dÖnem v Çocuk ve ergen ruh saĞliĞi ve hastaliklari … · Çocuk ve ergen ruh sağlığı ve...
TRANSCRIPT
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI
DÖNEM V ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI
STAJI
STAJ REHBERİ
1
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Dönem V Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Eğitim Programı
Sevgili Öğrenciler,
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları stajına hoş geldiniz. Bu stajın diğer
stajlardan farklı özellikleri ve ayrı bir yeri vardır. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
uzmanlık dalı, hastalıkların biyolojik ve ruhsal yönüyle ilgilenmesinin yanı sıra, davranışsal ve
toplumsal yönüyle de ilgilenen ve bu açıdan eğitime ve koruyucu ruh sağlığına yönelik de
çalışan bir uzmanlık dalıdır.
Staj boyunca teorik derslerde çocuk ve ergenlerin ruhsal gelişim süreçleri, erişkinlerden
farklılık gösteren özellikleri, gelişim dönemine özgü psikopatolojileri ve acil yaklaşım gereken
durumların pekiştirilmesi hedeflenmektedir. Uygulama derslerinde ise çocuklar ve aileleri ile
birlikte olacaksınız. Küçük gruplar halinde yapılan bu uygulama derslerinde yaygın olarak
görülen ruhsal hastalıkları tanıma, ayırıcı tanı yapma, çocuk, ergen ve ailesine yaklaşım, ruhsal
değerlendirme ve görüşme tekniklerinin diğer disiplinlerden farklılıkları biyo-psiko-sosyal
bütünlük içerisinde ele alınacaktır.
Çocuk ve ergenlere yaklaşım biyopsikososyal alanları içerecek şekilde, aile, okul ve
akran ilişkileri gibi çocuğu yaşadığı ortamla ve kişilerarası ilişkileriyle birlikte değerlendirmeyi
gerektirir. Çocuk ve ergenlerin ruh sağlığını etkileyen süreçlere karşı hekimlerin sorumlulukları
koruyucu ruh sağlığı yaklaşımları da göz önünde tutulduğunda konsepsiyon öncesi dönemden
başlar. Bu nedenle ailelerin (anne, baba, kardeşler) ruh sağlığı da çocukların sağlığının ayrılmaz
bir parçası olarak ele alınmalıdır. Çocuk ve ergenlerde ruh sağlığına yaklaşımda temel felsefe
ruhsal, sosyal ve gelişimsel özelliklere bir bütün olarak bakmaktır. Bu staj boyunca bu bütüncül
yaklaşım ilkesini benimsemeniz beklenmektedir.
Bu kitapçıkta sunulan amaç ve öğrenim hedeflerine ulaşmak için teorik derslerin yanı
sıra, staj süresince tüm uygulamalara aktif olarak katılmak ve bu eğitim sürecinden en üst
düzeyde yararlanabilmek için gerektiğinde kişisel çaba harcamak ile yükümlüsünüz.
Çocuklar ve ailelerinin bireysel farklılıkları da göz önüne alınarak iyi bir hasta hekim
ilişkisi kurmak birincil amaçlarımızdan olmalıdır. Gerek bu konuda deneyiminizi artırmak
gerekse stajın amaç ve öğrenim hedeflerine ulaşabilmek için staj süresince hasta çocuk ve
2
aileleri ile birebir ilişkiyi öğretim elemanları eşliğinde izlemek ve onlarla birlikte çalışmak
esastır.
Hepinize verimli ve başarılı bir staj geçirmenizi dileriz. Bu başarının gerçekleşmesinde
Anabilim Dalındaki tüm öğretim üyeleri ve asistanlar her zaman size destek olmaya hazırdırlar.
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
3
İÇİNDEKİLER
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı ......................................................................... 1
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajının Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Programı İçindeki Yeri ................................................................................................................ 2
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Amacı ve Yeterlikleri ....................................... 3
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı’nda Beklenen Görevler, Yeterlik ve Öğrenme
Düzeyleri ..................................................................................................................................... 4
Beklenen Temel Hekimlik Becerileri ve Düzeyleri ...................................................................... 5
Temel Hekimlik Becerileri ................................................................................................. 5
Beklenen Profesyonel Değer ve Tutumlar ........................................................................ 6
Dönem V Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Dersleri Öğrenim Hedefleri ............. 7
Eğitim Ortamları ....................................................................................................................... 13
Staj Programı ............................................................................................................................ 13
Dönem V Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Teorik Ders Programı ........... 14
Dönem V Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Uygulama Ders
Programı .......................................................................................................................... 15
Staj Programındaki Derslerde ve Uygulamalarda Öğrenme-Öğretme Yöntemleri .................. 19
Staja Devamlılık ........................................................................................................................ 19
Stajın Değerlendirilmesi ........................................................................................................... 20
Önerilen Kaynak Yayınlar ......................................................................................................... 20
4
TABLOLAR
Tablo 1. Öğrenme (Performans) Düzeyleri ................................................................................ 4
Tablo 2. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajında Semptom/Durumlarda
Hedeflenen Öğrenme Düzeyleri ................................................................................... 5
Tablo 3. Beceriler için Öğrenme Düzeyleri ............................................................................... 5
Tablo 4. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajında Temel Hekimlik Becerileri ve
Öğrenme Düzeyleri ...................................................................................................... 6
Tablo 5. Teorik Ders Programı ................................................................................................. 14
Tablo 6. Kuramsal Ders Listesi ................................................................................................ 21
1
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı
Tıp eğitimi programı içinde Dönem I ve III’de çocuğun ruhsal gelişim özelliklerini
içeren çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıklarına yönelik dersler, Dönem V’de programdaki
ağırlığı arttırılmış olarak teorik ve uygulama dersleriyle devam etmektedir.
Hekimlik pratiğinde kuramsal bilginin gerekliliği tartışılamaz ancak bu bilginin beceri
ve tutumla birleştirilebilmesi istenen yeterliğe ulaşılmasını sağlayacaktır. Bu bütünleşmeyi
çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları açısından sağlamada ilk adım Dönem V’de yer alan
stajdır. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları; Dönem V’de Ruh Sağlığı Stajı ile birlikte
oluşturulmuş 6 hafta süren zorunlu staj olarak bulunmaktadır. Bu stajla daha önceki yıllarda
tartışılan bilgiler ışığında kuramsal derslerin yanı sıra hasta görüşmeleriyle gözlem ve
uygulama yapılmaktadır.
