gÖÇler 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2 - cografyasever · mevsimlik göç nedir? Ülkemizde özellikle yaz...

5
GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2.10 @cgrfysvr @cgrfysvr Göç Nedir? Farkı nedenlerden dolayı insanların yaşadıkları yerleri geçici ya da kalıcı olarak terk etmelerine göç adı verilmektedir. Göçlerin Nedenleri Nelerdir? Çekici Faktörler Ekonomik Nedenler Sosyal Nedenler Doğal Nedenler Siyasi Nedenler # İş imkanları # Doğal kaynakların varlığı # Ticaret # Turizm # İşsizlik # Tarım topraklarının mirasla bölünmesi # Tarımda makineleş- me # Geçim sıkıntısı İtici Faktörler # Eğitim # Sağlık # Kültürel faaliyetler # Ulaşım # Hızlı nüfus artışı # Etnik baskı # Dini baskı # Kan davası # Yer şekillerinin sade, toprakları verimli olması # İklimin elverişli olması # Su kaynakları # Deprem # Kuraklık # Sel,Taşkın # Erozyon # Heyelan # Volkanik patlama # Barış ve güven ortamı # Savaşlar # Mübadele # İhtilal # Sınır değişikliği # Terör olayları # İç isyanlar Göçlerin Çeşitleri Nelerdir? Oluşumuna Göre Süresine Göre Mesafesine Göre Yapıldığı Yere Göre # Gönüllü # Zorunlu # Geçici # Sürekli # Kırdan-Kente # Kentten-Kente # Kırdan-Kıra # Kırdan-Kente # İç Göç # Dış Göç Göçlerle İlgili Terimler Nelerdir? Ülke içerisinde yapılan ve ülke nüfusuna bir etkisi olmayan göçlere iç göçler denir.Göç hareketi ülkeler arasında gerçekleşiyorsa dış göç adını almaktadır. Tarım,turizm,hayvancılığa bağlı olarak be- lirli dönemlerde yapılan göçlere mevsimlik göç (geçici) denilir.Göçlerin bir kısmı kişinin isteğine bağlı iken bir kısmı da zorunlu- dur.Mübadele,savaş,doğal afet vb nedenle- re bağlı olarak yapılan göçler zorunlu göç- lerdir. Savaşlar,iç karışıklıklar,siyasi etnik çatış- malar nedeniyle kendi ülkelerini terk eden ve komşu ülkelerden sığınma talep edenle- re mülteci-sığınmacı adı verilmektedir. Mülteci ve Göçmen Sayısı Dünya’da 272.000.000 Türkiye’de 5.678.800 (2019)

Upload: others

Post on 18-Oct-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2 - COGRAFYASEVER · Mevsimlik Göç Nedir? Ülkemizde özellikle yaz aylarında tarım,turizm ve inşaat sektörlerinde çalışmak için yapılan geçici

GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2.10

@cgrfysvr @cgrfysvr

Göç Nedir?

Farkı nedenlerden dolayı insanların yaşadıkları yerleri geçici ya da kalıcı olarak terk etmelerine göç

adı verilmektedir.

Göçlerin Nedenleri Nelerdir?

Çek

ici

Fakt

örl

er Ekonomik Nedenler Sosyal Nedenler Doğal Nedenler Siyasi Nedenler

# İş imkanları # Doğal kaynakların varlığı # Ticaret # Turizm # İşsizlik # Tarım topraklarının mirasla bölünmesi # Tarımda makineleş-me # Geçim sıkıntısı

İtic

i Fa

ktö

rler

# Eğitim # Sağlık # Kültürel faaliyetler # Ulaşım # Hızlı nüfus artışı # Etnik baskı # Dini baskı # Kan davası

# Yer şekillerinin sade, toprakları verimli olması # İklimin elverişli olması # Su kaynakları # Deprem # Kuraklık # Sel,Taşkın # Erozyon # Heyelan # Volkanik patlama

# Barış ve güven ortamı # Savaşlar # Mübadele # İhtilal # Sınır değişikliği # Terör olayları # İç isyanlar

Göçlerin Çeşitleri Nelerdir?

Oluşumuna Göre Süresine Göre Mesafesine Göre Yapıldığı Yere Göre

# Gönüllü # Zorunlu

# Geçici # Sürekli

# Kırdan-Kente # Kentten-Kente # Kırdan-Kıra # Kırdan-Kente

# İç Göç # Dış Göç

Göçlerle İlgili Terimler Nelerdir?

Ülke içerisinde yapılan ve ülke nüfusuna bir

etkisi olmayan göçlere iç göçler denir.Göç

hareketi ülkeler arasında gerçekleşiyorsa

dış göç adını almaktadır.

