dr. toker ergüder dünya sağlık Örgütü ulusal tütün...
TRANSCRIPT
© 2007 Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Dünyada tütün kontrolü deneyimi, WHO önerileriDünyada tütün kontrolü deneyimi, WHO önerileri
Dr. Toker ErgüderDünya Sağlık ÖrgütüUlusal Tütün Kontrol Program Sorumlusu (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Sigara Kullanımını Azaltmak için
Bloomberg Girişimi
Dr. Toker ERGÜDERDünya Sağlık Örgütü
Ulusal Tütün Kontrol Program Sorumlusu (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Sigara Kullanımı Dünyanın En Önemli Ölüm Nedenidir
5
3.9
3
1.8 1.71.2 1
0.6
0
1
2
3
4
5
6
Sigara
AIDS
Tüberkülo
z
Ölü
mle
r yıl/
mily
on
Eğer gerekli önlemler alınmazsa sigara kullanımına bağlı ölümler iki katına çıkarak bu yüzyılda 1 milyar kişiye ulaşacaktır.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Diğer hastalıklarla karşılaştırıldığında sigara ile mücadeleye çok az para ayrılmaktadır.
$0
$5
$10
$15
$20
AIDS TB Sıtma Tütün
Kür
esel
Fon
lar (
$ M
ilyar
)
0
1
2
3
4
5
Yıllı
k Ö
lüm
ler (
mily
on)
Fon miktarı, 2007 (tümkaynaklar, $ milyar)
Yıllık Ölümler
World Health Organization
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Hibe Yardım
• $125 milyon iki yıllığına (M. Bloomberg)• Düşük ve orta gelirli ülkelere yönelik• Dünya genelinde sigara içenlerin 2/3’ünün
yaşadığı 15 ülkede uygulanacaktır: Çin, Hindistan, Endonezya, Rusya, Bangladeş, Brezilya, Meksika, Türkiye, Pakistan, Mısır, Ukrayna, Filipinler, Tayland, Vietnam ve Polonya.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
375 milyon USD
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
5 Ortak Kuruluş
• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO)• Campaign for Tobacco Free Kids• Centers for Disease Control and
Prevention Foundation• Johns Hopkins Bloomberg School of
Public Health• World Lung Foundation (UNION)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Bloomberg Girişimi 2007-2008 (Türkiye)
1. Ulusal Tütün Kontrolü Program Sorumlusu, Surveyans Sorumlusu; idari asistan
2. Ulusal Tütün Kontrol Eylem Planı 2008-2012 (teknik ve finansal destek)
3. İrlanda çalışma gezisi4. 4207 yasa çalışmalarına destek5. Medya kampanyası ve web destegi
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Bloomberg Girişimi 2007-2008 (Türkiye)
6. Ülke Tütün Kontrol Raporu7. Sağlık Çalışanları Anketi (5600 kişi)8. Tütün Ekonomisi Çalışması9. Milletvekili Calışması10. Gazeteci egitimleri11. Dünya Sigarasız Günü12. MPOWER Tercümesi (23 Aralık 2008)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Bloomberg Girişimi 2007-2008 (Türkiye)
13. 81 il LOT kalite (32.000 hane)14. Kapasite degerlendirme calışması (9-20 Şubat
2009)15. Il tütün kontrol toplantıları (3 Aralık 2008)16. Tütün Kontrolünde Liderlik Egitimi (16 -19 Aralık
2008) 17. Proje Destekleri18. Proje Destekleri (Teknik – Finansal) ve eğitimleri
(SB, Yesilay, SSUK-Türk Toraks Derneği)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
http://www.tobaccocontrolgrants.org/
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
tütün kontrolüToplumun;
– tütün ürünleri tüketimini ve – tütün dumanına maruz kalmasını
önleyerek veya azaltarak sağlıkdüzeylerini yükseltmeyi amaçlayan,
