final punjabi magazine december 2014
DESCRIPTION
Krishi Jagran, India's No.1 (Agriculture Media Group) How to grow more agri-production with latest scientific methods Events, news, information, product- launch, sports, politics, Entertainment etc. Right choice for agriculture fraternityTRANSCRIPT
d/F ftd/F ftu c?bh Bkr”oh w/Eh
peoh dhnK gqw[Zy B;bK
rkioK ykU, szdo[;sh gkU
y/shpkVh :'iBktK bJh fdZs/ 542 eo'V
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD;kb 16 ^ nze 12 ^ fd;zpo 2014 ^ o[gJ/ 35
www.krishijagran.comwww.krishijagran.com
d/F ftd/F ftu c?bh Bkr”oh w/Eh
peoh dhnK gqw[Zy B;bK
rkioK ykU, szdo[;sh gkU
y/shpkVh :'iBktK bJh fdZs/ 542 eo'V
(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
the pulse of global commodity marketthe pulse of global commodity marketthe pulse of global commodity market
www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com...
(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
the pulse of global commodity market
www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com.
d[BhnK d/ jo e'B/ ftu c;bK s/ ehfVnK ns/
phwkohnK dk ysok pfDnk ofjzdk j?. eJh y/soK
ftu fJj yso/ ;[Zek, finkdk rowh ns/ fwZNh d/
yko/ j'D fijhnK ;wZf;nktK Bkb nkT[Id/ jB,
fijBK Bkb Gkoh B[e;kB j[zdk j?. pkfJo eokg
;kfJz; fJjBK ;wZf;nktK ~ jZb eoB ns/ fJjBK
dk ;wkXkB bZGD dh e'fFF eo fojk j?. nfij/
T[sgkde g”fdnK ns/ gqikshnK d/ Bkb fijV/
nkgD/ tksktoD gqsh finkdk nB[e{b j'D ns/
w”;w dh wko dk ;kjwDk eoB ftu ;eFw j'D.
fJjd/ Bkb jh pkno eokg ;kfJz; NwkNo, rkio
eeVh, fgnki ns/ sop{i ;w/s eJh gqeko dhnK
c;bK d/ phi T[sgkdB ns/ fJjBK c;bK d/ ;/js
bJh ckfJd/wzd r[DK d/ tkX/ s/ y'i eo fojk j?.
wkBt ihtB ~ bzp/ ;w/I bJh g”FD dh BthI ;”rks
d/D d/ beF/ d/ Bkb www.bayer.in
;t;E c;b �� p/jso g”FD
Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170Email : [email protected] Web : www.krishijagran.com
;zgkde� � n?wH;hH v'fwfBe
fBd/Fe� � FkfJBh fJwkB[tb n?wH ihH tk;B
n?;'f;J/N ;zgkde� vkH e/HihHuKvh� � rzrkFoB ;?Bh
ekoiekoh ;zgkde J/;HJ/;H v'rok
;zgkde ;bkjeko� vkHoki/F ;/Iro
;jkfJe ;zgkde� uzdow'jB
wjkgqpzXe� � u/sokw
T[g wjkgqpzXe� cojk ykB
gqpzXe e/Hi/H ;oB:k� � wfje nbh� � gqfswk i'Fh� � gqfsGk i'Fh GZN
ftgBD ;jkfJe� ;kok ykB� � ;[iksk� � i:zsh dk;� � ;obk e[wkoh� � i:'sh Fowk� � ;fosk f;zx� nc;kBk wfbe u[zrh G{Nhnk fwzBh gqXkB v'bh f;zx
fvihNb� � ghHn?;H;?Bh� � nGhihs p?Boih� � e[Bkb w}{wdo e[w[d F[ebk� � fBFKs Nke� � fgqnzek d{p/� � Bfwsk Fqhtk;st� � fofsek e'fNnkb� � fos{goD p?Boih
gqpzXe gq;ko� � ;zi/ e[wko
;jkfJe gqpzXe� pkbk;kj/p tkr� � gtB nkir/� � Bo/Ido F/oNkN/� � nwohF F[ebk� � fFteKs T[gkfXnkJ/� � nkoHn?BH u'p/ feqPB fpjkoh r'ftzd f;zx okj[b f;zx jo/Fzeo wzvb ni/ e[wkonekT{IN; fgqEk n?w BkfJo e/HphHfJzdokfvikfJfBzr� � Xow/Ido e[wko w'fBek wbj'sok :'r/F e[wko
ezwekih ;jkfJe� d/t/Ido f;zx ;[e[wko ikBk� � gq/w e[wko� � oki{ ikBk
dqy ist 64
www.krishijagran.com
n?Zw.J/.;h. feqPh ikroDgzikp dh gqw[~y g/Av{ gfotkoe wk;e g~fsqek
o"kZ 16 vad 12 fnlEcj 2014 #i;s 35
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 06
sseok
laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e-lh- Mksfefud
,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ
fnYyh&110016 ds }kjk iq"id izsl izk-fy-] 203&204] Mh-,l-vkbZ-Mh-lh- dkWEiysDl] vks[kyk vkS|ksfxd {ks=]
Qsl&1] ubZ fnYyh&110020 *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA
bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA
sseok
Subscribe toKrishi Jagran Magazine
Punjabi, Hindi, Gujarati, Marathi
Sanjay Kumar Mob: 09313301029
y/sh ;wkuko HHHH8
ekog'o/N ;wkukoHHH16
gq?; ;wkukoHHHHHHHH21
feqFh w/bkHHHHHHHHHH24
bJh ;kv/ ekb ;?INo fe;kBK ~ ftF/Fr ns/ T[fus ;bkjK d/D d/ fJbktk g/Iv{ B'i[nktK ~ f;Zfyns th eod/ jBHHHHHHHHH25
rkioxk; ;wZf;nk
dk jbHHHHHHHHHHHHHH28
;pih prhuk ftef;s
eoB bJh
T[g:'rh ikDekohHH29
y/sK se BjhI
gj[zudhnK ftek;
:'iBktKHHHHHHHHHHHHH30
ikswn vIrW leI
lwhyvMd Psl-
iSmlw imrcHHHH31
KyqIbwVI ik`qy dy
nwl shwiek
DMdy Apnwaux
dI Aihm loVHHHH34
c`px k`dU dI
kwSq- ie`k
lwhyvMd KyqIHHHHH35
Gog{o c;b T[sgkdB
ftu ;{eFw g”Fe
sZsK dh G{fwekHHHHH36
peoh dhnK gqw[Zy
B;bKHHHHHHHHHHHHHH42
u/ueHHHHHHHHHHHHHHH46
xZN tos/ ikD tkb/
jo/ gZs/ ykU-
nBhwhnk GikU,
f;js pDkUHHHHHHH48
rkioK ykU, szdo[;sh gkUHH50
Gft~yHHHHHHHHHHHH54
y/b irsHHHHHHHH56
ਿਸਹਤHHHHHHHHHHHH58
ykDk^yIkBkHHHH60
fcbwh d[BhnkHH61
wkf;e GftZy
n?ZwH;hH v'wfBe
;zgkdeh
www.kjcommoditynews.com;zgkdeh
fjsK dh ;[oZfynk s'I gq/fos rfms okFNoh nk:'r B/ th io{oh s”o s/ s[ozs bkr{ eoB tkb/ nB/e wjZstg{oD ;[Mkn fdZs/ ;B gozs{ T[j ;ko/ mzv/ p;s/ ftu e?d gJ/ jB.
b/feB ;kb 2014 ftu gqXkB wzsoh Fqh Bo/Ido w'dh d[nkok ;ko/ ;K;dK ~ fgzv r'd b?D tkbh wjZsteKFh :'iBk B/ fJ; fdFk ftu g/Iv{ y/so d/ ftek; dh o”FBh t/yh ik ojh j? fijVh d/F dh gqrsh ftu nfjw o'b ndk eoB dh skes oZydh j?. ;K;dK d[nkok fJ; :'iBk ~ ngBkT[D Bkb fgzvK ftu th tZvh gZXo s/ y[Fjkbh fbnkT[D dh T[whd tXh j?. fJ; soQK phs/ wjhB/ nKXok gqd/F d/ w[Zy wzsoh n/BHuzdopkp{ BkfJv{ B/ fe;kBK ~ v/Y bZy se d/ eoi/ wkc eoB dk c?;bk fbnk j?. fJ;/ :'iBk d/ nXhB eohp ;skJh bZy b'eK ;fjs s/Jh bZy fe;kB gfotkoK ~ okjs fwb/rh.
gqXkB wzsoh Bo/Ido w'dh d[nkok feqFh :'iBktK bJh 542 eo'V o[gJ/ okFh dk gqktXkB ns/ w/e fJB fJzfvnk nfGnkB Bkb g/Iv{ y/so dh dFk ns/ fdFk ;[XkoD dh ngko ;zGktBk ftef;s j' ojh j?. w'dh ih dh fe;kBK gqsh jwdodh ns/ nkJ/ fdB feqFe :'iBktK ~ bkr{ eoB fijhnK e'fFFK ocsko cVD bZrhnK jB. fi; Bkb nkT[D tkb/ ;w/I ftu Gkosh fe;kBK dh ;fEsh wip{s j't/rh ns/ fe;kBK ftu nksw jZfsnk fijhnK G?VhnK gqEktK s/ th o'e bZr/rh. fJjBK e'fFFK s'I nfijk brdk j? fe fe;kBK d/ th uzr/ fdB nkT[D tkb/ jB.
� fJj pV/ wkB dh rZb j? fe Bt/I ;kb ftu dkfyb j[zfdnK jh feqFh ikroD gqekFB ;w{j th 20 ;kb dk bzpk ;co s?n eoB ftu ekw:kp j' fojk j?. fJ; ftF/F w”e/ s/ Bt/I T[sFkj Bkb ;ko/ gkmeK, F[GfuzseK, ;fj:'rhnK ~ w/o/ tb'I Y/o ;kohnK F[G ekwBktK.
&Email: [email protected]
fe;kBK d/ th uzr/ fdB nkT[D tkb/ jB
o'
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 07
AGRICULTURE W RLD(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)the pulse of global commodity market
www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com.
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
The Pulse of Agri-World
www.krishijagran.com
Nh, egVk ns/ wekB wB[Zy d/ ihtB ftu oZyd/ jB ftF/F
;EkB. fpbe[b ykD d/ fpBK fe;/ th fJB;kB dk ihDk ;zGt BjhI j?. gozs{ eh fJ; rZb tZb fe;/ B/ fXnkB fdZsk j? fe fJ; ykD/ d/ T[sgkdB ftu ;G s'I tZvh G{fwek fe; dh j?< ih jK, w/jBseF fe;kB dh. fJe fe;kB jh ;kv/ bJh nkgD/ y/s ftu c;b g?dk eodk j? ns/ T[;/ d[nkok T[sgkdB s/ fezBh tZvh u/B nkgDh o'}h o'Nh ewkT[D ftu ekw:kp j[zdh j?.
Gkos fJe feqFh gqXkB d/F j?, ns/ d/F dk 65% fjZ;k fJ;/ s/ fBoGo eodk j?. gozs{ J/B/ ftFkb y/so ~ epikJ/ j'J/ fJ;d/ nfGzB nzr fe;kB dh ;fEsh nZi th d:k:'r pDh j'Jh j?. wjkokFNo dk ftdoG y/so fe;kBK dh nksw jfsnktK d/ ekoB eJh tko ;[oyhnK ftu fojk j?. fgSb/ thj ;kbK ftu jh d/F d/ fJe eo'V gikj bZy s'I finkdk fe;kB nksw jZfsnk eo u[Ze/ jB. B?FBb eokJhw foekov fpT{o' d[nkok ikoh fog'oN d/ nB[;ko 1995 s'I 2013 d/ d”okB Gkos ftu e[b 296, 438 fe;kB nksw jZfsnk eo u[Ze/ jB.
r”osbp j? fe phs/ ;kb jh frnkoK j}ko ;s ;” u[nkbh fe;kB nkgDh ihtB bhbk ysw eoB bJh wip{o j'J/. wjkokFNok, nKXok gqd/F, eoBkNe, e/ob gzikp, T[Vh;k, oki;EkB, wZX gqd/F nkfd okiK ftu th fe;kBK d[nkok nksw jZfsnk finkdk wksok ftu j[zdh ojh j?. jkbKfe fJ; d”okB d/F B/ fGzB fGzB y/soK ftu T[Zuh ftek; do jkf;b ehsh.wzrb rqfj se gj[zu/ ns/ ftFt gZXo se ftF/F Sth pBkT[D ftu ekw:kp oj/ jB. id'I fe fJ; d/F dh pdfe;wsh jh ejh ikJ/rh fe nk}kdh d/ 65 ;kb pknd ftu n;hI fe;kBK dh nksw-jZfsnk s/ g{oh soQK ekp{ gkT[D s/ ;cb BjhI j' gkJ/. nfijh eh tik j? fe fe;kB nksw jZfsnk eoB s/ wip{o j' iKdk j? ns/ fJj f;bf;bk nZi th poeoko j?.
;kv/ d/F ftu nZi th y/shpkVh finkdkso gqfeqsh s/ fBoGo eodh j? ns/ c;b d/ T[sgkdB, GzvkoD, ftsoD s'I b? e/ gqfeqnk nftt;fEs gqpzXB ~ d'Fh mfjokfJnk ik ;edk j?. fJjBK ;G s'I T[s/ nk;hB ;oekoh szso s/ th nko'g bkJ/ iKd/ jB gozs{ pkti{d fJ;d/ nZi th fe;kB ;w[dkJ/ d/ gqsh e'Jh jwdodh BjhI ftykT[Idk j? sK fe fJ; fdFk ftu ezw eoe/ fJ; G?Vh gqEk ~ o'fenk ik ;e/. jkbKfe ftFt gqf;X feqFh ftfrnkfBe gq'H n?wHn?;H;tkwhBkEB dh gqXkBrh j/m ;zB 2004 ftu fe;kBK d/
@n?fgvk# d[nkok Gkosh fBo:kse
;zwkfBspk;wsh uktb bJh d'jK ;kbK bJh
r'bvB Nokch Bkb g[o;feqs ehsk.
fJj ;ko/ fJBkw Gkos ;oeko ftu ezw
eo oj/ tfDi ;fut Fqh okiht y/o B/
nkgD/ eo ewbK Bkb fJj r”otFkbh
;zwkB tzv/.
n?fgvk dh ;{soh ;fwXk r[gsk ;fj
wjk gqpzXe (iB ;zgoe tgko w/bk
ftGkr) B/ feqFh ikroD ~ dZf;nk fe
fJ;/ w”e/ s/ Fqh okiht y/o d[nkok nkJh
ng?e; ngv/N th bKu ehsk frnk.
fJ; ;[ftXk dh ;jkfJsk Bkb n?fgvk
d[nkok ikoh BthBsw ikDekoh ~ jo
ftnesh gqkgs eo ;edk j?. fJ; Bkb
ekri dh pus d/ fJbktk tksktoD
;[oZfynk th j't/rk. jkb/ fJ;~ fjzd{
ns/ nzro/ih GkFk ftu sq? wkf;e ntXh
ftu gqekfFs eoB dh e'fFF j?.
s/ fdBh n?fgvk B/ nkgD/ 21t/I
;kbkBk ;wko'j dk nk:'iB
nr;s eqKsh ;fEs w[Zye/Ido d/ ;Gkrko
ftu jh ehsk. r”osbp j? fe n?fgvk
Gkosh fBo:kseK ~ t?Ffte pkiko ftu
fBo:ks Bkb gq/fos nkgDhnK ;/tktK
d/D ftu nrqDh eVh dh G{fwek ndk
eo fojk j?. Gkosh gozgokrs T[sgkd
fit/I nuko, uNBh, r[V, Ffjd s'I b? e/
nB/e ykd ;wZroh, c[ZbK, cbK ;pihnK,
g”fdnK nkfd ~ ftd/FK s'I fBo:ks eoB
ftu n?fgvk dk wjZstg{oD :'rdkB j?.
fJ; ;wko'j ftu Gkosh n?ro' ns/
go';?;v c{v bJh e[b 94 ntkov fds/
fijBK ftu'I ;kb 2011-12 bJh 65
~ ;zwkfBs ehsk frnk ns/ ;kb
2012-13 bJh d' vkfJwzv, 34 ~
r'bv, 32 ~ f;bto ns/ 26 ~ po'I;
gde gqdkB ehs/ rJ/.
nZbkBk ;z} fbfwN/v ~ d'jK ;kbK
ftu c{v ;?eNo ftu T[b/y:'r fBo:ks
bJh vkfJwzv Nokch Bkb g[o;feqs ehsk
frnk. fJ;/ soQK ow/F cbkto} gqkHfbH
~ co'bo ebuo ns/ ;hvi bJh i?B
fJohr/FB f;;Nw fbH ~ gq';?;v co{N;
ns/ t?ihN/pb bJh n?wHe/ Uto;h}
gqHfbH - wZM d/ whN bJh, nbBch;
gq'NhB} gqkH fbH ~ G/v ns/ pZeoh d/ whN
bJh, n?;e/w n?r gq'veFB n?e;g'oN;
fJzvhnk fbH ~ g'bNoh gq'veFB bJh
fjzd[;skB rw ns/ e?wheb fbH
r[nkorw bJh, :{ph rb'pb fbH ~
n?be'jb phto/i bJh, rbke;';fwE
e/bkfJB ezfiT{wo j?bE e/no fbH ~
gq';?;v c{v bJh, Fqhokw fbzrt/Ftok
okJh; ns/ nkfJb fwb} ~ BkB-
www.krishijagran.comy/sh ;wkuko
@n?fgvk# d[nkok Gkosh fBo:kse
;zwkfBs
Xok gqd/F d/ w[Zy wzsoh
n?BH uzdokpkp{ BkfJv{ B/ fe;kBK d/ v/Y bZy o[gJ/ se d/ eoi/ wkc eoB dk c?;bk fbnk j?. fJj c?;bk s/br{d/Fw gkoNh dhnK u'DK ftu ehs/ rJ/ tknd/ d/ nkXko s/ fbnk frnk j?. oki ;oeko fJ; ;ehw d/ d”okB bkGKfts j'D tkb/ fe;kBK dh ;{uh ~ nkXko ekov ns/ okFB ekov dh wdd Bkb fsnko eotk ojh j? sKfe fe;/ soQK ewh g/Fh s'I pfunk ik ;e/.
whvhnk Bkb rbpks eod/ j'J/ BkfJv{ B/ fejk fe nZi nkgD/ u[Dkth x'FDk gZso ~ bkr{ ehsk. fgSb/ S/ wjhfBnK s'I n;hI fJ;/ s/ wFeZs eo oj/
jK. fJ; :'iBk d/ nXhB ukbh bZy p?Ie yks/ fBgNkJ/ rJ/ ns/ eohp 27 bZy b'eK ;fjs 23 bZy gfotkoK ~ okjs fwb/rh. fJj :'iBk fJ;/ wjhB/ 10 fd;zpo s'I bkr{ j'D ik ojh j?.
BkfJv{ B/ nZr/ df;nk fe n;h Ife;kB gfotko ~ 50,000 se d/ eoi/ d/ pzXB s'I w[es eoBk ukj[zd/ jK. j[D fe;kB p?IeK s'I Bt/I eoi/ b? gkDr/. fJj fJe tZvk ezw j? ns/ fJ; soQK dh :'iBk fe;/ th oki iK e/Ido ;oeko sZe B/ nZi se d/ fJfsjk; ftu bkr{ BjhI ehsh j?. eoik wkc :'iBk d/ sfjs 1 ngq?b 2007 s'I 31 d;zpo 2013 sZe d/ ;w/I bJh eoidko pkrtkBh fe;kBK ~ okjs fwb/rh. jkbKfe fJ; dFk ftu fJjBK eofinK ~ g{oh soQK Bkb okjs d/D bJh fe;/ th p?Ie B/ nfXekfoe wzi{oh BjhI fdZsh gozs{ p?Ie ;{soK d/ w[skfpe fJ;
Bkb c;b ns/ ;toB foD Bkb 50 jiko eo'V o[gJ/ s'I finkdk eoi/ dh okFh j' ikt/rh. b/feB nKXokgqd/F ;oeko B/ gfjbK s'I jh fJ; :'iBk d/ sfjs ;zpzfXs fdFk fBod/F ikoh eo fdZs/ jB. fi; Bkb oki ~ brGr 43 jiko eo'V o[gJ/ dk nB[wkfBs Gko M/bBk gt/rk.
BkfJv{ B/ dkntk ehsk fe n;hIa fe;kBK ~ g{ok ftFtk; dtkT[Id/ jK fe y/shpkVh nkT[D tkb/ fdBK ftu bkGekoh ;kfps j't/rh. G{wh gohyD feqFh T[sgkd dh wkoefNzr s'I b? e/ y/shpkVh s/ nkXkfos T[d:'r ~ ;Ekfgs eoB ;zpzXh io{oh edw u[ZeD bJh oki ;oeko jo ;zGt e'fFF eo/rh sKfe y/shpkVh ~ th nkeoFe ns/ bkGekoh feZs/ d/ o{g ftu ngBkfJnk ikJ/.
ph
w[Zy wzsoh BkfJv{ dk n?bkB- nKXok gqd/F ;oeko fe;kBK d/ v/Y bZy d/ eoi/ wkc eo/rh
w[Zy wzsoh BkfJv{ dk n?bkB- nKXok gqd/F ;oeko fe;kBK d/ v/Y bZy d/ eoi/ wkc eo/rh
nK
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 08
pkfJo eokg ;kfJz; B/ fe;kBK bJh j?bg bkJhB F[o{ ehsh fJo eokg ;kfJz; B/ fe;kBK d/ fjsK dk fXnkB oZyd/
j'J/ okFNoh gZXo s/ coh c'B ;jkfJsk ;/tk j?bg
bkJhB F[o{ ehsh j?. fJ; ;/tk bJh w'pkfJb iK b?Iv bkJhB
s'I N'b coh Bzpo 1800-2000-6321 s/ vkfJb eo c;bK
~ pukT[D ;pzXh seBheh ikDekoh coh gqkgs ehsh ik ;edh
j?. fe;kB GkJh fJ; ;/tk ~ ;'wtko s'I FBhtko se ;t/o/ 9
ti/ s'I 6 ti/ sZe jkf;b eo ;ed/ jB.
fcbjkb wjkokFNo, gzikp r[ioks ns/
wZX gqd/F ftu b'eb gZXo s/ y/shpkVh
feqFh n?e;goN nkgDh wjZstg{oD ;bkj
T[go'es ;w/I nB[;ko N'b coh c'B s/ bZyK fe;kBK ~ gqdkB
eo oj/ jB.
nkofEe wkwfbnK dh e/Idoh ew/Nh B/ ;kb 2014-15 bJh oph c;b d/ xZN' xZN ;woEB w[Zb ~
ikoh eo fdsk j?. fJj c?;bk ew/Nh dh gqXkBrh eod/ j'J/ gqXkB wzsoh Fqh Bo/Ido w'dh B/ fbnk.
fJ;h d/ sfjs ykd nzB d/ Gkn fgSb/ ;kb s'I gqsh e[fJzNb 50 o[gJ/ s'I tX e/ 125 o[gJ/ se
tXkT[D dk c?;bk fbnk j?.
� fJj xZN' xZN ;woEB w[Zb
tgkohnK bJh th Gkth w[ZbK ~ s?n
eoB bJh io{oh ikDekoh d/ o{g ftu
wddrko ;kfps j[zd/ jB. feT[Ife
2014-15 w”;w tkbh c;b 2015-16 d/ pkiko ftu
2014-15 bJh ikoh ehsh rJh oph c;b bJh xZN' xZN
;woEB w[Zb ;koDh ftu fdZsh rJh j?.
eDe� 1400� 1450� 50
i”I� 1100� 1150� 50
uBk� 3100� 3175� 75
w;o (dkb)� 2950� 3075� 125
o/g;hv_;o;'I� 3050� 3100� 50
e[;[w� 3000� 3050� 50
2013-14� 2014-15�nBki (oph c;b) w[Zb ftu tkXk
xZN' xZN ;woEB w[Zb (o[gJ/_e[fJzNb)
:[es okFNo ;zx dh fJekJh c{v n?Iv n?rohebuo
nkor/BkJhi/FB nkT[D tkb/ ;kb 2015 ~ nzso-
okFNoh fwqdk toF d/ o{g ftu wBk ojh j?.
nzso-okFNoh fwqdk toF bKu ;z:[es okFNo ;zx
d/ 69t/I nXht/FB ftu p?Ieke, o'w ns/ ;/Nhnkr' ftu
ehs/ ik oj/ jB. fJ;dh 5 fd;zpo ~ jh ;z:[es okFNo
d/ wjk;fut B/ o'w s'I F[o{nks eo fdZsh j?. nzso-
okFNoh fwqdk fdt; wBkT[D d/ fgZS/ @;t;E ihtB bJh
;t;E fwqdk# T[d/F Bkb gq/fos wjZstsk ns/ u/sBk
ekfJw eoBk j?. fi;dh soi s/ nB/e d/FK B/ 5 fd;zpo
s'I jh nzso-okFNoh fwqdk toF fij/ nk:'iB F[o{ eo
fdZs/ jB. fJ; nB'yh e'fFF Bkb }whB dh T[gikT{
Fesh ftu brksko j' ojh ewh, c;b dk xZN T[sgkdB,
izrb ftBkF fijhnK ftgohs ;fEshnK s/ u/sBk g?dk
eod/ j'J/ S'N/ fe;kBK ns/ nB/e gqGkfts gfotkoK d/
GftZy ~ Gkoh B[e;kB s'I pukfJnk ik ;e/rk.
y/sh ;wkuko
2015 nzso-okFNoh @fwqdk toF# d/ o{g ftu wBkfJnk ikJ/rk
2015 nzso-okFNoh @fwqdk toF# d/ o{g ftu wBkfJnk ikJ/rk
;z
pkfJo eokg ;kfJz; B/ fe;kBK bJh j?bg bkJhB F[o{ ehsh
pk
;oeko d[nkok oph c;b d/ xZN s'I xZN ;woEB w[Zb ~ wzi{oh;oeko d[nkok oph c;b d/ xZN s'I xZN ;woEB w[Zb ~ wzi{oh
fobkfJz; ohN/b d[nkok nkBbkJhB gou{B ;wZroh ;/tk F[o{
bkfJz; ohN/b B/ w[zpJh ftu nkBbkJhB gou{B ;wZroh
(o'iwok d/ ykD-ghD dk ;kwkB) t/uD dh ;[ftXk bKu
eo fdZsh j?. reliancefresh.com okjhI fJjBK ;/tktK dk bkG
u[Zfenk ik ;edk j?. fJ;d/ nzsors 6000 s'I finkdk nbr
nbr xo/b{ ykD ghD dhnK uh}K ns/ ghD dk ;kwkB Fkfwb
j?. fJ; ;[ftXk ~ bKu eoB s'I gfjbK Bth w[zpJh ;fEs
fobkfJz; ekog'o/N gkoe d/ 10,000 eowhnK s/ ;cb e'fFF
d/ s[ozs pknd ;kotifBe o{g Bkb nkw wkoehN ftu th bKu
eo fdZsk j?. rkje ;kwkB yohdD d/ pknd Bed, eq?fvN
ekov, fJzNoB?N p?Ifezr ns/ c{v e{gB okjhI nkgDh ;[ftXk
nB[;ko G[rskB eo ;ed/ jB.
;wkuko ;zebB- e[w[d F[ebk
fo
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 10
www.kjcommoditynews.com
fJzvhnk c'ow N{ c'e ghHn?uHvhH u?Ipo ftu nk:'fis n?uHvhH u?Ipo, wfB;Noh nkc c{v
gq';?f;zr nkc fJzvhnk ns/ n?ghvk
dhnK ;z:[es e'fFFK d[nkok d' fdBh
@fJzvhnk c'ow N{ c'e# nzso-okFNoh
;Gk ns/ gqdoFBh dk nk:'iB
ghHn?uHvhH d/ w[Zy dcso ftu j'fJnk.
fJ; ftu Gkosh goht/F ftu y/s s'I
b? e/ pkrpkBh ns/ c{v ;?eNo ~ b? e/
nbr nbr ftfFnK s/ r'FmhnK dk
nk:'iB ehsk frnk. gfjb/ fdB,
ghHn?uHvh u?Ipo d/ u/now?B Fqh Fod
i?g[ohnk, n?roh fpiB; ew/Nh d/
u/now?B Fqh n?BHn?wHe/iohtkb, ;[Fqh
;b'Bh BKrhnk, u/now?B N?eB'gkoe,
B?FBb j'oNhebuo p'ov d/ u/now?B
ofizdo fstkoh, fBcNw d/ e[bgsh
vkHnihs e[wko, g'b?Iv d{sktk; d/
okid{s s'w; b[ek;i[e, Gkos ;oeko
d/ wfB;Noh nkc c{v gq';?f;zr nkc
fJzvhnk ftu ezw eo oj/ ;fut Fqh
f;oki j[;?B B/ nkgD/ nkgD/ ftuko ns/
;[Mkn g/F ehs/.
id'I fe gfjb/ fdB d/ d{i/ uoB
ftu ;gbkJh u/B n?Iv e'bv u/B fJB
fJzvhnk ftF/ s/ th ftuko wFtok
j'fJnk. fJ; ftu B?FBb ;?INo cko
e'bv u/B vht?bgw?IN d/ w[Zy ;bkjeko
Fqh gtB/eF e'jbh, n?ghvk d/ wjkgqpzXe
Fqh so[D piki, Uohr' ew'vhNh}
gqkJht/N fbwhNv d/ w[Zy ekoiekoh
nfXekoh Fqh phHnkoHf;zx, ohbkfJz;
v/noh c{v} fbH d/ w[Zy ekoiekoh
nfXekoh, cfoe fJzvhnk fbH d/ gqpzXe
fBd/Fe Fqh i;w'jB f;zx, :?; p?Ie d/
tfoFm nfXneF ns/ d/F gqw[Zy Fqh
s[Fko gKv/n ns/ ndkBh n?roh co?F
fbH d/ fpiB; vht?bgw?IN d/ gqw[Zy Fqh
p;zs BkfJe B/ Gkos ftu ;gbkJh u/B
n?Iv e'bv u/B ;zpzXh nB/e gfjb{nK s/
gqekF gkfJnk.
fJ;/ soQK, gfjb/ fdB d/ nzfsw
uoD ftu ghHn?uHvhHu?Ipo d/ n?roh
fpiB; ew/Nh d/ ;fj-nfXneF Fqh fti/
;odkBk dh u/now?Bf;g ftu
@@ezf}T{wo phj/thno n?Iv Bhv cko
N?eBkb'iheb fJB't/FB## (rkje dk
ftjko ns/ seBheh BthBheoD dh
io{os) ftF/ s/ ftuko-tNKdok dk
f;bf;bk ufbnk. fJ;ftu c'IN/ok
fJzvhnk fbH d/ ezNoh j?v Fqh jkfwF
r'tK;, e'ek e'bk fJzvhnk gqkHfbH d/
T[g-nfXneF (seBheh) Fqh n;hw
gko/y, n?;Hn?;HghH gqkHfbH d/ gqpzXe
fBd/Fe Fqh sg; u?Noih, vkHi;tho
f;zx ns/ jbdhokw ;B?e; gqkJht/N fbH
dh T[g nfXneF e[wkoh o{pb eNkohnk
B/ nkgD/ nB[Gt ns/ nkgDh nkgDh
ezgBhnK dhnK T[gbpXhnK ns/
b'efgq:sk d/ eJh wjZstg{oD w[ZfdnK ~
;KMk ehsk.
www.krishijagran.comy/sh ;wkuko
Gkos dk NkfJo ewKvo ;hoh} bKu
fJzvhnk c'ow N{ c'e ghHn?uHvhH u?Ipo ftu nk:'fis
Gkos dk NkfJo ewKvo ;hoh} bKu
bfeqFB fJzv;Noh} fbwhN/v d[nkok fBofws Gkos dk
NkfJo- ewKvo ;hoh} bKu uzvhrV ftu n?ro' N/e
2014 d/ d”okB j'fJnk. fJ; F[G nt;o s/ ezgBh d/ gq?}hv?IN
ns/ N?eBheb vkfJo?eNo Fqh vhHn?wHt?d B/ th feqFh ikroD
Bkb ;zfygs rZbpks ehsh. Fqh t?d d/ w[skfpe ezgBh gfjbK
s'I 130 s'I f}nkdk d/FK ftu fJzv;Nohnb, n?roh ns/
wkJhfBzr ftu gq:'r ehs/ ikD tkb/ T[sgkd fBo:ks eodh
j?.
