БНбД 2.01.03-92* 

3 

Монгол Улсын Дэд бїтцийн яам

Барилгын норм ба дїрэм БНбД 2.01.03-92*

Барилгын дулаан техник БНбД 2.01.03-92-ын

оронд мєрдєнє

Нэг. EРЄНХИЙ ЗАРЧИМ

1.1 Энэхїї норм дїрмийг шинээр барих буюу сэргээн засварлах тєрєл бїрийн зориулалттай (орон сууц, олон нийт, їйлдвэрийн ба тїїний туслах барилга, хєдєє аж ахуйн ба агуулахын барилгын хашлага бїтээц) барилга, байгууламжийн гадна дотор хана, дээвэр, тєгсгєлийн ба давхар хоорондын хучилт, шал, цонх, дээврийн гэгээвч, хаалга гулдан хаалгын зураг тєсєл зохиоход барилгын гадна дотор агаарын температур чийгшлийн нормчилсон горимоор дулаан техникийн тооцоо хийхэд мєрдєнє.

Тайлбар:Цаашид норм дїрэмд “їйлдвэрийн” гэдэгт агуулах, хєдєє аж ахуй, їйлдвэрийн барилгууд хамаарна.

1.2 Барилга, байгууламжийн зураг тєсєл зохиохдоо хїйтний улиралд дулааны алдагдлыг багасгах, дулааны улиралд хэт халалтгїй байлгах зорилгоор дараах зїйлїїдийг тусгана.

1.2.1 Эзэлхїїн тєлєвлєтєд хашлага бїтээц хамгийн бага талбайтай байх нєхцлийг хангах;

1.2.2 Цонх, дээврийн гэгээвч зэргийн нарны хамгаалалт нь нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийн дулаан нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїрийн нормчлогдсон хэмжээнд тохирч байх;

1.2.3 Гэрэлтїїлгийн талбай нь байгалын гэрэлтїїлгийн илтгэлцїїрийн нормчлогдсон утгатай тохирч байх;

1.2.4 Хамгийн їр ашигтай дулаан тусгаарлах материалыг зохистой ашиглах;

1.2.5* Гадна хана, хучилтын уулзвар зааг, цонх хаалга суусан нїхний завсар зайг угсралтын хєєс шахаж нягтруулж єгнє.

1.3 Хїйтний улиралд барилга, байгууламжийн єрєєний чийгийн горимыг тїїний дотор агаарын температур, харьцангуй чийглэлээс хамааруулж хїснэгт 1- ээс авна.

Хїснэгт 1

Чийгийн горим Єрєєний дотор агаарын температурт харгалзах агаарын

чийг (%) 12°С хїртэл 12°С – 24°С 24°С-ээс дээш

Хуурай 60 хїртэл 50 хїртэл 40 хїртэл Ердийн 60-75 50-60 40-50 Чийгтэй 75-аас дээш 60-75 50-60 Нойтон - 75-аас дээш 60-аас дээш

Тайлбар: Монгол орны нутаг дэвсгэрийн чийгшлийн бїсийг хавсралт 1-ээс авна. Хашлага бїтээцийн ашиглалтын нєхцлийг єрєєний чийгийн горим, чийгшлийн бїсээс хамааруулан хавсралт 2-оор тогтооно.

1.4 Ханыг хєрсний чийгээс хамгаалах тусгаарлалтыг тїїний бїтээц ба материалыг бодолцон:

БНбД 2.01.03-92* 

4 

Босоог - Єрєєний зориулалт гидрогеологийн нєхцлєєс хамааруулж ханын газар доорх хэсэгт

Хэвтээг – Барилгын манаасын дээд хэсэгт барилгын зоорийн болон хаяавчийн (цоколный) давхраас доош тївшинд тус тус хийж єгнє.

1.5 Барилга, байгууламжийн зураг тєслийг зохиохдоо ханын (ахуйн ба їйлдвэрийн барилгын) дотор гадна гадаргууг чийг хур тундаснаас хамгаалах арга хэмжээ (шавардлага буюу єнгєлгєє їе усанд тэсвэртэй найрлага бїхий будаг гэх мэт) авч тухайн барилга, байгууламж барилгын бїтээцийн ашиглалтын нєхцєл, материал, зураг тєсєл зохиох норм дїрмийн шаардлагуудын мєрдєнє.

Дотоод нєхцєл нь чийгтэй болон нойтон горимтой їйлдвэрийн барилгын олон їет гадна хананд агаар сэлгэлттэй їе, ханын гадарга шууд норох тохиолдолд дотор гадаргыг нь чийгнээс хамгаалахаас гадна агаар сэлгэлттэй їе хийхийг тус тус зєвшєєрнє.

1.6 Барилга, байгууламжийн хуурай буюу ердийн горимтой єрєєний гадна хананд давхрын єндєртэй тэнцїї буюу 6 метрээс ихгїй єндєртэй суваг ба агаарын битїї їе хийхийг зєвшєєрнє.

1.7 Дотор агаарын нормчлогдсон температуртай єрєєний барилгын хаяавчийн манаасны тївшнээс дээш буюу доош 0.5 метр хїртэл байршилтай хєрсєн дээр суулгасан шалны ханатай уулзах хэсэгт органик бус гаралтай чийгт тэсвэртэй дулаалгыг 0.8 метрийн єргєнтэй дэвсэж дулаална.

1.8 Дулаалгын зузааныг гадна ханын илчийн эсэргїїцлээс багагїй илчийн эсэргїїцэлтэй байх нєхцєл хангахаар тооцож авна.

Хоёр. ХАШЛАГА БЇТЭЭЦИЙН ДУЛААН ДАМЖУУЛАЛТЫН ЭСЭРГЇЇЦЭЛ

2.1* Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын хєрвїїлсэн эсэргїїцэл (R 0 )- ийг зураг тєсєл зохиох даалгавараар тооцохдоо 1 томъёо ба хїснэгт 9-єєр тодорхойлох эрїїл ахуй, тав тухтай нєхцлийг хангах болон хїснэгт 1 а -гаар тодорхойлох эрчим хїч хэмнэх шаардлагыг хангасан дулаан дамжуулах хєрвїїлсэн эсэргїїцэл (R ш ) тус бїрээс багагїй байхаар тооцно.

Нойтон ба чийгтэй горимтой барилга, улиралын чанартай ашиглах (хавар ба намар) барилга, єрєєний доторх температур нь 12°С ба тїїнээс бага болон хоёр єрєєний хоорондох агаарын температурын зєрїї нь 6°С-ээс их бол дулаан дамжуулах хєрвїїлсэн эсэргїїцэл нь томъёо 1-ээр тодорхойлсноос багагїй авна.

БНбД 2.01.03-92* 

5 

Хїснэгт 1 а

д/д Барилга ба єрєєний нэр Халаалтын

улирлын хэм хоног

Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулах хєрвїїлсэн эсэргїїцэл (м 2 °С/Вт)

хана

Хуч

илт,

гар

цы

н д

ээрх

хуч

илт

Ад

рын,

зоо

рын

хучи

лт

Цон

х, т

агтн

ы

хаал

га

Фо

нарь

1 Орон сууц, эмчилгээ сувилгаа ба хїїхдийн байр, сургууль, дотуур байр

4000 6000 8000

2.8 3.5 4.2

4.2 5.2 6.2

3.7 4.6 5.5

0.4 0.53 0.55

0.3 0.35 0.4

2

1-д зааснаас бусад олон нийтийн барилга, нойтон ба чийгтэй горимтойгоос бусад захиргаа, аж ахуйн барилга

4000 6000 8000

2.4 3.0 3.6

3.2 4.0 4.8

2.7 3.4 4.1

0.38 0.43 0.48

0.28 0.33 0.30

3 Хуурай болон ердийн горимтой їйлдвэрийн барилга

4000 6000 8000

1.8 2.2 2.6

2.5 3.0 3.5

1.8 2.2 2.6

0.27 0.31 0.39

0.22 0.25 0.28

Тайлбар: 1. Шаардлагат эсэргїїцлийн (R) –ийн завсрын їзїїлэлтийг интерполяцийн аргаар

тооцож тодорхойлно. 2. Одоо байгаа барилгад их засвар хийх, сэргээх нєхцєлд хїснэгтэнд зааснаас багагїй

дулаан дамжуулах эсэргїїцэлтэйгээр тєлєвлєнє. 3. Хєргєх барилга байгууламжийн хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын

шаардлагатай эсэргїїцлийг хєргєх барилгын зураг тєслийн норм дїрмийн дагуу авна.

Халаалтын улиралын хэм хоног (ХУХХ) –ийг дараах томъёогоор олно.

ху ху g Z ) t t ( ХУХХ ⋅ − =

Энд: g t - 1 томъёотой ижил

ху ху Z , t - халаалтын улирлын дундаж температур, їргэлжлэх хугацаа

(БНбД 2.01.01.-93-аар авна.)

2.2 Цонх, тагтны хаалга, дээврийн гэгээвчээс бусад хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын шаардлагат эсэргїїцэл (R ш )–ийг 1 томъёогоор тодорхойлно.

g n

n g 0

t

) t t ( n R

α ⋅ ∆

− ⋅ = (м 2 °С/Вт) (1)

Энд: n - хашлага бїтээцийн байршлаас хамаарах илтгэлцїїр (хїснэгт 3-аас авна)

g t - дотор агаарын тооцооны температур. Тухайн барилга,

байгууламжийн зураг тєсєл зохиох норм дїрмийн дагуу авна. /°С/

n t - гадна агаарын євлийн улиралын тооцооны температур. (Энэ дїрмийн 2.3 зїйлд зааснаар авна.) /°С/

n t ∆ - дотор агаар, хашлага бїтээцийн дотор гадаргын температурын нормчлогдсон зєрїї. (Хїснэгт 2-оос авна.)

БНбД 2.01.03-92* 

6 

g α - хашлага бїтээцийн дотор гадаргын дулаан єгєлтийн илтгэлцїїр.

(Хїснэгт 4-єєс авна.)

Тагтныхаас бусад хаалга, гулдан хаалганы дулаан дамжуулалтын шаардлагат эсэргїїцэл нь гадна агаарын хїйтний улирлын температурыг хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундаж температур байх їед 1 томъёогоор тооцож олсон ханын

ш R 6 . 0 ⋅ эсэргїїцлээс багагїй байх шаардлагатай.