– arz, – talep ve – zararı azaltma
stratejileridir;
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
TÜTÜN KONTROL POLİTİKALARI
1. TÜTÜNE TALEBİ AZALTMAYA
YÖNELİK ÖNLEMLER
2. TÜTÜN ARZININ AZALTILMASINA
YÖNELİK ÖNLEMLER
3. İZLEME VE DEĞERLENDİRME
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
TÜTÜNE TALEBİ AZALTMAYA YÖNELİK ÖNLEMLER
1. Fiyat ve vergi önlemleri2. Reklam, promosyon ve sponsorluk3. Tütün dumanından korunma (SHS)4. Tütün ürünlerinin içerikleri ve ifşası ile ilgili
düzenleme5. Tütün ürünlerinin paketlenmesi ve etiketlenmesi6. Öğretim, iletişim, eğitim ve toplumsal bilinç7. Sigaranın bırakılması (tütün bağımlılığı ve tütünün
bırakılması ile ilgili talep azaltıcı önlemler)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
TÜTÜN ARZININ AZALTILMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER
1. Tütün ürünlerinin yasa dışı ticareti2. Çocuklara ve çocuklar aracılığıyla
satış yapılması3. Ekonomik açıdan uygun alternatif
faaliyetler için destek sağlanması
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
• Gelişmiş ülkeler sigara içmenin bedelini ödediler, sıra gelişmekte olan ülkelere geliyor, zira sigara pazarı oraya kayıyor
• Önlem alınmazsa 2030 yılında 8-10 milyon ölüm olacak çoğu da gelişmekte olan ülkelerde...
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Philip Morris, Japan Tobacco ve British American Tobacco (BAT) dünyanın en büyük üç sigara üretici firmasıdır. 2002 yılında toplam gelirleri
121 milyar ABD dolarıdır.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Bu miktar
Tümünün gayrisafi yurtiçi hâsılalarının toplamından daha fazladır.
Arnavutluk, Bahreyn, Belize, Bolivya, Botswana, Kamboçya, Kamerun, Estonya, Gürcistan, Gana, Honduras, Jamaika, Ürdün, Makedonya, Malawi, Malta, Moldova, Moğolistan, Namibya, Nepal, Paraguay, Senegal, Tacikistan, Togo, Uganda, Zambiya ve Zimbabwe’nin (27 ÜLKE)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
2003 yılında, British AmericanTobacco (BAT)’ın başkanının yıllık geliri
4.25 milyon dolardır.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
"Tütün KontrolüÇerçeve Sözleşmesi
TKÇS - FCTC"
"Tütün KontrolüÇerçeve Sözleşmesi
TKÇS - FCTC"
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Tütünle mücadele birkaç nedenden ötürü zorluklar taşımaktadır:
– Tütünde bulunan nikotin bağımlılık yapmaktadır. – Tütün endüstrisi değişik yöntemlerle tütünle mücadeleyi
olumsuz yönde etkileme potansiyeline sahiptir.– Sigara satışlarından kamu maliyesi önemli gelir elde
etmektedir. – Bazı ülkelerde ve meslek gruplarında tütünün zararları
konusunda yeterli bilgilendirme yapılmamaktadır. – Tütünle mücadelede politik kararlılık en önemli faktördür.– Üst düzeyde sektörler arası koordinasyon ve işbirlikleri
gerekir.– Konuyla ilgili tüm kamu kurumların ve Sivil toplum
örgütlerinin görevlerini hassasiyetle sürdürmeleri gerekir.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Tütünle mücadele birkaç nedenden ötürü zorluklar taşımaktadır:
• Diğer taraftan tütün salgını uluslararası bir sorundur ve özellikle gelişmekte olan ülkeler gelecekte bunun getireceği yük ile daha fazla karşı karşıya kalacaklardır.