Tarım,turizm,hayvancılığa bağlı olarak be-

lirli dönemlerde yapılan göçlere mevsimlik

göç (geçici) denilir.Göçlerin bir kısmı kişinin

isteğine bağlı iken bir kısmı da zorunlu-

dur.Mübadele,savaş,doğal afet vb nedenle-

re bağlı olarak yapılan göçler zorunlu göç-

lerdir.

Savaşlar,iç karışıklıklar,siyasi etnik çatış-

malar nedeniyle kendi ülkelerini terk eden

ve komşu ülkelerden sığınma talep edenle-

re mülteci-sığınmacı adı verilmektedir.

Mülteci ve Göçmen Sayısı

Dünya’da

272.000.000

Türkiye’de

5.678.800

(2019)

Page 2: GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2 - COGRAFYASEVER · Mevsimlik Göç Nedir? Ülkemizde özellikle yaz aylarında tarım,turizm ve inşaat sektörlerinde çalışmak için yapılan geçici

GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2.10

@cgrfysvr @cgrfysvr

Başlıca Göç Örnekleri Nelerdir ? Özellikle 4.yy’dan itibaren Hunların öncülü-

ğünde gerçekleşen,kuraklık ve doğudan gelen

baskılar neticesinde batıya doğru olan ilerle-

yiştir.Bu ilerleyiş Doğu Avrupa’da yaşayan

Cermen kavimlerinin Avrupa içlerine doğru

göç etmesine neden olmuş, sırasıyla kavimle-

rin birbirini itirerek yer değiştirdiği kitlesel bir

harekete dönüşmüştür.

Göç sonucunda;Avrupa'nın etnik yapısı değiş-

miş, Roma imparatorluğu dağılmış,yeni bir

çağ başlamıştır.

Yeni Dünyaya Göçler:

15.yy sonlarından itibaren Kolomb,Macellan

ve Vasco De Gama’nın öncülüğündeki coğrafi

keşifler hız kazandı. Yeni Dünya olarak adlan-

dırılan Amerika kıtasının tanınması ile birlikte

Avrupa’dan bölgeye göçler başladı.19.yy’ın

ikinci yarısında yoğunlaşan ve 20 yy’a kadar

süren göçlerle 60 milyon kişi kıtaya göç etti.

Orta Asya Türk Göçleri:

M.Ö. 1700’lerde başladığı ön görülmektedir.

Bu göçlerin başlıca sebepleri;

Kuraklık,iklim değişimleri,toprakların verim-

sizleşmesi,artan nüfus baskısı,boylar arası

mücadele,dış baskılar,yeni yurt arayışı ,fetih

düşüncesi vb

Kavimler Göçü (375):

Tarihteki en önemli kitlesel göç hareketidir.

Göçlerle birlikte bölgede ticaret kolonileri şek-

linde başlayan yerleşim, yeni devletlerin kurul-

masıyla sonuçlandı.

Siyasi baskıdan kaçma,,inanç özgürlü-

ğü,macera arayışıyla başlayan göçlerin hızlan-

masında sanayi devrimi ve teknolojik yenilikle-

rin büyük etkisi oldu.

Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi:

Türk-Yunan nüfus mübadelesi sözleşmesi İsviç-

re’nin Lozan kentinde 30 Ocak 1923 tarihinde

imzalanmıştır.Sözleşme gereğince vatandaşla-

rın karşılıklı yer değiştirmeleri zorunludur.

Lozan Barış Antlaşmasına ek olarak Türkiye ile

Yunanistan arasında imzalanan bu protokol

İstanbul’daki Rumlar ile Batı Trakya’daki Türk-

leri kapsamamıştır. Bu protokol ile 400 bin Türk

ile 150 bin Rum vatandaşı zorunlu olarak yer

değiştirmiştir.Farklı devletler arasında da za-

man zaman mübadeleler olmuştur.

Page 3: GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2 - COGRAFYASEVER · Mevsimlik Göç Nedir? Ülkemizde özellikle yaz aylarında tarım,turizm ve inşaat sektörlerinde çalışmak için yapılan geçici

GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2.10

@cgrfysvr @cgrfysvr

İşçi Göçleri:

İkinci dünya savaşından sonra Batı Avrupa ülkele-

rinde başlayan ekonomik kalkınma hamleleri iş gü-

cü ihtiyacını beraberinde getirdi.Ülkemizden Avru-

pa'ya ilk işçi göçü hareketi 1958-1961 yılları arasın-

da başladı.1961 yılında Almanya ile işçi göçü an-

laşması imzalandı.Daha sonra işçi göçlerini Hollan-

da,Fransa,Avusturya takip etti. 1980’den sonra Or-

tadoğu ülkeleri,1990’dan sonra da Rusya ve Orta

Asya Türk Cumhuriyetlerine doğru işçi göçleri ger-

çekleşmiştir.

Yurt Dışında Kaç Türk Var ve Nerede Yaşıyorlar ?

