คำ��บรรย�ยวิ�ช� PS 708 วิ�ช�องคำ ก�รและก�รจั�ดก�ร

Organization and Management ผศ.ดร.สุ�วิรรณี� แสุงมห�ช�ย วิ�นที่�� 23 มกร�คำม 2552

ภ�คำเช"�

โคำรงสุร"�งองคำ ก�ร (Organization

structure) ม� 3 ม�ติ�1.คำวิ�มสุล�บซั�บซั"อนขององคำ ก�ร (Complexity)

หมายถึ�ง ระดั�บความแตกต�างที่��ม�อย��ในองค�การ กล่�าวค�อ เป็ นการมองว�าม�การแบ�งงานตามความชำ"านาญเฉพาะดั&านมากน&อยเที่�าไหร� ม�การแบ�งจำ"านวนชำ�)นของการบ�งค�บบ�ญชำาก��ชำ� )น ตล่อดัจำนพ+จำารณาถึ�งหน�วยงานภายในองค�การที่��อย��กระจำ�ดักระจำายตามพ�)นที่��ต�างๆ มากน&อยเที่�าไหร� ที่� )งน�)ระดั�บความม�อย�� 3 แบบ

1.1.ความแตกต�างที่างแนวราบ (Horizontal

differentiations) หมายถึ�ง ระดั�บของความแตกต�างก�นภายในหน�วยงานโดัยความแตกต�างน�)นอย��บนพ�)นฐานของความร� &ของสมาชำ+กในหน�วยงาน กล่�าวค�อ งานที่��สมาชำ+กที่"าน�)นแตกต�างก�น สมาชำ+กน�)นม�การอบรมที่��แตกต�างก�น ถึ&าองค�การต&องการคนที่��ม� ต&องการความร� &เฉพาะดั&านแล่ะที่�กษะที่��หล่ากหล่ายมากข�)นเที่�าไหร� องค�การก3จำะม�ความสล่�บซั�บซั&อนมากข�)นเที่�าน�)น

หากการก3จำะม�ความสล่�บซั�บซั&อนมากจำะสร&างความล่"าบากในเร��อง coordination, control

communication แต�ถึ&าองค�การใดัก3ตามม�คนที่��ม�ภ�ม+

หล่�งคล่&ายก�น ม�คนที่��ถึ�กฝึ6กอบรมเหม�อน ๆ ก�นคนเหล่�าน�)นก3ม�กจำะม�โล่กที่�ศน�ที่��คล่&ายก�น ม�ศ�พที่�ที่��ใชำ&ในการที่"างานเหม�อนก�น ก3จำะที่"าให&การที่"างานง�ายข�)น เชำ�น ว+ศวกรก3จำะม�ศ�พที่�เหม�อนก�น โล่กที่�ศน�คล่&ายก�น ภ�ม+หล่�งคล่&ายก�น

การแบ�งตามแนวราบน�)นแบ�งออกเป็ น1)specialization ความชำ"านาญเฉพาะดั&าน ซั��งแบ�ง

ตาม black ground ของพน�กงาน เชำ�น ถึ&าเป็ นว+ศวกรก3อย��แผนกเดั�ยวก�น หร�อคนที่��เร�ยนที่างดั&านบร+หารธุ:รก+จำก3จำะอย��ก�บการจำ�ดัการ บ�ญชำ� ฯล่ฯ

-departmentalization การแบ�งงานออกเป็ นแผนกต�าง ๆ ซั��งแบ�งตามความชำ"านาญเฉพาะดั&าน

1.2 ความแตกต�างที่างแนวดั+�ง (Vertical

differentiations) กล่�าวค�อ ย+�งม�หล่ายชำ�)น การส��อสารจำะบ+ดัเบ�อน แล่ะการควบค:มจำะยากล่"าบาก ผ�&บร+หารระดั�บส�งจำะส��งการล่"าบาก แล่ะเม��อป็ฏิ+บ�ต+งานเสร3จำแล่&วต&องรายงานข�)นไป็ที่�ล่ะชำ�)น การควบค:มงานจำะยากล่"าบาก ที่�)งน�)ความแตกต�างแนวดั+�งย+�งมากข�)นเที่�าไหร�ล่�กเที่�าไหร�ย+�งซั�บซั&อนมากหร�อโครงสร&างองค�การจำะม�ล่�กษณะเป็ นสามเหล่��ยมที่รงส�ง ดั�งภาพข&างล่�าง

ผ�&บร+หารระดั�บส�งส:ดั

2

ผ�&บร+หา

Vertical differentiation

ความล่�กของโครงสร&างจำะม�

หล่ายการบ�งค�บบ�ญชำา

ผ�&ป็ฏิ+บ�ต+งานระดั�บล่�าง

หากองค�การไหนม�ล่�กษณะสามเหล่��ยมที่รงเต�)ยแสดังว�าสายการบ�งค�บบ�ญชำาม�น&อย การบ�งค�บบ�ญชำาผ�านไม�ก��ชำ� )น ดั�งน�)นการส��อสารไม�บ+ดัเบ�อน การควบค:มที่"าไดั&ง�ายกว�า

Vertical differentiations จำะม�ก��ชำ� )นข�)นอย��ก�บ span of control หร�อชำ�วงของการควบค:ม หมายถึ�ง จำ"านวนผ�&ใต&บ�งค�บบ�ญชำาที่��ผ�&จำ�ดัการที่��เหน�อข�)นไป็สามารถึดั�แล่ไดั&อย�างม�ป็ระส+ที่ธุ+ผล่ม�ก��คน เชำ�น ผ�&จำ�ดัการหน��งคนดั�แล่ล่�กน&องคนไดั& 5 คน แสดังว�า ชำ�วงการบ�งค�บบ�ญชำาก3เที่�าก�บ 5

แต�หากผ�&บ�งค�บบ�ญชำาคนหน��งดั�แล่พน�กงาน 3 คน หมายความว�า span of control เที่�าก�บ 3

ถึ&า span of control มากจำ"านวนชำ�)นก3จำะเต�)ยล่ง ถึ&า span of control น&อยจำ"านวนชำ�)นก3จำะมากข�)น ดั�งน�)นความล่�กของโครงสร&างจำะมากหร�อน&อยข�)นอย��ก�บ span of

control ชำ�วงการควบค:ม1.3.ความแตกต�างดั&านพ�)นที่�� เร�ยกว�า Special

differentiation ค�อระดั�บการกระจำายองค�การไป็ในพ�)นที่��ต�าง ๆ มากน&อยเที่�าไหร� ถึ&ากระจำายมากความซั�บซั&อนก3จำะม�

3

มาก แล่ะส�งผล่ต�อการต+ดัต�อป็ระสานงานแล่ะควบค:ม เพราะว�าในสม�ยก�อนไม�ม�อ+นเที่อร�เน3ต ไม�ม�อ�เมล่ล่� แต�ป็=จำจำ:บ�นน�)ไม�ค�อยล่"าบากมากน�ก

อธุ+บายเพ+�มเก��ยวก�บ Horizontal differentiation

การแบ�งตาม specialization แล่&วที่"าให&เก+ดัเป็ น departmentalization หร�อ แผนกต�างๆ ซั��งเร�ยกอย�างหน��งว�า division of labor หร�อการแบ�งงานก�นที่"าตามความถึน�ดั ตามค+ดัของอดั�ม สม+ธุ น�กเศรษฐศาสตร� ซั��งม�ผล่งานเร��อง functional specialization ค�อการแบ�งงานก�นที่"าตามหน&าที่�� โดัยเขากล่�าวว�า wealth of nation หร�อชำาต+จำะม��งค��งไดั&ก3โดัยการที่"า division of labor ป็=จำจำ:บ�นน�)แนวค+ดัดั�งกล่�าวย�งใชำ&ไดั&ผล่ดั�

เหต:ผล่ที่��แนวค+ดั division of labor ย�งใชำ&ไดั&อย��ในป็=จำจำ:บ�น

1) คนเราน�)นม� Physical limitation ค�อ คนเราม�ความจำ"าก�ดัดั&านกายภาพ ถึ&าเราม�ความสามารถึหล่ายๆที่�กษะต&องใชำ&ความพยายามมากแล่ะต&องใชำ&เวล่ามาก เชำ�น การผล่+ตรถึยนต�แต�ล่ะคนก3จำะที่"าเพ�ยงอย�างเดั�ยว เชำ�น ที่"าหน&าที่��ข�นน3อต พ�นส�

2) คนเราน�)นม� Limitation of knowledge ม�ความร� &จำ"าก�ดั

3) division of labor ที่"าให&เก+ดั efficiency

เน��องจำากการที่"างานที่��ซั")า ๆ ก�น ก3จำะที่"าให&เก+ดัความชำ"านาญ

4

เม��อเราม�ความชำ"านาญก3จำะที่"าให&เราใชำ&เวล่าในการที่"างานน&อยล่ง ที่"างานไดั&เร3วข�)น เป็ นการที่"างานที่��ม�ป็ระส+ที่ธุ+ภาพ

4) การฝึ6กอบรม ถึ&าเป็ นการฝึ6กอบรมเฉพาะดั&านน�)นจำะเส�ยค�าใชำ&จำ�ายน&อยกว�าการฝึ6กอบรมที่�)งหมดั ต�วอย�าง ถึ&าเราฝึ6กอบรมการที่"ารถึยนต�น�)นจำะเส�ยค�าใชำ&จำ�ายมากกว�าการฝึ6กอบรมการที่"าส�รถึ จำะฝึ6กง�ายกว�า หร�อฝึ6กอบรมเร��องเคร��องยนต� หร�อการฝึ6กอบรมเฉพาะดั&าน การฝึ6กเฉพาะดั&านน�)จำะเส�ยค�าใชำ&จำ�ายน&อยกว�า

5) division of labor ที่"าให&เก+ดั Group

specialist หร�อ เก+ดักล่:�มผ�&เชำ��ยวชำาญ แล่ะน"าไป็ส�� departmentalization การแบ�งงานออกเป็ นแผนกต�าง ๆ แผนกงานอาจำจำะจำ�ดัตามหน&าที่�� หร�อจำ�ดัตามผล่+ตภ�ณฑ์� หร�อจำ�ดัตามล่�กษณะของการบร+การ หร�อจำ�ดัตามล่�กค&า หร�อสภาพภ�ม+ศาสตร�แต�การแบ�งงานก�นที่"าจำะที่"าให&เก+ดั ผ�&เชำ��ยวชำาญ Group specialist

สร:ป็องค�ป็ระกอบของความซั�บซั&อนในองค�การ แสดังไดั&ดั�งภาพข&างล่�าง

+

+

+

5

ความแตกต�างที่าง

ความแตกต�างที่าง

ความแตกต�างที่าง

ความสล่�บซั�บซั&อนขององค�การ

องค�ป็ระกอบของความสล่�บซั�บซั&อนป็ระกอบดั&วย ความแตกต�างที่างแนวราบ ความแตกต�างที่างแนวดั+�ง ความแตกต�างที่างดั&านพ�)นที่�� เคร��องหมาย + แสดังว�าถึ&าความแตกต�างที่างแนวราบม�มากข�)น ความสล่�บซั�บซั&อนก3ย+�งมากข�)น ผ�นแป็รไป็ในที่+ศที่างเดั�ยวก�น ถึ&าความแตกต�างที่างแนวดั+�งม�มากข�)น ความสล่�บซั�บซั&อนก3ย+�งมากข�)น ถึ&าพ�)นที่��ม�มากข�)น ความสล่�บซั�บซั&อนก3ย+�งมากข�)น

จำากภาพข&างบน แสดังให&เห3นว�า ย+�งองค�การม�ความสล่�บซั�บซั&อนมากข�)นเที่�าไหร� ก3ม�ความจำ"าเป็?ฯที่��จำะต&องม�การป็ระสานงาน การควบค:ม การส��อสารมากข�)น ซั��งเร�ยกว�า 3C ต&องเพ+�มมากข�)น ค�อ communication, coordination ,

control เพ��อให&องค�การบรรล่:ป็ระส+ที่ธุ+ผล่ ถึ&าไม�เพ+�ม 3 C

งานก3จำะไม�ม�ป็ระส+ที่ธุ+ผล่ เคร��องม�อที่��จำะใชำ&ในการป็ระสานงาน การส��อสาร แล่ะการ

ควบค:ม เพ��อล่ดัความสล่�บซั�บซั&อนในองค�การไดั&แก�

6

การป็ระสานงาน

การต�)งคณะกรรมการ

การสร&างระบบสารสนเที่ศ

การจำ�ดัที่"าค��ม�อนโยบาย

ความสนใจำของผ�&บร+หาร

ความสล่�บซั�บซั&อนขององค�การ

การควบค:ม

การส��อสาร

-ร�ป็แบบของคณะกรรมการ ต�)งคณะกรรมการข�)นมา คณะกรรมการจำะดั�แล่งานในร�ป็แบบต�างๆ ไดั&

-การสร&างระบบสารสนเที่ศ ใชำ&คอมพ+วเตอร�เข&ามาชำ�วยในการสร&างระบบ จำะที่"าให&เก+ดัเคร�อข�ายภายในองค�การ ที่"าให&การส��อสารชำ�ดัเจำนข�)น สะดัวกข�)น ควบค:ม แล่ะต�ดัส+นใจำไดั&ง�ายข�)น

-การจำ�ดัที่"าค��ม�อนโยบาย เชำ�น การที่"างานต&องม�ข� )นตอนอย�างไร เข�ยนข�)นมาเป็ นล่ายล่�กษณ�อ�กษร ต&องดั�ค��ม�อที่"างานไดั& ล่ดัการส��อสารล่งไป็ การควบค:มน&อยล่ง การป็ระสานงานก3จำะป็ระสานงานไดั&โดัยอ�ตโนม�ต+ โดัยการใชำ&ค��ม�อการที่"างาน ซั��งล่ดัความซั�บซั&อนของงานให&น&อยล่ง

-ความสนใจำของผ�&บร+หาร ผ�&บร+หารต&องให&ความสนใจำมากข�)นในการที่��จำะจำ�ดัการก�บป็=ญหาการป็ระสานงาน การส��อสาร แล่ะสนใจำในการควบค:มงานมากข�)น เป็ นการเพ+�มภาระหน&าที่��แก�ผ�&บร+หารเอง ผ�&บร+หารต&องสนใจำเอาใจำใส�ในการป็ระสานงาน ควบค:มส��อสารมากข�)น

2.คำวิ�มเป็(นที่�งก�รขององคำ ก�ร (formalization) หมายถึ�ง ระดั�บความมากน&อยของงานที่��ก"าหนดัไว&เป็ นมาตรฐานเดั�ยวก�น กล่�าวค�อ ม�การก"าหนดัเป็ นกฎ ระเบ�ยบข�)นตอนการป็ฏิ+บ�ต+งานเร�ยบร&อยแล่&ว ฉะน�)นการที่"างานก3ไม�ต&องค+ดัไม�ต&องใชำ&ดั:ล่พ+น+จำมากมาย

- -

7

งานที่��ต&องการ

ความเป็ น

การใชำ&ดั:ล่พ+น+จำ

ที่"าอะไรที่"าเม��อไหร�

จำากภาพข&างบน จำะเห3นว�า ถึ&าความเป็ นที่างการม�มาก การใชำ&ดั:ล่พ+น+จำจำะน&อยล่งค"าว�า ดั:ล่พ+น+จำที่��จำะใชำ&ค�อ ที่"าอะไร ที่"าเม��อไหร� ที่"าอย�างไร เราไม�ต&องใชำ&ดั:ล่พ+น+จำเร��องน�)มาก พน�กงานก3จำะที่"าตามล่�กษณะเดั+ม ๆ ที่"าให&ผล่ผล่+ตคงเส&นคงวา น��เป็ นข&อดั�ความเป็ นที่างการ

ล่�กษณะเดั�นของความเป็ นที่างการค�อ -การอธุ+บายล่�กษณะงาน ค�อ ระบ:ว�า งานในต"าแหน�งน�)

ต&องที่"าอะไรบ&าง -กฎ ระเบ�ยบ จำะม�มาก-ก"าหนดัว+ธุ�การหร�อ ข� )นตอนการที่"างานที่��ชำ�ดัเจำน-ม�ค��ม�อ ว+ธุ�การที่"างาน เข�ยนไว&เป็ นล่ายล่�กษณ�อ�กษร

พน�กงานสามารถึศ�กษาค��ม�อแล่&วที่"างานไดั&ที่�นที่� ค"าว�า Standardization เป็ นการที่"าให&เป็ นมาตรฐาน

