hallgrimur petursson2
TRANSCRIPT
Hallgrímur PéturssonSunneva Roinesdóttir
Uppvaxtarár• Hallgrímur fæddist í Gröf á Höfðaströnd
– árið 1614• Foreldrar hans voru Pétur Guðmundsson og Solveig Jónsdóttir
– honum var ungum komið í fóstur á Hólum • En pabbi hans var hringjari í Hólum
• Hallgrímur var alinn upp á Hólum í Hjaltadal• Af ókunnum ástæðum hverfur hann frá Hólum
Hólar í Hjaltadal Gröf á Höfðaströnd
Járnsmíði• Séra Vigfús Jónsson skrifaði
ævisögu Hallgríms– Hann segir Hallgrím hafa horfið af
Hólum út af móðgunum í kveðskap
• Hallgrímur fór til Glückstadt (í Norður -Þýskalandi) eða Danmerkur í járnsmíði
• Þar var hann lærlingur um tíma
Námsárin í Kaupmannahöfn
• Árið 1632 fór Hallgrímur til Kaupmannahafnar í nám– Um haustið komst hann inn í
Vorrar frúar skóla• fyrir tilstyrk séra Brynjólfs
Sveinssonar– Þar lærði hann til prests
• Haustið 1636 er hann kominn í efsta bekk skólans Vorrar frúar skóli
Námsárin í Kaupmannahöfn
• Þegar Hallgrímur var kominn í efsta bekk skólans fékk hann verkefni– Hann var fenginn til að kenna Íslendingur kristni og
íslensku sem höfðu verið leystir úr ánauð í Asír• Þ.e.a.s. Tyrkjaránið 1627
Ástfangin• Meðal þeirra útleystu var
Guðríður Símonardóttir – Hún var frá Vestmannaeyjum
• Guðríður var u.þ.b. 16 árum eldri en Hallgrímur
• Guðríður var gift– Maður hennar hét
Eyjólfur Sölmundarson• Honum var ekki rænt í
Tyrkjaráninu
• Guðríður og Hallgrímur urðu ástfangin
Hjónaband og Barneignir
• Guðríður varð brátt ólétt af fyrsta barni þeirra saman
• Guðríður átti son sem var rænt í Tyrkjaráninu en kom ekki aftur heim
• Þar með lauk skólanámi Hallgríms
• Þau fóru saman til Íslands
• Vorið 1637
Hjónaband og barneignir
• Þá var maður Guðríðar dáinn– Drukknaði 1636
• Guðríður ól barn stuttu eftir að þau komu til Íslands– Skömmu síðar giftu þau
sig• Hallgrímur og Guðríður
eignuðust 3 börn
Hjónaband og barneignir
• Elstur var Eyjólfur– Svo Guðmundur– Steinunn var yngst
• Steinunn dó bara fjögurra ára
• Ekkert er vitað um afdrif Guðmundar en trúlega hefur hann dáið í æsku eða á unglingsárum
• Eyjólfur bjó síðast á Ferstiklu eftir föður sinn og þar andaðist hann 1679
• Guðríður flutti þá aftur að Saurbæ og dó þar árið 1682– hjá séra Hannesi Björnssyni,
• eftirmanni Hallgríms í embætti.
Ferstikla
Starf sem prestur• 1637-1644 vann Hallgrímur ýmis
konar púlsvinnu á Suðurnesjum – þar munu þau hjón hafa lifað við
sára fátækt • Árið 1644 var Hallgrímur vígður til
prests á Hvalsnesi – og mun hann þar hafa notið síns
forna velgjörðarmanns, Brynjólfs biskups.
• Lét hann endanlega af prestskap 1668.
• Þau hjón flytja síðan til Eyjólfs sonar þeirra á Kalastöðum og síðan að Ferstiklu.
Hvalsnes
Ævilok
• Hallgrímur andaðist á Ferstiklu þann 27. október 1674 úr holdsveiki.
Ljóð og sálmar• Hallgrímur orti eitt hjartnæmast
harmljóð á íslenska tungu eftir dóttur sína
• Hallgrímur er tvímælalaust frægasta trúarskáld Íslendinga
• Frægasta verk hans eru Passíusálmarnir– ort út frá píslarsögu Krists
• Hallgrímur orti mjög mörg ljóð m.a. • sálma úr fyrri Samúelsbók• sálminn Um dauðans óvissan (Allt
eins og blómstrið eina, mjög þekkt eins og Passíusálmarnir)
• Sjö guðrækilegar umþekkingar• Diarium Christianum (dagleg iðkun)• Heilræðisvísurnar
Ljóð og sálmar
Allt eins og blómstrið eina
Allt eins og blómstrið einaupp vex á sléttri grund
fagurt með frjóvgun hreinafyrst um dags morgunstund,
á snöggu augabragðiaf skorið verður fljótt,
lit og blöð niður lagði, -líf mannlegt endar skjótt.
HeilræðavísurUngum er það allra best
að óttast Guð, sinn herra,þeim mun viskan veitast mest
og virðing aldrei þverra.
Hafðu hvorki háð né spott,hugsa um ræðu mína,
elska Guð og gerðu gott,geym vel æru þína.