isabella hammad Μαγευτικό… Η isabella hammad με το πρώτο · ρέμενε...

24
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ ISABELLA HAMMAD

Upload: others

Post on 30-Sep-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

17

1

Υπήρχε άλλος ενάς Άράβάς πάνω στο καράβι για Μασσαλία Τον

έλεγαν Φαρούκ αλ-Αζμέχ και την επομένη που σάλπαραν από

Αλεξάνδρεια πλησίασε τον Μιντχάτ στο πρόγευμα κρατώντας στο

ένα χέρι ένα πιάτο με φρυγανισμένο ψωμί και στο άλλο ένα κο-

μπολόι με χάντρες από κεχριμπάρι Κάθισε έφτιαξε τα μανικέτια

του πουκαμίσου του και άρχισε να εξηγεί χωρίς να συστηθεί πως

επέστρεφε από τη Δαμασκό για να αναλάβει ξανά τη διδασκαλική

του θέση στο τμήμα γλωσσών της Σορβόνης Είχε αφήσει το Πα-

ρίσι με το ξέσπασμα του πολέμου όμως μετά το Θαύμα του Μάρ-

νη αποφάσισε να επιστρέψει Είχε γκρίζα μάτια κι ένα κάπως

ορθογώνιο κεφάλι

laquoΜπαρίςraquo Αναστέναξε laquoΣτο Παρίσι εκεί βρίσκεται η ζωή μουraquo

Για τον νεαρό Μιντχάτ Καμάλ αυτή η δήλωση ήταν ιδιαίτερα

υπαινικτική Στη φαντασία του μια σειρά από λάμπες φώτιζαν

άπλετα μια αίθουσα χορού γεμάτη γυναίκες Κοίταξε πιο προσε-

κτικά τα ρούχα του Φαρούκ Φορούσε γαλάζιο κοστούμι με ασορ-

τί γιλέκο και σκούρα μπλε γραβάτα με μια ασημένια καρφίτσα σε

σχήμα πουλιού Ένα μπαστούνι από κάποιου είδους σκούρο άβα-

φο ξύλο ήταν ακουμπισμένο στο τραπέζι

laquoΠρόκειται να σπουδάσω ιατρικήraquo είπε ο Μιντχάτ laquoΣτο Πανε-

πιστήμιο του Μονπελιέraquo

Ή αλλιώς γνωστή ως Πρώτη Μάχη του Μάρνη Πραγματοποιήθηκε μετα-

ξύ 5 και 12 Σεπτεμβρίου 1914 και ανέκοψε την προέλαση του γερμανικού

στρατού προς το Παρίσι

I S A B E L L A H A M M A D

18

laquoΜπράβοraquo είπε ο Φαρούκ

Ο Μιντχάτ χαμογελώντας άπλωσε το χέρι του να πιάσει την

καφετιέρα Μύες που δεν ήξερε πως ήταν τεντωμένοι άρχισαν να

χαλαρώνουν

laquoΑυτή είναι η πρώτη σου επίσκεψη στη Γαλλίαraquo ρώτησε ο Φα-

ρούκ

Ο Μιντχάτ δεν είπε τίποτε γνέφοντας πως ναι

Πέντε μέρες είχαν περάσει αφότου αποχαιρέτησε τη γιαγιά του

στη Ναμπλούς και ταξίδεψε με μουλάρι μέχρι την Τουλκαρέμ όπου

πήρε τη γραμμή για Χάιφα-Καντάρα ανατολικά και μετά άλλαξε

τρένο για Κάιρο Έπειτα από μερικές μέρες στο σπίτι του πατέρα

του επιβιβάστηκε στο πλοίο στην Αλεξάνδρεια Είχε συνηθίσει πια

στο απέραντο υδάτινο δέρμα που το χάραζαν λευκές κορφές και

έλαμπε ασημί τη νύχτα Το γεύμα σερβιριζόταν στη μία το τσάι

στις τέσσερις και το δείπνο στις εφτάμισι και στην αρχή καθόταν

μόνος και παρακολουθούσε τους Ευρωπαίους να τρώνε με τα μα-

χαίρια τους Ανέπτυξε τη συνήθεια να ψάχνει στην κατάμεστη

αίθουσα τα κόκκινα μαλλιά του καπετάνιου ενός Γάλλου που τον

έλεγαν Γκορίν και μετά το δείπνο τον παρακολουθούσε που έμπαι-

νε κι έβγαινε στη γέφυρα όπου επιτηρούσε το τιμόνι

Εχθές άρχισε να νιώθει μόνος Συνέβη έξαφνα Έτσι όπως κα-

θόταν δίπλα στην πρύμνη και περίμενε τον καπετάνιο ένιωσε

στην πλάτη του την πλάτη από το παγκάκι μια αίσθηση που την

αντιλήφθηκε ως παράξενα οδυνηρή Αισθάνθηκε τα πόδια του να

απλώνονται μακριά από τη λεκάνη του Η μύτη του που συνήθως

ήταν αόρατη διπλασιάστηκε και εισέβαλε στο οπτικό του πεδίο

Το περίγραμμα του κορμιού του τον βάρυνε σαν ένα σκληρό πο-

νεμένο περίβλημα και η καρδιά του άρχισε να χτυπάει δυνατά

Υπέθεσε πως το συναίσθημα αυτό ήταν περαστικό Όμως δεν

ήταν κι εκείνο το απόγευμα η απλή συναναστροφή με τον ναύ-

κληρο τους παρευρισκόμενους στο δείπνο τους άλλους επιβάτες

απέκτησε μια τεταμένη και αγωνιώδη χροιά Θα πρέπει να το

έβλεπαν ολοκάθαρα σκεφτόταν πόσο τραχύ ήταν το δέρμα του

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

19

Κατά τη διάρκεια της νύχτας μέσα στο σκοτάδι πίεσε παρορμη-

τικά την κορόνα του ρολογιού τσέπης του φέρνοντας το καπάκι

κοντά στο χλωμό του πρόσωπο Ο ρυθμικός ήχος τον νανούρισε

και τον αποκοίμισε Μετά ξύπνησε μια δεύτερη φορά και καθώς

έλεγχε συνεχώς την ώρα όσο προχωρούσε η νύχτα άρχισε να βλέ-

πει σrsquo αυτούς τους μετακινούμενους με τινάγματα δείκτες τους

σπασμούς ενός πλάσματος τερατώδους

Γιrsquo αυτό και μrsquo ένα βαθύ αίσθημα ανακούφισης και την αίσθη-

ση πως το αιχμηρό περίγραμμά του είχε κάπως μαλακώσει αντα-

πέδωσε το χαμόγελο στον καινούργιο του φίλο

laquoΠώς φαντάζεσαι πως θα είναιraquo είπε ο Φαρούκ

laquoΠώς φαντάζομαι τι Τη Γαλλίαraquo

laquoΠριν έρθω την πρώτη φορά είχα πολλές εικόνες της στο

μυαλό μου Μερικές αποδείχτηκαν αρκετά ακριβείς τελικά Με-

ρικές ήτανraquo Τσίμπησε τα χείλη του και χαμογέλασε αυτοσαρ-

καστικά laquoΓια κάποιον λόγο φανταζόμουν περούκες Ξέρεις ψεύ-

τικα μαλλιά Δεν είμαι σίγουρος από πού είχα αυτή την ιδέα ίσως

να είχα δει κάποιον παλιό πίνακαraquo

Ο Μιντχάτ έβγαλε έναν ήχο σαν να σκεφτόταν και κοίταξε μέ-

σα από το φινιστρίνι τη θάλασσα

Το λύκειο όπου είχε φοιτήσει στην Κωνσταντινούπολη ήταν

σχεδιασμένο στα πρότυπα του γαλλικού λυκείου Τα σχολικά βι-

βλία ήταν όλα εισαγόμενα από τη Γαλλία όπως και οι μισοί δά-

σκαλοι κι επίσης τα περισσότερα έπιπλα Ο Μιντχάτ κι οι συμμα-

θητές του κάθονταν σε καρέκλες με πηχάκια στην πλάτη και

πλεχτή ψάθα στο κάθισμα διαβάζοντας laquola poeacutesie eacutepique en

Gregraveceraquo απομνημόνευαν τα ονόματα των χημικών στοιχείων σε

ένα κράμα από γαλλικά και λατινικά και μόνο όταν χτυπούσε το

κουδούνι και βρίσκονταν στον διάδρομο το γυρνούσαν στα τούρ-

κικα στα αραβικά και στα αρμένικα Μιας και τις είχε μάθει στα

γαλλικά αρκετές έννοιες ανήκαν στα γαλλικά έτσι για παρά-

laquoΗ επική ποίηση στην Ελλάδαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

20

δειγμα ο Μιντχάτ ήξερε τα εσωτερικά του όργανα ως laquole

poumonraquo laquole coeurraquo laquole cerveauraquo και laquolrsquoenceacutephaleraquo και κατα-

λάβαινε τις φιλοσοφικές έννοιες με τα γαλλικά τους ονόματα

laquolrsquoaltruismeraquo laquola condition humaineraquo Κι όμως παρόλο που

είχε μουλιάσει πέντε χρόνια μέσα σε όλη αυτή τη laquoγαλλικούραraquo

πάσχιζε να σχηματίσει μια εικόνα της Γαλλίας που να διαφέρει

από την επίπλωση των τάξεών του τα παράθυρα των οποίων

παρουσίαζαν έναν καυτό τούρκικο ουρανό και γέμιζαν από κραυ-

γές στα αραβικά απrsquo τη μεριά της θάλασσας Ακόμα και τώρα

από τη θέση όπου βρισκόταν ετούτο το πλοίο η Προβηγκία πα-

ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

της γης Κοίταξε ξανά τον Φαρούκ

laquoΔεν μπορώ να τη φανταστώraquo

Περίμενε την περιφρόνηση του Φαρούκ Όμως εκείνος σήκω-

σε απλώς τους ώμους και έριξε το βλέμμα του στο τραπέζι

laquoΈχεις πάει ποτέ στο Μονπελιέraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΌχι Μόνο στο Παρίσι Φυσικά το πανεπιστήμιο είναι φημι-

σμένο για την ιατρική του Ο Ραμπελέ δεν σπούδασε εκείraquo

laquoΑ Ξέρεις τον Ραμπελέraquo

Ο Φαρούκ γέλασε ηχηρά laquoΠάρε λίγη μαρμελάδα πριν τη φάω

όληraquo

Ο Φαρούκ επέστρεψε στην καμπίνα του μετά το πρωινό και ο

Μιντχάτ ανέβηκε από τη σκάλα στο κατάστρωμα και κάθισε δίπλα

στην πρύμνη Κοιτούσε τη θάλασσα κι άκουγε μισοκαταλαβαί-

νοντας μια παρέα ευρωπαίων αξιωματικών ndashΟλλανδών Γάλλων

Άγγλωνndash να φωνάζουν στο απέναντι παγκάκι πρώτα για την τε-

χνολογία του σκάφους και μετά για την προέλαση των Γερμανών

στο Παρίσι

Οι σανίδες έτριξαν κάτω από τα πόδια του Μιντχάτ ένα παιδί

έτρεχε στο κατάστρωμα Πιο πέρα δυο νεαρές γυναίκες συνέκρι-

laquoΟ πνεύμοναςraquo laquoη καρδιάraquo laquoτο κρανίοraquo laquoο εγκέφαλοςraquo laquoο αλτρουι-

σμόςraquo laquoη ανθρώπινη κατάστασηraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

21

ναν καρτ ποστάλ και ο άνεμος ταλαιπωρούσε τα βολάν από τα

παρασόλια τους Ήταν οι ίδιες κοπέλες που το περασμένο βράδυ

στο δείπνο εξέθεταν τα πανέμορφα μαλλιά τους σαν καπέλα κα-

τσαρωμένα κυματιστά και στολισμένα με κοσμήματα που στρα-

φτάλιζαν κάτω από τους πολυελαίους Τελικά η πόρτα προς τη

γέφυρα άνοιξε κι ένας κοκκινομάλλης άντρας ο καπετάν Γκορίν

βγήκε έξω laquoσπάζονταςraquo τις αρθρώσεις των δακτύλων του Ένας

ένστολος αξιωματικός αναπήδησε από το παγκάκι για να τον χαι-

ρετήσει και καθώς τα χείλη του Γκορίν κινήθηκαν ndashο άνεμος δεν

άφησε κανέναν ήχο να φτάσει στον Μιντχάτndash οι ζάρες του προ-

σώπου του βάθυναν Προστάτεψε με τις χούφτες του ένα τσιγάρο

και κουνώντας το σπίρτο για να σβήσει τη φλόγα του το κράτη-

σε με την αναμμένη του άκρη μέσα στη χούφτα του για να το

προφυλάξει από τον αέρα Ο άλλος άντρας έφυγε και ο Γκορίν για

λίγο κάπνισε πάνω από την κουπαστή Οι μπούκλες του χόρευαν

έτοιμες θαρρείς να ξεκολλήσουν από το κεφάλι του Πέταξε τη

γόπα στη θάλασσα και αποσύρθηκε στο κάτω κατάστρωμα

Ο Μιντχάτ αποφάσισε να τον ακολουθήσει Πέρασε μπροστά

από τους φωνακλάδες Ευρωπαίους τη στιγμή που ο Γκορίν εξα-

φανιζόταν κάτω από το άνοιγμα και κατέβηκε γρήγορα τη μεταλ-

λική σκάλα Η πρώτη πόρτα που συνάντησε έβγαζε σrsquo ένα σαλόνι

που ήταν γεμάτο κόσμο Σε μία γωνία τραγουδούσε κάποιο γραμ-

μόφωνο Έψαξε με τα μάτια του να βρει τον Γκορίν και συνάντη-

σε το βλέμμα του Φαρούκ που καθόταν σrsquo ένα τραπέζι με μια

στοίβα βιβλία

laquoΚαλώς τοναraquo του είπε ο Φαρούκ Είχε αλλάξει ρούχα και τώρα

φορούσε ένα σκούρο κοστούμι και μια κίτρινη γραβάτα με πρά-

σινα εξάγωνα laquoΑυτά τα βρήκα για σέναhellip είναι τα μόνα που έχω

μαζί μου Μερικά ποιήματαhellip ποιήματα ξανά ndashστην πραγματικό-

τητα αυτό εδώ είναι αρκετά καλόndash και Les Trois Mousquetaires Από

τα βασικά αναγνώσματα για κάθε νεαρό στο πρώτο του ταξίδι στη

Γαλλίαraquo

laquoΕίμαι ευγνώμωνraquo

I S A B E L L A H A M M A D

22

laquoΠάω να πάρω κάτι να πιούμε και μετά θα εξασκηθούμε στα

γαλλικά Ουίσκιraquo

Ο Μιντχάτ συγκατένευσε Κάθισε και για να κρύψει το άγχος

του πήρε τους Τρεις σωματοφύλακες Η σελίδα άνοιξε στον πρόλογο

του συγγραφέα

Όταν έκανα έρευνα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη για την ιστορία του Λου-

δοβίκου ΙΔ τυχαία έπεσα πάνω στα απομνημονεύματα ενός κάποιου

μεσιέ Ντrsquo Αρτανιάν τυπωμένα ndash όπως και τα περισσότερα έργα εκεί-

νης της περιόδου όπου οι συγγραφείςhellip

Δυο μισογεμάτα ποτήρια σύρθηκαν επάνω στο καλογυαλισμένο

τραπέζι

laquoSanteacute Στην υγειά μας Τώρα θα σου πω μερικά πραγματάκια

Είσαι έτοιμοςraquo Ο Φαρούκ έγειρε πίσω στον καναπέ και τράβηξε

το κομπολόι από την τσέπη του ενώ άπλωνε το άλλο χέρι του να

πιάσει το ποτό του laquoΚατrsquo αρχάς οι γυναίκες στη Γαλλία Τώρα

αυτό θα σου φανεί παράξενο αλλά τους φέρονται σαν σε βασίλισ-

σες Πάντοτε μπαίνουν πρώτες σε κάποιο δωμάτιο Αυτό να το

θυμάσαι Να ξέρεις πως κάποια πράγματα μπορεί να σε κάνουν

να νιώσεις άβολα Προσπάθησε να είσαι ανοιχτόμυαλος Μείνε

πιστός στις ρίζες σου στα γαλλικά λέμε rester fidegravele agrave vos

racines φέμετ άλεϊκ καταλαβαίνεις Ξέρεις έχω πολλούς γάλλους

φίλους Και Ισπανούς Οι Ισπανοί μοιάζουν περισσότερο με τους

Άραβες ndash οι Γάλλοι είναι κάπως διαφορετικοί Είναι κυρίως χριστια-

νοί έτσι να τους αντιμετωπίζεις όπως τους χριστιανούς φίλους

σου στη Ναμπλούς Υποθέτω πως έχεις συναντήσει ή τουλάχιστον

έχεις δει γάλλους προσκυνητές στην Παλαιστίνη Υπάρχουν ιερα-

πόστολοι στη Ναμπλούςraquo

laquoΝαι Αλλά επίσης πήγα σχολείο στην Κονσταντινίγι Ξέρω πολ-

λούς χριστιανούςraquo

Ο Φαρούκ δεν άκουγε laquoΛοιπόν θα πρέπει να ξέρεις πως οι

ιεραπόστολοι είναι πάντοτε διαφορετικοί από τους ντόπιους Κα-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 2: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

