doğruluk payı aylık rapor ocak 2015

Ortak Gelecek için Diyalog Derneği tarafından 20 Haziran 2014 tarihinde yayın hayatına başlatılan Doğruluk Payı, herhangi bir partiyle ilişkisi olmayan tamamiyle bağımsız bir sosyal girişim olarak, Türkiye siyasetine etki eden aktörlerin açıklamalarını izleyerek belli kriterlere göre doğruluğunu kontrol etmektedir.

Doğruluk Payı Aylık RaporOcak 2015

1

Doğruluk Payı, siyasi aktörlerin hesap verilebilirliğini artırmak ve seçmeni bilgilendirmek amacıyla Ocak ayında 24 siyasi aktörün toplamda 34 demecini analiz etti. Analizler cumhurbaşkanının ve siyasi parti temsilcilerinin açıklamalarını konu aldı. AK Parti’den 11, CHP’den 7, MHP ve HDP’en 2’şer ve meclis dışından 2 siyasi aktörün demeçleri Doğruluk

Payı analizlerine konu oldu.Bu ay analizlere en çok konu olan siyasi aktör, 5 açıklaması analiz edilen Başbakan Ahmet Davutoğlu oldu. Davutoğlu’nu 3’er analizle Ekonomi

Bakanı Nihazt Zeybekçi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan izledi.

Geçen ay bütçe görüşmeleri nedeniyle analizlerde ekonomik göstergeler ve mali politikalar konu kategorilerinde bir yoğunlaşma olmuştu. Ocak döneminde ekonomi ile ilgili açıklamalar yoğunluğunu devam ettirdi; fakat iç politika, uluslararası ilişkiler ve adalet ile ilgili demeçler de ön plana çıktı. Büyüme ve istihdam artışı ile ilgili iddiaların yanı sıra hasta tutsaklar, TBMM’de gerçekleşen yüce divan görüşmeleri ve enerji ile ilgili demeçler de Doğruluk Payı radarına yakalandı.

Ortak Gelecek için Diyalog Dernegi; 16 Ocak 2014 tarihinde kuruluş işlemleri tamamlanarak, Türkiye’nin demokratikleşmesi hedefine katkı sağlamak amacı ile kurulmuş; siyasi katılım, temsiliyet, siyasi sorumluluk, şeffaflık alanlarında çalışmalar yaparak Türkiye’de demokrasinin araçlarına ulaşımı ve genç kitleleri bu demokratikleşme hareketine ortak etmeyi kendine amaç olarak belirlemiştir. Adalet, özgürlük, eşitlik, çeşitlilik, insan hakları, hukukun üstünlügü ve müzakerenin içinde bulunduğu temel demokratik değerleri kendi öncelikleri olarak kabul eden anlayışımız ve Türkiye toplumunun her türlü farklılığı ile eşit ve demokratik bir yapıda yaşama kararlılığı, bizlerin en önemli motivasyon kaynagını oluşturmaktadır.

Doğruluk Payı Aylık Rapor Ocak 2015

Editörün Girişi

2

Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz

Metodoloji

Doğruluk Payı Ölçeği

Bu ölçek Türkiye siyasetini etkileyen aktörlerin açıklamalarında kullandıkları, doğrulanabilir veya yanlışlanabilir özellikteki verileri derecelendiren ölçektir. Bu ölçekle derecelendirilecek açıklamaları aşağıdaki üç soruya verdiğimiz yanıtlara göre seçiyoruz.

· Açıklamada bahsi geçen veri doğrulanabilir veya yanlışlanabilir bir özellik taşıyor mu?· Açıklama tartışmalı mı?· Açıklama önemli mi?

Doğruluk payı ölçeği siyaseti etkileyen aktörlerin yaptığı açıklamalarında yaptıkları iddianın 3 ana özelliğine bakıyor:

1- İddiada dayanak olarak gösterilen nitel ve nicel verilerin doğruluğu2- Başvurulacak kaynakların kalitesi3- İddianın söylenme amacı ve bağlamıyla uyuşması

Bu üç ana kritere ek olarak bazı açıklamalarda iddianın parti ve aktörün genel eğilimleriyle tutarlılığı da dördüncü kriter olarak devreye girecek.

