doğruluk payı aylık rapor eylül 2014

Ortak Gelecek için Diyalog Derneği tarafından 20 Haziran 2014 tarihinde yayın hayatına başlatılan Doğruluk Payı, herhangi bir partiyle ilişkisi olmayan tamamiyle bağımsız bir sosyal girişim olarak, Türkiye siyasetine etki eden aktörlerin açıklamalarını izleyerek belli kriterlere göre doğruluğunu kontrol etmektedir.

Doğruluk Payı Aylık RaporEylül 2014

1

Geride bıraktığımız Eylül ayına, Türkiye yeni bir cumhurbaşkanı, yeni bir başbakan ve yeni kabine üyeleriyle girmişti. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden zaferle çıkan Recep Tayyip Erdoğan 28 Ağustos’ta mazbatasını alarak göreve başladı. Dış İşleri Bakanı Ahmet Davutoğlu 27 Ağustos’ta kongrede AK Parti genel başkanı seçildi ve cumhurbaşkanının hükümeti kurma görevi vermesini takiben 1 Eylül’de 62. Hükümet resmen kuruldu. Ağustos’un ikinci yarısı boyunca devam eden siyasi belirsizlikler

de bu şekilde netleşmiş oldu.

Türkiye’nin Eylül ayı gündemini en çok etkileyen olay şüphesiz Ortadoğu bölgesinde radikalizm tehdidinin ciddi boyutlara ulaşmasıydı. Son zamanlarda isminden sıkça söz ettiren İŞİD terör örgütünün Türkiye sınırlarına yakın yerlerde yaptığı saldırılar ve kıyımlar bölgede bir insani krizin yaşanmasına neden oldu ve olmaya devam ediyor. Krizin boyutunun artmasıyla ABD liderliğinde bir koalisyon kuruldu ve bölgedeki hedeflere hava saldırısı düzenlemeye başladı. Fakat bölgedeki fazla değişkenli karmaşık durum bölgedeki istikrarsızlık ortamının uzun süre devam edeceğini gösteriyor. Bunun Türkiye’ye etkileri de doğal olarak devam edecek.

Eylül gündeminin bir diğer maddesi ise geçtiğimiz Mayıs ayında yaşadığımız Soma faciasından sonra tekrar iş güvenliği oldu.

İstanbul Mecidiyeköy’de bir inşaat sahasında gerçekleşen asansör kazası nedeniyle 10 işçisinin hayatını kaybetmesi hükümet ve

muhalefet arasındaki sert tartışmaları da beraberinde getirdi. Yine bu dönemde Ağustos ayında genel kurulda görüşülmeden meclisin tatile girdiği ve kamuoyunda “torba yasa” olarak bilinen “İş Kanunu ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” TBMM genel kurulunda 231 kabul oyuna karşılık 17 ret oyuyla yasalaştı.

Bu gündem çerçevesinde milletvekilleri, bürokratlar, sivil toplum ve siyasi parti temsilcileri birçok konuda fikirlerini kamuoyuyla paylaştılar. Doğruluk Payı olarak da bize bu açıklamaların doğruluğunu kontrol etmek düştü.

Ortak Gelecek için Diyalog Dernegi; 16 Ocak 2014 tarihinde kuruluş işlemleri tamamlanarak, Türkiye’nin demokratikleşmesi hedefine katkı sağlamak amacı ile kurulmuş; siyasi katılım, temsiliyet, siyasi sorumluluk, şeffaflık alanlarında çalışmalar yaparak Türkiye’de demokrasinin araçlarına ulaşımı ve genç kitleleri bu demokratikleşme hareketine ortak etmeyi kendine amaç olarak belirlemiştir. Adalet, özgürlük, eşitlik, çeşitlilik, insan hakları, hukukun üstünlügü ve müzakerenin içinde bulunduğu temel demokratik değerleri kendi öncelikleri olarak kabul eden anlayışımız ve Türkiye toplumunun her türlü farklılığı ile eşit ve demokratik bir yapıda yaşama kararlılığı, bizlerin en önemli motivasyon kaynagını oluşturmaktadır.

Doğruluk Payı Aylık Rapor Eylül 2014

Editörün Girişi

2

Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz

Metodoloji

Doğruluk Payı Ölçeği

Bu ölçek Türkiye siyasetini etkileyen aktörlerin açıklamalarında kullandıkları, doğrulanabilir veya yanlışlanabilir özellikteki verileri derecelendiren ölçektir. Bu ölçekle derecelendirilecek açıklamaları aşağıdaki üç soruya verdiğimiz yanıtlara göre seçiyoruz.

