hot issue e-marketplace … ธนาคารต้องปรับ...

1

หนวยตดตามประเมนผลมาตรการเศรษฐกจฐานราก สวนเศรษฐกจฐานราก ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจและเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน

โทร. 0 2299 8000 ตอ 150909

www.gsb.or.th/GSB-Research.aspx

เดอนมถนายน 2561

เมอวนท 16 มกราคม 2561 ธนาคารแหงประเทศไทยไดอนญาตใหธนาคารพาณชยและบรษทในกลมธรกจทางการเงนของธนาคารพาณชยสามารถใหบรการ e-Marketplace Platform ได ซงการอนญาตดงกลาว เกดจากการตระหนกถงความส าคญของการปรบตวเขาสยคดจทล ทปจจบนเทคโนโลยมราคา ถกลง ท าใหประชาชนสามารถเขาถงเทคโนโลยไดงายขน โดยเฉพาะ Smart Phone และ Internet ซงการเขาถงเทคโนโลยทมากขน สงผลใหพฤตกรรมการซอสนคาหรอบรการของผบรโภคเปลยนแปลงไป ท าใหการด าเนนธรกจการคา และการซอขายผานโลกออนไลนทวความส าคญมากขน ไมวาจะเปนการซอขายผานเวบไซตหรอแอพพลเคชนบนมอถอ ซงแนวทางการอนญาตของธนาคารแหงประเทศไทย มดงน

Hot Issue e-Marketplace … ธนาคารตองปรบ เมอโลกเปลยน

e-Marketplace คอ

ตลาดนดออนไลน ทรวมสนคาและบรการจากผผลตหรอผขายหลายรายเขามาไวบนตลาดเดยวกน ท าใหผ ซอสามารถเขามาหาขอมลสนคาและบรการทตองการไดในแหลงเดยว

สรปแนวทางการอนญาต เปด e-Marketplace ของ ธปท.

ธนาคารพาณชย

ใครใหบรการไดบาง

บรษทในกลมธรกจทางการเงน

BANK

FINANCIAL

INSTITUTION

?

บทบาทในการใหบรการ

Payment ใหบรการระบบ ช าระเงนคาสนคา และบรการแบบออนไลน

Business Analysis น าขอมลบน Platform มาประมวลผลและวเคราะหขอมลเพอเสนอ บรการอนตอไป

Marketing/Promotion โฆษณา Platform

ใหเปนทรจก และท า Promotion รวมกบรานคา

Support Seller ใหค าแนะน า และ เปนทปรกษาแกผขาย

Digital Platform เปนชองทางในการซอขาย

สนคาและบรการ

Customer Service มชองทางการสอสาร

ชแจงขอมล รบเรองรองเรยน จากลกคา

ประโยชนของ e-Marketplace คอ

ฝงผบรโภค

ฝงผขาย

เพมชองทางในการขาย สนคาและบรการ

เขาถงสนเชอไดงายขน (Information based lending)

สะดวกในการคนหาขอมลสนคาและบรการและ ช าระเงนไดในแหลงเดยว

เขาถงบรการทางการเงน ไดงาย และรวดเรวตาม lifestyle (Anywhere Anytime Any devices)

