Bikarbonatüri Glukozüri
Aminoasitüri
d. Sodyum kaybı
e. Hiperkalemi
Tubüler hastalıklarda belirti ve
bulgular 2 Renal endokrin bozukluklar
a.Hiporeninemik hipoaldosteronizm (hiperkalemi, metabolik asidoz)
b.Kalsitiriol eksikliği (renal osteodistrofi)
c.Eritropoetin eksikliği (anemi)
İdrar analizi
a.Normal olabilir ancak genellikle hücresel elementler içerir
b.Proteinüri genelde orta derecede(<3.5g/gün) ve büyük ölçüde lizozim ve beta2 mikroglobülin gibi düşük moleküler ağırlıklı tubüler proteinlerdir
www.tekinakpolat.com
Tubüler proteinüri İdrarda albümine (molekül ağırlığı 69.000 dalton) kıyasla
daha küçük molekül ağırlığı olan proteinlerin (beta2-
mikroglobülin, molekül ağırlığı 11.500 dalton)
bulunmasıdır.
Bu proteinler glomerüler bazal membrandan normalde
geçerler ve proksimal tubülide geri emilirler.
Tanı için idrar protein elektroforezi gerekir.
Tubüler proteinüri genellikle günde 1.5 gramdan daha
azdır.
GLOMERÜLER HASTALIKLARDA
LEZYON ÖNCELİKLE GLOMERÜLDEDİR
TUBÜL VE İNTERSTİSİYUM OLAYA DAHA SONRA
KATILIR
Glomerüler Sendromlar
Akut nefrit
Hızlı ilerleyen glomerülonefrit
Nefrotik sendrom
Kronik böbrek yetmezliği
Asemptomatik hematüri veya proteinüri
Glomerüler Sendromlar
Akut nefrit
Hızlı ilerleyen
glomerülonefrit
Nefrotik sendrom
Kronik böbrek yetmezliği
Asemptomatik hematüri
veya proteinüri
Hematüri, azotemi, değişken
proteinüri, oligüri, ödem ve
hipertansiyon
Akut nefrit, proteinüri, ve akut
böbrek yetmezliği
>3-3.5 g/gün proteinüri, lipidüri
hipoalbüminemi, hiperlipidemi,
Azotemi→üremi (yıllar içinde
ilerleme)
Glomerüler hematüri, nefrotik
düzeyin altında proteinüri
Örnek 1
Emine Hanım, 26 yaşında
1 hafta önce ateş yakınması ile gittiği doktor Amikasin vermiş
Yakınması idrar miktarında azalma
Fİ: 16/10 cm Hg, Pretibial +/+ ödem
Yapılan incelemelerde: Serum kreatinin 4 mg/dl, Alb 4.5 gr/dl,
Kolesterol 150 mg/dl
İT: Prot -, eritrosit -, lökosit -, 5-6 epitel
OLASI TANI: Aminoglikozide bağlı akut tubüler nekroz
Örnek 2
Sezgin Bey, 20 yaşında
Gece idrara kalkmaktan yakınıyor
Fİ: 12/8 cm Hg
Yapılan incelemelerde: Hb 11.2, Serum kreatinin 0.8 mg/dl, Alb 4.5
gr/dl, Kolesterol 150 mg/dl, P 2.5 mg/dl, kan şekeri 90 mg/dl
İT: Protein 50 mg/dl, eritrosit -, glukoz +
Spot idrarda protein (mg/dl)/kreatinin (mg/dl) oranı 1
OLASI TANI: Tubüler hastalık
Örnek 3
Nevin Hanım, 26 yaşında
2 yıldan beri bacaklarında şişlik var
Fİ: 12/8 cm Hg, Pretibial +++/+++ ödem
Yapılan incelemelerde: Serum kreatinin 1 mg/dl, Alb 2.5 gr/dl,
