b wetenschappen leuven 15-16

KU LEUVENOude Markt 13 bus 5005

3000 LEUVEN

[email protected]

www.kuleuven.be

v.u.: I

sab

elle

Van G

eet,

Oud

e M

ark

t 13,

3000 L

euven

2015

-201

6 WetenschappenWiskunde • Informatica • Fysica • Chemie • Biochemie en biotechnologie • Biologie • Geologie • Geografie

DEC.

JAN.

FEB.

MAA.

APR.

MEI

JUN.

JUL.

AUG.

SEP.

NOV.

OKT. OPENLESWEEKVolg les tussen de studenten en snuif de sfeer opvan je toekomstige studie omgeving.

8 www.kuleuven.be/openles/leuven

OPENLESWEEK27-31 oktober 2014(herfstvakantie)

OPENLESWEEK16-20 februari 2015(krokusvakantie)

INFODAG21 maart 2015

INFOBEURS9 mei 2015

INFOBEURS5 september 2015

INFODAGKom een kijkje nemen in je toekomstige faculteit.Je kunt infosessies en rondleidingen volgen,een babbel hebben met studenten, proffen enstudie(traject)begeleiders …

8 www.kuleuven.be/infodag/leuven

INFOBEURSBezoek de infobeurs in de Universiteitshalmet informatie over de opleidingen enstudentenvoorzieningen.

8 www.kuleuven.be/infobeurs

8 www.kuleuven.be/infomomenten

Infomomenten

LE

UV

EN

t

Rubik’s Cube® used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com

Kiezen voor wetenschappen 3

Wiskunde 9

Informatica 25

Fysica 39

Chemie 55

Biochemie en biotechnologie 69

Biologie 83

Geologie 99

Geografie 115

Opleidingsonderdelen van de eerste fase 129

Faculteit Wetenschappen 144

Studiebegeleiding 144

Internationale ervaring 145

Verderstudeermogelijkheden 146

Campussen van de faculteit 148

Alle opleidingen van de faculteit 149

Profielen wetenschap en technologie 152

Praktisch 155

Inschrijven 155

Sociale Dienst 156

Huisvestingsdienst 156

Gelijke kansen 156

Overzicht academiejaar 157

Studeren in Leuven 158

Stadsplan en contactgegevens 160

Nuttige websites 165

Nuttige websites

de meest recente informatie over de opleidingen

8 www.onderwijsaanbod.kuleuven.be

je toekomstige faculteit

8 wet.kuleuven.be

publicaties downloaden of bestellenje voorkennis online testen of meer zin in een zomercursus?een handig overzicht van alle infomomenten

8 www.bachelorskuleuven.be

studeren aan de KU Leuven, ook buiten Leuven

8 www.kuleuven.be/campussen

studentendiensten

8 www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen

inschrijven

8 www.kuleuven.be/inschrijven

Openlesweek of -dagen

8 www.kuleuven.be/openlesweek

Infodag

8 www.kuleuven.be/infodag

ijkingstoets

8 www.ijkingstoets.be

8 wet.kuleuven.be/ijkingstoets

op de hoogte blijven van al onze infomomenten

8 www.bachelorskuleuven.be/opdehoogte

www.facebook.com/kuleuven

www.facebook.com/faculteitwetenschappen

165

Wetenschappen studeren zal je diepgaand en tijdloos vormen in de wonderewereld van de fundamentele wetenschap. We leven allemaal in een wereld die voortdurend verandert. Telkens weer duiken er nieuwe onderzoeksvragen en nieuwe uitdagingen op, en dat is precies wat wetenschappers boeit.Verwondering, nieuwsgierigheid, de passie en het plezier van het ontdekken, dat is wat hen drijft.

Welke beroepsuitwegen heeft een wetenschapper? Wetenschappers vind jeoveral. Het zijn nieuwsgierige mensen, die de fenomenen in hun omgevinggraag willen begrijpen en beheersen. Wetenschappers zijn breed opgeleid en zezijn sterk in exact, logisch en analytisch denken. Die houding blijkt in de meestverscheiden professionele omgevingen een nuttige eigenschap.

Wetenschappers leggen stevige fundamenten voor elke technologische innovatie in de maatschappij. Leuven met haar Faculteit Wetenschappen is een ideale plek om aan je toekomst te bouwen en een diploma te behalen dat universeel erkend wordt. Ik wens je een boeiende reis toe.

Peter Lievens

Decaan Faculteit Wetenschappen

Bij de Faculteit Wetenschappen staat deverwondering centraal, de verbazing over watwe zien, de wil om ook te overzien wat te klein of te groot of te veraf is. Nieuwsgierigheid is wat wetenschappers drijft!

Als bachelor in de wetenschappen krijg je eenbrede opleiding in de wiskunde, informatica,fysica, chemie, biochemie en biotechnologie,biologie, geologie of geografie. Na de bachelorkun je doorstromen naar een masteropleiding,eventueel in een andere discipline dan jeoorspronkelijk gekozen had en al dan niet metbehulp van een voorbereidingsprogramma.

De faculteit organiseert niet alleen discipline -specifieke masteropleidingen, maar biedt ookinterdisciplinaire masters aan, zoals de masterin de sterrenkunde, statistiek, toerisme of SpaceStudies. Die interdisciplinaire aanpak betekentniet dat je wetenschappelijke vorming minderfundamenteel wordt. Net de unieke combinatievan diepgang en interdisciplinariteit bereidt jebeter voor op de praktijk, die zich vaak in eenmultidisciplinaire omgeving bevindt.

De Faculteit Wetenschappen staat voorhoogstaand onderzoek in de departementenWiskunde, Natuurkunde en Sterrenkunde, Chemie,Biologie en Aard- en Omgevings wetenschappen.Elk in hun vakdomein trekken 160 professoren,130 postdoctorale onderzoekers en 630 doctoraat -studenten op onderzoek uit, met de vaste wilom natuur fenomenen te verklaren en ook tevoorspellen. Oppervlakkige kennis is nooitvoldoende. Wetenschappers houden ervanom nieuwe kennis te genereren, verbandente zoeken en zo ook bij te dragen totde technologie van de toekomst.

De Campus Exacte Wetenschappen ligtgrotendeels in Heverlee, in de groene omgevingvan het Arenbergpark en Egenhoven Bos.Bachelor opleidingen in de wiskunde, informatica,fysica, biologie en chemie kun je ook in Kortrijkvolgen.

Waarom kiezen voor een opleidingwetenschappen in Leuven?

1

De KU Leuven is een onderzoeks- en onderwijsinstelling met internationale uitstraling.Alle opleidingen aan de KU Leuven zijn gebaseerd op het innovatieve onderzoek van haarwetenschappers en professoren. Ze prikkelen je nieuwsgierigheid en leiden je op toteen kritische en zelfstandige persoon.

3

Kiezen voor wetenschappenIs wetenschappen studeren iets voor jou? 4

Welke voorkennis moet je hebben? 5

Wat na je studies? 7

4

Wetenschappers zijn gedreven door verwondering en nieuwsgierigheid. Ze zitten voortdurend volvragen. Wat gebeurt er met ons klimaat? Hoe vindt Google zijn zoekresultaten? Heeft digitale informatieeen massa? Kunnen we het fileprobleem aanpakken met behulp van wiskundige modellen? Kun jeéén molecule zien?

Wetenschappers willen de dingen graag grondig begrijpen, ze willen fenomenen kunnen verklarenen voorspellen. Ze analyseren wat ze zien en weten als geen ander hun waarnemingen te vertalen inmodellen. Zo liggen ze aan de basis van nieuwe kennis, nieuwe verbanden en inzichten, en uiteindelijkvan de technologie van de toekomst.

In alle opleidingen van de Faculteit Wetenschappen kies je naast je hoofdrichting ook een minor. Je kunt kiezen voor een verbredende minor, of een minor die inzoomt op een domein dat verwant is aan je hoofdrichting. Er zijn ook twee specifieke minors met een vast pakket opleidingsonderdelen voor alle bacheloropleidingen: de minor onderwijs en de minor Business & Innovation.

Overweeg je om leraar te worden, dan kun je de minor onderwijs kiezen. Je verdiept je in wetenschaps -educatie en neemt tijdens je bachelor- en masterfases al een heel aantal studiepunten op (een kwart in de bachelor- en de helft in de masteropleiding) die ook deel uitmaken van de lerarenopleiding.

Ben je geïnteresseerd in het bedrijfsleven of overweeg je om zelf ondernemer te worden, dan is deminor Business & Innovation iets voor jou. Je leert de basisbegrippen van de economie en ontmoetvia workshops gastdocenten uit de industrie. Je voert ook een project uit waarin je innoverendewetenschappelijke kennis omzet in de praktijk van een onderneming.

Op ► p. 152 vind je een gedetailleerd profiel van een wetenschapper in spe.

Corelab: wetenschappers en ingenieurs onder hetzelfde dak

Eind 2014 verhuizen een aantal onderzoeksgroepen in de nanowetenschappen en nanotechnologienaar het gloednieuwe Corelab. Toponderzoekers uit verschillende departementen komen bij elkaar.Dat zal leiden tot hechtere en nieuwe samenwerkingen: de creatiefste ideeën ontstaan immers vaakin de wandelgangen.

Is wetenschappen studeren iets voor jou?

5

Gaan studeren aan de universiteit is een nieuwe mijlpaal in je leven. Met de juiste algemene en domein -specifieke voorkennis, vaardigheden en attitudes heb je alles in huis om een succesvolle student te worden.

8 www.kuleuven.be/onderwijs/begintermenbachelor

Twijfel je of je wel aan alle begintermen voldoet, dan heb je de keuze uit een reeks algemene of meerspecifieke cursussen.

8 www.kuleuven.be/toekomstigestudenten/bachelors/twijfels

De ijkingstoets van de Faculteit Wetenschappen helpt je achterhalen of je de vereiste achtergrondhebt. Je studieresultaten in het secundair onderwijs geven alvast een goede indicatie over je mogelijk -heden, maar ook je motivatie en studiemethode zijn belangrijk. Bovendien moet je over voldoendewiskundige en wetenschappelijke bagage beschikken.

Deelname aan de ijkingstoets is niet verplicht, maar wordt wel sterk aangeraden. Je krijgt dankzij hetadvies een beter zicht op je academisch potentieel én je kunt je beter voorbereiden op een goede startaan de universiteit.


De zomercursussen van de Faculteit Wetenschappen geven een opfrissing van geziene leerstof énstaan ook stil bij begrippen en technieken die voor sommige studenten nieuw zijn. Niet iedereen heeftimmers dezelfde voorkennis.

■ Wiskunde

De cursus is bedoeld voor toekomstige studenten wetenschappen, bio-ingenieurswetenschappen,ingenieurswetenschappen en biomedische wetenschappen.

Of je nu wetenschapper of ingenieur wil worden, wiskunde heb je altijd nodig. Het is dan ook geenoverbodige luxe om met een stevige bagage je studie aan te vatten.

Tijdens deze cursus van één week worden een aantal belangrijke wiskundige methoden en begrippenopgefrist. Dagelijks worden zowel theorie als oefeningen op een actieve manier in verschillendemodules doorgenomen, met aandacht voor je studiemethode.

■ Chemie

Chemie staat op het programma van de meeste bacheloropleidingen wetenschappen, bio-ingenieurs - wetenschappen, ingenieurswetenschappen en biomedische wetenschappen. Als je uit een studie richtingkomt waarin chemie niet zo uitgebreid aan bod kwam (één uur per week of minder) of als je je kenniswil opfrissen, is deze zomercursus misschien iets voor jou.

8 set.kuleuven.be/zomercursus

Binnen de domeinen van wetenschap en technologie zijn vijf onderwijsprofielen te onderscheiden:burgerlijk ingenieur(-architect), industrieel ingenieur, bio-ingenieur, wetenschapper en architect-interieurarchitect-stedenbouwkundige. Deze vijf profielen hebben gemeenschappelijke kenmerken, maar ook duidelijke verschillen.

Je vindt de verschillende profielen op ► p. 152.

Welke voorkennis moet je hebben?

KIEZEN VOOR WETENSCHAPPEN

6

Welke vaardigheden ontwikkelen onze studenten tijdens hun opleiding, en hoeveel tijd besteden zijdaaraan? Hieronder zie je de tijdsverdeling voor bachelor- en masterstudenten verdeeld overzeven competenties. De optelsom is telkens gelijk aan 100 %.

■ Bachelor ■ Master

In de bacheloropleiding bouw je een goede basiskennis op, waardoor wetenschappelijkedisciplines sterk doorwegen. Je scherpt je intellectuele vaardigheden aan en maakt jeeen wetenschappelijke aanpak eigen.

In de masteropleiding wordt de aandacht toegespitst op je training als onderzoeker.Onderzoek gebeurt vaak in teamverband. Je leert de resultaten dan ook communiceren naardocenten, medestudenten en andere onderzoekers. Er is ook aandacht voor de maatschappelijkecontext en impact van wetenschap.

OASE: opstap naar efficiënter studeren

Onderwijsorganisatie met Alternatieve Semesterindeling en Evaluatie, kortweg OASE, staat voor eenintegrale aanpak die elk aspect van je leeromgeving voortdurend optimaliseert. OASE zorgt ervoor dat jeniet méér maar wel béter studeert: actiever, bewuster, efficiënter en effectiever. In de eerste bachelorfasevan de opleidingen wiskunde en fysica krijg je dankzij OASE de kans om een actieve en gemotiveerdeleerhouding te ontwikkelen, en dat al van bij de start.

8 wet.kuleuven.be/oase

Wetenschappelijke disciplines

Onderzoeken

Ontwerpen

Wetenschappelijke benadering

Intellectuele basisvaardigheden

Samenwerken/communiceren

Context

0 5 10 15 20 25 30 35

Verbeelding is belangrijker dan kennis.

Albert Einstein (1879-1955)

7KIEZEN VOOR WETENSCHAPPEN

Met hun kritische, nieuwsgierige houding en logische manier van denken maken nogal wat alumnicarrière in het onderzoek. Maar die houding blijkt ook in andere professionele omgevingen een nuttigeeigenschap. Wetenschappers hebben een brede opleiding genoten, en ze zijn sterk in exact, logisch enanalytisch denken. Ze zijn goed voorbereid op de professionele uitdagingen die ze op hun parcourstegenkomen.

Wetenschappers zijn actief bij de overheid, in onderzoeks- en beleidsondersteunende functies. Of zekiezen voor het onderwijs om hun kennis en passie door te geven aan nieuwe generaties. Velen vindenook hun weg naar de privésector. Je vindt wetenschappers in grote internationale bedrijven, in kleinerebedrijven, in studiebureaus, vaak ook op managementniveau. Een behoorlijk aantal wetenschappersstart een eigen bedrijf op.

Meer weten over loopbaanmogelijkheden? Bekijk de brochure ‘Wetenschappers op de werkvloer’ via

8 wet.kuleuven.be/publicaties/alumniprofielen.pdf

Wat na je studies?

WiskundeBeginprofiel 12

Eindprofiel 13

Bacheloropleiding 15

■ Opbouw 15■ Studieprogramma 18■ Week van een student wiskunde 20

Masteropleidingen 21

Loopbaan 24

9

10

Wiskunde

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master,en de verschillende mogelijkheden tijdens dat traject.

Bacheloropleiding

Beg

inp

rofi

el ►

p. 1

2

Bachelor in de wiskunde (180 sp.) ► p. 15

Fase 1 Fase 2 Fase 3

Minor fysica en sterrenkunde

Minor onderwijs

Minor economie

Minor Business & Innovation

Minor IT

Studiebegeleiding ► p. 144

11

Masteropleidingen

Ein

dp

rofi

el ►

p. 1

3

Master in de wiskunde (N/E) (120 sp.) ► p. 21

Optie onderwijs

Optieonderzoek

Professioneleoptie

WISKUNDE

Master in de sterrenkunde (N/E) (120 sp.) ► p. 52

Master in de fysica (N/E) (120 sp.) ► p. 51

Andere masteropleidingen ► p. 21

Master in de bio-informatica (N/E) (120 sp.) ► p. 53

Master in de toegepaste informatica (120 sp.) ► p. 37

Master in de ingenieurswetenschappen:wiskundige ingenieurstechnieken (120 sp.) ► p. 22

Internationale ervaring ► p. 145

12

Beginprofiel

Is wiskunde iets voor jou?

• Je bent een geboren wetenschapper (herken jezelf op ► p. 152).

• Je hebt een uitgesproken motivatie en interesse voor het wiskundige denken en zoeken. Een grotemeerderheid van de studenten heeft in de derde graad van het secundair onderwijs zes tot acht uurwiskunde per week gevolgd.

• Logisch en analytisch denken en op zoek gaan naar creatieve oplossingen zijn uitdagingen voor jou.Je hebt een probleemoplossende houding en je wil die verder ontwikkelen.

• Je bent zelfstandig, kritisch en nauwgezet. Je werkt efficiënt en je geeft niet al te vlug op.

13

Eindprofiel

Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.Daardoor kun je binnen het vakgebied wiskunde je eigen bijdrage leveren.

• Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en vaardigheden om alswetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen.

• Je hebt een grondige kennis van en inzicht in de basisbegrippen, -methoden en -technieken vande wiskunde en haar deelgebieden: calculus, lineaire algebra, algebra, analyse, meetkunde, kans -rekening en statistiek, numerieke wiskunde, differentiaalvergelijkingen, fysisch toegepaste wiskunde.

• Je hebt kennis verworven in een aantal meer gespecialiseerde deelgebieden van de wiskunde.

• Je hebt basiskennis van fysica en informatica.

• Je hebt verbredende kennis van een of meerdere andere wetenschapsgebieden (zoals fysica,sterrenkunde, informatica, economie, wiskundige ingenieurstechnieken).

• Je begrijpt hoe deelgebieden van de wiskunde structureel samenhangen.

• Je bent in staat om de rol van de wiskunde te situeren in een bredere wetenschappelijke enmaatschappelijke context.

• Je hebt je de wiskundig abstracte manier van denken eigen gemaakt en je kunt deze toepassenin nieuwe situaties.

• Je beheerst de taal van de wiskunde en je kunt een wiskundige redenering begrijpen, kritischanalyseren en zelf opbouwen.

• Je kunt vanuit wetenschappelijke vragen een probleemstelling formuleren en omvormen naarwiskundige taal en modellen. Je maakt gebruik van wiskundige technieken om de probleemstellingkritisch te analyseren en hiervoor oplossingen uit te werken.

• Je kunt een wiskundeproject plannen, uitwerken en uitvoeren.

• Je kunt courante wiskundige software gebruiken voor wetenschappelijk rekenen (zoals Matlaben Maple), statistische dataverwerking (R) en tekstverwerking (LaTeX).

WISKUNDE

Ken je deze onderwijstermen al?

■ Opleidingsonderdeel

Officiële term voor ‘vak’

■ Opleiding

Verzameling van opleidingsonderdelen.Er zijn bachelor- en masteropleidingen.De bacheloropleiding gaat altijd voorafaan de masteropleiding.

■ Studiepunt

Drukt het aandeel van een opleidings -onderdeel binnen de totale opleiding uit:een opleidingsonderdeel van 6 studie puntenweegt dus zwaarder door dan een van 3.Eén studiepunt komt overeen met 25 tot30 uur studietijd: voorbereidingen maken,college of practicum volgen, stage lopen,opdrachten maken, examens afleggen …

■ Opleidingsfase

Een opleiding bestaat uit fases vaneen bepaalde hoeveelheid studiepunten.Zo bestaat een bacheloropleiding altijd uit driefases van telkens ongeveer 60 studiepunten;de totale opleiding beslaat altijd 180 studie -

punten. Een masteropleiding bestaat uitminstens één fase van 60 studiepunten.

14

15

Bacheloropleiding

Wiskunde is de taal van de wetenschap. Haar kracht zit in de abstractie en de algemeenheidervan. Wiskunde is eeuwenoud, maar springlevend. Tienduizenden wiskundigen wereldwijdontwikkelen dagelijks nieuwe theorieën en toepassingen. Elke tien minuten wordt er ergens op deze planeet een nieuw wiskundig artikel gepubliceerd.

De bacheloropleiding in de wiskunde biedt veel keuzevrijheid. Je kunt ze aanpassen aan jouwinteresses. Misschien trekt de schoonheid van zuivere wiskunde jou aan, de kracht van een logischeredenering en de zoektocht naar creatieve oplossingen. Of misschien word je juist geboeid doorde antwoorden die wiskunde kan geven op vragen uit de wetenschap en de technologie.

Opbouw

• De eerste opleidingsfase is volledig gemeenschappelijk voor alle studenten wiskunde.De opleidingsonderdelen calculus en bewijzen en redeneren zorgen voor een vlotte overgang tussen de wiskunde van het secundair onderwijs en die van de universiteit.

• Vanaf de tweede opleidingsfase kies je naast de verplichte opleidingsonderdelen ook voor een minorin een andere wetenschappelijke discipline (fysica en sterrenkunde, IT of economie) of voor deminor onderwijs, waarin je een aantal opleidingsonderdelen uit de lerarenopleiding wiskunde volgt.

• Elk van de minors geeft toegang tot de aansluitende master in de wiskunde. In deze masteropleidingdiep je je kennis nog verder uit. Heb je voor een minor in een andere discipline gekozen, dan kun jeeventueel doorstromen naar een master in die discipline.

• Het volledige bachelorprogramma bestaat uit 180 studiepunten. Daarvan liggen 138 studiepuntenvast; 30 studiepunten vul je in door de keuze van je minor. De 12 resterende studiepunten vul je inmet twee extra wiskundeopleidingsonderdelen.

• Een belangrijk deel van de opleiding bestaat uit een diepgaande studie van de drie fundamentelepijlers van de wiskunde: algebra, analyse en meetkunde. In opleidings onderdelen alskansrekenen en statistiek, numerieke wiskunde en vloeistofdynamica leer je de wiskundetoepassen op concrete problemen.

WISKUNDE

Wat ik aan mijn richting heel leuk vind, is de band die ik heb met mijn mede -studenten. Omdat we met een kleine groep studenten samen zitten, kent iedereenelkaar en hangen we ook erg samen. Zo gaan we bijvoorbeeld dit jaar voor detweede keer op weekend met alleen onze richting en ons jaar, de tweede masterwiskunde. We organiseren alles zelf en zo goed als alle studenten gaan mee. We spreken ook regelmatig in Leuven zelf af. Bovendien hebben we een band met de proffen. Ze kennen ons bij naam, herkennen ons en gaan op een fijne manier met ons om.

(Student)

OASE: opstap naar actief leren

Onderwijsorganisatie met Alternatieve Semesterindeling en Evaluatie, kortweg OASE, staat voor eenintegrale aanpak die elk aspect van je leeromgeving continu optimaliseert. OASE zorgt ervoor dat jeniet méér, maar wel béter studeert: actiever, bewuster, efficiënter en effectiever. In de eerste bachelor fasevan de opleidingen wiskunde en fysica krijg je dankzij OASE de kans om een actieve en gemotiveerdeleerhouding te ontwikkelen, en dat al van bij de start.


Wat mag je concreet verwachten?

• Het aantal contacturen (lessen en oefeningen) wordt gereduceerd. De vrijgekomen tijd spendeer jeaan voorbereiding en verwerking van de leerstof, waarbij je kunt rekenen op de nodige begeleiding.

• Je krijgt geregeld feedback zodat jij én de docent je vorderingen kunnen volgen. Tijdens het semesterzijn er meerdere toetsen feedbackmomenten die al dan niet ‘meetellen’ voor je eindscore.

• De werkbelasting wordt gespreid over het semester, stresspieken worden vermeden. De blok als‘eenzame studeerperiode’ wordt ingekort, wat nog extra tijd creëert voor ondersteuning.

16

Bachelor/master wiskunde en lerarenopleiding

De specifieke lerarenopleiding wiskunde is een aparte opleiding van 60 studiepunten die jevoorbereidt op het beroep van leraar wiskunde in het secundair onderwijs. In de minor onderwijsvan de bachelor wiskunde kun je hiervan al 15 studiepunten opnemen. In de optie onderwijs vande master wiskunde verwerf je 30 studiepunten van de lerarenopleiding. De overblijvende 15 studie -punten neem je dan nog na je masteropleiding op.

Wiskunde is nooit af, het is eindeloos uit te breiden. Soms ontmoet je in je onderzoekplots een raakpunt met een andere wiskundige discipline, en dat betekent meestaleen doorbraak in het denken. Doorbraken komen vaak tot stand door ‘serendipity’.Je zoekt niet gericht naar iets, je vindt iets wat je eigenlijk niet zocht, of je stelt vastdat een zijspoor mogelijk belangrijker is dan het hoofdspoor waar je op zat.Dat kan enkel wanneer je denken niet verhinderd wordt door rand-voorwaarden, wanneer je echt van eender welke veronderstellingkunt uitgaan en dan doordenkt over de consequenties.

(prof. W. Van Assche)

17

De Brownse beweging: brandend actueel

De Brownse beweging is een model voor een toevalswandeling,genoemd naar de Schotse botanicus Robert Brown die het fenomeen in1827 observeerde bij de beweging van stuifmeel korrels. In de financiëlewiskunde wordt de Brownse beweging gebruikt om de beurskoersenvan opties te modelleren. De wiskundige beschrijving is van de hand vanAlbert Einstein en Norbert Wiener.

In de bacheloropleiding wiskunde maak je kennis met de wiskundige begrippen die in dit model een rol spelen: limieten, algebraïsche vergelijkingen, meetkunde van krommen, analyse van modellenuit kansrekenen en statistiek, en de studie van differentiaalvergelijkingen die fysische systemenbeschrijven. Een eindproject over afstotende Brownse paden vormt een mogelijke afsluiting van je bacheloropleiding.

WISKUNDE

18

Studieprogramma

Meer info over de opleidingsonderdelen vind je vanaf ► p. 129. Je krijgt er een omschrijving vanalle opleidingsonderdelen van de eerste opleidingsfase in de wetenschappen.

Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleidingen voor het uurrooster:


Mogelijke minors: fysica en sterrenkunde - economie - IT - onderwijs - Business & Innovation

Eerste fase Tweede fase

Eerste semester: 30 studiepunten

Bewijzen en redeneren 6

Calculus I 6

Lineaire algebra 6

Algemene natuurkunde I 6

Beginselen van programmeren 6

Tweede semester: 30 studiepunten

Algemene natuurkunde II 9

Analyse I 6

Kansrekenen en statistiek I 6

Algebraïsche structuren 3

Calculus II 3

Wijsbegeerte 3

Derde semester: ± 30 studiepunten

Minor ± 6

Differentiaalvergelijkingen 6

Analyse II 6

Algebra I 6

Meetkunde I 6

Vierde semester: ± 30 studiepunten

Minor ± 6

Meetkunde II 6

Kansrekenen en statistiek II 6

Numerieke wiskunde 6

Wetenschapscommunicatie 3

Religie, zingeving en levensbeschouwing

3

19

■ Wiskunde■ Ondersteuning■ Algemene verbreding■ Minor

Derde fase

Vijfde semester: ± 30 studiepunten

Minor ± 9

Statistical Inference 6

Wiskundige inleiding tot de vloeistofdynamica

6

Keuze 6

Eindproject 3

Zesde semester: ± 30 studiepunten

Minor ± 9

Complexe analyse 6

Algebra II 6

Keuze 6

Eindproject 3

WISKUNDE

20

Week van een student wiskunde

Deze fictieve agenda geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studietijd omvat niet enkelcollege volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie …Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning.

Een overzicht van het academiejaar vind je op ► p. 157

MAANDAG Calculus I

9-10:30 u. Hoorcollege

10:30-13 u. OASE begeleide zelfstudie

13-16 u. Werkzitting

lopen @ piste sportkot

DINSDAG Lineaire algebra

8:30-10:30 u. OASE begeleide

zelfstudie

10:30-13 u. Oefeningen maken

14-16 u. Hoorcollege

16-18 u. Begeleide oefenzitting

Bewijzen en

WOENSDAG redeneren

8:30-10:30 u. Oefeningen maken

10:30-12:30 u. Begeleide zelfstudie


16-18 u. Oefeningen PC

winabar

Beginselen van

DONDERDAG programmeren

8:30-13:30 u. Werkzitting


16-18 u. Inoefenen

repetitie orkest

Algemene

VRIJDAG natuurkunde


10:30-13 u. Oefeningen maken

14-15 u. Begeleide zelfstudie



ZATERDAG

9:30 u. Notities natuurkunde

bijwerken

shoppen met Kristien

ZONDAG

11 u. doop Elias

naar Leuven

TO DO

Uitslapen!!!

ladies night!

snaren viool bestellen

nieuwe veters

21

Masteropleidingen

Elke bachelor in de wiskunde, onafhankelijk van de gekozen minor, kan doorstromen naar de master in de wiskunde. In functie van de gekozen minor tijdens de bacheloropleiding zijn er nog een aantaldoorstroommogelijkheden naar de master van je minor. Sommige kunnen rechtstreeks gebeuren,andere na het volgen van een voorbereidingsprogramma.