• Avrupa ve Kuzey Amerika’da sigara karşıtıdüzenlemelerin artışı, sigara içmenin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri konusundaki bilinçlenme ve sigara satışlarının azalması, sigara üreten çok uluslu şirketlerin ve küresel tütün endüstrisinin faaliyetlerini yeni pazarlar bulmak amacıyla gelişmekte olan ülkelere kaydırmasına neden olmuştur.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
"Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi TKÇS"
• Tütün kullanımının giderek artmasına, sağlık üzerine olan tehdidine ve tütün şirketleri tarafından gelişmekte olan ülkelerde pazar oluşturma stratejilerine karşı olarak geliştirilen ve dünyada tütün kontrolüne yönelik ilk uluslararasıanlaşma olan “Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi” 21 Mayıs 2003 tarihinde Cenevre’de Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 56. Dünya Sağlık Asamblesi’nde kabul edilmiştir.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
"Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi TKÇS"
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi, Sağlık Bakanımız Prof. Dr. Recep AKDAĞ tarafından 28 Nisan 2004 tarihinde imzalanmış ve TBMM onayından sonra 30 Kasım 2004 tarihinde 25656 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
• Birleşmiş Milletler tarihinin en hızlı bir biçimde, en fazla ülkeyi içeren ve en etkileyici sözleşmesi olarak 27 Şubat 2005 tarihinde uluslararasıanlaşma haline gelmiştir.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
"Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi TKÇS"
• 40 ülkenin imzalamasını takiben 27 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe giren Sözleşmeyi, 1 Aralık 2008 tarihi itibariyle 161 ülke imzalayarak Sözleşmenin tarafı haline gelmişlerdir. Türkiye, Sözleşmeyi imzalayan 43. ülkedir.
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesine ilişkin faaliyetler, tüm ülkelerde Sağlık Bakanlıklarıtarafından yürütülmektedir. Bu sözleşme, 4207 sayılı Kanun’dan sonra ülkemizde sigara ile mücadele konusunda atılan önemli adımlardandır.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
"Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi TKÇS"
• Ülkemiz, sözleşme görüşmelerinin başladığı1998 yılından itibaren tüm görüşmelere Sağlık Bakanlığı başkanlığındaki heyetlerle aktif olarak katılmıştır.
• En son olarak 30 Haziran – 6 Temmuz 2007 tarihleri arasında Bangkok’da düzenlenen II. Taraflar toplantısında Türkiye, “Tütün KontrolüÇerçeve Sözleşmesi Avrupa Bölgesi Koordinatörlüğü”ne seçilmiştir.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
161
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
"Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi"
• Toplum bazında
– Tütün talebini azaltmak ve kaçakçılığı önlemek için fiyat ve vergi düzenlemeleri (Madde 6 & 15)
– Tütün dumanına maruz kalmaktan koruma (Madde 8)– Tütün ürünlerinin paketleme ve etiketlenmesi (Madde 11 & 12)– Tütün reklamı, promosyonu ve sponsorluğunun yasaklanması
(Madde 13)– İzleme ve değerlendirme (Madde 20 & 21)
• Birey bazında
– Tütün bağımlılığını azaltma ve bıraktırma (Madde 14)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
TÜTÜN SALGININA BAĞLI ÖLÜM SAYILARI
• 20. yüzyılda 10 milyon kişi öldü
• Halen her yıl 5.4 milyon kişi ölüyor
• Acil önlem alınmadığı takdirde :– 2030 yılına gelindiğinde her yıl 8 milyondan
fazla ölüm olacak– 2030 yılındaki ölümlerin %80’i gelişmekte olan
ülkelerde olacak– 21. yüzyıl boyunca 1 milyar kişinin öleceği
tahmin ediliyor
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
“Dünyanın tüm ülkelerinde tümüyle “korunabilir”vasıftaki bu salgın en önemlihalk sağlığı sorunu olarak kabul edilmeli ve karar verici kişiler, bu salgınınönlenmesini en önemli gündem maddeleriolarak görmelidirler.”