· Açıklamada bahsi geçen veri doğrulanabilir veya yanlışlanabilir bir özellik taşıyor mu?· Açıklama tartışmalı mı?· Açıklama önemli mi?

Doğruluk payı ölçeği siyaseti etkileyen aktörlerin yaptığı açıklamalarında yaptıkları iddianın 3 ana özelliğine bakıyor:

1- İddiada dayanak olarak gösterilen nitel ve nicel verilerin doğruluğu2- Başvurulacak kaynakların kalitesi3- İddianın söylenme amacı ve bağlamıyla uyuşması

Bu üç ana kritere ek olarak bazı açıklamalarda iddianın parti ve aktörün genel eğilimleriyle tutarlılığı da dördüncü kriter olarak devreye girecek.

Hedeflerimiz

Daha sorumlu ve daha şeffaf bir siyasi sürece katkıda bulunmak.

Türkiyeli seçmenlerin daha sağlıklı ve bilgili tercihler yapmasına katkı yapmak.

Türkiye kamuoyunda şefafflık, sorumluluk ve demokratik yönetişim prensiplerinin önemi için farkındalığı artırmak.

Temel Prensiplerimiz

Bu site Türkiye siyasetindeki aktörlerin açıklamalarında yer verdiği doğrulanabilir veya yanlışlanabilir verileri izleyip doğruluğunu kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Kontrol kapsamımız içine söz konusu aktörlerin siyasi kanaatleri girmemektedir.Siyasi aktörlerin açıklamalarındaki her türlü veri kontrol edilmemektedir. Seçmeni yönlendirme rolü olan daha önemli veriler kontrol edilecek materyal olarak seçilmektedir.Bizim için önemli olan şey söz konusu açıklamaların temel aldığı verilerin, diğer her şeyden bağımsız olarak, doğruluğudur. Aktörün kimliği, siyasi bağı ya da amacı bu değerlendirme içine katılmamaktadır.Sosyal düzlemde kullanılan kavramların yer, zaman ve kişiye göre farklılıklar gösterdiğinin bilincindeyiz.Değerlendirmelerimizde çeşitliliği olabildiğinde içermeye ve one göre değerlendirmeler yapmaya gayret sarfedeceğiz.


Metodoloji

Bu kriterlere bağlı olarak yapılacak ağırlıklandırma ise;

Doğruluk (% 50)Kaynak kalitesi (% 20)Amaç ve bağlamla uyumu (% 30)Tutarlılık (% 10)*

Önemli!

1- Editörlerimiz analiz edilecek iddialardaki nitel ve nicel verileri öncelikle birincil kaynaklardan kontrol edecektir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ikincil kaynaklara başvurulsa bile bunlar iddia analizinin kaynak kalitesi kriterinde ona göre değerlendirilecektir

2- Tüm siyasi aktörlerin tüm iddialarını kontrol etmek gibi bir durum mümkün olamadığından analiz edilecek iddiaların seçiminde zorunlu olarak öznellik devreye girmektedir. Site dahilindeki sıralamaları bu gerçeği akılda bulundurarak yorumlanmasını tavsiye ediyoruz.

3- İddialarda kurulan nedenselliklerin objektif olarak kanıtlanması epistemelojik bir sorundur. Bu durumu dikkate alıyoruz; fakat kurulan nedensellikleri eleştirme hakkımızın kamuoyunu bilgilendirmenin önemli bir ayağı olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, iddialardaki verileri kontrol etmenin yanı sıra iddianın bir seviye arka planındaki nedenselliğin iddia ve verilerle uyumunu ortaya çıkarmayı da önemsiyoruz.

3

Kemal Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanı

“2002-2014, kaç kişi iş kazalarında öldü biliyor

musunuz? 15 bin 7 işçi, iş cinayetlerinde öldü.”

Analiz için dogrulukpayi.com

Hasip Kaplan HDP Şırnak Milletvekili

“Dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girme hedefi olan

Türkiye, 17.likten 18.sıraya düşmüştür”


Analiz edilen demeçlerden

bazıları


Metodoloji

4

Bu kriterlere göre doğruluk payı ölçeğinde 5 seviye oluşmaktadır:

1- doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan veri güvenilir kaynaklardan doğrulanmıştır.Siyasal aktörün amacı ile kullanılan veri ve kurulan nedensellik arasında uyum vardır.

3- kısmen doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan verinin doğru-

lanması konusunda kaynak

uyuşmazlığı vardır.

Bağlantılı alt iddialarda kısmen

doğruluk vardır.Verinin kendisinde

ve yorumunda kısmi hata vardır.

2- kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan veri kaynaktan doğrulanmıştır.Verinin doğrulandığı kaynak kayda değer ölçüde güvenilir ve kalitelidir.Kurulan nedensellik tam olarak açıklanmamıştır.