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nda 7 9 öğretim üyesi, 2
öğretim görevlisi, 2 1 klinik psikolog, 1 sosyal hizmet uzmanı ve asistanlar ile alana özel
araştırma, eğitim ve hasta hizmeti yürütülmektedir. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
stajı, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları stajı ile birlikte 6 hafta sürmektedir. Çocuk ve Ergen Ruh
Sağlığı ve Hastalıkları stajı her salı öğleden sonra tüm staj grubunun katıldığı kuramsal derslerle
sürdürülmektedir. Teorik dersleri tüm grup birlikte Mavi Amfi’de almaktadır. Uygulama
derslerinde ise tüm grup 3’e bölünerek grubun üçte biri rotasyonlarla 2 haftalık süre boyunca
sabah 9:00-12:00 arasında kardiyoloji dershanesinde anabilim dalımızın öğretim elemanlarıyla
birlikte hasta görerek üzerinde tartışmakta ve staj sonunda burada görülen hastalarla ilgili bir
rapor hazırlanması beklenmektedir. Bu düzenleme stajın 1. günü erişkin psikiyatrisinde staj
tanıtımı sırasında yapılarak stajyerler bilgilendirilmektedir. Stajın devam eden günlerinde
ayrıntılı vaka sunumu ve tartışması yapılmakta, ölümcül hastalık karşısında çocuk, ailesi ve
hekim konusu psikodrama yöntemlerinden yararlanılarak işlenmektedir.
2
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajının Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Programı İçindeki Yeri
6 Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları +
Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Seçmeli
(1 Ay + 1 Ay)
İç Hastalıkları
+
İç Hastalıkları
Seçmeli
(1 Ay + 1 Ay)
Kadın
Hastalıkları ve
Doğum
(1 Ay)
Acil Tıp
(2 Ay)
Psikiyatri
(1 Ay)
Genel Cerrahi
(1 Ay)
Kırsal
Hekimlik
+
Kırsal
Hekimlik
Seçmeli
(1 Ay + 1 Ay)
Seçmeli
(1 Ay)
5 Nöroloji Ruh Sağlığı
ve
Hastalıkları
Ortopedi KBB Göz Sosyal
Pediatri
Deri ve
Zührevi
Hastalıkları
Üroloji Beyin
Cerrahi
Çocuk
ve
Ergen
Ruh
Sağlığı
FTR Radyoloji
+
Nükleer
Tıp
Plastik
Cerrahi
Çocuk
Cerrahisi
Seçmeli
4 İç Hastalıkları Genel Cerrahi /
Anesteziyoloji
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kadın Hastalıkları ve Doğum/ Üroloji
Seçmeli- İç Hastalıkları Seçmeli: Genel Cerrahi Seçmeli: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Seçmeli: Kadın Hastalıkları ve Doğum/ Üroloji
3 Neoplazi ve
Hematopoetik
Sistem
Hastalıkları
Ders Kurulu
Enfeksiyon
Hastalıkları
Ders Kurulu
Endokrinoloji
ve
Metabolizma
Hastalıkları
Ders Kurulu
Gastrointestinal
Sistem
Hastalıkları
Ders Kurulu
Dolaşım ve
Solunum
Sistemi
Hastalıkları
Ders Kurulu
Ürogenital Sistem
Hastalıkları Ders
Kurulu
Nörolojik Bilimler,
Psikiyatri ve Kas
İskelet Sistemi
Hastalıkları Ders
Kurulu
Halk Sağlığı, Tıp
Tarihi ve Etik, Adli
Tıp, Biyoistatistik
Ders Kurulu
Seçmeli Dersler I. Yarıyıl Seçmeli Dersler II. Yarıyıl
2 Doku-İskelet ve
Periferik Sinir
Sistemi Ders Kurulu
Dolaşım, Kan ve
Solunum Sistemleri
Ders Kurulu
Gastrointestinal
Sistem ve
Metabolizma Ders
Kurulu
Sinir Sistemi Ders
Kurulu
Endokrin ve Ürogenital
Sistem Ders Kurulu
Hastalıkların Biyolojik
Temeli Ders Kurulu
Seçmeli Dersler I. Yarıyıl Seçmeli Dersler II. Yarıyıl
1 Hücre Bilimleri-I Ders Kurulu Hücre Bilimleri-II Ders Kurulu Hücre Bilimleri-III Ders Kurulu Hücre Bilimleri-IV Ders Kurulu
Seçmeli Dersler I. Yarıyıl Seçmeli Dersler II. Yarıyıl
3
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Amacı ve Yeterlikleri
Stajın Amacı:
Dönem V stajının sonunda öğrencilerin, sık karşılaşılan ruhsal hastalıkları
tanıyabilmesi, ruhsal hastalıklara tedavi yaklaşımlarını bilmesi ve birinci basamakta çalışan
hekimler düzeyinde tedavi becerilerini uygulayabilmesi amaçlanmaktadır.
Yeterlik:
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları stajı sonunda bir Dönem V öğrencisi;
Psikiyatrik öykü alabilir.
Mental durumu değerlendirebilir.
Psikiyatrik muayene, öykü ve diğer işlemleri uygun şekilde kayıt altına alabilir.
Ruhsal hastalığı olan çocuk ve ergenlerde uygun tedavi seçeneklerini
değerlendirebilir.
Psikiyatrik yönden acil durumlara yönelik temel müdahaleyi öğrenebilir.
Hasta ve hasta yakınları ile uygun şekilde iletişim kurabilir.
Mesleki uygulamalarında karşılaştığı etik sorunları tanıyabilir ve yönetebilir.
Mesleki uygulamalarında istismar ile ilgili hukuki ve adli durumlara uygun
kararlar verebilir.