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย

2


โทร. 0 2299 8000 ตอ 150909


อกปจจยหนงทท าให ธปท. ตดสนใจอนญาตใหธนาคารสามารถเปด e-Marketplace ไดนน นาจะมาจากการทธรกจอน ไดเขามาครอบง าบรการทางการเงนมากขน โดยเฉพาะ e-Marketplace ขนาดใหญทงในประเทศและตางประเทศ ยกตวอยางเชน Alibaba ทเปน e-Marketplace Operator รายใหญของโลก ไดตอยอดการใหบรการทางการเงนทหลากหลาย จนทบซอนกบธรกจธนาคารอยางชดเจน ไมวาจะเปน Alipay ทรบช าระเงน โอนเงน MyBank ใหบรการฝากเงนและใหสนเชอ Micro Loan แก SMEs และบคคลรายยอยทางออนไลน Sesame Credit ทน าเอาฐานขอมลทซอขายผาน Platform ของ Alibaba มาค านวณ Credit Score ใหกบลกคา วาผานเกณฑการขอสนเชอจากบรษทในเครอหรอไม ทงน Alibaba มแนวคดทจะน าขอมล Credit Scoring ดงกลาวมาตอยอดกบธรกจอนๆ รวมถงธนาคาร โดยจะเกบคาธรรมเนยมหากธนาคารตองการทราบระดบเครดตของผกรายยอยแตละราย ฟงดแลว ไมใชแคทบซอนกบธรกจธนาคาร แตพดไดวาล าหนาธรกจธนาคารไปแลวดวยซ า

ทงน การกาวเขามาเปนผใหบรการ e-Marketplace นนไมไดมเปาหมายแคเปนตลาดกลางเพอ ซอขายสนคาและบรการ แต e-Marketplace ถกใชเปนประตเชอมโยงไปสถงขอมลขนาดใหญทโลกไมเคยมมากอน ขอมลมหาศาลนสามารถน าไปตอยอด ใหเกดบรการอนๆ ทสรางมลคาเพมไดอยางทธรกจรปแบบเดมๆ ไมสามารถท าได การตอยอดเหลานมอะไรบาง ขอยกตวอยางกรณ Alibaba ดงน

Alibaba Case Study:

e-Marketplace

ท ง 7 ของ Alibaba

เปรยบเสมอนประต

สขมทรพยขอมลขนาด

ใหญ ทสามารถตอยอด

สธรกจทหลากหลาย

Ant Financial เปนบรษทแมของบรษททางการเงนในเครอ Alibaba มบรการทางการเงนทส าคญคอ Alipay ธนาคารอนเทอรเนต มระบบช าระเงนรองรบ

รานคาออนไลนและรานคาทวไป MyBank บรการออมทรพยและใหสนเชอรายยอย

ปลอยกออนไลนใน 3 นาท ไมตองมคนค า Sesame Credit ระบบทใชฐานขอมลธรกรรมบน

e-Marketplace Platform มาชวยคดค านวณ Credit Score ใหกบลกคา วาผานเกณฑขอสนเชอสวนบคคลจากบรษทในเครอหรอไม

Ant Micro Loan ใหบรการสนเชอรายยอยแก SMEs และบคคลทวไป

Ant Fortune เปน Wealth Management App.

Taobao University Program การเรยนและการอบรมสมนาดาน E-Commerce

Alibaba Cloud ใหบรการระบบจดเกบขอมล และใหบรการโครงสรางพนฐานดานไอท ม Cloud Data Center กระจายอยทวโลก

Alibaba.com ตลาดกลางคาสงออนไลนระดบโลก (Global B2B e-Marketplace) 1688.com ตลาดกลางคาสงออนไลน ในประเทศจน (China B2B e-Marketplace)

Taobao.com ตลาดกลางคาปลกออนไลนในประเทศจน (China B2C & C2C e-Marketplace) Tmall.com ตลาดกลางคาปลกออนไลนแบบ B2C ส าหรบแบรนดตางๆ เชน Nike, Loreal

Hema Supermaket ซเปอรมารเกต อจฉรยะ แบบ O2O (Online to Offline)

Lazada.com ตลาดกลางคาปลกออนไลนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

Aliexpress ตลาดกลางคาสงและปลกออนไลนระดบโลก (Global B2B & B2C e-Marketplace) Cainiao Network รองรบการขนสงสนคาจาก

ผผลตไปถงลกคา โดยตงเปาขนสงสนคาภายในจน ไดใน 24 ชม. และขนสงสนคาทวโลกไดใน 72 ชม

Fliggy เวบไซตทองเทยวและโรงแรม ทสามารถจองหองพก ตวเดนทาง และขายทวรครอบคลมจดหมาย ทวโลก