T[jBK dh ezgBh d/ o/vhnb NkfJo T[sgkdB y/s ns/
;Ve d/ sb ~ fXnkB ftu oZy e/ pDkJ/ rJ/ jB. fi; ftu
tXhnk etkbNh d/ opV, BkJhb'B ns/ ;Nhb dk gq:'r ehsk
frnk j?. fiE'I se fJjBK Bt/I NkfJoK dh rZb ehsh ikJ/ sK
fJj 8 s'I 10% se g?No'b dh pZus sK eod/ jh jB, fJ;d/
fJbktk j'o NkfJoK d/ w[ekpb/ finkdk ;w/I se ubd/ jB.
p; fJe rZb dk fXnkB oZyDk }o{oh j? fe fJjBk NkfJoK ~
;Ve s/ ubkT[Id/ ;w/I finkdk gq?Fo ns/ y/sK ftu xZN gq?Fo
oZyDk ukjhdk j?, fJzM eoB Bkb fJj bzp/ ;w/I se ;kE
fBGkT[Id/ jB.
Fqh t?d B/ dZf;nk fe T[jBK dh ezgBh ftd/FK ns/ :{og
ftu gfjbK s'I finkdk tXhnk fpiB; eo ojh j? gozs{ j[D
Gkos ftu e/Idfos ofj e/, yk;eo fe;kBK bJh, fJjBK
tXhnk etkfbNh d/ Bt/I NkfJoK ~ T[fus ehws s/ nkgD/ jh
d/F ftu T[sko ojh j?. ezgBh d/ fJj NkfJo ftd/FK ftu X[zw
wukT[D d/ Bkb Bkb Gkos ftu th p/jso, T[wdk, b'efgqn
ns/ ;cb ;kfps j'Dr/.
pk
ghH
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 12
phHJ/pb B/ nB[Fkf;s ns/ nksw fBoGo pDkfJnk- Fhb{
e ;kXkoD fijh xo/b{ n”os Fhb{ r[gsk B/ edh BjhI
;'funk ;h fe T[j fJe nkgNhFhnB d/ o{g ftu nkgDk
eko'pko eo/rh. Fhb{ r[gsk g{o/ nkswftFtk; Bkb nkgDk
ezw ubk ojh j?. phHJ/ se gVkJh eo u[eh Fhb{ r[gsk ~
fJe fdB fBT{} g/go oKjh nkJh fwso gq'rokw pko/ gsk bZrk
ns/ T[jBK B/ phHJ/pb okwg[o ;?INo ftu 45 fdB dh No/fBzr
d/ pknd nkgDh d[ekB y'bh. e'o; ftu dkfyb/ s'I gfjbK
Fhb{ d/ foFs/dkoK B/ fejk fe fJj ezw s{z BjhI eo ;e/Irh.
fJ; ftu fgzv fgzv ik e/ nZyK dk e?Ig brkT[Dk gt/rk, i' s/o/
e'b'I BjhI j't/rk. b/feB Fhb{ B/ fJ; u[B”sh ~ ;theko ehsk
ns/ nZi T[j nkgD/ eko'pko okjhI e/tb uko wjhB/ d/ nzdo
20 s'I finkdk nZyK dk e?Ig bk u[Zeh j? ns/ T[j nZi 9 s'I 10
jiko o[gJ/ wjhB/ dh
nkwdBh eo b?Idh j?.
Fhb{ r[gsk dZ;dh j?
fe nZi No/fBzr b?D d/
pknd T[j pj[s nZSk
wfj;{; eo ojh j?. T[jBK B/ fejk fe w?I nkgDh d[ekB d/
wkfXnw s'I fJe ;e{Nh yohd bJh j? fi; Bkb d{i/ fgzvK ftu
nZyK dk e?Ig brkT[D ftu ekch wdd fwbdh j? ns/ nZi w?I
phHJ/pb d/ ekoB nkgDh c?wbh dh nkwdBh ftu th ;g'oN
eo ojh jK. fJ;d/ Bkb w?~ phHJ/pb s'I nB[Fk;B f;ZyD ~
fwfbnk, fi; Bkb w?I nkgDh c?fwbh ns/ Fkg ~ p/jso Yzr
Bkb w?B/i eo gk ojh jK.
fXnkDk ftu ghHvhHn?cHJ/ d[nkok fszB fdBk fJzNoB?FBb
v/noh n?Iv n?roh n?e;g' dk nk:'iB ehsk frnk.
;{soK d/ w[skfpe B”t/I ;z;eoD ftu fJ;dk T[dxkNB w[Zy
wfjwkB d/ o{g ftu r[ouoD f;zx ebes B/ ehsk. fJ; w”e/
s/ gzikp n?ro' d/ gqpzXe fBd/Fe e/Hn?;Hgz~ ns/ y/soh
ftXkfJe n?;HnkoHeb/o th w”i{d ;B. T[E/ jh ghHvhHn?cHJ/ d/
u/now?B dbihs f;zx dk wzBBk j? fe v/noh ckofwzr fe;kBK
ftu yk; wjZst oZydk j? ns/ fJ; okjhI fe;kBK ~ xZN }whB
doh feqFh wzsoh okXk w'jB f;zx B/ fejk fe e/Ido dh
fgSbh eKro; ;oeko B/ oki dh feqFh :'iBktK bJh
f;oc 256 eo'V tzfvnk ;h. Bfozdo w'dh ;oeko B/ 542
eo'V dh okFh fdZsh j?. oki ;oeko ~ e/Ido s/ d'F brkT[Dk
SZv e/ fwbh j'Jh okFh ~ T[g:'r eoBk ukjhdk j?.
T[j ;K;d nkdoF rqkw d/ sfjs u[D/ j'J/ y?ohwkb fgzv
d/ d”o/ d/ pknd goh;dB ftu gq?; Bkb rZbpks eo oj/
;B. T[jBK B/ fejk fe oki ftu ghvhn?; bJh 48 bZy NB
nBki dh io{os j?, fijVk d{i/ okiK s'I wzrkfJnk iKdk j?.
d{i/ gk;/ ;oeko nBki yohddkoh gqsh T[dk;hB p?mh j?.
fgSb/ ;kb fJe NB nBki th BjhI yohfdnk frnk. fJ;
;kb th j[D se e/tb 10 bZy dh yohd j'Jh j?. ;oeko
e'b j[D okFh T[gbpX j?. ukj/ fizBk th p'B; d/Dk gt/,
;oeko ~ nBki dh yohddkoh eoBh ukjhdh j?.
s/ th nkwdB tXkT[D ftu wdd fwbdh j?.
fJ; ghHvhHn?cHJ/ fJzNoB?FBb v/noh n?Iv n?roh n?e;g'
d/ ifoJ/ b'eb ns/ pkeh okiK d/ v/noh ns/ ckofwzr Bkb
i[V/ jikoK fe;kB ns/ tgkohnK ~ g;{nK dhnK BthnK B;bK,
;?whBko, BthBsw T[geoD ns/ seBhe Bkb o{po{ j'D Bkb
bkG fwfbnk. fJ;/ nk:”iB ftu finkdk d[Xko{ g;{nK dhnK
B;bK ns/ d[X d/D dh skes d/ nkXko s/ gqfs:'rsktK th
nk:'fis ehshnK rJhnK.
FBb bkJht;Nke u?IfgnBfFg w[es;o, gzikp ftu 8 iBtoh s'I F[o{ j't/rh. fJ;dh
ikDekoh fdzd/ j'J/ fBd/Fe vkHjofizdoihs f;zx ;zX{ d/ w[skfpe fJj gqsh:'frsk 12
iBtoh se uZb/rh. fi; ftu fGzB fGzB szdo[;s ikBtoK d/ wkfbe ;tk eo'V o[gJ/ se d/
Bed fJBkw fiZs ;ed/ jB.
y/sh ;wkuko
phHJ/pb Fhb{B/ nB[Fkf;s ns/ nksw fBoGo pDkfJnk-
fJ
y/shpkVh :'iBktK bJh
fdZs/ 542 eo'V
y/shpkVh :'iBktK bJh
fdZs/ 542 eo'V
e/I
ghHvhHn?cHJ/ d[nkok fJzNoB?FBb v/noh n?Iv n?roh n?e;g' dk nk:'iBghHvhHn?cHJ/ d[nkok fJzNoB?FBb v/noh n?Iv n?roh n?e;g' dk nk:'iB
b[
B?FBb bkJht;Nke u?IfgnBfFg 8 iBtoh 2015 s'I w[es;o ftu
B?
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 14
www.kjcommoditynews.com
izrbh ikBto_gzShnK s'I c;b dh ;[oZfynkGkos ftu gfjbh tko fe;kBK dh c;b ;[oZfynk bJh rqZ; Jhe';kfJzf;} d[nkok ns/ nkJhHphH;hHn?ro' fbfwN/v d/ ;fj:'r Bkb 15 ;kb dh fo;ou d/ pknd pDkJh rJh wFhB T[u seBheh d[nkok ftd/Fh ns/ ;td/Fh d'jK d/ ;fj:'r ~ fwbk e/ pDkJh rJh j?.
izrbh ;{o
BhbrK jkEh yor'F fjoB s'sk nkw w?Bk eK pkfJnkdoih w[Bhnk r[bkph
w?Bk
Grus Q3 & Q5, fJj pkfJU nZe';Nhe T[geoD Gkos dh wkoehN ftu T[gbpX j'fJnk j?. Gkos
d/ fe;kBK ~ nkgDh c;b dh izrbh ikBtoK ns/ gzShnK s'I ;[oZfynk eoBk ns/ c;b B[e;kB ~ xZN
eoBk fJ; T[geoD d/ iohJ/ ;cb j' ;edk j?. jtk, gkDh, nZr dk fJ; T[geoD s/ e'Jh n;o BjhI
j[zdk ns/ fJ;dk fJz;Nkb/FB th nk;kB j?. fJj T[geoD p?Noh iK fJb?eNfo;hNh iK ;'bo s/ ub
;edk j?. fJe T[geoD gqsh uko J/eV bJh fsnko ehsk frnk j?.
Gkos d/ fe;kBK bJh fJj ;toD;zXh T[jBK d/ T[sgkdB ns/ ;oekoh T[sgkdB ftu tkXk eoB tkbk
j?. fJj T[geoD d' gqeko d/ jB. Q3 ikBtoK bJh ns/ Q5 gzShnK bJh pDkfJnk frnk j?.
tX/o/ ikDekoh bJh ;zgoe eo'L
nkJhHphH;hH n?ro' fbfwN/vd{;ok wkbk, nZv gkd/ jkT{;
n?wHihH jkT{; d/ ;kjwD/
f;ftb bkJhB, Bkrg[o
c'BL 0712-6648339, 3013101
w'H nkBzd 01035241636�
rq; Jhe';kfJzf;}n?;H 1760 vhH rqkT{Iv cb'o
1Hph w/B, 2 ;N/i vh pbke
okikih Bro, pzrb{o - 560010
w'H nkBzd 01035241636�
jfonkDk feqFh ftGkr d[nkok coh fwZNh ns/ gkDh dh iKu
T[; bJh ;G s'I gfjbK fwZNh ns/ T[gbpX gkDh dh iKu eotkT[Dh j't/rh.
gzue{bk ;fEs feqFh GtB, jfonkDk feqFh ftGkr ftu ezw eo oj/
i{Bhno ;kfJzNhfce nf;;N?IN fdbpkr f;zx B/ df;nk fe ftGkr B/ oki d/
fe;kBK bJh fGzB fGzB fibk gZXo s/ w'pkfJb b?p t?B fwZNh ns/ gkDh dh coh
iKu eodh j?, id'I fe N?;N dh ;zg{oB fog'oN fJe jcs/ ftu fe;kB ~ d/
fdZsh iKdh j?.
fwZNh dh iKu Bkb fe; fwZNh ftu fezBh ykd gkT[Dh ukjhdh j?,
fJ;dk ;[Mkn fdZsk iKdk j?, i' fe c;b dh g?dktko tXkT[D ftu
fe;kBK bJh ;jkfJe j[zdh j?.�
www.krishijagran.comekog'o/N ;wkuko
edI/ fos ;h.
fJ;/ T[d/F Bkb Us gq's fe;kBK d/ fjsK s/ nkXkfos
r'FmhnK, ;?whBko nkfd dk th nk:'iB ehsk frnk sKfe T[j
BthBsw seBhe ngBk e/ finkdk s'I finkdk T[sgkdB gqkgs
eo ;eD.
r”osbp j? fe gfjb/ fdB T[dxkNB ;wko'j ftu nkgD/
;zp'XB ftu gzikp d/ w[Zywzsoh gqekF f;zx pkdb B/ th
;tkwhBkEB dh fog'oN ~ s[ozs bkr{ eoB s/ i'o fdZsk. id'I
fe jfonkDk d/ w[Zywzsoh wB'jo bkb yNZo B/ th feqFh y/so
dh gqrsh bJh g?oth ehsh.
feqFh ikroD Nhw B/ th fJ; nk:'iB ftu nB/e
gqshGkrhnK Bkb ftneshrs o{g Bkb rZbpks ehsh ns/
T[jBK dhnK T[gbpXhnK ns/ T[sgkd d/ pko/ ftu ikDekoh
;KMk ehsh.
Sb/ fdBhI ;hHnkJhHnkJh d[nkok n?ro' N?e 2014 dk
go/v rokT{Iv, uzvhrV ftu ;cb n:'iB j'fJnk. d'
;kb pknd nk:'fis j'D tkb/ gqw[Zy feqFh seBhe ns/ tgko
w/b/ ftu 11 d/FK, 15 Gkosh okiK ;fjs 37 nzso-okFNoh
ns/ 117 Gkosh gqdoFeK d/ fJbktk brGr 50,000
fe;kBK B/ fjZ;k fbnk. fJ; nk:'iB dk Ehw @@feqFh ftu
t?Ffte gqsh:'frsk ;Ekfgs eoBk## fi;Bkb Gkosh feFq h
Td[ :r' ~ ys/ oh ns / nsz o-okFNoh ;fj:r' Bkb tXktk dD/ s /
jVh G{wh s/ g?dktko j' ;edh j? iK
BjhI, fe; fwZNh s/ gkDh dh T[gbpXsk
Bkb fet/I c;b g?dk j' ;edh j?, fijhnK
nNebK s'I puD dk fJbki ;zGt j?. b/feB
n?ro'N?e 2014 Bkb Gkosh y/shpkVh T[d:'r y/soh ns/ nzso-okFNoh gZXo s/ bkGKfts
n?ro'N?e 2014 Bkb Gkosh y/shpkVh T[d:'r y/soh ns/ nzso-okFNoh gZXo s/ bkGKfts
b/y ns/ SkfJnk-n?;Hn?;Hv'rok
ebF ;hv; gqkJht/N fbwhN/vebF ;hv; gqkJht/N fbwhN/vwzsoh okXkw'jB f;zx B/ th G'eodB,
fibk ikbBk, wjkokFNok ftu nk:'fis
fe;kB w/b/ d/ d”okB ebF phi ezgBh d/
u/now?B ;[o/F nrotkb Bkb ;pih d/
phi T[sgkdB, F'X ns/ y/sh d/ ftfFnK
s/ rZbpks ehsh.
wzsoh ;kfjp B/ fwou ~ ufynk
ns/ ebF T[wdk phiK dh ;okjBk
ehsh. frZb B/ dZf;nk fe ezgBh d/
w'jkbh ;fEs nkfc; s'I g{o/ T[so Gkos
bJh nkJ/ fdB ebF phiK dh wzr jw/FK
jh fe;kBK d[nkok nkT[Idh ofjzdh j?.
ezgBh d[nkok yk; s”o s/ NwkNo, fwou,
xhnk, wNo, p/b tkbk NwkNo, fgnki
sop{I ns/ yop{i/ nkfd d/ phiK dh g{osh
ehsh iKdh j?.
bF ;hv; gqkJht/N fbwhN/v d/
y/soh t/u gqpzXe ntsko f;zx
frb d/ w[skfpe T[jBK dh ezgBh T[fus
w[Zb s/ T[wdk etkfbNh d/ phi w[jZfJnk
eotkT[Idh j?.
wjkokFNok ftu ;Ekfgs ezgBh,
ebF d/ phi nkgDh uwe, nkeko, ozr
ns/ uzrh c;b Bkb fe;kB ~ tXhnk
w[Zb dtkT[D ftu ;jkfJe j[zd/ jB, fi;
eoe/ ebF phi fe;kB GkJhnK dh
gfjbh g;zd pD rJ/ jB. e/Idoh feqFh
jfonkDk feqFh ftGkr d[nkok coh fwZNh ns/ gkDh dh iKu
fe
fg
e
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 16
bk T[fdnkB nfXekoh vkH osB f;zx u”Xoh B/ feqFh ikroD Bkb T[sokyzv ftu g?dk j'D tkb/
cb ns/ ;pihnK s/ wjZstg{oD ikDekoh fdsh. T[jBK B/ df;nk fe oki ;w[zdo sb s'I T[ukJh
d/ nkXko s/ d' fjZf;nK ftu tzfvnk j'fJnk j?. uko j}ko s'I finkdk T[ukJh s'I T[go tkb/ y/so ftu
;/p, nkV{, BkFgsh, nyo'N, pdkw, G'fNnk pkdkw, feth, y[wkBh finkdk wksok ftu j[zd/ jB.
d{i/ gk;/ uko jiko s'I xZN T[ukJh tkb/ sokJh tkb/ y/soK ftu nzp, bhuh, nwo{d, fBzp{, ;hskcb
ns/ gghs/ d/ fJbktk wNo, r'Gh, fFwbk fwou, NwkNo finkdk g?dk j[zd/ jB id'I fe okJh, w/Eh,
gkbe, XBhnk, w{bh, rkio dh g?dktko th oki ftu j[zdh j?.
vh ;h n?w Fqh okw B/ ;wkoN
fe;kB n?g bKu ehsk ;hHn?w Fqh okw B/ n?ro' N?e 2014, uzvhrV d/ d”okB
;wkoN fe;kB n?g bKu ehsk. feqFh ikroD Bkb
rZbpks eod/ j'J/ ezgBh d/ vkHe/H;hHB/jok, T[g gqpzXe
(n?roh fpiB;-ckow ;'b{;B fpiB;) B/ dZf;nk fe fJ; n?g
dh wdd Bkb e'Jh th fe;kB fes'I th nkgD/ w'pkfJb s'I feqFh
;zpzXh fe;/ th ;wZf;nk dk jZb bZG ;edk j?. fcbjkb fJj
fJzrfbF, fjzdh ns/ gzikph GkFk ftu T[gbpX j?.
fJ; n?g dh bKfur s/ ezgBh d/ u/now?B ns/ tfoFm
gqpzXe fBd/Fe Fqh ni/ n?;H Fqhokw, Fqh ;'jB ueotosh
(fpiB; j?v), Fqh FqheKs u[zvh (tkJh; gq?ihv?IN- n?roh
;otf;} n?Iv vht?bgw?IN), Fqh ;zi/ SkpVk (tkJh; gq?ihv?IN-
;hv} n?Iv g?;Nh;kJhv}) seBheh Nhw ;fjs j'o th tfoFm
nfXekoh w”i{d ;B.
;wkgB ;wko'j d/ nt;o s/ vkHgtB r'fJBek (;h nkJh
nkJh n?ro' N?e 2014 d/ nfXneF) ns/ i[fpB JhokBh (;h
nkJh nkJh T[Zsoh y/so d/ nfXneF) B/ n?ro' N?e 2014 ~
;cb pBkT[D ftu feqFh wzsokb/, gzikp ns/ jfonkDk
;oeko, nk:'ie, ;ko/ gqshGkrh, whvhnk ns/ ;ko/
;fj:'rhnK dk nkGko gqrN ehsk id'I fe ;wkgB ;wko'j ftu
w”i{d jfonkDk d/ okigkb gq'c?;o egskB f;zx ;'bzeh B/ th
ps”o w[Zy wfjwkB d/ o{g ftu fJ; nk:'iB dhnK T[bpXhnK
s/ gqekF gkT[Id/ j'J/ ;okjBk ehsh. fJ; soQK d/ nk:'iB Bkb
feqFh y/so ftu uj[w[yh ftek; dh ;zGktBk ikfjo ehsh rJh.
INVESTMENT OPPORTUNITIES IN • Education • Farm Land • Media • Organic Agriculture • Commodities • Hospitability
For Details: 09654193353
"A call can change your life"
vh ;h n?w Fqh okw B/ ;wkoN
fe;kB n?g bKu ehsk
vhH
T[sokyzv d/ cb ns/ ;pihnK dh ikDekohT[sokyzv d/ dh ikDekohcb ns/ ;pihnK
eB/vk d/ gqw[Zy gqKs n?bpoNk ftu feqFh ns/ rqkwhB ftek;
fi
B/vk d/ gqw[Zy gqKs n?bpoNk d/ feqFh
ns/ rqkwhB ftek; d/ tfoFm
fBd/Fe (fJzNoB?FBb fob/Fz} n?Iv
wkoefNzr) rqKN ftzNB B/ feqFh ikroD
Bkb bx{ tkosk ftu fejk fe ;kvk
gqw[Zy T[d/F e?B/vhnB T[sgkd ~ Gkos
ftu t/uDk j?. fJjBK ;zGktBktK ~
bZGD bJh n;hI fJ; ftFkb feqFh
gqdoFBh ftu fjZ;k fbnk. T[jBK B/
nkgD/ oki ftu e/B'bk s/b dh pj[fsnks wksok ftu
T[sgkdB dk th fpUok fdZsk fijVk fe 50% s/b d/ o{g
ftu ns/ 50% ykD bJh gq:'r ftu fbnKdk iKdk j?.
fJj eB/vk ftu ykd s/b dh o?Ifezr ftu Bzpo 1 s/
nkT[Idk j?. ikgkB d/ fJbktk e[M j'o J/FhnkJh d/FK ftu th e[fezr bJh fJ;~
g;zd ehsk iKdk j?. ;kv/ fJE/ e[M nBki, fsbjD ns/ dkbK ~ bzp/ ;w/I se ;N'o
eoB bJh ftF/F o{g Bkb ;Nhb d/ tZv/ vZp/ pDkJ/ iKd/ jB, fijV/ Gkosh fe;kBK
bJh ekch ;jkfJe j' ;ed/ jB. fJ;/ soQK, wNo ns/ w;{o bJh n;hI d[fBnk d/
d{i/ ;Gs'I tZv/ g{osh eoB tkb/ ;gbkfJo jK.
e
ekog'o/N ;wkuko
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 18
www.kjcommoditynews.com
jK, e'o'wzvb ezgBh B/ y/shpkVh y/so ftu
nkgDk fJe ftF/F ;EkB pDkfJnk j?. ezgBh nkgDh p/jsohB etkfbNh Bkb fe;kBK d/ ihtB ftu y[Fjkbh fbnkT[D ftu fJe nfjw G{fwek ndk eo ojh j?. ezgBh d/ jh wjk gqpzXe ;shF fstkoh B/ uzvhrV d”o/ d”okB feqFh ikroD Bkb nkgDh ezgBh dhnK T[gbpXhnK dk y[bk;k ehsk.
fstkkoh ih B/ df;nk fe ezgBh y/shpkVh T[d:'r dh jo nfGbkFk ~ ;keko eoB ftu fBZs BthnK ;cbsktK jkf;b eo ojh j?.
gzikj ;kb d/ nkgD/ ;co ftu, g{o/ d/F d/ fGzB fGzB y/soK ftu fJe jiko s'I finkdk ftsoe jB ns/ ezgBh B/ feqFh irs ftu nkgD/ ftFtk; Bkb yk; EK nofis ehsk j?. ezgBh B/ ehNBkFe feZs/ dh F[o{nks T[sogqd/F ns/ oki;EkB s'I ehsh ;h gozs{ nZi gzikp, jfonkDk, fjwkub ns/ izw{-eFwho okiK ftu th nkgDh yk; gfjukD pDk
u[Zek j?. t?;/ th e'o'wzvb Gkos dh S/thI ;G s'I tZvh ehNBkFe T[sgkde ezgBh j?, fi;dk NoB Uto jo ;kb 1500 eo'V o[gJ/ s'I finkdk j?.
fJ;d/ fJbktk ykd T[sgkde d/ o{g ftu ezgBh d/F ftu d{i/ Bzpo s/ nk;hB j?. fstkoh ih B/ dZf;nk fe T[jBK dh e'o'wzvb ezgBh soQK soQK d/ ehNBkFe ns/ ykd dk T[sgkdB eodh j?. fJ;d/ Bkb jh d/F ftu nk:'fis j'D tkb/ gqw[Zy feqFh gqdoFBh ftu tX uV e/ fjZ;k b?Idh j?. fJjBhI fdBhI ezgBh d[nkok jfonkDk ns/ gzikp d/ fe;kBK bJh ;Nko Bkwe f;ybkJh ekoi ubkfJnk ik fojk j?, fi;d/ sfjs fe;kB GkJhnK ftu T[g:[es wksok ftu ehNBkFe d/ fSVekn d/ gqsh ikro[esk g?dk eoBk j?. nrb/ ;kb s'I fJj ezw T[sogqd/F ns/ oki;EkB d/ fe;kBK bJh th ubkT[D dh :'iBk j?.
e'o'wzvb fJzNoB?FBb fbwhN/v wBk
ojh j? @@;toD i:zsh## ;kb
e'o'wzvb fJzNoB?FBb fbwhN/v wBk
ojh j? @@;toD i:zsh## ;kb
ih
ekog'o/N ;wkuko
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 19
www.krishijagran.com
20
Bkb Bkb fJB;kBK ftu e?I;o th c?bk fojk j?.