Beceriler:
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları stajı sonunda bir Dönem V öğrencisi;
Görüşme yöntemleri ve öykü alma
Çocuk ve ergenlerde ruhsal durum muayenesi
Motor ve nörolojik gelişimin değerlendirilmesi
Birey, aile ve çevrenin işlev ve kaynaklarının değerlendirilmesi
Tanıya yönelik inceleme (organik, psikometrik)
Temel düzeyde biyopsikososyal formülasyon ve ayırıcı tanı yapabilme becerisi
Sağaltımda temel psikofarmakolojik ve psikoterapötik yaklaşımları uygulama
4
Hasta ve ailelerine bilgi verme, öneri getirme ve destekleme
Hasta-hekim ilişkisinde temel iletişim becerilerini uygulama
İntihar riskinin değerlendirilmesi
Cinsel istismara maruz kalmış çocuk ve ergenlerin değerlendirilmesi
Tanıya dayalı sağaltım planlama becerisinde yetkinleşme becerilerini kazanır.
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı’nda Beklenen Görevler,
Yeterlik ve Öğrenme Düzeyleri
Bu staj sonunda stajyerlerin aşağıda belirtilen semptom/durumlarda belirlenmiş olan
düzeyde yeterlik kazanması beklenmektedir:
Bu staj sonunda stajyerlerin aşağıda belirtilen semptom/durumlarda klinik akıl yürütme
süreçlerini ve hasta yönetimini gerçekleştirecek düzeyde bilgi kazanmaları ve bu durumları
gerçek hastalarda gözlemeleri beklenmektedir:
Tablo 1. Öğrenme (Performans) Düzeyleri
A Acil durumu tanımlayarak acil tedavisini yapabilmeli, gerektiğinde uzmana
yönlendirebilmeli
ÖnT Ön tanı koyarak gerekli ön işlemleri yapıp uzmana yönlendirebilmeli
T Tanı koyabilmeli ve tedavi hakkında bilgi sahibi olmalı, gerekli ön işlemleri
yaparak, uzmana yönlendirebilmeli
TT Tanı koyabilmeli, tedavi edebilmeli
İ Birinci basamak şartlarında uzun süreli takip (izlem) ve kontrolünü
yapabilmeli
K Korunma önlemlerini (birincil, ikincil ve üçüncül korunmadan uygun
olan/olanları)
uygulayabilmeli
Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: Kalın Değil
5
Tablo 2. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajında Semptom/Durumlarda
Hedeflenen Öğrenme Düzeyleri
Semptom/ Durum/ Klinik Tablolar* Öğrenme Düzeyi
Duygudurum değişiklikleri ÖnNT, T, İ
İntihar/ Kendine Zarar Verme A, K, ÖnNT
Yeme Davranışı Sorunları A, ÖnNT
Dikkat eksikliği - hiperaktivite ÖnNT, TT
Öğrenme güçlüğü ÖnNT
Otizm Spektrum Bozuklukları A, ÖnNT
Zihinsel Yetersizlik A, ÖnNT
Tik A, ÖnNT
Anksiyete belirtileri A, ÖnT, T
Çocuk ve ergenlerde gelişimsel değerlendirme A, ÖnNT
Gelişimsel Gecikme A, ÖnNT
Öncelikli ve riskli/incinebilir gruplar A, K, ÖnNT
Enürezis A, K, ÖnNT, T, İ, TT
İhmal/İstismar A, K, ÖnNT, İ
Beklenen Temel Hekimlik Becerileri ve Düzeyleri
Bu staj boyunca stajyerlerden beklenen temel hekimlik becerileri ve düzeyleri aşağıda
belirtilmiştir.
Temel Hekimlik Becerileri
Tablo 3. Temel Hekimlik Becerileri için Öğrenme Düzeyleri
Öğrenme
Düzeyi
Açıklama
1 Uygulamanın nasıl yapıldığını bilir ve sonuçlarını hasta ve/veya
yakınlarına açıklar.
2 Acil bir durumda kılavuz / yönergeye uygun biçimde uygulamayı yapar.
3 Karmaşık olmayan, sık görülen, durumlarda / olgularda uygulamayı*
yapar.
4 Karmaşık durumlar / olgular da dahil uygulamayı* yapar.
Biçimlendirilmiş: İki Yana Yasla, Girinti: İlk satır: 1,25
cm
6
*Ön değerlendirmeyi / değerlendirmeyi yapar, gerekli planları oluşturur, uygular ve süreç ve
sonuçlarıyla ilgili hasta ve yakınlarını / toplumu bilgilendirir.
