eĞİtİm bİlİmlerİ rehberlİk ve Özel eĞİtİmŸitim bilimleri... · 2018-09-20 · Çağdaş...

REHBERLİK veÖZEL EĞİTİM

KPSS 2019 80 soruda

SORU

EĞİTİM BİLİMLERİ

SORUBANKASI

TAMAMI ÇÖZÜMLÜ

65

Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru Bankası Rehberlik ve Özel Eğitim

ISBN 978-605-241-269-5

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem AkademiBu kitabın basım, yayım ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ’ye aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

1. Baskı: 2018, Ankara

Yayın-Proje: Ümit DilaverDizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan

Kapak Tasarım: Gürsel Avcı

Baskı: Vadi Grup Basım A.Ş.İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105

Yenimahalle/ANKARA(0312 394 55 91)

Yayıncı Sertifika No: 36306Matbaa Sertifika No: 26687

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay/ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet:www.pegem.netE-ileti: [email protected]

ÖN SÖZ

“Bir öğretmen ebediyete hükmeden insandır. Tesirlerinin nerede biteceği asla bilinemez.”

Henry Adams

Değerli Öğretmen Adayları,

Kendinizi eğitime ve öğretime adamanın kutsallığını yaşamak için çıktığınız bu yolda iyi bir başlangıç yapmak ve mutlu yarınlara ulaşmak için ilk adım çalışmaya karar vermeniz ve doğru bir şekilde çalışmaya başlamanızdır. Bu doğrultuda hazırladığımız yayınlarımızla sizi en uygun şekilde amacınıza ulaştırmayı hedefliyoruz.

Sınavda başarılı olabilmeniz için;

• yeterli bilgi düzeyine,

• çok sayıda soruyu anlayarak ve

• hızlı bir şekilde cevaplama becerisine sahip olmanız gerekmektedir.

Bu özellik göz önünde bulundurularak;

• sınav formatına uygun sorular,

• ayrıntılı çözümler,

• konu bilgisi ve genel bilgi düzeyinizi ölçen testler

hazırlanmıştır.

Uzun bir çalışma ve yoğun bir emeğin ürünü olan bu kitabın size ihtiyacınız olan faydayı sağlayacağına ve sizi KPSS’de başarıya ulaştıracağına inanıyoruz.

Kitapta yer alan sorularla ilgili öğrenmek istediğiniz herhangi bir şey olur ise pegem@ pegem.net adresine e-posta yoluyla ya da 0507-3166066 numarasına WhatsApp üzerinden iletmeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yazarlarımız tarafından cevaplandırılacaktır.

Bu ülkenin geleceğinin teminatı olan gençleri yetiştirme gibi kutsal bir meslek olan öğretmenlik hayatınızda başarılar dileriz…

Pegem Akademi

v

Ön Söz....................................................................................................................................................................................................iii

İçindekiler ............................................................................................................................................................................................... v

REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM ��

Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 1 .................................................................................................1

Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 2 .................................................................................................8

Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 3 ...............................................................................................15



Rehberlik, Modelleri ve Rehberlikte Hizmet Alanları - 1 .................................................................................................................36




Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları - 1 ......................................................................................................................67





Bireyi Tanıma Teknikleri - 1 ..........................................................................................................................................................103

Bireyi Tanıma Teknikleri - 2 .......................................................................................................................................................... 110

Bireyi Tanıma Teknikleri - 3 .......................................................................................................................................................... 117



Öğretmen - Öğrenci İletişimi - 1 ...................................................................................................................................................138



İ Ç İ N D E K İ L E R

vi

Psikolojik Danışma Kuramları - 1 .................................................................................................................................................160

Psikolojik Danışma Kuramları - 2 .................................................................................................................................................168

Rehberlikte Örgütleme Sistemi - 1 ...............................................................................................................................................176

Rehberlikte Örgütleme Sistemi - 2 ...............................................................................................................................................182

Özel Eğitim - 1 ..............................................................................................................................................................................188

Özel Eğitim - 2 ..............................................................................................................................................................................194

Tarama - 1 ....................................................................................................................................................................................200

Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik

1

TEST - 1

1. Eğitim anlayışında meydana gelen değişimler, gele-neksel eğitim anlayışından çağdaş eğitim anlayışına geçilmesi, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetinin ortaya çıkmasını sağlayan etkenlerden birisidir. Çün-kü geleneksel eğitim anlayışının temel özellikleri, reh-berlik ve psikolojik danışma hizmetinin yaşamasını sağlayacak bir atmosfere imkân vermemekte, çağdaş eğitim anlayışının özellikleri ise rehberlik ve psikolojik danışma hizmetini gerekli kılmaktadır.

Yukarıda ifade edilenler doğrultusunda, geleneksel eğitim anlayışı ile çağdaş eğitim anlayışının karşı-laştırılmasına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) Geleneksel eğitim anlayışı, yapısı gereği öğretimi ön plana çıkarırken; çağdaş eğitim anlayışı yalnız-ca öğretime yüklenmemekte, öğrencinin kişisel gelişimine yardımcı öğrenci kişilik hizmetlerinden de yararlanmaktadır.

B) Geleneksel eğitim anlayışında hizmetlerin merke-zinde öğretmen ve program yer alırken; çağdaş eğitim anlayışında hizmetlerin merkezinde öğrenci yer almaktadır.

C) Geleneksel eğitim anlayışı öğrenciyi pasif, öğret-meni aktif kılarken; çağdaş eğitim anlayışı öğret-meni pasif, öğrenciyi aktif kılmaktadır.