Hedeflerimiz

Daha sorumlu ve daha şeffaf bir siyasi sürece katkıda bulunmak.

Türkiyeli seçmenlerin daha sağlıklı ve bilgili tercihler yapmasına katkı yapmak.

Türkiye kamuoyunda şefafflık, sorumluluk ve demokratik yönetişim prensiplerinin önemi için farkındalığı artırmak.

Temel Prensiplerimiz

Bu site Türkiye siyasetindeki aktörlerin açıklamalarında yer verdiği doğrulanabilir veya yanlışlanabilir verileri izleyip doğruluğunu kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Kontrol kapsamımız içine söz konusu aktörlerin siyasi kanaatleri girmemektedir.Siyasi aktörlerin açıklamalarındaki her türlü veri kontrol edilmemektedir. Seçmeni yönlendirme rolü olan daha önemli veriler kontrol edilecek materyal olarak seçilmektedir.Bizim için önemli olan şey söz konusu açıklamaların temel aldığı verilerin, diğer her şeyden bağımsız olarak, doğruluğudur. Aktörün kimliği, siyasi bağı ya da amacı bu değerlendirme içine katılmamaktadır.Sosyal düzlemde kullanılan kavramların yer, zaman ve kişiye göre farklılıklar gösterdiğinin bilincindeyiz.Değerlendirmelerimizde çeşitliliği olabildiğinde içermeye ve one göre değerlendirmeler yapmaya gayret sarfedeceğiz.


Metodoloji

Bu kriterlere bağlı olarak yapılacak ağırlıklandırma ise;

Doğruluk (% 50)Kaynak kalitesi (% 20)Amaç ve bağlamla uyumu (% 30)Tutarlılık (% 10)*

Önemli!

1- Editörlerimiz analiz edilecek iddialardaki nitel ve nicel verileri öncelikle birincil kaynaklardan kontrol edecektir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ikincil kaynaklara başvurulsa bile bunlar iddia analizinin kaynak kalitesi kriterinde ona göre değerlendirilecektir

2- Tüm siyasi aktörlerin tüm iddialarını kontrol etmek gibi bir durum mümkün olamadığından analiz edilecek iddiaların seçiminde zorunlu olarak öznellik devreye girmektedir. Site dahilindeki sıralamaları bu gerçeği akılda bulundurarak yorumlanmasını tavsiye ediyoruz.

3- İddialarda kurulan nedenselliklerin objektif olarak kanıtlanması epistemelojik bir sorundur. Bu durumu dikkate alıyoruz; fakat kurulan nedensellikleri eleştirme hakkımızın kamuoyunu bilgilendirmenin önemli bir ayağı olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, iddialardaki verileri kontrol etmenin yanı sıra iddianın bir seviye arka planındaki nedenselliğin iddia ve verilerle uyumunu ortaya çıkarmayı da önemsiyoruz.

3

Kemal Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanı

“2002’de kişi başına dış borç bin 963 dolarken, bugün 5

bin 224 dolar oldu”

Analiz için dogrulukpayi.com

Recep Tayyip ErdoğanT.C. Cumhurbaşkanı

“Türkiye’de kadın istihdam oranı yüzde 26 civarındadır, aynı oran gelişmiş ülkelerde

yüzde 60’ın üzerindedir”


Analiz edilen demeçlerden

bazıları


Metodoloji

4

Bu kriterlere göre doğruluk payı ölçeğinde 5 seviye oluşmaktadır:

1- doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan veri güvenilir kaynaklardan doğrulanmıştır.Siyasal aktörün amacı ile kullanılan veri ve kurulan nedensellik arasında uyum vardır.

3- kısmen doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan verinin doğru-

lanması konusunda kaynak

uyuşmazlığı vardır.

Bağlantılı alt iddialarda kısmen

doğruluk vardır.Verinin kendisinde

ve yorumunda kısmi hata vardır.

2- kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan veri kaynaktan doğrulanmıştır.Verinin doğrulandığı kaynak kayda değer ölçüde güvenilir ve kalitelidir.Kurulan nedensellik tam olarak açıklanmamıştır.