Tablo 4. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajında Temel Hekimlik Becerileri için
Öğrenme Düzeyleri
Temel Hekimlik Becerileri
Genel ve Soruna yönelik öykü alabilme 1
Mental durumu değerlendirebilme 1
Psikiyatrik öykü alabilme 2
Bilinç değerlendirmesi ve ruhsal durum muayenesi 1
Epikriz hazırlayabilme 1
Hasta dosyası hazırlayabilme 1
Reçete düzenleyebilme 1, 3
İntihar riskini değerlendirme 2, 3
Cinsel istismarı değerlendirme 1, 2, 3
*Tabloda yer alan semptom/ durum/ klinik tablolar Ulusal Çekirdek Eğitim Programında tanımlanan durumlardan
seçilmiştir. Aynı belirtinin görülebileceği farklı klinik tablolarda farklı düzeyde yaklaşım gerekebileceği için, bir
semptom/durum/klinik tablo için birden çok düzey belirtilmiş olabilir.** ÇRS= Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve
Hastalıkları
Beklenen Profesyonel Değer ve Tutumlar
Bu staj süresince profesyonel değer ve tutumlara uygun davranış sergilemeniz
beklenmektedir. Bu bağlamda aşağıda belirtilen ilkelere tüm çalışmalar sırasında uyulması
beklenmektedir:
Çocuk ve ergen ruh sağlığı pratiğinde çocuk, ergen ve ailelere yönelik uygun
yaklaşımıgeliştirme
Hasta ve ailesine bütünsel ve duyarlı yaklaşım yapabilme
Hasta, ailesi, toplum, meslektaşları ve beraber çalıştığı ekip ile etkili iletişim
kurabilme
Çocuk, ergen ve aile ile çalışmada temel etik değerlerin farkında olma
Etik ilkelere göre davranabilme
Kanıta dayalı tıp ilkelerini uygulayabilme
Hastaların tanı ve tedavisinde akılcı yaklaşımı izleyebilme
Biçimlendirilmiş Tablo
7
Hasta yönlendirme ve sevk işlemlerini gereken iletişimleri kurabilme
Sürekli tıp eğitiminin önemini kavrayabilme
Güncel yasaların ve adli psikiyatrik yöntemlerin istismar açısından çocuk ve ergen
ruh sağlığı pratiğine uygulanmalarına yönelik tutumların geliştirme
Dönem V Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Dersleri Öğrenim
Hedefleri
Dersin Adı: Stajın Tanıtımı, Ruhsal Değerlendirme ve Semiyoloji
Psikiyatrik görüşmenin diğer anamnez görüşmelerinden farkları ve aynılıklarına
ilişkin en az iki özellik belirtebilme
Çocuk ve ergenlerle yapılan görüşmelerde kullanılan sözel ve sözel olmayan
görüşme yöntemlerine ilişkin en az iki özellik belirtebilme
Dersin Adı: Bebeklik Dönemi Ruhsal Özellikleri ve Bağlanma Bozuklukları
Bebeklik döneminde görülen normal ruhsal özelliklerden beş tanesini sayabilmek
Bebeklik döneminde sosyal gelişim basamaklarını sıralayabilmek
İnsanlarda “ Bağlanmanın” tanımını yapabilmek
İnsanlarda “Bağlanma davranışının” temel özelliklerden beş tanesini sayabilmek
“Bağlanmanın” ruhsal gelişimdeki önemini belirtebilmek
Güvenli bağlanma davranışını belirleyen anne – bebek ilişkisinin niteliklerinden
beş tanesini sıralayabilmek
Bağlanmayı etkileyen faktörlerden beş tanesini sıralayabilmek
Güvensiz bağlanma örüntüsü gösteren anne-bebek ilişkisinin özelliklerinden beş
tanesini sıralayabilmek
Güvensiz bağlanma ile ilişkili ruhsal sorunlardan beş tanesini sıralayabilmek
Güvensiz bağlanmanın beyin gelişimi üzerine olan etkilerinden beş tanesini
sıralayabilmek
8
Dersin Adı: Çocuk ve Ergenlerde Psikofarmakoloji
Çocuk ve ergen psikiyatrisinde psikofarmakolojinin tedavideki yerini
açıklayabilmek,
Çocuk ve ergenlerde ilaç tedavisi öncesinde değerlendirilmesi gereken özellikleri
sıralayabilmek
Çocuk ve ergen psikiyatrisinde farmakoljik tedaviyi etkileyen yaş dönemine özgü
faktörlerin değerlendirilmesi ve ele alınması
Çocuklarda farmakokinetik farklılıklardan beş tanesini sıralayabilmek
Antidepresan ilaçların, antipsikotik ilaçların ve psikostimulanların çocuk ve
ergenlerde kullanımı ile ilgili genel prensipleri sıralayabilmek
Dersin Adı: Erken Çocukluk Dönemi Ruhsal Özellikleri ve Psikopatolojileri,
(Enürezis, Enkoprezis, Tik Bozuklukları, Kekemelikİletişim Bozuklukları)
Bu dönemde görülen normal ruhsal özelliklerden dört tanesini sayma
Erikson’un psikososyal kuramına göre bu dönemin olumlu benlik ögesi ve
tehlikesini söyleme ve bunun gelişiminde rol oynayabilen çevresel etkenlerden iki
tanesini sayma
Tuvalet eğitimi ile ilgili ilkelerden üç tanesini sayma
Ayrılık anksiyetesini açıklama
Enürezisi hem süresine hem de ortaya çıkış zamanına göre sınıflama ve tanımlama
Enürezis etyolojisinde rol oynayabilen etkenlerden dört tanesini sayma
Enürezisin ayırıcı tanısında rol oynayan hastalıklardan dört tanesini sayma
Enürezis tedavisindeki temel ilkeleri açıklama
Enkoprezisi tanımlama
Enkoprezis etyolojisinde rol oynayabilen etkenlerden iki tanesini sayma
Enkoprezis tedavisindeki temel ilkeleri açıklama
Tik bozukluklarını sınıflama ve tanımlama
Tik bozukluklarının etyolojisinde rol oynayabilen etkenlerden üç tanesini sayma
9
Tik bozukluğunun ayırıcı tanısında rol oynayan sorunlardan üç tanesini sayma
Tik bozukluklarının tedavisindeki temel ilkeleri açıklama
Kekemeliği sınıflama ve tanımlama
Kekemeliğin etyolojisinde rol oynayabilen etkenlerden üç tanesini sayma
Kekemeliğin ayırıcı tanısında rol oynayan sorunlardan üç tanesini sayma
Kekemeliğin tedavisindeki temel ilkeleri açıklama
Dersin Adı: Çocukluk Dönemi Cinsel İstismarı ve İhmali
Çocuk ve ergenlerde ihmal ve istismarın tanımını yapabilmek
Çocuk ve ergenlerde istismar için ailesel risk etmenlerini tanımlayabilmek
Çocuklarda istismarın akla gelmesinin gerekli olduğu klinik özellikleri
tanıyabilmek
Çocuk ve ergenlerde cinsel istismarın uzun dönem ruhsal etkilerinin nasıl olacağını
belirleyen olumlu ve olumsuz prognostik faktörleri sayabilmek
Cinsel istismar şüphesiyle gelen hastanın değerlendirilmesindeki temel prensipleri
bilmek
Cinsel istismarın kısa, orta ve uzun dönemde ruhsal etkilerini tanımlayabilmek
Cinsel istismarın ruhsal etkilerinde rol oynayan dinamiklerden en az beş tanesini
sayma
Aile içi cinsel istismarın aile sistemi içerisinde özelliklerini ve dinamiklerini bilme
Cinsel istismara uğradığı belirlenen çocuk ve ergenlerde vaka yönetimi ve adli
