NGHIEN CQU MOT SO THANH PHAN V A HOAT CHAT SINH HOC CUA NAM LINH CHI GARNODERMA LUCIDUM NUOl TRONG 6 VIET NAM

N g u y e n Thi C h i n h , V u T h a n h C o n g , Ly L a n PhUdng, D i n h H o n g D u y e n , P h a m T h u y L i n h TrUdng BHKHTN, BHQGHN D a n g X u y e n Nhvf, Di^tfng H o n g D i n h TTSHTN vien ifng dung Cong nghe

L M 6 DAU

Nam Linh Chi Ganoderma lucidum (curt.Fr.) Karsten la loai n i m

CO ten ggi la Hong Chi, Xich Chi hay Linh Chi do. Tut lau da dUde

nghien ciiu va sii dung rgng rai d eac nUdc chau A nbu Trung Qu6'e,

Nbat, Han Quo'c, Viet Nam, Thai Lan... song thanh p b i n va boat chat

sinh hgc eua chiing nhu the nao eon phu thugc vao nhieu yeu to' nbU:

loai nao, c6ng nghe nu6i trong tren nguyen lieu gi va trong dieu kien

khi hau sinh thai. Hang tram cac boat chat sinh hgc va tac dung ebuEa

benh cua trtng thanh ph in quan trgng trong loai nam Linh Chi nay da

dUdc nhieu tac gia xac dinh nbU: Triterpen, steroid, alcaloid, adenosin,

polysaccharide, protein, lipit, cac nguyen to' khoang, enzym, khang

sinh va genmanium. Vdi loai Linh Chi nhap ngi va loai Linh Chi phan

lap d Viet Nam Ganoderma lucidum, nu6i trong trong dieu kien eua

Viet Nam c in phai dUdc xac dinh de md ra hudng s in xuat Idn va khai

thae nguon dUde lieu quy nay. Nam Linh Chi da dUdc biet den t\i hdn

bd'n ngbin nam vdi tac dung chijEa benh trong Y hgc nhU: tang he tho'ng

mi ln dich, cbd'ng kho'i u, ch6'ng ung thu, eho'ng viem phoi, hen xuyin,

viem khdp, dieu boa buyet ap, cai thien he tim mach, giam dau....dae

biet la bao tii ciing da dUdc khang dinh la c6 kha nang ngan ngiia va

cbo'ng ung thu, tang cac te'bao giet tu nhien (NK: Natural killer), tang

13

dai thuc bao... va c6 chda nguyen to" bie'm genmanium c6 tac dung cbd'ng ung thu va giam dau. Vi vay chung t6i da nghien ciiu thanh phin mot so' chat cua Linh Chi qua th§, sinh kho'i, bao tii nam Linh Chi do chung toi nu6i trong va so sanh vdi 2 loai Linh Chi trong tU nhien: Co Linh Chi (G.applanatum) va Hong Chi (G.lucidum).

11. PHUONG PHAP NGHIEN CtTU

1, N g u y e n v a t l i e u

- Bgt sinh khoi nam, qua the, bao tii nam Hong Chi Ganoderma lucidum (curt.Fr.) Karsten do PGS.TS. Nguyen Thi Chinh cung cip.

- Ganoderma applanatum (Pers.) Pat.- Co Linh Chi va G.lucidum thu hai trong tu nhien

2. Phifofng p h a p p h a n t i ch

2.1. Phi/cfng phdp phan huy mdu bang HNO3

Can chinh xac mot lUdng m&u cho vao binh tam giac c6 mo. Them

HNO3 dam dac va dun soi nhe tren bep dien trong tu hut sao cho mau

khong dUdc kh6. Them mot lUdng nhd HNO3 cho de'n khi m i u phan

buy hoan toan (dich mau nbat trong suo't). Khong dUde de m i u kh6

trong qua trinh phan buy. Riia sach thanh c6'c va Igc (neu c in thie't).

Dinh mde tdi the tich thich hdp.