Тайлбар: Барилгын доторхи хашлага бїтээцїїдийн дулаан дамжуулалтын

шаардлагат эсэргїїцлийг 1 томъёгоор тооцохдоо n t температурт илїї хїйтэн єрєєний температурыг мєн илтгэлцїїр n=1 гэж авч тооцно.

Хїснэгт 2*

д/д Барилга ба єрєєний нэр

Температурын нормчлогдсон зєрїї /°С/

Гадна хана Адрын хучилт ба дээвэр

Хонгил, зоорь, замын

хєндийн хучилт

1

Орон сууц, хэвтэж эмчлїїлэх газар (больниц, клиник, суурин эмчилгээ, цэргийн эмнэлэг) амаржих газар, хїїхдийн байр, ясли цэцэрлэгийн комбинат, диспансер, эмчлэн сэргийлэх газар, ерєнхий боловсролын сургууль

4.0 3.0 2.0

2

1-д зааснаас бусад олон нийтийн барилга, нойтон ба чийгтэй горимтойгоос бусад захиргаа, аж ахуйн барилга

4.5 4.0 2.5

3 Хуурай ба ердийн горимтой їйлдвэрийн барилга

) t t ( x g − гэвч

7-оос ихгїй

) t t ( 8 . 0 x g − ⋅ гэвч 7-оос ихгїй

2.5

4 Їйлдвэрийн болон бусад нойтон ба чийгтэй горимтой єрєє

) t t ( x g − ) t t ( 8 . 0 x g − ⋅ 2.5

Энд: g t - 1 томъёотой ижил

x t - хєлрєх температур. (Энэ нь тухайн барилгын зураг тєсєл зохиох нормоос авах дотор агаарын температур, харьцангуй чийгшлээс хамаарна.) /°C/

Хїснэгт 3

д/д Хашлага бїтээцийн нэр Илтгэлцїїр n

1 Гадна хана, тєгсгєлийн болон адрын хучилт (ширхэгийн материалаар хийсэн дээвэр) гарц, хїйтэн хонгилын (хашлага ханагїй) хучилт 1

2 Гадна агаартай шууд харьцах хїйтэн зоорийн хучилт: адрын хучилт (хуйлмал материалан дээвэртэй), хїйтэн хонгилын (хашлага ханатай) хучилт 0.9

3 Ханандаа гэрэлтїїлгийн нїхтэй халаалтгїй зоорийн хучилт 0.75

4 Газрын гадаргаас дээш ханандаа гэрэлтїїлгийн нїхгїй халаалтгїй зоорийн хучилт 0.6

5 Газар доорх халаалтгїй техникийн хонгилын хучилт 0.4

БНбД 2.01.03-92* 

7 

Хїснэгт 4

д/д Хашлага бїтээцийн дотор гадарга

Дулаан єгєлтийн илтгэлцїїр

g α /Вт/м 2 °С/ /Ккал/м 2 цаг °С/

1 Хана, шал, тэгш гадаргуут адар болон (h) єндєртэй хоорондоо (a) зайтай 3 / 1 g / h < харьцаатай хавиргат адар

8.7 7.5

2 3 / 1 g / h > харьцаатай гадаргуутай хавиргат адар 7.6 6.5

3 Дээврийн гэгээвч (зенитийн фанер) 9.9 8.5

Тайлбар: Мал, шувууны байрны хашлага бїтээцийн дотор гадаргын дулаан єгєлтийн илтгэлцїїрийг зураг тєсєл зохиох нормоос авна.

2.3 Гадна агаарын тооцооны температур ( n t )-ыг (цонх, хаалганаас бусад) хашлага бїтээцийн дулааны энерци (Д) –ээс хамааруулан “Барилгад хэрэглэх уур амьсгал ба геофизикийн їзїїлэлтїїд” БНбД 2.01.01-93-аас (хїснэгт 5-д) авна.

Хїснэгт 5

д/д Хашлага бїтээцийн дулааны энерци (Д) Гадна агаарын тооцооны температур n t °С

1 1.5 хїртэл Їнэмлэхїй хамгийн бага температур 2 1.5-4 хїртэл Хамгийн хїйтэн 1 хоногийн дундаж температур 3 4-7 хїртэл Хамгийн хїйтэн 3 хоногийн дундаж температур 4 7-оос дээш Хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундаж температур

2.4 Хашлага бїтээцийн дулааны энерцийг 2 томъёогоор тодорхойлно.

n n 2 2 1 1 S R ... S R S R Д ⋅ + + ⋅ + ⋅ = (2)

Энд: n 2 1 R ... R , R - хашлага бїтээцийн їе бїрийн илчийн эсэргїїцэл 3 томъёогоор тооцно. /м 2 °С/Вт (м 2 цаг °С)/

n 2 1 S ... S , S - хашлага бїтээцийн їе бїрийн дулааншлийн илтгэлцїїр хавсралт 3-аас авна. /Вт/м 2 °С/

Тайлбар: 1. Агаарын їеийн дулааншлын илтгэлцїїрийг S=0 гэж авна. 2. Хашлага бїтээцийн гадна гадаргуу ба гадна агаарын сэлгэлттэй їеийн завсарын бїтээцийн Д-г тооцохгїй.

2.5 Олон їет ханын нэг їе, цул (нэг їе) ханын илчийн эсэргїїцлийг 3 томъёогоор тодорхойлно.

λ δ

= R (3)

Энд: δ - їеийн зузаан /м/ λ - материалын дулаан дамжилтын илтгэлцїїр /Вт/м 2 °С/

2.6 Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцлийг 4 томъёогоор тодорхойлно.

БНбД 2.01.03-92* 

8 

n g o

1 R

1 R

α + +

α = (4)

Энд: R - хашлага бїтээцийн илчийн эсэргїїцэл, цул хананд 3 томъёогоор, олон їет хананд 2.7 ба 2.8 зїйлд зааснаас тус тус тодорхойлно. /м 2 °С/Вт (м 2 цаг °С)/

n α - хашлага бїтээцийн гадна гадаргын дулаан єгєлтийн илтгэлцїїр /м 2 °С/Вт (м 2 цаг °С)/ (хїснэгт 6)

g α - 1 томъёотой ижил

Хїснэгт 6

д/д Хашлага бїтээцийн гадна гадарга

Хїйтэн улиралын дулаан

єгєлтийн илтгэлцїїр n α Вт/м 2 °С Ккал/м 2 цаг °С

1 Гадна хана, хучилт, нэвтрэх хонгилын ба хашлагагїй хїйтэн хонгилын хучилт 23 20

2 Гадна агаартай шууд харьцах хїйтэн зоорны хучилт болон халаалтгїй давхарын хучилт 17 15

3 Ханандаа гэрэлтїїлгийн нїхтэй халаалтгїй зоорь ба адрын хонгилын хучилт 12 10

4 Газрын гадаргуугаас дээш орших ханандаа гэрэлтїїлгийн нїхгїй халаалтгїй хучилт ба газрын гїнд байх галлагаагїй техникийн хонгилын хучилт

6 5

2.7 Олон їеэс бїрдсэн хашлага бїтээцийн илчийн эсэргїїцлийг їе тус бїрийн илчийн эсэргїїцлийн нийлбэр байдлаар 5 томъёогоор тодорхойлно.

a n 2 1 H R R ... R R R + + + + = (5)

Энд: n 2 1 R ... R , R - їе тус бїрийн илчийн эсэргїїцэл 3 томъёогоор тооцно. /м 2 °С/Вт (м 2 цаг °С)/

a R - Агаарын їеийн илчийн эсэргїїцэл 2.4 зїйлийн 2-р тайлбарыг харгалзан хавсралт 4-єєс авна. /м 2 °С/Вт (м 2 цаг °С)/

2.8 Нэгэн тєрлийн бус олон їет (дулаан тусгаарлах їетэй хєнгєрїїлсэн єрєг гэх мэт) хашлага бїтээцийн илчийн хєрвїїлсэн эсэргїїцэл (R x )-ийг дараах байдлаар илэрхийлнэ.

а). Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцлийг тодорхойлохдоо уг хашлага бїтээцийг (аль нэг хэсгийг) дулааны урсгалын чиглэлтэй зэрэгцээ хавтгайгаар аль болохоор ижил хэмжээний цул хэсгїїдэд хувааж 6 томъёогоор тодорхойлно.

n

n

2

2

1

1

n 2 1 II

R

F ...

R

F

R

F

F ... F F R

+ +

+ = (6)

Энд: n 2 1 R ... R , R - Хашлага бїтээцийн хэсэг бїрийн 3 ба 5 томъёогоор тооцож олсон илчийн эсэргїїцэл /м 2 °С/Вт (Ккал/м 2 цаг °С)/

БНбД 2.01.03-92* 

9 

n 2 1 F ... F , F - Хашлага бїтээцийг хуваасан дулааны урсгалтай зэрэгцээ хавтгайнуудаар тусгаарлагдсан хэсэг бїрийн талбай /м 2 /

б). Хашлага бїтээцийг (R –г тодорхойлох аль нэг хэсгийг) дулааны урсгалд хєндлєн чиглэлээр аль болох нэг тєрлийн їеїд байхаар бодож зїсэлт хийгээд, нэг тєрлийн їеийн илчийн эсэргїїцлийг 3 томъёогоор, нэг тєрлийн бус їеийн илчийн эсэргїїцлийг 6 томъёогоор тооцож, хашлага бїтээцийн илчийн нийлбэр эсэргїїцэл (R n )-ийг 5 томъёогоор тооцож олно. Хашлага бїтээцийн илчийн хєрвїїлсэн эсэргїїцлийг 7 томъёогоор тооцно.

3

R 2 R R II x ⊥ ⋅ +

= (7)

Хэрэв (R II ) эсэргїїцэл нь ( ⊥ R ) эсэргїїцлээс 25%-иар илїї буюу хашлага бїтээцийн гадаргуу нь доголтой байвал тїїний (R x ) эсэргїїцлийг бїтээц дэх температурын оронг тооцоолсны їндсэн дээр тодорхойлно.

Ингэхдээ (t n , t g ) температурын утгаар температурын оронг тооцож хашлага бїтээцийн дотор, гадна гадаргын дундаж температурыг олж дулааны урсгалын хэмжээг 8 томъёогоор тооцно.

) t ( ) t ( q n n n g g g Т − τ α = τ − α = ∂ ∂ (8)

Бїтээцийн илчийн хєрвїїлсэн эсэргїїцлийг 9 томъёогоор тодорхойлно.