süreçleri yürütme becerisini kazanma
Dersin Adı: Oyun Dönemi Ruhsal ve Gelişimsel Özellikleri ve Ayrılık Kaygısı
Bozukluğu
Oyun döneminde görülen normal ruhsal özelliklerden beş tanesini sayma
Erikson'un psikososyal kuramına göre bu dönemin olumlu benlik ögesi ve
tehlikesini söyleme ve bunun gelişiminde rol oynayabilen çevresel etkenlerden iki
tanesini sayma
10
Özdeşimi tanımlama
Oyunun çocuğun yaşamındaki yeri ve önemini açıklama
Ödipus çatışmasını tanımlama
Çocukta cinsel kimliğin nasıl geliştiğini açıklama
Bu dönem ile ilgili olabileceği düşünülen psikiyatrik bozukluklardan iki tanesini
sayma
Ayrılık kaygısını tanımlama
Okul dönemine özgü ruhsal gelişim özelliklerini sayabilme
Okul dönemine özgü zihinsel gelişim özelliklerini sayabilme
Okul döneminde sık görülen ruhsal sorunların tanı ve tedavi yaklaşımlarını
sayabilme
Okul döneminde görülen zihinsel sorunların nedenleri ve yaklaşım biçimlerini
sayabilme
Zeka geriliklerini basamaklarına göre sayabilme
Türkiye ve diğer ülkelerdeki yardım ve eğitim olanaklarını sayabilme
Ana-babaların duygularını ve uygun yaklaşım yollarını açıklayabilme
Dersin Adı: Otizm Spektrumu Bozuklukları Bozukluğu
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) erken tanının önemini belirtebilme
Erken dönemde uyarıcı OSB belirtilerini bilme
OSB tanısından şüphelenilmesi durumunda yönlendirmede uygun yaklaşımı
anlatabilme
OSB taramasında sorulabilecek en az iki soru oluşturabilme
OSB tanı ölçütlerinde iki ana belirti kümesini söyleme ve her belirti kümesinde en
az iki belirti sayma
OSB beş iyi prognoz ölçütünü sayma
OSB tedavisindeki temel ilkeleri anlatabilme
Dersin Adı: Dikkat Eksikliği / Hiperaktivite Bozukluğu
11
Dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanı değerlendirmesini
anlatabilme
DEHB etiyolojisini açıklayabilme
DEHB’de eşhastalanımları sayabilme
DEHB’nin gelişimsel etkilerini söyleyebilme
DEHB'de tedavi yaklaşımlarını anlatabilme
Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu (KOKGB) tanı ölçütlerini bilme
Davranım Bozukluğu (DB) tanı ölçütlerini bilme
KOKGB ve DB’de gidişatı açıklayabilme
KOKGB ve DB tedavi yaklaşımlarını anlatabilme
Dersin Adı: Ergenlik Dönemi Ruhsal Özellikleri ve PatolojileriGelişimsel
Psikopatolojileri ve Yeme Bozuklukları
Ergenlik döneminin yaşam evreleri içindeki yerini tanımlayabilmek
Ergenliğin başlangıç ve bitişine ilişkin yaş sınırlarını açıklayabilmek
Ergenlik döneminin kendi içindeki evrelerini sıralayabilmek ve yaş sınırlarını
çizebilmek
Her evrenin gelişim özelliklerinden en az üçünü sayabilmek
Kimlik gelişiminin üç boyutunu tanımlayabilmek
Cinsel kimlik gelişiminin öğelerini sayabilmek
Cinsel kimlik bozukluklarının tiplerini bilmek
Anoreksiya nervozanın ergenlik döneminde ortaya çıkmasında rol oynayan
etkenleri sayabilmek
Anoreksiya nervozanın klinik özelliklerinden en az beş tanesini sıralayabilmek
Bulimyanın klinik özelliklerinden en az üçünü söyleyebilmek
Anoreksiya nervoza ve bulimiyanın ayırıcı tanısını yapabilmek
Yeme bozuklukları için tedavi şeması tanımlayabilmek
12
Beden dismorfik bozukluğunu tanımlayabilmek, ergenlik gelişimiyle, ilişkisini
kurabilmek
Dersin Adı: Çocuk ve Ergenlerde Duygudurum Bozuklukları ve İntihar
Çocuk ve ergenlerde majör depresyonun erken tanı ve tedavisinin önemini
açıklayabilmek
Majör depresyonun etyolojisinde rol alan faktörleri sayabilmek
Çocuk ve ergenlerdeki depresyonun klinik özelliklerini belirtebilmek
Çocuk ve ergenlerde majör depresyona eşlik eden psikiyatrik hastalıkları
sayabilmek
Çocuk ve ergenlerde majör depresyonun ayırıcı tanısında yer alan psikiyatrik
hastalıkları sayabilmek
Majör depresyonun tedavisindeki temel ilkeleri açıklayabilmek
Çocuk ve ergenlerde bipolar bozukluğun klinik özelliklerini belirtebilmek
Çocuk ve ergenlerde bipolar bozukluğun tedavisindeki temel ilkeleri
açıklayabilmek
Özkıyım girişimlerine yol açan risk faktörlerini tanımlayabilmek
Özkıyım girişimlerinde hastaneye yatırma endikasyonlarını belirtebilmek
Özkıyım girişimlerinin tedavisindeki temel ilkeleri açıklayabilmek
Dersin Adı: Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete Bozuklukları
Anksiyete kavramını ve bozukluklarını tanımlayabilmek
Çocuk ve ergenlerde sık görülen anksiyete belirtilerinden üç tanesini sayabilmek
Anksiyete bozukluklarının etiyolojisinde rol alabilen etkenlerden üç tanesini
açıklayabilmek
Çocuk ve ergenlerde görülen anksiyete bozukluğu belirtileri ile erişkin anksiyete
bozuklukları belirtileri arasındaki farklardan beşini sayabilmek
Anksiyete bozukluklarının tedavisindeki temel ilkeleri açıklayabilmek
13
Anksiyete bozuklukları ile birlikte görülebilen gelişimsel psikopatolojileri
sıralayabilmek
Dersin Adı: Hasta çocuk, ailesi ve hekim
Hastalık kavramını hastanın bakış açısı, hasta yakınının bakış açısı ve hekimin
bakış açısı açılarından değerlendirebilmek
Hastalara biyo-psiko-sosyal bakış açısı ile yaklaşabilme becerisi kazanabilmek
Hasta ve yakınlarının kronik ve ölümcül hastalıklar karşısında yaşadıkları evreleri
sayabilmek
Hekim olarak hastalık karşısındaki duygu ve tepkileri anlayabilmek
Her yaştaki hastanın hastalığa tepkilerine ilişkin farkındalık kazanabilmek
Eğitim Ortamları
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Anabilim Dalı İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi dördüncü kattadır. Anabilim dalımızda
poliklinik tarzında hasta görülmektedir; yatması gereken hastalar, psikiyatri ve pediatri
bölümlerine yatırılarak izlenmektedir. Ayrıca diğer bölümlerle konsültasyon ve liyazon
çalışmaları yürütülmektedir. Kuramsal dersler Mavi Amfi’de yapılmaktadır. Çocuk ve Ergen
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bölümünde uygulama dersleri, öğretim üyesi eşliğinde hasta ve
ailesiyle yapılan görüşmeler ve toplantılar bölüm toplantı salonunda yapılmaktadır.
