punjabi magazine feb 2015
DESCRIPTION
Krishi Jagran, India's No.1 (Agriculture Media Group) How to grow more agri-production with latest scientific methods Events, news, information, product- launch, sports, politics, Entertainment etc. Right choice for agriculture fraternityTRANSCRIPT
ikgkBh g[dhB/ dh d/yGkb
rzB/ d/ gqw[Zy ehV/ ns/ J/ehfeqs gqpzXB
nzp d/ sBkG/de ehV/ dk gqpzXB
finkdk d[ZX bJh pkJhgk;- t;k fdZsh ikJ/
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD;kb 17 ^ nze 02 ^ cotoh 2015 ^ o[gJ/ 35
www.krishijagran.comwww.krishijagran.com
ikgkBh g[dhB/ dh d/yGkb
ehV/ ns/ J/ehfeqs gqpzXBrzB/ d/ gqw[Zy
ehV/ dk gqpzXBnzp d/ sBkG/de
pkJhgk;- t;k fdZsh ikJ/finkdk d[ZX bJh
(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
the pulse of global commodity marketthe pulse of global commodity marketthe pulse of global commodity market
www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com...
(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
the pulse of global commodity market
www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com.
Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170Email : [email protected] Web : www.krishijagran.com
;zgkde� � n?wH;hH v'fwfBe
fBd/Fe� � FkfJBh fJwkB[tb n?wH ihH tk;B
n?;'f;J/N ;zgkde� vkH e/HihHuKvh� � rzrkFoB ;?Bh
ekoiekoh ;zgkde J/;HJ/;H v'rok
;zgkde ;bkjeko� vkHoki/F ;/Iro
;jkfJe ;zgkde� uzdow'jB
wjkgqpzXe� � u/sokw
T[g wjkgqpzXe� cojk ykB
gqpzXe e/Hi/H ;oB:k� � wfje nbh� � gqfswk i'Fh� � gqfsGk i'Fh GZN
ftgBD ;jkfJe� ;kok ykB� � ;[iksk� � i:zsh dk;� � ;obk e[wkoh� � i:'sh Fowk� � ;fosk f;zx� nc;kBk wfbe u[zrh G{Nhnk fwzBh gqXkB v'bh f;zx
fvihNb� � ghHn?;H;?Bh� � nGhihs p?Boih� � e[Bkb w}{wdo e[w[d F[ebk� � fBFKs Nke� � fgqnzek d{p/� � Bfwsk Fqhtk;st� � fofsek e'fNnkb� � fos{goD p?Boih
gqpzXe gq;ko� � ;zi/ e[wko
;jkfJe gqpzXe� pkbk;kj/p tkr� � gtB nkir/� � Bo/Ido F/oNkN/� � nwohF F[ebk� � fFteKs T[gkfXnkJ/� � nkoHn?BH u'p/ feqPB fpjkoh r'ftzd f;zx okj[b f;zx jo/Fzeo wzvb ni/ e[wkonekT{IN; fgqEk n?w BkfJo e/HphHfJzdokfvikfJfBzr� � Xow/Ido e[wko w'fBek wbj'sok :'r/F e[wko
ezwekih ;jkfJe� d/t/Ido f;zx ;[e[wko ikBk� � gq/w e[wko� � oki{ ikBk
dqy ist 64
www.krishijagran.com
n?Zw.J/.;h. feqPh ikroDgzikp dh gqw[~y g/Av{ gfotkoe wk;e g~fsqek
o"kZ 17 vad 02 Qjojh 2015 #i;s 35
sseok
laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e-lh- Mksfefud
,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ
fnYyh&110016 ds }kjk iq"id izsl izk-fy-] 203&204] Mh-,l-vkbZ-Mh-lh- dkWEiysDl] vks[kyk vkS|ksfxd {ks=]
Qsl&1] ubZ fnYyh&110020 *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA
bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA
sseok
Subscribe toKrishi Jagran Magazine
Punjabi, Hindi, Gujarati, Marathi & English
Sanjay Kumar Mob: 09313301029
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 04
y/sh ;wkuko HHHH6
gq?; ;wkukoHHHHHHHH12
ਇੰਟਰਿਵਊ...........13
gqrshFhb
fe;kBKHHHHHHHHHHHHH18
ikswn Aq y ikswn
bIbIAW leI igAwn
dw srqo ikswn
mly y mwrc 2015....22
ivigAwnk X`ug
iv`c ikSnW leI
pRyrnw sroq hY
KyqI sihq.......24
pirvwrk Awmdn
vDwaux iv`c bIbIAW
dw Xogdwn........25
ikgkBh g[dhB/
dh d/yGkbHHHHHHHHH28
rzB/ d/ gqw[Zy ehV/
ns/ J/ehfeqs
gqpzXBHHHHHHHHHHHHHH34
Gog{o c;b T[sgkdB
ftu ;{eFw g”Fe
sZsK dh G{fwekHHHHHH37
nzp d/ sBkG/de
ehV/ dk gqpzXBHHHHH41
b`krI pwlx
iek lwhyvMd
ik`qw..............42
finkdk d[ZX bJh
rktK ~ pkJhgk;-
t;k fdZsh ikJ/HHHHH48
GftZycbHHHHHHHHHHH53
ਿਸਹਤ.................54
ykDk^yIkBkHHH56
y/b irsHHHHHHH57
ਰਾਜਨੀਤੀ............59
fcbwh
d[Bhnk...............60
ekfldHkfo”;Qy
n?ZwH;hH v'wfBe
;zgkdeh
www.kjcommoditynews.com;zgkdeh
&Email: [email protected]
AGRICULTURE W RLD(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)the pulse of global commodity market
www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com.
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
The Pulse of Agri-World
www.krishijagran.com
ikdh d/ pknd, Gkos fij/ ftFkb d/F B/ nB/e
fdFktK ftu nG{sg{ot ftek; ehsk ns/ nZi
BthBsw seBhe d/ ;jko/ ngko ;cbsk gkT[D ftu
;kv/ d/F dh g{oh d[fBnk ftu fJe BthI gfjukD pD
rJh j?, gozs{ ;kv/ d/F ftu fe;kB d/ ihtB ns/
y/shpkVh d/ y/so ftu y[Fjkbh fbnkT[D bJh pj[s
;ko/ :sBK ~ nzikw th d/Dk j't/rk.
jkb jh ftu gqXkBwzsoh d[nkok nk:'fis Bhsh
nk:'r dh rtofBzr ekT{I;b dh p?me ftu gzikp d/
w[Zy wzsoh Fqh gqekF f;zx pkdb B/ th okFNoh Bhsh dk
ykek fsnko eod/ ;w/I y/shpkVh y/so ~ gqw[Zysk d/D dh
wzr ehsh. Fqh pkdb B/ uzvhrV ftu nk:'fis n?ro'
N?e-2014 ftu th fe;kBK d/ fjsK bJh
vkHn?wHn?;H;tkwhBkEB d[nkok fog'oN ~ bkr{ eoB dh
f;ckfoF ehsh ;h.
fJ;/ soQK fpjko B/ Gkos ;oeko d/ APMC Act
2003 ~ ;kb 2006 ftu jh poyk;s eo fdZsk ;h.
T[; s/ nZi se e'Jh ;wkXkB BjhI eZfYnk frnk. ;kv/
e/Idoh feqFh wzsoh th fJ;/ oki s'I jB ns/ T[whd ehsh
ik ;edh j? fe T[j fJ; gk;/ e[M io{oh edw u[Ze e/
fe;kBK d/ fjsK dh oZfynk eoB ftu io{o ekw:kp
;kfps j'Dr/, feT[Ife T[go'es nfXfB:w d/ nXhB jh
fe;kBK ~ nkgD/ T[sgkdK ~ wzvh ftu t/uD ftu
;jkfJsk fwbdh j? ns/ y/s ftu ehsh rJh w/jBs dk
T[fus w[Zb b? gkT[D ftu ;wZoEsk jkf;b j[zdh j?.
fgSb/ fdBhI byBT{ ftu nk:'fis n?roh
j'oNhN?e T[so gqd/F ftu oki d/ w[Zy wzsoh
nfyb/F :kdt B/ th nkgD/ oki d/ jo fe;kB
~ y[Fjkb t/yD dh rZb ejh ;h ns/ nkrok s'I
byBT{ okFNoh oki wkor s/ nkb{, eDe,
cb, ;pihnK ns/ d[ZX T[sgkdB bJh wzvhnK
;Ekfgs eoB fijhnK :'iBktK dk y[bk;k ehsk
;h.
wjkokFNo ftu fe;kB nksw jZfsnk
G[rskB ftF/ s/ eJh j?okBh iBe nKeV/
;kjwD/ nk oj/ jB fijBK ftu 2011 s'I b? e/
j[D sZe nZX/ wkwb/ bzfps gJ/ jB. n;b ftu
fe;kB nksw jZfsnk dh dknt/dkoh ;kfps
eoB bJh ;oekoh szso d[nkok ngDkJhnK
rJhnK ;ys BhshnK d/ sfjs e/tb T[;/ ~
bkG fwb ;e/rk fijVk iK sK nkgD/ e'b iwhB
oZydk j't/ iK feqFh bJh eoik fbnk j'fJnk
j't/.
t?;/ eoBkb ftu y/shpkVh ftfrnkfBeK
dk wjK ;zw/bB j't/ iK 12thI phi wjK;Gk,
fJ; ftF/ s/ e/Idfos fJjBK wjZstg{oB
nk:'iBK Bkb ns/ BthBsw BhshnK bkr{ eoB
Bkb ;ko/ feqFh ;w[dkJ/ ~ bkG io{o fwb/rk.
y/shpkVh ftF/ s/ e/Idfos nk:'iBK ns/ BhshnK ~ bkr{ eoB Bkb y/shpkVh ;w[dkJ/ ~ bkG io{o fwb/rk
nk
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 05
feq;Nb eokg gq'N?eFB feqFh irs ftu Go';/ dk BK
thHn?BHnko Bo;oh d/ w'N/ nwo{d fyZu dk e/Ido s/ wjhB/ byBT{ ftu nk:'fis feqFh gqdoFBh d/ d”okB jkb
Bzpo 2 ftu thHn?BH nko Bo;oh dk ;Nkb nkgD/ w'N/
nwo{d d/ ekoB yk; fyZu dk e/Ido fpzd{ fojk. Bo;oh d/ gqshfBXh
okiht pk;eo ns/ fFt gqskg f;zx B/ nkgD/ nwo{d dh ftF/Fsk s/
gqekF gkT[Id/ j'J/ dZf;nk fe fJj EkJhb?Iv s'I fbnKdh rJh nwo{d
dh B;b j?. fJ; B;b dk nwo{d 300 s'I 1000 rqkw tiBh j[zdk
j?. fJ;dh fwmk; pkeh nwo{dK d/ w[ekpb/ xZN j[zdh j? ns/ T[;
ftu phi th xZN j[zd/ jB. r[ioks ns/ SZsh;rV ftu fJj ekch
b'efgqn j' fojk j?. fJ; B;b dk 2 ;kbk g”dk 30 s'I 50 feb'
nwo{d g?dk eodk j?. fJ; nwo{d d/ g”d/ ~ mzv/ gqd/F d/ fJbktk
fes/ th bk e/ ;[nkdh nwo{d dk nkBzd fbnk ik ;edk j?.
tkpK d/ Ffjo byB{ ftu nk:'fis n?roh j'oNhN?e T[so
gqd/F ftu ;zgzB j'fJnk. Bkpkov byBT{, T[sogqd/F d/
w[Zy wjK gqpzXe e/He/Hr[gsk B/ feqFh ikroD Bkb rZbpks
eod/ j'J/ dZf;nk fe gfjb/ jh fdB oki d/ w[Zywzsoh nyhb/F
:kdt B/ feqFh ftu Fbkxk:'r :'rdkB bJh d; ;z;EktK ~
;zwkfBs ehsk.
nkb{ dk tX/o/ T[sgkdB ns/ yohd bJh okX/ ;ot'dn
rzr'ok, cfsjnkpkd, nkrok, i?fte y/sh ns/ ;”o T{oik bJh
gqrsh rqkw T[d:'r ns/ ;wki efbnkB ;z;EkB, e'stk,
pjkd[og[o, fJbkjpkd, fe;kBK ftu feqFh frnkB ns/ gzg
;?N brkT[D bJh okwkBzd wbjDh, v'ohnk, doys brkT[Dk,
feqFh bkfJpq/oh, fe;kBK bJh r'Fmh nk:'fis eoB nkfd bJh
fFtih-gqfrnk rqkw T[d:'r ;/tk ;fwsh cfsjg[o, tX/o/
wksok ftu phi ns/ pkfJU ykd yohd bJh okw feqFBk
T[wzr ;[B/joke eb ;/tk ;fwsh, fpbrqkw jod'Jh, phopb-
nofgs rqkw ftek; ;z;EkB, nepog[o, ekBg[o, beFwh
;o;tsh ;/tk ;z;EkB, XB[g[o, ;o;tsh, rqkw T[sEkB-
fsqt/Dh y/soh rqkwhB p?Ie, ;kbkpkd, ikb”B, i? Gkos-gzuFhb
fvt?bgw?IN Nq;N, cyog[o, pfjo?u ns/ ;t?-o[irko ns/ y/sh
dh BthBsw seBhe, fwZNh dh iKu ns/ ;jh ;w/I s/ p?Ie dk
eoik u[ekT[D bJh gfjb rqkwhB ;/tk ;fwsh ;?dog[o,
ghbhGhs ~ Bkpkov B/ n?roh j'oNhn?e T[sogqd/F d/ d”okB
T[go'es ;z;EktK ~ g[o;feqs ehsk.
;Nb eokg gq'N?eFB gqkH fbH
d/ J/ohnk wkoefNzr w?B/io
vkH ow/F e[wko B/ byBT{ ftu feqFh
ikroD Bkb rZbpks eod/ j'J/
dZf;nk fe T[jBK ~ ezgBh ~
;Ekfgs j'fJnK 40 ;kb j' u[e/ jB. ezgBh d/ nfXneF Bzd
feF'o nrotkb d/ B/sost ftu n?ro' e?wheb, n?ro'
fJeT[gw?IN; ns/ phi d/ feZs/ ftu yk; gfjukD pDkJh j'Jh
j?. ezgBh d[nkok fo;ou ns/ vht?bgw?IN b?p ;'Bhgs ftu
pDkfJnk j'fJnk j? id'I fe n?ro' e?wheb :{fBN izw{ ftu
ns/ phi bJh j?dokpkd ftu :{fBN ;Ekfgs ehsh j'Jh j?.
ezgBh d/ ;hv vhgkoNw?IN dk ezw vkHgq/w feF”o
(;/tk w[es gq'c?;o Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB) d/
nB[GtK d/ nkXko s/ ehsk iKdk j?. phs/ ;kb feq;Nb
eokg gq'veFB gqkHfbH B/ B?FBb n?ro' ntkov 2014
dk nk:'iB th ehsk ;h. fJ;d/ sfjs feqFh y/so ftu
T[b/yD:'r :'rdkB bJh eJh fe;kBK ~ bZyK o[gfJnK
d/ Bed fJBkw Bkb g[o;feqs ehsk frnk ;h. fJ;
;wko'j ftu e/Idoh wzsoh fBsB rveoh w[Zy w/jwkB d/
o{g ftu w”i{d ;B.
www.krishijagran.comy/sh ;wkuko
Bkpkov B/ y/shpkVh ftu Fbkxk:'r :'rdkB bJh d; ;z;EktK ~ ;zwkfBs ehsk
Bkpkov B/ y/shpkVh ftu Fbkxk:'r :'rdkB bJh d; ;z;EktK ~ ;zwkfBs ehsk
B
feq;Nb eokg gq'N?eFB feqFh irs ftu Go';/ dk BKfeq
thHn?BHnko Bo;oh d/ w'N/ nwo{d fyZu dk e/Ido
ph
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 06
d[BhnK d/ jo e'B/ ftu c;bK s/ ehfVnK ns/
phwkohnK dk ysok pfDnk ofjzdk j?. eJh y/soK
ftu fJj yso/ ;[Zek, finkdk rowh ns/ fwZNh d/
yko/ j'D fijhnK ;wZf;nktK Bkb nkT[Id/ jB,
fijBK Bkb Gkoh B[e;kB j[zdk j?. pkfJo eokg
;kfJz; fJjBK ;wZf;nktK ~ jZb eoB ns/ fJjBK
dk ;wkXkB bZGD dh e'fFF eo fojk j?. nfij/
T[sgkde g”fdnK ns/ gqikshnK d/ Bkb fijV/
nkgD/ tksktoD gqsh finkdk nB[e{b j'D ns/
w”;w dh wko dk ;kjwDk eoB ftu ;eFw j'D.
fJjd/ Bkb jh pkno eokg ;kfJz; NwkNo, rkio
eeVh, fgnki ns/ sop{i ;w/s eJh gqeko dhnK
c;bK d/ phi T[sgkdB ns/ fJjBK c;bK d/ ;/js
bJh ckfJd/wzd r[DK d/ tkX/ s/ y'i eo fojk j?.
wkBt ihtB ~ bzp/ ;w/I bJh g”FD dh BthI ;”rks
d/D d/ beF/ d/ Bkb www.bayer.in
;t;E c;b �� p/jso g”FD
wFo{w T[sgkdB Bkb nkofEe wip{sh ;zGt Fh :{Bhtof;Nh d/ ;zuko e/Ido ftu wzrbtko ~ gzi
fdBhI wFo{w f;ybkJh dk ;wkgB j'fJnk. j;Bg[o
ns/ efbnkDg[o s'I nkJ/ doiBK fe;kBK ~ f;ybkJh d/ pknd
;zp'fXs eod/ j'J/ okfizdo feqFh :{Bhtof;Nh dh t?NBoh Nhw
d/ vkeNo Fkw okw f;zx B/ fejk fe wFo{w ftu n”FXh
g”FfNesk gkJh iKdh j?. fJ;~ feZs/ dk o{g d/ e/ nkofEs
;fEsh ~ th wip{s ehsk ik ;edk j?. T[jBK B/ fejk fe
wFo{w dh wzr pkiko ftu brksko tXdh ik ojh j?.
� fJ;d/ bJh pkiko dh e'Jh ewh BjhI j?. e/tb
io{os j? fe :{Bhtof;Nh s'I gqkgs frnkB ~ feZsk dk o{g
fdsk ikt/. w”e/ s/ w”i{d f;ybkJh nk:'fiek vkHno[fBwk
e[wkoh B/ fejk fe ;w{zj pDke/ fJ; feZs/ ~ eoB Bkb ;oekoh
p d/ doysK ~ fwbhpr BK dh phwkoh pj[s B[e;kB
gj[zukT[Idh j?. fijV/ pkrK dh mhe soQK d/yGkb BjhI
j[zdh iK fiE/ ;w/I ;w/I fwZNh ~ T[bNDk gbNDk ;zGt Bk j't/
T[E/ fJ; ehV/ dk gqe'g finkdk j[zdk j?.
o'eEkwL
feT[Ife fJ; ehV/ d/ pZu/ iBtoh wjhB/ sZe fwZNh ftu
fdZs/ nzfvnK u'I fBeb e/ doysK s/ uVd/ jB fJ; bJh
fJjBK ~ doysK s/ Bk uVD d/Dk jh ;G s'I tXhnk fJbki
j?. fJ; bJh iwhB ftu'I 0H5 s'I 1 whNo T[ukJh s/ sB/ s/
25 s'I 30 ;?IHwhH u”Vh fueBh nbekEhB FhN dh gZNh bkJh
ikt/. FhN brkT[D s'I gfjbK sB/ dh T[gobh Skb 5 s'I 8
;?HwhH u”Vh gZNh d/ pokpo e[bjkVh Bkb fSZb bU ns/ T[E/
skoe'b b[e dh fJe sfj bk e/ FhN bk fdU. fJ; gqeko
fwZNh ftu'I fBeb/ fJ; ehV/ d/ fFF{ doys s/ uVd/ ;w/I fJ;
FhN d/ j/mb/ fjZ;/ d/ nk; gk; fJeZm/ j' ikDr/. fJjBK
ehfVnK s/ ehNBkFh dk x'b 50 bhNo gkDh ftu 100
fwHbhH fwEkfJb g?okfEnkB, 50 JhH;hH iK 250 fwHbhH
vkJhihBkB 20 JhH;hH iK 300 fwHbhH feeB bck; 50
JhH;hH gqsh 50 doys wZX iBtoh ns/ wZX cotoh ftu
fSVe'. i/ fJj ehV/ doysK s/ uVD ftu ;cb j' ikD ns/
gZfsnK s/ fJeZm/ j' ikD sK fJjh ehN BkFhnK 50 fwHbhH
fwEkfJb g?okEhnkB 50 JhH;h, 1H25 bhNo vkJhihBkB, 20
JhH;h, 1H5 bhNo feebB ck; 25 JhH;hH ftu'I fe;/ fJe ~
500 bhNo gkDh ftu fwbk e/ gqsh J/eV ftu fSVe'. fJ;d/
fJbktk j'o fjZf;nK ftu euok nkfd Bk SZv' ns/ pkr ~ ;kc
;[Eok oZy'. rowhnK, i{B-i[bkJh ftu doysK d/ j/mbh fwZNh
~ T[bN g[bN eo fdU sKfe fJ; ftu fdZs/ rJ/ ehV/ d/ nzv/
;{oi dh rowh ns/ goihthnK d[nkok BFN j' ikD.
;ktXkBhnKL
1H doysK dhnK NfjDhnK ~ fJ; soQK eZN fdU fe fJjBK
dk ;zgoe iwhB iK fe;/ soQK dh tB;gsh Bkb Bk oj/.
2H i/ pkr ftu j'o doys th bZr/ jB sK T[jBK s/
th fJ;/ soQK dk p?v FhN brkU.
wFo{w T[sgkdB Bkb nkofEe wip{sh ;zGt
nzp ~ pukU fwbhpr o'r s'I
;jkfJsk th fwbdh j.? Tj[ BK B / ;ko / f;yZ bkJh gkq gs eoB
tkfbnK ~ fejk fe fJE I' ikD d / pknd gkq gs frnkB ~ jo' th
nkgD / ;kfEnK ftu tvz .' fJj fJe nfijk fesZ k j ? fe xo pm? e /
th be' h I eo ;ed / jB. fJ; we” / s / wFow{ ftfrnkfBe vkH
d:kokw g;q ko, f;fZ ynk fBodF/ e vkH iH/ ghHTg[ kd:k:, vkH
JH/ eH/ f;xz ;fjs doiBK ftfrnkfBe wi” d{ ;B.
nzp ~ pukU fwbhpr o'r s'I
feq
nz
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 08
y/sh ;wkuko www.kjcommoditynews.com
Fb whvhnk ftu th feqFh ikroD dk c/;p[e g/i y{p
uouk ftu j? fiE/ o'}kBk feqFh ;zpzXh nB/e ;wkuko ns/
ikDekohnK jkf;b ehshnK ik ;edhnK jB. fJ;d/ okjhI
fe;kBK ~ feqFh gqdoFBhnK dhnK ikDekohnK, nkT[D
tkbhnK c;bK dhnK ikDekohnK, ezgBhnK d/ Bt/I T[sgkdK dh
ikDekoh nk;kBh Bkb gqkgs ehsh ik ;edh j?. fJ; g/i dh
jkb/ sZe ;zfynk 8600 sZe gj[zu rJh j? ns/ fdB' fdB tXdh
ik ojh j?.
feqFh ikroD nkgD/ nkB bkJhB g'oNb s'I gfjbK
brGr thj ;kbK s'I fjzdh ftu @feqFh ikroD# Bkwe wkf;e
gZfsqek dk gqekFB eo fojk j?. fijVk g{o/ Gkos ftu fJe
gfotkfoe gZfsqek d/ o{g ftu p/jZd b'efgqn j?. fJ; ;w/I feqFh
ikroD gzi GkFktK- nzro/ih, fjzdh, gzikph, r[ioksh ns/
wokmh ftu jo wjhB/ gqekfFs j[zdh j?. Bkb jh Gkos d/
ftfGzB gqd/FK yk;eko T[sogqd/F, T[sokyzv, jfonkDk,
fjwkub gqd/F, izw{-eFwho, wZX gqd/F, SZsh;rV, oki;EkB,
fpjko, Mkoyzv, gzikp, r[ioks ns/ wjkokFNo ftu fJ;dk
fB:fws o{g Bkb ftsoD th j[zdk j?.
www.kjcommoditynews.com okjhI ykdnzB dh skik
sohB ikDekoh th xo p?m/ gkU. ykd ;wZroh yk;eo eDe,
wZeJh, uktb , pkiok, dkbK, fsbjD, cbK, ;pihnK, phiK,
w;kb/ ns/ egkj nkfd dh Gkosh ns/ nzso-okFNoh gZXo dh
BthBsw ikDekoh, ehwsK ftFb/FD dk ngko Gzvko.
www.kjcommoditynews.com fJ;d/ bJh feqFh
ikroD whvhnk ro[Zg dh nB[Gth Nhw 24X7 s/ nkXkfos
ekoiF?bh fJj ;[ftXk gqdkB eodh j?. i/ s[;hI th fJjBK
wjZstg{oB ftfFnK s/ skik sohB ikDekohnK xo p?m/ b?Dk
ukj[zd/ j' sK fBwB BzpoK s/ ;zgoe eo' iK Jhw/b eo'L
w'pkfJbL 9999743660, [email protected]
Jhfpqv phi pBkT[D tkbh gqw[Zy ezgBh wfje' B/ nZi
fejk fe T[; d[nkok jkb jh ftu ftef;s ihB ;ztofds phNh uktb btBsk d/ n;o ~ xZN eoB ftu gqGkth j? ns/ fJ;dh tDfiZe fteoh ;kb 2018-19 s'I F[o{ j' ;edh j?. ezgBh B/ phNh uktb d/ chbv NqkfJb s/bzrkBk d/ fBikwkpkd fib/ ftu ehs/ ;B ns/ j[D fJ;B/ wjkokFNo d/ sNh fJbkfenK ftu d' fdB gfjbK fJt?IN ;b?eFB NqkfJb F[o{ ehsk j?. wfje' dk dkntk j? fe id'I fJ;~ pj[s finkdk btDsk tkbh fwZNh ftu T[rkfJnk sK T[sgkdesk ftu 1520 ch;dh tkXk B'N ehsk frnk. wjkokFNok dh wfje' d/ fBnkweh wkwfbnK d/ gqGkoh fos/F fwFok B/ fejk fe fJj Jht?IN ;b?eFB NqkfJb j?.
fJ;d/ pknd i?t ;[oZfynk nB[;zXkB d/ gfjb/ ns/ d{i/ uoD bJh ;kv/ e'b d' ;kbK d/ d”okB fszB j'o ;hiB j'Dr/. fJ;d/ pknd i/ oki io{oh wzi{ohnK d/Dr/ sK n;hI fJ;dk tDZfie T[sgkdB 2018-19 s'I F[o{ eo ;ed/ jK. T[jBK B/ fejk fe iwhB d/ gkDh d/ finkdk fJ;s/wkb ns/ ;'e/ fijhnK ;fEshnK ekoB y/sK ftu fJe c[ZN iK fJ; s'I finkdk Bwe iwK j' frnk j?. ezgBh fJjBK gohyDK ftu uktb dhnK eJh NoK;i?fBe bkJhBK s/ ezw eo/rh ns/ fJ;~ fJjBK ftu'I ;G s'I p/jso fJe ~ u[BD dh T[whd j?. nkw s”o s/ phi nB[;zXkB eosk F[o{nks ftu rohB jkT{; ;fEshnK ftu nB[;zXkB eod/ jB ns/ e/Ido ns/ oki ;oekoK s'I fBnkweh
wzi{ohnK b?D s'I pknd nZr/ d/ G{wh ;soh nfXn?B eodh j?. fJj ezgBh phNh ekpbh uB/ s/ th ezw eo ojh j?. fJ; ftu ehfVnK d/ gqe'g s'I j'D tkbk d' s'I fszB ch;dh B[e;kB xZN j't/rk.
wfje' ftu pkfJU N?eBkb'ih d/ gqw[Zy Gkos nko 4 d/ w[skfpe ekpbh uB/ ftu phNh ihB c;b ftu ehfVnK d/ B[e;kB ~ ezNo'b eodk j?. uB/ dh c;b ~ th T[jh ehVk B[e;kB gj[zukT[Idk j? fijVk egkj ~ B[e;kB gj[zukT[Idk j?. jkbKfe phNh ekpbh uB/ ftu fJ;s/wkb ehsk ikD tkbk ihB phNh egkj ftu T[g:'r ehs/ ikD tkb/ ihB s'I E'Vk nbr j?. fJ;d/ bJh ;oeko dh wzi{oh d/ pko/ ftu uko B/ fejk ;k~ nrb/ d' oph ;hiBK bJh i?t ;[oZfynk nB[;zXkB d/ gqEw uoB d/ NqkfJb dh wzi{oh fwb rJh j? jkbKfe n;hI ;Zs okiK bJh wzi{oh bJh nkt/dB ehsk ;h gozs{ ;k~ nKXok gqd/F oki d/ e[oB{b ns/ eVkgk ftu chbv Nkq fJb dh fJikis fwbh. t;? /wjkokFNok oki s I' th ibdh fJikis fwbD dh ;zGktBk j?.
www.krishijagran.com
fe;kBK ftu feqFh ikroD fBT{} g'oNb b'efgqnfe;kBK ftu fBT{} feqFh ikroD g'oNb b'efgqn
wfje' 2018 s'I phNh uktb dh fteoh eo/rh
;'
wfje' 2018 s'I phNh uktb dh fteoh eo/rh
jk
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 09
y/sh ;wkuko
obv j?bE nkor/Bki/FB d/ nB[;ko
Gkos c/cfVnK Bkb ;zpzfXs o'rK ftu gfjb/ Bzpo s/ j? ns/ 11% w”sK fJ; o'r d/ ekoB j[zdhnK jB. ne;o fJj ;odh yK;h, rb/ ftu feoeoh s'I F[o{ j[zdh j?. e[M o'r rb/ d/ fJBc?eFB ns/ c/cfVnK Bkb ;zpzfXs fit/ I fe po'BekJhfN; ns/ n;Ewk bJh pj[s gqw[Zy jB fijV/ fBw'fBnk dk ekoB pD ;ed/ jB. w?I pugB s'I b? e/ nZi 55 ;kb dh T[wo se ;dk ;odh yK;h ns/ j'o c/cfVnK Bkb ;zpfXs fpwkohnK dk ;kjwDk eo fojk jK jkbKfe fJ; fpwkoh d/ fBtkoD bJh w?I pj[s ;kohnK dtkJhnK bJhnK. w?I nk:{ot?fde ns/ xo/b{ T[guko th pj[s ehs/. w/ok wzBDk j? fe gqfeqsh ftu ;G e[M d/ T[bN e[M j?. fJ;d/ bJh nkw ;odh ns/ yK;h d/ fybkc e[M j'Dk ukjhdk j?. w?I fJ; ;wZf;nk s/ 35 ;kb y'i ehsh j? ns/ nzs ftu feqFh ikroD d/ ;ko/ gkmeK Bkb e[M ;[Mkn tzvBk ukj[zdk j?.
;G s'I gfjbK fJe eg ekbh ukj
pDkU fi; ftu ukj gZsh dh wksok d'r[Dh j't/. fJ;~ fJe eg ftu SkD bU ns/ UBk mzvk eo bU fiBk gh ;e'. fJe uwe Bwe fJ; ftu gkU ns/ T[d'I se x'b' id'I se g{oh soQK Bwe x[b Bk ikJ/. fJe x[ZN ukj ~ nkgD/ w{zj ftu bU ns/ uzrh soQK roko/ eo'. fJ; gqfeqnk ~ fszB uko tko eo' ns/ tkF t/;B ns/ ;c/d gb/N ftu E[e'. j[D s[;hI t/y'r/ fe ekb/ ns/ G{o/ ozr dk czrb s[jkv/ rb/ ftu'I fBefbnk j? fJ; gqfeqnk ~ fco s'I eo' id'I se fe g{oh ukj ysw Bk j' ikt/. s[;hI d/y'r/ fe jo tko fJ; gqeko dk czrb s[jkv/ rb/ ftu'I fBeb/rk. nkw s”o s/ 5-8 x[ZN fJe eg ukj ftu fBeb nkT[Idh j?. jo x[ZN ~ uko gzi fwzN se w{zj ftu oZy'. fJe eg ukj ~ ysw eoB ftu 15-20 fwzN dk ;wK br/rk ns/ fJ; d”okB fizBk ekbk ns/ G{ok czrb j? rb/ ftu'I fBeb ikJ/rk pbfe BK dk pokpo ofj ikJ/rk. i/ s[jk~ jkb/ th fJBc?eFB brdk j? sK fJ; gqfeqnk ~ T[;/ fdB d'pkok iK d{i/ fdB d'jokU.
:kd oj/ fe rb/ dk fJBc?eFB ;ot-G”few j? ns/ g{oh soQK jNkfJnk BjhI ik ;edk feT[Ife rb/ dk fJBc?eFB tkfJob p?eNhohnk ns/ czrb ;'o; d/ ekoB j[zdk j? fijVk fe ;kvh jtk gkDh ns/ G'iB s'I nkT[Id/ jB.
;kv/ rb/ d/ N”I;b ;kv/ ;oho ftu
;[oZfynk szso jB. b/feB ;zeowD fJzBk
finkdk j[zdk j? fe fJ;~ ezNo'b eoB
ftu Bkekw:kp ofjzd/ jB ns/ n;hI jo
soQK d/ rb/ ns/ c/cfVnK d/ o'rK Bkb
ieV/ iKd/ jB. fJ; gqfeqnk ~ fdB ftu
edh th eo' ukj/ s[jk~ yK;h j't/, ;odh
j't/, rb/ ftu dod j't/. fgSb/ gzdoK
;kbK s'I pj[s ;ko/ o'r fJ; T[gkn ~ eo
oj/ jB. ;G B/ dZf;nk fe fJj 100%
rb/ d/ fJBc?eFB, ;odh yK;h d/ fybkc
ekoro j?.
jh ;w/I s/ ;pf;vh G[rskD BjhI j' ;fenk sK :{ohnk ;zeN tX ;edk
j?. fJ; ;wZf;nk s'I fBgND bJh T[otoe
T[d:'r B/ gfjbK s'I jh ;oeko ~ G[rskB
eoB bJh fejk j?. ukb{ ftZsh ;kb ftu
;pf;vh dk pekfJnk G[rskB fJ; ;w/I
shj jiko eo'V j? ns/ i/ fJj wkou ftu
jh BjhI ndk ehsk frnk sK tXe/ ukbh
eo'V o[gJ/ j' ikJ/rk. fJ;/ fdFk ftu
coNhbkJh}o n?;';hJ/FB nkc fJzvhnk B/
ftZs wzsoh no[D i/sbh ~ ys fby e/ fJ;
;zeN s'I puD dh f;ckfoF ehsh j? ns/ i/
fJ; ;zeN tZb fXnkB Bk fdZsk frnk ns/
bkgotkjh Bkb yohc t/b/ d/F ftu xo/b{
:{ohnk nk:ks dh s[bBkswe vhN/b
2013-14� 2014-15
ngq?b 2H24� �8H72wJh 4H32� �6H18i{B 4H53� �0H78i[bkJh 9H21� 0H97
nr;s� 10H97� �4H69f;szpo� 9H80� 5H61
nes{po� 9H31� 5H32
Btzpo� 7H16� 16H29
fd;pzo 7H81 14H01
iBtoh 2H63 10H45
ngq?b-iBtoh� 67H98 73H02
bZy NB ftu nKeV/
frnk sK fe;kBK ~ :{ohnk ekbkpkikoh d/
wkj”b T[uhnK ehwsK s/ jh fwb gkJ/rh iK
T[jBK ~ :{ohnk B;hp jh BjhI j' ;e/rk.
rb/ d/ fJBc?eFB s'I S[Nekok gkU
:{ohnk ezgBhnK d[nkok :{ohnk dh wzr dh
GogkJh eoBk w[Ffeb j' ikJ/rk. feqFh
ikroD Bkb rZbpks eod/ j'J/
coNhbkJh}o n?;';hJ/FB nkc fJzvhnk B/
dZf;nk fe :{ohnk s/ fdZsh ikD tkbh
;pf;vh T[sgkdB dh ehws d/ 75% se
gj[zu rJh j?. ;oeko e'b th fJ;bJh
T[fus czv Bk d/ pokpo j?. fe;kB fJ;~
;;sh ehws s/ fwbD eoe/ y/sK ftu
finkdk }kfJnk eodk j?. Gkos ftu
fJ;dh finkdk ygs j'D eoe/ jo ;kb
nk:ks eoBk g?Idk j?. Gkos ftu :{ohnk
T[sgkde ezgBhnK ~ ;w/I s/ G[rskB Bk
fwb gkT[D eoe/ uko gzi gbKN pzd j'
u[e/ jB ns/ 1999 d/ pknd e'Jh BtK
gbKN BjhI bZrk. ;oeko d/ T[dk;hB
otnZJ/ Bkb :{ohnk dh febZs nkJ/ fdB
tXdh jh ik ojh j?. i/ :{ohnk dh ehws
ns/ ;pf;vh G[rskB s/ fXnkB BjhI fdZsk
rb/ d/ fJBc?eFB s'I S[Nekok gkUt
;pf;vh G[rskB ftu d/oh tosD Bkb :{ohnk ;zeN tXD d/ ;ze/s
;
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 10
y/sh ;wkuko www.kjcommoditynews.com
;KMhnK e'fFFK Bkb jh feqFh y/so ftef;s j't/rk
· ;ko/ fe;kBK ~ coh ;kfJb j?bE ekov w[jZfJnk eokT[D dk beF ns/ f;szpo 2013 se brGr 17H88 bZy ekov tzv/ rJ/.