4- büyük oranda doğruluk payı yoktur.

İddiada kullanılan veriler kısmen doğru olmakla birlikte nedensel-lik tartışmalıdır ve ciddi oranda yanıltma içermektedir.Kullanılan veri ile aktörün amacı arasında ciddi oranda uyumsuzluk vardır.Kullanılan verinin kısmen hata içermesine karşın aktörün amacıyla uyum içindedir.

5- doğruluk payı yoktur.

İddiada kullanılan veriler hatalıdır.Nedensellik ve göstergeler hatalı ve yanıltıcıdır.Abartılı ifadelere sıkça yer verilmiştir.

Ocak 2015 Rapor

Rapor Bulguları

5

Doğruluk Payı ekibi Ocak 2015 döneminde 24 farklı

siyasi aktörün 34 iddiasını analiz etti ve kamuoyuyla

paylaştı. Analizlerin % 52’si AK Partili siyasetçilerin

açıklamaları üzerine yapılırken meclis içi muhalefetin

toplamı % 35 oldu. Ocak ayında meclis dışından yapılan

analizler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Saadet

Partisi Genel Başkan Yardımcısı Atik Ağdağ’ın iddiaları

üzerine yapıldı.

Atik Ağdağ Saadet Partisi

Genel Başkan Yardımcısıi

“… son 3 yılda hırsızlık ve yolsuzluk gibi olaylar yüzde 68 nispetinde artarak 50 binden

84 bine ulaştı.”


Ahmet Davutoğlu T.C. Başbakanı

“Diyarbakır’da 12 yılda, 16 milyar lira yatırım yaptık”



bazıları

‘Doğruluk Payı’ Analizleri Dağılımı

AK Parti52.9%

20.6%

CHP11.8%

Meclis dışı8.8%HDP

5.9%MHP

Ocak 2015 Rapor

Rapor Bulguları

6

Ocak 2015 döneminde ortalama analiz skorlarına baktığımızda

ise Aralık ayına göre renk seviyesinde bir değişim görüyoruz.

Editörlerimizin önemli ve tartışmalı gördüğü iddialar üzerine

yapılan analizlerin ortalama doğruluk seviyesinin rengi sarı. Bir

başka deyişle, Türkiyeli seçmenler ortalama olarak kısmen

doğru açıklamalarla karşılaşmışlar.

Parti bazında değerlendirmeye baktığımızda ise geçen aya

göre seçilen demeçler bazında TBMM’de grubu bulunan dört

siyasi partinin de doğruluk seviyesinde bir düşüş göze

çarpıyor.

Rıza Türmen CHP İzmir Milletvekili

“Son 11 yılda 241 tane devlet tarafından öldürülen

çocuk var”


Selahattin Demirtaş HDP Eş Genel Başkanı

“Barajı aşamazsak yüzde 18 civarında irade parlamentoya

yansımayacak demektir.”



bazıları

Siyasi Partilere göre ‘Doğruluk Payı’ Ortalamaları

Türkiye Siyasetinin ‘Doğruluk Payı’ Ortalaması

Meclis Dışı

Ocak 2015 Rapor

5

Rapor Bulguları

7

Konu dağılımına baktığımızda ekonomi ve iç politika konu kategorisindeki açıklamaların tüm

analizlerin % 50’sini oluşturduğunu görüyoruz. Bu dönemde uluslararası ilişkiler ve adalet ile

ilgili 7 demeç de analiz edildi.

Genel Konu Kategorilerine göre Analiz Dağılımı

29.4 %

20.6%

11.8%

8.8%

5.9%

5.9%

5.9%

5.9%

Savunma ve Güvenlik

Tarım, Orman ve Köyişleri 2.9 %

2.9 %

Ekonomi

İç Politika

Uluslararası İlişkiler

Adalet

Bayındırlık, İmar ve Şehircilik

Enerji

Sosyal Politikalar

Sağlık

Bağımsız Meclis Dışı

Genel Konu Kategorilerinin Siyasi Gruplara

Dağılımı

1. Ekonomi2. İç Politika3. Uluslararası İlişkiler4. Adalet5. Bayındırlık, İmar ve Şehircilik6. Enerji7. Savunma ve Güvenlik8. Sosyal Politikalar9. Tarım, Orman ve Köyişleri10. Sağlık

