wantokwantokniuspepa.com/images/wantokniuspepa/1977/wantok_namba_175.pdf · bilong ol sios na poto...

24
A wantok Niuspepa bilong ol Papua Niugini stret lEft * NAUTAIM BILOPIG *VOT LUKIM INSAIT SKELUM OL POLITUKAL PATI Biong wik i stat long 18 Jun 1977 Prais lOt. Published by Wantok Pub1ications, P.O. Box 1982, Boroko. Phone: 25.2214. - Printed by Wlrui Press, Wewaic. Regstered at the General Post Office, Port Moresby, for transmission by post as a Qualified Publication.

Upload: others

Post on 25-Mar-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

A wantokNiuspepa bilong ol Papua Niugini stret

lEft

* NAUTAIM BILOPIG *VOT

LUKIM INSAIT

SKELUM OL POLITUKAL PATI

Biong wik i stat long18 Jun 1977 Prais lOt.

Published by Wantok Pub1ications, P.O. Box 1982, Boroko. Phone: 25.2214.- Printed by Wlrui Press, Wewaic.

Regstered at the GeneralPost Office, Port Moresby, for transmission by post as a Qualified Publication.

Infomesen Ofis Foto

Loig dispela tripelawiknau baiplanti manmerimoa i go insait1ong kain

haus voto rum voto banis

votbilong iiektim ol

membabilong palamen.

Fkzntinupelakantri i bin

lusim dispela pasinhariap

tru olsemKumalau

Tawali i rait long stUn

bilong em long pes3.YumiPNG i laki tru longyumifri. Olsemnayumi

mastaitim bun na go

vot. Vot bilongyu na mlmap longpasimgutkantri. 01 pipel long

arapelakantri I les long

vot I lus pinis. 01 1 nogat vot moa. Yules,yu lus.

Yumi toktokyet long

ol wokbilong tokaut

bilong ol sios na poto

longlephani soim MistaLuke Kongposaelbilong

CA VA long Goroka.Em

I wanpelastudionil wok-

sap bilongKatolik Siosweoil savewokimolkain kasetwantaimmusikna tok bilong

God. Na tuol i savewokim olkain filmlong nupela studiobilool long Kamaliki,

CAVA Foto

WANTOK Sarere,18 Jun 1977 Pes2

= OL IRIAN J:AYA MAS GO BEKSampela handet man i bin ranawelong Irian Jaya na kalapim mak n

kaminsait long PapuaNiugini. 01 imas go bekgen. Gavman i tok olsem.

man Jayaem i wanpelabikpela hap bilong bikpelaallan Niugini. Long yia1969 em i kam aninit longgavman biong Indonesia.Em i no independen. Statlong dispela taim sampelapipel biong Irian Jaya- olI wanskin na wanlain bilong ol PapuaNiugini - ol ipait wantaim 01 Indonesiabiong kisim independensbilong ol. Nau dispela paiti kamap long arere biongPapua Niugini.

Gavman bilong yumi ibin ‘tok, sampela de bipo, igat 490 pipel i bin ranawelong Irian Jaya na kam in-salt long Papua l4iugini.

Tasol long wanpela kibung wantaim ol niusmanlong 2 Jun, PraimMinistsMista Michael Somare, ibin tok 218 pipel tasol ibin kalapim mak bionginipela. Em i tok 203 manmen pikinini i bin kaniaplong misin steam Suki,samtingolsem 80 kilomitalongwe long mak biongPapuaNiugini. 01 i kisimkaikai na sut na ol I wet istap. Mista Somare i tokem i no save saposol i binranawe long gavmanbiongIndonesiao nogat.01 i bintokim PNG tasól ol i laikstap long dispela sait bi.longmak.

Na Mista Somare i tOk,PNG’ i gat tupela kontrakwantaim Indonesia longdispela mak. Wanpela itok, ol pipe! i sindaun istap kiostu long arerebi-.long tupelakantn na i gatgadenna bus long tupelahap wantaim, ol i notambu long i go i kam.Tasol ol arapelamanmeribionglgonwe,i tambu.

Mista Somarei tok, gay-man biong mipela i binskulim ol dispela 203 kamman long dispelalo na ol Iorait longgo bek gen longhap biong ol. Na gavmanbilong mipela i bin helpim01 long go bek. Sir MaoriKiki, hetman biong dipa.tmen i bosim dispelakain wok long ol arere, ibin tok em bai traim mekim gavman biong Indonesia i no ken kros namekimsave long ol dispela manmen i bin ranawepiniS nai-go bek.

igornoalongpesll

Mista Pita Lus, Minista biong bosim ol strongpela dring; i pinisirn Operesen Moderesen - em.dispela tok wantaim fani piksa oltaim i autimdispela skul: Yu no ken dringirn plinti bia.

Stori biong dispelaOperesen Moderesen i goolsem. Gavman yet i laikstatim wanpela. programbiong skulim ol pipel longol i no ken dringim plantibia. Tasol gavmani no gatmap mani bilong mekimdispela wok. Olsem naSaut Pasifik Bneweni o BiaKampani yet i wokim dispela OperesenModeresenna i presen long gavmanlong K 150,000 bionghelpim dispelaprogram.

Long Mas 1976 gavmaniorait long traim dispela

aidia inap sampela tai.m.Tasol Mista Lus I tok,gavmani strong long wanpela komiti i mas bosimdjspela program. Na olmemba biong dispela komiti i mas kam long olkain kain lain pipel,na ol imas aninit long Komisinabiong bosim ol laisensbiong strongpela dring.Sampela taim dispelakomiti i mas ripot longMista Pita Lus. Hetmanbilong rariim dispela komitiem Mista John Nilkare.Mista Nilkare I lush wok

igomoalongpes11

EM HA TOKAUT L0NG

wantokNiuspopa bók,ng oi P.qua Nasqini s1t

1:1HEVI BILONG DISPELA ILEKSEN

Insait long Esia na Afrika, o i painim olsem,namba wan ileksen bihain long independens em ibikpela samting tru. Wanem rot tru of dispela piesi bin gO, dispel namba wan ileksen bihain longindependens i makim.

Tude, planti kantri long Esia na Afrika i no gatfridom long toktok 0 raitim wanem tingting 01pipel i gat. 01 kantri olsem Laos na Vietnam itariibu tru long ol pipel i opim maus na toktok. Itambu tulong husat manmeri i ken rait na mekimtingting bilong em.

Long Afrika, ol pies olsem Uganda, wanpeia mantasol i boa na i save tokim oigeta pipel long wanemsamting em i laik. Dispela i nogut.

Bei yumi , longwanemrot?map tong yumi lainim sampela tingting long ol

dispela pIes? Bai. yumi kisim wanem rot bihainlong dispela namba wan ileksen bihain long independens?

Wanem samting i kamap, yumi mas tingting long.dispela, 01 pipel i mas skelim gut tru ol man namen ol i vot long ol. 01 lain I saflap, ol yet i maslukiuk gut long wanem tingting I mekim oI I laiksanap.

01 lida bilong stretpela tingtingBikpeia paitnau I stap long han bilong ol nupela

lida. 01 i mas olsem kain man mani, bikpeia wok,na gris tok I no map long winim. Namba wan’tingting bilong ol i mas stap wantaim,oI pipei.

Bikospianti kain kain traim bal I kamap long ol.

01 wantok bai askim long "Wantok sistem". 01man i gat pianti mañi bai givim grismani long ol,

4bilong kisim laisens na ol hap pepa bilong mekimlaik bilong ol. 01 man nogut bai VUSirn men na pa-!ifl bilong spak long bagarapim 01. Pasin bilong belhat na resis namel long ol lida hia bai brukimriamel bilong 01. 01 man bilong mauswara na grisbal traim long mekim 01 samting nating long gristok na swit tok.

t Kilim tingting wanpis. *

Olsem na long dispela ileksen ol lida na ol pipel Imas tingim: sapos kantri bal stap gut,. y.umi mas‘ilimtingting wanpis 0 pasin bilong tingim yumiyet,insaitiongyumi.

.

.,liwet .

Planti pies I wet. wantaim dispela kWesten. map.‘NG bai mekim nupela rot? Yes, yumi map.

Husat. 01 manmeri bai pawa i go insait long hanbilong 01 bihain long iieksen, i mas tingting gut. 01

. I mas kirap arltap long pasin biioñg kisim pawa na

.$

biknem biiong 01 yet, na tiflgting i goaut long olnarapeia pies. 01 i mas karim dispela lukiuk:

‘ Wanem samting bai PNG i ken givim long mekimpies graun i gutpela pies bilong sindaun?

Na oi pipel? Tingtingbiiongol i maskirapantaplong pasin bilong askim moa, moa biiong mi yet.Na tingting tu Iongwanem samting oi i ken mekimlong heipim kantri bilong yumi i gutpela pies tru

.bilong sindaun.

- Kurnalau Tawali.

OPERESEN MODERESEN 0.M. INDAI PINIS

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes3

OIYO, KANDERE

* Dia Edita - Hia mi laikbekim pasbiong bratayaThomasFiawi bilong PortMoresby.

Yes, brata, long pas bilong yu, yu toktok longBLAK MAKET. Na bratasaposyu toktok long blakmakettasol em istret.

Yu i no ken toktok longkandere. * Kandere em isamting biong bipo turnbunayet.

Saposnau wanpelakandere tru biong yu i givimwanpela katen bia bai yudring nating. "Nogat tru",bai yu mas bairnyet.

Sapos yu i no bairnkaten biabilong em, baiyu ino map longsernlong lukirn em. Bikosem i no kandere biong narapela man.Em i kandere tru biongyu. Na,.brata, yu tingtinggut. Yu kamapwe? Longas biong saksako long asbiong diwai na mamabilong yu stretem i kam we?

Olsem. na yu i no kentoktok moa long kandere.Sapos yutoktok long blakmaket emi orait maski yutok long kandere.

KasparWukawa,

Dia Edita - Nau mi laikbekim pasbiong MatthewC. Kaukelong RintebeGoroka.

Yes wantok, long pasbilong yu, yu bin tok: PNG ikamap kristenkantri. Nabilong wanein gavmanbilong yumi i no laik makimwanpela man i kamapolsem minista.biong olsios?