· wX{ wZyh gkbB bJh nB[;{fus iksh d/ fe;kB_feqFh ns/ r?o feqFh wid{oK bJh 75% dh S{N
· jZE Bkb ubD tkb/ ;go/n gzg ns/ No?eNo ufbs ;go/n s/ bVhtko 600 o[gJ/ ns/ 10,000 o[gJ/ gqsh gzg dh S{N
· c[nkok f;zukJh :zso s/ 50% iK 7500 o[gJ/ dh S{N
· jfonkDk oki d/ 12 fifbnK d/ 27 pbkeK ftu w”;w nkXkfos c;b phwk :'iBk bkr{ ehsh rJh
· G{whrs gkJhgbkJhB s/ 50% iK 60000 o[gJ/ se nB[dkB
· eJh feqFh :zsoK s/ 50% se dk nB[dkB
· fig;w s/ 50% se dh S{N
· pkfJUr?; :zsoK s/ 4000 o[gJ/ s'I 8000 o[gJ/ se dh S{N
· fe;kBK ~ ;oekoh ;z;EktK s'I yohd/ rJ/ ;kohnK c;bK d/ gqwkfDs phiK s/ S{N
· oki ftu ;kb 2013-14 s'I c;b ftthXheoB :'iBk bkr{ ehsh rJh. fJ; :'iBk d/ sfjs 98H50 eo'V o[gJ/ 10 fifbnK ftu you eoB dk beF oZfynk frnk.
· rZvk ftXh Bkb rzBk T[sgkdB s/ 8000 o[gJ/ gqsh J/eV dh S{N
· fe;kBK ~ gq's;kfjs eoB bJh fe;kB g[o;eko dh okFh ~ 25000 o[gJ/ s'I tXk e/ fJe bZy o[gJ/ ehsk frnk.
· ;zF'fXs feqFh phwk :'iBk- eDe ns/ M'B/ dhnK c;bK bJh gkfJbN nkXko s/ eoBkb, o'jse, ihId ns/ e?IEb fifbnK ftu Fkfwb
ob wkoehfNzr c'ow B/ w[zpJh ftu ;'jB bkb ew'fvNh w?B/iw?IN
gqkH fbH ~ feqFh y/so ftu rqkwhB gZXo s/ fdZs/ :'rdkB bJh
gqfsFms @@fJwofizr poKv ntkov cko o{ob fJzg?eN## ntkov BkB
;zwkfBs ehsk frnk. fJ; r”otFkbh g[o;eko ~ ezgBh d/ w[Zy
ekoiekoh nfXekoh Fqh ;zdhg ;Gotkb B/ gqkgs ehsk.
;KMhnK e'fFFK Bkb jh feqFh y/so ftef;s j't/rk
Gk
;zdhg ;Gotkb ~ o{ob wkoehfNzr
c'ow B/ ;zwkfBs ehsk
os phi eKro; 2015 d/ T[dxkNB ;wko'j, nkrok ftu
e/Idoh feqFh wzsoh okXk w'jB f;zx B/ fejk feqFh y/so d/ ftek;
bJh ;oeko ;otifBe, fBZih ns/ Gkrhdkoh ~ gq's;kfjs eo/rh. phi
Bkb jh y/shpkVh ;zGt j? ns/ T[BZs phi Bkb fe;kB nkgDh
T[sgkdesk tXk ;edk j? gozs{ T[;d/ bJh T[u r[DtZsk tkb/ phi dh
;jkfJsk Bkb jh ;zGt j' ;edk j?. T[jBK B/ fejk fe r[ioks,
wjkokFNo, nKXok gqd/F, sfwbBkv{ ns/ eoBkNek ftu phNh ekNB
gq:'r Bkb ;kc j' frnk j? fe nB[tKfFe fJzifBnfozr ;fjs T[BZs
feqFh ftfrnkB io{o ngBkT[Dk ukjhdk j?. fJjBK T[gknK Bkb
fe;kBK dh nkwdBh tX ;edh j?.
jfonkDk ftu fe;kBK bJh bkGekoh :'iBktK
;zdhg ;Gotkb ~ o{ob wkoehfNzr
c'ow B/ ;zwkfBs ehsk
o{
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 11
y/sh ;wkuko www.krishijagran.com
yBT{L XkB[ek n?rohN?e fbfwN/v, g”fdnK ~ ;[oZfyns oZyD tkbh d/F dh nroDh ezgBh B/ ngDh pj[ gqsh f;Zfyne yogstko @;?Igok# ~ bKu ehsk j?. XkB[ek n?rohN?e d[nkok Gkos ftu gfjbh tko bKu ehsk frnk ;?Igok fijVk fB;kB e?wheb fJzv;Noh} fbH ikgkB dk T[sgkde j?. fJj T[sgkd tksktoD fjs?Fh j? ns/ T[sogqd/F, gzikp, jfonkDk, wjkokFNo, eoBkNek ns/ sfwbBkv{ ftu rzBk T[sgkde y/soK ~ bkGKfts eo/rk.
;?Igok ~ eJh :{Bhtof;NhnK d[nkok w[bKfes ehsk frnk ns/ fJjBK :{Bhtof;Nh B/ fJ; dh nB[Fk;Bk ehsh j?. fJ; ftu :{HghH ekT{I;b nkc F{roe/B fo;ou, Bo/Ido d/tk :{Bhtof;Nh nkc n?rohebuo n?Iv N?eBkb'ih, c?ibpkd :{gh, t;zsdkdk F{ro fJz;NhfuT{N, wjkokFN nkfd e[M BK Fkfwb jB.
;?Igok d/ bKu s/ Fqh nkoHihH nrotkb, ro[Zg u/now?B, XkB[ek n?rohN?e fbH B/ feqFh ikroD ~ dZf;nk fe feqFh y/so ftu e[b feqFh T[sgkdB ftu rzB/ dh fjZ;/dkoh brGr 7% j?. d/F ftu uhBh dh ygs seohpB 248 bZy n?wNh j?. id'I fe w”i{dk T[sgkdB 250 bZy n?wNh j?. uhBh rzBk dk gfjbk T[sgkd j?. nzdk}k j? fe 2030 se uhBh dh ygs tX e/ 330 bZy n?wNh gj[zu ikJ/rh. brGr d' dFeK s'I rzB/ bJh e'Jh th ;cb yogstko BkFe g/F BjhI ehsk frnk j?. Gkos ftu rzB/ dh tXdh wzr ~ t/yd/ j'J/ XkB[ek n?rohN?e d[nkok fJe ftFt gZXoh ns/ eqKshekoh T[sgkd ;?Igok ~ bKu ehsk frnk j?.
fJ;/ w”e/ s/ Fqh n?w e/ XkB[ek d/ gqpzX fBd/Fe XkB[ek n?rohN?e fbH B/ dZf;nk fe XkB[ek n?rohN?e nkgD/ rqkjeK bJh Bt/I ns/ y'i/ goy/ T[sgkdK ~ ftef;s eoB ftu ftFtk; eodk j?. ;kvk wzst jw/FK fe;kBK dh ;wqdh bJh ezw eodk fojk j?. ns/
;?Igok fJ;/ fdFk ftu u[Zfenk frnk fJe edw j?. ;?Igok ~ yk; s”o s/ w'Ek_fvZbk s/ ezNo'b eoB bJh ftef;s ehsk frnk j? i' fe d[fBnk dk ;G s'I em'o yogstko j?. fJ; bKu dh pd”bs ;k~ rzBk fe;kBK ns/ rzBk T[d:'r dh g;zdhdk ezgBh pBkT[D dk g{ok Go';k j?.
fJe nfXn?B d/ nB[;ko Gkos ftu yogstko d/ ekoB 33% s'I finkdk g?dktko BFN j' iKdh j? fJ; Bkb brGr 30 jiko eo'V o[gJ/ w[Zb d/ ykdkB T[sgkdB ~ B[e;kB gj[zudk j?. fe;kBK ns/ c;bK ~ ;[oZfyns oZyD d/ T[d/F d/ Bkb XkB[ek n?rohN?e B/ ;?Igok ~ bKu ehsk j?. ;?Igok rzB/ bJh fJedw ;[oZfyns j?. fJj yogstko T[ZrD d/ pknd fJ;s/wkb ehs/ ikD tkbk u[fBzdk ns/ nzso-gqtkjh yogstko BkFe j?. gohyD d/ d”okB ;?Igok fJ;s/wkb ehs/ rJ/ y/s ftu ;Zs s'I pkoQK gqshFs se finkdk T[gi fwbdh j?. vpfbT{ vh ih (tkNo fv;g? I;o ro?fBT{b/FB) ckow/FB d/ ekoB fJj T[sgkd g”d/ d/ Bkb Bkb BN; ~ th BFN eodk j?. go c;b ~ e'Jh B[e;kB BjhI gj[zudk.
;?Igok Gkos ftu nfXfeqs vhboK ns/ ftsoeK d/ ftFkb B?Ntoe d/ ifoJ/ T[gbpX j't/rk. ezgBh dh f;ybkJh ns/ f;Zfyne rshftXhnK oKjh Bt/I T[sgkd ~ t/uD dh wjsteKFh :'iBk j?. fJ; gqfeqnk ftu XkB[ek B/ phs/ ;kbK ftu 1200 chbv v?w' ;zukfbs ehs/ jB. seohpB 25000 fe;kBK B/ Bshi/ t/y/ jB ns/ y[Fh iskJh j?.
w?;o} XkB[ek n?rohN?e fbfwN/v p/jso c;b, p/jso y/sh ns/ p/jso fizdrh gqkgs eoB ftu fe;kBK dh wdd bJh feqFh fJBg[N T[sgkdK dh ftnkge Fqyzbk dk T[sgkdB eodh j?. Gkos d/ ;ko/ tZv/ okiK ftu ftgBD nkfc;K d/ ifoJ/ ezgBh dh nfyb Gkosh w”i{drh j?. d/F Go ftu nZm jiko s'I finkdk ftsoeK ns/ vhboK dk B?Ntoe j? i' 75000 s'I finkdk ohN/boK ~ fpeoh eodk j? ns/ fJe eo'V s'I finkdk fe;kBK se gj[zu pBkT[Idk j?. ezgBh d/ uko nwoheh ns/ uko ikgkBh
XkB[ek n?rohN?e B/ yogstko BkFe@;?Igok# bKu ehsk
ezgBhnK Bkb rmpzXB th j?.
toswkB ;w/I ftu XkB[ek n?rohN?e d/ d/F Go ftu 30 nkfc;K d/ fJbktk 45 t/no jkT{; jB ns/ 200 s'I finkdk ofi;Nov T[sgkdK d/ Bkb poKfvv fteoh ftu Gkos dhnK gfjbK gzi ezgBhnK ftu'I fJe j?. 200 s'I finkdk gzihnB ns/ 500 n?efNt n?; e/ :{ d/ Bkb ezgBh dh pkiko ftu ftFkbsw g?m j?.
XkB[ek gqrshFhb fe;kBK dk ;G s'I g;zdhdk poKv j?. ftnkge ftsoD B?Ntoe i' fe Gkos d/ nKsfoe fJbkfenK ftu th dkfyb j' u[ek j?. feqFh dh tZvh nkwdBh n?ro' e?wheb dh bkrs bkG d[ftXk d/ ftF/ ftu j'o ikro[esk ftftX T[sgkd bVh ns/ ;kohnK c;bK ftu brGr ;kohnK ;wZf;nktK d/ jZb, BtT[Bw/Fh pkiko oDBhshnK ns/ nzso-okFNoh seBheh rmpzXB ezgBh d/ gqw[Zy ftek; ;zukbe jB. ezgBh nkgDh ;KM/dkoh oKjhI jo ;kb Bt/I T[sgkdK dh g/FeF eodh j? ns/ Gkosh fe;kBK bJh brksko BthI seBhe fbnkT[D bJh i[N/ j'J/ jB.
XkB[ek n?rohN?e fbH ~ ;kb 2010, 2011, ns/ 2013 ftu c'po; w?r}hB d[nkok fszB tko @200 p?;N nzvo J/ fpbhnB ezgBh} fJB J/Fhnk g?;hfce# ftu Fkfwb ehsk frnk j?. ezgBh B/ nkgD/ BthBsw b;No T[sgkd d/ p/jsohB Btkuko bJh fJze fJzvhnk fJB't/fNt 100 ntkovL 2013 gqkkgs ehsk ;h. ezgBh ~ ftZsh ;kb 2010-11, ftZsh ;kb 2011-12 brksko d' ;kbK bJh 1500 eo'V o[gJ/ d/ nzsors Gkos dh ;G s'I s/ih Bkb tXB tkbh @fJze fJzvhnk 500# th fdZsk frnk ;h.
ezgBh ~ jkb jh ftu Gkos dhnK T[sfeqFN eazgBhnK dh gqfsFms ;{uhL fJze fJzvhnk-jkb nkc c/w-2014 ftu th irQk fdZsh rJh j?. fJ;~ nes{po 2014 ftu p?;N ezNohfpT{FB N{ ne?vwhnk bJh fcZeh e?wheb} ns/ g?No'e?wheb} ntkov th gqkgs j'fJnk j?.
ezgBh ~ fJze fJzvhnk ntkov cko fJB't/FB fJB gq'veN w'oNko ns/ fJB't/fNt bkfi;fNe; w?B/iw?IN th gqkgs j'fJnk j?.
XkB[ek n?rohN?e B/ yogstko BkFe@;?Igok# bKu ehsk
www.kjcommoditynews.com
b
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 12
ਕੰਪਨੀ ;wkuko
@;[go c{v# c;bK Gkosh fe;kBK d/ bkG bJh fsnko
www.krishijagran.com
pbk;N o'r fJ;dk w[Zy o'r j?. toswkB ;w/I ftu pbk;N gqsho'Xh e'Jh th fe;w BjhI j? gozs{ n;hI g{;k 1509, g{;k 1121, ns/ g{;k 1409 ftu gqsho'Xe iohB ~ fwbk e/ pbk;N gqsho'Xe fe;w d/D tkb/ jK. fijV/ fe;kBK B/ ;jh g”d ;[oZfynk d/ ;kXB ngBkJ/ jB T[j fJ; o'r d/ fBtkoD ftu ;cb j'J/ jB.
n?u vh 1967, toswkB ;w/I ftu eDe dh ;G s'I finkdk gqufbs fe;w j? fi;~ p; 3 ;kb gfjbK T[so-gZSwh w?dkBh y/soK bJh eZfYnk frnk. n?u vh 2967 dh n”;sB T[gi 5H5-6H0 NB_j?eN/no j?. fJ; fe;w o'r w[es j?, fJ; Bkb fe;kB y[F jB.
i?fte dh ;zebgBk ftd/Fh j?. Gkos ftu 60% T[sgkdB i?fte jh j?. g”d/ nkgDk G'iB nekopfBe o{g ftu jh b?Id/ jB ns/ g”fdnK bJh ezg';N ns/ o;kfJfDe ykdK dk fwFoD jh finkdk T[sgkdB b?D ftu bkGekoh j[zdk j?. fJ; bJh g”Fe sZsK dk ;w/fes gqpzX jh eoBk ukjhdk j?.
G[r”fbe ;ze/s dh r[DtZsk, gqfsFmk ns/ fGzB fGzB ftF/FsktK d;dhnK jB fe fJj G[r”fbe w{b s'I j?. :{Hn?;H ezgBh okJh; N/e B/ pk;wsh uktb ~ g/N?IN eo fdsk ;h. Gkos B/ fJ; dk fto'X ehsk fi;d/ pknd okJh; N/e ~ fJ;dk ;wogD eoBk fgnk. nghvk dh G[r”fbe ;ze/s ;{uh S/ ;kb gfjbK ikoh ehsh ik u[eh j?. fi; ftu gzikp, jfonkDk, fdZbh, fjwkub gqd/F, T[sokyzv ns/ gZSwh T[so gqd/F y/so ;wBfts ;B. wZX gqd/F B/ nghvk d/ fto[ZX noih fJ; bJh gkJh feT[Ife fJ; gqd/F ;{uh ftu ;EkB BjhI fdsk frnk ;h ns/ fJj gqd/F rzrk d/ feBko/ j? ns/ fJ;d/ eJh Gkr pk;wsh uktb bJh pj[s jh T[gikT{ jB gozs{ pk;wsh uktb dh y[Fp{ fJe fBFfus skgwkB s/ jh poeoko ofjzdh j?, ns/ fJj e/tb fJjBK y/soK ftu jh ;zGt j?. fJ; bJh pk;wsh uktb d/ G[r”fbe ;ze/s dh ;[oZfynk dh io{os j?.
fdZbh ns/ B/Vb/ 50 feb'whNo ftu nkT[D tkb/ uko fgzvK ~ Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB B/ r'd fbnk j?. fJjBK ftu jkg[V dk ;{dBk fgzv fijVk fe @@rkio rKt## d/ BK Bkb wFj{o j?, fiE/ g{;k d[nkok ftef;s g{;k o[do fe;w tkbh rkio dk ;G s'I finkdk T[sgkdB j[zdk j?. g{;k d[nkok ftef;s pk;wsh uktb dh fe;w 1612, g{;k 1401, 1121 p/jZd T[gikT{, y[Fp{dko ns/ fJ;dk uktb gsbk ns/ bzpk j?, gzikp, jfonkDk, fdZbh, gZSwh T[so gqd/F, T[sokyzv ns/ izw{ eFwho bJh bkGekoh ;kfps j' ojh j?. pk;wsh uktb dh tgkohnK ftu th ekch wzr ofjzdh j?. Gkosh pk;wsh uktb g{oh d[fBnk ftu wFj{o j? gozs{ i/ n;hI uktb dh nzso-okFNoh wkBe s'I fgSVD dh rZb eod/ jK sK fJj nctkj j?. id'I M'Bk eNkJh d/ pknd wzvh ftu nkT[Idk j? sK tgkohnK d[nkok fJj nctkj uktbK d/ Gkn xZN eoB bJh c?bkJh iKdh j? jkbKfe id'I d{i/ ;kb fe;kB c;b BjhI T[rkT[Dk ukj[zdk j? T[d'I tgkoh finkdk Gkn ftu yohdD bJh wip{o j[zd/ jB. ;oeko ~ pk;wsh uktb dk xZN' xN pikoh Gkn fBFfus eoBk ukjhdk j? fi; Bkb fe;kB ~ fJ; ;wZf;nk s'I S[Nekok fwb ikJ/.
pk;wsh uktb d/ G[r”fbe ;ze/s;[oZfynk dh io{os
vkH e/HphHgqG{;z:[es fBd/Fe (nB[;zXkB) Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB
@;[go c{v# c;bK Gkosh fe;kBK d/ bkG bJh fsnko os j[D ;[go c{v c;bK tZb tX fojk j?. w?;{o y/so d/ fe;kB 100 s'I finkdk J/eV
G{wh s/ ;[go c{v c;bK yk;eo funk ns/ feB'tk d/ Bkb gq:'r eo oj/ jB. fe;kB
fJjBK c;bK ~ T[rk e/ fszB r[Dk finkdk bkG ewk ;edk j?.
okw oki F/yoB, ;hn?cNhnkoJh d/ fBd/Fe B/ fejk, Gkos d/ e[M u[fBzd/ Gzvko s/ funk
ns/ feB'tk dh nk:kfss fe;wK T[Zu w[Zb s/ fwbDrhnK. ibdh jh fJj fe;wK Gkosh
ftfrnkfBeK d[nkok ftef;s ehshnK ikDrhnK i' fe xZN w[Zb s/ ns/ nk;kBh Bkb fwbDrhnK.
Gkosh b'e ;G s'I finkdk e[g'FD ns/ F{ro Bkb ghfVs j[zd/ jB. ;G s'I finkdk
ekop'jkJhvo/N; F{ro ns/ G'iB dh ewh ns/ g”Fe sZsK dh ewh Bkb e[g'FD j[zdk j?. fJ;
bJh funk ns/ feB'tk d't/I jh fJ;d/ bJh bkGekoh jB.
Gk
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 13
ਇੰਟਰਿਵਊ
sokyzv e[dosh ;[zdosk bJh d[fBnk Go ftu gqf;ZX j?. jkb jh ftu fJ; oki d/ o[dog[o, e[wkT{I y/so ftu ftFt gZXoh ;[goN?e :{Bhtof;Nh dh ;EkgBk j'Jh j?. fJ;dh tkrv'o nB[Gth vkHthHghHn?;Hno'Vk d/ jZEK ftu j? ns/ T[j ;[goN?e :{Bhtof;Nh ftu ps”o T[g-e[bgsh nkgDhnK ;/tktK gqdkB eo oj/ jB. T[j y[d fJ;/ oki dh Bkwh :{Bhtof;Nh r'ftzd gzs feqFh :{Bhtof;Nh s'I jh f;Zfynk rqfjD eoB d/ fJbktk gzs Bro ftu jh ekb/I nkc n?roh fpiB; d/ ckT{Ivo dhB th ofj u[Ze/ jB. fgSb/ fdBhI feqFh ikroD B/ vkH no'Vk Bkb T[jBK d/ :{Bhtof;Nh ns/ fgzv d/ fJbke/ ftu f;Zfynk gqsh :'rdkB d/ pko/ ftu ft;Eko Bkb rZbpks ehsh.
;[goN?e :{Bhtof;Nh dh ;EkgBk ftu fe;dk :'rdkB j?<
fJ;dh ;EkgBk n?BHihHU ;[goN?e ckT{Iv/FB d/ u/now?B Fqh nkoHe/Hno'Vk B/ ehsh. T[j y[d ohnb ;N/N fpiB; ftu ekch BK ewk u[e/ jB gozs{ f;Zfynk d/ y/so ftu th nkgDk :'rdkB d/D d/ T[d/F Bkb fJ;dh F[o{nks ehsh sK fe fgSV/ ns/ g/Iv{ fJbkfenK ftu nkofEe o{g Bkb fgSV/ B”i[nkBK ~ T[u f;Zfynk rqfjD eoB dk nt;o gqkgs j' ;e/.
s[jkvh :{Bhtof;Nh d/ p'ov ftu fejV/ fejV/ ftdtkB i[V/ j'J/ jB<
vkH n?;Hn?BH g[oh(;?INob n?rohebuo :{Bhtof;Nh, fFbKr), gq'Hn?;He/Hf;zx (j/wtsh BzdB pj[r[Dk ;?INob :{Bhtof;Nh, FqhBro), gq'c?;o ri/Ido f;zx (d{B :{Bhtof;Nh, d/jokd{B), gq'Hd[or f;zx u”jkB (T[g e[bgsh, ihHn?bHJ/ :{Bhtof;Nh, wE[ok), ghHihHu/Brkgk (:{J/n?;-p?Irb”o), gq'Hn?uHn?;HXkwh (e[wkT{I :{Bhtof;Nh, B?Bhskb), gq'HFpd n?; nukohnk, ;kpek nfXneF ;hJ/;hgh n?Iv vkfJo?eNo fJz;NhfuT{N nkc vht?bgw?IN ;Nvh} i?g[o, g{oB uzdok gKv/, ekoiekoh fBd/Fe, :{BkJhN/v B/FB} rb'po ezg?eN B?Ntoe, fJzvhnk, vkHvhHghHf;zx g{ot nfsfoes wjkfBd/Fe (;pihnK) gdwFqh vkHpqjwk f;zx, ;kpek fBd/Fe iht ftfrnkB, gq'H t'bcrzr nwzB, vkHi/HghHfwZsb, gq'H nkBzd ghHr[gsk, ;[Xho e/ f;Bjk, eoBb gqekF fstkoh (;/tk fBftqs), vkHe?EfoB pBkov, gq'Hohsk ;'Bkts, gq'HfeqFBk e[wko gKv/, gq'H;zs'F e[wko, gq'HfFt e/ fsqgkmh, ;zi/ gKv/, vkH;[p'X fFF'dhnk, phHphHf;zx, UIeko/Fto gKv/, jo/Ido f;zx, s[Fko gKv/, vkH;[Bhsk f;zx ;/Br[gsk, vkHnko r'ghuzdoB fij/ Bkwh p[ZXhihth ;kvh :{Bhtof;Nh d/ p'ov Bkb i[V/ j'J/ jB.
Gkosh rqkwhB gfot/F ftu f;Zfynk dh eh ;fEsh j?<
Gkos fij/ ftFkb d/F d/ yk; s”o s/ g/Iv{ fJbkfenK ftu
f;Zfynk dk b?tb, ftek; ns/ f;Zfynk d/ YKu/ dh ;ys io{os j?. g/Iv{ fJbkfenK ftu ;oekoh iK fBZih :{Bhtof;Nh ~ ;Ekfgs eoB dh io{os j?.
s[jkvh :{Bhtof;Nh T[sokyzv bJh eh :'iBk pDk ojh j?<
T[sokyzv fJe tZvk ns/ g/Iv{ y/so tkbk oki j?. fJE/ f;Zfyne YKuk ewi'o j?, ns/ fJ;/ ekoB eoe/ b'eb gqfsGkFkbh B”i[nkBK ~ th T[Zuh ns/ g/F/to f;Zfynk gqkgs eoB s'I tzfus ofjDk g?Idk j?. ;kvh :{Bhtof;Nh T[jBK ;G ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ B”i[nkBK bJh nk;gk; d/ oki ftu jh o[irko T[gbpX eokT[D bJh 400 s'I finkdk :{Bhtof;NhnK ns/ ezgBhnK d/ Bkb skbw/b ;Ekfgs eoB ftu gfjb eo ojh j?.
;oeko th ftd/Fh :{Bhtof;Nh ~ Gkos ftu ;Ekfgs eoB tZb tX ojh j?, fJ;d/ eh Bshi/ j'Dr/<
fiE'I se Gkos ftu f;Zfyne ft;Eko dk ;zpzX j?, sK T[u f;Zfynk bJh toswkB ;zfynk d/ w[ekpb/ d'r[Dk eoB d/ fJbktk :{Bhtof;NhnK ns/ j'o f;Zfyne ;z;EktK ~ ;Ekfgs eoB dh io{os j?. fJ; fdFk ftu ezw eoB bJh ekch fBt/F ns/ T[wdk wkBt ;z;kXB ukjhd/ jB gozs{ fJE/ xo/b{ ;kXBK eoe/ n;hI fgSV oj/ jK. fJ;bJh Gkosh ;oeko d[nkok ftd/Fh :{Bhtof;NhnK ~ Gkos ftu T[u f;Zfynk gqdkB eoB bJh nkeofFs eoBk T[fus edw j?.
s[jkvh :{Bhtof;Nh dk gqw[Zy T[d/F eh j?<
n;hI nzso-okFNoh gZXo ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ g{oh :{Bhtof;Nh d/ e?IgZ; ftu nkX[fBe T[geoD, c?ebNh, jfonkbh, y/b ns/ wB'oziB bJh EK, ;Gkrko, bkfJpq/oh, b?p, j';Nb, g';N nkfc; ;fjs ;kok io{oh YKuk ftef;s eoB dh wip{s BhIj oZyh. ;kvk gqw[Zy T[d/F jh T[sw f;Zfynk okjhI ftfdnkoEhnK dk T[itb GftZy fBowkD eoBk j?.
& vkH no'Vk
T[Zsw f;Zfynk d/Dk ns/ fgzv d/ B”i[nkBK dk T[itb GftZy fBowkD gqw[Zy T[d/F
T[Zsw f;Zfynk d/Dk ns/ fgzv d/ B”i[nkBK dk T[itb GftZy fBowkD gqw[Zy T[d/F
T[
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 14
ਇੰਟਰਿਵਊ www.kjcommoditynews.com
f;zi/Nk ;'udk j? fe;kB dh soQK
i fe;kBK dh w{bG{s io{os j? ns/ fpBk fJ;d/ y/sh
;zGt BjhI. f;zi/Nk phi T[sgkdB ftu g{oh d[fBnk ftu wFj{o j? ns/ T[j weZJh, ;'fJnkphB, uktb, nBki, fsbjB, rzBk ns/ ;pihnK d/ phiK bJh ekch b'efgqn j?. f;zi/Nk Gkos ftu NwkNo, fwou, weZJh, c[Zbr'Gh, p/phekoB, fGzvh 102, fGzvh 152, fFwbk fwou fJzdok, c[br'Gh ;[jkf;Bh, NwkNo nfGBt ns/ sop{i nr;sk fe;kBK ~ T[u bkG gkT[D ftu wdd eodh j?. f;zi/Nk p/jso phi ns/ c;b ;[oZfynk T[sgkdK ~ ftef;s eoB d/ eko'pko ftu pj[s :'rdkB d/ fojk j?, fijVk fe fe;kBK ~ B?;ofre ;z;kXBK dk T[g:'r eod/ j'J/ finkdk c;b T[rkT[D ftu wdd eodk j?. c;b ;[oZfynk ns/ phi T[d:'r ~ nkgDh skes pBkT[Id/ j'J/, fe;kBK bJh T[u T[sgkdB j/s{ J/ehfeqs ;wkXkB eZfYnk j?. f;zi/Nk Gkos dhnK w[Zy c;bK fit/I fe weZJh, eDe, uktb, ;pihnK, ;'fJnkphB, egkj nkfd bJh J/ehfeqs ;wkXkB gqkdB eo ojh j?.
f;zi/Nk d/ nB[;zXkB ns/ ftek; ns/ g{oh d[fBnk d/ fGzB fGzB y/soK ftu 5000 b'ehI ezw eo oj/ jB fijV/ fe;kBK ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ BthBsw seBhe ~ ftef;s eod/ jB
fpgB ;'bzeh
www.krishijagran.com
v;fJzv p?Ie d/ n?roh fpiB; j?v Fqh gqGks us[ot/dh ~ w[zpJh ftu o{nob
wkoehfNzr c'ow B/ o{nob ckJhBK; ns/ n?roh fJBg[N y/so ftu rqkwhB ;so
s/ T[b/yD:'r :'rdkB bJh @w';N N?b?IN o{nob wkoehfNzr gq'c?FBb nkc fJzvhnk#
Bkb g[o;feqs ehsk.
fJzv;fJzv p?Ie d/ n?roh fpiB; j?v
Fqh gqGks us[ot/dh g[o;feqs
f;zi/Nk ;'udk j? fe;kB dh soQKfi; Bkb g?dktko tX ;e/. f;zi/Nk BthI ;zeo ns/ T[u gqdoFe c;bK w[btoXe J/ehfeqs ;wkXkB pBkT[D ftu wdd eodh j?. f;zi/Nk c;bK dh bVh d/ nkXko s/ nZsnfXe gqGkth ns/ ;EkJh ehN fB:zsoB ;z;kXBK dh BthI ghVh ftef;s eo ojh j?.
f;zi/Nk B/ Gkosh c;bK fit/I fe uktb, w{zrcbh, dkbK, weZJh, egkj, cb ns/ ;pihnK bJh J/ehfeqs gq;skt fds/ jB ns/ fJj J/ehfeqs ;wkXkB tksktoD gdfuBQK d/ Bkb ehN BkFeK d/ nZsnfXe T[g:'r ~ xZN eoB ftu wdd eodk j?. f;zi/Nk dk w[Zy T[d/F ;jh ;w/I s/ ;jh wksok dk nB[wkB eoBk j?. fJ;dk nB[;oD eoB s/ c;b ftu 20 s'I 30% dk tkXk j[zdk j?.
f;zi/Nk Gkrhdkoh fdqFNhe'D ftu ftFtk; eodh j? ns/ f;zi/Nk ;kotifBe ;z;EktK, T[sgkdK d/ Bkb Bkb r?o ;oekoh ;z;EktK d/ brksko ;z:'r Bkb fe;kBK d/ fjs ftu ezw eodh j?.
ezgBh fe;kBK d/ fjs bJh pj[s ;kohnK ekog'o/N ;wkfie fizw/tkohnK fBGk ojh j? fi; ftu fGzB fGzB T[sgkdk ns/ fNekT{ y/sh okjhI finkdk s'I finkdk T[gi b?D ftu wdd eoBk j?. ezgBh tksktoD dh ;[oZfynk bJh th ezw eo ojh j? ns/ io{oswzd wfjbktK bJh @;t:w ;jkfJsk ;w{j# dh ;zouBk ehsh j? fi; ftu fszB ;kb s'I 2000 wfjbktK i[VhnK jB. ezgBh B/ f;zi/Nk feqFh fwZsoK d[nkok fgzv d/ b?tb s/ BthB c;b ;wkXkB eoe/ fe;kBK d/ T[sgkdB ~ tXkfJnk j?.
f;zi/Nk feqFh ;fEosk bJh eh eo ;edk j?, fJ; s/ jw/Fk i'o ofjzdk j?. f;zi/Nk B/ jkb jh ftu uzrh ftek; :'iBk F[o{ ehsh j ? fi;dk Td[ F/ ;;z kXBK dk Tg[ :r' eo, tXdh jJ' h iB;fz ynk ~ ytkTD[ dh uB[ s” h ftu ;X[ ko eoBk j.?
fJzv;fJzv p?Ie d/ n?roh fpiB; j?v
Fqh gqGks us[ot/dh g[o;feqs
fJz
ph
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 15
ਇੰਟਰਿਵਊ
nko ih nrotkb XkB[ek n?rohN?e fbfwN/v d/ u/now?B fJe
fJe gqfsFms Fy;hns d/ XBh jB. y/shpkVh o;kfJD
T[d:'r ftu yk;k nB[Gt oZyd/ jB. T[jBK dh d{o-dofFsk ns/ feZs/
dh e”Fbsk B/ Gkos ftu s/ih Bkb tX ojhnK y/shpkVh o;kfJD
ezgBhnK ftu nkgDh fJe irQk pDkJh ns/ c'po; gZfsqek d[nkok d'
tko w[bKeB ftu ezgBh ~ @fJe nop d/ sfjs ;G s'I uzrh# ezgBh
fejk frnk. ;kv/ feqFh ikroD ;zgkde wzvb B/ T[jBK dh fJzNoftT{
bJh ns/ toswkB ftu ezgBh d/ gqdoFB ns/ ezgBh d/ Bt/I T[sgkdK
pko/ uouk ehsh.
fJ; ;kb ezgBh dk eko'pko eh j?< s[;hI ezgBh d/ T[sgkdK dh ftF/Fsk
bJh eh eo oj/ j'<
;kvh ezgBh feqFh o;kfJD ftfrnkB ftu ;G s'I nZr/ j? ns/
ezgBh dk 635H84 eo'V dk eko'pko j?. n;hI nkgDh ezgBh d/
T[sgkdK dh ftF/Fsk ~ b? e/ pj[s ;ir jK. fi;d/ bJh n;hI 4
:{Hn?;, 5 igkBh ns/ d' :{oghnB ezgBhnK Bkb ;zpzX ;Ekfgs ehs/
jB. ;kv/ T[sgkd e/bvkB 4ih, e/bvkB 50 n?;HghH ns/ FhEwko
n?;Hn?b ;[whN'w' e?wheb ezgBh fbH, ikgkB d/ Bkb ;fj:'r Bkb pD/
jB. n;hI ;kBzd ftu, ekoN/g c'o/N ns/ XBikJhw bJh ;G s'I tZvh
S'Nk dkBk ;[ftXk dh d' fJekJhnK dh ;EkgBk ehsh.
eh s[;h Ife;/ Bt/I T[sgkd ~ F[o{ eoB dh :'iBk pDk oj/ j'<
jkb jh ftu n;hI BtK yogstko BkFh ;?Igok bKu ehsk j?.
fJ; T[sgkd ~ rzB/ dh c;b ftu T[rD tkb/ yogstko w'Ek s'I
pukT[D bJh pDkfJnk frnk j?. igkB dh fB;kB e?wheb}
fJzv;Noh} fbfwN/v d/ ;z:[es :sB d/ Bkb fJj tksktoD fjs?Fh
yogstko BkFh pDkfJnk frnk j?. ;?Igok fijVk fe u:Bkswe ns/
ftt;fEs yogstko BkFh ibdh nt;'fFs j' iKdk j?. fJj 7 s'I
12% se c;b dh T[gi ~ tXkT[Idk j?. fJj w'Ek yogstko ~ iVK
dh rZmK se ysw eodk j?.
s[jkv/ e'b T[sgkdK dh bzph u”Vh bVh j?, s[;hI ezgBh d/ ftgBD
B?Ntoe d/ pko/ e[M dZ;'<
XkB[ek n?rohN?e nkgD/ 83 T[sgkdK okjhI d/F ftu j'D tkbhnK
c;bK ns/ c;b T[sgkdB dhnK io{osK ~ g{ok eodh j?. ezgBh
8000 s'I finkdk ftsoeK ns/ 75000 y[dok fteo/sktK dh
;jkfJsk Bkb Gkos d/ fJe bZy s'I finkdk fe;kBK se nkgD/ T[sgkd
gj[zukT[Idh j?. ;kv/ feqFh nfXekoh Gkos d/ fgSV/ fjZ;/ d/ fe;kBK ~
fe;kBK ~ w'Ek s'I fwbh nkikdh
feqFh o;kfJD d[nkok gqw[Zy c;bK dhnK ;kohnK ;wZf;nktK dk jb
eoB dk T[gkn d;d/ jB.
eh s[;hI Gkos s'I pkjo th nkgD/ T[sgkd t/ud/ j'<
BjhI, feqFh o;kfJD ftu n;hI fBo:ks BjhI eo oj/. b/feB
ckowk ftu n;hI B/gkb ns/ pzrbkd/F fij/ d/FK ftu ezw eo oj/ jK.
n?ro'e?qwheb} bJh n;hI GftZy ftu pzrbkd/F ~ fBo:ks eoB dh
:'iBk pDk oj/ jK.