17

1

Υπήρχε άλλος ενάς Άράβάς πάνω στο καράβι για Μασσαλία Τον

έλεγαν Φαρούκ αλ-Αζμέχ και την επομένη που σάλπαραν από

Αλεξάνδρεια πλησίασε τον Μιντχάτ στο πρόγευμα κρατώντας στο

ένα χέρι ένα πιάτο με φρυγανισμένο ψωμί και στο άλλο ένα κο-

μπολόι με χάντρες από κεχριμπάρι Κάθισε έφτιαξε τα μανικέτια

του πουκαμίσου του και άρχισε να εξηγεί χωρίς να συστηθεί πως

επέστρεφε από τη Δαμασκό για να αναλάβει ξανά τη διδασκαλική

του θέση στο τμήμα γλωσσών της Σορβόνης Είχε αφήσει το Πα-

ρίσι με το ξέσπασμα του πολέμου όμως μετά το Θαύμα του Μάρ-

νη αποφάσισε να επιστρέψει Είχε γκρίζα μάτια κι ένα κάπως

ορθογώνιο κεφάλι

laquoΜπαρίςraquo Αναστέναξε laquoΣτο Παρίσι εκεί βρίσκεται η ζωή μουraquo

Για τον νεαρό Μιντχάτ Καμάλ αυτή η δήλωση ήταν ιδιαίτερα

υπαινικτική Στη φαντασία του μια σειρά από λάμπες φώτιζαν

άπλετα μια αίθουσα χορού γεμάτη γυναίκες Κοίταξε πιο προσε-

κτικά τα ρούχα του Φαρούκ Φορούσε γαλάζιο κοστούμι με ασορ-

τί γιλέκο και σκούρα μπλε γραβάτα με μια ασημένια καρφίτσα σε

σχήμα πουλιού Ένα μπαστούνι από κάποιου είδους σκούρο άβα-

φο ξύλο ήταν ακουμπισμένο στο τραπέζι

laquoΠρόκειται να σπουδάσω ιατρικήraquo είπε ο Μιντχάτ laquoΣτο Πανε-

πιστήμιο του Μονπελιέraquo

Ή αλλιώς γνωστή ως Πρώτη Μάχη του Μάρνη Πραγματοποιήθηκε μετα-

ξύ 5 και 12 Σεπτεμβρίου 1914 και ανέκοψε την προέλαση του γερμανικού

στρατού προς το Παρίσι

I S A B E L L A H A M M A D

18

laquoΜπράβοraquo είπε ο Φαρούκ

Ο Μιντχάτ χαμογελώντας άπλωσε το χέρι του να πιάσει την

καφετιέρα Μύες που δεν ήξερε πως ήταν τεντωμένοι άρχισαν να

χαλαρώνουν

laquoΑυτή είναι η πρώτη σου επίσκεψη στη Γαλλίαraquo ρώτησε ο Φα-

ρούκ

Ο Μιντχάτ δεν είπε τίποτε γνέφοντας πως ναι

Πέντε μέρες είχαν περάσει αφότου αποχαιρέτησε τη γιαγιά του

στη Ναμπλούς και ταξίδεψε με μουλάρι μέχρι την Τουλκαρέμ όπου

πήρε τη γραμμή για Χάιφα-Καντάρα ανατολικά και μετά άλλαξε

τρένο για Κάιρο Έπειτα από μερικές μέρες στο σπίτι του πατέρα

του επιβιβάστηκε στο πλοίο στην Αλεξάνδρεια Είχε συνηθίσει πια

στο απέραντο υδάτινο δέρμα που το χάραζαν λευκές κορφές και

έλαμπε ασημί τη νύχτα Το γεύμα σερβιριζόταν στη μία το τσάι

στις τέσσερις και το δείπνο στις εφτάμισι και στην αρχή καθόταν

μόνος και παρακολουθούσε τους Ευρωπαίους να τρώνε με τα μα-

χαίρια τους Ανέπτυξε τη συνήθεια να ψάχνει στην κατάμεστη

αίθουσα τα κόκκινα μαλλιά του καπετάνιου ενός Γάλλου που τον

έλεγαν Γκορίν και μετά το δείπνο τον παρακολουθούσε που έμπαι-

νε κι έβγαινε στη γέφυρα όπου επιτηρούσε το τιμόνι

Εχθές άρχισε να νιώθει μόνος Συνέβη έξαφνα Έτσι όπως κα-

θόταν δίπλα στην πρύμνη και περίμενε τον καπετάνιο ένιωσε

στην πλάτη του την πλάτη από το παγκάκι μια αίσθηση που την

αντιλήφθηκε ως παράξενα οδυνηρή Αισθάνθηκε τα πόδια του να

απλώνονται μακριά από τη λεκάνη του Η μύτη του που συνήθως

ήταν αόρατη διπλασιάστηκε και εισέβαλε στο οπτικό του πεδίο

Το περίγραμμα του κορμιού του τον βάρυνε σαν ένα σκληρό πο-

νεμένο περίβλημα και η καρδιά του άρχισε να χτυπάει δυνατά

Υπέθεσε πως το συναίσθημα αυτό ήταν περαστικό Όμως δεν

ήταν κι εκείνο το απόγευμα η απλή συναναστροφή με τον ναύ-

κληρο τους παρευρισκόμενους στο δείπνο τους άλλους επιβάτες

απέκτησε μια τεταμένη και αγωνιώδη χροιά Θα πρέπει να το

έβλεπαν ολοκάθαρα σκεφτόταν πόσο τραχύ ήταν το δέρμα του

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

19

Κατά τη διάρκεια της νύχτας μέσα στο σκοτάδι πίεσε παρορμη-

τικά την κορόνα του ρολογιού τσέπης του φέρνοντας το καπάκι

κοντά στο χλωμό του πρόσωπο Ο ρυθμικός ήχος τον νανούρισε

και τον αποκοίμισε Μετά ξύπνησε μια δεύτερη φορά και καθώς

έλεγχε συνεχώς την ώρα όσο προχωρούσε η νύχτα άρχισε να βλέ-

πει σrsquo αυτούς τους μετακινούμενους με τινάγματα δείκτες τους

σπασμούς ενός πλάσματος τερατώδους

Γιrsquo αυτό και μrsquo ένα βαθύ αίσθημα ανακούφισης και την αίσθη-

ση πως το αιχμηρό περίγραμμά του είχε κάπως μαλακώσει αντα-

πέδωσε το χαμόγελο στον καινούργιο του φίλο

laquoΠώς φαντάζεσαι πως θα είναιraquo είπε ο Φαρούκ

laquoΠώς φαντάζομαι τι Τη Γαλλίαraquo

laquoΠριν έρθω την πρώτη φορά είχα πολλές εικόνες της στο

μυαλό μου Μερικές αποδείχτηκαν αρκετά ακριβείς τελικά Με-

ρικές ήτανraquo Τσίμπησε τα χείλη του και χαμογέλασε αυτοσαρ-

καστικά laquoΓια κάποιον λόγο φανταζόμουν περούκες Ξέρεις ψεύ-

τικα μαλλιά Δεν είμαι σίγουρος από πού είχα αυτή την ιδέα ίσως

να είχα δει κάποιον παλιό πίνακαraquo

Ο Μιντχάτ έβγαλε έναν ήχο σαν να σκεφτόταν και κοίταξε μέ-

σα από το φινιστρίνι τη θάλασσα

Το λύκειο όπου είχε φοιτήσει στην Κωνσταντινούπολη ήταν

σχεδιασμένο στα πρότυπα του γαλλικού λυκείου Τα σχολικά βι-

βλία ήταν όλα εισαγόμενα από τη Γαλλία όπως και οι μισοί δά-

σκαλοι κι επίσης τα περισσότερα έπιπλα Ο Μιντχάτ κι οι συμμα-

θητές του κάθονταν σε καρέκλες με πηχάκια στην πλάτη και

πλεχτή ψάθα στο κάθισμα διαβάζοντας laquola poeacutesie eacutepique en

Gregraveceraquo απομνημόνευαν τα ονόματα των χημικών στοιχείων σε

ένα κράμα από γαλλικά και λατινικά και μόνο όταν χτυπούσε το

κουδούνι και βρίσκονταν στον διάδρομο το γυρνούσαν στα τούρ-

κικα στα αραβικά και στα αρμένικα Μιας και τις είχε μάθει στα

γαλλικά αρκετές έννοιες ανήκαν στα γαλλικά έτσι για παρά-

laquoΗ επική ποίηση στην Ελλάδαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

20

δειγμα ο Μιντχάτ ήξερε τα εσωτερικά του όργανα ως laquole

poumonraquo laquole coeurraquo laquole cerveauraquo και laquolrsquoenceacutephaleraquo και κατα-

λάβαινε τις φιλοσοφικές έννοιες με τα γαλλικά τους ονόματα

laquolrsquoaltruismeraquo laquola condition humaineraquo Κι όμως παρόλο που

είχε μουλιάσει πέντε χρόνια μέσα σε όλη αυτή τη laquoγαλλικούραraquo

πάσχιζε να σχηματίσει μια εικόνα της Γαλλίας που να διαφέρει

από την επίπλωση των τάξεών του τα παράθυρα των οποίων

παρουσίαζαν έναν καυτό τούρκικο ουρανό και γέμιζαν από κραυ-

γές στα αραβικά απrsquo τη μεριά της θάλασσας Ακόμα και τώρα

από τη θέση όπου βρισκόταν ετούτο το πλοίο η Προβηγκία πα-

ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

της γης Κοίταξε ξανά τον Φαρούκ

laquoΔεν μπορώ να τη φανταστώraquo

Περίμενε την περιφρόνηση του Φαρούκ Όμως εκείνος σήκω-

σε απλώς τους ώμους και έριξε το βλέμμα του στο τραπέζι

laquoΈχεις πάει ποτέ στο Μονπελιέraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΌχι Μόνο στο Παρίσι Φυσικά το πανεπιστήμιο είναι φημι-

σμένο για την ιατρική του Ο Ραμπελέ δεν σπούδασε εκείraquo

laquoΑ Ξέρεις τον Ραμπελέraquo

Ο Φαρούκ γέλασε ηχηρά laquoΠάρε λίγη μαρμελάδα πριν τη φάω

όληraquo

Ο Φαρούκ επέστρεψε στην καμπίνα του μετά το πρωινό και ο

Μιντχάτ ανέβηκε από τη σκάλα στο κατάστρωμα και κάθισε δίπλα

στην πρύμνη Κοιτούσε τη θάλασσα κι άκουγε μισοκαταλαβαί-

νοντας μια παρέα ευρωπαίων αξιωματικών ndashΟλλανδών Γάλλων

Άγγλωνndash να φωνάζουν στο απέναντι παγκάκι πρώτα για την τε-

χνολογία του σκάφους και μετά για την προέλαση των Γερμανών

στο Παρίσι

Οι σανίδες έτριξαν κάτω από τα πόδια του Μιντχάτ ένα παιδί

έτρεχε στο κατάστρωμα Πιο πέρα δυο νεαρές γυναίκες συνέκρι-

laquoΟ πνεύμοναςraquo laquoη καρδιάraquo laquoτο κρανίοraquo laquoο εγκέφαλοςraquo laquoο αλτρουι-

σμόςraquo laquoη ανθρώπινη κατάστασηraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

21

ναν καρτ ποστάλ και ο άνεμος ταλαιπωρούσε τα βολάν από τα

παρασόλια τους Ήταν οι ίδιες κοπέλες που το περασμένο βράδυ

στο δείπνο εξέθεταν τα πανέμορφα μαλλιά τους σαν καπέλα κα-

τσαρωμένα κυματιστά και στολισμένα με κοσμήματα που στρα-

φτάλιζαν κάτω από τους πολυελαίους Τελικά η πόρτα προς τη

γέφυρα άνοιξε κι ένας κοκκινομάλλης άντρας ο καπετάν Γκορίν

βγήκε έξω laquoσπάζονταςraquo τις αρθρώσεις των δακτύλων του Ένας

ένστολος αξιωματικός αναπήδησε από το παγκάκι για να τον χαι-

ρετήσει και καθώς τα χείλη του Γκορίν κινήθηκαν ndashο άνεμος δεν

άφησε κανέναν ήχο να φτάσει στον Μιντχάτndash οι ζάρες του προ-

σώπου του βάθυναν Προστάτεψε με τις χούφτες του ένα τσιγάρο

και κουνώντας το σπίρτο για να σβήσει τη φλόγα του το κράτη-

σε με την αναμμένη του άκρη μέσα στη χούφτα του για να το

προφυλάξει από τον αέρα Ο άλλος άντρας έφυγε και ο Γκορίν για

λίγο κάπνισε πάνω από την κουπαστή Οι μπούκλες του χόρευαν

έτοιμες θαρρείς να ξεκολλήσουν από το κεφάλι του Πέταξε τη

γόπα στη θάλασσα και αποσύρθηκε στο κάτω κατάστρωμα

Ο Μιντχάτ αποφάσισε να τον ακολουθήσει Πέρασε μπροστά

από τους φωνακλάδες Ευρωπαίους τη στιγμή που ο Γκορίν εξα-

φανιζόταν κάτω από το άνοιγμα και κατέβηκε γρήγορα τη μεταλ-

λική σκάλα Η πρώτη πόρτα που συνάντησε έβγαζε σrsquo ένα σαλόνι

που ήταν γεμάτο κόσμο Σε μία γωνία τραγουδούσε κάποιο γραμ-

μόφωνο Έψαξε με τα μάτια του να βρει τον Γκορίν και συνάντη-

σε το βλέμμα του Φαρούκ που καθόταν σrsquo ένα τραπέζι με μια

στοίβα βιβλία

laquoΚαλώς τοναraquo του είπε ο Φαρούκ Είχε αλλάξει ρούχα και τώρα

φορούσε ένα σκούρο κοστούμι και μια κίτρινη γραβάτα με πρά-

σινα εξάγωνα laquoΑυτά τα βρήκα για σέναhellip είναι τα μόνα που έχω

μαζί μου Μερικά ποιήματαhellip ποιήματα ξανά ndashστην πραγματικό-

τητα αυτό εδώ είναι αρκετά καλόndash και Les Trois Mousquetaires Από

τα βασικά αναγνώσματα για κάθε νεαρό στο πρώτο του ταξίδι στη

Γαλλίαraquo

laquoΕίμαι ευγνώμωνraquo

I S A B E L L A H A M M A D

22

laquoΠάω να πάρω κάτι να πιούμε και μετά θα εξασκηθούμε στα

γαλλικά Ουίσκιraquo

Ο Μιντχάτ συγκατένευσε Κάθισε και για να κρύψει το άγχος

του πήρε τους Τρεις σωματοφύλακες Η σελίδα άνοιξε στον πρόλογο

του συγγραφέα

Όταν έκανα έρευνα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη για την ιστορία του Λου-

