Projekt QytetarieProjekt Qytetarie Problemet e adoleshenteveProblemet e adoleshenteve

• Adoleshenca konsiderohet si nje periudhe kalimtare nga femijeria ne pjekuri.

• Ajo fillon me kohen e puberitetit. • Per femrat kjo arrihet rreth moshes 11 vjece

ndersa per meshkujt rreth moshes 13 vjec. • Ne literaturen psikologjike boterore nuk ka

kritere universale per percaktimin e fillimit dhe perfundimit te moshes se adoleshences.

• Disa psikologe, pedagoge, mjeke, fiziologe moshen e adoleshences e shtrijne deri ne 19 vjec.

• Ne gjuhen angleze fjala “adolescent” tregon njekohsisht edhe adoleshentin edhe te riun. Nocioni “teenager” qe perdoret dendur ne literaturen amerikane perfshin te rinjte nga 13 vjec deri 19 vjec.

Problemet kryesore qe prekin adoleshentet….

1. Pamja fizike2. Ndjenja se te tjeret e kane

braktisur3. Terheqja afektive ndaj seksit te

kundert4. Perdorimim i droges,alkolit dhe

duhanit.

Pamja fizike

Gjithçka fillon që nga mosha 14 vjeç, kur kuptohet se ke hyrë në adoleshencë dhe për këtë arsye, duhet mbajtur gjithçka nën kontroll. Po në këtë moshë fillojnë edhe dëshirat e tjera për të bërë piercing, tatuazhe apo shenja të tjera të dallueshme për të rënë në sy. Sipas një studimi të bërë në vitin 2010, 15.5 për qind e adoleshenteve nga 12 deri në 19 vjeç ka një piercing, 6.5 një tatuazh, ndërsa 5.3 për qind kanë bërë ndërhyrje kirurgjikale për motive estetike.

•

Ndjenja se te tjeret e kane braktisur

• Kjo ndodh ne rastet kur ai nuk arrin qe te shprehet ne familje apo ne rrethin shoqeror

• .Atij i duket sikur problemet e tij nuk mund ti zgjidh askush,keshtu ai krijon izolim ndaj vetes .

• .Kjo situate e mundon ate dhe nuk ka mundesi te dale nga kjo gjendje.

• Ai behet apo ndjehet anonim, disi i fshehur apo i humbur mes turmes dhe kjo ndikon qe ai te veproje lirisht e me i trimeruar .

Terheqja afektive ndaj seksit te kundert

• Fëmijët e kësaj moshe, përsa i përket anës emocionale, ndiejnë një ndryshim rrënjësor. Në të shumtën e rasteve fillojnë të vihen re seriozisht ndjenjat përkundrejt sekseve të ndryshme. Fëmija tashmë fillon, ose më saktë kërkon që mendimi i tij të dëgjohet dhe të merret parasysh. Ai kërkon që të afirmohet sa më mirë në çdo problem që mund të ndodh në familje apo në mjedisin që e rrethon. Ndjenja e të rriturit, kërkesa për tu dukur i tillë dhe dëshira për të përdorur inteligjencën.

Shtatezani e padeshiruar

Perdorimim i droges,alkolit dhe

duhanit.

Kokaina krijon varesi tek perdoruesit. Keta mund te behen dependent nga ana psikologjike nen efektet e saj fizike e psikologjike, e mund te vihet re nje rritje e dozes per mbajtur te njejtat efekte (ose per ti rritur ato), gjithashtu per te parandaluar nje ndjenje te lodhjes ekstreme e te depresionit qe mund te vije si pasoje e ndalimit te kesaj droge.Ky rrezik eshte me i madh tek nje forme e larte e kokaines qe ne e quajme KRAK (Crack) ose qe njihet nga perdoruesit si "freebase" .Perdoruesi i kokaines ne dukje ngjan energjik dhe ekzuberant e po ashtu tregon fare pak interes ne ushqim. Perdorimi per nje kohe te gjate i saj sjell te perdoruesi:•Shqetesime ne ushqim dhe ne rutinen e gjumit. •Agjitim, ndryshime ne sjellje, •po ashtu agresiviteti dhe dyshimet ndaj te tjereve mund te jene shenja te nje personi qe perdor "rendshem" Kokainen.

Droga ,alkooli,duhani duam apo nuk duam ne keto te treja jane bere pjese e jetes sone qe nje shqipetar nuk mund ta filloje diten pa alkool e duhan. Keto jane vertete shqetesuese sepse numri i perdoruesve te cigares sa vjen e rritet sidomos adoleshentet filloin pirjen e saj per tu dukur me te rritur por pasojat qe sjellin ato jane nga me te ndryshmet dhe me te rrezikshmet :

• Rrjedhje ne hunde e ne sy, • djerse te ngrohta e te ftohta,• pagjumesi,• dhimbje muskujsh, • dridhje, • marrje mendesh,• te vjella, • diarre.....

Droga Duhani dhe Alkoli duhet te ndalohen rreptesishte sepse ato mund te te marrin jeten sa hap dhe mbyll syte. Duhet te kurohesh nese je i varur nga keto dhe duhet ti parandalosh menjehere nese i ke filluar...

Marredhenia prind - femije• Ashtu siç e përmendëm edhe më sipër, mosha e

adoleshencës ndien nevojën për të qenë e pavarur. Arma më e mirë e prindit në këtë moment është qetësia dhe durimi. Nëse pranohen kështu siç janë, atëherë ata do të bëhen më bashkëpunues, miqësorë dhe entuziastë.Atyre u nevojitet një vend ku të vlerësohen dhe të pranohen ashtu siç janë. Në të kundërt, bëhen më pak të sigurt në veten e tyre, tregojnë rebelim dhe janë grindavecë.Prindi është i detyruar të vlerësojë fëmijën e tij në moshën e adoleshencës, sepse nga ana tjetër ata nxitojnë të fyhen, irritohen, të nxjerrin probleme etj. Adoleshentit duhet ti harmonizohet të zotëruarit e lirisë me ndjenjën e përgjegjësisë. Mos-shndërrimi në dramë i çdo gjëje nga prindi dhe shmangia e rreptësisë dhe sentimentalizmit të tepruar është një faktor shumë i rëndësishëm në zhvillim normal të kësaj moshe.Prindit i duhet kurrësesi që të mos lejojë që vendin e tij ta mbushë dikush tjetër në rrugë, duke patur parasysh se brezi i ri është gjithmonë në prirje nga e reja.

Keshilla Prindit i duhet t’i: • Japi adoleshentit shumë siguri, që

të ushqejë besimin në vetvete.• Theksoj anët e tij pozitive.• Inkurajoj hobet• Ndaje përgjegjësitë me fëmijën• Beje nje kontroll te vazhdueshem• Ndihmojë te luftojne kundër stresit• Pajisi me shpresë

Eshte e veshtire te perkufizosh adoleshencen pasi ajo eshte mosha ne te cilen cdo individ shpreh dhe formon te gjithe potencialin e tij emocional,intelektual dhe fizik.

Per me teper adoleshenca eshte nje periudhe e jetes e cila perjetohet ne menyra te ndryshme sipas personaliteteve te cdo individi..Duke u bazuar ne studimin e bere adoleshentet e perkufizojne adoleshencen:

“Te jesh adoleshent do te thote te mbrosh mendimin tend dhe te mos leshosh pe edhe nese te tjeret sjellin argumenta te shumta.

Punoi:

Anxhela Hakilja