F[o{ ftu eJh pj[-okFNoh ezgBhnK B/ pj[s T[u do s/ nkgD/
e[M o;kfJDK ~ t/funk gozs{ Gkosh ezgBhnK d[nkok T[jh T[sgkd
fbnkT[D bJh T[jBK B/ nkgDhnK ehwsK ~ xZN eo fdZsk. fJ;d/
fgZS/ eh ekoB j?.
fJj ;ZukJh j?, gozs{ fJ;d/ fgZS/ ekoB fJj j? fe fe;/ th BthI
N?eBhe ~ pBkT[D ftu n?wHn?BH;h d; jiko eo'V se fBt/F eodh
j? ns/ fJ;dk gqshcb gkT[D bJh pkiko ftu J/ekfXeko eodh j?.
ezgBh ekog'o/N ;wkfie fizw/tkoh s/ fXnkB e/Idfos eo ojh j?.
s[jkvh ezgBh ;hn?;nko rshftXhnK bJh eh ezw eo ojh j?<
XkB[ek n?rohN?e nkgD/ 1500 T[Zu f;ybkJh gqkgs ekoi
eosktK d[nkok fijBK ~ XkB[ek vkeNo d/ BK Bkb ;Zfdnk iKdk j?
fe;kBK bJh pj[s ;ko/ f;ybkJh d/ ezw y/so gqdoFB eodk j?.
;hHn?;Hnko dk fJe nzr d/ o{g ftu ;kvh ezgBh B/ ghn?uvh u?Ipo d/
Bkb jZE fwbkfJnk ns/ ;heo fib/ (oki;EkB) d/ i[rbg[o ns/
d/thg[o fgzvK ftu d' u?e v?w fBowkD eotkJ/.
ezgBh whIj d/ gkDh ~ ;KGD tZb th fXnkB d/ ojh j? @y/s dk
gkDh y/s ftu ns/ fgzv dk gkDh fgzv ftu# ns/ J/ehfeqs c;b gqpzXB
~ @XkB[ek y/sh dh BthI seBhe# okjhI tXk ojh j?. Fqh nfwskG pZuB,
ezgBh d/ poKv okid{s th toFk ib ;zoeFB d/ ;wkfie ;zd/F dh
n?v eo oj/ jB. ;kvh ezgBh jo ;kb 22 wkou ~ ftFt ib fdt;
wBkT[Idh j? ns/ tZv/ g?wkB/ s/ ikro[esk g?dk eoB bJh gquko nfGnkB
th ubkT[Idh j?.
eh s[jkvh ezgBh BtK T[sgkd ftef;s eoB dh :'iBk pDk ojh j?<
jK, n;hI ;'fJnkphB dh c;b ftu j'D tkb/ yogstkoK ~
ezNo'b eoB bJh fJe BtK yogstko BkFh ftef;s eoB dh :'iBk
pDk oj/ jK. n;hI wkJhNh;kfJv T[sgkd ~ ftef;s eoB dh th
:'iBk pDk oj/ jK.
ezgBhnK ~ ;hnkJhph ftu gzihnB d/ d”okB eJh ;wZf;nktK dk
;kjwDk eoBk g?Idk j?. fJjBK ;wZf;nktK Bkb fBgND d/ eh ;wkXkB
jB<
;hnkJhph ftu fe;/ th Bt/I T[sgkd d/ gziheoB ftu xZN s'I xZN
5 ;kb brd/ jB. fe;/ th Bt/I T[sgkd d/ y/so gohyD bJh fJ;~
d' s'I YkJh ;kb br iKd/ jB. e'Jh th ;wZf;nk i/ :{Bhtof;Nh gZXo
s/ g?dk j[zdk j? sK finkdk tes brdk j?. ;hnkJhph gZXo s/ w[Zy
;wZf;nk b'VhId/ eowukohnK dk Bk j'Dk j?. fJjBK ;ko/ ekoeK d/
ubd/ gziheoB bJh bzpk ;wK brdk j?.
fe;kBK ~ w'Ek s'I fwbh nkikdh
nkoHihH nrotkb
Fqh
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 16
ਇੰਟਰਿਵਊ www.kjcommoditynews.com
noftzd e[wko b/we/B fJzvhnk gqkH fbH ezgBh d/ ;hHU ns/
gqpzX fBd/Fe, ghHJhH;hH uzvhrV s'I we?Bheb fJzihnfozr ftu ;Bkse jB. fJjBK ~ Nq?eNo T[d:'r dk ftFkb nB[Gt j?. ns/ bw/e/B s'I gfjbK n?uHn?wHNh, wfjzdok n?Iv wfjzdok, n?;ekoN; ns/ ;/w fvT{} c/jo bJh ezw eo u[e/ jB.
b/we/B dh 47 d/FK ftu w”i{drh j? ns/ 363 fwbhnB :{o' s'I finkdk d/ eko'pko d/ Bkb y/shpkVh d/ :zsoK ftu ;z;ko ftu ;G s'I nZr/ j?. b/we/B fJzvhnk ;kb 2014 ftu @@rqkwhB ftek; bJh nfGBt ftuko## s/ rqkwhB ftgBD ntkov gqkgs eo u[Zeh j?. ;kvh feqFh ikroD Nhw B/ fJjBK Bkb yk; fJzNoftT{ dk nk:'iB ehsk ns/ toswkB ftu ezgBh d/ gqdoFB ns/ ezgBh d/ Bt/I T[sgkdK d/ pko/ ftu uouk ehsh.
ezgBh d/ fgS'eV pko/ dZ;' ns/ fJj Gkos ftu ed'I nkJh<
b/we/B iowB gfotko d/ ;tkfwst tkbh 232 ;kb g[okDh ezgBh j?. j[D ;tkfwst dh ;ZsthI ghVh b/we/B d/ eko'pko ~ d/y ojh j?. 2008 ftu ezgBh B/ Gkos ftu nkT[D dk c?;bk ehsk ;h ns/ 2010 ftu ezgBh B/ nfXn?B d/ d' ;kb pknd 80 eo'V o[gJ/ d/ fBt/F Bkb Bkrg[o ftu nkgDh gfo:'iBk F[o{ ehsh. iBtoh 2013 s'I eko'pko uZbD bZrk.
s[;hI tZvh wFhBoh ;?rw?IN ftu ezw eo oj/ j'<
n;hI tZvh wFhBoh ftu BjhI, :zsoK ftu jh ezw eo oj/ jK fijV/ w[Zy o{g Bkb fpikJh s'I gfjbK ezw nkT[D tkb/ :zso jB. ;kvh T[sgkd bVh- jZb, ebNht/No nufbs 70, gkto j?o' Perlite-5 nkfd jB. fJ; ;kb iBtoh ftu n;hI nous 72 ns/ gkto j?o' d' BthnK fe;wK ftef;s eoB ik oj/ jK.
s[jkvh ezgBh dk gkto j?o', o'Nkt/No dh s[bBk ftu p/jso fet/I j?<
fJe o'Nkt/No dk wzst f;oc fwZNh dh T[gobh sfj s'VBk j?, gozs{ fJ;dk pb/v efmB ;sQk ~ s'V BjhI ;edk. jkbKfe ;kvh ezgBh d/ gkto j?o' d/ pb/v tXhnk r[DtZsk d/ jB. fJj pVh nk;kBh Bkb wip{s sfj ~ s'V fdzd/ jB, fijVk fe yogstkoK ~ d{o eoB ftu wdd eodk j?, fwZNh d/ T[g:'r ~
tXkT[Idk j? ns/ fwZNh ~ G[oG{oh eodk j?.
fJ; ;?rw?IN ftu s[jkvh ezgBh d/ w[Zy gqshdtzdh e”D jB<
;G s'I gfjbK n;hI fJe y/so ftu fe;/ ~ th wip{s gqshdtzdh BjhI ;wMd/. ;kv/ e'b g{oh soQK ftfBowkD fJekJh d/ Bkb Bkb T[BZs ns/ BthB gqkd:'freh j? fijVh e'Jh th gqdkB BjhI eo fojk. n;hI nkgD/ T[sgkdK ftu yk; ;wZroh dk T[g:'r eod/ jK fijVk pj[s wip{s j[zdk j? ns/ xZN' xZN 6 s'I 7 ;hiB se fe;/ fe;w dh e'Jh fdZes BjhI nkT[Idh.
Gkos ftu ezgBh dh toswkB w”i{drh dZ;'<
toswkB ;w/I ftu wjkokFNo, eoBkNek sfwbBkv{, nKXokgqd/F, jfonkDk ns/ gzikp ftu 20 ftsoe jB. ;G s'I gfjbK n;hI ukj[zd/ jK fe ;kv/ rqkje T[sgkdK dh seBhe ~ ;wMD, ns/ fJ; gk;/ nkgDk fXnkB e/Idfos eoB. n;hI j”bh j”bh pkiko ftu ;Ekfgs j'Dk ukjKr/.
w”i{dk fteoh oDBhsh s/ s[jkvh eh okJ/ j?<
w?~ brdk j? fe fJ; ntXkoBk ~ t/uDk J/Bk nk;kB BjhI j?. pkiko ftu 16 Nq?eNo ezgBhnK jB gozs{ e'Jh th fJ; pko/ ftu uouk BjhI eodh fe fejVk n?u gh Nq?eNo fe; soQK d/ :zso bJh T[g:[es j?. gozs{ j[D n;hI nkgD/ rqkjeK ftu ikro[esk g?dk eoe/ T[jBK dk wkor doFB eo oj/ jK.fJE'I sZe fe rqkjeK dh fteoh d/ pknd nkJh ;wZf;nk ~ ;[bMkT[D dh ;[ftXk th d/tKr/.
N?eBkb'ih gziheoB bJh Gkos ;oeko d/ p[fBnkdh g?okwhNo eh jB<
;oeko feqFh wFhBoh bJh fe;kBK ~ ;pf;vh gqdkB eo ojh j? b/feB N?eBkb'ih ns/ r?o N?eBkb'ih nkXkfos T[sgkd ;pf;vh ftu nzso eoB bJh e'Jh wkor doFe BjhI. n;hI Gkos ;oeko ~ gq;s[sh fdZsh j? fe N?eBkb'ih nkXkfos T[sgkd s/ fe;kBK ~ finkdk ;pf;vh fwb/. fJ; yk; fdFk fBod/F ~ ;zF'fXs eoB bJh okih eo fbnk. i/ n;hI gqshtosh jb d/ pko/ rZb eod/ jK sK fJj d' soQK d/ j[zd/ jB- jkJhvq'fbe ns/ d{ik we?fBe. jkbKfe g[okD/ fdFk fBod/F ftu d'jK ftu nzso BjhI fdykfJnk frnk. j[D n;hI T[whd eo oj/ jK fe BtK fdFk fBod/F d'jK Fq/DhnK ~ nbr nbr eo/rk.
s[jkvh ezgBh d/ T[sgkd dh nkw bkrs eh j?<
ezgBh B/ gqshtosh jb bJh d' bZy dh ehws s?n ehsh j?. gkto j?o' bJh bkrs ;kY/ fszB bZy o[gJ/ d/ nk;gk; j? ns/ ebNht/No bJh v/Y bZy d/ nk; gk; j?.
fe;kBK bJh eh ;zd/F d/Dk ukj'r/<
fJe ;jh n?u gh Nq?eNo d/ Bkb p/jso seBhe dk T[g:'r eo' sKfe fe;kB s/b dh bkrs pukT[D ftu ekw:kp j' ;eD.
www.krishijagran.com
n;hI T[sgkd BjhI gqkd:'freh t/ud/ jK
noftzd
Fqh
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 17
ਇੰਟਰਿਵਊ
gqrshFhb fe;kBK dh ejkDh T[jBK dh i[pkBh
;hI ;kb 2009-10 ftu ;G
s'I gfjbK 70,000 wo[ rhnK s I'BtK gb' Noh ckow ;Ekfgs ehsk ;h.
nZi n;hI fszB J/eV iwhB s/ fszB :{fBN ftef;s eo u[e/ jK. fiE/ eohp jo :{fBN ftu 20,000 w[orh gkbB j[zdk j? ns/ fJjBK s'I 97% nzvk T[sgkdB j' fojk j?. T[so gqd/F oki ftu w[orh nzv/ dh wzr finkdk j? gozs{ fJ; wzr dk oki ftu e/tb 15% jh T[sgkdB j' gkT[Idk j?. nepo nbh y[d T[so gqd/F g'bNoh ckow n?;';hJ/FB d/ gqXkB th jB ns/ oki ftu w[orh gkbD ftek; bJh jw/Fk e'fFF eod/ ofjzd/ jB.
Sb/ fdBhI byBT{, :{HghH ftu
nk:'fis feqFh gqdoFBh d/ d”okB gqd/F d/ w[Zy wzsoh Fqh nfyb/F :kdt B/ feqFh y/so ftu B'N/pb :'rdkB bJh
16 fe;kBK ~ g[o;feqs ehsk. fJ; d”okB fgzv ;?dg[o, fibk ghbhGhs, :{HghH d/ t;Bhe wj/F ~ th ;zwkfBs ehsk frnk. fJ;/ w”e/ s/ feqFh ikroD Bkb rZbpks eod/ j'J/ wj/F B/ dZf;nk fe T[j feqFh ftfrnkfBe pBDk ukj[zd/ ;B gozs{ nkofEe szrh d/ ekoB gzs Bro s'I n?INo?I; N?;N gk; eoB d/ pkti{d th dkfybk BjhI b? ;e/. ftgohs ;fEshnK ftu th okiBhsh
ftfrnkB ftu n?wHJ/H po/bh s'I ehsk. fJe ikro[e fe;kB j'D d/ Bks/ id'I T[jBK B/ nkgD/ g?fsqe feZs/ - y/sh ~ ngBkfJnk sK gkfJnk fe T[jBK d/ y/so ftu eDe dh fJe yk; fe;w 343 g{oh soQK n;cb j' rJh ns/ rzB/ dk w[Zb uhBh T[sgkde fwZbK ;w/I f;o G[rskB BjhI eo ojhnK ;h. ;' wj/F B/ fjzws i[Nk e/ jbdh dh y/sh eoB dk c?;bk fbnk. T[jBK d/ y/so ftu dbdbh G{wh fpBK finkdk ykd ns/ gkDh d/ rfjo/ bkb ozr dh jbdh dh tXhnk g?dktko j'Jh. wj/F dk wzBDk j? fe T[jBK dk y/so T[sokyzv ns/ B/gkb Bkb bZrk j'fJnk j? fiE/ 21 bZy dh nkpkdh ftu 7 pbke, 3 sfj;hbK d/ uko/ gk;/ c?b/ izrbK ftu fe;kB eDe ns/ rzB/ dh c;b ~ SZv e/ jbdh ns/ ;pih T[sgkdB eo yk;k w[Bkck ewkT[D ftu ekw:kp j' oj/ jB.
o/ fgsk fJe J/eV G{wh ftu YkJh s'I gzi e[fJzNb egkj T[sgkdB eo gkT[Id/ ;B. nZi n;hI pkfJUN?eBkb'ih gqDkbh
ngBk e/ ns/ T[g:[es f;zukJh dh ;jkfJsk Bkb fJe J/eV G{wh ftu jh thj s'I pkJh e[fJzNb egkj T[sgkdB eoB ftu ekw:kp j' iKd/ jK. fJ; ftu th gqsh fszB s'I uko e[fJzNb egkj gqsh J/eV dk j'o fJikck j' ;edk j? i/ egkj dh y/sh d/ nk; gk; g?dk j'D tkbh yogstko s/ nze[F brkT[D bJh b'eb ;oeko ~ ehNBkFe fSVekn dh fJikis fdZsh ikJ/. fJe e[fJzNb egkj T[sgkdB bJh fe;kB ~ fJe jiko o[gJ/ dk you nkT[Idk j? ns/ wkoehfNzr ftu 5000 o[gJ/ gqsh e[fJzNb ftedh j? fi; Bkb fe;kB GoktK ~ uzrk w[Bkck fwbdk j?. fJj efjDk j? ftdoG d/ jh fJe ;cb fe;kB fti/ nkswk okw fJzrb/ dk. fti/ ~ 2010 ftu wjkokFNo ;oeko B/ ftF/F o{g Bkb T[sfeqFN fe;kB dk g[o;eko fdZsk.
w?I th ftdoG dk fe;kB jK fijVk y/so fe;kB nksw jZfsnk bJh pdBkw j? gozs{ fJj whvhnk fpBK tik ;[oyhnK ftu ofjzdk j? id'I fe fJ;d/ fgZS/ ejkDh e[M j'o jh j?. fe;/ th
fe;kB dk BKL fti/ fJzrb/fgzvL uhsbtkVh, skb[ek s/bjkok
fibk ne'bk, wjkokFNo, w'L 9604056944
fe;kB dh w”s j[zdh j? sK T[;d/ gfotko tkb/ T[;~ ;oekoh foekov ftu nksw jZfsnk doi eoko eo ;oeko s'I fJe bZy o[gJ/ dh okjs okFh b?D d/ bkbu ftu fe;/ th ekoB Bkb j'Jh w”s ~ nksw jZfsnk dk o{g d/ e/ y/so ~ pdBkw eod/ jB. fJ; ftu eJh b'eb B/sk th rq;s gfotko ~ okjs okFh dtk e/ ci{b ftu jh ;jkB{G{sh b? b?Id/ jB.
fti/ B/ :kd fdbkfJnk fe fJjBK Gqfws nksw jZfsnktK tkbhnK ypoK ~ finkdk gquko BjhI d/Dk ukjhdk. ;k~ nkgD/ gfotko dh fizw/tkoh ~ py{ph fBGkT[Dk ukjhdk j?. w[FebK dk ;kjwDk eoBk ukjhdk j? ns/ w/jBs eoe/ j'oK ~ th feqFh y/so d/ ftek; tZb fXnkB d/Dk ukjhdk j?.
fe;kB dk BKL wj/Ffgzv ;?dg[o, fibk ghbhGhs, :{HghHw'L 9012695453
fe;kB dk BKL nepo nbhfgzvL w;hjkpkdfibkL pbokwg[o, :{HghHw'L 09415020786
T[jBK ~ okiK ftu nzvk T[sgkdB bJh ;ot ;o/Fm fe;kB ;zwkB Bkb w[Zy wzsoh nfyb/F :kdt B/ byBT{ ftu ftFkb feqFh gqdoFBh ftu g[o;feqs ehsk. fJ;/ ;wko'j d/ d”okB nepo nbh B/ feqFh ikroD Bkb rZbpks eofdnK dZf;nk fe oki dh e[{N ftek; Bhsh 1013 ns/ w[orhnK ~ wZek dkBk ;;s/ dkwK s/ w[jZfJnk eokT[D fijh w[fjzw ~ finkdk T[g:'rh pBkT[D bJh T[jBK B/ th oki d/ w[Zy wzsoh ~ ;[Mkn Gfonk gZso fby e/ ikD{ eotkfJnk j?. nepb nbh B/ jod'Jh ftu jfonkDk d/ dbpho ;KrtkB ~ th g'bNoh ckow ;Ekfgs eoB bJh gq/fos ehsk. jkbKfe dbpho ;KrtkB jfonkDk ftu gfjbK s'I jh w[orh gkbD eo oj/ jB. r”osbp j? fe nepo nbh d/ ;g[Zso j[;?B nepo th byBT{ s'I ;Bkse fvroh gqkgs eoB d/ pknd fJ;/ feZs/ ftu nkgD/ fgsk ~ ;fj:'r eoB ftu bZr/ j'J/ jB. t?;/ th oki ftu nzv/ dh ygs dh GogkJh bJh finkdk s'I finkdk g'bNoh ckow ;Ekfgs eoB d/ Bkb jh tgko ;zGktBktK nkgD/ tZb nzvk T[sgkdeK ~ fyZu ojhnK jB.
gqrshFhb fe;kBK dh ejkDh T[jBK dh i[pkBhgqrshFhb fe;kBK dh ejkDh T[jBK dh i[pkBh
fg
w/
n
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 18
gqrshFhb fe;kBK www.kjcommoditynews.com
wkd/th dh ejkDh fe;/ d/ nzsowB ~ MeM”V d/D tkbh
j?. fJe S'Nk fijk fgzv w'fonkBk, gzukfJs eN/ok d/jks
ftek; yzv pzrok, MK;h T[wo 18 ;kb, ;ohoe ;fEsh ftu
ftebKr, d't/I g?o nub, jZEK d/ pb e/tb iwhB s/ x;hN e/
ubDk.
toswkB ftu feZskL Nhvhn?c gfo:'iBk nzsors fJe
feonkB/ dh d[ekB
owkd/th d[nkok fJe feonkB/ dh d[ekB F[o{ eoB dh
fJZSk iskJh rJh fi; bJh io{oh g?;k Nhvhn?c gfo:'iBk s'I
w[jZfJnk eoB dk c?;bk fbnk frnk. io{oh gqfeqnk d/ pknd
fibk ftek; gqpzXe Bkpkov, MK;h B/ owk d/th dh d[ekB dk
T[dxkNB ehsk, T[; ;w/I owkd/th dh y[Fh dk fmekBk BjhI
;h. fBokF fizdrh ftu ihT{D dh bbe, nksw-ftFtk; ns/
nksw-;zs'F Mbe fojk ;h.
owkd/th dh toswkB ;fEshL
d[ekB eoB s'I pknd owkd/th dh ;fEsh ftu ekch
;[Xkko j''fJnk ns/ owkd/th B/ nkgD/ ihtB ekb ftu gfjbh
tko nkgDh ewkJh s'I Bt/I egV/ gkJ/ ns/ ;kc-;ckJh Bkb
ofjD bZrh. Go g/N ykD d/ Bkb nkgD/ gfotko ~ gkbDk,
T[;d/ u/jo/ s/ y[Fh ns/ BthI o”De nkJh. d[ekB dh nkwdBh
Bkb 10,000 o[gJ/ Bkb fe;kBK s'I eDe yohdh ns/ T[;B/
nkgDh d[ekB s/ 16000 o[gJ/ dh pus ehsh. p[zd/byzv ftu
nfijhnK fezBhnK jh owkd/th dhnK ejkDhnK jB.
;z;Ek B/ fJ; s'I gq/fos j' e/ j'o ftebkrK ns/ bkukoK
bJh S'N/ S'N/ o[irko ;Ekfgs eotkTD[ dh ef' FF Fo[ { ehsh j.?
w[Zu/ s”o s/ nkdhtk;h ftek;
ekoieqw d/ nzsors iBgd
bfbsg[o d/ rqkw u”dokxkN dhnK
wfjbktK dh nkihtek bJh :sB ehs/
rJ/. fJ; fgzv bJh Bkb/ d/ gko ikDk
j[zdk j?. ;Ve wkor dh ewh j'D ns/
w[Zy wkor s'I brGr nZm feb'whNo
nzdo j'D eoe/ fJE'I nktkikJh dk ekch
;zeN ofjzdk j?. fJE'I dh iwhB T[pV
ykpV j'D eoe/ y/sh ftu T[sgkdB th
tXhnk BjhI j' gkT[Idk. fJE/ J/ehfeqs
nkdhtk;h ftek; ekoieqw d/ nzsors
tkYh dk ezw ehsk frnk j?. fi; ftu
nKtbk ns/ now{d dk g”dk brkfJnk
g/Iv{ wfjbktK th nksw-fBoGofrnk j?. fJ; fgzv ftu brGr 13
pkVhnK dk ezw ehsk frnk j?. fJE/
wfjbktK d/ d' ;t:w ;jkfJsk ;w{j th
rfms ehs/ rJ/ jB. fijBK ftu'I fJe
potk;B wksk ;t:w ;jkfJsk ;w{j
ns/ fJe Fhsbk wksk ;t:w ;jkfJsk
;w{j rfms ehsk frnk fi; dh fB:ws
p?me ns/ fB:fws pus F[o{ ehsh
rJh. ;w{j dhnK wfjbktK B/ nkgD/
rmB d/ brGr ;Zs nZm wjhB/ se
pus dh nkgDh p?me ~ fB:ws ehsk
ns/ ohekov oZyDk F[o{ ehsk. ;w{zj
d[nkok S'N/ S'N/ eoi/ fijV/ wfjbktK ~
T[jBK d/ gfotko dhnK io{osK dh g{osh
bJh fds/ rJ/. nKsfoe eoi/ dh fJj
gqfeqnk F[o{ ehsh rJh. ;w{j d[nkok
nkgDh nkihftek ~ tXkT[D bJh
Bo;oh ftef;s eoB dh :'iBk pDkJh
rJh. wfjbktK B/ fejk fe ;w{j d[nkok
Bo;oh ftef;s ehsh ikt/. T[; ftu
nzp, now{d, nKtbk ns/ fBzp{ dh g”d
fsnko ehsh ikt/ fi; s/ ;w{j dhnK
www.krishijagran.com
;kohnK wfjbktK B/ c?;bk fbnk fe T[j
Bo;oh dk ezw eoDrhnK.
Bkpkov d/ ;fj:'r Bkb g{ok
nkdhtk;h ftek; ekoieqw d/ nzsors
rqkw u”dokxkN ftu 14 wfjbktK
d[nkok Bo;oh dk ezw F[o{ ehsk frnk
fi; ftu 500 now{d ns/ 500 nKtb/
d/ phi ns/ gkbhfEB w[jZfJnk eokJh
rJh. wfjbktK d[nkok feuB rkovB
d/ Bkb Bkb Bo;oh dk ezw th xo d/
ftjV/ ftu F[o{ ehsk. rqkw u'dokxkN
dhnK wfjbktK B/ j[D se 10 o[gJ/
gqsh doys d/ fj;kp Bkb 300 doys
bkGkoEhnK ~ t/u/ fi;dh nkwdBh
3000 o[gJ/ j'Jh. j'o wfjbktK d[nkok
th Bo;oh dk ezw F[o{ ehsk frnk j?
fi; ftu fJ; ;w/I brGr 28000 g”d
fsnko j' ojh j? fi; ftu w[y s”o s/
cbdko g”d j? fi; ftu nKtbk ns/
now{d gqw[Zy jB. fJ; tko Bo;oh s'I
brGr fJe s'I v/Y bZy o[gJ/ dh
nkwdBh dk nzdkik bkfJnk ik fojk j?.
g/Iv{ wfjbktK th nksw-fBoGo
;
owkd/th nkgDh d[ekB s/owkd/th nkgDh d[ekB s/o
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 19
gqrshFhb fe;kBK
y/sh j[D xkN/ tkbk feZsk BjhI fojk. fJ;
ftu Bt/I gq:'r dh g{oh ;zGktBk j?.
fJjBK ;zGktBktK dh pd”bs eJh fe;kBK
B/ fw;kb ekfJw ehsh j?. T[jBK B/
finkdk T[sgkdB gqkgs ehsk ns/ d{i/
fe;kBK d/ gq/oe pD/. nfij/ fe;kBK ftu'I
jh j? G'ig[o fib/ d/ gho' gqkyzv d/
d/tuzdok fgzv d/ Ghwoki okJ/. 55 ;kbk
Ghwoki okJ/ Xosh s'I ;'Bk T[gikT[D ftu
bZr/ jB. nkgDh 20 J/eV iwhB ftu
M'Bk, eDe, weZJh ns/ dbjD, fsbjD
dh y/sh d/ Bkb pkrpkBh gF{ gkbB ns/
wZSh gkbD th eod/ jB. p?IrB, r'Gh,
NwkNo, wNo ns/ po'ebh d/ T[sgkdB
ftu T[jBK ~ yk; ;cbsk fwbdh j?.
T[j fJe ;fji fe;kB jB. e/Ido ns/
oki ;oeko d/ feqFh ftGkrK dhnK
:'iBktK dh ikDekoh fB:fws o{g Bkb
gqkgs eod/ jB ns/ fco T[jBK dk bkG
b?D dh nkgDh :'iBk pDkT[Id/ jB.
T[jBK dh fJ; ;irosk B/ d{i/ fe;kBK ~
th o;sk fdykfJnk j?. feqFh ftfrnkfBe
d/ wkor doFB ftu T[jBK B/ gkozgfoe
ns/ nkX[fBe ftXh ~ ngDkfJnk. Tj[ BK B /
fJ; ys/ o ftu fJe we[ kw jkf;b ehsk j.?
Ghwoki okJ/ fJe J/eV iwhB ftu
th sbkp pDke/ wSbh gkbD eo oj/
jB. sbkp ftu brGr S/ c[ZN gkDh
pDkJ/ oZyD dh ftt;Ek T[jBK B/ ehsh j?
sKfe wSbh gkbD bJh nkdoF ;fEsh
y/shpkVh ns/ gF{gkbB ftu pDkJh nbr gfjukDfwb/ eJh ;zwkB ns/ g[o;eko
pDh oj/. T[j S/ soQK dhnK wSbhnK
gkbd/ jB. fJjBK ftu'I fJe j? gzyfFF.
fJ;~ fgnk;h d/ BK Bkb th ikfDnk
iKdk j?. fJ;dk ihok pzrkb s'I nkT[Idk
j?. fJ; wSbh dh ehws b'eb piko
ftu v/Y ;” o[gJ/ gqsh feb' j?. T[jBK
e'b nZm eZN/ dk S'Nk sbkp th j? fi;
ftu wSbh d/ phi ~ F[o{ dh nt;Ek ftu
gk e/ fszB wjhB/ pknd T[jh S'NhnK
wSbhnK ~ tZv/ sbkp ftu gk fdzd/ jB.
fJ;d/ fJbktk oki ;oeko d/
ws;: ftGkr s'I S/ J/eV d/ sbkp s'I
9000 o[gJ/ gqsh ;kb dh do Bkb bh}
s/ b? e/ wSbh gkbD eok oj/ jB. fi;
Bkb fJjBK ~ jo ;kb bZyK dh nkwdBh
j' ojh j?. nkgD/ fJjBK ;ko/ ezwK ~
bkGdkfJe pBkT[D bJh ;w/I ;w/I s/
ws;: phi (ihok) gzs Bro ns/ ebeZsk
s'I b? nkT[Id/ jB. T[jBK B/ fejk fe 22
J/eV ftu M'B/ ns/ eDe dh y/sh eoe/
12-13 bZy dh nkwdBh j' iKdh j?.
wSbh gkbD Bkb 2 bZy dh nkwdBh j'
iKdh j?. fwFfos y/sh eo ;kb ftu
gzdoQK bZy o[gJ/ ewk b?Id/ jB.
gF{ gkbDL
Ghwoki okJ/ gF{ gkbD ~ y/sh dk
nfjw fjZ;k wzBd/ jB. feT[Ife T[jBK dk
wzBDk j? fe gF{nK d/ r'po dh ykd dk
T[g:'r eoe/ bzp/ ;w/I se y/sh dh
T{gikT{ Fesh pDk e/ oZyh ik ;edh j?.
fJjBK e'b Fkjh B;b dhnK d' rktK ns/
d' w[Zok wZMK jB. 1983 s'I fJjBK d/
fJE/ pkfJU r?; gbKN bZrk j'fJnk j?
fi;~ fJjBK gF{nK d/ r'po Bkb jh
ubkfJnk iKdk j?. pkfJU r?; Bkb
fJjBK dh o;'Jh dk ;kok ezw g{ok j[zdk
j?. fit/I fe T[g:'r d/ pknd gbKN s'I
fBebD tkbk ngfFFN gdkoE (r'po)
ykd d/ o{g ftu y/sK ftu gkfJnk iKdk
j?. fJ;/ d/ Bkb fJjBK B/ fJe S'Nk
towh ezg';N pBkT[D dk :{fBN th
brkfJnk j'fJnk j? fi;dh ykd Bkb
brGr 2 J/eV ftu i?fte y/sh th eod/
jB. fJjBK B/ 1996 ftu eoBkb,
jfonkDk s'I j'fb;NB cihfFnB B;b dh
fJe rK yohdh fi; Bkb j[D se d'
doiB s'I th finkdk rKtK dh fpeoh eo
bZyK o[gJ/ dh nkwdBh ewk u[e/ jB.
15 bhNo d[ZX d/D tkbh rK dh ehws
brGr 35 jiko o[gJ/ j?. nB[wkB d/
nkXko s/ fejk fe i/ d[ZX 8 xzN/ s/ tec/
s/ eZfYnk ikJ/ sK fJe rK iK wZM s'I fJe
bhNo d[ZX s'I finkdk gqkgs ehsk ik
;zdhg e[wkonkikd gZsoeko
fwfEbk ekgo/fNt, c/;-ph, o'v BzH 9okiht Bro, gNBk, fpjko
w'L 09931838846Jhw/bL [email protected]
y/shpkVh ns/ gF{gkbB ftu pDkJh nbr gfjukDfwb/ eJh ;zwkB ns/ g[o;eko
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 20
gqrshFhb fe;kBK www.kjcommoditynews.com
T[g:'r eod/ jB. Bkb jh j'o fe;kBK
~ th fJ;d/ gq:'r dh ;bkj fdzd/ jB.
fJjBK dk wzBDk j? fe feqFh ftfrnkfBeK
dh ;bkj s/ jh ;zs[fbs wksok ftu
o;kfJfDe ykd ns/ ehN BkFh dk
T[g:'r eoBk ukjhdk j?.
;zwkB ns/ g[o;ekoL
y/sh d/ gqsh fJjBK d/ ;wogD ns/
T[gbpXhnK ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/
2007 ftu oki ;oeko B/ @fe;kB
G{FD# Bkb ;zwkfBs ehsk Bkb jh
@fe;kB Fqh# dk th g[o;eko fwfbnk.
fJ;d/ fJbktk okFNogsh d/ ;Zd/ s/
okFNogsh GtB ftu feqFh uouk eoB
dk w”ek th fJjBK ~ fwfbnk. fJjBK dh
y/sh ftu ;fj ;z:'rh ;EkJh o{g Bkb
fJjBK Bkb ezw eod/ jB. Nq?eNo ukbe
~ fBFfus okFh d/D d/ fJbktk fJe
thrk iwhB dh g{oh T[gi ns/ d{i/
;fj:'rh ~ d' thrk iwhB dh g{oh T[gi
fdzd/ jB. fJjBK d/ xo dh BhIj Bkb
i[fVnk j'fJnk fJe ftFkb fgZgb dk
doys pkpk d/ ;w/I dk j?. fJ;dh tiQk
Bkb fJjBK dk dbkB nZi p?me BjhI
pfDnk. id'I fJ;~ eZND dh tkoh nkJh
sK fJjBK d/ fgsk B/ fejk fe g[okD/
doys ~ eZN'r/ sK ;kv/ nF[G BjhI pbeh
F[G j?. BshisB nZi th fgZgb dk o[y
nkgDh jfonkbh fpy/o fojk j?. T[jBK B/
nkgD/ prhu/ ftu e/b/, now{d d/
fJbktk phi{, wkbdk, F[e[b ns/ ;c/dk
nkfd nzp dhnK eJh fe;wK bkJhnK
jB. T[j nkgD/ fJeb”s/ g[Zso ~ feqFh
;g?Ffb;N pBkT[Dk ukj[zd/ jB. fJ;/
T[d/F dh g{osh bJh T[jBK B/ nkgD/
g[Zso ~ ipbg[o ftu n?wHn?;H;h (feqFh)
dh gVkJh bJh dkfybk eokfJnk j?.
T[jBK B/ fejk fe y/sh d/ gqsh ;wogD
j't/, ftfrnkfBe sohe/ Bkb y/sh ehsh
ikt/ sK fJj g/Fk edh B[e;kBdkfJe BjhI
j' ;edk.
feqFh ns/ gF{ gkbD Bkb i[V/
fe;kB GkJh j'o finkdk ikDekoh gqkgs
eoB bJh Ghwoki okJ/ ih Bkb fJ;
w'pkfJb Bzpo 9431438677 s/ ;zgoe
eo ;ed/ jB.
d/ o{g ftu feqFh ftfrnkB e/Ido nkok ~
fdZsk. oki dh nB[Fkf;s fe;w n?u vh
2733 ns/ vpfbT{ nko 544 eDe d/
nkXko s/ phi dh y/sh eo feqFh
ftfrnkB e/Ido d[nkok gqwkfDs phi d/
o{g ftu fe;kBK ~ d/ oj/ jB. d/t
uzdok fgzv ~ e/the/nko d[nkok phi rqkw
th x'fFs ehsk frnk ;h.
ftfrnkfBe ;fj:'rL
;w/I ;w/I s/ y/shpkVh w/fbnK ns/
gqdoFBhnK ftu Gkr b?D d/ Bkb jh
fJjBK ~ feqFh ns/ ws;: ftfrnkfBeK
dk ;fj:'r ns/ wkor doFB fwbdk
fojk j?. feqFh ftfrnkB e/Ido nkok d/
gqGkth vkeNo ghHe/H fsqt/dh ekoieqw
;wBtne FFh G{FD ns/ fBb/F dk
;fj:'r Fbkxk:'r fojk. ws;: gkbD
dh f;ybkJh nKXo gqd/F d/ ekehBkVk
;fEs e/Idoh ws;: f;Zfynk ;z;EkB s'I
gqkgs ehsh j?. 1986 ns/ 1990 ftu
f;ybkJh gqkgs eoB bJh j?dokpkd
rJ/. gzsBro jo ;kb iKd/ jB.