δοβίκου ΙΔ τυχαία έπεσα πάνω στα απομνημονεύματα ενός κάποιου

μεσιέ Ντrsquo Αρτανιάν τυπωμένα ndash όπως και τα περισσότερα έργα εκεί-

νης της περιόδου όπου οι συγγραφείςhellip

Δυο μισογεμάτα ποτήρια σύρθηκαν επάνω στο καλογυαλισμένο

τραπέζι

laquoSanteacute Στην υγειά μας Τώρα θα σου πω μερικά πραγματάκια

Είσαι έτοιμοςraquo Ο Φαρούκ έγειρε πίσω στον καναπέ και τράβηξε

το κομπολόι από την τσέπη του ενώ άπλωνε το άλλο χέρι του να

πιάσει το ποτό του laquoΚατrsquo αρχάς οι γυναίκες στη Γαλλία Τώρα

αυτό θα σου φανεί παράξενο αλλά τους φέρονται σαν σε βασίλισ-

σες Πάντοτε μπαίνουν πρώτες σε κάποιο δωμάτιο Αυτό να το

θυμάσαι Να ξέρεις πως κάποια πράγματα μπορεί να σε κάνουν

να νιώσεις άβολα Προσπάθησε να είσαι ανοιχτόμυαλος Μείνε

πιστός στις ρίζες σου στα γαλλικά λέμε rester fidegravele agrave vos

racines φέμετ άλεϊκ καταλαβαίνεις Ξέρεις έχω πολλούς γάλλους

φίλους Και Ισπανούς Οι Ισπανοί μοιάζουν περισσότερο με τους

Άραβες ndash οι Γάλλοι είναι κάπως διαφορετικοί Είναι κυρίως χριστια-

νοί έτσι να τους αντιμετωπίζεις όπως τους χριστιανούς φίλους

σου στη Ναμπλούς Υποθέτω πως έχεις συναντήσει ή τουλάχιστον

έχεις δει γάλλους προσκυνητές στην Παλαιστίνη Υπάρχουν ιερα-

πόστολοι στη Ναμπλούςraquo

laquoΝαι Αλλά επίσης πήγα σχολείο στην Κονσταντινίγι Ξέρω πολ-

λούς χριστιανούςraquo

Ο Φαρούκ δεν άκουγε laquoΛοιπόν θα πρέπει να ξέρεις πως οι

ιεραπόστολοι είναι πάντοτε διαφορετικοί από τους ντόπιους Κα-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 3: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

17

1

Υπήρχε άλλος ενάς Άράβάς πάνω στο καράβι για Μασσαλία Τον

έλεγαν Φαρούκ αλ-Αζμέχ και την επομένη που σάλπαραν από

Αλεξάνδρεια πλησίασε τον Μιντχάτ στο πρόγευμα κρατώντας στο

ένα χέρι ένα πιάτο με φρυγανισμένο ψωμί και στο άλλο ένα κο-

μπολόι με χάντρες από κεχριμπάρι Κάθισε έφτιαξε τα μανικέτια

του πουκαμίσου του και άρχισε να εξηγεί χωρίς να συστηθεί πως

επέστρεφε από τη Δαμασκό για να αναλάβει ξανά τη διδασκαλική

του θέση στο τμήμα γλωσσών της Σορβόνης Είχε αφήσει το Πα-

ρίσι με το ξέσπασμα του πολέμου όμως μετά το Θαύμα του Μάρ-

νη αποφάσισε να επιστρέψει Είχε γκρίζα μάτια κι ένα κάπως

ορθογώνιο κεφάλι

laquoΜπαρίςraquo Αναστέναξε laquoΣτο Παρίσι εκεί βρίσκεται η ζωή μουraquo

Για τον νεαρό Μιντχάτ Καμάλ αυτή η δήλωση ήταν ιδιαίτερα

υπαινικτική Στη φαντασία του μια σειρά από λάμπες φώτιζαν

άπλετα μια αίθουσα χορού γεμάτη γυναίκες Κοίταξε πιο προσε-

κτικά τα ρούχα του Φαρούκ Φορούσε γαλάζιο κοστούμι με ασορ-

τί γιλέκο και σκούρα μπλε γραβάτα με μια ασημένια καρφίτσα σε

σχήμα πουλιού Ένα μπαστούνι από κάποιου είδους σκούρο άβα-

φο ξύλο ήταν ακουμπισμένο στο τραπέζι

laquoΠρόκειται να σπουδάσω ιατρικήraquo είπε ο Μιντχάτ laquoΣτο Πανε-

πιστήμιο του Μονπελιέraquo

Ή αλλιώς γνωστή ως Πρώτη Μάχη του Μάρνη Πραγματοποιήθηκε μετα-

ξύ 5 και 12 Σεπτεμβρίου 1914 και ανέκοψε την προέλαση του γερμανικού

στρατού προς το Παρίσι

I S A B E L L A H A M M A D

18

laquoΜπράβοraquo είπε ο Φαρούκ

Ο Μιντχάτ χαμογελώντας άπλωσε το χέρι του να πιάσει την

καφετιέρα Μύες που δεν ήξερε πως ήταν τεντωμένοι άρχισαν να

χαλαρώνουν

laquoΑυτή είναι η πρώτη σου επίσκεψη στη Γαλλίαraquo ρώτησε ο Φα-

ρούκ

Ο Μιντχάτ δεν είπε τίποτε γνέφοντας πως ναι

Πέντε μέρες είχαν περάσει αφότου αποχαιρέτησε τη γιαγιά του

στη Ναμπλούς και ταξίδεψε με μουλάρι μέχρι την Τουλκαρέμ όπου

πήρε τη γραμμή για Χάιφα-Καντάρα ανατολικά και μετά άλλαξε

τρένο για Κάιρο Έπειτα από μερικές μέρες στο σπίτι του πατέρα

του επιβιβάστηκε στο πλοίο στην Αλεξάνδρεια Είχε συνηθίσει πια

στο απέραντο υδάτινο δέρμα που το χάραζαν λευκές κορφές και

έλαμπε ασημί τη νύχτα Το γεύμα σερβιριζόταν στη μία το τσάι

στις τέσσερις και το δείπνο στις εφτάμισι και στην αρχή καθόταν

μόνος και παρακολουθούσε τους Ευρωπαίους να τρώνε με τα μα-

χαίρια τους Ανέπτυξε τη συνήθεια να ψάχνει στην κατάμεστη

αίθουσα τα κόκκινα μαλλιά του καπετάνιου ενός Γάλλου που τον

έλεγαν Γκορίν και μετά το δείπνο τον παρακολουθούσε που έμπαι-

νε κι έβγαινε στη γέφυρα όπου επιτηρούσε το τιμόνι

Εχθές άρχισε να νιώθει μόνος Συνέβη έξαφνα Έτσι όπως κα-

θόταν δίπλα στην πρύμνη και περίμενε τον καπετάνιο ένιωσε

στην πλάτη του την πλάτη από το παγκάκι μια αίσθηση που την

αντιλήφθηκε ως παράξενα οδυνηρή Αισθάνθηκε τα πόδια του να

απλώνονται μακριά από τη λεκάνη του Η μύτη του που συνήθως

ήταν αόρατη διπλασιάστηκε και εισέβαλε στο οπτικό του πεδίο

Το περίγραμμα του κορμιού του τον βάρυνε σαν ένα σκληρό πο-

νεμένο περίβλημα και η καρδιά του άρχισε να χτυπάει δυνατά

Υπέθεσε πως το συναίσθημα αυτό ήταν περαστικό Όμως δεν

ήταν κι εκείνο το απόγευμα η απλή συναναστροφή με τον ναύ-

κληρο τους παρευρισκόμενους στο δείπνο τους άλλους επιβάτες

απέκτησε μια τεταμένη και αγωνιώδη χροιά Θα πρέπει να το

έβλεπαν ολοκάθαρα σκεφτόταν πόσο τραχύ ήταν το δέρμα του

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

19

Κατά τη διάρκεια της νύχτας μέσα στο σκοτάδι πίεσε παρορμη-

τικά την κορόνα του ρολογιού τσέπης του φέρνοντας το καπάκι

κοντά στο χλωμό του πρόσωπο Ο ρυθμικός ήχος τον νανούρισε

και τον αποκοίμισε Μετά ξύπνησε μια δεύτερη φορά και καθώς

έλεγχε συνεχώς την ώρα όσο προχωρούσε η νύχτα άρχισε να βλέ-

πει σrsquo αυτούς τους μετακινούμενους με τινάγματα δείκτες τους

σπασμούς ενός πλάσματος τερατώδους

Γιrsquo αυτό και μrsquo ένα βαθύ αίσθημα ανακούφισης και την αίσθη-

ση πως το αιχμηρό περίγραμμά του είχε κάπως μαλακώσει αντα-

πέδωσε το χαμόγελο στον καινούργιο του φίλο

laquoΠώς φαντάζεσαι πως θα είναιraquo είπε ο Φαρούκ

laquoΠώς φαντάζομαι τι Τη Γαλλίαraquo

laquoΠριν έρθω την πρώτη φορά είχα πολλές εικόνες της στο

μυαλό μου Μερικές αποδείχτηκαν αρκετά ακριβείς τελικά Με-

ρικές ήτανraquo Τσίμπησε τα χείλη του και χαμογέλασε αυτοσαρ-

καστικά laquoΓια κάποιον λόγο φανταζόμουν περούκες Ξέρεις ψεύ-

τικα μαλλιά Δεν είμαι σίγουρος από πού είχα αυτή την ιδέα ίσως

να είχα δει κάποιον παλιό πίνακαraquo

Ο Μιντχάτ έβγαλε έναν ήχο σαν να σκεφτόταν και κοίταξε μέ-

σα από το φινιστρίνι τη θάλασσα

Το λύκειο όπου είχε φοιτήσει στην Κωνσταντινούπολη ήταν

σχεδιασμένο στα πρότυπα του γαλλικού λυκείου Τα σχολικά βι-

βλία ήταν όλα εισαγόμενα από τη Γαλλία όπως και οι μισοί δά-

σκαλοι κι επίσης τα περισσότερα έπιπλα Ο Μιντχάτ κι οι συμμα-

θητές του κάθονταν σε καρέκλες με πηχάκια στην πλάτη και

πλεχτή ψάθα στο κάθισμα διαβάζοντας laquola poeacutesie eacutepique en

Gregraveceraquo απομνημόνευαν τα ονόματα των χημικών στοιχείων σε

ένα κράμα από γαλλικά και λατινικά και μόνο όταν χτυπούσε το

κουδούνι και βρίσκονταν στον διάδρομο το γυρνούσαν στα τούρ-

κικα στα αραβικά και στα αρμένικα Μιας και τις είχε μάθει στα

γαλλικά αρκετές έννοιες ανήκαν στα γαλλικά έτσι για παρά-

laquoΗ επική ποίηση στην Ελλάδαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

20

δειγμα ο Μιντχάτ ήξερε τα εσωτερικά του όργανα ως laquole

poumonraquo laquole coeurraquo laquole cerveauraquo και laquolrsquoenceacutephaleraquo και κατα-

λάβαινε τις φιλοσοφικές έννοιες με τα γαλλικά τους ονόματα

laquolrsquoaltruismeraquo laquola condition humaineraquo Κι όμως παρόλο που

είχε μουλιάσει πέντε χρόνια μέσα σε όλη αυτή τη laquoγαλλικούραraquo

πάσχιζε να σχηματίσει μια εικόνα της Γαλλίας που να διαφέρει

από την επίπλωση των τάξεών του τα παράθυρα των οποίων

παρουσίαζαν έναν καυτό τούρκικο ουρανό και γέμιζαν από κραυ-

γές στα αραβικά απrsquo τη μεριά της θάλασσας Ακόμα και τώρα

από τη θέση όπου βρισκόταν ετούτο το πλοίο η Προβηγκία πα-

ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

της γης Κοίταξε ξανά τον Φαρούκ

laquoΔεν μπορώ να τη φανταστώraquo

Περίμενε την περιφρόνηση του Φαρούκ Όμως εκείνος σήκω-

σε απλώς τους ώμους και έριξε το βλέμμα του στο τραπέζι

laquoΈχεις πάει ποτέ στο Μονπελιέraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΌχι Μόνο στο Παρίσι Φυσικά το πανεπιστήμιο είναι φημι-

σμένο για την ιατρική του Ο Ραμπελέ δεν σπούδασε εκείraquo

laquoΑ Ξέρεις τον Ραμπελέraquo

Ο Φαρούκ γέλασε ηχηρά laquoΠάρε λίγη μαρμελάδα πριν τη φάω

όληraquo

Ο Φαρούκ επέστρεψε στην καμπίνα του μετά το πρωινό και ο

Μιντχάτ ανέβηκε από τη σκάλα στο κατάστρωμα και κάθισε δίπλα

στην πρύμνη Κοιτούσε τη θάλασσα κι άκουγε μισοκαταλαβαί-

νοντας μια παρέα ευρωπαίων αξιωματικών ndashΟλλανδών Γάλλων

Άγγλωνndash να φωνάζουν στο απέναντι παγκάκι πρώτα για την τε-

χνολογία του σκάφους και μετά για την προέλαση των Γερμανών

στο Παρίσι

Οι σανίδες έτριξαν κάτω από τα πόδια του Μιντχάτ ένα παιδί

έτρεχε στο κατάστρωμα Πιο πέρα δυο νεαρές γυναίκες συνέκρι-

laquoΟ πνεύμοναςraquo laquoη καρδιάraquo laquoτο κρανίοraquo laquoο εγκέφαλοςraquo laquoο αλτρουι-

σμόςraquo laquoη ανθρώπινη κατάστασηraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

21

ναν καρτ ποστάλ και ο άνεμος ταλαιπωρούσε τα βολάν από τα

παρασόλια τους Ήταν οι ίδιες κοπέλες που το περασμένο βράδυ

στο δείπνο εξέθεταν τα πανέμορφα μαλλιά τους σαν καπέλα κα-

τσαρωμένα κυματιστά και στολισμένα με κοσμήματα που στρα-

φτάλιζαν κάτω από τους πολυελαίους Τελικά η πόρτα προς τη

γέφυρα άνοιξε κι ένας κοκκινομάλλης άντρας ο καπετάν Γκορίν

βγήκε έξω laquoσπάζονταςraquo τις αρθρώσεις των δακτύλων του Ένας

ένστολος αξιωματικός αναπήδησε από το παγκάκι για να τον χαι-

ρετήσει και καθώς τα χείλη του Γκορίν κινήθηκαν ndashο άνεμος δεν

άφησε κανέναν ήχο να φτάσει στον Μιντχάτndash οι ζάρες του προ-

σώπου του βάθυναν Προστάτεψε με τις χούφτες του ένα τσιγάρο

και κουνώντας το σπίρτο για να σβήσει τη φλόγα του το κράτη-

σε με την αναμμένη του άκρη μέσα στη χούφτα του για να το

προφυλάξει από τον αέρα Ο άλλος άντρας έφυγε και ο Γκορίν για

λίγο κάπνισε πάνω από την κουπαστή Οι μπούκλες του χόρευαν

έτοιμες θαρρείς να ξεκολλήσουν από το κεφάλι του Πέταξε τη

γόπα στη θάλασσα και αποσύρθηκε στο κάτω κατάστρωμα

Ο Μιντχάτ αποφάσισε να τον ακολουθήσει Πέρασε μπροστά

από τους φωνακλάδες Ευρωπαίους τη στιγμή που ο Γκορίν εξα-

φανιζόταν κάτω από το άνοιγμα και κατέβηκε γρήγορα τη μεταλ-

λική σκάλα Η πρώτη πόρτα που συνάντησε έβγαζε σrsquo ένα σαλόνι

που ήταν γεμάτο κόσμο Σε μία γωνία τραγουδούσε κάποιο γραμ-

μόφωνο Έψαξε με τα μάτια του να βρει τον Γκορίν και συνάντη-

σε το βλέμμα του Φαρούκ που καθόταν σrsquo ένα τραπέζι με μια

στοίβα βιβλία

laquoΚαλώς τοναraquo του είπε ο Φαρούκ Είχε αλλάξει ρούχα και τώρα

φορούσε ένα σκούρο κοστούμι και μια κίτρινη γραβάτα με πρά-

σινα εξάγωνα laquoΑυτά τα βρήκα για σέναhellip είναι τα μόνα που έχω

μαζί μου Μερικά ποιήματαhellip ποιήματα ξανά ndashστην πραγματικό-

τητα αυτό εδώ είναι αρκετά καλόndash και Les Trois Mousquetaires Από

τα βασικά αναγνώσματα για κάθε νεαρό στο πρώτο του ταξίδι στη

Γαλλίαraquo

laquoΕίμαι ευγνώμωνraquo

I S A B E L L A H A M M A D

22

laquoΠάω να πάρω κάτι να πιούμε και μετά θα εξασκηθούμε στα

γαλλικά Ουίσκιraquo

Ο Μιντχάτ συγκατένευσε Κάθισε και για να κρύψει το άγχος

του πήρε τους Τρεις σωματοφύλακες Η σελίδα άνοιξε στον πρόλογο

του συγγραφέα

Όταν έκανα έρευνα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη για την ιστορία του Λου-