D) Geleneksel eğitim anlayışında daha çok öğrenci-nin bilişsel gelişimi üzerinde durulurken; çağdaş eğitim anlayışında öğrencinin bir bütün olarak ge-lişimi üzerinde durulmaktadır.

E) Geleneksel eğitim anlayışında bireysel farklılıklar çok fazla dikkate alınmazken; çağdaş eğitim anla-yışında hizmetlerin yürütülmesinde bireysel farklı-lıklar gözetilmektedir.

2. Çağdaş eğitim anlayışını benimseyen ve sınıfında öğretim etkinliklerini yürütürken çağdaş eğitim anlayışının ilkelerinden yararlanan bir öğretmenin, aşağıdaki seçeneklerde belirtilenlerden hangisine sahip olması beklenir?

A) Öğrencilere ulaşmaları gereken başarı ölçütünü göstermesi

B) Rekabete dayalı bir öğrenme ortamı oluşturması

C) Başarısızlığın nedenlerini eksik ve yetersiz çalış-maya bağlaması

D) Okul ve sınıf kurallarının eksiksiz işletilmesi duru-munda istendik öğrenmelerin gerçekleşebileceğini düşünmesi

E) Duygusal ve sosyal özelliklerin bilişsel özellikleri etkilediğine inanması

3. Eğitimin çeşitli işlevleri olduğu bilinmektedir. Bunlar; bireyi kendisi için yetiştirmek ve bireyi toplum için yetiştirmektir. Çünkü bireyi yalnızca kendisi için ye-tiştirmek, toplumsal yaşamın devamlılığı açısından bir sakınca oluştururken; bireyi yalnızca toplum için ye-tiştirmek de bireyin kendini gerçekleştirmesini engel-lemektedir.

Bu bilgiler doğrultusunda, aşağıdakilerden hangisi bireyi kendisi için yetiştirme işlevine uygun eylem-ler arasında yer almaktadır?

A) Bireyin sosyal yaşamı düzenleyen kurallara uygun hareket etmesini sağlamak

B) Bireyin eğitsel seçimlerine yardımcı olarak etkin ve verimli olmasını sağlamak

C) Bireyin kendisine yönelik beklentileri fark etmesini ve bu beklentileri karşılamaya çalışmasını sağla-mak

D) Bireyin kültürel mirası korumasını ve gelecek nesil-lere aktarmasını sağlamak

E) Bireyin içinde yaşadığı toplumu ileriye götürecek ve insanlara katkı sağlayacak çalışmalar yapma-sını sağlamak

4. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitim anlayışının temel ögelerinden birisi olan öğrenci kişilik hiz-metleri kapsamındaki uygulamalar arasında yer almaz?

A) Eğitim - öğretim yılı sonunda öğrencilerin yıl içe-risinde yaptığı çalışmaların yer aldığı bir kermes düzenlemek

B) Başarısızlığın nedenlerini araştırarak elde edilen veriler doğrultusunda öğrenciye başarısını arttırıcı eğitsel yardımlar sunmak

C) Öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerin tespit edil-mesini, bu öğrenciler için uygun yönlendirme iş-lemlerinin yapılmasını sağlamak

D) Öğrencilerin sahip oldukları özel becerilerini fark etmesine ve geliştirmesine yardımcı yarışma ve etkinlikler düzenlemek

E) Bir alanın müfredatı içerisinde yer alan konuları, belirlenmiş zaman dilimlerinde öğrencilere sunmak

2


5. İlköğretim 4. sınıf öğrencisi Naz, okula düzenli devam eden ve okul içi faaliyetlere aktif katılan bir öğrencidir. Okulunu ve öğretmenini çok sevdiğini söyleyen Naz, okulda kendisini mutlu eden bir ortam olduğunu, arka-daşları ile çok iyi anlaştığını ve öğretmeninin kendisine yardımcı olduğunu söylemektedir.

Naz’ın okulunu sevmesi, okula düzenli de-vam etmesi ve okul içi faaliyetlere aktif katılımı, Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ne göre daha çok hangi ihtiyacın karşılanmış olmasının bir sonucu olarak değerlendirilebilir?

A) Ait olma - sevgi

B) Güvenlik

C) Bilme - anlama

D) Saygı

E) Kendini gerçekleştirme

6. “Derslere kendisini veremiyor. Dikkati çok çabuk da-ğılıyor ve aşırı hareketli. Sınıf içerisinde onunla ilgi-lenmekten başka şeylere zaman ayıramıyorum. Arka-daşları da bu durumdan rahatsız, hatta zaman zaman tepki gösteriyorlar.”

Bir öğrencinin sınıf içi davranışlarına ilişkin sınıf rehber öğretmenince yapılan bu değerlendirmeler doğrultusunda okul rehber öğretmeninin söz ko-nusu öğrenci ile ilgili öncelikle nasıl bir yaklaşım sergilemesi rehberlik anlayışı çerçevesinde doğru olur?