Mi laik askimyu pastaimolsem. Yu wanpela wokman bilong gavman onogat?Bikos ol lotu biongyumi i kamapim gavmanbiong yurni. I no gatwanpela lotu tãsol long yumiol PNG. Yumi gat kainkain lotu. Na yumi olgeta

kain lotu i wok long gay-man.

Na yu lukim ol man isavemembalong palamen,yu ting ol i kisim longwanpelalotu tasol? Na oldispela man ol i makim olminista o sios. 01 i kamapim wok bioiig gavman nasoim wok biong sios bilong ol.

Yu ting olgeta man. iwok long gavman ol ibilong wanpela lotu tasol?Yu traim go long wanpelaofis na askirn olgëtamaninsait, long ol lotu biongol. Yu ting bai ol i kolimwanpela lotu tasol? Em iolsem ol minista bionglotu biong ol long mekimwok biong gavrnan orepresentim lotubilong ollong dispelakampani.

Na man yu tok bai yumakim olsem minista bilong sios? Wanem kainwok bai yu kamapim? Bikos mi ting em baikamapirn gios bilong em tasol nabai i no map kamapimsiosbiongnarapelalotu; bikosyu no mapsave long webilong narapela lotu laka?Em tasol bekim bilongmi.

KathleenBassie,Kandrian.

Dia Edita- Milaik bekimpas biong wantok yaStephenN. Yomoro. Yeswantok ya. i bin tok olsemol PNG men i savesekseklong maritim ol man i gatbikpela saveolsemkiak naAmi. Na bihain tupelapreni go na men igatbekkopra.

Mi laik save bek kopraya. Em i wanemsarntiiig?Yu maski tok olsem longol men. 01 meri i bikpelasamtlng tru long wol. 01men istapnayu stap.

Na tu maski long kolimnem biong ol PNG meri.Sapos yulukim hust merii gat dispela sarnting, plis,yu maskolim nemstret.

A. JuneTsiana,Wewak.

INDEPENDENS

Dia Edita- Mi laik bekimpas biong Dama Teine.Em i raitim pas long olmen i saveso ov long sevim aigras.

Mi ken lukim olsem i nogat wanpelaas long dispeIa pasbikos i no gat difrenslong blakna wait.

Sapos wanpela meri isevim aigrasbiongem, emi samtingbilong em tasol.Bikos em i save olsemmipelai kisim selp gavmannaindependenspinis na nauem i taim biong mipela ibihainim ol waitskin.

Taim men i savim aigras,i no olsemem i holim stikwokabaut na savepaitimol man na givim penlongol man NOGAT.

Ating yu dispela man imas jeles longol men. 01-sem na yu raitim pasi golong Wantok Niuspepa.

OFISA MERI

MarthaMai,Lae.

Dia Edita - Mi laik sapotim toktok biong wodaplisMichael Paroa Kanipo.Long toktok biong ol men ol i kamap olsem ofisameri biong Korektiv Institusen. Yes, tok biongKanipoi stxet.

Yu ting wanem long olmeri? Longdispelawok yuting ol mantasoli save igolong kalabus? Olsem Wanemyu tingting.

Long sampela kantni oltu i gat ol meri i stap amiofisa, nevi ofisanaplis ofisa.

Na dispela gnaun I nobilong ol man tasol. 01

tarangumeri tu i savehelpim ol manmenilong dispelagraun.

Orait, yu ting olsem wanem? Sapos yu gatsampela toktok long dispela,baimi amarnas long hanimlong yu gen.

Na ol wantok. Saposyumi i laik nait i go longWantok Niuspepa em i.gutpela yumi mastingtinggut pastaim. Bihain yumirait laka? Long wanem,sampelatok mi savenitirn ino gat as lohg em. Em i nostret. Em tasol tok biongmi.

J.G. Kabakai,PangunaHaiwe.

LAIKIM RETSKIN

Yes ol wantok mi gatwani long ol sekyuniti bilong Arawa Haus51k.

Yes mipela olgeta I saveol i wokim gutpela woktru long lukautirn haussiklong nait na de. Emdispelami no gat wani long en.

Tasol mi gat wani longtaim saposmi go wantaimol nes men, em mi savelong ol, ol o ol i savelongml, mipela i go raun longstua na mi go bningim ol igo bek gen long haus sik.Em bai dispela sekyunitibai i krosnogut tru long olnesmeri.

Na bai go kotim ol taran*gu meri nating long Sistaem i bosim ol. Tasol olmeri ol i saveovaim tok bilong em. Emi savewokimdispela bikos em i no laikbai ol merii toktok o raunwantaim ol netskin. Em Ilaikim ol wantok wanskinbilong ol yet i mas toktokwantaim ol meri wanskinbiong ol.

Tasol emi no bosi.mlaikbiong ol. Em i laik biongol na tu bikos ol i savelong dispela man. Olsemna ol I save toktok o goraun wantaim em. 01 nestu ol I gat lo biong ol tu oli savebihainim.

Man, ol wantok, ating ol.haus sik long sampelahapol sekyunitibiong ol i savewokim olsem o nogat. B-

kos em i nambawan taimbiong mi long lukim longArawa.

Plis saposolgetahaussiki olsem tasol,orait tok mi.Nogut long hialong Anawatasol na sampelahap nogat.

Em tasol wani bilong mi,Saposyu husat man i galknos o toktok long dispela,onait, rait long WantokNiuspepa..

R. JamesCon,Anawa.

HANGAMAPIM KINA

Dia Edita - Mi laik bekimpas biong wantok y’Joseph A. Kenit, biongDagua. Yes wantok, wanibilong yu, wan kina i nomedal.

Yes wan biong yu i tmtasol yu no givim dispelwan kina mani long en1long hangamapim, nogatm ya wantok. Dispelawan kina i kamaplong hawok bilong em yet.

Yu mastingting pastairna rait na no ken tnainlong mekim o bningim olkain kain lo i kam in.long ol pipeL Tingting g.wantok.

Veliu o kos biongdispt.la wan kina mani i no maplus saposyu nami i han°mapim long nek o blong em. Nogat ya. K.biong em bai i wankathtasol.

Wantok saposyu hankmapim wan kina malong yu na go naunlong taunnai no gatpcmani biong yu I staptnausis o han paus bn.yu. Bai yu mekim wanemWantok, mi ting baimas bnukim yet dispewan kina yu bin hanga’apim long nek biong y"Em i stneto wantok?

M.J. LameKainiru Allan!Wewa.

‘:‘ ..::; * : : :::::: ::

PAS I HAM LONG OL PIPEL

TRIK TOKLae. BEK KOPRA

MINISTA BILONGWAN EM SIOS?

SALIM OLPAS I KAMLONG:

WANT OKBOX 1982

BOROKO

Emi gattok Iporo.

tasol. Saposyu husawani o bel pen, WaAIstap long helpim

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes4

skelim trip:ela bi kpela pati

Planti kendidet i independen;em i mm ol i no bthainim tingting bi* long wanpela politikal pati. 011 gat aidia na laik biong ol yet long ol

dispela samhing ol i laik bringim 1 kam insait long gavman, sapos ol. Iwinirn siainsait long palamen.

Tasol i gat planti kendidet moa i bung wántaiminsait long waipelawanpela nolitikal pati. 01 dispelaman i ting yum map ranim gavman

I gat planti politikal pati insait long Papua Niugim. Tasol tripela bikpela tru na i mas stap insait long nupela gavman. Em i Pangu Pati wantaim lida bilong em Michael Somare,Pipels Progres Pati wantaim lidaJulius .Chan, na Yuniaitet Pati wantaim lida bilong em Tei Aba!. .

Nau mipelahia long WANTOK niuspepai laik skelim tingting biongwan wanpati bai yu tu yu ken lukim. 01 dispela aidiá na tingting yu yeti ken painim insait long platfomo as tingting biong wan wan pati.

PIPELS PROGRES VUNAITET

Pangu: Graunem i strong biongkantni na biong yumi. 01 pipel imas stretim tok bilong graun bipool I ken kisim dinaulongbeng.Wanwan provins i mas gat skid biongtrenim ol vies lida. 01 vies wok-man i mas tren long kain kain wokol i ken mekim long ples yet.

Pangu: Olgetayangpelapipe! i masskul inap long Gret10.

Pangu: 01 yangpela pipe! I masinsait long o! komyuniti wok biöngprovins.

Pangu: Moa gutpela heltsentalong* ol liklik ples. Dipatmen bilongdidi

man na edukesenna o! sios i maswok wantaim long rausim sik han-grebiongoi pikinini.

Pangu:01 sios i bin mekim gutpelawok long helpim go het biong kantn. Sios na gavman i, mas wok gutwantaim SkId biong tok biongGodi masstaplong o!getasku!.

Pangii: Moa rot bai 0! famai ken igo i kam lang maket. Kampanibilong ranim ol sip biong inipelastret.Tnenimmekenikbiong fiksimol traknasip.

Pangu: 01 pipel yet biong wanpe!aIÔ hap, ol i mas !ukaut bai 0!

Pangu: Yumi no ken groim rais nakopi tasol. Heipim wok fama i gohet we ol pipe! i no gat p!antigraun.

Pangu: Statim smolpelabisnis longol liklik pies ausaitlong taun.Redim kopi na kakao nakopra narais klostu long pies we o! i savegro.

Pangu: 01 meri i mas ske!wantaimol ñiilhi na kisjm pe i wankainna Igo insait long o!geta kain wok bilong gavman.

PPP: Graun em i as biong winimmam na gutpeia sindaun. Lektrikpawanasmolpelabengi maskamaplong ol vies.

PPP: Olgeta pikinini I mas go longsku!. Em isapotim4-pelakain sku!:praimeni, haiskül, vokesenel,Yunivesiti.

PPP: 01 yangpe!apipe! i masgobekwok long p1e.Tremm ol lida biongol yangpelapipel.

PPP Divelopim ol et p05. Kisimrnoa dokta long arape!a kantni.Skulim ol sumatin moa longhelt.Sampela wok helt em o! misin Imekim bilong helpim gavman.

: Oigeta skId i mas gat taim bilong skulim ol sumatin long tok bilong God.

Moa. rot nasip. Sip kampanibiong mipela stret. Yusim smokbalm long flal insait long PNG.