ทมา: www.alibaba.com

3


โทร. 0 2299 8000 ตอ 150909


Alibaba ด า เน น ธ รก จ e-Marketplace รอง ร บกล ม เป าหมาย ทหลากหลาย ผาน e-Marketplace ทง 7 แหง คอ Alibaba 1688

Aliexpress Taobao Tmall Lazada และลาสดคอรานคาอจฉรยะอยาง Hema โดย กลยทธส าคญของ Alibaba คอการรวบรวมฐานลกคาใหไดมากทสด โดยเปดโอกาสใหผคาเขามาเปดรานและคาขายไดฟร โดยไมเกบคาธรรมเนยมบน Taobao.com ซงเปน Platform คาปลกส าหรบผคารายยอย เพอใหผคาอยากเขามาทดลองเปดราน บน Platform สงผลใหผคารายยอยจ านวนมากเขามาทดลองและสรางฐานธรกจบน Platform ของ ALibaba อยางลนหลาม ซงกลยทธน สงผลให Alibaba สามารถเอาชนะ eBay ซงเปน e-Marketplace รายใหญอนดบโลกไดหลงจากกอตงเพยง 3 ป สวนหนงเปนเพราะ eBay มการเกบคาธรรมเนยมในการเปนสมาชก ท าใหฐานลกคาสวนหนงเคลอนยายมายง platform ของ Alibaba

กลยทธทสรางความส าเรจ ของ Taobao.com E-Marketplace แบบ B2C และ C2C ของ Alibaba

1. เปดใหใช Platform ฟร เพอสราง ฐานลกคาใหมากทสด

2. การวางแผนในการจดเกบและใชขอมล Big Data เพอตอยอดสธรกจหรอบรการอนๆ ทสรางมลคา

บน Platform Taobao.com นน Alibaba มงผลกดนผคารายยอย โดยเฉพาะผทอยในชมชนหางไกล ผผลตสนคาทองถนตางๆ ใหไดมโอกาสเปดตลาดบนโลกออนไลนเปนครงแรก ซง Alibaba ไดสงเสรมความรเกยวกบการคาออนไลนผานหลกสตรฝกอบรมตางๆ ผานความรวมมอกบสถานศกษาทกระจายอยทวประเทศ ซงจากการผลกดนผคารายยอยจ านวนมากเขาส Platform สงทตามมาคอ Alibaba ไดรบขอมลธรกรรมของ SMEs และผคารายยอยในระดบทองถนหรอชมชน ซงเปนสงทแมแตรฐบาลของจนเองยงไมสามารถทจะเกบรวบรวมขอมลดงกลาวได

ดงผคารายยอยทอยในชมชนหางไกล เพอรวบรวมสนคาทหาไดยาก เพอสรางความแตกตางจาก e-Marketplace อน

เมอวาง 2 กลยทธแรกแลว กเพอน ามาสกลยทธ ท 3 อนเปนจดส าคญ นนคอการเกบรวบรวมฐานขอมลเก ย วกบผ ค า และผ ซ อ โดยธ รกรรมการซ อขายบน e-Marketplace ทงหมดทเกดขนในทกวนาท ตลอด 24 ชม. ในทกๆวน ตลอดระยะเวลาหลายป ไดถกรวบรวมจนกลายเปนฐานขอมลขนาดใหญ (Big Data) จนปจจบน Alibaba สามารถน าขอมลดงกลาวมาตอยอดสธรกจใหมๆ ไดอยางกวางขวาง ทงธรกจการเงนและธรกจทมใชดานการเงน

3.