1 2 3 4 5 6 7 8

29.4

8.8

5.9 5.9 5.9 5.9

9

2.9 2.9

10

20.6

11.8

Ocak 2015 Rapor

Kümülatif Bulgular

8

Doğruluk Payı’nın aktif olarak çalışmaya başladığı Haziran

ayından bu yana geçen altı aylık süreçte Türkiye siyasetine

etki etme potansiyeline sahip 135 aktörün toplamda 311

iddiası analiz edildi. Bu analizlerin yaklaşık % 45’i iktidar

partisine mensup aktörlerin iddiaları üzerine yapılırken % 46’sı

meclis içi muhalefet partilerine mensup aktörlerin açıklamaları

üzerine oldu. Meclis dışı aktörlerin payı ise yaklaşık % 9 oldu.

Bu dört ayın Doğruluk Payı sayacı çalıştığında ise renk az

farkla sarıyı gösteriyor. Türkiyeli seçmenler genel olarak

kısmen doğru açıklamalarla karşılaşmışlar.

Ensar Öğüt CHP Ardahan Milletvekili

“IMF’ye olan borcun silindiği söyleniyor ancak başka

yerlere 400 milyar borç var”


Devlet Bahçeli – MHP Genel Başkanı

“Dünyada terörden zarar gören ülkelerin başında Türkiye de gelmektedir”



bazıları

‘Doğruluk Payı’ Analizleri Dağılımı

Türkiye Siyasetinin ‘Doğruluk Payı’ Ortalaması

Siyasi Partilere göre ‘Doğruluk Payı’ Ortalamaları

CHP

AK Parti45.7%

28.0%

5.5 %10.9%

8.4 %Meclis Dışı

HDP1.6%Bağımsız

MHP

Bağımsız

Meclis Dışı

Ocak 2015 Rapor

9

Kümülatif Bulgular

Konu kategorisi bazında, Ocak ayında olduğu gibi ekonomi ve iç politika ile ilgili analizler

öne çıkıyor. 311 analizin yaklaşık % 64’ü ekonomi, uluslararası ilişkiler, sosyal politikalar

ve sanayi, ticaret ve finans gruplarını konu alan açıklamalar üzerine yapıldı.

Genel Konu Kategorilerine göre Analiz DağılımıEkonomi

Eğitim

İç Politika

Sosyal Politikalar

Sanayi Ticaret ve Finans

Çevre

Enerji

Teknoloji

Genel Politika

Tarım, Orman ve Köyişleri

Bayındırlık, İmar&Şehircilik

Savunma ve Güvenlik

Uluslararası İlişkiler

23.2 %

11.3 %

10.9 %

9.3 %

8.7 %

6.8%

4.8%

3.9 %

3.9 %

3.2 %

3.2 %

3.2 %

1.9 %

1.9 %

1.9 %

1.9 %

Mali Politikalar

Sağlık Genel Konu Kategorilerinin Siyasi Gruplara

Dağılımı

Bağımsız Meclis Dışı

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

10.9

9.38.7

6.8

4.8 3.9 3.9

3.2 3.2 3.2

1.9 1.9 1.9 1.9

23.2

11.3

15 16

Adalet

1. Ekonomi2. İç Politika 3. Sosyal Politikalar4. Uluslararası İlişkiler5. Sanayi, Ticaret ve Finans6. Eğitim 7. Tarım, Orman ve Köyişleri8. Teknoloji9. Çevre10. Bayındır, İmar ve Şehircilik11. Savunma ve Güvenlik12. Enerji13. Genel Politika 14. Mali Politikalar15. Sağlık16. Adalet

Hacımimi Mah. Dibek Sokak No:54 Avcı Apt. Daire:3 Galata Beyoğlu

İstanbul

+90 212 243 59 63 [email protected]

www.dogrulukpayi.com@dogrulukpayicom /Dogrulukpayi /Dogrulukpayi

doğruluk payı aylık rapor ocak 2015

Government & Nonprofit