Mekim go het moa pasin bilong groim tabaknasoyabin.Statim bisnis biong groim kakanuknap1k.

PPP:Statimpianti liklik bisnisoi piesyet.

ff Givim wankain pe long olmen.Tasol I no senijm laip biongoi men.Larim ol I bihainim o! pasinbilong bipo saposoil !alk.

Yunaitet: Yumi mas kirapim wan-pela speselofis long gavmanbiongpasim . wantaim na bosim olgetakain wok biong mekim go het sin-daunbiong ol vies pipel. Yusim olkalabusmanblong wokim ol rotsamtinglong p1s.

Yunaitet: Daunimol skul fi. 01 skulI masbihainimmoa ol laik biong olpapamamabiong pies na I no bilong dipatmen biong edukesenttasol. .

Yunaitet: Bungim ol yangpelapipe!i no gat wok insait long nesenelyutsevis na trenirn ol long mekim wokbiong helpim kantn na pipel longp!es.Yunaitet: 0! medical odeli I masraun na skulim ol pipel long piesyet long pasin biong abrusim olkain sjk nagroim gutpelakaikai.

Yunaitet: Sku! bioñg tok biongGod I mas bihainim laik biong olpapamamainsait long olgetaskId.Stretim pe biong o! misin tisa bilong bipo nauI wok insait long gay-man skul.

Yunaitet: Wokim rot biong pasimP9rt Moresby wantalm Hailans naol bIktaunbiong Niugini nambis.

Yunaitet: Bekim long famili biongmanmerii dai long hanbiong mannogut. Strongirn lo egenslong paitnamellong ol lain pipel.Strongimpawabiongol plisman.01 plisman i mas wok inap 4 yialong wanpelaples.

Yunaitet: Traim groim olgetakaikai biong yumi yet.Sanapim didimansçnta long wanwan provins biong trenim ol famanabungimol masinol i ken yusim.

Yunaitet: Bisnis Divelopmen Ofis imas helpim ol provins i no bin gohetgut yet.

Yunaitet Wanpelamen i mas stapminista. I mas gat dipatmenbiongol meni long gavman.Wokim sentáwe ol men I ken putim ol pikininibiongol, taim ol i go long wok.

Tude yumistat long vot long ileksen.I gat 878 kendidetI resis long - tasolsaposbikpela lain lidaI gat wanpe!a kainlaik na wanpelakain tingileksenbiong kisim 109 siainsait long pa1amenLongsampelailektoret ting I bungwantaimnai wok wantaimna I vot wankain.I gatmap 21 man/meniI resiswantaim.Bai yu vot long husat?

PANGU

RURAL DIVELOPMEN

EDUKESEN

OL YANGPELA PIPEL

HELT

OL SIOS

TRANSPOT

ONAODA

WOK FAMA

..MOLPELA BISNIS

‘L MERI

£..Givim gutpelatrening,gutpe!ape nahaus longoi plisman.

long

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes5

Olgeta wok bilQngStori bilong tripelä bikpela

Olgeta tripela bikpela politikal pati i tok, wok biongol i go het gut. 01 i ting bal ol i insait long nupela gay-man bihain long ileksen.

Olgeta pati I gat planti kendidet moa. Inap long bosimgavmanwanpela pati I mas winim 55 sia longpalamen.Iolsem 55 kendidet biong pati I mas winim ileksen longilektoret biong ol.

PANGULongolpelapalamenPangui gat 28 sianalong ileksen

biong 1972 em i bin makim 40 kendidet.Nauemi tokem i gat 81 kendidetlong 76 ilektoret. Em i mm insaitlong sampelailektonet em i gat moa olsem wanpelakendidetI nesis wantaim. Long sampelaples kain kainlain pipel i laikim kain kain keildidet, olsemnatupelaotnpelawantaimI gutpelaman.

PanguI tok em I gat narapela39 independenkendidetinsait long 32 ilektoret I sanaptu wantaimPangu.I olsem Pangui no makim ol na Pangupati I no bin bairnnominesenfi biong ol. Taso! ol I tok bai ol I bihainirnol aidia biong Pangu longpalamen.Dispelaemi nambaWan taim PanguI gat sampelakendidetinsait long Hal-lans.

PanguI gat tripela het tok: "Sanap Wantaim Somare",na "Votim Pangu Long Helpim yu", na"Pangu I OpimRot BiongYu".

PanguPati I putim K50,000 insait long winim dispelaileksen. Em i save tilimaut ol mak biong Pangu, naT slot, na ol kaset i gat toktok biong Michael SomarewantaimsampelasongnaPangustningbenmusik.

PanguPati i bin stat long 13 Jun 1967.Emi kamapnamba wan long PapuaNiugini olsem politikal pati.Somareem i wanpelabiong ol mani kamapimemnamba wantaim.

PanguI ting emmap winim 45 sialong palamendispelatairn. Em I ting dispeianupelawe.bilong vot bai helpirnol man i kamaplong bikpela laino famili. 01 bal givirnvot long em.

Bikpela tok biong Pangui go o!sern: Saposyu laikSomre I stap pnaim minista .gen, orait, yu mas votimPangu kendidetlong ilektoret biong yu. Wanpelabikpela tokmanbIlong Pangui tok: SaposSomaremap longsanaplong olgeta ilektonet,bai mipelai winim ileksenisitru.

YUNAITETLong las pa!amenYunaitetPati I gat 46 siapastaim.

Bihain sampelamani iusim ol na ol I pinis long 35 sia.

Dispelataim Yunaitet Pati i thin makim 1 45 kendidet.Emi bikpela narnbamoa na I mm i gat planti ilektoretwe 2-peia o 3-pela Yunaitet kendidetI resis wantaim.Long wanpela pies i gat 27 pipel I laik resisolsemYunaitetPati kendidet.TasolYunaitetPati i no kenmakimol.

Wanpelatokman biong Pati I tok: pastaimPati i traimlong makim wanpela man long wanpelailektoret tasolnaol pipe! biong sampelaanapela lain ikros. 011 laikimkendietbiong ol yet. Olsem na planti I sanapwantaim.Long dispelanupelapasinbiongvot, tokmanI tok, wanpela liklik lain man i wantingting, i ken winim pianti

politikal pati

arapelalain I bruk nabaut long tingting na laik biongol.

Yunaitet Pati i gat nupela aidia biong makim ol mlnista biong gavman,saposemi win. Naupraim nunistaImakim ol minista. YunaitetPati I laik bai ol mernbabilong wan wan pnovins I mas rnakim wanpeia membaname! long ol biong kamaprninista. Olsembai ol ministaI biong planti provins nahapkantni.

Yunaitet Patii gat kendidetlong olgetaprovins, tasollong tupela nogat. Yunaitet I no resis egensJohn Guisena Derniis Younglong Milne Bay. Naemi no egens longJosephine Abaijah na Maoni Kilci long Nesenel Kepital. I

luk olsemPapuaBesenamap longjoin wantaimYunatet Pati, long wanemnau BesenaI no tbktok moa longPapuaI mas bruklusimNiugini.

Yunaitet Pati I bin lusim moa olsem KlOO,000longdispela ileksen long balm nominesenII biong ol ken-didet na yusim ol ka na trak biong bninglm ol I go nabaut longwinim vot.

YunaitetPati i tok ileksenbiongol I ran gut long Hailans, em pies tnt biong ol. 01 1 tok bai o! I wet longwinim tu plantj vot long ol pipel I laikim senis, onupelakain samtingo pasinI mas kamap.

Yunaitet Pati I stat long 1970. Het tok biong ol idispela: "Taim Nau Biong Senlsim Gavman", "Faivpela Yia I Lus Pinis: Senisim Gavman". 01 I strong longdispela tok: ol pipe! yet I bin raitim platfom o as tingting biong pati biong ol.

PPPPipels Pnogres Pati Igat 1 6 sialongoipelapalamen.Em

I wlnim 1 1 sia long ileksen.Las taim em i gat 20 kendidet tasol. Dispela taim em i makim 68 kendidetinsaitlong olgeta20 provins.

Pati Lida, Juliis Chan,I bin raunlukim olgeta20 pro-vms. Pati i ting wok biongembiong winim ileksenI bingo gut long Morobe na MadangnaWewak nalong NotenProvins.

Dispela taim Pipels ProgresPati I yusim planti kainnupelapasin biong winim vot. Wan wankendidetI karim wanpelabikpela lautspikaI go, bal planti man i kenhanim toktok biong em. Wanwan i kanim tu kaset/redio biong pilaim ol kasetI gat 2 auaprogrambiong toktok na musik. Em ol i ken bningim I go na pilaim insaitlong ol liklik viles na ples.

Dispelataim dispelapati I no ting long bung wantaimnarapelapati long wokim gavman.Nogat. Em i ting emyetmap longwinim 55 sia.

Pomlo2-pela

ranim iekseñ kostimK1 ;400,000 kina, emwan milion 400 tausenkina.

Sampela ilektoret i gatplanti manmeri moa Iresiswantaim. SinasinaYonggamugl Open i win;i em I gat 21 kendidetIresis wantaim. Long 17i!ektoret i gat 7-pelaman i resis wantaim,long 16 ilektoret I gat6-pe!a I resis. SentralProvinsal naOpen i gatkendidettaso!.

I gat klostu 40 Yuropien ofisa I bosim olileksen long wan wanilektoret.

Sapos yu lukim nembiong olgeta kendidet,bai yu painim nembliong ol man biongMenyamya Open Ihatwok tru long raitimna ritim.

Dispela taim I no gati!eksen long AbaüOpenilektoret long wanemwanpela man, MistaJack Laiy Laho, I binlusim laip biong emlong wanpelabirua longtrak. Lo i tok saposwanpela kendidet I. dai,bai o! i mas subimileksen bilong dispelailektoret i go bek.

Wanem politikal pati Iwinim 55 ilektoret, embal bosim gavman.Sapos wanpelapati I i.

map, em I mas hungwantaim narapelabiong wokim nurgavman.DlspelaPipels ProgresPati I stat long 1969 nahettok

biong em I go olsem: "Mipela Laikim Stronigpela Gay-man,I Save GoHet Gut, I No Semis Nabaut."