เดั�ยวก�น โดัยเข�ยนไว&เป็ นล่ายล่�กษณ�อ�กษรเพ��อการร�บร� &ของพน�กงาน

ความเป็ นที่างการน�)นม�ที่� )งส�วนดั�แล่ะส�วนเส�ย องค�การหล่ายองค�การก3ไดั&ป็ระโยชำน�จำากการที่��ที่"าให&พฤต+กรรมของพน�กงานน�)นเป็ นแบบแผนเดั�ยวก�น เชำ�น ร&านแมคโดัน�ล่ ม�สาขาที่��วโล่ก เป็ นองค�การระดั�บโล่กที่��ม�ผล่การป็ระกอบการที่��ดั�มากอย�างต�อเน��อง เน��องจำากรสชำาต+อาหารเหม�อนก�นที่:กสาขาแล่ะม�ความคงเส&นคงวาในการผล่+ต เพราะว�าในร&านม�

8

การอธุ+บายล่�กษณะงานกฎ ระเบ�ยบก"าหนดัว+ธุ�การ

Standardization การเข�ยนเป็ นล่ายล่�กษณ�อ�กษรการร�บ

ค��ม�อการป็ฏิ+บ�ต+งานหนาถึ�ง 385 หน&า โดัยที่��ม�การอธุ+บายการดั"าเน+นก+จำกรรมที่:กอย�าง ม�การระบ:ว�า พน�กงานส�บบ:หร�� ห&ามน"าอาหารมาก+นในร&าน แล่ะม�มาตรฐานในการที่"าอาหารอย�างเข&มงวดั ต�วอย�างการที่"าแฮมเบอร�เกอร� ก&อนเน�)อแต�ล่ะก&อนต&องหน�ก 1.6 ออนซั� ม�ไขม�นไม�เก+น 1.9% ขนมป็=งของร&านต&องม�น")าตาล่ 1.3% เป็ นต&น

ดั�งน�)นข&อดั� formalization ค�อป็ระหย�ดั งานม�ความคงเส&นคงวา การป็ระสานงานก3น&อยล่ง ข&อเส�ย formalization ค�อการที่��คนจำะที่"าตามกฎระเบ�ยบข�)นตอนการป็ฏิ+บ�ต+งานที่��ก"าหนดัไว&แล่&วก3ที่"าให&ขาดัความค+ดัร+เร+�มสร&างสรรค� ที่"าให&คนเก�ง ม�พรสวรรค� ม�ความค+ดัร+เร+�มสร&างสรรค� ไม�สามารถึใชำ&คนอย�างเต3มศ�กยภาพไดั&

ส�วนงานสอนหน�งส�อ งานของอาจำารย�จำะม� formalization ต"�ามาก ไม�ม�ใครบอกว�าจำะสอนอย�างไร อาจำารย�จำ�งใชำ&ดั:ล่ยพ+น+จำมากว�าจำะสอนอะไรก�อนหร�อหล่�ง ดั�งน�)นคนที่��จำะมาต�ดัส+นใจำน�)นต&องจำบป็ร+ญญาเอกหร�ออย�างน&อยต&องจำบป็ร+ญญาโที่ ในการที่��จำะมาสอนเพราะว�าการสอนจำะต&องใชำ&ดั:ล่ยพ+น+จำในการต�ดัส+นใจำ ว+ธุ�การสอน ว+ธุ�การมอบรายงาน ว+ธุ�ค+ดั ว+ธุ�สร&างก+จำกรรม

3.ก�รรวิมอ��น�จัขององคำ ก�ร (Centralization) หมายถึ�ง การต�ดัส+นใจำอย�� ณ ที่��ใดัขององค�การ ผ�&บร+หารระดั�บส�ง ผ�&บร+หารระดั�บกล่าง ผ�&บร+หารระดั�บต&น การต�ดัส+นใจำจำะม�ที่� )งการต�ดัส+นใจำที่��เป็ นที่างการ แล่ะไม�เป็ นที่างการ

9

การต�ดัส+นใจำที่��ไม�เป็ นที่างการ เป็ นผล่มาจำากม�คนบางคนสามารถึที่��จำะโน&มน"าการต�ดัส+นใจำของผ�&บร+หารไดั& เชำ�น ผ�&บร+หารบางคนจำะเชำ��อฟั=งคนบางคนเป็ นการเฉพาะ อาจำจำะเป็ นญาต+

การต�ดัส+นใจำถึ&ารวมอย��ที่��จำ:ดัเดั�ยวค�อรวมอ"านาจำ ถึ&าไม�ใชำ�(เคร��องหมายล่บ) เร�ยกว�าการกระจำายอ"านาจำ decentralization (ดั�งภาพข&างล่�าง)

+ -

ป็=จำจำ:บ�นน�)ในเร��องการต�ดัส+นใจำเราม�ข&อม�ล่ที่��สล่�บซั�บซั&อน ที่��จำะชำ�วยให&ผ�&บร+หารสามารถึควบค:มไดั&มากข�)นเพราะว�า การน"าคอมพ+วเตอร�มาใชำ&ในองค�การหร�อการสร&างระบบเคร�อข�ายในองค�การ จำะม�การกระจำายอ"านาจำในการต�ดัส+นใจำ พน�กงานสามารถึจำะเข&าถึ�งข&อม�ล่ไดั&รวดัเร3ว ส�งผล่ให&พน�กงานม�ขว�ญแล่ะก"าล่�งใจำส�งข�)น เชำ�น ผ�&จำ�ดัการสามารถึที่ราบผล่การต�ดัส+นใจำไดั&เร3วข�)นดั&วยว�าผ�&ใต&บ�งค�บบ�ญชำาต�ดัส+นใจำอย�างไร เพราะว�าเคร�อข�ายเชำ��อมโยง เพราะฉะน�)นจำ�งเร�ยกว�า the more decentralization

สุร�ป็ โครงสร&างองค�การม� 3 ม+ต+ ไดั&แก� -ความสล่�บซั�บซั&อน หมายถึ�งความแตกต�างภายในองค�การ เชำ�น ความ

10

การต�ดัส+นใจำรวมอย�� ณ.จำ:ดัเดั�ยว

Centralization

Decentralization

FormalInform

บ:คคล่ หน�วยงาน

แตกต�างที่างแนวราบ ความแตกต�างที่างแนวดั+�ง ความแตกต�างที่างดั&านพ�)นที่�� ความแตกต�างที่�)งหมดัค�อความสล่�บซั�บซั&อน ถึ&าสล่�บซั�บซั&อนมาก จำะส�งผล่ต�อ communication ,coordination แล่ะ control

ล่"าบากข�)น-ความเป็ นที่างการ หมายถึ�งกฎ ระเบ�ยบมาตรฐานใน

การป็ฏิ+บ�ต+งาน ซั��งการม� กฎระเบ�ยบม�ที่�)งข&อดั�แล่ะข&อเส�ย ข&อดั�ค�อผล่งานคงเส&นคงวา ล่ดัการป็ระสานงานไป็ไดั& การส��อสารน&อยล่ง การควบค:มก3น&อยล่งเพราะว�าที่"าตามกฎ ตามค��ม�ออย��แล่&ว นอกจำากน�)ความเป็ นที่างการค�อที่"าให&ป็ระหย�ดั เน��องจำากไม�ต&องจำ&างคนงานแพงๆ เน��องจำากเขาไม�ไดั&ต�ดัส+นใจำ แต�ข&อเส�ยค�อที่"าให&พน�กงานไม�สามารถึที่"างานไดั&เต3มศ�กยภาพ

-การรวมศ�นย�อ"านาจำ พ+จำารณาจำากการต�ดัส+นใจำว�าอย��ที่��จำ:ดัใดัขององค�การ ถึ&าอย��ที่��เดั�ยวแสดังว�าเป็ นแบบรวมศ�นย�อ"านาจำแต�ถึ&าม�หล่ายที่��หล่ายจำ:ดัแสดังว�า ม�การกระจำาย อ"านาจำ ที่�)งน�)ในป็=จำจำ:บ�นน�)ม�คอมพ+วเตอร�เป็ นเคร��องม�อส"าค�ญในการกระจำายอ"านาจำ

ป็)จัจั�ยที่��ก��หนดโคำรงสุร"�งองคำ ก�ร 5 ป็)จัจั�ย คำ*อ1.กลย�ที่ธ์ กล่ย:ที่ธุ� (Strategy) หมายถึ�ง การก"าหนดัเป็?าหมาย

ระยะยาวแล่ะว�ตถึ:ป็ระสงค�ของหน�วยงานแล่ะม�การดั"าเน+นงาน ตล่อดัจำนการจำ�ดัสรรที่ร�พยากรที่��จำ"าเป็ นในการที่"างานเพ��อให&บรรล่:เป็?าหมาย

ต�วอย�าง หากต�ดัส+นใจำว�าจำะขยายป็ร+มาณการผล่+ต จำะต&องต�ดัส+นใจำว�าจำะม�การก�อต�)งโรงงานอ�ก 1 แห�งในอ�ก 5 ป็D