δοβίκου ΙΔ τυχαία έπεσα πάνω στα απομνημονεύματα ενός κάποιου

μεσιέ Ντrsquo Αρτανιάν τυπωμένα ndash όπως και τα περισσότερα έργα εκεί-

νης της περιόδου όπου οι συγγραφείςhellip

Δυο μισογεμάτα ποτήρια σύρθηκαν επάνω στο καλογυαλισμένο

τραπέζι

laquoSanteacute Στην υγειά μας Τώρα θα σου πω μερικά πραγματάκια

Είσαι έτοιμοςraquo Ο Φαρούκ έγειρε πίσω στον καναπέ και τράβηξε

το κομπολόι από την τσέπη του ενώ άπλωνε το άλλο χέρι του να

πιάσει το ποτό του laquoΚατrsquo αρχάς οι γυναίκες στη Γαλλία Τώρα

αυτό θα σου φανεί παράξενο αλλά τους φέρονται σαν σε βασίλισ-

σες Πάντοτε μπαίνουν πρώτες σε κάποιο δωμάτιο Αυτό να το

θυμάσαι Να ξέρεις πως κάποια πράγματα μπορεί να σε κάνουν

να νιώσεις άβολα Προσπάθησε να είσαι ανοιχτόμυαλος Μείνε

πιστός στις ρίζες σου στα γαλλικά λέμε rester fidegravele agrave vos

racines φέμετ άλεϊκ καταλαβαίνεις Ξέρεις έχω πολλούς γάλλους

φίλους Και Ισπανούς Οι Ισπανοί μοιάζουν περισσότερο με τους

Άραβες ndash οι Γάλλοι είναι κάπως διαφορετικοί Είναι κυρίως χριστια-

νοί έτσι να τους αντιμετωπίζεις όπως τους χριστιανούς φίλους

σου στη Ναμπλούς Υποθέτω πως έχεις συναντήσει ή τουλάχιστον

έχεις δει γάλλους προσκυνητές στην Παλαιστίνη Υπάρχουν ιερα-

πόστολοι στη Ναμπλούςraquo

laquoΝαι Αλλά επίσης πήγα σχολείο στην Κονσταντινίγι Ξέρω πολ-

λούς χριστιανούςraquo

Ο Φαρούκ δεν άκουγε laquoΛοιπόν θα πρέπει να ξέρεις πως οι

ιεραπόστολοι είναι πάντοτε διαφορετικοί από τους ντόπιους Κα-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 4: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

18

laquoΜπράβοraquo είπε ο Φαρούκ

Ο Μιντχάτ χαμογελώντας άπλωσε το χέρι του να πιάσει την

καφετιέρα Μύες που δεν ήξερε πως ήταν τεντωμένοι άρχισαν να

χαλαρώνουν

laquoΑυτή είναι η πρώτη σου επίσκεψη στη Γαλλίαraquo ρώτησε ο Φα-

ρούκ

Ο Μιντχάτ δεν είπε τίποτε γνέφοντας πως ναι

Πέντε μέρες είχαν περάσει αφότου αποχαιρέτησε τη γιαγιά του

στη Ναμπλούς και ταξίδεψε με μουλάρι μέχρι την Τουλκαρέμ όπου

πήρε τη γραμμή για Χάιφα-Καντάρα ανατολικά και μετά άλλαξε

τρένο για Κάιρο Έπειτα από μερικές μέρες στο σπίτι του πατέρα

του επιβιβάστηκε στο πλοίο στην Αλεξάνδρεια Είχε συνηθίσει πια

στο απέραντο υδάτινο δέρμα που το χάραζαν λευκές κορφές και

έλαμπε ασημί τη νύχτα Το γεύμα σερβιριζόταν στη μία το τσάι

στις τέσσερις και το δείπνο στις εφτάμισι και στην αρχή καθόταν

μόνος και παρακολουθούσε τους Ευρωπαίους να τρώνε με τα μα-

χαίρια τους Ανέπτυξε τη συνήθεια να ψάχνει στην κατάμεστη

αίθουσα τα κόκκινα μαλλιά του καπετάνιου ενός Γάλλου που τον

έλεγαν Γκορίν και μετά το δείπνο τον παρακολουθούσε που έμπαι-

νε κι έβγαινε στη γέφυρα όπου επιτηρούσε το τιμόνι

Εχθές άρχισε να νιώθει μόνος Συνέβη έξαφνα Έτσι όπως κα-

θόταν δίπλα στην πρύμνη και περίμενε τον καπετάνιο ένιωσε

στην πλάτη του την πλάτη από το παγκάκι μια αίσθηση που την

αντιλήφθηκε ως παράξενα οδυνηρή Αισθάνθηκε τα πόδια του να

απλώνονται μακριά από τη λεκάνη του Η μύτη του που συνήθως

ήταν αόρατη διπλασιάστηκε και εισέβαλε στο οπτικό του πεδίο

Το περίγραμμα του κορμιού του τον βάρυνε σαν ένα σκληρό πο-

νεμένο περίβλημα και η καρδιά του άρχισε να χτυπάει δυνατά

Υπέθεσε πως το συναίσθημα αυτό ήταν περαστικό Όμως δεν

ήταν κι εκείνο το απόγευμα η απλή συναναστροφή με τον ναύ-

κληρο τους παρευρισκόμενους στο δείπνο τους άλλους επιβάτες

απέκτησε μια τεταμένη και αγωνιώδη χροιά Θα πρέπει να το

έβλεπαν ολοκάθαρα σκεφτόταν πόσο τραχύ ήταν το δέρμα του

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

19

Κατά τη διάρκεια της νύχτας μέσα στο σκοτάδι πίεσε παρορμη-

τικά την κορόνα του ρολογιού τσέπης του φέρνοντας το καπάκι

κοντά στο χλωμό του πρόσωπο Ο ρυθμικός ήχος τον νανούρισε

και τον αποκοίμισε Μετά ξύπνησε μια δεύτερη φορά και καθώς

έλεγχε συνεχώς την ώρα όσο προχωρούσε η νύχτα άρχισε να βλέ-

πει σrsquo αυτούς τους μετακινούμενους με τινάγματα δείκτες τους

σπασμούς ενός πλάσματος τερατώδους

Γιrsquo αυτό και μrsquo ένα βαθύ αίσθημα ανακούφισης και την αίσθη-

ση πως το αιχμηρό περίγραμμά του είχε κάπως μαλακώσει αντα-

πέδωσε το χαμόγελο στον καινούργιο του φίλο

laquoΠώς φαντάζεσαι πως θα είναιraquo είπε ο Φαρούκ

laquoΠώς φαντάζομαι τι Τη Γαλλίαraquo

laquoΠριν έρθω την πρώτη φορά είχα πολλές εικόνες της στο

μυαλό μου Μερικές αποδείχτηκαν αρκετά ακριβείς τελικά Με-

ρικές ήτανraquo Τσίμπησε τα χείλη του και χαμογέλασε αυτοσαρ-

καστικά laquoΓια κάποιον λόγο φανταζόμουν περούκες Ξέρεις ψεύ-

τικα μαλλιά Δεν είμαι σίγουρος από πού είχα αυτή την ιδέα ίσως

να είχα δει κάποιον παλιό πίνακαraquo

Ο Μιντχάτ έβγαλε έναν ήχο σαν να σκεφτόταν και κοίταξε μέ-

σα από το φινιστρίνι τη θάλασσα

Το λύκειο όπου είχε φοιτήσει στην Κωνσταντινούπολη ήταν

σχεδιασμένο στα πρότυπα του γαλλικού λυκείου Τα σχολικά βι-

βλία ήταν όλα εισαγόμενα από τη Γαλλία όπως και οι μισοί δά-

σκαλοι κι επίσης τα περισσότερα έπιπλα Ο Μιντχάτ κι οι συμμα-

θητές του κάθονταν σε καρέκλες με πηχάκια στην πλάτη και

πλεχτή ψάθα στο κάθισμα διαβάζοντας laquola poeacutesie eacutepique en

Gregraveceraquo απομνημόνευαν τα ονόματα των χημικών στοιχείων σε

ένα κράμα από γαλλικά και λατινικά και μόνο όταν χτυπούσε το

κουδούνι και βρίσκονταν στον διάδρομο το γυρνούσαν στα τούρ-

κικα στα αραβικά και στα αρμένικα Μιας και τις είχε μάθει στα

γαλλικά αρκετές έννοιες ανήκαν στα γαλλικά έτσι για παρά-

laquoΗ επική ποίηση στην Ελλάδαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

20

δειγμα ο Μιντχάτ ήξερε τα εσωτερικά του όργανα ως laquole

poumonraquo laquole coeurraquo laquole cerveauraquo και laquolrsquoenceacutephaleraquo και κατα-

λάβαινε τις φιλοσοφικές έννοιες με τα γαλλικά τους ονόματα

laquolrsquoaltruismeraquo laquola condition humaineraquo Κι όμως παρόλο που

είχε μουλιάσει πέντε χρόνια μέσα σε όλη αυτή τη laquoγαλλικούραraquo

πάσχιζε να σχηματίσει μια εικόνα της Γαλλίας που να διαφέρει

από την επίπλωση των τάξεών του τα παράθυρα των οποίων

παρουσίαζαν έναν καυτό τούρκικο ουρανό και γέμιζαν από κραυ-

γές στα αραβικά απrsquo τη μεριά της θάλασσας Ακόμα και τώρα

από τη θέση όπου βρισκόταν ετούτο το πλοίο η Προβηγκία πα-

ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

της γης Κοίταξε ξανά τον Φαρούκ

laquoΔεν μπορώ να τη φανταστώraquo

Περίμενε την περιφρόνηση του Φαρούκ Όμως εκείνος σήκω-

σε απλώς τους ώμους και έριξε το βλέμμα του στο τραπέζι

laquoΈχεις πάει ποτέ στο Μονπελιέraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΌχι Μόνο στο Παρίσι Φυσικά το πανεπιστήμιο είναι φημι-

σμένο για την ιατρική του Ο Ραμπελέ δεν σπούδασε εκείraquo

laquoΑ Ξέρεις τον Ραμπελέraquo

Ο Φαρούκ γέλασε ηχηρά laquoΠάρε λίγη μαρμελάδα πριν τη φάω

όληraquo

Ο Φαρούκ επέστρεψε στην καμπίνα του μετά το πρωινό και ο

Μιντχάτ ανέβηκε από τη σκάλα στο κατάστρωμα και κάθισε δίπλα

στην πρύμνη Κοιτούσε τη θάλασσα κι άκουγε μισοκαταλαβαί-

νοντας μια παρέα ευρωπαίων αξιωματικών ndashΟλλανδών Γάλλων

Άγγλωνndash να φωνάζουν στο απέναντι παγκάκι πρώτα για την τε-

χνολογία του σκάφους και μετά για την προέλαση των Γερμανών

στο Παρίσι

Οι σανίδες έτριξαν κάτω από τα πόδια του Μιντχάτ ένα παιδί

έτρεχε στο κατάστρωμα Πιο πέρα δυο νεαρές γυναίκες συνέκρι-

laquoΟ πνεύμοναςraquo laquoη καρδιάraquo laquoτο κρανίοraquo laquoο εγκέφαλοςraquo laquoο αλτρουι-

σμόςraquo laquoη ανθρώπινη κατάστασηraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

21

ναν καρτ ποστάλ και ο άνεμος ταλαιπωρούσε τα βολάν από τα

παρασόλια τους Ήταν οι ίδιες κοπέλες που το περασμένο βράδυ

στο δείπνο εξέθεταν τα πανέμορφα μαλλιά τους σαν καπέλα κα-

τσαρωμένα κυματιστά και στολισμένα με κοσμήματα που στρα-

φτάλιζαν κάτω από τους πολυελαίους Τελικά η πόρτα προς τη

γέφυρα άνοιξε κι ένας κοκκινομάλλης άντρας ο καπετάν Γκορίν

βγήκε έξω laquoσπάζονταςraquo τις αρθρώσεις των δακτύλων του Ένας

ένστολος αξιωματικός αναπήδησε από το παγκάκι για να τον χαι-

ρετήσει και καθώς τα χείλη του Γκορίν κινήθηκαν ndashο άνεμος δεν

άφησε κανέναν ήχο να φτάσει στον Μιντχάτndash οι ζάρες του προ-

σώπου του βάθυναν Προστάτεψε με τις χούφτες του ένα τσιγάρο

και κουνώντας το σπίρτο για να σβήσει τη φλόγα του το κράτη-

σε με την αναμμένη του άκρη μέσα στη χούφτα του για να το

προφυλάξει από τον αέρα Ο άλλος άντρας έφυγε και ο Γκορίν για

λίγο κάπνισε πάνω από την κουπαστή Οι μπούκλες του χόρευαν

έτοιμες θαρρείς να ξεκολλήσουν από το κεφάλι του Πέταξε τη

γόπα στη θάλασσα και αποσύρθηκε στο κάτω κατάστρωμα

Ο Μιντχάτ αποφάσισε να τον ακολουθήσει Πέρασε μπροστά

από τους φωνακλάδες Ευρωπαίους τη στιγμή που ο Γκορίν εξα-

φανιζόταν κάτω από το άνοιγμα και κατέβηκε γρήγορα τη μεταλ-

λική σκάλα Η πρώτη πόρτα που συνάντησε έβγαζε σrsquo ένα σαλόνι

που ήταν γεμάτο κόσμο Σε μία γωνία τραγουδούσε κάποιο γραμ-

μόφωνο Έψαξε με τα μάτια του να βρει τον Γκορίν και συνάντη-

σε το βλέμμα του Φαρούκ που καθόταν σrsquo ένα τραπέζι με μια

στοίβα βιβλία

laquoΚαλώς τοναraquo του είπε ο Φαρούκ Είχε αλλάξει ρούχα και τώρα

φορούσε ένα σκούρο κοστούμι και μια κίτρινη γραβάτα με πρά-

σινα εξάγωνα laquoΑυτά τα βρήκα για σέναhellip είναι τα μόνα που έχω

μαζί μου Μερικά ποιήματαhellip ποιήματα ξανά ndashστην πραγματικό-

τητα αυτό εδώ είναι αρκετά καλόndash και Les Trois Mousquetaires Από

τα βασικά αναγνώσματα για κάθε νεαρό στο πρώτο του ταξίδι στη

Γαλλίαraquo

laquoΕίμαι ευγνώμωνraquo

I S A B E L L A H A M M A D

22

laquoΠάω να πάρω κάτι να πιούμε και μετά θα εξασκηθούμε στα

γαλλικά Ουίσκιraquo

Ο Μιντχάτ συγκατένευσε Κάθισε και για να κρύψει το άγχος

του πήρε τους Τρεις σωματοφύλακες Η σελίδα άνοιξε στον πρόλογο

του συγγραφέα

Όταν έκανα έρευνα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη για την ιστορία του Λου-

δοβίκου ΙΔ τυχαία έπεσα πάνω στα απομνημονεύματα ενός κάποιου

μεσιέ Ντrsquo Αρτανιάν τυπωμένα ndash όπως και τα περισσότερα έργα εκεί-

νης της περιόδου όπου οι συγγραφείςhellip

Δυο μισογεμάτα ποτήρια σύρθηκαν επάνω στο καλογυαλισμένο

τραπέζι

laquoSanteacute Στην υγειά μας Τώρα θα σου πω μερικά πραγματάκια

Είσαι έτοιμοςraquo Ο Φαρούκ έγειρε πίσω στον καναπέ και τράβηξε

το κομπολόι από την τσέπη του ενώ άπλωνε το άλλο χέρι του να

πιάσει το ποτό του laquoΚατrsquo αρχάς οι γυναίκες στη Γαλλία Τώρα

αυτό θα σου φανεί παράξενο αλλά τους φέρονται σαν σε βασίλισ-

σες Πάντοτε μπαίνουν πρώτες σε κάποιο δωμάτιο Αυτό να το

θυμάσαι Να ξέρεις πως κάποια πράγματα μπορεί να σε κάνουν

να νιώσεις άβολα Προσπάθησε να είσαι ανοιχτόμυαλος Μείνε

πιστός στις ρίζες σου στα γαλλικά λέμε rester fidegravele agrave vos

racines φέμετ άλεϊκ καταλαβαίνεις Ξέρεις έχω πολλούς γάλλους

φίλους Και Ισπανούς Οι Ισπανοί μοιάζουν περισσότερο με τους

Άραβες ndash οι Γάλλοι είναι κάπως διαφορετικοί Είναι κυρίως χριστια-

νοί έτσι να τους αντιμετωπίζεις όπως τους χριστιανούς φίλους

σου στη Ναμπλούς Υποθέτω πως έχεις συναντήσει ή τουλάχιστον

έχεις δει γάλλους προσκυνητές στην Παλαιστίνη Υπάρχουν ιερα-

πόστολοι στη Ναμπλούςraquo

laquoΝαι Αλλά επίσης πήγα σχολείο στην Κονσταντινίγι Ξέρω πολ-

λούς χριστιανούςraquo

Ο Φαρούκ δεν άκουγε laquoΛοιπόν θα πρέπει να ξέρεις πως οι

ιεραπόστολοι είναι πάντοτε διαφορετικοί από τους ντόπιους Κα-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 5: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