Dr. Margaret Chan, DSÖ Genel Direktörü
Şimdi Harekete GeçmeliyizŞimdi Harekete Geçmeliyiz
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
DSÖ’ nün mpowerpaketindeki 6 politika ile tütün
salgını kontrol edilebilir veneden olduğu ölümler
azaltılabilir.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
WHO FCTC
Tütün Kontrolü için Kanıta Dayalı Araç
Madde 6,15 Madde 11,12Madde 8
Madde 14 Madde 20,21Madde 13
r p w
e o m
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
mpower
mpower
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
mpower
Monitor tütün kullanımını ve koruyucu uygulamaları izle
Protect toplumu tütün dumanından koruOffer sigarayı bırakmaya yardım etWarn tütünün zararları konusunda uyarEnforce tütün reklam, tanıtım ve
sponsorluğunu yasaklamayı destekleRaise tütün vergilerini artır
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
kuvvet • Pasif sigara dumanı etkileniminden KORU• Sigarayı bırakmak için UYGUN yardım öner• Tütün üzerindeki VERGİYİ artır• Tütün ürünlerinin reklam, tanıtım ve
sponsorluğunu kısıtlama konusunda VAR OLAN mevzuatı güçlendir
• Sigaranın zararları konusunda toplumu EĞİT• Tütün kullanımını ve koruyucu çalışmaları
TAKİP ET
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
• Sigaranın zararları konusunda uyar
• Sigarayı bırakmak için yardım et• Pasif sigara dumanı
etkileniminden koru• Reklam, tanıtım ve sponsorluğu
yasakla• Sigara vergilerini artır
• Bütün bu çalışmaları izle ve değerlendir
Küresel Tütün Kullanım Salgını Kanıtlanmış 6 Yöntem ile Tersine Çevrilebilir (MPOWER)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Monitor: Tütün kullanımı ve ilgili önlem politikalarını izleme
Doğru izlem çok önemli:– Tütün kullanım yaygınlığı (prevalansı)– Önleme politikalarının etkileri– Tütün endüstrisinin pazarlama, promosyon ve
lobi çalışmaları
TAKİP EDİLMELİDİR.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Protect: Kişileri tütün dumanından koruma
• Pasif içicilik için “güvenli” bir seviye yok!– “Tütün dumanından tümüyle korunmuş ortamlar”
sigara içmeyenleri tütün dumanından korur iken, içenlerin bırakmasına yardımcı olur.
• Sadece tümüyle dumansız ortamlar etkili- hiç bir istisna olmamalı!
• %100 dumansız ortam ile ilgili kanunlar çok gündemde ve işyerlerine ekonomik açıdan anlamlıboyutta zarar vermediği bilimsel olarak kanıtlanmış-hatta uzun vadede kar artıyor.
• Değerli bir iş güvenliği ölçütü
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Offer: Bırakmak isteyenlere yardım sağlamak
• Nikotin bağımlılık yapar (ruhsal, fiziksel)
• Sağlık sistemi tütün bağımlılığını tedavi etmek konusunda birincil sorumluluk sahibidir– Sigara bırakma hatlarının
da etkili olduğu gösterilmiş
Nicotine replacement therapy can double quit rates
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Warn: Tütün mamüllerininzararları konusunda eğitmek ve
uyarmak
• Çoğu kişi tütüne bağlısağlık etkilerinin tümünübilmiyor; pasif içiciliğinin zararlarından ise habersiz
• Tütün karşıtı mesajlar, tütüne ait imajın değişmesini sağlayacaktır.