T

n g x

q R

∂ ∂ τ − τ = (9)

2.9 Олон тєрлийн материалаас бїтсэн хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын хєрвїїлсэн эсэргїїцлийг 10 томъёогоор тодорхойлно.

T

n g x

q

t t R

− = (10)

Орон сууцны хавтгайлжин хашлага ханын дулаан дамжилтын хєрвїїлсэн эсэргїїцлийг 11 томъёогоор тодорхойлохыг зєвшєєрнє.

ζ ⋅ = х є н x R R (11)

Энд: х є н R - дулаан илїї нэвтрїїлэх уулзварыг харгалзахгїйгээр 4 ба 5 томъёогоор тооцож олсон хавтгайлжин хашлага ханын дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэл /м 2 °С/Вт (Ккал/м 2 цаг °С)/ ζ - дулаан техникийн нэг тєрєл байдлын илтгэлцїїр хавсралт 12-оос авна.

2.10 Дулаан илїї нэвтрїїлэх уулзварын (єнгє зуурмагийн нэвт заадал, хавтгайлжийн уулзвар, хєнгєвчилсєн єрлєгтэй ханын хєшїїн холбоос, факверкийн элемент гэх мэт) гадаргын температур нь хїйтний улиралын гадна агаарын

БНбД 2.01.03-92* 

10 

тооцооны температурт (2.3-р зїйл) харгалзах дотор агаарын хєлрєх температураас багагїй байвал зохино.

Тайлбар: Орон сууц, олон нийтийн барилгын дулаан илїї нэвтрїїлэх уулзварын дотор гадаргын хєлрєх температурыг шалгахдаа агаарын харьцангуй чийгийн утгыг:

а). Сууцны барилга, ерєнхий боловсролын сургууль, ясли, цэцэрлэг, ясли цэцэрлэгийн комбинат, дотуур байр, амаржих газар, эмнэлэг, диспансер, асрамжийн газар зэрэгт 65%

б). а-д зааснаас бусад олон нийтийн барилгад 50 %-иар тус тус авна.

2.11 Хашлага бїтээцийн дотор гадаргын температур ( g τ ) – ыг 12 томъёогоор

тодорхойлно. (Дулаан илїї нэвтрїїлэх уулзваргїй)

g o

n g g g R

t t t

α ⋅

− = τ (12)

Дулаан илїї нэвтрїїлэх уулзварын дотор гадаргын температур ( I g τ ) –ыг

бїтээцийн температурын оронг тооцоолж олох шаардлагатай. Хавсралт 5-д заасан дулаан илїї нэвтрїїлэх уулзварын температурыг металл бус уулзварт 13 томъёогоор тодорхойлно.

( )

− η +

α ⋅

− ⋅ − = τ 1

R

R 1

R

t t n t

I 0

х є н

g х є н

n g g

I g (13)

металл уулзварт 13 а томъёогоор тодорхойлно.

( ) ( ) g х є н

g х є н

n g g

I g R 1

R

t t n t α ⋅ ⋅ ζ −

α ⋅

− ⋅ − = τ (13 а )

Энд: х є н I 0 R , R - Хашлага бїтээцийн дулаан илїї нэвтрїїлэх уулзвар ба

уулзвараас бусад хэсгийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэл 4 томъёогоор олно. /м 2 °С/Вт (Ккал/м 2 цаг °С)/

ζ η, - Илтгэлцїїрийг хїснэгт 7 ба 8-аас авна. Хїснэгт 7

д/д Дулаан илїї нэвтрїїлэх бїдїївч (5-р хавсралтаар )

а/б їеийн η илтгэлцїїр

0.1 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.5 2.0 1 I 0.52 0.65 0.79 0.86 0.90 0.93 0.95 0.98

2 IIa 0.5 1.0 2.0 5.0

а/б 2 їеийн η илтгэлцїїр

0.30 0.24 0.19 0.16

0.46 0.33 0.31 0.28

0.68 0.56 0.48 0.42

0.79 0.69 0.59 0.51

0.86 0.77 0.67 0.58

0.91 0.83 0.73 0.64

0.97 0.93 0.85 0.76

1.00 1.00 0.94 0.84

3 III 0.25 0.50 0.75

с/б їеийн η илтгэлцїїр

3.60 2.34 1.28

3.26 2.26 1.52

2.72 1.97 1.40

2.30 1.76 1.23

1.97 1.62 1.21

1.71 1.48 1.17

1.47 1.31 1.11

1.38 1.22 1.09

4 с/б їеийн η илтгэлцїїр

БНбД 2.01.03-92* 

11 

IV 0.25 0.50 0.75

0.16 0.23 0.29

0.28 0.39 0.47

0.45 0.57 0.67

0.57 0.60 0.78

0.66 0.77 0.84

0.74 0.83 0.88

0.87 0.91 0.93

0.95 0.95 0.95

Тайлбар: 1. а/б –ын бусад утгад харгалзах илтгэлцїїрийн утгыг интерполяцын аргаар олно. 2. а/б > 0.2 нєхцєлд 1 = η гэж авна. 3. II а маягийн зэрэгцээ дулаан илїї нэвтрїїлэх хоёр уулзварын

илтгэлцїїрийг засварын ( L e 1 − ζ − + ) їржвэрээр їржїїлж авна.

L – уулзвар хоорондын зай метр Хїснэгт 8

д/д Дулаан илїї

нэвтрїїлэх бїдїївч (хавсралт 5)

б

a λ

λ T їеийн илтгэлцїїрζ

0.25 0.50 1.0 2.0 5.0 10.0 20.0 50.0 150.0 1 I 0.105 0.160 0.227 0.304 0.387 0.430 0.456 0.485 0.503 2 II - - - 0.156 0.206 0.257 0.307 0.369 0.436

3 III 0.25 0.50 0.75

с/б їеийн илтгэлцїїрζ 0.061 0.084 0.106

0.075 0.112 0.142

0.085 0.140 0.189

0.091 0.160 0.227

0.096 0.178 0.267

0.100 0.184 0.278

0.100 0.186 0.291

0.101 0.187 0.292

0.102 0.188 0.293

4 IV 0.25 0.50 0.75

с/б їеийн илтгэлцїїрζ 0.002 0.006 0.013

0.002 0.008 0.022

0.003 0.011 0.033

0.003 0.012 0.045

0.003 0.014 0.058

0.004 0.017 0.063

0.004 0.019 0.066

0.005 0.021 0.071

0.005 0.022 0.073

5 V 0.25 0.50 0.75

б д /б г їеийн илтгэлцїїрζ 0.007 0.006 0.003

0.021 0.017 0.011

0.055 0.047 0.032

0.0147 0.127 0.098

- - -

- - -

- - -

- - -

- - -

Тайлбар: λ ⋅

λ ⋅ б

a T -ын бусад утгад харгалзах ζ илтгэлцїїрийн утгыг интерполяцаар олно.

5-р бїдїївчийн дулаан илїї нэвтрїїлэх уулзвар зєєлєн холбоос арматуртай нягт

холбоотой (гагнаас буюу тємєр утсан боолт) байвал 13 а томъёонд х є н R -ын

оронд x R -ыг авч тооцно.

2.12 Цонх, тагтны хаалга, дээврийн гэгээвчийн дулаан дамжуулалтын шаардлагат эсэргїїцэл (R ш )-ийг Хїснэгт 9-єєс авна.

9-р хїснэгт

д/д Барилгын зориулалт

Дот

ор а

гаар

, ха

мги

йн

хїйт

эн 5

хо

ноги

йн

тем

пера

туры

н ял

гава

р °С

Дулаан дамжуулалтын шаардлагат эсэргїїцэл R ш

Цонх, тагтны хаалга

Гэгээвч П хэлбэрийн Дээврийн

м 2

°С/В

т

м 2

цаг

°С/В

т

м 2

°С/В

т

м 2

цаг

°С/В

т

м 2

°С/В

т

м 2

цаг

°С/В

т

1

Орон сууц, эмнэлэг (больниц, клиник, суурин эмнэлэг, бусад эмнэлэг) амаржих газар, дотуур байр, асрамжийн газар, хїїхдийн цэцэрлэг, ясли цэцрлэг комбинатын барилга

<44 44-49 49<

0.39 0.42 0.53

0.4 0.44 0.6

- - -

- - -

0.31 0.31 0.48

0.36 0.36 0.56

БНбД 2.01.03-92* 

12 

2

1-р зїйлд заагаагїй нийгэм ахуй, олон нийтийн барилга, нойтон ба чийгтэйгээс бусад горимтой їйлдвэрийн ба туслах барилга

<49 49<

0.31 0.48

0.36 0.56

- -

- -

0.31 0.48

0.36 0.56

3 Хуурай болон ердийн горимтой їйлдвэрийн барилга

<49 49<

0.31 0.34

0.36 0.36

0.15 0.15

0.18 0.18

0.31 0.48

0.36 0.56

4

Нойтон буюу чийгтэй горимтой їйлдвэрийн барилга, нийгэм ахуйн болон їйлдвэрийн туслах барилгын єрєє

30< 0.34 0.36 - - - -

5

Дотор агаарын тооцооны харьцангуй чийг нь 50%-иас ихгїй бєгєєд дараах хэмжэний илїїдэл дулаантай барилга

49> 0.15 0.18 0.10 0.18 - -

а). 23-аас 50 хїртэл Вт/ м 3

б). 50-аасдээш Вт/ м 3 49< 49<

0.31 0.15

0.36 0.18

0.15 0.15

0.18 0.18

- -

- -

2.13 Цонх, тагтны хаалга, дээврийн гэгээвч зэргийн дулаан дамжуулалтын хєрвїїлсэн эсэргїїцлийг хавсралт 6-аас авна.

2.14 Хашлага бїтээцийн дулаан тусгаарлагч материалын хуурай їеийн дулаан дамжилтын илтгэлцїїр нь 0.3 /м 2 °С/Вт (Ккал/м 2 цаг °С)/–ээс ихгїй байвал зохино.

2.15 Хамгийн бага хєрвїїлсэн зардалыг хангах хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцлийг эдийн засгийн ашигтай эсэргїїцэл (R эз ) гэнэ. Энэ тохиолдолд эдийн засгийн ашигтай эсэргїїцэл (R эз )-ийг хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэлтэй (R o ) тэнцїїгээр авч болно. Хєрвїїлсэн зардалыг 17 томъёогоор тодорхойлно.

