kÜrsl lİŞmlr, tÜrkİy konomİsİ v İklİmlnİrm...

KÜRESEL GELİŞMELER, TÜRKİYE EKONOMİSİ VE İKLİMLENDİRME SEKTÖRÜ Prof. Dr. SADİ UZUNOĞLU

02

ISITMA SOĞUTMA KLİMA ARAŞTIRMA ve EĞİTİM VAKFI [email protected] 9.5.2017

Dünya Ekonomisinde Büyüme Performansı

03


04


05


• Ekonomik üretim yapılarının yetkinliği, gelişmişlik, rekabetçilik ve dolayısıyla büyüklük durumu için bir gösterge olan "ekonomik karmaşıklık", bir ülkenin üretim yelpazesinde ne kadar farklı bilgi ve yetkinlik kullanılarak oluşturulmuş ürünler olduğuyla ilgilenen, aslında ülkelerin ekonomik üretim yapılarının bileşenleri olan bilgi ve yetkinliği ölçmeyi hedefleyen bir metodoloji.

• Harvard Üniversitesi akademisyenleri Ricardo Hausmann ve César Hidalgo tarafindan 2000’lerin sonlarında geliştirilmiş olan bu yöntemin, bir ülkenin ihraç ürünleri gamının üretim yapısını yeterince yansıttığı varsayılmakta ve bu düzeyler birer endeks olarak hesaplanmakta. Bu düzeylere ulaşmak için birbiriyle bağlantılı iki ölçüt üzerinden gidiliyor:

• 1) Ülkelerin ‘çeşitlendirilmişliği’, yani bir ülkenin kaç farklı üründe asgari düzeyde ihracat yaptığını göstermesidir . Bu asgari düzey, bir ülkenin toplam ihracatı içinde belli bir ürünün payının, o ürünün dünyadaki toplam ihracat tutarının küresel toplam ihracat içindeki payına oranı olarak tanımlanan ‘Açıklanmış Mukayeseli Üstünlük’ oranı ile belirleniyor.

• 2) Ürünün kaç ülke tarafından – aynı asgari düzeyde - ihraç edildiğini gösteren ‘yaygınlığı’ kavramı.

• Hesaplamaları yaparken üretim değil ihracat verileri temel alınıyor. Bunun nedeni ise bir ürün ihraç edilebiliyorsa bu durumun bir "nitelik", yani belli bir standardı sağladığının göstergesi olarak ele alınmasıdır. Eğer bir ürün yasal nedenler haricinde ihraç edilemiyorsa, zaten yeteri kadar iyi ve çok sayıda üretilemiyor şeklinde yorumlanmaktadır. Ülkelerin yalnızca mevcut üretim ve ihracat yapılarını koruyarak daha yüksek gelire ulaşmasının güç olduğu, ancak daha karmaşık ürünlerin üretimi ve ihracatının yüksek gelir için daha sağlıklı bir basamak olduğu savunulmaktadır.

Ekonomik Karmaşıklık

06


• Ürün bazında bir ölçüt/ gösterge olan ‘karmaşıklık düzeyi’ ise, bir ülkenin uluslararası ticarette fazla ve açık verdiği mamul ve sektörler anlamına geliyor. Ticarete konu ürünlerde karmaşıklık, "ticaret ürünlerinin, kendilerine uluslararası pazarda rekabet avantajı sağlayan ve gelişmiş teknolojik düzey, teknik emek, beceri, tedarik zincirleri ve yenilikçilik sistemlerini yansıtan özellikleri" olarak tanımlanıyor. Yüksek karmaşıklığa sahip mamuller, yüksek beceri, yoğun emek ve ileri teknoloji kullanılarak üretilmiş ürünler anlamına geliyor. Yüksek karmaşıklığa sahip mamullerde "farklılaşma" ve uluslararası rekabet gücü sağlanması ve böylelikle daha yüksek gelir elde edilmesi mümkün olabiliyor.