Fqh i?B B/ nkrkj ehsk fe fJ; ftF/ ~ u[B”sh fdzd/ j'J/
eJh tko Gkosh ;z;d d/ d'jK ;dBK ftu gqFB T[m/, gozs{
;fEsh T[IM dh T[IM pDh j'Jh j?. Fqh i?B B/ dZf;nk fe
vhJ/gh fBT{efbno gbKN dk t/;N j[zdk j? fi;d/ pko/ ftu
1960 s'I gfjbK b'eK ~ gsk BjhI ;h.
vhJ/gh :{ohnk d/ gq:'r Bkb c;b ns/ wkBt ihtB d/
fGnzeo ftBkF j' oj/ jB. fJjBK d/ gq:'r Bkb gzikp d/
eJh fJbke/ ns/ B'J/vk d/ So{ fgzv pzio G{wh ftu spdhb
j' e/ popkd j' u[Ze/ jB. T[;/ s'I S[Nekok dtkT[D bJh
eohp ukbh ;kbK d/ F'X d/ pknd coNhwkJhB Bkwe ykd
dk T[sgkdB ehsk frnk.
coNhwkJhB F[ZX iVh p{Nh d[nkok fBofws i?fte
ihtkD{ ykd j?, fijVh ;?b ns/ f;;N seBhe s/ nkXkfos
j?. coNhwkJhB dk gq:'r n?rbhebuo, cb'ohebuo,
fNF{ebuo ns/ j'oNhebuo ftu ehsk iKdk j? ns/ i/
coNhwkJhB dk gq:'r ehsk iKdk j? sK vhJ/gh :{ohnk dh
e'Jh io{os BjhI ofjzdh.
oNhwkJhB-fjzd[;skB coNhbkJh}o ekog'o/FB w[Zy
ekoiekoh nfXekoh no[D i?B B/ ;u/s eod/ j'J/ fejk
fe vhJ/gh :{ohnk G{wh ~ pzio, ib ~ gqd{fFs eoB d/
coNhwkJhB - fjzd[;skB coNhbkJh}o ekog'o/FBcoNhwkJhB - fjzd[;skB coNhbkJh}o ekog'o/FB
c
j?. T[jBK dk ftuko j? fe fJj ;c/d
gkT{vo B}dheh GftZy ftu G'iB d/
ftebg d/ o{g ftu gq:'r ehsk ikJ/rk.
fJ; gkT{vo dh 450 rqkw wksok
~ 1H6 bhNo gkDh ftu x'be/ ghD Bkb
BkFsk, po/e ck;N, bzu ns/ oks d/
G'iB bJh ekch j't/rk. T[jBK B/
dZf;nk fe T[j vkJhN dk phs/ 2 ;kbK
s'I T[g:'r eo oj/ jB. fJ; gkT{vo
ftu 35 io{oh sZs Fkfwb jB. fJ;d/
T[g:'r Bkb ize c{v dh soQK F{ro BjhI
j[zdh.
phs/ S/ wjhfBnK ftu fi; ezgBh B/
fJ; ;c/d gkT{vo dk T[sgkdB F[o{
ehsk j? T[;d/ fJe bZy s'I finkdk
rkje pD u[e/ jB.
fJe fdB d/ G'iB dk w[Zb 550 (9
vkbo) nkT[Idk j?. fi; ftu T[;dh
fvbhtoh th Fkfwb j?. ohjBjoN dk
nB[wkB j? fe Gkos ftu fJ;d/ w[Zb
ftu ewh nkJ/rh.
p ofjBjoN fJe 26 ;kbk
nwoheB ftfrnkfBe j?. fi;B/
;'J/b?IN gkT{vo ftef;s ehsk j? fi;~
gkDh ftu x'b e/ vfoze pDkfJnk iKdk
Gkos dh w'Yh g/Av{ gfotkoe gZfsqek
S/sh jh d[pkok ikoh eoB ik ojh j?.
fe;kBK dh okPNoh gZXo dh ;[ftXk dk gqshe
feqPh ikroD fe;kB ekovtX/o/ ikDekoh bJh fby'$;zgoe eo' L% [email protected] Mob. 09313301029
gqdhg u"Xoh
fe;kB ekovfe;kB ekovfe;kB ekovfe;kB ekovfeqPh ikroD
GftZy dk G'iB @;c/d gkT{vo# gkDh d/ Bkb
o'
ekog'o/N ;wkuko
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 20
www.kjcommoditynews.com
Fh ikroD whvhnk ro[g B/ nkgDk fBT{} g'oNb
www.krishijagran.com bKu ehsk. gqw[Zy f;Zfynkftd
ns/ d{B gpfbe ;e{b d/ gqXkB Fqh n?wHihHtk;B B/ w[Zy wfjwkB
d/ o{g ftu pNB dpke/ fJ;dh ftXhts o{g Bkb bKfuzr ehsh.
Fqh tk;B, feqFh ikroD ;w{j ftu F[o{nksh fdBK s'I jh i[V/ j'J/
jB. fJ; t?p;kJhN dh F[o{nks, Gkos d/ feqFh y/so d/ ftek;
ftu wjZstg{oD :'rdkB d/D d/ T[d/F Bkb ehsh rJh j?.
fJ;~ nzikw d/D tkb/ feqFh ikroD d/ iBe Fqh
n?wH;hHv'wfBe dk dkntk j? fe fJ; n?roh-g'oNb okjhI c;bK
d/ nKeV/, c;bK dk gfjbK ns/ pknd dk gqpzXB, gF{-gkbB,
ckow we?fB}w fij/ ftfFnK dhnK ngko ikDekohnK nkBbkJhB
xo p?m/ d/F ftd/F ftu th d/yhnK ns/ ;wMhnK ik ;edhnK
jB. fJ;d/ fJbktk y/shpkVh y/so ftu j'D tkb/ Gkth nk:'iB,
;?whBko, r'FmhnK, gqdoFBhnK ns/ pikoh w[ZbK, w”;w ;zpXh
GftZytkDh, feqFh ;z;EktK, :{Bhtof;NhnK, n?roh-fpiB;
ekog'o/N; dh Y/o ;koh nZs wjZstg{oD ;{uBktK jkf;b ehshnK
ik ;edhnK jB.
feqFh ikroD nkgD/ nkBbkJhB g'oNb s'I gfjbK brGr
thj ;kbK s'I fjzdh ftu @feqFh ikroD# Bkwe wkf;e gZfsqek dk
gqekFB eo fojk j? fijVk fe g{o/ Gkos ftu fJe gfotkfoe
gZfsqek d/ o{g ftu p/jZd b'efgqn j?. fJ; ;w/I feqFh ikroD uko
GkFktK-fjzdh, gzikph, r[ioksh ns/ wokmh ftu jo wjhB/ Sgdh
j?. Bkb jh Gkos d/ ftfGzB gqd/FK yk;eo T[sogqd/F, T[sokyzv,
jfonkDk, fjwkub gqd/F, izw{ eFwho, wZX gqd/F, SZsh;rV ,
oki;EkB, fpjko, Mkoyzv gzikp, r[ioks ns/ wjkokFNo ftu
fJ;dh fB:ws o{g Bkb tzv th j[zdh j?.
kjcommoditynews.com d/ wkfXnw s'I ykdnzB dh skik
sohB ikDekoh th xo p?m/ gkU. ykD dh ;wZroh yk;eo
eDe, weZJh, uktb, pkiok, dkbK, fsbjB, cb, ;pihnK,
phi, w;kb/, egkj nkfd dh Gkosh ns/ nzso-okFNoh gZXo
dhnK BthBsw ikDekohnK, ehwsK, ftFb/FD dk ngko Gzvko
www.kjcommoditynews.com s/ T[gbpX j?. fJ;d/ bJh
feqFh ikroD whvhnk ro[Zg dh nB[Gth Nhw 24X7 s/ nkXkfos
ekoiF?bh Bkb fJj ;[ftXk nkBbkJhB gqdkB eodh j?.
i/ s[;hI th fJjBK wjZstg{oD ftfFnK s/ skiksohB
ikDekohnK xo p?m/ b?Dk ukj[zd/ j' sK j/m fby/ BzpoK s/ io{o
;zgoe eo' iK Jhw/b eo'. w'pkfJbL 9999743660 Jhw/bL [email protected]
feqFh wzsoh Fqh okXk w'jB f;zx d[nkok ebF ;hv; dh ;okjBk
feqFh wzsoh Fqh okXk w'jB f;zx d[nkok ebF ;hv; dh ;okjBk
doh feqFh wzsoh Fqh okXk w'jB f;zx B/ p'eodB (fiHikbBk, wjkokFNok) ftu nk:'fis fe;kB w/b/ dk T[dxkNB
ehsk. fJ; fe;kB w/b/ ftu eohp 3000 fe;kB Fkfwb ;B. czeFB dh nfXneFsk e/Idoh wzsoh Fqh okt ;kfjp
dkBt/ B/ ehsh. fJ; fBfwZs bkJ/ rJ/ ebF ;hv; gqkHfbH d/ ;Nkb ~ wzsoh
;kfjp B/ G/IN fdsh fiE/ T[jBK dk ;tkrs u/now?B Fqh ;[o/F nrotkb ns/
n?wHvhH Fqh ;who nrotkb B/ ehsk. ezgBh d/ T[sgkdK ftu T[jBK B/ o[uh
fdykJh. xZN you ftu finkdk T[gi d/D tkbhnK ;pihnK dh c;b b?D s/
T[jBK B/ i'o fdsk. ;pih phi T[sgkdB, nB[;zXkB ns/ y/sh ;pzXh ftfFnK s/
wzsoh ;kfjp B/ Fqh ;[o/F nrotkb Bkb vhN/b ftu rZbpks ehsh.y/sh ;zpXh ftuko ftwoF
e/I
feqFh wzsoh Fqh okXk w'jB f;zx ns/ e/Idoh wzsoh Fqh okt ;kj/p
dkBt/ dk ;tkrs eod/ j'J/ u/now?B Fqh ;[o/F nrotkb
fcZeh fwou dk ;tkd uyd/ j'J/
feqFh wzsoh Fqh okXk w'jB f;zxw?B/fizr vkfJo?eNo Fqh ;who nrotkb B/ feqFh wzsoh
Fqh okXkw'jB f;zx ~ ebF ;hv; d/ T[sgkdK dh ikDekoh fdZsh.
ezgBh ;wkuko
feqFh ikroD dk
n?roh-fBT{} g'oNb bKu
feqFh ikroD dk
n?roh-fBT{} g'oNb bKu
feq
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 21
www.krishijagran.com
T{ jkb?Iv fcJ/N fJzvhnk B/
uzvhrV d/ n?ro' N/e 2014
ftu fGzB fGzB Nq?eNo ns/ y/sh ftu
gq:'r j'D tkb/ BthBsw ckow :zsoK ~
gqdofFs ehsk. r”osbp j? fe ezgBh B/
;zB 1996 s'I ro/No B'J/vk ftu
T[sgkde ;z:zso ;Ekfgs ehsk j'fJnk
j?.
fgSb/ fdBhI f;szpo ftu, fJjh
Nq ?eNo b[fXnkDk ;fEs gzikp
n?roheobuo :{Bhtof;Nh ftu th bKu
ehsk frnk ;h.
T[E/ jh bKu d/ pknd nkgDh
BthBsw seBheh T[Zswsk ns/ r[DtZsk
d/ pb s/ b[fXnkDk ftu ekch ;okfjnk
frnk ns/ uouk ftu fojk j?. fe;kBK
B/ fJ;~ yohdD bJh eJh nkovo th
g/F ehs/. Bshi/ ti'I n?e;?b 6010
wkvb d/ yohddko fe;kBK ~ Nq?eNo dh
ukph y[d ezgBh dh wjk gqpzXe
(wkoefNzr) ;[Fqh ;hwk f;zx ;w/s T[u
nfXekohnK B/ ;”Igh.
fJ; 6010 wkvb ;hoh} bKu d/
Bkb jh ezgBh ;zgzB fe;kBK bJh
finkdk T[sgkdB ftu ;jkfJe nfXe
skes tkb/ Nq?eNo fBowkD ftu bZrh
j'Jh j?. fBT{ jkb?Iv ezgBh B/ 32 jko;
gkto s'I b? e/ 90 jko; gkto skes
tkb/ nZsnkX[fBe seBhe Bkb fBofws
Nq?eNo th gqdofFs ehs/. fJ;d/ fJbktk
ezgBh B/ 3600-2 d/ BthBsw y{phnK
Bkb ;[;Zfis ;ko/ Nq?eNo gqdofFs ehs/.
fJjBK ftu 50 jko; gkto d/ Nq?eNo
fi;dh w?e;hww rsh 39H5 feb'whNo
gqsh xzNk j? ns/ nZr/ d/ tZv/ NkfJo fi;
Bkb T[jBK dh e[Fbsk ftu tkXk ns/
T{pV ykpV Xoksb s/ th finkdk
;fjisk d/ Bkb Bkb bzp/ ;w/I se ezw
dh skes d/ ekoB gzikp ftu ;G s'I
finkdk nkeoFB ns/ wzr g?dk eoB
ftu ekw:kp j' oj/ jB. gqdoFBh ftu
j'o eJh Nq?eNoK d/ wkvb th gqdofFs
ehs/ rJ/ fijBK ftu w[y s”o s/ 3032,
3230, 3630, 4710-4e ns/
fBT{ jkb?Iv d/ BthBsw Nq?eNo fe;kBK ftu p/jZd b'efgqn
7500 th fyZu dk e/Ido pD/ j'J/ ;B.
ezgBh ibdh jh g{o/ d/F ftu 65 ns/
75 n?u gh n?e;?b ;hoh} d/ Nq?eNo
bKu eoB ik ojh j?.
fBT{ jkb?Iv fcJ/N fJzvhnk ezgBh,
nkgDh g?No'b pus fijh ykf;ns
ekoB g{o/ gzikp ftu y{p b'efgqnsk
jkf;b eo ojh j?. ;{soK d/ nB[;ko
gzikp ftu jo ;kb 28 jiko Nq?eNoK
dh wzr ofjzdh j? fi; dh g{osh bJh,
ezgBh jo fe;kB se gj[zuD ftu
ekw:kp j' ojh j?.
j[D toswkB ftu ezgBh g{o/ oki
ftu rqkje ;/tk e/Ido, jo Fq/Dh d/
vhboK d/ ifoJ/ 70 e/Ido ;Ekfgs eo
u[eh j?. ezgBh d[nkok fe;kB rqkjeK dk
ftF/F fXnkB oZyD bJh N'b coh c'B
Bzpo ;Ekfgs ehsk frnk j?. j/m fby/
N'b coh Bzpo s/ fe;kB nkgD/ Nq?eNo
;pzXh ;wZf;nk dk ;wkXkB gk ;ed/
j B . j ? b g b k J h B B z p o L
18002000124
www.krishijagran.comezgBh ;wkuko
fB
fBT{ jkb?Iv d/ BthBsw Nq?eNo fe;kBK ftu p/jZd b'efgqn
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 22
gq?; ;wkuko
rzB/ dh pzgo g?dktko bJh Nkck g?e/i fJe nBw'b ;{sorzB/ dh pzgo g?dktko bJh Nkck g?e/i fJe nBw'b ;{so
r[ bktmh y[Fjkbg[o fgzv ftu ;'wtko ~ Nkck n?roh
fJzv;Noh} tb'I nk:'fis fe;kB r'Fmh ftu feqFh
ftfrnkfBeK ns/ fJzv;Nohi d/ n?e;goNK B/ fe;kBK ~ rzBk,
eDe, ;o'QI nkfd c;bK dh g?dktko tXkT[D d/ fNg; fdZs/.
j?dokpkd s'I nkJ/ Nkck ezgBh d/ fo;ou n?Iv vht?bgw?IN j?v
vkH Fqh okw oki{ B/ rzB/ dh g?dktko tXkT[D bJh tve;
d[nkok phi F'XB io{oh dZf;nk. feqFh ftfrnkfBe
vkH:{Hn?;Hs/tfsnk B/ o;kfJfDe ykdK :{ohnk, vhHJ/HghH d/
gq:'r eoB dh ftXh pko/ ft;Eko Bkb dZf;nk. vkHfJzdoihs
f;zx B/ fejk fe fpikJh s'I gfjbK fwZNh dk gohyD io{oh j?.
fe;kB o;kfJfDe T[otoeK dk nzXkX[zX gq:'r Bk eoB.
u/now?B Fqh fpqi/F nrotkb, w?B/fizr vkfJo?eNo
nfGBt nrotkb ns/ ezgBh d/ ezNoh j?v Fqh ;[fozdo wZN{ B/
Nkck T[sgkdK pko/ fe;kBK ~ ft;Eko Bkb dZf;nk.
Nkck ezgBh d/ vht?bgw?IN ns/ gqw'FBb j?v vkHvhHn?;H
f;o'jh B/ gqrshFhb fe;kB ofizdo f;zx d/ y/s ftu bZr/ Nkck
rzBk gqdoFB ~ fe;kBK ~ w”e/ s/ ftyk e/ ;ko/ fe;kBK ~ Nkck
d/ T[sgkdBk ~ nkgD/ y/sK ftu T[g:'r eoB bJh fejk.
r'Fmh dh gqXkBrh eo oj/ ;kpek pbke gqw[Zy ns/ rzBk
ftek; gfoFd p[bzdFfjo d/ u/now?B Fqh irtho XBeV B/
;G fe;kBK ~ r'Fmh dk bkG u[ZeD dh nghb ehsh. r'Fmh ~
nBkfwek F{ro fwb d/ gqpzXe rzBk ftek; Fqh e[Fbtho f;zx
ns/ feqFh ftfrnkB e/Ido d/ vkHUweko fstkoh B/ th ;zp'fXs
ehsk. r'Fmh dk ;zukbB Nkck ezgBh d/ vht?bgw?IN n?Iv
gqw'FBb j?Zv vkHvhHn?;Hf;o'jh B/ ehsk.
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 23
www.krishijagran.com
tkJhpo/IN r[ioks 8 iBtoh s'I F[o{ j't/rk
FNofgsk wjkswk rKXh ns/ b'jk
g[oF ;odko gN/b d/ oki
r[ioks ftu frnkB ns/ tgko dk
nzso-okFNoh ;zw/bB @tkJhpo/ IN
r[ioks# 8 iBtoh s'I F[o{ j'D ik fojk
j?. rKXh Bro ftu fJ;dhnK g{ohnK
fsnkohnK i'oK F'oK s/ jB ns/ fJ;
nk:'iB ~ b? e/ r[ioks jh BjhI ;r'I
g{o/ d/F ftu yk;k T[s;kj fdy fojk
j?.
@@tkJhpo/IN r[ioks## dk fJj
;stK ;z;eoD j?. fJ; s'I gfjbK S/
tko nk:'fis @tkJhpo/IN r[ioks# B/ oki
dh nkgDh ;[uko{ gqFkFB ftt;Ek,
fBt/FeK bJh d';skBk wkj”b, ebk ns/
;z;feqsh d/ nB{m/ ;zrw ;fjs ngko
frnkB, wX[o ns/ tgkfoe nt;o g/F
eo ;G dk fdb fifsnk j?. fJ; tko
@tkJhpo/IN r[ioks# dk nk:'iB 8
iBtoh s'I 13 iBtoh sZe uZb/rk fi;
bJh Gkos d/ gqXkB wzsoh Bo/Ido w'dh
ih pV/ T[s;kfjs B}o nk oj/ jB.
n;b ftu fJ; nk:'iB bJh w'dh ih B/
nkgD/ ;zd/F ftu pVh Gkt[esk
do;kT[Id/ j'J/ fejk fe T[j fJ; nk:'iB
Bkb T[d'I s'I jh i[V/ j'J/ jB id'I s'I
fJ;dh F[o{nks j'Jh ;h. T[jBK B/ fJ;~
ngko frnkB, ikDekohnK, fBt/FeK
bJh g{oh ikDekoh, ;ko/ gqshGkrhnK
bJh nkg;h ftuko ~ ;KMk eoB tkb/
nzso-okFNoh wzu dk BK fdZsk.
@tkJ/b/IN r[ioks# bJh oki d/ w[Zy
wzsoh ;[Fqh nkBzdh gN/b B/ th r[ioks ~
Gkos d/ ;G s'I finkdk gqrshFhb oki
d/ fJbktk nB/e w”e/ gqdkB eoB tkbk
;EkB dZf;nk.
;{soK s'I gqkgs ikDekoh d/ w[skfpe
fJ; tko @tkJhpo/IN r[ioks# dk
nk:'iB 45 J/eV G{yzv s/ eohp
1,25,000 tor whNo y/so ftu
(etov J/ohnk) ;Ekfgs 16 gt/bhnB
fijBK ftu'I 15 nbr nbr y/soK d/
25000 s'I 35000 ;NkbK ftu
T[sgkd gqdofFs ehs/ ikDr/. fijBK
ftu y/shpkVh, f;Zfynk, nkfJb ns/
r?;, nkN'w'pkfJb, nkJhHNhH ns/
N?bhefwT{Bhe/FB, nk:{ot/d ns/ c{v
gqk;?f;zr, i?w ns/ i{boh, N?e;NkJhb
ns/ j?Ivb{w, wkJhB} n?Iv fwBob},
Bkoh T[dZw ns/ ;?o-;gkNk nkfd dh
Gkrhdkoh yk; fyZu dk e/Ido fpzd{
j'Dr/. fJ; ftFkb nk:'iB ftu eJh
Gkosh okiK d/ fJbktk ;” s'I finkdk
d/FK d/ gqshfBXh fjZ;k b? e/ fJ; dh F'Gk
tXkT[Dr/.
&
fJ;d/ nk:'iB ~ b? e/ Gkos jh
ftu eB/vk d/ okid{s ;Nhtov p/e th
@tkJhpo/IN r[ioks# ftu gkoNBo pDe/
r”otwJh wfj;{; eo oj/ jB. id'I fe
fobkfJz; fJzv;Noh} fbH d/ u/now?B
w[e/F nzpkBh B/ th nkgDh ezgBh ~
r[ioksh iskT[Id/ j'J/ wkB Bkb fejk fe
n;hI nkgDh F[o{nks r[ioks s'I jh ehsh
;h ns/ n;hI fJ;/ oki ftu pko pko
fBt/F eoB d/ fJZS[e ofjzd/ jK.
r”osbp j? fe fJ; ftFkb
nk:'iB ftu y/shpkVh y/so Bkb i[V/
ftfrnkfBe, n?roh fpiB; gqkv?eN
nkfd ns/ fe;kBK ;fjs d' bZy s'I
finkdk doFeK d/ Fkfwb j'D dh
;zGktBk j?. fJ; r”otFkbh @tkJhpo/IN
r[ioks# nk:'iB ftu feqFh ikroD
whvhnk ;w{j ps”o nkchFhnb whvhnk
gkoNBo dh j?;hns Bkb fJ;d/ gquko
gq;ko ftu nfjw G{fwek fBGkT[D d/
Bkb jh gqw[Zy o{g Bkb fjZ;k th b? fojk
j?.
Editorial Staff : Candidates with B.sc / M.sc Degree in Agriculture of related field having good writing skill in Punjabi Language can reach to us for full time post.
Having knowledge of translation from English / Hindi to Punjabi Language.Graphic Designer : CorelDraw, InDesign, Photoshop and Illustrator good knowledge with Punjabi/Hindi typing.
Note : Candidates will works from Delhi.To reach us please send SMS KJEDIT to 09999142633 and talk 09313301029
KRISHI JARAN60/9, Green Park Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi‐110016
Ph. : 011‐26511845, 26517923, 45503170E‐mail : [email protected]; www.krishijagran.com; www.kjcommoditynews.com
Krishi Jagran Requires for Punjabi Language
tkJhpo/IN r[ioks 8 iBtoh s'I F[o{ j't/rk
n?;Hn?;H v'rok
ok
feqFh w/bk
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 24
www.kjcommoditynews.com
bJh ;kv/ ekb ;?INo fe;kBK ~ ftF/Fr ns/ T[fus ;bkjK d/D d/ fJbktk g/Iv{ B'i[nktK ~ f;Zfyns th eod/ jB.
shpkVh dk y/so Gkos d/ ;G s'I wjZstg{oD y/so dk
gqshfBXhst eodk j?. Gkos d/ ;ko/ xo/b{ T[sgkd (ihvhgh) ftu fJ; y/so dh fjZ;/dkoh 14 ch;dh j? ns/ Gkosh iB;zfynk d/ 55 ch;dh s'I th finkdk b'eK ~ fJ; ftu o'}rko fwbdk j?. Gkosh feqFh bJh iwhB, f;zukJh ns/ fwjBs dh T[gbpXsk ftu o[ektNK d/ pkti{d ;EkJh o{g Bkb p/jso T[sgkdesk jkf;b eoBk u[B”sh j?. fJ;~ jkf;b eoB bJh fe;kBK ~ f;zukJh szsoK ns/ wFhBheoD fijhnK y/sh dhnK BthnK seBheK d/ Bkb Bkb g?dktko tXkT[D bJh finkdk T[sgkdB eoB tkb/ phiK ns/ c;b dh oZfynk eoB tkb/ T[sgkdK dh wdd Bkb FeshFkbh pBkT[D dh io{os j?. jkbKfe f;oc seBhe jh ekch BjhI j?, fJ;~ ngBkT[D bJh frnkB, f;ybkJh ftu ipod;s fJikc/ d/ Bkb Bkb fJe T[fus ;bkjeko szso dh th io{os j?. Gkos ftu 12 eo'V fe;kBK dh nB[wkfBs ;zfynk ~ t/yd/ j'J/ fJj fJe pj[s tZvk fBFkBk j?.
d[fBnk Go ftu ns/ Gkos ftu c;b ftfrnkB dk eko'pko eoB tkbh fJe fdrZih ezgBh p/no eokg ;kfJz; B/ Gkosh pkiko ftu f;Zfynk ns/ f;ybkJh, e”Fb ftek; e'fFFK dh fdFK ftu bkr{ ehs/ rJ/ nkgD/ fdqFNhe'D ~ ;KMk ehsk.
fe;kBK dh skes ns/ e”Fb ftek; dh gqk;zfreskL
Gkosh feqFh nB[;zXkB gfoFd (nkJh;hJ/nko) ftu i[bkJh 2014 ftu y/shpkVh ftfrnkfBeK ns/ ;g?Ffb;NK ~ ;zp'fXs eod/ j'J/ Gkosh gqXkB wzsoh Bo/Ido w'dh B/ @@ew iwhB, ew ;wK, finkdk T[gi## dh fJe Bhsh dh tekbs ehsh ;h. Fqh w'dh B/ fejk, finkdk T[sgkdB eoB ns/ finkdk ewkT[D bJh fe;kBK ~ finkdk FeshFkbh pBkT[D dh io{os j?. fJ; bJh ;k~ fJj ;'uD dh io{os j? fe fe; soQK fe;kBK se gj[zfunk ik ;edk j?.## w”i{dk d”o ~ t/yd/ j'J/ T[jBK dk fpnkB ;Nhe ;kfps j[zdk j?. feT[Ife fJj fe;kBK dh f;ybkJh d/ ifoJ/ b'eb feqFh ft;skfos ;/tktK ns/ nkX[fBe ;zuko T[geoDK ns/ seBheK d/ fJ;s/wkb dh io{os tZb fJFkok eodk j?.
p/no eokg ;kfJz; ftu fJj ezw fe;kBK bJh ezw eoB dh skes tXkT[D dhnK rshftXhnK d/ ;zg{oB iohJ/ ehsk iKdk j?. fi;~ c;b, f;Z?fyne gqFmG{wh ns/ ftF/F G[r”fbe y/so ftu y/shpkVh d/ ftek; dh gZXo ~ fXnkB ftu oZye/ fsnko ehsk iKdk j?. Fwsk ftu tkXk eoB ns/ f;ybkJh rshftXhnK d/ p/no d/ ;w{j ftu jikoK s'I th finkdk chbv gqdoFB, y/sK s/ gohyD ns/ y/sh d/ fdB, ekoiFkbk, n?;n?wn?;, ekb ;bkj ns/ ;G s'I wjZstg{oD y/sh d/ tes ;bkj fijhnK uhiK Fkfwb jB.
o;kfJfDe ns/ i?fte ezwK s/ nkXkfos T[Zu r[DtZsk d/ phiK ns/ c;b dh oZfynk eoB tkb/ T[sgkdK d/ T[sgkde ns/ ng{osh eosk d/ s”o s/ p/no e'b y/shpkVh d/ ezwK ftu w[jkos j? fi;~ T[fus ns/ nkX[fBe c;b gqpzXB gqfeqnktK ns/ feqFh ;{uBk d/ iohJ/ ;KMk ns/ gqdofFs ehsk iKdk j?. g{o/ Gkos ftu p/no e'b 3000 s'I th finkdk feqFh ;bkjekoK dk B?Ntoe j?. chbc nkfc;o d/ s”o s/ th gfjukD/ ikD tkb/ p/no feqFh gZXo d/
;bkjeko nfij/ fe;kBK dh gfjukD eod/ jB, fijBK ~ wdd dh io{os j[zdh j? ns/ T[jBK ~ p/jso ;[oZfyns ns/ w[Bkck ewkT[D d/ sohe/ Bkb feqFh ezw eoB bJh T[fus ns/ ;wK ofjzd/ ;bkj w[jZfJnk eokJh iKdh j?.
fe;kBK bJh @@t/yDk jh ftFtk; eoBk## io{oh j[zdk j?. fJ; bJh n;hI fB:ws o{g Bkb fe;kB y/sh fdBK dk nk:'iB eod/ jK. fiE/ p/no d/ ;g?Ffb;N ihJ/gh (p/jso y/sh gqshfeqnktK) finkdk T[sgkdB eoB tkbh jkJhfpqv pih seBhe, J/ehfeqs c;b ns/ ehN gqpzXB ns/ T[sgkdK dk oZy-oykn fij/ fGzB fGzB ftfFnK s/ ikro[esk g?dk eoB bJh y/sK ftu fJ;dk gqdoFB eod/ jK. fJ;d/ fJbktk p/no eokg ;kfJz; fwZNh gohyD phiK ns/ w”;w dh GftZytkDh fij/ ftfFnK s/ fe;kBK ~ ;{uBk ns/ ;bkj th w[jZfJnk eotkT[Idh j?.
fe;kBK bJh @@t/yDk jh ftFtk; eoBk## j[zdk j? fJ; bJh p/no fe;kBK dh nkgD/ sohe/ Bkb ehsh rJh y/sh ns/ p/no bkG;{so gbKNK fiE/ p/no d/ T[sgkd ns/ T[gkn fJ;s/wkb ehs/ rJ/ ftu j'J/ T[sgkdB d/ nzso dk gqdoFB eodk j?. eNkJh d/ fdB p/no d/ chbv nkch;o ns/ fe;kBK B/ uktb T[sgkdB dh wksok dh s[bBk ns/ r[DtZsk dk gohyD ehsk.
p/no eokg ;kfJz; d[nkok Gkos ftu ehs/ rJ/ gq:k;L
;kb 2013 ftu p/no eokg ;kfJz; B/ Gkos ftu fe;kBK dh ;wfoXh d/ w{b wzso d/ s”o s/ p/no bkG;{so Bkwe fJ; gq:'fre wkofezNhr gq:k; dh F[o{nks ehsh. fJ; e'fFF dk T[d/F phi s'I b? e/ eNkJh se nkX[fBe feqFh gqfeqnktK ~ ngBk e/ fBt/F s/ p/jso gqshcb jkf;b eoB ftu fe;kBK dh wdd eoBk ;h. fJ; ekoi d/ sfjs fjZ;k b?D tkb/ fe;kB dh iwhB ~ d' fjZf;nK ftu tzv fdsk frnk. fJe fjZ;/ s/ p/no d/ phi ns/ c;b oZfynk T[sgkdK dk gq:'r ehsk ns/ d{i/ fjZ;/ ftu fe;kB B/ nkgD/ sohe/ Bkb y/sh ehsh. }whB dk fJ;s/wkb fB:fws d”fonK ns/ r[nKY d/ 30-50
ikoi ofjphB, gqw[Zy p/no eokg ;kfJz;, Gkosh T[g wjkdhgw ns/ gqtesk Gkos, iowB n?roh fpiB; nbkfJz; (UJ/th) d[nkok fbfys.
ikoi ofjphB p/no eokg ;kfJz; d/ Gkosh T[gwjkdhg d/ gqw[Zy jB ns/ T[j fJj G{fwek i{B 2011 s'I fBGk oj/ jB. fJ; s'I gfjbK fgSb/ thj
;kbK d”okB iko ofjphB eJh wjZstg{oD gdK ~ ;zGkb u[e/ jB. fiE/ T[jBK B/ fGzB fGzB gqeko d/ feqFh o;kfJD eko'pko d/ gqpzXB dk ftnkge nB[Gt jkf;b ehsk j?. f;szpo 2013 s'I ikoi iowB n?roh fpiB; nbkfJz; (UJ/th) d/ Gkos gqtesk dh fizw/tkoh th ;zGkb oj/ jB.
bJh ;kv/ ekb ;?INo fe;kBK ~ ftF/Fr ns/ T[fus ;bkjK d/D d/ fJbktk g/Iv{ B'i[nktK ~ f;Zfyns th eod/ jB.
b/ye - ikoi ofjphB
y/
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 25
www.krishijagran.comezgBh ;wkuko
fe;kBK ~ f;ybkJh d/D bJh ehsk frnk. nzfsw o{g Bkb eNkJh d/ fdB iwhB d/ d'jK fjZf;nK ftu j'Jh g?dktko dh s[bBk ehsh rJh.