19

Κατά τη διάρκεια της νύχτας μέσα στο σκοτάδι πίεσε παρορμη-

τικά την κορόνα του ρολογιού τσέπης του φέρνοντας το καπάκι

κοντά στο χλωμό του πρόσωπο Ο ρυθμικός ήχος τον νανούρισε

και τον αποκοίμισε Μετά ξύπνησε μια δεύτερη φορά και καθώς

έλεγχε συνεχώς την ώρα όσο προχωρούσε η νύχτα άρχισε να βλέ-

πει σrsquo αυτούς τους μετακινούμενους με τινάγματα δείκτες τους

σπασμούς ενός πλάσματος τερατώδους

Γιrsquo αυτό και μrsquo ένα βαθύ αίσθημα ανακούφισης και την αίσθη-

ση πως το αιχμηρό περίγραμμά του είχε κάπως μαλακώσει αντα-

πέδωσε το χαμόγελο στον καινούργιο του φίλο

laquoΠώς φαντάζεσαι πως θα είναιraquo είπε ο Φαρούκ

laquoΠώς φαντάζομαι τι Τη Γαλλίαraquo

laquoΠριν έρθω την πρώτη φορά είχα πολλές εικόνες της στο

μυαλό μου Μερικές αποδείχτηκαν αρκετά ακριβείς τελικά Με-

ρικές ήτανraquo Τσίμπησε τα χείλη του και χαμογέλασε αυτοσαρ-

καστικά laquoΓια κάποιον λόγο φανταζόμουν περούκες Ξέρεις ψεύ-

τικα μαλλιά Δεν είμαι σίγουρος από πού είχα αυτή την ιδέα ίσως

να είχα δει κάποιον παλιό πίνακαraquo

Ο Μιντχάτ έβγαλε έναν ήχο σαν να σκεφτόταν και κοίταξε μέ-

σα από το φινιστρίνι τη θάλασσα

Το λύκειο όπου είχε φοιτήσει στην Κωνσταντινούπολη ήταν

σχεδιασμένο στα πρότυπα του γαλλικού λυκείου Τα σχολικά βι-

βλία ήταν όλα εισαγόμενα από τη Γαλλία όπως και οι μισοί δά-

σκαλοι κι επίσης τα περισσότερα έπιπλα Ο Μιντχάτ κι οι συμμα-

θητές του κάθονταν σε καρέκλες με πηχάκια στην πλάτη και

πλεχτή ψάθα στο κάθισμα διαβάζοντας laquola poeacutesie eacutepique en

Gregraveceraquo απομνημόνευαν τα ονόματα των χημικών στοιχείων σε

ένα κράμα από γαλλικά και λατινικά και μόνο όταν χτυπούσε το

κουδούνι και βρίσκονταν στον διάδρομο το γυρνούσαν στα τούρ-

κικα στα αραβικά και στα αρμένικα Μιας και τις είχε μάθει στα

γαλλικά αρκετές έννοιες ανήκαν στα γαλλικά έτσι για παρά-

laquoΗ επική ποίηση στην Ελλάδαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

20

δειγμα ο Μιντχάτ ήξερε τα εσωτερικά του όργανα ως laquole

poumonraquo laquole coeurraquo laquole cerveauraquo και laquolrsquoenceacutephaleraquo και κατα-

λάβαινε τις φιλοσοφικές έννοιες με τα γαλλικά τους ονόματα

laquolrsquoaltruismeraquo laquola condition humaineraquo Κι όμως παρόλο που

είχε μουλιάσει πέντε χρόνια μέσα σε όλη αυτή τη laquoγαλλικούραraquo

πάσχιζε να σχηματίσει μια εικόνα της Γαλλίας που να διαφέρει

από την επίπλωση των τάξεών του τα παράθυρα των οποίων

παρουσίαζαν έναν καυτό τούρκικο ουρανό και γέμιζαν από κραυ-

γές στα αραβικά απrsquo τη μεριά της θάλασσας Ακόμα και τώρα

από τη θέση όπου βρισκόταν ετούτο το πλοίο η Προβηγκία πα-

ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

της γης Κοίταξε ξανά τον Φαρούκ

laquoΔεν μπορώ να τη φανταστώraquo

Περίμενε την περιφρόνηση του Φαρούκ Όμως εκείνος σήκω-

σε απλώς τους ώμους και έριξε το βλέμμα του στο τραπέζι

laquoΈχεις πάει ποτέ στο Μονπελιέraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΌχι Μόνο στο Παρίσι Φυσικά το πανεπιστήμιο είναι φημι-

σμένο για την ιατρική του Ο Ραμπελέ δεν σπούδασε εκείraquo

laquoΑ Ξέρεις τον Ραμπελέraquo

Ο Φαρούκ γέλασε ηχηρά laquoΠάρε λίγη μαρμελάδα πριν τη φάω

όληraquo

Ο Φαρούκ επέστρεψε στην καμπίνα του μετά το πρωινό και ο

Μιντχάτ ανέβηκε από τη σκάλα στο κατάστρωμα και κάθισε δίπλα

στην πρύμνη Κοιτούσε τη θάλασσα κι άκουγε μισοκαταλαβαί-

νοντας μια παρέα ευρωπαίων αξιωματικών ndashΟλλανδών Γάλλων

Άγγλωνndash να φωνάζουν στο απέναντι παγκάκι πρώτα για την τε-

χνολογία του σκάφους και μετά για την προέλαση των Γερμανών

στο Παρίσι

Οι σανίδες έτριξαν κάτω από τα πόδια του Μιντχάτ ένα παιδί

έτρεχε στο κατάστρωμα Πιο πέρα δυο νεαρές γυναίκες συνέκρι-

laquoΟ πνεύμοναςraquo laquoη καρδιάraquo laquoτο κρανίοraquo laquoο εγκέφαλοςraquo laquoο αλτρουι-

σμόςraquo laquoη ανθρώπινη κατάστασηraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

21

ναν καρτ ποστάλ και ο άνεμος ταλαιπωρούσε τα βολάν από τα

παρασόλια τους Ήταν οι ίδιες κοπέλες που το περασμένο βράδυ

στο δείπνο εξέθεταν τα πανέμορφα μαλλιά τους σαν καπέλα κα-

τσαρωμένα κυματιστά και στολισμένα με κοσμήματα που στρα-

φτάλιζαν κάτω από τους πολυελαίους Τελικά η πόρτα προς τη

γέφυρα άνοιξε κι ένας κοκκινομάλλης άντρας ο καπετάν Γκορίν

βγήκε έξω laquoσπάζονταςraquo τις αρθρώσεις των δακτύλων του Ένας

ένστολος αξιωματικός αναπήδησε από το παγκάκι για να τον χαι-

ρετήσει και καθώς τα χείλη του Γκορίν κινήθηκαν ndashο άνεμος δεν

άφησε κανέναν ήχο να φτάσει στον Μιντχάτndash οι ζάρες του προ-

σώπου του βάθυναν Προστάτεψε με τις χούφτες του ένα τσιγάρο

και κουνώντας το σπίρτο για να σβήσει τη φλόγα του το κράτη-

σε με την αναμμένη του άκρη μέσα στη χούφτα του για να το

προφυλάξει από τον αέρα Ο άλλος άντρας έφυγε και ο Γκορίν για

λίγο κάπνισε πάνω από την κουπαστή Οι μπούκλες του χόρευαν

έτοιμες θαρρείς να ξεκολλήσουν από το κεφάλι του Πέταξε τη

γόπα στη θάλασσα και αποσύρθηκε στο κάτω κατάστρωμα

Ο Μιντχάτ αποφάσισε να τον ακολουθήσει Πέρασε μπροστά

από τους φωνακλάδες Ευρωπαίους τη στιγμή που ο Γκορίν εξα-

φανιζόταν κάτω από το άνοιγμα και κατέβηκε γρήγορα τη μεταλ-

λική σκάλα Η πρώτη πόρτα που συνάντησε έβγαζε σrsquo ένα σαλόνι

που ήταν γεμάτο κόσμο Σε μία γωνία τραγουδούσε κάποιο γραμ-

μόφωνο Έψαξε με τα μάτια του να βρει τον Γκορίν και συνάντη-

σε το βλέμμα του Φαρούκ που καθόταν σrsquo ένα τραπέζι με μια

στοίβα βιβλία

laquoΚαλώς τοναraquo του είπε ο Φαρούκ Είχε αλλάξει ρούχα και τώρα

φορούσε ένα σκούρο κοστούμι και μια κίτρινη γραβάτα με πρά-

σινα εξάγωνα laquoΑυτά τα βρήκα για σέναhellip είναι τα μόνα που έχω

μαζί μου Μερικά ποιήματαhellip ποιήματα ξανά ndashστην πραγματικό-

τητα αυτό εδώ είναι αρκετά καλόndash και Les Trois Mousquetaires Από

τα βασικά αναγνώσματα για κάθε νεαρό στο πρώτο του ταξίδι στη

Γαλλίαraquo

laquoΕίμαι ευγνώμωνraquo

I S A B E L L A H A M M A D

22

laquoΠάω να πάρω κάτι να πιούμε και μετά θα εξασκηθούμε στα

γαλλικά Ουίσκιraquo

Ο Μιντχάτ συγκατένευσε Κάθισε και για να κρύψει το άγχος

του πήρε τους Τρεις σωματοφύλακες Η σελίδα άνοιξε στον πρόλογο

του συγγραφέα

Όταν έκανα έρευνα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη για την ιστορία του Λου-

δοβίκου ΙΔ τυχαία έπεσα πάνω στα απομνημονεύματα ενός κάποιου

μεσιέ Ντrsquo Αρτανιάν τυπωμένα ndash όπως και τα περισσότερα έργα εκεί-

νης της περιόδου όπου οι συγγραφείςhellip

Δυο μισογεμάτα ποτήρια σύρθηκαν επάνω στο καλογυαλισμένο

τραπέζι

laquoSanteacute Στην υγειά μας Τώρα θα σου πω μερικά πραγματάκια

Είσαι έτοιμοςraquo Ο Φαρούκ έγειρε πίσω στον καναπέ και τράβηξε

το κομπολόι από την τσέπη του ενώ άπλωνε το άλλο χέρι του να

πιάσει το ποτό του laquoΚατrsquo αρχάς οι γυναίκες στη Γαλλία Τώρα

αυτό θα σου φανεί παράξενο αλλά τους φέρονται σαν σε βασίλισ-

σες Πάντοτε μπαίνουν πρώτες σε κάποιο δωμάτιο Αυτό να το

θυμάσαι Να ξέρεις πως κάποια πράγματα μπορεί να σε κάνουν

να νιώσεις άβολα Προσπάθησε να είσαι ανοιχτόμυαλος Μείνε

πιστός στις ρίζες σου στα γαλλικά λέμε rester fidegravele agrave vos

racines φέμετ άλεϊκ καταλαβαίνεις Ξέρεις έχω πολλούς γάλλους

φίλους Και Ισπανούς Οι Ισπανοί μοιάζουν περισσότερο με τους

Άραβες ndash οι Γάλλοι είναι κάπως διαφορετικοί Είναι κυρίως χριστια-

νοί έτσι να τους αντιμετωπίζεις όπως τους χριστιανούς φίλους

σου στη Ναμπλούς Υποθέτω πως έχεις συναντήσει ή τουλάχιστον

έχεις δει γάλλους προσκυνητές στην Παλαιστίνη Υπάρχουν ιερα-

πόστολοι στη Ναμπλούςraquo

laquoΝαι Αλλά επίσης πήγα σχολείο στην Κονσταντινίγι Ξέρω πολ-

λούς χριστιανούςraquo

Ο Φαρούκ δεν άκουγε laquoΛοιπόν θα πρέπει να ξέρεις πως οι

ιεραπόστολοι είναι πάντοτε διαφορετικοί από τους ντόπιους Κα-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 6: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

20

δειγμα ο Μιντχάτ ήξερε τα εσωτερικά του όργανα ως laquole

poumonraquo laquole coeurraquo laquole cerveauraquo και laquolrsquoenceacutephaleraquo και κατα-

λάβαινε τις φιλοσοφικές έννοιες με τα γαλλικά τους ονόματα

laquolrsquoaltruismeraquo laquola condition humaineraquo Κι όμως παρόλο που

είχε μουλιάσει πέντε χρόνια μέσα σε όλη αυτή τη laquoγαλλικούραraquo

πάσχιζε να σχηματίσει μια εικόνα της Γαλλίας που να διαφέρει

από την επίπλωση των τάξεών του τα παράθυρα των οποίων

παρουσίαζαν έναν καυτό τούρκικο ουρανό και γέμιζαν από κραυ-

γές στα αραβικά απrsquo τη μεριά της θάλασσας Ακόμα και τώρα

από τη θέση όπου βρισκόταν ετούτο το πλοίο η Προβηγκία πα-

ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

της γης Κοίταξε ξανά τον Φαρούκ

laquoΔεν μπορώ να τη φανταστώraquo

Περίμενε την περιφρόνηση του Φαρούκ Όμως εκείνος σήκω-

σε απλώς τους ώμους και έριξε το βλέμμα του στο τραπέζι

laquoΈχεις πάει ποτέ στο Μονπελιέraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΌχι Μόνο στο Παρίσι Φυσικά το πανεπιστήμιο είναι φημι-

σμένο για την ιατρική του Ο Ραμπελέ δεν σπούδασε εκείraquo

laquoΑ Ξέρεις τον Ραμπελέraquo

Ο Φαρούκ γέλασε ηχηρά laquoΠάρε λίγη μαρμελάδα πριν τη φάω

όληraquo

Ο Φαρούκ επέστρεψε στην καμπίνα του μετά το πρωινό και ο

Μιντχάτ ανέβηκε από τη σκάλα στο κατάστρωμα και κάθισε δίπλα

στην πρύμνη Κοιτούσε τη θάλασσα κι άκουγε μισοκαταλαβαί-

νοντας μια παρέα ευρωπαίων αξιωματικών ndashΟλλανδών Γάλλων

Άγγλωνndash να φωνάζουν στο απέναντι παγκάκι πρώτα για την τε-

χνολογία του σκάφους και μετά για την προέλαση των Γερμανών

στο Παρίσι

Οι σανίδες έτριξαν κάτω από τα πόδια του Μιντχάτ ένα παιδί

έτρεχε στο κατάστρωμα Πιο πέρα δυο νεαρές γυναίκες συνέκρι-

laquoΟ πνεύμοναςraquo laquoη καρδιάraquo laquoτο κρανίοraquo laquoο εγκέφαλοςraquo laquoο αλτρουι-

σμόςraquo laquoη ανθρώπινη κατάστασηraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

21

ναν καρτ ποστάλ και ο άνεμος ταλαιπωρούσε τα βολάν από τα

παρασόλια τους Ήταν οι ίδιες κοπέλες που το περασμένο βράδυ

στο δείπνο εξέθεταν τα πανέμορφα μαλλιά τους σαν καπέλα κα-

τσαρωμένα κυματιστά και στολισμένα με κοσμήματα που στρα-

φτάλιζαν κάτω από τους πολυελαίους Τελικά η πόρτα προς τη

γέφυρα άνοιξε κι ένας κοκκινομάλλης άντρας ο καπετάν Γκορίν

βγήκε έξω laquoσπάζονταςraquo τις αρθρώσεις των δακτύλων του Ένας

ένστολος αξιωματικός αναπήδησε από το παγκάκι για να τον χαι-

ρετήσει και καθώς τα χείλη του Γκορίν κινήθηκαν ndashο άνεμος δεν

άφησε κανέναν ήχο να φτάσει στον Μιντχάτndash οι ζάρες του προ-

σώπου του βάθυναν Προστάτεψε με τις χούφτες του ένα τσιγάρο

και κουνώντας το σπίρτο για να σβήσει τη φλόγα του το κράτη-

σε με την αναμμένη του άκρη μέσα στη χούφτα του για να το

προφυλάξει από τον αέρα Ο άλλος άντρας έφυγε και ο Γκορίν για

λίγο κάπνισε πάνω από την κουπαστή Οι μπούκλες του χόρευαν

έτοιμες θαρρείς να ξεκολλήσουν από το κεφάλι του Πέταξε τη

γόπα στη θάλασσα και αποσύρθηκε στο κάτω κατάστρωμα

Ο Μιντχάτ αποφάσισε να τον ακολουθήσει Πέρασε μπροστά

από τους φωνακλάδες Ευρωπαίους τη στιγμή που ο Γκορίν εξα-

φανιζόταν κάτω από το άνοιγμα και κατέβηκε γρήγορα τη μεταλ-

λική σκάλα Η πρώτη πόρτα που συνάντησε έβγαζε σrsquo ένα σαλόνι

που ήταν γεμάτο κόσμο Σε μία γωνία τραγουδούσε κάποιο γραμ-

μόφωνο Έψαξε με τα μάτια του να βρει τον Γκορίν και συνάντη-

σε το βλέμμα του Φαρούκ που καθόταν σrsquo ένα τραπέζι με μια

στοίβα βιβλία

laquoΚαλώς τοναraquo του είπε ο Φαρούκ Είχε αλλάξει ρούχα και τώρα

φορούσε ένα σκούρο κοστούμι και μια κίτρινη γραβάτα με πρά-

σινα εξάγωνα laquoΑυτά τα βρήκα για σέναhellip είναι τα μόνα που έχω

μαζί μου Μερικά ποιήματαhellip ποιήματα ξανά ndashστην πραγματικό-

τητα αυτό εδώ είναι αρκετά καλόndash και Les Trois Mousquetaires Από

τα βασικά αναγνώσματα για κάθε νεαρό στο πρώτο του ταξίδι στη

Γαλλίαraquo

laquoΕίμαι ευγνώμωνraquo

I S A B E L L A H A M M A D

22

laquoΠάω να πάρω κάτι να πιούμε και μετά θα εξασκηθούμε στα

γαλλικά Ουίσκιraquo

Ο Μιντχάτ συγκατένευσε Κάθισε και για να κρύψει το άγχος

του πήρε τους Τρεις σωματοφύλακες Η σελίδα άνοιξε στον πρόλογο

του συγγραφέα

Όταν έκανα έρευνα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη για την ιστορία του Λου-