■ Master in de wiskunde (E) (120 studiepunten)

In deze Nederlands- of Engelstalige masteropleiding kies je ofwel voor het profiel zuivere wiskunde,ofwel voor het profiel toegepaste wiskunde. In de zuivere wiskunde verdiep je je kennis van algebra,analyse en meetkunde. In de toegepaste wiskunde staan statistiek, fysisch toegepaste wiskunde ennumerieke wiskunde centraal.

Naast je keuze voor het profiel zuivere of toegepaste wiskunde kies je een van de volgende drie opties:

• Optie onderwijsJe volgt 30 studiepunten aan opleidingsonderdelen uit de specifieke lerarenopleiding wiskunde.

• Optie onderzoekJe volgt 30 studiepunten gespecialiseerde wiskunde, met onder andere gevorderde opleidings -onderdelen en seminaries die een inleiding bieden tot hedendaags onderzoek in de wiskunde.

• Professionele optieJe kiest 30 studiepunten aan opleidingsonderdelen uit diverse domeinen zoals financiën, ICT,economie, modellering en talen.

Gaandeweg ontwikkel je je tot een kritische wetenschapper, gegeerd in het bedrijfsleven, het onderwijsen het wetenschappelijk onderzoek.

De masterproef (eindwerk) tijdens de laatste opleidingsfase is de kroon op het werk.Je levert er een originele bijdrage tot het hedendaagse onderzoek in de wiskunde mee.

8 www.kuleuven.be/ma/mwiskl

■ Master in de statistiek (E) (120 studiepunten)

Het programma biedt een brede opleiding in de statistiek, op een degelijk wetenschappelijk niveau en gericht op enkele belangrijke toepassingsgebieden: biomedische statistiek, statistiek in socialewetenschappen, statistiek in de industrie en de overheid.

Je wordt getraind in de theoretische en de praktische aspecten van de statistiek. Je leert basis -concepten en -methodes hanteren en een probleemoplossende houding aannemen.

De docenten komen uit verschillende departementen en faculteiten en doen actief onderzoek. Ze verrijken je opleiding door aan te tonen in welke disciplines de statistiek beoefend wordt en op welke domeinspecifieke manier dat gebeurt.

8 www.kuleuven.be/ma/mstatnl

WISKUNDE

(E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

22

■ Master in de verzekeringen (60 studiepunten)*

Je verwerft de nodige kennis en vaardigheden om bestaande en toekomstige problemenin de financiële en verzekeringswereld te begrijpen en oplossingsgericht te werken.

Aansluitend kun je nog de Engelstalige master-na-masteropleiding Master of Financial andActuarial Engineering volgen. Na deze opleiding krijg je de titel van actuaris.

8 www.kuleuven.be/ma/mverzl

■ Master in de sterrenkunde (E) (120 studiepunten)

Na minor fysica en sterrenkundeZie ► p. 52

■ Master in de fysica (E) (120 studiepunten)

Na minor fysica en sterrenkunde, mits het volgen van een voorbereidingsprogrammaZie ► p. 51

■ Master in de ingenieurswetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken (120 studiepunten)

Na minor IT, mits een gerichte invulling van de keuzeopleidingsonderdelen

Onder wiskundige ingenieurstechnieken verstaan we het ontwerpen, analyseren, implementeren engebruiken van wiskundige modellen en technieken, van statistische methodieken en grootschaligedatamining en van numerieke algoritmen.

8 www.kuleuven.be/ma/mingwil

■ Master in de bio-informatica (E) (120 studiepunten)

Na minor ITZie ► p. 53

(E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.* De omvang van deze masteropleiding kan in de toekomst vermeerderen van 60 naar 120 studiepunten.

Ik vond wiskunde in het middelbaar altijd al redelijk leuk, omdat het een vak was datik moest begrijpen, een vak dat niet zomaar papegaaienwerk was. In de krokus -vakantie ben ik dan een kijkje komen nemen tijdens de Openlesweek en ik wasmeteen verkocht! De wiskunde ging veel dieper, was veel groter dan ik oorspronkelijk dacht en een babbeltje met de studenten overtuigde me helemaal. Ik ben nog steeds heel blij dat ik voor wiskunde gekozen heb.

(Nele, student)

23WISKUNDE

Overal wiskunde!

Wiskunde zit achter veel alledaagse dingen. Neem nu Google:

de zoek machine is gebaseerd op lineaire algebra. Idem met encryptie

van betalingen via internet.

Op een elektronische identiteitskaart zitten allerlei gegevens vercijferd

met algoritmen. Omzetting van beeld of klank naar signaal, zoals in

digitale tv of gsm-verkeer, is gebaseerd op Fourier-analyse.

Nog zo’n fenomeen dat je in allerlei contexten tegenkomt, zijn complexe

netwerken. Facebook is een voor de hand liggend voorbeeld.

Zo’n netwerk kun je wiskundig beschrijven met grafen theorie. Een graaf

is een set van knooppunten met verbindingen. Op Facebook ben jij

een knooppunt met verbindingen naar al je vrienden, die op zich ook

weer knooppunten zijn. Wiskundige theorie leert ons dat je van elke

Facebook gebruiker naar zowat elke andere geraakt in een traject

van maximum zeven knooppunten.

prof. W. Van Assche, maart 2012

Toegepaste wiskunde speelt een centrale rol

bij moderne ruimteweersvoorspellingen,

die de invloed van zonne-uitbarstingen op

onze aardse magnetosfeer doorrekenen.

Die uitbarstingen kunnen gps-signalen verstoren, vliegtuigroutes

onveilig maken, of occasioneel hele elektriciteitscentrales lamleggen.

Nauwkeurige voorspellingen vereisen analytische en numerieke

oplossingsmethoden voor differentiaal vergelijkingen, en maken

efficiënt gebruik van de krachtigste supercomputers ter wereld.

prof. R. Keppens, september 2013

24

De arbeidsmarkt waardeert wiskundigen, omdat ze creatief en nauwkeurig tal van problemen kunnenanalyseren en oplossen.

• Veel afgestudeerden kiezen voor wetenschappelijk onderzoek. Je volgt een doctoraatsopleidingen je bereidt een doctoraat voor waarin je je onderzoeksresultaten bundelt.

• Na het volgen van de specifieke lerarenopleiding (die je al grotendeels binnen de master in dewiskunde kunt opnemen) kun je als leraar wiskunde in het secundair of hoger onderwijs aan de slag. Je komt meestal terecht in de aso-richtingen, maar je kunt ook in het tso aan de slag.

• Ook in het bedrijfsleven en de banken verzekeringssector stijgt de vraag naar wiskundigen.Daar beheren ze bijvoorbeeld aandelenfondsen of werken ze op de studiedienst. Financiële wiskundeen actuariële wiskunde (verzekeringswiskunde) zijn zo belangrijke toepassingsgebieden geworden.

Loopbaan

De opleiding wiskunde ontwikkelt een aantal vaardigheden die in het professioneleleven breed inzetbaar en sterk gevraagd zijn. Het is met andere woorden een opleiding met een toekomst, die bovendien veel verder reikt dan enkel het vakgebied wiskunde.

(Johan Thijs, ceo van KBC-groep)

Financieel & IT

• IT-analist• Statisticus• Financieel analist• Risicobeheer• Beursexpert• Verzekeringen

Onderzoek

• Onderzoeker aan de universiteit• Cryptografie• KMI• Sterrenwacht• Beeldverwerking

Onderwijs

• Docent hogeschool• Leraar wiskunde

25

InformaticaBeginprofiel 28

Eindprofiel 29


■ Opbouw 31■ Studieprogramma 32■ Week van een student informatica 34


Loopbaan 38

26

Informatica


Bacheloropleiding

Beg

inp

rofi

el ►

p. 2

8

Bachelor in de informatica (180 sp.) ► p. 31



Minor verbreding


Master in de toegepaste informatica (60 sp.)* ► p. 37

Specialisatiesoftware-ontwikkeling engedistribueerdesystemen

Specialisatiemultimedia

Specialisatieartificiëleintelligentie

27INFORMATICA

Masteropleidingen

Ein

dp

rofi

el ►

p. 2

9

Master in de ingenieurswetenschappen:computerwetenschappen (120 sp.) ► p. 37

Specialisatiesoftwareengineering

Specialisatiecomputationeleinformatica

Specialisatiegedistribueerdesystemen

Specialisatieartificiëleintelligentie

Specialisatieveilige software

Specialisatiemens-machinecommunicatie



* De omvang van deze masteropleiding kan in de toekomst vermeerderenvan 60 naar 120 studiepunten.

28

Beginprofiel

Is informatica iets voor jou?


• Je hebt aanleg voor het analyseren en structureren van problemen en het creatief bedenken vanoplossingen. Informatici zijn geen fanatieke computergebruikers die nachtenlang achter een schermvirussen ontwerpen en inbreken bij de CIA. Informatica is een wetenschap.

• Je kunt je nauwkeurig uitdrukken en methodisch en ordelijk denken en werken. Je kunt met veelmensen communiceren zonder in een technisch jargon te vervallen.

• Het is niet nodig dat je voor je aan de studie begint een computer uit elkaar kunt halen en daarnaweer in elkaar kunt knutselen. Enige kennis over de werking en de mogelijkheden van de apparatuuris nuttig, maar dat wordt je sowieso aangeleerd.

• Je hebt aanleg en interesse voor wiskunde. Dat is nuttig om oplossingen te zoeken en te formuleren.

• Je bent altijd bereid om je kennis bij te scholen - voortdurende veranderingen zijn immers eigenaan de informaticawereld.

29TOEGEPASTE ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN

Eindprofiel

Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.Daardoor kun je binnen het vakgebied informatica je eigen bijdrage leveren.


• Je beschikt over parate en actieve kennis van de architectuur, opbouw en werking van computer -systemen, van besturingssystemen en van computernetwerken.

• Je beheerst de principes en technieken van het ontwerpen en testen van softwaresystemenen van hun specificatie en implementatie.

• Je hebt inzicht in de verschillende klassen van programmeertalen en hun uitvoeringsmechanismenen in belangrijke gegevensstructuren en algoritmen.

• Je beheerst technieken, methodes en talen voor het gebruik, het ondervragen, het beheer enhet ontwikkelen van gegevensbanken en informatiesystemen.

• Je hebt kennis en inzicht in de theoretische grondslagen van de informatica.

• Je hebt je gespecialiseerd in een van de domeinen van de informatica: gedistribueerde systemen,veilige software, artificiële intelligentie, software engineering, mens-machine communicatie ofcomputationele informatica.

• Je blijft graag bij in de snel ontwikkelende sector van IT.

• Je kunt abstract en analytisch denken, bestaande werkelijkheden modelleren en nieuwe modellenontwerpen en formaliseren.

• Je kunt in teamverband werken.

INFORMATICA

Vlaamse programmeerwedstrijd

Het Departement Computerwetenschappen startte in 2009, in samenwerking met de andereVlaamse universiteiten, met de Vlaamse Programmeerwedstrijd. In 2013 losten meer dan500 deelnemers een reeks programmeeropgaven in een van de zestien aangeboden talen op.Deelnemers uit het secundair onderwijs, de hogescholen en de universiteiten zijn elk jaar opnieuwgoed vertegenwoordigd. Het enthousiasme is altijd groot. Wil jij meedoen aan een van de komendeedities? Hou dan zeker de website in de gaten!

8 www.vlaamseprogrammeerwedstrijd.be




■ Opleiding


■ Studiepunt


■ Opleidingsfase



30

Bacheloropleiding

Informatica is tegelijk een abstracte en een toegepaste wetenschap. De intellectuele uitdagingenbinnen die wetenschap zijn legio: systematische software ontwerpen en grondig testen, virussenbestrijden, gigantische hoeveelheden informatie beheren. De informatica bestudeert methodes omproblemen op een systematische en conceptuele manier op te lossen, zonder dat daar noodzakelijkeen computer aan te pas komt. Een informaticus is dus veel meer dan een programmeur.

De opleiding biedt studiemateriaal aan met een hoog abstractieniveau, dat kan worden toegepast opveel concrete situaties. Je krijgt ook oog voor de praktische realiseerbaarheid, efficiëntie, flexibiliteit,aanpasbaarheid, robuustheid en economische verantwoording. Daarnaast gaat er ook veel aandachtnaar mogelijke ‘technieken van morgen’. Een informaticus moet immers mee evolueren en nieuweuitdagingen aankunnen.

Opbouw

• De bacheloropleiding in de informatica is vanaf de eerste opleidingsfase gericht op informatica zelf.Daarnaast is er een degelijke ondersteuning van andere wetenschappelijke opleidingsonderdelen,waaronder een aanzienlijk pakket discrete wiskunde. Via verbredingsopleidingsonderdelen maakje ook kennis met een of meerdere andere wetenschapsgebieden. Je legt daarbij telkens de linkmet de informatica.

• Het programma van de eerste opleidingsfase is voor alle informaticastudenten gemeenschappelijk.Vanaf de tweede fase begin je aan een minor, waarin je kennismaakt met andere domeinen vande wetenschappen en daarbuiten. Naast een gemeenschappelijk pakket verbredende opleidings -onderdelen kun je kiezen voor een pakket meer economisch getinte opleidingsonderdelen, een pakketopleidingsonderdelen met een technologische inslag of een pakket opleidingsonderdelen met bredewetenschappelijke kijk.

• De bacheloropleiding vervult vooral een doorstroomfunctie naar de master in de ingenieurs -wetenschappen: computerwetenschappen (120 sp.) en naar de master in de toegepasteinformatica (60 sp.). Als alternatief is er na een weloverwogen keuze van uitbreidingsopleidings -onderdelen in de tweede en de derde fase een overgang naar een aantal andere masteropleidingenmogelijk. Maar ook met je diploma van bachelor in de informatica kun je op een aangepast niveauals informaticus functioneren.

In mijn huidige functie moet ik zelf niet programmeren, maar dankzij mijntechnische achtergrond kan ik beter communiceren met de ontwikkelaars en kan ik beter inschatten of iets technisch haalbaar zal zijn.

(Lucie Van Hove, functioneel analist, CSC)

31INFORMATICA

Studieprogramma


Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleidingen voor het uurrooster:


Mogelijke minors*: verbreding traject 1 - bedrijfs economie / verbreding traject 2 - technologie / verbredingtraject 3 - wetenschappen - Business & Innovation

* Als alternatief voor de minor verbreding kunnen studenten, in samenspraak met de programmadirecteur, een coherentpakket van minstens 35 studiepunten samenstellen in andere domeinen zoals wiskunde, fysica of biowetenschappen. Er is in dat geval evenwel geen garantie dat dit pakket van opleidingsonderdelen in je rooster past.




Structuur en organisatie van computersystemen

6

Informatica werktuigen 6

Logica voor informatici 6

Wiskunde I 6


Fundamenten voor de informatica 6

Gegevensstructuren en algoritmen 6

Objectgericht programmeren 6

Natuurkunde voor informatici 6

Wiskunde II 3

Wijsbegeerte 3


Minor ± 9

Artificiële intelligentie 6

Besturingssystemen 6

Lineaire algebra 6

Statistiek 3


Minor ± 9

Toepassingen van meetkunde in de informatica

6

Gegevensbanken 6

Numerieke wiskunde 6


32

■ Informatica■ Ondersteuning■ Algemene verbreding■ Minor

Derde fase


Minor ± 8

Automaten en berekenbaarheid 6

Toepassingen van de algebrain de informatica

6

Declaratieve talen 6

Bachelorproef 4


Minor ± 7

Computer Networks 6

Software-ontwerp 6

Bachelorproef 5

Kansrekenen 3

Religie, zingeving en levensbeschouwing

3

33INFORMATICA

34

MAANDAG

10:30-12:30 u. Logica voor informatici

(oefenzitting)

13-16 u. Beginselen van programmeren

(oefeningen)

17-19 u. Voorbereidencomputersystemen

fitness @ sportkot

DINSDAG

8:30-10:30 u. Structuren en

organisaties van computersystemen

(hoorcollege)

11-13 u. Studeren BVP

Alma met Jessie

14-16 u. Monitoraatssessie

16-17:30 u. Wiskunde I (oefeningen)

20 u. Scientica-cantus

WOENSDAG

8:30-10:30 u. Structuren en


(hoorcollege)

10:30-12:30 u. Informatica werktuigen

(hoorcollege)

13:30-15:30 u. Informatica

werktuigen instuderen


DONDERDAG

11-13 u. Wiskunde I (hoorcollege)

14-16 u. Beginselen van programmeren

(hoorcollege)

17-19 u. Wiskunde I studeren

kebab & Wina-td

VRIJDAG

8:30-10:30 u. Informatica werktuigen

(oefeningen & practica)

10:30-13 u. Structuren en



14-16 u. Logica voor informatici

(hoorcollege)

ZATERDAG

fitness

14-17 u. BVP oefeningenmaken

ZONDAG

brunch @ home

14-17 u. Oefeningencomputersystemen

TO DO

Uitslapen!!!

Week van een student informatica



batterijen hartslag -

meter vervangen

nieuwe markeerstiften

35INFORMATICA

Slimme machines Een speerpunt van ons onderzoek is beveiliging. We behoren op

dat vlak tot de wereldtop. Binnen het banksysteem bijvoorbeeld

is beveiliging van groot belang. Coderingen die daarvoor gebruikt

worden, zijn gebaseerd op wiskunde. Wiskunde is natuurlijk een

sterke component in de opleiding, een informaticus moet een kei

zijn in logisch redeneren. Andere types onderzoek gaan over artificiële intelligentie,

waarvan machine learning en data mining twee belangrijke

deeldomeinen zijn. In het ene domein, waarin het departement

een zeer sterke reputatie heeft, wordt geprobeerd om de machine

dingen te leren. In data mining, het andere domein, draait het om

het exploreren van gigantische hoeveel heden data. Die data

worden overal verzameld, zelfs in de supermarkt waar je gaat

winkelen en waar informatie wordt opgeslagen over welke

producten gekocht worden.Ook netwerken zijn een domein voor onderzoek. Een recente

trend is het werken in de ‘cloud’. Vroeger had elke organisatie

eigen machines, nu is de trend om schijfruimte en rekenkracht te

huren bij gespecialiseerde externe bedrijven. Je kunt dat vergelijken

met het leasen van bedrijfs wagens bij gespecialiseerde bedrijven

die er verantwoordelijk voor zijn dat er altijd een keurig onder -

houden en volgetankte auto klaarstaat. Cloud computing

impliceert dus dat je gegevens ergens anders zitten, eventueel

in het buitenland. Je hebt dan een grote troughput en goede

beveiliging nodig, nieuwe vereisten dus voor systemen.

En dan heb je nog het hele domein van computer graphics,

van beeld creatie en -verwerking. In gaming kun je zien hoe enorm

dat is geëvolueerd.(prof. E. Steegmans, maart 2013)

37

Masteropleidingen

Elke bachelor in de informatica kan doorstromen naar de master in de ingenieurswetenschappen:computerwetenschappen of naar de master in de toegepaste informatica. Daarnaast zijn er een aantalmasteropleidingen met een brede instroom, waartoe ook bachelors in de informatica wordentoegelaten. De verschillende masters worden hieronder inhoudelijk toegelicht.

■ Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen (120 studiepunten)

Je specialiseert je verder in specifieke domeinen van de informatica en verdiept je naar eigenvoorkeur in een bepaalde specialisatie.

Er zijn zes specialisaties: gedistribueerde systemen, veilige software, artificiële intelligentie, softwareengineering, mens-machine communicatie en computationele informatica. Die worden allemaalgedragen door onderzoeksgroepen binnen het Departement Computerwetenschappen. Met ruim200 personeelsleden is dat veruit het grootste informaticadepartement van Vlaanderen.

De opleiding geeft je ook meer inzicht in het beoefenen van informatica in een bedrijfscontext en in een onderzoekscontext. De masteropleiding in de computerwetenschappen wordt georganiseerddoor de Faculteit Ingenieurswetenschappen. Op het einde van je opleiding krijg je de titel vanburgerlijk ingenieur.

8 www.kuleuven.be/ma/mingcwl

■ Master in de toegepaste informatica (60 studiepunten)*

Deze master bereidt je voor op een loopbaan in de software-industrie. In de master worden enkele domeinen van de informatica verder uitgediept.

Kies je voor de optie softwareontwikkeling en gedistribueerde systemen, dan bestudeer jegeavanceerde technieken voor de praktische ontwikkeling van complexe softwaresystemen.

Kies je voor de optie multimedia, dan leer je multimediale systemen bouwen en exploiteren. Je maaktook kennis met de grafische aspecten van computersystemen en met interfaces voor eindgebruikers.

In de optie artificiële intelligentie gaat de aandacht naar het bouwen van intelligente systemen, die onder meer moeten leren omgaan met zeer grote hoeveelheden gegevens.

8 www.kuleuven.be/ma/mtil


Zie ► p. 21

■ Master in het informatiemanagement (60 studiepunten)*

Dit programma biedt je een niet-technische vorming in informatiebeheer of Information Management.De nadruk ligt niet op de technologie zelf, wel op het doelmatig en efficiënt inzetten en beheren vaninformatietechnologie.

8 www.kuleuven.be/ma/mimnl


INFORMATICA

38

Een universitaire informaticus heeft uitzicht op een brede waaier van loopbaanmogelijkheden waaronderonderwijs, wetenschapscommunicatie, wetenschappelijk onderzoek, overheid, industrie enontwikkelingssamenwerking.

• Softwarebureaus, telecommunicatiebedrijven, banken, verzekeringsinstellingen en overheids -instanties bieden je heel wat mogelijkheden. Je werkt er mee aan de ontwikkeling vanprogrammatuur en het ontwerp van informatiesystemen. Je bent verantwoordelijk voor hetmanagement van informatiserings- en automatiseringsprojecten of je doet er onderzoeknaar nieuwe toepassingen, methoden, concepten, algoritmen ...

• Daarnaast kun je ook als leraar of docent in het secundair en hoger onderwijs terecht.

Loopbaan

Ik sta aan het hoofd van de operationele afdeling die verantwoordelijk is voor hetbeheer en de installatie van alle unix/linux systemen van de VRT. Zo vormt ook deinfrastructuur van de webomgeving een belangrijk deel van mijn opdracht: bij de VRT gaat het om een omgeving met ruim 300 000 unieke bezoekers en meer dan 2 miljoen page views per dag.

(Pieter Adams, hoofd GMII-opslag, VRT)

Samen met twee collega’s heb ik @mire opgestart, een bedrijf bedoeld omuniversiteiten te helpen hun onderzoeksoutput op een goede manier onlinete ontsluiten. Wij ontwikkelden LIRIAS, de centrale repository van al hetdoor de KU Leuven geproduceerde onderzoek, die maandelijks door80 000 unieke bezoekers wordt geraadpleegd.

(Bram Luyten, medeoprichter @mire NV)

IT-toepassingen

• Financiële sector• Ontwikkelaar van nieuwe

applicaties• Specifieke IT-industrieën

(games, graphics, gps ...)

Onderwijs & onderzoek

• Leraar informatica• Onderzoeker• Docent hogeschool• Zorgsector

IT & telecom

• Informaticabedrijven• Communicatiesector

Kmo's

• Consultant• Systeemverantwoordelijke

39

FysicaBeginprofiel 42

Eindprofiel 43


■ Opbouw 45■ Studieprogramma 48■ Week van een student fysica 50


Loopbaan 54

40

Fysica


Bacheloropleiding

Beg

inp

rofi

el ►

p. 4

2

Bachelor in de fysica (180 sp.) ► p. 45


Minor sterrenkunde-informatica


Minor onderwijs

Minor wiskunde

Minor bio-chemische wetenschappen


41FYSICA

Masteropleidingen

Ein

dp

rofi

el ►

p. 4

3

Master in de fysica (N/E) (120 sp.) ► p. 51

Theoretische fysica

Kernfysica

Fysica van degecondenseerde materie

Master in de bio-informatica (N/E) (120 sp.) ► p. 53

Master in de wiskunde (N/E) (120 sp.) ► p. 21



Master in de chemie (N/E) (120 sp.) ► p. 65

Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology(120 sp.) ► p. 80


42

Beginprofiel

Is fysica iets voor jou?


• Je hebt een sterke interesse voor de wetten van de natuur en de eigenschappen van de materie.

• Je bent nieuwsgierig naar het hoe en waarom van gassen, vloeistoffen, vaste stoffen en plasma’s.Je bent nieuwsgierig naar de wetten van elektriciteit en magnetisme, van sterrenstelsels ensubatomaire deeltjes, van licht en warmte, van evenwicht en beweging.

• Analytisch, nauwkeurig en verklarend werken zijn je sterke punten.

43

Eindprofiel

Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.Daardoor kun je binnen het vakgebied fysica je eigen bijdrage leveren.

• Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en vaardigheden om als wetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen.

• Je hebt inzicht in de basismodellen van de fysica zoals geformuleerd in de mechanica, de thermodynamica, het elektromagnetisme, de kwantummechanica en de statistische mechanica.

• Je beheerst een aantal gevorderde wiskundige technieken en je kunt deze toepassenin de beschrijving en modellering van de natuur.

• Je hebt een diepgaande kennis in verschillende van de belangrijke deelgebieden vande hedendaagse fysica zoals kernfysica, deeltjesfysica, vastestoffysica, sterrenkunde enfysica van de zachte materie.

• Je kunt over de grenzen van je discipline heen kijken: je beschikt over een initiële vorming in de chemie, je kunt informaticatechnologie gebruiken om gegevens te verwerven en verwerken.

• Je kunt conceptueel, analytisch en logisch denken en hebt een getrainde kritische geest.

• Je kunt complexe problemen aanpakken dankzij je vermogen om strategisch te denken en tot de essentie door te dringen.

• Je kunt zowel zelfstandig als in team werken.

FYSICA




■ Opleiding


■ Studiepunt


■ Opleidingsfase



44

45FYSICA

Bacheloropleiding

Fysica houdt zich bezig met de fundamentele samenhang en opbouw van materie, vanaf hetkleinste subatomaire deeltje tot het immense van de kosmos, volledig gesteund op slechts vier fundamentele krachten.

Op basis van experimenten en waarnemingen stellen fysici wetten op, die op hun beurt de uitkomstvan nieuwe experimenten voorspellen. Het toetsen aan de werkelijkheid leidt tot een nieuwe cyclusin de creatie van kennis, die zo steeds verder doordringt in de materiële wereld.

De fysica is een wetenschappelijke discipline bij uitstek. Fysici zijn wellicht de nieuwsgierigste mensendie er bestaan. Ze zijn vooral goed in exact, logisch en rationeel denken, een vaardigheid die op heelwat plaatsen in de samenleving van pas komt.

Opbouw

• In de bacheloropleiding ligt de nadruk op het verwerven van een grondige basiskennis van dehedendaagse fysica. Het eerste semester van de eerste opleidingsfase is een ‘ingroeisemester’,dat nauw aansluit bij het secundair onderwijs. Alle opleidingsonderdelen van die eerste fase zijnvoor alle fysicastudenten gemeenschappelijk.

• De opleiding staat voor interdisciplinariteit tussen de verschillende wetenschapsdomeinen. Je neemt vanaf de tweede fase een pakket opleidingsonderdelen (minor) op in een aanverwantewetenschapsdiscipline, ter waarde van 30 studiepunten. Heb je interesse voor onderwijs,dan kun je de 15 studiepunten van de minor in de derde fase vervangen door een pakketvan opleidingsonderdelen uit de lerarenopleiding (minor onderwijs).

• Tijdens de derde fase maak je ook binnen de opleidingsonderdelen fysica een keuze. Een belangrijkeplaats in het programma wordt ingenomen door projectwerk. Je zult meer en meer zelfstandig,maar goed begeleid, leren omgaan met materiaal dat je aangeboden wordt, of dat je zelf verzamelt.

Wij zorgen voor innovatie: net omdat wij niet naar de oplossing van eenbepaald probleem op zoek zijn maar allerlei dingen proberen, komen wijkennis op het spoor die echt vernieuwend is. Er moeten niet alleenmensen zijn die proberen te verbeteren wat er is, er zijn ook mensennodig die ‘zotte’ dingen doen.

(Prof. Margriet Van Bael, Afdeling Vaste-stoffysica en Magnetisme)

Vanaf de eerste dag voel je al hoe levend Leuven is als stad. Ik koestermijn tijd als student hier. Fysica is een prachtige studie die bovendienbevolkt wordt door veel toffe mensen. Het feit dat fysica een vrij kleinestudierichting is, zorgt net voor een heel goede sfeer tussen de studenten.