� ;kb 2013 ftu p/no B/ g{o/ Gkos ftu M'Bk, egkj, dkbK ns/ u[fBzdk ;pihnK ns/ cbK bJh 3469 p/no bkG;{so gqdoFBK dk nk:'iB ehsk. fJjBK gqdoFBhnK d/ cb;o{g T[sgkdB ftu wjZstg{oB fJikck ehsk frnk ns/ fJ;dh tik Bkb fe;kBK ~ T[jBK dh gozgfoe gqfeqnktK dk gq:'r eoB dh s[bBk ftu 12-15 ch;dh p/jso w[Bkck th jkf;b j'fJnk (;o'sL nKsfoe fog'oN)
fJe p/no bkG;{so fe;kB dk eEBL
@@w?I nkgD/ nkb{ d/ fJe J/eV y/s ftu p/no bkG;{so g?e/i dk gq:'r ehsk ns/ y/so d/ j'o y/sK d/ w[ekpb/ finkdk T[sgkdB ehsk. Bkb jh w?~ pkiko ftu nkb{ d/ p/jso dkw fwb/. GftZy ftu w/oh :'iBk p/no bkG;{so g?e/i dk fJ;s/wkb nkgD/ g{o/ y/s ftu eoB dh j?##.
fJjd/ Bkb jh p/no eokg ;kfJz; B/ g{o/ d/F ftu nkgDh tzv fjZ;/dkoK Bkb fwbe/ 237 @p/no ;fbT{FB} ;N'o# dh F[o{nks ehsh j?. w[Zy ftuko Bk f;oc T[sgkd t/uDk j? ;r'I fteoh e/IdoK s/ fe;kBK ~ ;g?Ffb;NK dh ;bkj d/Dk th j?. p/no ;fbT{FB ;N'o} dk T[d/F @@;jh T[sgkd ;jh ;bkj d/ Bkb## d/ Bkb jh T[jBK d/ y/sh d/ frnkB ;zpzXh io{os ~ g{ok eoBk j?. fJ; beF/ ~ jkf;b eoB bJh p/no B/ p/no ;fbT{FB ;?INoK ftu ftF/F feqFh ;bkjekoK ~ s?Bks ehsk j?. fJj feqFh ;bkjeko d[ekB wkfbeK dh f;Zfynk s/ th ftF/F fXnkB fdzd/ jB, fijV/ pknd ftu nkT[D tkb/ fe;kBK ~ p/jso ;wkXkB w[jZfJnk eokT[D ftu ekw:kp j' ikDr/.
� B s h i / ti'I T[j fe;kB bJh g;zdhdk ng{osh eosk pD ;edk j?. fi; Bkb T[;dh d[ekB s/ nkT[D tkb/ fe;kBK dh ;zfynk ftu tkXk j't/rk.
nkX [ fBe ; zuko seBheK d/ Bkb bZyK fe;kBK sZe gj[zuDk ns/ T[jBK ~ f;Zfyns eoBk.
Gkosh feqFh Bkb i[V/ gZyK bJh bZyK fe;kBK sZe gj[zuDk ns/ T[jBK ~ f;Zfyns eoBk fJe tZvh u[B”sh j?. nfij/ ftu fJ; u[B”sh Bkb fBgND bJh ;zuko seBheK dk fJ;s/wkb tXkT[Dk fJe wjZstg{oD sohek j' ;edk j?. Gkos ftu w'pkfJb c'B dk fJ;s/wkb eoB tkb/ eohp 54% b'e g/Iv{ y/soK ftu ofjzd/ jB. (;o'sL fJzvhnk w'pkfJb b?Iv;e/g fog'oN 2013) fJ; w”e/ dk bkG
u[Zed/ j'J/ p/no eokg ;kfJz; B/ nes{po 2014 ftu Gkosh fe;kBK bJh fJe okFNoh N'b coh Bzpo dh F[o{nks ehsh. fJj j?bg bkJhB coh T[sgkd ftF/F d/ pko/ ftu ;bkj, c;b Bkb i[Vh ;bkj ns/ J/ehfeqs c;b ;[oZfynk ;wkXkB d/ ;zpzX ftu ;kXkoB ;{uBk w[jZfJnk eokT[Idk j?. j?bg bkJhB s/ j'D tkbh rZbpks ns/ g[ZSfrS ~ foekov ehsk iKdk j?. p/no feqFh ;g?Ffb;NK d[nkok fJ; s/ B}o oZyh iKdh j? sK fe fJj :ehBh pDkfJnk ikJ/ fe fe;kBK ~ ;jh ;w/I s/ ;jh ;{uBk fdZsh rJh j?. fe;kBK e'b c'B s/ ;wZf;nk dk ;wkXkB Bk j'D dh ;fEsh ftu T[jBK d/ y/s ftu chbv nc;o d/ d”ok eoB dk ftebg th w”i{d j?.
pkjo s'I nkT[D tkbhnK ekbK d/ fJbktk ;?INo T[fus ;bkj d/ Bkb p/no eokg ;kfJz; fJzvhnk d/ vkNk p/; ftu gzihfeqs fe;kBK s'I ;w/I ;w/I s/ ;zgoe eodk j?. Gkos ftu eohp 33 wkBsk gqkgs GkFktK ns/ brGr 2000 p'bhnK jB. fJ; bJh fe;kBK d/ ;tkbK dk itkp T[jBK dh b'eb GkFk_p'bh ftu d/D tZb yk; i'o fdZsk frnk j?. g/Iv{ fJbkfenK ftu B”i[nkBK ~ o'irko w[jZfJnk eokT[D d/ fbjk} Bkb ;g?FbkJhi/FB jkf;b eoB tkbh ezgBh o{bo F”no} d/ Bkb fwbe/ p/no B/ fJj edw u[Zfenk. fJ; bJh ;kv/ ekb ;?INo fe;kBK ~ ftF/Fr ns/ T[fus ;bkjK d/D d/ fJbktk g/Iv{ B'i[nktK ~ f;Zfyns th eod/ jB.
feqFh o;kfJDK d/ ;[oZfyns ns/ fizw/dkokBk fJ;s/wkb f;ykT[DkL
Gkos ftu ;[Zofyns gq:'r eoB dh seBhe ns/ feqFh o;kfJD ezN/BoK dk fv;g'}b ftu jkb/ th ekch nzso j?. fJ; bJh p/no eokg ;kfJz; B/ c;b d/ g{o/ ihtB d/ d”okB c;b ;[ofynk dk gqpzXB eoB d/ fizw/tko sohfenK ~ do;kT[D bJh eJh gqpzX ehs/ ns/ ;[oZfynk ;zpzXh e'fFFK dh F[o{nks ehsh. fe;kB ns/ J/ehfeqs c;b ns/ ehN gqpzXB d/ f;XKsK d/ pko/ ftu dZf;nk frnk, T[dkjoD bJh eNkJh d/ nk; gk; ehN BkFe dk gq:'r eoB d/ d”okB eNkJh s'I gfjbK d/ nzsokb dh ikDekoh, phi NohNw?IN iK NohN ehs/ rJ/ phiK dh d/yGkb. p/no B/ fJjBK ftfFnK ~ nkgD/ ;ko/ fe;kB, p?meK ns/ y/s ftu j'D tkb/ gqdoFBK dk J/ehfeqs fjZ;k pDkfJnk j?.
;fszdo gkb f;zx, nkb{ fe;kB,feZbh fgzv, ibzXo fibk, gzikp
p/no ;fbT{FB} ;N'o dk T[d/FL @;jh T[sgkd ;jh ;bkj d/ Bkb# d/ Bkb jh T[jBK dh y/sh d/ frnkB ;zpzXh io{os ~ g{ok eoBk j?.
p/no eokg ;kfJz; dk okFNo fe;kB j?bgbkJhB Bzpo g{o/ Gkos ftu w[cs seBheh ;bkj, c;b ;zpzXh ;bkj ns/ c;b ;[oZfynk T[sgkdK d/ pko/ ;{uBk w[jZfJnk eotkT[Idk j?.
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 26
ezgBh ;wkuko www.kjcommoditynews.com
fwb} n?;';hJ/FB ns/ oki;EkB oki feqFh ftGkr d/ Bkb rmi'V ehsk. fJ; rmi'V dk T[d/F dZyD ns/ wZX oki;EkB ftu S'N/ tzfus nkfdtk;h ns/ wfjbk egkj fe;kBK d/ ihtB ftu pdbkn fbnkT[Dk ;h. fgSb/ S/ ;kbK d”okB gfo:'iBk Nhw ns/ p/no ;g?Ffb;NK tb'I eJh fe;kBK ~ f;Zfyns eoB d/ eJh :sB ehs/ rJ/ jB. fi;dh tiQk Bkb egkj fe;kBK dh T[sgkdesk ns/ nkwdBh ftu wjZstg{oD tkXk j'fJnk j?.
fJ; ;fj:'rkswe goh:'iBk d/ sfjs oki;EkB d/ pz;tkVk fib/ ftu n”;s egkj T[sgkdesk 245 feb'rqkw bhNo gqsh j?eN/no d/ w{bG{s gZXo s'I 80 s'I 105 ch;dh se tXh j? ns/ fBt/F s/ th gqshcb 1L2 dh gZXo s/ gj[zu frnk j?. GhbtkVk ns/ oki;tzd fij/ gV';h fifbnK ftu egkj dh T[sgkdesk 33 ch;dh se tX rJh ns/ fBt/F s/ gqshcb dh do 455 feb'rqkw bhNo gqsh j?eN/no d/ fJe n”;s nkXkoG{s gZXo s'I 1L1 s'I 1L4 dh gZXo sZe gj[zu rJh.
fBu'VL
Gkosh feqFh ftftXsk:[es j? ns/ nfij/ tksktoD ftu ehsh iKdh j? fiE/ eJh ekoe ns/ w[Ffeb ekoe BthnK seBheK ~ ngBkT[D dh ocsko s/ n;o gkT[Id/ jB. 10 eo'V s'I th finkdk fe;kBK se gj[zuD bJh frnkB ;KM/dkoh ftu fJe pj[nk:kwh fdqFNhe'D dh io{os j?. p/no eokg ;kfJz; B/ fe;kBK ~ f;Zfyns eoB ns/ T[jBK ~ ;bkj d/D bJh eJh gq:k;K ~ fte;s eo fbnk j?. fJ; ftu T[; d/ nB[Gt gqkgs eowukoh ns/ feqFh ;bkjeko, eko'pkoh fjZ;/dkoh dk wip{s B?Ntoe ns/ p/no ;fbT{FB} ;N'o, p/no bkG;{so, ftF/F j?bg bkJhB ns/ ;otifBe fBZih fjZ;/dkoh gfo:'iBktK Fkfwb jB. seBhe ns/ Fwsk tXkT[D Bkb feqFh T[sgkdesk ykdkB dh wzr ~ ;woEB ns/ fe;kBK d/ ihtB ftu ;[Xko eo, wdd fwb/rh.
;KM/dkoh d/ ifonk ;KMk w[ZbL
p/no eokg ;kfJz; fJ; rZb Bkb ;fjws j? fe ;KM/dkoh Bkb d[BhnK dh tXdh iB;zfynk ~ G'iB w[jZfJnk eokT[D d/ Bt/I o;s/ y[b ;ed/ jB. p/no eokg ;kfJz; fJ; bJh feqFh Bkb i[VD tkbh fJBg[N ns/ ;/tktK d/ y/so ftu nkgDh ;fEsh fJe t?Ffte B/sost d/ s”o s/ wip{s eo fojk j? sKfe T[;~ nkgDh @@c{v u/B gkoNBofFg## gq:k; d/ ifoJ/ ykd w[Zb eVh d/ ;ko/ fjZf;nK ~ i'VB ftu wdd fwb ;e/. Gkos ftu p/no eokg ;kfJz; fcbjkb 140 ;EkBK s/ 62000 j?eN/no s'I th finkdk G{wh bJh 31 ;cb fjZ;/dkoK dk ;zukbB eo ojh j?. ns/ fJ; Bkb 79000 fe;kBK ~ bkG j' fojk j?. BthI feqFh seBhe dk ;zukbB eoB ns/ f;ykT[D ftu p/no dh ;cbsk d/ e[M T[dkjoDK ftu fJ;d/ nzr{o ns/ nkb{ c{v u/B gkoNBofFg goh:'iBktK Fkfwb jB.
fJjBK goh:'iBktK ftu ne;o p/no nkgDh ;g?Ffbiw ~ b'eb fjZ;/dkoK d/ Bkb g{oe d/ s”o s/ fJ;s/wkb eodk j?. T[dkjoD ti'I p/no eokg ;kfJz; B/ Gkos d/ okFNo nzr{o nB[;zXkB e/Ido (n?Bnko;hih) ns/ fJe w”;w GftZytkDh ezgBh n?e;gq?; t/do d/ Bkb nzr{o fe;kBK bJh w”;w ;bkjeko wkvb pBkT[D bJh rmi'V ehsk. fJ; Bt/I soQK d/ wkvb B/ nzr{o g?dk eoB tkfbnK ~ p/jso c;b T[sgkdB bJh ;gq/n eoB d/ ;jh ;w/I dh ikDekoh w[jZfJnk eokJh.
nkb{ ftu p/no eokg ;kfJz; g?g;he' d/ Bkb nkgD/ c{v u/B gkoNBofFg d/ sfjs fe;kBK d/ Bkb rfjBsk Bkb ezw eo fojk j?. czeFB d/ sfjs ehV/ ns/ o'r gqpzXB c;b dh ;[oZfynk eoB tkb/ T[sgkdK d/ c;b fJ;s/wkb ns/ seBheK tZb fXnkB fdzd/ j'J/ fteq/sk ns/ T[sgkdeK bJh f;ybkJh e/IdoK dk nk:'iB ehsk frnk. fJ;d/ pknd T[sgkde gZXo s/ y/sK s/ Bio th oZyh rJh. fJjBK ;kohnK e'fFFK d/ gfoDkw;o{g T[sgkdeK bJh p/jso gqshcb ns/ g?g;he' bJh uzrh r[DtZsk d/ nkb{ dh T[sgkdesk j' ;eh.
;kotifBe fBZih fjZ;/dkoh dh gj[zu ns/ Fesh dk fJ;s/wkbL
;kb 2008 ftu p/no eokg ;kfJz; fJzvhnk B/ Gkosh egVk T[d:'r ;zx ns/ F'X ;zx (;hnkJhNhnkJh-;hvhnkoJ/) oki;EkB
i'Xg[o oki;EkB ftu p/no gqki?eN egkj y/s dk d”ok eoB d/ d”okB p/no ;g?Ffb;N ns/ ;h nkJh Nh nkJh- ;h vh nkJh nko J/ Nhw.
p/no eokg ;kfJz; dh c{v u/B gkoNBofFg d/ sfjs fJe nkb{ fe;kB nkgD/ ;t;E T[sgkdB ~ fJe p/no ;g?Ffb;N ~ ftykT[Idk j'fJnk.
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 27
www.krishijagran.comezgBh ;wkuko
rkioxk; ;wZf;nk dk jb
rkioxk;
rkioxk; ;wZf;nk dk jbrk
fe;kB dh nktk} pD'fe;kBK dhnK ;wZf;nktK ~ okFNoh gZXo s/ gj[zukU
feqFh ikroD fe;kB ebp d/ w?Ipo pBD bJh @kjclub# fby' ns/ G/i fdU-09999142633 s/
feqFh ikroD fe;kB ebp d/ w?Ipo pD'feqFh ikroD fe;kB ebp d/ w?Ipo pD'
seohpB 35 fwbhnB j?eN/no y/so ftu
c?bh j'Jh j?. j[D th Gkos ftu
rkioxkj fJe gqw[Zy ;wZf;nk d/ o{g ftu
ftdwkB j? fi; ~ iV s'I ysw eoB dh
io{os j?.
phNb ~ BthI irQk s/ fet/I SZvhJ/<
phNb ehVk nkgDk ihtB uZeo 25
s'I 30 fdBK ftu g{ok eo b?Idk j?. i{B s'I
nes{po wjhB/ ftu fJj finkdk ;feqn
ofjzdk j?. fJj rkioxk; dh gZshnK ~
p[oh soQK yk iKdk j? fi;Bkb g”dk gZsh
tjhB j' e/ wo iKdk j?. phNb f;oc
rkixk; dhnK gZshnK jh yKdk j?. fJe
itkB phNb rkioxk; d/ g{o/ g”d/ ~ S/ s'I
nZm jcs/ ftu u Neo iKdk j?. BthI
irQk s/ phNb SZvD bJh i[bkJh s'I
f;szpo wjhB/ ftu ;zeofws irQk s/ fJ;
~ cVDk ukjhdk j?. gq:'rFkbk ftu gkb
e/ fJ;dh ;zfynk tXkJh ik ;edh j?.
skih S/d:[es rkioxkj dhnK
NfjDhnK ~ th vZp/ iK EkbhnK ftu pzd
eoe/ fJe irQk s'I d{ih irQk pVh jh
nk;kBh Bkb fbikfJnk ik ;edk j?.
phNb 6 s'I 7 fdB se fpBK G'iB fizdk
ofj ;edk j?. fiE/ rkioxk; dh
;wZf;nk finkdk j't/ T[E/ xZN' xZN 500 s'I
1000 se itkB phNb SZvD/ ukjhd/ jB.
fJ;d/ pknd phNb y[d rkioxk; s'I
nkeofFs j' e/ T[jBK tZb nZr/ tXD
brd/ jB. fJe tZv/ y/so ftu fJjBK ~
eJh nbr nbr irQk SZvD s/ fJ;dk
gq;ko s/ih Bkb j[zdk j? ns/ rkioxk;
s/ih Bkb ysw j'D brdk j?. phNb Bkb
wB[Zy, ikBto iK d{ihnK c;bK s/ e'Jh
p[ok gqGkt BjhI g?Idk.
fJ;d/ fJbktk rkioxk; ~ ue'Vk
ns/ r/Idk Bkb th ezNo'b ehsk ik ;edk
j?. ue'Vk d/ phiK ~ ngq?b wJh ftu T[;
irQk s/ fSVeDk ukjhdk j? fiE/ rkioxk;
dh ;zfynk finkdk j't/. wkB;{B d/ nkT[D
s/ uekVk, rkioxkj d/ w[ekpb/ finkdk
s/ih Bkb tXe/ rkioxk; ~ ft;Ekfgs
eo fdzdk j?. fJ;d/ fJbktk ;VeK,
nkfc;K, cko; jkT{;K nkfd d/ feBko/ w/V
pDk e/ r/Id/ ~ o'gD iK T[;d/ phiK d/
fSVekn Bkb th rkioxk; ~ ekch jd
se ezNo'b ehsk ik ;edk j?.
finkdk ikDekoh bJh yogstko
ftfrnkB nB[;zXkB fBd/Fkb:, ipbg[o
iK T[gbpX t?p;kJhN s/ ;zgoe ehsk ik
;edk j?.
FkfbBh Fqhtk;st;kpek fo;ou n?;'f;J/N
(e/Idoh T[g'FD pkrpkBh ;z;EkB, byBT{)
ns/ cohbK;o okJhNoPh. : 08604614620
E-mail : [email protected]
io dh soQK jh fdyD tkbk
rkioxk; fJe nfijk yogstko
j? fijVk Bk f;oc c;bK pbfe wB[Zy ns/
ikBtoK bJh th B[e;kBdkfJe j?. fJ;dh
T[sgZsh t?;N fJzvhi ns/ T[soh ns/ wZX
nwohek s'I wzBh iKdh j?. t?;/ sK fJ;dk
ftfrnkfBe BK gkoE/fBnw fj;N'c'o; j?
gozs{ ;kXkoB s”o s/ fJ;~ eKro; xk;,
Szse uKdBh, rzXh p{Nh nkfd BktK Bkb
ikfDnk iKdk j?. g{o/ Gkos ftu seohpB
35 fwbhnB j?eN/no y/so ftu fJj xkj
c?bh j'Jh j?. FfjoK ftu w[y s”o s/
y[bhnK irQk, T[d:'fre y/so, ;Ve ns/
o/bt/ bkJhB d/ feBko/, BkbhnK s/ g?Idh
iwhB nkfd irQK s/ pj[sh wksok ftu
gkfJnk iKdk j?. gozs{ j[D fgzvK ftu th
fJ;dk tkXk t/yD ~ fwb fojk j?. fJ;
B[e;kBd/j xkj d/ ekoB b'eb
tB;gshnK T[r BjhI gkT[IdhnK. j'o sK
j'o fJj tksktoD ns/ i?t ftftXsk s/ th
gqshe{b n;o gkT[Idh j?. Bkb jh wB[ZyK
ftu uwVh o'r, p[yko ns/ dwk fijhnK
phwkohnK g?dk eodh j?.
fJj fJe nfijk g”dk j? fijVk jo
w”;w ftu ns/ fe;/ th tksktoD ftu
T[r ;edk j?. fJ; tiQk Bkb fJ;s/
ezNo'b eoBk ekch w[Ffeb j?. gozs{
Gkosh feqFh nB[;zXkB gfoFd dh wdd
Bkb fJ;~ phNb ehV/ Bkb ezNo'b ehsk
ik ;edk j?. w?e;he' s'I fBo:ks ehsk
fJj ehVk 1989 ftu Gkos d/ brGr 7
fwfbnB j?eN/no y/so ftu w[ZjfJnk
eokfJnk ik u[ek j? id'I fe rkioxk;
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 28
www.kjcommoditynews.com
ieb feuB rkovB (;pih prhuk) b'eK ftu yk;
b'efgqn j' fojk j?. fJ;dk yk; ekoB jkBhekoe
o;kfJfDe ykdK, ehNBkFeK nkfd dk y/sK ftu nZs s'I finkdk
gq:'r j?. fJ;d/ fJbktk uzrh ;/js bJh ;pihnK dh fB:ws
T[gbpXsk j'Dk th io{oh j?.
G'iB ftfrnkfBeK d/ nB[;ko fJe itkB ftnesh ~
gqshfdB 300 rqkw ;pihnK ykDhnK ukjhdhnK jB. gozs{
toswkB ftu T[;dh T[gbpX wksok 145 rqkw j?. ;pih d/
prhu/ dk nkeko }whB dh T[gbpXsk ns/ ftneshnK dh
;zfynk s/ fBoGo eodk j?. nkw s”o s/ 4-5 ftneshnK d/
nkeko d/ gfotko dh g{osh bJh 200 s'I 300 tor whNo
G{wh ekch j[zdh j?.
feuB rkovB pBkT[D bJh fXnkB oZyD tkb/ wjZstg{oD
sZsL
* feuB rkovB d/ feBko/ fJe rZvk pDkU fi; ftu xo
dk euok, g”fdnK dh ofjzd y{zd gkU ns/ pzd eo fdU.
* feuB rkovB ~ uko/ gkf;UI pK; ns/ ezNhb/ sko Bkb
x/o d/Dk ukjhdk j? sKfe e'Jh ikBto Bk tV ;e/. fJ;
ftu fJe gkf;UI ikD bJh o;sk oZy'.
* o'gkJh ehshnK ikD tkbhnK ;pihnK bJh fJe nbr s'I
Bo;oh pDkU.
* ;pihnK ~ T[rkT[D bJh io{os nB[;ko fenkohnK pDkU
Bkb jh fJjBK dh f;zukJh bJh BkbhnK pDkU.
* c;b uZeo d/ nB[;ko ;pihnK dh u'D eo' ns/ fJ;
gqeko eo' fe ;kb Gko ;pihnK dh T[gbpXsk pDh oj/.
* iV tkbhnK ;pihnK ~ w/VK s/ T[rkU ns/ ;w/I ;w/I s/
fBokJh r[vkJh ns/ eNkJh eod/ oj'.
* ehNBkFeK ns/ o'rBkFeK dk gq:'r xZN s'I xZN eo'.
w”;w d/ nB[;ko ;pihnK dh u'D
· yohc w”;w ftu g?dk j'D tkbhnK ;pihnKL fJjBK ~ i{B-i[bkJh ftu brkfJnk iKdk j? fit/I b'phnk, s'oh,
frbeh, fGzvh, noph, eo/bk, b”eh, rtko fwou, NwkNo
nkfd
· oph w”;w ftu g?dk j'D tkbhnK ;pihnKL fJjBK ~
f;szpo Btzpo ftu bkfJnk iKdk j? fit/I fe p?IrB,
NwkNo, fwou, nkb{, fgnki, w/Eh, b;D, XBhnk, gkbe,
r'Gh, rkio, wNo nkfd.
· ikfJd w”;w ftu g?dk j'D tkbhnK ;pihnKL fJjBK ~
cotoh wkou ftu phfink iKdk j? fit/I fGzvh nkfd.
c;b uZeo ns/ w”;w d/ fj;kp Bkb ;pih prhu/ ftu
bZrD bJh e[M wjZstg{oD ;pihnK d/ T[dkjoD skfbek ftu
fdZs/ rJ/ jB. fJ;d/ nB[;ko finkdk ;pih T[sgkdB d/ Bkb
;pih prhuk ftef;s eoB bJh T[g:'rh ikDekoh
oph ;pihnK
c;b-1� c;b-2� c;b-3
w/Eh� nkb{� NwkNo
fwou� p?IrB� fgnki
b;D� XBhnk� r'Gh
gkbe� gZsk r'Gh� wNo
ikfJd ;pihnK
c;b-1� c;b-2� c;b-3
yhok� eo/bk� b”eh
s'oh� fGzvh� eZd{
sop{i� fGzvh� rtko
p?IrB� b'phnk� eeVh
;pih prhuk
Bkb G{wh dh T[gikT{ Fesh ~ th jw/Fk bJh ekfJw oZfynk ik
;edk j?.
fJj Gkosh G[r'fbe ;fEsh d/ nB[;ko pDkfJnk frnk
uZeo j?, gozs{ e[M w”;w d/ fwik} s/ E'V/ pj[s c/o pdb th
ngDkJ/ ik ;ed/ jB.