/WANTOK - Sarere,1 8 Jun 1977 Pes6

Olgeta Infomesen Of is Foto

TRIPELA PATI LIDA

MICHAEL SOMARE

JULIUS CHAN

TEl ABAL

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes7

z0

CD

00

‘C

Albert Maori KikiDeputyPrimeMinisterNational capital fliv

Michael SomarePrime MinisterEastSepik

Anthony Luke Bais Anskar Karmel John Matik Pita LusWei’ak Ambunti - Dreikikir Wosera- Gaui Maprik

WaiteaYa -

IndepepdenL:;: - Porgera 1

Iyape Noruka JohnWally Varbat Gai Duwabane Barry Hollowei SununkuUnggai-Bena Daub Daub EasternHighlands Henganofi

SOMAR E

STAP Praim Minista

Vu mas Votim

I

Dispela spesPanguPati i bairn

Ruso Lolan John Karapen Yakuman KeeneKepane PetakinE nga Enga Wabag

Kindi Lawi Put Zawie Kaip Kiap Moru Ua Peter GugaWesternHighlands Baiyer-Mul Tambul-Nebilyer Tambul-Nebilyer

SAPOS VU LAIKIM MICHAEL

CDC,,

00

William Eichorn JohnWauwia. I ngoram / }angnru-.Saussia/

Aksim Siming CasparAngguaMadangOpen Bogia Open R

Dumempo-Bundi

Rawad MarumSum/car

ICarl KitchensWestSepiK

Tumun Dubra Pal Ano John John MasAngalimn-SouthWahgi Hagen Dei

NebareKamunKarimui-Nomane

0

MoresbvSouth

00

BAI

Wingkeo Williong, NesenelSeketeri,‘C P.O. Bokis 623, Pont Moresby,i bin

I

*__- ---- * I

Aya Dabuma TungabeiPjkah Leli Kasau SisosorJamesPeter GaveraReaKoino-Margari,na ManusProv. Manus Open MoresbyN. W.

I GAT PLANT! MOA

KENDIDET 1 SAPOTIM

MICHAEL SOMARE.

Ribo Gavi Loga Gawari Lucas VakaWakaTalasea Kandrian-Gboucester S. ., W.N. Britain YU MAS SEKAP GUT.

HAUS PALAMEN NA VOTIM

MICHAEL SOMARELONG WOK Pra im Minista

01 I GO LONG

Kaibelt Diria YomDa gere KobaleKaleVnrt/i Ii’uhgi Kert’agi ‘hji?Z/iU

Simon Kumai Sundu Yauwi WauwiKundiawa Chuave

Delba BinGumine

Robert Kaki Yabari GapeUpa JohnnyOnsenga Tony haChuave Sinasiiur-Yonggamugl Tewai-Siassi Lae

Tani KungoKabwum

Waiiong Mias BugauFinschhafen

Gin YaruMarkham

Mathen BendumbBulobo

Nagibo SeregiHuon Gulf

Henu HesingutFinschhafen

GracePokanaBulolo

BoyamoSaliMorobeProv.

Silingi KapalikNawae

PattersonLowaMoresby N.E.

John Oyiacentral

laik givim bek laip long IëkDispela poto I soim

Mista Charles Pupu i sindaun long wilsiabiongemlong taim oil laik salim emI go long bikpela haus siklong Bribane, longAustralia. Waitskin merilong lephani holim raithanbiong Charles em SistaJ.P. Payne, biong PortMoresby haussik. Sistayeti bin kisim Charles i godaun longBrisbane.

Charles Pupu i gat23 knismas,na em I biongToma vlles long Is NuBnietn Provins. Em 1ensinia biong Air Niuginina i kamap nambawanlong klas biong em longLae. Air Niugini i laik em ikambek wok wantaimol.

Mista Pupu I binkisim bikpe!abirualong kalong Port Moresbylong 27Novemba na bodi biongem, stat long be! igo daunolgeta long 2-pela lekbilong em i dai olgeta.

Nau Charles i woklong kamap gutpela longPrincess Alexandra HausSik long Brisbane. 01 baitraim long mekim 2-pelalek biongemi stronggen.

[100 SOLDIA TREN LONG AUSTRAUA1

Long 27 Me inap20Junsamting olsem 100 soldiabilong Port Moresby Difens Fos bai tren longpasin bilong woa na paitwantaim wanpela grup soldia bilong Australia.

Long taim bilong independens Papua Niugini naAustralia i kontrak longwok wantaim long treninglong pasin bilong pait na

woa . . . na bai ol sampelasoldia bilong PNG i lainimtru olgeta pasin bilong paitbilong ami bilong Australia. Olsem bai long taimbilong woa o trabel, tupelaami wantaim i ken wokgut.

Dispela lain soldia bllongPNG na jam bilong Brisbane, tupela bal mekimwoa giaman na treningklostu long Rockhampton.

Pablik Sevis Komisin i wan long em i gat planti wok-man tümas insait long lain biong en, em ol i no savemekim wok tru. Sampela taim I gat tupela o tripela mani holim wanpelawok - na wanpela man tasol em mapmekim. Sampela taim ol nupela masin I tekewe wok bilong planti man. Na sampelakain wok tu i no gat moa.Olsemna ol wokrnan bipo I mekim dispela wok, oIl stapmekim wanemsamtingnau?

Nau i gal wanpelaspeselgrup savemanbiong PablikSevis Komisin i mas stretim dispelawail. Hetmanbiongen, emMista KubulanLos. Em i tok gavmani no toktoklong ol wokmanI gatsik, o i lapunpinis,o i mekim wanpela rong na olsem ol I masraus. Nogat. Gavmani waillong kain mano meni long pablik sevis i no gatwok tntbiong em moa. Gavmanbai traimputim ol lông sampelaarapelakain wok, saposi ken. Saposem i no ken, ol Imaspinis.

____ _

TOYOTA-

fl-...

PABLIK SEVIS I GAT TUMAS WOKMAN.

Dispelapoto bilong PostCourier i soim CharlesPupulong piesbalus longPort MOresby,weol nesI wilimem i go longsmokbalusbai em iflai long Brisbune.

SAVE RAN LONGTAIM

KOS LIKLIK MANI TASOL

PLANTI SPEA PAT

PLANTI PLES BILONG FIKSIM

TOYOTA HI-ACE

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes10

long niuspepana redio nabai dispelawan na trabelIsolap bikpela moa. Em ilaik tupela gavman i sin-daun stretim dispela tokna wan pastaim.

TasolMelanesianKaunsilbiong ol Sios, na NesenelKatolik Kaunsil tu i bintokaut ol i ting emi mobeta gavman Igivimaut montok savena thus bilong oldispela samting long olpipel biong PNG, na dispelatupelalain i laik bai olmusmãni no tambulong igo i kam long dispelahaptu.

Mista Somare long kibung biong em wantairnol niusman i bin tok, em ino tnt, sampelasoldia bilong Indonesia i bin kantinsait long Wes Sepik Provms na kilim wanpe1a manbiong Imonda vies. RedioRedio biong Indonesia ibin ripot ol PNG i bin kuim tupelasoldia biong ollong dispelahap.

Somarei tok, oldispelatok I no tnt. Em itok, olCIB biong gavmanbiongmipela i bin painimautwanpe!a tisa bilong IrianJaya i bin tok kros wantaim sampelaviles pipe!bilong PapuaNiugini na oli bin pait nawanpelamanibagarapliklik. Em tasol.

SPESELWOK LONG FOAPELA PROVINS

Edukesen Dipatmenwantaim helpim i kam longWolBeng inap long K3.2 mullen dinau maul, i bin stat pinislong traimautwanpelase!p-helpvies dive!opmenprojeklong4-pelaprovins. *

01 provins ya em long Isten na SautenHaians na WesSepik,naNotenPnovins.

Dispela projek em i bilong bringim ol dispelakain wokI go k!ostu long ol vies pipe! na kamapim gutpela sin-daunbiong ol, na tu helpim ol long mekim wok ol yet.

01 hal i mekim dispela trening long ol dispela 5-pe!avokesenelsentahia: Kamaliki I.H.P., AgarabiI.H.P.PangiaS.H.P.,PopondettaN.P., naVanimoW.S.P..

Helt, Bisnis Iivelopmen, Praimmeri Indastni,na EdukesenDipatmen, i bin stat pinis long wok wantaimnamekim go hetdispela projek, natu long bningim ol aidiabilong ol i go insait.

Edukesen Dipatmeni tingting ts long kamapimol dispela projek long ol arapelavokesene!senta,saposdjspelanambawanprojeki kamapgutpelanawok strong.

Wol Bengi bin givi.m K3.2. milien long helpim PapuaNiugini gavman wantaimsampelaedukesenprojekbiongemi kos samtingolsemK6.04 milien.

OperesenModeresen

kamlongpes3pinis na I kendidet biongileksen nau long ChimbuProvinsalIlektoret.

Mista Lila i tok, nau em ikisim save pinis, plantibikpela grup 0 lain pipe! ino laik insait long dispelaOperesen Moderesen. 01sios ino laik. Dipatmenbilong plis i no !aik. 01 1 p11-im dispela OperesenMo-deresenI no samting tnt,em i olsem wanpela tnikbilong salim bia isi isi na

I long narapela we. Olsemfl-a dispelakomiti i gatwanwan man biong gavmaninsait long en, na sampéhaman i makim ol bia kant-Pam.

Mista Lus I tok, dispelakomiti I no bin bihainim olkontrak wantaim em. Em itok ol i no bin nipot longem wanpelataim. I luk olsem Saut PasifikBreweritasol i bosim dispela operesenmoderesennau.

Nupela Komisina biongbosim ol laisens biongstrongpela dring, MistaMark Yere, i bin tnaimkirapim sampela mitlnggen biong dispela komiti.Tasolnogat. Em i no map..

Mista Lus I tok em i !espinis long pasIn biong o!.Em i tok, em i pilim dispela operesenmoderesenIno bin helpim liklik longstretimwari biongspaknadring planti. Olsememnaui tekewe tok orait long en.Em I maspinis nau.

im bia, na Mists Lus i tok,dispela OperesenModeresen i brukim dispela tam-bu. I tnt, em i tok: yu noken dring tumas. Taso!emI mm: goan,yu dring..tasol i no tumas.Olsem naem i nostret.