2006 ftu gzs Bro ftu nk:'fis
feqFe frnkB gqsh:'frsk ftu g[o;feqs
ehs/ rJ/ ;B. gzs Bro d/ feqFh
ftfrnkfBe vkeNo fwFo dk ;fj:'r
fJjBK ~ fJ; T[ukJh se gj[zukT[D bJh
wddrko ;kfps j'fJnk.
fJj nkswk G'ig[o d[nkok gq:'fis
fe;kB :{Bhtof;Nh Bkb i[V e/ b'eb
fe;kBK ~ f;ybkJh th d/ oj/ jB. B/Vb/
fgzvK d/ doiBK fe;kB fJjBK Bkb i[V e/
y/sh d/ Bt/I r[o f;Zy e/ nkgDh nkofEs
;fEsh ;[XkoD ftu ;cb j' oj/ jB.
o;kfJfDe ykd ns/ ehNBkFh d/ o{g ftu
n?whge/ ns/ :{ohnk dk ;zs[fbs wksok
ftu T[g:'r ehNBkFh ftu pkfJU
g?;Nh;kfJv ns/ echv'o dk T[g:'r
tksktoD ~ fXnkB ftu oZy e/ ehsk ik
;edk j?. ;[go febo d/ pko/ ftu
fJjBK dk nB[Gt j? fe fJ;d/ T[g:'r
Bkb fwso ehV/ th wo iKd/ jB fi;
Bkb tksktoD n;zs[fbs j[zdk j?. ns/
fJjBK dk T[g:'r fJe tko eoB Bkb
e[M ehV/ nfij/ j[zd/ jB fijBK s/ d{i/
ehNBkFh dk T[g:'r p/n;o j' iKdk j?.
okJ/ y[d i?fte ykd ns/ ehNBkFh dk
;edk j?. rK d/ d[ZX dh ehws 30 s'I
32 o[gJ/ ns/ wZM d/ d[ZX dh ehws 35
s'I 40 o[gJ/ dh do Bkb fwb iKdh j?
fijVh fe;kBK bJh nkwdBh dk fJe
tXhnk ;o's j' ;edk j?.
M'Bk ns/ eDeL
Ghwoki okJ/ nkgDh 20 J/eV dh
y/sh s'I 80 NB M'B/ dk T[sgkdB eod/
jB. nzso-okFNoh phi ezgBh pkfJo
;hv} n?Iv e?wheb} s'I jkJhfpqv nokJh}
gqp/d d/ M'B/ dk phi b? e/ eohp nZm
J/eV ftu y/sh ehsh ;h fi;dk T[sgkdB
40 e[fJzNb gqsh J/eV j'fJnk. fJ;d/
fJbktk ;[rzfXs g{;k pk;wsh dh y/sh eo
ftgohs w”;w j'D d/ pkti{d th b'VhIdh
g?dktko gqkgs ehsh. j[D T[j gqiBe
phi d/ o{g ftu BthB, g{ik, n?wNh:{ ns/
e/seh i'jk nkfd M'B/ d/ fGzB fGzB phiK
dk T[sgkdB eo nkgD/ nk; gk; d/
fe;kBK dh y/sh ~ bkGekoh pBkT[D dk
;gBk g{ok eoB ftu bZr/ j'J/ jB.
fJ;d/ fJbktk eDe d/ T[sgkdB
ftu th w[jkos jkf;b ehsh j?. fJjBK
d/ y/sK ftu M'B/ ns/ eDe dk T[sgkdB
gqsh J/eV gzikp s'I finkdk j[zdk j?.
T[jBK B/ fejk fe c;b eNkJh d/ gzikp
s'I nkJ/ j'J/ jkot?;No ukbeK B/ th fejk
fe gzikp ftu th fJzBk T[sgkdB BjhI
j[zdk. eJh ;kbK s'I S/ bZy dk M'Bk ns/
d' bZy o[gJ/ eDe piko ftu t/uh.
fJ;d/ fJbktk d' bZy o[gJ/ dk M'Bk phi
www.krishijagran.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 21
gqrshFhb fe;kBK
ikswn Aqy ikswn
bIbIAW leI igAwn dw
sroq ikswn myly
mwrc 2015
fy mhwn Bwrq dys iv`c ikswnW dI KyqI iv`c
AOkVw BirAw smW qbdIlIAW krdw rihMdw
hY pr ies smyN nwl nij`Tx leI swfy dys Br dy hr
sUby iv`c ikswnW nUM jwigRq krn leI KyqIbwVI
XUnIvristIAW Aqy KyqIbwVI ivBwg sQwpq kIqy gey
hn[ ieh XUnIvristIAW swfy dys iv`c KyqI
ivigAwnI,bwgbwnI,kIt ivigAwnI, mOsm,
sbjIAW, KyqI AwriQkqw qy hor keI iviSAw dy KyqI
ivigAwnI dys leI smrpq kr rhIAW hn Aqy
iehnW XUnIvristIAW dy ivigAwnIAW v`lo kIqIAW
jWdIAW Koojw ny blMdIAW Coh leIAW hn iehnW Kojw
sdkw swfw mhwn Bwrq dys pUrn Anwj pYdw krn
iv`c kwPI dysW nwlo mohrI ho igAw hY Aqy iehnW KyqI
vristIAW iv`c v`K v`K ivSy dy KyqI ivigAwnIAW v`lo
kIqIAW jWdIAW KojW nwl isrP Bwrq dy lok dw iF`f
hI nhI Brdw sgo keI hor dysW dy lokW dw vI iF`f Br
r h IA W h n i j v y k xk , c O l , s b j IA W
,bwsmqI,bwjrw,m `kI,AwlU, g Mnw, ipAwj,
kpwh,Pl ,myvy, d`uD Aqy keI hor KyqI iv`c hox
vwlIAW PslW nwl Apxy dys dI mMg nUM pUrw krn leI
Xogdwn pw rhIAW hn[dys leI pUrn Anwj pYdw
krky dyx leI KyqI XUnIvristIAW cwnx munwrw
swbq ho rhIAW hn [
swfy Bwrq dys dy lok vI iehnW swrIAW KyqI
XUnIvristIAW dI KyqI Kojw qo bhuq sMqustI jwhr
krdy hn KyqI ivigAwnIAW dIAW smyN smyN isrqoV
kIqI imhnq nwl KojW nUM jdo ivigAwnIAW v`lo
ikswnW dy KyqW aupr qjrby dy rUp ivc phMucwaudy hn
qW swfy Bwrq dys dy ikswn p`bW Bwr ho ky Awpxy KyqW
iv`c bVy sOk nwl Apnwaudy hn [ ies krky ies
Bwrq dys nMU KyqI pRDwn dys ikhw jWdw hY [ Aqy iehnW
KyqI ivigAwnIAW Aqy dys dy ikswnW ny KyqI iv`c hrI
kRWqI,nIlI kRWqI Aqy ic`tw ienklwb ilAw ky Bwrq
dys dI v`D rhI AbwdI Aqy inq G`t rhI jmIn dy smyN
vI KyqI iv`c pUrn XOgdwn pw ky dys nUM Awqm inrBr
bxw id`qw hY[
� ies krky KyqIbwVI XUnIvristI v`lo
kIqIAW KojW nUM dys dy kony kony q`k phMucwaux leI
ikswn Aqy ikswn
bIbIAW leI igAwn dw
sroq ikswn myly
mwrc 2015
ikswn Aqy
nC`qr isMG ivrk
ipMf brkMdI fwk : gMgw (Abl kI),
ijlHw biTMfw
mobwiel nMbr 94633-97381
E mail: [email protected]
sw
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 22
www.kjcommoditynews.com
www.krishijagran.comikswn Aqy
ikswn myilAW dw AwXojn kIqw igAw ieh ikswn
myilAW dw smW vI XUnIvristI v`lo bVI soc smJ
nwl iqAwr kIqw igAw hY ieh ikswn myly aus smyN
lgwey jWdy hn jdo ikswnW dI pihlI Psl p`kx leI
iqAwr ho jWdI hY dUsrI dI ibjweI dw smW nyVy Aw
F`ukdw hY Aqy PslW leI bIjW dIAW iksmW bwry jwxU
Aqy bIj dw pRbMD krn leI ies smy ikswnW nUM vI
KyqI dy kMmW qo kuJ ivhl iml jWdI hY Aqy ies smy
mOsm vgYrw vI TIk hMudw [ mwrc Aqy sqMbr mhIny dy
iv`c l`gx vwly ikswn myilAW iv`c ikswn vIr KyqI
XUnIvristI v`lo ivksq kIqIAW nvIAW iksmW nUM
Aqy pihlW c`l rhIAW iksmW dy bIj,Pldwr
bUty,P`uldwr pOdy Aqy KyqI sbMDI KwdW msInrI hor
KyqI sm`grI bwry pRdsnIAW lgw ky KyqI mwihrW v`lo
jwxkwrI muh`eIAw krvweI jWdI hY[
KyqIbwVI XUnIvristI v`lo mwrc mhIny dy ikswn
myilAW iv`c swauxI iv`c bIjIAW jwx vwlIAW
PslW,sbjIAW dwlW, hry cwry,bIj Aqy Pldwr
,Pu`ldwr bUty m`DU m`KI, fyArI, sUr pwlxw b`krI
pwlxw Aqy KyqIbwVI sbMDI pUrn jwxkwrI id`qI Aqy
ies dy nwl KyqI dy hr ivsy dy sbMD iv`c KyqI swihq
vI ikswnW leI aucycy qOr qy bhuq G`t kImqw isrP
lwgq m`ul qy vyicAw jWdw hY[
sqMbr mhIny dy ikSwn myilAW ivc hwVHI dI r`uq
dIAW PslW sbjIAW dwlW,hry cwry dy bIj Aqy
Pldwr bUty id`qy jWdy hn Aqy fyArI Pwrm, poltrI
Pwrm, sUr pwlx, b``krI pwlxw,btyr pwlxw qo
ielvW hor KyqI nwl sbMiDq jwxkwrI hwsl krvweI
jWdI hY[
iehnW ikswn myilAW iv`c KyqIbwVI XUnIvristI
v`lo ikswnW nUM KyqI iv`c auqSwihq krn leI viDAw
KyqI aupjw dI pYdwvwr nvy ivigAwink FMgW nwl KyqI
krn vwly AgWh vDU ikswnW G`t Krcy krky KyqI
ijnsW qoN cMgI aupj vDIAw Awmdn pRwpq krn vwly
ikswnW nUM Bwrq srkwr Aqy sUbw srkwrW v`lo
,KyqIbwVI XUnIvristI Aqy KyqIbwVI ivBwg v`lo
clwey jWdy v`K v`K AvwrfW nwl snmwinq kIqw jWdw
hY[ ieh AgWh vDU ikswnW v`lo sucwrU FMgW nwl kIqI
jWdI KyqI nUM vyK ky hor ikswn vI qr`kI dy rwhy pYdy
hn [ies qrW ikswnW v`lo iqAwr kIqIAW ijnsW
ijvy ik PslW,sbjIAW,&l, P`ul,dwlW ,gMnW, sihd
d`uD qoN bnx vwly pdwrQ Aqy ikswnW v`lo KyqI dy nwl
nwl clwey jWdy shwiek DMidAW bwry ikswn myilAW
iv`c iehnW auqpwdnW dy mukwbly vI krvwey jWdy hn
Aqy iehnW mukwbilAW iv`c pihly Aqy dUjy drjy iv`c
Awaux vwilAW ikswnW Aqy ikswn bIbIAW nUM ikswn
myly dy m`uK mihmwn v`lo ienwmW nwl snmwinq kIqw
jWdw hY[
� ies lyK dy AMq iv`c ikswn Aqy ikSwn
bIbIAW nUM iehI d`isAw jWdw hY ik auh Awpxy 10 swl
qo aupr vwly b`icAW nUM nwl lY ky mwrc -2015 iv`c
l`gx vwly ikswn myilAW iv`c vD cV ky ih`sw lYx
Aqy AwpxI KyqI iv`c drpys AOkVW dy h`l leI v`K
v`K KyqI mwihrW dI rwey nwl KyqI nUM ivigAwnk qrIky
nwl rswiexk KwdW, kItnwSk jihrW,mihMgy fIjl
dI Kpq nMU G`t krn Aqy kudrqI somy DrqI hyTly
pwxI nUM bcw ky viDAw au`pj pRwpq krn[
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 23
ivigAwnk X`ug iv`c ikSnW leI
pRyrnw sroq hY KyqI sihq
ivigAwnk X`ug iv`c ikSnW leI
pRyrnw sroq hY KyqI sihq
nC`qr isMG ivrk
ipMf brkMdI fwk : gMgw (Abl kI),
ijlHw biTMfw
mobwiel nMbr 94633-97381
E mail: [email protected]
A`j dy ivigAwnk smyN iv`c KyqI, fYArI, poltrI Aqy
KyqI nwl juVy hor keI shwiek DMidAW nUM shI lIhw qy
qornw bhuq Aihm jrUrq hY swfy dys dy ikSnW leI
KyqI swihq nwl juVn dI KyqI swihq dy nwl tI.vI,
ryifau qy pRkwsq hox vwly pRgrwmW nwl inq dw vwsqw
r`Kxw vI Awaux vwly smyN iv`c bhuq AihmIAq
BirAw ho jwvygw ikauik ivigAwnk X`ug Awaux nwl
KyqI vI ivigAwnk FMgW nwl hox l`g peI hY ikaik
ies X`ug iv`c KyqI krn dy nvyN nvyN FMg nvyN qrIky
nvIAW msInW Aqy mihMgy bIjW dw KyqI iv`c Awaux
vwly KricAW dI lwgq bhuq vD geI hY [ ies krky
swnUM KyqI dy in`q nvyN swDn nUM Apnwaux leI sB qoN
pihlW pUrI jwxkwrI hwsl krnW bhuq jrUrI ho igAw
hY [ies ivigAwnk X`ug iv`c krjy dI mwr hyT ikswn
idn-bw-idn fubdw jw irhw hY ikaik Psl dI
pYdwvwr siQr ho geI hY Aqy KyqI aupr Awaux vwly
Krcy (lwgqW) ijAwdw vD gey hn Aqy Awmdn G`t
geI pr ikswn iPr vI rvwieqI KyqI hI kr rhy
ikaik ikswn nvIAW PslW dI KyqI ies krky nhI
kr irhw ik iehnW qo jwxU nw hox krky fr irhw hY [
ies fr (Brm/BulyKy) nUM dUr krn vwsqy ikswnW leI
KyqI swihq pVnw bhuq jrUrI ho igAw hY [ ikauik
KyqI swihq iv`c hr Psl bwry pUrI jwxkwrI d`sI
geI hMudI hY ieh jwxkwrI jo pusqkW mYgjInw jW
AKbwrW iv`c CwpI jWdI hY pihlw KyqI mwihrW v`lo
Awpxy ivigAWink FMgW nwl XUnIvristI iv`c qjrby
krky iPr ikswnW dy KyqW aupr qjrby krky pUrI cMgI
qrW GoK(prK) krky KyqI dy FMgW, bIj dI cox, bIj
dI soD, PslW dI ibjweI dw smW ibjweI dw FMg,
Kwdw dw pRbMD, kIt pRbMD, ndInW dw KwqmW, shwik
DMdy KyqI msInrI, nUM pRmwxq krky iksnW dI KushwlI
leI KyqI sihq iv`c pRkwsq kIqw jWdw hY [
1. bIj dI cox : keI vwrI vyKx iv`c Aaudw hY ik
ijAdw qr Coty ikswn lgqwr purwxw bIj hI
bIjI jWdy hn jdo ik auhnW bIjW iv`c ibmwrIAW
nwl twkrw krn dI smr`Qw G`t jWdI hY [ies
ikSnW leI
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 24
www.kjcommoditynews.com
krky PslW dw JwV G`t jWdw hY [ bIj dI cox
AsI shI qrIky nwl qW hI kr skWgy jykr swnUM
ies bwry pUrn jwxkwrI hovygI ik KyqIbwVI
XUnvristI ikhVI Psl dI nvI iksm Koj kIqI
hY Aqy nvI iksm pRmwxq kIqI hY jykr AsI
nvIAW iksmW XUnIvristI v`lo pRmwxq iksmW dy
bIj dI cox krky bIjWgy qW swfI Psl iv`c
ibmwrIAW nhI AwauxgIAW Aqy Krc vI G`txgy
Aqy JwV cMgw pRwpq ho jwvygw[
2. PslW dI ibjweI dw shI smW:- kxk-JonW,
nrmW �kxk PslI c`kr iv`c qW ikswn vIr
bhuq sUJvwn ho cu`ky hn pr bwsmqI, sbjIAW,
qyl bIj, hry cwry, Pldwr bUty jW nvIAW
qknIk vwlIAW sbjIAW dI KyqI bwry pUrI
jwxkwrI bwry jwxkwrI nhI hY [Psl dI ibjweI
leI inscq smW bhuq jrUrI hY jykr Psl dI
ibjweI insicq smy iv`c kIqI jWdI hY qW kIVy
Aqy bImwrIAW qo kwPI h`d q`k Psl dw bcw ho
jWdw hY Aqy byloVIAW KwdW Aqy kItnwskW dy
spry vI bhuqy ijAwdw nhI krny pYdy[keI ikswn
vIr PslW nUM shI smyN qo pihlw bIj lYdy hn Aqy
kwPI ikswn smW qo KMuJ(lyt) jwx qy vI bIj lYdy
hn aus nwl vI ikswn dw kwPI nukswn ho jWdw hY
ies krky KyqIbwVI XUnIvristI iv`c PslW dy
ibjweI smyN qy vI qjrby insicq smyN dI Koj
krky KyqI swihq iv`c pUrI jwxkwrI id`qI
jWdI hY[
3. ibjweI dw FMg:- lweIn qo lweIn bUty qo bUty dw
Pwslw shI hovygw qW ieh ie`k ivigAwnk Xug
iv`c bVI hI Aihm g`l hY ikaik fIjl msInrI
Aqy dogly bIjW dy ryt bVy mihMgy hn ies krky
mihMgy BwA dy bIjW nUM bIjx leI vI bVy Aihm
nukiqAw dI jrUrq hY jykr AsI iksy vI Psl dI
ibjweI krnI hY qW swnUM aus bwry pUrI jwxkwrI
hoxI bhuq jrUrI hY lweIn qoN lweIn bUty qoN bUty dw
Pwslw ikMnW hoxw cwhIdw hY jykr AsI iehnW
shI FMgW nwl PslW sbjIAW dI ibjweI krWgy
qW swfy Kyq iv`c bUitAW dI igxqI pUrI hovygI qW
PslW dw JwV vI cMgw hovygw ies nwl ndIn
vgYrw vI G`t hoxgy Aqy pwxI dI loV Gt jwvygI
jykr Psl dw jMm cMgw hovygw qW pOdw CW nwl hI
Kyq dI nmI nhI jwx dyvygw[pwxI vgYrw dI vI
loV G`t jwvygI Aqy pwxI dI b`cq ho jwvygI[
4. KwdW dw pRbMD:- Kwdw dy pRbMD bwry bVI Aihm
g`l hY jykr AsI PslW nUM KwdW shI smyN isr
nhI dyvwgy jW v`D G`t mwqrw iv`c dyvwgy qW swfy
ikswnW aupr AwriQk boJ qW vpygw hI ies nwl
Psl dw JwV vI vDygw nhI G`tygw Aqy PslW dI
kuAiltI vI cMgI nhI hvygI ies nwl mMfI iv`c
vwjb ryt nhI imlygw qW ies krky ikswn vIr nUM
cwhIdw hY ik KyqI ivigAwnIAW v`lo shI mwqrw
iv`c pRmwixq KwdW dI shI FMg nwl vrqo krn[
5. kIt pRbMD:- PlsW iv`c kIt pRbMDW dI iksnW
vIrW nUM pUrI jwxkwrI nw hox krky keI vwr
ikswn byloVIAW spyrAW kr idMdy hn ijMnW dw nW
Psl aupr nW kIVy aupr koeI Asr nhI hMudw pr
ikswn dw AwriQk p`Ko nukswn ho jWdw hY iehnW
musklW nMU h`l krn shI smW shI kItnwsk dI
imkdwr Aqy pwxI dI mwqrw bVy hI s`ucy FMgW nwl
KyqI swihq iv`c ivSw mwihrW v`lo sMKyp iv`c
vrnx kIqw hMudw hY ijs nUM pVH ky ikswn pUrw
Pwiedw auTw skdy hn[
not :- ikswn vIr KyqI sihq leI KyqIbwVI
XUnIvristI luiDAwxw v`lo lgwey jWdy ikswn mylyAW
aupr l`gy v`K v`Kry stwlW qo mYbr isp Br hr mhIny
mYgjIn, rswly, AKbwr pRpq kr skdy hn[
www.krishijagran.comikSnW leI
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 25
pirvwrk Awmdn vDwaux
iv`c bIbIAW dw Xogdwn
dI Awmdn vDw skdI hY [ iehnW ik`iqAW sbMDI hr
izlHy ivc bxy ikRSI ivigAwn kyNdrW qoN isKlweI id`qI
jWdI hY[so GrylU suAwxIAW nUM ApIl hY ik Awpxy nyVy
dy ky vI ky qoN loVIdI isKlweI lY ky koeI nw koeI GrylU
p`Dr dw kwrobwr SurU krky Awpxy ivhly smyN dI suc`jI
vrqoN krn Aqy pirvwr dI AwriQk hwlq ibhqr
bnwaux iv`c shweI hox [
1 Coty b`icAwN dI sMBwl leI nrsrI jW krYc-
A`j k`l izAwdw AOrqW nokrI pySw hn Aqy sWJy
pirvwrW qoN iekhry pirvwr ho rhy hn so nokrI pySw
AOrqW nUM Awpxy b`cy sMBwlxy AOKy ho jWdy hn ikaNik
swrw idn b`cy nUM nOkr dy shwry nhIN C`ifAw jw skdw
[ ie`k GryLU suAwxI Awpxy Gr dw ie`k kmrw, ijs
ivc kuJ iKfwauxy Aqy hor mnorMjn dw smwn r`Kky Coty
b`icAwN leI nrsrI jW krYc Kol skdI hY [ ies nUM
Kolx leI AMdwzn 4000-5000 rupey Krc Awvygw[
auh G`to-G`t 10 b`icAW nuM Awpxy krYc ivc r`K
skdI hY [ies qrHW smW, SkqI Aqy hunr vDIAw
vrqy jw skdy hn Aqy pirvwirk Awmdn vI v`D
skdI hY [
2 h`QI iqAwr kIqy sUtwN dw kwrobwr - A`j zmwnw
PYSn dw hY [ hr iek AwdmI, b`cw, jvwn jW bu`Fw
AwpxI pOSwk v`l bhuq hI iDAwn idMdw hY [ islweI
isK ky AsIN iek butIk Kol skdy hW [ ies ik`qy ivc
bhuqw pYsw lgwaux dI loV nhIN pYNdI [ pihlW qusIN
isrP Coty p`Dr qy ieh DMdw SurU kr skdy ho [ pihlW
ieh kMm iek mSIn ijs dI AMdwzn kImq 2000
pirvwrk Awmdn vDwaux
iv`c bIbIAW dw Xogdwn
vkH gofwzdo e"o
e/HthHe/H,w'rk
Mob: 94635-38739Email: [email protected]
SI ivigAwn kyNdr, mwnsw Aqy mogw [
mihMgweI dy Xu`g ivc swfIAW ieCwvW bhuq
izAwdw hn Aqy Awmdn dy vsIly G`t hn [ jdoN
swfIAW zrUrqW pUrIAW nhIN huMdIAW qW AsMquStqw
Aqy mwnisk qnwA hoxw kudrqI hY [ bhuq swry
pirvwr AwpxIAW zrUrqW nUM pUrw krn leI bYNk qoN
krzw lY lNYdy hn pr Gr dI Awmdn G`t hox krky
ivAwz smyq ieh vwips krnw AOKw ho jWdw hY Aqy
ies nwl Gr ivc lVweIAW JgVy pYdw ho jWdy hn [
ieh AMkiVAW Anuswr rojgwr krwaux leI ie`k
hPqy iv`c G`to G`t 42 GMty kMm imlxw jrUrI hY[ ies
ihswb nwl ijAwdwqr ikswn Aqy ikswn bIbIAwN
byruzgwrI dI mwr J`l rhIAwN hn[ies leI zrUrI ho
jWdw hY ik jo AorqW Gr ivc ivhlIAW bYTIAW hn
auhnW nUM AwpxI Awmdn dy vsIly pYdw krnw cwhIdy
hn ijs nwl auhny dy Gr ivc KuShwlI Aw sky Aqy
AwpxIAW Aqy Awpxy b`icAW dIAW zrUrqW pUrIAW jw
skx [ ies qrHW krn nwl GryLU AOrqW Awpxy smyN
nUM vDIAW qrIky nwl vrq skdIAW hn [ hyTW id`qy
kuJ ik`qy hn ijnHW nUM Apxw ky suAwxI Awpxy pirvwr
ikR
pirvwrk Awmdn
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 26
www.kjcommoditynews.com
rupey hY, qoN SurU kIqw jw skdy hY [ ies DMdy ivc kMm
gRwhk dI mMg dy ADwr qy hI krnw pYdw hY [ ies qoN
2000-3000 pRqI mhInw kmweI kIqI jw skdI hY [
iek suAwxI nUM PYSn dy igAwn leI mYgzIn Aqy kuJ
PYSn nwl sMbiDq ikqwbW KrIdx dI zrUrq pvygI [
3 GryLU audXog- srkwr lGU audXog Kolx leI
bhuq swrIAW sbisfIAW idMdI hY ijvyN kFweI sYNtr,
nrm iKfwauxy bxwaux, swbux Aqy iftrjYNt
bxwaux, kpVy rMgxw Aqy bykrI XuUint Awid [ ies
qrHW dy lGU audXog surU krky ie`k suAwxI Awpxy smyN
dI shI vrqoN nwl Awpxy pirvwr dI Awmdn iv`c
ih`sw pw skdI hY [
4 Acwr ctxI bxwaux dw Xuint- GrylU
suAwxIAW Acwr, mur`by bxwaux dw Xuint SurU kr
skdIAW hn jdoN mwrikt ivc Pl Aqy sbzIAW
ssqy rytW qy imldy hox qW auhnW dy Acwr ctxIAW
Aqy jYm bxw ky mihMgy ryt qy vyc skdIAW hn [ ies
qrHW PlW Aqy sbzIAW nUM Krwb hox qoN vI bcwieAw
jw skdw hY Aqy AwpxI Awmdn ivc vI vwDw kIqw jw
skdw hY [
5 nrm iKfwauxy bxwauxw- nrm iKfwauxy
bxwaux nwl GryLU suAwxIAW AwpxI Awmdn ivc
vwDw kr skdIAW hn [ nrm iKfwauixAW leI isrP
swcyN dI loV pYNdI hY Aqy iehnW leI kpVy vYlvt
Aqy Pr dy vrqy jw skdy hn [ pihlW purwxy k`piVAW
dI vrqoN nwl iKfOxy bxwauxy cwhIdy hn [ies qoM
bwAd ies kMm iv`c muhwrq Awaux qy Asl iKfOxy
bxwey jw skdy hn[ iehnW ivc ijvyN tYfIbIAr,
b`qK, Aqy m`CI vgyrw bxwey jw skdy hn [ nrm
iKfOxy bxw ky GryLU suAwxI is`Dw dukwnw nwl sMprk
krky auhnW nUM iKfOxy dy skdI hY [
auprokq id`qy rozgwr vDwaux dy ik`iqAwN qoM
ielwvw ikswn bIbIAwN ikRSI ivigAwn kyNdrwN nwl
rwbqw kwiem krky pirvwr dI Awmdn vDwaux leI
hor vsIilAW dw vI pqw lgw skdIAw hn Aqy ikswn
dy moFy nwl moFw lw ky pirvwr dI byhqrI leI kMm kr
skdIAW hn[
www.krishijagran.compirvwrk Awmdn
60$9, sh;oh wzfIb, :{;| ;okfJ wkoehN, BIdhe rqhB gkoe w?No' ;N/PB, BthA fdZbh^110016
N?bh|'B L 011^26511845, 26517923, 45503170, 9313301029
Jh^w/b L [email protected], [email protected], www.krishijagran.com
u?~e$vhHvhH, n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD d/ BK fdZbh ftu e?P j'Dk ukjhdk j?, wBhnkovo BthA fdZbh nkf|; ’u G/fink ikJ/
feqPh ikroD w?ApofPg o/N;kb ekghnK� ehws� S'N��� G[rskB
1 12 420 40 380
2 24 840 140 700
3 36 1260 260 1000
5 60 2100 600 1500
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 27
dhB/ dh c;b s/ yogstko, ehV/
ns/ o'rK dk gqshe{b gqGkt g?Idk j?.
fi; eoe/ xZN T[sgkdB ns/ r[DtZsk
ftu ewh nk iKdh j?. fJ; bJh c;b
dh d/yGkb pj[s io{oh j' iKdk j?.
yogstkoK s/ ezNo'bL
ikgkBh g[dhB/ dh c;b d/ Bkb
o'gkJh s'I b? e/ 40-45 fdBK dk
yogstkoK d/ gqe'g w[ekpbsB finkdk
ofjzdk j?. fJ; d”okB yogstkoK s/
ezNo'b eoBk p/jZd io{oh j' iKdk j?. i/
;w/I s/ ezNo'b Bk ehsk ikJ/ sK T[gi
ftu 35 s'I 40% se ewh nk iKdh
j?. fJ;d/ fJbktk eNkJh t/b/ yogstko
fwb iKd/ jB. fi; eoe/ s/b ftu
ntKfSs d[orzX j' iKdh j?, fi;d/
gfoDkw ;o{g s/b dh r[DtZsk xZN ikD
eoe/ T[;dk pkikoh Gkn th xZN iKdk
j?. fJ;bJh yogstkoK dh o'eEkw bJh
15-20 fdB ns/ 40-45 fdBK d/
nzsokb s/ y[oyh d[nkok fBokJh r[vkJh
eoBh ukjhdh j?.
o;kfJfDe ftXh Bkb yogstkoK d/
ezNo'b bJh nke;hcb{noc/B (r'b)
FkeBkFh dh 1H85 bhNo wkso ~ 50-
65 feb'rqkw pkb{o/s ftu fwbk e/ gqsh
j?eN/no do Bkb fpy/o d/Dk ukjhdk j?
iK fszB feb'rqkw g?IvhfwEbhB ~ 300
bhNo gkDh ftu x'b e/ o'gkJh d/ pknd
fJe j?eN/no ftu fSVekn eoe/ y/s ~
40-45 fdB se yogstkoK s'I w[es
oZfynk ik ;edk j?. fJj fSVekn g”d/
d/ T[rD s'I gfjbK jh eoBk ukjhdk j?.
ehV/ s/ ezNo'bL
dhwe (fweo'Nofw; Up/;h)L
g[dhB/ dh c;b s/ yk; eo }whB
ftu Bwh dh ewh j'D dh nt;Ek ftu
dhwe dk gqe'g j' iKdk j?. dhwe sB/
d/ j/mb/ fjZ;/ ~ eZN e/ T[;d/ nzdo
o/F/:[es gdkoE ~ yKdh j?. gZshnK
ghbhnK g? iKdhnK jB ns/ g{ok g”dk
w[oMk e/ nukBe ;[Ze iKdk j?.
ezNo'bL
fpikJh s'I gfjbK j?gNkeb'o
(3%) 45 s'I 55 feb'rqkw gkT{vo ~
gqsh j?eN/no dh do Bkb iwhB ftu
gkU. yVh c;b ftu eb'o'gkfJohck;
20 JhH;hH 4 bhNo gqsh j?eN/no d/D
Bkb dhwe dh o'eEkw ehsh ik ;edh
j?. c;b dh fB:fws f;zukJh eod/
ofjD Bkb th dhwe dh o'eEkw j'
;edh j?. 2% fBzw d/ s/b dk fSVekn
eoB Bkb dhwe dk gqe'g xZN iKdk j?.
f;zrkwhnk FbG (f;zrkwhnk npo{gNfb;)
fJ; ehV/ dk gqe'g nr;s-nes{po ftu finkdk j[zdk j?. fJj ehVk e'wb gsoktbh s/ nzv/ fdzdk j?. fJ;dk bkotk 2H5 ;?HwhH bzpk j[zdk j? fijVk F[o{ ftu jo/ ozr dk j[zdk j? ns/ pknd ftu r[bkph ozr dk j' iKdk j?. fJj gZshnK d/ j/mb/ fjZ;/ ftu ofjzdk j? ns/ gZshnK d/ feBkfonK ~ w'V e/ r'b eo b?Idk j?.
ezNo'bL
gqGkth fjZf;nK ~ eZNe/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?.
0H05% w'B'eo'N'ck; dk fSVekn eoBk ukjhdk j?.
rqkw e?Nofgbo (j?bhe'togk nkowhi/ok)L
fJ; ehV/ d[nkok ew:/b gZsqktbh s/ fJe fJe eoe/ nzv/ fdZs/ iKd/ jB. fJ;d/ fvzpe gZshnK ~ yKd/ jB. fi;eoe/ T[j fvZr iKd/ jB.
ezNo'bL
· 25 feb'rqkw fwEkJhb g?okfEnkB 2% :keb'o'vkB dk u{oB o'gkJh s'I gfjbK y/s ftu gkU.
rzrk FoB ;?BhfeqFh pkrpkBh ;bkjeko
5 Jh, 9 ph, pzrbk gbKN, cohdkpkd 201001 jfonkDkw'L9540193183 Jhw/bL [email protected]
ikgkBh g[dhB/ dh d/yGkb
www.kjcommoditynews.com
ikgkBh g[dhB/ dh d/yGkb
ikgkBh g[dhB/
g[
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 28
· gqe'g j'D s/ n?Iv';bckB d/ 0H07% x'b dk fSVekn eoBk ukjhdk j?.
e?p/i ;?whb{go (EkJh;/B'gb{;hnk n”ohukb;hnk)L
fJj ehVk g{o/ ;kb ;feqn ofjzdk j?. fJ; ehV/ d[nkok gZfsnK dh j/mbh sfj s/ fJe fJe eoe/ nzvk fdsk iKdk j?. fJ;d/ fBzpe fJe fJe eoe/ gZshnK ~ yKd/ jB fi; eoe/ 66% gZshnK fvr iKdhnK jB.
ezNo'bL
fJ; ehV/ d/ ezNo'b bJh ethBkbck; iK fwEkJhb g?okfEnkB d/ 0H05% x'b dk fSVekn eoBk ukjhdk j?.
u?Igk (n?fc; nchfB;)L
fJj ehVk wkou-ngq?b ftu ;feqn ofjzdk j? fi;d/ fbzc ns/ gq'V d't/I ;w{jK ftu FkyktK ns/ gZshnK dh j/mbh sfj s/ gkJ/ iKd/ jB, fijV/ T[jBK dk o; u{;d/ jB. gqGkfts gZshnK ns/ NfjDhnK N[ZN iKdhnK jB. gqGkfts fjZf;nK s/ ekbh F{Nh w'v pD iKdk j?.
ezNo'bL
0H05% vkJhw/E'J/N dk fSVekn eoBk ukjhdk j?.
;c/d wZyh (fvnkb/:{o'v/; gqiksh)L
fJj S'N/ ehV/ 1 s'I 2 ;?HwhH bzp/ d[fXnk fuZN/ ozr d/ j[zd/ jB. fJ; ehV/ d/ pZu/ ns/ gq'V w?IEk dhnK gZshnK d/ EZb/ jwbk eoe/ g”d/ dk o; u{;d/ ofjzd/ jB. fi; eoe/ g”d/ dk ftek; ns/ tkXk d't/I o[e iKd/ jB. edh edh finkdk gqe'g j'D eoe/ ;c/d wZyh d[nkok eZY/ j'J/ fwZm/ gdkoE s/ F{Nhw'bv Bkwe ete ftef;s j' iKdk j? fi;d/ c;b;o{g g”fdnK ftu gqekF ;z;b/FD gqfeqnk pzd j' iKdh j?. w/IEk dh T[gi xZN iKdh j?. ;c/d wZyh eJh soQK d/ ftFkD{ rqf;s g”fdnK s'I d{i/ ;t;E g”fdnK s/ ftFkD{ gj[zukT[Idh j?.
ezNo'bL
;c/d wZyh s'I w/IEk ~ pukT[D bJh ck;ckwhvkB dk 200 fwHbhH iK gqsh j?eN/no dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j? iK 0H05% w?bkfEnkB ~ 1% eozi d/ s/b ftu fwbk e/ fSVekn eoBk ukjhdk j?.
o'rL
G{;skoh iK iV fprbB (o{N n?Iv ;N'bBokN)L
fJj o'r soQK soQK dh cc{zdhnK fit/I fEb/phnk p?;he'bk, okJhi'eN'Bhnk pN kN he ' b k ns / f cT { i / o hnw nke;h;g'ow d[nkok g?dk j[zdh j?. o'r d/ gqw[Zy bZSD G{;skoh s/ jh fdykJh g?Id/ jB. fijV/ fe fwZNh d/ nzdo jh gJ/ ofjzd/ jB. nkw s”o s/ o'rh g”d/ dk tkXk o[e iKdk j? ns/ T[j ;[ZeD brd/ jB. edh edh ete d/ fJBc?eFB s'I G{;skoh g{oD s”o s/ ;V iKd/ jB. fi;d/ gfoDkw;o{g g”dk wo iKdk j?. i/ o'r rq;s g”d/ ~ T[ykV e/ t/fyJ/ sK iVK s/ jbe/ r[bkph G{o/ ozr d/ XZp/ fdykJh fdzd/ jB. fJjh iVQK pknd ftu ekbhnK g? e/ ;VB brdhnK jB. fJ; o'r dk gqe'g T[sokyzv d/ sokJh y/so ftu finkdk t/fynk frnk j?.
o'r s'I pukn bJh j/m fby/ T[gkn eoB/ ukjhd/ jBL
· rowhnK ftu v{zxh i[skJh eo' ns/ T[fus ib fBek; dk gqpzX ehsk ikJ/.