;pih prhuk ftef;s eoB bJh T[g:'rh ikDekoh
yohc ;pihnK
c;b-1� c;b-2� c;b-3
NwkNo� fwou� rtko
fGzvh� b'phnk� frbeh
noph� eo/bk� b;D
eZd{� fgnki� w{bh
- e[w[d F[ebk
nZ
www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 29
y/sK se BjhI gj[zudhnK ftek; :'iBktK
fpiB”o y/so ftu ;N/N p?Ie B/ G{wh
ftek; p?Ie dh ;EkgBk e[M u[fBzdk poKuK
ftu F[o{ ehsh ;h. ;oekoh nwb/ d/
pfjekt/ ftu nke/ fJjBK d/ ikb ftu
cf;nk fe;kB fiE/ b'B ndk Bk eo
gkT[D dh ;fEsh ftu nkgDh iwhB s'I jZE
X' p?mk T[E/ fJjBK ftu'I eJh w”s ~ th
rb/ bk u[e/ jB. fijV/ fe;kB fJjBK d/
ikb ftu BjhI c; gkJ/ T[j j[D fJjBK ~
G{wh ftek; dh irQk G{wh ftekT{ p?Ie
efjD br/ jB.
i/ rqkwhB gzukfJsK ns/ pbke
nkfc; ;w/I ;w/I s/ fGzB fGzB fgzvK ftu
fe;kB r'FmhnK dk fB:fws nk:'iB
eoe/ feqFh dh soZeh bJh ;oekoh gZXo
s'I nkJh :'iBktK dh ikDekoh fe;kBK
Bkb ;KMh eoe/ fe;kBK ~ ikro[e eo
;eD, ;G e[M ;wM ;eD ns/ BthnK
BthnK seBheK ~ ngBkT[Id/ j'J/ y/sh
eoB d/ nkgD/ g[okD/ sohe/ ftu pdbkn
fbnkJ/ sKfe T[;dh wkbh jkbs d/ Bkb
Bkb y/sh dh ;/js th ;[Xo ;e/.
www.krishijagran.comftek; :'iBktK
gqkDh dh soQK t/ydk ofj iKdk j?. fJjBK
:'iBktK ftu c;b uZeo d/ nB[;ko
gqwkfDs coh phiK dh tzv d/ Bkb
wjZstg{oB ikDekoh (fpikJh s'I pkiko
se T[sgkd gj[zukT[D dh g{oh gqfeqnk d/
Bkb) fdZs/ ikD dk nkd/F j[zdk j? gozs{
fJj ;G ;[ftXktK ;tkoE d/ tFhG{s jVg
eo bJhnK iKdhnK jB. ftukok fe;kB
nkgD/ g[okD/ YZo/ s/ jh ubdk ofjzdk j?.
fJ; gZy'I fgSb/ ofjD dk fJe j'o
w[Zy ekoB fe;kB d/ gVQ/ fby/ tkfo; th
jB fijV/ f;ZX/ wjk BroK yk; eo nkJh
Nh FfjoK dk o[y eoB ~ T[sktb/ ofjzd/
jB. T[j BK sK xo dh nkofEe ;fEsh
;wM gkT[Id/ jB ns/ Bk jh nkgDh
g[Fs?Bh y/sh tb e'Jh fXnkB fdzd/ jB.
i/ T[j jh pbke nkfc;, ;fjekoh
;fwshnK ftu ;zgoe eoB sK rqkwhB
y/soK ftu y/sh d/ fgSV/gB ~ d{o eoB
ftu finkdk tes BjhI bZr/rk. fJ;
Bkb fiE/ ;oekoh :'iBktK ;cb
j'DrhnK, T[E/ y[d fe;kB ns/ T[;d/
gfotko dh nkofEe gZXo th T[uh j't/rh
ns/ pkoQK wjhB/ y/s Gog{o T[gi Bkb
bfjbjkT[Id/ ofjDr/. b/feB n;fji
eoB tkbh fJj ;fEsh j? fe nkT[Id/
GftZy ftu fJ; ftu e'Jh pdbkn d/
nk;ko d{o d{o se Bio BjhI nkT[Id/.
fJE/ fJe d[ydkJh gfjb{ fJj th j?
fe gzukfJs Bkb i[fVnk ;oekoh nwbk
fJ; N'j ftu io{o ofjzdk j? fe fet/I y/sh
ns/ fe;kB dk gZXo T[uk u[eD dk ;gBk
ftykT[Id/ jB fe;kB ~ b'B d/ ikb ftu
c;k bJhJ/. fe;kB cf;nk BjhI ns/
T[jBK dk efwFB pfDnk BjhI. ;kv/
nkb'e gzfvsBfjN”o-246733 (fpiB”o) T[so gqd/F
w'pkfJbL 08859221603, 09012214979email [email protected]
fijk BjhI j? fe Gkos ftu y/sK d/
ftek; bJh :'iBktK BjhI pDdhnK
iK fco fJ;dh soc g{ok fXnkB BjhI
fdsk iKdk. ;G e[M j[zdk j?. wkfjoK dk
efjDk j? fe y/sK d/ ftek; bJh :'iBktK
pDkJhnK iKdhnK ns/ yzv ftek; nkfc;,
;fjekoh ;fwshnK ns/ rqkw gzukfJsK
okjhI T[jBK ~ fe;kBK se gj[zukT[D bJh
g{oh fizw/dkoh Bkb fJe uZeo fBozso
rshFhb ofjzdk j?.
gozs{, yzv ftek; nkfc; s'I jh
:'iBktK ~ pZNk brkT[Dk F[o{ eo fdsk
iKdk j?. fJjBK ~ bkr{ eoB ftu
ngBkJh ikD tkbh gkodofFsk ~ g{oh
soQK Bionzdki eod/ j'J/ rqkw gzukfJs
;fus ns/ gqXkB nkgD/ uj/fsnK se jh
fJjBK ~ gj[zuD fdzd/ jB. fe;/ j'o ~
fJjBK :'iBktK dh ikDekoh j' th ikt/
ns/ T[j ps”o jZe fJjBK dh wzr eodk
j? sK T[;d/ ;kjwD/ iK sK i/p row eoB
dk gq;skt oZfynk iKdk j? iK f;ZX/ s”o s/
T[;~ Noek fdsk iKdk j?. fJ; ftu
fe;kB dk nBgV ns/ nkgD/ nfXekoK d/
gqsh ikro[esk B j'Dk th fJe tZvk ekoB
j[zdk j?.
y/shpkVh ftGkr d[nkok oph, yohc
ns/ ikfJd dhnK c;bK dk T[sgksB
finkdk s'I finkdk tXkJ/ ikD dhnK
:'iBktK ;w/I f;o Bt/I ;zF'XBK d/ Bkb
nkfc; se gj[zuk fdshnK iKdhnK jB.
gozs{ nkgD/ ;tkoE d/ ekoB T[jBK ~
bZm wkod/ j'J/ T[jBK dk f;ZXk ns/
u[gukg bkG nkgD/ uj/fsnK ~
gj[zukfJnk iKdk j?. jZv s'V w/jBs eoB
tkbk ftukok fe;kB ;G e[M fe;h p/p;
y/sK se BjhI gj[zudhnK ftek; :'iBktK
n
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 30
ikswn vIrW leI lwhyvMd
Psl- iSmlw imrc
ikswn vIrW leI lwhyvMd
Psl- iSmlw imrc
Cly kuJ swlW qo pMjwb iv`c kwSq ho rhIAW
sbjIAW dIAW PslW iv`co iSmlw imrc ie`k
pRm`uK vpwrk Psl bxky a`uBrI hY [pMjwb dy d`Kx-
p`CmI ijilHAW Kwskr biTMfw, mwnsw ,sMgrUr
,mukqsr iv`c iSmlw imrc dI kwSq krn iv`c
ikswn vIrW ny kwPI rucI ivKweI hY[ ies dy m`uK kwrn
ies ielwky iv`c Psl dw cMgw JwV ,AgyqI Psl dw
mMfIAW iv`c cMgw m~ul Aqy kxk dy mukwbly k`ul S`uD
munwPw kwPI ijAWdw hY[ byS`k ies Psl au`yqy KyqI
lwgqW dw Krc kwPI ijAwdw hY pr iPr vI ieh Psl
sbjI auqpwdkW leI kwPI lwhyvMd is`D ho rhI hY Aqy
hr swl ies Psl hyT rkbw vD irhw hY [
mOsm:- iSmlw imrc dI Psl qy mOsm dw kwPI
pRBwv hY [ cMgy imAwr dy Pl pYdw krn leI 16-18
ifgrI sYNtIgryf qwpmwn cwhIdw hY[ jy lMmy smy q`k
qwpmwn 16 ifgrI sYtIgryf qoN G`t jwvy qW pOdy dw
vwDw Aqy JwV G~t jWdw hY [ ieh Psl idn vyly 30
ifgrI sYtIgryf Aqy rwq vyly 21-24 ifgrI sYtIgryf
qwpmwn shwr skdI hY[ 35 ifgrI sYtIgryf qoN a`upr
dw qwpmwn Aqy KuSk hvwvW ies Psl leI Kqrnwk
hMudIAW hn ikauik iehnW hwlqW iv`c Pul ikrn nwl
Pl G`t lgdy hn Aqy PlW dw Akwr vI kwPI G`t jWdw
hY ijs krky JwV qy mwVw Asr pYNdw hY[ ies qrW dy
hwlwq keI vwr meI-jUn mhIinAW iv`c bx jWdy hn [
ies Psl iv`c roSnI Aqy nmI nUM sihx krn dI
smr~Qw hY[
zmIn :- iSmlw imrc mYrw jW ryqlI mYrw jmIn
ijs iv`c pwxI nUM sihx krn dI smr~Qw v`D hovy
vDIAw huMdI hY [pr ioeh hr pRkwr dI im`tI ijs iv`c
pwxI dw inkws cMgw hovy ,augweI jw skdI hY[
a`unq iksmW / doglIAw iksmW :-
pMjwb �27: ies iksm dy bUty lMm, guMdvyN, hlky
hry rMg dy Aqy Pl hlky pIly, iqkony, im`Ty Aqy
drimAwny Akwr dy hMudy hn [ ies dI AOsqn pYdwvwr
75 kuieMtl pRqI eykV hY Aqy ies dw bIj pMjwb dy
mYdwnI ielwikAW iv`c iqAwr kIqw jw skdw hY[
Bwrq :- ieh ie`k doglI Aqy v`D JwV dyx vwlI
iksm hY ijs dI Awm qOr qy vpwrk p`Dr qy kwSq
kIqI jWdI hY[ ies iksm dy bUty lMmy,gMudvyN Aqy hry rMg
dy hMudy hn jdoN ik Pl drimAwny qoN v`fy Akwr dy Aqy
hlky hry rMg dy hMdy hn [ ies iksm dI pYdwvwr 150
kuieMtl pRqI eykV q`k vyKI geI hY [
ieMdrw :- ieh vI ie`k doglI Aqy ijAwdw JwV
dyx vwlI iksm hY ijs dI ikswn vIr vpwrk p`Dr
Aqy jwlI dwr GrW iv`c kwSq krdy hn [ies iksm dy
Pl Awkwr iv`c ku`J lMmy hMudy hn [ies iksm dI
pYdwvwr vI ikswn vIrW dy KyqW iv`c 150 kuieMtl pRqI
eykV q`k irkwrf kIqI geI hY[
kwSq krn dy FMg :- bIj dI mwqrw Aqy ibjweI
dw smW:- ie`k eykV dI kwSq leI 200 gRwm bIj dI
pnIrI AkqUbr dy AKIr iv`c bIjo [dsMbr �jnvrI
mhIinAW dOrwn nrsrI iv`c pOidAW nUM plwsitk dIAW
cwdrW jW srkMfy nwl F`k ky kory qoN bcwE Aqy PrvrI
dy A~D iv`c pnIrI p`ut ky Kyq ivc lw idE[
AgyqI Psl lYx leI kwSq :- AgyqI Psl lYx
leI A~D AkqUbr iv`c pnIrI bIj ky nvMbr dy AMq
q`k KyqW iv`c lgweI jw skdI hY pr KyqW iv`c lweI
ies Psl nUM kory qoN bcwauxw AqI jrUrI hY[
fw. AmrjIq isMG sMDU
Pwrm slwhkwr syvw, biTMfw[
mobweIl nMbr 94633-97381
Email : [email protected]
ip
;pih dh y/sh www.kjcommoditynews.com
Producer & Supplier of : Hybrid Cotton Seeds and Organic Cotton Seeds, Maize Seeds, Soyabean Seeds, Wheat Seeds,
Guargum Seeds, S.S.G Jowar Seeds, Castor Seeds, Bhindi Seeds & Onion Seeds
A-218, SIDDHI-VINAYAK TOWERS, NR. KATARIA HOUSE, B/H D.C.P. OFFICE, OFF. S.G. HIGHWAY, MAKARBA, AHMEDABAD-380051, GUJARAT, INDIA Ph. No. 09427000021, 07600352724
Email. [email protected] Web: www.partechseeds.com
PARTECH SEEDS PVT LTDPARTECH SEEDS PVT LTD
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 31
Psl nMU kory qoN bcwaux dy FMg:-
1. COrw krky :- Psl nUM Corw krn leI Awm qOr
qy Jony dy nwV dI vrqoN kIqI jWdI hY [Agr Psl nUM
ies ivDI rwhI kory Aqy TMf qo bcwauxw hY qW v~tW dI
idsW pUrb qo p`Cm v`l r`Ko Aqy pOdy v`tW dy d`Kx vwly
pwsy v`tW dy A~D iv`c lwEu[ v`tW dy a`uqr vwly pwsy Jony
dw nwV v`tW qo qkrIbn 9 qoN 12 ieMc aupr q`k hoxw
cwhIdw hY qW jo bUty kory qo bc skx [ nwV dw hyTlw
ih~sw im`tI Q~ly dbw idE[Corw krn dw ieh kMm pOdy
Kyq iv`c lwaux qoN pihlW hI krnw cwhIdw hY ikauik
pOdy Kyq ivc lwaux qoN bwAd v`tW pwxI l`gx nwl sKq
ho jwxgIAW ijs krky Cory nUM jmIn iv`c dbwauxw
muSkl ho jweygw [PrvrI dy pihly hPqy Cory nUM htw ky
Psl nUM im`tI JVw idE
2. surMgW iv`c KyqI :-ismlw imrc dI AgyqI
pYdwwvwr lYx leI ieh ivDI ikswn vIr vpwrk p`Dr
qy Apxw rhy hn [ ies nwl dsMbr qoN A~D PrvrI
q`k jdoN qwpmwn bhuq G~t jWdw hY Aqy kory dy pYx
kwrn bUitAW dy mrn dw Kqrw bixAw rihMdw hY,
bUitAW nUM bcwieAw jw skdw hY [ies ivDI rWhI
iSmlw imrc dI kwSq krn leI pnIrI AkqUbr dy
pihly pMdrHvwVy iv`c bIj idEu [ies smyN ic`tI m`KI dw
hmlw vDyry hMudw hY jo ivSwxU rog nUM PlwauNdI hY [ies
leI nrsrI iv`c au`g rhI pnIrI nUM nweIlon nY~t nwl
Fk idE[ jdoN bUty 4-5 hPqy dy ho jwx qW 130
sYNtImItr coVIAW ptVIAW bxw idE Aqy ptVIAW dy
dony pwsy 30-30 sYNtImItr dI iv`Q aupr bUty lgw
idE[
dsMbr dy SurU iv`c lohy dy srIey dy ArD goly bxw ky
2-2 mItr dI iv`Q aupr ienW nUM lgw idEu qW jo
KwlIAW dy dony pwsy bUty ienW ArD goilAw dy ivckwr
Aw jwx [ArD goly bxwaux leI do mItr lMby srIey
mroV ky ies qrW bxw lau ijs nwl ienHW nUM jdoN jmIn
iv`c g`fIey qW ienW dI aucweI 45-60 sYNtImItr ho
jwvy[ienHW goilAW aupr 100 gyj motI plwsitk dI
SIt pw idau[ plwsitk dIAW SItw nUM pwisAW qoN im`tI
nwl dbw idau [plwsitk nwl surMgW dy AMdr dw
qwpmwn vD jWdw hY ijhVw ik bUty dy vwDy Aqy ivkws
leI shweI huMdw hY[[ jdo PrvrI dy mhIny iv`c hvw dw
qwpmwn vD jwvy qW iehnW SItW nUM auqwr ida [
&wslw :- kqwr dw Pwslw 60 sNYtImItr Aqy
bUitAW ivckwr ieh Pwslw 30 sYNtImItr r`Ko
KwdW :- ieh Psl Kurwk nUM bhuq mMndI hY [ies
krky cIkxI (BwrI ) zmIn, cMgw JwV lYx leI Fu`kvIN
hY [ jmIn dI iqAwrI vyly 20-25 tn rUVI dI Kwd pRqI
eykV pwE[ rswiexk KwdW ijvyN ik 50 iklo nweItORjn
(110 iklo XUrIAw) 28 iklo PwsPors (175 iklo
suprPwsPyt ) Aqy 12 iklo potwS (20 iklo imaUryt
AwP potws ) pRqI eykV pwE [ swrI suprPwsPyt qy
potwS Aqy qIjw ih`sw XUrIAw Kwd pnIrI p`ut ky Kyq
iv`c lwaux vyly Aqy bwkI dI XUrIAw Kwd do brwbr
ih`isAW iv`c iek Aqy do mhIny ipCO pwau [
isMcweI :- pihlw pwxI pnIrI Kyq iv`c lwaux qoN
qurMq ipCo lwau[ ies ipCo pwxI grmIAW iv`c 4-5
idn Aqy TMfy mOsm iv`c 7 �8 idnW dy Prk nwl idMdy
rho [
quVweI:- Psl Kyq iv`c pnIrI p`ut ky lwaux qoN
iqMn mhIny bwAd iqAwr ho jWdI hY [ pUrw viDAw
Pl qoVo jo nrm Aqy cmkdwr hovy[
mMfIkrn : mMfIkrn leI iSmlw imrc dI pYikMg
krn qoN pihlW PlW dI drjwbMdI krnI bhuq jrUrI
hY[mMfIAW iv`~c pUrw m~ul lYx leI v~K-v~K Akwr,
bxqr Aqy rMgW dy muqwbk PlW nUM v~Ko v~KrIAW
tokrIAW, krytW, lPwiPAW Awid iv`c pYk kro[ ies
qrW krn nwl qusI mMfI iv`c pUrw m`ul lY skdy ho jdo ky
v~fy Coty Aqy rMg brMgy rly hoey PlW dw mu~l G~t imldw
hY[PlW nUM borIAW iv`c Br ky mMfIAW iv`c nw lY ky jwau[
k`ty v`Fy, kIiVAW Aqy ibmwrIAW nwl pRBwivq Aqy
krUp PlW dI CWtI krn qo bwAd iehnW nUM nSt kr
dyxw cwhIdw hY[
pOd sur`iKAw :
a) kIVy :- isauNk , mkOVw jMU , qylw Aqy ic`tI
m~KI ies Psl leI hwnIkwrk kIVy hn [ioehnW
kIiVAW dI rokQwm leI 400 imlI iltr mYlQIAwn
50 eIsI nUM 100-125 iltr pwxI iv`c Gol ky 15-20
idnW dy vkPy qy iCVko
A) bImwrIAW :
1. p`iqAW dw muVnw:-ies vswxU rog nwl p`qy
Q`ly nUM muV jWdy hn [ nwVIAW P`ul jWdIAW hn [ pOdy
JwVIAW vWg bx jWdy hn [ P`ul Aqy &l nhI l`gdy[
ieh ibmwrI ic`tI m`KI rwhI PyldI hY[
rokQWm :-
a) rogI pOdy pihlI � inSwnI idsidAW hI p`ut ky
nSt kr idE [
A) pOidAW nUM nrsrI Aqy Kyq iv`c ic`tI m`KI qo
bcwaux leI 400 imlIiltr mYlwQIAwn 50% qwkq
pRqI eykV dy ihswb nwl 100 qoN 125 iltr pwxI Gol
ky 15-20 idn dy vkPy qy iCVkwE[
1. icqkbrw rog : p`iqAW auqy gUVy hry qy hlky
hry rMg dy ctwK pY jWdy hn [ p`qy Coty byFMgy ho jWdy hn
[ bwAd iv`c pIly pY jWdy hn [ieh rog qyly rWhI PYldw
hY[
rokQwm :
a) rogI pOidAW nUM p`ut ky nSt kro[
A) bIj rog rihq pOidAW qo hI lau[
e) pOidAW nUM G~t qo G~t CUhxw cwhIdw hY [
s) qyly dI rokQwm lweI mYlwQIn dvweI 400 imlI
iltr 50%qwkq nUM pRqI eykV dy ihswb nwl 100-125
iltr pwxI ivc Gol ky 15-20 idn dy vkPy qy iCVko[
www.krishijagran.com;pih dh y/sh
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 32
joky smy iv`c swfy Bwrq dys iv`c AbwdI kwPI
vD c`ukI hY AbwdI dy vDx nwl KyqI Xog zmInW
idn-b-idn G`t rhIAW hn[ ijvy ik sihrW Aqy
ipMfW dy Awly duAwly hr swl qkrbIn ipMfw iv`c 1qoN
2 eykV Aqy sihrW dy iv`c 10-15 eykV vwhI Xog
zmInW qy ausrIAW ho rhIAW hn [ ies krky AbwdI
vDx Aqy zmInW G`tx nwl ikswnW dy kol prIvwr dy
vwDy nwl pRqI jI Awmdn Aqy jmIn G`t rhI hY[ ies
krky G`t rhI Awmdn vD rhy GrW dy KricAW dI
icMqW Coty ikswnW nUM Gux vWg Kw rhI hY ikauik A`j dy
X`ug iv`c KyqIbwVI dy DMdy nwl juVy lok lybr krnw vI
psMd nhI krdy qy idno idn krjy dy boj iv`c d`by jw
rhy hn ies krky krjy dI pMf BwrI hox krky swfy
dys iv`c KudksIAW Aqy mwnisk rogIAW dI igxqI
qPwn vWg vD rhI hY [ikaik ies mMihgweI dy X`ug
iv`c GrW dy v`D c`uky Krcy KyqI dI Awmdn nwl
prIvwrW dw gujwrw krnw iek musIbq bx c`ukw hY [
ies leI ikswn vIrW nUM ies mMihgweI dI c`l
rhI c`kI iv`co inklx leI shwiek DMdy Apnwaux dI
Aihm jrUrq hY[ ikauik KyqI iv`c AWmdn Gtx dy
nwl jykr shwiek DMdy Apnwaudy hW qW swfI rojwnw
dI kmweI nwlw swfw mwnisk boJ l`Q jwvygw qy Gr
dIAW AOkVW BirAW smW vI swry prIvwr leI vDIAW
suKd smW Bogx vwlw bx jwvygw[
shwiek DMdy AsI iks qrW Apnwauxy hn
pihlW swnuM igAwn hoxw bhuq jrUrq hY[ ikaik jykr
swnUM nvy kMm bwry pUrn igAwn nhI hovygw qW AsI kMm
surU qW kr lvWgy pr keI vwry ADUry igAwn kwrn
AsI Krc v`D kr lvWgy A`gy mwrkIt iv`c Plwp ho
jwvwgy[ ies krky sB qoN pihlW shwiek DMidAW
bwry pUrn igAwn pRwpq krn bhuq jrUrI hY [shwiek
DMidAW leI KyqIbwVI XUnIvristI v`lo hr ijly iv`c
ikRSI ivigAwn kyNdr sQwpq kIqy gey [iehnW kyNdr
iv`c qusI tRyinMg pRwpq kr skdy ho[
tRyinMg kors : shwiek DMidAW leI ikRSI
ivigAwn kyNdrW iv`c fyArI, murgI, b`krI, sUr,
sihd, KMuBw, gfoey pwlxy Aqy iesqrIAW leI
rMgweI,GFweI,Acwr,ctnIAW mru`by bnwaux dI
tRyinMg iblkul muPq hwsl krvweI jWdI hY iehnW
tRyinMg korsW dw smW kors dy ihswb nwl hPqy do hPqy
dw hMUdw hY ies tRyinMg kors iv`c v`K v`K ivsw mwihrW
v`lo pUrn jwxkwrI id`qI jWdI hY ijvy ik DMdy nUM surU
krn qo mwrkIt q`k dw igAwn id`qw jWdw hY [ieh
tRying kors pUrw hox qo bwAd quhwnUM id`qI geI
isKlweI bwry srtIPIkyt id`qw jwvygw srtIPIkyt
pRwpq krn auprMq qusI ijhVy D Md y bwr y
muhwrq(tRyinMg) hwsl kIqI hY [ jdo qusI DMdw surU
krogy qW quhnMU cMgw lwB iml jwvygw Aqy idlcspI
nwl kMm krogy[
rojgwr dw somW shwiek DMdy : shwiek DMdy jykr
AsI Apnwaudy hW qW prIvwr dw koeI vI mYNbr Gr
iv`c kMm qoN vyhlw nhI rhygw jdo swfw ieh DMdw surU ho
jwvygw qW swry mYbr kMm iv`c ru`J jwxgy KyqI dy kMmW qo
vyhly ho ik shwiek DMdy dw kMMm krngy Aqy Gr dw
iek mYbr mwrkIt dy kMmW iv`c p`kw AYfjst ho
jwvygw jo ik mwrkIt Aqy vsqUAW dI r`KrKwv Aqy
stor vYgrw dw kMMmkwj krygw[ shwiek DMdy iv`c Gr
iv`c prIvwr dIAW iesqrIAW Gr dI rsoeI vgYrw dw
kMMm inptw ky vwDU smW shwiek DMdy iv`c kMMm
krngIAW shwiek DMidAW iv`c pVH rhy Coty b`cy vI
ies kMMm iv`c pUrw sihXog dy skdy hn ijvy ik skUl
twiem qoN bwAd do GMty swm nUM pYikMg bgYrw dw hlkw
ijhw kMm b`c bhuq vDIAW FMg nwl kr skdy hn
[ies qrW krn nwl ieh shwiek DMdy pUry prIvwr
leI rojgwr dy mOky pYdw krky Awpxy h`Qy kMm krn
l`g jwxgy Aqy Gr dI Awmdn iv`c vwDw krky vDIAw
jIvn bsr kr skxgy[
shwiek DMidAW qoN pYdw hoeI smgrI dI
mrkIitMg : shwiek DMidAW qo pYdw hoeI smgrI ijvy
ik sihd mIt AWfy d`D Aqy Acwr mr`by Aqy jYm
vgYrw dI mwrkIitMg AsI is`Dy Awpxy Gr qo vI kr
skdy hn [Awpxy nyVy dy sihr iv`c dukwndwrw nUM
splweI kr dkdy hn [d`uD qoN AsI KOAw, pnIr,
l`sI, iGau,m`Kx Awid bxw ky syl kr skdy hW[ ies
qrW ieh shwiek DMdy Apxw ky AsI vDIAw Awmdn
dw sroq bxw skdy hW[
KyqIbwVI ik`qy dy nwl shwiek
DMdy Apnwaux dI Aihm loV
KyqIbwVI ik`qy dy nwl shwiek
DMdy Apnwaux dI Aihm loV
sRI nC`qr isMG ivrk
ipMf : brkMdI ijlw biTMfw
mobweIl nMbr 94633-97381
Email : [email protected]
A
www.krishijagran.comKyqIbwVI
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 34
hMudy[fMfI Aqy p`iqAW qy lU huMdy hn[ ies dy &l hry,
c`px vrgy , iP`kIAW DwrIAW vwly, fMfI vwly QW qoN
cpty Aqy idl iKcvy hMdy hn [ies iv`c kwPI h`d q`k
ivSwxU rog ,ic`tw rog Aqy lwl BUMfI dy hmly nUM sihx
dI vI SkqI hMudI hY [ ies iksm iv`c mwdw P`ul vI
ijAwdw AwaudyN hn [ ies dw Aosq JwV 95 kuieMtl
pRqI eykV hMudw hY [
ibjweI dy FMg :
ibjweI dw smW : 1. A`D jnvrI qoN mwrc
2. nvMbr (kory qo bcwA krky)
Pwslw : 1.25 mItr cOVIAW ikAwrIAW bxwE Aqy
45 sYNtI mItr dI dUrI qy dohI pwsI ie`k QW qy 2-2 bIj
bIjo[
bIj dI mwqrw : do iklo bIj vrq ky ie`k eykV dI
ibjweI kIqI jw skdI hY[
KwdW : ikAwrIAW bxwaux qoN pihlW 15 tn rUVI
dI Kwd , 90 iklo XUrIAw (40 iklo nweItoRjn), 125
iklo suprPwsPyt (20 iklo PwsPors) Aqy 25 iklo
imauryt AwP potwS (15 iklo potwS ) pRqI eykV pwE [
ibjweI qoN pihlW A~Dw XUrIAw, swrI suprPwsPyt Aqy
imauryt AwP potwS KylW dy inSwnW qy smwn AMqr
lwienW iv`c 45 sYNtImItr dUrI qy pwE Aqy ivckwr
KylW bxwEu [bwkI XUrIAW &sl dI bIjweI qoN ie`k
mhIny bwAd pwE[
pwxI :- bUitAW nUM sOiKAW a`ugx leI pihlI
isMcweI bIjx qoN Porn bwAd kro [ bwAd iv`c
isMcweIAW mOsm dy muqwbk 6-7 idn bwAd kro[ k`ul
qkrIbn 9-10 pwxIAW dI loV hY[
quVweI :- iksm Aqy mOsm muqwbk pihlI quVweI
ibjweI qoN 60 qoN 80 idn bwAd hMudI hY [P`ulW qoN
quVweIXog &l bxn q`k 7 idn l`gdy hn[quVweI dw
vkPw 2-3 idn r`Kxw cwhIdw hY[
bIj auqpwdn : bIj pYdw krn vwlI Psl dw Kyq
ies Psl dIAW dUsrIAW iksmW nwlo G`to G`t 800
mItr dI dUrI qy hox cwhIdw hY [s`uD bIj pYdw krn
vwsqy G`to G`t iqMn vwrI Kyq dw nrIKx kIqw jwxw
cwhIdw hY[Epry jW ibmwr bUty k`F ky nst kr dyxy
cwhIdy hn[ bIj k`Fx smy &l gUVy pIly rMg dy ho jWdy
hn [qoVy hoey &lW nUM do ih`isAW iv`c k`t ky bIj nUM h`QW
nwl Al`g Al`g kr ilAw jWdw hY [k`Fy hoey bIj nUM ausy
vyly sukw lYxw cwhIdw hY [ bIj dI pYdwvwr qkrIbn 2
qoN 2.5 kuieMtl pRqI eykV hMudI hY [
dU jwqI dIAW sbjIAW iv`coN c`px k`dU ie`k Aihm
Aqy AgyqI bIjI jwx vwlI Psl hY[ pMjwb dI
mwlvw p`tI dy biTMfw,mwnsw, mukqsr Aqy sMgrUr
ijilAW iv`c c`px k`dU dI kwSq kwPI rkby iv`c ho rhI
hY [ ipCly 3-4 swlW qoN sbjI auqpwdk ikswn vIr
ies Psl dI kwSq iv`c kwPI rucI lY rhy hn [ c`px
k`dU dI Psl pRqI ikswnW dI rucI hox dy m`uK kwrn QoVy
smyN iv`c mMfIAW iv`co cMgw munwPw kmwauxw Aqy G`t KyqI
lwgqW hn [ikauNik Psl dI ibjweI qoN lY ky quVweI
q`k mOsm FukvW hox krky ieh Psl lgBg kIiVAW,
ibmwrIAW Aqy ndInW dy mwVy pRBwv qo mukq rihMdI hY[
ies qo ielwvw mwrc �ApRYl mhIinAW iv`c ieh Psl
mMfIAW iv`c cMgI kdr nwl vI ivkdI hY [ies ielwky
iv`c ikswn vIr ies Psl dI ibjweI m`uK qOr qy 15
nvMbr qoN dsMbr dy pihly hPqy q`k krdy hn [ ipCly
k`uJ swlW dy srvyKx qoN ieh g`l swhmxy AweI hY ik
ies smyN dOrwn bIjI Psl nUM m`uK qOr qy nIvI surMg
pRxwlI jW srkMfy dy Cory rwhI TMf Aqy kory qo bcwauxw
pYdw hY [byS`k ies ivDI nwl KyqI lwgqW k`uJ h`d q`k
v`DdIAW hn pr ies dy bwvjUd AgyqI Psl mMfI iv`c
cMgy BwA ivk ky kwPI munwPw dy jWdI hY [PrvrI-
mwrc dOrwn bIjI geI ieh Psl Awm qor qy ApRYl
�meI mhIinAw iv`c iqAwr hMudI hY jdo ik aus smyN
qwpmwn kwPI v`D jwdW hY ijs krky PlW iv`c rySw bx
jwx nwl guxvqw qy mwVw Asr pYdw hY ijhVw ky is`Dy
qOr qy mMfIAW iv`c Psl dy BwA nUM pRBwvq krdw hY [
ies leI ikswn vIrW nUM vpwrk p`Dr leI ies Psl qo
BrpUr munPw lYx leI c`px k`dU dI ibjweI nvMbr
mhIny iv`c hI krnI cwhIdI hY [ GrylU loVW dI pUrqI
Aqy Gr bgIcIAW iv`c ies dI kwSq mwrc mhIny q`k
kIqI jw skdI hY [ies Psl qoN pUrw JwV Aqy munwPw
lYx leI hyTW ikswn vIrW leI kuJ nukqy d`sy jw rhy
hn[
mOsm Aqy jmIn : ieh grmI r`uq iv`c augweI jwx
vwlI &sl hY Aqy ies dy vwDy leI 18-30 ifgrI
sYNtIgryf qwpmwn vDyry loVIdw hY [ ieh hr iksm dI
jmIn iv`c augweI jw skdI hY pr ryqlI mYrw zmIn
ies leI vDyry AnukUl hY[
au`nq iksmW :
pMjwb c`px k`dU �1 : ieh AgyqI iksm hY Aqy ies
dy &l 60 idnW iv`c qoVn Xog ho jWdy hn [ ies dy bUty
JwVIdwr ,p`qy sMGxy Aqy is~Dy , ibnW ktwA vwly Aqy
hry rMg dy hMdy hn Aqy iehnW auqy ic`ty ctwK nhI
c`px k`dU dI
kwSq- ie`k lwhyvMd KyqI
c`px k`dU dI
kwSq- ie`k lwhyvMd KyqI
fw. AmrjIq isMG sMDU Aqy fw. jiqMdr isMG brwV
Pwrm slwhkwr syvw, biTMfw
mobweIl nMbr 94633-97381
Email : [email protected]
k`
;pih dh y/sh www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 35
c;b T[sgkdB
r/ tkX/ ns/ ftek; bJh wB[Zy dh
soQK g”fdnK ~ th nkjko dh io{os j[zdh j?. fe;/ th c;b d/ tkX/ ns/ T[sgkdB bJh e[b 17 g”Fe sZsK dh io{os j[zdh j?. fJjBK g”Fe sZsK ftu'I ekopB, jkJhvo'iB ns/ nke;hiB jtk ns/ gkDh s'I fwb iKd/ jB. fJjBK sZsK ftu'I fJe dh th ewh j'D s/ g”d/ dk T[fus tkXk BjhI j' gkT[Idk. fi; ekoB T[sgkdB xZN fwbdk j?. fJzBk jh BjhI T[sgkfds c;b dh r[DtZsk th xZN j' iKdh j?. wB[Zy ~ fi; soQK ekop'jkJhvo/N;, gq'NhB, t;k, ftNkfwB nkfd dh io{os nbr nbr wksok ftu j[zdh j? T[;/ soQK g”fdnK ~ th nbr nbr sZsK dh io{os nbr nbr wksok ftu j[zdh j?. Gkos ;w/s ;z;ko d/ nB/e d/FK dh y/sh :'r G{wh ftu T[fus wksok ftu r”D ns/ ;{eFw sZsK dh ewh j?. fJjBK sZsK dh ewh eoe/ Gkos d/ fe;kB finkdk T[gi b?D d/ wzst s'I tzfus j' oj/ jB.
c;bK ftu g”Fe sZsK dh io{os t/yd/ j'J/ fJjBK sZsK ~ d' fjZf;nK ftu tzfvnk frnk j?L
1H gqkEfwe g”Fe sZsL gqkEfwe g”Fe sZs ~ d' GkrK ftu tzfvnk frnk j?-
1H w[Zy g”Fe sZsL fJjBK g”Fe sZsK dh g”fdnK ~ finkdk wksok ftu io{os j[zdh j?. BkJhNo'iB, ck;c'o; ns/ g'NkFhnw ~ gqw[Zy g'Fe sZs efjzd/ jB.