A) Öğrenciye okul ve sınıf kuralları konusunda bilgiler vermek

B) Öğrencinin sınıf ortamında arkadaşlarınca benim-senmemiş olmasından ötürü başka bir sınıfa nak-lini sağlamak

C) Öğrencinin dikkat dağınıklığı problemi yaşadığını düşünerek öğrenciye sergilenmesi gereken yakla-şım konusunda sınıf rehber öğretmenini bilgilen-dirmek

D) Aile ile iletişime geçerek öğrencinin durumunun anlaşılması amacıyla öğrenciyi bağlı bulunulan Rehberlik ve Araştırma Merkezine yönlendirmek

E) Öğrenciye sınıfa etkin uyum sağlaması ve öğretim etkinliklerine kendisini verebilmesi için psikolojik yardımlar sunmak

7. Beden eğitimi öğretmeni Kazım Bey, basketbol oyna-yan bir grup öğrenciye ilişkin yaptığı gözlemlerde, öğ-rencilerin basketbol alanında yetenekli olduklarını fark etmiştir. Bu durum ile ilgili olarak öğrencilerle görüşen Kazım Bey, öğrencilerin keyif aldıkları için bu spor dalı ile uğraştığını, bu konuda kendilerini geliştirmek için bir çaba sarf etmediklerini öğrenmiştir. Bu konuda ya-pılacak çeşitli çalışmalarla öğrencilerin yeteneklerinin geliştirilebileceğini ve bu öğrencilerden bazılarının bu alanda çok başarılı olabileceğini düşünen Kazım Bey, öğrencilerin de onayını alarak okul idaresi ile görüş-müş ve okul idaresinin katkılarıyla hafta sonları bu ko-nuda çalışmalar yapılmasını sağlamıştır.

Beden eğitimi öğretmeni Kazım Bey’in yapılmasını sağladığı çalışma, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında değerlendirilmektedir?

A) Yöneltme hizmetleri

B) Sosyal - kültürel hizmetler

C) Özel yetiştirme hizmetleri

D) Sosyal yardım hizmetleri

E) Kayıt - kabul hizmetleri

8. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitim anlayışının özellikleri ve amaçları ile ilgili doğru bir değerlen-dirme olamaz?

A) Bireylerin potansiyelleri ölçüsünde kendisini geliş-tirmesine yardımcı olmak

B) Bireylerin yaşamda mutlu, etkin ve başarılı olması-na katkı sağlamak

C) Eğitimde fırsat eşitliğini sağlayarak her bireyin su-nulan imkânlardan yararlanmasını sağlamak

D) Bireylerin bilinmeyen yönleri ile ilgilenmek yerine bilinen yönlerini geliştirmeye çalışmak

E) Bireylerin üretken ve toplum bilinci kazanmış birer yetişkin olmalarını sağlamak


3

9. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitim sistemi-nin temel ögelerinden öğrenci kişilik hizmetlerinin amacını en iyi özetlemektedir?

A) Öğrencinin bir bütün olarak kendisini tanımasına ve geliştirmesine yardımcı olmak

B) Öğrencilerin kendisine uygun eğitsel, kişisel ve mesleki seçimleri yapmasına katkıda bulunmak

C) Öğrencilerin akademik yaşantı içerisinde başarısı-nın artmasına yardımcı olmak

D) Öğretim faaliyetlerinin amacına ulaşmasına ve et-kili bir biçimde yürütülmesine katkıda bulunmak

E) Öğretmen - öğrenci iletişimini güçlendirmek ve öğrencinin okul yaşantısına adapte olmasına yar-dımcı olmak

10. Aşağıdaki ifadelerden hangisi çağdaş eğitim anla-yışı için uygun değildir?

A) Bireylerin mutlu ve üretken olmalarını hedefler.

B) Eğitimde fırsat eşitliği sunmaya dayalıdır.

C) Temelinde hümanist bir anlayış yatar.

D) Bireyin akademik olarak gelişimini ve başarısını ön planda tutar.

E) Toplum için sağlıklı bireyler yetiştirmek amaçlanır.

11. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel eğitim anlayı-şı ile çağdaş eğitim anlayışı arasındaki farklardan değildir?

A) Geleneksel eğitimin sadece öğretim ve yönetim boyutunun olması

B) Geleneksel eğitimde öğrencilerin sadece bilişsel özellikleri üzerinde durulması

C) Çağdaş eğitimin öğrenci kişilik hizmetleri gibi bir alanı içermesi

D) Çağdaş eğitimde ölçme ve değerlendirme sonuç-larının tek ve yeterli başarı kriteri olarak görülmesi

E) Geleneksel eğitimde öğrencinin edilgen, öğretme-nin aktif olması

12. Mustafa Kemal Atatürk’ün, “Eğitimdir ki bir milleti ya özgür, bağımsız, şanlı, yüksek bir topluluk hâlinde yaşatır ya da esaret ve sefalete terk eder” sözü, aşa-ğıdaki anlayışlardan hangisini vurgulamaktadır?

A) Geleneksel eğitim anlayışı

B) Çağdaş eğitim anlayışı

C) Önleyici rehberlik anlayışı

D) Gelişimsel rehberlik anlayışı

E) Tamamlayıcı rehberlik anlayışı

13.

I. Öğretim hizmetlerini tamamlama

II. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kap-samında yer alma

III. Gelişimi destekleyici farklı hizmetleri içerme

IV. Psikolojik danışman ve sınıf rehber öğretmenleri işbirliğinde yürütülme

Yukarıda yer alan öncüllerden hangileri öğrenci ki-şilik hizmetlerine ilişkin doğru bilgiler değildir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

14. İlkokul 4. sınıf öğrencisi Orhan’ın babası bir süredir çalışmamaktadır ve bu nedenle ailesi, Orhan’ın okul-la ilgili masraflarını karşılamakta oldukça güçlük çek-mektedir. Son bir yılda Orhan’a ailesi yeni bir ayakkabı ya da kıyafet alamamıştır. Bu durum, babasının da çalışmadığından haberdar olan sınıf öğretmeninin dik-katini çeker. Sınıf öğretmeni bu konuyu okul idaresine iletir ve okul idaresinin öncülüğünde çevre esnaftan destek alınarak öğrenciye kıyafet yardımı yapılmasına karar verilir.