2.2. PhitOng phdp tro hod

Can chinh xac mot lUdng miu cho vao chen nung. M i u dUdc dUa

vao 16 nung Furnace 47900 - My va nang d in nhiet do tii tu! den 500°C

va giu: d nhiet do do trong 2 gid (tro cd mau tr ing). De ngugi trong binh

hut am va can trgng lUdng tro.

2.3. PhitOng phdp chudn do EDTA

Miu sau khi da dUdc v6 cd hoa, tien hanh chuan do b ing EDTA de xac dinh ham lUdng Canxi va Magie.

14

2.4. Xac dinh nito tdng so'

Ham lUdng nitd tong s6'dude xac dinh theo phUdng phap Kejldall tren bg cat dam Gerbardt - (Diic).

2.5. Xac dinh lipit

Ham lUdng lipit dUdc xac dinh bing phUdng phap Soxblet b ing bg chie't Soxhlet-Drfc.

Can mot lUdng mau xac dinh cho vao tui ehiet miu. Ngam tui

m i u nay trong dung dich Cloroform 24 gid sau do ehiet khoang 24 gid

niia. Dich sau khi ehiet cho bay bdi bet lUdng Cloroform dU trong tu

hut, thu va can lUdng lipit.

2.6. Xdc dinh lUOng ditdng khit

Ham lUdng dudng k h i dUdc xac dinh b ing phUdng phap thuy

phan axit thong qua lUdng dUdng khii ciia IXEKUTZ.

2.7. Xdc dinh ham lUOng vitamin C

Ham lUdng vitamin C dUdc xac dinh b ing phUdng phap I6't.

2.8. Xdc dinh kim loai

Cac nguyen to'khoang dUdc xac dinh tren may quang pho bap thu

nguyen tii (Atomic Absorption Spectrometers) - (PerkinElmer, My).

in. K£'T QUA NGHifiN ctru vA THAO LU^N

Nghi§n cutu th^nh ph in mot so' ch i t nhU: protein, dudng, lipit,

h^m lUdng cac nguydn td'khoang... cua n i m Linh Chi lo^i qua t h i nuoi

tr6ng, bgt sinh kho'i nfifm, hho t\i nifm Linh Chi, v^ Linh Chi tU nhiln,

C6' Linh Chi (G.applanatum). K§'t qua dU(?c t h i hi$n qua bang vk hinh

dudi dfiy.

16

Bang 1: Thanh phan mot so chat chinh d sinh khoi va qua the nam nuoi trong (G.lucidum)

STT

1

2

3

4

THANH PHAN

Protein

Lipit

Dudng khii

Tro

DON VI(%) H A M LUpNG CAC CHAT

SINK KHOI

16,1

2,29

20,05

8,05

QUA T H £

20,25

3,3

9,07

7,85

Qua bang tren chung toi nhan thay ham lUdng dUdng d bgt sinh

kh6'i nam Linh Chi kha eao, dat tren 20% trong khi do d qua the ty le

dUdng dat 9,07%. Dieu nay chdng to la thanh p h i n polysaccharide cua

sinh kho'i la kha eao bao gom cac loai dUdng ebUe nang nen tac dung

ehUa benh va tang eUdng srfc khoe la eo cd sd. Trong khi do ham lUdng

protein d qua the (20,25%) eao hdn lUdng protein d sinh kho'i (16,1%)

Bang 2: Thanh phan mot so' nguyen to' khoang va vitamin C d nam Linh Chi (G.lucidum)

STT

1

2

3

4

5

THANH PHAN

Canxi (Ca)

Magie(Mg)

Tong Fe

Tong P

Vitamin C

DON VI(%)

mg/%

HAM LUDNG KHOANG CO 6 LOAI

SINH KHOI

0,112

20,293

0,006

1,04

166

QUA THE

0,128

0,242

0,012

0,29

142

Qua bang tren nhan thay day la nbiing ty le nguyen to khoang cin thie't cho cd the va dac biet la lUdng vitamin C la kha eao. Dieu nay giup tang sUe de khang cho cd the.