Dışışleri Bakanlığı verilerine göre yurtdışında 5 mil-

yonu aşkın Türk vatandaşı bulunmaktadır.Bu va-

tandaşlardan 4 milyonu Batı Avrupa’da,300 bini

Kuzey Amerika’da,200 bin Orta Doğu’da 150 bini

Avustralya’da yaşamaktadır.

KÜRESEL GÖÇ (2019)

2019 yılında uluslararası göçmen sayısının dünya nüfusunun büyüme hızını geçerek 272

milyona ulaştığı tahmin edilmektedir.(www.un.org)

Göçmen Sayısı (milyon)

221

23 % 272

2010 2019

Dünya Nüfusuna Oranı

2.8

25 % 3.5

2000 2019

Rakamlarla Mülteciler 2019

1-) Hindistan

2-) Meksika

3-) Çin

4-) Rusya

5-) Suriye

6-) Bangladeş

7-) Pakistan

8-) Ukrayna

9-) Filipinler

10-) Afganistan

18 milyon

12 milyon

10.7 milyon

10.5 milyon

8.2 milyon

7.8 milyon

6.3 milyon

5.9 milyon

5.4 milyon

5.1 milyon

Uluslararası Göçmen Sayısına Göre İlk 10 Ülke

# Her 7 uluslararası göçmenden 1 tanesi 20 yaşın altında ,her 4 uluslararası göçmenden 3 tanesi çalışma çağındadır.

Sayı

2,053,654

301,209

299,909

250,000

153,000

140,000

Ülke

Avusturya

Belçika

İsveç

İngiltere

Rusya

Avustralya

Sayı

134,229

130,701

80,114

72,500

60,000

50,876

Ülke

Fransa

Hollanda

Abd

Yunanistan

S.Arabistan

Almanya

Rusya

(12 milyon)

BAE

(9 milyon)

S.Arabistan

(13 milyon)

Avustralya

(8 milyon)

Birleşik Krallık

(10 milyon)

İtalya

(6 milyon)

Fransa

(8 milyon)

Almanya

(13 milyon)

Amerika

(51 milyon)

Kanada

(8 milyon)

Page 4: GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2 - COGRAFYASEVER · Mevsimlik Göç Nedir? Ülkemizde özellikle yaz aylarında tarım,turizm ve inşaat sektörlerinde çalışmak için yapılan geçici

GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2.10

@cgrfysvr @cgrfysvr

Beyin Göçleri:

Ülkede bilim ve teknolojinin gelişmesine katkı

sağlayabilecek vasıflı insan gücünün ilgisiz-

lik,imkansızlıklardan ötürü daha iyi ücret ve

çalışma ortamı olan gelişmiş ülkelere göç et-

mesidir.

Beyin göçü alan ülkeler:

Abd,Kanada,Avustralya,Güney Afrika,Fransa,

Almanya vb.

Beyin göçü veren ülkeler: En fazla beyin göçü

veren 11 ülke (2019 yılı verileri):Hindistan,

Çin,İran,Malezya,Meksika,Kenya,Nijerya,

Jamaika,Yunanistan,Birleşik Krallık,Etiyopya,

Doğal Afetlere Bağlı Göçler:

Depremler,seller,kuraklık,çölleşme,volkanik

patlamalar gibi doğa olayları göçlere neden

olmaktadır.

- Kırgızistan-Toprak Kayması-270 bin kişi

- Orta Asya Türk göçleri vb

2016 yılındaki tayfun,sel ve depremler nedeni

ile 24 milyon kişinin göç etmiştir.

Türkiye’de Dış Göçler Nasıldır?

Ülkemizde dış göçler genelde işçi göçleri-

dir.Mübadele ile 400 bin Türk Anadolu’ya yer-

leşmiş,1989 Bulgaristan'ın asimilasyon politi-

kaları sonucu 345 bin soydaşımız ülkeye geri

dönmüştür.1990’da Kuzey Irak’tan 500 bin

mülteci ülkemize sığınmıştır.Günümüzde ise

ülkemizdeki Suriyeli sığınmacı sayısı şubat

2020 itibari ile 3,5 milyondur.

Göçlerin Mekansal Etkileri Nasıldır?

Göç veren yerlerde;

-Kırsal nüfus azalır.

-Kırsalda yatırımlar azalır.

-Nüfus yaşlılardan oluşur,iş gücü azalır.

-Bağ bahçeler bakımsızlaşır,araziler boş kalır.

Göç alan yerlerde;

-Nüfus artar.

-Ekonomik faaliyetler çeşitlenir.

-Düzensiz kentleşme,altyapı,trafik sorunları

ortaya çıkar.

-Sanayi tesisleri kent içinde kalır.

Türkiye’de İç Göçler Nasıldır?

Ülkemizde göçler genelde kırsaldan kentlere

ve doğudan batıya doğrudur.