Öğrenciye sunulan yardım, aşağıdaki öğrenci kişi-lik hizmetlerinden hangisi kapsamında ele alınabi-lir?

A) Sağlık B) Sosyal yardım C) Rehberlik

D) Özel eğitim E) Özel yetiştirme

4


15. Bir yükseköğretim kurumunda, üniversiteye yeni baş-layan öğrencilerin birbirleri ile kaynaşmaları ve yükse-köğretim kurumunu tanıması amacıyla tanışma top-lantısı düzenlenir.

Yapılan bu tanışma toplantısı, aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında yer al-maktadır?

A) Sosyal yardım

B) Sağlık

C) Sosyal - kültürel

D) Özel yetiştirme

E) Rehberlik

16. Bir ilde, İl Sağlık Müdürlüğü ve Millî Eğitim Müdürlü-ğünün işbirliği ile yürütülen bir proje kapsamında tüm ortaöğretim öğrencilerinin HIV - AIDS ve korunma yolları konusunda bilgilendirilmeleri amaçlanmıştır. Bu amaçla oluşturulan proje ekibinde bir doktor, hemşire, psikolojik danışman ve bu konuda istekli öğretmenler yer almıştır.

Yapılan bu proje öğrenci kişilik hizmetlerinden ön-celikle hangisi kapsamında ele alınabilir?

A) Sosyal yardım

B) Sağlık



E) Rehberlik

17. İlkokul öğrencisi Mert, okuma yazmayı öğrenmedeki güçlüğü ve diğer arkadaşlarından gelişimsel olarak farklı olması nedeniyle sınıf öğretmeninin dikkatini çekmiştir. Sınıf öğretmeni ve okul rehberlik servisinin işbirliği ile RAM’a gönderilmiş ve burada yapılan in-celeme sonunda Mert’e öğrenme güçlüğü tanısı kon-muştur. Bu nedenle Mert için bireyselleştirilmiş eğitim programı uygulanması kararlaştırılmıştır.

Mert için uygulanması planlanan bu program aşa-ğıdaki hizmetlerden hangisi kapsamında değerlen-dirilebilir?A) Sosyal yardımB) Özel yetiştirmeC) Özel eğitimD) Sosyal - kültürel

E) Rehberlik

18. Bir lisede uzun süredir beden öğretmeni olarak çalışan Alp Bey, dersler esnasında bazı kız öğrencilerinin fut-bol konusunda oldukça yetenekli olduklarını gözlem-lemiştir. Bu öğrencilerin futbol konusunda alacakları iyi bir eğitimle oldukça başarılı olabilecekleri kanısına varan Alp Bey bu öğrencileri için hafta sonları futbol dersleri vermeye başlar.

Beden eğitimi öğretmeni Alp Bey’in bu etkinliği hangi öğrenci kişilik hizmeti kapsamında ele alı-nabilir?

A) Sağlık

B) Sosyal yardım

C) Rehberlik

D) Özel eğitim

E) Özel yetiştirme

19. Üniversite 2. sınıfta iken ailesinin yaşadığı ildeki üni-versiteye yatay geçiş yapan Nilay, büyüdüğü şehirde eğitimini devam ettirmesine karşın buradaki sınıfına ve bölümüne alışmakta oldukça güçlük yaşamıştır. Özellikle arkadaş ortamına uyum sağlamak onun için epeyce zor olmuştur.

Bu nedenle Nilay’a destek olmak amacıyla sunul-ması planlanan hizmetler aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında değerlendiril-mektedir?

A) Sosyal yardım

B) Özel yetiştirme

C) Özel eğitim

D) Sosyal - kültürel

E) Rehberlik

20. Lise 2. sınıf öğrencisi olan Mehmet’in ailesi çiftçidir ve üç ay önce kasabalarındaki sel felaketinde çiftlikleri önemli maddi hasara uğramıştır. Bu nedenle bu öğ-retim yılında ailesi Mehmet’in okul masraflarını karşı-lamakta zorlanmakta hatta oğullarının okul dışında bir işte çalışarak ev ekonomisine katkı sağlamasına ihti-yaç duymaktadırlar.

Durumdan haberdar olan sınıf öğretmeni ve okul idarecileri aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisini etkili bir şekilde kullanarak Mehmet’e yardımcı olabilirler?

A) Özel eğitim

B) Rehberlik

C) Sağlık

D) Sosyal yardım

E) Özel yetiştirme


5

21. Altı yaşında olan Merve, doğuştan işitme kaybına sahiptir. Önümüzdeki dönem okula başlaması bek-lenen Merve’nin eğitsel ihtiyaçlarının uygun biçim-de karşılanabilmesi, öncelikle aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisinin etkili bir şekilde sunulmasına bağlıdır?

A) Özel yetiştirme B) Rehberlik

C) Sağlık D) Sosyal yardım

E) Özel eğitim

22. Lise 2. sınıf öğrencisi olan Melih, kısa bir süre önce babasını kaybetmiş ve babasının vefatından sonra aile olarak hem psikolojik hem de ekonomik zorluklar yaşamışlardır. Bu nedenle ailesinin geçimine destek olmak zorunda kalan Melih, okul çıkışlarında bir işte çalışmaya başlamış; ancak bu durum Melih’in okul ya-şamını olumsuz bir biçimde etkilemiş, her geçen gün derslere olan motivasyonu azalmış ve okul başarısı önemli ölçüde düşmüştür.