16

Bang 3: Thanh phan mot so chat chinh of Co Linh Chi va Linh Chi t\X nhien

STT

1

2

3

4

THANH PHAN

Protein

Lipit

Dudng khii

Tro

DON VI(%) HAM LUDNG CAC CHAT

G.applanatum (Co Linh Chi)

9,44

0,62

10,1

6,91

G.lucidum tu n h i e n

11,75

3,73

8,3

7,52

Qua bang tren ta thay ham lUdng protein, lipit ciia G.lucidum tU nhien eao hdn d Co Linh Chi, con ham lUdng dUdng khii d Co Linh Chi eao hdn ban so vdi d Hong Chi tu nhien.

Bang 4: Thanh phan mot so' nguyen to' khoang

va vitamin C cf Co Linh Chi va Linh Chi tt^ nhien

STT

1

2

3

4

5

THANH PHAN

Canxi (Ca)

Magie(Mg)

Tong Fe

Tong P

Vitamin C

DON VI(%)

mg/%

HAM LUDNG KHOANG CO 6 LOAI

G.applanatum

(Co Linh Chi)

0,092

0,395

0,007

0,084

286

G.lucidum

tii nhien

0,008

0,947

0,015

0,124

286

Qua bang tren ta thay nhin chung ham lUdng nguyen t6' khoang d Linh Chi tU nhien eao hdn b i n d Co Linh Chi. Ham lUdng Vitamin C d ca hai loai Linh Chi tu nhien nay kha la eao chttng to no giup tang siic de khang cua cd the.

VT^m 17

Bang 5: Thanh phan mot so' chat chinh d bao tii nam

STT

1—1

2

3

4

THANH PHAN

Protein

Lipit

DUdng k h i i

Tro

DON VI(%) HAM LUDNG CAC CHAT

TRONG. TREN GO

15,06

0,86

5,84

6,78

TR6NG TREN MUNCUA

15,94

0,8

7,89

6,50

Qua bang 5 nhan thay ty le protein trong bao tii cua nam Linh Chi ciing kha eao. Khi trong tren go hay tren miin cUa thi ham lUdng cua cac thanh pb in b bao tii khong thay khae nhau nhieu.

Bang 6: Thanh phan mot so' nguyen to 'khoang

va vitamin d bao tii nam Linh Chi

STT

1

2

3

4

5

THANH PHAN

Canxi (Ca)

Magie (Mg)

Tong Fe

Tdng P

Vitamin C

DON VI(%)

mg/%

HAM L U D N G K H O A N G

BAO TIT NAM TRONG TREN GO

0,153

0,445

0,278

0,24

56,2

BAp TlTNAM TRONG TI^N

MUNCUA

0,16

0,244

0,47

0,235

54,9

Tvf bang 6 ta nhan thay bam lUdng nguyen to khoang cung khong c6 sU kbac biet nhau givLa bao tii cua n im trong tren g6 va bao tu nam trong tren miin cUa. Trong hai loai bao tii nam c6 ham lUdng Ca. Mg, Fe, dam tdng so'eao nhUng ham lUdng lipit lai tha'p. Do do thich hdp cho nhang an kieng, ngUdi eao buyet ap, ngUdi c6 benh tim mach.

18

Hinh 1: H a m \vi<Sng p r o t e i n d cac m a u n a i n L i n h Chi

,a ^ ^

'O OA

i £

?5

20

15

10

5

0

Cdc mdu nSim

Hinh 2: H a m li^cfng di^cfng khuf d cac m a u n a m

4

| 3 -

§• 2 -

n

1 2

—

H H BIB • •

3 4

C^c m&u n&'ni

• 5 6

—

Hinh 3: H a m lUcfng l ipi t cua cac m a u n a m

19

1. Qua the Linh Chi nuoi trong (G.lucidum nuoi trong); 2. Sinh Linh (Bot sinh kho'i nam Linh Chi); 3. Linh Chi tu nhien (G.lucidum tU nhien); 4. Bao tii nam Linh Chi nuoi trong tren gd; 5. Bao td n^'m Linh Chi nuoi trong tren miin cUa; 6. Co Linh Chi (G.applanatum).