Kolesterol 350 mg/dl
İT: Protein 500 mg/dl, eritrosit -
Spot idrarda protein (mg/dl)/kreatinin (mg/dl) oranı 5
OLASI TANI: Nefrotik sendrom
Örnek 4
Ahmet Bey, 26 yaşında
İşe girerken yaptırdığı idrar incelemesinde hematüri
saptanmış
Fİ: 13/7.4 cm Hg
Yapılan incelemelerde: Serum kreatinin 1 mg/dl, Alb 4.1
gr/dl, Kolesterol 150 mg/dl
İT: Protein 25 mg/dl, 15-20 eritrosit
OLASI TANI: Asemptomatik idrar anormalliği
Örnek 5
Emine Hanım, 36 yaşında
20 gün önce ÜSYE geçirmiş, 3 günden beri idrar rengi kırmızıymış
Fİ: 16/10.2 cm Hg, Pretibial +/+ ödem
Yapılan incelemelerde: Serum kreatinin 2 mg/dl, Alb 3.5 gr/dl,
Kolesterol 150 mg/dl
İT: Protein 75 mg/dl, 25-30 eritrosit
Spot idrarda protein (mg/dl)/kreatinin (mg/dl) oranı 1
OLASI TANI: Akut nefritik sendrom
TUBÜL FONKSİYON
KORTEKS
PROKSİMAL GERİ EMİLİM (amino asit,
TUBÜL bikarbonat, glukoz, fosfat,
protein, sodyum, ürik asit)
DİSTAL Sodyum geri emilimi
K, H atılımı
MEDÜLLA VE İdrarın konsantre edilmesi
PAPİLLA Sodyum geri emilimi
www.tekinakpolat.com
LEZYONUN YERİ FONKSİYON BOZUKLUĞU
KORTEKS
PROKSİMAL GERİ EMİLİMDE AZALMA (amino
TUBÜL asit, bikarbonat, glukoz, fosfat,
protein, sodyum, ürik asit)
DİSTAL Sodyum geri emiliminde azalma
K, H atılımında azalma
MEDÜLLA VE İdrar konsantrasyonunda azalma
PAPİLLA Sodyum geri emiliminde azalma
www.tekinakpolat.com
Plan
Temel bilgiler
Renal tubüler hastalıklar
Akut hastalıklar
Kronik hastalıklar
Tedavi
İlaçlar ve toksik nefropati
Özet
AKUT TIN
BÖBREK FONKSİYONLARINDA ANİ BOZULMA İLE
KARAKTERİZEDİR
İNTERSTİSİYUMDA ÖDEM VE İLTİHABİ
MONONÜKLEER HÜCRE İNFİLTRASYON VARDIR
İNTERSTİSİYUMDA FİBROZİS YOKTUR
GLOMERÜL VE DAMARLAR NORMALDİR
TUBÜLER HASAR OLABİLİR ANCAK TUBÜLER
ATROFİ YOKTUR
TANI İÇİN GENELLİKLE BİYOPSİ GEREKMEZ
Akut TIN nedenleri 1
İlaçlar
İnfeksiyonlar
Sistemik infeksiyonlar: Bruselloz, sitomegalovirus
infeksiyonu, difteri, infeksiyöz mononükleoz,
leptospiroz, sifiliz, streptokoksik infeksiyonlar,
toksoplazmoz, mikoplazma pnömonisi, lejiyoner
hastalığı
Renal infeksiyonlar: Bakteriyel piyelonefrit, renal
tüberküloz, fungal nefrit
www.tekinakpolat.com
Akut TIN nedenleri 2
Sistemik hastalıklar
Metabolik bozukluklar: Hiperürisemi, hipopotasemi,
hiperkalsemi, oksalat metabolizması bozuklukları
Ağır metaller: Kurşun, kadmiyum
İmmünolojik hastalıklar: Sistemik lupus
eritematozus, sarkoidoz, transplant böbreğin akut
rejeksiyonu, nekrotizan vaskülit
Hematopoietik hastalıklar: Lenfoproliferatif
hastalıklar, plazma hücre diskrazileri