(Alexis, student)

46

OASE: opstap naar actief leren

Onderwijsorganisatie met Alternatieve Semesterindeling en Evaluatie, kortweg OASE, staat voor eenintegrale aanpak die elk aspect van je leeromgeving continu optimaliseert. OASE zorgt ervoor dat jeniet méér, maar wel béter studeert: actiever, bewuster, efficiënter en effectiever. In de eerste bachelor fasevan de opleidingen wiskunde en fysica krijg je dankzij OASE de kans om een actieve en gemotiveerdeleerhouding te ontwikkelen, en dat al van bij de start.


Wat mag je concreet verwachten?

• Het aantal contacturen (lessen en oefeningen) wordt gereduceerd. De vrijgekomen tijd spendeer jeaan voorbereiding en verwerking van de leerstof, waarbij je kunt rekenen op de nodige begeleiding.

• Je krijgt geregeld feedback zodat jij én de docent je vorderingen kunnen volgen. Tijdens het semesterzijn er meerdere toetsen feedbackmomenten die al dan niet ‘meetellen’ voor je eindscore.

• De werkbelasting wordt gespreid over het semester, stresspieken worden vermeden. De blok als‘eenzame studeerperiode’ wordt ingekort, wat nog extra tijd creëert voor ondersteuning.

47FYSICA

Studieprogramma


Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster:


Mogelijke minors: sterrenkunde en informatica - bio-chemische wetenschappen - onderwijs - wiskunde -Business & Innovation





Lineaire algebra 6

Calculus I 6

Grondslagen van de chemie 3

Bewijzen en redeneren 3



Statistische thermodynamica 6

Fysica practicum 3

Kansrekenen I 3

Calculus II 3

Wijsbegeerte 3


Minor ± 9

Differentiaalvergelijkingen encomplexe functies 9

Klassieke mechanica 6

Algemene natuurkunde III 6

Experimentele basistechnieken in de natuurkunde 3


Minor ± 6

Elektrodynamica 6

Kwantummechanica 6

Experimentele basistechnieken in de natuurkunde

3

Computergesteund probleemoplossen in de natuurkunde 3


48


■ Fysica■ Ondersteuning■ Algemene verbreding■ Minor

Derde fase


Minor ± 9

Inleiding tot de sterrenkunde 6

Statistical Mechanics 6

Keuze 6

Projectwerk natuurkunde 4


Minor ± 6

Fysica van de gecondenseerde materie 9

Kernfysica 6

Projectwerk natuurkunde 5

Religie, zingeving en levensbeschouwing 3

49FYSICA

50

MAANDAG Calculus I


10:30-13 u. OASE begeleide zelfstudie


DINSDAG Lineaire algebra


10:30-13 u. Werkzitting

Alma Jasper


16-18 u. Begeleide oefenzitting

Bewijzen en

WOENSDAG redeneren




16-18 u. Oefeningen PC

uur KULtUUR

Beginselen van

DONDERDAG programmeren



16-18 u. Inoefenen

repetitie LeuvensUniversitair Koor

Algemene

VRIJDAG natuurkunde


10:30-13 u. Begeleide zelfstudie


helpen cursusdienst


ZATERDAG

10-13 u. Oefeningen calculus

15 u. training basket

ZONDAG

10-12 u. Nota's natuurkunde

verwerken

12 u. verjaardagsetentje oma

16 u. match basket

TO DO

Week van een student fysica



cadeautje oma

gsm-lader

Masteropleidingen


Na een gemeenschappelijk eerste semester maak je een keuze over het onderzoek dat jezelfstandig zal uitvoeren binnen een van de vele onderzoeksgroepen in de fysica. Elk masterproef -onderwerp sluit aan bij een van de drie specialisatierichtingen die worden aangeboden. Een aantal van de opleidingsonderdelen die je volgt, zullen afhangen van het onderwerp dat jekiest voor je master proef. Vanaf het tweede semester zal je programma hiervan afhangen.

Specialisatierichtingen:

• theoretische fysica• kernfysica• fysica van de gecondenseerde materie

Via een keuzepakket van 30 studiepunten kan je je verder specialiseren in meerdere takken vande fysica, als voorbereiding op een loopbaan in het wetenschappelijk onderzoek, of je kan jevoorbereiden om als fysicus te werken in de bedrijfswereld of om als leraar jonge mensenin het secundair of hoger onderwijs met die boeiende leerstof te laten kennismaken.

Als je je geroepen voelt om in het onderwijs te stappen, kies je het best voor de optie onderwijsvan de Nederlandstalige opleiding. Zie je je toekomst in de industrie (zowel in de privésector als bijde overheid), dan kies je het best voor de professionele optie van de Nederlands- of Engelstaligeopleiding. Ben je een geboren onderzoeker, dan is de optie onderzoek binnen de Engelstaligemasteropleiding jouw ding.

In beide masteropleidingen bestudeer je de fysica grondig, ongeacht de gekozen finaliteit ofspecialisatie richting, en krijg je een goed inzicht in de huidige stand van het onderzoek. Door zelfgepaste experimentele of theoretische methodes uit te proberen, concrete problemen te structureren,te analyseren en erover te rapporteren, word je voorbereid op gelijkaardige taken in je beroepsleven.

8 www.kuleuven.be/ma/mfysl

De leukste les in de eerste fase is ongetwijfeld statistische thermodynamica.

Het is het eerste fysicavak dat wat dieper gaat dan de opleidingsonderdelenalgemene natuurkunde én een eerste kennismaking met een iets wiskundigerefysica. Doordat men niet enkel fysische principes bespreekt, maar ook onderzoekt waar ze precies vandaan komen op een fundamenteel niveau,is de aha-erlebnis bij dit vak nooit veraf.

(Bram, student)

51


FYSICA

52



Aan de KU Leuven kun je een master in de sterrenkunde van twee opleidingsfases volgen. Je kuntdat na een bachelor in de fysica of een bachelor in de wiskunde (minor fysica en sterrenkunde).Studenten uit de richtingen chemie, biochemie en biotechnologie, biologie, geologie en geografiemoeten een voorbereidingsprogramma volgen dat bepaald wordt aan de hand van hun reedsafgelegde curriculum. Alle bacheloropleidingen in de wetenschappen zijn zodanig opgevat datde studenten aangespoord worden om over het muurtje van de eigen discipline te kijken.

Tijdens de bacheloropleiding in de fysica verwerf je de nodige kennis van fysica en wiskunde,alsook de basiskennis van chemie, om het heelal te kunnen bestuderen en de kosmischeprocessen te kunnen begrijpen en beschrijven. In deze bacheloropleiding kun je twee specifiekeopleidingsonderdelen sterrenkunde kiezen, alsook practica over meettechnieken en signaal -verwerking in de sterrenkunde. Studenten in de bachelor wiskunde, chemie of geografie kunnen ookal een opleidingsonderdeel sterrenkunde kiezen. Voor afgestudeerden uit andere bachelorrichtingendie zich nog niet in de sterrenkunde verdiepten, geldt een soepele instapregeling.

Tijdens de masteropleiding verdiep je je volledig in de sterrenkunde. Mogelijke onderwerpenzijn sterstructuur en -evolutie, waarnemingstechnieken in de sterrenkunde, fysica van planeten,asteroseismologie, galactische structuur, melkwegstelsels en kosmologie. Daarnaast zijn er ookpractica en een projectwerk in de sterrenkunde voorzien, met de mogelijkheid tot een stageaan een internationaal observatorium. Je kunt je ook verder verdiepen in de fysica, wiskunde,informatica, chemie, geografie en geologie.

De masterproef van de master in de sterrenkunde omvat een origineel onderzoekswerk in een van de hierboven aangehaalde thema’s en heeft als doel je op te leiden tot een zelfstandige, kritische,praktische en interdisciplinaire onderzoeker. De lerarenopleiding in het vakgebied van je bachelorvolgen, is een andere mogelijkheid.

8 www.kuleuven.be/ma/msterl

■ Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology (120 studiepunten)

Na minor bio-chemische wetenschappenZie ► p. 80


Zie ► p. 21

■ Master in de chemie (E) (120 studiepunten)

Na minor bio-chemische wetenschappenZie ► p. 65

■ Master in de wiskunde (E) (120 studiepunten)

Na minor wiskundeZie ► p. 21

53FYSICA


■ Master in de nanowetenschappen en de nanotechnologie (Erasmus Mundus) (E) (120 studiepunten)

Het programma is erg interdisciplinair opgevat en combineert opleidingsonderdelen uit detoegepaste biologie, de basiswetenschappen, de materiaalwetenschappen en de elektronica.

Deze master richt zich tot studenten met een brede interesse in de basiswetenschap en detechnologie. Je hebt ook een actieve belangstelling voor nieuwe toepassingen in de micro- ennanotechnologie voor ICT-toepassingen. Verder worden de nanowetenschap en -technologie ook gebruikt in nieuwe materialen en in de biologische sector, zowel in de bedrijfswereld als in de onderzoekswereld.

8 www.kuleuven.be/ma/mnnnl


Na minor sterrenkunde en informatica of bio-chemische wetenschappen

Moleculair biologische experimenten in het domein van de bio-informatica resulteren vaak in eenuitgebreide en erg complexe datastroom. Om uit dergelijke datasets het maximum aan informatiete halen, zijn krachtige analysemethoden nodig. De opleiding bio-informatica biedt een stevige basistoegepaste wiskunde (bv. statistiek en systeemmodellering) en informatica.

Het is natuurlijk belangrijk dat je weet wat je analyseert en de context van het experiment niet uit hetoog verliest. Inzicht in de genetische opbouw en de werking van levende systemen is dus essentieel.Om daaraan tegemoet te komen, bevat de opleiding bio-informatica een flinke brok genetica,moleculaire biologie en biotechnologie.

Het unieke aan deze masteropleiding is het verenigen van dat biologische inzicht met de mogelijk -heden van de informatietechnologie en de analysetechnieken uit de toegepaste wiskunde en destatistiek. Op die manier ben je als bio-informaticus in staat om, in overleg met moleculair biologen en informatici, complexe en grootschalige experimenten te ontwerpen en te interpreteren.

8 www.kuleuven.be/ma/mbinfnl

Journalist worden, het lijkt niet meteen een voor de hand liggende beroepskeuzevoor een natuurkundige. Maar als het je passie is om over wetenschap te vertellen ofte schrijven, of als je mee een brug wil helpen bouwen tussen de wetenschap en desamenleving, of als je gewoon graag van dag tot dag wil volgen wat er beweegt aanhet front van de wetenschap, dan is wetenschapsjournalist een job uit de duizend.Als wetenschapsredacteur bij de krant De Standaard schrijf ik over uiteenlopendeonderwerpen: van het ontstaan van het heelal tot de nieuwste internettechnologie.Het werk geeft me de kans om met telkens weer nieuwe vakgebieden kennis temaken en om wetenschappers van over de hele wereld te ontmoeten. De stevige wetenschappelijke bagage, die ik heb meegekregen in mijn opleiding fysica, is daarbij van onschatbare waarde.

(Oud-student en journalist Steven Stroeykens)

54

De fundamentele en interdisciplinaire opleiding tot fysicus staat garant voor gevarieerde loopbaan -mogelijkheden.

• Ongeveer de helft van de afgestudeerde masterstudenten maakt een doctoraat. Ongeveer eenderde van de fysici komt terecht in het wetenschappelijk onderzoek, in een academischeomgeving of daarbuiten.

• Daarnaast is de nood aan leraren wetenschappen in het onderwijs groot. Omdat je tijdens jebacheloropleiding in meerdere basiswetenschappen een brede vorming genoot, ben je goedvoorbereid om je wetenschappelijke vorming en attitudes door te geven aan de volgende generatie.Een belangrijke taak!

• Ook in de industrie vinden fysici hun weg. In het bedrijfsleven lopen de wegen van fysici dikwijlssamen met die van burgerlijk ingenieurs, informatici en wiskundigen. Door hun sterke analyse -vaardigheden te combineren met een praktische instelling stonden ze in het verleden zelfs meeaan de wieg van de informaticasector.

• Diezelfde kwaliteiten worden ook sterk gewaardeerd in de commerciële dienstensector, bij de overheid en in internationale organisaties.

• Een aparte troef is er voor de fysicus die zich bijkomend vormt om specifieke functies in demedische sector uit te oefenen. Steeds meer gevorderde fysische technieken worden gebruikt in zowel diagnostisch als therapeutisch onderzoek.

Loopbaan

Industrie

• Onderzoeker• Medische stralingsfysicus• (Micro-)elektronica• Productontwikkelaar• Consultant

Onderzoek

• Onderzoeker aan de universiteit• Studiediensten van de overheid• (Inter)nationale onderzoeks -

instellingen (VITO, SCK, imec,sterrenwacht ...)

Financieel & IT

• Verzekeringen• Risicoanalist• Modelontwikkelaar• Financieel consultant

Onderwijs

• Leraar fysica• Docent hogeschool

Onze sterk projectgeoriënteerde opleiding natuur- en sterrenkunde is internationaalzeer competitief. De goede balans tussen projecten of practica en meer traditioneleopleidingsonderdelen, bereidt je enerzijds goed voor om je eigen ideeënte ontwikkelen en geeft tegelijkertijd voldoende bagage om die ideeënook echt uit te werken en tot een goed einde te brengen.

(Michel Hillen, doctoraatsstudent, Instituut voor Sterrenkunde,KU Leuven)

ChemieBeginprofiel 58

Eindprofiel 59


■ Opbouw 61■ Studieprogramma 62■ Week van een student chemie 64


Loopbaan 67

55

56

Chemie


Bacheloropleiding

Beg

inp

rofi

el ►

p. 5

8

Bachelor in de chemie (180 sp.) ► p. 61



Minor onderwijs

Minor verbreding

Minor biochemie en biotechnologie

Minor chemische technologie


57CHEMIE

Masteropleidingen

Ein

dp

rofi

el ►

p. 5

9


Master in de biochemie en de biotechnologie (120 sp.) ► p. 79Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology(120 sp.) ► p. 80Master in de bio-informatica (N/E) (120 sp.) ► p. 53Master in de biologie (120 sp.) ► p. 93


Master in de bio-ingenieurswetenschappen:levensmiddelentechnologie (120 sp.) ► p. 66Master in de bio-ingenieurswetenschappen:katalytische technologie (120 sp.) ► p. 66Master in de bio-informatica (N/E) (120 sp.) ► p. 53Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology(120 sp.) ► p. 80Master in de biochemie en de biotechnologie (120 sp.) ► p. 79

Optie onderwijs

Optieonderzoek

Professioneleoptie


58

Beginprofiel

Is chemie iets voor jou?


• Je bent gefascineerd door Mendeljev en zijn elementen, je hebt interesse voor de materie om je heen.

• Je wil je zin voor experimenteren en je observatievermogen verder ontwikkelen. Je wil zelfstandigleren werken in een laboratorium.

• De chemie is stevig verankerd in de basiswetenschappen. Ook wie interesse heeft voor wiskundeen informatica, kan er zijn gading vinden. De computersimulatie van moleculen die je in het lab hebtgemaakt, wint in de actuele chemie immers steeds meer aan belang.

59

Eindprofiel

Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.Daardoor kun je binnen het vakgebied chemie je eigen bijdrage leveren.


• Je hebt kennis van en inzicht in de aangrenzende basiswetenschappen wiskunde, fysica,bio- en geowetenschappen.

• Je hebt uitgebreide kennis van en inzicht in de belangrijkste deelfacetten van de chemie. Via demasterproef heb je diepgaande kennis over minstens één gespecialiseerd chemie onderwerp.

• Je hebt een theoretische en praktische basiskennis van zowel basis- als gevorderde chemischesynthese- en karakteriseringstechnieken.

• Je hebt kennis gemaakt met de praktijk in een industriële, onderwijs- of onderzoeksomgeving.

• Je hebt actief wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd in minimaal een van de onderzoeksgroepenvan het Departement Chemie.

• Je kunt gespecialiseerde chemische en aanverwante informatie zelfstandig opzoeken,verwerken, interpreteren en rapporteren, gebruikmakend van moderne informaticatechnologie.

• Je hebt een wetenschappelijke attitude wat betreft milieuen veiligheidsaspecten.

CHEMIE

60




■ Opleiding


■ Studiepunt


■ Opleidingsfase



61

Bacheloropleiding

Chemie is overal. Terwijl je dit leest, spelen er zich in je lichaam belangrijke processen af waarbijchemische reacties gebeuren. Chemici dringen door in de geheimen van de moleculaire wereld.Met die kennis ontwerpen ze nieuwe stoffen die recycleerbaar, milieuvriendelijker en energie -besparend zijn. Chemie studeren heeft dus een belangrijke maatschappelijke relevantie.

Chemie speelt een rol in andere wetenschappelijke disciplines zoals fysica, biologie, farmacie engeneeskunde. Tijdens de opleiding komen deze raakvlakken tot uiting en kun je chemie via een minormet een andere wetenschap combineren.

Opbouw

• De eerste opleidingsfase is volledig gemeenschappelijk voor alle chemiestudenten en biedteen algemene vorming in de wetenschappen van de materie (chemie en fysica), van het leven(biochemie en biotechnologie) en van de aarde (geologie). Verder volg je een opleidingsonderdeelwiskunde en een opleidingsonderdeel wijsbegeerte.

• Er is ook een opleidingsonderdeel veiligheid en laboratoriumpraktijk, een belangrijke stapin het aanleren van professionele vaardigheden. Chemie is immers niet alleen een wetenschap, maar ook een beroep waarin je grote verantwoordelijkheden voor milieu en veiligheid opneemt.

• In de tweede en derde opleidingsfase wordt het studieprogramma flexibel. Via een pakket keuze -opleidingsonderdelen (30 studiepunten van de volledige programma’s) vul je zelf het profiel vanje opleiding in. Je hebt de keuze uit de minors: biochemie en biotechnologie, chemischetechnologie, verbreding, onderwijs en Business & Innovation. In de eerste twee minorsverdiep je je naast chemie in een aanverwante discipline. Je bent echt interdisciplinair gevormd,wat zich vertaalt in extra doorstroommogelijkheden.

CHEMIE

Het is echt belangrijk om het nut te zien en het verband te leggen tussende hoogtechnologische wereld van de chemische industrie en de dagdagelijksetoepassingen in onze leefomgeving. De oplossingen voor de problemen vanonze wereld zoals bevolkingsgroei, voeding, energie, milieu en watervoorzieningzullen immers vanuit de wetenschap, de technologie en de chemie groeien. Als we bij jongeren het besef kunnen doen toenemen dat je door chemie te studeren kunt meewerken aan oplossingen voor onze wereld en onze maatschappij, dan moet dat toch een inspiratie zijn bij hun studiekeuze.

(Paul Collart, Head of Site Staff bij Bayer Antwerpen)

Studieprogramma




Mogelijke minors: verbreding - biochemie en biotechnologie - chemische technologie - onderwijs -Business & Innovation




Geologie 6

Wiskunde I 6


Celbiologie en biochemie 3


Wiskunde II 6



Bio-organische chemie 6

Industriële en technische chemie 3

Wijsbegeerte 3


Minor 3


Analytische basistechnieken 6

Metalen en katalyse 6

Chemische thermodynamica 6

Practicum: synthese en karakterisatie 3


Minor ± 12

Organische chemie 6

Moleculaire architectuur 6

Practicum: synthese en karakterisatie 3


Veiligheid en laboratoriumpraktijk 3

62

■ Chemie■ Ondersteuning■ Algemene verbreding■ Minor

Derde fase


Minor ± 9

Polymer Materials 6

Computationele chemie 6

Gevorderde synthese en karakterisatievan moleculen en materialen 6

Statistiek & data-analyse 3


Minor ± 6

Bachelorproef 6

Spectroscopische meettechnieken 6

Moleculaire herkenning 6

Gevorderde synthese en karakterisatievan moleculen en materialen 3


63CHEMIE

64

MAANDAG

9-12 u. Grondslagen van de chemie

(practicum)

14-16 u. Algemene natuurkunde I

(hoorcollege)

zwemmen @ Sportkot

DINSDAG

9-10:30 u. Geologie (hoorcollege)

10:30-12:30 u. Grondslagen van

de chemie (oefeningen)

lunch Alma Maaike

13:30-18:30 u. Celbiologie en

biochemie (practicum)

WOENSDAG

8:30-10:30 u. Celbiologie en biochemie

(hoorcollege)

10:30-12 u. Wiskunde I (oefeningen)

boeken campusbib!

13:30-15 u. Grondslagen van

de chemie (hoorcollege)

16-18 u. Geologie (oefeningen)

DONDERDAG





TD Chemika

VRIJDAG

8:30-10:30 u. Monitoraatssessie



14-16 u. Geologie (hoorcollege)

ZATERDAG

10-12 u. Oefeningen grond -

slagen van de chemie

13-16 u. Practicum celbiologie

voorbereiden

ZONDAG

paardrijden

TO DOUitslapen!!!

Week van een student chemie



Naar huis

gsm-lader meenemen

+ loopschoenen.

65

Masteropleidingen

Afhankelijk van de gekozen minor tijdens de bacheloropleiding zijn er een aantal doorstroommogelijkheden,sommige rechtstreeks, andere na het volgen van een voorbereidingsprogramma.


Als chemicus sta je altijd in nauw contact met wetenschappelijk onderzoek. De masteropleidingenlaten je toe om die kennis binnen diverse domeinen te valideren.

Tijdens de opleiding kies je een van de drie opties: onderwijs, onderzoek of de professionele optie.Bij deze laatste optie loop je een externe stage in een zelfgekozen onderzoeksinstelling of bedrijf.

De Engelstalige master in de chemie biedt enkel de optie onderzoek aan.

8 www.kuleuven.be/ma/mchemnl

■ Master of Theoretical Chemistry and Computational Modelling (Erasmus Mundus) (120 studiepunten)

Deze specifieke Europese masteropleiding is inhoudelijk gefocust op de theoretische aspectenvan de chemie en op het gebruik en de ontwikkeling van computationele technieken inde moleculaire wetenschappen.

Daarnaast is internationale uitwisseling tussen de partneruniversiteiten belangrijk. Deze mobiliteitgarandeert een Europese blik op het onderwerp, wat zowel het niveau van de opleiding als demogelijkheden van tewerkstelling in onderzoekscentra of in innovatieve farmaceutische en petro -chemische bedrijven positief beïnvloedt.

8 www.kuleuven.be/ma/mtccml


Zie ► p. 21

■ Master in de biochemie en de biotechnologie (120 studiepunten)

Na minor biochemie en biotechnologie, of chemische technologieZie ► p. 79




Na voorbereidingsprogrammaZie ► p. 52


CHEMIE

66


Na voorbereidingsprogramma van 60 studiepuntenZie ► p. 51


Na geschiktheidsonderzoekZie ► p. 53

■ Master of Molecular Biology (interuniversitaire samenwerking KU Leuven / VUB / UA) (120 studiepunten)

Zie ► p. 93



■ Master in de bio-ingenieurswetenschappen: milieutechnologie (120 studiepunten)

Deze master bezorgt ingenieurs een grondige kennis over de gangbare remediëringsprocessen voorbodem-, water- en luchtzuivering en voor het beheer van afvalstromen. Je leert zelf maatregelenontwerpen om milieuverontreiniging te voorkomen en om het risico dat met een verontreiniginggepaard gaat, in te schatten.

De benadering door de ingenieur is gekarakteriseerd door een kennis van processen op micro -schaal (biologisch, biochemisch, chemisch en fysisch). Hij gebruikt die kennis om de macroschaal te beschrijven, te analyseren en te modelleren.

8 www.kuleuven.be/ma/mbiwml

■ Master in de bio-ingenieurswetenschappen: levensmiddelentechnologie (120 studiepunten)

Na minor chemische technologie

Je leert hoe primaire landbouwproducten en voedingsstoffen zoals graan, melk en vlees omgezetworden tot levensmiddelen, bestemd voor consumptie. Voorbeelden zijn brood, kaas, yoghurt en bier.Je leert de technieken om die levensmiddelen te bewaren en chemisch te analyseren.

8 www.kuleuven.be/ma/mbiwll

■ Master in de bio-ingenieurswetenschappen: katalytische technologie (120 studiepunten)

Na minor chemische technologie

De verwerking van natuurlijke producten tot levensmiddelen en basisproducten voor de chemische,agrochemische, oleochemische en farmaceutische industrie staat in deze opleiding centraal. De omzetting van petroleum tot benzine of van ethyleen tot polyethyleen is daar een mooi voorbeeld van.

8 www.kuleuven.be/ma/mbiwktl


67

Wij rapporteren over de luchtkwaliteit in België, ook in realtime waarbij actuelemetingen bijna onmiddellijk via het internet worden verspreid. Een van de takenwaarvoor IRCEL het meest bekend is, is het verwittigen van de bevolking voorperiodes met te veel luchtverontreiniging (smogepisodes). Dan is het belangrijk om ingewikkelde problemen eenvoudig en duidelijk te communiceren aan de geschreven en audiovisuele media.

(Frans Fierens, administratief directeur, IRCEL)

Meer dan de helft van de afgestudeerde chemici komt in het bedrijfsleven terecht, in technische,commerciële of onderzoeksfuncties. Industriële sectoren die chemici nodig hebben, zijn chemie,petrochemie, de medische sector, de farmaceutische industrie, de agrochemie, de voedingsindustrie ...Door de vergrijzing van de huidige werknemers zal de vraag naar goed opgeleide chemici in de industrienog toenemen.

Daarnaast kunnen chemici ook aan de slag in het onderwijs (secundair en hoger onderwijs), bij de overheid (ministeries, provinciale of stedelijke diensten), bij wetenschappelijke instellingen ...

Loopbaan

Industrie

• Chemische industrie• Voedingsindustrie• Micro-elektronica• Financiële instellingen• Informaticabedrijven

Onderwijs & overheid

• Docent hogeschool• Leraar chemie• Overheidsinstellingen

Onderzoek

• Onderzoeker aan de universiteit• (Inter)nationale onderzoeks -

instellingen

CHEMIE

68

Een degelijke veiligheidsopleiding vanafde eerste opleidingsfase

De bedrijven in de chemische sector streven continu naar een verbetering van hun prestatiesop het vlak van milieu, veiligheid en gezondheid. De opleiding chemie aan de KU Leuven volgtdie positieve trend en introduceert het principe van ‘responsible care’ (verantwoordelijke zorg)al vanaf de eerste opleidingsfase in het practicum veiligheid en laboratoriumpraktijk.

Met behulp van onze departementale veiligheidscd-rom en veiligheidswebsite leer je zelfde veiligheidsproblematiek in een aantal concrete situaties te doorgronden. Verder voer je risico -analyses van een experiment uit en leer je een experiment plannen en nauwkeurig noteren in eenlaboschrift. Je oefent de belangrijkste scheidings technieken zoals gefractioneerde destillatie enextractie, en voert enkele syntheses uit. Voor elk uit te voeren experiment ga je onder begeleidingop zoek naar de beste werkwijze en opstelling. Als kroon op het werk lanceer je zelf eenwaterflesraket. Als brandstof gebruik je, net zoals bij de spaceshuttle, zuurstof- en waterstofgas.Gedurende je verdere opleiding – en niet in het minst tijdens je latere loopbaan – wordt die veiligeen milieubewuste omgang met chemicaliën consequent door getrokken.

Via een stage in een binnen- of buitenlands chemiebedrijf krijg je tijdens je master opleiding de kanservaring op te doen in een industriële omgeving. Door deze totaal vernieuwde aanpak – waarbijgroepswerk ook een belangrijke rol speelt – leer je vanaf de eerste opleidingsfase verantwoorden creatief met chemicaliën om te gaan. Een troef die je latere werkgever zal appreciëren!

Biochemie en biotechnologieBeginprofiel 72

Eindprofiel 73


■ Opbouw 75■ Studieprogramma 76■ Week van een student biochemie en biotechnologie 78


Loopbaan 82

69

70

Biochemie en biotechnologie


Bacheloropleiding

Beg

inp

rofi

el ►

p. 7

2

Bachelor in de biochemie en de biotechnologie (180 sp.) ► p. 75


Minor onderwijs

Minor verbreding


Minor biologie

Minor chemie


71

Masteropleidingen

Ein

dp

rofi

el ►

p. 7

3

Master in de biochemie en de biotechnologie (120 sp.) ► p. 79

Optie onderwijs

Optieonderzoek

Professioneleoptie

BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE


Master in de biologie (N/E) (120 sp.) ► p. 93


(Erasmus Mundus) Master of Theoretical Chemistry and Computational Modelling(120 sp.) ► p. 65


72

Beginprofiel

Is chemie iets voor jou?