( ) o

є xx xx g 4

є з R

Э Z t t 10 3 . 11 Є X

⋅ − ⋅ + =

−

(17)

Энд: ( ) [ ] є з ї є У 02 . 1 Т Б 25 . 1 Є + ⋅ + = (17 а )

zz , xx Z t - галлагааны хугацааны дундаж температур. /°С/, ба галлагаа

їргэлжлэх хугацаа, /хоног/ (эмнэлэг) хїїхдийн байгууллага, єндєр настай тахир дутуу хїмїїсийн асрах байрны баригад хоногийн дундаж температур нь 10 °С-ээс бага байх хоногийн тоог, бусад барилгад 8 °С-ээс бага байх хоногийн тоог тус тус авна. Э є - дулааны эрчим хїчний їнэ, /тєг/Гдж/ R o - тухайн хувилбарын хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэл /м 2 °С/Вт (Ккал/м 2 цаг °С)/ Б ї - бїтээцийн бєєний їнэ, /¥/ (мєрдєж байгаа їнээр) Т з – бїтээцийг ачиж буулгах ажлыг оролцуулан тооцсон тээврийн зардал /тєг/м 2 / У є - хашлага бїтээцийн угсралтын єртєг. (Мєрдєж байгаа тєсвийн нэгдсэн їнэлгээгээр авна.) /тєг/м 2 /

Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэл (R o )–ийг (анхны

хувилбарын) бїтээцийн ижилтгэсэн зузааныг харгалзан їзэж эф ш , R -ын утгатай

тэнцїї буюу ойролцоогоор авна. (хїснэгт 9 а -aaс авна.)

БНбД 2.01.03-92* 

13 

Хїснэгт 9 а

д/д Барилгын хашлага бїтээц эф

1. Хана 1 Ширхэгийн материал болон сївэрхэг дїїргэгчтэй бетон 1.1 2 Сївэрхэг бетон 1.3

3 Эрдэс (минерал) мяндас буюу хєєсрїїлсэн пластмасс дулаалгатай олон їет хана 1.8

4 Мєн хуудсан материалаар бїрсэн хана 2.0 5 Бусад 1.1

2. Хучилт, хучлага 1 Хєнгєн болон сївэрхэг бетон 1.3 2 Эрдэс (минерал) мяндас буюу хєєсрїїлсэн пластмасс дулаалгатай 1.6 3 Хуудсан материалаар хийсэн зулхай 2.2 4 Асгаасан дулаалга 1.3 5 Бусад 1.3

Тайлбар: Чийгтэй, нойтон горимтой єрєє болон дотор хашлага бїтээцийн эф

илтгэлцїїрийг 1-тэй тэнцїїгээр авна.

2.16 Хэд хэдэн тєрлийн хувилбартай хашлага бїтээцийн тооцоог 2.15 зїйлд зааснаар тооцож хамгийн бага хєрвїїлсэн зардалтай бїтээцийг эдийн засгийн хувьд ашигтайд тооцож сонгож авна.

Гурав. ХАШЛАГА БЇТЭЭЦИЙН ДУЛААН ТОГТВОРШИЛ

3.1 Долдугаар сарын дундаж температур +21°С-аас их байдаг нутагт орон сууц, эмнэлэг (больниц, клиник) диспансер, амаржих газар, єндєр настан тахир дутуу хїмїїсийг асрах газар, хїїхдийн цэцэрлэг, ясли болон ажлын байрны агаарын температур, харьцангуй чийг нь нормчлогдсон зохистой нєхцєлийг хангаж байх буюу технологийн шаардлагаар дотор агаарын температур, чийгийг тогтмол байлгах шаардлагатай їйлдвэрлэлийн барилгын хашлага бїтээцийн дотор гадаргын температурын хэлбэлзэлийг агууриг нь 18 томъёогоор тооцоолсон шаардлагат агууриг (Д<4 бага гадна хана, Д<5 хучилт)-ийн утгаас хэтрэхгїй байх шаардлагатай.

( ) 21 t 1 . 0 5 . 2 A n Ш

g − − = ∗

τ (18)

Энд: ∗ n R - Гадна агаарын 7-р сарын дундаж температур (БНбД 2.01.01-93-

аас авна.) /°С/

3.2 Хашлага бїтээцийн дотор гадаргын температурын хэлбэлзлэлийн агууриг

g A τ -ыг 19 томъёогоор тодорхойлно.

T t n

g

A A = τ (19)

Энд: T t n

A - Гадна агаарын температурын хэлбэлзлэлийн тооцоот агууриг

(3.3-р зїйлд зааснаар тодорхойлно.) /°С/

БНбД 2.01.03-92* 

14 

- гадна агаарын температурын хэлбэлзлэлийн тооцоот агууриг /°С/

( T t n

A )-ийн хашлага бїтээцэд буурах хэмжээ (3.4 зїйлд зааснаар

тодорхойлно.)

3.3 Гадна агаарын температурын хэлбэлзлэлийн тооцоот агууригийг 20 томъёогоор тодорхойлно.

( ) n

max t

T t

I I A 5 . 0 A

n n α − ⋅ ρ

+ ⋅ = ∂

(20)

Энд: n t A - 7-р сарын гадна агаарын температурын хэлбэлзлэлийн

агууригийн хамгийн их утга (БНбД 2.01.01-93-оос авна). /°С/ ρ - хашлага бїтээцийн гадна гадаргын материалын нарны цацаргийг шингээх илтгэлцїїр (хавсралт 7)

∂ I , I max - нарны нийлмэл (шулуун ба сарнимал) цацрагийн хамгийн их ба дундаж утга (БНбД 2.01.01-93-оос авна) /Вт/м 2 /

n α - хашлага бїтээцийн гадна гадаргын дулаан єгєлтийн зуны нєхцєлєєр тооцсон илтгэлцїїр (24 томъёо) /Вт/м 2 °С/

3.4 Тєрєл бїрийн цул материалаас бїрдсэн хашлага бїтээцийн гадна агаарын температурын хэлбэлзлэлийн тооцоот агууригийн буурах хэмжээ (ν )-ийг 21 томъёогоор тодорхойлно.

( )( ) ( )( ) ( )( ) ( ) n n n 2 2 1 1

n n 1 n n 1 2 g 1 2 D

Y S ... Y S Y S

Y Y S ... Y S S e 9 . 0

α + + +

+ α + + α + ⋅ ⋅ = ν − (21)

Энд: Д – Хашлага бїтээцийн дулаан энерги (2-р томъёогоор олно.)

n 2 1 S ... S , S -їе тус бїрийн материалын тооцооны дулааншлын илтгэлцїїр (хавсралт 3-аас авна) /Вт/м 2 °С/

n 2 1 Y ... Y , Y - їе тус бїрийн гадна гадаргын дулааншлын илтгэлцїїр (3.5 зїйлд зааснаар тодорхойлно.) /Вт/м 2 °С/

n n ,α α - 1 ба 20 томъёотой ижил

Дулаан илїї нэвтрїїлэх хавирга хэлбэртэй хїрээлсэн уулзвартай олон їет хашлага бїтээцэд гадна агаарын температурын хэлбэлзлэлийн агууригийн бууралтын хэмжээ-г ГОСТ 26253-84-ын дагуу тодорхойлно

Тайлбар: 21томъёонд олон їет ханын їеийг дотор талаас нь дугаарлана.

3.5 Хашлага бїтээцийн їе тус бїрийн гадна гадаргын дулааншлын илтгэлцїїрийг тооцохын тулд їе тус бїрийн дулааны энерцийг 2 томъёогоор тодорхойлно.

Дулааны энерци Д≥1 їеийн гадна гадаргын дулааншлын илтгэлцїїрийг уг їеийн материалын дулааншлын илтгэлцїїртэй (хавсралт 3) тэнцїїгээр авна.

Дулааны энерцт Д<1 їеийн гадан гадаргын дулааншлын илтгэлцїїрийг хашлага бїтээцийн дотор талын їеэс эхлэн їе тус бїрээр тооцож болно.

БНбД 2.01.03-92* 

15 

а/. I їеийн илтгэлцїїрийг 22 томъёогоор тодорхойлно.

g 1

g 2 1 1

1 R 1

S R Y

α ⋅ +

α + ⋅ = (22)

б/. II їеийн илтгэлцїїрийг 23 томъёогоор тодорхойлно.

1 i i

1 i 2 i i

i Y R 1

Y S R Y

−

−

⋅ + + ⋅

= (23)

Энд: i 1 R , R - Хашлага бїтээцийн 1 ба i дугаар їеийн илчийн эсэргїїцэл (3 томъёогоор олно)

i 1 S , S - 1 ба i –р їеийн материалын дулааншлын тооцооны илтгэлцїїр /Вт/м 2 °С/

i 2 1 Y , Y , Y - Хашлага бїтээцийн 1, i, (i-1) –р їеїдийн гадна гадаргын дулааны илтгэлцїїр /Вт/м 2 °С/

3.6 Хашлага бїтээцийн гадна гадаргын дулаан єгєлтийн зуны нєхцєлєєр тооцсон илтгэлцїїр ( ∗ α ni Вт/м 2 °С) –ыг 24 томъёогоор тодорхойлно.

( ) υ + ⋅ = α ∗ 10 5 16 . 1 n (24) Энд: υ - 7 дугаар сарын салхины 16%-иас багагїй давтамжтай

чиглэлийн салхины хамгийн бага утгын дундаж хэмжээ (БНбД 2.01.01-93) Гэхдээ 1 м/с-ээс багагїй байна. /м/с/

3.7 Долдугаар сарын дундаж температур нь 21 °С-ээс их орон нутагт орон сууц, эмнэлэг, диспансер, амаржих газар, єндєр настан тахир дутуу хїмїїсийн асрах газар, хїїхдийн цэцэрлэг ясли болон ажлын байрны дотор агаарын температур, харьцангуй чийг нь нормчлогдсон зохистой нєхцєлийн хангаж байх буюу технологийн шаардлагаар дотор агаарын температур чийгийг тогтмол байлгах шаардлагатай їйлдвэрийн барилгад нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийг хэрэглэнэ.

Нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийн дулаан нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїр (β ) нь хїснэгт 10-д заасан нормчлогдсон утгаас багагїй байх ёстой.

