Project EDDA

Expertisecentrum voor Didactische

en Digitale Aanpassingen

De kern van het project EDDA:

• Leermiddelen (op papier en digitaal) zijn regelmatig ontoegankelijk voor blinde en zeer slechtziende leerlingen.

• We passen vanuit de te behalen leerdoelen de leermiddelen aan waar dat nodig is. We voegen techniek toe om het ook digitaal optimaal te kunnen gebruiken.

• We onderzoeken of dat tot betere resultaten en meer leerplezier leidt voor deze kinderen en hun omgeving (docenten, medeleerlingen).

• We delen de richtlijnen en de gemaakte oplossingen om tot werkende toegankelijke leermiddelen te komen, met iedereen die ze ontwikkelt en gebruikt.

Wie zijn ‘we’?

• Project EDDA komt voort uit een eerder project (Viziris-project) waarin de ontoegankelijkheid en mogelijke oplossingen zijn verkend.

• Het Ministerie van OCW laat nu deze pilot verder uitwerken tot concrete oplossingen voor een betere toegankelijkheid.

• Dat vervolgproject is Project EDDA.

• De partners zijn: Bartiméus, Visio, Viziris en Dedicon.

Wat zijn de deelprojecten?

• Werkpakket 1: Richtlijnen ontwikkelen voor toegankelijke digitale leermiddelen.

• Werkpakket 2: Didactische aanpassingen maken voor digitale en papieren leermiddelen.

• Werkpakket 3: Kennis borgen en uitdragen via een Expertisecentrum

• Werkpakket 4: Onderzoeken van de resultaten.

“Ontoegankelijkheid” 3 voorbeelden (1/3)

• In boeken staan veel afbeeldingen met tekst, infographics en andere schema’s.

• Vaak zijn ze nodig om de opdrachten te kunnen maken.

• Beschrijven wat je ziet is niet altijd de beste oplossing.

“Ontoegankelijkheid” 3 voorbeelden (2/3)

• De scholen willen tablets en de uitgeverijen geven een (voorlopig) antwoord: pdf’s van de boeken.

• De pdf is een afbeelding en niet toegankelijk.

• Mogelijkheden van de tablet worden (nog) niet benut (voice-over).

“Ontoegankelijkheid” 3 voorbeelden (3/3)

• In de onderbouw (bijv. rekenen in groep 3) is er bijna geen tekst.

• Beschrijven wat je ziet is geen oplossing, want:

– in braille lezen is nog niet mogelijk;

– de tekst is eigenlijk niet voor de leerling bedoeld;

– je geeft het antwoord vaak weg.

Aanpassingen vanuit het leerdoel

• De tekening of afbeelding is (maar) een vorm.

• Het leerdoel kan ook anders worden bereikt.

• Dat vereist didactische expertise.

• En een kritische kijk op leermiddelen!

Hier is de oplossing:

• Gebruik alleen de gevelopschriften als tekst in de volgorde van de looproute.

Aanpassingen door techniek te benutten

• De verwijzingen binnen een boek of tussen leer-en werkboek kosten de leerling veel tijd.

• Techniek benutten maakt dat efficiënter.

Oplossingen die we onderzoeken:

• Gebruik van hyperlinks, en navigatie via de laptop (met brailleleesregel).

Recepten voor aanpassingen (1/4)

• Methodes worden aangepast waar nodig.

• Er komen oplossingen per ontoegankelijk, maar onmisbaar leerobject (OOO)

• Niet alleen als eindproduct, maar ook als ‘recept’ dat kan worden hergebruikt bij volgende methodes.

Recepten voor aanpassingen (2/4)

• Voorbeelden van ontoegankelijke, maar onmisbareleerobjecten (OOO)

Recepten voor aanpassingen (3/4)

• Het recept per leerobject ontstaat via twee invalshoeken:

– Wat is precies het leerdoel? (� leerresultaat behalen)

– Wat gebeurt er in het leerproces in de klas? (� meedoen)

• Wat is de beste oplossing?

• Wat is een goede variant?

• Hoe maak je het? (beeldomschrijving,zweltekening, audio, technisch/digitaal?)

• Wat is een alternatieve werkvorm buiten het leermiddel om?

• Welke tips moet de leerkracht/docent krijgen?

Recepten voor aanpassingen (4/4)

• Vormgeving in boeken verschilt eindeloos.

• Maar het aantal opdrachttypen is te overzien.

• Binnen EDDA gaan we vaste recepten bedenken per ontoegankelijk opdrachttype

• Bijv. rebus, puzzel, kleur, match, vul in, onderstreep, etc.

• Die oplossingen zijn opnieuw toe te passen bij een volgende opdracht met andere inhoud.

Wie doet wat in het project?

• Projectmanagement: Dedicon, Lydia Vroegindeweij

• Digitale richtlijnen ontwikkelen: Accessibility, Waarmerk Drempelvrij

• Didactische aanpassingen: auteurs en redacteuren van de methodes + vakexperts/didactici van Bartiméus en Visio, Liesbeth van Oostenbruggen

• Opstarten en invullen Expertisecentrum EDDA: Dedicon, Dorine in ‘t Veld

• Onderzoek: CLU (Universiteit Utrecht) + bemiddelende rol van Aob

• Diverse adviezen: Viziris, expertise van Dedicon en van de scholen

Waaruit bestaat het onderzoek?

• We vragen leerlingen en hun docenten in het reguliere onderwijs om mee te doen aan een onderzoek in twee stappen.

• Leerlingen zijn dit schooljaar gestart met de ‘normaal aangepaste’ leermiddelen.

• In januari onderzoeken we de resultaten: leerresultaten met de reguliere toetsen, leerplezier via interview met leerling, docent en klasgenoten.

• Vanaf februari verder met ‘beter aangepaste’ leermiddelen.

• In juni 2e onderzoek op dezelfde elementen.

Welke inbreng verwachten we van u?

Van de scholen Bartiméus en Visio verwachten we de volgende inzet:

• Bemiddelen bij het werven van de leerlingen voor het onderzoek (in het reguliere onderwijs).

• Meedenken en vragen beantwoorden van de auteurs/redacteuren.

Meer informatie?

Er is in deze eerste fase de website: www.project-edda.nl

Er is een facebookpagina: http://www.facebook.com/pages/Project-EDDA/517431771603679

Er is een twitteraccount: @projectedda

Er is een besloten Linkedin-groep Project EDDA, waar de redacteuren en vakexperts kennis kunnen delen over de te maken aanpassingen.