δοβίκου ΙΔ τυχαία έπεσα πάνω στα απομνημονεύματα ενός κάποιου

μεσιέ Ντrsquo Αρτανιάν τυπωμένα ndash όπως και τα περισσότερα έργα εκεί-

νης της περιόδου όπου οι συγγραφείςhellip

Δυο μισογεμάτα ποτήρια σύρθηκαν επάνω στο καλογυαλισμένο

τραπέζι

laquoSanteacute Στην υγειά μας Τώρα θα σου πω μερικά πραγματάκια

Είσαι έτοιμοςraquo Ο Φαρούκ έγειρε πίσω στον καναπέ και τράβηξε

το κομπολόι από την τσέπη του ενώ άπλωνε το άλλο χέρι του να

πιάσει το ποτό του laquoΚατrsquo αρχάς οι γυναίκες στη Γαλλία Τώρα

αυτό θα σου φανεί παράξενο αλλά τους φέρονται σαν σε βασίλισ-

σες Πάντοτε μπαίνουν πρώτες σε κάποιο δωμάτιο Αυτό να το

θυμάσαι Να ξέρεις πως κάποια πράγματα μπορεί να σε κάνουν

να νιώσεις άβολα Προσπάθησε να είσαι ανοιχτόμυαλος Μείνε

πιστός στις ρίζες σου στα γαλλικά λέμε rester fidegravele agrave vos

racines φέμετ άλεϊκ καταλαβαίνεις Ξέρεις έχω πολλούς γάλλους

φίλους Και Ισπανούς Οι Ισπανοί μοιάζουν περισσότερο με τους

Άραβες ndash οι Γάλλοι είναι κάπως διαφορετικοί Είναι κυρίως χριστια-

νοί έτσι να τους αντιμετωπίζεις όπως τους χριστιανούς φίλους

σου στη Ναμπλούς Υποθέτω πως έχεις συναντήσει ή τουλάχιστον

έχεις δει γάλλους προσκυνητές στην Παλαιστίνη Υπάρχουν ιερα-

πόστολοι στη Ναμπλούςraquo

laquoΝαι Αλλά επίσης πήγα σχολείο στην Κονσταντινίγι Ξέρω πολ-

λούς χριστιανούςraquo

Ο Φαρούκ δεν άκουγε laquoΛοιπόν θα πρέπει να ξέρεις πως οι

ιεραπόστολοι είναι πάντοτε διαφορετικοί από τους ντόπιους Κα-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 7: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

21

ναν καρτ ποστάλ και ο άνεμος ταλαιπωρούσε τα βολάν από τα

παρασόλια τους Ήταν οι ίδιες κοπέλες που το περασμένο βράδυ

στο δείπνο εξέθεταν τα πανέμορφα μαλλιά τους σαν καπέλα κα-

τσαρωμένα κυματιστά και στολισμένα με κοσμήματα που στρα-

φτάλιζαν κάτω από τους πολυελαίους Τελικά η πόρτα προς τη

γέφυρα άνοιξε κι ένας κοκκινομάλλης άντρας ο καπετάν Γκορίν

βγήκε έξω laquoσπάζονταςraquo τις αρθρώσεις των δακτύλων του Ένας

ένστολος αξιωματικός αναπήδησε από το παγκάκι για να τον χαι-

ρετήσει και καθώς τα χείλη του Γκορίν κινήθηκαν ndashο άνεμος δεν

άφησε κανέναν ήχο να φτάσει στον Μιντχάτndash οι ζάρες του προ-

σώπου του βάθυναν Προστάτεψε με τις χούφτες του ένα τσιγάρο

και κουνώντας το σπίρτο για να σβήσει τη φλόγα του το κράτη-

σε με την αναμμένη του άκρη μέσα στη χούφτα του για να το

προφυλάξει από τον αέρα Ο άλλος άντρας έφυγε και ο Γκορίν για

λίγο κάπνισε πάνω από την κουπαστή Οι μπούκλες του χόρευαν

έτοιμες θαρρείς να ξεκολλήσουν από το κεφάλι του Πέταξε τη

γόπα στη θάλασσα και αποσύρθηκε στο κάτω κατάστρωμα

Ο Μιντχάτ αποφάσισε να τον ακολουθήσει Πέρασε μπροστά

από τους φωνακλάδες Ευρωπαίους τη στιγμή που ο Γκορίν εξα-

φανιζόταν κάτω από το άνοιγμα και κατέβηκε γρήγορα τη μεταλ-

λική σκάλα Η πρώτη πόρτα που συνάντησε έβγαζε σrsquo ένα σαλόνι

που ήταν γεμάτο κόσμο Σε μία γωνία τραγουδούσε κάποιο γραμ-

μόφωνο Έψαξε με τα μάτια του να βρει τον Γκορίν και συνάντη-

σε το βλέμμα του Φαρούκ που καθόταν σrsquo ένα τραπέζι με μια

στοίβα βιβλία

laquoΚαλώς τοναraquo του είπε ο Φαρούκ Είχε αλλάξει ρούχα και τώρα

φορούσε ένα σκούρο κοστούμι και μια κίτρινη γραβάτα με πρά-

σινα εξάγωνα laquoΑυτά τα βρήκα για σέναhellip είναι τα μόνα που έχω

μαζί μου Μερικά ποιήματαhellip ποιήματα ξανά ndashστην πραγματικό-

τητα αυτό εδώ είναι αρκετά καλόndash και Les Trois Mousquetaires Από

τα βασικά αναγνώσματα για κάθε νεαρό στο πρώτο του ταξίδι στη

Γαλλίαraquo

laquoΕίμαι ευγνώμωνraquo

I S A B E L L A H A M M A D

22

laquoΠάω να πάρω κάτι να πιούμε και μετά θα εξασκηθούμε στα

γαλλικά Ουίσκιraquo

Ο Μιντχάτ συγκατένευσε Κάθισε και για να κρύψει το άγχος

του πήρε τους Τρεις σωματοφύλακες Η σελίδα άνοιξε στον πρόλογο

του συγγραφέα

Όταν έκανα έρευνα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη για την ιστορία του Λου-

δοβίκου ΙΔ τυχαία έπεσα πάνω στα απομνημονεύματα ενός κάποιου

μεσιέ Ντrsquo Αρτανιάν τυπωμένα ndash όπως και τα περισσότερα έργα εκεί-

νης της περιόδου όπου οι συγγραφείςhellip

Δυο μισογεμάτα ποτήρια σύρθηκαν επάνω στο καλογυαλισμένο

τραπέζι

laquoSanteacute Στην υγειά μας Τώρα θα σου πω μερικά πραγματάκια

Είσαι έτοιμοςraquo Ο Φαρούκ έγειρε πίσω στον καναπέ και τράβηξε

το κομπολόι από την τσέπη του ενώ άπλωνε το άλλο χέρι του να

πιάσει το ποτό του laquoΚατrsquo αρχάς οι γυναίκες στη Γαλλία Τώρα

αυτό θα σου φανεί παράξενο αλλά τους φέρονται σαν σε βασίλισ-

σες Πάντοτε μπαίνουν πρώτες σε κάποιο δωμάτιο Αυτό να το

θυμάσαι Να ξέρεις πως κάποια πράγματα μπορεί να σε κάνουν

να νιώσεις άβολα Προσπάθησε να είσαι ανοιχτόμυαλος Μείνε

πιστός στις ρίζες σου στα γαλλικά λέμε rester fidegravele agrave vos

racines φέμετ άλεϊκ καταλαβαίνεις Ξέρεις έχω πολλούς γάλλους

φίλους Και Ισπανούς Οι Ισπανοί μοιάζουν περισσότερο με τους

Άραβες ndash οι Γάλλοι είναι κάπως διαφορετικοί Είναι κυρίως χριστια-

νοί έτσι να τους αντιμετωπίζεις όπως τους χριστιανούς φίλους

σου στη Ναμπλούς Υποθέτω πως έχεις συναντήσει ή τουλάχιστον

έχεις δει γάλλους προσκυνητές στην Παλαιστίνη Υπάρχουν ιερα-

πόστολοι στη Ναμπλούςraquo

laquoΝαι Αλλά επίσης πήγα σχολείο στην Κονσταντινίγι Ξέρω πολ-

λούς χριστιανούςraquo

Ο Φαρούκ δεν άκουγε laquoΛοιπόν θα πρέπει να ξέρεις πως οι

ιεραπόστολοι είναι πάντοτε διαφορετικοί από τους ντόπιους Κα-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 8: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

22

laquoΠάω να πάρω κάτι να πιούμε και μετά θα εξασκηθούμε στα

γαλλικά Ουίσκιraquo

Ο Μιντχάτ συγκατένευσε Κάθισε και για να κρύψει το άγχος

του πήρε τους Τρεις σωματοφύλακες Η σελίδα άνοιξε στον πρόλογο

του συγγραφέα

Όταν έκανα έρευνα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη για την ιστορία του Λου-

δοβίκου ΙΔ τυχαία έπεσα πάνω στα απομνημονεύματα ενός κάποιου

μεσιέ Ντrsquo Αρτανιάν τυπωμένα ndash όπως και τα περισσότερα έργα εκεί-

νης της περιόδου όπου οι συγγραφείςhellip

Δυο μισογεμάτα ποτήρια σύρθηκαν επάνω στο καλογυαλισμένο

τραπέζι

laquoSanteacute Στην υγειά μας Τώρα θα σου πω μερικά πραγματάκια

Είσαι έτοιμοςraquo Ο Φαρούκ έγειρε πίσω στον καναπέ και τράβηξε

το κομπολόι από την τσέπη του ενώ άπλωνε το άλλο χέρι του να

πιάσει το ποτό του laquoΚατrsquo αρχάς οι γυναίκες στη Γαλλία Τώρα

αυτό θα σου φανεί παράξενο αλλά τους φέρονται σαν σε βασίλισ-

σες Πάντοτε μπαίνουν πρώτες σε κάποιο δωμάτιο Αυτό να το

θυμάσαι Να ξέρεις πως κάποια πράγματα μπορεί να σε κάνουν

να νιώσεις άβολα Προσπάθησε να είσαι ανοιχτόμυαλος Μείνε

πιστός στις ρίζες σου στα γαλλικά λέμε rester fidegravele agrave vos

racines φέμετ άλεϊκ καταλαβαίνεις Ξέρεις έχω πολλούς γάλλους

φίλους Και Ισπανούς Οι Ισπανοί μοιάζουν περισσότερο με τους

Άραβες ndash οι Γάλλοι είναι κάπως διαφορετικοί Είναι κυρίως χριστια-

νοί έτσι να τους αντιμετωπίζεις όπως τους χριστιανούς φίλους

σου στη Ναμπλούς Υποθέτω πως έχεις συναντήσει ή τουλάχιστον

έχεις δει γάλλους προσκυνητές στην Παλαιστίνη Υπάρχουν ιερα-

πόστολοι στη Ναμπλούςraquo

laquoΝαι Αλλά επίσης πήγα σχολείο στην Κονσταντινίγι Ξέρω πολ-

λούς χριστιανούςraquo

Ο Φαρούκ δεν άκουγε laquoΛοιπόν θα πρέπει να ξέρεις πως οι

ιεραπόστολοι είναι πάντοτε διαφορετικοί από τους ντόπιους Κα-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 9: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

23

ταρχάς η θρησκεία δεν είναι τόσο δυνατή στη Γαλλία Προσπά-

θησε λοιπόν να μη σοκάρεσαι από τα φιλιά τους το αλκοόλ τους

κι όλα τα υπόλοιπαraquo

Ο Μιντχάτ γέλασε και ο Φαρούκ τού έριξε μια ξαφνιασμένη

ματιά Θέλοντας αμέσως να αποδείξει πως δεν θα σοκαριζόταν

ο Μιντχάτ ήπιε μια γουλιά από το ποτήρι του Ήταν σαν να έπινε

άρωμαmiddot το γεύτηκε με τη μύτη του Είχε δοκιμάσει ουίσκι μία

φορά όταν ήταν δεκάξι χρονών από ένα μπουκάλι που είχε μπει

παράνομα στον κοιτώνα του σχολείου Όμως ο ίδιος είχε απλώς

βρέξει τη γλώσσα του αντίθετα με τον κάτοχο και την παρέα του

που τελείωσαν το μπουκάλι κι όταν το πρωί ο διευθυντής το μύ-

ρισε στην ανάσα τους τους έδειραν και τους απέβαλαν από την

τάξη για τρεις μέρες

laquoΥπάρχουν πολλά πράγματα που θα σrsquo αρέσουν Ο τρόπος σκέ-

ψης ο τρόπος ζωής είναι πολύ εξευγενισμένοι Ως προς αυτό

νομίζω πως υπάρχει κάποια συνάφεια ανάμεσα στη Δαμασκό και

το Παρίσιraquo

laquoΚαι τη Ναμπλούςraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΝαι η Ναμπλούς είναι πολύ καλήraquo Ο Φαρούκ ήπιε μια γου-

λιά και αναστέναξε laquoΠού θα μείνεις στο Μονπελιέraquo

laquoΣτο σπίτι του δρα Μολινέ Είναι ακαδημαϊκόςraquo

laquoΑκαδημαϊκός Α ναι Αυτό θα σου αρέσειraquo

Τον Μιντχάτ δεν τον πείραζε που του έλεγε τι θα του άρεσε

Το πήρε ως ένδειξη φιλικότητας Ήθελε να συμφωνεί με όλα όσα

του έλεγε ο Φαρούκ Πέρασε τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες του

ταξιδιού διαβάζοντας τα βιβλία του συνταξιδιώτη του στο επάνω

κατάστρωμα Ή τουλάχιστον κρατώντας τα βιβλία ανοιχτά στα

πόδια του κοιτώντας πέρα τη θάλασσα και πότε πότε διαβά-

ζοντας δυνατά μερικές φράσεις στα γαλλικά από κάποια από τις

σελίδες που κρατούσε ακίνητες ενάντια στον άνεμο Το μυαλό

του που είχε χαλαρώσει πια ξεστράτιζε σε ονειροπολήματα

Ενέδινε ιδιαίτερα σε τρία σενάρια Το πρώτο αφορούσε μια Πα-

ριζιάνα με λεπτό λαιμό που είχε χαθεί στην Ιερουσαλήμ και που

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 10: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

