PEDPEDİİATRATRİİK K TTÜÜMMÖÖRLERDE KRRLERDE KRİİTTİİK K ORGANORGAN--DOZ DOZ İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

DR. DR. ŞŞ. B. BİİLGE GLGE GÜÜRSELRSEL

Ondokuz MayOndokuz Mayııs s ÜÜniversitesi Tniversitesi Tııp Fakp Faküültesi ltesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim DalRadyasyon Onkolojisi Anabilim Dalıı

X. UROK Pediatrik Radyoterapi Kursu 2012

KANSERKANSER TEDAVİ

ve SONRASI ?

Pediatrik yaPediatrik yaşşgrubunda grubunda

ttüümmöör r tedavisitedavisi

FarklarFarklar

BeklentilerBeklentiler

GerekliliklerGereklilikler

•• Register for the evaluation of side effects after Register for the evaluation of side effects after radiation in childhood and adolescence radiation in childhood and adolescence (RISK)(RISK)

SSİİNNİİR SR SİİSTEMSTEMİİ•• NNööronal gelironal gelişşim ilk im ilk üçüç yyıılda lda ççok ok

hhıızlzlıı, alt, altıı yayaşışından sonra nerede ndan sonra nerede ise hiise hiçç yok.yok.

•• Bu geliBu gelişşim nim nööronlarronlarıın sayn sayııssıında nda dedeğğil boyutunda olur. il boyutunda olur. İİlk lk üçüç yyııl l aksonal geliaksonal gelişşme, dendritik me, dendritik arborizasyon ve sinaptogenezin arborizasyon ve sinaptogenezin en aktif olduen aktif olduğğu du döönemdir.nemdir.

•• Miyelinizasyon ise ilk iki yMiyelinizasyon ise ilk iki yıılda lda neredeyse tamamlanmakla neredeyse tamamlanmakla birlikte puberteye kadar devam birlikte puberteye kadar devam eder.eder.

•• The neurocognitive effects The neurocognitive effects of of cranialcranial RT in children RT in children havehave been been studied in several settings. With central nervous systemstudied in several settings. With central nervous system prophylaxis prophylaxis for acute lymphoblastic leukemia, the addition offor acute lymphoblastic leukemia, the addition of 24 Gy 24 Gy radiation radiation to the whole brain (to a chemotherapy regimen)to the whole brain (to a chemotherapy regimen) has been associated has been associated with a median with a median 1313--pointpoint intelligenceintelligence quotient quotient reduction at 5 reduction at 5 years after RT years after RT and poorer academicand poorer academic achievement and selfachievement and self--image, image, and greater psychological distressand greater psychological distress at 15 years after RT. The reported at 15 years after RT. The reported toxicities havetoxicities have been lower (or not detected) when 14been lower (or not detected) when 14––18 Gy was 18 Gy was usedused..

SANTRAL SSANTRAL SİİNNİİR SR SİİSTEMSTEMİİ DOZDOZ--VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• Mulhern ve ark. medulloblastom vakalarMulhern ve ark. medulloblastom vakalarıında 36 Gy yerine 23.4 nda 36 Gy yerine 23.4 Gy kraniospinal doz uygulanmasGy kraniospinal doz uygulanmasıı ise IQ da 10ise IQ da 10--15 puanl15 puanlıık k avantaj olduavantaj olduğğunu kaydetmiunu kaydetmişşlerdir.lerdir.

•• Wara ve ark. kronik progresif radyasyon myeliti riskini 25 fx dWara ve ark. kronik progresif radyasyon myeliti riskini 25 fx da a 42 Gy ile %1, 45 Gy ile %5, ve 61 Gy ile %50 olarak bildirmi42 Gy ile %1, 45 Gy ile %5, ve 61 Gy ile %50 olarak bildirmişştir. tir. KKüçüüçük k ççocuklarda bu risk daha yocuklarda bu risk daha yüüksek olabilir. ksek olabilir.