• Je wil biologische fenomenen begrijpen op moleculair niveau en je bent benieuwd naarmogelijkheden voor de creatie van nieuwe biologisch relevante moleculen.

• Je hebt een ruime wetenschappelijke interesse, waardoor je je gemakkelijk in andere disciplinesinwerkt. Je inspiratie komt grotendeels uit de biologie, maar je vindt het leuk om methoden uit de chemieen de fysica te gebruiken. Voor de analyse van gegevens ga je behoorlijk wat wiskunde nodig hebben.

DNA is like a computer programme but far, far more advanced thanany software ever created.

(Bill Gates)

73

Eindprofiel

Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.Daardoor kun je binnen het vakgebied biochemie en biotechnologie je eigen bijdrage leveren.


• Je hebt een brede fundamentele kennis van en inzicht in de basiswetenschappen biologie,chemie, fysica en wiskunde.

• Je beschikt over een grondig begrip van de moleculaire biowetenschappen biochemie,moleculaire biologie, genetica, celbiologie, fysiologie, immunologie en bio-informatica,en je beheerst de relevante courant gebruikte technieken.

• Je hebt inzicht in de structuur, reactiviteit en functie van biomoleculen, hun bouw en hun werking in de cel en in de natuurlijke processen die plaatsgrijpen op niveau van cel, weefsel en organisme.

• Je bent handig in het gebruik van publieke sequentie- en structuurdatabanken.

• Je kunt zelfstandig biochemische en biotechnologische experimenten ontwerpen en uitvoeren.

• Je hebt een onderzoeksattitude die rekening houdt met de chemische en biologische veiligheid van mens en omgeving.

• Je kunt analytisch en conceptueel denken en je kennis creatief integreren in de oplossingvan een complex probleem.

• Je kunt zelfstandig werken en bent in staat om zelfstandig bij te blijven in een discipline in volle evolutie.

BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE




■ Opleiding


■ Studiepunt


■ Opleidingsfase



74

Bacheloropleiding

Biochemie en biotechnologie zitten in een breed raakveld tussen biologie, chemie en biofysica.Het is de wetenschap van de biomoleculen. In de opleiding kies je of je dichter bij de chemie wilaanleunen, en dus vooral de moleculen zelf wil bestuderen of nieuwe moleculen (bijvoorbeeld alsgeneesmiddel) wil ontwerpen, of eerder bij de biologie of biofysica, waarbij je de moleculen inhun context en interactie met elkaar gaat bekijken.

De levenswetenschappen zitten in een stroomversnelling. Door snelle technologische ontwikkelingenworden er dingen mogelijk waarvan we enkele decennia geleden niet durfden te dromen. We kunnensteeds beter en fijner begrijpen hoe cellen en biomoleculen werken. Hier kan biochemie - biotechnologieongetwijfeld bijdragen tot oplossingen voor belangrijke globale problemen zoals voedsel- enenergievoorziening en gezondheidszorg.

Opbouw

• Biochemie en biotechnologie zijn sterk interdisciplinaire wetenschappen. De opleiding steuntdan ook op een brede kennis van de basiswetenschappen.

• Het eerste semester van de eerste opleidingsfase omvat belangrijke componenten (bio)chemie,fysica en wiskunde en daarnaast ook celbiologie. Vanaf de tweede fase worden de biochemie ende biotechnologie verder uitgediept.

• Je kiest voor een minor biologie, chemie, verbreding, onderwijs of Business & Innovation. Met je minor geef je een eigen accent aan je opleiding. Na je bacheloropleiding kun je doorstromennaar de master biochemie en biotechnologie. Afhankelijk van je minor kun je ook doorstromen naarandere masters.

Biochemie en biotechnologie, biomedische wetenschappen of bio-ingenieur?

Er zijn raakpunten maar ook grote verschillen tussen deze drie richtingen. Bij biomedischewetenschappen staat de menselijke gezondheid centraal, terwijl de opleiding bio-ingenieurzich eerder concentreert op de ontwikkeling en toepasbaarheid van technieken. In de opleidingbiochemie en de biotechnologie bestudeer je echt de chemische basis van het leven.Je bewandelt wellicht onbekende paden en komt volledig nieuwe mechanismen op het spoor.

Biochemie en biotechnologie of biologie?

In de opleiding biochemie en biotechnologie bestudeer je echt de chemische basis van het leven,met de bijhorende technologieën en toepassingen. In de opleiding biologie komen die zaken ookaan bod, maar meer gekaderd in een bredere biologische achtergrond, en met minder nadruk opde chemische aspecten.

Op ► p. 152 vind je de profielen van wetenschap en technologie.

75BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE

Studieprogramma




Mogelijke minors: biologie - chemie - verbreding - onderwijs - Business & Innovation





Structurele en fysiologische biologie 9

Wiskunde I 6





Veiligheid en laboratoriumpraktijk 3

Wiskunde II 6



Minor ± 6

Analytische biochemie 6

Microbiologie 6

Moleculaire biologie 6



Minor ± 6

Dynamische biochemie 6

Geïntegreerd practicum 6

Chemie van natuurproducten 6


Wijsbegeerte 3Genetica 3

76

■ Biochemie en biotechnologie■ Ondersteuning■ Algemene verbreding■ Minor

Derde fase


Minor ± 6

Gentechnologie 6

Immunological Biotechnology 6

Eindproject 3

Chemische thermodynamica 6



Minor ± 12

Bioinformatica en modellering 6

Spectroscopy of Biomolecules 6

Eindproject 3



MAANDAG

8-13 u. Celbiologie en biochemie

(practicum)


(hoorcollege)

16-17 u. Wiskunde I (oefeningen)

boodschappen

DINSDAG


10:30-12:30 u. Structurele en

fysiologische biologie I (hoorcollege)


de chemie (practicum)

voetbal @ sportkot

WOENSDAG


(hoorcollege)


cursusdienst





DONDERDAG



(oefeningen)

TD Chemika

VRIJDAG

8:30-10:30 u. Structurele en

fysiologische biologie I (hoorcollege)



ZATERDAG

9-13 u. werkenbuurtwinkel

14-18 u. Practicum chemie

voorbereiden

ZONDAG

chiro

TO DO

Naar huis

terug naar Leuven

Week van een student biochemie en biotechnologie



78

lasergames!

nota's Evelien kopiëren

nieuwe lenzen

DNA lezen, DNA schrijven?

Het lezen van het DNA kunnen we steeds beter en sneller, maar kunnen we de taal van het DNA ookgebruiken om zelf te schrijven? In de jaarlijkse International Genetically Engineered Machines(iGEM) competitie, georganiseerd door het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in BostonUSA, staat deze vraag centraal. Tijdens de wedstrijd werken multidisciplinaire studententeams van over heel de wereld tijdens de zomermaanden aan de bouw van een genetische machine. Met behulp van gestandaardiseerde genetische bouwstenen schrijven zij de ‘broncode’ vaneen bacterie die een gespecialiseerde taak uitvoert. Landmijnen detecteren, bier brouwen,patiënten genezen of zelfs een taak zoals een foto maken: er zijn bijna geen grenzen.

Sinds 2008 nemen studenten van de KU Leuven aan deze gerenommeerde wedstrijd deel, onder impuls van studenten en docenten biochemie en biotechnologie en het BioSCENTer. Dankzij hun creativiteit, kennis en vaardigheden wonnen de leden van het KU Leuven-team al elk jaar een prestigieuze Gold Medal. Daarmee bewijzen ze bij de internationale top te horen.

Zin om zelf de uitdaging aan te gaan? Blijf op de hoogte via

8 www.kuleuven.be/bioscenter/igem

Masteropleidingen

In functie van de gekozen minor tijdens je bacheloropleiding zijn er een aantal bijkomende doorstroom -mogelijkheden, sommige rechtstreeks, andere na het volgen van een voorbereidingsprogramma.


Je wordt getraind om zelfstandig problemen in verband met het moleculair-chemische gedrag van levende organismen aan te pakken. Je bestudeert grondig de eigenschappen vanbiomoleculen, hun activiteiten, hun interacties met andere moleculen op cellulair en hoger niveauen hun structuurfunctierelaties.

Je raakt ook vertrouwd met de analyse van biomoleculen zoals dat gebeurt in genoom- enproteoomanalyse. Je leert databanken raadplegen en gebruiken, en strategieën ontwikkelenom problemen te onderzoeken.

Geregeld moet je problemen en mogelijke oplossingen rapporteren en presenteren aan je collega’s.Je leert in groep werken en nieuwe inzichten in je vakgebied analyseren en verwerken.

Je kiest voor een van de drie finaliteiten die je voorbereiden op een specifiek beroep. In de optieonderwijs, waarin het theoretische deel van de lerarenopleiding is opgenomen, kun je je kwaliteitenals leraar ontplooien. Kies je voor de optie onderzoek, dan behoort een onderzoeksstage van eensemester in een onderzoeksinstelling buiten de KU Leuven tot de mogelijkheden. Ambieer je eencarrière in de privésector of bij de overheid, dan is de professionele optie het meest aangewezen.Deze finaliteit omvat een stage van een semester in een biotechbedrijf.

8 www.kuleuven.be/ma/mbbl


80


Deze Engelstalige masteropleiding leidt specialisten op in het determineren van moleculairestructuren, in het modelleren van moleculen en supramoleculen en in de spectroscopie vanbiomoleculen. Je bestudeert moleculaire interacties en hun fysische principes in vitro, in complexebiologische machinerieën en in de levende cel. Je leert bovendien hoe je in groep aan onderzoekdoet en hoe je de verkregen resultaten toelicht aan collega’s.

8 www.kuleuven.be/ma/mbbbl


Zie ► p. 21


Na minor chemieZie ► p. 65

■ Master of Theoretical Chemistry and Computational Modelling (Erasmus Mundus) (120 studiepunten)

Na minor chemieZie ► p. 65

■ Master in de biologie (E) (120 studiepunten)

Na minor biologieZie ► p. 93




Zie ► p. 93


Zie ► p. 53

■ Master in de biomedische wetenschappen (E) (120 studiepunten)

Na voorbereidingsprogrammaZie ► p. 95



Mijn job ligt me na aan het hart omdat er in teamverband onderzoekwordt verricht naar nieuwe geneesmiddelen in ziektegebieden meteen tekort aan behandelingsopties.

(Luc Van Rompaey, senior director, Galapagos NV)

82

Bij de keuze van een functie of een job, speelt er volgens mij een paradigma:enerzijds rol je er in en anderzijds kun je maar vinden wat je zoekt. In mijnopleiding heb ik heel wat zaken geleerd die een goede voorbereiding waren op mijn loopbaan: het analytisch, conceptueel denken, een creatieve, thinking out of the box approach, het vermogen om gegevens om te zetten in actionable information.

(Daniel Lips, CEO, Alma KU Leuven)

Als master in de biochemie en de biotechnologie kun je onder andere terecht in biotechnologische enfarmaceutische bedrijven, in onderzoeksinstellingen, in openbare diensten of in de tweede en de derdegraad van het secundair onderwijs.

Een overzicht van diensten en sectoren waar je je biochemische vaardigheden kunt toepassen:

• de gezondheidssector (bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van antibiotica, vaccins, groeihormonen,enzymen, kunstbloed, in-vitrofertilisatie);

• de agrarische sector (veredeling van gewassen en rassen, productie van groeiregulatoren,veevoeders en meststoffen ...);

• de voedings- of levensmiddelensector (fermentatie, productie van additieven, vitamines, suikers,gist, bier, yoghurt ...);

• de energiesector (energieconversie van biomassa, bioconversie van afvalstoffen tot methanol en waterstof ...);

• de milieusector (afbraak van vervuilende stoffen, recuperatie en recyclage van gebruikte materialenof afval, zuivering van water ...);

• de onderzoekslaboratoria van de Groep Wetenschap & Technologie en van de Groep BiomedischeWetenschappen.

Loopbaan

Industrie

• Bio-informatica• Voedingssector• Milieusector• Agrarische sector• Farmaceutische sector• Gezondheidssector

Onderzoek

• (Inter)nationaleonderzoeksinstellingen

• Onderzoeker aan de universiteit

Onderwijs

• Leraar biologie - chemie• Docent hogeschool

Overheid

• Onderzoekslaboratoria• Controlelaboratoria

BiologieBeginprofiel 86

Eindprofiel 87


■ Opbouw 89■ Studieprogramma 90■ Week van een student biologie 92


Loopbaan 98

83

84

Biologie


Bacheloropleiding

Beg

inp

rofi

el ►

p. 8

6

Bachelor in de biologie (180 sp.) ► p. 89


Minor milieu en duurzame ontwikkeling

Minor onderwijs

Minor humane biologie


Minor geologie

Minor biochemie en biotechnologie


85

Masteropleidingen

Ein

dp

rofi

el ►

p. 8

7


Optie onderwijs

Optieonderzoek

Professioneleoptie

BIOLOGIE

Master in de geologie (N/E) (120 sp.) ► p. 111


Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology(120 sp.) ► p. 80

Master in de biochemie en de biotechnologie (N/E)(120 sp.) ► p. 79


86

Beginprofiel

Is biologie iets voor jou?


• Je hebt belangstelling voor het leven in al zijn aspecten: ecologie, evolutie, biodiversiteit, celbiologie,moleculaire en functionele biologie …

• Dat veronderstelt bovendien niet alleen een interesse in de biologie, maar ook in de andere positievewetenschappen.

• Nauwkeurigheid, observatievermogen en taalvaardigheid zijn belangrijke troeven voor een bioloog.

87

Eindprofiel

Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.Daardoor kun je binnen het vakgebied biologie je eigen bijdrage leveren.


• Je hebt inzicht in de diversiteit van en de evolutionaire verwantschap tussen organismen en je hebtkennis van de bijhorende systematische termen en classificaties.

• Je hebt inzicht in de verschillende niveaus van organisatie van levende organismen en hoedeze niveaus op elkaar inwerken.

• Je bezit fundamentele kennis rond levende organismen, hun interactie met elkaar en methun niet-levende omgeving.

• Je hebt inzicht in moleculaire en functionele biologie.

• Je kunt de verschillende deeldisciplines van de biologie integreren.

• Je beschikt over relevante kennis van andere wetenschapstakken, met name biochemie, chemie,fysica, wiskunde en statistiek, en je kunt deze integreren binnen de biologie. Daardoor heb je eenbreed inzicht in de werking van levende systemen op alle niveaus.

• Je kunt zelfstandig wetenschappelijk onderzoek plannen en uitvoeren en bent in staat om continubij te blijven in een discipline in volle evolutie.

• Je hebt veel ervaring met teamwerk in internationaal verband.

• Je ontwikkelde een sterk vermogen tot kritisch en analytisch denken.

• Je bezit sterke mondelinge en schriftelijke communicatieve vaardigheden rond biologische thema’szowel in het Nederlands als in het Engels.

Biologie is een zeer diverse wetenschapsdiscipline, die gaat van pure ecologie overevolutiemechanismen tot studies op cellulair en moleculair niveau. Die combinatiemaakt biologie zo interessant. Het is als het ware een interdisciplinaire discipline op zichzelf. Zelf werk ik voortdurend samen met bio-ingenieurs en biomedici. De complementariteit en de profilering van de verschillende richtingen is belangrijk,zeker voor de toekomstige studenten, maar echt vaste grenslijnen zijn er niet. In principe kun je stellen dat biologen van de Faculteit Wetenschappen meer opfundamentele kennis zijn gericht, bio-ingenieurs meer op toepassingen in de industrie,en biomedici meer op toepassingen in de gezondheidssector. In de praktijk zijn datallemaal zeer goede opleidingen voor wie deel wil uitmaken van de biologischerevolutie; daar zit geen foute studiekeuze tussen. Er zijn trouwens biologen die inkeiharde industriële sectoren terechtkomen en bio-ingenieurs die een uitstekendeneus hebben voor fundamenteel onderzoek. Maar voor iemand die de diversiteit binnen de biologie boeiend vindt en graag het hele plaatje ziet, is biologie echt de juiste studierichting.

(Prof. Joris Winderickx)

BIOLOGIE




■ Opleiding


■ Studiepunt


■ Opleidingsfase



88

Bacheloropleiding

Biologie is meer dan ooit een brede opleiding. Dankzij nieuwe technologische ontwikkelingen kan de bioloog een antwoord bieden op de actuele noden van het onderzoek en van de maatschappij.Biologen lopen vandaag niet voortdurend op gebaande wegen, maar vertrekken op een reis metonbekende bestemming.

Opbouw

• Je bestudeert de levende wezens in al hun diversiteit: dieren (m.i.v. de mens), planten en micro-organismen. Je hebt aandacht voor vorm, structuur, functies, gedragingen, ecologie,verwantschap en evolutie. Je onderzoekt hoe die immense diversiteit van het leven in relatie staat tot de universele moleculaire, biochemische, biofysische en fysiologische wetmatigheden.

• Je krijgt inzicht in de processen die zich afspelen binnen een brede waaier van organisatie niveaus,van cellulaire processen tot het functioneren van hele ecosystemen. Je doet experimenteelonderzoek naar het functioneren van organismen en hun relaties met de omgeving.

• Tijdens de eerste opleidingsfase ligt de nadruk vooral op inzicht en kennis in de grondslagen van de biologie en in de ondersteunende basiswetenschappen.

• De moderne wetenschap speelt zich meer en meer af op het grensvlak van verschillende disciplines.Daarom worden er in de opleiding biologie verbredingsopleidingsonderdelen en minorsingebouwd. Zo kun je je bijvoorbeeld verdiepen in de minor humane biologie of in de minor milieuen duurzame ontwikkeling.

Biologie, biomedische wetenschappen of bio-ingenieur?

Er zijn raakpunten maar ook grote verschillen tussen deze drie richtingen. Bij biomedischewetenschappen staat de menselijke gezondheid centraal, terwijl de opleiding bio-ingenieurzich eerder concentreert op de ontwikkeling en toepasbaarheid van technieken. In de biologie(de wetenschap van het leven) is het vergelijkende en integrerende aspect bepalend.Je aandacht gaat naar de algemene eigenschappen van het leven.

Biologie of biochemie en biotechnologie?

In de opleiding biologie bestudeer je leven in al zijn aspecten en interacties. Zo komt, net als in deopleiding biochemie en biotechnologie, de chemische basis van leven aan bod, maar dan gekaderdin een biologische achtergrond van functionele cellen, organismen, populaties of ecosystemen. Met een opleiding biochemie en biotechnologie spitst je studie zich net expliciet toe op de chemischeen moleculaire aspecten van het leven met de bijhorende technologie en toepassingen.


89BIOLOGIE

Studieprogramma




Mogelijke minors: biochemie en biotechnologie - humane biologie - milieu en duurzame ontwikkeling -geologie - onderwijs - Business & Innovation




Biofysica 8

Wiskundige methoden voor biomedische wetenschappen 5


Inleiding tot de ecologie en evolutie 3


Bouw en functie van dieren 8

Bouw en functie van planten 6


Genetica 3



Minor ± 12

Microbiologie 6

Analytische biochemie 6



Minor ± 9

Diversiteit van dieren 6

Diversiteit van wieren,schimmels en planten 6

Ecologie 6

Veldwerk 3


Wijsbegeerte 3

90

■ Biologie■ Ondersteuning■ Algemene verbreding■ Minor

Derde fase


Minor 3

Plant Physiology 6

Fysiologie van dieren: van cel tot organisme

6

Moleculaire biologie 6

Biologische data-analyse 3

Bachelorproef 3

Geïntegreerd practicum 3


Minor ± 6

Vergelijkende ontwikkelingsbiologie 6

Evolutiebiologie 6

Bachelorproef 3

Natuurbehoud en beheer 3

Ecologische stage en excursies 3


91BIOLOGIE

92

MAANDAG

9-10:30 u. Biofysica (hoorcollege)

11-13 u. Inleiding in de ecologie &

evolutie (hoorcollege)

terrasje

DINSDAG

8-13 u. Celbiologie en biochemie

(practicum)

lunch Lieselot

14-16:15 u. Wiskundige modellen

voor biomedische wetenschappen

(hoorcollege)

cursus afhalen op CUDI

16:45-19 u. Biofysica (hoorcollege)

20-22 u. Les chemie voorbereiden

WOENSDAG


(hoorcollege)





(oefeningen)

19-21 u. Werkzitting biofysica

voorbereiden

fakbar Bios

DONDERDAG

8:30-10:30 u. Biofysica (werkzitting)

11-12:30 u. Biofysica (hoorcollege)

13-14 u. Practicum voorbereiden


de chemie (practicum)

VRIJDAG

8:30-10:30 u. Wiskundige modellen

voor biomedische wetenschappen

(werkzitting)



studeren in bib

ZATERDAG

ZONDAG

10-12 u. Biofysica studeren

Foto's bewerken

TO DO

volleybaltornooi

Week van een student biologie



batterij fototoestel

opladensensor fototoestel kuisen

Masteropleidingen

In functie van de minor die je tijdens je bacheloropleiding hebt gekozen, zijn er een aantal doorstroom -mogelijkheden. Sommige masteropleidingen kun je onmiddellijk na je bachelor beginnen. Voor andere volg je eerst een voorbereidingsprogramma.


Je leert de biologie in al haar facetten op een gespecialiseerd niveau kennen. Je onderscheidt daarbijde kennisdomeinen integratieve fysiologie, moleculaire celbiologie, evolutiebiologie en diversiteit,ecologie en natuurbehoud. In jouw vakgebied leer je onder andere heel wat nieuwe ontwikkelingenkennen en verwerf je de vaardigheden om alle informatie met de nodige diepgang en met eenkritisch oog te evalueren. Je stelt je eigen nieuwe inzichten en resultaten voor aan medestudenten.

In de Nederlandstalige masteropleiding biologie kies je tussen drie finaliteiten die je optimaal voor -bereiden op een job in een specifieke sector. Als je je wil toeleggen op wetenschappelijk onderzoek, kies je het best voor de finaliteit onderzoek. Ambieer je een carrière in de industrie of de wetenschaps -administratie, dan is de professionele finaliteit voor jou het meest aangewezen. Maar ook hetonderwijs is op zoek naar goede biologen die hun kennis aan de volgende generatie willen overdragen.

De Engelstalige masteropleiding biologie is onderzoeksgericht.

8 www.kuleuven.be/ma/mbionl


Na geschiktheidsonderzoek, bij voorkeur na minor biochemie en biotechnologie

Deze Engelstalige master is bedoeld voor jonge wetenschappers, vooral uit ontwikkelingslanden,die betrokken zijn bij het onderwijs / onderzoek van de humane geneeskunde, dierlijke of plantaardigeproductie. De studenten krijgen via colleges, practica, zelfstudie, schriftelijke en mondelingerapportering en labo-onderzoek een theoretische en praktische opleiding in de moleculaire biologie.

Dit programma leidt hen op tot bekwame, kritische en zelfstandige wetenschappers, die demogelijkheden van de moleculaire biologie en de biotechnologie in hun eigen land kunnen toepassen.

8 www.kuleuven.be/ma/mmbl

93BIOLOGIE

In de les diversiteit van dieren worden alle verschillende dierenklassen overlopen.Iedereen denkt bij ‘dier’ nogal snel aan een zoogdier of een andere gewervelde. Er zijn echter tal van dieren waar ik niets over wist voor deze les, zoals het Portugeesoorlogsschip of de fluwelen zeemuis. Dat de prof de leuke gewoonte heeft om de documentaires van David Attenborough boven te halen wanneer hij maar de kans krijgt, is natuurlijk ook mooi meegenomen.

(Jens, student)



Zie ► p. 21


Na minor biochemie en biotechnologieZie ► p. 79


Bij voorkeur na minor biochemie en biotechnologieZie ► p. 80

■ Master in de geologie (E) (interuniversitaire samenwerking KU Leuven / UGent) (120 studiepunten)

Na minor geologieZie ► p. 111




Na een geschiktheidsonderzoek en bij voorkeur na minor milieu & duurzame ontwikkelingZie ► p. 66

■ Master in de bio-ingenieurswetenschappen: landbeheer (120 studiepunten)

Na voorbereidingsprogramma

Deze opleiding vormt bio-ingenieurs die om het even waar ter wereld het landschap en de openruimte duurzaam kunnen beheren. Je bouwt tijdens de opleiding een diepgaande kennis vande natuurlijke hulpbronnen bodem, water, ecosysteem en biodiversiteit op.Je kiest een van beide majors: bos en natuur of bodem en water.

8 www.kuleuven.be/ma/mbiwlbl

94

Ik leid een onderzoeksgroep in AgriBio. Dit is een gloednieuw, modern landbouw -kundig onderzoeksinstituut in Australië. Hier onderzoeken we de rol van hormonenin de embryonale ontwikkeling, groei en stress van gewervelde dieren via een combinatie van endocrinologie, neurobiologie, ontwikkelingsbiologie, genetica en moleculaire biologie.

(Bert De Groef, docent, AgriBio – La Trobe University)


■ Master in de bio-ingenieurswetenschappen: landbouwkunde (120 studiepunten)


Je legt je toe op taken van beheer, onderzoek en ontwikkeling in de land- en tuinbouwproductie,inclusief de toelevering naar de sector en de afzet van de producten.Je hebt de keuze tussen de majors gewasproductie en dierproductie.

De major gewasproductie focust op het veilig stellen van de plantproductie, met aandacht vooraspecten van gezondheid, milieu, duurzaamheid en economische haalbaarheid.

In de major dierproductie leg je het verband tussen de grond, de plant, het dier en zijn omgeving.Je onderzoekt onze vee- en pluimveeteelt, in het bijzonder hun voeding, huisvesting, welzijn, selectieen bescherming tegen besmettelijke ziekten.

Beide disciplines worden ondersteund door de Dienst Agro-ondersteuning (het ZoötechnischCentrum, het Fruitteeltcentrum en de serres) van de faculteit.

8 www.kuleuven.be/ma/mbiwlkl



■ Master in de biomedische wetenschappen (E) (120 studiepunten)


Je kiest voor de afstudeerrichting onderzoek in de biomedische wetenschappen of onderzoek,management en communicatie in de biomedische wetenschappen. De eerste stoomt je klaarvoor een latere carrière als wetenschappelijk onderzoeker. Wil je de band met het wetenschappelijkonderzoek behouden, maar je daarnaast ook toeleggen op communicatie (bv. specifieke leraren -opleiding) of management (bv. economie, overheidsbeleid en octrooibeheer), dan is de tweedeafstudeerrichting geknipt voor jou.

8 www.kuleuven.be/ma/mbwl

95BIOLOGIE

Onderzoek naar evolutiemechanismen is erg belangrijk. Evolutie is de drijvendekracht achter biodiversiteit. We mogen nooit vergeten hoe belangrijk biodiversiteitis voor ons als samenleving. We gebruiken voortdurend ecosysteemdiensten, we gebruiken voortdurend afgeleide producten uit de natuur. Er zijn diersoorten dieeen duidelijk aanwijsbaar belang hebben voor de maatschappij – gifslangenbijvoorbeeld die giffen leveren die soms bruikbaar zijn in de farmacie –, en er zijn soorten die niet rechtstreeks een of ander product leveren, maar die een sleutelrol spelen in het voortbestaan van ecosystemen.

(ecologe prof. Ellen Decaestecker)


96

■ Master in de farmaceutische zorg (120 studiepunten)

Na voorbereidingsprogramma.

Tijdens deze opleiding tot communicatief geneesmiddelenspecialist komen volgende onderwerpenaan bod: geneesmiddelenkennis, farmaco-economie, farmaceutische zorg, communicatie, bereidingvan geneesmiddelen, farmaceutische ethiek, farmaceutische wetgeving en deontologie …

In de eerste fase kies je uit vier weken stage op een patiëntenafdeling of in een ziekenhuisapotheek,in de tweede fase loop je zes maanden stage in een apotheek naar keuze (afstudeerrichting apotheek).

De masterproef bestaat uit een kritische, wetenschappelijk onderbouwde literatuurstudie gekoppeld aaneen project rond farmaceutische zorg en uitgevoerd in samenwerking met verschillende beroepsomgevingen.

Deze master leidt tot de beroepstitel apotheker. Die heb je nodig om de functie van apotheker in een openbare apotheek uit te oefenen of om het diploma ziekenhuisapotheker of klinisch bioloog(in een master-na-masteropleiding) te behalen.

8 www.kuleuven.be/ma/mfzl

■ Master in de geneesmiddelenontwikkeling (120 studiepunten)


Je legt je toe op de taken en de professionele omgeving van de geneesmiddelenspecialist in de gezondheidszorg, het onderzoek en in de industrie. Tijdens de eerste fase breng je een heelsemester door in een onderzoekslaboratorium. Je werkt er mee aan lopende onderzoeksprojectenin het domein van de biomedische en farmaceutische wetenschappen.