I no gat wanpela taimyu lukim WANTOK niuspepa i bin yusim dispelatok na piksa biongOperesen. Nogat. Mipela i binlusim samting olsemK5,000 manmeri longdispela. Tasol mipela I binpiim wankain olsem PitaLus: dispelasamtingI tniktasol.

Melanesian Kaunsil bilong ol Sios i hepi tnt loigharim dispela OperesenModeresenI lus long hanbiong Pita Lus. Nan olsios i laik gavmanyet i maskirapim wanpela programtat biong bosim dring.Gavman i makim piniswanpela komisin long yia1971 biong glasim dispelawari. Watpo em i nobihainim nau ol aidia bilong en? Naem I ken yusirn ol mani em i kisirnolsem takis long bai na olbia laisens bilong bairndispela.

IRIAN JAVAI kam long pes 3 Ibo muchbeer

can make you poor.Wanpèlaarapelagrup 15man I bin ka!apim mak nakam insait long Wes SepikProvins na ol i bin kanimwanpela pas I kam longMista Somáre. Tasol dispe!a pas ol I bin raitimlong tok ples biong Holanna Mista Somarei tok em ino inap ritim. Em i wetimwanpe!a man biong di-patmerk biong Sir MaoniKiki i tanirn dispela tok Igo long Ingiis, bai emi kensavelong insait bilong paspas. Taso!Mista Somare itok, em i ting o! dispela. man i biong wanpela lain

- man i laik pait wantaimIndonesia na kisim independensbiong Irian Jaya.Olsem na Mista Somareitok, em I no laik dispelakain .grup pipel i kaminsait long kantni bilongthipela na mekim Indonesia i kros wantaim mipela.Praim Minista i tok, em italk prenwantaim Indonesia. Indonesia i gat 100milien pipe!; na mipela i3 milien tasol.

Mista Somarei tok, emitnt, gavman ibin tambuimol niusman long go raunlong dispela hap arerename! long Irian JayanaPapua Niugini, we ol din-

. pela trabel i bin kamap.Em i tok em i no,!aik olniusmanI go rptimutim olkain stori nabk naputim

. *Besmart.Jkfldrinktoomu

Lo i bin tambuim olgetaolkain tok gnis lông dning

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes11

z-30

CD

00

CD

Pipal Progres Pati bairn diipela spes.

1977 NATIONAL PARLIAMENT ELECTIONSMOROBE PROVINS

JONAH KUSOKabwum

MANASSEHMenyamya.

NEWTON KATHANLae

STEPHEN AHIMo robe

-* Paiawa

a robe

TITUS MOLO AIMONGTiwai Siassi

I

I,

r

f"-1 L ,

*OANGIF,

ZIBANG ZURENUOCFinschhaen

PHILIP BUSENGMarkham

Siassi 00 .

CERN,NDS

. . *KaIasaKaiapit

Nadzab ‘ 6+ Finschhafen

SOLOMON SEA

I

VOETO

I

I I aia1AL

-

JOE MALIAKIHuon Gulf

WANFELA PROVINS-WANFELA FAMILIII Provins Bilorig Yumi I No Ken Bruk Moa"

Mipela ol P.P.P. kendidet long MadangPróvins. .

Pipal Progres Pati emi strongpela, bungwantaim,na gohet Pati I stap long olgeta provins na iwok long gutpela laif na sidaun bilong olpipal

Mipela, ol Madang kendidet i bungwantaim longol tingting bilong mepela, ol wok bilong mupelabikos mupela i wok long gutpela laif na sidaunbilong ol pipal long Madang ‘Proviñs.z

-3

Bungwantaimnek bilong Madang Provins insaetlong Nesenal Palamen I mm olsem, Madang Provinsbat igo het na kamap strongpela moa.

00

F MAKIM LONG

Authorised by Julius Chan, P.O. Box 381, Port Moresby

STRONGPELA STAT LONG 1972Pupal Progres Patu i bun wok olsem wanpelalain long givim Papua New Guinea plantigutpela samting long haluvum dispela neisanI 90 hetSAMPELA LONG OL DISPELA EM LONG* Self Gavman Indupendens * Eria Autoriti* Provunsal Gavman* Gurapim mani bilong yumu yet na lukumolsem u sanap srong long manu bulongarapela kantri* Baum bek ol Plantesun em pastaum ibm staplong han bulong ol pupal long arapela kantru ikamlong ol pupal bulong yumu

IOH’* Sanapim Rural Developmen Fan na Vules

3 I Ekonomuk Fan * Nesenal Rot Sustem‘A!RAAM

* Air Nuugunu N B C na Redio Stesun‘J,-’v ‘vu." bulong Provuns bulong yumi

* Bukpela elektruk paua moa ukam long Ramu* Brungum niupela paua long luklik pieslong Provuns

KENDIDET BIII.ONG P.P.P.

"‘‘ Unjaj

BU NCWANTAI M

THE INVESTMENT CORPORATION OF PAPUA NEW GUINEA

WINMANI WETIM DISPELA PIPEL

Long ofis bilong Invesmen Koporesen I gat sampela winmani bilong yia 1975/1976 em sampela pipel i no bin kam kisim yet.

Daunbilo em I nem bilong ol dispela pipel na adres bilong ol bilong bipo. Sapos ol dispela pipel i bin go long narapela hapo i gat narapela adres, mipela I laik ol I mas rait long mipela long kisim dispela winmani bilong ol. Sapos sampela preno wantok i save we ol dispela pipel I stap, ol I ken tok save long ol bai ol I rait long mipela

NAMES

MARAVA ARANA

KAMBAIKIN AUPKfrLLAHUNDE BANAKTERIONG BAMATALOYSIUS DOBUNABAPHILIP DODANTHONY AVA GAINAGIVI GEREEJOHN V. GLYOPELA

BERNARD GRAMAKRANNY GUBUK

WATAE JAPERO

MAKORI JIMMYJOHN KAMKUBONGBUG! KANAYANGLIPO KAPILABOGANA KAVANUNGAT KAYONGALFRED KOLIOTHOMAS KUMBU

PAVAJO LUNDRYGEORGE WAGATU

BOFENGNEC MEBALIWASEMBA MEPABORA METIE

PREVIOUS ADDRESSES

United ChurchKadiboko,.P.O. Box 1964,Boroko.P.O. Box 106,Wewak.P.O. Box 295,Madang.P.O. Box 862,Lae.P.O. Box 61, Kundiawa.P.O. Box 910,Madang.CouncilChambersBundi, Madang.No address.Ipouli CommunitySchool,PrivateMail Bag, Boroko.Ela Motors,P.O. Box 91, Lae.Departmentof Public Works,P.O. Box 221, Madang.Plant TransportAuthority,P.O. Box 455, Lae.P.O. Box 130, Kimbe.Catholic Mission Guma,Kokopo.BoanaVillage, P.O. Box 1301,Lae.P.O. Box 91, Lae.P.O. Box 164,Port Moresby.P.O. Box 93, Bulolo.Vuda! Agriculture College,Kerevat.NewGuineaIndustriesP/L.,P.O. Box 92, Lae.

HAINO MOIA

GAMANIEL PIDIK

YARMAI PENAUOWOJEP PIVIG

DEMAS KONENISFULIYUR SAKKTAJOEL SAILAS

OAHAIVETA SARI

BANGITA SIIAM.

PIMAI SORA

AGILO TAKAIJUPOGIO TAMIO

KARAU TAU

TIKANIA CLUB

JOSEPH TOKURAITOOKY TUGOMA

KONI WEPIK

ONILY YALIKAUKUSA YANKO

BOB YANDO

YARNICH

Cl- P. Shi’iP.O. Box 7369, Boroko.Rakunai CommunitySchool,P.O. Box 922, Rabaul.Nake Village, Omutu, Madang.Komangowatta Village,Aséki Patrol Post,Morobe Province.P.O. Box 1050, Tobol,

. East NewBritain Province.No address.Wasu Patrol Post,’Kabwum, MorobeProvince.P.O..Box 1343,Rabaul.P.O. Box 87, Bulolo.C.I.S., Bereina,CentralProvince.C/. Paku 0. Sari,P.O. Box 793,Lae.Nant & TransportAuthority,P.O. Box 208!, Konedobu.Universityof PapuaNewGuinea,P.O. Box 4820, University.P.O. Box 134,Kundiawa,New GuineaIndustriesP/L.,P.O. Box 91, Lae.P.O. Box 36, Mount Hagen.Commonwealth-New GuineaTimbersP.O. Box 93, Bulolo. Ltd.,Ela Motors Ltd.,P.O. Box 75, Port MoresbyP.O Box 36,Popondetta, Northern Province.Togoro Village,CatholicMission Tapo,Kokopo.P.O. Box 1 193,Rabaul.Papuan Skyline,P.O. Box 1909, Boroko.ElaMotors,P.O. Box 91, Lae.PoliceStation, Mapnik.Cl- Mr. Ben, Sogeri.

Commonwealth-NewGuineaTiinl,ersP.O. Box 163,Bulolo. Ltd.,New GuineaIndustriesPty. Ltd.,P.O. Box 90, Lae.P.O. Box 1l6, Bulolo.

PLEASE WRITE TO:

THE MANAGING DIRECTOR,INVESTMENT CORPORATIONOF P.N.G.*

P.O. Box 155,PORT MORESBY

CHRISTAINE NAMITI

NICHOLAS OREKGANGO PAKALANGO

PIKO LAIA T/F DENSION PIKOSANENGKA LUAPO

IVAN TANDAPEWASING TANDUMAGI

FRANK M. TEWARI

KWILANE . New GuineaIndustriesP/L.,P.O. Box 92, Lae.P.O. Box 7, Kimbe.Bougainville CopperLtd.,Panguna.P.O. Box 73, Wewak.Commonwealth-New GuineaTimbersLtd.,P.O. Box 93, Lae.

MAIVA FAMILY TRADE STORERabiakini Settlement,

SP.O.Box6590,Boroko -

SIMON MAKM Talco Madang,P.O.. Box 33 1 , Madang.

PETER MAKI P.O. Box 16,Wewak,EastSepik Province.

.