Metotreksat Metotreksat SidarabinSidarabinAktinomisin DAktinomisin D

Çocukluk çağı kanseri tedavisinde oluşan psikososyal etkiler ise ilk defa Koocher ve O’Malley (27)

tarafından Damocles sendromu olarak tanımlanmıştır.

NNÖÖROENDOKRROENDOKRİİN FONKSN FONKSİİYON YON DOZDOZ--VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

BBÜÜYYÜÜME HORMONUME HORMONUEn çok etkilenen hormonDaha çok hipotalamik düzeyde30 Gy ve üzeri %60-80 stimulasyon testleri bozulurEşik doz 18-20 GyBusulfan, siklofosfamid, glukokortikoidler, 6-MP ve MTX ▲

•• 50 Gy 50 Gy üüzerindeki dozlarda gonadotropin yetmezlizerindeki dozlarda gonadotropin yetmezliğği i olurken, 18olurken, 18--47 Gy dozlar puberte prekoks nedeni olabilir.47 Gy dozlar puberte prekoks nedeni olabilir.

•• Puberte prekoks en Puberte prekoks en ççok 24 Gy kranyal RT alan kok 24 Gy kranyal RT alan kıız z ççocuklarda gocuklarda göözlenir.zlenir.

•• 35 Gy ve 35 Gy ve üüzeri dozlardaki kranyal RT sonraszeri dozlardaki kranyal RT sonrasııgonadotropin yetmezligonadotropin yetmezliğği gi göörrüülme klme küümmüülatif insidanslatif insidansıı 55--10 y10 yıılda %10lda %10--2020’’dir.dir.

BBÜÜYYÜÜME HORMONU DIME HORMONU DIŞŞI I TROPTROPİİNLERNLER

•• 40 Gy ve 40 Gy ve üüzeri kranyal radyoterapi dozlarzeri kranyal radyoterapi dozlarııgonadotropin, ACTH, TRH ve TSH eksikligonadotropin, ACTH, TRH ve TSH eksikliğğine sebep ine sebep olmaktadolmaktadıır. r.

•• Oranlar %50Oranlar %50--65 aras65 arasıında bildirilmektedir.nda bildirilmektedir.•• 50 Gy ve 50 Gy ve üüzeri doz alan nazofarenks ve paranasal zeri doz alan nazofarenks ve paranasal

sinus karsinomu vakalarsinus karsinomu vakalarıında hiperprolaktinemi nda hiperprolaktinemi bildirilmibildirilmişştir.tir.

•• Radyoterapi ile birlikte nitrosRadyoterapi ile birlikte nitrosüüre kullanre kullanıımmııhiperprolaktinemi gelihiperprolaktinemi gelişşim riskini arttim riskini arttıırmaktadrmaktadıır.r.

•• ÖÖn hipofiz hormon yetmezlin hipofiz hormon yetmezliğği bulgulari bulgularıına rana rağğmen men arka hipofiz bozukluarka hipofiz bozukluğğu olan diabetes insipitus pek u olan diabetes insipitus pek rastlanan bir bulgu derastlanan bir bulgu değğildir.ildir.

TTİİROROİİD HORMONUD HORMONU•• Tiroide radyasyon hasarTiroide radyasyon hasarıınnıın patofizyolojisi?n patofizyolojisi?•• Hipotiroidi Hipotiroidi öözellikle Hodgkin hastalzellikle Hodgkin hastalığıığı tedavisi tedavisi

sonrassonrasıı bildirilmibildirilmişş. (%47).. (%47).•• Mantle dozu 26 Gy altMantle dozu 26 Gy altıında % 16.6.nda % 16.6.•• 26 Gy 26 Gy üüzerinde %78.7.zerinde %78.7.•• GGöörrüülme zamanlme zamanıı radyoterapiyi takiben ortanca 4.6 radyoterapiyi takiben ortanca 4.6

yyııl.l.•• Radyoterapi sRadyoterapi sıırasrasıındaki yandaki yaşşla da yakla da yakıın ilin ilişşkili oldukili olduğğu u

bildirilmibildirilmişş..