д/д Барилгын тєрєл Дулаан нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїр н β норматив утга

1

Орон сууц, эмнэлэг, диспансер, клиник, амаржих газар, эх нялхсын газар, єндєр настан тахир дутуу хїмїїсийг асрах газар, сургууль, хїїхдийн цэцрлэг, ясли, дотуур байр

0.2

2

Ажлын байрны дотор агаарын температур, харьцангуй чийг нь нормчлогдсон зохистой нєхцєлийг хангаж байх буюу технологийн шаардлагаар дотор агаарын температур чийгийг тогтмол байлгах шаардлагатай їйлдвэрийн барилга

0.4

Тайлбар: Нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийн дулаан нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїр нарнаас хамгаалах тєхєєрємжтэй гэгээвч цонхоор нэвтэрч байгаа дулааны ийм тєхєєрємжгїй гэгээвч цонхоор нэвтэрч байгаа дулааны хэмжээнд харьцуулсныг хэлнэ.

БНбД 2.01.03-92* 

16 

3.8 Нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийн дулаан нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг хавсралт 8-аас авна.

Дєрєв. ШАЛНЫ ГАДАРГЫН ДУЛААНШИЛ

4.1 Орон сууц, олон нийтийн барилга їйлдвэрийн галлагаатай (тогтмол ажлын байртай) байр, їйлдвэрийн туслах барилга, єрєєний шалны гадарга нь хїснэгт 11-д їзїїлсэн нормчилсон їзїїлэлтээс ихгїй дулааншил ( н Y Вт/ м 2 °С) – тай байвал зохино.

Хїснэгт 11

д/д Барилга, тїїний хэсэг Шалны гадаргын дулааншлын

норчилсон їзїїлэлт н Y

Вт/м 2 °С Ккал/ м 2 цаг °С

1

Орон сууц, эмнэлэг, диспансер, амбултор, эх нялхсын газар, єндєр настан тахир дутуу хїмїїсийн асрах газар, сургууль, хїїхдийн цэцэрлэг, ясли, дотуур байр

12 10

2

1-р зїйлд зааснаас бусад олон нийтийн барилга, їйлдвэрийн газрын туслах барилга, єрєє їйлдвэрийн барилгын биеийн хєдєлмєр эрхлэх (1-р зэргийн ) ажлын тогтмол байртай хэсэг

14 12

3 Їйлдвэрийн барилгын биеийн дунд зэргийн хєдєлмєр эрхлэх (2-р зэргийн ) ажлын тогтмол байртай хэсэг

17 15

Тайлбар: Дараах нєхцєлд шалны гадаргын дулааншлын їзїїлэлтийг нормчлохгїй. Їїнд: а). Гадаргын температур нь +23°С-ээс их б). Биеийн хїнд хєдєлмєр (3-р зэргийн ) эрхэлдэг ажлын байртай їйлдвэрийн галлагаатай барилгын хэсэг в). Ажлын тогтмол байртай хэсэгт нь модон болон дулаан тусгаарлагч шалавч хийсэн їйлдвэрийн барилга г). Олон нийтийн ахуйн барилгын хїмїїс байнга байдаггїй (музейн тэнхим, театр, кино театрийн хїлээлгийн єрєє гэх мэт) єрєєнїїд д). Мал, шувуу, тэжээвэр амьтны байрны шалны дулаан техникийн тооцоо нь холбогдох нормын шаардлага хангасан

4.2 Шалны гадаргын дулааншлын їзїїлэлтийг (Y Вт/м 2 °С) дараах байдлаар тодорхойлно.

а). Шалны бїрээс (шалны бїтээцийн эхний їе)-ийн дулааны энерци Д 1 =R 1 +S 1 ≥0.5 байвал 27 томъёогоор

1 S 2 Y = (27)

б). Хэрэв шалны бїтээцийн эхний їе (n≥1) дулааны нийлбэр энерци нь Д 1 +Д 2 +...+Д n+1 ≥0.5 тїїний гадаргын дулааншлын їзїїлэлт Y –ийг 1-р їенээс эхлэн i –р їеийг дуустал тооцож олно. Ингэхдээ n-р їед 28, i= n-1 … 1 дэх їед 28 2

томъёогоор тус тус тооцож 1-р їеийн дулааншлын їзїїлэлтийг (Y 1 ) шалны гадаргын дулааншлын їзїїлэлт (Y n ) болгон авна.

1 n n

1 n 2 n n

n S R 5 . 0

S S R 2 Y

+

+

⋅ + + ⋅ ⋅

= (28)

БНбД 2.01.03-92* 

17 

1 i i

1 i 2 i i

i Y R 1

Y S R 4 Y

+

+

⋅ + + ⋅ ⋅

=

Энд: n 1 R , R - 1 ба i дугаар їеийн илчийн эсэргїїцэл (3 томъёогоор олно)

1 n , i 1 S S ..., S + - дугаар їеийн материалын дулааншлын тооцооны

илтгэлцїїр (хавсралт 3-аар авна. Ингэхдээ 11-р хїснэгтийн 1 ба 2 зїйлд заасан барилга, єрєєнд ашиглалтын А нєхцєлєєр авна.) /Вт/м 2 °С/

1 n 2 1 Д ... Д , Д + - Шалны 1, 2 … n+1 дах їеийн дулааны энерци (2 томъёогоор олно.)

1 i Y + - шалны i+1 –р їеийн дулааншлын їзїїлэлт /Вт/м 2 °С/

Тав. ХАШЛАГА БЇТЭЭЦИЙН АГААР НЭВТРЇЇЛЭЛТИЙН ЭСЭРГЇЇЦЭЛ

5.1 Барилга байгууламжийн цонх, тагтны хаалга, дээврийн гэгээвчээс бусад хашлага бїтээцийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл (R u м 2 ЦПа/кг) нь 29 томъёогоор тооцсон агаар нэввтрїїлэлтийн шаардлагат эсэргїїцлээс багагїй байвал зохино.

н

шu

G

P R

∆ = (29)

Энд: P ∆ - хашлага бїтээцийн дотор, гадна гадарга дахь агаарын даралтын зєрїї (5.2 зїйлд зааснаар тодорхойлно.)/Па/

н G - хашлага бїтээцийн агаар нэвтрїїлэлтийн норматив утга (5.3 зїйлд зааснаар авна.) /кг/м 2 цаг/

5.2 Хашлага бїтээцийн гадна, дотор гадарга дахь агаарын даралтын зєрїї P ∆ -г 30 томъёогоор тодорхойно.

( ) 2 a n

a g

a n 03 . 0 H 55 . 0 P υ ⋅ γ + γ − γ ⋅ = ∆ (30)

Энд: H - барилгын єндєр (газрын гадаргаас барилгын мєг хїртэлх єндєр) /м/

a g

a n ,γ γ - гадна дотор агаарын хувийн жин (31 томъёогоор

тодорхойлно.) /Н/м 3 /

t 273

3463 a

+ = γ (31)

t- агаарын температур (дотор агаарын температурыг 2.2 зїйлд зааснаар, гадна агаарын температурыг хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундаж температураар авна.)/°С/ υ - нэгдїгээр сарын салхины 16%-иас дээш давтамжтай чиглэлїїдийн салхины дундаж хурдны хамгийн их утга. (БНбД 2.01.01-93) /м/с/

5.3 Хашлага бїтээцийн агаар нэвтрїїлэлтийн нормчилсон утга (G н кг/м 2 цаг ) –ыг хїснэгт 12-оос авна.

БНбД 2.01.03-92* 

18 

Хїснэгт 12

д/д Хашлага бїтээцийн нэр

Агаар нэвтрїїлэлтийн нормчилсон утга

G н кг/м 2 цаг

1 Орон сууц, олон нийтийн, їйлдвэрийн туслах барилгын єрєє тасалгааны гадна хана, давхар хоорондын ба тєгсгєлийн хучилт 0.5

2 Їйлдвэрийн барилгын гадна хана, тєгсгєлийн ба давхар хоорондын хучилт 1.0

3 Сууцны орох хаалга 1.5

4

Хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундаж температур нь -40°С-ээс дээш байдаг нутаг дахь орон сууц, олон нийт, нийгэм ахуй, їйлдвэрийн туслах барилга, єрєєний цонх тагтны хаалга, агаар зохицуулагчтай (кондиционер) їйлдвэрийн барилгын цонх, їйлдвэрийн барилгын хаалга, гулдан хаалга

10

5 Мєн адил хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундаж температур нь – 40°С-ээс доош нєхцєлд 8

6 Хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундаж температур нь –40°С-ээс дээш нєхцєлтэй їйлдвэрийн барилгын дээврийн гэгээвч, бага зэргийн дулааны илїїдэлтэй (23 Вт/м 2 °С-аас ихгїй) їйлдвэрийн барилгын цонх

15

7 Мєн адил –40°С-ээс доош температуртай нєхцєлд 10

8 Хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундаж температур нь –40°С-ээс дээш нєхцєлтэй дулааны илїїдэл ихтэй (23 Вт/м 2 °С-аас их) їйлдвэрийн барилгын цонх

30

9 Хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундаж температур нь –40°С-ээс доош нєхцєлтэй дулааны илїїдэл ихтэй (23 Вт/м 2 °С-аас их) їйлдвэрийн барилгын цонх

20

Тайлбар: Орон сууцны барилгын гадна ханын хавтгайлжийн уулзварын агаар нэвтрїїлэлт нь 0.5 кг/м цаг-аас багагїй байвал зохино.

5.4 Олон їет хашлага бїтээцийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл (R u )-ийн 32 томъёогоор тодорхойлно.

un 2 u 1 u u R ... R R R + + + = (32)

Энд: un 2 u 1 u R , R , R - хашлага бїтээцийн їе тус бїрийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл (хавсралт 9) /м 2 цаг Па/кг/

Тайлбар: Гадна агаартай харьцах хашлага бїтээцийн гадарга, гадна агаараар салхижуулдаг хашлага бїтээцийн агаарын їе хоёрын завсар дахь хашлага бїтээц (хана, хучилт)-ийн хэсгийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг тооцохгїй.

5.5 Орон сууц, олон нийтийн барилгын цонх, тагтны хаалга, їйлдвэрийн барилгын цонх, дээврийн гэгээвчийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл нь 33 томъёогоор тооцсон агаар нэвтрїїлэлтийн шаардлагат эсэргїїцлээс багагїй байвал зохино.