İdiyopatik
www.tekinakpolat.com
Akut TIN’e yol açan ilaçlar 1
Antibiyotikler
Metisilin, ampisilin, penisilin G, karbenisilin, oksasilin,
amoksisilin, sefalotin, sefradin, sefaleksin, sefoksitin,
sefazolin, rifampin, tetrasiklin, doksisiklin, gentamisin,
vankomisin, linkomisin, mezlosilin, kloramfenikol,
kotrimoksazol, sülfametoksazol, eritromisin, etambutol,
izoniazid, siprofloksasin, norfloksasin, asiklovir
Nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar
Fenoprofen, ibuprofen, naproksen, tolmetin,
indometasin, diflunisal, fenilbutazon, sulindak, fenazon,
sülfinpirazon, aminopirinwww.tekinakpolat.com
Akut TIN’e yol açan ilaçlar 2
Antiepileptik ilaçlar
Fenitoin, fenobarbital, karbamazepin
Antikoagülan ilaçlar
Fenindion, warfarin
Diüretikler
Tiyazid, furosemid, triamteren, klortalidon
İmmunosupresifler
Azatioprin, siklosporin
Diğer
Allopürinol, simetidin, kaptopril, amfetamin, klofibrat, metildopa
www.tekinakpolat.com
AKUT TIN
DOZA BAĞIMLI DEĞİLDİR
İLACI KULLANAN HASTALARIN AZ BİR
KISMINDA ORTAYA ÇIKAR
İLAÇ YENİDEN VERİLİRSE TEKRARLAR
BULGULAR GENELLİKLE AŞIRI
DUYARLILIĞIN YARATTIĞI SİSTEMİK
SEMPTOMLARLA BİRLİKTEDİR
KANDA İLACA KARŞI ANTİKOR
SAPTANABİLİR
İLACA BAĞLI TIN 1
HEMATÜRİ
PİYÜRİ
PROTEİNÜRİ (TUBÜLER)
NSAİİ MASİF PROTEİNÜRİ YAPAR
EOZİNOFİLÜRİ
SERUM IgE ARTABİLİR
COOMBS TESTİ POZİTİF OLABİLİR
USG’DE BÖBREK BOYUTLARI NORMALDİR
İLACA BAĞLI TIN 2
FONKSİYON BOZUKLUĞU HAFİF
TUBÜLER FONKSİYON BOZUKLUĞUNDAN
ABY’NE KADAR DEĞİŞEBİLİR
ÇOĞU NONOLİGÜRİK
OLİGÜRİK DÖNEM BİRKAÇ GÜN
SÜREBİLİR
DİYALİZ DESTEĞİNE İHTİYAÇ DUYABİLİR
İLACA BAĞLI TIN 3
GENELLİKLE KESİNCE DÜZELİR
SEMPTOMATİK TEDAVİ YAPILIR
ŞİDDETLİ BÖBREK YETMEZLİĞİ VARSA
İMMÜNSUPRESİF VERİLEBİLİR
SORUMLU İLAÇ HASTAYA BİR DAHA
VERİLMEMELİDİR (İLAÇ ÖYKÜSÜ ÖNEMLİ)
İNFEKSİYONA BAĞLI TIN
2 ŞEKİLDE OLUŞABİLİR
MİKROORGANİZMA BÖBREĞE DİREKT ULAŞABİLİR
BAKTERİYEMİ VEYA İNVAZYON OLMADAN AŞIRI
DUYARLILIK ŞEKLİNDE
İNFEKSİYONU TAKİBEN İLK GÜNLERDE ORTAYA
ÇIKAR (NADİREN 10-12 GÜNÜ GEÇER)
İNFEKSİYONA BAĞLI GLOMERÜLER LEZYONLAR
İSE GENELLİKLE 2-3 HAFTA SONRA ORTAYA ÇIKAR
PİYELONEFRİT
ATEŞ, TİTREME, KVAH, DİZÜRİ
LÖKOSİTOZ, PİYÜRİ, BAKTERİÜRİ, SİLENDİRLER
İDRAR KÜLTÜRÜNDE ÜREME
GFD GENELLİKLE AZALMAZ
OBSTRÜKSİYON, DİYABETES MELLİTUS VARSA
VEYA ETKEN LEPTOSPİROZ, BRUSELLOZİS
VEYA KANDİDA İSE GFD AZALABİLİR, HASTALIK
KRONİKLEŞEBİLİR
KRONİK TIN 1
İLERLEYİCİ TABİATTADIR
TUBÜLİDE İNTERSTİSİYEL FİBROZİS,
MONONÜKLEER HÜCRE İNFİLTRASYONU,ATROFİ
VE DEJENERASYON VARDIR
GLOMERÜLDE İSE GEÇ DÖNEMDE SKLEROZ,
