ဗငးအရငဖမးနညး လဗလ

ႏ၀ငဘာ ၃၀၊ ၂၀၀၉ (၁)

ႏ႔ဖးဒကၡသညစခနးက ေရာကမ ကရငႏစသစကးပြေတာႏငႀကတာ ဒႏစဆ (၄) ႀကမ ျပည ေတာမယ။ မႏစက ပြဆ အေတာကစညတာ။ တငးရငးသားညညြတမႈ တညေဆာကေရး ေကာမ တဆတာ ဖြ႔စညးၿပးစလညးျဖစေနေတာ တငးရငးသားရးရာ တငဆကမႈေတြကလညး အၿပငအဆင။ ကေနာတ႔ BNA ဗမာအမးသားအသငး(ႏ႔ဖး)ကေတာင ဥးေရႊရး၊ ေဒၚမးအကန႔ တပငတင အကေတြ တငဆကျဖစခေသးတယ။ ဒအထမာ အားအေကာငးဆးအစအစဥက ေတာ ဘာလ မေမးန႔။ ကရငဒးယမးအစအစဥေပါ။ ကရငႏစသစကးမ႔ ကရငဒးယမးအကက ပသာတာ မထးေပ မယ၊ ဒးယမးၿပငပြမာ ကရငမဟတတတငးရငးသားေတြ စဖြ႔ထားတ ကေနာတ႔ PAB ရပကြကအဖြ႔က တတယဆ ယသြားတာကေတာ အဆနးသားမဟတလား။ ခလညး ကရငႏစသစကးပြေတာ နးလာျပနေတာ ဒးယမးအဖြ႔ေတြတကေနၾကတာ ၿခမၿခမသပ။ ႏ႔ဖးစခနး တခလးလ႔ေတာင ေျပာရငရမယ။ အရြယစ၊ဆကစ၊ ကာလာစ။ ဒႏစလညး စညဥးမာပါ။ ဒလ ကရငဒးယမးသၾကားရင အလယတနးေကာငးသားဘ၀က ကေနာတ႔ေကာငးမာ ေခတစား ခတ ဒး ယမးသစဥသခငးေလးက သတရမတယ။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြက ေနာကေျပာငရငးက ေပၚလာတာေလ။ “ေဟ ... ယေမာင၊ ဘေမာင၊ ထပေျပာငလားေဟ ... ေတာငဖကကၽြနးေပၚျမစ၀နေဘး ကရငမ ေနာသနးေငြ” ဆတာေပါ။ (၂) ေညာငေလးပငၿမ႕၊ အမတ(၁)အထကေကာငးက ၿမ႕အျပငထတၿပးစ ပညာသငႏစအခနမာေပါ။ ေကာငးပတ၀နးကငမာက လယကြကေတြ၊ ထနးေတာေတြ၊ သခၤငးကနးေတြ၊ ဘနးႀကးေကာငး ေတြခညး သကသကဆေတာ ေကာငးမေပာအဖြ႔ေတြအတြက ခကးရာေတြက အျပည။ ဒေတာ ကေနာတ႔ေကာငးအပႀကးက ေကာငးစညးကမးထမးသမးေရးအဖြ႔က ေကာငးသားေတြေၾကာကတ၊ ေကာငးသားေတြကကငႏငတ ဆရာ၊ ဆရာမ ေတြန႔ အသစျပနဖြ႔လကတယ။ ဒအထမာ ကေနာတ႔ အလယတနးဆရာေတြထက (၄)ဥးပါတယ။ ဆရာဥးယေမာင၊ ဆရာဥးလျမင၊ ဆရာဥးထြနးေရႊန႔ ဆရာမ ေဒၚသနးေငြတ႔ေပါ။ ဒဆရာေတြအားလးက သရေကာငးဆရာေတြခညးပ။ အရညအခငး ကယစန႔။ ေကာငးမေပာအဖြ႔ေတြ တခါတညးၿငမကသြားေလာကေအာငက စြမးၾကတာ။ ဒအထမာ ဆရာဥးယေမာငက ၀တသမား၊ လပႀကး။ သ႔ လကဖႀကး တလးတလးက နညးတာႀကးမဟတ ဘး။ အခနးထစာသငေနရငး သ႔ ၿခမးေျခာကတအသကက