KEMKEMİİK YUMUK YUMUŞŞAK DOKU AK DOKU DOZDOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• Radyoterapi ile epifizyal geliRadyoterapi ile epifizyal gelişşim im geriligeriliğği ilk defa 1903 de Perthes i ilk defa 1903 de Perthes taraftarafıından bildirilmindan bildirilmişş..

•• RTRT’’nin kemik hasarnin kemik hasarıı üüzerine etkisi zerine etkisi muhtemelen kontroblastlar muhtemelen kontroblastlar üüzerinden olmaktadzerinden olmaktadıır. r.

•• Epifizyal Epifizyal ışıışınlama, kondrogenezisi nlama, kondrogenezisi bozarken, metafizyal bozarken, metafizyal ışıışınlama nlama kalsifik kemik ve kartilajda kalsifik kemik ve kartilajda absorptif kayba ve diafizyal absorptif kayba ve diafizyal ışıışınlama ise periostal aktivite nlama ise periostal aktivite dedeğğiişşikliikliğğine yol aine yol aççarak anormal arak anormal kemik modellemesine neden olur.kemik modellemesine neden olur.

EPEPİİFFİİZ PLAKLARINDA Z PLAKLARINDA BBÜÜYYÜÜMEME

%30

%70%60

%40

%80

%20

HUMERUS

TİBİA

FEMUR

KEMKEMİİK YUMUK YUMUŞŞAK DOKU AK DOKU DOZDOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• NWTS NWTS ççalalışışmasmasıı 12 ay alt12 ay altıı tantanıı alan ve 10 Gy alan ve 10 Gy üüzeri zeri radyoterapi uygulanan radyoterapi uygulanan ççocuklarda boy kaybocuklarda boy kaybıınnıı 7.7 7.7 cm olarak hesaplamcm olarak hesaplamışış..

•• Toplam grupta ise 10 Gy iToplam grupta ise 10 Gy iççin kayin kayııp 2.8 cm.p 2.8 cm.•• Spinal Spinal ışıışınlama ile boy kaybnlama ile boy kaybıı 1 ya1 yaşş altaltıı ışıışınlamada 9 nlamada 9

cm, 5 yacm, 5 yaşışında 7 cm ve 10 yanda 7 cm ve 10 yaşışında 5.5 cm olarak nda 5.5 cm olarak bildirilmibildirilmişştir.tir.

KALP DOZKALP DOZ--VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ•• HD tanHD tanııssıı ile tedavi edilen 635 hasta ile tedavi edilen 635 hasta üüzerinde yapzerinde yapıılan lan

ççalalışışmada 17 ymada 17 yııllllıık takipte perikardit gelik takipte perikardit gelişşme riski %4 me riski %4 olarak bulunmuolarak bulunmuşş ve 12 hasta kardiak hastalve 12 hasta kardiak hastalııktan ktan öölmlmüüşşttüür. r. ÖÖlen hastalarlen hastalarıın hepsi 42n hepsi 42--45 Gy doz alm45 Gy doz almışış, , 1515--26 Gy doz alanlarda ise hi26 Gy doz alanlarda ise hiççbir kardiak problem bir kardiak problem kaydedilmemikaydedilmemişş ..

•• SonuSonuççta gta güüncel teknikler ile 25 Gy sonrasncel teknikler ile 25 Gy sonrasıı kalbi kalbi bloklayarak, kbloklayarak, küçüüçük bir kalp segmentinin 40 Gy doz k bir kalp segmentinin 40 Gy doz alabilecealabileceğği raporlanmi raporlanmışış. .