JOHN MANA . P.O. Box 1021 , Boroko.GODFRIED WARIWAFIA M.V. Ambush,

P.O. Box 916,Rabaul.VudalAgricultural College,Kerevat.P.O. Box 863,Lae.GovernmentFresh FoodMarket,Kone AWE YONI & SIMBUA

WAN.TOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes14

SIR TOREOL DIVELOPMEN OFISA KISIM SAVE

Long Madang I bin gat wanpela longpela miting bilongoI komyuniti divelopmen ofisa na komyuniti woka bilong Papua Niugini, Solomon Ailan, Kuk Allan, Fiji, NuHebridis.

Long dispela miting ol I bin paitim tok long planti pa-sin bilong olkain ofisa I gat nem bilong wok insait long olpies na taun. 01 deliget I tok planti divelopmen ofisabilong yumi i save tingting tumas long ofis wok bilong oln kiasrum. 01 I save bihainim ol tok bilong ol buk bilong ol ñarapela kantri. Tasol ol I no goaut planti na sin-daun tru wantaim ol pipel. 01 I mas save long wan bilongol pipel, em bikpela samting. Na ol I mas wok ausait longol ofis bilong ol.

Na wanpela samting moa ol i strong long en. Sapos Igat kain kain grup pipel bilong misin o gavman o bilongnarapela lain I wok long kain kainprojek insait long wanpeia pies, mobeta, ol dispela lain pipel I sindaun toktokwantaim, na bungim gut olgeta wok bilong ol. Nogutwan wan i bihainim tasoi liklik rot bilong em.

PNG SOP! MAS WIN

Sir Maori Kiki, Ministabiong Tret o bisnis wantaim ol arapela kantni - Ibin tok ol bisnisman bilong Australia i bin kontrak long laik biong olyet, long pasim rot liklikbiong salim olkain samting biong AustraliaI kamlong Papua

Niugini

bai bisnis biong ol PNGkampaniI ken go het gutmoa.

Wanpelabisnis long PNG

i no bin go het long dispela kantni em i bisnis bilong wokim sop. Melanesian Sop Kampani biongLae I bin painim hat trulong ranim gut bisnis bilong em,long wanemplantI kain arapela, sop i staplong ol stua.

01 kampanibiong Australia i bin tok orait longdaunim olkain kago ol isave salim Ikam longPNGlong 1,500 tan long wanwan yia. Na wanpela bilong ol dispela,emsop.

TERRITORY NET SUPPLIESNAMBA WAN PLES

importersnet taiorersretailerswholesalers

Retail Store FactoryPascallAve., Badili

BILONG BAlM OLKAIN UMBENfishing netsropes, twinesleads,floatsneedles

P.O. Box 5860 Ph.25.6700Boroko Port Moresby

L9 BILONG DRINGMistaPita Lus, Minista, bilong bosim ol strong-

pela dring, I bin tok long tairn biiong ileksen i gattripeia lo bilong bosim strongpeia dring.

I. LOBILONGOLHOTELNAKLAPNATAVENNAKENTINLong ol dispela pies i orait long ol i ken saiim olstrongpeia dring long ba bilong 01, stat long ha-pas 6 long apinun i go map long hapas 9. DispeIa b em i bilong tripela de tasoI Fonde16 Jun, Fraide 17 Jun na Sarere 18 Jun,Fonde em I gaman fótnait. Sarere em i nambawan de bilong ol manmeri bilong taun I ken vot.

Lo i orait long oI pasindia i slip long hotel nalong 01 manmeri i kam long rum kaikai bilongsindaun kaikai, i ken baim strongpela dring.

II. LO BILONG OLSTUAKIPA NA STUABILONG SALIM STRONGPELA DRING

01 I tambu olgeta long sali.m oi strongpela dring,stat long Fonde, l6Jun i go map long Sarere, 25Jun.

Mista Lus i tok, dispela tambu long dring wantaim spesel wok bilong ol plisman - . em i bilongpasim rot bilong ol blak maket. Na tu em I bilong helpim ol man long pies long dispela nambawan wik bilong vot, bal no gat spakman nabaut Iken pasim rot na wok bilong ol tim i raun longkisim ol vot.

hI LO BILONG OL PLES KLIA 0 PABLIKPLESLong ol pabiik pies o pIes klia long taun.o viies itambu long dringim ol strongpela dring, stat longFonde, 16 Jun i go map long Sarere 9 Julai, Mis-ta Lus I tok, tingting bihain long dispela lo em ibilong pasim rot bilong 01 man i laik wokim patiwantaim strongpela dring nabaut long banis bilong vot kiostu long pinis bilong ileksen.

Mista Lus i tok moa olsem: 01 piisman na mejistret bilong kot na distrik ofisa I gat pawa longtambuim oi stua long salim strongpela dring,rapos ol i piiim em i bilong helpim lo na oda biiong pies.

LUKIM KWIN

GavanaJeneral,Sir ToreLokoloko, na men biongem Ledi Lokoroko, I stapnau long London longselebretim bikpelapestodebiong Kwin ol I kolimSilva Jubili, I bin stat longnamba3 de biong Jün: naI bin pinis long namba17de biong Junyet. Tupelaibin lüsim Papua Niuginilong 31 Me, na kam beklong2l Jun.

Pastaim Sir na LediLokoloko I bin I stap in-sait long wanpelaSoem ollain biong yumi PapuaNiugini yet i putim naPraim Minista, Mista Mi-chael Somare, yet i binopim.

Na bihain, 2-pela i golong wanpelalotu tenkyulong St. Pauls HausLotu.Bihain long dispela, SirTore wantaim meni biongem i go long bikpela hausbiong kwin na bungim olgetaGavanaJëneralbiongol narapelakantni em ol ibin go long London longstap insait long dispelabikpela selebresenbiongkwin.

Tnipela helpmanI bin gowantaim Sir na Ledi Tore.Em ol hia long: Mista CVan Lieshout, Seketeribiong Sir Tore, na Ins-pekta A. Mula soldia naMis PhIlo Pam Seketeribiong Ledi Lokoloko.

Taim Sin Torei stap.longLanden,Spika biong Palamen, Mista Barry Holloway, I kisim wok olsemGavanaJeneral.

.fiohnson

Vu ken balm na ol i ken fiksim long:

STEAMSHIPSMACHINERVna longOLGETA WOKSAP I SALIM JOHNSON AUTBOT

AUTBOT

I str’ongpela

gutpeIa

poromanJ2 6h.p.

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes15

1 . 1 ;iD

*0

0

- ILEKTORET

- Western RegionalMiddle Fly

- North Flyj South Fly, South Fly, GulfRegional, Gulf Regional *.. *

? Gulf Regional

, Kerema_ø Kerema

- KilcoriKikori .

, Nat. Cap.Regional*

, MoresbyN. East

.-MoresbyN West

Abaü- Goilala. Goilala- Kairuku-Hiri‘ Kairuku-Hiri-. Kairuku-Hiri

.. Alotau- Esa’ala- Kiriwina-Gooclenoughl Samarai-Murua.* NorthernRegional

.. 1. Ijivitàri,*J SoheI. S. HighlandsRegional

S. HighlandsRegionallahibu-Pangia- S. HighlandsRegional

- Imbonggit

I-Imbaonggu

.: Kagua-Erave- Kagua-Erave

- Komo-Magarima.Komo-Magarima

-, Koroba-Kopiago

0 Nipa-KutubuNipa-Kutubu

- Mendi OpenMendi Open

. .: Tan Open- w. HighlandsRegionalAngaiimp.Wahgi

. Angalimp-S.Wahgi

0

0

Yunaitet Pati

Nem BiongKéndidet..1

SamuelMoneyVonomaAzila ‘.

IsidoreCaspar,TabuaImabiSimoi Paradi ‘ * . ‘ " . .Iru Kakare . .JackMokoko **‘ "*‘ **Eianii **"élLei Oakiva...JosephK. Laho *Mirisa ForovaIvia LauraRoy Evara /Tom KirnalaHarry}Ioerler*LanceKousaMosesAnaiStephenKatieCamillo EsefTaumakuMoreaJamesMoabaSiosi SamaeaMatildaM. PilacapioJustineCyrianLawrenceAubthiLuke PaiteliwesleyEmbaheSimonKaumiMackenzieJavopaFrancisPusalNelson HumbiPundia}angeGiba KulbePawaKómbeaGapiMobMata MuraAis PaleAndiaEdwardEga.Mamu TukuliAndrew AndagaliIbne KorEbeyalMomei PangialGeogrey TeraMatiabeYuwiRaphaelDoaKut YagaOpaiKunagel

I putim

OLGETA

ffaiyer-Mui*Dci Open

. HagenOpenHagenOpenJimi*..OpenNorthWahgiNorthWahgiTambul-NebilyerTambul-NebilyerTambul-Nebilyer;Chimbu RegionalChuaveChuave ,. ..GumineGumineGumineKarimui-NomaneKarimul-NomaneKerowagiKerowagiKundiawaKundiawaKundiawaSinasina-YongSinasina-Yong.Sinasina-Yông.Sinàsina-Yong.E. HighlandsRegionalDaub 7DaubGorokaGorokaHenganofi

WabiriaKainantuKainantuLufa OpenLufa OpenObura-WanenaraObura-WanenaraOkapaOpenOkapa OpenUnggai-BenaMorobe RegionalBubolo Open

: Finschhafen*HuonGulf

. KabwumOpen

. ‘Lae OpenMarkham

Tok orait long dispelatok savei kani long,

i,r Tel Aba!, CBE. P.O.. ox 3534,PortMoresby.

Mek Nugintz’ParuaKuriJohnKundiOgia Makindi ‘*

JamesKuru KupulPatrick AmbelyeAnthony Kupul

- Koitago ManoNambukaMara

. PeterPilamp.. Peter.Kumgi

EmmanuelKangeKuri KamanaLukasKaupaWffly K. NinkamaNinkamaBomaiMichaelDiluDumaSi.nemauAlphonseKutneWaguoGoiyeMark KoniaJosephT. TungaArnold KunoCosmasKoniaWeminMote TinembauWamelKiakKom YongolKumoroViraDavidN. RambiTulipBeIesKorowaroTimothy VanoAaronKasseAkila InivikoTepi YaaraPupuneArunoEnwick.YalokiBakutaBilioWesleyMatoaraMuriso WarebuBilly HaiAkepa MiakweUtula SamanaBomhi SimaMek SingiliongGideonApengMuserMuekakoJonathanSaingKapumi Marabuman

Y*UNA ITET

----

., Mañyama Bingtau MatjianapacoNawae HonkenarePeso

*

TeaaeSiassi AdventTarosiMadangRegional TedorTuyaBogia . Tom PalsMadangOpen AngmaiBilasMiddle Ramu David’GenjemRai Coast Paul Bagel

*

SumkarOpen . JohnMiddletoi1,UsinoBundi Rikard’ KongiaEastSepik RegionabJoeUlaipoAngoram . Sari WimbanAmbunti-Dreikikir’ ThompsonJambuiiduMaprik Open TobiasKweliWewak Open NelsonKaspar. .Wasera-Gaui . . isçph Numbuk *

*0

*YangoEu-Saussia JOhnJamenen . .1

West SepikRegional PaulLañgroAitape-Lumi BrereAwob .Nuku Open IgnasWunum .