သမား ထက ထးတယ။ “အခ ဆရာ ၀တျပန မေနၿပေနာ။ သတထားၾက” ဆကာ ႀကမလးကတစြစြန႔ သ႔လကေမာငး ၾကြကသား ေတြက ထတထတျပတတေသးတယေလ။ ဆရာဥးယေမာင စာသငခနဆ အတနးထက အဆးဆးလ႔သတမတထား တ “ဘန”လေကာငမးေတာင ၿငမ။ ဆရာမေဒၚသနးေငြကေတာ တမး။ အရကၾကမးတထမာေတာ မပါဘး။ ဒါေပမယ ေကာငးသား ေတြက ကငတတတယ။ သစာသငေနတအတနးတငမကဘး။ ေဘးအခနးေတြက ဆရာ၊ ဆရာမ

မရလ႔ဆညေနရငေတာင ၀ငထနးတတတယ။ ဆရာ မရလ႔ဆၿပး ဆမယ၊ ေဆာမယ လ႔ေတာမစဥးစားန႔။ မၾကာဘး ဆရာမေဒၚသနးေငြေရာက လာၿပ။ “က အားလးပစၥညးေတြလြယအတထထည။ ၿပးရင တရားထငၾကမယ။ အားလး ခေပၚတက ထငၾက။ မကစ ကမတထား။ မကစထေပၚလာတာေတြကလကမတ။ ခဏေန ဆရာမ ျပနလာ ေမးမယ။ ဘာေတြေတြ႔လဆတာ မေျပာႏငတလ နာၿပသာမတ ” ဒါပေျပာၿပး ျပနထြကသြားေပမယ ဘယသမမလႈပရ၊ အသမထြကရၾက။ မကစကအသာ မတထားၾကရငး သေျပာသလ လကၾကညေနရတယေလ။ ရတတရက ေရာကလာတတၿပး ဆေနတသက အတနးေရ႕ထြကခငး၊ ဘာ ျမငလေမးရင မေျဖႏငလ႔ကေတာ အရကခရၿပ။ ကေနာကေတာ မကစေလးမတထားၿပး သေမးရင ဘယလေျဖရမ လေတြးေနမတယ။ (၄၅) မနစ ျပညသြားလ႔ သေခာငးေခါကသၾကားရမသာ အခနကနသြားမနးသလကရတယ။ ဆရာဥးထြနးေရႊကေတာ ေကာငးသားအားလးက သ႔ေနာကကြယမာ “ထပေျပာင”လ႔ပ ေခၚၾက တယေလ။ နဖးကလညးေျပာငသလားမေမးန႔ ဆပငက မရေတာသေလာကဘ။ ဆရာထပေျပာင ကေတာ တအားပါးတာ။ ေကာငးသားတဥးခငးစရ႕ အေၾကာငးေတြကလညး သတယ။ စကားသၾကားလကတာန႔ ဘယသေျပာတယဆတာ ဘလကဘတမာစာေရးေနရငး လညမၾကညဘန႔ သတယ။ ဆရာထပေျပာငေျပာဖးတ စာကကနညးတခဆရင ခထ က မေမတာ။ “တမနကေစာေစာမာ ဆရာ လမးေလာကထြကကအျပန၊ ေကာငးသတေယာက စာကက ေနတာက ခပ လမးလမးထက ၾကားေနရတယ။ သကကေနတာက ဧရာ၀တျမစအေၾကာငး။ ဆရာ စၾကားကတက ‘ဧရာ၀တျမစ သည၊ ဧရာ၀တျမစသည’ ဟာ သ႔အမကလြနၿပး အမသးေလး လးေကာလညး ဧရာ၀တျမစသညက မၿပးဘး ” “ဧရာ၀တျမစအေၾကာငးကကတာပကြာ ဧရာ၀တျမစသညက ဒေလာက ထညကကေနဖ႔ မလပါဘး။ မငးတ႔ လညး ဒဧရာ၀တျမစသည စာကကနညးမးက မသးမၾကေစန႔”တ မတသားစရာ။ (၃) ဆရာဥးလျမငကေတာ ေကာငးသားေတြက “ဘေမာင”လ႔ ကြယရာမာ ေခၚၾကတယ။ ေနာကေစမာ ဘႀကး တလးက သသသာသာႀကးထြကေနလ႔။ ဆရာဘေမာငက ကေနာတ႔ အတနးပငဆရာ။ စကားအေျပာေကာငးၿပး၊ စာ သငလညး အရမးေတာတယ။ သက သခၤာသငတာ။ ထးတာက ဆရာဘေမာငလမးေလာကရင လကပကသလလပ ထားၿပး သ႔ေမးေစက လကတဖကန႔ အၿမတမး ေထာကေထာကထားတတတယ။ ဒါကသ႔စတင။ ဆရာက သခၤာသငရငေတာင သမားထကထးတယ။ ေလကငခနးတခသငၿပဆရင ခကတ၊ ပညာပါတ အပဒေတြေလာကကပေရြးၿပး တြကျပ၊ ရငးျပတတတာ။ ကနတာေတြက အဆငမရဘး ဆၿပး တြကျပေလမရဘး။ အမတေပးၿပဆရငလညး အမတ (၁၀၀) ေပးထားတယဆပါစ႔။ အကန မနရင (၁၀၀) ရၿပး၊ မနတအျပင သပရပတယ၊ ရငးတယ။ ျမနတယဆရင (၁၀၁) အထ ေပးတယ။ မတခကအေနန႔ “အလြနေကာငး၍ တမတပေပါငးသည” ဆတာ က ေရးေပးလကေသးတယ။ ေလကငခနးစာေတြစစၿပဆရငလညး အရငဆးလာျပတ (၁၀) ေယာကေလာကကပ စစေပးတယ။ အခနကအေရးႀကးလ႔ ျမနႏငသမျမနဖ႔ အျမတမးသတေပးတတတယ။ သခၤာကသငေပမယ ကေနာတ႔က ဗဟသတျဖစစရာေတြ အမားႀကးေျပာျပခဖးတယ။ ေကာငးက ျပဌာနး ထားတစာေတြထက ျပငပဗဟသတေတြက ပေျပာျပေလရတယ။ သ႔စကားေတြ၊

သငၾကားမႈေတြထမာ ေကာငးသား ေတြကပါ ပါေအာငေခၚသြားတတတယ။ သကေၾကာက ေနတာ ဆမႀကကဘး။ သမားေနလ႔ေထာကျပေပးတ ေကာငး သားဆ ႀကဆတတၿပး ေကးဇးတင ေၾကာငးျပနေျပာေလရတယ။ ပညာန႔အတ စာရတကပါအေလးထားဖ႔ မၾကာ မၾကာ ဆးမတတတယ။ ေတာေနရမက ေကာငးဖ႔လတယ။ ေကာငးမ၊ ရးသားမတနဖးရၿပး ကယကကယလညး အျမဂဏ ယႏငမယလ႔ သတေပးတတတယ။ ဆရာေျပာဖးတအထက ဂပနန႔ျမနမာ ပညာေတာသငသြားၾကတ အ ေၾကာငးဆ၊ ခထက အမတရေနဆေလ။ “ဟး မငးတနးမငးေခတကေပါကြာ။ ဆရာတ႔ႏငငန႔ဂပနႏငငက အဂၤလနႏငငက စကမႈအတတ ပညာန႔ပတ သကၿပး ပညာေတာသငေခၚတယ။ ႏငငတခစက အေယာက(၂၀) စေခၚတယပ ထားပါ ေတာကြာ။ တ႔ႏငငကေတာ မငးတ႔သတအတငး လကသငရာစားေတာေခၚေပါ။ ဘရငန႔မးမတ အသငးအ၀ငးထက လေတြခညးေရြးလႊတတာ။ ခေခတလပဆပါေတာ။” “အယ ... ဂပနႏငငကေတာ တ႔လမဟတဘးကြာ။ သတ႔ႏငငက စကမႈန႔ပတသကၿပး ကၽြမး ကငတသေတြ က အငတာဗးအဆငဆငလပၿပးေခၚတာ။ လအေယာက (၂၀) ေခၚဖ႔က တႏငင လးက စကမႈကၽြမးကငသ (၈၀) က ေရြးထတတယ။ ၿပးေတာမဒအထက (၄၀)က ဒတယ အႀကမထပေရြးတယ။ ေနာကတခါ အဂၤလပဘာသာပါ ကၽြမး ကငသ(၂၀)က လကေရြးစငျပနေရြးၿပး အဂၤလနကပ႔လကတာ။ ဒလကေရြးစင(၂၀)န႔ ကနခတ(၂၀)က အဂၤလပ ဘာသာစကား ကၽြမးကင တာ၊ မကၽြမးကငတာေလာကဘ ကြာတာ။ စကမႈပညာေတြကေတာ သမသာ၊ ကယမသာ ေပါ။ ၿပးမ ကနခတ(၂၀)န႔ ပထမေရြးကန(၄၀)က ဂပနအစးရက ျပနမလႊတေတာဘ တေနရာမာစၿပး ေခၚထားလက တယ။” “အဂၤလနကေရာကေတာ တ႔ေရႊျမနမာေတြက ေတာၾကပါတယ။ စာေတြလညးလကႏငၾကတယ။ ဒါေပမယ ဟေရာကတနး မစားဖးတာေတြ စား၊ မေသာကဖးတာေတြ ေသာကၿပး ျပနခၾကတာေပါ။ ဒျပနေရာကေတာ မနယ စကရ၊ လကနကစကရ၊ ဒဂၤါးျပားစကရတ႔တညတာ၊ သေဘၤာဖကတ ေရျမႇပဗးထြငတာတ႔ေလာကေတာ အလပျဖစခ တာက စာအပေတြထဖတရဖးတယကြ။ ဒါေပမယ အဒအကးဆကက ဒေန႔တ႔ေခတမာ ဘာတခမမေတြ႔ရေတာဘး။ ဘာမတတမးမလညး မကနခ ေတာဘး။ တ႔ႏငငရ႕တးတကမႈအေျခအေနကလညး မငးတ႔ျမငတအတငးပ။ အဂၤလပ သာ တ႔ ႏငငကမသမးခရင ခထ ႏြားလညးန႔ပ ခရးသြားေနရဥးမာ။” “ဂပနပညာေတာသငေတြကေတာ ဒလမဟတဘး။ အဂၤလနကေရာကတာန႕ သ႔အဖြ႔န႔သစၿပး သငေပးသမ စာေတြက ဂပနလဘာသာျပနၾကတယ။ ၿပးေတာ ဂပနနငငက ျပနပ႔တယ။ အဒပ႔ လကတ ဂပနလဘာသာျပနၿပး သားေတြက ကနခတ(၂၀)အပစက စေပါငးေလလာၾကတယ။ (၄၀)အပစန႔ျပနေဆြးေႏြးၾကတယ။ ျပနသငၾကတယ ေပါကြာ။” “ပညာသငကာလၿပးလ႔ ပညာေတာသငေတြ ဂပနလညးျပနေရာကေရာ ျပနလာတ(၂၀)န႔ ကနခတ(၂၀)တ႔ ျပနေဆြးေႏြးၿပး ပညာေတြဖလယၾကတယ။ ေနာက … (၄၀)က ျပနသင ေပးၾကတယ။ ဒလန႔ ပညာေတာသင(၂၀)သာ သြားရေပမယ၊ (၈၀)လး ပညာေတြတတ သြားႏငေအာင တၿပငတညးပြားယႏငခၾကတာဟာ အတယစရာေကာငးပ ေပါ။ ေနာကၿပး ဂပနလ ဘာသာျပနၿပးသား ပညာေတြကပါ ရလကၾကတာ။ ခဆ မငးတ႔သတအတငး၊ ဂပနႏငငဟာ စကမႈပညာန႔ပတသကၿပး ဘယေလာကတးတကေနၿပလ။ ပညာရပေတြန႔ပတသကၿပး အဂၤလပစာ

မတတခငေန၊ ဂပနလေလလာႏငေအာင၊ ဂပနလဖတၿပးအသးခႏငေအာငျဖစသြားၿပ။ တ႔ႏငငန႔ ဘယေလာကေတာငကြာသြားလ ” “ဒေတာ ပညာယတအခါမာ အစအစဥရရယတတဖ႔လတယ။ ၿပးေတာ မတတမးဆတာ ကနခေအာင လပ ထားရမယ။ ဒါမ ေနာငမးဆကေတြအတြက ပညာအေမြေပးခႏငမာ။ ေနာက ... ကယေလလာသျမငခသမန႔ ကယ ျဖတသနးမႈအေတြ႔အႀကေတြက