Binnen deze masteropleiding kun je je kennis tijdens een zes maanden durende industriestage(afstudeerrichting industrie) toetsen aan de praktijk. Je kunt deze stage ook vervangen door eenapotheekstage. Na zo’n stage krijg je de beroepstitel van apotheker (afstudeerrichting apotheek).

8 www.kuleuven.be/ma/mgmol

■ Master of Water Resources Engineering (interuniversitaire samenwerking KU Leuven / VUB)(120 studiepunten)

Na geschiktheidsonderzoek en bij voorkeur na minor milieu en duurzame ontwikkeling

Je bestudeert het behoud en duurzaam gebruik van onze oppervlakte- en grondwaterbronnen.

8 www.kuleuven.be/ma/mwrel

97

Eén luik van mijn onderzoek spitst zich toe op Bilharzia of schistosomiasis, een ernstige tropische ziekte die wereldwijd meer dan 200 miljoen mensen treft. Door DNA fingerprinting van de Schistosomaparasiet proberen we de epidemiologievan deze ziekte beter te begrijpen. We organiseren grote veldcampagnes inSenegal om de impact van behandeling op de evolutie van deze parasiette onderzoeken en mogelijke resistentieontwikkeling vroegtijdig op tesporen. Met die informatie kunnen de huidige bestrijdingsprogramma’sgeoptimaliseerd en bijgestuurd worden.

(Tine Huyse, postdoctoraal onderzoeker, KU Leuven /Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen)

BIOLOGIE

98

Een bioloog beschikt over een brede waaier van loopbaanmogelijkheden binnen onderwijs, wetenschaps -communicatie, wetenschappelijk onderzoek, overheid, industrie en ontwikkelingssamenwerking.

• Als bioloog kun je aan de slag in de tweede en derde graad van het secundair onderwijs en inhet hoger onderwijs. De toekomstmogelijkheden liggen gunstig. In de loop van de volgende jarenzal de nood aan leraren, ook aan leraren biologie, alleen nog maar toenemen.

• Biologen met een kritische en analytische houding en met een grote dosis doorzettingsvermogenkunnen terecht in het wetenschappelijk onderzoek. Door de grote interesse van de maatschappijvoor biologische vraagstukken worden veel jonge onderzoekers tewerkgesteld in universitaire,overheids- en bedrijfslaboratoria. Een beperkt aantal biologen maakt, nadat ze hun graad van doctorin de wetenschappen hebben behaald, carrière in de academische wereld. De meeste doctors inde biologie vinden een baan in het toegepast industrieel onderzoek, bij de overheidsadministratieof in aanverwante sectoren.

• Bij gemeentelijke, provinciale, federale, nationale en internationale overheden vind je ook heel watbiologen. Het beheer van landbouw, zee, bosgebieden en natuur, ruimtelijke ordening, voeding engezondheid vereist een uitgebreid kader van goed opgeleide mensen.

• Biologen worden in de biotechnologische en de medische sector ingeschakeld in hetvoorbereidend wetenschappelijk werk voor de agro-industrie en de farmaceutische industrie. Ze kijken onder andere na welke stoffen biologisch actief zijn en hoe ze functioneren, ze begeleiden klinische voorstudies, of ze vinden een functie in de toelevering van medische en wetenschappelijke apparatuur of in de geneesmiddelenindustrie.

• In al die sectoren groeien ook veel biologen door naar hogere kader- en managementfuncties.

• Een beperkt aantal biologen komt als werknemer terecht in ontwikkelingslanden, waar zemeehelpen aan de opbouw en de ondersteuning van het onderwijs, van projectbegeleiding en van wetenschappelijk onderzoek.

• Een universitair diploma opent ook de deur voor tewerkstelling in heel wat andere sectoren.Informatica, bankieren, gespecialiseerde pers, advies en zelfstandig ondernemen: biologen vind je op vele plaatsen.

Loopbaan

Overheid

• Milieu-inspecteur• Milieuambtenaar• Datamanagement• Begeleiden van wetenschappelijke programma’s

Industrie

• Environmental Consultancy• Patentenbeheer• Clinical Research Associate• Medisch vertegenwoordiger

Onderwijs, ngo’s & wetenschapspopularisering

• Leraar biologie• Docent hogeschool• Natuureducatieve centra• Wetenschapsjournalist

Onderzoek

• (Inter)nationale onderzoeksinstellingen (VIB, KBIN, zoo ...)

• Onderzoeker aan de universiteit

GeologieBeginprofiel 102

Eindprofiel 103


■ Opbouw 105■ Studieprogramma 108■ Week van een student geologie 110


Loopbaan 113

99

100

Geologie


Bacheloropleiding

Beg

inp

rofi

el ►

p. 1

02

Bachelor in de geologie (180 sp.) ► p. 105


Minor aarde en milieu


Minor aarde en onderwijs

Minor aarde en leven

Minor aarde en ruimte


101

Masteropleidingen

Ein

dp

rofi

el ►

p. 1

03

Master in de geologie (N/E) (120 sp.) ► p. 111

Geodynamics andGeoresources

Surface Processes andPaleoenvironments

GEOLOGIE


Master in de geografie (N/E) (120 sp.) ► p. 125




Beginprofiel

Is geologie iets voor jou?


• Je bent geboeid door onze planeet aarde. Je bent graag ‘op het terrein’ bezig, en kunt je flexibelaanpassen aan de omstandigheden daar.

• Je hebt een brede wetenschappelijke belangstelling, en bent geboeid door zowel fundamenteel als toegepast onderzoek.

• Een driedimensionaal voorstellingsvermogen en nauwgezetheid zijn zeker kwaliteiten eigenaan een geoloog.

• Je voorstellingsvermogen kan ook een vierde dimensie aan. Het concept van ‘deep time’ is wellichthet geschenk van de geologie aan de mensheid. Het geeft je een heel ander idee van het conceptduurzaamheid.

• Voor laboratoriumwerk en verschillende oefeningen beschik je over enige technische handigheid.

102

Eindprofiel

Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.Daardoor kun je binnen het vakgebied geologie je eigen bijdrage leveren.


• Je hebt grondig inzicht in de subdisciplines van de geologie, ondersteund door een basiskennis van chemie, fysica, wiskunde, statistiek, biologie en fysische geografie.

• Je hebt een wetenschappelijke houding ontwikkeld om eenvoudige geologische problemen te kunnen formuleren en zelfstandig op te lossen.

• Je hebt inzicht in de regionale geologische geschiedenis en je bent daardoor in staat om lokale en gedetailleerde geologische informatie in een algemeen geologisch kader in te passen.

• Je kunt basistechnieken (geologische kartering, profielopname, macroscopische, microscopischeen chemische analyses) toepassen om een geologische vraagstelling op te lossen.

• Je kunt in teamverband met andere geologen samenwerken en je standpunten beargumenteren.

• Je kunt de resultaten van eigen waarnemingen en strikt afgelijnd onderzoek verwerken, onderlingeverbanden leggen tussen de waarnemingen, eenvoudige hypotheses opbouwen en neerschrijven in een verslag en presenteren en verdedigen met behulp van gepaste communicatietechnieken.

GEOLOGIE 103

104




■ Opleiding


■ Studiepunt


■ Opleidingsfase



105

Bacheloropleiding

De geologie bestudeert het ‘systeem aarde’. Onze levende planeet heeft haar unieke karakterte danken aan de interacties tussen geosfeer (de vaste aarde), hydrosfeer, atmosfeer en biosfeer.Gedurende de geologische tijd heeft de dynamiek van de geosfeer een enorme impact gehad opde evoluties binnen de andere sferen.

De geoloog is de expert van de ondergrond en van de processen die zich daarin afspelen. Het zijngeologen die voor de industrie op zoek gaan naar fossiele brandstoffen (olie, gas en steenkool) of naar nuttige ertsen en grondstoffen (klei, zand, kalksteen). Het zijn ook geologen die op zoek gaan naar drinkwater, en die instaan voor het beheer en de bescherming van deze kostbare grondstof.

Bij grote en kleine infrastructuurwerken, van de aanleg van tunnels en bruggen tot de bouw vanje eigen huis, verstrekken geologen de nodige informatie over de ondergrond. Geologen bakenen ook de gebieden af waar de ondergrond niet geschikt is voor bebouwing, bijvoorbeeld vanwege het risicoop aardbevingen of -verschuivingen.

Ook milieu en klimaat zijn een zorg van de geoloog. Bij de opsporing en sanering van bodem- engrondwaterverontreinigingen en bij het inrichten van stortplaatsen zijn altijd geologen betrokken. Tegelijk leveren geologen met hun inzicht in klimaatveranderingen in het verleden belangrijke bijdragentot het huidige debat rond ‘global warming’. Geologen zijn dus wetenschappers die van allerleimaatschappelijke markten thuis zijn.

Opbouw

• Door de grote flexibiliteit over de studierichtingen heen geniet je als bachelorstudent in de geologieeen interdisciplinaire opleiding. De eerste opleidingsfase is gemeenschappelijk voor alle studentengeologie en biedt een relevante algemeen wetenschappelijke vorming aan. Vanaf de tweede fasekrijg je de kans om je interesse voor een van de andere natuurwetenschappen te ontwikkelen.

• Je hebt de keuze uit vijf minors.

- De minor aarde en leven richt zich op biologische en biochemische processen. - De minor aarde en milieu legt een sterke verbinding naar fysische processen aan

het aardoppervlak. - De minor aarde en ruimte is sterk mathematisch-fysisch en georiënteerd op de uiteenlopende

betekenissen van het begrip ruimte. - De minor aarde en onderwijs biedt een starttraject om je didactisch te bekwamen en

om later eventueel snel te kunnen starten in het middelbaar onderwijs.- De minor Business & Innovation leert je de basisbegrippen van de economie, en hoe je

innoverende kennis kunt omzetten naar de bedrijfspraktijk.

• In het programma gaat veel aandacht naar het waarnemingsgebaseerde werk van een geoloog,o.a. onder de vorm van intensief, interdisciplinair (binnen de geologie) terreinwerk.

GEOLOGIE

Sinds 2009 ben ik als afdelingshoofd verantwoordelijk voor de AfdelingWinning en Leefmilieu van de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening.Naast het dagelijks aansturen en ondersteunen van de collega-hydrogeologenben ik in deze functie verantwoordelijk voor het duurzaam beheer vande waterreserves om de drinkwatervoorziening nu en in de toekomstveilig te stellen.

(Tom Diez, afdelingshoofd Winning en Leefmilieu, Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening)

106

Geologie of bio-ingenieur?

Hoewel er in bepaalde richtingen binnen de bio-ingenieurswetenschappen raakpunten zijn metde geologie, zoals in de disciplines bodemkunde en hydrologie, hebben bio-ingenieurs en geologeneen totaal verschillende opleiding. Een van de grote verschillen tussen beide opleidingen ligt in debenadering van de discipline. Een geoloog geniet een ruime natuurwetenschappelijke opleiding,een bio-ingenieur is in de eerste plaats een ingenieur. Daarom ligt er in die laatste opleidingeen sterkere nadruk op technische aspecten.

Geologie of geografie?

Een geoloog houdt zich vooral bezig met natuurlijke processen op en onder het aardoppervlakin heden en verleden, terwijl een geograaf vooral de interactie tussen mens en aarde in het heden (en recente verleden) bestudeert. Geoloog en geograaf vertrekken dus vanuit een ander gezichts -punt: de geoloog vertrekt vanuit de natuurlijke processen die hij wil begrijpen, terwijl de geograafde aarde en zijn leefomgeving eerder ziet vanuit het standpunt van de mens.


Mijn huidig onderzoek concentreert zich op de seismiciteit in het Brabants Massief.In Waals-Brabant hebben tussen 2008 en 2011 een aantal kleine aardbevingenplaatsgevonden en aan de hand van geofysische meettechnieken proberen we nu te bepalen waar de breuk die verantwoordelijk was voor deze aardbevingen zich bevindt.

(Koen Van Noten, wetenschappelijk onderzoeker, Koninklijke Sterrenwacht van België)

107GEOLOGIE

Studieprogramma




Mogelijke minors: aarde en milieu - aarde en leven - aarde en ruimte - aarde en onderwijs - Business & Innovation




Wiskunde I 6




Geologie 6


Mineralogie 6

Geografische voorstellingen 3

Geologische analyse en synthese I 3

Wiskunde II 6



Minor ± 8

Hydrogeologie 6

Topografie 3

Optische mineralogie 3


Milieuchemie 4


Minor 3

Geologische analyseen synthese II 6

Paleontologie 6

Sedimentologie en sedimentpetrologie 6

Fysische geografie 6



Wijsbegeerte 3

108

■ Geologie■ Ondersteuning■ Algemene verbreding■ Minor

Derde fase


Minor ± 9

Geographic Information Systems 6

Igneous and Metamorphic Petrology 6

Analytische geochemie 3

Geologie van België 3

Bachelorproef 3


Minor ± 10

Geofysica 6

Geologische analyseen synthese III 5

Bachelorproef 3

Isotopengeologie en geochronologie 3


109GEOLOGIE

110

MAANDAG


11-13 u. oefeningen herhalen

@ CBA

broodje @ De Moete


(hoorcollege)


karate

DINSDAG



12:30-13:30 u. Practicum

natuurkunde voorbereiden



16-18 u. Statistiek & data-analyse

(hoorcollege)

koken op kot

WOENSDAG


(hoorcollege)

10:30-12:30 u. Geologie (oefeningen)




(oefeningen)

filmavond Annelies ;-)

DONDERDAG


(oefeningen)

11-13 u. Wiskunde I (practicum)

14-18 u. oefeningen wiskunde

en grondslagen van de chemie

VRIJDAG


de chemie (oefeningen)




ZATERDAG

10-13 u. Natuurkunde studeren

14-18 u. Oefeningen statistiek

& data-analyse

ZONDAG

10-12 u. Geologie studeren

scouts

TO DO

verjaardagsfeestje Fien

Week van een student geologie



Uitslapen!!!

Karatepak wassen

Kookboek!

Masteropleidingen

In functie van de minor die je tijdens je bacheloropleiding gekozen hebt, zijn er een aantal doorstroom -mogelijkheden, sommige rechtstreeks, andere na het volgen van een voorbereidingsprogramma.

■ Master in de geologie (E) (Interuniversitaire samenwerking KU Leuven / UGent) (120 studiepunten)

Je kunt je specialiseren in Surface Processes and Paleoenvironments en in Geodynamics andGeoresources. In deze master wordt het interdisciplinaire en waarnemingsgebaseerde karakter vande geologie nog meer benadrukt. We doen bovendien een beroep op de expertise van biologen,geografen, mijnbouwingenieurs en bodemkundigen, maar ook op die van juristen (bijvoorbeeld milieu -recht) en sociologen (bijvoorbeeld duurzame ontwikkeling), zowel van binnen als buiten de KU Leuven.

Je leert hoe je relevante ontwikkelingen in het vakgebied volgt en verwerkt, hoe je in groep werkt,hoe je inzichten en resultaten rapporteert en presenteert, en hoe je als wetenschapper deelneemtaan een wetenschappelijk debat.

De opleiding, met de optie onderwijs of de professionele optie, stoomt je klaar om met veel natuur -wetenschappelijke bagage en getraind in communicatie en rapportering een succesvolle carrière alsgeoloog uit te bouwen. Dat kan in het bedrijfsleven, de industrie, het onderzoek of het onderwijs.

De intensieve samenwerking met de geologen van UGent garandeert via de Engelstalige Master of Geology, die meer onderzoeksgericht is, keuzemogelijkheden uit een breed spectrum vangespecialiseerde geologische opleidingsonderdelen.

8 www.kuleuven.be/ma/mgeolnl


Zie ► p. 21

Het leuke aan de opleiding geologie vond ik dat ze zo breed is. Je wordt eerstgevormd als geoloog, zonder dat er te snel wordt ingegaan op zeer specialistischedomeinen. Het ging mij niet om de vakkennis die je opdoet, maar vooral omde visie, de manier van denken die je tijdens je opleiding ontwikkelt. Je wordtgevormd tot dé expert op het gebied van onze aarde en daarna kun jenog zien welke richting je ermee uitgaat. Vulkanologie, milieuproblemen,winning van aardolie en gas, of toch maar fossielen? De wereld ligt aanje voeten.

(Oud-student)

111GEOLOGIE


■ Master in de geografie (E) (interuniversitaire samenwerking KU Leuven / VUB) (120 studiepunten)

Na minor aarde en milieu of aarde en ruimte (met inhaalprogramma)Zie ► p. 125


Na minor aarde en ruimte (met voorbereidingsprogramma)Zie ► p. 52


Na minor aarde en leven (na inhaalprogramma)Zie ► p. 93


Zie ► p. 53


Zie ► p. 96


Zie ► p. 66


112

Versteende worsten Bloedworsten hebben op het eerste gezicht niets te maken met geologie. Maar toch! Als je aan een geoloog, waar ook ter wereld, vraagt wat een ‘boudin’ - het Franse woord voorbloedworst - is, dan zul je steevast hetzelfde antwoord krijgen: een erg typische geologischestructuur die het gevolg is van tektonische vervormingen in de aardkorst.

Dat de internationale geologische gemeenschap vandaag deze term gebruikt, hebben we trouwenste danken aan Belgische geologen. Zo’n 100 jaar geleden, tijdens een uitstap in de Ardennen,ontdekten ze in de rotspartijen bijzondere structuren die heel sterk geleken op een reeks bloed -worsten die mooi geordend waren zoals in de toonbank bij de slager. Voor het gemak - of zelfs bijwijze van grap - beschreven ze deze structuren dan ook als ‘boudins’. Wat ze toen niet beseften,was dat hun grap een eeuw later deel zou uitmaken van het geologische jargon.

Hoe deze structuren in de Ardennen ontstaan zijn, heeft een eeuw lang de gemoederen van de geologische gemeenschap beroerd. Totdat recent de Leuvense geologen zich vastbeten in deze controverse. Door het combineren van klassiek geologisch onderzoek, zeer geavanceerdlaboratorium onderzoek en modelleerwerk zijn we er uiteindelijk in geslaagd de geheimen van de ‘boudins’ bloot te leggen. We weten nu dat deze bijzondere structuren zich meer dan 300 miljoen jaar geleden op zo’n 15 kilometer diep in onze aardkorst gevormd hebben. Onze contreien maakten toen deel uit van een uitgestrekt gebergte dat door gans Europa liep.

113

Dank zij hun brede en interdisciplinaire wetenschappelijke opleiding, vind je geologen terug in de meestdiverse beroepen. Ze zijn tewerkgesteld in de industrie, in studiebureaus, in overheids- en internationaleinstellingen, in het secundair en universitair onderwijs, in wetenschappelijke instellingen, in de informatica -sector en soms zelfs in het banken verzekeringswezen.

• De meest relevante industrietakken zijn o.a. de energiesector, zoals de olie- en gasindustrie, maar ook de berging van nucleair afval, en de ontginnings- en verwerkingssector van ertsen enindustriële mineralen (zoals voor de aanmaak van bakstenen, glas, cement, tegels, beton producten,metalen). Daarnaast komt een beperkt aantal geologen in de chemische sector terecht.

• In studiebureaus houden geologen zich met diverse aspecten van de ondergrond bezig, zoals milieugeologie, hydrogeologie en prospectie van de bodem voor openbare werken, inclusief wegen- en waterwerken. De disciplines hydro- en milieugeologie worden ook toegepast in de ontginning van water.

• Geologen vervullen in die diverse takken zowel onderzoeks-, leidinggevende als management -functies. Je vindt ze geregeld aan het hoofd van eenheden in een bedrijf en ze vervullen soms ookde functie van afgevaardigd bestuurder.

• Overheids- en internationale instellingen werven geologen aan voor de inventarisatie en de exploitatie van de ondergrond en voor de opvolging van diverse milieuaspecten.

• In het secundair onderwijs worden vakken zoals aardrijkskunde, fysica en chemie door geologenonderwezen. In het universitair onderwijs doceren zij niet alleen in de studierichting geologie,maar ook in de studierichtingen geografie, chemie, bio-ingenieurswetenschappen, burgerlijkingenieur en milieuwetenschappen.

• Een groot aantal afgestudeerden blijft voor enkele jaren aan de universiteit verbonden in het kadervan een doctoraat en / of van onderzoeksprojecten voor de overheid of de industrie. Tijdens dezeperiode verwerven ze praktische ervaring die in het beroepsleven zeer nuttig blijkt.

• Ten slotte komen geologen ook terecht in domeinen waar een algemeen universitair diplomavereist is, zoals in de financiële sector.

Loopbaan

Milieu- & waterbeheer

• Controle en beheer van grondwater• Bodemsaneringen• Onderzoek naar geschikte afvalbergingsplaatsen

Onderwijs & onderzoek

• Leraar natuurwetenschappen• Onderzoeker aan de universiteit• (Inter)nationale onderzoeksinstellingen

(KBIN, VITO, SCK, KMMA ...)

Energie, grondstoffen & materialen

• Exploratie van ertsen• Groevebeheer (zand, klei)• Olie en gas

Bouwkunde & geotechniek

• Stabiliteit van de ondergrond• Baggerwerken

GEOLOGIE

114

Als geoloog heb ik natuurlijk een directe link met studies over geologische berging.Maar in mijn functie komen ook andere wetenschappen aan bod, zoals corrosie,microbiologie, betonontwikkeling, radionuclidemigratie, engineering, transport modelleringen en veiligheidsanalyses. De brede basisopleiding als geoloog is een enorme troef.

(Maarten Van Geet, coördinator RD&D langetermijnbeheer, NIRAS)

GeografieBeginprofiel 118

Eindprofiel 119


■ Opbouw 121■ Studieprogramma 122■ Week van een student geografie 124


Loopbaan 127

115

116

Geografie


Bacheloropleiding

Beg

inp

rofi

el ►

p. 1

18

Bachelor in de geografie (180 sp.) ► p. 121


Minor onderwijs

Minor verbreding optie sociaal-economische wetenschappen

Minor wis- en natuurkunde


Minor verbreding optie aardwetenschappen


117

Masteropleidingen

Ein

dp

rofi

el ►

p. 1

19

Master in de geografie (N/E) (120 sp.) ► p. 125

Terrestrische ecosystemen en global change

Ruimtelijke analyse van de omgeving

Stadsgeografie


GEOGRAFIE


118

Beginprofiel

Is geografie iets voor jou?


• Gebeurtenissen in de omgeving waarin we leven trekken je aandacht, je wil er meer over weten enzou er iets aan willen veranderen.

• Je hebt een brede fundamentele belangstelling voor alle basiswetenschappen.

• Je vindt de link met de maatschappij belangrijk, je wil niet verdwalen in abstracte dingen waarvan jede band met de werkelijkheid niet ziet. Geografie is een uitdagende interdisciplinaire wetenschap dieeen brug slaat tussen exacte en humane wetenschappen.

Toen ik vijf jaar geleden het plan opvatte om geografie te gaan studeren, vroegeneen aantal van mijn familieleden en vrienden plagend welk land of werelddeelik nog plande te ontdekken. Ik moest toegeven dat het harde tijden waren voorontdekkingsreizigers en dat er nog maar weinig witte vlekken met ‘terra incognita’op de wereldkaart te vinden waren. Maar ik kreeg de kans om mijn eindwerk inEthiopië te maken, en dat leerde me dat er nog erg veel te ontdekken is. Dingen meten die nog nooit iemand eerder mat en na afloop met de resultaten een coherent verhaal vormen, was voor mij zo boeiend als een nieuwe wereld ontdekken. Geografie blijft ontdekken!

(Ann, oud-student)

119GEOGRAFIE

Eindprofiel

Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.Daardoor kun je binnen het vakgebied geografie je eigen bijdrage leveren.

• Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en vaardigheden omals wetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen.

• Je hebt een grondige kennis van de geografische wetenschap en technieken (karteren,kaartanalyse, enquêtes, laboratoriumanalyses, terreinopnames en grafisch voorstellen van resultaten),ondersteund door een basiskennis van natuurwetenschappen en menswetenschappen.

• Je kunt geografische problemen in een maatschappelijke context plaatsen en je herkent de ruimtelijkeaspecten van relevante fysische en sociaaleconomische elementen en processen van de omgeving.

• Je hebt een verdiepende kennis van wiskundige toepassing of informatica of een verbredendekennis van biologie, chemie, fysica, economie en bedrijfskunde of sociologie.

• Je kunt in teamverband werken en de resultaten van je eigen onderzoek zowel mondelingals schriftelijk communiceren.

Geografie of geologie?

Een geograaf houdt zich vooral bezig met de interactie tussen mens en aarde in het heden, verledenen de toekomst, terwijl een geoloog vooral de natuurlijke processen op en onder het aardoppervlakin heden en verleden bestudeert. Geograaf en geoloog vertrekken dus vanuit een ander gezichtspunt:de geograaf ziet de aarde en zijn leefomgeving vanuit het standpunt van de mens, terwijl de geoloogeerder de natuurlijke processen wil begrijpen.





■ Opleiding


■ Studiepunt


■ Opleidingsfase



120

Bacheloropleiding

Geografie is een interdisciplinaire wetenschap die een brug slaat tussen de sociale ende natuurwetenschappen. Ze bestudeert het aardoppervlak met zijn ruimtelijke patronenen structuren. De geografische ruimte wordt op een dynamische en complexe manier doorallerlei processen en combinaties van gebeurtenissen beïnvloed.

De geografie neemt een belangrijke plaats in je dagelijks leven in, vaak zonder dat je je daar bewust vanbent. Je neemt voortdurend beslissingen die een invloed hebben op het ruimtegebruik: hoe rijden wenaar Brussel? Waar gaan we wonen? Wat doen we met ons afval? Hoe komen we aan drinkbaar water?

Menselijke activiteiten hebben invloed op de ruimte. We bouwen steden en havens, gebieden wordenonvruchtbaar door overexploitatie, de zoektocht naar een beter leven leidt tot wereldwijde migraties ...Gelukkig beseft onze samenleving meer en meer dat een verantwoord gebruik van de ruimte vooronze levenskwaliteit en voor die van de toekomstige generaties van primordiaal belang is.

Opbouw

• Hoe breder de vorming, hoe dieper het inzicht in geografische problemen. De opleiding geografie is dan ook gestoeld op flexibiliteit en interdisciplinariteit.

• De eerste opleidingsfase is vooral een belangrijke oriëntatiefase en gemeenschappelijk voor alle geografiestudenten. Ze bestaat uit inleidende geografische opleidingsonderdelen en basis -opleidings onderdelen uit zowel de exacte als de sociale wetenschappen.

• Vanaf de tweede fase kies je ook een minor die je toelaat je kennis in andere wetenschapsdisciplines,verwant aan de geografie, te verruimen. Je hebt de keuze uit de minor wis- en natuurkunde, de minor onderwijs, de minor Business & Innovation en de minor verbreding met daarinde opties aardwetenschappen of sociaal-economische wetenschappen.

121

Gent, Brussel of Leuven?

• De bacheloropleiding geografie wordt in Vlaanderen aangeboden in Gent, Brussel en Leuven. Het gaat telkens om boeiende steden, die elk hun voordelen hebben, ook als geografisch studieobject.

• De opleiding in Leuven onderscheidt zich door haar flexibel en multidisciplinair karakter. Naast een vast pakket opleidingsonderdelen kun je kiezen uit een waaier van minors die je met aanverwante wetenschappen laten kennismaken.

• In Brussel en Gent kies je in de bacheloropleiding al in zekere mate een toekomstige specialisatie.In Leuven leggen we de nadruk op de banden tussen de sociaaleconomische en de fysischegeografie en volgt iedereen hetzelfde basispakket.