• Aşağıdaki tabloya göre Türkiye’de ihracatın sektörel kompozisyonuna bakıldığında, toplam ihracat karmaşıklık düzeyi değerinde (EXPY) 4 ve 7 kodlu sektörlerin (sırasıyla plastik ve kimyasallar ile makine, elektronik ve ulaşım araçları) katkı açısından diğer ülkelerin gerisinde olduğu, 5 ve 6 kodlu sektörlerin katkısında ise (sırasıyla tekstil ve hazır giyim ile demir-çelik ve diğer metaller) en başta geldiğini görüyoruz. Oysa ülke nüfusu hesaba katıldığında Türkiye’nin yakınsaması gereken ülkeler olarak düşünülebilecek Fransa ve Almanya’da plastik ve kimyasallar ile makine, elektronik ve ulaşım araçları sektörlerinin toplam EXPY’den aldığı pay sırasıyla %68 ve %72 iken, Türkiye’de %48’dir.

Ekonomik Karmaşıklık

07


08


09


10


11


12 FİRMALARIN NET DP (MİLYON USD) 2002 2007 2010 2011 2012 2013 2014 2015-12 2016-12 4 2017-01 4

VARLIKLAR 25.100 76.132 87.379 82.179 89.367 94.056 101.968 100.471 102.887 103.518

Mevduat 16.678 54.821 62.150 54.751 61.263 63.890 67.304 69.437 68.874 69.719

Yurt İçi Bankalar 6.891 24.401 30.638 35.864 40.825 47.032 49.037 50.668 51.363 52.208

Yurt Dışı Bankalar 9.787 30.420 31.512 18.887 20.438 16.858 18.267 18.769 17.511 17.511

Menkul Kıymetler 146 831 1.288 929 843 327 278 182 224 225

Devlet Borçlanma Senetleri 0 573 565 412 421 322 271 171 216 217

Yurt İçinde İhraç Edilen 1 0 61 0 3 0 0 0 0 0 0

Yurt Dışında İhraç Edilen 0 512 565 409 421 322 271 171 216 217

Yurt Dışındaki Portföy Yatırımları 146 258 723 517 422 5 7 11 8 8

İhracat Alacakları 3.471 10.289 10.526 10.945 11.693 13.175 12.167 11.978 12.308 11.871

Yurtdışına Doğrudan Sermaye Yatırımları 4.805 10.191 13.415 15.554 15.568 16.664 22.219 18.874 21.481 21.703

YÜKÜMLÜLÜKLER 31.638 129.639 176.083 200.266 225.623 265.150 281.040 289.140 304.271 304.672

Nakdi Krediler 26.293 115.155 157.990 179.836 203.134 236.997 252.984 259.275 271.081 270.789

Yurt İçinden Sağlanan Krediler 600 46.323 81.887 102.292 121.842 155.164 171.705 173.910 178.294 176.907

Bankalar 0 32.805 73.015 92.608 111.158 144.041 160.099 162.555 166.493 165.113

Döviz Kredileri 0 20.800 57.268 74.522 90.209 116.762 133.748 139.127 145.068 144.233

Kısa Vadeli 0 14.416 17.927 18.277 19.300 21.021 23.932 20.021 21.169 20.965

Uzun Vadeli 2 0 6.384 39.341 56.245 70.909 95.741 109.816 119.106 123.899 123.268

Dövize Endeksli Krediler 3 0 12.005 15.747 18.086 20.949 27.279 26.351 23.428 21.425 20.880

Kısa Vadeli 0 0 6.684 7.628 9.354 14.111 13.501 9.554 9.501 9.293

Uzun Vadeli 0 0 9.063 10.458 11.595 13.168 12.850 13.874 11.924 11.587

Banka Dışı Finansal Kuruluşlar 0 8.220 6.739 7.312 8.293 9.709 10.223 10.042 10.489 10.489

Faktoring Şirketleri 0 270 765 765 771 954 999 911 853 853

Tüketici Finansman Şirketleri 0 383 343 405 439 439 466 518 614 614

Finansal Kiralama Şirketleri 0 7.567 5.631 6.142 7.083 8.316 8.758 8.613 9.022 9.022

TMSF'ye Devrolunan Takipli Krediler 600 5.298 2.133 2.372 2.391 1.414 1.383 1.313 1.312 1.305