ကယဘာသာစာေပေတြန႔ မတတမးတငထားခသငတယကြ ” (၄) တေန႔မာေတာ စတဆးေလမရတ ဆရာဘေမာငတေယာက ေဒါကနေနတအမအရာန႔ အတနး ထ၀ငလာၿပး “ မငးတ႔ ေကာငးအပႀကးကေတာ စပကြာ။ ကယတငလပလ႔ ရရကန႔ ငါတ႔ကဒကၡေပးတာ ” ဆရာဘေမာင ေဒါသျဖစရပက ဒလ။ ကေနာေျပာခတ ေကာငးစညးကမးထမးသမးေရးအဖြ႔မာ သလညးပါ တယမဟတလား။ ဒမနက ေကာငးအပႀကးက ေကာငးေနာကကၿပးေရာကလာတယ။ ေကာငးတခါး၀နားအေရာက ေကာငးေျပးတေကာငးသားအဖြ႔ေတြန႔ ေကာငးေရ႕မာ ထပတကတး ပါေလေရာ။ အဒအခနက တေကာငးလး အျဖ န႔အစမးပ၀တၾကရေတာ ေကာငးသားန႔အရပသားက ခြလ႔လြယတယေလ။ ဒါေပမယဆရာႀကးက ေကာငးသားေတြ က ဘာမမေျပာဘ၊ ေကာငးထက ကားဆကေမာငး၀ငခတယ။ ေကာငးရးခနးထေရာကမ စညးကမးထမးသမးေရး ဆရာေတြကေခၚ၊ ေကာငးေျပးတေကာငးသားေတြက လကေခၚဖ႔ေျပာတယတ။ ကနဆရာေတြအားလးကေတာ ဘာမျပနမေျပာၾကဘ ေကာငးေျပးေတြေနာကက လကသြားၾက ေပမယ၊ ဆရာဘေမာငကေတာ လကမသြားဘး။ ေကာငးအပႀကးက ျပနပကရငး ကနေနခတယတ။ “ခငဗားက ကယတင ေတြ႔လကရရကန႔ ဘာလ႔ျပနမေခၚခတာလ။ ခငဗားေတြ႔တအခနဆ ေကာငးသား ေတြက ေကာငးအနးအနားမာပ ရေနၾကေသးတာ။ ခငဗားျပနေခၚရငလညး ရရ႕ သားန႔ဗာ။ ခေတာ ဘယေရာက သြားၿပလဆတာ ဘယလလပသႏငမလ။ လကရာလ႔ကေတာ တေနသာကနသြားမယ ေတြ႔မာမဟတဘး။ ေကာငး ေျပးစရာေနရာေတြက တပႀကး၊ ကပေတာ မလကႏငဘးဗာ။ စာသငဖ႔ရေသးတယ”လ႔ေျပာၿပး ရးခနးထက ျပနထြက လာတာတ။ (၅) “မငးတ႔ ဗငးအရငဖမးနညးဆတာ ၾကားဖးလား” ေဒါသေတြေျပသြားေအာင ခဏနားၿပးမ ဆရာဘေမာငက စကားျပနစလာတယ။ “မၾကားဖးပါဘး ဆရာ” “ေအ ... မတထားၾက၊ ဆရာေျပာျပမယ” “မးဥးကစ၊ မးဖြဖြေလးေတြရြာေနတအခနဆ ဗငးအရငဖမးလ႔ရတယကြ။ ဒအခနမးဆ ဗငးေတြက လယ ကြငးေတြထမာ ငါးရာေနၾကတာ။ ဒေတာ မငးတ႔က ဆားသာတဆပေလာကယသြား။ ခန ငါးဖမးဖ႔ေစာငေနတ ဗငး အနားကျဖညးျဖညးေလးသြား။ ဗငးရ႕ေခါငးေပၚက ဆားေလးပေပး။ မးကဖြဖြေလးရြာေနတာဆေတာ ေခါငးေပၚက ဆားေတြ အရညေပာၿပး မကစထက စးကမယ။ မကလးဖြငလ႔မရေတာဘး။ ဒအခနဆ မငးတ႔ ဗငးအရငဖမးလ႔ ရၿပ။”