24

εκείνος με τέλεια γαλλικά την καθοδήγησε για το Χαράμ ας-

Σαρίφ το Όρος του Ναού Κάποιος περαστικός συνήθως κάποιο

σπουδαίο πρόσωπο από τη Ναμπλούς ανέφερε το περιστατικό

κάνοντας τον Μιντχάτ διάσημο ως άντρα μεγάλης ευγένειας και

γλωσσικών δεξιοτήτων Στη δεύτερη φαντασίωση τραγουδούσε

ένα νταλrsquoόνα ndashlaquoγια ταγιαράιν τάιρουν φι αλ-σαμά αλ-άλαι Σαλίμ αλ-

χάλου αλ-αζίζ αλ-γάλιraquondash προκαλώντας δέος σε τέτοιο σημείο ώστε

να ξεσπούν σε κλάματα όσοι περνούσαν κάτω από το παράθυρό

του και τον άκουγαν να θρηνεί για την απόσταση ανάμεσα σrsquo αυ-

τόν και τη φανταστική του αγάπη Στην τρίτη φαντασίωση έσωζε

έναν άλλο περαστικό που πήγαινε να πέσει στη θάλασσα πιάνο-

ντάς τον από τη μέση με χάρη χορευτή Όσοι παρακολουθούσαν

χειροκρότησαν

Αυτά του τα ονειροπολήματα τον ενδυνάμωναν Αύξαναν την

αίσθηση προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον και του

έδιναν αυτοπεποίθηση όταν έμπαινε στις αίθουσες Έπαιρνε μια

δόση σε τακτά διαλείμματα σαν να ήταν φάρμακο και ξυπνούσε

μετά από μερικά λεπτά ονειροπόλησης φρέσκος κι ανανεωμένος

Έτσι κατάφερνε να μαλακώνει κάπως το σκληρό περίγραμμα του

κορμιού του ndash που κάποιες φορές τον καταπίεζε με το άκαμπτό

του αγκάλιασμα

Στις αποβάθρες της Μασσαλίας ο Φαρούκ χαιρέτησε με χειραψία

τον Μιντχάτ και τον έπιασε από το μπράτσο

laquoΚαλή τύχη Και να είσαι γενναίος Όταν έρθουν οι διακοπές

πρέπει να με επισκεφτείς στο Σεν Ζερμένraquo

Το τρένο για Μονπελιέ αναχώρησε μια ώρα αργότερα Η νύχτα

απλώθηκε στην εξοχή που έμοιαζε αρκετά με την Παλαιστίνη

τα ίδια πριονωτά βουνά οι ίδιες ξεραμένες πρασινάδες Ο Μιντχάτ

Είδος λαϊκού τραγουδιού

laquoΩ εσείς που πετάτε πετάξτε στον ουρανό ψηλά μου τα είπε ο Σαλίμ

ο γλυκός ο αγαπητός ο πολύτιμοςraquo

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 11: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

25

κοιμήθηκε ακουμπώντας πάνω στο τζάμι που παλλόταν με θόρυ-

βο και στο αποχαυνωμένο πρωινό κατάφερε να διαβάσει με δυ-

σκολία άλλα δύο κεφάλαια από τους Τρεις σωματοφύλακες ενώ οι

λόφοι όριζαν μια κυματιστή οριζόντια γραμμή και οι στάλες της

βροχής κυλούσαν σερνάμενες και τρεμουλιαστές πάνω στα τζάμια

Αποκοιμήθηκε ξανά μετά το γεύμα και όταν ο ελεγκτής φώναξε

laquoΜονπελιέraquo ήταν πια πέντε παρά τέταρτο Σηκώθηκε όρθιος και

ακολούθησε τους άλλους επιβάτες κάτω στην πλατφόρμα κου-

ρασμένος και έχοντας ανάγκη ένα μπάνιο

Η πρόσοψη του σιδηροδρομικού σταθμού του Μονπελιέ έμοια-

ζε με ναό Ο Μιντχάτ έσυρε το μπαούλο του ανάμεσα στις κολόνες

παρατηρώντας τις φιγούρες και τα αυτοκίνητα που κινούνταν πέρα

από τον περίβολο εμπρός του Δεν είχε ιδέα πώς ήταν ο δρ Μολινέ

Στα γράμματα από το πανεπιστήμιο δεν υπήρχε καμία περιγραφή

έτσι κάθε άντρας που τον πλησίαζε ήταν και μία πιθανότητα Εκεί-

νος ο λεπτός άνθρωπος με το μακρύ του φράκο μήπως κοιτούσε

τον Μιντχάτ με ενδιαφέρον Ή εκείνος ο γηραιός κύριος Με αυτά

τα γυαλιά σίγουρα έδειχνε άνθρωπος των γραμμάτων Τη στιγμή

όμως που ο πραγματικός οικοδεσπότης του θα έπρεπε να στραφεί

προς το μέρος του ο εκάστοτε υποψήφιος συνέχιζε να περπατάει

Ο άντρας δίπλα στο γκισέ των εισιτηρίων σίγουρα τον κοιτούσε

αλλά υπερβολικά έντονα και ο Μιντχάτ απέφυγε τη ματιά του

Το πλήθος εμπρός στον σταθμό αραίωσε κι ένας φανοκόρος

πέρασε με τη σκάλα του ανάμεσα από τις κολόνες Ένα τσούρμο

νοσοκόμες διέσχισαν τον δρόμο και μπήκαν στον προθάλαμο ενός

κτιρίου απέναντι τινάζοντας τις ομπρέλες τους Η πυρακτωμένη

άκρη ενός τσιγάρου έλαμψε διπλή μέσα σε μια νερολακκούβα

εξαφανίστηκε και κάποιος πέρασε δίπλα από τον Μιντχάτ στα

δεξιά του Είχε ένα μεγάλο ξανθό μουστάκι Ήταν πολύ νέος για

να είναι ο δόκτωρ σίγουρα ndash και την ώρα που πλησίαζε ο Μιντχάτ

είδε πως η έκφρασή του δεν ήταν ευγενική και πως τα μάτια του

που τα κύκλωναν ξανθά ματόκλαδα δεν ήταν στραμμένα στο

πρόσωπο του Μιντχάτ αλλά στο φέσι του Το καπέλο του άντρα

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 12: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

26

ήταν πλατύγυρο και ρηχό και κοιτώντας τον Μιντχάτ ακούμπησε

με το δάχτυλό του το γείσο του Ο Μιντχάτ αναγνώρισε τη γαλλι-

κή χειρονομία που φανέρωνε σεβασμό μια κίνηση που θα ολο-

κληρωνόταν με το σήκωμα του καπέλου κάτι που έδειχνε ότι δεν

έκρυβες κάτι από κάτω Όμως δεν μπορούσε να διώξει την αίσθη-

ση ότι αυτός ο ξανθός άντρας υποδείκνυε την έλλειψη γείσου στο

δικό του καπέλο Κατσούφιασε και ο άντρας εξαφανίστηκε σε έναν

παράδρομο

laquoΜεσιέ Καμάλraquo

Στην άλλη πλευρά του σταθμού μια νεαρή γυναίκα σήκωσε το

χέρι της Κάτω από το καπέλο της τα καστανά της μαλλιά κρέμο-

νταν σε κοντές μπούκλες γύρω από τα αυτιά της Μια πιέτα που

κατέβαινε διαγώνια εμπρός στην ποδιά της λικνιζόταν πέρα δώθε

καθώς η γυναίκα πλησίαζε

Εκείνος δίστασε laquoBonjour Je mrsquoappelle Midhat Kamalraquo συ-

στήθηκε

Η γυναίκα γέλασε και ζάρες παρουσιάστηκαν κάτω από τα μά-

τια της laquoEt je mrsquoappelle Jeannette Molineuraquo

Η Ζανέτ Μολινέ άπλωσε ένα χλωμό χέρι με κοκαλιάρικα δάχτυ-

λα Ο Μιντχάτ τα έπιασεmiddot τα ένιωσε κρύα Ήταν παράξενο που

έπρεπε να έρθει η σύζυγος να τον προϋπαντήσει όμως σκέφτηκε

όσα του είπε ο Φαρούκ για τις Γαλλίδες και ακολούθησε τη Ζανέτ

σε ένα πράσινο αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απrsquo τον σταθμό

laquoΕλπίζω να μην περιμένατε πολύraquo είπε καθώς άνοιξε την πόρ-

τα και στριμώχτηκε στην πίσω θέση laquoΠώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΉτανhellip πολυήμεροraquo

Ο σοφέρ οδηγούσε γρήγορα και η μηχανή σκέπασε τις φωνές

τους Από το παράθυρο ο Μιντχάτ παρακολουθούσε την πόλη να

υψώνεται και να χαμηλώνει να λεπταίνει σε στενοσόκακα με

κοπάδια από ομπρέλες και πανωφόρια να φουσκώνουν και να

ξεφουσκώνουν στα πεζοδρόμια Έστριψαν σε έναν στενό δρόμο

με κτίρια με μαύρα καγκελόφραχτα μπαλκόνια και κεραμιδένιες

σκεπές Το αυτοκίνητο επιβράδυνε

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 13: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

27

laquoΑυτή η πόληraquo είπε ο Μιντχάτ laquoμοιάζει με τη Ναμπλούς Τα

δύο βουνά τα πέτρινα κτίρια οι μικροί δρόμοι Όμως είναι με-

γαλύτερη και η πέτρα είναι πιο κιτρινωπήraquo

laquoΗ Ναμπλούς είναι ο τόπος καταγωγής σαςraquo

laquoΝαι Κι εσείς γεννηθήκατε εδώraquo

laquoΌχιraquo είπε η Ζανέτ με χαμηλή γελαστή φωνή laquoΜεγάλωσα στο

Παρίσι Ο πατέρας μου κι εγώ μετακομίσαμε εδώ κάπου τέσσερα

χρόνια πριν όταν άρχισε να δουλεύει στο πανεπιστήμιο Κι εγώ

έκανα το μπακαλορεά μου εδώraquo

laquoΟ πατέρας σας είναι ο δρ Μολινέraquo

laquoΦυσικάraquo

laquoΑ Κι ο σύζυγός σαςraquo

laquoΔεν είμαι παντρεμένη Πισόν μπορείς να μας πας μέσα από

το κέντρο Αυτή είναι η οδός Ντε λα Λοζ ο μεγαλύτερος εμπορι-

κός δρόμος Και στο τέλος είναι η Πλας ντε λα Κομεντί Είναι

μικρό το Μονπελιέ δεν θα σας πάρει πολύ να το μάθετε Φοβού-

μαι πως αυτή τη στιγμή είναι κάπως σκοτεινά για να το δείτεraquo

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το πρόσωπο της Ζανέτ Μολινέ Οι σκιές

που έπεφταν ανάμεσα στις λάμπες του δρόμου έκαναν τα μάτια

της να φαίνονται μαύρα και μεγάλα σπιλώνοντας το χλωμό της

δέρμα και φουσκώνοντας το λεπτό πάνω χείλος της Οι σκιές πε-

ριστρέφονταν καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν και κάθε φορά που

έμπαιναν στην άπλετη λάμψη κάποιας λάμπας το αποτέλεσμα

αντιστρεφόταν

Ο δρόμος τώρα ήταν πιο φαρδύς και τα πλαϊνά του χορταρια-

σμένα Ο Πισόν έστριψε σε μία γωνία και επιβράδυνε προς δύο

ανοιχτές πύλες μετά ακολούθησε τριζοκοπώντας έναν ιδιωτικό

δρόμο όπου σκοτεινά τετράγωνα εναλλάσσονταν με τετράγωνα

από το φως που ξεχυνόταν από τα παράθυρα ενός μεγάλου σπιτιού

Μια υπηρέτρια υποκλίθηκε στην πόρτα καθώς η Ζανέτ συνόδεψε

τον Μιντχάτ μέσα στο χολ Ηλεκτρικές λάμπες ήταν κρεμασμένες

στον τοίχο ανάμεσα σε κορνιζαρισμένους πίνακες κι ένας μεγάλος

καθρέφτης κρεμόταν δίπλα σε μια σκάλα που ανέβαινε στριφογυ-

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 14: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

28

ριστή στα δεξιά Μια ανοιχτή πόρτα αποκάλυψε τοίχους σε εκρού

χρώμα και τη γυαλιστερή μαύρη καμπύλη ενός πιάνου Από κάποια

άλλη ξεπρόβαλε ένας άντρας με παχιά μάγουλα γκρίζα μαλλιά κι

ένα κοστούμι που του έπεφτε στενό

laquoBienvenue bienvenue μεσιέ Καμάλ Φρεντερίκ Μολινέ

Είμαι ο οικοδεσπότης σαςraquo

laquoΚαλησπέρα Λέγομαι Μιντχάτ Καμάλ Γοητευμένος από τη

γνωριμία σαςraquo

laquoΕλάτε ελάτε καλησπέρα αγαπητέ μου τόσοhellip ευτυχής τό-

σοhellip ευτυχήςraquo

Ο Μολινέ κούνησε δυνατά το χέρι του Μιντχάτ κλείνοντας τη

δεύτερη παλάμη του πάνω από την πρώτη Ο Μιντχάτ έκανε να

αντιγράψει την κίνηση όμως τα δάχτυλά του ελευθερώθηκαν και

ο οικοδεσπότης του άπλωσε το χέρι του προς το χολ

laquoΣας παρακαλώ σαν στο σπίτι σας Μας τιμά που είσαστε φι-

λοξενούμενός μας και ανυπομονούμε να σας δείξουμε πώς ζούμε

Παρακαλώ περάστε να πάρετε ένα απεριτίφraquo

Το σαλόνι ήταν μπλε με καπιτονέ καναπέδες γύρω από ένα

τραπέζι που το στεφάνωναν ένας ασημένιος δίσκος και τέσσερα

κρυστάλλινα ποτήρια Γυάλινες πόρτες έβγαζαν σε μια βεράντα

με ένα σιδερένιο τραπέζι και καρέκλες και σε μια σκοτεινή χλοε-

ρή έκταση

laquoΠαρατήρησα τον δισταγμό σαςraquo Ο δρ Μολινέ τράβηξε το

ύφασμα του παντελονιού από τα γόνατά του καθώς κάθισε laquoΑυ-

τό δεν είναι αλκοολούχο Ονομάζεται κορντιάλ Δεν έχει καθόλου

αλκοόλ Srsquoil vous plait monsieur asseyez-vous καθίστεraquo

Ο Μιντχάτ κάθισε στον καναπέ και αμέσως ένιωσε εξουθενω-

μένος

laquoΠότε φτάνει η Μαριάνraquo ρώτησε η Ζανέτ

Τώρα που πατέρας και κόρη στέκονταν δίπλα δίπλα ο Μιντχάτ

έβλεπε την ομοιότητα Υπήρχε η ίδια ευθύτητα στο βλέμμα Όμως

εκεί που το πιγούνι του Μολινέ είχε ένα αξιοσημείωτο μέγεθος

το πιγούνι της Ζανέτ ήταν στενό με ένα μικρό λακκάκι Είχε βγά-

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 15: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

29

λει το καπέλο της αλλά τα μαλλιά της παρέμεναν κολλημένα στο

κεφάλι της και οι μπούκλες της ξεχύνονταν ελεύθερες μόνο στα

αυτιά της Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτοκαμωμένα και οι

λεπτές ρυτίδες κάτω από τα μάτια της ενίσχυαν την ομορφιά της

Και ήταν αδύνατη αν και οι ώμοι της ήταν φαρδιοί ndash ή ίσως ήταν

ο τρόπος που στεκόταν λίγο καμπουριαστός Ο Μιντχάτ κοίταξε

κάτω πιέζοντας με τον αντίχειρά του το πόδι του κρύου του πο-

τηριού

laquoΑργότερα καλή μου Η Μαριάν είναι η ανιψιά μου Παντρεύε-

ται την επόμενη εβδομάδα έτσι θα δείτε έναν γαλλικό γάμο Ου-

σιαστικά οι γαμήλιες τελετές είναι το κλειδί για να γνωρίσεις

κάποια κουλτούρα Βλέπεις έναν γάμο και καταλαβαίνεις την κοι-

νωνική δομή Πώς ήταν το ταξίδιraquo

laquoΤο ταξίδι ήταν μακρύ Γιrsquo αυτό και είμαι κουρασμένος Αυτό

είναι γευστικότατοraquo

laquoΤα γαλλικά σας είναι πολύ καλάraquo παρατήρησε η Ζανέτ

laquoΣας ευχαριστώ Φοίτησα σε γαλλικό σχολείο στην Κωνσταντι-

νούποληraquo

laquoΛοιπόν μrsquo ενδιαφέρουν οι πρώτες σας εντυπώσειςraquo είπε ο

Μολινέ laquoΣας έκανε η Ζανέτ μια περιήγηση στην πόληraquo

laquoΜπαμπά είναι κουρασμένος Κάναμε μια μικρή βόλτα μέσα

από το κέντροraquo

laquoΕίναι πολύ όμορφη πόληraquo είπε ο Μιντχάτ

laquoΛοιπόν ελπίζω να βολευτείτε εδώ Το Μονπελιέ δεν είναι

μεγάλο και υποπτεύομαι πως θα προτιμήσετε να περπατάτε μέχρι

τη σχολή όσο ο καιρός παραμένει καλός Όμως ο Πισόν θα σας

βοηθήσει τις πρώτες μέρες Τη Δευτέρα je crois qursquoil y a une

affaire drsquoinscription και μετά ξέρετε tout va de lrsquoavantraquo

Υπήρχαν αρκετές λέξεις σrsquo αυτές τις φράσεις που ο Μιντχάτ δεν

καταλάβαινε Κατένευσε

laquoΤη Δευτέρα νομίζω πως γίνονται οι εγγραφές και μετά ξέρετε όλα πά-

νε κατά το πρόγραμμαraquo

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 16: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