11

ข&างหน&า หร�อ ถึ&าเราจำะม:�งเข&าส��ระบบใหม�เราจำะใชำ& ecommerce อ�ก 5 ป็Dข&างหน&า หร�อจำะม�ส+นค&าต�วใหม� หร�อเราจำะผล่+ตส+นค&าให&หล่ากหล่ายข�)น หร�อเราจำะใชำ&ว�ตถึ:ดั+บที่��เป็ล่��ยนไป็จำากเดั+ม หร�อเราใชำ&เที่คโนโล่ย�ใหม�ๆ ให&แข�งก�นค��แข�งไดั&

เม��อองค�การม�การต�ดัส+นใจำส+�งต�างๆ เหล่�าน�)องค�การก3ม�ความจำ"าเป็ นจำะต&องเป็ล่��ยนว+ธุ�การที่"างาน แล่&วจำ�ดัสรรที่ร�พยากรใหม�เพ��อให&องค�การบรรล่:เป็?าหมาย เพ��อที่��ให&องค�การขยายก+จำกรรมต�างๆ ขององค�การไดั& เพ��อที่��จำะตอบสนองต�อความต&องการที่��เป็ล่��ยนแป็ล่งไป็ หร�อภาวะเศรษฐก+จำที่��ผ�นผวน หร�อม�การพ�ฒนาเที่คโนโล่ย�ใหม�ๆ หร�อการที่��องค�การม�ค��แข�งมากข�)น

กล่ย:ที่ธุ� (strategy) แบ�งออกเป็ น 2 ส�วน -การวางแผน (planning mode) กล่ย:ที่ธุ�ของการ

วางแผน หมายถึ�ง แนวที่างหร�อแผนที่��ก"าหนดัไว&ล่�วงหน&า-การว+ว�ฒนาการ (evolutionary mode) เป็ น

กล่ย:ที่ธุ�ที่��ว+ว�ฒนาการตามชำ�วงเวล่า ไม�ใชำ�แผนที่��ค+ดัมาก�อนล่�วงหน&า

ในย:คแรก ๆ น�)น planning mode ไดั&ร�บการยอมร�บมากแต�ย:คต�อมา evolutionary mode ไดั&ร�บการยอมร�บมากข�)น เพราะเม��อเป็ล่��ยนกล่ย:ที่ธุ�โครงสร&างต&องเป็ล่��ยนดั&วย ถึ&าป็=จำจำ�ยสภาพแวดัล่&อมสมรรถึนะขององค�การเป็ล่��ยนไป็ องค�การต&องป็ร�บกล่ย:ที่ธุ� เม��อกล่ย:ที่ธุ�เป็ล่��ยนก3ต&องป็ร�บโครงสร&างองค�การ ม+เชำ�นน�)นองค�การจำะไม�ม�ป็ระส+ที่ธุ+ผล่

12

กล่ย:ที่ธุ�แบ�งออกเป็ น 2 ระดั�บค�อ -กล่ย:ที่ธุ�ระดั�บองค�การ (Corporate – level

strategy)-กล่ย:ที่ธุ�ระดั�บธุ:รก+จำ (Business – level strategy)

Business level จำากภาพจำะเห3นว�า ถึ&าองค�การม�ธุ:รก+จำมากกว�า 1 อย�าง

ก3จำ"าเป็ นจำะต&องใชำ&กล่ย:ที่ธุ�ในระดั�บองค�การ ค"าว�า Multibusiness corporation ค�อองค�การที่��ม�ธุ:รก+จำมาก ค�อ Business Unit 1 Business Unit 2 Business Unit 3

ในเร��อง Corporate – level strategy จำะต&องตอบค"าถึามว�า เราค��ควรจำะอย��ในธุ:รก+จำอะไร ซั��งจำะเป็ นกล่ย:ที่ธุ�ในระดั�บ Corporate (ค�อกล่ย:ที่ธุ�ระดั�บบร+ษ�ที่ องค�การ หร�อกล่ย:ที่ธุ�ในระดั�บธุ:รก+จำ) ถึ&าองค�การหน��งอาจำจำะม�หล่ายธุ:รก+จำ

13

Mutibusiness

corporation

Business Unit 1

Business Unit 2

Business Unit

3Product 1

Product 2

Product 3

ต�วอย�างเชำ�น CP ม�หล่ายธุ:รก+จำ ซั��งเป็ นธุ:รก+จำเก��ยวก�บเกษตร ป็=จำจำ:บ�นน�) CP ม�ธุ:รก+จำมหาว+ที่ยาล่�ย ค�อสถึาบ�นเที่คโนโล่ย�ป็=ญญาภ+ว�ต+ ฉะน�)นธุ:รก+จำของ CP ค�อธุ:รก+จำเกษตรแล่ะมหาว+ที่ยาล่�ย นอกจำากน�)นย�งม�ธุ:รก+จำอ��นๆ เชำ�น ธุ:รก+จำเก��ยวก�บของชำ"าร�วยหร�อชำ�วงคร+สต�มาส ก3จำะผล่+ตต&น คร+สต�มาสขายดั&วย

ดั�งน�)น องค�การที่��ม�หล่ายธุ:รก+จำหร�อ Multibusiness

corporation จำะต&องก"าหนดัว�าม�ธุ:รก+จำอะไรบ&าง เชำ�น ธุ:รก+จำที่�� 1 ค�อเกษตร ธุ:รก+จำที่�� 2 ค�อ การศ�กษา แล่ะธุ:รก+จำที่�� 3 อ��นๆ ที่�)งน�)ใน Business level จำะต&องดั�ว�าแต�ล่ะธุ:รก+จำจำะม� product อะไรบ&าง ใน business level strategy ตอบค"าถึามว�า How should be compete in each of

own business ? เราจำะแข�งข�นอย�างไรในธุ:รก+จำเรา ม�ติ�ของกลย�ที่ธุ�- กล่ย:ที่ธุ�ที่างนว�ตกรรม (innovation strategy)

หมายถึ�ง องค�การม�การผล่+ตส+นค&าใหม�ๆ การให&บร+การในร�ป็แบบใหม�ๆ มากน&อยเที่�าไหร� ส"าหร�บการเป็ล่��ยนแป็ล่งการผล่+ตน�)นไม�ใชำ�เป็ล่��ยนแป็ล่งเพ�ยงเล่3กน&อยแต�ต&องม�การเป็ล่��ยนแป็ล่งมาก ต�วอย�างบร+ษ�ที่ 3M จำะผล่+ตอ:ป็กรณ�การศ�กษา เคร��องใชำ&ส"าน�กงาน เชำ�น กระดัาษที่ดั ซั��งการผล่+ตในอดั�ตเราไม�สามารถึต+ดักระดัาษฝึาผน�งไดั& แต�ป็=จำจำ:บ�นต+ดัฝึาผน�งไดั& โดัย 3M ไดั&ค+ดักระดัาษที่��ม�กาวห�วกระดัาษ แล่&วสามารถึป็Fดัไว&ตรงไหนก3ไดั&

-กล่ย:ที่ธุ�ความแตกต�างของตล่าดั (Marketing

differentiation strategy) สร&างความแตกต�างของ

14

ตล่าดั สร&างความภ�กดั�ของล่�กค&าโดัยตอบสนองความต&องการของล่�กค&า โดัยที่��ส+นค&าไม�จำ"าเป็ นต&องเป็ นส+นค&าที่��ค:ณภาพส�ง ที่�นสม�ย แต�อาจำจำะต&องสร&างภาพพจำน�การโฆษณา

-กล่ย:ที่ธุ�ที่างกว&าง (breadth strategy) ขอบข�ายที่างธุ:รก+จำที่��ต&องการ เชำ�น ม�ล่�กค&าหล่ากหล่ายอย��ตามจำ:ดัต�างๆ ตามภ�ม+ศาสตร�

-กล่ย:ที่ธุ�การควบค:มค�าใชำ&จำ�าย (cost – control

strategy) การควบค:มราคาอย�างเข&มงวดั

ความส�มพ�นธุ�ระหว�างกล่ย:ที่ธุ�ก�บโครงสร&างตามแนวค+ดัของ Alfred chandler

Alfred chandler ไดั&ศ�กษาบร+ษ�ที่ใหญ� ๆจำ"านวน 100

บร+ษ�ที่ ในอเมร+กาโดัยย&อนไป็ดั�การพ�ฒนาองค�การ จำากป็D 1909 ถึ�ง ค.ศ. 1959 ค�อ 50 ป็D ว�าการพ�ฒนาขององค�การที่��ย&อนหล่�งไป็ 50 ป็Dน�)นม�การพ�ฒนาหร�อใชำ&กล่ย:ที่ธุ�ที่��แตกต�างก�นอย�างไรบ&าง ผล่ สร:ป็ไดั&ว�าการเป็ล่��ยนแป็ล่ง Corporate –strategy ขององค�การน�)นก3น"าไป็ส��การเป็ล่��ยนแป็ล่งโครงสร&าง