3 2

o н

шu P

P

G

1 R

∆ ∆

⋅ = (33)

Энд: Па 10 P o ∆ - агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг тодорхойлдог агаарын даралтын зєрїї

БНбД 2.01.03-92* 

19 

5.6 Цонх, тагтны хаалга, дээврийн гэгээвчний агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг хавсралт 10-д зааснаар авна.

Зургаа. ХАШЛАГА БЇТЭЭЦИЙН УУР НЭВТРЇЇЛЭЛТИЙН ЭСЭРГЇЇЦЭЛ

6.1 Хашлага бїтээцийн дотор гадаргаас конденсаци їїсэж болзошгїй хатгай хїртэлх їеийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл ( ( ) мг / Па . ц м R 2

y 1 ) нь доорх байдлаар

тодорхойлсон уур нэвтрїїлэлтийн шаардлагатай эсэргїїцлийн хамгийн ихээс багагїй байвал зохино.

а). Хашлага бїтээцэд ашиглалтын жилийн хугацаанд чийг хуримтлуулахгїй байх нєхцєлєєр уур нэвтрїїлэлтийн шаардлагат эсэргїїцэл ( ( ) мг / Па . ц м R 2 ш

y )-ийг

34 томъёогоор тодорхойлно.

( ) n

y g ш y e E

R E e R

1 −

− = (34)

б). Гадна агаарын сарын дундаж температур нь хасах байх їеийн хашлага бїтээц дэх чийгийг хязгаарлах нєхцєлєєр уур нэвтрїїлэлтийн шаардлагат эсэргїїцэл ( ) мг / Па . ц м R 2

y 1 -г 35 томъёогоор тодорхойлно.

( ) η + ∆ ⋅ δ ⋅ γ

− ⋅ ⋅ =

g w w

0 g 0 Шy

w

E e Z 0024 . 0 R

n (35)

Энд: g e - дотор агаарын тооцоот температур, чийгт харгалзах усны

уурын харимхайшил. /Па/

y R - хашлага бїтээцийн гадна гадаргаас конденсац їїсэж

болзошгїй гадаргын хоорондох їеийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл (6.3 зїйлд зааснаар тодорхойлно.)

n e - гадна агаарын усны уурын харимхайшилын жилийн дундаж утга. (БНбД 2.01.01-93)/Па/

o Z - чийг хуримтлуулах хугацаа, (БНбД 2.01.01-93-аас гадна агаарын сарын дундаж температур нь хасах байх хугацаагаар авна) /хоног/

o E - Конденсац їїсэж болзошгїй хавтгай дахь усны уурын ханасан харимхайшил. (гадна агаарын температур нь хасах байх саруудын дундаж температурт харгалзуулан тодорхойлно.) /Па/

w γ - хашлага бїтээцийн чийглэгдэж буй материалын хуурай

эзлэхїїний нягт (3 хавсралтын o γ -оор авна.) /кг/м 3/

w δ - хашлага бїтээцийн чийг хуримтлуулсан їеийн зузаан. (Їїнийг цул (нэг їет) хананд 2/3-тай тэнцїї, олон їет хананд дулаан тусгаарлах їеийн зузаантай тэнцїїгээр тус тус авна.) /м/

g W ∆ - чийг хуримтлуулах Z 0 хугацаанд материалын хуримтлуулсан тооцоот чийгийн нэмэгдэж болох хамгийн их хэмжээ, жингийн хувиар (хїснэгт 13-аас авна.)

БНбД 2.01.03-92* 

20 

E - ашиглалтын нэг жилийн хугацаанд конденсаци їїсэж болзошгїй хавтгай дахь усны уурын ханасан харимхайшлыг 36 томъёогоор тодорхойлно.

( ) 3 3 2 2 1 1 Z E Z E Z E 12

1 E ⋅ + ⋅ + ⋅ ⋅ = (36)

Энд: 3 2 1 E , E , E - конденсац їїсэж болзошгїй хавтгайд гадна агаарын євєл, хавар, намар, зуны улиралын дундаж температурт харгалзуулан тодорхойлсон усны уурын ханасан харимхайшил. /Па/

3 2 1 Z , Z , Z - євєл, хавар-намар, зуны улиралын їргэлжлэх хугацаа. /Сар/ (БНбД 2.01.01-93-аар авна)Їїнд: 

­  Гадна агаарын сарын дундаж температур нь хасах 5°С-ээс их температуртай саруудыг євлийн улиралд 

­  Температур нь хасах 5°С-ээс нэмэх 5°С-ын утганд байх саруудыг хавар – намрын улиралд 

­  Температур нь нэмэх 5°С-ээс их байх саруудыг зуны улиралд хамааруулна.

η - 37 томъёогоор тооцно. ( )

y

0 g n 0

R

Z e E 0024 . 0 ⋅ − = η (37)

g n e - гадна агаарын сарын дундаж температур хасах байх їеийн

(БНбД 2.01.01-93-аар тодорхойлно.) усны уурын харимхайшлын дундаж утга /Па/

Тайлбар: 1. Хорт, идэвхт орчинтой єрєє, барилгын хашлага бїтээцийн Е 0 , Е 1 , Е 2 , Е 3 –г авахдаа тэр орчны нєлєєг тооцно. 2. Е 3 –ыг тодорхойлохдоо конденсац їїсэж болзошгїй хавтгай температурыг гадна агаарын зуны улирлын дундаж температурын утгаас багагїйгээр, е g –г мєн улиралын гадна агаарын усны уурын харимхайшлын дундаж утгаас багагїйгээр тус тус авна. 3. Ханын конденсац їїсэж болзошгїй хавтгай нь цул (нэг їет) хананд тїїний дотор гадаргаас зузааных нь 2/3-д зайд олон їет ханын дулаалгын їеийн гадна гадаргатай давхцаж байрлана.

Хїснэгт 13

д/д Хашлага бїтээцийн материал Материалд нэмэгдэх

чийгийн зєвшєєрєгдєх

дээд хэмжээ g W ∆

1 Улаан тоосгон єрєг ба вааран гулдмай 1.5 2 Царууц тоосгон єрєг 2.0

3 Сївэрхэг дїїргэгчтэйхєнгєн бетон (керамзит бетон, перлит бетон гэх мэт бусад) 5.0

4 Сийрмэг царууц бетон (хийт бетон, хийт царууц бетон, пемзобетон гэх мэт бусад) 6.0

5 Фибролит 7.5 6 Эрдэс хєвєн хавтан ба хєвєн 3.0 7 Пенополитсрол, пенополиуретан 25.0 8 Дулаан тусгаарлах асгаас (керамзит, їнс гэх мэт бусад) 3.0 9 Хїнд бетон 2.0 10 Хєєсрїїлсэн шилэн бетон (пеногазостекло) 1.5

БНбД 2.01.03-92* 

21 

6.2 24 м хїртэл єргєн, налуу дээвэртэй барилгын адрын хучилт буюу агаар сэлгэлтийн тєгсгєлийн хучилтын хэсгийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл нь 38 томъёогоор тооцсон уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлээс бага байна.

( ) g n g

ш y e e 0012 . 0 R − =

Энд: g n g e , e - 34 томъёотой ижил

6.3 Цул хашлага бїтээцийн буюу олон їет хашлага бїтээцийн тухайн їеийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл (R y )-ийг 39 томъёогоор тодорхойлно.

µ δ

= y R (39)

Энд: δ - хашлага бїтээцийн їеийн зузаан. /м/ µ - хашлага бїтээцийн материалын уур нэвтрїїлэлтийн тооцооны илтгэлцїїр (хавсралт 3 ) /мг/м.ц.Па/

Олон їет хашлага бїтээц (тїїний хэсэг)-ийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл нь тэдгээрийг бїрдїїлж байгаа їе тус бїрийн эсэргїїцлийн нийлбэртэй тэнцїї байна.

Хуудсан материал болон уур тусгаарлагч нимгэн давхаргын уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг 11-р хавсралтаас авна.

Тайлбар: 1. Хашлага бїтээцэд байгааагаарын їеийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл нь тэдний байршил, зузааныг харгалзахгїйгээр тэгтэй тэнцїї байна.

2. Хашлага бїтээцийн уур нэвтрїїлэлтийн шаардлагат эсэргїїцэл ( ш y R )-

ийг шалгахдаа уг бїтээцийн дотор гадаргаас конденсац їїсэж болзошгїй хавтгай хїртэлх давхаргын уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг тооцно. 3. Чийгтэй буюу нойтон горимтой єрєєний хашлага бїтээцийн (хаалга, цонх суулгахад гарсан зай завсар гэх мэт) уулзвар завсрыг чигжсэн дулаалгын дотор талаас нь уур тусгаарлагчийг хийнэ. Ийм уулзвар завсрын уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг гадна агаарын сарын дундаж температур нь хасах байх їед хуримтлагдах чийгийн хэмжээг хязгаарлах нєхцєлєєр температур, чийгийн орны тооцооны їндсэн дээр тодорхойлж шалгана.

6.4 Дараах тохиолдолд хашлага бїтээцийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг тодорхойлох шаардлагагїй: 

­  Хуурай ба хэвийн горимтой єрєєний цул (нэг їет) хана ­  Хуурай ба хэвийн горимтой єрєєний хоёр їет ханын дотор

талын їеийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл 1.6 м 2 цаг.Па/мг- ээс их бол

6.5 Чийгтэй болон нойтон горимтой барилгын хучилтын дулаан тусгаарлах їеийг чийгшихээс хамгаалахын тулд уг їеийн доод талд уур тусгаарлагчийг хийнэ. 6.3 зїйлд заасны дагуу тусгаарлагчийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг тооцно.