GEOGRAFIE

Studieprogramma




Mogelijke minors: verbreding (keuze sociaal-economische wetenschappen of keuzeaard wetenschappen) • onderwijs • wis- ennatuurkunde • Business & Innovation



Geografie 6

Geologie 6


Wiskunde I 6




Weer- en klimaatkunde 5

Geografische voorstellingen 3

Geografische gegevens-verzameling en analyse I

3

Geologische analyse en synthese I 3


Geschiedenis van de nieuwste tijd 4


Minor ± 10

Sociale geografie 6

Topografie en cartografie 6

Bio-economie 4

Milieuchemie 4


Minor ± 5

Geografische gegevens-verzameling en analyse II 6

Fysische geografie 6

Ruimtelijke analysetechnieken 6

Ecologie 4


Wiskunde II 3

Wijsbegeerte 3

122

■ Geografie■ Ondersteuning■ Algemene verbreding■ Minor

Derde fase


Minor ± 10

Geographic Information Systems 6

Economische lokalisatie en regionale ontwikkeling

6

Geomorfologische processen 5

Geologie van België 3


Minor ± 5

Regionale geografie:België in de EU 6

Eindwerk 6

Geomorfologische processen 4

Buitenlandse excursie 3


Sociologie 3

123GEOGRAFIE

124

MAANDAG

8:30-10:30 u. Geografie: interactie

mens en aarde (hoorcollege)

10:30-14 u. Nota's bijwerken in

cafetaria CBA


(hoorcollege)

16-18 u. Geologie (oefeningen)

pizza & tv-avond op kot

DINSDAG


11-13 u. Geografie: interactie mens en

aarde (hoorcollege)

Alma met Pieter-Jan


(oefeningen)


(hoorcollege)

lopen @ sportkot

WOENSDAG


oefeningen maken met Nele

13:30-15 u. Grondslagen van de

chemie (hoorcollege)

oefeningen chemie op kot

cinema met Jelle

DONDERDAG

uitslapen!11-13 u. Wiskunde I (hoorcollege)



(oefeningen)

pintje drinken ;-)

VRIJDAG

8:30-10:30 u. Algemene natuurkunde I






ZATERDAG

mountainbiken

14-18 u. Statistiek & data-

analyse oefenen

ZONDAG

10-12 u. Notities bijwerken

interactie mens en

aarde

14-17 u. Natuurkunde &wiskunde studeren

TO DO

Naar huis

terug naar Leuven

Week van een student geografie



loopschoenen meenemen

boeken bib niet vergeten!

Masteropleidingen

In functie van de minor die je tijdens je bacheloropleiding gevolgd hebt, kun je overstappen naar anderemasteropleidingen, sommige rechtstreeks, andere na het volgen van een voorbereidingsprogramma.

■ Master in de geografie (E) (interuniversitaire samenwerking KU Leuven / VUB) (120 studiepunten)

Je leert de geografie in al haar facetten kennen en beheersen, steeds in een interdisciplinaire context.Met gespecialiseerde opleidingsonderdelen verbreed je je geografische kennis en kunde en verdiepje je in je specialisatierichting.

Je besteedt een groot gedeelte van deze opleiding aan zelfstandig wetenschappelijk onderzoek, dat resulteert in een masterproef. Je leert hoe je nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied moetvolgen en verwerken. Door nieuwe inzichten en zelf verkregen resultaten voor te stellen en tebediscussiëren met mede studenten bekwaam je je verder in communicatie.

Je kiest uit drie specialisatierichtingen:

• terrestrische ecosystemen en global change• ruimtelijke analyse van de omgeving• stadsgeografie

De keuze van een specialisatie is niet afhankelijk van de minor die je in de bacheloropleiding volgde.De verbreding van je opleiding en de vaardigheden die je in iedere minor verwerft, komen immers in elke specialisatie van pas. Je kiest voor een van de twee aangeboden finaliteiten, die je elk op hun manier ondersteunen in je latere werksituatie. Aan de hand van de finaliteit onderwijs kun je je kennis doorgeven aan leerlingen van het secundair of het hoger onderwijs. De professionelefinaliteit spitst zich ten slotte meer toe op toegepast onderzoek bij de overheid en in de bedrijfs -wereld. Binnen deze optie volg je ook een stage in de bedrijfswereld of bij de overheid.

Indien je je eerder wil verdiepen in de verschillende specialisaties van de geografie, dan is deEngelstalige equivalente opleiding Master of Geography een mogelijkheid. Deze biedt de specialisatiesCity, Space and Society, Earth and Climate en GIS and Spatial Modelling aan, maar heeft geen keuze -finaliteiten. Deze master is uitsluitend gericht op onderzoek.

8 www.kuleuven.be/ma/mgeognl


In de eerste fase was de leukste les zeker en vast geografie: interactie mens-aarde.Het opleidingsonderdeel gaat over de toenemende bevolkingsdruk, de uitdagingenwaar de wereld voor staat, de klimaatproblematiek of zaken als overbevissing.

Het mooie aan het opleidingsonderdeel is dat, bijvoorbeeld bij de overbevissing, niet enkel gekeken wordt door de ogen van een ecoloog, maar ook door de ogen van een lokale visser, een handelaar, een politicus of een consument.

(Sofie, student)

125GEOGRAFIE

126

■ Master in het toerisme (60 studiepunten)*

Na voorbereidingsprogramma van 12 studiepunten

Het studiedomein van toerisme verschilt van vele andere door de complexiteit van toerisme alsmaatschappelijk fenomeen, als beleidsdomein en als economische activiteit. Vanuit de bedrijfskundewordt de toeristische sector bestudeerd als een 'keten van producten en diensten'. Het accent ligtop sectorspecifieke marketingstudies, inclusief concurrentieanalyses. Naast het economische zijn erechter nog vele aspecten die vooral gericht zijn op het gedragspatroon en de impact op ruimte ensamenleving. Dit betekent dat ook de sociale, geografische en culturele disciplines het aanbodkomen verrijken in een coherent programma dat het multidimensionele karakter van toerisme tenvolle aan bod laat komen en het aspect duurzaamheid vooropstelt.

De basisprincipes globalisering, duurzame ontwikkeling en wetenschappelijk onderzoekworden in zes modules uitgewerkt:

• de culturele dimensie van toerisme• marketing van toerisme• ontwikkeling van de bestemmingen• management in toerisme• toegepast toerisme• masterproef

Deze opleiding is vernieuwend door de gemengde instroom van professionele en academischebachelors en masters. Ontegensprekelijk is dit op zich reeds een vorm van interdisciplinaire integratiedie je leeromgeving alleen maar kan verrijken. De veelheid aan actieve werkvormen en projectwerkbewijst dat wij geloven in je creativiteit en inzet.

Heel wat opleidingsonderdelen worden gedoceerd in het Engels waardoor je in contact komt metbuitenlandse studenten, o.a. van de Erasmus Mundus Master in Sustainable Territorial Development.

8 www.kuleuven.be/ma/mtoerl


Zie ► p. 21


Zie ► p. 96


Zie ► p. 66

■ Master in de geologie (E, interuniversitaire samenwerking KU Leuven / UGent) (120 studiepunten)

Na minor verbreding, optie aardwetenschappen, en mits inhaalprogrammaZie ► p. 111


127

Geografen komen voornamelijk terecht in functies die te maken hebben met het ruimtegebruik.Als master in de geografie heb je een brede visie op onze leefwereld, je bent een omgevingsspecialist met een sterke interdisciplinaire vorming. Geografen kunnen problemen goed situeren en vinden snel de kortste weg naar analyses en oplossingen. Dat wordt erg gewaardeerd op de arbeidsmarkt.

• Je kunt aan de slag in studiebureaus, waar je meewerkt aan milieueffectrapportages, aan ruimtelijkestructuurplannen en aan studies voor stadsvernieuwing of voor de ontwikkeling van het platteland ofvan achtergestelde buurten. Je behandelt ook allerhande vergunningsaanvragen.

• Bedrijven zoeken almaar meer geografen die gespecialiseerd zijn in het gebruik en het ontwikkelenvan software voor het beheer van geografische gegevens (Geografische Informatie Systemen)en/of in het ontwerpen en produceren van digitale kaarten.

• Ook andere bedrijven hebben meer en meer nood aan correct geïnterpreteerde ruimtelijke informatieom hun commerciële strategie te bepalen.

• Dankzij je grondige kennis van het landschap en de economische, sociale en culturelebijzonderheden is de toeristische sector ook een afnemer van afgestudeerde geografen.

• Als geograaf kun je ook terecht in het onderwijs (zowel secundair als hoger). Een uitdagende functie,want enthousiaste docenten en leraren nemen een sleutelpositie in bij de ontwikkeling van onzemaatschappij.

• Bij overheidsinstellingen zijn er op verschillende niveaus (nationaal, provinciaal, gemeentelijk) en inverschillende domeinen (ruimtelijke ordening, mobiliteit, milieu, huisvesting, economie, stedenbeleid,plattelandsbeleid, sociale zaken ...) geografen actief.

• Een aantal afgestudeerden kiest voor een carrière in het wetenschappelijk onderzoek, ook in het buitenland.

Loopbaan

Onderwijs & Onderzoek

• Leraar aardrijkskunde en/ofnatuurwetenschappen

• Docent hogeschool• Onderzoeker aan de

universiteit• (Inter)nationale onderzoeks -

instellingen (VITO ...)

Privé

• Meteobedrijven• Teledetectie• Cartografie• Geografische Informatie -

systemen (GIS)• Milieustudiebureaus

Overheid

• Geo-informatie• Ruimtelijke planning• Mobiliteit• Stadsontwikkeling• Milieubeheer

Op het eerste gezicht is de link tussen de financiële sector en de geografiemisschien niet zo duidelijk, maar toch is er één. In mijn functie gaat het omdatabanken en het beheer ervan, en het maakt weinig verschil uit of datgeografische data zijn of andere.

(Isabelle Eeman, senior project manager, ING Belgium)

GEOGRAFIE

128128

Op dit moment starten we met een project rond diversiteit en gemeenschapsvorming.Sociologen hebben de correlatie bestudeerd tussen diversiteit en de kwaliteit vansamenleven, en stellen vast dat naarmate er in een gemeenschap meer interneverschillen zijn, de solidariteit minder groot wordt. Dat is een algemene wet uit desociologie, zeg maar. Het project wil onderzoeken hoe die algemene sociologischewetmatigheid op een bepaalde plek ingevuld wordt.

We werken hiervoor samen met pedagogen, die heel praktijkgericht werken enonderzoeken wat de effecten zijn in een gemeenschap van ingrepen zoals lesgeven ofopbouwwerk. Zij hebben een eigen methodiek van actieonderzoek, die essentieel is.In hetzelfde project werken ook politicologen mee, die het effect onderzoeken op de politiek op verschillende niveaus. Wij geografen onderzoeken de rol van de plaats waar de gemeenschap zich bevindt.

(Prof. M. Loopmans, maart 2013)

129

Opleidingsonderdelen van de eerste faseIn deze brochure vind je telkens per opleiding onder ‘Studieprogramma’ een opsomming van deverplichte opleidingsonderdelen van de eerste opleidingsfase. Deze vind je in onderstaande lijst terug,met een omschrijving van de inhoud door de beste critici: je (toekomstige) collega-studenten.

De opleidingsonderdelen staan gegroepeerd per discipline, niet per studierichting. Zo vind jebijvoorbeeld onder de discipline biologie opleidingsonderdelen die zowel door studenten biologie,chemie als biochemie en biotechnologie gevolgd worden.

WISKUNDE

Calculus I en II

■ wiskunde, fysica

Deze cursus start met een herhaling van een aantal belangrijke begrippen uit het secundair onderwijs.Reeds gekende begrippen zoals functies, limieten, afgeleiden en integralen worden verder uitgediept.Daarna maak je kennis met een aantal nieuwe concepten zoals machtreeksen, differentiaal -vergelijkingen en functies in meerdere veranderlijken. Hierbij ligt de nadruk eerder optoepassingen dan op de theoretische achtergrond: veel oefeningen maken is dus de boodschap!

Dit opleidingsonderdeel werkt met permanente evaluatie, wat betekent dat je om de 3 à 4 wekeneen test hebt die meetelt voor je eindcijfer. Laat je dus niet misleiden: dit opleidingsonderdeel is meerdan een ‘herhaling van het secundair’ en vraagt de nodige inzet tijdens het academiejaar.

Analyse I

■ wiskunde

In dit opleidingsonderdeel bestudeer je de grondbeginselen van de wiskundige analyse zoalscontinuïteit, afgeleiden, integralen en reeksen waarbij er veel aandacht besteed wordt aan de exacteformulering van definities en eigenschappen. Professor Quaegebeur weet tijdens de colleges jeinteresse te wekken door de leerstof op een interactieve manier aan te brengen. Je kunt dus hetbest goed voorbereid naar de les komen. De colleges zijn zeker en vast een aanrader, je leert erveel bij dat niet in de cursus staat en verwerft er een dieper inzicht.

De erg uitgebreide cursus mag je ook gebruiken op het mondelinge examen. Professor Quaegebeurgeeft je hints en laat je daarna nog even rustig werken als je vast zou zitten. Ga ook zeker naarde oefenzittingen. Daar kun je je onder begeleiding van een assistent de aangeleerde begrippenen technieken verder eigen maken.

OPLEIDINGSONDERDELEN VAN DE EERSTE FASE

130

Lineaire algebra


In dit opleidingsonderdeel maak je voor het eerst kennis met abstracte wiskunde. In de loop van hetsemester raak je vertrouwd met matrices, vectorruimtes, hun bijhorende eigenschappen en eenaantal toepassingen in andere domeinen. Daarenboven wekt professor Veys oprechte interesse bij zijn studenten op, waardoor hij al meermaals het jaarlijkse gouden krijtje voor beste professor wiskundegewonnen heeft.

Bewijzen en redeneren


Professor Kuijlaars leert je verschillende technieken aan om een stelling of propositie exact tebewijzen en hoe je dit zo nauwkeurig mogelijk neerschrijft. Aangezien het bewijzen van stellingen invele andere wiskundeopleidingsonderdelen aan bod komt, is dit een zeer nuttig opleidingsonderdeel.De oefenzittingen zijn zeker de moeite, aangezien je door zelf aan het werk te gaan, pas echt kuntleren hoe je bewijzen moet opstellen.

Wiskunde I

■ chemie, biochemie en biotechnologie, geologie, informatica, geografie

Je begint met een herhaling van de belangrijkste begrippen uit het secundair onderwijs.Professor Kuijlaars diept gekende begrippen als functies, afgeleiden en integralen verder uit.Daarna maak je kennis met belangrijke nieuwe begrippen zoals differentiaalvergelijkingenen functies in meerdere veranderlijken. De nadruk ligt eerder op toepassingen dan opde theoretische achtergrond.

Er is voldoende ondersteuning voorzien voor dit opleidingsonderdeel, in de vorm van hoorcolleges,een uitgebreide en duidelijk geschreven cursus en heel wat oefensessies. Bij deze laatste aanwezigzijn, is dan ook essentieel om alle begrippen en technieken onder de knie te krijgen.

Wiskunde II (3 studiepunten)

■ informatica, geografie

Professor Kuijlaars probeert je een dieper inzicht in de wiskunde te geven. Rijen, reeksen enmatrices komen uitgebreid aan bod en worden aangevuld met een gedeelte over hogere wiskunde.Wie graag met wiskunde bezig is, komt in dit opleidingsonderdeel zeker aan zijn trekken. Naast eenaanvulling op de leerstof uit het eerste semester krijg je ook de juiste inzichten voor de wiskunde die een wetenschapsstudent nodig heeft in het verdere verloop van zijn studies. Ga zeker naar de oefensessies, aangezien het kunnen toepassen van de leerstof van dit opleidingsonderdeel erg belangrijk is.

De hoorcolleges worden samen gegeven met de 6-studiepuntenvariant van dit opleidingsonderdeel.Hierdoor lopen de lessen voor informatica en geografie maar tot in de helft van het semester.

131

Wiskunde II (6 studiepunten)

■ chemie, biochemie en biotechnologie, geologie

In de tweede helft van het semester worden eerder geziene concepten verder uitgediept. Zo bestudeer je onder andere meervoudige integralen, vectorvelden en Fouriertransformaties.Bovendien maak je kennis met het wiskundig computerprogramma MATLAB. Nog steeds ligt de nadruk op het kunnen toepassen van de leerstof, en is het bijwonen van de oefenzittingen een absolute aanrader.

Wiskundige methoden voor biomedische wetenschappen

■ biologie

Dit is een van de twee verplichte wiskundeopleidingsonderdelen in de bacheloropleiding biologie. De nadruk ligt op verschillende populatiemodellen en toepassingen. De professor gebruikt slides en een Engelstalig handboek.

Tijdens de werkzittingen wordt de theorie omgezet in oefeningen. Op het examen mag er voor één deel een portfolio gebruikt worden dat je zelf maakt. Dit portfolio vul je het best elke week aan, zo heb je hier tijdens de blokperiode bijna geen werk meer aan.

Studenten die uit een wiskundige richting komen (ongeveer zes uur wiskunde per week), hebben een vrij grote slaagkans, mits enige inzet. Voor de studenten die een minder sterke wiskundigeachtergrond hebben, worden er vier monitoraatsessies georganiseerd waarin enkele noodzakelijkewiskundige technieken (bv. een integraal uitwerken) worden herhaald.

Statistiek & data-analyse

■ geologie, geografie

In dit opleidingsonderdeel komen de belangrijkste begrippen en concepten uit kansrekenen enstatistiek aan bod, waarbij de nadruk vooral ligt op het begrijpen en kunnen toepassen ervan. Voor een wetenschapper is het immers niet alleen belangrijk om data op de juiste manier teverkrijgen, maar ook om deze gegevens statistisch te verwerken, zodat op basis van deze data-analyse de correcte conclusies getrokken worden.

Voor het oefengedeelte wordt er wekelijks afgewisseld tussen ‘klassieke’ oefenzittingen enzelfstudiepakketten met statistische software (R). In de laatste weken van het semester maak je (per twee) een taak waarin je een concrete dataset analyseert en je bevindingen in een verslagrapporteert. Hiervoor maak je opnieuw gebruik van R: het is dus belangrijk om hier vanaf het begingoed mee te leren werken.

Kansrekenen en statistiek I

■ wiskunde

In dit opleidingsonderdeel leer je de theoretische beginselen van kansrekenen en statistiek. Het blijftechter niet bij theoretische kennis: door middel van oefeningen en een project wordt je theoretischekennis over kansmodellen en statistische procedures ook omgezet in praktische vaardigheden.Dit opleidingsonderdeel is dan ook ideaal voor iedereen die een grondige theoretische kenniswil combineren met het praktisch verwerken van data op een statistisch correcte manier.


Algebraïsche structuren

■ wiskunde

In het eerste deel behandel je in het bijzonder groepen en ringen. Je begint rustig met modulo-rekenen als inleiding tot de restklasseringen. Naarmate de cursus vordert, komen abstractereonderwerpen aan bod. Begrijpen en inzicht verwerven is de boodschap. De oefenzittingen zijn nogmeer dan de lessen een absolute aanrader, aangezien de oefeningen soms een heel verhelderendlicht werpen op de nogal abstracte theorie.

Het tweede deel van de cursus bouwt verder op de cursus lineaire algebra, en behandelt onderandere duale ruimten en bilineaire vormen. Probeer ook hier goed te volgen tijdens de collegesen zorg zeker dat je genoeg oefeningen maakt. Op het examen is de theorie mondeling en zijn deoefeningen schriftelijk, maar er wordt ook veel aandacht besteed aan je schriftelijke voorbereiding bij het mondelinge deel.

Kansrekenen I

■ fysica

In dit opleidingsonderdeel leer je de theoretische beginselen van kansrekenen en bestudeer je eenaantal veel voorkomende kansmodellen. Via oefenzittingen oefen je alle begrippen in en leer je vlotwerken met de verschillende modellen. Zo heb je een fundamentele basis voor de statistischeprocedures waarmee je later in de opleiding in contact komt. Niet onbelangrijk aangezieneen correcte data-analyse onontbeerlijk is bij de vele experimenten binnen de fysica.

132

INFORMATICA

Beginselen van programmeren

■ wiskunde, fysica, informatica

Tijdens beginselen van programmeren, onder studenten beter gekend als BeeVeePee, zet je je eerstestapjes in de wondere wereld van het programmeren. Hoewel de cursus zich op één programmeertaalricht (Java) en je aan het eind van de cursus een stevige basis hebt, gaat deze cursus eerder overeen manier van denken dan over het foutloos programmeren in een bepaalde taal.

De cursus is opgedeeld in twee delen: de hoorcolleges en de oefenzittingen. In de hoorcollegesworden nieuwe begrippen en technieken aangebracht, die je later in een oefenzitting verwerkt. Maar let op, de eerste oefenzitting zal even schrikken zijn, omdat alle code op papier wordt gemaakt.Deze oefenzittingen zijn heel belangrijk: BVP is een opleidingsonderdeel dat je alleen al doendeleert. Begin november word je voor de eerste keer getest alvorens men je daadwerkelijk voorde leeuwen gooit.

Met de leeuwen bedoelen we het alom gevreesde practicum, met de test doelen we op hetoefenpracticum. Het oefenpracticum is over het algemeen niet moeilijk, maar vergt wel een hoopwerk (30 à 60 uur). Hoewel het tijdstip van dit practicum niet echt gunstig valt (drukke weken), loont het zeker de moeite om door te bijten. Door de tijd die je in de practica steekt, leer je hetopleidingsonderdeel begrijpen waardoor het examen voor velen bijna een formaliteit wordt. De meningen over dit opleidingsonderdeel zijn echter verdeeld: voor bepaalde informatici is ditopleidingsonderdeel te gemakkelijk, voor sommige fysici of wiskundigen blijft dit een aartsmoeilijkopleidingsonderdeel dat ze nooit volledig zullen beheersen. In dit geval is het zeker aan te raden hulp te zoeken bij ouderejaars (of je peter-meter groepje!).

133OPLEIDINGSONDERDELEN VAN DE EERSTE FASE

134

Informaticawerktuigen

■ informatica

Informaticawerktuigen is een opleidingsonderdeel dat bestaat uit practica. Elke week volg je eenverplichte oefenzitting over een bepaald thema, gegeven door een assistent. Daarnaast zijn er tweepractica over Visual Basic en Ruby, en een groepsopdracht met vijf tot acht studenten waarover jeook een presentatie doet. Ten slotte maak je een blogpost.

De practica zijn meestal wel duidelijk, en de basisinformatie die je nodig hebt, staat in het boek.Soms is er wel wat extra opzoekingswerk vereist. Dit opleidingsonderdeel is 6 studiepunten waard,dus begin tijdig aan je practica en steek er voldoende tijd en moeite in!

Fundamenten voor de informatica

■ informatica

Dit is een opleidingsonderdeel uit het tweede semester, gedoceerd door professor Blockeel.Ondanks de naam wordt er in fundamenten voor de informatica vooral discrete wiskundegedoceerd. De naam verwijst naar het feit dat veel principes uit de informatica hierop gebaseerd zijn,waardoor het dus een belangrijk opleidingsonderdeel is voor deze richting.

Je maakt kennis met complexiteitstheorie (de efficiëntie van algoritmes), grafentheorie (waarin jeproblemen oplost aan de hand van grafen en ze bijgevolg eenvoudiger door een computer kunt latenoplossen) en vastepuntstheorie (een principe waarop onder andere recursie gebaseerd is). De cursusis niet zo dik, maar wat er in staat, moet je wel perfect begrijpen. Indien je tijdens het college iets nietonmiddellijk begrijpt: geen nood! De oefenzittingen bieden telkens verduidelijking bij de conceptendie je in de les theoretisch hebt behandeld.

Structuur en organisatie van computersystemen

■ informatica

Het eerste wat je leert, is het belang van afkortingen (het opleidingsonderdeel wordt dan ook dooriedereen, inclusief de prof, gewoon SOCS genoemd). Belangrijker is natuurlijk dat je ook leert hoediverse hardware en software werkt. Concreet ontdek je onder andere hoe een processor werkt en hoe een broncode in bijvoorbeeld C wordt omgezet naar machinecode. Andere voorbeelden zijn de cd, de dvd, de harde schijf en de werking van een compiler.

Ook wordt de (verder onbestaande) assembleertaal Drama gedefinieerd. Naar deze taal, die de helftvan de examenpunten beslaat, wordt vaak verwezen in de cursus. Voor dit opleidingsonderdeelleg je twee toetsen af over Drama en een mondeling examen rond kerst.

Objectgericht programmeren

■ informatica

Objectgericht programmeren (OGP) is het vervolg op beginselen van programmeren (BVP). In BVPleer je vooral de instructies waarmee je programmeert, terwijl je in OGP leert hoe je die instructiesop een goede manier moet gebruiken.

135

De lessen worden geïllustreerd in Java, maar je kunt wat je in deze cursus leert in feite opelke objectgerichte programmeertaal toepassen. De lessen zijn zeer boeiend om te volgen.Professor Steegmans interageert constant met zijn studenten. Hij laat je de oplossing aanbrengen,en stuurt zelf af en toe bij waar het nodig is. Er is geen echt examen van dit opleidingsonderdeel,de punten worden gegeven op basis van de practica: één groot practicum in drie delen.

De prof is een groot voorstander van extreme programming, wat betekent dat je met twee tegelijkprogrammeert. Je maakt je practica dus bij voorkeur met twee. Het eerste deel is redelijk eenvoudig.De volgende delen bouwen daar op voort, telkens iets moeilijker. Testen schrijven is sterk aangeraden.De verdediging van het project gebeurt in het kantoor van de prof. Hij stelt enkele vragen over hetUML-diagram van je project, en vraagt je enkele delen van de opgave te demonstreren in je code.Het gaat er heel relaxed aan toe: professor Steegmans is vriendelijk en rustig en straalt die kalmteook uit.

Logica voor informatici

■ informatica

Veel studenten vinden de cursus logica heel interessant en niet te moeilijk. De cursus kan wordenonderverdeeld in drie grote delen: propositielogica, predicatenlogica en onbeslisbaarheid.De eerste twee delen draaien vooral rond oefeningen: vertaaloefeningen, rekenen met logischeequivalenties … Het derde deel is dan weer theoretischer en inhoudelijk moeilijker: het heeft somszelfs iets weg van filosofie van de wiskunde, bijvoorbeeld wanneer de onvolledigheidsstelling vanGöbel aan bod komt. Het is essentieel dat je bijzonder veel oefeningen maakt. Professor Deneckerzorgt voor een paar mooie softwarepakketten die je helpen bij het maken van oefeningen: zo wordtoefenen soms zelfs plezierig! Bij het oplossen van oefeningen komt het vaak neer op precisie ennauwkeurig werken. Als je dat kunt, heb je voor dit opleidingsonderdeel niets te vrezen.

Gegevensstructuren en algoritmen

■ informatica

Dit is een opleidingsonderdeel van 6 studiepunten, gegeven door professor Dutré. De doelstelling is om inzicht te verwerven en ervaring op te doen met gegevensstructuren en algoritmen,die algemeen bruikbaar zijn in de ontwikkeling van softwaresystemen.

De evaluatie bestaat uit vier kleine projecten, elk op 1,5 punt, en een mondeling examen metschriftelijke voorbereiding. De vier projecten zijn zeker niet gemakkelijk, dus probeer mee te zijn met de leerstof. De cursus bestaat uit een Engelstalig boek, het goedkoopst beschikbaar bij de Scientica Cudi, maar de slides zijn hiervan zeker al een goede samenvatting.


FYSICA

Algemene natuurkunde I: mechanica


Deze inleiding tot de mechanica behandelt eendimensionale bewegingen, over de wetten van Newtontot behoud van impulsmoment. Professor Fannes doet zijn uiterste best om je alles zo duidelijkmogelijk bij te brengen. Voor zijn overtuigende lessen heeft hij dan ook al enkele keren het jaarlijksegouden krijtje voor beste professor fysica gekregen.

Algemene natuurkunde I

■ chemie, biochemie en biotechnologie, geologie, geografie

Natuurkunde is een heel belangrijk opleidingsonderdeel voor elke wetenschapper. Vele natuurlijkeverschijnselen zijn immers te verklaren aan de hand van een beperkt aantal basisformules enlogische redeneringen. Professor Van Proeyen legt de belangrijkste afleidingen duidelijk uit tijdens de colleges. Mede dankzij de oefeningen en practica krijg je een goed beeld over golven, krachten,wetmatigheden en materie. Je leert fysische fenomenen analyseren en begrijpen.

Natuurkunde voor informatici

■ informatica

Natuurkunde voor informatici (in de wandelgangen simpelweg ‘fysica’) is, op de minor fysica na, het enige natuurkundige opleidingsonderdeel dat informaticastudenten krijgen. Je maakt kennis met enkele basisconcepten uit de natuurkunde, meer bepaald beginselen van de mechanica enelektrische verschijnselen.

De hoofdstukken over mechanica zijn relatief eenvoudig. Het is belangrijk dat je de cursussenwiskunde I en II goed kunt toepassen, vooral integratie, afleiden en het oplossen van differentiaal -vergelijkingen. Zowel inzicht in de fysische verschijnselen als kennis van de formules is belangrijk. Ga dus zeker naar alle lessen en oefenzittingen en hou ook buiten de lessen de leerstof bij, want ditis het perfecte ‘buisopleidingsonderdeel’ voor late beginners. Een deel van dit examen is schriftelijk,maar je legt na de schriftelijke voorbereiding ook een gedeelte mondeling af.