TelefominOpen WesaniIwoksimVanimo-GreenRiver Bewa TouMannaRegional JohnPaliau ,MannaOpen JosephTalam *ManusOpen StevenMetaEast NewBr. Reg. Joseph TalamGazelle * Martin To Vadek 0Kokopo Kai ChewFongT.Pomio Patrick M. Pagun .

Rabaub . * * , Poe ApelisNewIreland RegionalHenryMoIa Tohian ‘Kavieng Walla Gukguk .Namatanai * Michael SinganWest NewBrit. Reg. Peni AseKandrian-GboucesterPeterWainTabaseaOpen Ben WilliBougainville RegionalLuke DeukareCentral GideonBiles *‘

North SamsonPurupuru d

South Mathew SipisongHenganofi Wionti Yaloki *EngaRegional PaulPakenToratoKandepOpen JohnYakaKompiam-Ambun . Tom AmaiuWabagOpen Sir Tei Abal .

Wapenamanda KaekmPupu ‘ *

Lagaip-Pogera PeterAmeanLagaip-Pogera Mr. IpuaMake ‘

Wapenamanda , FrankY. Taso,

VOTIM

PATI

0

/

1

0

/I

DispelaspesYunaitetPati I bairn.

kendidet long*0

it

.WANTOK - Sarere,1 8 Jun 1977 Pes16

BEKIM.

Long mun Me long Westen Hailans Provins, 01 lainMinimbi I bin givimK4,000 mani stret, wan-taim 20 p1k I go long ollain wantok long stretimindal bilong Piam Anda,wanpela men bilong ol lainMoge Okupka Idng Karaldung biles long hap bilongDel Lokal Gavman Kaunsil.

Wanpela kaunsila bilongoI lain Minimbi, KaunsilaRumints Kin, I bin redimolgeta samting bilong dis

, pela békim bek seremoni,long bringim bek gen gut-pasin na gutpren namellong dispela 2-pela wan-pisin ya.

.i

I no lon9táim I go pinis,oi lain Negeneka I bin givim K20,000 olgeta longmani stret, 127 p1k olgeta,6-pela muruk, na 8-pelakau, I go long ol wanfamilibilong stretim indal bilongwanpela man bilong lainJonumpka. Moa long8,000 pipel I bin bung nawitnes long dispela taimem ol I bin mekim dispelabekim bek seremoni, longMinj Golp KJap long Westen Hailans Provins.

01 i ting olsem wanpelaman bilong ol lain Ngeneka yet i bin kilim dispelaman bilong lain Jonumpkalong wanpela pIes klostulong Minj taun, long taimol man I bin dring na spaklong mun Oktoba long yiai go pinis. Dispela man ya Ibi indai tru, bihain long4-pela mun long aim ol Ibin bagarapim em.

Samting olsem 3Q0 manbilong lain Ngeneka I binkarim ol spia na banara nai raun inap long lO-pelataim olgeta nabaut longgolp klap. 01 i ran nabautna I holim antap 50 longpela diwai em ol I bin pasim ol K2 not pepa manilong en. Em bilong soim ollain Jonumpka olsem, ol iredi na amamas tasol longgivim mani na ol samting Igo long ol lain bilong dispela man long stretimindai bilong em.

-ro PLTpI

-5 -

Dispelapoto antapi tokfani liklik long dispelasamtingol i kolim komyunikesenlong TokInglis. Em i mm yumiautim tingting bilong yumi long toktokna long rait na long prin na long redio na long piksana poto na muvi nakaset. Plant! taim yumi stapnamellong ol dispela kain toktok na yumi olsemdispelaman i sanapnamellongpoto.Em i longlonglong olgetaplanti tok tumasi pairap long tupelayau bilong em. -

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes17

Gavman i ting nau longskulim moa yet ol ofisabiong ami na nevi na korektiv na plis. Dispela trenmg bai ol i mekim longJoint ServicesCollegelongLae.

Gavman i bm painimaütim ol yangpela ofisa isave wok long ol longwepies nastesin i painim hatsaposi no gatsampela mansave istap nabautlong olbiong helpim ol liklik sapos sampelanupelawari ikarninsait long wok biongol.

Gavman i ting dispela oldipatmen biong ami nanevi na korektiv na plis ioisem strongpela pos trubiong gutpela gavman naolsem ol ofisa biong ol imas kisimspeseltrening.

Sir Maori Kiki, namba tupraim minista, i tok olsemlong dispela: "01 ofisa istap long ol dispeladipatmen i mas narakain. 01 imas tren gut long harim

- tok, na oli no tingting tumas long ol aua biongwok biong ol na pebiongen. Na tu ol i nomaswarilong skin na laip biong olsaposol i mas holim wanpela wok we ol map painim kain kain birua. Dispelakain tingting ol i ken lainim tasol saposol i lukimlong stretpela laip na gutpela eksampel biong olhet ofisa biong ol, kainofisa i laikim tu.maswokbiong helpim kantri napipe! biongen."

Seketeribilong Ofis bilong Bisnis Divelopmenlong WestenHailans Provms, Mista Udu Nou, i gatkros long ol pipel longprovins olsemol i giamanim gavman long kirapimbisnis bilong ol na ol pipeli no yusim Bisnis Promo-sen Sentana Kaving Sentaem gavman i bin wokimlong Hagen.

I luk olsemgavmani bintromoi bikpela mani nating - long wQkim dispela2-pelasentaya, wei no gatwanpela man longprovinsi laik statim bisnis bilong

2-pela tasol nau. Na 4-pelarum i stap nating yet.

Udu Nou i tok olsemgavman i bin yusim maninating long wokim dispelakaving senta bikosi kammap nau, i nogat tru wanpela man i laik malenimnapenimol kain kain samtingolsem pws bilong man, olgain, raitim ol nemlong olT Siot nabaut, na plantiarapelaSamting moa.

OL OFISA

BAI KISIM

MOA TRENING

KRO.SIM OL HAGEN

em.

Em i tok ol WestenHailans pipel oltaim i savelong bisnis, tok save, naolkain helpim. Olsemna oli mas yusim wanem samting gavman i givim ol.Maski long westim natingbikpela man bilong gayman.

I gat 6-pela rum ol iwokim insait long BisnisSentana ol pipel i yusim

IL E K S EN

Long sampela hapbai igat strongpela resis tru.Long Moresby Mis Jose-phine Abaijah na SirMaori Kiki i resiswantaim. Long NotSolomons bai PaterJohn Momis na MistaLeo Hannett i resis. Nalong Is Sepik PraimMinista MichaelSomarei resis wantaim MistaJimmy Simbago - em imakim bikpe!akagokalSevenAsosiesenbiong

Matias Yaliwan.

PapuaNew Guineans’own nationalweeklyin MelanesianPidgin

Editorial Office:

Box1982Boroko

Phone: 25.2214Telex : NE 22213

Branch Offices:

Box 396Wewak

Phone:86.2479

Box9ORabaul

Phone:92.1355

Box 111Wabag

AustralianAdvertisingRepresentative.

Kevin Engel8 Duraba P1.Caningbah2229Phone:525.6263

Subscriptionrate:

Annual: K8.00

STEELRADIAL

a UNLI1i1MU

________

VU TU I RAN I GO LONG

Manahu na Gabaku StritGordonsPort Moresby

Aircorps Rotklostu long maketLae

SMATPE LA

NARAKAIN TRU

Gat am insaitRan longtaim moaPasim rot truI nobikpela mani tumas

Go LUKIM *UNIOP - KISIM SPISEL PIAIS

sP SPORT SP STEELMAX 70 p HI-TOURINGSP SM 70 SP HT

GAT OLKAIN TAIA

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes18

Tripeia Papua, bipo ol iholim bikpela wok in-sait long gavman I binlusim dispela wok na igo resis long ileksen. SirJohn Guise, bipo em igavana jeneral; nau em ikendidet biong MilneBay Rijonal. Mista OalaOala Rarua, bipo em itokman biong PapuaNiugini long Australia,nau em i kendidetbiong Moresby Saut!lektoret. Mista SimonKaumi, las taim em ikomisina biong bosimolgeta ileksen, nau em ikendidet biong IjivitariOpen Ilektoret.

Hetman biong bosim oliieksen, em Mista JamesMileng, i tok 71 kendidet bipo ol i wok longgavman na i bin lusimwok biong ol long kaminsait long ileksen. Nadispelà i_no kaunim o!tisa. 0! dispela pabliksevan i ken kam beklong wok biong oiinsait long gavmansaposol i no win.

1asif 1k

egens

FraflsPlanti moa smolpelakan

tn na ailan long solwaraPasifik nabaut long PapuaNiugini I aninit yet longkantri Fransna inapnauIno gat likiik tolç long independens.Tasolnaunupelatingting I kirap na Fransigat wan long ol kantri olsem New Caledonia,NewHebrides, na long FranchPolynesia.

map iau wan wankantnii gat tokman biong emstret insait long bikpelapalamen long Frans. Emtasol. Frans I promis ol Iken kisim independenssapos ol i laik. Na em I bintok wankain long ol kantribiong Afnika aninit longem. Na tru, insait long 4-pela yia namellong 1958na 1962 fiftin dlspelasmolpela kantnl biongAfnika i kisim indepen

- dens.

AuckIai,dl$

Tokman biong ol dispela smolpelaallan na kantrilong Pasifik i laik kisimindepenlens long Fransem Mista FrancisSanford,em wanpelamembabiongol dispelaallan i stap longpalamen lôngFrans. Em iles pinis. Em i kros longwanemmap nauFransi nolaik givim independenslong ol Pasifik kantni.