4- büyük oranda doğruluk payı yoktur.

İddiada kullanılan veriler kısmen doğru olmakla birlikte nedensel-lik tartışmalıdır ve ciddi oranda yanıltma içermektedir.Kullanılan veri ile aktörün amacı arasında ciddi oranda uyumsuzluk vardır.Kullanılan verinin kısmen hata içermesine karşın aktörün amacıyla uyum içindedir.

5- doğruluk payı yoktur.

İddiada kullanılan veriler hatalıdır.Nedensellik ve göstergeler hatalı ve yanıltıcıdır.Abartılı ifadelere sıkça yer verilmiştir.

Eylül 2014 Rapor

Rapor Bulguları

5

Eylül 2014 dönemine Ortadoğu’daki kaygı verici

gelişmeler ve İstanbul Mecidiyeköy’de yaşanan iş

kazası nedeniyle tekrar tartışılan iş güvenliği konusu

damga vurdu. Doğruluk Payı editörleri bu dönemde

25 farklı siyasi aktörün 41 iddiasını analiz etti.

Recep Tayyip ErdoğanT.C. Cumhurbaşkanı

“2013 yılında Türkiye'de otomobil satışları rekor kırdı ve

665 bin otomobil satıldı. 2002'de 91 bin otomobil

satılmıştı.”işsizlik şampiyonuyuz.”


Ali Babacan T.C. Başbakan Yardımcısı

“Avro kullanan ülkelerin yüzde 90-100 oranında

kamu borçluluğu var”



bazıları

Meclis dışı

‘Doğruluk Payı’ Analizleri Dağılımı

AK Parti41.5%

34.1%

CHP

2.4%

HDP

2.4%Bağımsız

17.1%

MHP2.4%

Eylül 2014 Rapor

Rapor Bulguları

6

Eylül 2014 dönemi için Doğruluk Payı sayacı

çalıştırıldığında analiz edilen 41 açıklamanın kırmızı-yeşil

skalasındaki rengi sarı; bir başka deyişle, Türkiyeli

seçmenler Eylül döneminde ortalama olarak kısmi oranın

biraz altında doğruluk payı olan açıklamalarla

karşılaşmışlar. Bu oranın geçen döneme göre bir azalış

gösterdiğini not etmek gerekiyor. İsmail Koncuk Türkiye Kamu Sen ve Türk Eğitim Sen Genel Başkanı

“2002’de AKP’den önce 15 bin taşeron çalışıyordu devlet kademelerinde. Bugün 661 bin olmuş.”


Hurşit Güneş CHP Kocaeli Milletvekili

“2003 yılından bu yana, yani bu iktidarın başlangıcından

bu yana toplam işsiz sayısı 2 milyona yakın daha fazla.”



bazıları

Siyasi Partilere göre ‘Doğruluk Payı’ Ortalamaları

Bağımsız

Meclis Dışı

Türkiye Siyasetinin ‘Doğruluk Payı’ Ortalaması

Temmuz 2014 Rapor

5

Eylül 2014 Rapor

Rapor Bulguları

7

Bu dönemde konu dağılımına baktığımızda ise yaşanan elim iş kazasının etkisini görebiliyoruz.

Geçen iki ayda ekonomi ile ilgili iddialar analize daha fazla konu olurken, bu ay iş güvenliği

konusunu da içeren sosyal politikalar konu grubu tüm analizlerin dörtte birinden fazlasını

oluşturdu. Ekonomi, sanayi ve ticaret ve uluslararası ilişkiler konuları ise siyasal aktörlerin

yaptığı açıklamaların yarısından fazlasını oluşturdu. Ortadoğu’daki krizin Türkiye için daha kritik

bir hal alması ve bölgedeki karmaşa ortamının Türkiye’ye yansımalarını uluslararası ilişkiler

konularının siyasi aktörlerin gündeminde daha fazla yer alması sonucunu da beraberinde

getiriyor.