Biofysica

■ biologie

Biofysica is een algemeen wetenschappelijk opleidingsonderdeel in de biologie. Het is ook het enigenagenoeg zuivere fysicaopleidingsonderdeel in de bachelor biologie. De professoren Wagner en Temst gebruiken slides en een zelfgeschreven handboek. Tijdens de hoorcolleges noteer je bij de slides. In het handboek staat alles uitgewerkt en duidelijk beschreven, zodat je met de nodigeinzet niet al te veel moeite hebt met het theoriegedeelte.

Dit opleidingsonderdeel behandelt de basisbeginselen van de fysica en hun toepassing opbiologische systemen. Zo krijg je inzicht in de principes van de overdracht van energie en van elektrische signalen, met toepassing op prikkelgeleiding langs een axon.

136

137

Naast de theoretische hoorcolleges vinden er ook werkzittingen plaats waarin oefeningen wordengemaakt (te vinden op Toledo). Af en toe leg je (aangekondigde) testen af – hou dus zeker tijdens het jaar de oefeningen bij! Aangezien het examen grotendeels uit oefeningen bestaat, zijn de testenhandig om eventuele kennisgebreken te ontdekken en aan te pakken.

Algemene natuurkunde II: golven, elektromagnetisme en optica


Dit inleidende opleidingsonderdeel wordt gedoceerd door de bijzonder vriendelijke professor Van Haesendonck. Je leert meer over het effect van elektrische en magnetische velden en huntoepassingen, en ook over golven en licht. Met elektromagnetisme, golfverschijnselen en optica kun je heel wat natuurverschijnselen (bliksem, noorderlicht, regenboog ...) begrijpen en verklaren, en ze liggen ook aan de basis van technologische toepassingen uit ons dagelijks leven (gloeilamp,elektrische generator, bril met corrigerende lenzen ...) en uit de onderzoekswereld (oscilloscoop,massapectrometer, structuurbepaling met X-stralendiffractie ...).

Statistische thermodynamica

■ fysica

Dit is het eerste theoretische fysicaopleidingsonderdeel. Thermodynamica is een domein inde fysica dat je warmte en de overdracht van energie leert begrijpen. De eerste helft geeft jeeen macroscopische basis, terwijl professor Maes zich in de tweede helft volledig laat gaan omje bij te brengen hoe deze theorie volgt uit bewegingen van atomen op microscopische schaal. Door zijn immer interessante lessen heeft hij al meermaals het jaarlijkse gouden krijtje voor beste professor fysica verdiend.

Fysica practicum

■ fysica

Dit is een van de nieuwste opleidingsonderdelen binnen de richting fysica. Je voert allerlei proevenuit onder begeleiding van assistenten en de geliefde professor Ewald Janssens. Je leert eenexperiment op te zetten op basis van een korte beschrijving en vraagstelling, je moet de resultatenkunnen verwerken en interpreteren, en er correct over rapporteren. Je krijgt ook inzicht in deverschillende soorten experimenteerfouten en methodes voor foutenschatting en statistischeverwerking van meetresultaten.

De proeven variëren van een interessante opstelling met verschillende veren tot heuse fietsproeven.Later leg je die proeven ook uit in een kleine tentoonstelling.

Ten slotte test je een eigen concept (denk: hoe raarder, hoe leuker!).


138

CHEMIE

Grondslagen van de chemie

■ fysica, biologie, chemie, biochemie en biotechnologie, geologie, geografie

De meeste wetenschappers krijgen in hun opleiding te maken met chemische reacties. Een goedebasiskennis van de chemie is dan ook belangrijk om zulke reacties in voldoende mate te kunnenbegrijpen. Daarom leer je over de belangrijkste chemische principes.

Het opleidingsonderdeel bestaat uit een theoretisch gedeelte om de concepten duidelijk te makenen uit een praktisch gedeelte en oefeningengedeelte waarin de berekeningen en juiste labo -vaardigheden worden aangeleerd.

Industriële en technische chemie

■ chemie

Dit opleidingsonderdeel gaat over de chemie van het dagelijks leven. Je bestudeert een aantalindustriële processen zoals de productie van zwavelzuur of polymeren, van de ontginning vangrondstoffen tot aan de recyclage. Energiegebruik, katalysatoren, stabilisatoren: je leert denkenals een industriële chemicus.

In het tweede deel van de cursus krijg je seminaries van verschillende proffen, die elk vanuit hunspecialiteit aantonen hoe de maatschappij doordrongen is van chemie. Er is ook een bedrijfsbezoekaan een van de chemiereuzen in Vlaanderen.

Bio-organische chemie

■ biologie, biochemie en biotechnologie, chemie

In deze algemene inleiding tot de organische chemie komen ook biologische / biochemischetoepassingen aan bod. De basisreactiemechanismes worden theoretisch uitgelegd tijdens de hoor -colleges en uitgebreid toegepast tijdens de oefenzittingen. De practica over de geziene theorietellen mee voor het examen.

Het examen is opgebouwd uit een mondeling gedeelte over de theorie, een schriftelijk gedeelteoefeningen en nog een extra schriftelijk gedeelte over het befaamde ‘groene boekje’. In dat boekjestaan belangrijke moleculen die je van buiten moet kennen en wordt de systematiek van de IUPAC-naamgeving uit de doeken gedaan.

Veiligheid en laboratoriumpraktijk

■ chemie, biochemie en biotechnologie

Tijdens dit wekelijkse practicum word je vertrouwd gemaakt met de belangrijkste handelingen die nodig zijn in een laboratorium. Denk hierbij aan destillaties, extracties, chromatografieën ... Dit opleidings onderdeel heeft geen examen maar wordt wel permanent geëvalueerd.

Het wordt sinds jaar en dag gegeven door dr. Snauwaert die meestal veel eist van zijn studenten,maar van wie je wel erg veel kunt leren.

139

BIOLOGIE

Celbiologie en biochemie

■ biologie, biochemie en biotechnologie, chemie, geologie

Dit opleidingsonderdeel bestaat uit twee delen, gespreid over twee semesters.

Professor Van Dijck volgt vrij letterlijk het verloop van het boek, maar de nuances of de verbandenworden wat duidelijker benadrukt tijdens de hoorcolleges. Je raakt vertrouwd met de (bio)chemischesamenstelling en structurele opbouw van levende cellen en je leert de processen kennen die leiden totgroei, deling en differentiatie van cellen, en ook hoe bijvoorbeeld virussen zich kunnen vermeerderen.En je maakt kennis met allerlei transport-, stofwisselings- en informatieverwerkings processendie zich afspelen in levende cellen.

Tijdens het eerste semester leg je een tussentijdse toets af over een deel van de leerstof. Je resultaat telt voor een deel mee voor je eindtotaal.

Naast de hoorcolleges zijn er per semester ook enkele practica. Deze bereid je het best goed voor. Na elke set van practica wordt er telkens één verslag gemaakt. Dat verslag wordt ook gequoteerden telt mee voor een deel van je eindtotaal.

Genetica

■ biologie, biochemie en biotechnologie

Tijdens de colleges van professor Volckaert zie je hoe de genetica, een relatief jonge wetenschap,zich ontplooide om vele fenomenen te verklaren. Het gaat dan ook vooral om het waarom van de dingen en hoe alles werkt. Je bereidt oefeningen voor die je tijdens de volgende les samenoverloopt. Je neemt ook deel aan een discussieles over genetica en de maatschappij, waarbijvooral de ethische aspecten worden besproken. Voor drie studiepunten is het iets meer werk dan jezou verwachten, maar het opleidingsonderdeel is heel interessant en wordt enthousiast gedoceerd.


140

Bouw en functie van planten

■ biologie

Dit opleidingsonderdeel bestaat uit twee delen, gegeven door twee professoren (prof. Rolland en prof. Van Soom): bouw van planten en functie van planten, waarbij het eerste deel het grootste is. De structuren van planten worden besproken aan de hand van verschillende voorstellingen enmicroscopische coupes, van het niveau van de cel over weefsels tot de anatomie en morfologie van de volledige plant. Het is uitermate belangrijk dat je die schematische tekeningen volledig begrijpt.

Het tweede deel, de functie van planten, gaat over fysiologie: je leert over de rol van planten -hormonen, plantenvoeding, transport in planten en dergelijke meer.

Naast de hoorcolleges bekijk je tijdens practica coupes met een microscoop, waarna je vervolgens de structuren overtekent en benoemt. Je resultaat en je inzet tijdens het practicum wordenbijgehouden en tellen deels mee voor je eindcijfer. Tijdens het examen krijg je twee sets van vragenbij de respectievelijke professoren.

Bouw en functie van dieren

■ biologie

Dit college van professor Darras wordt algemeen ervaren als een zeer interessant opleidings -onderdeel waarin enkele inleidende onderwerpen in de dierenwereld worden aangeraakt (bv. excretie- en afweersysteem). De cursus is duidelijk opgebouwd met goed afgebakende hoofd stukken, wat het bijhouden van het opleidingsonderdeel heel makkelijk maakt. Elk hoofdstukbehandelt een specifiek probleem waarmee een dier in zijn milieu geconfronteerd wordt (bv. hetverwerken van voedsel, het verwijderen van schadelijke afvalstoffen) en vooral de manier waaropen de variatie waarmee dit probleem aangepakt wordt.

Tijdens de practica bekijk je coupes met een microscoop en / of voer je dissecties uit op dieren. Je tekent de structuren op correcte manier uit en beantwoordt een aantal vragen. Enige voorbereidingis dus nodig, ook omwille van de wekelijkse quotering van elk practicumdeel. Voor wie dit opleidings -onderdeel goed bij houdt, mag het examen geen groot probleem vormen.

Inleiding in de ecologie en evolutie

■ biologie

In dit opleidingsonderdeel, gedoceerd door professor De Meester, krijg je een basis in ecologisch enevolutionair denken. Je leert de samenhang tussen organismen en hun milieu zien, je krijgt inzicht in de relaties van organismen ten opzichte van het abiotische milieu en in biotische interacties zoalscompetitie, predatie, parasitisme en mutualisme. Je leert de basisconcepten kennen van ecologischeprocessen op het niveau van populaties, gemeenschappen en ecosystemen, en je ziet hoe dat temaken heeft met zaken als de biodiversiteitscrisis, globale klimaatsverandering en pollutie. Je krijgt ook inzicht in evolutionaire biologie. Zolang je dit opleidingsonderdeel niet onderschat, heb jeeen vrij grote slaagkans.

141

Structurele en fysiologische biologie

■ biochemie en biotechnologie

Dit opleidingsonderdeel wordt door twee proffen gedoceerd: het gedeelte over planten doorprofessor Van Den Ende en het gedeelte over dieren door professor Vanden Broeck. Het gedeelteover planten bestaat uit een stevige map vol (goede) slides. Je leert er over het plantenrijk, overecosystemen en alles wat daar bij komt kijken. Het gedeelte over dieren bestaat uit het dubbeleaantal slides en een cursus tekst op Toledo. Je leert er het dierenrijk kennen met al zijn specifiekekenmerken en functies.

Voor beide delen heb je ook nog een biologiehandboek dat de lessen aanvult. (Dit handboek wordtbij andere opleidingsonderdelen ook gebruikt.) Het examen bestaat uit twee aparte mondelingegedeelten. Opgelet: je moet voor elk deel van het examen geslaagd zijn! Je onderschat dan ookhet best de hoeveelheid leerstof niet.

GEOLOGIE - GEOGRAFIE

Geografie: interactie mens en aarde

■ geografie

Dit opleidingsonderdeel is het eerste echte geografieopleidingsonderdeel in de opleiding, en dient dan ook vooral als een inleiding. Je leert er de beginselen van zowel fysische als socialegeografie, en de combinatie van beide. Het opleidingsonderdeel gaat heel breed, over zowelkoolstofcycli en broeikas problematieken als voedingspatronen en stadsontwikkeling. Telkens geldt de dubbele vraag ‘hoe beïnvloeden mensen onze aarde? / hoe beïnvloedt het milieu de mens?’, en dit op verschillende schalen.

Professor Govers staat in voor het fysische aspect. Hij is meervoudig winnaar van het gouden krijtjegeografie, en geeft op een interactieve manier les. Professor Loopmans neemt het sociale aspect voor zijn rekening. Hij past zijn leerstof toe op de actualiteit, wat de lessen extra boeiend maakt.


142

Weer- en klimaatkunde

■ geografie

Dit opleidingsonderdeel wordt door menig geograaf als het interessantste van de eerste studiefasebevonden. In de hoorcolleges onderwijst professor Van Lipzig de belangrijkste basisbegrippenuit de weer- en klimaatkunde: de chemie van de atmosfeer, neerslagen, wolkenpatronen, straling,werking van de ozonlaag ... Elk hoofdstuk is onderbouwd met enkele afleidingen uit de fysica, die tijdens de hoorcolleges heel goed verduidelijkt worden.

Tijdens de oefenzittingen leer je omgaan met verschillende formules en krijg je inzicht in de relatiestussen verschillende weerkundige definities en begrippen. Deze werkzittingen zijn een must,aangezien ze ook op het examen grondig aan bod komen. Professor Van Lipzig geeft altijd zeerinteractieve lessen en probeert je bij de hoorcolleges te betrekken. Antwoorden op de vragen ensamen discussiëren is dus de boodschap!

Geologie

■ chemie, geologie, geografie

Geologie is de wetenschap die het systeem van de aarde bestudeert. In deze inleidende cursus licht professor Speijer enkele van de belangrijkste domeinen kort toe. Op alle schaalniveaus, van de structuur van kristallen tot de beweging van tektonische platen, wordt het belang van de geologie duidelijk. Later in je studie diep je deze basiskennis verder uit.

Geografische voorstellingen

■ geografie, geologie

Dit opleidingsonderdeel is geliefd bij het gros van de geografen. Je volgt enerzijds hoorcolleges enanderzijds verplichte computerzittingen. Tijdens de hoorcolleges maakt professor Van Rompaey de beginnende geograaf wegwijs in de cartografie. Principes voor de opmaak van een geografischcorrecte kaart en verwerking van ruimtelijke informatie in een raster- of vectorformaat komen hierbijzeker aan bod. Tijdens de oefenzittingen leer je hoe je met behulp van GIS-software eenthematische kaart maakt en hoe een databank vertaald kan worden in cartografische beeldtaal.

Geografische gegevensverzameling en analyse I

■ geografie

Meten is weten, zeker als je correct meet en de resultaten goed interpreteert. De professoren Govers en Loopmans leren je om bestaande geografische datasets te analyseren meteenvoudige spread sheet berekeningen en regressietechnieken. Je leert verbanden zien tussenfysische en sociaal economische omgevingsvariabelen. Hoe kun je geografische gegevens op hetterrein waarnemen, opnemen en vergelijken met bestaande gegevens op kaarten en in datasets?Hoe gebruik je terrein waarnemingen om menselijke en fysische aspecten van de geografischerealiteit te identificeren en beschrijven?

143

Geologische analyse en synthese I

■ geografie, geologie

Een echte geoloog of geograaf word je pas op het terrein. Daarom worden geologen en geografentijdens dit opleidingsonderdeel door professor Sintubin voorbereid op het echte werk. Met oefeningenworden enkele technieken aangeleerd, die je later op enkele excursies in de praktijk brengt.

Mineralogie

■ geografie

Zoals je al kon voorspellen, behandelt dit opleidingsonderdeel de mineralen. Op een aangenamemanier legt professor Elsen de vorming, klassering, eigenschappen en samenstelling van veleverschillende mineralen uit. In de practica worden de vaardigheden aangeleerd om mineralente herkennen en hun samenstelling te berekenen.

HUMANE OPLEIDINGSONDERDELEN

Wijsbegeerte

■ wiskunde, fysica, informatica, biologie, chemie, geologie, geografie

Professor Cortois schetst een korte geschiedenis van de filosofie, van het oude Griekenland tot het 20e-eeuwse neodarwinisme. Passeren onder meer de revue: de Griekse natuurfilosofen, het mathematische rationalisme van Pythagoras, Socrates, Plato, Aristoteles, het experimenteleempirisme van Bacon, het rigoureuze rationalisme van Descartes, en niet te vergeten Hume en Kant.

Op het examen komt het er niet op aan zo veel mogelijk te schrijven, zoals soms wel eens beweerd wordt. Professor Cortois houdt ervan dat je als student verbanden kunt leggen tussen de verschillende onder delen van de cursus. Gelijkenissen en verschillen tussen filosofischestromingen voldoende beheersen, zijn hierbij een must.

Geschiedenis van de nieuwste tijd

■ geografie

Dit is misschien een verrassing, maar een beetje geschiedenis is best wel belangrijk in de geografie. Je overloopt de evolutie van de westerse wereld vanaf het midden van de 18de eeuw tot 1945. Meer bepaald komen politieke, sociaaleconomische, culturele en levensbeschouwelijkeontwikkelingen van West-Europa, de Verenigde Staten en Rusland aan bod.


144

Faculteit Wetenschappen

Studiebegeleiding

Bij je studie word je aan de KU Leuven op verschillende manieren begeleid. Naargelang je vragen of wensen kun je gebruikmaken van verschillende begeleidingsformules, zowel aan je faculteit als bij de Dienst Studieadvies.

Studiebegeleiding aan de faculteit

Als student aan de Faculteit Wetenschappen word je tijdens je eerste bachelorfase niet aan je lotovergelaten. Het monitoraat staat klaar om je te begeleiden. Je krijgt extra uitleg bij de belangrijksteopleidingsonderdelen, je kunt deelnemen aan tussentijdse toetsen, je kunt er terecht met vragen rond je studieaanpak …

8 wet.kuleuven.be/monitoraat/faculteit-wetenschappen

De studietrajectbegeleiders informeren en adviseren je over studiekeuzemogelijkheden, bij scharnier -momenten en bij de inhoudelijke samenstelling van het studieprogramma. Ze begeleiden je doorheen je studieloopbaan.

Met allerlei vragen en klachten kun je terecht bij een onderwijsombuds (aanspreekpunt tijdens hetacademiejaar) en examenombuds (aanspreekpunt tijdens de blok- en examenperiode). Die brengthet probleem in kaart, bemiddelt waar nodig en zoekt een passende oplossing.

En ook de studentenkring zorgt ervoor dat je snel wegwijs raakt in Leuven. Elke kring heeft eencursusdienst, vertegenwoordigt je in allerlei onderwijsraden en zorgt natuurlijk ook voor amusement,cultuur en sport.

8 wet.kuleuven.be/studenten/studiebegeleiding

Studiebegeleiding door de Dienst Studieadvies

Ook bij de Dienst Studieadvies kun je, na doorverwijzing door het monitoraat of je studietraject -begeleider, terecht met studieproblemen: je weet niet goed hoe je de leerstof moet verwerken, je vindt de studierichting te zwaar, je bent zo bang voor de examens dat je blokkeert of je vindt nietmeteen het juiste evenwicht tussen studie en ontspanning. Samen met een studentenpsycholoog of -pedagoog kun je jezelf, je studiemogelijkheden en je toekomstverwachtingen leren inschatten. Tijdens en na je studies kun je op de dienst terecht met al je vragen over studiebegeleiding,heroriëntering, verder studeren, naar het buitenland gaan, tewerkstelling …

Maar ook nu al staat de dienst klaar om je te helpen bij het maken van een goede studiekeuze.

8 wet.kuleuven.be/studieadvies

145

Internationale ervaring

Zin om je grenzen te verleggen? Tijdens de derde fase van de bacheloropleiding of tijdens de eerstefase van je masteropleiding (afhankelijk van je gekozen opleiding) kun je een semester studeren aan eenbuitenlandse universiteit. In de loop van de tweede bachelorfase worden alle studenten geïnformeerdover de uitwisselingsmogelijkheden. Ook tijdens je masteropleiding kun je profiteren van deze uniekekans. De Leuvense universiteit biedt namelijk Erasmus+ aan, waarbij studenten en professoren tussenEuropese (en in een aantal gevallen ook niet-Europese) universiteiten worden uitgewisseld.

Een verblijf in het buitenland verlengt je studieduur niet. Het levert je ook geen buitenlands diploma op.Het geeft je KU Leuven-diploma wel een extra dimensie en bezorgt je bovendien een schat aanlevens ervaringen. Je maakt immers kennis met een andere taal, een andere cultuur en een ander onderwijssysteem.

8 www.kuleuven.be/studenten/buitenland/erasmus

8 wet.kuleuven.be/internationalisering

FACULTEIT WETENSCHAPPEN

Verderstudeermogelijkheden

Bijkomend masterdiploma

Heb je na het behalen van je masterdiploma nog zin om verder te studeren? Dan zijn er aande KU Leuven heel wat mogelijkheden. Wil je een bijkomend masterdiploma behalen, dan kan dat voor een aantal opleidingen rechtstreeks, en voor andere via een verkort bachelortraject of via een voorbereidingsprogramma.

Daarnaast kun je je kennis verder uitdiepen via een master-na-masteropleiding (zie ► p. 150).Die zijn enkel toegankelijk op basis van bepaalde masterdiploma’s.


Lerarenopleiding

Iedereen met een masterdiploma die als leraar of lerares benoemd wil worden in het secundaironderwijs, moet het ‘diploma van leraar’ halen. Aan de universiteit kun je een specifieke leraren -opleiding volgen. Je kunt daarmee starten bij de aanvang van je masteropleiding. De specifiekelerarenopleiding telt 60 studiepunten. Dat is het equivalent van een jaar voltijds studeren. De helftdaarvan (30 studiepunten) bestaat uit praktijk (grotendeels stage). Daardoor word je optimaalvoorbereid op alle aspecten van het lerarenberoep. Je kunt je praktijk vervullen als stagiair of als personeelslid van een school (Leraar-In-Opleiding of LIO).

Je kunt de specifieke lerarenopleiding afwerken in één academiejaar of spreiden over meerdereacademiejaren. Bij de Faculteit Wetenschappen kun je het theoretisch luik voor een deel al opnemenin je bacheloropleiding, als je kiest voor de minor onderwijs. Volg je daarna ook de optie onderwijs inje masteropleiding, dan rest enkel nog een stagecomponent om leraar te worden. Je kunt de leraren -opleiding ook starten na het afstuderen als master of in combinatie met een beroepsactiviteit.

Binnen de Faculteit Wetenschappen kun je als toekomstig leraar volgende afstudeerrichtingen volgen:wiskunde en natuurwetenschappen (met opties in fysica, chemie, biologie en geografie).

8 www.kuleuven.be/slo

146

147

Postgraduaten - permanente vorming

Permanente Vorming van de KU Leuven biedt een uitgebreid aanbod aan bijscholingsmogelijkheden,gaande van postgraduaat- en andere opleidingen met getuigschrift over kortlopende cursussen indag- of avondonderwijs tot lezingen en studiedagen. Daarmee biedt de KU Leuven een antwoord opde vraag van professionelen en andere geïnteresseerden naar academische opfrissing, bijscholing ofheroriëntering. Ook uitbreiding van de algemene kennis uit persoonlijke interesse behoort totde mogelijkheden. Postgraduaten en permanente vormingsopleidingen met getuigschrift vullenje diploma aan met een getuigschrift afgeleverd door de KU Leuven.

De Faculteit Wetenschappen biedt het postgraduaat wetenschapsonderwijs en -communicatie aan.De opleiding geeft geïnteresseerden de mogelijkheid zich te verdiepen en te bekwamen in verschillendeaspecten van communicatie en onderwijs. Het programma combineert praktijk en reflectie en richt zichtot een ruim publiek van communicatoren, van leraars tot wetenschapsjournalisten.

8 www.dml.kuleuven.be/permanentevorming

8 wet.kuleuven.be/pwetenschapscommunicatie

Doctoreren

Wie weet krijg je tijdens je opleiding de microbe voor het wetenschappelijk onderzoek helemaal tepakken en wil je gaan doctoreren. Een doctoraat geeft je de gelegenheid om zelf een actieve bijdragete leveren binnen een bepaald onderzoeksdomein. Onder de begeleiding van een promotor maak je creatief gebruik van wat je tijdens je opleiding geleerd hebt.

Je maakt op basis van zelfstandig wetenschappelijk onderzoek een doctoraatsverhandeling.Daarnaast omvat de doctoraatsopleiding cursussen, seminaries en studiedagen.

8 www.kuleuven.be/doctoreren

8 set.kuleuven.be/phd

FACULTEIT WETENSCHAPPEN

148

Campussen van de faculteit

De Faculteit Wetenschappen van de KU Leuven biedt zowel in Leuven als in Kortrijk de volledigebacheloropleidingen wiskunde, informatica, fysica, biologie en chemie aan. In Leuven heb je binnen de faculteit nog keuze uit de bacheloropleidingen biochemie en biotechnologie, geologie en geografie.

In Kortrijk kun je via doorstroomopties tijdens je bacheloropleiding overstappen naar de bachelor opleidingfarmaceutische wetenschappen na één jaar en naar de bacheloropleidingen ingenieurs wetenschappen enbio-ingenieurswetenschappen na twee jaar, telkens in Leuven. De masteropleidingen wetenschappenworden georganiseerd in Leuven.

LEUVEN

KORTRIJK

• Leuven• Campus Kulak Kortrijk

BACHELOR■ Bachelor in de wiskunde ■ ■

■ Bachelor in de informatica ■ ■

■ Bachelor in de fysica ■ ■

■ Bachelor in de chemie* ■ ■

■ Bachelor in de biochemie en biotechnologie ■

■ Bachelor in de biologie* ■ ■

■ Bachelor in de geologie ■

■ Bachelor in de geografie ■

VOORBEREIDINGS- EN SCHAKELPROGRAMMA’S■ Voorbereidingsprogramma: master in het toerisme** ■

■ Voorbereidingsprogramma: master in de nanowetenschappen en nanotechnologie ■

■ Schakelprogramma: master in het toerisme** ■

■ Schakelprogramma: master in de toegepaste informatica ■

■ Schakelprogramma: master in de chemie ■

■ Schakelprogramma: master in de biochemie en biotechnologie ■

MASTER■ Master in de wiskunde ■

■ Master of Mathematics ■

■ Master in de fysica ■

■ Master of Physics ■

■ Master in de sterrenkunde ■

■ Master of Astronomy and Astrophysics ■

■ Master in de chemie ■

■ Master of Chemistry ■

■ Erasmus Mundus Master of Theoretical Chemistry and Computational Modelling ■

■ Master in de biochemie en biotechnologie ■

■ Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology ■

■ Master in de biologie ■

■ Master of Biology ■

■ Master in de geologie ■

■ Master of Geology*** ■

■ Master in de geografie*** ■

■ Master of Geography*** ■

■ Master in het toerisme** ■

■ Erasmus Mundus Master of Sustainable Territorial Development ■

■ Master in de toegepaste informatica ■

■ Master in de nanowetenschappen en nanotechnologie**** ■

Alle opleidingen van de faculteit

149FACULTEIT WETENSCHAPPEN

■ Master of Nanoscience and Nanotechnology**** ■

■ Erasmus Mundus Master of Nanoscience and Nanotechnology**** ■

■ Master in de bio-ingenieurswetenschappen: milieutechnologie**** ■

■ Master of Earth Observation**** ■

■ Master in de statistiek**** ■

■ Master of Statistics**** ■

■ Master in de bio-informatica**** ■

■ Master of Bioinformatics**** ■

MASTER-NA-MASTER■ Master of Artificial Intelligence ■

■ Master in de medische stralingsfysica ■

■ Master of Financial and Actuarial Engineering ■

■ Master of Space Studies ■

* In Kortrijk kun je tijdens de bacheloropleidingen in de chemie of de biologie de optie biochemie en biotechnologie

volgen. Daarna kun je doorstromen naar de master in de biochemie en biotechnologie in Leuven.

** Interuniversitaire opleiding in samenwerking met hogescholen

*** Interuniversitaire opleiding

**** Interfacultaire opleiding

150

151FACULTEIT WETENSCHAPPEN

152

Binnen de domeinen van wetenschap en technologie zijn vijf onderwijsprofielen te onderscheiden:bio-ingenieur, burgerlijk ingenieur(-architect), industrieel ingenieur, wetenschapper en architect-interieurarchitect-stedenbouwkundige. Die vijf profielen hebben gemeenschappelijke kenmerken,maar er zijn ook verschillen: de basistaak, de maatschappelijke relevantie, de positie in de kennis-en applicatieketen, de hoofdklemtonen in de opleiding en het beroep.

Wetenschapper

Ben jij een toekomstige wetenschapper? Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je zit steeds vol vragen en gaat graag oponderzoek uit. Je bent nieuwsgierig, je wilbegrijpen hoe je omgeving in elkaar zit.

• Je wil natuurfenomenen verklaren envoorspellen, en patronen herkennen in wat er dagelijks rondom jou gebeurt.

• Je houdt ervan om kennis te genereren,verbanden te zoeken en zo bij te dragen tot de technologie van de toekomst.