•• Antrasiklin kullanAntrasiklin kullanıımmıı ile riskile risk

AKCAKCİĞİĞER DOZER DOZ--VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• AkciAkciğğerin %75 den fazlaserin %75 den fazlasıı 45 Gy veya 45 Gy veya üüzeri doz zeri doz aldaldığıığında kor pulmonale ve takiben nda kor pulmonale ve takiben ööllüüm m

•• Metastatik WilmMetastatik Wilm’’s ts tüümmöörrüü nedeni ile 12nedeni ile 12--14 Gy RT 14 Gy RT uygulanan hastalarda akciuygulanan hastalarda akciğğer vital kapasitesinin er vital kapasitesinin %70%70’’e e

•• ÖÖksksüürrüük atek ateşş dispne ile kendini gdispne ile kendini göösteren klinik steren klinik pnpnöömoni tmoni tüüm akcim akciğğerin %50erin %50’’sinden fazlassinden fazlasıınnıın 30 Gy n 30 Gy standart fraksiyon standart fraksiyon ışıışınlamasnlamasıında %5nda %5--1515

•• Karmustin, lomustine, busulfan, bleomisin Karmustin, lomustine, busulfan, bleomisin kemoterapilerin varlkemoterapilerin varlığıığı da pulmoner fibrozisda pulmoner fibrozis

OVER DOZOVER DOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• Adolesan Adolesan ççaağğda overler kda overler küçüüçük yak yaşş grubuna ggrubuna gööre re daha duyarldaha duyarlıı

•• Tek doz RT sonrasTek doz RT sonrasıı gegeççici sterilite 1.7ici sterilite 1.7--6.4 Gy ile 6.4 Gy ile gergerççekleekleşşirken kalirken kalııccıı sterilite 3.2sterilite 3.2--10 Gy doz ile 10 Gy doz ile

•• TVI sTVI sıırasrasıında 10 Gy/tek fraksiyon uygulanan knda 10 Gy/tek fraksiyon uygulanan kıız z ççocuklarocuklarıınnıın n ççooğğunda primer amenore veya sekonder unda primer amenore veya sekonder seks karakterlerinin geliseks karakterlerinin gelişşememesi durumu ortaya ememesi durumu ortaya ççııkmaktakmakta

TESTTESTİİS DOZS DOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

Spermatogonialar radyasyona fazlasSpermatogonialar radyasyona fazlasııyla duyarlyla duyarlıı olduolduğğu u iiççin in ççok kok küçüüçük dozlarda bile gk dozlarda bile göörrüülebilir hasar gelilebilir hasar gelişşir. ir. Oligospermi 0,5 Gy doz sonrasOligospermi 0,5 Gy doz sonrasıı ggöözlenir. 1 Gy doz zlenir. 1 Gy doz sonrassonrasıı ddüüzelme 9zelme 9--18 ay, 218 ay, 2--3 Gy sonras3 Gy sonrasıı 30 ay, 430 ay, 4--6 Gy 6 Gy sonrassonrasıı ile 5 yile 5 yııldan uzun sldan uzun süürer. Daha yrer. Daha yüüksek dozlarda ksek dozlarda ise kalise kalııccıı sterilite gsterilite göörrüüllüür.r.Siklofosfamid ve busulfan da ySiklofosfamid ve busulfan da yüüksek oranda ksek oranda

gonadotoksik olup, RT toksisitesinigonadotoksik olup, RT toksisitesini

BBÖÖBREK DOZBREK DOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

Her iki bHer iki bööbrebreğğe 25 Gy e 25 Gy üüzeri dozda zeri dozda ışıışınlama 6 aynlama 6 ayııtakiben renal yetmezlik takiben renal yetmezlik 1414--20 Gy doz sonras20 Gy doz sonrasıı didiğğer ber bööbrekte kompensatuar brekte kompensatuar hipertrofi gelihipertrofi gelişşirirStandart fraksiyon Standart fraksiyon şşemasemasıı ile radyasyon nefropatisi riski ile radyasyon nefropatisi riski iiççin ein eşşik doz 15 Gy olup 30 Gy plato dik doz 15 Gy olup 30 Gy plato düüzeyi zeyi BirBirççok nefrotoksik ilaok nefrotoksik ilaççlar ve kemoterapotik advers renal lar ve kemoterapotik advers renal fonksiyon etkileri var. Sisplatin, aminoglikozitler, fonksiyon etkileri var. Sisplatin, aminoglikozitler, amfoterisin, ifosfamid v.b.amfoterisin, ifosfamid v.b.