Staj Programı
Staj programı genel hatları ile aşağıdaki tabloda verilmiştir. Her stajın başında güncel
program staj grubuna dağıtılacaktır.
14
Dönem V Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Teorik Ders Programı
Tablo 5. Teorik Ders Programı
Mavi
Amfi
1413:30.00-15:.00 15.0 15:00-18:.00
1. hafta
Salı
Stajın Tanıtımı
DoçYrd. Doç. Dr. Dr. Dilek Ünal/
Yrd. Doç. Dr. Burcu Ersöz AlanDilşad Foto
Özdemir
Ruhsal Değerlendirme ve Semiyoloji
Yrd. Doç. Dr. Dilek Ünal Yrd. Doç. Dr.
Dilek Ünal
Bebeklik Dönemi
Ruhsal Özellikleri ve
Bağlanma Bozuklukları
Doç. Dr. Tuna Çak
Esen Çocuk ve
Ergenlerde
Psikofarmakoloji
Çocuk ve Ergenlerde
Psikofarmakoloji
Yrd. Doç. Dr. Tuna
Çak Esen
2. hafta
Salı
Erken Çocukluk Dönemi Ruhsal
Özellikleri ve Psikopatolojileri
(Enürezis, Enkoprezis, Tik Bozuklukları,
İletişim BozukluklarıKekemelik)
Prof. Dr. Fatih Ünal
Okul Dönemi Ruhsal Özellikleri, Mental
Retardasvon
Yrd. Doç. Dr. Dilek Ünal Çocuk ve Ergenlerde
Anksiyete Bozuklukları
Yrd. Doç. Dr. Burcu Ersöz Alan
3. hafta
Salı
Cinsel İstismar ve İhmal
Doç. Dr. Dr. Dilşad Foto Özdemir
Oyun Dönemi Ruhsal ve Gelişimsel Özellikleri
ve Ayrılık Kaygısı Bozukluğu
Doç. Dr. Dilşad Foto Özdemir
4. hafta
Salı
Otizm Spektrumu Bozuklukları Bozukluğu
Prof. Dr. Ebru Çengel Kültür
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
Prof. Dr. Ebru Çengel Kültür
5. hafta
Salı
Ergenlik Dönemi Gelişimsel Özellikleri ve Yeme Bozukluklarıte Gelişimsel Psikopatoloji
Prof. Dr. Füsun Çuhadaroğlu Çetin
6. hafta
Pazartesi
Çocuk ve Ergenlerde Duygudurum
Bozuklukları ve İntihar Doç. Dr. Devrim
Akdemir
Çocuk ve Ergenlerde İntihar
Doç. Dr. Devrim Akdemir
6. hafta
Salı
VAKA TOPLANTISI Okul Dönemi
Ruhsal Özellikleri, Bilişsel Yetersizlik
Yrd. Doç. Dr. Dilek Ünal
VAKA TOPLANTISI
Yönlendirici: Öğretim Üyesi
6. hafta
Perşembe
SINAV
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş: Normal, Madde işaretleri veya
numaralandırma yok
Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: (Varsayılan) Times New
Roman, Kalın
Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: (Varsayılan) Times New
Roman, Kalın
Biçimlendirilmiş: Sonraki ile birlikte tut
Biçimlendirilmiş: Sonraki ile birlikte tut
Biçimlendirilmiş: Girinti: İlk satır: 0 cm, Sonraki ile
birlikte tutma, Sekme durakları: Eskisi 3,28 cm
Biçimlendirilmiş: Türkçe
15
Dönem V Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Uygulama Ders Programı
1. Grup
Kardiyoloji
Toplantı Salonu
9.00-10.30 10.30-12.00
Pazartesi Erişkin Psikiyatrisi Oryantasyon
Toplantısı
Erişkin Psikiyatrisi Oryantasyon
Toplantısı
Salı Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Çarşamba Stajyer Hastası Stajyer Hastası Dergi Saati
Perşembe Stajyer Hastası Stajyer Hastası (Ergen hasta)
Cuma Stajyer Hastası Seminer saati
Kardiyoloji
Toplantı Salonu
9.00-10.30 10.30-12.00
Pazartesi Hasta çocuk, ailesi ve hekim
Salı Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Çarşamba Stajyer Hastası (Otizm hastası) Stajyer Hastası Dergi Saati
Perşembe Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Cuma Stajyer Hastası Seminer saati
2. Grup
Kardiyoloji
Toplantı Salonu
9.00-10.30 10.30-12.00
Pazartesi Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Salı Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Çarşamba Stajyer Hastası Stajyer Hastası Dergi Saati
Perşembe Stajyer Hastası Stajyer Hastası (Ergen hasta)
Cuma Stajyer Hastası Seminer saati
Kardiyoloji
Toplantı Salonu
9.00-10.30 10.30-12.00
Pazartesi Hasta çocuk, ailesi ve hekim
Salı Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Çarşamba Stajyer Hastası ( Otizm hastası) Stajyer Hastası Dergi Saati
Perşembe Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Cuma Stajyer Hastası Seminer saati
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: Kalın Değil
16
3. Grup
Kardiyoloji
Toplantı Salonu
9.00-10.30 10.30-12.00
Pazartesi Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Salı Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Çarşamba Stajyer Hastası Stajyer Hastası Dergi Saati
Perşembe Stajyer Hastası Stajyer Hastası (Ergen hasta)
Cuma Stajyer Hastası Seminer saati
Kardiyoloji
Toplantı Salonu
9.00-10.30 10.30-12.00
Pazartesi Hasta çocuk, ailesi ve hekim
Salı Stajyer Hastası Stajyer Hastası
Çarşamba Stajyer Hastası (Otizm hastası) Stajyer Hastası Dergi Saati
Perşembe
Cuma
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş: Yazı tipi: Kalın Değil
17
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK VE ERGEN RUH
SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI
“DÖNEM V STAJYER BİLGİLENDİRME FORMU”
● Dönem V Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları staj programı; 6 haftalık teorik ve
pratik derslerden oluşmaktadır. Teorik dersleri tüm grup birlikte Mavi Amfi’de alacaktır.