Yurt Dışından Sağlanan Krediler 25.693 68.832 76.103 77.544 81.292 81.833 81.279 85.365 92.787 93.882

Kısa Vadeli 1.281 661 830 854 1.049 1.383 1.569 779 940 1.262

Uzun Vadeli 24.412 68.171 75.273 76.690 80.243 80.450 79.710 84.586 91.847 92.620

Vadeye kalan süre 1 yıldan az 0 0 19.586 22.161 21.360 15.016 10.286 14.729 13.131 12.983

Vadeye kalan süre 1 yıldan fazla 0 0 55.686 54.529 58.883 65.433 69.424 69.857 78.715 79.637

İthalat Borçları 5.345 14.484 18.093 20.430 22.489 28.153 28.056 29.865 33.190 33.883

Kısa Vadeli 5.136 14.085 17.483 20.132 22.084 27.828 27.744 29.459 32.771 33.472

Uzun Vadeli 209 399 610 298 405 325 312 406 419 411

Vadeye kalan süre 1 yıldan az 0 0 277 151 201 185 125 202 234 225

Vadeye kalan süre 1 yıldan fazla 0 0 333 147 204 140 187 204 185 185

Net Döviz Pozisyonu -6.538 -53.507 -88.704 -118.087 -136.256 -171.094 -179.072 -188.669 -201.384 -201.154

13

ISITMA SOĞUTMA KLİMA ARAŞTIRMA ve EĞİTİM VAKFI E-mail 9.5.2017

14


15


16


17


18


19


20


21


22


23


Son Beş Yılda Split Klima

24


Son Beş Ylda VRF Klima

25


Son Beş Yılda Fan Coil

26


Son Beş Yılda Satışlar

27


SEKTÖRDE REKABET GÜCÜNÜ BELİRLEYEN FAKTÖRLER

28


ANKET: SEKTÖRDE YOĞUNLAŞMA (REKABET)

29


9,09%

14,55%

32,73%

23,64%

10,91%9,09%

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

0,35

%50az 50-60 60-70 70-80 80-90 90-100

ANKET: SEKTÖRDE KAPASİTE KULLANIMI

30


Sektörün Sorunları

31


SEKTÖR BEKLENTİLER

32


En hızlı büyüyen piyasalar (Yıllık Ort. Büyüme 2012-2017)

33


Küresel Klima Piyasası

34


GELECEK…

35


AKILLI EV SİSTEMLERİNİN DEĞER OLARAK PİYASA PERFORMANSI (2014-2020)

36


• İnşaat Sektörünün Gelişimi • Enerji Etkinliğini Sağlama • Çevresel Etkiler • Yasal Düzenlemeler (Zararlı Maddelerin Kullanımının

Sınırlandırılması, Kimyasalların Kaydedilmesi, Değerlendirmesi, Onaylanması ve Sınırlandırılması, Elektronik Atık, Öneri 65 (1986 Güvenli İçme Suyu ve Toksik Yaptırımlar Kanunu), İhtilaflı Mineraller Ticareti Kanunu-ABD’de Halka açık şirketler kalay, volfram, tantal ve altını Demokratik Kongo Cumhuriyeti veya çevresindeki dokuz ülkeden temin ettiklerinde, bunu kamuya açıklamak zorundadırlar. İklimlendirme sektöründe özellikle

devre levhası, kapasitörler, rezistanslar, kablo konektörü ve ısıtıcı elemanlar olmak üzere tüm ekipmanları kapsamaktadır.- ) • Hammadde Fiyatları • Turizm sektöründeki gelişmeler

İklimlendirme Sektörünü Etkileyen Unsurlar

37


38


39


40


GELİŞMEKTE OLAN EKONOMİLERE YÖNELİK SERMAYE AKIMLARI

41


42


43


Cari Denge 2015 Milyon USD

TEŞEKKÜRLER

Prof. Dr. Sadi UZUNOĞLU

kÜrsl lİŞmlr, tÜrkİy konomİsİ v İklİmlnİrm...

Documents