KARACKARACİĞİĞER DOZER DOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

••Radyoterapi ile oluRadyoterapi ile oluşşan karacian karaciğğer hasarer hasarıı klasik ve klasik ve nonklasik olarak iki tipte nonklasik olarak iki tipte ••Klasik tipte alkalen fosfatazda 2 kat ve Klasik tipte alkalen fosfatazda 2 kat ve üüzeri artzeri artışış, , patolojik olarak hepatik lobpatolojik olarak hepatik lobüüllerin santral venlerinde llerin santral venlerinde obliterasyon, retrograt konjesyon ve sekonder hepatosit obliterasyon, retrograt konjesyon ve sekonder hepatosit nekrozu gnekrozu göözlenirzlenir••Nonklasik tipte ise 4Nonklasik tipte ise 4--5 kat artm5 kat artmışış transaminaz transaminaz ddüüzeyleri mevcuttur ve daha zeyleri mevcuttur ve daha ççok hepatosellok hepatosellüüler ler karsinoma dokarsinoma doğğru ilerler. Altta yatan patogenez net ru ilerler. Altta yatan patogenez net dedeğğil.il.

KARACKARACİĞİĞER DOZER DOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

••1212--25 Gy fraksiyone RT hastalar25 Gy fraksiyone RT hastalarıın %50n %50’’sinde sinde karacikaraciğğer fonksiyon testlerinde bozulmaya yol aer fonksiyon testlerinde bozulmaya yol aççar. ar. ••2525--35 Gy aras35 Gy arasıı ise bu bozulma %63 ise bu bozulma %63 ••35 Gy 35 Gy üüzeri ise %86 hasta izeri ise %86 hasta iççin toksikin toksik

••Kemoterapi varlKemoterapi varlığıığında nda ççooğğu arau araşşttıırmacrmacıı ttüüm karacim karaciğğer er dozunun dozunun 12 Gy 12 Gy üüzerinde olmamaszerinde olmamasıınnıı öönerir. nerir.

••Metotreksat, merkaptopMetotreksat, merkaptopüürin, tioguanin, daktinomisin rin, tioguanin, daktinomisin kullankullanıımmıı hepatik disfonksiyon ve venohepatik disfonksiyon ve veno--oklusif hastaloklusif hastalıık k riskini riskini

DALAK DOZDALAK DOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• DalaDalağığın 30 Gy n 30 Gy üüzeri zeri ışıışınlamalarnlamalarıında nda enfeksiyon riskienfeksiyon riski

•• Proflaktik aProflaktik aşışılama ve penisilin lama ve penisilin uygulamalaruygulamalarıı öönerilebilirnerilebilir

GGÖÖZ DOZZ DOZ--VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİRetina:Retina: 1.81.8--2 Gy lik standart fraksiyonasyon ile e2 Gy lik standart fraksiyonasyon ile eşşik ik dedeğğer 46 Gy er 46 Gy Lakrimal Aparat: Lakrimal Aparat: Yan etki gYan etki göörrüülme olaslme olasııllığıığı standart standart fraksiyon ile 45 Gy altfraksiyon ile 45 Gy altıında nda ççok az iken 60 Gy sonrasok az iken 60 Gy sonrasııççok fazlaok fazlaLens:Lens: Tek doz 10 Gy TVI yapTek doz 10 Gy TVI yapıılan hastalarda katarakt lan hastalarda katarakt geligelişşme oranme oranıı %80, fraksiyone 12%80, fraksiyone 12--15 Gy sonras15 Gy sonrasıı ise %19 ise %19 Kortikosteroidler riski arttKortikosteroidler riski arttıırrıırken, yarken, yaşışın kn küçüüçük olmask olmasııile risk azalile risk azalıırr

KULAK DOZKULAK DOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• RT, koklear hasara yol aRT, koklear hasara yol aççarak arak sensorinsensorinööral duyma kaybral duyma kaybıına na 60 Gy uygulanan hastalar60 Gy uygulanan hastalarıın n %25%25’’inde yol ainde yol aççar. ar.