Genel Konu Kategorilerine göre Analiz Dağılımı

Ekonomi

Eğitim

Uluslararası İlişkiler

Teknoloji

İç Politika

Tarım, Orman ve Köyişleri

Adalet

Bayındırlık, İmar & Şehircilik

Enerji

Sanayi, Ticaret ve Finans

Sosyal Politikalar 26.8 %

22.0 %

17.1 %

12.2 %

4.9%

4.9%

2.4%

2.4%

2.4%

2.4%

2.4%

Bağımsız Meclis Dışı

Genel Konu Kategorilerinin Siyasi Gruplara DağılımıKonular

1. Sosyal Politikalar

2. Ekonomi

3. Sanayi, Ticaret ve Finans

4. Uluslararası İlişkiler

5. Teknoloji

6. İç Politika

7. Bayındır, İmar ve Şehircilik

8. Enerji

9. Eğitim

10. Adalet

11. Tarım, Orman ve Köyişleri1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

26.8

22.0

17.1

12.2

4.9 4.9

2.4 2.4 2.4 2.4 2.4

Kümülatif bulgular

Kümülatif Bulgular

8

Son üç aylık genel değerlendirmede, 89 farklı siyasi

aktörün toplam 172 iddiası Doğruluk Payı tarafından

analiz edildi. Parti dağılımında kaba olarak meclisteki

sandalye dağılımını devam ettiren bir eğilim olduğunu

görülmektedir. Son iki ayda meclis dışından birçok

aktörün açıklamalarının analizlere konu olması da kayda

değer bir gelişmedir. Bu örneklemde Türkiyeli

seçmenlerin kısmi ölçüde doğru açıklamalarla

karşılaştıkları söylenebilir.

Aykan Erdemir CHP Bursa Milletvekili

"Türkiye'de lezbiyen, gay, biseksüel ve transları (LGBT)

hedef alan ayrımcılığın ve şiddet giderek artıyor”


Faruk Çelik Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanı

“Türkiye, 10 milyar liradan 50 milyar liraya sağlık

harcamasını taşıyan bir noktaya gelmiştir”



bazıları

‘Doğruluk Payı’ Analizleri Dağılımı

AK Parti44.2%

29.1%

5.8 %8.1%

10.5%

Meclis Dışı

HDP2.3%

BağımsızMHP

Türkiye Siyasetinin ‘Doğruluk Payı’ Ortalaması

Siyasi Partilere göre ‘Doğruluk Payı’ Ortalamaları

Bağımsız

Meclis Dışı

Kümülatif bulgular

9

Kümülatif Bulgular

Konu kategorisi bazında, ekonomik verileri konu alan açıklamaların bir üstünlüğü göze çarpıyor.

Bu durumda iktidar partisine ve muhalefet partilerine mensup siyasi aktörlerin açıklamalarında

ekonomik verilerin sıklıkla kullanılması en önemli etkenlerden biri. Yapılan her üç analizden

birinin ekonomi, sanayi, ticaret ve finans göstergelerini içeren açıklamalarla ilgili olduğunu

görüyoruz. Bu genel eğilimin dışında son iki ayda Ortadoğu bölgesinde giderek artan karmaşa

ortamının Türkiye’deki siyasal aktörlerin ajandasına uluslararası ilişkiler konularını dahil ettiği

çıkarımını yapmak da oldukça mümkündür. Son dönemde bu konuların yanına sosyal

politikalarla ilgili konular da eklnemiştir. Diğer konular ise TBMM’de komisyon ve genel kurul

tartışmalarında öne çıktığı ölçüde analizlere zaman zaman konu olmaktadır.

Genel Konu Kategorilerine göre Analiz Dağılımı

Ekonomi

Eğitim

Sanayi, Ticaret ve Finans

Uluslararası İlişkiler

Sosyal Politikalar

Genel Politika

Enerji

Teknoloji

Çevre

Tarım, Orman ve Köyişleri

Bayındırlık, İmar & Şehircilik

Adalet

İç Politika

Sağlık

22.1 %

12.8 %

11.0 %

10.5%

7.6 %

7.0%

7.0%

4.7 %

4.1 %

3.5 %

3.5 %

2.9 %

1.2 %

1.2 %

1.2 %

Savunma ve Güvenlik

Genel Konu Kategorilerinin Siyasi Gruplara DağılımıKonular

1. Ekonomi

2. Sanayi, Ticaret ve Finans

3. Uluslararası İlişkiler

4. Sosyal Politikalar

5. İç Politika

6. Eğitim

7. Tarım, Orman ve Köyişleri

8. Teknoloji

9. Bayındır, İmar ve Şehircilik

10. Genel Politika

11. Enerji

12. Çevre

13. Adalet

14. Savunma ve Güvenlik

15. Sağlık

Bağımsız Meclis Dışı

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

11.5

11.0 10.5

7.6 7.0 7.0

4.74.1

3.52.9

1.2

22.1

12.8

3.5

1.2 1.2

15

Hacımimi Mah. Dibek Sokak No:54 Avcı Apt. Daire:3 Galata Beyoğlu

İstanbul

+90 212 243 59 63 [email protected]

www.dogrulukpayi.com@dogrulukpayicom /Dogrulukpayi /Dogrulukpayi

doğruluk payı aylık rapor eylül 2014

Government & Nonprofit