hallgrimur petursson2

13
Hallgrímur Pétursson Sunneva Roinesdóttir

Upload: sunneva

Post on 16-Apr-2017

602 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hallgrimur petursson2

Hallgrímur PéturssonSunneva Roinesdóttir

Page 2: Hallgrimur petursson2

Uppvaxtarár• Hallgrímur fæddist í Gröf á Höfðaströnd

– árið 1614• Foreldrar hans voru Pétur Guðmundsson og Solveig Jónsdóttir

– honum var ungum komið í fóstur á Hólum • En pabbi hans var hringjari í Hólum

• Hallgrímur var alinn upp á Hólum í Hjaltadal• Af ókunnum ástæðum hverfur hann frá Hólum

Hólar í Hjaltadal Gröf á Höfðaströnd

Page 3: Hallgrimur petursson2

Járnsmíði• Séra Vigfús Jónsson skrifaði

ævisögu Hallgríms– Hann segir Hallgrím hafa horfið af

Hólum út af móðgunum í kveðskap

• Hallgrímur fór til Glückstadt (í Norður -Þýskalandi) eða Danmerkur í járnsmíði

• Þar var hann lærlingur um tíma

Page 4: Hallgrimur petursson2

Námsárin í Kaupmannahöfn

• Árið 1632 fór Hallgrímur til Kaupmannahafnar í nám– Um haustið komst hann inn í

Vorrar frúar skóla• fyrir tilstyrk séra Brynjólfs

Sveinssonar– Þar lærði hann til prests

• Haustið 1636 er hann kominn í efsta bekk skólans Vorrar frúar skóli

Page 5: Hallgrimur petursson2

Námsárin í Kaupmannahöfn

• Þegar Hallgrímur var kominn í efsta bekk skólans fékk hann verkefni– Hann var fenginn til að kenna Íslendingur kristni og

íslensku sem höfðu verið leystir úr ánauð í Asír• Þ.e.a.s. Tyrkjaránið 1627

Page 6: Hallgrimur petursson2

Ástfangin• Meðal þeirra útleystu var

Guðríður Símonardóttir – Hún var frá Vestmannaeyjum

• Guðríður var u.þ.b. 16 árum eldri en Hallgrímur

• Guðríður var gift– Maður hennar hét

Eyjólfur Sölmundarson• Honum var ekki rænt í

Tyrkjaráninu

• Guðríður og Hallgrímur urðu ástfangin

Page 7: Hallgrimur petursson2

Hjónaband og Barneignir

• Guðríður varð brátt ólétt af fyrsta barni þeirra saman

• Guðríður átti son sem var rænt í Tyrkjaráninu en kom ekki aftur heim

• Þar með lauk skólanámi Hallgríms

• Þau fóru saman til Íslands

• Vorið 1637

Page 8: Hallgrimur petursson2

Hjónaband og barneignir

• Þá var maður Guðríðar dáinn– Drukknaði 1636

• Guðríður ól barn stuttu eftir að þau komu til Íslands– Skömmu síðar giftu þau

sig• Hallgrímur og Guðríður

eignuðust 3 börn

Page 9: Hallgrimur petursson2

Hjónaband og barneignir

• Elstur var Eyjólfur– Svo Guðmundur– Steinunn var yngst

• Steinunn dó bara fjögurra ára

• Ekkert er vitað um afdrif Guðmundar en trúlega hefur hann dáið í æsku eða á unglingsárum

• Eyjólfur bjó síðast á Ferstiklu eftir föður sinn og þar andaðist hann 1679

• Guðríður flutti þá aftur að Saurbæ og dó þar árið 1682– hjá séra Hannesi Björnssyni,

• eftirmanni Hallgríms í embætti.

Ferstikla

Page 10: Hallgrimur petursson2

Starf sem prestur• 1637-1644 vann Hallgrímur ýmis

konar púlsvinnu á Suðurnesjum – þar munu þau hjón hafa lifað við

sára fátækt • Árið 1644 var Hallgrímur vígður til

prests á Hvalsnesi – og mun hann þar hafa notið síns

forna velgjörðarmanns, Brynjólfs biskups.

• Lét hann endanlega af prestskap 1668.

• Þau hjón flytja síðan til Eyjólfs sonar þeirra á Kalastöðum og síðan að Ferstiklu.

Hvalsnes

Page 11: Hallgrimur petursson2

Ævilok

• Hallgrímur andaðist á Ferstiklu þann 27. október 1674 úr holdsveiki.

Page 12: Hallgrimur petursson2

Ljóð og sálmar• Hallgrímur orti eitt hjartnæmast

harmljóð á íslenska tungu eftir dóttur sína

• Hallgrímur er tvímælalaust frægasta trúarskáld Íslendinga

• Frægasta verk hans eru Passíusálmarnir– ort út frá píslarsögu Krists

• Hallgrímur orti mjög mörg ljóð m.a. • sálma úr fyrri Samúelsbók• sálminn Um dauðans óvissan (Allt

eins og blómstrið eina, mjög þekkt eins og Passíusálmarnir)

• Sjö guðrækilegar umþekkingar• Diarium Christianum (dagleg iðkun)• Heilræðisvísurnar

Page 13: Hallgrimur petursson2

Ljóð og sálmar

Allt eins og blómstrið eina

Allt eins og blómstrið einaupp vex á sléttri grund

fagurt með frjóvgun hreinafyrst um dags morgunstund,

á snöggu augabragðiaf skorið verður fljótt,

lit og blöð niður lagði, -líf mannlegt endar skjótt.

HeilræðavísurUngum er það allra best

að óttast Guð, sinn herra,þeim mun viskan veitast mest

og virðing aldrei þverra.

Hafðu hvorki háð né spott,hugsa um ræðu mína,

elska Guð og gerðu gott,geym vel æru þína.