Bu durum dikkate alındığında, Melih özellikle aşa-ğıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangilerine ihtiyaç duymaktadır?

A) Sosyal yardım/rehberlik

B) Rehberlik/sağlık

C) Sağlık/özel eğitim

D) Özel eğitim/özel yetiştirme

E) Rehberlik/sosyal - kültürel

23. Yatılı bölge okullarına devam eden öğrencilerin okula güvenli bir şekilde ulaşımlarının sağlanma-sı aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında yer alır?

A) Sosyal yardım hizmetleri

B) Özel yetiştirme hizmetleri

C) Özel eğitim hizmetleri

D) Sosyal - kültürel hizmetler

E) Rehberlik hizmetleri

24. Son yıllarda ülkemizde yaşanan farklı türdeki bulaşıcı gripler insan sağlığını önemli ölçüde tehdit etmektedir. Özellikle kalabalık yaşam alanlarından olan okullar, bu tür hastalıkların yayılmasında oldukça etkili olabilmek-tedir. Bu nedenle öğrencilerin bu hastalıklardan ko-runma yolları konusunda bilgilendirilmelerine ihtiyaç duyulmaktadır.

Okullarda öğrencilere bu yönde düzenlenen bilgi-lendirme çalışmaları aşağıdaki hizmetlerden han-gisi kapsamındadır?

A) Sosyal yardım

B) Sağlık



E) Rehberlik

25. Ülkemizde son yıllarda bilim sanat eğitim merkezle-rinin sayısında artış olmuş, birçok ilde bu merkezler açılmaya başlamıştır. Bu merkezlerin amacı ise yaşıtla-rına göre algılama ve öğrenmede üstün olan öğrenci-lerin gelişimlerine katkı sağlamak olarak belirlenmiştir.

Bu merkezlerde sunulan eğitim öncelikle aşağıda-kilerden hangisi kapsamındadır?

A) Sosyal yardım

B) Sosyal - kültürel

C) Özel eğitim


E) Rehberlik

6


ÇÖZÜMLER 1. Geleneksel eğitim anlayışında, öğretmen aktif iken öğren-

ci pasiftir. Ancak çağdaş eğitim anlayışında hem öğret-men hem de öğrenci aktiftir. Öğretmenlerden öğrencilere bilgiye erişim sürecinde rehberlik yapması, öğrenciden de aktif bir şekilde öğrenme sürecine katılması beklenir. C seçeneğinde yer alan ifade bu bilgi doğrultusunda doğru değildir.

Cevap C

2. Çağdaş eğitim anlayışında her öğrenciden aynı perfor-mansı beklemek, öğrencileri zorlamak, başarıyı yalnızca çalışmaya endeksleyip kişisel - sosyal etkenleri göz ardı etmek, kuralların eksiksiz işletilmesine önem vermek gibi durumlar yer almaz. Çağdaş eğitim anlayışı her öğrenci-nin birbirinden farklı özelliklere sahip olduğu gerçeğin-den hareketle bireysel farklılıkları gözeterek öğrencilerin bütüncül gelişimini sağlama üzerinde durur. Bu bilgiler doğrultusunda soru incelendiğinde; E seçeneğinde bire-yin duygusal ve sosyal özelliklerinin bilişsel özelliklerine etki etmesi ifadesiyle bütüncül gelişime vurgu yapılırken diğer seçeneklerde geleneksel anlayışa yönelik söylemler yer almıştır. Çünkü her öğrenci için aynı başarı ölçütü, re-kabete dayalı öğrenme ortamı, bireysel farklılıkları gözet-memek ve kurallara yoğunlaşma geleneksel anlayışta ön plana çıkmaktadır.

Cevap E

3. Toplumsal kurallara uygun davranma, beklentileri karşı-lamaya çalışma, kültürel mirası koruma, diğer insanlara faydalı eylemlerde bulunma gibi durumlar bireyi toplum için yetiştirme amacına uygundur. Bireyin etkin ve verimli olmasını, kendisine katkı sağlayacak eylemlerde bulun-masını sağlamak ise bireyi kendisi için yetiştirme amacına uygundur.

Cevap B

4. A seçeneği sosyal - kültürel, B seçeneği rehberlik, C se-çeneği özel eğitim, D seçeneği de özel yetiştirme hizmeti ile ilgilidir. E seçeneğinde yer alan ifade öğrenci kişilik hiz-metleri kapsamında yer almamakta olup öğretim hizmet-leri ile ilgilidir.

Cevap E

5. Soruda yer alan bilgilere bakıldığında; öğrencinin okula ve sınıfa aidiyet sağladığı, arkadaşları ve öğretmenleri ile ile-tişiminin iyi olduğu bilgileri verilmiştir. Bir gruba ait olmak, kabullenmek, yakın ilişkiler geliştirmek ihtiyaçlar hiyerarşi-sinde sevgi - ait olma ihtiyacı ile ilgilidir.