จะเหนวาหลายธรกจของ Alibaba ทตงขนมานนอาจยงไมใชธรกจทท าก าไรเพราะเปดใหใชฟรโดยไมเกบคาธรรมเนยม แต Alibaba มการวางกลยทธอยางชาญฉลาด ดวยการใชฐานขอมลจากธรกจหนงไปตอยอดสรางธรกจตอเนองอนๆ ทกลบสรางก าไรทดกวา เชน ธรกจ e-Marketplace ทเปนแหลงรวมฐานขอมลขนาดใหญ และตอยอดไปยงธรกจการเงน เชน Alipay ท ใหบรการโอนเงนและช าระเงนออนไลน และ MyBank ทใหบรการเงนฝากและใหสนเชอรายยอยทสรางรายไดเพมขนอยางตอเนอง จะเหนไดวา การท าธรกจนนมความซบซอน และตองมการวางแผนกลยทธระยะยาวเพอเชอมโยงหรอบรณาการ ไปยงธรกจหรอบรการอนๆ อยางแยบยล

4


โทร. 0 2299 8000 ตอ 150909


จากการทธรกจอนไดเขามาแชรสวนแบงการใหบรการทางการเงนมากขน ท าใหเสนแบงระหวางบรการของธนาคารกบบรการของธรกจอนๆ เรมจางหายไป ซงธรกจการเงนในหลายประเทศทวโลกไดปรบตวและพฒนาโมเดลทางธรกจเพอรองรบการแขงขนดงน

“ธนาคารขนาดใหญหลายแหงของจน ไดลงทน ในธรกจ e-Commerce โดยใชความแขงแกรงของ

ทรพยากรทางการเงน และฐานลกคาทมอยเปนจ านวนมาก มาตอยอดธรกจผานการคาออนไลน” เชน ICBC ธนาคารจนทมสนทรพยมากเปนอนดบ 1 ของโลก เปนธนาคารหนงทกาวเขาสโลกของการคาออนไลน ICBC เปด B2C e-Marketplace ชอ “Rong E Gou” ในป 2557 มรานคาบน Platform มากกวา 10,000 ราน ครอบคลมสนคาและบรการ

ทหลากหลาย แมกระทงทอง หรองานศลปะ รวมถงผลตภณฑทางการเงนและการลงทน เชน ประกน

ป 2558 เพมโมเดลทางธรกจแบบ B2B (Business to Business) เพอเปนตวกลางในการเชอมโยงบรษท Supplier กบบรษทผผลตสนคาและบรการ โดยระยะเวลา 1 ป ICBC ม Supplier กวา 3,000 บรษท และ supply สนคาหรอวตถดบไปยงบรษทผผลตแลวกวา 225,000 บรษท ดวยมลคาการคาราว 218 พนลานเหรยญสหรฐฯ ผาน Rong E Gue

ธนาคารท าการตลาดดวยการโฆษณาประชาสมพนธกบฐานลกคาของธนาคารทมอยเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะฐานลกคา Mobile Banking ของธนาคารทมอยกวา 210 ลานราย

ICBC ระบวาจากเดมทการคาไมไดถกบนทกผานระบบ ท าใหธนาคารไมมขอมลเกยวกบรายไดของผคา แต การคาบน e-Matketplace Platform ไดชวยปดชองวางดงกลาว สงผลใหผคาม Credit Rating ทดขน และสามารถไดรบสนเชอจากธนาคารผาน Platform เดยวกนไดอยางสะดวก รวดเรว

ธรกจ e-Marketplace ของ ICBC เตบโตอยางตอเนอง เพยงแค 2 ป ยอดขายพงขนแตะระดบ 184,000 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2559

China ธนาคาร ICBC เปด Rong E Gou

ส าหรบการช าระเงน ลกคาบางสวนอาจไมมบตรเครดตของ ICBC จงตองช าระเงนดวยวธอน เชน โอนผานเครอง ATM ซงหากลกคาคลกเลอกช าระเงนดวยวธน ICBC จะแจงลกคาตอนสรปยอดวา หากเลอกช าระทเครอง ATM ของ ICBC ลกคา จะไดรบคปองสวนลดจากสลป ATM เพอน ามาชอปอกครงบน Rong E Gue