ATROFİ VE PERİGLOMERÜLER FİBROZİS ORTAYA
ÇIKAR
SİNSİ SEYİRLİDİR, ERKEN DÖNEMDE GFD
AZALMADAN YAKALANMASI ZORDUR
KRONİK TIN 2
BAŞLANGIÇ DÖNEMİNDE TUBÜLİYE AİT
FONKSİYON BOZUKLUKLARI VARDIR
ZAMANLA GFD AZALIR, MASİF PROTEİNÜRİ, ÖDEM
VE HİPERTANSİYON ORTAYA ÇIKAR
KBH’NIN SIK BİR NEDENİ: ÖZELLİKLE İLAÇ VE
TOKSİN
İLAÇ VEYA TOKSİNİN ELİMİNASYONU KBY
GELİŞİMİNİ ÖNLEYEBİLİR
Kronik TIN nedenleri 1
İmmünolojik hastalıklar
Sistemik lupus eritematozus, transplant böbreğin
kronik rejeksiyonu, kriyoglobülinemi, Sjögren
sendromu, IgA nefropatisi (Berger hastalığı),
GoodPasture sendromu, amiloidoz
İlaçlar
Analjezikler, nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar,
siklosporin, sisplatin, nitrozüre, lityum
İnfeksiyonlar
Bakteriyel, viral, fungal, mikobakteriyel
www.tekinakpolat.com
Kronik TIN nedenleri 2
Obstrüktif üropati
Vezikoüreteral reflü, mekanik
Hematopoietik hastalıklar
"Sickle cell" (orak hücreli) hemoglobinopatiler, plazma
hücre diskrazileri, lenfoproliferatif hastalıklar
Ağır metaller
Kurşun, kadmiyum
Metabolik hastalıklar
Gut, hiperoksalüri, sistinozis, hiperkalsemi,
hipopotasemiwww.tekinakpolat.com
Kronik TIN nedenleri 3
Granülomatöz hastalıklar
Sarkoidoz, Wegener granülomatozisi, intravenöz ilaç bağımlılığı
Diğer
Vasküler hastalıklar (inflamatuvar, sklerotik, embolik)
Herediter hastalıklar (herediter nefrit, medüller sünger böbrek,
medüller kistik hastalık, polikistik böbrek hastalığı)
Endemik hastalıklar (Balkan nefropatisi, epidemik nefropati)
Radyasyon
İdiyopatik
www.tekinakpolat.com
İLAÇLARA BAĞLI KRONİK TIN
EN SIK KRONİK TIN NEDENİDİR
ANALJEZİKLERLE PAPİLLER NEKROZ
GELİŞEBİLİR
İLACIN KESİLMESİ İLE BÖBREK
FONKSİYONLARI GENELLİKLE DÜZELİR
MEDÜLLAYI TUTARSA İDRAR KONSANTRE
EDİLEMEZ VE POLİÜRİ, NOKTÜRİ VARDIR
DİSTAL TUBÜLİ TUTULABİLİR
ANALJEZİK NEFROPATİSİ
HASTALAR GENELLİKLE 3 KİLODAN FAZLA İLAÇ
ALMIŞTIR
RENAL PELVİS CA SIKLIĞI ARTMIŞTIR (Papiller
nekroz, fenasetin nedeni ile)
KADINLARDA DAHA SIK
BAŞLANGIÇTA HASTALAR ASEMPTOMATİK
İLK BULGU PAPİLLER NEKROZ, TIKANMA,
ÜROSEPSİS, HİPERTANSİYON, PROTEİNÜRİ
OLABİLİR
ANALJEZİK NEFROPATİSİNDE
BÖBREK DIŞI BULGU SIKTIR
GASTRİK ÜLSER (ÖZELLİKLE ASPİRİN)
ANEMİ (KRONİK KAN KAYBINA BAĞLI)
NÖROPSİKİYATRİK SEMPTOMLAR
İLAÇ, ALKOL, SİGARA TÜKETİMİ ARTMIŞ
OLABİLİR
ERKEN VE YAYGIN ARTERİYOSKLEROZ
KAHVERENGİ CİLT PİGMENTASYONU
TIN TANISAL TESTLER
Renal tubüler hastalık tanı ve takibinde
tubüler protein, enzim ve
antijenlerinden kullanımı hep
gündemde olmuştur.