Pratik dersler için ise tüm grup 3’e bölünerek grubun üçte biri 2 haftalık rotasyonlarla
kardiyoloji dershanesinde yapacaktır. Bu düzenleme stajın 1. günü erişkin psikiyatrisinde
staj tanıtımı sırasında yapılarak stajyerler bilgilendirilecektir.
● Teorik dersler her hafta salı öğleden sonra14sonra13:300-18:00 arasında, 6. hafta pazartesi
ve salı öğleden sonra saat 1413:300-18:00 arasında olacaktır.
● Pratik dersler grubun üçte biriyle pazartesi, çarşamba, perşembe ve cuma günü saat 9:00 –
12:00 arasında kardiyoloji dershanesinde bir öğretim üyesi eşliğinde ÇRS başvurusu olan
bir hasta görüşmesi ve bunun tartışılması şeklinde olacaktır.
● Stajyerlerden sınavdan önce pratik derslerde görülen hastalardan biri ile ilgili el yazısı ile
bir rapor hazırlaması beklenmektedir. Bu rapor hastanın hangi öğretim üyesi tarafından
görüldüğü, hastanın sosyodemografik özellikleri, geliş şikayeti, hikayesi, tanı/ayırıcı tanı
tartışması, tedavi planını içermelidir. Son bölümde ise seçilen olguya özgü görüşme
sırasında gözlenen psikiyatrik görüşme ile medikal görüşme arasındaki farkları vurgulayan
bir bölüm yazmaları beklenmektedir. Stajyer temsilcisi tarafından toplanan raporlar
sınavdan bir gün önce staj sorumlusu öğretim görevlisine teslim edilmelidir. Raporu teslim
etmeyen stajyerler sınava girmeyecektir.
● Derslere zamanında gelmek dersin bölünmemesi açısından oldukça önemli olduğu
bilinmektedir. Özellikle pratik derslerde hastanın ve ailesinin kalabalık bir staj grubu
önünde değerlendirildiği düşünülerek mesleki tutum ve davranışlar konusunda daha da
özenli olunması beklenmektedir. Hasta derste görülmeye başlandıktan sonra sınıfa
girilmemesi, bu nedenle pratik derslerde 8:45 de dershanede olunması çok önemlidir.
● Teorik ve Pratik derslerde yoklama alınmaktadır. Teorik derslerden 1 günkü öğleden
sonraki dersi, pratik derslerden 2 gün sabah dersini kaçırma devamsızlık için sınırdır.
Bunun üzerinde devamsızlığı olan stajyerlerin devamsızlık nedeniyle sınava girmesi uygun
olmayacaktır. Bu nedenle derslere devam konusunda belirtilen devamsızlık ölçütlerine
18
dikkat edilmesi, zorunlu durumlarda staj sorumlusu öğretim üyesinin bilgilendirilmesi staj
sonunda stajyerlerin bir sorun yaşamaması açısından uygun olacaktır.
● Staj kazanımları 100 puanlık yazılı bir sınav ile değerlendirilecektir. Bu sınavda 14 soruluk
bölüm, 5’er puandan çoktan seçmeli ya da doğru/yanlış olarak belirtilmesi istenen
sorulardan oluşacak, 2. bölüm ise açık uçlu her biri 10 puan değerinde 2 4 sorudan
oluşacaktır. Pratik derste hazırlanması beklenen raporlar 10 puan değerinde sınav sonucuna
eklenecektir. 14 çoktan seçmeli soru toplam 70 puan ve, 2 4 açık uçlu soru toplam 20 30
puan ve rapor 10 puan olmak üzere toplamda 100 puan üzerinden değerlendirilecektir.
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD.
Anabilim Dalı Başkanı Dönem V Staj Sorumlusu
Prof. Dr. Füsun Çuhadaroğlu Çetin Yrd. Doç. Dr. Dilşad Foto ÖzdemirDilek Ünal
Yrd. Doç. Dr. Burcu Ersöz Alan
19
Staj Programındaki Derslerde ve Uygulamalarda Öğrenme-Öğretme
Yöntemleri
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları staj programında dersler ve uygulamalar,
kuramsal eğitim, hasta başı eğitimleri, öğretim üyeleri ve yardımcıları (asistanlar dahil) ile
danışma ve tartışmalar, olgularla ilgili rapor hazırlama, ayrıntılı vaka sunumu ve tartışması ile
bilgilerin bütünleştirilmesi ile öğrenme olanakları sağlanmaktadır. Stajda uygulanan öğretme
yöntemleri aşağıda kısaca açıklanmıştır.
1. Anlatım: Staj yeterliklerine ulaşmak için gerekli bilgilerin derlenmesi ve öğrenciler
tarafından kavranabilmesi amacı ile kuramsal bilginin paylaşıldığı, tartışıldığı
derslerdir.