โดัย Alfred chandler บอกว�าโดัยที่��วไป็แล่&วองค�การจำะเร+�มโดัยการม�ผล่+ตภ�ณฑ์�เพ�ยงอย�างเดั�ยว ซั��งม�โครงสร&างที่��เร�ยกว�าโครงสร&างแบบเร�ยบง�ายหร�อ simple

15

การเป็ล่��ยนแป็ล่ง

การเป็ล่��ยนแป็ล่ง

structure แล่ะม�การต�ดัส+นใจำรวมศ�นย�อย��ที่��ผ�&จำ�ดัการเพ�ยงคนเดั�ยว โดัยที่��ม�ความซั�บซั&อนแล่ะม�ความเป็ นที่างการน&อย

แต�เม��อองค�การเจำร+ญเต+บโตข�)นเป็ล่��ยนจำาก simple

product line ขยายออกไป็ภายในอ:ตสาหกรรมเดั�ยวก�น ที่"าให&จำะต&องม�การพ��งพาซั��งก�นแล่ะก�นระหว�างหน�วยงานในองค�การ องค�การจำะต&องม�การออกแบบโครงสร&างใหม� เม��อองค�การม�ส+นค&าหล่ายชำน+ดัองค�การต&องป็ร�บโครงสร&างใหม�เพ��อให&งานม�ป็ระส+ที่ธุ+ภาพมากย+�งข�)น

แนวค+ดัของ Alfred chandlerเวล่า t t+1

t+2กล่ย:ที่ธุ� ต"�า

ส�งโครงสร&าง เร�ยบง�าย แบ�งตามหน&าที่��

แบ�งตามแผนก

จำากภาพข&างบนจำะเห3นว�า แนวค+ดัของ Alfred

chandler ณ. เวล่า t ความหล่ากหล่ายของผล่+ตภ�ณฑ์�จำะม�ต"�า ม�ผล่+ตภ�ณฑ์�อย�างเดั�ยว โครงสร&างที่��ใชำ&แบบเร�ยบง�าย ต�อมาระยะเวล่า t+1 ความหล่ากหล่ายของผล่+ตภ�ณฑ์�ม�มากข�)นเชำ�น 2 – 3 ชำน+ดั โครงสร&างขององค�การจำะต&องเป็ นโครงสร&างที่��แบ�งตามหน&าที่�� ต�อมาเม��อเวล่าเป็ล่��ยนไป็เป็ น t +2 ม�ส+นค&าจำ"านวนหล่ายชำน+ดั โครงสร&างก3จำะแบ�งออกเป็ นแผนกต�างๆ จำะเห3นไดั&ว�าในเวล่าที่��เป็ล่��ยนไป็ กล่ย:ที่ธุ�เป็ล่��ยนไป็โครงสร&างก3จำะเป็ล่��ยนไป็

16

กล่ย:ที่ธุ�ของ Miles and Snow

Miles and Snow บอกว�ากล่ย:ที่ธุ�น�)นม� 4 แบบดั&วยก�น

1. Defender ค�อ องค�การจำะผล่+ตส+นค&าที่��ม:�งไป็ย�งกล่:�มเล่3กๆ เชำ�น ผล่+ตภ�ณฑ์�ที่��ม�ค:ณภาพส�ง ราคาแพง เจำาะล่�กค&าแต�ล่ะกล่:�ม โครงสร&างขององค�การจำะม�ความแตกต�างที่างแนวราบส�ง ม�การแบ�งออกเป็ นแผนกต�างๆ ควบค:มโดัยส�วนกล่าง แล่ะม�ความเป็ นที่างการส�ง ต�วอย�าง สบ��เหล่ว โล่ชำ��นที่าม�อ โล่ชำ��นที่าต�ว

2. Prospectors ค�อ การใชำ&กล่ย:ที่ธุ�แสวงหาผล่+ตภ�ณฑ์�ใหม� โอกาสที่างการตล่าดั องค�การที่��ใชำ&กล่ย:ที่ธุ�น�)เห3นว�า นว�ตกรรมม�ความส"าค�ญกว�าที่"าก"าไรส�ง ต�วอย�าง องค�การที่��ผล่+ตน+ตยสารใหม� องค�การที่��ผล่+ต 3M โครงสร&างขององค�การแบบน�)จำะเป็ นโครงสร&างที่��ม�ความเป็ นที่างการต"�าแล่&วม�การกระจำายอ"านาจำ ม�การส��อสารที่�)งแนวราบแล่ะแนวดั+�ง

17

กล่ย:ที่ธุ� (Strateg

y)

Defen

Analyz

Prosp

React

3. Analyzers ค�อ เป็ นกล่ย:ที่ธุ�ที่��ล่ดัความเส��ยงน&อยที่��ส:ดั สร&างโอกาสที่��จำะที่"าก"าไรมากที่��ส:ดั ภายใต&กล่ย:ที่ธุ�น�)องค�การจำะสามารถึผล่+ตภ�ณฑ์�ใหม�เม��อเห3นบร+ษ�ที่อ��นที่"าแล่&วส"าเร3จำ ตนเองที่"าตาม

4. Reactors ค�อ กล่ย:ที่ธุ�ที่��ดั"าเน+นงานไม�เหมาะสม ไม�ก"าหนดักล่ย:ที่ธุ�ที่��ชำ�ดัเจำน ไม�เผชำ+ญก�บส+�งแวดัล่&อมเป็ นการป็ฏิ+บ�ต+งานที่��ไร&ป็ระส+ที่ธุ+ภาพ

ที่ฤษฎ�ของ Miles and Snow ไดั&ให&ความส"าค�ญเก��ยวก�บสภาพแวดัล่&อม การป็ระเม+นสภาพแวดัล่&อมต�างก�น จำะที่"าให&องค�การก"าหนดักล่ย:ที่ธุ�ไม�เหม�อนก�นต�วอย�างเชำ�น ค.ศ.

1980 บร+ษ�ที่ก�๊ดัเย�ยร� ที่��เป็ นบร+ษ�ที่ผล่+ตยางรถึยนต�ไดั&ป็ระเม+นสภาพแวดัล่&อมแล่&วพบว�า ความต&องการเป็ล่��ยนยางมากข�)นแม&ว�าราคาน")าม�นส�งข�)นก3ตาม แล่ะรถึยนต�แบบป็ระหย�ดัน")าม�นจำะม�มากข�)น ดั�งน�)นก�๊ดัเย�ยร�จำ�งล่งที่:นในการสร&างโรงงานใหม� ส�วนบร+ษ�ที่ผล่+ตยางค��แข�งค�อ ไฟัร�สโตนว+เคราะห�สภาพแวดัล่&อมว�า ราคาน")าม�นที่��เพ+�มส�งข�)นจำะม�การใชำ&รถึน&อยล่งแล่ะเป็ล่��ยนยางน&อยล่ง คนต&องป็ระหย�ดั คนต&องใชำ&บร+การเคร��องบ+นมากข�)น ม�รถึขนส�งมวล่ชำนมากข�)น ไฟัร�สโตนจำ�งไม�สร&างโรงงานใหม�แล่ะป็Fดัโรงงาน โดัยล่ดัการผล่+ต 1

ใน 3กล่ย:ที่ธุ�แต�ล่ะอย�างเหมาะก�บล่�กษณะโครงสร&างจำะไม�

เหม�อนก�น -Defender ล่�กษณะโครงสร&าง ม�การควบค:มที่��เข&ม

งวดั ม�การแบ�งงานก�นที่"า ม�ความเป็ นที่างการส�ง ม�การรวมอ"านาจำ

18

-Analyzers ล่�กษณะโครงสร&างม�การควบค:มป็านกล่าง ม�การควบค:มอย�างเข&มงวดัในก+จำกรรมป็=จำจำ:บ�น ม�การควบค:มน&อยล่งในงานใหม�

-Prospectors ล่�กษณะโครงสร&างม�โครงสร&างแบบหล่วม ๆ ม�การแบ�งงานก�นที่"าน&อย ม�ความเป็ นที่างการน&อย ม�การกระจำายอ"านาจำ