Plan
Temel bilgiler
Renal tubüler hastalıklar
Akut hastalıklar
Kronik hastalıklar
Tedavi
İlaçlar ve toksik nefropati
Özet
TIN TEDAVİ PRENSİPLERİ
NEDENE YÖNELİK TEDAVİ
SEMPTOMATİK TEDAVİ (Uygun sıvı,
sodyum, alkali, oral fosfat, D vitamini,
gerekirse potasyum)
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ GELİŞİRSE
KONSERVATİF TEDAVİ
DİYALİZ
RENAL TRANSPLANTASYON
Plan
Temel bilgiler
Renal tubüler hastalıklar
Akut hastalıklar
Kronik hastalıklar
Tedavi
İlaçlar ve toksik nefropati
Özet
İLAÇ VE TOKSİNLER
AMİNOGLİKOZİDLER
RADYOGRAFİK KONTRAST MADDE
NON-STEROİD ANTİİNFLAMATUAR İLAÇLAR
ANALJEZİK NEFROPATİSİ
VANKOMİSİN
AMFOTERİSİN B
ASİKLOVİR
www.tekinakpolat.com
Bazı nefrotoksik ilaçlar/maddeler/durumlar
Kemoterapötik ilaçlar: Cisplatin, methotreksat,
mitramisin, siklofosfamid, vinkristin
Siklosporin, takrolimus
Lityum
Ağır metaller
Altın
Radyasyon nefriti
Diğer maddeler: Etilen glikol (antifrizde bulunur)
Colistin
www.tekinakpolat.com
KAYNAKLAR
Feehaly J, Floege J, Tonelli M, Johnson RJ.
Comprehensive Clinical Nephrology. Elsevier
Limited, China, 2019.
www.uptodate.com
Akpolat T, Utaş C, Süleymanlar G. Nefroloji El Kitabı.
Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul: 2007.
www.tekinakpolat.com
TOKSİK NEFROPATİ
http://tekinakpolat.com/toksik-nefropati/
www.tekinakpolat.com
Plan
Temel bilgiler
Renal tubüler hastalıklar
Akut hastalıklar
Kronik hastalıklar
Tedavi
İlaçlar ve toksik nefropati
Özet
ÖZET
Tubüler ve glomerüler hastalıklar nefroloji pratiğinde
en sık karşılaşılan hastalıklardır.
Bazı durumlarda ayırım zordur, çünkü birinden
başlayan diğerini etkileyebilir veya aynı hastalık
ikisinde birden başlayabilir.
Bazı tubüler hastalıkların bulgularının silik olması
tanıyı zorlaştırır.
İlaçlar önemli etkendir
www.tekinakpolat.com
ÖZET
Böbrek ilaç ve diğer maddelere bağlı yan etkilerin sık
görüldüğü organlardan birisidir.
Bu yan etkiler çok çeşitlidir, hafif bozukluktan diyaliz
gerektiren kalıcı kronik böbrek hasarına kadar
değişkenlik gösterebilir.