· o'rh g”fdnK dhnK iVK ~ o'gkJh bJh edh th gq:'r Bk eo', jw/FK o'r ofjs g”fdnK dhnK iVK jh brkU.
· y/s ftu joh ykd bJh ;BZJh iK Yzuk brkU.
· o'gkJh s'I gfjbK iVK dk cc{zdhBkFeK fit/I (e?gNkB) iK ftB'wb (p/Bb/N) iK ekop/Bvkfiw (pkft;fNB) d/ 0H2% x'b Bkb T[gukfos eo'.
· id'I g”d/ dk tkXk uzrh soQK j' ikJ/
sK c;b ftu finkdk gkDh Bk fdU.
2H goD XZpk (bhc ;gkN)L
fJj o'r nkbNs/ohnk s/B[n;, e'okJhBh ;g'ok e?;he'bk, eop[b/ohnk fbT{BkNk, ns/ ;e/;hg'ok e?;he'bk Bkwe cc{zdhnK d[nkok j[zdk j?. o'r d/ bZSD ne;o gfjbh eNkJh d/ pknd whIj F[o{ j[zfdnK jh i[bkJh-f;szpo d/ wZX gZshnK ftu XZp/ d/ o{g ftu ftykJh g?Id/ jB. nB[e{b tksktoD ftu fJj o'r s/I rsh Bkb c?bdk j?, fi;d/ ekoB gZshnK ghbhnK g? e/ fvrDhnK F[o{ j' iKdhnK jB. o'r dk finkdk gqe'g j'D eoe/ s/b dh wksok ns/ T[;dh r[DtZsk ftu Gkoh ewh j' iKdh j?.
fJ; o'r dh o'eEkw bJh j/m fby/ T[gkn eoB/ ukjhd/ jBL
· g[dhB/ dhnK T[BZs ns/ o'r o'Xh fe;wK T[rkT[DhnK ukjhdhnK jB fit/I fjwkbk, e';h ns/ ekbek.
· o'rh c;b s/ ekgh nke;h eb'okJhv (0H3%) iK w?Be'i/p (0H2%) dk fSVekn eo'.
3H goD nzrwkoh (bhc c'bhno pbkJhN)L
fJj o'r @okJhi'eN'Bhnk# ;'b/BkJh Bkwe cc{zdh d/ ekoB i[bkJh nr;s ftu brdk j?. gfjbK fJj o'r izw{ eFwho ns/ fjwkub gqd/F ftu jh c;b ~ B[e;kB gj[zukT[Idk ;h gozs{ phs/ e[M ;kbK s'I T[soKub d/ sokJh y/so ftu th ekch s/ih Bkb c?bD bZrk j?. o'r d/ gqw[Zy bZSD gZshnK dk M[b;Dk j?. nzs ftu g”dk th ;[Ze iKdk j?.
fJ; o'r dh o'eEkw bJh fBwB T[gkJ/ eoB/ ukjhd/ jBL
· g[dhB/ dhnK iVK dh o'gkJh s'I gfjbK y/s ftu joh ykd T[rkU.
· bkJhB s'I bkJhB dh d{oh xZN' xZN 80 ;?HwhH oZy'. Nfijk eoB Bkb o'r dk gqe'g xZN iKdk j?.
· o'gkJh s'I gfjbK G{;skoh ~
www.krishijagran.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 29
ikgkBh g[dhB/
EkfJow 4-5 rqkw gqsh feb' dh
do Bkb T[gukfos eoe/ brkU.
· e?INkc dk 0H1% dh do Bkb
fSVekn eoB Bkb fJj o'r mhe
j' iKdk j?.
u{oDh cc{zdh (gkT{voh fwbfvT{)L
f J j o ' r f J o h ; k J h c h
f;e'okf;J/ow# Bkwe cc{zdh eoe/ g?dk
j[zdk j?. F[o{ ftu o'rrq;s g”fdnK s/
r'b nkeko d/ ;c/d XZp/ gZshnK d/
T[goh f;o/ s/ fdykJh g?Id/ jB. nB[e{b
tksktoD ftu fJj o'r s/ih Bkb c?bdk
j? ns/ ;zg{oB g”d/ ~ gqGkfts s/b dh
wksok ftu 20% se ewh nk iKdh
j?. o'rh g”fdnK s/ ;c/d u{oB fijk
fdykJh g?Idk j?. fJj ;c/d u{oB cc{zdh
d/ phikD{ j[zd/ jB. edh edh j/mbhnK
gZshnK s/ g?Id/ jB fJjh o'r ~ nkgD/
nzdo ;w/N/ ofjzd/ jB ns/ BthI c;b
nkT[D s/ d[pkok T[; ~ o'r rq;s eo
fdzd/ jB.
fJ; o'r d/ T[gkn bJh j/m fby/
sohe/ tosD/ ukjhd/ jBL
· o'r d/ bZSD fdyd/ jh e?okfEB
1%, ;bc?e; 0H3% dk
fSVekn eoBk ukjhdk j?. io{os
g?D s/ 15-20 fdB pknd fco s'I
fSVek eo ;ed/ j'.
5H wbkBh (ftbN) o'rL
fJj o'r fcT{i/ohnw nke;h;g'ow
ns/ toNh;hbhn n?bthn?No' Bkwe
cc{zdh d/ ekoB j[zdk j?. fJ; o'r dk
gqe'g w?IEk dhnK d'jK c;bK ftu t/yD ~
fwbdk j?. y/s ftu fJj o'r S'N/ S'N/
N[efVnK ftu j[zdk j? ns/ g”d/ w[oMk e/
;[ZeD bZrd/ jB id'I fe y/s ftu Bwh
b'VhIdh wksok ftu pDh ofjzdh j?. o'rh
g”fdnK d/ sB/ dk j/mbk Gkr ns/
fNF{nK dk ozr ekbk g? iKdk j?. i/ o'rh
g”fdnK dhnK iVK ~ T[ykV e/ t/fynk
ikJ/ sK T[jBK dh pkjoh uwVh ~ jNk
e/ t/yD s/ T[jBK s/ gsbhnK gsbhnK
ekbhnK XkohnK ;gFN fdykJh fdzdhnK
jB. i/ o'rh sB/ ~ bzpkJh ftu uhfonk
ikJ/ sK ekbhnK XkohnK fdykJh fdzdhnK
jB ns/ ;[Ze/ g”d/ d/ sB/ s/ cc{zd dk
;c/d r[bkph ete ikb pD iKdk j?
fijd/ gfoBkw;o{g g”d/ woD brd/
jB.
fJ; o'r dh o'eEkw bJh j/m fby/
T[gkJ/ eoB/ ukjhd/ jB.
· ;d?t o'r ofjs ns/ ;t;E ;eo;
brkT[Dk ukjhdk j?.
· fpikJh s'I gfjbK ;oe; ~
cc{zdhBkFe po/;hekb 0H2% iK
fNbN 0H1% Bkb T[gukfos eo
b?Dk ukjhdk j?.
· rowh ftu v{zxh i[skJh eoBh
ukjhdh j?.
· T[fus c;b uZeo ngBkU.
· c;b d/ wbp/ ~ ;kV e/ y/s ~
;kc oZyDk ukjhdk j?.
6H ;szG w {b ;zdh ftrbB
(;eb/o'Fhnw ekbookN)L
fJj o'r ;eb/o'Fhnw okbc;kJh
Bkwe cc{zdh s'I j[zdk j?. fJ;dk ete
ikb fuZN/ o/F/ fijk g”d/ d/ nzdob/ Gkr
d/ T[go BzrhnK nZyK Bkb t/fynk ik
;edk j?. fJjBK ete szs{nK d/ ikb
jikoK dhn ;zfynk ftu pDd/ jB fijV/
fwZNh ftu gJ/ ofjzd/ jB ns/ BthI c;b
T[rkT[D s/ T[; s/ jwbk eo fdzd/ jB.
o'r dh o'eEkw bJh j/m fby/
T[gkn eoB/ ukjhd/ jBL
· T[fus c;b uZeo ngBkU.
· c;b ~ nfij/ y/sK ftu brkU
fiE/ ib fBek; dk T[fus gqpzX
j't/.
· yogstkoK dh o'eEkw eod/ ;w/I
g”fdnK d/ sB/ ~ u'N s'I pukt[Dk
ukjhdk j?.
· o'r o'Xh fe;wK fit/I fjwkbk iK
e';h brkT[DhnK ukjhdhnK jB.
· o'gkJh s'I gfjbK ;eo; ~
po/;hckb 0H3 iK pkft;fNB
0H1% d/ x'b Bkb t[gukfos
eoe/ phiDk ukjhdk j?.
7H feZN (o;N)L
o'r ge;hBhnk w/BEh Bkwe cc{zdh
eoe/ j[zdk j?. fJj fJe nfijk goihth
ete j? fijVk fJe dh gog'Fh s/
(nkN'f;n;) nkgDk g{ok ihtB uZeo
g{ok eo b?Idk j?. o'r d/ bZSD ;G s'I
gfjbK gZshnK s/ jbe/ ghb/, Bkozrh ozr
iK uwehb/ G{o/ ozr d/ r'b XZp/ j/mbh
sfj s/ fdykJh fdzd/ jB. XZfpnK dh
T[gobh s?n y[odoh gqshs j[zdh j?. fi;
ftu'I cND s/ pknd ftu u{oB fBebdk
j?. o'r dk gqe'g finkdk j'D s/ gZshnK
;[ZeD brdhnK jB ns/ s/b ftu ewh
nkT[Idh j?.
o'eEkw bJh T[gknL
1H G{;skoh dh u'D T[jBK y/sK s'I eo'
fiE/ ehVk Bk bZrk j't/.
2H G{;skohnK ~ 10 fwzN se row
www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 30
ikgkBh g[dhB/
gkDh (44 fvroh ;?b;hn;) ftu
v[p' e/ oZy' fco T[;~ mzv/ gkDh
ftu X[bkJh eoe/ o'gkJh eoB Bkb
th fJ; ehV/ dk gqkEfwe gqe'g xZN
j[zdk j?.
3H o'rh c;b s/ phNkp?e; 0H1 s'I
0H2 gqshFs dk fSVekn eo'.
4H fNbN (gq'ghe'B/ i'b 25% JhH;hH)
Bkwe cc{zdhBkFe dtkJh dk 0H1
gqshFs dh do Bkb fSVekn eoB
Bkb feZN,nzrGkoh ns/ gkT{voh
fwbfvT{ (u{oDh cc{zdh) fszBK s'I
S[Nekok gkfJnk ik ;edk j?.
c;b dh eNkJhL
c;b dh eNkJh dh nt;Ek dk
g[dhB/ dh g?dktko s/ pj[s gqGkt g?Idk
j?. i/ ;w/I s/ eNkJh BjhI ehsh iKdh sK
g[dhB/ dh g?dktko ns/ r[DtZsk s/
gqshe{b n;o g?Idk j?. c;b d/ g{oB
o{g s/ gZe ikD s/ fJ; s/ c[b nk iKd/
jB, gZshnK ghbhnK g? iKdhnK jB ns/
S{jD s/ y[odohnK ns/ ;ys brdhnK
jB. i/ g”d/ dh nfijh ;fEsh nk ikt/
sK fJ;dk wsbp j? fe c;b eZND bJh
fsnko j' rJh. fJ;dh gfjbh eNkJh
o'gkJh d/ 100-120 fdB d/ pknd
ehsh ikDh ukjhdh j?. d{ih eNkJh
gfjbh eNkJh d/ 70-80 fdB pknd
ehsh ikDh ukjhdh j?. eNkJh eod/ ;w/I
fJj fXnkB oZyDk ukjhdk j? fe nk;
gk; ;ckJh j't/ ns/ fsZyh X[Zg j't/.
eNkJh jz;hnk d[nkok G{wh dh gos s'I
4H5 ;?HwhH dh T[ukJh s/ eoBh ukjhdh
j?. fJ; gqeko gfjbh eNkJh wJh iK
i{B ftu d{ih f;szpo ftu ns/ i/ io{oh
j't/ sK shih eNkJh Btzpo ftu ehsh ik
;edh j?.eZNh rJh c;b dk Y/o BjhI
bkT[Dk ukjhdk pbfe id'I gZshnK ftu
Bwh xZN ikJ/ sK fJeZmk eoe/ s/b eZYD
tkbh wFhB s/ b? ikDk ukjhdk j?. i/
fe;/ ekoB eoe/ s/b eZYD ftu d/o j'
ikJ/ sK c;b ~ SK ftu c?bk e/ oZyDk
ukjhdk j?.
c;b dh eNkJh eoB s'I gfjbK
ns/ eod/ ;w/I j/m fbyhnK rZbK dk
fXnkB oZyDk ukjhdk j?L
· eNkJh d/ nZm d; fdB gfjbK
f;zukJh pzd eo d/Dh ukjhdh j?.
· c;b ~ jw/FK uwehbh X[Zg ftu jh
eZNDk ukjhdk j?. ;t/o/ d; ti/ d/
pknd jh eZNDh ukjhdh j?. fJ;
gqeko eZNh rJh c;b s'I gqkgs s/b
dk ozr uwehbk j[zdk j?.
· c;b s/ c[Zb nk ikD s/ eNkJh
bJh finkdk fdB dk fJzsiko BjhI
eoBk ukjhdk BjhI sK j/mK d/ gZs/
ghb/ g? e/ MV iKd/ jB fi; Bkb
g?dktko ftu ewh nkT[Idh j?.
· c;b dh eNkJh s/i Xko tkb/
jz;hJ/ Bkb eoBh ukjhdh j?.
· c;b ~ eZND d/ pknd gzi S/ xzN/
se y/s ftu gJ/ ofjD d/Dh
ukjhdh j? nfijk eoB Bkb gZshnK
ftu w”i{d Bwh ftu ewh nk iKdh
j?.
gZfsnK ftu'I s/b dk T[sgkdBL
ikgkBh g[dhB/ d/ gZfsnK ftu'I s/b
eZYD bJh nk;tB ftXh dk T[g:'r
ehsk iKdk j?. jkbKfe s/b eZYD dh
;G s'I T[g:[es gZdsh gkFg nk;tk;B
ftXh (Steam Distilation method)
j?,gozs{ fJj ftXh ekch wfjzrh j'D
eoe/ finkdk fe;kBK d[nkok ibtkFg
nk;tB ftXh dk jh gq:'r ehsk iKdk
j?. toswkB ftu 90% s'I finkdk
fe;kB fGzB fGzB ;[rzfXs xkjK s'I s/b
eZYD bJh fJ; ftXh dk T[g:'r eod/
jB. fJ; s'I fJbktk ibkT{ bZeV,
e'fJbk ns/ vhib dk T[g:'r th ehsk
ik ;edk j?. finkdk fe;kB fJjBK
;z:zsoK ~ ubkT[D bJh T[goh xkj dk
gq:'r eo b?Id/ jB. fJ; gqeko nk;tB
gqfeqnk ekch nk;kB j' iKdh j?.
nk;tB ;z:zso d/ w[y s”o s/ fszB
Gkr j[zd/ jB. ;G s'I gfjbk fJe w[Zy
N?Ie j[zdk j? fi;~ o;hto iK fv;Nhb/No
dk BK fdsk iKdk j?. fJ; ftu nk;fts
ehsh ikD tkbh Fke ns/ gkDh Go fdsk
www.krishijagran.com
iKdk j? ns/ T[go d/ N?Ie dk YZeD pzd
eo fdsk iKdk j?. N?Ie ~ EfbUI nZr
fdsh iKdh j? Fke ftZu'I s/b fyZu e/ Gkc
d/ o{g ftu pkjo eZYD dh e'fFF eodh
j?. fv;Nhb/No ftu'I Gkc ~ pkjo eZYD
bJh fJe gkfJg iK nkT{Nb?N dk gq:'r
ehsk iKdk j?. fi; Bkb Gkc fBebe/
d{i/ N?Ie ftu'I r[iodh j? fi; ftu mzvk
gkDh nkT[Idk ofjzdk j?. fJ;~ ezv?I;o
th efjzd/ jB. fJ; ezv?I;o d/ mzv/ gkDh
d/ r[ioB d/ pknd fJj Gkc mzvh j'
iKdh j? fco sob d/ o{g ftu pkjo
fBeb e/ fJe d{i/ posB ftu fvrdh j?
fi;~ ;?go/No efjzd/ jB. fJ; sob
Gkc ftu s/b ns/ gkDh d't/I gqkgs j[zd/
jB. id'I s/b ns/ gkDh dk fwFoD
;?go/No ftu fJeZmk j[zdk j? sK gkDh
Gkoh j'D eoe/ ;?go/No ftu EZb/ p?m
iKdk j?. gozs{ s/b jbek j'D eoe/
fJ; gkDh d/ T[go s?odk j? fi;~ pknd
ftu eZY fbnk iKdk j?.
g?dktkoL
igkBh g[dhB/ s'I gqkgs j'D tkb/ s/b
dh wksok eJh rZbK s/ fBoGo eodh
j?. fi; ftu G{wh dh T[gikT{ Fesh,
T[rkJh ikD tkbh fe;w ns/ c;b dh
d/yGkb, c;b dh eNkJh dk ;wK ns/
tos/ ikD tkb/ :zso nkfd gqw[Zy jB.
gozs{ fco th Fke dh s[bBk ftu 0H5 s'I
2% se s/b gqkgs j' ;edk j?. eZB”i
T[so gqd/F d[nkok d/F Go d/ w/BEk
T[sgkdeK bJh ehs/ rJ/ ;ot/yD s'I
gZsk bZrk j? fe finkdkso fe;kB d'
eNkJhnK ftu 180-200 bhNo s/b
gqsh j?eN/no gqkgs eo b?Id/ jB. fJ;
gqeko fszB eNkJhnK s'I 250 bhNo s/b
gqkgs ehsk ik ;edk j?.
e[b gqkgshnKL
igkBh g[dhBk brkT[D dh bkrs
brGr 29000 gqsh j?eN/no nk iKdh
j?. ;kb ftu 250 bhNo s/b fwb
iKdk j?. i/ s/b dk fteoh w[Zb 300
o[gJ/ gqsh bhNo wfz Bnk ikJ / sK 75000
og[ J./ fJ;bJh FX[ bkG 46000 og[ J /
gsq h je? Nn/ o fwb iKdk j.?
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 31
ikgkBh g[dhB/
Join Krishi Jagran delegation and attendJoin Krishi Jagran delegation and attendCHINA AGROCHEM SHOW-2015CHINA AGROCHEM SHOW-2015 AGRITECH ISRAEL 2015AGRITECH ISRAEL 2015 DAIRYTECH ITALY 2015DAIRYTECH ITALY 2015
60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016, Tel: 011-26511845, 26517923, 45503170Mob: P.S. Saini : 9891405403, Ravindra Teotia : 9891511144, Sanjay Kumar : 9313301029
Email: [email protected], Web: www.krishijagran.com
CHINA INTERNATIONAL
AGROCHEMICAL & CROP
PROTECTION EQUIPMENT
EXHIBITION
Exhibit Profile :
• • Chemical Pesticides Chemical Fertilizer
Seaweed Fertilizer Crop-protection • •
Agrochemical Bio-engineering Technology•
Agrochemical Machinery Horticultual • •
Specialized Machine Equipment• •
Agricultural Plastic•
11–13 March 2015 at Shanghai
• 950 Exhibitors from 30 countries• 27000 visitors from 120 countries
AGRITECH ISRAEL-201528–30 April 2015, Aviv- Israel
Exhibit Profile :
Agricultrual
Machinery
Biotechnology
Floriculture
Greenhouses
Plasticulture
Poultry
Aquaculture
Fertilizer & Chemical
Dairy, Veterinary &
Livestock
Irrigation & Water
Management
Organic Agriculture
Plant Protection
Post-Harvest
Treatment
Agritech Israel 2015, is one of the world's mostimportant exhibitions in the field of agriculture
technologies.
KRISHI JAGRANKRISHI JAGRAN
DAIRYTECH ITALY 201519–23 May 2015, Fieramilano - ITALY
Exhibit Profile :
• 2,500 Exhibitors• More than 100, 000 visitors.
Dairytech is the first and only exhibition specializing in cutting-edge technology and solutions for the dairy industry - from milk
collection and storage to processing of finished products through to pre-sale packaging and
preservation.
Europe TourTechnical visits in Switzerland - France & Italy
Join Krishi Jagran delegation and attendJoin Krishi Jagran delegation and attendCHINA AGROCHEM SHOW-2015CHINA AGROCHEM SHOW-2015 AGRITECH ISRAEL 2015AGRITECH ISRAEL 2015 DAIRYTECH ITALY 2015DAIRYTECH ITALY 2015
60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016, Tel: 011-26511845, 26517923, 45503170Mob: P.S. Saini : 9891405403, Ravindra Teotia : 9891511144, Sanjay Kumar : 9313301029
Email: [email protected], Web: www.krishijagran.com
CHINA INTERNATIONAL
AGROCHEMICAL & CROP
PROTECTION EQUIPMENT
EXHIBITION
Exhibit Profile :
• • Chemical Pesticides Chemical Fertilizer
Seaweed Fertilizer Crop-protection • •
Agrochemical Bio-engineering Technology•
Agrochemical Machinery Horticultual • •
Specialized Machine Equipment• •
Agricultural Plastic•
11–13 March 2015 at Shanghai
• 950 Exhibitors from 30 countries• 27000 visitors from 120 countries
AGRITECH ISRAEL-201528–30 April 2015, Aviv- Israel
Exhibit Profile :
Agricultrual
Machinery
Biotechnology
Floriculture
Greenhouses
Plasticulture
Poultry
Aquaculture
Fertilizer & Chemical
Dairy, Veterinary &
Livestock
Irrigation & Water
Management
Organic Agriculture
Plant Protection
Post-Harvest
Treatment
Agritech Israel 2015, is one of the world's mostimportant exhibitions in the field of agriculture
technologies.
KRISHI JAGRANKRISHI JAGRAN
DAIRYTECH ITALY 201519–23 May 2015, Fieramilano - ITALY
Exhibit Profile :
• 2,500 Exhibitors• More than 100, 000 visitors.
Dairytech is the first and only exhibition specializing in cutting-edge technology and solutions for the dairy industry - from milk
collection and storage to processing of finished products through to pre-sale packaging and
preservation.
Europe TourTechnical visits in Switzerland - France & Italy
rzB/ d/ gqw[Zy ehV/ ns/ J/ehfeqs gqpzXB
os ftu rzB/ dh c;b s/ brGr
200 s'I th finkdk ehfVnK dk
gqe'g j[zdk j?. fJ; ftu'I e[M ehV/ fit/I
dhwe, ;c/d frvko, gqo'j S/de, iV
S/de, ;szG S/de, gkfJohbk, ns/ ekbh
ehVh nkfd dk gqe'g fB:fws o{g Bkb
rzB/ dh c;b dhnK ftfGzB nt;EktK
ftu ne;o gkfJnk iKdk j?. edh edh
r[odk;g[o S/de, ;c/d wZyh, fwbh pr,
fNZvh nkfd d[nkok th nkofEe B[e;kB
j[zdk j?. gqw[Zy ehfVnK dk ;zfygs
toBD j/mK fdZsk frnk j?L
dhweL
dhwe ;wkfie ehVk j?, fijVk
}whB ftu eb'Bh pDk e/ ofjzdk j?.
fJ;dh wkdk fi;~ okDh efjzd/ jB,
gqshfdB 30 s'I 40 jiko nzv/ fdzdh j?.
fJjBK nzfvnK ftu'I ;c/d ozr d/ S'N/
S'N/ pZu/ fBebd/ jB. rzB/ dh fpikJh d/
s[ozs pknd iwhB ftu gJ/ phiK d/
N[efVnK dhnK nZyK ns/ d'jK f;fonK s'I
dhwe d/ pZu/ ns/ itkB jwbk eod/ jB
ns/ T[jBK ~ yk e/, y'ybk eo T[jBK
ftu fwZNh Go fdzd/ jB. fi; Bkb
T[rkn xZN j' iKdk j?. T[rkn d/
pknd dhwe g”d/ d/ fwZNh d/ j/mK tkb/
fjZ;/ ~ yk iKdh j? ns/ g”dk ghbk g? e/
;[Ze iKdk j?. rqf;s g”dk fyZuD s/
nk;kBh Bkb pkjo nk iKdk j?. fi;
ftu fwZNh th G{oh j[zdh j?. dhwe dk
gqe'g ;kb ftu edh th rzB/ dh c;b s/
j' ;edk j?.
gqpzXBL
· y/s ftu eZu/ r'po dh ykd edh Bk
gkU.
· dhwe gqe'fgs y/s ftu joh ykd
dk gq:'r Bkb eo'.
· fgSbh c;b dh ofjzd y{zd ~ BFN
eo fdU.
· dhwe dh eb'Bh bZG e/, okDh ~
wko d/Dk fJ; dk ;G s'I tXhnk
T[gkn j?.
· fpikJh d/ ;w/I 10 e[fJzNb gqsh
j?eN/no dh do Bkb fBzw dh yZb
dk gq:'r T[Zsw j?.
· 400 fwHbhH eb'ogkJhohck; 20
JhH;hH 5 bhNo gkDh ftu x'b e/
fJ;dk ;go/n 2 e[fJzNb phi s/
eo', ns/ T[;~ SK ftu ;[ek e/
fpikJh eo'.
· yVh c;b ftu dhwe ezNo'b bJh
eb'ogkJhohck; 20 JhH;hH 40
feHrqkH o/s d/ y/s ftu fpy/o e/
f;zukJh eo fdU.
gqo'j S/deL
fJ;d/ gq'V wNw?b/ G{o/ ozr d/ j[zd/
jB. fJ;dh wkdk, gZshnK dh j/mbh
sfj s/ G{o/ ;c/d ozr d/ nzv/ ;w{j ftu
fdzdh j? fijBK ftu ;[zvhnK fBebe/
iwhB dh sfj s'I sB/ ftu S/e eoe/
dkfyb j' iKdhnK jB. rqf;s g”d/ dh
r'G ;[Ze iKdh j? i' fe nk;kBh Bkb
fyZuD s/ pkjo nk iKdh j?, fi; ftu'I
pdp{ nkT[Idh j?.
gqpzXBL
· gqkfeqse d[FwB NqkJhe'rokw
fub'fB;, NqkJhe'rokw i/g'fBew dk
gq:'r eo'.
· ;t;E phi dk gq:'r eo'. ;t;E
phi T[gbpX Bk j'D dh dFk ftu
phi 5-7 ;?HwhH w'Nh fwZNh dh gos
d/ EZb/ dpkU.
· c;b ntF/FK ~ g{oh soQK BFN
eo fdU.
· go'j S/de gqsho'Xh fe;wK brkU.
ek 1236, ek 1007, ek-0-
7302, ek 0-7303, n?; 0-
www.krishijagran.com
rzB/ d/ gqw[Zy ehV/ ns/ J/ehfeqs gqpzXB
o'fjs GkNh ;g[Zso Fqh wj/F GkNh
fgzv ns/ g';N b[jkobh, fibk r”sw p[ZX Bro
(:{Hgh)-203207 dkdoh
Gk
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 34
ehV/ gqpzXB
5_75, n?; 38_76
· ibdh ibdh f;zukJh ehsh ikJ/
ns/ io{os g?D s/ d' bhNo
eb'ogkJhohck; gqsh J/eV dh do
Bkb r'G ftu fSVekn eo'.
iV G/deL
gfogZe ehV/ wNw?b/ ghb/ ozr d/
F[zvnkeko FbG j[zd/ jB. wkdk ehV/
rzB/ dhnK gZshnK dh j/mbh sfj s/ wX
f;ok d/ Bkb nbr nbr nzv/ fdzdh
j?. fJjBK nzfvnK ftu'I ;[zvhnK
fBebdhnK jB. ;[zvhnK rzB/ dh iV
tZb iwhB ftu 3-4 ;?HwhH dh v{zxkJh
ftu ik e/ sB/ ftu dkfyb j' iKdhnK
jB. rzB/ d/ tkX/ dh F[o{nksh nt;Ek
ftu wJh i{B wjhB/ ftu g”d/ dh ftu
tkbh efbek Bkb dhnK d' gZshnK Bkb
;[Ze iKdh j? ns/ fyZuD s/ nk;kBh Bkb
pkjo BjhI fBebdh. nr;s-f;szpo
wjhB/ ftu rzB/ dhnK gZshnK dk ghbk
j'Dk ns/ j”bh j”bh g{o/ g”d/ dk ;[Ze
ikDk, iV p/Xe dh gfjukD j?. iV
G/de d[nkok wJh-i{B ns/ nr;s
f;zspo ftu ;G s'I finkdk B[e;kB
gj[zukfJnk iKdk j?.
gqpzXBL
fpikJh d/ ;w/I yZfvnK ftu gJ/
phiK s/ 25 feHrqkH fcgo'Bhb 0H3%
dkB/dko gqsh J/eV ns/ wJh wjhB/ ftu
d[pkok g”fdnK dhnK iVK d/ e'b fdU.
u'Nh G/deL
fJ;d/ gfogZe ehV/ ;c/d ozr d/
gszr/ j[zd/ jB. wkdk ehV/ d/ fgZS/
Bkozrh ozr dh o{zJ/dko ;zouBk j[zdh j?.
wkdk ehVk rzB/ dhnK gZshnK dh j/mbh
sfj s/ 200-250 nzv/ d/ e/ G{o/ ozr d/
gdkoE Bkb YZe fdzdh j?. nzfvnK ftu'I
fBebe/ ;[zvhnK gZshnK dhnK g'ohnK
pBD s'I gfjbK u'Nh p/de d/ gqe'g Bkb
rqf;s g”fdnK dh r'G ekDh j' iKdh j?.
gZshnK ftu S/e j' iKd/ jB. i[bkJh-
f;szpo wjhB/ ftu id'I g'ohnk dk
fBowkD j' iKdk j?, T[; ;w/I rqf;s rzB/
dh r'G ekDh j'D d/ Bkb Bkb T[go
dhnK g'ohnK dh nZy c[Nkn eo iKdh j?
fi; d/ ekoB nr'b' dk M[zv fijk pD
iKdk j? fi;~ nk;kBh Bkb gfjukfDnk
ik ;edk j?.
· gsMV dh fpikJh ftu ng/eFkfeqs
xZN gqe'g j[zdk j?.
· nzv/ ns/ gq'V ehfVnK ~ BFN eo
fdU.
· gqsho'Xh fe;wK T[rkU. e'-1158
T[so gqd/F ftu, e'-1007 wZX
gqd/F ftu ns/ e' i/ 67 gzikp
ftu.
· u'Nh p/de d/ jwb/ d/ ;w/I f;zukJh
Bk ehsh ikJ/.
· ekop'fcT{okB 30 ih fJe feb'rqkw
;feqn sZs iK c'o/N 10 ihH 3
feHrqkH ;feqn sZs gqsh j?eN/no
i{B d/ nzfsw jcs/ ftu g”fdnK dh
iVK d/ Bkb Bkb gk e/ jbeh
f;zukJh eo fdU.
sokJh p/XeL
gq'V ehV/ G{o/ ozr d/ gszr/ j[zd/
jB. wkdk, gZshnK s/ ;w{j ftu nzv/
fdzdh j?. nzfvnK ftu'I fBebhnK ;[zvhnK
fJe jcs/ pknd rzB/ dhnK g'ohnK ftu
r'b S/e pDk e/ dkfyb j' iKdhnK jB.
F[o{ ftu rqf;s rzB/ dh r'G ;[e iKdh j?
ns/ i[bkJh d/ pknd jwbk j'D s/
sokJh pzXe dhnK ;[zvhnK rzB/ dhnK
g'ohnK ftu S/e pDk e/ nzdo tV
iKdhnK jB.
gqpzXBL
· finkBk BkJhNq'iBXkoh T[otoeK dk
gq:'r Bk ehsk ikt/.
· f;szpo wjhB/ ftu rzB/ dhnK
g[okDhnK gZshnK bkj e/ rzB/ dh
fpdkJh eo'.
· i[bkJh nes{po wjhB/ se
NqkJhe'rokw feb'fB; nzv goihth
dh 20,000 ;zfynk 10 s'I 12
fdBK d/ nzsokb s/ y/s ftu SZv'.
ekbh ehVhL
ekbh ehVh dk gqe'g w[Zy o{g Bkb
www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 35
ehV/ gqpzXB
rzB/ dh w[vdk c;b ftu finkdk
gkfJnk iKdk j?. ekbh ehVh dk gqe'g
whIj d/ w”;w ftu y[d jh ysw j' iKdk
j? gozs{ toswkB ftu fJ;dk gqe'g c;b
dh eNkJh se gkfJnk iKdk j?. w[evk
c;b d/ Bkb Bkb w[y c;b ftu th
ekbh ehVh dk gqe'g gkfJnk iKdk j?.
g'qV gzydko ekb/ ozr d/ ns/ fFF{
gzyjhB j[zd/ jB, fijV/ rzB/ d/ gD/uSd
ftu b[e/ ofjzd/ jB ns/ o; u{;d/ jB.
fJjBK d/ ;oho ftu'I fJe yk; soQK dh
rzX fBebdh j?. rzB/ dh c;b s/ nZy
d/ ;wkB ekb/ XZfpnK dk gkfJnk ikDk,
c;b dk ghbk g?Dk ns/ yk; soQK dh
rzX nkT[Dk fJ; ehV/ d/ gqe'g dh w[Zy
gfjukD j?.
gqpzXBL
w[vd/ dh c;b ftu ekbh ehVh d/
ezNo'b bJh 200 fwHbhH eftbBck;
25% sob ns/ 8 feHrqkH :{ohnk
;Nheo d/ Bkb 500 bhNo gkDh ftu
x'b pDk e/ gqsh J/eV dh do Bkb r'G
ftu fSVekn eo'. io{os g?D s/ 10
fdB pknd d{ik fSVekn eo'.
gkfJobkL
gkfJobk d/ gq'V B[ehb/ f;o/ tkb/
s{Vh d/ ozr d/ j[zd/ jB. fFF{ d/ g/N d/
fgSb/ fjZ;/ ftu MkV{dko d' g{zSK gkJhnK
iKdhnK jB. fi;d/ gq'V ns/ fFF{ d't/I
jh gZshnK s'I o; u{;d/ jB fi; Bkb
gZshnK ghbhnK g? iKdhnK jB.
gqpzXBL
· fi; y/so ftu gkfJohnk w[Zy
;wZf;nk j?, T[E/ gsMV ftu rzBk
fpbe[b BjhI phiDk ukjhdk.
· finkdk BkJhNq'iB dk gq:'r eo'.
· rowhnK ftu rzB/ d/ nzv/ fJeZm/
eoe/ BFN eo fdU.
· nzv goihth fub'Bo; gkfJohbh
40,000 gqsh j?eN/no T[g:'r
eo'.
· 200 fwHbhH vkJheb'ock; 76%
iK w'B'eq'N'ck; 36 JhH;h ~ 400-
600 bhNo gkDh ftu fwbk e/
gqsh J/eV dh do Bkb c;b dh
nB[o{g fSVekn eo'.
;c/d wZyhL
fJj fJe nfs e'wb, S'Nh, X[zXb/
ozr dh gzydko wZyh j[zdh j?. wkdk wZyh
rzB/ dhnK gZshnK s/ nzv/ fdzdh j?. fJ;
ehV/ Bkb gqe'fgs c;b d{o s'I r[bkph
G{o/ ozr dh B}o nkT[Idh j?.
gqpzXBL
· fFF{ goihth n?Ii'N; v/bhB/;h; dk
T[g:'r eo'.
· rzB/ dhnK j/mbhnK gZshnK jNk
fdU fijBK ftu fgT{gk j[zdk j?.
· rqf;s gZshnK ~ nbr eoe/ BFN
eo fdU.