สภาพแวดัล่&อมแล่ะกล่ย:ที่ธุ� ตามแนวความค+ดัของ Miles and Snow

-ถึ&าสภาพแวดัล่&อมม�การเป็ล่��ยนแป็ล่งน&อย ม�ความไม�แน�นอนน&อย ใชำ&กล่ย:ที่ธุ�แบบ Defender เหมาะสม

- ถึ&าสภาพแวดัล่&อมม�การเป็ล่��ยนแป็ล่งอย�างรวดัเร3ว แล่ะม�High uncertainty ความไม�แน�นอนม�ส�ง ก3จำะต&องใชำ&กล่ย:ที่ธุ� Prospector จำ�งจำะเหมาะสมที่��ส:ดั

-ถึ&าการเป็ล่��ยนแป็ล่งส�งแต�ไม�มากเที่�าไหร�ก3ใชำ&กล่ย:ที่ธุ�แบบ Analyzer จำ�งจำะเหมาะสม

-ถึ&าการเป็ล่��ยนแป็ล่งแล่ะความไม�แน�นอนค�อนข&างต"�า ก3ใชำ&กล่ย:ที่ธุ� Reactor จำ�งจำะเหมาะสม

สภาพแวดัล่&อมแล่ะกล่ย:ที่ธุ� ตามแนวความค+ดัของ Miles and Snow

Environment – strategy continuum

19

Little Change and

Rapid Change and High D

efe

nder

Reac

tor

Anal

yze

r

Pro

specto

r P

กล่ย:ที่ธุ�การแข�งข�นของ Porter ม� 3 อย�างที่��ต&อง เล่�อกเพ��อที่"าให&องค�การไดั&เป็ร�ยบการแข�งข�น

-Cost –leadership strategy ค�อ หมายถึ�งกล่ย:ที่ธุ�ที่��จำะต&องผล่+ตในราคาต"�า เป็ นผ�&น"าในดั&านราคา การที่��จำะที่"าให&ราคาต"�าไดั&จำะต&องม�การควบค:มอย�างเข&มงวดั แล่ะจำะต&องม�การผล่+ตจำ"านวนมาก ๆ แล่ะผล่+ตภ�ณฑ์�จำะต&องเป็ นที่��ยอมร�บเม��อเที่�ยบก�บค��แข�ง การที่��จำะที่"าให&ส+นค&าม�ราคาต"�า ต&องผล่+ตส+นค&าจำ"านวนมาก ใชำ&นว�ตกรรมที่างเที่คโนโล่ย� ใชำ&แรงงานราคาต"�า ว�ตถึ:ดั+บราคาถึ�ก โครงสร&างที่��เหมาะสมก�บกล่ย:ที่ธุ�แบบราคาถึ�กค�อ ความซั�บซั&อนจำะต&องส�ง ค�อจำะต&องแบ�งงานเยอะ ม�หล่ายแผนก หล่ายชำ�)น แล่ะจำะต&องม�ความเป็ นที่างการส�งแล่ะรวมศ�นย�อ"านาจำ จำ�งจำะเป็ นโครงสร&างที่��เหมาะสมก�บ Cost –leadership strategy ค�อ

-Differentiation strategy ค�อบร+ษ�ที่ที่��แสวงหาความเป็ นหน��งในอ:ตสาหกรรม สร&างความแตกต�าง ส+นค&าที่��ไม�เหม�อนใครแล่ะไม�ม�ใครเหม�อน เชำ�น ส+นค&าที่��ราคาส�ง การบร+การที่��ดั�เย��ยม ออกแบบที่�นสม�ย ใชำ&เที่คโนโล่ย� ภาพล่�กษณ�ที่��โดัดัเดั�น จำะต&องม�ค:ณสมบ�ต+ที่��แตกต�างจำากค��แข�งอย�างมาก เชำ�น รถึยนต�โตโยต&าใชำ& Differentiation strategy ในดั&านความเชำ��อถึ�อไดั& หร�อ IBM จำะสร&างความแตกต�างที่างดั&านบ:คล่ากรของเขา บ:คล่ากรของ IBM เป็ นบ:คล่ากรที่��ไดั&ร�บการฝึ6กฝึนเป็ นอย�างดั� สามารถึที่"างานไดั&อย�างม�ป็ระส+ที่ธุ+ภาพมาก หร�อรถึยนต�เฟัอราร�� ม�ชำ��อเส�ยงที่างดั&านสมรรถึนะการข�บข��ที่��ดั�มาก ราคาส�งมาก โครงสร&างที่��เหมาะสมค�อความเป็ น

20

ที่างการต&องต"�า แล่ะต&องม�การต�ดัส+นใจำที่��กระจำายอ"านาจำ ความซั�บซั&อนต"�า เพ��อที่��สามารถึสร&างความแตกต�างไดั&

- Cost Focus strategy หมายถึ�งผ�&บร+หารจำะต&องเล่�อกส�วนหน��งในอ:ตสาหกรรม เชำ�น ความหล่ากหล่ายของผล่+ตภ�ณฑ์� จำ�ดัให&ม�ชำ�องที่างการจำ"าหน�ายที่��หล่ากหล่ายชำ�องที่าง ม�สถึานที่��ที่างภ�ม+ศาสตร�หล่ายแห�ง หร�อการบร+การที่��เป็ นการเฉพาะจำากรายอ��น เชำ�นมหาว+ที่ยาล่�ยที่��สอนในเวล่ากล่างค�น หร�อร&านที่"าเล่3บเป็ นการเฉพาะ หร�อน+ตยสารไฮโซั

กรอบบ�รณาการของ Miller 4 ม+ต+ -ม+ต+ที่�� 1 กล่ย:ที่ธุ�แบบม:�งเน&นนว�ตกรรม โครสร&างความ

เป็ นที่างการน&อย ม�การกระจำายอ"านาจำ ม�การใชำ&ร�ป็แบบคณะกรรมการแล่ะคณะที่"างานในการป็ระสานงาน

-ม+ต+ที่�� 2 กล่ย:ที่ธุ�การแบ�งแยกตล่าดั โครงสร&างค�อม�ความซั�บซั&อนป็านกล่างถึ�งส�ง ม�การตรวจำสอบแล่ะว+เคราะห�ป็ฏิ+ก+ร+ยาของล่�กค&าแล่ะกล่ย:ที่ธุ�ของค��แข�งข�น ม�ความเป็ นที่างการป็านกล่างถึ�งส�ง ม�การกระจำายอ"านาจำป็านกล่าง

-ม+ต+ที่�� 3 กล่ย:ที่ธุ�แบบกว&าง โครงสร&างค�อความสล่�บซั�บซั&อนส�ง ความเป็ นที่างการต"�า ม�การกระจำายอ"านาจำ

-ม+ต+ที่�� 4 กล่ย:ที่ธุ�การควบค:มค�าใชำ&จำ�าย จำะต&องม�โครงสร&าง ม�ความเป็ นที่างการส�ง ม�การรวมอ"านาจำส�ง

2.ขน�ด ถึ&าขนาดัองค�การเป็ล่��ยนไป็ต&องป็ร�บโครงสร&าง ต�วอย�าง เม��อร�บพน�กงานเพ+�มข�)น 50 ก3ต&องป็ร�บเป็ล่��ยนโครงสร&างใหม�

21

ขนาดัองค�การ

โครงสร&าง

จำากภาพ ถึ&าขนาดัองค�การเป็ล่��ยนไป็ โครงสร&างก3จำะต&องเป็ล่��ยนไป็ดั&วย ถึ&าขนาดัเป็ล่��ยนแต�โครงสร&างไม�เป็ล่��ยนก3จำะไม�เก+ดัป็ระส+ที่ธุ+ผล่

ขนาดัขององค�การ ว�ดัไดั&จำากป็ระเภที่ของธุ:รก+จำ ว�ดัจำากจำ"านวนคนในองค�การ ขนาดัใหญ�ข�)นโครงสร&างต&องซั�บซั&อนข�)น ถึ&าแบ�งแผนกมากโครงสร&างย+�งซั�บซั&อน แล่ะเม��อคนงานมากก3จำะต&องม�การออกกฎ ระเบ�ยบ แล่ะต&องม�การกระจำายอ"านาจำล่งมาในระดั�บล่�างเพ��อให&ระดั�บล่�างม�การต�ดัส+นใจำมากข�)น

ขนาดัขององค�การที่��เพ+�มข�)นม�ผล่ต�อความแตกต�างในอ�ตราที่��ล่ดัล่ง

ในแนวนอนค�อขนาดัขององค�การ แนวต�)งค�อความแตกต�างของโครงสร&าง สมมต+ว�าถึ&าในองค�การม�ขนาดั 300 คน