•• Platin bazlPlatin bazlıı kemoterapkemoterapöötikler, tikler, luup diluup diüüretikler, retikler, aminoglikozit antibiyotikler aminoglikozit antibiyotikler

•• GGüünnüümmüüzde kokleaya zde kokleaya uygulanan 30uygulanan 30--50 Gy dozun 50 Gy dozun orta sorta sııklklııkta sensorinkta sensorinööral ral duyma kaybduyma kaybıı ile iliile ilişşkili oldukili olduğğu u ve ve şşunt prosedunt prosedüürlerinin bu rlerinin bu riski arttriski arttıırdrdığıığı bilinmektedir.bilinmektedir.

DDİŞİŞLER VE ORAL KAVLER VE ORAL KAVİİTE TE DOZDOZ--VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• 2020--40 Gy40 Gy’’lik dozlar dilik dozlar dişş kkööklerinde kklerinde kıısalma ve salma ve hipokalsifikasyona yol ahipokalsifikasyona yol aççabilir. Baabilir. Başş--boyun yerleboyun yerleşşimli imli rabdomyosarkom nedeni ile 40 Gy rabdomyosarkom nedeni ile 40 Gy üüzeri RT alan zeri RT alan ççocuklarocuklarıın %85n %85’’inde mandibular ve maksiler inde mandibular ve maksiler hipolazi, artmhipolazi, artmışış çüçürrüük, hipo veya mikrodonti, k, hipo veya mikrodonti, kserostomi gibi bariz bozukluklar gkserostomi gibi bariz bozukluklar göözlenir .zlenir .

•• ÖÖzellikle 6 yazellikle 6 yaşş altaltıı ışıışınlananlarda ve 45nlananlarda ve 45--65 Gy gibi 65 Gy gibi yyüüksek dozlarda ciddi diksek dozlarda ciddi dişş yapyapıı bozukluklarbozukluklarıı ve ve malokluzyonlar bildirilmimalokluzyonlar bildirilmişş..

KEMKEMİİK K İİLLİĞİİĞİ DOZDOZ-- VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

Kemik iliKemik iliğğinin rejeneratif inin rejeneratif kapasitesi kapasitesi ışıışınlanan hacim ile nlanan hacim ile iliilişşkili. Tkili. Tüüm kemik ilim kemik iliğğinin inin %25%25’’inden azinden azıı ışıışınlandnlandığıığında, nda, ışıışınlanmayan bnlanmayan bööllüüm bam başşararııllıışşekilde hematopoetik ihtiyacekilde hematopoetik ihtiyacııkompanse eder ve kompanse eder ve ışıışınlanmnlanmışışkkııssıım rejenere olmaz. %50m rejenere olmaz. %50’’sinden sinden fazlasfazlasıı ışıışınlandnlandığıığında ise kemik nda ise kemik iliiliğği rezervi yeterli olmaz ve i rezervi yeterli olmaz ve paradoks olarak alan iparadoks olarak alan iççindeki indeki kemik ilikemik iliğği 2i 2--5 y5 yııl sonra rejenere l sonra rejenere olur.olur.

İİKKİİNCNCİİL KANSERLERL KANSERLERİİlk 1975 ylk 1975 yııllıında Li ve ark nda Li ve ark En sEn sıık, lk, löösemi, meme, kemik, santral sinir sistemi tsemi, meme, kemik, santral sinir sistemi tüümmöörleri,ve rleri,ve tiroid kanserleri tiroid kanserleri Hastaya ait faktHastaya ait faktöörler (yarler (yaşş, immun fonksiyon, genetik ve hormonal , immun fonksiyon, genetik ve hormonal durum), durum), HastalHastalığığa ait fakta ait faktöörler (primer tanrler (primer tanıı, uygulanan tedavi), , uygulanan tedavi), ÇÇevresel faktevresel faktöörler ve yarler ve yaşşam biam biççimiimiOtozomal dominant (LiOtozomal dominant (Li--Fraumeni sendromu ve Cowden Fraumeni sendromu ve Cowden hastalhastalığıığı) ve otozomal resesif (Fankoni anemesi, Bloom ) ve otozomal resesif (Fankoni anemesi, Bloom Sendromu, ve Xeroderma Pigmentozum) geSendromu, ve Xeroderma Pigmentozum) geççiişşli kanser li kanser sendromlarsendromlarıında multipl kansernda multipl kanser--ikincil kanser riski ikincil kanser riski ççok yok yüüksek.ksek.