Bu yan etkilerin çoğu önlenebilir, hidrasyon
önemlidir.
Günümüzde nefrotoksik olduğu bilinen ilaçların
alternatifi çoktur.
En önemlisi gereksiz ilaç kullanımının önüne
geçmektir. www.tekinakpolat.com
ÖZET
Tanıyı koymak için öncelikle şüphelenmek gerekir.
Teorik bilgi iyi olmalıdır.
Tedavi öncelikle nedene yöneliktir.
Konservatif tedavide glomerüler hastalıklara göre
farklılıklar olabilir, daha erken asidoz, anemi, kemik
hastalığı tedavisi gerekebilir.
www.tekinakpolat.com
http://tekinakpolat.com/dersler-2020-2021/
www.tekinakpolat.com
Böbreğin temel fonksiyonları (1)
1.VÜCUT SIVI VE ELEKTROLİT DENGESİNİN
KORUNMASI: Su, sodyum, potasyum, hidrojen,
bikarbonat, kalsiyum, fosfor, magnezyum.....
2.METABOLİK ARTIK ÜRÜNLERİN ATILIMI:
Üre, ürik asit, kreatinin...
3.İLAÇLAR, TOKSİNLER VE
METABOLİTLERİNİN DETOKSİFİKASYONU VE
ATILIMI
www.tekinakpolat.com
Böbreğin temel fonksiyonları (2)
4.EKSTRASELLÜLER SIVI HACMİ VE KAN
BASINCININ HORMONAL DÜZENLENMESİ
Renin-anjiotensin sistemi
Renal prostaglandinler
Renal kallikrein-kinin sistemi
5.HORMON ÜRETİMİ VE METABOLİZMASINA
KATKI: Eritropoietin, D vitamini...
www.tekinakpolat.com
Böbreğin temel fonksiyonları (3)
6.PEPTİT HORMONLARIN YIKIMI: İnsülin,
glukagon, parathormon, kalsitonin, büyüme
hormonu...
7.KÜÇÜK MOLEKÜL AĞIRLIKLI PROTEİNLERİN
YIKIMI: Hafif zincirler, beta2-mikroglobülin...
8.METABOLİK ETKİ: Glukoneogenez, lipid
metabolizması...
www.tekinakpolat.com
TUBÜLER PROTEİN, ENZİM VE ANTİJENLER 1
Tubüler hastalıklarda tubüliden salgılanan proteinler
hasarı anlamak, takip için kullanılmıştır.
Tubüllerden düşük molekül ağırlıklı proteinler
salgılanır.
Alfa 1 mikroglobülin, Beta2-mikroglobülin, retinol
bağlayıcı protein, adenozin deaminaz bağlayıcı
protein ve idrar sistatin C bu proteinlere örnek olarak
verilebilir.
www.tekinakpolat.com
TUBÜLER PROTEİN, ENZİM VE ANTİJENLER 2
Tubüli hücresi enzim ve antijenleri normalde idrarda
az miktarda atılırlar.
Bu maddelere bakarak tubüler hastalıkların tanı,
erken tanı ve prognozu hakkında bilgi edinmek için
çok sayıda araştırma yapılmıştır/yapılmaktadır.
Bu testler çoğu kez nonspesifiktir.
www.tekinakpolat.com
TUBÜLER PROTEİN, ENZİM VE ANTİJENLER 3
Tubüler enzimlere örnek olarak N-asetil-beta-D-glukozaminidaz
(NAG), alkalen fosfataz, laktik dehidrogenaz, gamma-
glutamiltranspeptidaz, alanin aminopeptidaz, proksimal renal
tubüler epiteliyal antijen (HRTE-1), alfa-glutatyon S-transferaz
(alpha-GST) ve pi-glutatyon S-transferaz (pi-GST) verilebilir.