(y) r”D g”Fe sZsL fJjBK g”Fe sZsK dh
g”fdnK ~ wZZX wksok ftu io{os j[zdh j?. e?bFhnw, w?rBhFhnw ns/ rzXe r”D g”Fe sZsK dh Fq/Dh ftu nkT[Id/ jB.
2H ;{eFw g”Fe sZsL fJjBK g”Fe sZsK dh g”fdnK ~ xZN wksok ftu io{os j'D eoe/ fJjBK ~ ;{eFw g”Fe sZs fejk iKdk j?. fJjBK g”Fe sZsK d/ pko/ finkdkso fe;kB jkb/ nBikB jB. i;sk, sKpk, b 'jk , w ?rBh}, w?bhp/vhBnw, eb'ohB fij/ g”Fe sZsK ~ ;{eFw g”Fe sZs efjzd/ jB.
r”D g”Fe sZsL
(e) e?bFhnwL
ezw- g”fdnK d/ sZsK ftu fJj 0H1 s'I 4% se gkfJnk iKdk j?. fJj sZs G{wh ftu b'VhIdh wksok ftu gkfJnk iKdk j?. fco th nwbh G{wh ftu fJ;dk yk; wjZst j? ns/ fJ;dk pkfj; gq:'r nfsnzs io{oh j' iKdk j?. F[o{ ftu iVQK dk ftek;, g”d/ dh e'fFek fGZsh dh ouBk, ekop'jkJhvo/N d/ ;zukbB ftu ;jkfJe, dkD/ ns/ phi fBowkD, fwZNh ;zouBk ftu ;[Xko, fwZNh ftu'I g”d/ bJh ftF?b/ gdkoEK dk nt;'FD o'eD f t u ;j k f J e j [ z d k
j?. fJ;d/ Bkb jh G'iB gdkoEK ftu e?bFhnw dh wksok ftu tkXk, dbjDh c;bK dhnK iVQK ftu rqzEhnK dk ftek;, g”fdnK ~ }whB ftu'I g'NkFhnw dh gqkgsh bJh g”fdnK ~ e?bFhnw dh io{os j[zdh j?.
ewh d/ bZSDL nkodo y/soK dh w'N/ rjD dhnK fwZNhnK xZN e?bFhnw :[es uZNkBK s'I pDdhnK jB. T[jBK ftu e?bFhnw xZN j[zd/ jB. gsb/ rmB dh fwZNh fijVh finkdk e?bFhnw tkbhnK uZNkBK s'I pDdh j?, ftu e?bFhnw finkdk pDdk j?. fJ;dh ewh j'D Bkb BthI gZshnK d/ feBko/ w[V ikD/ iK M[e ikD/, eZbhnK ns/ c[Zb g{oh soQK ftef;s j'D s'I gfjbK jh w[oMkT[Dk, gkdg e'fFektK dk ftek; o[e ikDk, fugfug/ T[sZe ns/ gZshnK ;XkoB o{g Bkb y[b BjhI gkT[IdhnK. dbjDh g”fdnK dhnK iVK ftu rqzEhnK dk fBowkD xZN j' iKdk j? ns/ iVQK dk ftek; xZN j[zdk j?.
ewh ~ d{o eoB dk sohekL e?bFhnw dh ewh e?b;kJhfNe ns/ d'b'wkJhfNe u{Bk gk e/ g{oh ehsh ik ;edh j?. i/ e?bFhnw dh ewh ghHn?u ~
fpBk gqGkfts eoB s/ eoBh j't/ sK fig;w dk gq:'r eoBk ukjhdk
j?. finkdk whIj
Bo/Ido ikN ns/ vkH noftzd towk
c;b ftfrnkB ftGkr, oki feqFh :{Bhtof;Nh
T[d/g[o (oki;EkB)-313001, Email: [email protected]
Gog{o c;b T[sgkdB ftu sZsK dh G{fwek;{eFw g”Feuz
www.krishijagran.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 36
tkb/ y/soK ftu ekopBvkfJe;kfJv gkDh ftu fwbk e/ ekop'fBe nwb pDkT[Idk j? fijVk e?bFhnw ~ x'b e/ fBe;kfbs eo fdzdk j? ns/ fJ; Bkb fwZNh nwbh pD iKdh j?. y[Fe ;EkBK s/ fwZNh dh rmB ukj/ fi; soQK th j't/ e?bFhnw dh wksok pj[s finkdk gkJh iKdh j?. fJ;dk ekoB fJj th j? fe whIj dh ewh eoe/ e?bFhnw ekop'B/N ns/ e?bFhnw ;bc/N d/ d{i/ btD fJeZm/ j' iKd/ jB.
w?rBhFhnwL
ezwL g”d/ d/ szs{nK ftu fJj 0H004 s'I 1H0% se gkfJnk iKdk j?. gZshnK ftu e?bFhnw dh ouBk pkeh g”Fe sZsK d/ nt;'FD d/ ezNo'b g”fdnK ftu ck;c'o; d/ rqfjD eoB ns/ fJ;d/ ;EKBKsoD s/b ns/ t;k d/ ;zFb/FD ns/ g”fdnK ftu Feok ns/ ;Nkou d/ ;EKBKsoD ftu w?rBhFhnw dh yk; G{fwek j[zdh j?. fJj nB/e n?r}kJhw} ~ feqnkFhb eodk j?.
ewh d/ bZSDL w?rBhFhnw dh ewh nkw s”o s/ nkdo y/soK ftu ;fEs w”N/ rmB dh fwZNh ftu gkJh iKdh j? feT[Ife w?rBhFhnw eb'okJhv ns/ ;bc/N gkDh d/ Bkb tfj iKd/ jB. finkdk whIj tkb/ ;EkBK dhnK fwZNhnK ftu nwb ~ T[dk;hB eoB bJh e?bFhnw :'freK dk finkdk gq:'r eoB Bkb e?bFhnw, w?rBhFhnw dk nB[gks ns/ T[jBK d/ ftu ;zs[bB ftrV ikD s/ eJh c;bK ftu w?rBhFhnw dh ewh ikgD brdh j?. g”fdnK ftu w?rBhFhnw dh rshFhbsk d/ ekoB fJ;dh ewh d/ bZSD g[okDhnK gZshnK ftu gfjbK Bio nkT[Id/ jB. fJ;dh ewh j'D s/ jo/ gdkoE dh ewh, gZshnK dk S'Nk nkeko, gZshnK ftu Xkohdko fBFkB, gZshnK d/ feBko/ feBko/ ns/ f;o/ s/ bkb ozr B}o nkT[Dk ns/ pknd ftu nzdo tZb w[V ikDk ns/ gZshnK dhnK B;K ftu ;c/d XZp/ g? iKd/
jB.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL w?rBhFhnw dh ewh w?rBhFhnw ;bc/N, w?rBhFhnk ns/ w?rBhFhnw nke;kJhv d[nkok g{oh ehsh ik ;edh j?.
rzXeL
ezwL g”d/ d/ szs{nK s'I fJ;dh wksok 0H05 s'I 1H5% se gkJh iKdh j?. g”fdnK d[nkok rzXe ~ ;bc/N d/ foDkswe o{g ftu nt;'fFs ehsk iKdk j? ns/ e[M wksok ftu ;bco vkfJnke;kJhv r?; gZshnK d[nkok th u{;h iKdh j?. fwEh:'fBB ns/ f;;NB fij/ rzXe :[es n?whB' n?f;v d/ fBowkD phiK ftu s/b dh wksok tXkT[D, gq'NhB ;z;b/FD, goDjfos d/ fBowkD, jok ukok, r[DtZsk ftu ;[Xko, ezd ftu ;Nkou dh wksok tXkT[D, cbdko c;bK dhnK iVK ftu rqzEhnK d/ fBowkD, g?gB rq'w'fbB ns/ fcf;B fij/ n?B}kJhwK ~ ;feqn eoB ns/ ftNkfwB ph 1, pkfJUfNB ns/ fEnkfwB d/ ;zFb/FD ftu rzXe dh wjZstg{oB G{fwek j[zdh j?. fgnki, bj;[D, Fbrw ns/ gZsk r'Gh ftu rzXe ekopfBe o{g ftu gkfJnk iKdk j?.
ewh d/ bZSDL fJ;dh ewh Bkb g”fdnK dk tkXk o[e iKdk j? ns/ jo/gD dh ewh nk iKdh j? fi; ekoB BthnK gZshnK ghbhnK g? iKdhnK jB. c[Zb nkT[D/ pzd j' iKd/ jB ns/ dbjDh c;bK dhnK iVK ftu rqzEhnK xZN pDdhnK jB. NwkNo, egkj, nb;h ns/ wZe/ d/ sfBnK ftu bkb ozr pD ikDk th rzXe dh ewh d/ bZSD jB. nkb{ ns/ ukj dhnK BthnK gZshnK ghbhnK g? iKdhnK jB ns/ ;ys j' iKdhnK jB. ;o'QI ftu ;bco dh ewh Bkb BthnK gZshnK ns/ sB/ s/ bkb ozr pD ikDk, gZshnK dk egB[wk ns/ em'o pBDk ns/ edh edh c[Zb gohgZet j'D s'I gfjbK jh fvr iKd/ jB. fJ;dh ewh Bkb ;oQ'I ftu s/b dh wksok th xZN iKdh j?. jbeh rfms xZN ekopfBe gdkoE tkbh ns/ s/ih Bkb ib fBek; tkbhnK fwZNhnK ftu rzXe dh ewh finkdk j[zdh j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL
fJ;dh g{osh nw'Bhnw ;bc/N, nw'Bhnw ck;c/N-;bc/N-BkJhNq/N f;zrb ;[go ck;c/N, g'NkFhnw ;bc/N, g'NkF w?rBhFhnk d/ ;bc/N fig;w, fize ;bc/N ns/ nkfJoB gkJho/N; Bkb ehsh ik ;edh j?.
;{eFw g”Fe sZsL
b'jkL
ezwL g”d/ d/ szs{ ftu fJj ftob sZs 10 s'I 1000 se gkfJnk iKdk j?. b'jk jkbKfe e?b'o'fgb dk nzF BjhI j? fco th e?b'o'fgb d/ fBowkD bJh fJj T[sgq/oe dk ezw eodk j? ns/ g”fdnK ftu T[g u:B feqnk Bkb ;zpzfXs j?. gq'NhB e?b'o'fgb ns/ g'ockfJNB n?r}kfJw d/ ;zb/FD bJh io{oh j?. id'I fe fJj fwZNh ftu b'VhIdh wksok ftu gkfJnk iKdk j? go fJ;dh T[gbpXsk sKp/, i;s/ ns/ w?rBh} ekopfBe sob ghHn?u nkfd s/ th fBoGo eodh j?.
ewh d/ bZSDL b'j/ dh ewh Bkb gZshnK d/ e'B/ ghb/ j' iKd/ jB ns/ g”d/ S'N/ ofj iKd/ jB. nkw s”o s/ b'j/ dh ewh cb tkb/ ns/ F'Gkdko doysK s/ gkJh iKdh j?. szpke{ dhnK BthnK gZshnK ghbhnK j' iKdhnK jB id'I fe e'B/ jo/ jh ofjzd/ jB. finkdk ewh Bkb e'fBnK ~ SZv e/ g{oh gZsh ;c/d j' iKdh j?. NwkNo ftu T[Zgo dhnK gZshnK S'NhnK j' e/ ibdh jh MV iKdhnK jB ns/ cb pj[s S'N/ nkT[Id/ jB. nkw s”o s/ b'j/ dh ewh T[dk;hB ns/ ykoh fwZNh ftu gkJh iKdh j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL c/o; ;bc/N ~ fwZNh ftu gkT[D ns/ u{B/ d/ Bkb gZshnK s/ fSVekn eoB Bkb b'j/ dh ewh d{o j' iKdh j?.
i;skL
ezwL g”d/ d/ szs{nK ftu fJj ftob sZs gzi s'I ;” ghHghHn?w se gkfJnk iKdk j?. fJj g”fdnK d/ tkX/ ~ nB/e y/soK ftu ;hfws eo fdzdk j?. eb'o'fcb fBowkD ftu fJ;dh wjZstg{oD G{fwek j[zdh j?. ;zsok, fBzp{, ;/p nkfd ftu i;s/ dh ewh finkdk gkJh iKdh j?.
c;b T[sgkdB www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 37
wZeJh, eDe, M'Bk ns/ dbjDh c;bK dh T[gi th fJ;dh ewh d/ ekoB xZN iKdh j?. i;sk tkXk ekoe gdkoE nke;hB d/ fBowkD ftu ;jkfJe j[zdk j?. fJj nB/e feqnktK ~ fB:fws eoB tkb/ n?B}kfJwK ns/ ekopfBe jkJhvo/N n?B}kfJw dk fjZ;k j?.
ewh d/ bZSDL i;sk dh ewh nkw s”o s/ T[dk;hB ns/ ykohnK fwZNhnK ftu gkJh iKdh j?. pzio G{wh ftu io{os s'I finkdk u{Bk gkT[D Bkb i;s/ dh ewh j' iKdh j?. fBzp{ e[b d/ g”fdnK ftu w'Nb bhc, wZek ftu tkJhN pov dk ekoB i;s/ dh ewh j?. nkb{ ftu gZshnK S'NhnK j' e/ w[pV iKdhnK jB ns/ T[jBK s/ G{o/ XZp/ g? iKd/ jB. eDe ns/ M'B/ ftu eb'o'fcb xZN pDdk j?. szpke{ ftu j/mbhnK gZshnK d/ feBkfonK tZb jo/ ozr dh ewh j' iKdh j? ns/ T[j ibdh Bkb ;[ZedhnK jB. ;'fJnkphB ns/ b'fpnk ftu g[okDhnK gZshnK dk ozr bkb G{ok j' iKdk j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL i;s/ dh ewh ~ g{ok eoB bJh fwZNh ftu fize ;bc/N gkfJnk iKdk j?. gZshnK s/ fize ;bc/N ns/ u{B/ d/ fwFfos x'b dk fSVekn th bkGekoh gkfJnk iKdk j?.
sKpkL
ezwL g”fdnK d/ szs{nK ftu fJj ftob sZs 2 s'I 50 ghHghHn?w se gkfJnk iKdk j?. nw'Bhnw d/ o{g ftu BkJhNq'iB d/ nt;'FD g”fdnK d/ tkX/, eb'o'fcb ns/ ftNkfwB ;h d/ fBowkD ns/ iV ftu sKpk wjZstg{oD ezw eodk j?.
ewh d/ bZSDL fJ;dh ewh Bkb fBzp{ ftu gZshnK, NfjDhnK d/ f;o/ ns/ c[ZbK s/ rkV/ G{o/ ozr d/ XZp/ g? iKd/ jB ns/ g/V MkVhB[wk j' iKdk j?. dbjDh ns/ S'N/ ykdkB tkbhnK c;bK dhnK gZshnK ftu fJ;dh ewh Bkb ghb/ ns/ G{o/ XZp/ gkJ/ iKd/ jB. NwkNo ftu sBk ns/ iVK dk ftek; o[e iKdk j?. gZshnK jbehnK johnK j' e/ o[e iKdhnK jB ns/ cb th BjhI nkT[Idk.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL sKp/ dh ewh ~ ekgo ;bc/N d[nkok g{ok
ehsk ik ;edk j?.
w?rBh}L
ezwL fJj ftob sZs g”d/ d/ szs{ ftu gzi s'I gzi ;” ghHghHn?w se gkfJnk iKdk j?. w?rBh} g”fdnK ftu ekop'jkJhvo/N ns/ eb'o'fcb d/ fBowkD ftu ;jkfJe j[zdk j?. fJj BkJhNq/N pBkT[D ftu ns/ ekop'e;hb/i n?B}kfJwK ~ feqnkFhb eoB ftu th ;jkfJe j[zdk j?. goD jfos d/ ;zFb/FD ftu b'j/ d/ Bkb w?rBh} dk T[g:'r eoB ns/ sKp/ ns/ w?rBhFhnw d/ ;EKBKsoB ftu th w?rBh} ;jkfJe j[zdk j?. g”fdnK dk tkXk ns/ gqtesk bJh th fJ;dh io{os j[zdh j?.
ewh d/ bZSDL ykohnK ns/ T[dk;hB fwZNhnK ftu w?rBh} dh ewh gkJhn iKdh j?. o/sbh ns/ finkdk u{B/ ns/ xZN ekopfBe gdkoE tkbh pzio fwZNh ftu th w?rBh} xZN wksok ftu gkfJnk iKdk j?. w?rBh} dh ewh Bkb gZshnK d/ fFok d/ ftu d/ T[se ghb/ g? iKd/ jB gozs{ e'B/ rfjo/ jo/ ofjzd/ jB. nkb{, NwkNo ns/ szpke{ dhnK gZshnK ghbhnK j' iKdhnK jB. szpke{ d/ g”d/ wZXo/ ofj iKd/ jB. NwkNo ftu cb BjhI pDdk ns/ gZskr'Gh dhnK gZshnK ;c/d j' iKdhnK jB. dbjDh c;bK ftu gZshnK ghbhnK j' iKdhnK j?. w?rBh} dh ewh Bkb nzB dhnK c;bK ftu G{oh-fuZNh ;c/d Xkoh ns/ XZpk, rzB/ ftu Xkoh o'r j' iKdk j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL g”d/ ftu w?rBh} ;bc/N dk G{wh T[guko iK u{B/ d/ Bkb fJ;~ fwbk e/ gZshnK d/ fSVekn d[nkok fJ;dh ewh g{oh ehsh ik ;edh j?.
p'okBL
ezwL fJj fJe ftob sZs j?. g”d/ d/ szs{ ftu fJ;dh wksok d' s'I 55 ghHghHn?w se gkJh iKdh j?. fJj g”fdnK d[nkok e?bFhnw rqfjD eoB ns/ T[;dk T[g:'r eoB ftu, g”fdnK ftu e?bFhnw ns/ g'NkFhnw nB[gks ~ ezNo'b eoB ftu dbjDh c;bK dhnK iVK ftu rqzEhnK ~ pBkT[D ftu ;jkfJe j[zdk j?. fJj g”d/ dh o'r-o'Xe
skes tXkT[Idk j?.
ewh d/ bZSDL fJ;dh ewh Bkb g”fdnK d/ nro Gkr wo iKd/ jB. gZshnK w'NhnK j' e/ x[zw iKdhnK jB ns/ g”dk S'Nk j' iKdk j?. wZeh ftu gZshnK ghbhnK ns/ sBk ewi'o j' iKdk j?. ;/p ftu fJ;dh ewh Bkb vkfJp/e Bkwe o'r j' iKdk j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL p'o?e;B 0H2% iK ;'vhnw p'o/v dk fSVekn iK p[oekn Bkb p'o/B dh ewh d{o ehsh ik ;edh j?.
wkbhpv/BwL
ezwL g”d/ d/ szs{nK ftu fJj ftob sZs pj[s jh E'Vh wksok ftu gkfJnk iKdk j?. g”d/ ftu fJ;dh wksok 0H004 s'I 1H00 se gkJh iKdh j?. g”fdnK ftu ftNkfwB ;h ns/ ekp'jkJhvo/N dh fBowkD bJh fJj sZs io{oh j[zdk j?. dbjDh c;bK ftu tk:{wzvbh BkJhNq'iB d/ :'rheoB bJh okJhi'fpnw, n?}'N'p?eNo d/ T[sgq/oe dk ezw wkbhpv/Bw jh eodk j?.
ewh d/ bZSDL nkw s”o s/ g”fdnK ftu fJ;dh ewh BjhI j[zdh. fJ;dh ewh nwbh fwZNh ftu j[zdh j?. cbhdko g”fdnK dhnK iVK ftu fJ;dh ewh Bkb rqfEek xZN pDdh j?. pkeh c;bK dhnK gZshnK ghbhnK j' iKdhnK jB ns/ g”d/ p'B/ ofj iKd/ jB. NwkNo ftu g[okDhnK gZshnK G{ohnK j' iKdhnK jB ns/ c[b ns/ cb xZN brd/ jB. c[br'Gh ns/ gZskr'Gh dhnK gZshnK s/ ghb/ XZp/ g? iKd/ jB. wNo ftu gZshnK dhnK B'eK ~ SZv e/ pkeh fjZ;k ghbk j' iKdk j?, feBko/ G{o/ j' iKd/ jB ns/ nzdo tb w[V iKd/ jB.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL ;'vhnw wkbhpv/N iK wkbhpN/Bw NokJhnke;kJhv d[nkok fJ;dh ewh g{oh ehsh ik ;edh j?.
c;b T[sgkdB www.krishijagran.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 38
MM Capital Pvt. Ltd.1255 - B, Sector – 9, Urban Estate,
Karnal-132001, HaryanaMob: +91-86858-02001/2/3,
9671638088Email: [email protected]
Website : http://agritechworld.com
More Information
KRISHI JAGRAN
eb'ohBL
ezwL eb'ohB dh g”fdnK ftu G{fwek ni/ th fttkd;gd j? fco th fJj wzfBnk iKdk j? fe ;kXkoB ;fEsh ftu g”fdnK d/ tkX/ s/ btDh ;hwkekoh gqGkt g?Idk j?. u[ezdo, rkio, pzdr'Gh, c[Zbr'Gh, NwkNo, eDe, egkj, po;hw nkfd c;bK d/ tkX/ ns/ ftek; bJh eb'ohB ~ io{oh wzfBnk frnk j?. fJj g”fdnK dhnK gZshnK ftu gkDh o'eD dh skes ~ tXkT[Idk j?.
ewh d/ bZSDL fJ;dh ewh Bkb gZshnK w[oMk iKdhnK ns/ gZshnK d/ T[{seK ~ B[e;kB j[zdk j?. rkio, u[ezdo, egkj, i”I, eDe ns/ gZsk r'Gh dh T[gi ftu eb'ohB dh pj[sks Bkb szpke{, rzBk ns/ Feok c;bK dh r[DtZsk s/ gqshe{b gqGkt g?Idk j?. whIj d/ gkDh Bkb fwZNh ftu eb'ohB dh wksok d; s'I ;” feb'rqkw gqsh j?eN/no se gj[zu iKdh j? ns/ g”fdnK ftu eb'ohB dh ewh pj[s jh xZN y/soK ftu gkJh iKdh j?. fpBK fe;/ yk; :sB d/ jh g”fdnK ~ b'VhIdh eb'ohB fwb iKdh j?.
fJ; gqeko fJjBK ;{eFw g”Fe sZsK dk g”fdnK bJh nkX[fBe y/sh ftu ftF/F EK j?. jkbKfe fJjBK dh io{os pj[s xZN wksok ftu j[zdh j? fco th fwZNh ftu fJjBK dh xZN wksok th w”i{d Bk j't/ sK g”fdnK d/ tkX/ s/ gqshe{b gqGkt g?Idk j? ns/ T[sgkdB th xZN j[zdk j?.
;{eFw g”Fe sZsK dh ewh ~ d{o eoB d/
T[gknL
;{eFw g”Fe sZs f;ZX/ fwZNh ftu iK nbr nbr sohfenK Bkb c;b ftu gkJ/ ik ;ed/ jB.
1H ;{eFw g”Fe sZs :[es gdkoEK ~ fwZNh ftu gkT[DkL c;b ~ phiD s'I gfjbK fJ; gdkoE dh ng/efFs wksok y/s ftu nzfsw i[skJh d/ ;w/I fybko fdZsh iKdh j?. fJ; ftXh Bkb gkT[D bJh r'po dh tXhnk ;Vh j'Jh ykd iK pkohe o/s ftu gdkoE fwbk fdsk iKdk j? fi; Bkb gdkoE ~ g{o/ y/s ftu fJe ;wkB o{g Bkb gkfJnk ik ;edk j?.
2H gkdg gZshnK s/ fSVeknL johnK gZshnK g”Fe sZsK dk T[g:'r nt;'FD eoe/ eodhnK jB. nkw s”o s/ fSVekn bJh g”Fe sZsK dh xZN wksok gq:'r ftu fbnKdh iKdh j? fi;Bkb gZshnK M[b; Bk ikD. ;kXkoB s”o s/ fJe j?eNo ftu 500 s'I 800 bhNo x'b dk fSVekn ehsk iKdk j?. F[o{ dh nt;Ek ftu c;bK ~ xZN wksok ftu x'b dh io{os j[zdh j? ns/ pknd ftu id'I gZshnK finkdk j' iKdhnK jB ns/ cbK fit/I fe ;zsok, fBzp{ nkfd ftu fSVekn bJh finkdk wksok ftu x'b dh io{os g?Idh j?.
3H phiK ~ fGr'BkL ;{eFw g”Fe sZsK dh xZN wksok ~ gkDh ftu x'b e/
c;b T[sgkdB
60$9, sh;oh wzfIb, :{;| ;okfJ wkoehN, BIdhe rqhB gkoe w?No' ;N/PB, BthA fdZbh^110016
N?bh|'B L 011^26511845, 26517923, 45503170, 9313301029
Jh^w/b L [email protected], [email protected], www.krishijagran.com
u?~e$vhHvhH, n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD d/ BK fdZbh ftu e?P j'Dk ukjhdk j?, wBhnkovo BthA fdZbh nkf|; ’u G/fink ikJ/
feqPh ikroD w?ApofPg o/N;kb ekghnK� ehws� S'N��� G[rskB
1 12 420 40 380
2 24 840 140 700
3 36 1260 260 1000
5 60 2100 600 1500
T[g:[es go;oDh ;KdoD tkb/ ftb:B fsnko eo bJ/ iKd/ jB. fJjBK ftu phiK ~ phiD s'I gfjbK 12 xzN/ se fGr'fJnk iKdk j?. fJ; ftXh ftu fXnkB oZyD tkbh rZb j? fe ftb:B pj[s fBT{B ;KdoD tkb/ gq:[es ehs/ ikD, fi; Bkb phiK d/ nze[oD s/ e'Jh jkBhekoB gqGkt Bk gt/.