Cevap A

6. Soruda ifade edilenler dikkat eksikliği ve hiperaktiviteyi akla getirmekte olup okullarda bu yönde veya başka özel gereksinim durumları ile ilgili, öğrenciyle yakından ilgili kişilerle iletişime geçerek öncelikle sorunun ne olduğunu anlamak amaçlı RAM’a sevk yapılması gerekir. Özel eği-timde tanılama, okul ortamında yapılamayacağı için okul rehber öğretmeninin bu yönde bir yönlendirme yaparak sorunun ne olduğunu anlaması, sonrasında öğrenci için gerekli çalışmaların yapılması gerekir. C seçeneğinde ifade edilenler de doğru olarak değerlendirilebilir; ancak unutulmamalıdır ki öğrencinin durumu henüz tanılanmış, netleşmiş değildir. Başka bir etken de öğrencinin bu şe-kilde davranmasına neden olabilir. Bu sebeple öncelikle sorunu anlamak amaçlı hareket etmek daha doğru olur.

Cevap D

7. Öğrencilerin özel becerilerini desteklemeye, geliştirmeye yönelik çalışmalar, öğrenci kişilik hizmetlerinden özel ye-tiştirme ile ilgilidir. Soruda da Kazım Bey, bir grup öğren-ciyi basketbol konusunda destekleyerek özel yetiştirme hizmetini kullanmaktadır.

Cevap C

8. Çağdaş eğitim sisteminin, öğrenci kişilik hizmetlerinin ve beraberinde rehberlik hizmetlerinin amaçlarından birisi de öğrencilerin gizil güçlerini fark etmesine ve geliştirmesine yardımcı olmaktır. Öğrencinin yalnızca bilinen yönlerine odaklanmak, kendini gerçekleştirme amacına erişmeyi engeller. Bu nedenle öğrencinin bilinmeyen yönlerinin, gi-zil güçlerinin tespitini sağlamaya çalışmak da önemli bir adımdır.

Cevap D

9. Öğrenci kişilik hizmetleri çok çeşitli yardımları öğrencilere ulaştırarak öğrencilerin bütüncül gelişimini hedeflemekte-dir. Sağlık, sosyal yardım, rehberlik, sosyal - kültürel, özel eğitim, özel yetiştirme ve kayıt - kabul hizmetleri ile öğren-cinin tüm yönlerden gelişimini destekleme öğrenci kişilik hizmetlerinin en temel gayesidir.

Cevap A

10. Çağdaş eğitim anlayışı bireyin yalnızca akademik gelişi-mine yoğunlaşmaz. Bireyin bir bütün olarak, tüm yönleriy-le gelişimini esas alır. A, B, C ve E seçeneklerinde belirti-lenler çağdaş eğitim anlayışına yönelik doğru bilgiler iken D seçeneği bu çerçevede yanlıştır.

Cevap D

11. Çağdaş eğitim anlayışında tek ve yeterli başarı krite-ri, ölçme ve değerlendirme sonuçları değildir. Öğrenme sürecindeki davranışlar, öğrencinin kendini geliştirmek adına yaptığı çalışmalar ve aldığı sorumluluklar, sanatsal, sportif, kültürel vb. alanlarda sergilenen performans gibi birçok etken başarıyı etkiler. Bu bağlamda sınav sonuç-larına endeksli bir değerlendirme anlayışı, çağdaş eğitime uygun değildir.

Cevap D


7

12. Mustafa Kemal Atatürk’ün sözünde eğitimin bir milleti birçok yönden geliştirmesi vurgulanmış olup bu durum yalnızca rehberlik hizmetleriyle ilişkilendirilemez. Soruda eğitim sistemine atıfta bulunulduğu ve eğitimin birçok yönden gelişime katkısı üzerinde durulduğu için çağdaş eğitim anlayışı doğru cevap olacaktır.

Cevap B

13. Öğrenci kişilik hizmetlerine yönelik II ve IV. maddede yer alan bilgiler doğru değildir. Çünkü öğrenci kişilik hizmet-leri rehberliğin kapsamında yer almaz, tam tersine reh-berlik öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında yer alır. Ayrıca öğrenci kişilik hizmetleri; sağlık, sosyal yardım, rehberlik, sosyal - kültürel, özel eğitim, özel yetiştirme ve kayıt - kabul hizmetlerini içermekte olup bu hizmetlerin tamamı için psikolojik danışman ve sınıf rehber öğretmenleri iş-birliğinde yürütülür denilemez. Birçok ilgili bu kapsamda çalışma yapmaktadır. I ve III. madde ise öğrenci kişilik hiz-metlerine yönelik doğru bilgiler olduğundan doğru cevap D seçeneğidir.

Cevap D

14. Soruda ekonomik zorluklara vurgu yapılmış ve bu duruma ilişkin öğrenciye kıyafet yardımı yapılması üzerinde durul-muştur. Bu ve benzeri yardımlar öğrenci kişilik hizmetle-rinden sosyal yardım kapsamında yer almaktadır.

Cevap B

15. Okula yeni başlayan öğrencilerin uyumunu kolaylaştırıcı çalışmalar oryantasyon olarak adlandırılmakta olup or-yantasyon, rehberlik hizmetleri kapsamında yer almak-tadır. Soruda da bu yönde bir vurguya yer verildiğinden doğru cevap E seçeneğidir.

Cevap E

16. HIV - AIDS ve korunma yolları konusunda bilgilendirme, sağlık hizmetleri kapsamında bir uygulamadır. Çünkü bir sağlık problemi ve bu problemin ortaya çıkmaması için dikkat edilmesi gerekenler üzerinde durulmaktadır.

Cevap B

17. Öğrenme güçlüğü özel eğitim kapsamında değerlendiri-len bir durum olup soruda Mert’in RAM’a yönlendirildiği ve bu yönde tanılama yapıldığı üzerinde durulmaktadır.