Hızlı nüfus artışı,işsizlik,makineleşme,eğitim

ve sağlık hizmetlerinden yararlanma isteği,

kamululaştırma,tarım topraklarının miras yolu

ile parçalanması bu göçlerin nedenleri olarak

gösterilebilir

Mevsimlik Göç Nedir?

Ülkemizde özellikle yaz aylarında tarım,turizm

ve inşaat sektörlerinde çalışmak için yapılan

geçici göçlerdir.Ülkemizde mevsimlik işçi sayı-

sının 400 bin olduğu tahmin edilmektedir.

Mevsimlik tarım işçileri Malatya, Adana, Gire-

sun, Sakarya,Manisa Konya, Ankara ve Kayseri

başta olmak üzere 48 şehrimize göç etmekte-

dir.Karadeniz’de fındık, Ege’de yaş zeytin, Çu-

kurova’da pamuk, Orta Anadolu’da soğan, şe-

kerpancarı, kayısı mevsimlik işçi göçlerinde ön

plana çıkan tarım ürünleridir.

Page 5: GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2 - COGRAFYASEVER · Mevsimlik Göç Nedir? Ülkemizde özellikle yaz aylarında tarım,turizm ve inşaat sektörlerinde çalışmak için yapılan geçici

GÖÇLER 10.2.8 / 10.2.9 / 10.2.10

@cgrfysvr @cgrfysvr

Amasya -1.484

Balıkesir -1.464

Burdur -1.469

Giresun -7.895

İzmir 21.475

Adıyaman -7.202

Kocaeli 17.302 Ordu

-21.254

Adana -8.610 Gaziantep

-1.249

Bitlis -6.665

Siirt -6.236

Samsun 953

Gümüşhane -9.319

Trabzon -7.899 Sakarya

4.650 Bolu 929

Zonguldak -6.597

Kastamonu -4.778

Çankırı -20.894

Afyon -3.188

Ağrı -11.816

Ankara 57.280

Antalya 31.646

Artvin -3.273

Aydın

Bilecik - 17

Bingöl -3.613

Bursa 17.240

Çanakkale 2.905

Net Göç Nedir? Yıl içerisinde bir ilin aldığı göç ile verdiği göç arasındaki farktır.Bir ilin aldığı göç miktarı ,verdiği göç

miktarından fazla ise net göç hızı pozitif; verdiği göç miktarı aldığı göç miktarından fazlaysa net göç hızı negatiftir.

Çorum -7.419

Denizli -911

Diyarbakır -7.401

Elazığ -8.905

Erzincan -3.059

Erzurum -13.582

Eskişehir 7.214

Hakkari -5.821

Hatay -6.823

Isparta -497

Mersin 977

Kars -5.289

Kayseri 1.566

Kütahya -244 Kırşehir

-2.175

Konya -4.338

Manisa 3.693

Malatya -3.392

K.Maraş -9.024

Muğla 6.777

Uşak 754

Yalova 1.707

Mardin -5.149

Muş -6.667

Nevşehir 672

Niğde -6.714

Rize -7.588

Tokat -37

Sinop -2.716

Sivas -12.858

Tunceli -1.662

Şanlıurfa -19.044

Van -5.203

Yozgat -7.244

Aksaray -1.983

Karaman -757

Bayburt 1249

Kırıkkale -5.917

Batman -2.423

Düzce 656

Şırnak -4.359

Bartın -1.285

Ardahan -1.864

Iğdır -1.217

Karabük -1.914

Kilis -2.238

Osmaniye -3.333

Yaş Gruplarına Göre

0-14 : 457.380

15-64 : 2.238.897

65 + : 109.846

En Fazla Göç Alan İller

1-) İstanbul : 498.676

2-) Ankara : 217.744

3-) İzmir : 128.370

4-) Antalya : 100.140

5-) Bursa : 85.596

En Fazla Göç Veren İller

1-) İstanbul : 378.305

2-) Ankara : 154.464

3-) İzmir : 106.895

4-) Antalya : 68.494

5-) Bursa : 68.356

Net Göç Hızı (-) Sıralama

1-) Ordu : -21.254

2-) Çankırı : -20.894

3-) Şanlıurfa : -19.044

4-) Erzurum : -13.582

5-) Sivas : -12.858

Net Göç Hızı (+) Sıralama

1-) İstanbul : 120.371

2-) Ankara : 57.280

3-) Antalya : 31.646

4-) İzmir : 21.475

5-) Kocaeli : 17.302

2019 İller Arası Göç

Toplam : 2.806.123

Erkek : 1.364.132

Kadın : 1.441.991

TÜRKİYE İLLER NET GÖÇ HARİTASI (2019)

Veriler TUİK’ten alınmıştır.

Kırklareli884

İstanbul 120.371

Edirne 103

Tekirdağ 10.802