ကေနာတ႔တတနးလး ဆရာဘေမာငရ႕ ဗငးအရငဖမးနညးက ၿငမၿပးနားေထာငေနမၾကတယ။ နားေထာင ေနရငးက မကစထမာလညး လယကြငးထက ဗငးျဖျဖေတြက ျမငေယာငလာတယ။ အသာကပသြားၿပး ဗငးရ႕ ေခါငးေပၚက ဆားပလကတယ။ ဆားေတြအရညေပာၿပး မကလးထ၀ငသြားတယ။ ၿပးေတာ ... ဗငးလညပငးက ဆပကငၿပး ဖမးလကတယလ႔က ျမငေယာငလာတယေလ။ “ဆရာ ... ဗငးအနားကပသြားေတာ ဗငးက ထ ပမသြားဘးလား ဆရာ” ကေနာတ႔အားလး ေမးလကတအသရရာက ၀ငးၾကညလကၾကတယ။ ပနးဇလပရြာက ေကာငးလာတက တ “ကရငႀကး”။ သ႔နာမညက ေစာထးေဂ။ လေကာငက ထြားထြားႀကးမ႔ ကေနာတ႔အားလးက ကရငႀကးလ႔ပသက ေခၚ ၾကတယ။ ေဘာလးလညး အကနေတာတယဗ။ “ေအးေပါကြာ ... မငးေတာင သေသးတယ။ မငးတ႔ေကာငးအပႀကးက မသဘးကြ” “မငးတ႔စဥးစားၾကညေလ။ ကရငႀကးေျပာသလပ အနားကပလ႔ရမေတာ ဆားပဖ႔လေသးလ႔လား၊ တခါထ ဖမးလကမာေပါ။ မငးတ႔ေကာငးအပႀကးကေတာ တခါထမဖမးလကဖးေဟ။ ငါတ႔ကပ ဆား ပပခငးေနတာကြ။ ဒါေၾကာင ေဒါကနလာတာ ” (၆) ႏ႔ဖးဒကၡသညစခနးထမာ ဒးယမးသေတြ ၀ပ႕ေနဆ။ ဒကရငဒးယမးအကက ေနာကထပ ကရငႏစသစကး ဘယႏစခအထမား ဒႏ႔ဖးဒကၡသညစခနးထမာ ထပၾကညရ၊ ထပျမငရဥးမလ မသ။ ဘ၀ျမငကြငးေတြ ထပလြနးေနေတာလညး ေကနပခြငေတြ ေပာကဆးေနရေပါ။ အနညးဆး ဒဒးယမးအက ေတြက အေမရကားမာပျဖစျဖစ၊ ေနာေ၀မာပျဖစျဖစ၊ နယးဇလနမာပျဖစျဖစ ေနရာ ေျပာငးၿပး ၾကညခငၿပေလ။ “ေဟ ... ယေမာင၊ ဘေမာင၊ ထပေျပာငလားေဟ ... ေတာငဖကကၽြနးေပၚ ျမစ၀နေဘး၊ ကရငမ ေနာသနးေငြ...”

သခငးေလးန႔၊ ဗငးအရငဖမးနညးေလးက ျပနသတရမလကတာကက ႏဖးေၾကာေလးေတြ ေျပသြားသလလ။ အသကရ ေခာငသြား သလလ။ မဟတလ႔က ေတာ တေန႔တေန႔ စား၀တ ေနေရးအတြက ပပနရ။ ကေလးေတြရ အနာဂတပညာေရးအတြက ရငေမာရ။ ကယဘ၀ ကယ အဓပၸါယေဖာႏငေရးအတြက ရတကမေအးရ။ ဘ၀ေတြက ဗဒယၾကညတအခါ ေပါစ (Pause) အလပခထားရ သလ ခစားလာရၿပေလ။ အငး ... ကေနာတ႔ဘ၀ေတြ ျပနလညရငသနႏးထႏငခြငေတြအတြက ယအနအပခစအာရ (UNHCR) ကပ ဗငးအရငဖမးေနတာလား။ အေမရကနႏငငကပ ဗငးအရငဖမးေနတာလား။ ကေနာတ႔ကယတငကပ ဗငးအရင ဖမးေနတာလား။ တစတရာ ဒါမမဟတ တစတေယာကကပ ....။ စဥးစားလ႔ေတာင မရ။ ။ ႏ၀ငဘာ ၂၇၊ ၂၀၀၉