Cevap C

18. Öğrencilerin bir alanda geliştirilmesi, eksikliklerinin gide-rilmesi, yetenekli oldukları alanlarda desteklenmesi yö-nünde çalışmalar özel yetiştirme ile ilgili olup soruda da bir grup öğrencinin futbola yetenekli olmasından ve bu yönde desteklenmesinden söz edilmiştir.

Cevap E

19. Uyumun desteklenmesi ve uyum problemlerinin gideril-mesi, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kapsa-mında ele alınmaktadır. Soruda da bir öğrencinin hem kişisel hem de eğitsel yönden yaşadığı uyum sorununa vurgu yapılmakta olduğundan doğru cevap E seçeneğidir.

Cevap E

20. Soruda yaşanılan bir sel felaketi sonrası ekonomik yön-den zorluk yaşayan ve bu nedenle okul masraflarını kar-şılayamayan bir öğrenciden söz edilmektedir. Öğrencilere bu ve benzeri durumlarda bir takım desteklerin sunulması (burs, barınma, giyecek gibi) sosyal yardım hizmeti ile il-gilidir.

Cevap D

21. İşitme kaybı, özel eğitim kapsamında ele alınmakta olup bu soruna sahip öğrenciler için eğitim ortamlarında çeşitli düzenlemelerin yapılması, bireyselleştirilmiş eğitim prog-ramları hazırlanması gerekmektedir.

Cevap E

22. Öğrencinin ekonomik zorluklar yaşaması ve bu nedenle okul çıkışında çalışması, öğrenciye sosyal yardım hizme-tinin sunulmasını gerektirir. Ayrıca babasını kaybetmiş olması ve bu durumun psikolojik etkileri nedeniyle de reh-berlik ve psikolojik danışma yardımının sunulması etkili olacaktır.

Cevap A

23. Barınma, beslenme, ulaşım, burs, giyecek vb. konularda öğrencilerin desteklenmesi, sosyal yardım hizmeti kapsa-mındadır. Öğrencilerin okula ulaşımını sağlama, bu hizme-ti ücretsiz veya uygun koşullarda sunma sosyal yardım hizmetinin işletildiğini gösterir.

Cevap A

24. Çeşitli salgın hastalıklar ve korunma yolları hakkında öğrencileri bilgilendirmek, öğrenci kişilik hizmetlerinden sağlık hizmetine yöneliktir.

Cevap B

25. Özel eğitim hizmeti yalnızca yetersizliği olan bireylere yö-nelik olmayıp üstün zekâlı veya yetenekli öğrencilere de sunulmaktadır. Bilim sanat eğitim merkezleri (BİLSEM) bu kapsamda çalışma yürüten kurumlar olduklarından doğru cevap C seçeneğidir.

Cevap C

8


TEST - 2

1. Bir ilkokulun yöneticileri, öğrencilerin temizlik alışkan-lığı kazanmasını sağlamak amacıyla okulun yakın çev-resi içerisinde bulunan bir sağlık merkezi ile işbirliğine gitmiş ve burada görev yapan ilgili kişilerden öğrenci-lere kişisel temizliğin önemi konusunda bilgi vermele-rini istemiştir.

Okul yöneticileri tarafından yürütülen bu çalışma, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında değerlendirilmektedir?

A) Sosyal yardım hizmetleri

B) Özel yetiştirme hizmetleri

C) Sağlık hizmetleri

D) Rehberlik hizmetleri

E) Sosyal - kültürel hizmetler

2. Çocuklarının başarılı olabilmesini ve kendisine yeter hale gelebilmesini çok arzulayan Necdet Bey, çocuk-larının eğitimi için hiçbir fedakârlıktan kaçınmamaya çalışmakta, tasarruflarını bu yönde değerlendirmekte-dir. Son dönemlerde yaşanan ekonomik kriz nedeni ile işten çıkarılan Necdet Bey, çocuklarının bu durumdan olumsuz etkilenmemesi ve eğitim yaşantılarının aksa-maması için çeşitli kurum ve kuruluşlarla görüşerek çocuklarına burs yardımı yapılmasını talep etmiştir.

Necdet Bey’in, çocuklarının eğitim yaşantısına kat-kı sağlaması açısından talep ettiği yardım, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi ile yakından ilgilidir?

A) Sosyal - kültürel hizmetler

B) Özel eğitim hizmetleri

C) Özel yetiştirme hizmetleri

D) Sosyal yardım hizmetleri

E) Rehberlik hizmetleri

3. Okula yeni başlayan Ufuk, okul yaşantısı ile ilgili yete-rince bilgiye sahip olamadığından ötürü gireceği yeni ortama ilişkin kaygılar yaşamakta ve bu nedenle ai-lesinden ayrılmak istememektedir. Ailesinin ikna ça-balarına rağmen okula gitmek istemeyen Ufuk, okula gönderildiği takdirde okuldan kaçacağını söylemekte-dir.

Bu durum karşısında Ufuk’a verilmesi gereken yardım, öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında de-ğerlendirilen hizmetlerden hangisinin kapsamına girer?

A) Özel eğitim hizmetleri

B) Kayıt - kabul hizmetleri

C) Sosyal yardım hizmetleri

D) Rehberlik hizmetleri

E) Sosyal - kültürel hizmetleri

4. Öğrencilerin okula bağlanması, zamanlarını etkili kulla-nabilmesi, yetenek ve ilgilerini fark ederek bunları ge-liştirebilmesi noktasında sosyal - kültürel hizmetlerden çokça yararlanılmaktadır.

Bu doğrultuda, aşağıdaki seçeneklerde belirtilen uygulamalardan hangisi sosyal - kültürel hizmetler kapsamında yer almaz?