4H phiktoDL ;{eFw g”Fe sZsK dh xZN wksok ~ fwZNh iK fe;/ fugekT[D tkb/ gdkoE d/ Bkb fwb e/ fJe rkVk x'b fsnko eo fbnk iKdk j?. fJ;/ x'b ftu phiK ~ uzrh soQK v[p'fJnk iKdk j? fi; Bkb phi d/ uko' gk;/ x'b br ikJ/. pknd ftu phi ~ SK ftu ;[ek fbnk iKdk j?. fJ; Bkb phiK s/ g”Fe sZsK dk nktoD uV iKdk j?. fJjBK phiK ~ phiD d/ ezw ftu fbnk ikDk ukjhdk j?.
fJ; soQK ;{eFw g”Fe sZsK dh ewh ~ ;[XkoD bJh T[go fdZshnK rJh nbr nbr ftXhnK dk gq:'r ehsk iKdk j?. gfjbhnK fszB ftXhnK finkdk T[g:[es jB. phiK ~ fGrkT[D, ns/ phiK s/ nktoD uVkT[D dh ftXh Bkb g{o/ w”;w ftu g”d/ bJh io{oh ;{eFw g”Fe sZsK dh g{osh BjhI j[zdh. Gkos ftu ;{eFw g”Fe sZsK ~ gkT[D dh ftXh dk gq:'r ;G s'I finkdk ehsk iKdk j?. fwZNh dh dFk d/ nB[;ko yVh c;b s/ ;{eFw g”Fe sZsK dk fSVekn eoBk ;G s'I T[g:[es ftXh j?.
www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 40
peoh dhnK gqw[Zy B;bK
www.krishijagran.compeoh
peoh dhnK gqw[Zy B;bKnFhF Fo'shnFhF Fo'sh
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 42
p
u/ue
ue (cow pox) fJe ysoBke ns/
S{s dk o'r j? fijVk ftFkD{
(virus) d/ ekoB j[zdk j?. gF{ d/ ;oho
ftu fJ; o'r d/ ekoB T[;dh uwVh s/
ftF/F soQK d/ cc'b/ j' iKd/ jB. uwVh
d/ fJbktk EB ns/ n?B s/ th dkD/ j'
iKd/ jB. fijV/ tX e/ iyw ftu pdb
iKd/ jB. fJj o'r rK, wZM, peoh, T{Im
ns/ x'fVnK ftu j[zdk j?. G/v ns/
peoh ftu fJj phwkoh finkdk
fJBc?efNv j[zdh j?. o'r d/ bSD fszB
s'I ;Zs fdBK ftu B}o nkT[Id/ jB.
o'r d/ bZSD (causes of E�ology)L
gF{ ~ ;G s'I gfjbK E'Vk p[yko j' iKdk
j? ns/ G[Zy xZN iKdh j?. i[rkbh pzd
eo fdzdk j?. wkdk gF{ d/ EB ns/ n?B
e[M ;[i iKd/ jB. Bo gF{nK d/ nzve'FK
s/ th dkD/ j' iKd/ jB. o'rh gF{nK ~
d'jD s/ T[jBK ~ ekch eFN j[zdk j?.
gF{ g?o wkodk j?. n?B d/ T[s/ Skb/ pD
iKd/ jB. o'rh gF{nK ftu fijV/ Skb/
ns/ dkD/ gkJ/ iKd/ jB T[j fGzB fGzB
nt;EktK ftu'I r[iod/ jB.
o';hn'bk nt;Ek- gF{ dh uwVh d/
T[go S'Nk Gkr bkb j' iKdk j?.
b'efgqn nt;Ek- uwVh wZX ftu'I
T[Go e/ rzqfEek (vesicles) ftu
gfotofss j' iKdh j?.
t?;he[bo nt;Ek- b;hek s/ fgfNe
(populer) jh Skb/ dk o{g XkoB
eo b?Id/ jB fijV/ r'b ns/ ftu'I
dp/ j[zd/ jB.
g[;N{bo nt;Ek (Pustular stage) -
SkfbnK ftu Gfonk b;hek rkVk i”
j' iKdk j?. Gfonk b;hek d;
gzdoQK fdBK ftu ;[ZeD brdk j?.
v/}he/FB nt;Ek- fJ; nt;Ek
ftu SkfbnK dk b;hek ;[Ze e/ ghbk
yfozv iK gkgVh dk fBowkD eodk
j?. yfozv fwN ikD d/ pknd fJjBK
d/ EZb/ rZv/ pD iKd/ jB. edh edh
fJj fBFkB jw/FK bJh ofj iKd/
jB. ;Kv d/ nzve'F ns/ prb ftu
fBFkB fwbd/ jB.
9H u/ue d/ fBFkB edh edh iKr,
wZE/ ns/ prb ftu gkJ/ iKd/ jB. n?B
s/ r'b j[zd/ jB ns/ EBK s/ nzv-nkeko
j[zdk j?.
gF{ fJ; o'r ftu fszB uko jcs/
ftu mhe j' iKdk j?. fJ; o'r d/
ftrVB Bkb pknd ftu EB?bk
(Masfites) o'r j' iKdk j?.
o'r c?bD dhnK ftXhnKL
1 H o'rh gF{nK d/ ;zgoe ftu nkT[D
Bkb
2H o'r rq;s ukok dkBk, gkDh ns/
wb w{so Bkb
j/m fby/ o'r c?bd/ jBL
* d[ZX eZYD tkb/ d/ jZEK Bkb
* d[ZX eZYD dh wFhB Bkb
* ED d/ T[go pD/ iyw Bkb ftFkD{
dk gqt/F
* o'rh gF{ d/ ftFktD, :zso
* o'r rq;s gF{ dh d/yGkb eoB s/
wB[Zy ~ th j' iKdk j?.
fJbkiL o'r d/ ekoB EBK dh
uwVh cN rJh j't/ sK e'Jh th ihtkD{
BkFe wbjw iK dtk fit/I p'foe wojw,
(boric ointment) g?I;bhB (penicillin)
eohw pokpo Gkr, fize nke;kJhv ns/
i?s{B dk s/b fwbk e/ 3% ;?bhf;be
n?f;v (salicylic acid) ~ rfb;ohB ftu
fwbk e/ EBK s/ bkT[Dk ukjhdk j?. fJ;
Bkb gF{ d/ d[ZX d'jD ftu ;jkfJsk
fwbdh j?.
� o'rh gF{ mhe j' ikD s/ ihtD
Go bJh BjhI gozs{ e[M ;w/I bJh o'r
w[esh fwb iKdh j? fJ; bJh t?e;hB dh
BK sK io{os j[zdh j? ns/ BK jh bkJh
iKdh j?. fJj o'r xZN gF{nK ~ jh j[zdk
j?.
o'eEkw ns/ puknL
· o'rh gF{nK ~ nbr eo d/Dk
ukjhdk j?.
· o'rh gF{nK ~ nzs ftu d'jDk
ukjhdk j?.
· rtkbk o'rh gF{nK ~ d'jD d/
pknd nkgD/ jZEK ~ g'NkFhnw
gow?rfBN d/ 1:1000 nB[gks d/
x'b ftu X'Dk ukjhdk j?.
· fijV/ gF{nK ~ jkb jh ftu u/ue
dk Nhek bZrk j't/ T[jBK ~ gF{nK
d/ ;zgoe ftu BjhI nkT[D d/Dk
ukjhdk.
· o'rh gF{nK dk d[ZX pZfunK ~ BjhI
u{;D d/Dk ukjhdk.
· ;ckJh dk g{ok fXnkB oZyDk
ukjhdk j?.
vkH okwgkb f;zx;kpek gqknfXnkge, u”Xoh uoD f;zx (n?uHJ/H:{)FKsh wzfdo, ;zfBnk; wkor (gkDh dh Nzeh d/ e'b)eByb, jfod[nko (T[sokyzv) w'pkfJbL 9258324454
u/uevkH okwgkb f;zx;kpek gqknfXnkge, u”Xoh uoD f;zx (n?uHJ/H:{)FKsh wzfdo, ;zfBnk; wkor (gkDh dh Nzeh d/ e'b)eByb, jfod[nko (T[sokyzv) w'pkfJbL 9258324454
u/ue
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 46
www.kjcommoditynews.com
u/
TH
4 fJzvhnk fJzNoB?FBb
gN?N' n?e;g' 2015
15-16
iBtoh 20
15, uzvhrV (fJzvhnk)
Gkos ftu nkb{nK dk p/jsohB F'n y/sK s'I jb se
2 fdBh ekBcoz;, 2
fdBh gqdoFBh, 2
fdBh fe;kBK Bkb w[bkeks
n dI Gwt nwl hox vwlw AnImIAw nwmk rog Coty
bicAW, ikSor kuVIAW, grBvqI AOrqW Aqy du`D
iplwaux vwlIAW mwvW iv`c Awm hI vyKx nUM imldw
hY[nySnl PYimlI hylQ srvy dy Anuswr pMjwb dy 67%
b`cy, 38% AOrqW Aqy 14% AwdmI ies rog nwl
pIiVq hn[ies rog qo bcx leI AwpxI Kurwk iv`c
hrIAW p`qydwr sbzIAW nUM Swml krnw cwhIdw
hY[iehnW p`qydwr sbzIAW iv`c lohw Aqy ivtwimn
bI, sI, ky Aqy eI vDyry mwqrw iv`c pwey jWdy
hn[ies qoN ielwvw iehnW hrIAW p`qydwr sbzIAW
iv`c pwey jwx vwly potwSIAm Aqy mYgnISIAm b`lf
pYRSr Aqy b`lf SUgr nUM inAimq r`Kdy hn[
hrIAW p`qydwr sbzIAW iv`c pwlk, myQI,
DnIAw, pudInw, sroN, bwQU Awid hI pRcilq hn pr
ies qoN ielwvw kuJ sbzIAW dy p`qy ijvyN ik goBI,
mUlI, Slgm, gwjr, cukMdr, ArbI, CoilAW dw
swg, hwloN, kVI p`qw, suAWjx dy p`qy, culweI Awid
dI vrqoN AsIN AwpxI ̂ urwk iv`c nw dy brwbr krdy
hW[ ieh p`qy poSitk qqW nwl BrpUr hn, pr
Axjwxy hI AsIN iehnW nUM su`t idMdy hW jW pSUAw nUM pw
idMdy hW[hrIAW p`qydwr sbzIAW iv`coN sB qoN ijAwdw
loh dI mwqrw Pu`l goBI dy p`iqAW iv`c pweI jWdI hY
xZN tos/ ikD tkb/
jo/ gZs/ ykU- nBhwhnk GikU, f;js pDkU
(40 imlI gRwm pRqI 100 gRwm) [ iesy qrW Slgm dy
p`iqAW iv`c lohy dy nwl nwl kYlSIAm Aqy ivtwimn
sI vI vDyrI mwqrw iv`c pwey jWdy hn[pr iehnW dy
pRXog bwry jwnkwrI nw hoNx kwrn AsI iehnW dI
vrqo nhI krdy[
swnUM hrIAW p`qydwr sbzIAW AwpxI GrylU
bgIcI iv`c hI augwauxIAW cwhIdIAW hn qW jo swnUM
hr mOsm iv`c qwzw hrIAW sbzIAW AswnI nwl iml
skx[ hmySw qwzIAW hry p`qydwr sbzIAW dw pRXog
krnw cwhIdw hY[jy sMBwlx dI loV pvy qW 2-3 idn
leI Pirj iv`c ig`ly m`lml dy kpVy iv`c lpyt ky r`K
skdy hW[ grmIAW iv`c iehnW dI vrqoN leI iehnW
nUM cMgI qrW Do ky aubldy pwxI jw BwP iv`c do imMt leI
r`K ky iehnW nUM sukw lvo, sukwaux qoN bwAd msl ky
cUrw bxw ky hvw rihq f`by iv`c bMd krky r`K lvo[
ieh su`ky hoey p`qy qusI lUx dwnI iv`c vI rK skdy ho qW
jo dwl sbjI bnx qoN bwAd iehnW nUM dwl sbjI au`qy
burknw nw Bu`lo[
rozwnw AwpxI Kurwk iv`c G`to-G`t 100 gRwm
hrIAW p`qydwr sbzIAW nUM Swiml krnw cwhIdw
hY[iehnW sbzIAW dI vrqoN swg, BurjI, ctnI dy
rUp iv`c Aqy dwl, proNTw/rotI Aqy cONlw iv`c pw ky
fw. mnISw BwtIAw Aqy fw. jugrwj isMG
(ky.vI.ky lMgVoAw, ShId Bhq isMG ngr)
mobweIl nMbr 94633-97381
E‐mail : [email protected]
hrIAW p`qydwr sbzIAW Lohw kYlSIAm ivtwimn sI
Pu`l goBI dy p`qy 40 626 -
hwloN 29 360 -
Slgm dy p`qy 28 710 180
CoilAW dy p`qy 24 340 -
culweI dy p`qy 19 330 179
cukMdr dy p`qy 16 380 70
ArbI dy p`qy 16 200 7
gwjr dy p`qy 9 340 79
suAWjx dy p`qy - 440 220
mUlI dy p`qy - 265 81
G`t vrqy jwx vwly hry p`iqAW iv`c zrUrI ^urwkI q`q
(mwqrw imlI gRwm pRqI 100 gRwm)
Sroq: Bojn qy poSx ivBwg pMjwb KyqIbwVI XUnIvristI, luiDAwxw[
www.krishijagran.com
KU
xZN tos/ ikD tkb/
jo/ gZs/ ykU- nBhwhnk GikU, f;js pDkU
f;js
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 48
kIqI jw skdI hY[ CoilAw, ArbI, gwjr Aqy P`ul
goBI dy p`iqAW nUM sukw ky iehnW dI vrqo iKcVI,
pulwau, im`sI rotI, prONTy, it`kI Aqy kbwb Awid iv`c
pw ky kIqI jw skdI hY[ pwlk, myQI, hry ipAwz Aqy
bMd goBI nUM slwd dy ruUp iv`c vrq skdy hW[
iehnW G`t vrqy jwx vwlIAW hrIAW p`qydwr
sbzIAW dI vrqo krky nw isrP AsI suAwdly
pkvwn bxw skdy hW pr Awpxy pirvwr nUM AnImIAw
vrgy rog qoN vI bcw skdy hW[
hwloN dI ctnI
s`mgrI
hwloN dy p`qy� :� 150 gRwm
hrw pudInw� :� 100 gRwm
hrw DnIAW� :� 100 gRwm
ipAwz� :� 100 gRwm
qwzy Awauly� :� 6 jW
AmcUr� :� 4 Coty cmc
KMf� :� 2 Coty cmc
hrI imrc� :� 2
kwlw lUx� :� svwd Anuswr
pkwaux dw FMg
1. hwloN, pudInw Aqy DnIAw swP krky Do ky k`t
lvo[
2. hrI imrc Aqy Awauly dy bIj k`F lvo[
3. imksI iv`c k`itAw hoieAw ipAwz, hwloN,
pudInw, DnIAw, hrI imrc, Awauly Aqy QoVw
ijhw pwxI pw ky pIs lvo[
4. kwlw lUx Aqy KMf pw ky cMgI qrWH imlw lau[
pwlk pUVw
s`mgrI
vysx� :� 100 gRwm
m`kI dw Awtw� :� 100 gRwm
pwlk� :� 100 gRwm
gwjr dy p`qy� :� 100 gRwm
dhIN� :� 50 gRwm
hrI imrc� :� 2
lUx� :� svwd Anuswr
zIrw� :� ½ Cotw cmc
kwlI imrc pwaUfr� :� ½ Cotw cmc
AmcUr� :� 1 Cotw cmc
qyl� :� qlx leI
pkwaux dw FMg
1. pwlk nUM swP krky Do ky brIk k`t lvo[
2. vysx, m`kI dw Awtw, k`tI hoeI pwlk, dhIN Aqy
swry mswly imlw ky pwxI nwl iekswr Gol
bxwau[
3. qvy nUM grm krky, qyl pw ky ie`k v`fI kVCI nwl
Gol nUM iekswr mwqrw iv`c PYlw idau[
4. QoVw-QoVw qyl lgw ky dovyN pwisAW nUM sunyhrI BUrw
hox q`k pkwau[
f;js
feqFh ikroD gZfsqek ~ xo xo ftu fbikT[D bJh pbke gZXo s/ w?B/io, n?r}hfeT{fNt dh }o{os j?.
sBykj ns/ j'o g?e/ifibk ftgBD nfXekoh;Bkse (3-4 ;kb dk s}opk)
n?wHJ/H;h feqFh ikroDpbke n?r}hfeT{fNt
10th gk; (s}opk - fe;kBK Bkb w/bi'b)
;zgoe eo'L ;zi/ e[wko, nkb fJzfvnk n?oe[b/FB nfXekoh, c'BL 09313301029 60_9, sh;oh wzf}b, :{;c ;okJ/ wkoehN, rohB gkoe w?No' ;N/FB d/ B}dhe, BthI fdZbh - 110016 c'BL 011-26511845, 26517923 Jhw/bL [email protected] t?p;kJhN L www.krishijagran.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 49
www.kjcommoditynews.com
rkioK ykU, szdo[;sh gkU
jswzd ns/ szdo[;s ihtB fiT{D bJh ;zs[fbs
G'iB ykDk pj[s io{oh j?. ;zs[fbs G'iB s'A Gkt j?
fe ;kvh o'IwoQk dh y[oke ftZu ;G soQK d/ G'iB ;w{j
fit/A fe nBki, dkbK, ;pihnK, cab, d[ZX ns/ d[ZX s'A pD/
gdkoE, whN^wZSh ns/ nzv/, r[V, PZeo, fxU ns/ s/b
ftZu'A jo fJZe G'iB b'VhAdh wksok ftZu w"i{d j'Dk io{oh
j?. jo fJZe G'iB ;w{j dh ;kvh y[oke ftZu nkgDh
wjZssk j?. ;kvh y[oke ftZu cab ns/ ;pihnK dh th yk;
wjZssk j? feT[Afe fJj ftNkfwB ns/ yfDiK dk w[Zy ;'wk
jB. fJBQK ftZu gkJ/ iKd/ sZs, ;oho dhnK feqnktK ftZu
pj[s ;jkfJe jz[d/ jB ns/ ;oho Bz{ eJh soQK dhnK
fpwkohnK fit/A fe nzXoksk, nzBkgD, w;{fVnK dk
c[ZbDk, ihG iK w{zj dk d[yDk, gZfmnK dh ewi'oh, foeN
(jZvhnK dk o'r) nkfd s'A pukT[Ad/ jB.
rkio iVQK tkbhnK ;pihnK ftZu'A fJZe nfijh
jowB fgnkoh ;pih j? fi;Bz{ gek e/ ns/ eZuk d't/A jh
soQK ykXk ik ;edk j?. fJ; Bz{ T[rkT[D ftZu fInkdk
w[Pfeb BjhA nkT[Adh ns/ fJ; Bz{ e[M fdBK bJh oZfynk
th ik ;edk j?. fJj d' fszB ozrK ftZu nkT[AdhnK jB.
gzikp ftZu bkb ozr dhnK rikoK nkw fwbdhnK jB.
id'A rkioK wzvh ftZu pj[shnK j'D sK T[; tes fJj pj[s
;;shnK th j[zdhnK jB. rkioK g"PfNesk dk yikBK
jB. e?o'fNB Bkwe sZs rkioK ftZu pj[s fInkdk wksok
ftZu gkfJnk iKdk j?. fJj ;kv/ ;oho Bz{ ftNkfwB 'J/'
gqdkB eodk j? i' fe nZyK dh o"PBh bJh pj[s io{oh j?.
S'N/ pZfunK d/ tkX/ bJh th fJj pj[s bkGdkfJe j?.
ftNkfwb 'J/' s'A fJbktk rkioK ftZu ftNkfwB ';h' th pj[s
wksok ftZu gkfJnk iKdk j? i' fe w;{fVnK Bz{ wip{s
oZyD ftZu ;jkJh j[zdk j?. rkioK ftZu e?bPhnw ns/
ck;c'o; tor/ yfDi gdkoE th ekcah wksok ftZu gkJ/
iKd/ jB fijV/ jZvhnK wip{s oZyD ftZu wZdd eod/ jB.
rkioK ftZu T{oik xZN j'D ekoB fJj fdb dh
fpwkoh, PZeo o'r ns/ w'Nkg/ s'A fPeko j'J/ o'rhnK bJh
pj[s uzrh ;pih j?. fJj ;oho ftZu'A :[foe s/Ikp Bz{
fgPkp oKjh pkjo eZYD ftZu th wZdd eodhnK jB.
;oho ftZu :[foe s/Ikp dh pj[sh wksok j'D ekoB i'VK d/
rkioK ykU, szdo[;sh gkU
dod dh ;wZf;nk j' iKdh j?. fJ; bJh rkioK i'VK d/
dod ftZu th bkGdkfJe jB. rkioK ftZu o/Pk th ekcah
wksok ftZu gkfJnk iKdk j? i' fe epi j'D s'A pukT[Adk
j?. fJzB/ r[DK Bkb Gog{o j'D d/ pkti{d th rkioK dh
tos'A T[; wksok sZe BjhA ehsh iKdh fizBh eoBh ukjhdh
j?. fJBQK dk tZX s'A tZX ckfJdk T[mkT[Dk ukjhdk j?.
rkioK s'A eJh soQK d/ ;tkfdPN ns/ g"PfNe getkB
pDkJ/ ik ;ed/ jB.
rkioK d/ bZv{
;wkB
rkioK� � � � 250 rqkw
d[ZX� � � � 125 fwbhfbNo
yzv� � � � 20 rqkw
vpbo'Nh � � � 8 N[eV/
fxU� � � � 2^3 tZv/ uwu
eki{� � � � 10 dkD/
;"rh� � � � 10 dkD/
fJbkfJuh� � � 3 dkD/
uk;Bh bJh
gkDh� � � � 250 rqkw
yzv� � � � 500 rqkw
r[bkp dk fJso� � � 2 s[ge/�
sohek
1H rkioK fSZb e/, X' e/, eZd{ e; eo'.
2H d[ZX ftZu rkioK gk e/ gq?Po e[Zeo ftZu 5^6 fwzNk
bJh gekU.
3H eVkjh ftZu T[bNk e/ nZr T[Zs/ e[M d/o bJh gek
e/ gkDh Bz{ uzrh soQK ;[ek bU.
4H fJ; ftZu e[so/ j'J/ eki{, ;"rh ns/ gh;h j'Jh
fJbkfJuh ns/ yzv obk fdU.
5H vpb o'Nh d/ N[efVnK d/ G{o/ ozr tkb/ fjZ;/ Bz{ eZN
f;
www.krishijagran.comf;js
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 50
vkH gofwzdo e"oe/HthHe/H,w'rkMob: 94635-38739Email: [email protected]
sohek
1H rkioK Bz{ uzrh soQK fSZb e/ X' bt' ns/ T[Zgobk
ns/ j/mbk fjZ;k E'Vk fijk bkj fdU.
2H fJBQK Bz{ bzphnK bzphnK eZN bU.
3H rkioK Bz{ 200 fwbhfbNo gkDh ftZu gk e/ 5 fwzN
bJh T[pkb'.
4H eKN/ Bkb uzrh soQK u'G bt'.
5H fco gkDh ns/ yzv dh ukPBh pDkU. fi; gkDh
ftZu rkioK T[pkbhnK ;B T[;/ gkDh Bz{ ukPBh
bJh tos'.
6H rkioK ns/ f;Nfoe n?f;v ukPBh ftZu gk e/ 10
fwzN bJh gekU ns/ fco g'NkPhnw
w?NkpkJh;bckJhv gk fdU.
7H mzvk j'D s'A pknd ;kc iko ftZu gk fdU.
rkioK dk nuko
;wkB
rkioK 500 rqkw (7^8)
fgnki 100 rqkw ( d' S'N/)
b;D 4 s{ohnk
nXoe 1 tZvk N[eVk
;o'A dk s/b fszB uwu
f;oek 100 fwHfbH (nZXk S'Nk rbk;)
b{D fszB tZv/ uwu
r[V 150 rqkw (1 G/bh)
w/E/ 5 rqkw (fJZe S'Nk uZwu)
row w;kbk 2 uwu
bkb fwou 2 uwu
osBi's fJZe N[eVk
sohek
1H rkioK Bz{ uzrh soQK fSZb e/ X' bt'. fJ; dk
T[Zgobk ns/ j/mbk fjZ;k bkj fdU.
2H fJBQK Bz{ bzphnK bzphnK eZN bU.
3H fJBQK Bz{ 10 fwzN gkDh ftZu T[pkb' ns/ fco wbwb
d/ eZgV/ s/ gk e/ fJZe xzN/ bJh ;[ekU.
4H eZN/ j'J/ fgnki, b;D ns/ nXoe Bz{ ;o'A d/ s/b
ftZu 5 fwzN bJh G[zB'.
5H w/E/ s'A fpBK pkeh ;ko/ w;kb/ gk fdU ns/ fco
mzvk j'D bJh oZy fdU.
6H rkioK gk e/ 2 fwzN bJh gekU.
7H w/E/ G[zB e/ ns/ e[ZN e/ fJ; ftZu uzrh soQK obk
fdU.
8H ;kc ehs/ wospkB ftZu gk fdU.
9H 4^5 fdBK bJh X[Zg ftZu oZy'.
10H f;oe/ ns/ r[V Bz{ fwbk e/ fJ; ftZu gk fdU.
d/t'.
6H fJBQK Bz{ gkDh ftZu fGT[A e/ jE/bh s/ oZy d/ dpkn
e/ gkDh fBu'V fdU.
7H fJZe^fJZe N[eV/ s/ E'VhnK^E'VhnK T[gZo pDkJhnK
rkioK oZy e/ bZv{ pDk e/ sb bU.
uk;Bh pDkT[D dk sohek
1H yzv ftZu fJ; s'A nZXk gkDh gk e/ fJZe sko dh
ukPBh pDk bU.
2H fJ; ftZu rkioK d/ bZv{ gk e/ row eo bU. EZb/
T[sko e/ r[bkp dk fJso gk fdU.
rkioK dk ;[e?P
;wkB
rkioK 300 rqkw (4^5)
iK i{; 110 rqkw (1$2 eN'oh iK 1$2 eZg)
yzv 200 rqkw (3$4 eN'oh)
gkDh 100 fwbhfbNo (nZXk S'Nk rbk;)
f;Nfoe n?f;v 3 rqkw (nZXk S'Nk uwu)
g'NkPhnw w?NkpkJh;bckJhv fJZe u[Neh
sohek
1H rkioK Bz{ fSZb e/ uzrh soQK X' bU.
2H rkioK Bz{ eZd{e; eoe/ i{; eZYD tkbh wPhB Bkb
i{; eZY bU.
3H yzv, gkDh ns/ f;Nfoe n?f;v gk e/ ukPBh pDkT[
ns/ wbwb d/ eZgV/ oKjh g[D bU.
4H mzv/ j'D s'A pknd fJ; ftZu i{; fwbk fdU ns/
E'V/ fij/ i{; ftZu g'NkPhnw
w?NkpkJh;bckJhv
gk e/ x'b bU ns/ T[;Bz{ th ftZu fwbk fdU.
5H i/eo ukj' sK iok fizBk bkb ozr x'b e/ th gk
;ed/ j'.
6H p'sbK ftZu Go fdU ns/ uzrh soQK YZeD brk e/
oZy fdU. � � �rkioK dk w[oZpk
;wkB
rkioK 250 rqkw (3^4)
yzv 250 rqkw (fJZe tZvh eN'oh)
gkDh� 250 fwbhfbNo (fJZe tZvh eN'oh)
f;Nfoe n?f;v 5 rqkw (fJZe S'Nk uwu)
g'NkPhnw w?NkpkJh;bckJhv fJZe u{vh
f;js
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 52
www.kjcommoditynews.com
Gft~yiBtoh 2015
www.krishijagran.comGft~y
Gft~yiBtoh 2015
wkf;e GftZyw/FL ;koh okFhnK d/ w[ekpb/ Bt/I ;kb dh
F[o{nks w/F okFh d/ ikseK bJh nfsnzs
F[Gekoh j't/rk. r[o{, wzrb, okj{, e/s{, T[u
okFh ftu gzuw/t ;{oi, p[ZX d/ Bkb Gkr
;EkB ftu j?. nfij/ rqjK dh ;fEsh pj[s xZN jh
fwbdh j?.
ftqFL ;kb dh F[o{nks uzrh j't/rh. fe;ws
g{oh soQK ;kE oj/rh. G?D-GoktK ns/ d';sK
dk Gog{o ;fj:'r oj/rk. nkwdBh tXhnk
oj/rh gozs{ ;zskB tb'I E'Vh go/FkBh j' ;edh
j?.
fwE[BL ;kb dk gfjbk wjhB finkdk youk b?
e/ nkt/rk. nkgDh ;/js ns/ ezw ~ b? e/
;ktXkBh tosDh gJ/rh. d[FwD jkth
ofjDr/. t?;/ fes'I nukBe XB gqkgsh j't/rh.
eoeL r[o{, wzrb, okj{, e/s{, uzdowk T[u
okFh ftu ns/ r[o{, F[eo, p[ZX ns/ wzrb
e/Ido ftu jB. nfijk fBokbk :'r ;G e[M
d/D ~ T[sktbk j't/rk. nkwdBh ftu E'Vh
ewh oj/rh.
f;zxL nkgDh }[pkB eoe/ go/FkBhnK ftu c;
;ed/ j'. you finkdk ns/ nkwdBh xZN
oj/rh. GftZycb 2015 ;u/s eo fojk j?
fe ;/js th mhe BjhI oj/rh. yk;eo i/ jkJh
phHghH dh ;wZf;nk gfjbK s'I j? sK ;ktXkBh
tos'.
ezfBnkL gqkeow, :[esh ns/ soe Fesh tXh
oj/rh. s[ozs e'fFF eo' fe p[Xh B?r/fNt Bk
j't/. f;Zfynk gqfs:'frsk ftu ;cbsk
fwb/rh. you finkdk oj/rk gozs{ nkwdBh
th tXhnk oj/rh.
s[bkL gfotkfoe ;[Zy tXhnk oj/rk. G{wh, GtB ns/ tkjB yohdD d/ :'r pD oj/ jB. ;wki ftu wkB-;wkB fwb/rk. B”eoh ftu j' sK soZeh fwbD dh ekch ;zGktBk j?. tgko ftu th Bt/I w”e/ fwbDr/.
tfoFueL ;kb dh F[o{nks tXhnk j't/rh. fe;ws pj[s wip{s oj/rh. gokeqw, ezw eoB dh skes ns/ fJZSk Fesh pj[s s/i oj/rh. i[pkB Ui;th oj/rh. iBtoh 2015 ftu d{finK ~ nkgDhnK rZbK Bkb gqGkfts eoB ftu ;cb oj'r/.