2/3 want to quit
3/4 approve of warningsMore
than half changed opinions
Pack warnings are effective, especially if they have pictures covering half of pack
Impact of pack warnings in Brazil
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
RESİMLİ UYARILAR
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
RESİMLİ UYARILAR
TAYLAND BREZİLYA
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Enforce: Tütün reklamları, promosyonları ve sponsorluğuna engeller getirmek
• Her yıl milyarlarda dolar tütün kullanımını desteklemek için harcanıyor– Reklamlar satışlarındaki artış,beraberinde hastalık ve ölümleri de arttırıyor
• Yasaklar etkili ancak“kapsamlı” olmak koşulu ile:– Medyada her tür reklam
yasaklanmalı– Tüm pazarlama/promosyon
aktiviteleri yasaklanmalı– Cezalar olmalı, tam uygulanmalı
9 times faster reduction in consumption with ban than without after 10 yrs
Comprehensive advertising bans amplify effects of other interventions
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
1,5 SAATLİK BİR “FORMULA 1 ARABA YARIŞI”NDA, ÇOCUKLAR VE GENÇLER EN AZ 45 DAKİKASİGARA REKLAMLARINA MARUZ KALMAKTADIRLAR.*(Sağlık İçin Sigara Alarmı, 1(2):45.)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Raise: Tütün vergilerini arttırmak
• Tütün kullanımını azaltmanın en etkili yolu vergileri arttırmak:– Özellikle genç ve fakir
kesimde içmeyi azaltıyor– Vergilerdeki artış,
enflasyon ile uyumlu artmalı ve kişilerin harcama/alım gücüarttıkça vergi de arttırılmalı
• Vergilerin artması genellikleyüksek kabul gören bir uygulamadır.
Tax rates vs. consumption, South Africa
Higher tobacco taxes reduce consumption
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
€ 1,5 - 2
€ 8
€ 5
€ 6,5
€ 7,5
€ 4,5
€ 2,8
€ 4
€ 3
€ 1,5
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
FİYAT VE VERGİLENDİRMEFİYAT VE VERGİLENDİRMEFiyat değişimi
Tüketim değişimi
GelişmişÜlkeler
Gelişmekte olan
Ülkeler
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Tüketim ve vergi geliri ilișkisi,Türkiye, 2006
Tüketimdeki azalmanın vergi gelirine etkisi ne olur?
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Ulusal Tütün Kontrol
Programı12 Aralık 2007
Ulusal Tütün Kontrol
Programı12 Aralık 2007
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
http://www.euro.who.int/Turkey
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
12 Aral12 Aralıık 2007 / ANKARA / WHOTURk 2007 / ANKARA / WHOTURLaunchLaunch of of NationalNational TobaccoTobacco ControlControl ProgrammeProgramme ––
12 12 DecemberDecember 2007 / ANKARA / WHOTUR2007 / ANKARA / WHOTUR
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)“Struggling against tobacco is as important as struggling against terrorism”
12 Aral12 Aralıık 2007 / ANKARA / WHOTURk 2007 / ANKARA / WHOTURLaunchLaunch of of NationalNational TobaccoTobacco ControlControl ProgrammeProgramme ––
12 12 DecemberDecember 2007 / ANKARA / WHOTUR2007 / ANKARA / WHOTUR
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
12 Aral12 Aralıık 2007 / ANKARA / WHOTURk 2007 / ANKARA / WHOTURLaunchLaunch of of NationalNational TobaccoTobacco ControlControl ProgrammeProgramme ––
12 12 DecemberDecember 2007 / ANKARA / WHOTUR2007 / ANKARA / WHOTUR
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
12 Aral12 Aralıık 2007 / ANKARA / WHOTURk 2007 / ANKARA / WHOTURLaunchLaunch of of NationalNational TobaccoTobacco ControlControl ProgrammeProgramme ––
12 12 DecemberDecember 2007 / ANKARA / WHOTUR2007 / ANKARA / WHOTUR
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Negotiations of Comprehensive TC Law Grand National Assembly 27 December 2007
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
WHO CO Letter to Parliamentary Commission on Health
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
WHO CO Letter to Parliamentary Commission on Health
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Completed on
3 January 2008
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
66 65 65 64 64 6568 70
73 7477 78
8184
9195 96
101
109114
112 112110 108109107108 107106 104
10096
92
0
20
40
60