Dispela hap ol I kolimFrench Polynesia i gat120,000 manmeri tasol.Na ol I stap long ol ailanolsem Tahiti, Moorea,MarquesasAilan, - Tuamoto, Fambier,Tubuai. Bikpelaallan biong Franshiaem New Caledonia. EmyetI gat 130,000pipel.

Yunaitet Nesenskomiti

sia.

SaLLrn pa4 L zcJn.

Wantofz8o 1982

- Boiiolw

WI

dl Ph PM’i1 1im :THE INVESTMENT CORPORATION OF PAPUA NEW GUINEA

BAlM SEA LOP’JG P!VESMEW

BILONG PAPUA WIUGllil

KOPOR ESEN

nabL

baL ya 1zL-inizpela biiape&i.

w-LnmctnLzainpctnL

bijongt&u

wanpe.a

CaroHne Is Marshall Is,

Gi!ert Is

Palmyra I 313 A V]Washington I

- ‘Christmas I

Jarvis

Phoenix ty

Maiden I

4..% Guadalcanal

Tuvu

‘%‘

Coral Sea

Tokelau Group

*:NewHebrides

EQUATOfi

Wallis SF,tuna Is -

*Fij i*ts

Marquesae Islands

I,au Group

0flLoyaItY Is.

. . TahitiCook Is

Society Is ‘

Rarotonga ,Tubual Islands

.;ronga is

Tuamotu

. Mururoa

Gambler Is

NorIoIk I

Pacific Ocean

‘.Lord Howe 18

Rapa Pitairn

.Sundayl.Macaulsy IKermadec

North Island

New ZealandSouth 1s/

Chatham I

Bounty Is

:Antipodes Is

bilong pinisim ol dispelakain tenitoni I wan longdispela hap biong Pasifikol i kolim FrenchPolyne

?

Longpoto antapyumiken lukim ol sampelaman bilong

Tan long SatenHailans i sanpakisim winmanibilong ol

InvesmenKoporesenopis klostu long ol.

Sapos yu laik save moa long we bilong kisimwinmani, yu rait long: Investment Corporation

pno. Box 155Port Moresby

NEM BILONG

YU

ADRES BILONG

YU

4:t""! !"U !M’ I!I4’1UJf4WANTOK - Sarere,1 8 Jun 1977 Pes19

SAPOS YU LAIKIM BATERI TRU

YU BAlM DISPELA KA1N

KASET BILONG MAXELL

Em I namba wan tru- BATERI BILONG MAXELL

Em i save wok longpela taim tru

yu ken balm long

P.O. Box 673, MADANGPHONE: 822445

HAGEMAVER P.N.G. PTY. LTD.

P.O. Box 1428, BOROKOPHONE: 256144

P.O.Box 63, RABAULPHONE: 922633

P.O.Box 90, LAEPHONE: 423200

P.O. Box 11, MT’ HAGEN

BOROKO

TractorsEquipment

MOTORS

- VU KEN LUKIM NUPELA FORD TRAKTA

LONG BOROKO MOTORS LONG OLGETA

HAP BILONG PAPUA NIUGINI na tu

long ARAWA MOTORS.

EM I WINIM OLGETA ARAPELA TRAKTA

INSAIT LONG APUA NJUGINI

PLANTI SPEA PAT

PLANTI MEKANIK

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes 20

Stori i go olem. Longwanpela taim wanpela manwantaim men bilong emtupela I go long kisimkapiak long bikbus. Naman I tok long men: Vugo antap. Tasol men I toklong man: Vu go antap.Na man i go antap tru longhet bilong diwal na mekimsave long kisim kapiak Istap.

Na rrferi I sanap longgraun na I lukim wanpelamuruk I kam na em ibihainim em I go tru longbikbus na I karnap Longwanpela raunwara. Na em ikisim stik na I paitimwaraI bruk I go hap hap, na tupela I go long pIes bilongmuruk. Na man ya I kisimkapiak pinis na em I tokimmen long mumutimkapiak I go hipirn longwanpela hap.

Tasol men i no bekim.Na em i kam daun na ilukim lek bilong murukwantaim men I go insaitlong bikbus. Na em ibihainirn i go na I kamaplong wanpela raunwara, naI kisimstik tupéla I paitimlong en.

Em tu I paitim na wanaI bnuk na em tu I bihainimI go long pies bilongmuruk. Na muruk ya i gosenisim skin bilong munukna I kamap olsem man.Na em I kisim men ya natupela I go planim mamilong gaden. Man i bihainimtupela I go antap tong piesbilong ol na em I lukluknaun long pies. Nau emI lukim wanpela bikpelahaus tambanan na em I goinsait long haus tambaran.Na em i iukim ol kain kainskin bitong ol p1k, dok,muruk, snek, na ol kainkain skin bilong ol animal.

Na em i kam ausait na Igo long wanpela haus naem I lukim wanpeta lapunmen I stap. Na em i kisimpaia long em na em Imekirn bikpela na I laitimhaus tambaran, na em i gobek gen long kukim kapiakem I kis.Im long en.

NauoI man ya I planimmami, skin bilong oIl hatnogut na ol I salim men yaI go kisim wara. Tasololgeta wara I drai pinis.Nau men I kam bek genlong gaden na em i lukim01 man ya I dai pinis.

Na em I go bek longpIes na I lukim haus tam

baan I paia. Na em I gobek long man bilong em.Tupela ya I kukim kapiak,na tupela I kaikal pinisna I go long pIes. Emtasol.

Gambiamu Minjwan,Mapnik,

Sepik.

SAVEMAN BAI KAUNIMOL TAUN PIPEL

Long mun5 Me gavman ibin statim wanpela stadibiong ol sampela man istap- long 6-pela biktaunbiong PNG. Em hia: PortMoresby, Lae, Rabaul,Alotau, naMt. Hagen.

TUMBUNA

IKANTOKSaposyu laik kisirn WANTOK niuspepai kamlong yu stretolge

ta wan wan wikbiong dispela yia, yu katim dispelatiket long sisisna salim i kamwantaimK8.OO.

NEM BILONG

YU

ADRES BILONG

Yth

Salim seko mani odainap longK8.00 wantaimdispelaüket i kam long:WANTOKBOX 1982BOROKO

Saposyu bilong wanpelaskulo misin o grup nayu laikkisim moa olsem10-pela WANTOK wantaim long olgeta wan wan wik, orait yu rait na askimmipela longspeselprais mipelai gat long mani bairn planti WANTOKolsem.

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes21

The Phantom

Ti lainim karate...nabrata I raus pinis long skul.

i em I trik tasol...

irp

By Lee Falk and Sy Barr

I taim ml bairn Nau em I stilim tambaran‘- em. holi bilong pipel bilong /

ntaimmoa? ml. Em map bringirnbikpela trabel Iont

pipel.

ogut bilong ml.‘mi pas.

Mi sem tru long dispelaTbrata bilong ml. Em isemimfamilibilongmipela. Em i sernim -

elpieI_A

Fantom, yu pren tru bilong mi. , yes, bal ml traim’Inap yu ken helpim ml nau? oainlm brata bjlong

- . s wantaim tambera

- ‘f

Vu pas pinis?Orait, mi bai0.

1 5/17

1man bilong balm

olkain kaving. Saposem i Iukim dispela

aran, man,mipela winhl

anti mani

- -- I-

IRitim dispela.Vu laikim?

--. -101 plisman i nopaiflim yettambaran bollbilong olLongo. 0%saveman i tokem jnap long

milion I

‘rambaran bilongi! 61 Longo?

?,_ih.r

O-CWESTO Ml5lNG,ACRW LWO IMIE----

5II

ITOMORROWLL

I I Nogat? Olaboi j"YeS em I tru. Na olgetadispela sámting I kain plisman long

plantimani. olgeta kantri I wok--

1 longlukautimi7,.2!j binstilim..

I’Man j: im dispela

em i Ionglong. Na yusaveernistapwe?

Mi tingml save..

WANTOK - Sarere,18 Jun 1977 Pes22

01 saidía bilong Difens

Fos1 raun naulong bus

bilong MadangProvins

na i glasim na mekimwanpelaripot long 30vilesna samtingolsem1000manmeri. 01soldia medikalodeli iI laik savesaposolbinatangbElong malaria i

save grohariap insait

long bodi o nogat.

Arii Foto

Poto daunbilo i soim

Brigadia JeneralTedDiro, bosmanbilong olgetasoidia bilong PNG i

weikamlong tripelawansolwarabilong GilbertAllan, nau oil insait longami bilong PNG na ilaik stadi longkamapofisa.

WANTOK - Sarere, 18 Jun 1977 Pes23

YOPELA OLCErAMAS vor LOI

DLSPELAILE’KSEMYJ MAS Vol...

vor.vo

IN LAuuM,

M bIF-LA VOT81LOU ‘c.’ %‘.ET%

t4tM wtw voT LO’44tPLA K$NttDET

0 PATS.

Th-

NO V 1.0N4 I’NDi.ALg t.oW Lit $JHALP4

. BLAr iAiNAfo WA’JPEg.4,KENtI 0 TLruLAIKJM I Lut4tt’1

o LONG PAIUNN

HQw1 GUT DELTOI OlWANT.

SAPoS *Yu0 PfrrjAI yj

I ‘4O KEN TMGOLM PLAivn

MAN 1 40PwJ L.Ohc:

VU O TASOL NA

bsPELA wPEL-A

‘oT WAU.vor 6t.oJ&

Yu t K4 WINIM

VôT N4 Aij t 14AP

1ONNoGAT. Vu!JOK TLt4ã

1LCKSENO

NAU WA VoL.,OLUN3 cD

SAPOS OGGTIIlt .wA,4KA,NO WA PU1M

e4r oNAMr

KENbIcrLoNe Vor NP yI4JAISJPELA VOT.Yu LQN PATI

Vu

Ii.01’J ‘UAT MOA PAWA i..ONc.WtNiT.j ISPELA IEEISEN.

Published by Kevin Walcot. P.O. Box 1982, Boroko, from Wantok Publications Inc. office in Wewak. Printed by Wirui Press, Wewok.