Hinh 1, hinh 2, hinh 3 cho thay:

- Ham lUdng protein eao nbat eao nh^'t d qua the Linh Chi nuoi trong va tha'p nhat d Co Linh Chi;

- Ludng dudng kh^ eao nhi't d Sinh kho'i nam Linh Chi va tha'p nbat d bao tii nSi'm Linh Chi nuoi trong tren miin cUa;

- Ludng Lipit eao nhat d bao tii nam Linh Chi nuoi trong tren g6 va th^'p nh^'t d Cd Linh Chi.

K^T LUAN

Qua cac ke't qua nghien cutu d tren chiing t6i ni t ra mot so'ket luan sau:

1. Trong nam Linh Chi nuoi trong va Linh Chi tu nhien c6 day du cac thanh phan nhU: protein, dUdng, lipit, mu6'i khoang va Vitamin C vdi ham lUdng kha eao va rat kbac nhau d cac mSu nghien ciiu.

2. Ham lUdng protein eao nh^'t d qua the nam Linh Chi nuoi trong (20,25%), sinh khoi (16,1%), bao tii trong tren miin cUa (15,94%), bao tii trong tren g6 (15,06%), Linh Chi tU nhien loai Hong Chi (11,75), va th^'p nhat d Co Linh Chi (9,44%).

3. Ham lUdng dUdng khii eao nhat d sinh kho'i (20,05%), Cd Linh Chi (10,1%), qua the nam Linh Chi nuoi trong (9,07%), Linh Chi tu nhien loai Hong Chi (8,3%), bao tii trong tren mun cUa (7,89%), va th^'p nhat d bao tii trong tren go (5,84%).

4. Ham lUdng lipit eao nhat d Linh Chi tU nhien loai Hong Chi (3,73%), Qua the nam Linh Chi nuoi trong (3,3%), sinh khoi (2,29%), bao tii trong tren g6 (0,86%), bao td trong tren mun cUa (0,8%), cd Linh Chi (0,62%).

20

TAI Ll£U THAM KHAO

1. Nguyen Thi Chinh, Hoan thien cong nghe san xuat mot so' chung nam Linh Chi phue vu nhu eau tieu thu trong nUdc va xuat khau. Bao eao nghiem thu dU an san xuat thii, 2002.

2. Le Xuan Tham, Nam Linh Chi cay thuo'c quy. Nha xu^'t ban Khoa hoc va Ky thuat, 1998.

3. Lin JM; Lin CC; Chen MF; Ujiie T; Takada A, Graduate Inst i tute of Natural Products, Kaohsiung Medical College, Taiwan, R.O.C. , J. Ethnopharmacol, 47(1):33-41 1995 Jun 23.

4. Yun TK; Kim Sh; Lee YS, Laboratory of Cancer Pathology, Korea Cancer Center Hospital, Seoul, Anticancer Res., 15(3):839-45, 1995 May-Jun.

5. Lee S; Park S; Oh JW; Yang C, Department of Chemistry, College of Natural Sciences, Seoul.

6. Chen WC; Hau DM; Wang CC; Lin IH; Lee SS, Institute of Radiation Biology, National Tsing Hua University, Hsinchu, Taiwan, Am J Chin Med., 23(3-4):289-298, 1995

7. Kim RS; Kim HW; Kim BK, Department of Microbial Chemistry, College of Pharmacy, Seoul National University, Korea., Mol Cells, 7(l):52-57, 1997, Feb 28.

8. Wang SY; Hsu ML; Hsu HC; Tzeng CH; Lee SS; Shiao MS; Ho CK, Depar tment of Medical Research, Veterans General Hospital-Taipei, Taiwan, Republic of China, Int J. Cancer, 70(6):699-705, 1997, Mar 17.

9. Park EJ; Ko G; Kim J; Sobn DH, College of Pharmacy, Medicinal Resources Research Center, Wonkwang University, Iksan, Geonbuk, Korea, Biol Pharm Bull., 20(4):417-420, 1997, Apr.

21