БНбД 2.01.03-92* 

22 

ТЭМДЭГЛЭГЭЭ

1. 0 R - Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэл

2. ш R - Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын шаардлагат эсэргїїцэл

3. эз R - Хашлага бїтээцийн эдийн засгийн ашигтай дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэл

4. х R - Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын хєрвїїлсэн эсэргїїцэл

5. g t - Єрєє тасалгааны дотор агаарын температур

6. n t - Гадна агаарын тооцооны температур

7. g α - Хашлага бїтээцийн дотор гадаргын дулаан єгєлтийн

илтгэлцїїр 8. n α - Хашлага бїтээцийн гадна гадаргын дулаан єгєлтийн

илтгэлцїїр 9. x t - Хєлрєлт їїсэх температур 10. Д – Бїтээцийн дулааны энерци 11. S – Хашлага бїтээцийн дулааншил 12. R – Хашлага бїтээцийн илчийн эсэргїїцэл 13. R a – Агаарын битїї їеийн илчийн эсэргїїцэл 14. R II – Дулааны урсгалтай зэрэгцээ чиглэлийн дулаан

дамжуулалтын эсэргїїцэл 15. ⊥ R - Дулааны урсгалтай пердендикуляр чиглэлийн дулаан

дамжуулалтын эсэргїїцэл 16. R н – Хашлага бїтээцийн дулаан дамжуулалтын нийлбэр

эсэргїїцэл 17. ∂ τ g - Бїтээцийн дотор гадаргын дундаж температур

18. ∂ τ n - Бїтээцийн гадна гадаргын дундаж температур 19. q т – Дулааны тооцоот ургсалт 20. R нєх – Дулаан дамжуулалтын нєхцєлд эсэргїїцэл 21. Х з – Хєрвїїлсэн зардал 22. t ху – Халаалтын їеийн дундаж температур 23. Z ху – Халаалт їргэлжлэх хугацаа 24. Э є - Дулааны эрчим хїчний єртєг 25. Є є - Барилга угсралтын ажлын єєрийн єртєг 26. Б ї - Бєєний їнэ 27. Т з – Тээврийн зардал 28. У є - Урсгал зардал 29. 0 λ - материалын хуурай їеийн дулаан дамжилтын илтгэлцїїр

30. Т λ - материалын дулаан дамжилтын тооцооны илтгэлцїїр 31. А – Температурын агууриг 32. ρ - Материалын нарны цацраг шингээх илтгэлцїїр 33. I – Нарны цацрагын хэмжээ 34. Y – хашлага бїтээцийн гадна гадаргын дулааншлын

илтгэлцїїр 35. β - нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийн дулаан нэвтрїїлэлтийн

илтгэлцїїр

БНбД 2.01.03-92* 

23 

36. R u – Бїтээцийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл 37. R y – Бїтээцийн уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл 38. е – Усны уурын харимхайшил 39. Е – Усны уурын ханасан харимхайшил 40. 0 γ - Материалын эзлэхїїн нягт 41. µ - Материалын уур нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїр

БНбД 2.01.03-92* 

24 

Хавсралт 1

Хавсралт 2 Чийгшлийн бїс ба єрєєний чийглэгийн горимоос

хамаарах хашлага бїтээцийн ашиглалтын нєхцєл

д/д Єрєєний чийглэгийн горим (Хїснэгт 1)

Чийгшлийн бїсийн ашиглалтын А ба Б нєхцєл (хавсралт 1)

Хуурай Ердийн 1 Хуурай А А 2 Ердийн А Б 3 Чийгтэй ба нойтон Б Б

Хавсралт 3

Барилгын материал, бїтээцийн дулаан техникийн їзїїлэлтїїд

Хавсралт 4

Агаарын битїї їе давхаргын илчийн эсэргїїцэл

д/д Агаарын їе давхаргын

зузаан метр

Агаарын битїї їе давхаргын илчийн эсэргїїцэл R a м 2 °С/Вт (м 2 ц.°С/ккал)

Доороос дээш урсах дулааны урсгал хэвтээ ба босоо тохиололд

Дээрээс доош урсах дулааны урсгал хэвтээ тохиолдолд

Давхарга дахь агаарын температур нэмэх хасах нэмэх хасах

1 0.01 0.13 0.15 0.15 0.17 0.14 0.16 0.15 0.18 2 0.02 0.14 0.16 0.15 0.18 0.15 0.18 0.19 0.22 3 0.03 0.14 0.16 0.16 0.19 0.16 0.19 0.21 0.24 4 0.05 0.14 0.16 0.17 0.2 0.17 0.2 0.22 0.26 5 0.1 0.15 0.17 0.18 0.21 0.18 0.21 0.23 0.27 6 0.15 0.15 0.18 0.18 0.21 0.19 0.22 0.24 0.28 7 0.2-0.3 0.15 0.18 0.19 0.22 0.19 0.22 0.24 0.28

БНбД 2.01.03-92* 

25 

Тайлбар: Агаарынїе давхаргын нэг буюу 2 талын гадаргууд хєнгєн цагааны нимгэн хальс наавал илчийн эсэргїїцлийг 2 дахин ихэсгэж авна.

Хавсралт 5 6 ширхэг зураг

Хавсралт 6

Цонх, тагтны хаалга, дээюрийн гэгээвчийн дулаан дамжуулалтын хєрвїїлсэн эсэргїїцэл

д/д Шиллэгээний материал, эдлэхїїний нэр Дулаан дамжуулалтын

хєрвїїлсэн эсэргїїцэл R x

R a м 2 °С/Вт м 2 ц.°С/ккал 1 Модон хавтастай дан шиллэгээтэй 0.18 0.2 2 Тємєр хавтастай дан шиллэгээтэй 0.15 0.18 3 Хавсарсан модон хавтастай давхар шиллэгээтэй 0.39 0.4 4 Саланги модон хавтастай дан шиллэгээтэй 0.42 0.44 5 Саланги тємєр хавтастай дан шиллэгээтэй 0.34 0.40

6 Саланги тємєр хавтастай давхар шиллэгээтэй їзэсгэлэнгийн 0.31 0.36

7 Саланги хавсарсан модон хавтастай гурван давхар шиллэгээтэй 0.55 0.60

8 Саланги тємєр хавтастай гурван давхар шиллэгээтэй 0.46 0.56

9 194х194х98 хэмжээтй хєндий шилэн блок, холбох заадасны єргєн 6 мм 0.31 0.36

10 244х244х98 хэмжээтй хєндий шилэн блок, холбох заадасны єргєн 6 мм 0.33 0.38

11 Швеллер огтлолтой шил 0.16 0.19 12 Хайрцаган огтлолтой шил 0.31 0.39 13 Дан органик шил 0.19 0.22 14 Давхар органик шил 0.36 0.42 15 Гурван давхар органик шил 0.52 0.60 16 Модон хавтастай 2 їетэй шилэн пакет 0.36 0.40 17 Тємєр хавтастай 2 їетэй шилэн пакет 0.31 0.36

18 2 їетэй шилэн пакет ба дан шиллэгээтэй саланги модон хавтас 0.53 0.60

Тайлбар: Энд модон (жаазтай) шиллэсэн хавтасны шилний талбайг нийт нїхний талбайд харьцуулсан харьцаа 0.75-0.85 байх тохиолдолд гэрэлтїїлэх нїхний дулаан дамжууулалтын хєрвїїлсэн эсэргїїцлийн утгыг авав. Хэрэв энэ харьцаа 0.6-0.74 байвал R x –ын утгыг 10%-иар ихэсгэж, талбайн харьцаа 0.86 ба их бол R x –ын утгыг 5%-иарбууруулж авна.

БНбД 2.01.03-92* 

26 

Хавсралт 7 Хашлага бїтээцийн гадна гадаргуугийн нарны

цацраг шингээлтийн илтгэлцїїр

д/д Хашлага бїтээцийн гадна гадаргуун материал Нарны цацраг шингээлтийн илтгэлцїїр

1 Хєнгєн цагаан 0.5 2 Шєрмєсєн чулуун цементэн хуудсууд 0.65 3 Асфальтобетон 0.9 4 Бетон 0.7 5 Будагдаагїй мод 0.6

6 Хуйлмал дээврийн цайвао єнгийн дайрган хамгаалалтын їе 0.65

7 Улаан тоосго 0.7 8 Царууц тоосго 0.6 9 Байгалийн цагаан чулуун єнгєлгєє 0.45

10 Хар саарал єнгийн царууц будаг 0.7 11 Шохойн будаг (цагаан) 0.3 12 Єнгєлгєєний вааран хавтанцар 0.8 13 Єнгєлгєєний хєх єнгийн хавтанцар 0.6 14 Єнгєлгєєний цагаан ба цайвар єнгийн хавтанцар 0.45 15 Чулуутай хар цаас 0.9 16 Цагаан будгаар будагдсан дээврийн тємєр 0.45 17 Хар улаан єнгийн будгаар будсан тємєр 0.8 18 Дээврийн цайртай тємєр 0.65 19 Ногоон єнгийн будгаар будсан тємєр 0.6 20 Єнгєлгєєний шил 0.7

21 Торрокат буюу бараан саарал шохойн зуурмаган шавардлага 0.7

22 Цайвар хєх єнгийн цементэн шавардлага 0.3 23 Хар ногоон єнгєтэй цементэн шавардлага 0.6 24 Цементэн шавардлага 0.4

Хавсралт 8

Нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийн дулаан нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїр

д/д Нарнаас хамгаалах тєхєєрємж

Нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийн дулаан

нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїр

А. Гадна 1 Хєшиг буюу гэгээтэй даавуун маркиз 0.15 2 Хєшиг ба бараан даавуун маркиз 0.20 3 Модон ялтастай жалюзан модон самбар 0.10/0.15 4 Тємєр ялтастай жалюзан хєшиг 0.15/0.20

Б. Шил хоорондын (салхижуулалтгїй) 1 Тємєр ялтастай жалюзан хєшиг 0.30/0.35 2 Цайвар даавуун хєшиг 0.25 3 Бараан даавуун хєшиг 0.40

В. Дотор 1 Тємєр ялтастай жалюзан хєшиг 0.60/0.70 2 Цайвар даавуун хєшиг 0.40 3 Бараан даавуун хєшиг 0.80

БНбД 2.01.03-92* 

27 

Тайлбар: 1. Хїртвэрт нь шилний хавтгайд 45°С-ийн хуваарьт нь 90°С-ийн єнцєг їїсгэсэн нарнаас хамгаалах ялтастай тєхєєрємжийн дулан нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїр

2. Салхижуулалттай шилний завсар байрлуулсан нарнаас хамгаалах тєхєєрємжийн дулаан нэвтрїїлэлтийн илтгэлцїїрийг 2 дахин багасгаж авна.