XB[L ;kb dk F{o{ XB d/ wkwb/ ftu pj[s
tXhnk ikJ/rk. okiBhfse y/so ftu gqGkt
oj/rk. ;wki ftu wkB gqfsFmk tX/rh.
;'uD-;wMD dh ;fEsh tXhnk oj/rh.
weoL weo okFh d/ ikseK bJh 2015 dk ;wK
pj[s tXhnk j?. wkB ;wkB fwb/rk. tgko
ftu tkXk j't/rk. B”eohg/Fk b'eK bJh soZeh
d/ w”e/ fwbDr/.
e[zGL nkgDh ;/js dk yk; fynkb oZy'. you
finkdk j't/rk. fe;/ MrV/ iK fe;/ B[e;kB
eoe/ XB finkdk you j'D dh ;zGktBk
oj/rh.
whBL XB ns/ f;Zfynk d/ wkwb/ ftu fJj wjhBk
pj[s gqGktFkbh oj/rk. tgko d/ y/so ftu
ezw eoB tkfbnK bJh pj[s tXhnk ;wK j?.
XB fJe s'I finkdk ;o'sK s'I nkJ/rk.
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 54
E-mail : [email protected]: 76989 99499, 76989 99399
2015
01–04 March, 2015
os dh N?fB; ;[zdoh ;kBhnk fwo}k ns/ T[jBK d/ F”jo gkfe;skBh feqe/No
F'J/p wfbe d/ foFs/ ftu doko dhnK ypoK jB. d'jK dh ;zB 2010 ftu
Fkdh j'Jh ;h. fiE/ ;kBhnk o'}o c?voo, o'jB p'gBk, wj/F p{gsh, fos/F d/Fw[Zy
ns/ j'o j;shnK Bkb fdZbh ftu o[Mh j'Jh j?, F'J/p j[w?wk d/ Bkb eokuh ftu
gkoNh eo oj/ jB. fJjBK d'jK d/ ftnkfje foFfsnK ~ b? e/ ypoK ubD
bZrhnK jB.
rb”o s'I eoBkNe fJz;hNfuT{N nkc feqe/N nekdwh ftu tfoFm e'u r'ftzd oki B/ feqFh
ikroD ~ dZf;nk fe n?wHphHfFtw B/ S'Nh fijh T[wo ftu jh b'eb feqe/N w?uK ftu uzr/
gqdoFB Bkb feqe/N gq/whnK dk fdZb fiZfsnk j?. T[j p?fNzr ftu p?ec[ZN, cozN c[ZN d/ fJbktk
tXhnk b?r f;gBo ns/ T[wdk chbvo th j?.
T[j FKs ;[Gkn dk, w/jBsh, nB[Fkf;s ns/ T[wdk fyvkoh pBD dh brB oZydk j?.
fJjBK d/ fgsk wdB f;zx dk efjDk j? fe fFtw B/ e/tb v/Y ;kb dh T[wo ftu jh feqe/N
y/vDk F[o{ eo fdZsk ;h. jkb/ fFtw e/ th Bzpo tB pzrb”o ftu gzithI ebk; ftu gV fojk
j?.
nkJhH;hH;h d/ gow'No n?Iv tkbNB th fJ; T[God/ f;sko/ dh skohc ehsh. fFtw oki
dh nzvo-16 Nhw ftu nkgDh dknt/dkoh pDk u[Zfenk j?.
y/b irs www.kjcommoditynews.com
osh :[tk Fsozi fyvkoh foFp Fkj B/ f;zrkg[o UgB
Fsozi u?IghnBfFg ftu nzvo-12 tor d/ fyskp s/
ep}k ehsk.fJj gfjbk w”ek j? id'I fe;/ Gkosh fyvkoh B/
fyskp fiZfsnk.
b ftGkr y/b ns/ B'i[nkB wkwb/ d/ wzsokb/ B/ w/fezr
fJzfvnk J/ ;g'oN; ;[go gkto nfGnkB ~ ;cb pBkT[D bJh nkBbkJhB ;[Mkt ns/ gqfsfeqnktK wzrhnK jB. Gkos y/b dh d[fBnk ftu pj[s tXhnk eo fojk j?, T[; ftu j'o nZr/ tXD dh skes w”i{d j?.
i/ fJ; fdFk ftu y/b gozgok ~ tXkT[D, f;Zfynk ns/ y/b ~ i'VD ns/ gqfsGk ~ ;jh ;w/I s/ gfjukBD fijh gfjb F[o{ ehsh ikt/ sK Gkos y/b irs ftu ;[go gkto pDe/ T[Go ;edk j?.
;Nq/bhnk dh ;o-}whB s/ gfjb/ N?;N w?u ftu
Gb/ jh Gkos 48 oBK s'I jko frnk j't/ gozs{ ftokN
dh d'jK gkohnK ftu iwkJ/ Fse ns/ :[tk Nhw d/ ;eqkswe
otZJhJ/ B/ feqe/N gq/whnK dk fdb fiZs fbnk. jkbKfe n?vhb/v
dh fte/N s/ BkEB fbUB d[nkok nkgDh fcoeh Goh r/Idpkih
d/ ikb ftu c;ke/ e[Zb pkoK fte/N MNe/ fi; bJh T[jBK ~
w?B nkc dk w?u g[o;eko th fwfbnk.
Gkosh Nhw d/ wZXw eqw d/ pZb/pk}K ~ ;hoh} ftu pD/
ofjD bJh oB pBkT[D/ j'Dr/.
wZXw eqw d/ pZb/pk}K ~ ozr ftu nkT[Dk j't/rk
y/b wzsokb/ B/ ;[Mkn wzr/
y/
wZXw eqw d/ pZb/pk}K ~ ozr ftu nkT[Dk j't/rk
iowBh B/ u?IfgnB} Nokch fiZsh
nk
iowBh B/ u?IfgnB} Nokch fiZsh owBh jkeh Nhw B/ G[tB/Fto d/ efbzrk ;N/vhnw ftu j'J/ ckJhBb w[ekpb/ ftu gkfe;skB ~ 2-0 s'I jok e/ jho' jkeh u?IghnB} Nokch fiZs bJh. fJ; gqsh:'frsk ftu Gkos ~ u”E/ ;EkB s/ ;zs'F eoBk fgnk.
foFp B/ fiZfsnk f;zrkg[o u?IghnBfFg UgB Fsozi fyskp
i
foFp B/ fiZfsnk f;zrkg[o u?IghnBfFg UgB Fsozi fyskp
Gk
;kBhnk ns/ F'J/p d/ foFfsnK ftu nBpB
Gk
feqe/N dk T[Gosk f;skok fFtwpz
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 56
s[;hA th b/ye pD'
fe;kB tho
frnkB ;KMk eoB
feqPh ikroD g~fsqek ’u
nkgD/ ;[Mkn, ;w~f;nktK s/
nB[Gt ;kƒ G/i'. y/shpkVh Bkb
;pzXs BthA s/ g[okDh seBhe dh
ikDekoh fdU.
ikDekoh s[jkv/ BK s/ c'N/
;w/s g~fsqek ’u gqekPs ehsh
ikJ/rh.
60$9, sh;oh wzfIb, :{;| ;okfJ wkoehN,
BIdhe rqhB gkoe w?No' ;N/PB, BthA fdZbh^110016
|'B L 011 26511845, 9313301029, 9654193353, 9891724495, 9811758583
Jh^w/b L [email protected], [email protected]
Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkBd[nkok ftef;s gqikshnK d/ phi gqkgsh d/ ;o's
;z;EkB d[nkok ftef;s gqikshnK d/ phi
gqkgs eoB bJh j/m fby/ nB[;ko ;zgoe
eo'L
1H phi T[sgkdB fJekJh iK feqFh
gqkd:'freh ;{uBk e/Ido, Gkosh feqFh
nB[;zXkB ;z;EkB, BthI fdZbh-12
2H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB e/Ido,
eoBkb, jfonkDk. N?bhc'BL 0184-
2267169
3H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh
e/Ido, g{;k, ;w;shg[o, fpjko. N?bhc'BL
06274-240232
4H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh
e/Ido, fJzd”o, wZX gqd/F. N?bhc'B 0731-
2702921
5H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh
e/Ido, t/fbzrNB, sfwbBkv{. N?bhc'BL
0423-2234796
g{;k j?bg bkJhB (N?bhc'B 011-25841670)
g{;k n?rqhe'w coh (N?bhc'b 1800-11-8989)
;z;EkB dhnK fJjBK j?bg-bkJhBK s'I fe;kB
GkJh N?bhc'B dh wdd Bkb feqFh ;{uBktK dh
ikDekoh ;t/o/ 9H30 s'I Fkw 4H30 ti/ se
(working days) gqkgs eo ;ed/ jB.
torhfeqs ftfrnkgB www.krishijagran.com
To Advertise in Krishi JagranTo Advertise in Krishi Jagran
To Subscribe Krishi JagranTo Subscribe Krishi Jagran
ALL INDIA M.C. DOMINIC 9654193353 [email protected]
MAHARASHTRA Many Pradhan 09891263263 [email protected]
GUJARAT Jyoti Sharma 09891828266 [email protected]
PUNJAB Megha Sharma 09891668292 [email protected]
HARYANA Sarita Singh 09891899197 [email protected]
RAJASTHAN Sara Khan 09953720233 [email protected]
UTTAR PRADESH Mehak Ali 09582957538 [email protected]
UTTARAKHAND Pratibha Joshi Bhatt 09891889588 [email protected]
MADHYA PRADESH Sarla Singh 09999141933 [email protected]
CHHATTISGARH Sujata Gautam 08588998437 [email protected]
BIHAR Dolly Singh 09953824044 [email protected]
JHARKHAND Chunki Bhutia 09891655888 [email protected]
HIMACHAL PRADESH Pratima Joshi 09718268833 [email protected]
JAMMU & KASHMIR Afsana Malik 09891899322 [email protected]
WEST BENGAL Hrituparna Banerjee 09891899064 [email protected]
KARNATAKA Priyanka Dubey 09891123772 [email protected]
ASSAM Jayanti Das 09891123772 [email protected]
ANDHRA PRADESH Ritika Kotiyal 09953746033 [email protected]
ODISHA Namita Shrivastav 09999147833 [email protected]
TAMIL NADU Yogesh Kumar 09891668636 [email protected]
DIGITAL P.S. Saini 09891405403 [email protected]
Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170Email : [email protected] Web. : www.krishijagran.com
ALL INDIA SANJAY KUMAR 09313301029 [email protected]
GUJARAT Jyoti Sharma 09891828266 [email protected]
MAHARASHTRA Many Pradhan 09891263263 [email protected]
Pavan Ajage 08411889826 [email protected]
Narendra Sherdale 09881063466 [email protected]
Bhausaheb Wagh 08806851660 [email protected]
MADHYA PRADESH Sarla Singh 09999141933 [email protected]
CHATTISGARH Sujata Gautam 08588998437 [email protected]
JAMMU & KASHMIR Afsana Malik 09891899322 [email protected]
HIMACHEL PRADESH Pratima Joshi 09718268833 [email protected]
PUNJAB Megha Sharma 09891668292 [email protected]
UTTRAKHAND Pratibha Joshi Bhatt 09891889588 [email protected]
HARYANA Sarita Singh 09891899197 [email protected]
UTTAR PRADESH Mehak Ali 09582957538 [email protected]
R.N. Chaubey 09453577732 [email protected]
Govind Singh 07668056660 [email protected]
Krishna Bihari 09719029604 [email protected]
RAJASTHAN Sara Khan 09953720233 [email protected]
BIHAR Dolly Singh 09953824044 [email protected]
JHARKHAND Chunki Bhutia 09891655888 [email protected]
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 57
s[;hI th uzrh ;/js ns/ fyZuthI b[e dh fJZSk oZyd/ j'
sK nkgD/ G'iB ftu gZskr'Gh d/ i{; ~ Fkfwb eoe/
t/y'. s[;hI fBFfus s”o s/ y[d ~ fpbe[b nbr gkUr/.
gZskr'Gh ftu Bk-x[bD tkbk o/Fk (ckJhpo) thNk e?o'fNw,
ftNkfwB ph1, ph6, e/, Jh, ;h d/ fJbktk j'o th eJh
ftNkfwB Gog{o wksok ftu j[zd/ jB. gZskr'Gh ftu
fwBob} nkfJoB ns/ ;bco th ekch finkdk j[zdk j?.
gZskr'Gh s[jkvh ;t;E uwVh ns/ tkbK bJh pj[s T[g:'rh
j?. fJ; ftu gkJ/ ikD tkb/ yk; r[DK eoe/ fJ;~ ;[go
c{v th wzfBnk iKdk j?. i/ s[;hI nkgDh ;/js ~ fpbe[b
do[;s oZyDk ukj[zd/ j' sK gZskr'Gh ~ nkgD/
G'iB dk fjZ;k pBkT[Dk ;G s'I p/jso
edw j?.
· w?vheb n?e;goN wzBd/
jB fe eZuh gZskr'Gh d/ i{;
ftu nkJh;';kJhB/v} j[zd/ jB
fijV/ fe fJe gqeko d/
e?wheb ezgkT{v} j[zd/ jB fijV/
s[jkv/ ;oho ftu n?;N'iB w?Nkp'fb}w
gZskr'Gh s'I gkU T[ibk fByko
b ns/ fwZmh rkio ~ t/ye/ s[ozs
jbt/ dh :kd nk iKdh j?. fBFfus s”o s/ rkio d/ fJ;s/wkb Bkb pBD tkbk jbtk j? jh J/Bk bkitkp. rkio Bk f;oc ;tkd ftu tXhnk j[zdh j? pbfe s[jk~ szdo[;s oZyD d/ fJ;ftu pj[s ;ko/ r[D j[zd/ jB. fJj f;jswzd oZyD d/ Bkb Bkb nZyK dh o”FBh ~ tXkT[Idh j?. rkio dk fB:fws fJ;s/wkb s[jkv/ tkbK ns/ uwVh bJh pj[s bkGekoh j?. rkio d/ i{; ~ nkgD/ G'iB dk fjZ;k pDk bU feT[Ife fJj ;[nkdh j'D d/ Bkb Bkb r[Dekoh th j?.
1H rkio d/ i{; ~ yk; r[DK Bkb Gog{o pBkT[D dk ezw fJ; ftu w”i{d phNk e?o'fNB, ftNkfwB ns/ g'NkFhnw eod/ jB. phNk e?o'fNB Bkb rkio ftNkfwB J/ dk ;G s'I gqGkth ;o's pDdh j?. rkio Bkb ;oho d/ fJfwT{B f;;Nw ~ skes
o;hbh ns/ ;tkdh rkio
dh gqfeqnk ~ s/i eod/ jB ns/
s[jk~ po?;N e?I;o, c/cfVnK d/
e?I;o, gq';N/N e?I;o, g/N d/ e?I;o
ns/ e'b'B e?I;o s'I puk e/ oZyd/
jB. fJ;d/ T[g:'r Bkb e?I;o
d/ mhe j'D dh gqfeqnk ~ th
rsh fwbdh j?.
· gZskr'Gh ftu c'fbe n?f;v j[zdk j?
fi; ftu n?Bhwhnk :kBh y{B dh
ewh ~ d{o eoB dk yk; r[D j[zdk
j?. c'fbe n?f;v ftu Bt/I pbv
;?b} dk fBowkD eodk j?.
· gZskr'Gh th s[jkvh uwVh ;pzXh
;kohnK ;wZf;nktK ~ G[bk d/t/rh.
fJ; rZb dk e'Jh coe BjhI g?Idk
fe s[jkvh ;feB fezBh yokp j' u[eh
j? feT[Ife gZskr'Gh ftu ;feB dh
gqfeqfse uwe ~ tkg; fbnkT[D
dk r[D j[zdk j?.
fwbdh j?. ftNkfwB J/ Bkb Bk e/tb s[jkvhnK nZyK dh o”FBh tXdh j? pbfe rkio d/ i{; dk fB:fws fJ;s/wkb fdb dhnK phwkohnK s'I th s[jk~ puk e/ oZydk j?.
2H rkio d/ i{; ftu j'D tkb/ g'NkFhnw ;oho d/ e'b?;No'b ~ xZN eodk j?. rkio ftu bhto ~ mhe oZyD dk th r[D j[zdk j?. g'NkFhnw w?rBh} ns/ w?rBhFhnw d/ Bkb fwbe/ pbv F{ro d/ b?tb ~ mhe oZydk j? ns/ fJ; soQK ;oho ftu F{ro d/ yso/ ~ xZN eodk j?.
3H rkio d/ i{; ftu ftNkfwB e/ j[zdk j? fijVk fe ;ZN bZrD Bkb y{B d/ XZp/ izwD ftu wdd eodk j? y{B dk trDk o'edk j?. ftNkfwB e/ ;ZN mhe eoB ftu ekoro j?. rkio ftu w”i{d ftNkfwB ;h iyw
mhe eoB d/ Bkb Bkb w;{fVnK ~ th ;jh oZydk j?.
4H rkio d/ i{; ftu e?I;o Bkb bVB dk r[D j[zdk j?. fJ; ftu e?o'N/B'J/v BK dk fJe yk; sZs j[zdk j? fi;~ gq';N/N e'b/B ns/ po?;N e?I;o Bkb bVB ftu pj[s jh ekoro ;wfMnk iKdk j?.
5H rkio dk i{; ;oho ftu gq'NhB dh ewh ~ g{ok eoB d/ Bkb Bkb ;oho ~ b'VhIdh wksok ftu e?bFhnw gqdkB eoe/ jZvhnK ~ wip{s eo fdzdk j?.�
ਿਸਹਤ www.kjcommoditynews.com
gZskr'Gh s'I gkU T[ibk fBykoi/
o;hbh ns/ ;tkdh rkiobk
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 58
To Reach Rural India Advertise in Krishi Jagran• • Five languages Thirteen states Four lakh plus copies•
60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016Tel: 011-26511845, 26517923, 45503170 Mob: 9313301029, 9654193353 Email: [email protected]
BIHAR
DOLLY SINGH
9953824044
H.P
UTTRAKHAND
U.P.
MAHARASTRA
CHHATTIS
GARH
MANY PRADHAN
9891263263
GUJARATJYOTI
SHARMA9891828266
AFSANA MALIK9891899322
HARYANASARITA SINGH
9891899197
RAJASTHAN
SUJA
TA G
AUTA
M
8588
9954
37
MEHAK ALI
9582957538
M.P.
PRATIMA
9718268833
PRATIBHA JOSHI BHATT9891889588
SARA KHAN
9953720233
PUNJABMEGHA
SHARMA
9891668292
JAMMU & KASHMIR
JHARKHAND
CHUNKI BHUTIA
9891655888
www.krishijagran.com www.kjcommoditynews.com
KRISHI JAGRAN
AGRICULTURE WORLD
COMING SOON
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
the pulse of rural indiaKRISHI JAGRAN
SARLA
9999141933
;wZrohL 1 feb'rqkw d[ZX dk S?Bk, S/B/
d/ t}B s'I u”EkJh fg;h uhBh, nZXk Nh
;g{B fg;h S'Nh fJbkfJuh, 1 Nh ;g{B
r[bkp ib, E'Vk fijk e/;o, 1 tZvk
Bkfonb ef;nk j'fJnk, ;iktN bJh
pdkw.
ftXhL S/B/ ns/ uhBh ~ jE/bh Bkb
y{p uzrh soQK fwbk bU. wzdh nKu s/
fszB uko fwzN ;/e e/ T[sko bU. mzvk
j'D s/ fJe u”EkJh uwZu fJbkfJuh ns/
;wZrohL 250 rqkw gBho, 3 Nh ;g{B
fxU iK wZyD, fJe fgnk} bzph eZNh
j'Jh, nZXk fJzu N[eVk ndoe, 2 johnK
fwouK, 4 NwkNo, 2 w'Nh fJbkfJuh,
nZXk eg djh, nZXk Nh ;g{B bkb fwou
gkT{vo, nZXk Nh ;g{B row w;kbk,
Bwe ;tkd nB[;ko, nZXk eg d[ZX, 2
Nh ;g{B Nw?N' ;k;
rkofBF bJhL 2 Nh ;g{B ef;nk
gBho, 1 Nh ;g{B pohe eZfNnk jok
XBhnk.
fJe uwZu r[bkp ib fwbk bU. ;ko/
S/B/ ~ d; fjZf;nK ftu tzv e/ r'b eo
bU.
e;/ j'J/ Bkfonb ftu uko tZv/
uwu uhBh fwbk e/ wzdh nKu s/ uVkU
ns/ pokpo ubKd/ oj'.
uko-gzi fwzN pknd ;/e e/ id'I
Bkfonb ;[ZeD br/ sK T[sko bU. mzvk
j'D s/ fJe u”EkJh uwZu fJbkfJuh gk
fdU. e/;o ~ fJe uwZu r[bkp ib
ftu fGr' e/ w;b e/ Bkfonb ftu
fwbk bU. Bkfonb ~ d; fjZf;nK ftu
tzv bU.
Bkfonb dk fJe fjZ;k jE/bh s/
c?bk e/ T[; ftu fJe fjZ;k S/Bk oZy
bU. fJ;~ jbe/ jZE Bkb bZv{ dh soQK
pzB bU. pdkw d/ d' fjZ;/ eoe/ bZv{nK
s/ T[go'I ;ikU.
;wZrohL 2 eZg w?dk, fszB N/pb ;g{B d/;h fxU, YkJh eg y'fJnk, ef;nk ns/ jbek G[fBnk j'fJnk, 15 eki{, 4 Nh ;g{B eZNh j'Jh froh (;[Zek Bkfonb), 15 pdkw, 20 feFfwF, 1 u[Neh i?cb gkT{vo, 1 u”EkJh Nh ;g{B S'Nh fJbkfJuh gkT{vo, YkJh eg fg;h uhBh.
ftXhL
1H w?d/ ftu fgxfbnk j'fJnk fxU gk e/ uzrh soQK jE/bhnK Bkb orVd/ j'J/ fwbkU. jbe/ r[Br[B/ gkDh Bkb Bow r[zB bU. j[D Bw iK frb/ egV/ Bkb YZe e/ fJe gk;/ oZy'.
2H ;[Zek Bkfonb, eki{, pkdkw, feFfwF, i?cb gkT{vo ns/ fJbkfJuh ~ y'J/ ftu gk e/ uzrh soQK fwbkU. j[D uhBh fwbkU. fco fJ; fwFoD ~ S'N/ S'N/ fjZf;nK ftu tzv'.
3H r[fink w'bv ftu fueBkJh
brkU. j[D w?dk fwFoB Bkb S'Nh S'Nh b'JhnK pDk e/ g{Vh tKr gsbk t/b'. jo gsbh j'Jh g{Vh ~ w'bv ftu jbek dpkU. fco ykbh fjZ;/ ftu y'fJnk fwFoB Go'. e'fBnK ftu jbek fijk gkDh bk e/ w'bv ~ pzd eo'. eZ; e/ dpkU sK fe r[fink jo gkf;UI ;hb j' ikJ/.
4H j[D fJjBK ~ fxU ftu wZX nKu s/ ;[fBjok sb bU. ukj/ sK fJjBK ~ ukFBh ftu e[M d/o bJh v[p' e/ mzvk eo', uKdh d/ toe Bkb ;ik e/ ;ot eo'.
ftXhL gBho ~ d' fJzu d/ N[efVnK ftu
eZN bU. fJe eVkjh ftu nZXk fxU gk
e/ T[; ftu fgnk}, ndoe, joh fwou
ns/ w'Nh fJbkfJuh gkU. fszB-uko fwzN
se sbD d/ pknd T[; ftu NwkNo gk
e/ 7-8 fwzN bJh YZe e/ oZy fdU. djh
gk e/ gzi fwzN se gekU. nZXk eg
gkDh gk e/ mzvk j'D fdU. rokfJzvo
ftu gk e/ pohe gh; bU.
� j[D eVkjh ftu pfunk
j'fJnk fxU gk e/ row eo bU ns/
ykDk^yIkBk
Fkjh gBho
j[D fJ; ftu rokfJzvo ftu fg;h j'Jh
ro/th gk fdU ns/ rkVk j'D se
gekU. ;ot eoB s'I gfjbK d[ZX ns/
gBho gk e/ fszB uko fwzN se gekU.
jok XBhnk ns/ e;/ j'J/ gBho Bkb
rkofBF eoe/ ;ot eo'.
r[finkr[fink
S/Bk Bkfonb d/ bZv{S/Bk Bkfonb d/ bZv{
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 60
www.kjcommoditynews.com
wokmk wzfdo ftu @vhvhn?bi/# B/ g{o/ ehs/ 1000 jcs/
;kT{E ncoheB o'b/B ;Nk; B/ fiZfsnk fw; tobv 2014 dk fyskp
bw fdb tkb/ d[bjfBnk b/ ikJ/Ir/ B/ nZi w[zpJh ;fEs wokmk wzfdo ftu fJe j}ko jcs/ g{o/
eo bJ/ jB. Fkjo[y ykB ns/ eki'b ;Nko fJj fJe o'wKfNe fcbw j?. eoB i”jo dh fJj
fcbw fcbwK d/ F”ehBK bJh eJh wkfJfBnK ftu yk; j?. feT[Ife fJ; fcbw B/ pkbht[v ftu fcbwK
dk fJe BtK No?Iv F[o{ ehsk ;h. fJ; fcbw B/ Fkjo[y ~ o'wKfNe fcbwK dk pkdFkj
pDkfJnk ns/ T[E/ jh Fkjo[y ns/ eki'b dh i'Vh fcbw irs ftu ;G s'I g;zdhdk i'Vh
pD rJh.
fJ; fcbw d/ eJh vkfJbr nZi th b'eK dh i[pkB s/ uV/ j'J/ jB.
J/Bk jh BjhI fJ;d/ Bt/I Nq/bo ~ th doFeK B/ y{p g;zd ehsk ns/
fJ;~ :{fNT{p s/ j[D se eJh bZy fjN fwb u[Ze/ jB.
:F oki fcbw} B/ jikotK jcsk ;?bhpo/N eoB bJh
eJh gb?B pDkJ/ jB. j[D t/yDk j't/rk fe fcbw d/
fBod/Fe nfdZs: u'gVk Fkjo[y ykD ns/ eki'b Bkb fwb
e/ fezM dk iFB wBkT[Id/ jB.
bh ftu jh izw/ fJe ;kXkoB fij/
gfotko ftu gb/ tX/ ;goF dk
F[o{nksh fcbwh ;co w[zpJh fcbwh Bro ftu
nkgDh gfjukD pBkT[D ftu ekw:kp j'D
bZrk j?, r'b{ n”o gZg{ ftu got/} Bkwe
nkszetkdh dh G{fwek fBGkT[D tkb/ ebkeko
;goF B/ f;bto ;eohB s/ obh} j'Jh
nkgDh d{ih fjzdh fcbw okjhI ekch gqGkfts
ehsk. ;goF B/ feqFh ikroD Bkb rZbpks
eod/ j'J/ fejk fe fJ; fcbw ftu fvzgb
egkvhnk ns/ dhge fsi'oh fij/ ebkekoK Bkb
ezw eoBk fJe ;[yd nB[Gt fojk. r'b{ n”o
gZg{ s'I gfjbK crbh ftu th fcbw fBod/Fe
epho B/ th e'eh BFky'o dk feodko fBGkT[D
dk w”ek fdZsk. pugB s'I jh w[zpJh Broh ftu
tZv/ tZv/ fcbwh ebkekoK Bkb ezw eoB d/
;gB/ j[D g{o/ j'D bZr/ jB. ;Zu ftu ;bwkB
ykB, neF/ e[wko, fvzgb egkvhnk ns/
dhge fsi'oh Bkb fcbwK ftu ezw eoBk
vohw ew} No{ s'I xZN BjhI j?. w/o/
bJh nZi ;goF ~ okw r'gkb towk
fij/ Bkwh fcbweko dh fcbw ftu ezw
eoB d/ w”e/ fwbDk, fJe tZvh T[gbpXh
s'I xZN BjhI j?. ;goF B/ fcbw irs
ftu nkT[D s'I gfjbK wkoFb nkoN,
fizw, x[V;tkoh, fEJ/No
ftu y{p g;hBk tjk
e/ y[d ~ :'r
ebkeko pBD
ftu nfsnzs
fwjBs ehsh.
fJ;h fwjBs d/
fwZm/ cb fwbD
bZr/ jB.
vB d/ n?e;b bzvB nkJhH;hH;hH nkvhN'ohnw ftu fw; tobv
2014 dk fyskp ;kT{E ncoheB ;[zdoh o'b/B ;Nko} B/ fiZfsnk id'I
fe gfjbh oBo jzroh n?vhBk ebe;o ns/ d{ih oBo ng fw; :{BkJhfNv
;N/N; n?bh}kp/E ;?cfoN.
fcbwh d[Bhnk www.krishijagran.com
wokmk wzfdo ftu B/ g{o/ ehs/ 1000 jcs/ @vhvhn?bi/#
;goF dh d{ih fjzdh fcbw r'b{ n”o gZg{ fobh}
wokmk wzfdo ftu B/ g{o/ ehs/ 1000 jcs/ @vhvhn?bi/#
;goF dh d{ih fjzdh fcbw fobh} r'b{ n”o gZg{
fdZ
;kT{E ncoheB o'b/B ;Nk; B/ fiZfsnk dk fyskpfw; tobv 2014
bz
fc
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD fd;zpo 2014 61
lqugj
s dy d
h lqugj
h 'kq#
vkr
U;wgkWy
SaM VªSDVj ds l
kFk
Toll
Free
180
0 20
00 1
24
• M
hyDl
Mªkboj
lhV y
Snj fQfu'k v
kSj v
keZ j
sLV d
s lkFk
• L
Vhfj;ks fl
LVe
¼DJ
bQsDV
½ & L
ihdj
lfgr
• l
qanj Q
qV eSV
• e
ksckby p
ktZj
lkWd
sV
• Ý
s'k o
vuks[kk
ekWMy
Dec
al
• G
SPTO
* •
12+
3 Li
hM U
G v
Fkok Ø
hij*
• L
dkbZ o
kp*
U;wgkWySaM36
30
rRi
j l
ok
U;wgkWySaM
32-9
0hp
VªSDVj jsat
okn
ksa ij
[kM
s+] fe
êh l
s tqM
s+!