2. Olgu Tartışması: Belirli hasta gruplarına veya başvuru yakınmalarına yaklaşım,
tanı, ayırıcı tanı ve tedavi ilkeleri, bir olgu sunumu eşliğinde öğrencilerle
tartışılmaktadır. Bu olgu tartışmaları gerçek takipli hastalar üzerinden
yapılmaktadır.
3. Olgularla ilgili rapor hazırlama: Öğrencilerin aktif katılımıyla kendilerine
sunulan vakalardan birini semptomdan tanıya ve tedaviye gidecek şekilde
değerlendirilerek çözümlemesi, o olguya özgü diğer disiplinlerden ayıran görüşme
ve yaklaşım tekniklerinin belirtilmesi beklenmektedir.
4. Uygulamalı Eğitim: Staj döneminde küçük gruplarla öğretim elemanı eşliğinde
spesifik hasta gruplarına veya temel yakınmalara yaklaşım, tanı, ayırıcı tanı ve
tedavi ilkeleri, spesifik tetkik ve tedavi yöntemleri, klinik uygulamalar, hasta
görüşmelerinin yapıldığı ve eğitici ile birlikte tartışıldığı oturumlardır.
Staja Devamlılık
Stajlar sırasında kuramsal dersler, hasta başı eğitimi, pratik çalışmalara devam
zorunludur. Staj günü bir bütündür ve günlük programın bir bölümünde bulunamayan öğrenci
telafi yapmakla yükümlüdür. Staj günlerinin %20'sinden fazla devamsızlığı olan öğrencilerin
ilgili stajı tekrarlaması gereklidir.
20
Stajın Değerlendirilmesi
Her stajın sonunda öğrencilerden staj ile ilgili geribildirim alınıp, staj yöneticileri ile
paylaşılmaktadır.
Önerilen Kaynak Yayınlar
- Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, 13. Baskı, Eds: Orhan Öztürk, N. Aylin Uluşahin
- Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Temel Kitabı, Çuhadaroğlu F, Coşkun A, İşeri E, Miral
S, Motavallı N, Pehlivantürk B, Türkbay T, Uslu R, Ünal F .(eds). Hekimler Yayın
Birliği, Ankara yıl?
- Rey JM (editor). IACAPAP e-Textbook of Child and Adolescent Mental Health.
Geneva. International Association for Child and Adolescent Psychiatry and Allied
Professions 2015.http://iacapap.org/wp-content/uploads
- Cinsel İstismar ve Çocuk Ruh Sağlığı. Çocuk İhmal ve İstismarı I, Katkı Pediatri
Dergisi, 32(5):569-582, 2010.
- Çocuk İhmal ve İstismarına Psikososyal Yaklaşım. Çocuk İhmal ve İstismarı II, Katkı
Pediatri Dergisi, 32(5):553-558, 2010.
- Çocuk Ruh Sağlığı I. Katkı Pediatri Dergisi, 34(6), 2012.
- Çocuk Ruh Sağlığı II. Katkı Pediatri Dergisi, 35 (1), 2013.
21
Tablo 6. Kuramsal Ders Listesi
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Staj Programı Öğretim Üyesi
Stajın Tanıtımı Dr. Dilşad Foto
ÖzdemirBurcu Ersöz Alan/
Dr. Dilek Ünal
Ruhsal Değerlendirme ve Semiyoloji Dr. Dilek ÜnalDilek Ünal
Bebeklik Dönemi Ruhsal Özellikleri ve Bağlanma Bozuklukları Dr. Tuna Çak Esen
Çocuk ve Ergenlerde Psikofarmakoloji Dr. Tuna Çak Esen
Erken Çocukluk Dönemi Ruhsal Özellikleri ve Psikopatolojileri Dr. Fatih Ünal
(Dr. Fatih Ünal
Enürezis, Enkoprezis, Tik Bozuklukları, İletişim Bozuklukları)Kekemelik
Dr. Fatih Ünal
Okul Dönemi Ruhsal Özellikleri, Mental RetardasyonBilişsel
Yetersizlik
Dr. Dilek Ünal
Çocuk Cinsel İstismarı ve İhmali Dr. Dilşad Foto Özdemir
Oyun Dönemi Ruhsal ve Gelişimsel Özellikleri ve Ayrılık
Kaygısı Bozukluğu
Dr. Dilşad Foto Özdemir
Otizm Spektrumu BozukluklarıBozukluğu Dr. Ebru Çengel Kültür
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Dr. Ebru Çengel Kültür
Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete Bozuklukları Dr. Burcu Ersöz Alan
Ergenlik Dönemi Gelişimsel Psikopatolojileri ve Yeme
Bozuklukları te Gelişimsel Psikopatoloji
Dr. Füsun Çuhadaroğlu
Çetin
Çocuk ve Ergenlerde Duygudurum Bozuklukları ve İntihar Dr. Devrim Akdemir
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş: Sekme durakları: 12,38 cm, Sola
Biçimlendirilmiş Tablo
Biçimlendirilmiş Tablo
22
İLETİŞİM
Dönem V Stajı Sorumlusu
Doç. Dr. Dilşad FOTO ÖZDEMİRYrd. Doç. Dr. Dilek Ünal
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD
E-posta: [email protected]
Tel: (0312) 305 11 50
Yrd. Doç. Dr. Burcu Ersöz Alan
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD
E-posta: [email protected]
Tel: (0312) 305 11 50
HÜTF ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM
DALI
ANABİLİM DALI BAŞKANI
Prof. Dr. Füsun Çuhadaroğlu Çetin
AKADEMİK KADRO
Prof. Dr. Fatih Ünal - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Prof. Dr. Ebru Kültür - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Doç. Dr. Devrim Akdemir - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Doç. Dr. Dilşad Foto Özdemir - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Yrd. Doç. Dr. Halime Tuna Çak Esen - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Doç. Dr. Psk Gülin Evinç - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Yrd. Doç. Dr. Dilek Ünal - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Yrd. Doç. Dr. Burcu Ersöz Alan - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Dr. Öğr. Gör Kevser Nalbant – Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Dr. Öğr. Gör. Cihan Aslan - Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
23
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Sekreterliği
Tel: (0312) 305 11 50