Bu amaçla öne çıkan maddeler NGAL (neutrophil gelatinase-
associated lipocalin), KIM-1 (kidney injury molecule-1), idrar IL-
18 (interlökin 18), L-FABP (liver-type fatty acid-binding protein)
ve idrar anjiotensinojenidir.
www.tekinakpolat.com
TUBÜLER PROTEİN, ENZİM VE ANTİJENLER 4
İdrar IGFBP7/TIMP2 paneli (insulin-like growth
factor-binding protein 7/tissue inhibitor of
metalloproteinases-2 paneli Amerikan FDA (Gıda İlaç
Dairesi) tarafından onaylanmıştır ama pratikte
kullanımı sınırlıdır.
Burada bahsedilen maddelerin pratik olarak
kullanımları yoktur ama bu konuda araştırmalar
sürmektedir.
www.tekinakpolat.com
AMİNOGLİKOZİDLER
HASTANEDE YATAN HASTALARDA İLACA BAĞLI
BÖBREK YETMEZLİĞİNİN ÖNEMLİ BİR NEDENİ
NONOLİGÜRİK BÖBREK YETMEZLİĞİ, NEFROJENİK
DİYABETES İNSİPİTUS, FANCONİ SENDROMU, RENAL K
VE MG KAYBI YAPAR
NEFROTOKSİSİTE GENELLİKLE GERİ DÖNÜŞÜMLÜ
OTOTOKSİSİTE KALICI OLABİLİR
AMİNOGLİKOZİD NEFROTOKSİSİTESİ RİSK
FAKTÖRLERİ
60 YAŞ ÜSTÜ, ERKEKLERDE
KARACİĞER-BÖBREK HASTALIĞI
BİRLİKTE NEFROTOKSİK İLAÇ KULLANIMI
HİPOTANSİYON, HİPOVOLEMİ, ASİDOZ
HİPOKALEMİ
UYGUNSUZ VEYA MULTİDOZ İLAÇ KULLANIMI
KONTRAST AJANLARA BAĞLI NEFROPATİ
BÖBREK FONKSİYONLARINDA AKUT AZALMA
SERUM KREATİNİN DÜZEYİ 24 SAATTE
YÜKSELMEYE BAŞLAR VE 3-5 GÜNDE TEPE
DEĞERE ULAŞIR
MÜMKÜNSE KONTRAST MADDE KULLANMA
RİSK FAKTÖRLERİ ELİMİNE ET (DEHİDRATASYON)
NONİYONİK DÜŞÜK OSMOLALİTELİ İLAÇLAR
KONTRAST AJANLARA BAĞLI NEFROPATİ RİSK
FAKTÖRLERİ
BÖBREK HASTALIĞI DİYABETES MELLİTUS
MULTİPL MYELOMA PROTEİNÜRİ
DEHİDRATASYON HİPERTANSİYON
60 YAŞ ÜZERİ İYON İÇERİĞİ
KKY DOZ VE VERİLME ŞEKLİ
PERİFERİK DAMAR HASTALIĞI
NEFROTOKSİK İLAÇ KULLANIMI
NONSTEROİD ANTİİNFLAMATUAR
İLAÇLAR
ABY
PAPİLLER NEKROZ
HİPERTANSİYON
SU VE SODYUM RETANSİYONU
HİPORENİNEMİK HİPOALDOSTERONİZM
NONSTEROİD ANTİİNFLAMATUAR
İLAÇLAR (RİSK FAKTÖRLER)
KONJESTİF KALP YETMEZLİĞİ
SİROZ
BÖBREK YETMEZLİĞİ
65 YAŞ VE FAZLASI
DİÜRETİK TEDAVİ
DEHİDRATASYON
Hastalık yoktur hasta vardır
Hasta yoktur insan vardır
Empati olmazsa olmaz
Hekim hasta ilişkisi insani bir ilişkidir
Tek doğru yoktur
www.tekinakpolat.com
Hastalık yoktur hasta vardır
Hasta yoktur insan vardır
Empati olmazsa olmaz
Herşey görecelidir, değişir, böbrek hastalığı
dinamiktir
Öncelikli sorunu saptamak gerekir
Hekim hasta ilişkisi insani bir ilişkidir
Tek doğru yokturwww.tekinakpolat.com