· 200 fwHbhH w'B'eq'N'ck; 36
n?;Hn?b 400 bhNo gkDh d/ x'b
ftu gqsh j?eN/no fSVekn eo'.
fNZvkL
fNZvk rzB/ dhnK gZshnK ~ ykD
tkbk ehVk j?, fi;dk ozr ghb/gB ftu
jok j[zdk j?. fJ; ehV/ d/ gq'V ns/ fFF{
d't/I jh rzB/ dhnK gZshnK ~ yk e/ BFN
eo fdzd/ jB. e/tb wZX f;ok jh pkeh
pudk j?. i{B s'I f;szpo wjhB/ se fJ;
dk gqe'g finkdk ofjzdk j?.
gqpzXBL
500 fwHbhH w'B'e'qN'ck; 36
n?;Hn?b 400 bhNo gkDh ftu x'b e/
fSVekn gqsh j?eN/no eo'.
;c/d frzvkoL
fJj rzB/ dhnK iVK ~ yk e/ BFN
eo fdzdh j?. fJ; ehV/ d/ gq'V G{o/ ozr
d/ fGzr j[zd/ jB, fijV/ oks ftu gZshnK
~ yKd/ jB. T[E/ jh Bo ns/ wkdk
gqiBB eod/ jB. ;t/o j'D s'I gfjbK
wkdk ehVk g”d/ s'I T[so e/ iwhB ftu
nzv/ fdzdh j?. nzfvnK ftu'I fBeb e/
;z[vhnK rzB/ ~ yk e/ BFN eo fdzdhnK
jB. j”bh j”bh g{ok g”dk ghbk g? e/ ;[Ze
iKdk j?.
gqpzXBL
wkB;{B s'I gfjbK iK gfjbh pkfoF
d/ pknd 500 fwHbhH w'B'eq'N'ck; 36
n?;Hn?b 400 bhNo gkDh ftu x'b
pDk e/ fSVekn eo'.
w/Nkfofinw n?Bk;'gbh Bkwe cc{zd
dh 0H05% wksok fugekT[D tkb/
gdkoE ftu fwbk e/ gq:'r eo'.
io{os g?D s/ cko/N 10%
dkD/dko ehNBkFh dh 25 feHrqkH wksok
g”d/ dhnK iVK s/ gq:'r eoe/ f;zukJh
eo'.
www.krishijagran.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 36
ehV/ gqpzXB
c;b T[sgkdB
Gog{o c;b T[sgkdB ftu ;{eFw g”Fe sZsK dh G{fwek
Gog{o c;b T[sgkdB ftu ;{eFw g”FesZsK dh G{fwek
r/ tkX/ ns/ ftek; bJh wB[Zy dh
soQK g”fdnK ~ th nkjko dh io{os
j[zdh j?. fe;/ th c;b d/ tkX/ ns/
T[sgkdB bJh e[b 17 g”Fe sZsK dh
io{os j[zdh j?. fJjBK g”Fe sZsK ftu'I
ekopB, jkJhvo'iB ns/ nke;hiB jtk
ns/ gkDh s'I fwb iKd/ jB. fJjBK sZsK
ftu'I fJe dh th ewh j'D s/ g”d/ dk
T[fus tkXk BjhI j' gkT[Idk. fi; ekoB
T[sgkdB xZN fwbdk j?. fJzBk jh BjhI
T[sgkfds c;b dh r[DtZsk th xZN j'
iKdh j?. wB[Zy ~ fi; soQK
ekop'jkJhvo/N;, gq'NhB, t;k, ftNkfwB
nkfd dh io{os nbr nbr wksok
ftu j[zdh j? T[;/ soQK g”fdnK ~ th
nbr nbr sZsK dh io{os nbr
nbr wksok ftu j[zdh j?. Gkos ;w/s
;z;ko d/ nB/e d/FK dh y/sh :'r G{wh
ftu T[fus wksok ftu r”D ns/ ;{eFw
sZsK dh ewh j?. fJjBK sZsK dh ewh
eoe/ Gkos d/ fe;kB finkdk T[gi b?D
d/ wzst s'I tzfus j' oj/ jB.
c;bK ftu g”Fe sZsK dh io{os
t/yd/ j'J/ fJjBK sZsK ~ d' fjZf;nK ftu
tzfvnk frnk j?L
1H gqkEfwe g”Fe sZsL gqkEfwe
g”Fe sZs ~ d' GkrK ftu tzfvnk frnk
j?-
1H w[Zy g”Fe sZsL fJjBK g”Fe
sZsK dh g”fdnK ~ finkdk wksok ftu
io{os j[zdh j?. BkJhNo'iB, ck;c'o;
ns/ g'NkFhnw ~ gqw[Zy g'Fe sZs efjzd/
jB.
(y) r”D g”Fe sZsL fJjBK g”Fe
sZsK dh g”fdnK ~ wZZX wksok ftu io{os
j[zdh j?. e?bFhnw, w?rBhFhnw ns/
rzXe r”D g”Fe sZsK dh Fq/Dh ftu
nkT[Id/ jB.
2H ;{eFw g”Fe sZsL fJjBK g”Fe
sZsK dh g”fdnK ~ xZN wksok ftu
io{os j'D eoe/ fJjBK ~ ;{eFw g”Fe
sZs fejk iKdk j?. fJjBK g”Fe sZsK d/
pko/ finkdkso fe;kB jkb/ nBikB
jB. i;sk, sKpk, b'jk, w?rBh},
w?bhp/vhBnw, eb'ohB fij/ g”Fe sZsK ~
;{eFw g”Fe sZs efjzd/ jB.
r”D g”Fe sZsL
(e) e?bFhnwL
ezw- g”fdnK d/ sZsK ftu fJj 0H1
s'I 4% se gkfJnk iKdk j?. fJj sZs
G{wh ftu b'VhIdh wksok ftu gkfJnk
iKdk j?. fco th nwbh G{wh ftu
fJ;dk yk; wjZst j? ns/ fJ;dk pkfj;
gq:'r nfsnzs io{oh j' iKdk j?. F[o{
ftu iVQK dk ftek;, g”d/ dh e'fFek
fGZsh dh ouBk, ekop'jkJhvo/N d/
;zukbB ftu ;jkfJe, dkD/ ns/ phi
fBowkD, fwZNh ;zouBk ftu ;[Xko, fwZNh
ftu'I g”d/ bJh ftF?b/ gdkoEK dk
nt;'FD o'eD ftu ;jkfJe j[zdk j?.
fJ;d/ Bkb jh G'iB gdkoEK ftu
e?bFhnw dh wksok ftu tkXk, dbjDh
c;bK dhnK iVQK ftu rqzEhnK dk
uz
Bo/Ido ikN ns/ vkH noftzd towk
c;b ftfrnkB ftGkr, oki feqFh :{Bhtof;Nh
T[d/g[o (oki;EkB)-313001, Email: [email protected]
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 37
www.kjcommoditynews.com
ftek;, g”fdnK ~ }whB ftu'I g'NkFhnw
dh gqkgsh bJh g”fdnK ~ e?bFhnw dh
io{os j[zdh j?.
ewh d/ bZSDL nkodo y/soK dh
w'N/ rjD dhnK fwZNhnK xZN e?bFhnw
:[es uZNkBK s'I pDdhnK jB. T[jBK
ftu e?bFhnw xZN j[zd/ jB. gsb/
rmB dh fwZNh fijVh finkdk e?bFhnw
tkbhnK uZNkBK s'I pDdh j?, ftu
e?bFhnw finkdk pDdk j?. fJ;dh
ewh j'D Bkb BthI gZshnK d/ feBko/ w[V
ikD/ iK M[e ikD/, eZbhnK ns/ c[Zb g{oh
soQK ftef;s j'D s'I gfjbK jh
w[oMkT[Dk, gkdg e'fFektK dk ftek;
o[e ikDk, fugfug/ T[sZe ns/ gZshnK
;XkoB o{g Bkb y[b BjhI gkT[IdhnK.
dbjDh g”fdnK dhnK iVK ftu rqzEhnK
dk fBowkD xZN j' iKdk j? ns/ iVQK dk
ftek; xZN j[zdk j?.
ewh ~ d{o eoB dk sohekL
e?bFhnw dh ewh e?b;kJhfNe ns/
d'b'wkJhfNe u{Bk gk e/ g{oh ehsh ik
;edh j?. i/ e?bFhnw dh ewh ghHn?u
~ fpBk gqGkfts eoB s/ eoBh j't/ sK
fig;w dk gq:'r eoBk ukjhdk j?.
finkdk whIj tkb/ y/soK ftu
ekopBvkfJe;kfJv gkDh ftu fwbk e/
ekop'fBe nwb pDkT[Idk j? fijVk
e?bFhnw ~ x'b e/ fBe;kfbs eo
fdzdk j? ns/ fJ; Bkb fwZNh nwbh pD
iKdh j?. y[Fe ;EkBK s/ fwZNh dh rmB
ukj/ fi; soQK th j't/ e?bFhnw dh
wksok pj[s finkdk gkJh iKdh j?.
fJ;dk ekoB fJj th j? fe whIj dh ewh
eoe/ e?bFhnw ekop'B/N ns/ e?bFhnw
;bc/N d/ d{i/ btD fJeZm/ j' iKd/ jB.
w?rBhFhnwL
ezwL g”d/ d/ szs{nK ftu fJj
0H004 s'I 1H0% se gkfJnk iKdk j?.
gZshnK ftu e?bFhnw dh ouBk pkeh
g”Fe sZsK d/ nt;'FD d/ ezNo'b g”fdnK
ftu ck;c'o; d/ rqfjD eoB ns/ fJ;d/
;EKBKsoD s/b ns/ t;k d/ ;zFb/FD
ns/ g”fdnK ftu Feok ns/ ;Nkou d/
;EKBKsoD ftu w?rBhFhnw dh yk;
G{fwek j[zdh j?. fJj nB/e n?r}kJhw}
~ feqnkFhb eodk j?.
ewh d/ bZSDL w?rBhFhnw dh
ewh nkw s”o s/ nkdo y/soK ftu ;fEs
w”N/ rmB dh fwZNh ftu gkJh iKdh j?
feT[Ife w?rBhFhnw eb'okJhv ns/
;bc/N gkDh d/ Bkb tfj iKd/ jB.
finkdk whIj tkb/ ;EkBK dhnK fwZNhnK
ftu nwb ~ T[dk;hB eoB bJh
e?bFhnw :'freK dk finkdk gq:'r
eoB Bkb e?bFhnw, w?rBhFhnw dk
nB[gks ns/ T[jBK d/ ftu ;zs[bB
ftrV ikD s/ eJh c;bK ftu
w?rBhFhnw dh ewh ikgD brdh j?.
g”fdnK ftu w?rBhFhnw dh rshFhbsk
d/ ekoB fJ;dh ewh d/ bZSD g[okDhnK
gZshnK ftu gfjbK Bio nkT[Id/ jB.
fJ;dh ewh j'D s/ jo/ gdkoE dh ewh,
gZshnK dk S'Nk nkeko, gZshnK ftu
Xkohdko fBFkB, gZshnK d/ feBko/ feBko/
ns/ f;o/ s/ bkb ozr B}o nkT[Dk ns/
pknd ftu nzdo tZb w[V ikDk ns/
gZshnK dhnK B;K ftu ;c/d XZp/ g? iKd/
jB.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL
w?rBhFhnw dh ewh w?rBhFhnw
;bc/N, w?rBhFhnk ns/ w?rBhFhnw
nke;kJhv d[nkok g{oh ehsh ik ;edh
j?.
rzXeL
ezwL g”d/ d/ szs{nK s'I fJ;dh
wksok 0H05 s'I 1H5% se gkJh iKdh
j?. g”fdnK d[nkok rzXe ~ ;bc/N d/
foDkswe o{g ftu nt;'fFs ehsk iKdk
j? ns/ e[M wksok ftu ;bco
vkfJnke;kJhv r?; gZshnK d[nkok th
u{;h iKdh j?. fwEh:'fBB ns/ f;;NB
fij/ rzXe :[es n?whB' n?f;v d/
fBowkD phiK ftu s/b dh wksok
tXkT[D, gq'NhB ;z;b/FD, goDjfos d/
fBowkD, jok ukok, r[DtZsk ftu ;[Xko,
ezd ftu ;Nkou dh wksok tXkT[D,
cbdko c;bK dhnK iVK ftu rqzEhnK d/
fBowkD, g?gB rq'w'fbB ns/ fcf;B fij/
n?B}kJhwK ~ ;feqn eoB ns/ ftNkfwB
ph 1, pkfJUfNB ns/ fEnkfwB d/
;zFb/FD ftu rzXe dh wjZstg{oB
G{fwek j[zdh j?. fgnki, bj;[D, Fbrw
ns/ gZsk r'Gh ftu rzXe ekopfBe o{g
ftu gkfJnk iKdk j?.
ewh d/ bZSDL fJ;dh ewh Bkb
g”fdnK dk tkXk o[e iKdk j? ns/ jo/gD
dh ewh nk iKdh j? fi; ekoB BthnK
gZshnK ghbhnK g? iKdhnK jB. c[Zb
nkT[D/ pzd j' iKd/ jB ns/ dbjDh
c;b T[sgkdB www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 38
c;bK dhnK iVK ftu rqzEhnK xZN
pDdhnK jB. NwkNo, egkj, nb;h
ns/ wZe/ d/ sfBnK ftu bkb ozr pD
ikDk th rzXe dh ewh d/ bZSD jB.
nkb{ ns/ ukj dhnK BthnK gZshnK
ghbhnK g? iKdhnK jB ns/ ;ys j'
iKdhnK jB. ;o'QI ftu ;bco dh ewh
Bkb BthnK gZshnK ns/ sB/ s/ bkb ozr
pD ikDk, gZshnK dk egB[wk ns/ em'o
pBDk ns/ edh edh c[Zb gohgZet j'D
s'I gfjbK jh fvr iKd/ jB. fJ;dh ewh
Bkb ;oQ'I ftu s/b dh wksok th xZN
iKdh j?. jbeh rfms xZN ekopfBe
gdkoE tkbh ns/ s/ih Bkb ib fBek;
tkbhnK fwZNhnK ftu rzXe dh ewh
finkdk j[zdh j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL
fJ;dh g{osh nw'Bhnw ;bc/N,
nw'Bhnw ck;c/N-;bc/N-BkJhNq /N
f;zrb ;[go ck;c/N, g'NkFhnw ;bc/N,
g'NkF w?rBhFhnk d/ ;bc/N fig;w,
fize ;bc/N ns/ nkfJoB gkJho/N; Bkb
ehsh ik ;edh j?.
;{eFw g”Fe sZsL
b'jkL
ezwL g”d/ d/ szs{ ftu fJj ftob
sZs 10 s'I 1000 se gkfJnk iKdk j?.
b'jk jkbKfe e?b'o'fgb dk nzF BjhI j?
fco th e?b'o'fgb d/ fBowkD bJh fJj
T[sgq/oe dk ezw eodk j? ns/ g”fdnK
ftu T[g u:B feqnk Bkb ;zpzfXs j?.
gq'NhB e?b'o'fgb ns/ g'ockfJNB
n?r}kfJw d/ ;zb/FD bJh io{oh j?. id'I
fe fJj fwZNh ftu b'VhIdh wksok ftu
gkfJnk iKdk j? go fJ;dh T[gbpXsk
sKp/, i;s/ ns/ w?rBh} ekopfBe sob
ghHn?u nkfd s/ th fBoGo eodh j?.
ewh d/ bZSDL b'j/ dh ewh Bkb
gZshnK d/ e'B/ ghb/ j' iKd/ jB ns/ g”d/
S'N/ ofj iKd/ jB. nkw s”o s/ b'j/ dh
ewh cb tkb/ ns/ F'Gkdko doysK s/
gkJh iKdh j?. szpke{ dhnK BthnK
gZshnK ghbhnK j' iKdhnK jB id'I fe
e'B/ jo/ jh ofjzd/ jB. finkdk ewh
Bkb e'fBnK ~ SZv e/ g{oh gZsh ;c/d j'
iKdh j?. NwkNo ftu T[Zgo dhnK
gZshnK S'NhnK j' e/ ibdh jh MV
iKdhnK jB ns/ cb pj[s S'N/ nkT[Id/
jB. nkw s”o s/ b'j/ dh ewh T[dk;hB
ns/ ykoh fwZNh ftu gkJh iKdh j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL c/o;
;bc/N ~ fwZNh ftu gkT[D ns/ u{B/ d/
Bkb gZshnK s/ fSVekn eoB Bkb b'j/
dh ewh d{o j' iKdh j?.
i;skL
ezwL g”d/ d/ szs{nK ftu fJj ftob
sZs gzi s'I ;” ghHghHn?w se gkfJnk iKdk
j?. fJj g”fdnK d/ tkX/ ~ nB/e y/soK
ftu ;hfws eo fdzdk j?. eb'o'fcb
fBowkD ftu fJ;dh wjZstg{oD G{fwek
j[zdh j?. ;zsok, fBzp{, ;/p nkfd ftu
i;s/ dh ewh finkdk gkJh iKdh j?.
wZeJh, eDe, M'Bk ns/ dbjDh c;bK
dh T[gi th fJ;dh ewh d/ ekoB xZN
iKdh j?. i;sk tkXk ekoe gdkoE
nke;hB d/ fBowkD ftu ;jkfJe j[zdk
j?. fJj nB/e feqnktK ~ fB:fws eoB
tkb/ n?B}kfJwK ns/ ekopfBe jkJhvo/N
n?B}kfJw dk fjZ;k j?.
ewh d/ bZSDL i;sk dh ewh nkw
s”o s/ T[dk;hB ns/ ykohnK fwZNhnK ftu
gkJh iKdh j?. pzio G{wh ftu io{os s'I
finkdk u{Bk gkT[D Bkb i;s/ dh ewh
j' iKdh j?. fBzp{ e[b d/ g”fdnK ftu
w'Nb bhc, wZek ftu tkJhN pov dk
ekoB i;s/ dh ewh j?. nkb{ ftu
gZshnK S'NhnK j' e/ w[pV iKdhnK jB
ns/ T[jBK s/ G{o/ XZp/ g? iKd/ jB. eDe
ns/ M'B/ ftu eb'o'fcb xZN pDdk j?.
szpke{ ftu j/mbhnK gZshnK d/ feBkfonK
tZb jo/ ozr dh ewh j' iKdh j? ns/ T[j
ibdh Bkb ;[ZedhnK jB. ;'fJnkphB
ns/ b'fpnk ftu g[okDhnK gZshnK dk
ozr bkb G{ok j' iKdk j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL i;s/
dh ewh ~ g{ok eoB bJh fwZNh ftu
fize ;bc/N gkfJnk iKdk j?. gZshnK s/
fize ;bc/N ns/ u{B/ d/ fwFfos x'b dk
fSVekn th bkGekoh gkfJnk iKdk j?.
sKpkL
ezwL g”fdnK d/ szs{nK ftu fJj
ftob sZs 2 s'I 50 ghHghHn?w se
gkfJnk iKdk j?. nw'Bhnw d/ o{g ftu
BkJhNq'iB d/ nt;'FD g”fdnK d/ tkX/,
eb'o'fcb ns/ ftNkfwB ;h d/ fBowkD
ns/ iV ftu sKpk wjZstg{oD ezw
eodk j?.
ewh d/ bZSDL fJ;dh ewh Bkb
fBzp{ ftu gZshnK, NfjDhnK d/ f;o/ ns/
c[ZbK s/ rkV/ G{o/ ozr d/ XZp/ g? iKd/ jB
ns/ g/V MkVhB[wk j' iKdk j?. dbjDh
ns/ S'N/ ykdkB tkbhnK c;bK dhnK
gZshnK ftu fJ;dh ewh Bkb ghb/ ns/
G{o/ XZp/ gkJ/ iKd/ jB. NwkNo ftu sBk
ns/ iVK dk ftek; o[e iKdk j?. gZshnK
c;b T[sgkdB www.krishijagran.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 39
jB. nkb{, NwkNo ns/ szpke{ dhnK
gZshnK ghbhnK j' iKdhnK jB. szpke{ d/
g”d/ wZXo/ ofj iKd/ jB. NwkNo ftu
cb BjhI pDdk ns/ gZskr'Gh dhnK
gZshnK ;c/d j' iKdhnK jB. dbjDh
c;bK ftu gZshnK ghbhnK j' iKdhnK
j?. w?rBh} dh ewh Bkb nzB dhnK
c;bK ftu G{oh-fuZNh ;c/d Xkoh ns/
XZpk, rzB/ ftu Xkoh o'r j' iKdk j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL g”d/
ftu w?rBh} ;bc/N dk G{wh T[guko iK
u{B/ d/ Bkb fJ;~ fwbk e/ gZshnK d/
fSVekn d[nkok fJ;dh ewh g{oh ehsh
ik ;edh j?.
p'okBL
ezwL fJj fJe ftob sZs j?. g”d/
d/ szs{ ftu fJ;dh wksok d' s'I 55
ghHghHn?w se gkJh iKdh j?. fJj
g”fdnK d[nkok e?bFhnw rqfjD eoB
ns/ T[;dk T[g:'r eoB ftu, g”fdnK
ftu e?bFhnw ns/ g'NkFhnw nB[gks ~
ezNo'b eoB ftu dbjDh c;bK dhnK
iVK ftu rqzEhnK ~ pBkT[D ftu
;jkfJe j[zdk j?. fJj g”d/ dh o'r-o'Xe
skes tXkT[Idk j?.
ewh d/ bZSDL fJ;dh ewh Bkb
g”fdnK d/ nro Gkr wo iKd/ jB.
gZshnK w'NhnK j' e/ x[zw iKdhnK jB
ns/ g”dk S'Nk j' iKdk j?. wZeh ftu
gZshnK ghbhnK ns/ sBk ewi'o j' iKdk
j?. ;/p ftu fJ;dh ewh Bkb vkfJp/e
Bkwe o'r j' iKdk j?.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL
p'o?e;B 0H2% iK ;'vhnw p'o/v dk
fSVekn iK p[oekn Bkb p'o/B dh ewh
d{o ehsh ik ;edh j?.
wkbhpv/BwL
ezwL g”d/ d/ szs{nK ftu fJj ftob
sZs pj[s jh E'Vh wksok ftu gkfJnk
iKdk j?. g”d/ ftu fJ;dh wksok
0H004 s'I 1H00 se gkJh iKdh j?.
g”fdnK ftu ftNkfwB ;h ns/
ekp'jkJhvo/N dh fBowkD bJh fJj sZs
io{oh j[zdk j?. dbjDh c;bK ftu
tk:{wzvbh BkJhNq'iB d/ :'rheoB bJh
okJhi'fpnw, n?}'N'p?eNo d/ T[sgq/oe dk
ezw wkbhpv/Bw jh eodk j?.
ewh d/ bZSDL nkw s”o s/ g”fdnK
ftu fJ;dh ewh BjhI j[zdh. fJ;dh ewh
nwbh fwZNh ftu j[zdh j?. cbhdko
g”fdnK dhnK iVK ftu fJ;dh ewh Bkb
rqfEek xZN pDdh j?. pkeh c;bK dhnK
gZshnK ghbhnK j' iKdhnK jB ns/ g”d/
p'B/ ofj iKd/ jB. NwkNo ftu
g[okDhnK gZshnK G{ohnK j' iKdhnK jB
ns/ c[b ns/ cb xZN brd/ jB.
c[br'Gh ns/ gZskr'Gh dhnK gZshnK s/
ghb/ XZp/ g? iKd/ jB. wNo ftu gZshnK
dhnK B'eK ~ SZv e/ pkeh fjZ;k ghbk j'
iKdk j?, feBko/ G{o/ j' iKd/ jB ns/
nzdo tb w[V iKd/ jB.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL
;'vhnw wkbhpv/N iK wkbhpN/Bw
NokJhnke;kJhv d[nkok fJ;dh ewh
g{oh ehsh ik ;edh j?.
jbehnK johnK j' e/ o[e iKdhnK jB
ns/ cb th BjhI nkT[Idk.
ewh ~ d{o eoB d/ T[gknL sKp/
dh ewh ~ ekgo ;bc/N d[nkok g{ok
ehsk ik ;edk j?.
w?rBh}L
ezwL fJj ftob sZs g”d/ d/ szs{
ftu gzi s'I gzi ;” ghHghHn?w se gkfJnk
iKdk j?. w?rBh} g”fdnK ftu
ekop'jkJhvo/N ns/ eb'o'fcb d/
fBowkD ftu ;jkfJe j[zdk j?. fJj
BkJhNq/N pBkT[D ftu ns/ ekop'e;hb/i
n?B}kfJwK ~ feqnkFhb eoB ftu th
;jkfJe j[zdk j?. goD jfos d/
;zFb/FD ftu b'j/ d/ Bkb w?rBh} dk
T[g:'r eoB ns/ sKp/ ns/ w?rBhFhnw
d/ ;EKBKsoB ftu th w?rBh} ;jkfJe
j[zdk j?. g”fdnK dk tkXk ns/ gqtesk
bJh th fJ;dh io{os j[zdh j?.
ewh d/ bZSDL ykohnK ns/
T[dk;hB fwZNhnK ftu w?rBh} dh ewh
gkJhn iKdh j?. o/sbh ns/ finkdk u{B/
ns/ xZN ekopfBe gdkoE tkbh pzio
fwZNh ftu th w?rBh} xZN wksok ftu
gkfJnk iKdk j?. w?rBh} dh ewh Bkb
gZshnK d/ fFok d/ ftu d/ T[se ghb/ g?
iKd/ jB gozs{ e'B/ rfjo/ jo/ ofjzd/
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 40
c;b T[sgkdB www.kjcommoditynews.com
nzp d/ sBkG/de ehV/ dk gqpzXB
FkfbBh Fqhtk;st;kpek fo;ou n?;';hJ/N(e/Idoh T[g'FB pkrpkBh ;z;EkB, byBT{) ns/ cohbK;o okJhNow'L 8604614620, Jhw/bL [email protected]
p dk sBkG/de (p?N';/ok o{c'w?e[b/Nk,
f;o?wpkJh;hvhL e'bhnkgN/ok) g{o/ d/F ftu nzp d/ pkrK ftu yso/ d/ o{g ftu tXdk ik fojk j?. fJj ehVk T[so gqd/F d/ nzp T[sgkde y/so d/ doysK ftu ftFkb o{g ftu w”i{d j?. fJ; ehV/ dk gqe'g wbhjkpkd y/so ftu th ftnkge o{g ftu gkfJnk frnk j?. pkrK d/ oZy-oykn d/ nB[;ko fJ;dk gqe'g fJe s'I nZm gqshFs se t/fynk frnk j?. gqGkfts o[ZyK dhnK gZshnK j”bh j”bh ghbhnK g?D brdhnK jB ns/ ehfVnK Bkb gqGkfts NfjDhnK ;[ZeD br iKdhnK jB. rzGho gqe'g j'D s/ o[y wo th ;edk j?.bZSDL
itkB phNb 4 s'I 6 ;?HwhH bzpk j[zdk j?. wJh s'I fd;zpo d/ ftu nzp d/ g[okD/ o[yK d/ w[y sB/ s/ fJj nzv/ fdzdk j? (i{B i[bkJh d/ ftu fJ; dh ;zfynk finkdk j[zdh j?). itkB ehV/ dk Btiks (;[zvh) Skb d/ j/mb/ fjZ;/ ~ yKd/ j'Jh ;[ozr pBkT[Idh j? ns/ pknd ftu w[Zy sB/ ftu dkfyb j' iKdh j?. fJj ehVk doys dh beVh ~ yKdk j? fi; Bkb ekch B[e;kB j[zdk j?. gqt/F ;Eb s'I pkjo fBebdk j'fJnk p[okdk, nzp d/ o[y ftu sBkG/de ehV/ dh w”i{drh ~ do;kT[Idk j?.
ihtB uZeoL ehV/ dk ihtB uZeo fJe ;kb dk j[zdk j? ns/ jo ;kb fJe tzF dk T[dGt j[zdk j?. itkB ehVk phNb ;ys, 50-55 fwHwhH rfjo/ G{o/ (Bo ehVk) ns/ wkdk ehVk 55-60 fwHwh bzpkJh d/ ghb/ jo/ ozr d/ o'IJ/Idko j[zd/ jB. wkB;{B dh F[o{nks d/ Bkb jh ehVk nkgDh osh feqnk F[o{ eo fdzdk j? ns/
wkdk ehVk fJe s'I d' fdBK ftu nzv/ d/D brdh j?. fJj ehV/ 20-25 fdBK se brksko nzv/ fdzdk j?. n”;sB fJj fJe nzvk gqshfdB fdzd/ jB. fJjBK nzfvnK ftu'I 7 s'I 13 fdBK ftu nzv/ fBebd/ jB. ehV/ d/ nzv/ uwehb/ ;c/d nzvkeko, 5 s'I 7 fwHwhH bzp/ j[zd/ jB. g{oB ftef;s ehVk (rqp) 85-95 fwHwhH bzpk, ;ys yzvh ;oho tkbk jbe/ ghb/ ozr dk j[zdk j?. fJ;dk fgT{gk 50-55 fwHwhH bzpk ghb/ G{o/ s'I rfjo/ G{o/ ozr dk j[zdk j?. ek:KsoB ;[ozr ftu 20-25 fdBK se j[zdk j?. fJ;dk ihtB ekb 170-190 fdBK dk j[zdk j? ns/ ftn;e 60-100 fdB se ihfts ofjzd/ jB. ehV/ d/ gqe'g dk bZSD Btzpo s'I fd;zpo se finkdk j[zdk j?.
gqpzXBL
· pkrK ~ ;kc ;[Eok oZyDk ukjhdk j? ns/ ;z;s[s feqFh seBheK dk T[g:'r eoBk ukjhdk j?.
· b'j/ d/ sko_j[e Bkb gqGkfts S/eK s'I ehfVnK ~ :Kfsqe o{g Bkb jNkT[Dk ukjhdk j?.
· gqGkfts sfBnK dh SNkJh eoe/ T[jBK ~ BFN eo fdU.eN/ j'J/ fjZ;/ s/ 5% ekgo nke;heb'okJhv (50 rqkw_bhNo gkDh ftu) dk b/g brkT[Dk ukjhdk j?.
· S/eK ~ ;kc eoe/ vkJheb'otk; 76 Jh ;h d/ 0H5 d/ x'b d/ o{Jh d/ ckj/ ~ fGT{I fe S/e ftu gk e/ ;ko/ S/eK ~ fwZNh d/ b/g Bkb pzd eo fdU fi; Bkb o;kfJD dh r?; ;koh irQk s/ gj[zu ;e/.
wkB;{B nkT[D s/ sB/ s/ eb'ogkJhohck; d/ 0H04% (20 JhH;h) d' fwHbhH _gkDh d/ x'b ftu d/ d' fSVekn 15 fdBK d/ nzsokb s/ eoBk ukjhdk j?.