•• Inskip ve ark. tarafInskip ve ark. tarafıından yayndan yayıınlanan ve SEER nlanan ve SEER (Surveillance, Epidemiology and End Result) (Surveillance, Epidemiology and End Result) kaykayııtlartlarıınnıın kullann kullanııldldığıığı ççalalışışmada, Amerika Birlemada, Amerika Birleşşik ik Devletlerinde 1993Devletlerinde 1993--2002 y2002 yııllarllarıı arasarasıında kanser tannda kanser tanııssııalmalmışış 23 819 23 819 ççocukta ikincil kanserler araocukta ikincil kanserler araşşttıırrıılmlmışış, 327 , 327 hastada 352 ikincil kanser saptanmhastada 352 ikincil kanser saptanmışış, g, göözlenen ve zlenen ve genel populasyonda beklenen degenel populasyonda beklenen değğerler erler karkarşışılalaşşttıırrııldldığıığında nda 66--8 kat artm8 kat artmışış risk rapor risk rapor edilmiedilmişştir. En tir. En ççok gok göörrüülen ikincil primer kanserler len ikincil primer kanserler meme, kemik ve tiroid kanseri ve akut miyeloid meme, kemik ve tiroid kanseri ve akut miyeloid llöösemisemi. Solid t. Solid tüümmöör gr göörrüülme riski takip eden ylme riski takip eden yııllarda llarda artarken, lartarken, löösemi 10. Ysemi 10. Yıılda plato yapar.lda plato yapar.

TTİİROROİİD KANSERD KANSERİİ DOZDOZ--VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

•• İİnsidansnsidansıı öözellikle 20zellikle 20--29 Gy dozlarda artmakta 30 Gy 29 Gy dozlarda artmakta 30 Gy üüzerinde ise insidans azalmakta.zerinde ise insidans azalmakta.

•• 10 ya10 yaşışından ndan öönce tannce tanıı ve tedavi alanlarda tiroid kanseri ve tedavi alanlarda tiroid kanseri riski, 10 yariski, 10 yaşş üüststüündekilerden daha fazla .ndekilerden daha fazla .

•• Sklar ve ark HD Sklar ve ark HD ççocukta yaptocukta yaptığıığı bir bir ççalalışışmada 20 mada 20 hastada tiroid kanserinin riskini genel populasyondan hastada tiroid kanserinin riskini genel populasyondan 18.318.3 kat fazla oldukat fazla olduğğunu gunu gööstermistermişştir.tir.

•• 9 cGy dozda bile tiroid kanserinde 9 cGy dozda bile tiroid kanserinde 4 4 misli artmisli artışış olduolduğğu u ggöözlenmizlenmişştir .tir .

MEME KANSERMEME KANSERİİ DOZ DOZ VOLVOLÜÜM M İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

••20 ya20 yaşş altaltıında toraks RT uygulanan nda toraks RT uygulanan hastalarda meme kanseri ghastalarda meme kanseri göörrüülme yalme yaşışımedian median 3535 , genel populasyonda , genel populasyonda 6161

••Inskip ve ark. toraks RT dozu ile meme Inskip ve ark. toraks RT dozu ile meme kanseri gelikanseri gelişşme riskinin lineer olarak me riskinin lineer olarak arttarttığıığınnıı ve 40 Gy doz ile riskin ve 40 Gy doz ile riskin ışıışınlanmayanlara gnlanmayanlara gööre re 10.8 kat 10.8 kat (%95 CI, (%95 CI, 3.83.8--31) artt31) arttığıığınnıı bildirmibildirmişş

•Memeye uygulanan her bir Gy için meme kanseri gelişme rölatif risikin 0.13oranında artmakta

BBİİLGLGİİLENDLENDİİRME VE TAKRME VE TAKİİPP