22

Y

X

ขนาดัขององค�การที่��เพ+�มข�)นม�ผล่ต�อความแตกต�างในอ�ตราที่��ล่ดั

ความ

แตกต

�างขอ

งโค

รงสร

&าง

มา

น&อย 500 8002300 2800

แสดังว�าโครงสร&างเป็ น X แต�ถึ&าม�การร�บคนงานเพ+�มข�)นเป็ น 800 คน โครงสร&างเป็ น Y แตกต�างก�นค�อ Y-X จำาก 300

เพ+�มข�)น 500 เป็ น 800 หร�อกรณ�โครงสร&างที่��ใหญ�ม�พน�กงาน 2300 คน โครงสร&างเป็ น ถึ&าคนงานเพ+�มอ�ก 500 คนเที่�าก�นเป็ น 2800 คน โครงสร&างเป็ น ดั�งน�)นความแตกต�างค�อ - จำะเห3นไดั&ว�าความแตกต�างที่��เพ+�มข�)นเป็ นส�ดัส�วนที่��น&อยล่งเม��อล่งการม�ขนาดัใหญ�ข�)น แต�ถึ&าเดั+มองค�การขนาดัเล่3กแล่&วที่"าให&ใหญ�ข�)นความแตกต�างของโครงสร&างจำะมาก จำะต&องป็ร�บเยอะ เชำ�นจำะต&องม�การแบ�งแผนกต�างๆ มากข�)น จำะต&องให&ม�ความเป็ นที่างการมากข�)น จำะต&องรวมศ�นย�อ"านาจำมากข�)น ความเป็ล่��ยนแป็ล่งในองค�การจำะมากข�)น แต�ถึ&าองค�การใหญ�อย��แล่&วให&ใหญ�ข�)นอ�ก ความแตกต�างโครงสร&างต&องป็ร�บน&อย ความเป็ นที่างการอาจำจำะเที่�าเดั+ม การกระจำายอ"านาจำอาจำจำะต&องเหม�อนเดั+ม เน��องจำากจำากภาพ y-x (ความเป็ล่��ยนแป็ล่งของโครงสร&างจำากเล่3กเป็ นใหญ�)จำะมากกว�า - (ขนาดัใหญ�ป็ร�บโครงสร&างให&ใหญ�ข�)นอ�กน+ดั ดั�งภาพข&างบน

ความส�มพ�นธุ�ระหว�างขนาดัแล่ะความสล่�บซั�บซั&อนขององค�กร

- เม��อขนาดัเพ+�มข�)นม�ความส�มพ�นธุ�ก�บความสล่�บซั�บซั&อนในอ�ตราที่��ล่ดัล่ง หมายความว�า จำ"านวนแผนก จำ"านวนชำ�)นการบ�งค�บบ�ญชำา จำ"านวนองค�การที่��กระจำายตามพ�)นที่��ต�างๆ อาจำจำะมากข�)นแต�มากข�)นในอ�ตราที่��ล่ดัล่ง

23

-เม��อองค�การม�ขนาดัใหญ�ข�)น จำะม�กฎแล่ะระเบ�ยบบ�งค�บที่��เป็ นที่างการมากข�)น เพราะว�าถึ&ากฎน&อยก3ไม�สามารถึที่��จำะควบค:มพฤต+กรรมของพน�กงานไดั&อย�างที่��วถึ�ง

-องค�การม�ขนาดัใหญ�ข�)น พฤต+กรรมก3จำะม�ความเป็ นที่างการมากข�)น อ"านาจำหน&าที่��ในการต�ดัส+นใจำตามความป็ระสงค�ของผ�&บร+หารระดั�บส�งมากข�)น

- เม��อองค�การใหญ�ข�)นจำะรวมอ"านาจำไม�ไดั& ค:มไม�ที่� �วถึ�ง ต&องม�การกระจำายอ"านาจำเพ��อที่��จำะให&ควบค:มไดั&ที่� �วถึ�ง

3.เที่คำโนโลย� ถึ&าการที่"างานใชำ&เที่คโนโล่ย�ที่��เป็ล่��ยนที่"าให&โครงสร&างต&องเป็ล่��ยน

เที่คโนโล่ย� หมายถึ�ง ข&อม�ล่ อ:ป็กรณ� เที่คน+ค แล่ะกระบวนการที่��จำ"าเป็ นจำะต&องใชำ&ในการเป็ล่��ยนแป็ล่งป็=จำจำ�ยน"าเข&า input ให&เป็ นผล่ล่�พธุ�ที่��ต&องการ outputs ขององค�การ

งานว+จำ�ยของ Joan Woodward บอกว�าเที่คโนโล่ย�ม� 3 แบบ Types of technologies

-unit production ค�อ การผล่+ตที่�ล่ะหน�วย-mass production ค�อ การผล่+ตคร�)งล่ะมากๆ -process production ค�อ การผล่+ตแบบใชำ&ระบบ

อ�ตโนม�ต+ การผล่+ตที่�ล่ะหน�วยน�)นใชำ&เที่คโนโล่ย�น&อยที่��ส:ดั การผล่+ต

ที่�ล่ะมาก ๆ เชำ�นผล่+ตต�&เย3น รถึยนต� การผล่+ตใชำ&ระบบอ�ตโนม�ต+ค�อการผล่+ตน")าม�นหร�อสารเคม�ต�างๆ การผล่+ตแต�ล่ะอย�างน�)นความซั�บซั&อนจำะมากข�)นตามล่"าดั�บ unit production ซั�บซั&อนน&อยที่��ส:ดั mass production ซั�บซั&อนมากข�)นมา แล่ะ

24

process production ซั�บซั&อนมากที่��ส:ดั ต�วอย�างการผล่+ตน�กศ�กษาป็ร+ญญาโที่น�)นเป็ร�ยบไดั&ก�บ mass

production แล่ะการผล่+ตป็ร+ญญาเอกเป็ร�ยบไดั&ก�บ unit

production การผล่+ตแต�ล่ะคน

ง�นวิ�จั�ยของ Joan Woodward สุร�ป็วิ,�- ม�ความส�มพ�นธุ�ระหว�างความแตกต�างของเที่คโนโล่ย�ที่��

ใชำ&แล่ะโครงสร&างองค�การ (แต�ล่ะการผล่+ตจำะม�โครงสร&างคนล่ะอย�าง)

- ป็ระส+ที่ธุ+ผล่ขององค�การม�ความส�มพ�นธุ�ก�บความเหมาะสมระหว�างเที่คโนโล่ย�ก�บโครงสร&างขององค�การ เชำ�นถึ&าม�โครงสร&างที่��เหมาะก�บเที่คโนโล่ย�องค�การก3จำะม�ป็ระส+ที่ธุ+ผล่ส�ง แต�ถึ&าเราม�เที่คโนโล่ย�ที่��ไม�เหมาะสมเที่คโนโล่ย�องค�การก3จำะม�ป็ระส+ที่ธุ+ผล่ต"�า

- องค�ป็ระกอบการบร+หารผ�นแป็รตรงก�บชำน+ดัของเที่คโนโล่ย� หมายความว�าการม�ผ�&บร+หารมากหร�อน&อย ข�)นอย��ก�บชำน+ดัของเที่คโนโล่ย�ที่��ใชำ&

ข"อสุร�ป็ของ Joan Woodward เที่คโนโล่ย�การผล่+ตจำะม�จำากค�าต"�าไป็ส�ง

-โครงสร&างก3จำะต&องแตกต�างก�น จำ"านวนชำ�)นตามแนวดั+�งค�อความแตกต�างที่างแนวดั+�งซั��ง unit production จำะม� 3 ชำ�)น mass production 4 ชำ�)น process

production 6 ชำ�)น -ชำ�วงของการควบค:ม unit production ค:ม 24 คน,

mass production ค:ม 48 คน แล่ะ process

25

production ค:ม 14 คน จำะเห3นไดั&ว�า mass

production ค:มไดั&มากที่��ส:ดั ส�วน Process production

น&อยส:ดั เพราะว�าม�ล่�กษณะที่��ซั�บซั&อนน&อยที่��ส:ดั -จำ"านวนผ�&จำ�ดัการต�อพน�กงาน unit production เป็ น

1 ต�อ 23 ,mass production เป็ น 1 ต�อ 16 ,

process production เป็ น 1 ต�อ 28

-ส�ดัส�วนของงานฝึDม�อ unit production จำะใชำ&แรงงานฝึDม�อส�ง mass production จำะใชำ&แรงงานฝึDม�อต"�า, process production จำะใชำ&แรงงานฝึDม�อส�ง