Skb d/ EZb/ ;[zvhsB/ s/ G/de dk gqe'g
frZbh fwZNh dk b/gsBk G/de d[nkok pDkJ/ S/e dh ;ckJh
nzp d/ sBkG/de ehV/ dk gqpzXB
nz
ehV/ gqpzXB
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 41
www.krishijagran.com
b`krI pwlx
iek lwhyvMd ik`qw
b`krI pwlx
iek lwhyvMd ik`qw
b`krIAW pRqI iekweI SrIrk Bwr
dw 8% q`k su`kw mwdw Kw skdIAW
hn[jdik gwvW Aqy ByfW pRqI
iekweI SrIrk Bwr dw 3% Aqy
3.8% qrqIbvwr q`k Kw skdIAW
hn[b`krI dw du`D pOSitk q`qW nwl
BrBUr iek sMquilq Kurwk hY[ ieh
dmyN (asthma) ivc, pYpitk
Alsr, AYlrijk eYkjImW vrgy
rogW ivc kwPI lwhyvMd hY[tIbI
ivroDI gux vI ies du`D ivc mOjUd
hn[b`krI dw mIt iksy vI Drm jW
jwq pwq dy log Kw skdy hn[gW
Aqy Byf dy mIt dy mukwbly b`krI dy
mIt ivc PYt G`t huMdI hY, ijs
kwrx ieh idl dy rogIAW leI
kwPI lwBdwiek huMdw hY[cmVw
audXog ivc vI b`krI kwPI Xogdwn
idMdI hY ikauNik ies dI cmVI,
vwl v`K v`K cIjW ijvyN bYg, burs
Awid bnwaux dy kMm AwauNdy
hn[ies DMdy ivc pUMjI invyS G`t
hY[isPwrSW muqwibk b`krI pwlx
dw DMdw ApnwieAw jwvy qW kwPI
lwB kmwieAw jw skdw hY[
nsl: b`krI mIt vwsqy, du`D
Aqy aunH leI pwlI jWdI hY[jo
b`krI G`t Kurwk Kw ky QoVy smyN ivc
ijAwdw Bwr vDwvy Aqy ijAwdw qoN
ijAwdw Kurwk nUM mws ivc bdlx
dI Xogqw r`KdI hovy, mIt vwsqy
auhI lwhyvMd hY[pMjwb ivc bItl
b`krI nUM mwnqw pRwpq hY[ies nUM
AimRqsrI vI ikhw jWdw hY qy ieh
swry pMjwb qy hirAwxw ivc PYlI
hoeI hY[
aupXog nsl
dohry pdwrQ (mIt Aqy du`D) dyx vwlIAW bwrbrI, jmnwprI, sUrqI
mIt dyx vwlIAW blYk bMgwl, ausmwnwbwdI, isrohI, mihswnw
aunH dyx vwlIAW cWgQWgI, CyNgU
sUcI:- dysI b`krIAW dw aupXog dy AwDwr qy vrgIkrx:
fw.mDU SYlI, fw.AjIqpwl isMG DwlIvwl Aqy gurjMt isMG AolK
ky.vI.ky. SRI mukqsr swihb/ biTMfw/iProjpur
Mob: 9814249159e-mail: [email protected]
krI iek sKq jwn pSU hY jo
muSikl hwlwqW vyly vI mwVI
iksm dy vMf, cwrw, p`Ty Awid Kw ky
mIt, du`D Aqy cmVI dw auqpwdn
dyx dI smr`Qw r`KdI hY[b`krI nUM
grIb bMdy dI gW vI ikhw jWdw hY
ikauNik b`krI mws, du`D, rySw Aqy
cmVw pRdwn krdI hY jo ik iek
BUmI hIx ikswn dIAW AwriQk
Aqy pirvwirk loVW pUrIAW krdw
hY[AjOky smyN ivc bhuq swry
ikswnW dw ruJwn vpwrk p`Dr qy
b`krI pwlx v`l v`D irhw hY[
b`krI CotI aumr qoN hI pYdwvwr
SurU kr idMdI hY[b`krI ibmwrIAW
dw G`t iSkwr huMdI hY Aqy ieh
grm, nmI vwly vwqwvrx nUM hor
jwnvrW dy mukwbly AwswnI nwl
shwr skdI hY[b`krI do swlW ivc
iqMn sUey idMdI hY[jOVy b`cy hox dI
dr ijAwdw huMdI hY, pr iqMn jW
cwr b`cy vI ho skdy hn[b`krIAW
nUM kwPI qrHW dy KurwkI pdwrQW qy
pwilAw jw skdw hY, ijvyN ik ru`KW
dy p`q, JwVIA, p`Ty Awid[
b`
b`krI pwlx
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 42
www.kjcommoditynews.com
sUcI:- mIt dyx vwlIAW Aqy du`D dyx vwlIAW b`krIAW dI SrIrk qulnw
1. lMbI qy pqlI grdn SrIr ivc sPweI nwl imlI hoeI
2. iq`Ky Aqy spSt mOFy
3. rIV dIAW h`fIAW spSt, auBwr vwlIAW Aqy ivQ nwl huMdIAW hn
4. cmVI iF`lI Aqy lckdwr hoxI cwhIdI hY
5. vwl nrm qy mulwiem hoxy cwhIdy hn
du`D vwlI b`krI
1. CotI Aqy motI, PYlI hoeI grdn
2. cOVy Aqy mwsdwr mOFy
3. rIV dIAW h`fIAW gol Aqy mwsdwr huMdIAW hn
4. cmVI motI, KurdrI qy ksI hoeI hoxI cwhIdI hY
5. vwl ru`Ky Aqy kTor huMdy hn
mIt vwlI b`krI
sUcI:- b`krI dIAW ivdySI nslW
nsl
jnm sQwn pRqI idn du`D
auqpwdn
AOsqn Bwr
(iklogRwm)
nsl dy hor gux
1. AYlpweIn
2. AYNgloinauibAn
3. tognbrg
4. swnn
5. boier
sivs AYlpweIn
dw ibRitS b`krIAW
nwl krws
ieMglYNf ivc
inauibAn b`krIAW
(jmnwpwrI Aq y
jrY wbI) dw iegM ilS
bk̀rIAW nwl krws
sivtjrlYNf
sivtjrlYNf
swauQ APrIkw
0.9-1.3 iklogRwm
Aqy 3.6% PYt
0.8-1.2 iklogRwm
Aqy 4.5% PYt
1-3 iklogRwm
Aqy 3.5% PYt
1-3 iklogRwm
Aqy 3.5% PYt
mIt vwsqy vrqI
jWdI hY
60-65
60-70
60-65
55-70
b`krI=90-100
iklo
b`krw=110-
135 iklo
1. iek SnwKqI rMg iesdw nhIN hY pr kwlw Aqy ic`tw
Awm hn
2. KVy kMn qy is`Dw n`k
3. Awm qOr qy 2 b`cy iek sUey ivc
1. rgM keo I iek nhIN hdMu w pr BrU w Aq y ict̀w Awm hn
2. ltkvyN kMn Aqy romn n`k huMdw hY
3. vDIAw cmVI Aqy cmkdy vwl
4. Awm qOr qy 2 b`cy iek sUey ivc
1. rMg BUrw Aqy mUMh dy donoN pwsy ic`tIAW DwrIAW
huMdIAW hn
2. donW ilMgW ivc isMg nhIN huMdy
3. cmVI bhuq nrm Aqy mulwAm huMdI hY[
4. ieh v`fy sweIj dI b`krI hY ijs dI lMbI pqlI
grdn huMdI hY
1. iesdw rMg ic`tw jW hlkw pIlw huMdw hY
2. dohW ilMg ivc Awm qOr qy isMg nhIN huMdy
3. iesdw ichrw QoVw cptw Aqy kMn aupr qy A`gy v`l
nUM vDy huMdy hn[
4. ieh iek viDAw duDwrU b`krI hY
1. ieh ic`ty rMg dI Aqy BuUry isr vwlI b`krI hY
2. ienHW dy lMby Aqy ltkvyN kMn huMdy hn
3. ieh qyjI nwl vwDy Aqy ijAwdw b`cy dyx vwsqy pRis`D
hY
4. mIt kuAwiltI bhuq hI vDIAw hY[
5. ibmwrIAW qoN bcwau dI SkqI kwPI ivkisq huMdI hY
Kurwk: b`krI nUM m`JW, gwvW dI
qrHW hI, SrIr nUM bxweI r`Kx,
SrIrk vwDy Aqy b`cy pYdw krn
leI sMquilq Kurwk dI zrUrq huMdI
hY[cwrwgwh qy r`KIAW b`krIAW
AwpxIAW ipClIAW l`qW aupr
KVIAW ho ky 2 mItr q`k vI p`lv
cwrn kr skdIAW hn[Kurwk nUM
ssqw krx leI KyqI bwVI dy aup
auqpwd Aqy AwrgYink vwDU
pdwrQ dyxy cwhIdy hn[iesdy nwl
hI golI vwlI Kurwk iqAwr krn
leI keI qrHW dy pOdy, p`qy Awid vI
vrqy jw skdy hn[golIAW ivc
murgIAW dIAW su`kIAW iv`TW vI 30
% q`k vrqIAW jw skdIAW hn jo
pRotIn dw sRoq huMdIAW hn[
b`cy nUM jnm dy pihly GMty ivc
bwaulI dyxw zrUrI hY qW jo auh
bImwrIAW nwl lVn dI smr`Qw
vDw sky[ieh SrIrk Bwr dw 10
pRqISq q`k dyxw cwhIdw hY[3 hPqy
dy b`cy nUM ijAwdw pRotIn qy aUrjw
vwlI Kurwk ijs nUM krIp imSrx
kihMdy hn, pwauxI cwhIdI hY[ies
ivc 18-20% pcxXog k`cw pRotIn
Aqy 72% ku`l pcxXog q`q huMdy
hn[iqMn mhIinAW dI aumr qoN
bwAd vMf ivc 12-14% pcxXog
k`cw pRotIn Aqy 62-65% ku`l
pcxXog q`q hoxy cwhIdw hn[mIt
leI vycx leI iqAwr ClwrUAW nUM
Kurwk ivc kyvl 6-8% pcxXog
k`cw pRotIn Aqy 60-65% ku`l
pcxXog q`q kwPI huMdy hn[
Awm qOr qy iek b`krI iek
idn ivc 4-4.5 iklo hry p`Ty Kw
lYNdI hY[iesdy nwl hI ausnUM 1-1.5
iklo su`ky PlIdwr p`Ty vI dyxy
www.krishijagran.comb`krI pwlx
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 44
cwhIdy hn[SrIr dw sMcwln
krn leI 250-300 gRwm vMf qoN
ielwvw, iek duDwrU b`krI nUM
200-250 gRwm vMf pRqI iklo du`D
auqpwdn leI vI dyxI cwhIdI
hY[iek g`Bx b`krI nUM iesdy nwl
hI AKirly 2.5 mhIinAW ivc
200 gRwm vwDU vMf hor dyxw
lwBdwiek huMdw hY[iDAwn r`Ko ik
Kurwk sMquilq, svwdlI, kbj nw
krn vwlI qy ssqI vI hovy[Kurwk
dI bxqr KurwkI q`qW dI
aupl`bDqw Aqy kImq muqwibk
bdlI jw skdI hY[b`krIAW leI
iek Kws qrHW dI KurlI vI huMdI hY
ijs nwl b`krIAW duAwrw Kurwk
dI iPjuUl brbwdI G`t jWdI hY[
rihx sihx:
b`krIAW nUM grmI dy dbwA
Aqy mINh qoN bcwauxw bhuq zrUrI
hY qW jo ibmwrIAW Aqy ml`pW dy
Kqry qoN bicAw jw sky[b`krIAW
leI Ku`ly, swP Aqy su`ky Awrwmdyh
Fwry hoxy cwhIdw hn[SYf dw lMbw
Durw auqr pUrb qoN d`Kx p`Cm v`l
hoxw cwhIdw hY[ies nwl grmI
Aqy srdI, donoN mOsmW ivc
Awrwm rihMdw hY[sYf au`cI jgHw qy
vsoN qoN dUr hoxw cwhIdw hY[pr
koiSS kro ik ieh mMfI dy nyVy hovy
qW jo AwvwjweI dw Krcw
Gty[ibjlI pwxI dw pUrw pRbMD
hoxw cwhIdw hY[SyYf dI pUrb p`Cm
vwlI kMD pUrI qrHW C`q q`k bMd
hoxI cwhIdI hY Aqy dUjy iknwry
dIAW kMDW 3-4 Pu`t au`cIAW
hox[kMD aupr 5 Pu`t dI jwlI vI
lgwau qW jo koeI jMglI jwnvr nw
Aw sky[C`q dI auNcweI 10-11 Pu`t
q`k hoxI cwhIdI hY[ie`t bwly dI
C`q TMfI Aqy Awrwmdwiek rihMdI
hY[
Awm qOr qy pMj iksm dy vwVy
cwhIdy hn:
v`D rhy Aqy mOty ho rhy b`icAW
leI vwVw
bokW dw vwVw
Awm ivAsk b`krIAW leI
vwVw
b`krIAW dy sUx vwlw vwVw
ibmwr b`krIAW leI Al`g
vwVw
AMS ih`sy
m`kI 20
Coly 22
mUMgPlI dI Kl 33
kxk dw cUrw/cOkr 22
DwqW dw cUrw 2.5
lUx 0.5
sUcI:- krIp imSrx dy v`K-v`K AMS
b`krIAW dy vwVy dI C`q
AMgryjI dy A`Kr 'A' vrgI hovy qW
viDAw rihMdw hY Aqy SYf nUM sUrj
dIAW is`DIAW ikrnW qoN bcwauNdw
hY[PrS dI swP sPweI r`KxI
jrUrI hY, iesleI kIVymwr
dvweIAW dw inXmb`D qrIky nwl
iCVkwA kro[SYf duAwly hrI
bnspqI dw vI pRbMD kro[
Awm dyKBwl:
b`krI nUM 14-15 mhIny dI
aumr ivc nvyN du`D krwau[hyhw SurU
hox qoN 10-15 GMitAW bwAd Aqy
Pyr qoN 10 GMty bwAd b`krI nUM g`Bx
krwau[b`krI grB Tihrn qoN
145-155 idnHW ivc sU pYNdI hY[sUx
qoN pihlW b`krI nUM v`K kr
idau[sUx vwlI jgHw Awrwmdwiek
hovy Aqy mOsm muqwibk su`k jW
prwlI vgYrw Q`ly pweI jw skdI
hY[b`krI do swlW ivc iqMn sUey
zrUr dyvy Aqy do sUieAw ivc AMqr
8-9 mHIny qoN v`D nhIN hoxw
cwhIdw[jyr sDwrn qOr qy sUx qoN
2-4 GMty bwAd pY jWdI hY[cMgI
Kurwk qy pRbMD dy nwl b`krI sUx qoN
sUcI:- b`krIAW leI jgHw dI loV
b`krI dI AvsQw C`qI jgHw Ku`lI jgHw r`Ky jwx vwly pSUAW
(vrg Pu`t) (vrg Pu`t) dI igxqI
v`fw bok/b`krw (ivAsk) 20 40 1
duDwrU/g`Bx 20 40 10
ivAsk b`krI 14-15 27-30 55-60
3-4 mhIinAW dy 8-9 15-17 23-25
v`D rhy b`cy
b`krI pwlx
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 45
www.kjcommoditynews.com
40-45 idnW ivc dobwrw hIt ivc
Aw jWdI hY[
b`kry/bok nUM 15 mhIny dI aumr
qy nslkSI leI vriqAw jw skdw
hY[20-25 v`krIAW leI iek bok
r`Kxw cwhIdw hY[bok nUM kdy vI bMnH
ky nw r`Ko[ies nUM iek Al`g vwVy
ivc r`Ko ijQy ieh loV nwl GuMMm sky
Aqy vrijS vI kr sky[ienHW dI
sPweI burs nwl kro qW jo kIiVAW
qoN bcwau hovy Aqy swl ivc 3 bwr
Kur vI qrwS dyxy cwhIdy hn[
nvjnmyN b`icAW dy SrIr,
nwsW, mUMh, kMn Awid ivcoN jwly
swP krnw zrUrI hY[jy b`krI c`t ky
swP nw kry, qW pSUpwlk iek swP
qolIey nwl ieh kMm kr skdw
hY[b`cy dw nwVUAw SrIr qoN 4
sYtImItr dUr r`K kyk`t idau qy
it Mcr Aw iea uf In dw G ol
lgwau[sUx qoN qurMq bwAd Aqy
b`icAW dy du`D pIx qoN pihlW b`krI
dy lyvy nUM potwSIAm prmYNgnyt dy
Gol nwl swP kro[nvjMmy ClwrUAW
(b`icAW) nUM sKq mOsm qoN bcwauxw
zrUrI hY[aunHW nUM grm Aqy swP QW
qy (jy sMBv hovy, l`kVI dy b`kisAW
ivc) iek su`ky ivCwauxy au`qy r`Ko[
vwVy ivc r`Kx qoN pihlW
b`krI dI aumr dw pqw ausdy dMdW dy
vyrvy qoN lgwauxw zrUrI hY[du`D vwly
dMd ClwrU ivc 20 (8 mUhrly Aqy
12 jwVHW vwly dMd) huMdy hn Aqy p`ky
dMd 32 (8 mUhrly Aqy 24 jwVHW
vwly dMd) huMdy hn[cwr pMj swl dI
aumr qy mUMh ivc swry dy swry mUhrly
p`ky dMd idKx lgdy hn[iesqoN
bwAd dMdW dI tut B`j qoN b`krI dI
aumr dw pqw l`g skdw hY[b`icAW
dy nMbr lwaux leI tYtuMieMg mSIn
jW tYigMg dw qrIkw vriqAw jw
skdw hY[b`icAW dy 14-21 idnHW
dI aumr qy isMgW vwly btn dwg ky
Gonw kr dyxw cwhIdw hY[brfIjo
K`sI XMqr rwhIN nr b`icAW nUM 2-4
hPqy dI aumr qy (ijnHW nUM mIt
vwsqy vrqnw hovy) K`sI kr dyxw
cwhIdw hY[
iqMn hPiqAW dI aumr qoN
bwAd b`icAW nUM hry p`Ty Aqy kRIp
imSrn id`qI jWdI hY[mIt leI r`Ky
sUcI:- b`krIAW ivc tIkwkrx pRogrwm
mhInw ibmwrI tIky dI mwqrw Aqy lwaux dw qrIkw rog ivroDi SkqI
PrvrI AYntYrotwksIimAw 2.5 im.lI cmVI hyTW 6 mhIny
bwirSW qoN pihlW meI jUn ivc blYk kuAwrtr (p`t soj) 2.5 im.lI cmVI hyTW 1 swl
jUn/julweI mUMh Kur 2.5 im.lI cmVI hyTW 6 mhIny
bwirS SurU hox qoN pihlW gl GotU 2.0 im.lI cmVI hyTW 1 swl
jUn/julweI ivc
idsMbr AYntYrotwksIimAw 2.5 im.lI cmVI hyTW 6 mhIny
dsMbr/jnvrI mUMh Kur 2.5 im.lI cmVI hyTW 6 mhIny
swl ivc iksy vI smyN pI.pI.Awr. 1.0 im.lI cmVI hyTW 4 swl
gey CyilAW nUM 35-40 iklo dw hox
qy vyc id`qw jWdw hY[iqMn mhIinAW
dI aumr qoN bwAd hI ClwrUAW ivc
tIkwkrx krnw cwhIdw hY[
ies DMdy dw munwPw cMgI
mwrikt aupr kwPI inrBr krdw
hY[cMgI mwrikt pYdw kro jW qlwS
kro qW ik b`krIAW smyN isr TIk
BwA qy ivk skx[iksy iksm dI
muSikl vyly vYtnrI fwktr dI ausy
vyly shwieqw lYxI lwBdwiek
rihMdI hY[aupr d`sIAW g`lW v`L
iDAwn dy ky ikswn/pSUpwlk
b`krI pwlx dw ik`qy qoN cOKw munwPw
lY skdy hn[
www.krishijagran.comb`krI pwlx
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 46
bhtoh s'I fszB jcs/ gfjbK ns/
fszB jcs/ pknd dk ;wK
gfotosB ekb efjbkT[Idk j?. ne;o
v/noh fe;kBK d[nkok fJjBhI fdBhI rktK
tZb finkdk fXnkB BjhI fdZsk iKdk.
fJjBK fdBK ftu rK pj[s ;ko/ ;ohoe
gfotosBK ftu'I r[io ojh j[zdh j? i' fe
roG ftu gb oj/ Go{D ns/ j'o T[ZseK
d/ ftek; Bkb ;pzfXs j[zd/ jB. roG
nt;Ek, d[ZX T[sgkdB ns/ gq;t feqnk
fij/ ;ko/ ekoe fwbe/ rK d/ T[gun ~
gqGkfts eod/ jB. fJ; nt;Ek ftu j'D
tkb/ pdbkn f;oc g'FD s/ jh fBoGo
BjhI j[zd/. pbfe nzso ;qkth rzEhnK ftu'I
fBebD tkb/ jkow'BK s'I th gqGkfts j[zd/
jB. fJ; bJh gF{ d/ ;oho ftu'I uoph
d/ izwD ~ o'eD bJh io{oh :sB ehs/
ikD/ ukjhd/ jB sKfe firo ftu uoph
fJeZmh Bk j' ;e/. BjhI sK firo ftu
rbkJhe'iB dk ngxNB o[e ;edk j?.
;wkB tksktoD ftu ofjD tkbhnK rktK
ftu gq;t ekb d/ d”okB fJ;Nq'iB ns/
gq'i?;Nho'B jkow'BK dk b?tb ;ghv Bkb
pdbdk j?. fJj gfotosB fJjBK rktK
d/ ;ohoe sBkn dh rzGkosk dk
fBoXkoD th eod/ jB.
� rK d[nkok rqfjD ehs/ rJ/
y[Fe gdkoE ns/ fJjBK d/ nkjko dh
;zouBk d/j T[gun ~ gqGkfts eodh j?.
fJ; bJh gF{nK dh g'FD ns/ ;ohoe
finkdk d[ZX bJh rktK ~ pkJhgk;- t;k fdZsh ikJ/
feqnktK ftu ;zs[bB oZyd/ j'J/ fJjBK ~
gfotosBekbhB sBkn s'I pukT[Dk io{oh
j?. fvbhtoh s'I gfjbK y[Fe gdkoE
rqfjD eoB dk ;pzX gF{ dh fvbhtoh s'I
pknd dh ;/js Bkb j[zdk j?. gF{nK d/
g'FD ftu y[Fe gdkoE ns/ gq'NhB
tXkT[D Bkb fJjBK dh iBB ns/ d[ZX
T[sgkdB skes d/ Bkb Bkb ;/js th
tXhnk ofjzdh j?. d[ZXekb d/ F[o{ ftu
rT{nK foDkswe T{oik ;zs[bB dh ;fEsh
ftu j[zdhnK jB ns/ fJjBK d/ ;oho ftu
iwQK uoph fJ;dh nB[tKfFe Fwsk
nB[;ko nfXesw d[ZX ;zFb/FB dk beF/
gqkgs eoB d/ ekfpb j[zdh j?.
e/tb gq;t ekb ~ SZv e/ ;zg{oB
gfotosB ekb ftu oes Foeok dh
wksok w[ekpbsB xZN ofjzdh j?. gq;t s'I
fszB jcs/ gfjbK rK dh g'FD rqjD eoB
dh skes brGr fJe fsjkJh se xZN j'
iKdh j?. rK dh fvbhtoh s'I pknd dh
y[oke fJ;dh fvbhtoh s'I gfjbK g'FD
rqfjD eoB s/ fBoGo eodh j?. fJ;
bJh fJjBK s'I fvbhtoh s'I gfjbK b'VhIdh
wksok ftu nkjko ytkT[Dk ukjhdk j?.
nkjko ftu g”Fe sZsK dh wksok tXkT[D
Bkb th rktK dh g”FD rqfjsk tXkJh ik
;edh j?. i/ gfotosB ekb d/ d”okB
fJjBK ~ feBfts ekop'jkJhvq'N :[es
gdkoE fdZs/ ikD sK fJj fJjBK bJh
bkGdkfJe j' ;ed/ jB. nfijk eoB
Bkb fJjBK d/ ;oho ftu fJeZmh j'Jh
uoph izwdh BjhI firo ftu rbkJhe'iB
d/ o{g ftu finkdk T{oik w”i{d ofjzdh
j?. gq;t d/ pknd foDkswe T{oik
;zs[bB d/ ekoB gkuD Bbh ftu nkjko
eD Xhwh rsh Bkb ubd/ jB. fJ; bJh
fJ; ;w/I o[w/D ftu feDfwD finkdk j[zdk
j? fi; Bkb t;hn nwbK dh wksok tX
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 48
finkdk d[ZX bJh rktK ~ pkJhgk;- t;k fdZsh ikJ/
fv
www.kjcommoditynews.com
e[M G'iB rqkjsk ftu'I oZyoykn, roGekb ns/ d[ZX T[sgkdB bJh T{oik xNk e/ T{oik ;zs[bB dh ;fEsh gsk bkJh ik ;edh j?.
i/ T{oik ;zs[bB foDkswe j't/ sK rK
n;t;E j' iKdh j? ns/ d[ZX T[sgkdB th
xN iKdk j?.
T{oik T[gun ;zpzXh ftekoL
uoph :[es firo, ehN'f;;, o[w/D
n?;hv'f;; ns/ d[ZX ito
yfDi T[gun ;zpzXh ftekoL
e?bFhnw dh ewh ns/ ;sBK s/ ;{iB
o'r-gqsho'X ;pzXh ftekoL
r/o Bk froBk, roGkF/ dh ;{iB, EB?bk
i/ T{oik ;zs[bB XBkswe j't/ sK
tXhnk ;/js ns/ d[ZX T[sgkdB
nFtBh e[wko okJ/ ns/ wfjzdo f;zxtfoFm ns/ gqXkB ftfrnkfBe
v/noh gF{ ;oho feqnk ftfrnkB ftGkr, okFNoh v/noh nB[;zXkB ;z;EkB
eoBkb (jfonkDk- 132001) w'L 094160039484 Jhw/bL [email protected]
T[BZs v/noh
iKdh j?. fJjBK nwbK d/ tXD d/ ekoB
T[gun ;zpzXh fteko fit/I uoph :[es
firo, ehN'f;;, n?;hv'f;; ns/ yfDi
unkguB dk ;zs[bB ftrV iKdk j?.
gF{nK ftu d[ZX ito, n?vhwk ns/ finkdk
e?bFhnw d/ ekoB rzGho ;wZf;nktK tX
;edhnK jB. nfij/ gF{nK ftu i/o Bk
froBk, roGnkF/ dh ;{iB ns/ EB?bk
o'r j'D dh ;zGktBk finkdk ofjzdh j?.
fJ; bJh d[ZX ;z;b/FD dh g{osh bJh
gq;t d/ pknd gF{nK dh y[oke s/ fXnkB
d/Dk pj[s io{oh j?. fJ; nt;Ek ftu
fgqb t;k ytkT[D s/ rktK d/ Gko ftu
tkXk j[zdk j? fi; Bkb fJj XBkswe
T{oik dh ;fEsh ftu nk iKdhnK jB.
fJjBK rktK bJh g'FD fBoXkfos
eod/ ;w/I rK ns/ tSV/ dhnK io{osK s/
fXnkB d/D d/ Bkb Bkb fJ;d/ o[w/D
tksktoD ns/ ekopfBe nkjko d/
T[gun s/ g?D tkb/ gqGktK s/ fXnkB d/Dk
ukjhdk j?. o[w/D ftu ekop'} dk finkdk
feBtD j'D ekoB v/noh rK nkgD/
nkjko ftu pj[s xZN wksok ftu rb{e'}
nt;'fFs eo gkT[Idh j?. nkw T{se ezwK
ns/ b?eN; fBowkD bJh firo ftu jh
rb{e'} dk ;zFb/FD j'D brdk j?. i/
fJ; nt;Ek ftu firo d[nkok rb{e'}
dk Bt-fBowkD Bk j't/ sK rktK ftu
rb{e'} dh nbgsk, ehN'f;; ns/
unkguh ;zpzXh fteko j'D brd/ jB.
rb{e'} Bt-fBowkD w[Zy o{g ftu
gq'ghUB?N, b?eN/N ns/ nwhB' nwbK s'I
gqkgs j[zdk j?. nkjko ns/ T{oik ftu
ewh d/ ;w/I rb{e'} fBowkD bJh e[M
ekopB dh ng{osh rfb;o'b d/ o{g ftu
uoph s'I j' ;edh j?. nkjko ns/ T{oik
ftu ewh d/ ;w/I rb{e'} fBowkD bJh
e[M ekopB dh ng{osh rfb;o'b d/ o{g
ftu uoph s'I j' ;edh j?. rb{e'}
fBowkD bJh brGr 50% ekopB dh
ng{osh gq'fgUB?N s'I j[zdh j/. d[ZX ekb
nkozG j'D d/ ;w/I rb{e'} Bt-fBowkD
szso b?eN/N d[nkok finkdk s'I finkdk
rb{e'} fBowkD ;[fBFfus eodk j?.
fJjBK fdBK ftu rK d/ nkjko s/ g{ok
fXnkB fdsk ikDk ukjhdk j? sK fe
nkjko feBtD s'I gqkgs b?eN/N ~ rb{e'}
fBowkD bJh T[g:'r ftu fbnKdk ik
;e/. fJ; gqeko rK ~ fpnkjB/ s'I gfjbK
jh g'FD gqpzXB d[nkok firo ftu t;k
fJeZmh Bk j'D d/Dk ;[fBFfus ehsk ik
;edk j?.
gq;t s'I gfjbK g'FD dk T{oi
xDst tXD Bkb firo ftu rbkJhe'iB
dk b?tb tXdk j? ns/ NqkJhfrb;bkJh,
rbkJhe'iB nB[gks ftu ewh nkT[Idh j?
fi; Bkb firo ftu t;k dk iwkt j[zdk.
i/ fJjBK gF{nK ~ rb{e'} ;z;b/FB bJh
tKfSs gdkoE fit/I gq'gkfJfbB rbkJhe'B
T [gbpX j 'D sK firo ftu
NqkJhfeb;bkJhv dh wksok xN j[zdh j?.
gq'gkfJfbB rbkJhe'B d/ ekoB fJz;{fbB
dh wksok tXdh j? fi; Bkb r?o
n?;NqhfNqN t;hn nwbK dk b?tb xNdk
j? ns/ rbkJhe'iB tX iKdk j?.
gfotosB ekb d/ d”okB rktK ~ tkX{
gq'NhB ytkT[D dk e'Jh bkG BjhI j[zdk ns/
;oho d/ t;k GzvkoK s'I t;k dk eFoD
gfjbK dk soQK jdz[ k ofjdz k j ? id I' fe nwhB '
nwbK dn[ kok rbe{ }' fBowkD jdz[ k j.?
d[Xko{ gF{nK ~ T[fus wksok ftu
t;k ;zg{oe d/D Bkb g”FB ftu T{oik dk
xDst tXkfJnk ik ;edk j?. fJjBK
gF{nK dh nfijh nt;Ek ftu o[w/D
pkJhgk; t;k ;G s'I T[g:'rh j' ;edh
j?. e/tb T[g:[es t;k dh u'D jh BjhI
;r'I fJ;dh ;jh wksok ns/ fybkJ/ ikD
d/ ;w/I dk th pj[s wjZst j?. nZieb
pkiko ftu eJh soQK d/ pkJhgk;-t;k
gdkoE T[gbpX jB. fe;h th T[sgkd ~
u[Dd/ ;w/I fJ;dh r[DtZsk ns/ nkofEe
w[bKeD s/ fXnkB d/Dk pj[s io{oh j?.
;k~ pkiko s'I T[g:[es T[sgkd yohdD s'I
gfjbK fJ;dh ehws s/ th fXnkB d/Dk
j't/rk. i/ fe;/ pkJhgk;-t;k T[sgkd dh
ehws fJ; s'I fwbD tkb/ bkG s'I finkdk
j't/ sK fJj v/noh fe;kBK d/ fjs ftu
BjhI j' ;edk.
nkjko ftu t;k d/ bkGL
nZieb finkdk d[ZX b?D bJh ;zeo
rktK ~ finkdk wjZst fdsk iKdk j?.
d[ZX ekb d/ F[o{ ftu fJj rK nkgD/
;ohoe Gko ftu ewh fbnk e/ th d[ZX
T[sgkfds eo ojh j[zdh j? feT[Ife fJjBK
dh T{oik rqkjsk ekch xZN j[zdh j?. id'I
fe T{oik dk fJe tZvk fjZ;k d[ZX T[sgkdB
ftu you j[zdk j?. fJjBK gfo;fEshnK
ftu rK nkgDh uoph d/ eFoD d[nkok
T{oik dh wzr ~ g{ok eodh j?. fJ; bJh
rK ~ b'VhIdh T{oik d/D bJh fJ;d/ g'FD
dk xDst t;k d[nkok tXkfJnk ik
;edk j?. i/ t/fynk ikJ/ sK fJe
feb'rqkw t;k ftu fwbD tkbh T{oik
brGr fszB feb'rqkw uko/ ftu fwbD
tkbh T{oik d/ pokpo j[zdh j?. i/ gF{nK
~ dkDk d/ e/ T{oik ng{osh ehsh ikt/ sK
n?;hv'f;; j'D dk vo ofjzdk j?. fJ;
bJh jo/ uko/ dh r[DtZsk tXk e/ T{oik
dh io{os g{oh eoBk nkofEs ns/
ftjkfoe gZy'I bkGdkfJe j[zdk j?.
eh jo soQK dh t;k T[g:'rh j?<
nkjko ftu e[dosh o{g Bkb fwbD
tkbh t;k @NqkJhfrb;okJhv# d/ o{g ftu
jz[dh j? fi; ftu fJe frb;o'b nD{ s/
www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 50
T[BZs v/noh
fszB t;hn nwb i[V/ ofjzd/ jB. finkdk
wksok ftu j'D s/ fJj t;hn nwb o[w/D
feDftD ftu o[ektN g?dk eo ;ed/ jB.
j k b K f e o [ w / D p ? e N h o h n k
@NqkJhfrb;okJhv# d/ @frb;o'b# Gkr s'I
T{oik gqkgs eo ;ed/ jB gozs{ fJj bzph
bVh d/ t;hn nwbK ~ feDfts BjhI eo
;ed/ fi; Bkb o[w/D dk tksktoD nwbh
j' iKdk j?. fJj t;hn nwb o[w/B d/
nB/e ;{eFw ihtK d/ ihtB bJh pkXe
j[zd/ jB. fJ; bJh gF{nK ~ e/tb 2%
@n;[oZfyns# t;k d/D Bkb jh o/fFnK dk
gkuB pj[s xZN j' iKdk j?. dZ;D:'r j?
fe gF{nK ~ finkdk wksok ftu fwbD
tkbk e[dosh nkjkoh t;k th
B[e;kBdkfJe j[zdk j?, nfijhnK
gfo;fEshnK ftu o[w/D pkJhgk; t;k fJe
tXhnk ftebg j' ;edk j?.
pkJhgk; t;kL o[w/D pkJhgk; t;k iK
@gq'N?efNv c?N# n;bhns ftu y[Fe t;k
j[zdk j? fi;~ ;[oZfyns t;k th fejk ik
;edk j?. fJ;dk rbBKe nkw t;k s'I
e[M finkdk j[zdk j?. fJ;~ nk;kBh Bkb
gF{nK d/ nkjko ftu fwbkfJnk ik ;edk
j?. ns/ fJj gF{nK d/ ;ohoe skgwkB s/
o[w/D sob ftu nx[bDFhb j[zd/ jB.
fJ; bJh fJj t;k o[w/D feDtB s'I
ngqGkfts j[zdh j?. tD;gsh ;o'sK s'I
gqkgs nKfFe o{g Bkb ;zfsqgs nwb
:[es s/bK ~ iho' fvroh s'I xZN skg s/
;go/n d[nkok mzvk ehsk iKdk j? fi;
Bkb fJj t;k ;{eFw r'bhektK ftu
pdb iKdh j?. fJ; ~ fgqb t;k d/ o{g
ftu ikfDnk iKdk j?. fijVk fe pkiko
ftu eJh ezgBhnK d[nkok nbr nbr
BK s'I t/funk iKdk j?. i/ e?bFhnw
nke;kJhv ns/ tD;gsh s'I gqkgs t;hn
nwbK d/ ftu nGhfeqnk j't/ sK fJj
nx[bDFhb e?bFhnw ;kp[D ftu pdb
iKd/ jB. fJjBK ~ bzph bVh d/ t;hn
nwb :[es btDK d/ o{g ftu ikfDnk
iKdk j?. nZieb g{o/ ;z;ko ftu ;G s'I
finkdk fwbD tkb/ gkw doysK s'I gqkgs
t;hn nwb jh nkw s”o s/ ;[oZfyns t;k
d/ fBowkD bJh T[g:'r ftu fbnKd/ iKd/
jB. io{os s'I finkdk nkjkoh t;k
ytkT[D s/ gF{ ukok pj[s xZN yKd/ jB.
fJ; bJh gF{nK ~ io{os d/ nB[;ko jh
t;k :[es g”FD d/Dk ukjhdk j? sKfe
nkjko dh bkrs ~ fiE'I se j' ;e/ xZN
ofynk ik ;e/.
pkJhgk; t;k dk T[g:'rL
pkJhgk; t;k ftu T{oik dh wksok
fJ; dh gkuesk s/ fBoGo eodh j?.
ftfGzB gqeko d/ t;k T[sgkdK dh gkuesk
fGzB jh ;edh j?. t;k dh gkuesk fJ;
ftu gkJ/ ikD tkb/ @;Nhnfoe nwb# s/
fBoGo eodh j?. fJj fizBk finkdk jz[dk
j? t;k dh gkuBsk T[Bh jh xZN j[zdh j?.
dZ;D:'r j? fe gkw s/b ftu ;Nhnfoe
nwb dh wksok ekch xZN j[zdh j?. id'I
fe gF{nK dh uoph s'I gqkgs N?b' t;k dh
gkuesk gkw s/bK s'I fes/ xZN j[zdh j?.
nkw s”o s/ g'FD ftu T{oik dk xDst
tXkT[D bJh jh gF{nK ~ t;k ytkJh
iKdh j?. gozs{ finkdk d[ZX d/D tkbhnK
rktK ftu @io{oh t;hn nwb# g'FD ftu
finkdk G{fwek ndk eo ;ed/ jB.
t;hn nwbK dh T[g u'D fJe ifNb
gqfeqnk j?, i' fe gF{nK dh ;/js, d[ZX
T[sgkdB ns/ iBB feqnktK ~ th gqGkfts
eo ;edh j?.
tB;gshnK s'I fwbD tkbh t;k ftu
io{oh t;hn nwb fit/I fbB'bhe ns/
fbB'b/fBe n?f;v finkdk j[zd/ jB, fijV/
finkdk d[ZX d/D tkbhnK rktK bJh pjs[
bkGdkfJe j[zd/ jB. gozs{ bzph bVh d/
t;hn nwb :[es e?bFhnw btDK s'I
fBofws ;[oZfyns t;k dh rzX fsZyh ns/
;[nkd eVtk j[zdk j? fi;~ gF{ ykDk
g;zd BjhI eod/ fJ; bJh gF{nK ~ fJ;
gqeko d/ T[sgkd ykD dh nkds j'Dk
io{oh j?. pkohe gkT{vo d/ o{g ftu j'D
d/ ekoB fJ;~ gF{nK d/ dkD/ ftu fwbk
e/ d/Dk nk;kB j? id'I fe fgqb t;k d/ eD
E'V/ w'N/ j[zd/ jB.
rowhnK d/ w”;w ftu gF{ g'FD dk
T{oik xDst tXkT[D bJh ;[oZfyns t;k
d/ o{g ftu fgqb t;k ~ T[g:'r ftu
fbnkfJnk ik ;edk j?. fJj n;[oZfyns
t;k s'I finkdk bkGdkfJe j?. feT{Ife
o[w/D ftu fJ;dk ngxND Bk j'D Bkb
feDtB s/ fJ;dk e'Jh G?Vk n;o BjhI
g?Idk. t;k ;zg{oe d/D Bkb gq;t d/
pknd gF{nK d/ ;ohoe Gko ftu e'Jh
tkXk BjhI jz[dk. rK gq;t d/ pknd ;/js
ns/ finkdk Gko tkb/ pZu/ ~ iBw fdzdh
j?. y'i d[nkok gsk bZrk j? fe
n;zsfsqgs t;hn nwbK eoe/ gF{ iBB
skes ftu ;[Xko j[zdk j?. fbB'fBe ns/
fbB'b/fBe n?f;v nfij/ jh t;hn nwb
jB fijV/ iBB ;zpXh jkow'BK ~ Bkowb
oZyD ftu wdd eod/ jB. gfotosB
ekb d/ d”okB ;[oZfyns t;k d/D Bkb gF{
foDkswe T{oik ;zs[bB dh ;fEsh s'I
pkjo nk iKd/ jB. t;k ;zg{oe ytkT[D
Bkb y{B ftu r?o n?;Nohfeqs t;hn
nwbK dh wksok xZN j[zdh j? ns/ ;oho
ftu iwQK uoph dk eFoD th xN iKdk
j?. fJj gF{nK bJh ;[nkd ftu p/jso
j?. fJ;d/ ekoB d[ZX T[sgkdB ftu th
tkXk j[zdk j.? Tg[ :e[ s pkJhgk; t;k dh
uD' eoBk wF[ feb sK Bjh I j ? gosz { fco th
jm/ fbyhnK rbZ K s / fXnkB dD/ k ioo{ h j.?
i/ fJj gF{nK dh s[bBk ftu
tB;gsh ;o's s'I j't/ sK fJ;dh gkuesk
p/jso j[zdh j?. tB;gsh t;k ftu fwbD
tkb/ t;hn nwb uzrh r[DtZsk d/ j[zd/
jB. fJj gF{nK bJh ;[nkdh j'Dk
ukjhdk j? sKfe T[j fJ;~ nk;kBh Bkb
yk ;eD. ;[oZfyns t;k d/ e?bFhnw
btDK dh s[bBk ftu fgqb t;k fJe
p/jso ftebg j' ;edk j? feT[Ife fJj
g{oB s”o s/ ;[oZfyns j?. i' fpBK
feBftD d/ jh o[w/D ftu'I fBeb iKdk j?.
id'I fe t;k d/ e?bFhnw btD dk e[M
fjZ;k o[w/D ftu feBfts j' ;edk j?.
fgqb t;k gF{nK ~ dkD/ ftu fwbk e/
fdZsk ik ;edk j?. fJ;dh gF{nK d[nkok
;thfeqsh th finkdk j[zdh j? ns/ fJj
nkofEs fdqFNh Bkb p/jso ns/ tXhnk
ftebg j' ;edk j?.
www.krishijagran.comT[BZs v/noh
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 52
s[bkL fJj wjhBk E'Vk ;ktXkBh oZyDtkbk j?. XB d/ wkwb/ ftu ;cbsk dk :'r ewi'o j?. fttkfje ihtB ftu E'Vh go/FkBh iK ihtB ;kEh Bkb wsG/d g?dk j' ;edk j?.
tfoFueL pj[s finkdk you iK nukBe finkdk g?;/ d/ B[e;kB dk :'r pfDnk j'fJnk j?. ;'u ns/ c?;b/ b?D ftu ibdh eo'r/.