Хавсралт 9 Материал ба бїтээцийн агаар

нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл

д/д Материал ба бїтээцийн нэр Давхаргын зузаан мм

Агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл R н

м 2 .ц.Па/кг м 2 .ц.мм ус Бг/кг

1 Цул бетон (заадасгїй) 100 19620 2000 2 Сийрмэг царууц (заадасгїй) 140 21 2.1 3 Шохойжсон дун (ракушек) 500 6 0.6 4 Барилгын картон (заадасгїй) 1.3 64 6.5

5 Элс цементэн зуурмагаар гагнасан I ба тїїнээс дээш I тоосгоны уртын хэмжээний єргєнтэй цул улаан тоосгон єрєг

250 ба тїїнээс дээш 18 1.8

6 Элс цементэн зуурмагаар гагнасан тал тоосгоныы єргєнтэй цул тоосгон єрєг 120 2 0.2

7 Шаарга цементэн зуурмагаар гагнасан I ба тїїнээс дээш тоосгоны єргєнтэй цул тоосгон єрєг

250 ба тїїнээс дээш 9 0.9

8 Шаарга цементэн зуурмагаар гагнасан хагас тоосгоны єргєнтэй цул тоосгон єрєг 120 1 0.1

9 Элс цементэн зуурмагаар гагнасан тал тоосгоны єргєнтэй нїхтэй керамик тоосгон єрєг - 2 0.2

10 Элс цементэн зуурмагтай хєнгєн бетон єрєг 400 13 1.3 11 Зїїдэлтэй шєрмєсєн чулуун (асбест) хавтан 6 196 20 12 Цемент шаарган зуурмагтай хєнгєн бетон єрєг 400 1 0.14 13 Ханын єнгєлгєєний цаас (хээтэй) - 20 2.0

14 Углуургадсан ба тулгаж залгасан цэвэр банзаар бїрсэн бїтээц 20-25 0.1 0.01

15 Цэвэр банзаар бїрсэн шунталсан бїтээц 20-25 1.5 0.15 16 Барилгын цаас хавчуулсан давхар банзан бїтээц 50 98 9.8

17 Зєрлєгтэй хийсэн зєєлєн модон зоргодсон хавтан ба фибролит хавтангаар бїрэх 15-70 2.5 0.25

18 Зєрлєггїй зєєлєн модон зоргодсон хавтан ба фибролит хавтангаар бїрэх 15-70 0.5 0.05

19 Зєрлєгтэй хатуу зоргодсон хавтан бїрээс 10 3.3 0.34 20 Зєрлєгтэй гєлтгєнєн хуурай шавардлагаар бїрэх 10 20 2.0 21 Хєєсєн бетон (автоклавын) заадалгїй 100 1960 196.0 22 Хєєсєн бетон (автоклавын бус) заадалгїй 100 196 19.6 23 Хєєсєн полистрол 50-100 79 8.0 24 Цул хєєсрїїлсэн шил 120 Агаар нэвтрїїлэхгїй 25 Хєшїїн эрдэс хєвєн хавтан 50 2 0.2 26 Чулуут хар цаас (рубериод) 1.5 Агаар нэвтрїїлэхгїй 27 Цаваг цаас (толь) 1.5 490 49.0 28 Наамал (фанер) сарампай 3-4 2940 294.0 29 Їнсэн бетон 100 14 1.4

30 Цемент элсэн зуурмагаар шавардман чулуун ба тоосгон єрєг 15 373 37.3

31 Шохоын зуурмагаар шавардсан чулуун ба тоосгон єрєг 15 142 14.2

32 Шохойн зуурмагаар шавардсан модон гадаргуу (савх мод хадсан) 20 17 1.7

БНбД 2.01.03-92* 

28 

Тайлбар: 1. Энэ хавсралтад тусгасан завсарын шаврыг нь ховилдсон гадна гадаргатай чулуун ба тоосгон єргийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг 20 м 2 .ц.Па/кг –аар єсгєж авна. 2. Їеийн зузаанаас нь хамаарахгїйгээр сэвсгэр ба ширхэглэлт, (эрдэс хєвєн, сїрэл, їртэс гэх мэт) асгаасан (керамзит їнс гэх мэт) материалаар хийсэн хашлага бїтээцийн їе давхарга ба агаарын їеийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг тэгтэй тэнцїї гэж авна 3. Хїснэгтэд тусгаагїй бїтээцийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг туршилтаар тогтооно.

Хавсралт 10

Цонх, тагтны хаалга, дээврийн гэгээвчийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл

д/д Шиллэсэн байдал

Нээ

лхи

йн т

оо

Р=10 Па байх тохиолдолд чигжээсэн дулаалгатай модон жааз бїхий гэрэлтїїлэх бїтээцийн агаар

нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл м 2 .ц.Па/кг

Хєєсєн полиуретан Сэвсгэр резин Хагас ноосон

утас

1 Хавсарсан хавтсанд дан ба давхар шиллэгээтэй 1 0.26 0.16 0.12

2 Салангид далавчтнд давхар шиллэгээтэй

1 0.29 0.18 0.13 2 0.38 0.26 0.18

3 Хавсарсан салангид далавчинд гурвалсан шиллэгээ

1 0.30 0.18 0.14 2 0.44 0.26 0.20 3 0.56 0.37 0.27

Тайлбар: 1. Металл жаазтай шиллэсэн бїтээцийн агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл, тїїнчлэн тагтны хаалганы илтгэлцїїрийг 0.8-аар 2. Жаазны тоо ба материал, шиллэгээний тєрлєєс хамаарахгїйгээр чигжиж жийргэлсэн онгойдог далавчгїй цонхны агаар нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцлийг 1 м 2 .ц.Па/кг-тай, оройн тусгалтай (зенитный) гэгээвчийг 0.5 м 2 .ц.Па/кг-тайтэнцїї гэж авна.

Хавсралт 11

д/д Материалын нэр Їеийн зузаан мм-ээр

Уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэл

м 2 .ц.Па/мг м 2 .ц.мм ус Бг/г

1 Картон ердийн (шахмал цаас) 1.3 0.016 0.12 2 Шєрмєсєн чулууцементэн хуудсууд 6 0.3 2 3 Єнгєлгєєний гєлтгєнє хуудсууд 10 0.12 0.9 4 Ширхэгт модон хатуу хуудсууд 10 0.11 0.8 5 Ширхэгт модон зєєлєн хуудсууд 12.5 0.05 0.4 6 Нэг удаа будах халуун битуман будаг 2 0.3 2 7 Хоёр удаа будах халуун битуман будаг 4 0.48 3.6 8 Паалан будгаар будсан - 0.48 3.6

9 Урьчилан чигжиждэвсгэр їе тавьсан гадаргууг 2 удаа будах тосон будаг - 0.64 4.8

10 Изель тїрхэлгээр 1 удаа бїрхсэн 2 0.60 4.5 11 Битум кукерсоль тїрхэлгээр 1 удаа бїрхсэн 1 0.64 4.8

БНбД 2.01.03-92* 

29 

12 Битум кукерсоль тїрхэлгээр 2 удаа бїрхсэн 2 1.1 8.1 13 Дээврийн хар цаас (пергамин) 0.4 0.33 2.65 14 Полиэтилен хуудас 0.16 7.3 55 15 Хар цаас (рубериод) чулуут 1.5 1.1 8.3 16 Дээврийн цаваг цаас (толь) 1.9 0.4 3.0 17 3 їетэй наамал фанерь 3 0.15 1.7

Хавсралт 12

Хавтгайлжин ханын дулаан техникийн нэг тєрлийг їзїїлэх илтгэлцїїр

Дулаан тусгаарлах ивїїр ба хавиргатай гурван їет бетон бїтээцийн хэсгийн хувьд илтгэлцїїрийг дараах томъёогоор тодорхойлно.

2 1 γ ⋅ γ = γ

Энд: 1 γ -бїтээцийн хавирганы харьцангуй талбайг тооцсон илтгэлцїїрийг 12-р хавсралтын хїснэгт 1-ээс авна.

2 γ - бїтээцийн хавирганы материалын нягтыг тооцсон илтгэлцїїрийг 12-р хавсралтын хїснэгт 2-оос авна.

Хїснэгт 1

R нєх м 2 °С/ Вт F 1 / F 2 –ын їед 1 γ 0.25 0.15 0.05

3.0 0.5 0.56 0.79 2.1 0.67 0.73 0.83 1.7 0.76 0.80 0.86 1.4 0.83 0.85 0.87

Тайлбар: F 1 – бїтээц дэх хавирганы талбай м 2

F 2 – бїтээцийн талбай (цонх ба хаалганы зайг тооцохгїйгээр) м 2

Хїснэгт 2

Материалын эзлэхїїний нягт γ 1000 1200 1400 1600 2400

2 γ 1.0 1.0 0.9 0.8 0.7

Тайлбар: 1. 0.3м-ээс ихгїй зузаантай гурван їет бїтээцэд илтгэлцїїрийг 0.9-ээр їржїїлж авна. 2. Хєєсрїїлсэн пластмасс буюу эрдэсийн ширхэглэг дулаалгатай металл уян холбоос бїхий хатвгайлжин хашлага бїтээцийн хэсгийн хувьд илтгэлцїїрийг хавсралт 12—ын 3-р хїснэгтээс авахыг зєвшєєрнє.

БНбД 2.01.03-92* 

30 

Хїснэгт 3

Даацын їе Уян холбоосуудын хоорондын зай а байхад илтгэлцїїрийн утга

Материалын нэр Маетриалын эзэлхїїн нягт

0.6 0.8 1.0 1.2 Уян холбоосуудын шилбэний голч мм-ээр

8 12 8 12 8 12 8 12

Керамзит бетон

1000 0.95 0.91 0.96 0.94 0.97 0.96 0.98 0.96 1200 0.93 0.89 0.95 0.92 0.96 0.94 0.97 0.95 1400 0.91 0.87 0.94 0.90 0.95 0.92 0.96 0.94 1600 0.89 0.84 0.93 0.88 0.94 0.91 0.95 0.93

Хїнд бетон 2400 0.74 0.69 0.80 0.75 0.84 0.81 0.87 0.85

Тайлбар: 1. 1-3-р хїснэтээс авч байгаа ба –ийн завсарын утгуудыг интерполяцаар олно. 2. Энэ хавсралтад їзїїлээгїй бїтээцийн илтэглцїїрийг ГОСТ 26254-84-ын температурын тархалтаар тодорхойлно

ТУРШИЛТЫН БАРИЛГЫН ЗУРАГ ТЄСЄЛ ЗОХИОХОД АШИГЛАХ ТУСГАЙ ХАВСРАЛТУУД

Хавсралт 13 Чийгшилтийн бїсчлэл

Хавсралт 14

Барилгын материал, бїтээцийн дулаан техникийн їзїїлэлтїїд