-ความซั�บซั&อนโดัยรวม unit production ต"�า, mass

production ส�ง process production ต"�า-ความเป็ นที่างการ unit production ต"�า, mass

production ส�ง process production ต"�า-การรวมศ�นย�อ"านาจำ unit production ต"�า, mass

production ส�ง process production ต"�า

แนวิคำ�ดของ Charles Perrow สนใจำในความร� &ที่��ใชำ&ในการที่"างาน (knowledge technology)

ม+ต+ที่��1 ความหล่ากหล่ายของงาน (task variability)

เม��อจำะดั�ว�าเที่คโนโล่ย�มาก ซั�บซั&อนหร�อไม�ซั�บซั&อนจำะดั�จำากความหล่ากหล่ายของงานถึ&างานที่��ที่"าม�ความหล่ากหล่ายมากซั�บซั&อนมาก

ความหล่ากหล่ายของงานดั�จำากการตอบค"าถึามเหล่�าน�)-ม�งานที่��ที่"าในล่�กษณะเหม�อนก�นหร�อไม� ถึ&างานที่��ที่"าที่:ก

ว�นเหม�อนก�นแสดังว�างานไม�ม�ความหล่ากหล่าย

26

-งานที่��ที่"าเป็ นก+จำว�ตรมากน&อยเที่�าไหร� ถึ&างานไม�หล่ากหล่ายจำะม�ล่�กษณะเป็ นก+จำว�ตร

-คนในหน�วยงานที่"างานเหม�อนก�นในว+ธุ�เดั�ยวก�นเป็ นส�วนใหญ� ถึ&าเหม�อนก�นก3ความหล่ากหล่ายน&อยถึ&าไม�เหม�อนก�นก3ความหล่ากหล่ายมาก

-โดัยพ�)นฐานงานแล่&วสมาชำ+กในหน�วยงานที่"างานที่��ม�ก+จำกรรมซั")า ๆ ก�น ถึ&าซั")าก�นแสดังว�าม�ความหล่ากหล่ายน&อย ถึ&าไม�ซั")าก�นแสดังว�าหล่ากหล่ายมาก

-หน&าที่��ของที่�านม�การซั")าก�นมากน&อยเพ�ยงใดั ต�วอย�างงานอาจำารย�น�)นไม�ซั")าก�นที่:กว�นแสดังว�าม�ความหล่ากหล่ายมาก

ม+ต+ที่��2 ความสามารถึในการว+เคราะห�ป็=ญหา (Problem analyzability)

ความซั�บซั&อนของป็=ญหาถึ&าป็=ญหาแก&ง�ายแสดังว�าซั�บซั&อนน&อย ถึ&าแก&ยากความซั�บซั&อนมาก

การว�ดัความสามารถึในการว+เคราะห�ป็=ญหา-ม�ว+ธุ�การที่��ชำ�ดัเจำนมากน&อยเพ�ยงใดัในการที่"างานหล่�ก

ของที่�าน ?

-ม�องค�ความร� &ที่��ชำ�ดัเจำนมากน&อยเพ�ยงใดัที่��ต&องใชำ&เป็ นแนวที่างในการที่"างานของที่�าน ?

-ม�ความเข&าใจำล่"าดั�บข�)นตอนในการที่"างานมากน&อยเพ�ยงใดัที่��ต&องป็ฏิ+บ�ต+ตามในการที่"างานของที่�าน?

-ในการที่"างนของที่�าน ที่�านต&องใชำ&ว+ธุ�การหร�อว+ธุ�การป็ฏิ+บ�ต+งานมากน&อยเพ�ยงใดั ? สามารถึแก&ไขป็=ญหาไดั&เที่�าไหร�

27

จั�กแนวิคำ�ดข"�งติ"นน��ม�สุ-,ข"อสุร�ป็ล�กษณีะของง�น คำวิ�มย�กง,�ยของก�รแก"ป็)ญห�และโคำรงสุร"�งที่��เหม�ะสุม ด�งน�0

1.งาน Routine เป็ นการที่"างานที่��ซั")าก�นที่:กว�น ป็=ญหาที่��เก+ดัข�)น แก&ไขง�าย ม�การที่"างานมาตรฐาน ม�การป็ระสานงานแล่ะการควบค:ม โครงสร&างที่��เหมาะสมค�อความเป็ นที่างการส�งแล่ะรวมศ�นย�อ"านาจำ

2 งาน Engineering หร�องานแบบว+ศวกรรม ซั��งงานน�)จำะม�ความหล่ากหล่ายของงานมาก เม��อม�ป็=ญหาใน งานสามารถึว+เคราะห� โตรงสร&างที่��เหมาะสม ค�อ ม�ความเป็ นที่างการน&อย แล่ะรวมศ�นย�อ"านาจำ

3 งานชำ�างฝึDม�อ หร�อ Craft งานความหล่ากหล่ายม�น&อย ค�องานม�ล่�กษณะซั")า ๆ ก�นแต�ป็=ญหาแก&ไขยาก ต�วอย�างงานของชำ�างต�าง ๆ เชำ�น งานชำ�างต�ดัเส�)อ งานชำ�างไม& งานชำ�างก�อสร&าง การแก&ป็=ญหาจำะใชำ&ความร� &แล่ะป็ระสบการณ� การที่"างานต&องกระจำายอ"านาจำแล่ะต&องม�ความเป็ นที่างการในระดั�บป็านกล่าง

4 เที่คโนโล่ย�แบบไม�เป็ นก+จำว�ตร งานที่��ม�ความหล่ากหล่ายมาก แก&ไขยาก งานต&องย�ดัหย:�น โครงสร&างต&องกระจำายอ"านาจำ ความเป็ นที่างการน&อย

สร:ป็แนวค+ดัของ Charles Perrow

-เที่คโนโล่ย�เป็ นก+จำว�ตร ความเป็ นที่างการส�ง รวมอ"านาจำมาก ชำ�วงการควบค:มต&องกว&าง แล่ะม�การวางแผน ม�กฎที่��เข&มงวดั

28

-เที่คโนโล่ย�เชำ+งว+ศวกรรม ความเป็ นที่างการต&องต"�า รวมศ�นย�อ"านาจำมาก การควบค:มป็านกล่าง จำะต&องม�การป็ระสานงานแบบม�การรายงานแล่ะป็ระชำ:ม

-งานที่��ใชำ&ฝึDม�อ ความเป็ นที่างการป็านกล่าง รวมศ�นย�อ"านาจำต"�า ชำ�วงการควบค:มป็านกล่างถึ�งกว&าง จำะต&องม�การป็ระชำ:มแล่ะอบรมอย�างสม"�าเสมอ

-เที่คโนโล่ย�แบบไม�เป็ นก+จำว�ตร ความเป็ นที่างการต"�า รวมศ�นย�อ"านาจำต"�า ชำ�วงการควบค:มป็านกล่างถึ�งแคบ แล่ะการป็ระสานงานใชำ&ป็ที่�สถึานของกล่:�ม

คำวิ�มสุ�มพั�นธ์ ระหวิ,�งเที่คำโนโลย�และคำวิ�มสุล�บซั�บซั"อน

-ล่�กษณะที่��เป็ นก+จำว�ตรม�ความซั�บซั&อนน&อย -ล่�กษณะงานที่��ไม�เป็ นก+จำว�ตรจำะน"าไป็ส��ความสล่�บซั�บซั&อน

ส�ง -เที่คโนโล่ย�ที่��เป็ นก+จำว�ตร ม�ความส�มพ�นธุ�ในเชำ+งบวกก�บ

ความเป็ นที่างการ-เที่คโนโล่ย�ที่��เป็ นก+จำว�ตร ม�ความส�มพ�นธุ�ก�บโครงสร&างที่��

รวมศ�นย�อ"านาจำ-องค�การที่��ม�เที่คโนโล่ย�ที่��ไม�เป็ นก+จำว�ตรจำะม�ล่�กษณะการ

มอบหมายอ"านาจำหน&าที่��ในการต�ดัส+นใจำ 4.สุภ�พัแวิดล"อม (environment) หมายถึ�ง ที่:ก

ส+�งที่:กอย�าง ที่��อย��นอกขอบเขตองค�การ-สภาพแวดัล่&อมที่��วไป็-สภาพแวดัล่&อม5.อ��น�จัและก�รคำวิบคำ�ม (power control)

29

โครงสร&างองค�การจำะถึ�กก"าหนดัโดัยคนที่��ม�อ"านาจำ คนที่��ม�อ"านาจำเหล่�าน�)จำะชำอบออกแบบโครงสร&างเพ��อสามารถึที่��จำะให&เขาม�อ"านาจำมากข�)น

*****************

30