XB{L pj[s wkB ;zwkB dh ;fEsh pD ojh j?. fe;/ tiQk Bkb tkj tkj fwb/rh. fe;ws ;kE d/t/rh. XB d/ wkwb/ ftu e'Jh tXhnk ;wK BjhI j?. you finkdk oj/rk.
weoL nkofEe ;fEsh E'Vk bVyVk ;edh j? feT[Ife XB dk nkrwB xZN j't/rk. G?DK dk ;fj:'r sK fwb/rk go GoktK Bkb fttkd j' ;edk j?.
e[zGL nukBe XB bkG j't/rk. d{o dh :ksok s'I bkG j't/rk. gfotkfoe ;[Zy ftu ewh dk :'r pfDnk j'fJnk j?. ;/js ;zpzXh th ;wZf;nk j' ;edh j?.
whBL G”fse ;[y ;[ftXk ftu pj[s tkXk j't/rk. ftgohs fbzrhnK Bkb Bt/I foFs/ pD ;ed/ jB. T[u nfXekohnK Bkb ;pzX pBDr/. fgsk Bkb ;pzX ;[XkoB dh e'fFF eo'.
w/FL ftfdnkoEhnK bJh tXhnk ;wK oj/rk, d[FwD jkoDr/. w[edw/ ftu ;cbsk fwb/rh gozs{ you finkdk oj/rk ns/ nkwdBh xZN. fe;ws d/ Go';/ Bk p?m'.
ftqFGL XB bJh ekch tXhnk wjhBk ;kfps j't/rk. nkwdBh fJe s'I fJe ;o'sK s'I j't/rh. ;zskB ns/ f;Zfynk d/ wkwb/ ftu fJj wjhBk E'Vk go/FkBh Gfonk j' ;edk j?.
fwE[BL XB dh nkte ekch tXhnk oj/rh. gqkeow ns/ g[oFkoE y{p tX/rk. tgkohnK bJh BthI vhb, ftd/FK ftu ns/ oki d/ ezwK ftu ipod;s ;cbsk fwb/rh.
eoeL Gkr ns/ g[oFkoE s/ pb s/ ekch XB ewkUr/. i/ B”eoh ftu j' sK soZeh ns/ tXhnk NqK;co dk :'r j?. i/ e'Jh d[FwD j? sK iok th fNe BjhI gkJ/rk.
f;zxL ;/js ftu E'Vk ;[Xko j't/rk. :ksok ns/ tkjB ubkT[Id/ tes pj[s ;ktXkBh tosB dh b'V j?. ewo d/ EZb/ ;ZN bZrD dh ;zGktBk pD ojh j?. wB, tkDh ns/ ;'u s/ ezNo'b oZy'.
ezfBnkL nkwdBh bJh pj[s tXhnk wjhBk ;kfps j' ;edk j?. ;zskB s'I e'Jh F[G ;wkuko fwb ;edk j?. f;Zfynk gqsh:'frsk ftu ;cbsk dk uzrk :'r j?.
1H Gkos ftu fe;kB fdt; fe; fdB wBkfJnk iKdk j?<
8 wkou� � �23 fd;zpo2H i? itkB i? fe;kB dk Bknok fe;B/ fdZsk<
wjkswk rKXh� � bkb pjkd[o Fk;soh
3H Gkos ftu jfos eqKsh d/ iBe dk BK dZ;'<
vkH n?wHn?;H;tkwhBkEB� vkH;hHthHowB
4H fejVk oki ;G s'I finkdk d[ZX T[sgkdB eodk j?<
T[sogqd/F� � gzikp
5H fe; oki ftu ;G s'I finkdk wSbh g?dk ehsh iKdh j?<
gZSwh pzrkb� � nKXok gqd/F
6H okFNoh feqFh ftfrnkB ;zrqjkb?n feZE/ j?<
wZX gqd/F� � fdZbh
7H Gkos ftu ;Ekfgs ;G s'I gfjbh feFq h :B{ htof;Nh fejVh j<?
ihHphHfeqFh ftFtfdnkbk gzs Bro� ;odko tbZG GkJh gN/b feqFh ftFtftfdnkbk
e/tb ;jh T[so s/ fBFkB brk e/ nkgD/ itkp ;kv/ nkfc; d/
j/m fby/ gs/ iK [email protected] s/
Jhw/b oKjh G/i ;ed/ j'. ;ko/ ;tkbK d/ ;jh itkp d/D tkb/
gkmeK d/ BK c'N' ;fjs gqekfFs ehs/ ikDr/ ns/ fti/sk ~ fJBkw
th fwb/rk.
8H fejV/ Gkosh r/Idpk} B/ 1983 feqe/N tobv eg ftu fJe th w?u BjhI y/fbnk<
oth Fk;soh� � ;[Bhb tkb;B
9H Gkosh fcbw irs ftu vqhw rob d/ BK Bkb fejVh nfGB/soh wFj{o j?<
;Bh fbUBk� � j/wk wkfbBh
10H J/He/ 49 d/ BK Bkb fejVk w[Zy wzsoh gqf;ZX j?<
wB'jo bkb yZNo � noftzd e/iohtkb
ekfldHkfo”;Qy
GftZycb
wkf;e GftZycb wkf;e
GftZycbwkou 2015wkou 2015
feaqFh ikroD frnkB gqsh:'frsk
b'Ng'N
w[zvk nkgDh rob co?Iv ~L nwho s'I nwho nkdwh th w/o/ fgsk d/ nZr/ eN'ok b? e/ yVk j[zdk j?.
fco sK s/o/ fgskih pj[s nwho j'Dr/. rob co?IvLw[zvkL BjhI, T[j r'brZg/ t/ud/ jB.
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 53
www.kjcommoditynews.com
;/ sK i{; ns/ p'sbpzd bhe[nv s'I n;hI g”Fe sZsK dh
gqkgsh eoB dh e'fFF eod/ ofjzd/ jK, gozs{ fJjBK okjhI g”FD d/ Bkb Bkb n;hI c?N th rqfjD eo b?Id/ jK. nfij/ ftu e[dosh s”o s/ cbK ns/ g”fdnK ftu w”i{d bhe[nv iK gkDh rqfjD eoBk finkdk ;[oZfyns ftebg wfj;{; j[zdk j?, gozs{ eh fJj T[B/ ;[oZfyns ofjzd/ jB.
Bkfonb gkDhL g/V g”fdnK s/ nkXkfos gkDh rqfjD eoB dh rZb nkT[Idh j? sK ;G s'I gfjbk BK Bkfonb dk nkT[Idk j?. fJ; ftu e[dosh s”o s/ w”i{d gkDh ftu g'NkFhnw Gog{o wksok ftu j[zdk j? ns/ ;g'oN; fvqze d/ o{g ftu p/jso ftebg wzfBnk iKdk j?. fijV/ b'ehI e;os eoB s'I gfjbK Bkfonb gkDh ghId/ jB, T[j Bk ghD tkfbnK d/ w[ekpb/ bzp/ ;w/I se e;os eoB dh skes oZyd/ jB. EektN xZN j[zdh j? ns/ finkdk ;w/I se T[jBK d/ ;oho ftu cfbT{v ekfJw ofjzdk j?.
n?b'thok tkNoL fJ;dh mzvh sk;ho ns/ yho/ tor/ ;[nkd d/ Bkb Bkb fJ; s'I gqkgs j'D tkb/ i{; ftu ftNkfwB Gog{o wksok ftu j[zd/ jB fijV/ gkuB ftu wddrko j[zd/ jB.
n?b'thok i{; dk ;/tB jo fdB BjhI eoBk ukjhdk id se fe s[jk~ nfijk eoB dh ;bkj Bk fdZsh rJh j't/. n?b'thok ~ jopb ;gbhw?IN d/ s”o s/ wzfBnk iKdk j? ns/ fJ;dk ;oho s/ n”FXh gqGkt g? ;edk j?. Bkb jh fJj j'o dtkJhnK d/ gqGkt ~ th xZN eoB dk ezw eodk j?.
br nbr ozrK tkb/ cbK ns/ ;pihnK ftu Y/o ;ko/ g”Fe sZs gkJ/ iKd/ jB fijBK dk ;/tB
;kv/ ;oho bJh pj[s io{oh j?. bkb ozr tkb/ e[dosh ykD tkb/ gdkoE fit/I ;/p, NwkNo,
o?;gp/oh, bkb nwo{d, okiwK, u?oh ;Nqkp/oh nkfd ftu eJh n?INh nke;hv?IN; gkJ/ iKd/ jB. NwkNo
ftu bkfJe'fgB ekch wksok ftu gkfJnk iKdk j,? i ' fe ;kvh ;j/ s ~ ;jh oyZ D ftu wdd eodk j.?
johnK ;pihnK ns/ cbK ftu gkfJnk ikD tkbk ftNkfwB e/, nZyK, jZvhnK ns/ dzdK bJh
tXhnk ofjzdk j?. fJjBK ftu ftNkfwB ;h ns/ Jh th gkfJnk iKdk j? i' rzGho fpwkohnK s'I pukn
eodk j?. johnK ;pihnK ns/ cb fit/I, gkbe, ;'fJnkw/Eh, b”eh, fGzvh, s'oh, eZd{, gotb, wNo
;o'QI dk ;kr, pzdr'Gh, nwo{d, w”;wh, rqhB n?gb, feth, nzr{o, BkFgsh nKtbk nkfd dk ;/tB
Gog{o wksok ftu eoBk ukjhdk j?.
�ghb/ ns/ Bkozrh ozr d/ ykD tkb/ gdkoE fit/I, gghsk, fBzp{, ;zsok, ;thN ekoB, ghbk eZd{, n?gohekN, ghu, gkJhB n?gb, ro/g co{N,
N?IrohB, rkio nkfd ftu phNk e?o'NhB Gog{o wksok ftu
gkfJnk iKdk j?. fJ;~ ;oho ftNkfwB J/ ftu pdb b?Idk j?
fijVk uwVh dzdK ns/ jZvhnK bJh bkGdkfJe j[zdk j?.
ਿਸਹਤ
fezB/ ;/jswzd jB gkDh Bkb Go/ o[Zy ns/ g”d/
www.kjcommoditynews.com
ykU ozr fpozrh ;pihnK ns/ cb
fezB/ ;/jswzd jB gkDh Bkb Go/ o[Zy ns/ g”d/
ykU ozr fpozrh ;pihnK ns/ cb
t?
n
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 54
r[fink
;wZrohL 1 feb'rqkw d[ZX dk S?Bk, S/B/
d/ t}B s'I u”EkJh fg;h uhBh, nZXk Nh
;g{B fg;h S'Nh fJbkfJuh, 1 Nh ;g{B
r[bkp ib, E'Vk fijk e/;o, 1 tZvk
Bkfonb ef;nk j'fJnk, ;iktN bJh
pdkw.
ftXhL S/B/ ns/ uhBh ~ jE/bh Bkb y{p
uzrh soQK fwbk bU. wzdh nKu s/ fszB
uko fwzN ;/e e/ T[sko bU. mzvk j'D s/
fJe u”EkJh uwZu fJbkfJuh ns/ fJe
;wZrohL 250 rqkw gBho, 3 Nh ;g{B
fxU iK wZyD, fJe fgnk} bzph eZNh
j'Jh, nZXk fJzu N[eVk ndoe, 2 johnK
fwouK, 4 NwkNo, 2 w'Nh fJbkfJuh,
nZXk eg djh, nZXk Nh ;g{B bkb fwou
gkT{vo, nZXk Nh ;g{B row w;kbk,
Bwe ;tkd nB[;ko, nZXk eg d[ZX, 2
Nh ;g{B Nw?N' ;k;rkofBF bJhL 2 Nh ;g{B ef;nk gBho, 1 Nh ;g{B pohe eZfNnk jok XBhnk.
uwZu r[bkp ib fwbk bU. ;ko/ S/B/ ~
d; fjZf;nK ftu tzv e/ r'b eo bU.
e;/ j'J/ Bkfonb ftu uko tZv/
uwu uhBh fwbk e/ wzdh nKu s/ uVkU
ns/ pokpo ubKd/ oj'.
uko-gzi fwzN pknd ;/e e/ id'I
Bkfonb ;[ZeD br/ sK T[sko bU. mzvk
j'D s/ fJe u”EkJh uwZu fJbkfJuh gk
fdU. e/;o ~ fJe uwZu r[bkp ib
ftu fGr' e/ w;b e/ Bkfonb ftu
fwbk bU. Bkfonb ~ d; fjZf;nK ftu
tzv bU.
Bkfonb dk fJe fjZ;k jE/bh s/
c?bk e/ T[; ftu fJe fjZ;k S/Bk oZy
bU. fJ;~ jbe/ jZE Bkb bZv{ dh soQK
pzB bU. pdkw d/ d' fjZ;/ eoe/ bZv{nK
s/ T[go'I ;ikU.
;wZrohL 2 eZg w?dk, fszB N/pb ;g{B
d/;h fxU, YkJh eg y'fJnk, ef;nk
ns/ jbek G[fBnk j'fJnk, 15 eki{, 4
Nh ;g{B eZNh j'Jh froh (;[Zek Bkfonb),
15 pdkw, 20 feFfwF, 1 u[Neh i?cb
gkT{vo, 1 u”EkJh Nh ;g{B S'Nh
fJbkfJuh gkT{vo, YkJh eg fg;h
uhBh.ftXhL w?d/ ftu fgxfbnk j'fJnk fxU gk e/ uzrh soQK jE/bhnK Bkb orVd/ j'J/ fwbkU. jbe/ r[Br[B/ gkDh Bkb Bow r[zB bU. j[D Bw iK frb/ egV/ Bkb YZe e/ fJe gk;/ oZy'.
2H ;[Zek Bkfonb, eki{, pkdkw, feFfwF, i?cb gkT{vo ns/ fJbkfJuh ~ y'J/ ftu gk e/ uzrh soQK fwbkU. j[D
uhBh fwbkU. fco fJ; fwFoD ~ S'N/ S'N/ fjZf;nK ftu tzv'.
3H r[fink w'bv ftu fueBkJh brkU. j[D w?dk fwFoB Bkb S'Nh S'Nh b'JhnK pDk e/ g{Vh tKr gsbk t/b'. jo gsbh j'Jh g{Vh ~ w'bv ftu jbek dpkU. fco ykbh fjZ;/ ftu y'fJnk fwFoB Go'. e'fBnK ftu jbek fijk gkDh bk e/ w'bv ~ pzd eo'. eZ; e/ dpkU sK fe r[fink jo gkf;UI ;hb j' ikJ/.
4H j[D fJjBK ~ fxU ftu wZX nKu s / ;f[ Bjok sb bU. ukj / sK fJjBK ~ ukFBh ftu eM[ do/ bJh vp[ ' e / mvz k eo,' uKdh d / toe Bkb ;ik e / ;ot eo.'
ftXhL gBho ~ d' fJzu d/ N[efVnK ftu eZN bU. fJe eVkjh ftu nZXk fxU gk e/ T[; ftu fgnk}, ndoe, joh fwou ns/ w'Nh fJbkfJuh gkU. fszB-uko fwzN se sbD d/ pknd T[; ftu NwkNo gk e/ 7-8 fwzN bJh YZe e/ oZy fdU. djh gk e/ gzi fwzN se gekU. nZXk eg gkDh gk e/ mzvk j'D fdU. rokfJzvo ftu gk e/ pohe gh; bU.
j[D eVkjh ftu pfunk j'fJnk fxU gk e/ row eo bU ns/ j[D fJ; ftu rokfJzvo ftu fg;h j'Jh ro/th gk
fdU ns/ rkVk j'D se gekU. ;ot eoB s'I gfjbK d[ZX ns/ gBho gk e/ fszB uko fwzN se gekU. jok XBhnk ns/ e;/ j'J/ gBho Bkb rkofBF eoe/ ;ot eo'.
ykDk^yIkBk
Fkjh gBhowww.krishijagran.com
Fkjh gBho
S/Bk Bkfonb d/ bZv{
r[fink
S/Bk Bkfonb d/ bZv{
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 56
b 2011 ftu tobv eg fti/sk Gkosh Nhw d/ jho' ns/ w?B nkc dk
;hoh} :[toki f;zx nkrkwh nkJhHghHn?b ftu ;G s'I wfjzr/ feqe/No
j'Dr/. nkJhHghHn?b d/ nZmt/I ;z;eoD ftu gzikp d/ rZGo{ iKpk} jocBw”bk
feqe/No :[toki f;zx ~ p?Irb'o{ ftu j'Jh fBbkwh ftu fdZbh v/no v?ftb} B/
:[th ~ 16 eo'V o[gJ/ ftu yohfdnk j?.
@:[toki# nkrkwh nkJhHghHn?b d/ ;G s'I wfjzr/ feqe/No
Ft eg d/ d{i/ nfjw w[ekpb/ ftu Gkos B/ dyDh ncohek ~ jok e/ fJj
;kfps eo fdZsk j? fe fFyo XtB B/ id'I id'I Fse pDkJ/ jB, Gkos
fiZfsnk j?. fFyo XtB B/ dyDh ncohek d/ fybkc 137 oB dh FkBdko gkoh
y/bh j? fi; Bkb fiZs dhnK T[whdK dh FwK o”FB j' ubh j? feT[Ife j[D se
fFyo B/ e[b S/ Sse pDkJ/ jB ns/ jo w?u ftu Gkos fiZfsnk j?.
2013 dh rZb j? id'I fFyo B/ ekofvc ftu dyZDh ncohek d/ fybkc
Fse ifVnk ;h, fJj T[j Fse ;h id'I fFyo B/ nzso-okFNoh w?u ftu 114
oB pDk e/ nkgD/ Fse dk yksk y'fbnk ;h ns/ fJ; w?u ftu Gkos fiZfsnk ;h.
fFyo B/ nkgDk d{ik Fse 2013 ftu jh t?;N fJzvh} d/ fybkc ifVnk
;h. Utb d/ w?dkB ftu fFyo B/ 102 oBK dh Bkpkd gkoh y/bh ;h ns/ T[;
w?u ftu th Gkos ~ fiZs fwbh ;h. fdbu;g rZb j? fe fFyo B/ fJj d't/I Fse
brksko bkJ/.
GktBk Bkb ezw eoB eoe/ ;cb j' ;fenk.
fiE'I se fJjBK y/vK ftu gde skfbek dh rZb eohJ/ sK
;/Bk B/ 91 ;toB, 33 ois, ns/ 35 eK;: gdeK ;fjs e[b
159 gde jkf;b eoe/ e/ob B/ 54 ;toB, 48 ois, 60
eK;: gdeK d/ Bkb e[b 162 gde gkT[D d/ Bkb d{ik ns/
jfonkDk B/ 40 ;toB, 40 ois, ns/ 27 eK;: e[b 107
gde fiZs e/ 35t/I okFNoh y/vK ftu X[zw wuk fdZsh.
b jh ftu nk:'fis 35t/I okFNoh y/vK ftu ;/Bk e/ob
ns/ jfonkDk B/ nze skfbek ftu ;G s'I T[u fszB ;EkBK
s/ epik eo y/vK ftu nkgDh wip{sh ;kfps ehsh. r”osbp j?
fe fJjBK y/vK dk T[dxkNB Gkos osB wk;No pbk;No ;fuB
s/Id[beo B/ ehsk ;h.
Gkosh Ubzfge ;zr d/ nfXneF n?B okw uzdoB B/ e/ob
ftu nk:'fis 35t/I okFNoh y/vK ~ j[D se ;G s'I p/jsohB
nk:'iB dZf;nk. ns/ pkeh okiK ~ th e/ob wkvb dk nB[;oD
eoB dk ;[Mkn fdsk. fJ; y/v nk:'iB ftu g{o/ d/F s'I 30
oki, 5 e/Ido Fkf;s gqd/F ns/ ;/Bk d/ e[b d; jiko
fyvkohnK B/ 33 Jht?INK ftu nkgD/ y/v i”jo fdykJ/. e/ob d/
w[y wzsoh UwB uKvh B/ fejk fe fJj ;G e[M fJe uzrh Nhw
y/b irs www.kjcommoditynews.com
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh
id'I id'I fFyo d/ Fse iV/ jB, Gkos fiZfsnk j?
57
id'I id'I d/ Fse fFyoiV/ jB, fiZfsnk j? Gkosft
@:[toki# nkrkwh nkJhHghHn?b d/ ;G s'I wfjzr/ feqe/No
35t/I okFNoh y/bK ftu e/ob ns/ jfonkDk B/ wukJh X[zw
;k
35t/I okFNoh y/bK ftu e/ob ns/ jfonkDk B/ wukJh X[zw
jk
s[;hA th b/ye pD'
fe;kB tho
frnkB ;KMk eoB
feqPh ikroD g~fsqek ’u
nkgD/ ;[Mkn, ;w~f;nktK s/
nB[Gt ;kƒ G/i'. y/shpkVh Bkb
;pzXs BthA s/ g[okDh seBhe dh
ikDekoh fdU.
ikDekoh s[jkv/ BK s/ c'N/
;w/s g~fsqek ’u gqekPs ehsh
ikJ/rh.
60$9, sh;oh wzfIb, :{;| ;okfJ wkoehN,
BIdhe rqhB gkoe w?No' ;N/PB, BthA fdZbh^110016
|'B L 011 26511845, 9313301029, 9654193353, 9891724495, 9811758583
Jh^w/b L [email protected], [email protected]
Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkBd[nkok ftef;s gqikshnK d/ phi gqkgsh d/ ;o's
;z;EkB d[nkok ftef;s gqikshnK d/ phi
gqkgs eoB bJh j/m fby/ nB[;ko ;zgoe
eo'L
1H phi T[sgkdB fJekJh iK feqFh
gqkd:'freh ;{uBk e/Ido, Gkosh feqFh
nB[;zXkB ;z;EkB, BthI fdZbh-12
2H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB e/Ido,
eoBkb, jfonkDk. N?bhc'BL 0184-
2267169
3H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh
e/Ido, g{;k, ;w;shg[o, fpjko. N?bhc'BL
06274-240232
4H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh
e/Ido, fJzd”o, wZX gqd/F. N?bhc'B 0731-
2702921
5H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh
e/Ido, t/fbzrNB, sfwbBkv{. N?bhc'BL
0423-2234796
g{;k j?bg bkJhB (N?bhc'B 011-25841670)
g{;k n?rqhe'w coh (N?bhc'b 1800-11-8989)
;z;EkB dhnK fJjBK j?bg-bkJhBK s'I fe;kB
GkJh N?bhc'B dh wdd Bkb feqFh ;{uBktK dh
ikDekoh ;t/o/ 9H30 s'I Fkw 4H30 ti/ se
(working days) gqkgs eo ;ed/ jB.
torhfeqs ftfrnkgB www.krishijagran.com
To Advertise in Krishi JagranTo Advertise in Krishi Jagran
To Subscribe Krishi JagranTo Subscribe Krishi Jagran
ALL INDIA M.C. DOMINIC 9654193353 [email protected]
MAHARASHTRA Many Pradhan 09891263263 [email protected]
GUJARAT Jyoti Sharma 09891828266 [email protected]
PUNJAB Megha Sharma 09891668292 [email protected]
HARYANA Sarita Singh 09891899197 [email protected]
RAJASTHAN Sara Khan 09953720233 [email protected]
UTTAR PRADESH Mehak Ali 09582957538 [email protected]
UTTARAKHAND Poonam Biswakarma 08447527318 [email protected]
MADHYA PRADESH Sarla Singh 09999141933 [email protected]
CHHATTISGARH Sujata Gautam 08588998437 [email protected]
BIHAR Dolly Singh 09953824044 [email protected]
JHARKHAND Chunki Bhutia 09891655888 [email protected]
HIMACHAL PRADESH Pratima Joshi 09718268833 [email protected]
JAMMU & KASHMIR Afsana Malik 09891899322 [email protected]
WEST BENGAL Hrituparna Banerjee 09891899064 [email protected]
KARNATAKA Ritika Kotiyal 09953746033 [email protected]
ASSAM Jayanti Das 09891123772 [email protected]
ANDHRA PRADESH Namita Shrivastava 09999147833 [email protected]
ODISHA Harasankar 09891335460 [email protected]
TAMIL NADU Nishant Taak 09953756433 [email protected]
DIGITAL P.S. Saini 09891405403 [email protected]
Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170Email : [email protected] Web. : www.krishijagran.com
ALL INDIA SANJAY KUMAR 09313301029 [email protected]
GUJARAT Jyoti Sharma 09891828266 [email protected]
MAHARASHTRA Many Pradhan 09891263263 [email protected]
Pavan Ajage 08411889826 [email protected]
Narendra Sherdale 09881063466 [email protected]
Bhausaheb Wagh 08806851660 [email protected]
MADHYA PRADESH Sarla Singh 09999141933 [email protected]
CHATTISGARH Sujata Gautam 08588998437 [email protected]
JAMMU & KASHMIR Afsana Malik 09891899322 [email protected]
HIMACHEL PRADESH Pratima Joshi 09718268833 [email protected]
PUNJAB Megha Sharma 09891668292 [email protected]
UTTRAKHAND Poonam Biswakarma 08447527318 [email protected]
HARYANA Sarita Singh 09891899197 [email protected]
UTTAR PRADESH Mehak Ali 09582957538 [email protected]
R.N. Chaubey 09453577732 [email protected]
Govind Singh 07668056660 [email protected]
Krishna Bihari 09719029604 [email protected]
RAJASTHAN Sara Khan 09953720233 [email protected]
BIHAR Dolly Singh 09953824044 [email protected]
JHARKHAND Chunki Bhutia 09891655888 [email protected]
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 58
;d d/ piN ;sq s'I mhe gfjbK eKro; T[g nfXneF
okj[b rKXh d/ nukBe S[Nh s/ ikD Bkb gkoNh d/ nzdo
p/u?Bh j' rJh j?. gkoNh dk e'Jh B/sk fJ; s/ y[b e/ BjhI p'b
fojk. go T[j wzBD br/ jB fe eKro; ftu ;G e[M mhe
BjhI j?. nfXneF d/ s”o s/ okj[b dh skig'Fh nk;kB BjhI
brdh.
eKro; T[g nfXneF okj[b ~ nfXneF pDkJ/ ikD s/
eKro; d' ckV j?. gkoNh d/ eJh T[x/ B/sk tes gkoNh dh
ewkB okj[b ~ ;”IgD dk fto'X eo oj/ jB. T[jBK dh dbhb
j? fe okj[b ~ fizw/tkoh fds/ ikD Bkb T[x/ B/sk nukBe
nbr nbr g? ikDr/. b'e;Gk u'DK ns/ T[;d/ pknd fJe
d/ pknd fJe ftXkB ;Gk u'DK ftu jko Bkb i{M ojh gkoNh
bJh T[x/ B/sktK dh Bkok}rh Bkb eKro; dh okj w[Ffeb
j' ;edh j?. gkoNh d/ fJe B/sk B/ fejk fe eKro;
nfXneF ;'Bhnk rKXh th fe;/ jZd se fJj okJ/ oydh j? fe
pdbkt j”bh j”bh j'Dk ukjhdk j? go okj[b ni/ FkfJd fJ;
rZb bJh fsnko BjhI.
okj[b d/ fJe eohph B/sk B/ fejk fe gkoNh T[g
nfXneF :[tk B/sktK ~ nfjw f}zw/tkohnK d/D d/ je ftu
jB. feT[Ife, gkoNh e'b jkb/ ;zrmB ~ Bt/I f;o/ s'I wip{s
pBkT[D bJh e[M tes j?. :[tk ns/ g[okDh ghVh dh bVkJh
s'I vo e/ pdbkn ~ Nkb fdsk frnk sK fco eKro; e'b
;zrmB ~ wip{s pBkT[D bJh finkdk tes BjhI pu/rk.
eKro; d/ fJe B/sk B/ fejk fe gkoNh d/ nzdo i' ub fojk
j? T[j ;wM s'I go/ j?.
b'e;Gk jko ~ B” wjhfBnK s'I finkdk ;wK j' u[ek j?.
jkb/ se gkoNh d/ nzdo jko s'I ;pe b?Id/ j'J/ io{oh edw
u[eD dh e'fFF B}o BjhI nkT[Idh. fJ;~ b? e/ gkoNh d/
ekoi eosktK ftu ekch Bkokirh th j?. feT[Ife T[jBK ~
gkoNh ftu e'Jh pdbkn B}o BjhI nk fojk.
wki;/th nzBk jiko/ B/ Bo/Ido w'dh Bkb fttkfds G{wh
nfXrqfjD nfXnkd/F tkg; b?D ns/ fJ;~ fe;kBK d/
fjsK d/ nB[e{b pBkT[D bJh fejk. T[jBK B/ w'dh ~ @nZS/
fdB# d/ u[Bkth tknd/ dh :kd th dtkJh.
fdZbh ftu G{wh nfXrqfjD nfXnkd/F d/ fybkc d' fdBhI
nzd'bB d/ gfjb/ fdB izso wzso s/ nzBk B/ fejk fe i/
;oeko B/ fe;kBK dhnK wzrK s/ fXnkB BjhI fdsk sK g{o/ d/F
ftu fJe tZvk nzd'bB F[o{ j't/rk.
nzBk B/ fejk, u'DK s'I gfjbK Gkosh iBsk gkoNh B/ i'
e[M th fejk ;h w'dh ;oeko mhe T[;d/ T[bN eo ojh j?.
fe;kBK Bkb tkndk ehsk ;h fe jo Bhsh fe;kBK d/ fjs
ftu j't/rh. gozs{ j[D eh j'fJnk j?. fe;kBK dh ;fEsh
ftrVdh ik ojh j?.
fJ; rZb s/ T[jBK B/ i'o fdsk fe i/ G{wh nfXrqfjD
ftX/ne bkr{ j't/rk sK d/F d/ eJh fe;kBK ~ fJj BjhI gsk
fe T[j fe; soQK gqGkfts j'Dr/.
nzBk B/ fejk fe i/ ;oeko fe;kBK dhnK wzrK s/ nkgD/
fJ;/ otZfJJ/ s/ ekfJw ofjzdh j? sK n;hI fdZbh d/ okwbhbk
w?dkB ftu fto'X-gqdoFB eoKr/ ns/ T[;d/ pknd i/b Go'
nzd'bB eoKr/.
www.kjcommoditynews.comਰਾਜਨੀਤੀ
nzBk dk w'dh s/ jwbk, :kd dtkJ/ @nZS/ fdB#
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 59
nzBk dk w'dh s/ jwbk, :kd dtkJ/ @nZS/ fdB#
okj[b dh r?o jkf}oh
s'I eKro; p/u?B
;
okj[b dh r?o jkf}oh
s'I eKro; p/u?B
;z
B[Fek Fowk d/ gq'veFB jkT{; dh gfjbh fcbw @n?B n?u 10# dk c;N b[e g';No fobh} j' frnk j?. fcbw ~ fJo'} fJzNoB?FBb c?INb
fcbw} ns/ ebhB ;b/N fcbw B/ fwbe/ gq'fvT{; ehsk j?. fcbw ftu nB[Fek Fowk, Bhb G{gbw ns/ doFB e[wko bhv ftu jB.
@n?B n?u 10# jkJh fwvb ebk; egb whok ns/ noi[B dh ejkDh j?. fijV/ the?Iv bJh fBebd/ jB ns/ w[Ffeb jkbks ftu c; iKd/ jB. T[; d/ pknd fJj fJe n”os d/ jkbks Bkb bVD dh ejkDh ftu spdhb j' iKdh j?. fJe fEqbo ftu nB[Fek fJedw fJe nzdk} ftu B}o nkJ/rh. fcbw 6 wkou ~ fobh} j' ojh j?.
:zek B/ fcbw c/no o?v ekog/N Jht?IN d/ d”okB fieo ehsk fe fJ; ;kb w?I tXhnk fcbwK eo
jh jK ns/ pj[s T[s;kfjs jK. s[jk~ d; d/JhJ/, 2015 ftu fgq:zek u'gVk @fdb XVeB/
d'# @pkihokt w;skBh#, @rzrkib-2# ns/ @w?vwih# ftu Bio nkJ/rh. fJj ;kohnK fcbwK fJ;
;kb dhnK pj[gqfsefFs fcbwK ftu'I jB. fgq:zek B/ y[d df;nk fe fcbw rzrkib-2 ftu w?I
fJe g[fb; nfXekoh pDh jK, id'I fe w?vwih ftu fBqs:KrBk dh G{fwek ftu jK. fcbw
pkihokt w;skBh ftu fgq:zek u'gVk pkihokt dh gsBh ekFhpkJh d/ o{g ftu B}o
nkJ/rh.
fgq:zek dhnK fJj uko' fcbwK Bkwh fBod/FeK d/ Bkb jB. fcbw fdb XVeB/ d'
dh fBod/fFek }'fJnk nyso jB, pkihokt w;skBh ;zi/ bhbk pz;kbh dh fcbw j?.
fcbw w?vw ih wX[o Gzvkoeo pDk oj/ jB ns/ rzrkib-2 gqekF Mk dh j?.
r”osbp j? fe fgq:zek w?vwih dh fBowksk th j?.
fcbwh d[Bhnk www.krishijagran.com
;wkfie p[okJh d/ fybkc ;zd/F;wkfie p[okJh d/ fybkc ;zd/FSb/ eJh wjhfBnK s'I brksko fttkdK ftu ojh v/ok ;Zuk ;”dk d/ gqw[Zy okw ojhw
fJB;kB dh fJj fcbw nkfyoeko fJ; F[eotko ~ f;B/wkxoK ftu gj[zuh. d/F Go ftu eohp uko jiko ;eohBK s/ fobh} j'Jh fJ; fcbw ~ s[;hI ;Zuk ;”dk v/ok s/ pDh fJe nfijh w/rk piN vke{w?INoh fcbw th efj ;ed/ j', fi; ftu v/ok gqw[Zy dh ihn Go e/ ;s[sh ehsh rJh j?.
obh} s'I gfjbK e[M Xkofwe ;zrmBK B/ fcbw dh ejkDh ns/ feodkoK s/ ;tkb u[Ze/ gozs{ nZi id'I fcbw doFeK dh ndkbs ftu j? sK fcbw ftu nfijk e[M th B}o BjhI nkT[Idk fi; Bkb fe;/ dhnK GktBktK ~ m/; gj[zu/. i/ fjzdh fJzv;Nqh dh rZb ehsh ikJ/ sK obh} s'I gfjbK jh pkpk dh fJ; fcbw dh fJe b'e/FB s/ 50 j}ko s'I finkdk GhV fcbw dk fjZ;k pDh. sK wbNhgb?e; ebuo ftu gfjbh tko e'Jh Xkofwe fcbw foekov ;eqhB ns/ F'} ftu obh} ehsh rJh. nfijk th BjhI fe ;?I;o p'ov dh fotkfJf}zr ew/Nh B/ fcbw ~ fiT[I dk fsT[I ebhno ehsh j? fcbw d/ T[jBK eJh ;hBK ftu fiE/ pkpk okw ojhw d/ BK s/ uwsekoh xNBktK ~ Ii'fVnk frnk T[E/ ;?I;o po' v B / nfij / ;hBK dh ;kTvI{ ~ fvbhN eo fdsZ k.i / ne? fNrz dh rbZ ehsh ikJ / sK f;tkJ / ro” t ro/ k d / pkeh ;ko / ebkeko ne? fNrz dh J / ph ;h se Bjh I ikDd./ nfij / ftu Tj[ BK s I' ne? fNrz dh Tw[ hd brkTD[ k jh pw/ kBh j.? fJj fcbw vrq } ;w I/ eM[ jo' ;wkfie po[ kJhnK d / fybkc ;xz oF dk fJe ;dz F/ fddz h B}o nkTdI[ h j.?
nB[Fek dh fcbw @n?B n?u 10# dk Nq/bo obh}
fg
nB[Fek dh fcbw @n?B n?u 10# dk Nq/bo obh}
fJ; ;kb th ;G ~ fgZS/ Sv d/t/rh fgq:zek u'gVk
n
fJ; ;kb th ;G ~ fgZS/ Sv d/t/rh fgq:zek u'gVk
fgq
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD 2015 cotoh 60
To Reach Rural India–Advertise in Krishi Jagran and Go Global through Agriculture World
www. kjcommoditynews.com www.krishijagran.com
ALL INDIARavindra Teotia — +91-9891511144 Sanjay Kumar — +91-9313301029P.S. Saini — +91-9891405403Farha Khan — +91-9891724495K.J. Sarnanya — +91-9811758683
Andhra Pradesh
Bihar
Chhattisgarh
Gujarat
Haryana
Himachal Pradesh
Jammu and Kashmir
Jharkhand
Karnataka
Kerala
Madhya Pradesh
Maharashtra
Punjab
Rajasthan
Tamil Nadu
Uttar Pradesh
Uttarakhand
Telangana
AFSANA MALIK9891899322
MEGHA SHARMA9891668292
SARITA SINGH9891899197
SARA KHAN9953720233
JYOTI SHARMA9891828266
SARLA9999141933
RITIKA KOTIYAL9953746033
MANY PRADHAN9891263263
MEHAK ALI9582957538
PRATIMA9718268833
POONAM BISWAKARMA8447527318
DOLLY SINGH9953824044
PREETHA M. NAIR9891755566
West Bengal CHUNKI BHUTIA9891655888
Orissa
HARASANKAR 9891335460
SUJATA GAUTAM8588995437
HRITUPARNA9891899064
NAMITA SHRIVASTAVA9999147833
Assam
ABDUS SAMAD9891889588
NISHANT TAAK9953756433
AGRICULTURE W RLD(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)the pulse of global commodity market
www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com.
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
The Pulse of Agri-World
www.krishijagran.com
The Pulse of Rural India
KRISHI JAGRAN, INDIA'S NO.1 AGRICULTURE MEDIA GROUP1 Global Language, 4 Indian Languages, 2 Portals–6 Million combined readership
AGRICULTURE WORLD
COMING SOON
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
Published on 24th & Posted on 26-27 of Every Month RNI No. DELPUN/1999/06753 Postal Reg. No. DL-SW-1/4176/2013-15