A) Okul içerisinde öğrenciler arası sportif yarışma ve etkinlikler düzenlenmesi

B) İl dışı geziler yoluyla öğrencilerin farklı mekânları görmelerinin ve tanımalarının sağlanması

C) Resim alanında yetenekli öğrencilerin çeşitli kurs-lar yardımı ile kendilerini geliştirmesinin sağlanma-sı

D) Bahar şenlikleri ve konserler yardımı ile öğrencile-rin rahatlamasının sağlanması

E) Müze ve sergilere öğrenci gezileri düzenlenerek öğrencilerin kişisel gelişimlerine katkı sağlanması


9

5. Üniversite sınavı sonrası tercih işlemlerini yaparken kararsızlık yaşayan bir öğrenci, okul rehber öğretmeni-ne başvurarak bu konuda kendisine yardımcı olmasını istemiştir.

Okul rehber öğretmeninin bu duruma ilişkin aşa-ğıdaki seçeneklerde belirtilen çalışmalardan han-gisini yapması çağdaş rehberlik anlayışına uygun düşmez?

A) Öğrencinin mesleki seçimlerine yardımcı olmak amacıyla mesleki tanıtımlar yapması

B) Öğrenciyi tanımak amacıyla çeşitli test ve teknik-lerden yararlanması

C) Mesleklerin çalışma alanları ve istihdam olanakları hakkında öğrenciyi bilgilendirmesi

D) Öğrenciye karar verme becerileri kazandırarak ter-cih işlemlerini kendisinin yapmasını sağlaması

E) Öğrenciye uygun mesleklerin hangileri olduğu-nu söyleyerek bunlar arasından tercih yapmasını önermesi

6. Aşağıdakilerden hangisi rehberlik ve psikolojik da-nışma hizmetlerinin özelliklerine ve işlevlerine yö-nelik doğru bir değerlendirmedir?

A) Rehberlik yardımı; bireyin temel ihtiyaçlarının kar-şılanması amacıyla sunulan ve kendisini psikolojik açıdan güvende hissetmesine yardımcı bir hizmet-tir.

B) Rehberlik yardımı; bireyin kendisini geliştirmesine engel olan etkenleri fark etmesine yardımcı olarak çevresindeki fırsatları görmesine katkı sağlayan bir hizmettir.

C) Rehberlik yardımı; bireyin kişisel - sosyal yaşamı içerisinde saygın ve başarılı olabilmesi amacıyla sunulan bir hizmettir.

D) Rehberlik yardımı; bireye anlaşmazlıkların ve prob-lemlerin nasıl çözümlenebileceği noktasında yol gösterme sürecidir.

E) Rehberlik yardımı; eğitsel açıdan programlarla be-lirlenen hedeflere erişilebilmesi için yürütülen bir destek hizmetidir.

7. Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi esnasında bağlı kalınması gereken ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkelere uygun hareket etmek, rehberlik hizmetleri ile ulaşıl-ması amaçlanan noktalara erişmeyi kolaylaştırmakta, hizmetin etkili bir şekilde yürütülebilmesine yardımcı olmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi rehberlik anlayışını oluş-turan temel ilkelerden birisi değildir?

A) Ortak bir anlayış ve işbirliği gerektirme

B) Hizmetlere katılımda istekli olma

C) Özel yaşantıların gizliliğini koruma

D) Risk faktörlerinden koruma

E) Karar vermeye yardımcı olma

8. Boş zamanlarını ebru sanatı ile değerlendiren Melek Hanım, yaptığı çalışmalardan büyük keyif almakta ve bu çalışmalar esnasında rahatladığını ifade etmekte-dir. Yaptığı çalışmalar çevresindeki kişilerce beğeni-len, hatta çalışmalarını sergileme imkânı bulan Melek Hanım, yoğun çalışma hayatı nedeni ile bir süre ebru çalışmalarından uzak kalmıştır. Melek Hanım, çalışma-larını en kısa sürede tamamlayarak ebru çalışmaları ile ilgilenmeyi arzulamakta, bu çalışmaları yürütememe-nin eksikliğini hissetmektedir.

Melek Hanım’ın içinde bulunduğu durum dikkate alındığında, Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ne göre hangi ihtiyacı karşılayamamanın eksikliğini hissettiği söylenebilir?

A) Bilme - anlama

B) Kendini gerçekleştirme

C) Estetik

D) Saygı - saygınlık

E) Sevgi - ait olma

9. Aşağıdakilerden hangisi rehberlik anlayışı içerisin-de önemli bir yere sahip olan insancıl (Hümanis-tik) yaklaşımın temel varsayımları içerisinde yer almaz?

A) Her bireyin özünde kendini gerçekleştirmeye yö-nelik güçlü bir eğilim bulunmaktadır.

B) İstenmeyen davranışlar, eğitsel süreçlerin nitelikli yürütülememesinden kaynaklanmaktadır.

C) Bireylerin kendilerini algılayış biçimleri, yaşamdaki verimini ve mutluluğunu etkiler.

D) Üst düzey ihtiyaçlara erişilebilmesi için temel ihti-yaçların belirli bir düzeyde karşılanma zorunluluğu bulunmaktadır.

E) Rehberlik yardımının esası, bireyin kendisi olma-sını ve kendisine yeter hale gelmesini sağlamaktır.

eĞİtİm bİlİmlerİ rehberlİk ve Özel eĞİtİmŸitim bilimleri... · 2018-09-20 · Çağdaş...

Documents