80
100
120
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2015
2020
TÜRKİYEDE TÜTÜN KULLANIMI (BİN TON)TÜRKİYEDE TÜTÜN KULLANIMI (BİN TON)
4207 Sayılı Yasanın yürürlüğe girmesi(1996)
Kaynak: Tekel ve TAPDK, 2006 Verileri
Türkiye’de yabancısigara fabrikalarının kurulması (1993)
Amerikan Sigaralarının İthalatı ve Satışı (1985)
Ilk sigara ile mücadelekanununun VETO edilmesi (1992)
Yeni Kanun(2008)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Philip Morris dökümanları1994 bütçesi:
“Sabancı’yırahmetli Özal’la iyiilişkileri olduğu içintutmuştuk. Şimdiodaklanmış hükümetilişkilerimizSabancı’daniyi”
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
İrlanda kanun öncesi tartışmalar
• Havalandırma sistemleri
• Özgürlüklerin ihlali
• Toplumun gelenek ve yaşam biçimine aykırılık
• Ekonomik kayıplar
• Konukseverlik sektöründe iş gücü kayıpları
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
19 MAYIS 2008
19 Temmuz 2009
Türkiye SigaraDumansız Olacak
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Ü l k e İ l k m e v z u a t S o n m e v z u a t S a ğ l ık k u r u m la r ı E ğ i t i m k u r u m l a r ı D e v l e t d a i r e l e r i R e s t o r a n l a r M e y h a n e v e b a r l a r K a p a l ı i şy e r l e r i v e o f i s l e r
T i y a t r o v e s i n e m a l a r
T ü r k i y e 1 9 9 6 2 0 0 8 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kİ r l a n d a 1 9 9 0 2 0 0 4 Y a s a k b Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kF ra n s a 1 9 9 1 2 0 0 8 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kF i n l a n d i y a 1 9 9 4 2 0 0 7 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k A l m a n y a 2 0 0 2 2 0 0 8 Y a s a k y a s a k y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kN o r v e ç 1 9 8 8 2 0 0 4 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k e Y a s a k Y a s a k Y a s a k
İ t a l y a c 1 9 7 5 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k
M a l t a c 1 9 8 7 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k
İs v e ç c 1 9 9 4 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kB ir l e ş i k K ra ll ı k 2 0 0 7 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kE s to n y a 2 0 0 1 2 0 0 7 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kİs r a i l 1 9 8 4 2 0 0 1 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k K ı s ı t la m aB o s n a H e rs e k 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kM a k e d o n y a 1 9 9 5 2 0 0 3 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kB e l ç i k a 1 9 9 1 2 0 0 6 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kB u l g a r i s ta n 1 9 7 4 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kY u n a n is t a n 1 9 7 9 2 0 0 2 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kA rn a v u t l u k 2 0 0 6 İs t e ğ e b a ğ l ı İs t e ğ e b a ğ l ı İ s t e ğ e b a ğ l ı K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k İs t e ğ e b a ğ l ı İs te ğ e b a ğ l ıM a c a r is t a n 1 9 9 9 2 0 0 1 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a k a
İz l a n d a 1 9 8 4 1 9 9 9 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kS l o v a k y a 1 9 9 7 2 0 0 4 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kİs p a n y a 1 9 8 8 2 0 0 6 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kA n d o r ra 1 9 9 1 2 0 0 4 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k Y a s a kS l o v e n y a 1 9 9 6 2 0 0 2 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k K ı s ı t la m aA v u s t u ry a 1 9 5 7 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k İ s t e ğ e b a ğ lı İ s t e ğ e b a ğ lı Y a s a k Y a s a kH o l l a n d a 1 9 9 0 2 0 0 4 Y a s a k Y a s a k Y a s a k İ s t e ğ e b a ğ lı İ s t e ğ e b a ğ lı Y a s a k Y a s a kT ü r k m e n is t a n 2 0 0 0 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k Y a s a k Y a s a kL it v a n y a 1 9 9 9 2 0 0 7 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a Y a s a kK a r a d a ğ 1 9 9 5 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aB