30

laquoΗ σχολή είναι ένα υπέροχο κτίριοraquo είπε η Ζανέτ laquoΚάποτε ήταν

μοναστήρι ξέρετεraquo

laquoAh merciraquo είπε ο Μιντχάτ στην υπηρέτρια καθώς του πρό-

σφερε την καράφα laquoΜπικφί συγγνώμη αυτό αρκεί Όχι δεν το

ήξερα αυτόraquo

Ο Μολινέ έγειρε πίσω με τα μάτια του στο ταβάνι Το πρόσωπό

του ήταν ζαρωμένο και τα μαλλιά του ήταν στικτά με λευκό όμως

το κορμί του έδειχνε σβέλτο Η μέση του παντελονιού του ήταν

στενή και η γράμμωση του φαρδιού μυ του γοφού του διαγραφό-

ταν μέσα από το ύφασμα Με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του

τεντώθηκε ξανά προς τα εμπρός και τα τακούνια του πάτησαν

κροταλίζοντας

laquoΧαιρόμαστε τόσο που ήρθατε Φοβούμαι πως θα σας κάνουμε

ένα σωρό ερωτήσεις Το επάγγελμά μου είναι κοινωνικός ανθρω-

πολόγος Κάθε χτύπος της καρδιάς μου είναι και μια ερώτησηraquo

Ο Μιντχάτ δεν κατάλαβε την τελευταία φράση Όμως ο Μολι-

νέ είχε ακουμπήσει τα ακροδάχτυλά του στο στήθος του και οι

λέξεις laquoερώτησηraquo και laquoκαρδιάraquo έκαναν την καρδιά του Μιντχάτ

να χτυπήσει πιο γρήγορα από τον έξαφνο φόβο μην τυχόν κι ο

Μολινέ αναφερόταν στην ιατρική επιστήμη

laquoΈχω πολλά να μάθωraquo είπε laquoΕίμαι πολύ νέοςraquo

laquoΣίγουρα σίγουρα Πάντα υπάρχουν πολλά να μάθουμε Φυ-

σικά και δεν παραμένουμε για πάντα τόσο νέοιraquo

laquoΖείτε κοντά στην Ιερουσαλήμraquo είπε η Ζανέτ

Μια από τις φαντασιώσεις που είχε στο καράβι ξύπνησε ακούσια

μες στο μυαλό του Μιντχάτ και είδε τη φανταστική του Παριζιάνα

χαμένη στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ Ένιωσε τον σβέρκο του

να καίει και είπε γρήγορα όσο του επέτρεπαν τα γαλλικά του

laquoΖούμε βόρεια της Ιερουσαλήμ Κάπου πέντrsquo έξι ώρες μακριά

Μπορεί να είναι επικίνδυνο ταξίδι Πρέπει να διασχίσεις το Αΐν

αλ-Χαραμίγια ένα πέρασμα ανάμεσα σε δυο βουνά Από τις εννιά

το βράδυ περίπου και μετά υπάρχουν ληστέςraquo

laquoΑϊνά ndash πώς το είπατεraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 17: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

31

laquoΑΐν αλ-Χαραμίγια γιrsquoάνι σημαίνει το μέρος απrsquo όπου έρχεται

το νερό Δεν ξέρω τη λέξηraquo

laquoΘάλασσαraquo

laquoΌχι στο έδαφοςraquo

laquoΠοτάμι Λίμνηraquo

laquoΌχι στο έδαφος έρχεται από κάτωraquo

laquoΠηγάδι Πηγήraquo

laquoΠηγή πηγή Αΐν αλ-Χαραμίγια σημαίνει Πηγή των Ληστώνraquo

Ένα κουδούνι χτύπησε και την επόμενη στιγμή η υπηρέτρια

Ζορζίν μπήκε στο δωμάτιο

laquoΗ δεσποινίς Μαριάν και ο κύριος Πολ Ρισέraquo

laquoΝα το ζευγάρι μαςraquo είπε ο Μολινέ laquoΜιντχάτ επιτρέψτε μου

να σας συστήσω την ανιψιά μου Αυτή είναι η Μαριάνraquo

Η νεαρή γυναίκα στην πόρτα φορούσε ένα πράσινο φόρεμα και

γυαλιστερά πράσινα παπούτσια Πίσω της ακολουθούσε ένα κε-

φάλι με κόκκινες μπούκλες και στη στιγμή ο Μιντχάτ αναγνώρισε

τον καπετάνιο του ατμόπλοιου τον Γκορίν

laquoBonsoir Capitaineraquo είπε

Η Ζανέτ στράφηκε απότομα καθώς ο κοκκινομάλλης απάντη-

σε laquoBonsoirraquo Ανταπέδωσε το νεύμα του Μιντχάτ και άπλωσε το

χέρι του laquoΜε λένε Πολ Ρισέ Χάρηκαraquo

laquoΓεια σαςraquo είπε η Μαριάν

laquoΗ Μαριάν είναι η νεαρή μελλόνυμφή μαςraquo είπε ο δρ Μολινέ

Ο Μιντχάτ παρατήρησε το ανεμοδαρμένο πρόσωπο του άντρα

που γνώριζε ως καπετάνιο Γκορίν ενώ όλοι καθόντουσαν κάτω

Ένιωσε σαν να είχε πυρετό Η υπηρέτρια έφερε καινούργια ποτή-

ρια για το κορντιάλ και κύματα κούρασης πήγαν να τον σκεπά-

σουνmiddot τα απώθησε κουνώντας ένα πόδι ένα χέρι ένα πέλμα

οτιδήποτε μπορούσε να τον κρατήσει παρόντα εδώ σrsquo αυτό τον

καναπέ σrsquo αυτό το μπλε σαλόνι

Ανάλογα με την περίσταση μπορεί να χρησιμοποιείται ως άντε λοιπόν

με άλλα λόγια δηλαδή κτλ

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 18: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

32

laquoΚαλή μου Μαριάν δεν το πιστεύω πως ήρθε ο καιρόςraquo είπε η

Ζανέτ

laquoΑυτός είναι ο νεαρός φιλοξενούμενός μας du Proche-Orientraquo

είπε ο δόκτωρ laquoο μεσιέ Καμάλ που έχει έρθει να σπουδάσει ια-

τρική στο πανεπιστήμιο Μόλις έφτασε ξέρετε Πιστεύουμε πως

νιώθει κάπως deacutesorienteacute αυτή τη στιγμήraquo

laquoΜπαμπάraquo

laquoVraimentraquo είπε ο άντρας που ήταν ή δεν ήταν ο καπετάν

Γκορίν laquoΑπό πού είστεraquo

laquoΑπό τη Ναμπλούς μια πόλη βόρεια της Ιερουσαλήμ και νότια

της Δαμασκούraquo

laquoΥπέροχαraquo

laquoΣκοπεύει να γίνει γιατρόςraquo είπε η Ζανέτ

Ο Μιντχάτ γύρισε τον κορμό του Η στάση αυτή τον κρατούσε

περισσότερο ξύπνιο Επίσης του επέτρεπε να ξανακοιτάξει το πρό-

σωπο του άντρα

Και όπως κοίταζε τώρα ισχυροποιήθηκε η πεποίθησή του πως

τούτος ο άντρας δεν ήταν τελικά ο καπετάν Γκορίν Αυτές οι ξαν-

θοκόκκινες φαβορίτες δεν του ήταν οικείες ούτε τα ηλιοκαμένα

μάγουλα Ετούτος ήταν ένας ξένος το όνομά του ήταν Πολ Ρισέ

και από το χαμόγελο των χειλιών του ήταν ολοφάνερο πως γνώρι-

ζε ότι ο Μιντχάτ τον μελετούσε Ταράχτηκε συνειδητοποιώντας

το τόσο σφοδρά όσο και όταν είχε κάνει το πρώτο του λάθος και

τον κατέλαβε μια δυσάρεστη ανησυχία

laquoΜεσιέ Μιντχάτraquo είπε η Ζανέτ laquoπρέπει να είστε πολύ κουρασμέ-

νος Μήπως θα προτιμούσατε να πάτε για ύπνο Ζορζίν ίσως ο

μεσιέ Μιντχάτ να ήθελε να μάθει πού είναι η κρεβατοκάμαρά του

Δείχνειhellip θα πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος από το ταξίδι τουraquo

Κι έτσι λίγο πριν τις εφτά το απόγευμα στις 20 Οκτωβρίου

Λογοπαίγνιο με τις γαλλικές λέξεις laquoProche-Orientraquo (Εγγύς Ανατολή) και

laquodeacutesorienteacuteraquo (αποπροσανατολισμένος) ο Ανατολίτης που νιώθει αποπροσα-

νατολισμένος

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 19: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

Ο Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ο Σ

33

του 1914 ο Μιντχάτ Καμάλ οδηγήθηκε σε ένα γωνιακό δωμάτιο

στον επάνω όροφο του σπιτιού των Μολινέ στο Μονπελιέ Το

παράθυρο έβλεπε σε έναν σκοτεινό κήπο με ένα μοναχικό δέντρο

στην πέρα άκρη του Οι τοίχοι του δωματίου είχαν κίτρινες ρίγες

και απέναντι από το κρεβάτι δίπλα στο τζάκι μια ξύλινη καρέκλα

βρισκόταν αντικριστά σrsquo ένα τραπέζι όπου κάποιο βάζο με κρίνα

έραινε με πορτοκαλιά σκόνη τη γυαλισμένη του επιφάνεια Το

μπαούλο του στεκόταν όρθιο δίπλα σrsquo ένα ερμάρι Ξέλυσε τα πα-

πούτσια του και έπεσε στο κρεβάτι

Ξαπλωμένος ανάσκελα σκέφτηκε ξανά τον ξένο στο κάτω πά-

τωμα που λεγόταν Πολ Ρισέ και προσπάθησε να φέρει στο μυαλό

του τον καπετάνιο του Κόκκινες μπούκλες ρυτίδες στα μάγουλά

του Την υπόλοιπη εικόνα δυσκολευόταν να τη συμπληρώσει

Ένιω σε τη λικνιστική κίνηση της θάλασσας και οι εικόνες της ημέ-

ρας χαράσσονταν πίσω από τα βλέφαρά του η γαλλική ακτή του

πρωινού να ξεπροβάλλει μέσα από τον κυανό ορίζονταmiddot οι επιβάτες

να εγκαταλείπουν το πρωινό τους για να μαζευτούν στα παράθυ-

ραmiddot το λιμάνι της Μασσαλίας η φασαρία από τις μαδερόσκαλες

που έπεφταν στην προβλήτα τα αυτοκίνητα τα σφυρίγματαmiddot η

Ζανέτ να έρχεται προς το μέρος του τείνοντάς του το χέριmiddot η πόλη

μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το σκοτάδι που έπεφτεmiddot

το κορντιάλ το σαλόνι η κρεβατοκάμαρα το ταβάνι Συνειδη-

τοποίησε πως τα μάτια του είχαν κλείσει και τα άνοιξε ξανά

Τα χρώματα είχαν χαθεί Βρισκόταν γυρισμένος στο πλάι και

το πάτωμα εμπρός στο παράθυρο ήταν στρωμένο με το φως του

φεγγαριού Μες στο σκοτάδι η κρεβατοκάμαρα έδειχνε μεγάλη κι

απαλή Ο Μιντχάτ ένιωθε να παραπαίει μεταξύ ύπνου και ξύπνου

Ανασηκώθηκε Η παγωνιά τον έτσουξε Έβγαλε το σακάκι κατέ-

βασε τις τιράντες ξεκούμπωσε το πουκάμισο Μα μετά ένας ψί-

θυρος ένα απαλό χτύπημα ndash τίποτε το ανθρώπινο ο ήχος δύο

αντικειμένων που σέρνονταν το ένα δίπλα στο άλλο Κοίταξε την

πόρτα και την είδε να ανοίγει αθόρυβα από μια αδιάκριτη αύρα

Το μάνταλο δεν είχε κλείσει καλά

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 20: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

I S A B E L L A H A M M A D

34

Ορθός τράβηξε το χερούλι και η πόρτα γύρισε αθόρυβα στους

μεντεσέδες της Μπροστά ξανοιγόταν ο διάδρομος του επάνω

ορόφου Γκρίζος και άδειος Κανένα ρεύμα αέρα παρόλο που η

ατμόσφαιρα ήταν κάπως πιο κρύα Η γλώσσα του χαλιού που ανέ-

βαινε τις σκάλες απλωνόταν στην κορυφή ελαφρά ρυτιδωμένη

Από πάνω της η κουπαστή στριφογυριστή κατέβαινε Και στην

πέρα γωνία της άλλης άκρης της γαλαρίας εκεί όπου το σκοτάδι

πύκνωνε μια λάμπα ορθωνόταν δίπλα σε μια κλειστή πόρτα

Ο Μιντχάτ τραβήχτηκε πίσω Πίεσε την πόρτα μέχρι που άκου-

σε το μάνταλο να πιάνει και μετά γλίστρησε κάτω από τα κρύα

σεντόνια Τα μάτια του που είχαν στυλωθεί στο σκοτεινό ταβάνι

έκλεισαν και σύντομα τα κλινοσκεπάσματά του ήταν ζεστά όσο

και το δέρμα του και μπόρεσε να φανταστεί πως ήταν πίσω στη

Ναμπλούς Μια ανάμνηση αναδύθηκε κάποτε που είχε περπα-

τήσει στον ύπνο του όταν ήταν κάπου τεσσάρων χρονών Είχε

ξυπνήσει με το τερέτισμα της φωνής που καλούσε σε προσευχή

ανακαλύπτοντας ότι βρισκόταν στο κρεβάτι δίπλα στη γιαγιά του

την τέτα με το ένα χέρι της γύρω από τη μέση του Μπερδεμένος

ντροπιασμένος είχε προσπαθήσει να σηκωθεί πάτησε το ένα

πόδι του στο κρύο πλακάκι ndash μέχρι που η τέτα άπλωσε το χέρι της

κι άγγιξε τα μαλλιά του Παραμιλούσες του είχε πει Χαμπίμπι

μην ανησυχείς χαμπίμπι πέσε πάλι για ύπνο

laquoΑγαπημένος προσφιλήςraquo Λέξη που δηλώνει τρυφερότητα Για τις γυ-

ναίκες είναι χαμπίμπτι

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean

Page 21: ISABELLA HAMMAD Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο · ρέμενε κρυμμένη από την ομίχλη και τους αόρατους κυματισμούς

ISBN 978-618-03-2046-6

ΒΟΗΘ ΚΩΔ MHXΣΗΣ 82046

Η ISABELLA HAMMAD (Ιζαμπέλα Χαμάντ)

γεννήθηκε στο Λονδίνο Σπούδασε

στην Οξφόρδη το Χάρβαρντ και το NYU

Κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας Plimpton

το 2018 με το διήγημα laquoMr Canrsquoaanraquo

Ο Παριζιάνος είναι το πρώτο της μυθιστόρημα

που της χάρισε διεθνή επιτυχία

και μεταφράζεται ήδη σε 17 γλώσσες

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

I SAB E LLA HAM MAD

ISA

BE

LL

A H

AM

MA

DO

ΠΑ

ΡΙΖ

ΙΑΝ

ΟΣ

copy U

rszu

la S

olty

sΚαθώς ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει

οικογένειες καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει

εραστές ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος

προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του Ο Μιντχάτ Καμάλ

κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο από τις πολιτικές

εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός

ταραχώδους Παρισιού Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα

ο έρωτας γίνεται απώλεια οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν

κάπου να ανήκουν

Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική

κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής

ETH τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική

Εντολή τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του εικοστού

αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

που σκέπαζε τα πάντα Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία

εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης ένα ιστορικό

μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή

Μαγευτικόhellip Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμαIrish Times

Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετώνhellip Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράσηhellip Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων τηςhellip Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο ndash και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωήςObserver

Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ ndash ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο αλλά είναι αλήθεια Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμαZadie Smith συγγραφέας

Ο Παριζιάνος είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μια πλούσια απόδοση της ζωής στην Παλαιστίνη πριν εκατό χρόνια υπό τη Βρετανική εντολή και ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπηVogue

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑ Λ ΑΙΣΤΙΝΗΣ 20 19

Σχεδιασμός εξωφύλλου Suzanne Dean