• Je wil later graag als wetenschapper aan de universiteit of in een ander kennis centrumwerken, of bij een bedrijf dat zoekt naar nieuwemodellen en theorieën.

• Of misschien is het je droom om je kennis door te geven aan een volgende generatiejongeren … Aan jou de keuze!

Bio-ingenieur

Ben jij een toekomstige bio-ingenieur? Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je bent geboeid door het leven, van mens tot bacterie.

• Je wil wel eens weten hoe het zit met diegenetisch gemanipuleerde gewassen, dat gatin de ozonlaag en dat nijpende brandstoftekort.

• Je bent gedreven, creatief en innovatief en wil nieuwe technologieën ontwikkelen; kortom, je wil uitzoeken hoe het anders en beter kan!

• Je bent sociaal en communicatief en je wil je tijdens je opleiding, naast de typischeingenieursskills, ook heel wat sociale vaardig -heden en humanresources managementeigen maken.

Industrieel ingenieur

Ben jij een toekomstige industrieel ingenieur? Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je staat graag met beide voeten in de praktijken bent geboeid door het hoe, wat en waaromachter die praktijk.

• Je zoekt graag uit hoe je nieuwe ideeën kunttoepassen en oude ideeën kunt verbeteren.

• Je wil abstracte ontwerpen gebruiksklaarmaken voor de bedrijfswereld en zo de brug vormen tussen theorie en praktijk.

• Je ambieert een functie met verantwoordelijk -heid, waarbij je je achtergrondkennis kunttoepassen op concrete uitdagingen in het dagelijks functioneren van het bedrijf.

Profielen wetenschap en technologie

153

Burgerlijk ingenieur

Ben jij een toekomstige burgerlijk ingenieur? Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je bent gefascineerd door (nieuwe) processen,technologieën, systemen, producten …

• Je vraagt je niet enkel af hoe iets werkt, maar ook hoe iets beter of anders kan werken.

• Je bent een probleemoplosser in hart en nierenen kunt als geen ander concepten omzetten in realiteit.

• Je bent sociaal en communicatief en je wil jetijdens je opleiding naast de typische ingenieurs -skills ook heel wat sociale vaardig heden enhuman resources management eigen maken.

• Je bent begaan met de maatschappelijke enpsychologische relevantie van de technologie en de impact ervan op de maatschappij.

• Je bent leergierig, beschikt over een dosisgezonde werklust en doorzettingsvermogen en je kunt zelfstandig werken.

• Je bent sterk geïnteresseerd in en behaaldegoede resultaten voor wiskunde en anderepositieve wetenschappen. Je hebt in hetsecundair onderwijs bij voorkeur een richtingmet minstens zes uur wiskunde gevolgd.

Burgerlijk ingenieur-architect

Ben jij een toekomstig burgerlijk ingenieur-architect? Dan herken je vast volgendeeigenschappen.

• Je bent geboeid door de unieke combinatievan menswetenschappen, wetenschappelijketechniek en ontwerpen.

• Je hebt ruime interesse in de mens,maatschappij en cultuur.

• Je bent kritisch en analytisch ingesteld en weet van aanpakken.

• Je werkt graag projecten uit: van idee tot realisatie, van plan tot constructie.

• Je bent vindingrijk, je hebt zin voor beeldendecreativiteit, maatschappelijke ontwikkeling entechnologische vernieuwing.

• Je hebt ruimtelijk inzicht en kunt datontwerpmatig toepassen.

• Je bent communicatievaardig, maar je kunt ook goed luisteren. Je werkt goed in teamverband.

• Je bent sterk geïnteresseerd in en behaaldegoede resultaten voor wiskunde en anderepositieve wetenschappen. Je hebt in hetsecundair onderwijs bij voorkeur een richtingmet minstens zes uur wiskunde gevolgd.

Architect - Interieurarchitect -Stedenbouwkundige

Ben jij een toekomstige architect, interieur architect of stedenbouwkundige? Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je hebt een brede interesse in ruimte, cultuur en techniek.

• Je denkt kritisch na over je omgeving en wil die in samenspraak met anderen verbeteren.

• Je bent creatief en wil ontwerpen en projectenuitvoeren.

• Je bent intuïtief, maar tegelijkertijd ook analytisch.Je wil je zowel in strategisch en conceptueelontwerpen als in bouw technische of theoretischeaspecten verdiepen.

• Je staat open voor een brede socialethematiek in een historische, hedendaagse en toekomstige context.

• Je bent communicatief en sociaal.Samenwerken met andere disciplines vind je een uitdaging.

• Je wil op verschillende niveaus werken: van meubelontwerp tot het bepalen van een interieur, van de uitvoering van een huis tot een masterplan voor een stadsdeel.

• Je hebt interesse in innovatie, duurzaamheiden strategisch denken.

PROFIELEN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE

155

Praktisch

Inschrijven

Je allereerste inschrijving aan de KU Leuven gebeurt in twee stappen.

■ Stap 1: online

De eerste stap verloopt via het web. Je kunt dus van thuis uit aan je inschrijving beginnen,en dat reeds vanaf begin maart. We begeleiden je dan verder via internet.


■ Stap 2: in Leuven

Je definitieve inschrijving breng je in orde bij de Dienst Studentenadministratie in deUniversiteitshal. Dat kan vanaf 17 augustus. Je hebt alleen je identiteitskaart en je diplomasecundair onderwijs (of een kopie) nodig.

8 www.kuleuven.be/studentenadministratie

Prijskaartje

Naast het inschrij

vingsgeld (www.kul

euven.be/inschrijv

ingen) zul je tijd

ens je hele

bacheloropleiding

ongeveer € 750 uitge

ven aan cursussen,

handboeken, kopie

ën ...

maar veel hangt af

van je studie keuz

e. Een richting zo

als wiskunde, waar

bij je

hoofdzakelijk met

handboeken en curs

ussen werkt, kost

minder dan een ric

hting als

geologie waarbij j

e specifieke benod

igdheden zoals een

geologenhamer aan

koopt.

Maar dat laatste i

s dan weer voor de

meeste geologen e

en investering in

iets wat

ze hun hele verder

e carrière - al da

n niet uit nostalg

ie naar hun studen

tentijd -

blijven gebruiken

...

Een overzicht van

de studie- en leef

kosten en van moge

lijke financiële

ondersteuning vind

je hier: www.kule

uven.be/socialedie

nst/studiefinancie

ring

PRAKTISCH

Sociale Dienst

Bij de Sociale Dienst ben je aan het juiste adres voor vragen rond studiefinanciering(studietoelage, kinderbijslag …) en rond je sociaal statuut (werkstudent, buitenlandervaring …).Ook met persoonlijke problemen kun je bij de adviseurs van de Sociale Dienst terecht.

8 www.kuleuven.be/socialedienst

Huisvestingsdienst

Ben je op zoek naar een kot? Wil je een kamer op de privémarkt of liever in een studenten -residentie? Bij de Huisvestingsdienst kun je voor al je vragen over wonen in Leuven terecht.

8 www.kuleuven.be/huisvesting

Gelijke kansen

Elk individu in onze samenleving moet gelijke kansen krijgen om zich in studie, werk en vrije tijdzo veel mogelijk te ontplooien, en dat ongeacht socio-economische achtergrond, geslacht,functiebeperking, religie, etnische origine, leeftijd of seksuele geaardheid. Het gelijkekansen-en diversiteitsbeleid is dan ook een prioriteit aan de KU Leuven.

Informatie over mogelijke faciliteiten:

■ Contactpunt Allochtone Studenten

8 www.kuleuven.be/contactpuntallochtonen

■ Contactpunt Religie- en Levensbeschouwing

✉ [email protected]

■ Cel Studeren met een Functiebeperking

8 www.kuleuven.be/functiebeperking

■ Studeren als topsporter

8 www.kuleuven.be/sport/topsport-en-studie

■ Studeren als kunstenaar

✉ [email protected]

156

September

Overzicht academiejaar 2015-2016

Ma Di Wo Do Vr Za Zo

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30

Oktober


1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25

26 27 28 29 30 31

November


1

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29

30

December


1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

Januari


1 2 3

4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30 31

Februari


1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29

Maart


1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

April


1 2 3

4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30

Mei


1

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29

30 31

Juni


1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30

September


1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

Juli


1 2 3

4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30 31

Augustus


1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30 31

■ Begin academiejaar ■ Lesperiode ■ Lesvrije periode ■ Blokperiode

■ Examenperiode

157PRAKTISCH

Studerenin LeuvenVoor wie wil studeren, is Leuvendé studentenstad bij uitstek. Al van in demiddeleeuwen beheerst Leuven de wereldvan de wetenschap. Vandaag is Leuvenmet zijn wereldvermaarde universiteit enspin-offs, toonaangevende hogescholen,baanbrekende onderzoekscentra en

prestigieuze ondernemingen meer dan ooit een voortrekker in de kennismaatschappij.Dat ononderbroken wetenschappelijk onderzoek vertaalt zich onder meer in dearchitectuur van Leuven. Historische monumenten zoals het stadhuis, de Sint-Pieterskerk,het kasteel van Arenberg, het Pauscollege en het Groot Begijnhof van Leuven refereren aande eeuwenoude traditie. Ultramoderne realisaties zoals de imec-toren en het ecologischewoningproject de Balk van Beel geven een blik op de toekomst.

In Leuven is studeren veel meer dan lessen bijwonen en achter je boeken zitten. Ieder jaarwordt de stad overspoeld door zo’n slordige 51 000 bachelors en masters in spe. Dat jongevolkje zorgt voor een bruisende sfeer en een prettige drukte in een stad die leeft op het ritmevan de studenten.

Het hele academiejaar staat bol van activiteiten voor en door studenten. En ook de stadblijft niet achter met evenementen als M-idzomer en Piknik Musik. De uitgaansmogelijkhedenin Leuven zijn talrijk. De Oude Markt staat bekend als ‘de langste toog van Europa’.Overal in de stad vind je gezellige cafés, trendy restaurants en fuifzalen naar ieders smaakén portemonnee. En dan zijn er nog de fakbars: een populaire ontmoetingsplaats,kenmerkend voor de Leuvense studentenstad.

158

Leuven besteedt ook uitgebreidaandacht aan een gezonde geest ineen gezond lichaam. Je hebt de keuzeuit tientallen culturele en sportieveactiviteiten. Wie na het studerengewoon wil relaxen, vindt ongetwijfeldzijn gading in het Leuvense groen,gaande van de Kruidtuin tot hetMeerdaalwoud. Maar bij de eerstezonnestralen móet je in het Sint-Donatuspark, beter gekend als hetstadspark, zijn. Honderden studentenliggen er languit, proberen te studerenof te frisbeeën, of genieten van decircusartiesten en straatmuzikanten.

159

160

G. Geenslaan

Bieststraat

Alfons

Van

Gee

lstra

at

Acacialaan

Brusselsesteenwe

Hof te

r

Hof ter Eikenlaan

Diepen

daalw

eg

Bekelaan

HofNeppenlaan

ter

edikherenberg

Terbankstraat

Tweekleinewegenstra

at

He

Tervuursesteenweg

Celestijnenlaan

Ege

nhov

enw

eg

H.Geeraertln

LieveVrouweplein

Sint-Jorislaan

Keib

erg

str

aat

Ter E

lstla

an

Po

puli

erenlaan J. De Haeslaan

J. V

an H

oo

flaan

G.Feremans-

laan

J. Florquinlaan

J. VandenEyndelaan

E. H

ulleb

roeck

enw

eg

Celes

Kapeldreef

Kapeldreef

Dijle

Ecto

rsstraat

Celestijnen

laan

B R U

S S

E31

4

L. D

eVo

chtlaan

Verem

ansln

R.

laan

De Clercqlaan

R.A. M

eule-

manslaan

Sellekensstraat

Gasthuisberg

E L

Naar E40 - E314

Steengroevenlaan

Arenberg III

Arenberg IILangestaart

Voer

NF

E

C

G

D

B

A

K

LSM

n

Bertem

�P

P

P

P

P

P

I

Stadsplan encontactgegevens

1 StudentenvoorzieningenVan DalecollegeNaamsestraat 80 bus 54153000 LEUVENtel. + 32 16 32 43 [email protected]/studentenvoorzieningen

2 Studentenadministratie - inschrijvenUniversiteitshalNaamsestraat 22 bus 54013000 LEUVENtel. + 32 16 32 40 [email protected]/studentenadministratie

3 Universitair sportcentrum

4 Stadspark

5 Oude Markt

6 Station

7 Faculteit Wetenschappen

■ Faculteit Wetenschappen

Geel HuisKasteelpark Arenberg 11 bus 21003001 HEVERLEEtel. + 32 16 32 14 [email protected]

Nie

uw

eM

echels

este

enw

eg

Kareelveld

Biestsestraat

Kareelveld

Oude

Rondelaa

n

Galgebergstraat

weg

Here

stra

at

Here

straat

Hollestraat

Gro

enveld

stra

at

IJze

renm

olenstra

at

lestijnenlaan

Wille

mde

Cro

ylaa

n

Hertog E

ngelbertlaan Eburonenlaan

Wijngaardlaan

atn

Kardin

aal

Mer

cier

laan

J. Vandenbemptla

an

Klooster

laan

Wavers

ebaa

n

Dreefstr

steenw

eg

de Lignestraat

Prins

Sint-Lambertusst

Hertogstraat

Na

am

se

Nac

hteg

a

enst

raat

l

Mezenlaan

Zwal

uwen

laan

W.Va

Gro

enstr

aat

Par

kbos

stra

at

Hertogstraat

Saffranenbergstr

Sparrendreef

n

Abdijstraat

Petrusberg

Norbertij

Bru

gstraa

Harb

oo

rtstr

straat

Bie

rbeek

Dela

unois

ln

L. S

chre

ursv

est

Ple

inst

raat

Kerkhofdreef

Kerkhofdreef

Nieuwe

Tivo

li straa

t

Abdij van Park

Matadilaan

PH

ILIP

SS

ITE

L. D

arte

ln

Blo

emen

laan

Vo

lhard

ing

sln

Goede HaardlaanBroekstraat

Molenbeek

Bro

ekstraat

Beekln

Bronlaan

Parkdallaan

Verb

ind

ing

sla

an

Duinberglaan

Duinberglaan

Leeuwerikenstraat

Witho

flaan

Armand Thiérylaan

Heidelaan

Langendaallaan

Voor

dela

an

Pak

enst

raat

Ge

lde

na

aksebaan

Mils

ew

eg

Gro

en

stra

at

Spoorwegstraat

Hoveniersdreef

Krommelaan

Rijcklaan

Zeepweg

E.Ru lensp

ark

E. Ruelensvest

TiensesK

lein

-Rijs

els

tr

Korenstr

Boule

vard

str

S. Stre

Ko

E. Solvaystraat

Rondestr Werk

huize

nstr

Marte

lare

nla

an

Eenm

eila

an

Herfstlaan

Veeweide

laan

Lent

edre

ef

urenst

ra

Ach

t

Vre

Broed

erlijk

heidstr

Gel

ijk

heidst

r

Wipstraat

straatJoz

Leuvens

e Paternosterstr

de Becker-

Remyplein

Oude Diestse-

steenweg

Ijzer

en

weg

str

Dijl

ed

re

Aars

ch

ots

este

en

weg

rt

Dijl

e

A. W

oute

rstr

aat

KleineHuizenstr

Eg

ela

ntier- laan

Langerijlaan

Sch

Vergezicht-

laan

Stadsvest

Mechelsesteen

Bra

ambes

-

senl

aan Eiken

Roesel-

berg

dal

meistrTwaa

Achttie

n-

ap

rillaan

Ble

yd

en

berg

laan

ichtla

an

Lefèvrelaan

Ko

l. Beg

au

ltlaan

Aarschotsepoort

Stapelhuisstr

Redersstraat

Zoutstraat

Vaartkom

Vaartkom

Engels Plein

Werk

man

str

aat

J. P. Minckelersstraat

Tweewate

rsst

raat

Kardinaal

Lombaardenstr

St-Maartensdal

Va

art

str

aa

t

J.B. V

an M

onsstra

at

Strijd

ersstraat Weid

estr.Vand

en Tymplestr

Nervierss

traat

Blauw-

putgang

Oppendorp-

gangDiestsestraat

Diestsestraat

Lepelstraat

L.Melsensstr

P.J.Van

Benedenstr.

Putte-.

gang

Sint-M

a

Sint-M

aartenstra

at

artenstraat

V.D.G

heynlaan

Rijschoolst

raat

Vital

Dec

oste

rstraatF.

Smolders

plein

Leops.

Joden

str

Margare

thapl

Rector deSomerplein

Schrij

nmakersstr.Busleidengang

Dirk Boutslaan

Pens-

str

Vissersstr.

Kolveniershof

Augustij-nenstr

van L

oth

ari

K.

ngenstr

Craenendonck

Lei

P.C

ou

reels

traat

Brouwersstr

stra

atR.Claesstr

Halfmaartstraat

Klein

Beg

ijnho

f

Slu

isstr

aat

Valkerij

gang

Burchtstraat

Achte

r de

Latte

n Asstr

aat

Glasb

l azerijstraat

Mechelse-

Keiz

er

bergs

s'Herto

gen-

wijngaard

Verlore

n K

ost

Ridders

stra

at

Zandgang

La

Vig

nett

e

Mechels

estra

at

Penitentienenstraat

PereboomstraatTorentje

Vriesenho

f

Het

Balsem-bloemhof

Leerlo

oie

- rijs

tr

Fo

nte

inst

raat

Mis

pela

ars

-

gang

Do

nk

ers

traa

t

Wijnpersstraat

Delvauxwijk

P.

Ter Boelhage

Brouwersstraat

Petermannen-

straat

Zeven

Sla

pers

str

Fo

nte

instr

aat

Tessenstr

aat

Verbrandepoort

Rid

ders

stra

at

Sint-

straat

Servatius-

Peterselie-gang

Bloemenberg-

gang

Iers

e P

red

ikhere

nst

raat

Noormannenstraat

Hoges

trMec

helseve

st

Den

Bos

ch

Bru

ssel s

epoort

sselse

Gijz

ela

ars

str

Tolh

uiz

enstr

Muurk

ruid

J. B

ule

nsw

ijk

Pre

nte

nG

ang

Paard

en-

w

eg

KaboutermansstraatCardenberch

Horen-gangMgr. Van Waeyenberghlaan

Gro

efst

raat

Groefplein

Groefgang

Pio

en

gan

g

Vesting

gang

Dan

eels

gang

Go

ud

sb

loe

stra

at

Tervuurse

Voorzorgstr

E.

Rem

yvest

Bankstraat

Kart

uiz

ers

str

Heili

ge G

eests

traat

Heili

ge G

eests

traat

A. De Greefstr

A. Bastinstr

Janseniusstraat Janseniuss

traat

Grasmus- hof

Prosper Poulletlaan

Ten Hove

Redingenstraat

Red

inge

n

R.

Van

dervaere

nla

an

Redingenhof

L. C

olin

sla

an

molenlaan

Vo

l

Damiaanplein

Minderbroedersstraat

Ka

pu

cijn

env

oer

Biezenstraat

Hubertusstr

Sint-Jacobs-plein

Hertstr

Kru

isst

rP

elg

rim

str

Wagenw

eg

straat

Predi

kher

enst

r

Predik

-

herin

nens

traat

str

O.-

L.-

Vro

uw

-

Sint- Annanstr. W

ierin

gstr

Sint-Barbarastr

Waais

tr

Dijl

e

DrinkwatersstrRatte

Rijd

ende

Art

iller

ielaan

Parijs

stra

at

Oud

e M

ark

t

Collegeberg

Krakenstr

Zeelstr

Kie

kenstr

Kort

est

r

Grote Markt

Eikstrhandelstr

Muntstraat

Lierg

Hanen

gangs'-Meiersstr

Lakenweversstr.

Sta

nd

onckstr.

hi

elss

trH

oge

school

ple

in

Sint-Antonius

Ramberg

berg

str

aa

tN

aa

mse

Sch

ap

enstr

aat

Zwartzustersstr Karmelieten

berg

St. Begga

Elzas-gang

berg

Schap

enstr

aat

Quin

tens

berg

Sin

t

Tervuurse

vest

Naamse-poort

Verko

rting

straat

Gilbert

str.

V.Belstr.

Giraud

str

A.

E.V

an

Arenberghstr

Consciencestraat

Ver

F.

meylen-

straat

straat

E.Mathieustr

Verhaghen

strP.J.

Lin

denstr

G.V

and

er

de Bayo

P. Lebrunstr

Weldadigheidsstraat

Parkstraat

Parkstraat

F. Lintsstr

C. M

eunie

rstr

aat

Naamsevest

H. Regastraat

Park

poort

Bra

banço

nnestr

aat

F. Lin

tsstraat

RapengangA.

Van't

Sestich- straat

Prelatenstr

Mon-

nikenstr. E. Van Evenstr

Vlamingenstraat

Vesa

liuss

traa

t

Mercierplein

Windmolenveldstraat

Dekenstraat

Gild

enst

rW

indm

ole

n

Sch

epen

enst

rTo

mve

ldst

r

Gel

den

aaks

evest

Tiense-poort

Diestse-poort

str

Tiensestraat

Inkomststraat

Blijde-

Bur

gem

eest

erss

traa

tM

athi

lde

gang

Dagobertstraat

Tie

nse

ve

st

A. N

obel

stra

at

Provincie-plein

Straatjesgang

Jozef II-straat

Lipsiusstraat

Pro

vin

cie

-esp

lanad

e

JustusLeop

old

I-st

r

Wille

mss

traat

Raven

stra

at

Mussen

straat

BogaardenstraatKon

.

Are

nd-

stra

at

Rav

en

H. H

oove

r-pl

ein

C. Deberiotstraat

Savoye

str Vanderkelenstr

L.

Ladeuzeplein

J. S

tass

tr

Bondgenotenlaan

Die

sts

ep

oo

rt

Diestsevest

Vuurkruisenlaan

Zegela

an

weg

mansp.

Vin

kenla

an

Pom

pstraat

p

Zeils

tr.

An

ker

str

.

d'E

ynat

str

aat

Wo

lven-

gang

stra

at

Mar

ia-T

here

sias

traa

t

Hoveniersdreef

Ala

ud

a straat

Kantine-plein

Van L.E.

plein

Eerdekensstraat

Veilingweg

Gro

ot

Beg

ijnho

f

GrootBegijnhof

Conscienceplein

Mic

A.Smets-

Lavo

ren-

berg

Kroeg-berg

Beurs

gang

m

St.

Wijnpers-

straat

Ten W

ijngaa

rd

sing

elBieststraat

Han

dboogh

of

Amerikalaan F.Tie

le-

mansla

an

M. de Layens-

plein

Valken-plein

Ludenscheidsingel

Zwanenberglaan

Tuin

straat

oonz

Scho

rens-

ho

f Mei-

bloemweg

Arenberg

Abdij van P

A.

Burg. J.Burg. S

.

e

Cansgang

HaaggangHofgang

Korbeeklogang

raat

te

De

E.

plein

Wande-lingstr.

s'H

ertogenla

an

straat

Hal

ve

stra

at

straat

H.

Vis

Mark

t

Drie-Engelen- berg

Leeuwerikenstraat

ne

ssin

ge

lR

en

Arenberg I

Theresianen gang

Martelaren- plein

Erasmusplein

Metsysplein

Joanna-Maria Artoisplein

Ooster- tunnel

Tervuurse-poort

Kruidtuin

Boek

Sin

t-

Abdij

Keizersberg

Stadspark

Nens-str.

Arenberg IV

Bru

Randpark

ing

BODART

Bruul

poort

Dijled

reef

Slacht hu

is

laan

Prof. J.

Vounckplein

van Ostaijenlaan

Ste

engro

eve

nl

aan

Studentenwijk ArenbergDe WAAG

Kasteelpark Arenberg

P

P

- Master

i

161

164

Samenstelling en redactie: Faculteit Wetenschappen - Dienst Marketing KU Leuven Grafisch ontwerp: AlteraDruk: Artoos Foto’s: KU Leuven – Rob StevensBijgewerkt tot oktober 2014© 2014 KU Leuven

Deze brochure biedt een zo volledig mogelijk overzicht van de opleidingen die de KU Leuven tijdenshet academiejaar 2015-2016 organiseert. Tijdens het academiejaar kunnen echter nog wijzigingenop het vlak van de programmaopbouw worden goedgekeurd. De informatie in deze brochure kande universiteit dan ook juridisch niet binden. De meest recente informatie over het onderwijsaanbodvind je op www.onderwijsaanbod.kuleuven.be

Kiezen voor wetenschappen 3

Wiskunde 9

Informatica 25

Fysica 39

Chemie 55

Biochemie en biotechnologie 69

Biologie 83

Geologie 99

Geografie 115

Opleidingsonderdelen van de eerste fase 129

Faculteit Wetenschappen 144

Studiebegeleiding 144

Internationale ervaring 145

Verderstudeermogelijkheden 146

Campussen van de faculteit 148

Alle opleidingen van de faculteit 149

Profielen wetenschap en technologie 152

Praktisch 155

Inschrijven 155

Sociale Dienst 156

Huisvestingsdienst 156

Gelijke kansen 156

Overzicht academiejaar 157

Studeren in Leuven 158

Stadsplan en contactgegevens 160

Nuttige websites 165

Nuttige websites

de meest recente informatie over de opleidingen


je toekomstige faculteit

8 wet.kuleuven.be

publicaties downloaden of bestellenje voorkennis online testen of meer zin in een zomercursus?een handig overzicht van alle infomomenten

8 www.bachelorskuleuven.be

studeren aan de KU Leuven, ook buiten Leuven

8 www.kuleuven.be/campussen

studentendiensten

8 www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen

inschrijven


Openlesweek of -dagen

8 www.kuleuven.be/openlesweek

Infodag

8 www.kuleuven.be/infodag

ijkingstoets

8 www.ijkingstoets.be


op de hoogte blijven van al onze infomomenten

8 www.bachelorskuleuven.be/opdehoogte

www.facebook.com/kuleuven

www.facebook.com/faculteitwetenschappen

165

Wetenschappen studeren zal je diepgaand en tijdloos vormen in de wonderewereld van de fundamentele wetenschap. We leven allemaal in een wereld die voortdurend verandert. Telkens weer duiken er nieuwe onderzoeksvragen en nieuwe uitdagingen op, en dat is precies wat wetenschappers boeit.Verwondering, nieuwsgierigheid, de passie en het plezier van het ontdekken, dat is wat hen drijft.

Welke beroepsuitwegen heeft een wetenschapper? Wetenschappers vind jeoveral. Het zijn nieuwsgierige mensen, die de fenomenen in hun omgevinggraag willen begrijpen en beheersen. Wetenschappers zijn breed opgeleid en zezijn sterk in exact, logisch en analytisch denken. Die houding blijkt in de meestverscheiden professionele omgevingen een nuttige eigenschap.

Wetenschappers leggen stevige fundamenten voor elke technologische innovatie in de maatschappij. Leuven met haar Faculteit Wetenschappen is een ideale plek om aan je toekomst te bouwen en een diploma te behalen dat universeel erkend wordt. Ik wens je een boeiende reis toe.

Peter Lievens

Decaan Faculteit Wetenschappen

KU LEUVENOude Markt 13 bus 5005

3000 LEUVEN

[email protected]

www.kuleuven.be

v.u.: I

sab

elle

Van G

eet,

Oud

e M

ark

t 13,

3000 L

euven

2015

-201

6 WetenschappenWiskunde • Informatica • Fysica • Chemie • Biochemie en biotechnologie • Biologie • Geologie • Geografie

DEC.

JAN.

FEB.

MAA.

APR.

MEI

JUN.

JUL.

AUG.

SEP.

NOV.

OKT. OPENLESWEEKVolg les tussen de studenten en snuif de sfeer opvan je toekomstige studie omgeving.

8 www.kuleuven.be/openles/leuven

OPENLESWEEK27-31 oktober 2014(herfstvakantie)

OPENLESWEEK16-20 februari 2015(krokusvakantie)

INFODAG21 maart 2015

INFOBEURS9 mei 2015

INFOBEURS5 september 2015

INFODAGKom een kijkje nemen in je toekomstige faculteit.Je kunt infosessies en rondleidingen volgen,een babbel hebben met studenten, proffen enstudie(traject)begeleiders …

8 www.kuleuven.be/infodag/leuven

INFOBEURSBezoek de infobeurs in de Universiteitshalmet informatie over de opleidingen enstudentenvoorzieningen.

8 www.kuleuven.be/infobeurs

8 www.kuleuven.be/infomomenten

Infomomenten

LE

UV

EN

t

Rubik’s Cube® used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com

b wetenschappen leuven 15-16

Documents