Point หรอคะแนนสะสมทลกคาไดรบจากบตรเครดตหรอจาก Royalty Program ใดๆ ของธนาคาร สามารถน ามาใชไดบน Rong E Gue

แจก Online Coupon ใหแกลกคาของธนาคารเพอน ามาใชเปนสวนลดเพอดงดดใหฐานลกคาของธนาคารอยากเขามาทดลองซอสนคาบน Platform

ส าหรบสนคาทมราคาสง ธนาคารกเสนอการผอนช าระเปน รายงวด

คดใหครบทกจดแบบ 360° เพอดงใหลกคาอยใน Ecosystem ของธนาคารทงหมด

5


โทร. 0 2299 8000 ตอ 150909


ธนาคาร HDFC ในประเทศอนเดย ไดเปด online platform ชอ “SmartBuy”

Smart Buy อาจไมไดเปน e-Marketplace Platform ซะทเดยว แตเปน Platform ทท าหนาทในการชวยลกคาคนหาราคาสนคาทดทสดในราคาทถกทสด โดยมการเปรยบเทยบสนคาจากเวบ e-commerce ทหลากหลาย เชน Snapdeal Flipkart รวมถง Amazon

HDFC Bank ไมไดคดคาธรรมเนยมใดๆ ทงจากการ เขามาเปดหนาราน หรอจากการซอขายสนคาและบรการบน Platform แตจะไดรบประโยชนจากการเปนผใหบรการดานการช าระเงนผาน Payment Gateway ของธนาคาร รวมถงไดเกบขอมลพฤตกรรมของลกคา

Starling Bank Marketplace ขององกฤษ เปนแหลงรวมบรการทางการเงนทหลากหลายจาก Fintech ทมารวมตวกนบน Online Platform ของธนาคาร

ซง Fintech เหลาน ลวนเปน Partnership กบ Starling Bank ทงสน ไมวาจะเปน Moneybox, Flux, และ Yolt ซ ง บ ร ก า รของ Fintech แต ล ะรายจะถ ก เช อม เข า สMarketplace ผาน API (Applicatopn Programing Interface) ของ Starling Bank Marketplace

Starling ไดรวบรวม Fintech เขามาบน Marketplace ของตวเองอยางตอเนอง โดยเฉพาะ Fintech ทน าเสนอบรการทสามารถปดจดออนเกยวกบการใหบรการของธนาคารได เพอเพมศกยภาพและความพงพอใจใหกบลกคาของธนาคาร

Starling Bank Marketplace อยระหวางการพฒนา และจะเปดใหบรการอยางสมบรณในป 2562

ธนาคาร HDFC เปด SmartBuy India

ธนาคาร Starling สราง Starling Bank Marketplace England

ความเคลอนไหว ตอยอดโอกาสทางธรกจ

สนามรบของธรกจทางการเงนนนมการแขงขนกนอยางไรพรมแดน ธรกจอนๆ ตางหาโอกาสเขามาแขงขนในธรกจการเงนมากขนเพอแยงชงฐานลกคาและสวนแบงตลาด ซง จากนไป ธนาคารจงตองปรบตวใหเร วและทนตอสถานการณ เรงสราง Ecosystem หรอระบบนเวศทเขมแขง พยายามเขาไปเปนสวนหนงของการด ารงชวตของลกคา ในแตละวนใหมากทสด เพอรกษาสวนแบงทางการตลาด ตลอดจนถงการใชขอมลมาพฒนาตอยอดผลตภณฑและบรการไปสตลาดหรอธรกจอนๆ ทกวางขน เพอสราง New S Curve ใหม ทจะผลกดนใหธรกจเตบโตและแขงขนไดในโลกแหงการเปลยนแปลงทงในปจจบนและในอนาคต

hot issue e-marketplace … ธนาคารต้องปรับ...

Documents