e l a r u s 2 0 0 3 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a y o k K ı s ı t la m aA z e rb a y c a n 2 0 0 2 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a Y a s a kE rm e n is t a n 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aÇ e k C u m h u r iy e t i 1 9 8 9 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kP o r t e k i z 1 9 8 3 2 0 0 8 Y a s a k Y a s a k İ s t e ğ e b a ğ l ı İ s t e ğ e b a ğ lı İ s t e ğ e b a ğ lı İs t e ğ e b a ğ l ı Y a s a kL ü k s e m b u rg 1 9 8 9 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a y o k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k Y a s a kM o l d o v a 2 0 0 1 2 0 0 3 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aL e t o n y a 1 9 9 9 2 0 0 6 K ı s ıt l a m a Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aH ı rv a t i s t a n 1 9 9 9 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aD a n im a r k a 1 9 9 5 2 0 0 4 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aP o lo n y a 1 9 9 5 1 9 9 9 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m a
R o m a n ya c 2 0 0 2 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aİs v i ç r e 1 9 9 3 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aK a z a k i s t a n 2 0 0 2 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a Y a s a kG ü r c i s ta n 2 0 0 3 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aU k r a y n a 1 9 9 8 2 0 0 6 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aR u s y a 2 0 0 1 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aK ı rg ı z i s t a n Y a s a k K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o kÖ z b e k i s t a n K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a y o k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k K ı s ı t la m aT a c i k i s t a n K ı s ıt l a m a y o k K ı s ıt l a m a y o k K ı s ı tl a m a y o k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
The International picture….• Protection from Environmental Tobacco
Smoke through legislation with comprehensive smoking bans (including those in restaurants and bars with smoking areas being completely prohibited) are now adopted:
• In fourteen countries - Ireland, Norway, New Zealand, Bhutan, Scotland, Uruguay, Lithuania, Iceland, Northern Ireland, Wales, Slovenia, Denmark, England and France;
• Fourteen US States and the District of Columbia;
http://www.otc.ie/article.asp?article=243
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Diğer Ülke Yasalarına Üstünlükleri
• Açık havada yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı yerler ile bunların seyir yerlerinde tütün ürünleri kullanılamaz. (Avustralya’da plajlar)
• Televizyonda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri kullanılamaz, görüntülerine yer verilemez. (Hindistan sinema filimleri)
• İlan ve reklam giderleri gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak gösterilemez.
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
1989 - 2006 ARASI YAPRAK TÜTÜN VE SİGARA ÜRETİMİ, SİGARA TÜKETİMİ
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
350000
400000
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Tüketim
Tütün Üretimi
Sigara Üretim
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi) 79
18 YAŞ ve ÜZERİNDE TÜTÜN KULLANIMI ORANLARI (TÜRKİYE)18 YAŞ ve ÜZERİNDE TÜTÜN KULLANIMI ORANLARI (TÜRKİYE)
0
10
20
30
40
50
60
KadınErkekToplam
Kadın 13.5 19.45 16.6Erkek 57.8 52.9 50.6Toplam 33.6 33.79 33.4
1993 2004 2006
Kaynaklar: 1993 Sağlık Bakanlığı Araştırması,
2004 Sağlık Bakanlığı Ulusal Hastalık Yükü Çalışması,
2006 Aile Araştırma Kurumu ve TÜİK Aile Yapısı Araştırması
%
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi) 80
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi) 81
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
www.havanikoru.org.tr
© 2008 Dünya Sağlık Örgütü, Ulusal Tütün Kontrol Programı (Bloomberg Girişimi)
Bilmek Yetmez Uygulamamız Lazım.Niyetli Olmak Yetmez Yapmamız Lazım.
Johann Wolfgang von Goethe(1749–1832)
TEŞEKKÜR EDERİM