เม อวนท   6-7  พฤศจกายน  2551  ท ผ านมาม การสมมนาระดบชาตของผ แทนสภาองคกรชมชน ต ำบล   ณ   มห า ว ท ย าล ย ส โ ข ท ย ธ ร รม า ธ ร า ช จ.นนทบร   ม ผ เข าส มมนาจำนวน  585  คน  โดย ไดรบเกยรตจาก  ศ.นพ.ประเวศ  วะส  กลาวปาฐกถานำในหวขอ  “สภาองคกรชมชนกบการเมองใหม”  และกลาว เปดการสมมนาดงกลาว

ฉบบท 114 ปท 14 ประจำเดอนพฤศจกายน

อานตอหนา 15

นราธวาส/มตครม.เหนชอบ ขยายแกปญหาตลอดแนวเทอกเขา บโด  ชาวบาเจาะปล ม  รฐแสดง ความจรงใจแกปญหาอทยานบโดฯ ทบท ชาวบาน  พรอมมอบโฉนด ทดน  ใหกบประชาชน  34  ราย

เมอวนท  6  พฤศจกายน  นาง อนงควรรณ  เทพสทน  รฐมนตร วาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาต และส งแวดลอม  พรอมดวยนาย พระนาย  สวรรณรตน  ผ อำนวย การศนยอำนวยการบรหารจงหวด ชายแดนภาคใต  (ศอ.บต.)  นาย

รมต.อนงควรรณลงพนทเทอกเขาบโดแกปญหาทดนตามมตครม.ใชขอมลและพนทเปนตวตง

อานตอหนา 14

วนย  ครวรรณพฒน  ผ ว าราชการ จ งหว ดนราธ วาส  พล.อ.ส ร นทร  พกลทอง  ประธานคณะอนกรรมการ แก ไขป ญหาท ด น  ศจพ.นางสาว พ ร ร ณ ท พ ย   เ พ ช ร ม า ก   ผ ช ว ย ผ อำนวยการ  พอช.  พรอมคณะเดน ทางไปยงมสยดซอารดดน  บานมาแฮ ต . ป ะล ก า ส า เ ม า ะ   อ . บ า เ จ า ะ จ.นราธ วาส  โดยม นายสาย ณห ชนะวงศ  นายอำเภอบาเจาะ  พรอม ดวยประชาชนในพนท ใกลเคยงเขา รวมใหการตอนรบ

ตรง/เครอขายองคกรดานสงแวด ลอมชเลใตวกฤตหนก  จดระเบยบปา ชายเลน  แกกดเซาะชายฝ งโดยขาด ความรทถกตอง  แนวปะการงถกทำลาย จากการประมงแบบทำลายลาง  หนก สดคอนโยบายสงเสรมการทองเท ยว โครงการทาเรอปากบารา  แนะสรางฐาน ขอมลชมชน  หนนอำนาจรฐทองถน

เม อวนท  20  พฤศจกายน  2551  สมชชาองคกรเอกชนดานการคมครอง

เมอวนท  26  พฤศจกายน  2551  ท ผานมาเครอขายองคกรชมชนรอบพ นท ๆ  กำลงจะประกาศเปนอทยานนำตกซโป  รวม กบสถาบนพฒนาองคกรชมชน  (พอช.)  อทยาน นำตกซโป  และอำเภอระแงะ  จดประชม เชงปฏบตการ  เพ อแกไขปญหาความไม ม นคงในท ด นทำกนรอบพ นท ๆ  กำลงจะ ประกาศเปนอ ทยานนำตกซโป  ณ  ห อง ประชมศาลาประชาคม  อำเภอระแงะ  จงหวด นราธวาส  โดยมผนำชมชนพรอมหนวยงาน เขารวมประมาณ  300  คน 

ระดมความเหนรกษเลใตภาคชมชนตองมขอมลเพอการพฒนา

ผนำชมชนสามจงหวด ชายแดนภาคใต พรอม แกปญหาทดนอก ๓๖ หมบาน

สภาองคกรชมชนกบการสรางการเมองใหม

รบสมครและรบการเสนอชอบคคลสรรหาเปนผอำนวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน

สถาบ นพ ฒนาองค กรช มชน  (องค การมหาชน)  ม ความประสงคจะร บสมครบคคล และร บการเสนอช อบ คคลเพ อสรรหาเป น ผ อำนวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน  คณะอนกรรมการสรรหาผ อำนวยการสถาบนพฒนา องคกรชมชน  จงขอเชญผสนใจหรอผทเกยวของ สม ครหร อเสนอช อบ คคลท เหมาะสมโดยม  รายละเอยดเบองตน  ดงน

อานตอหนา 14 อานตอหนา 14

“พอช.เปนองคกรหนงทใหความสำคญกบการสรางความเขมของ ชมชน  ในพ นท สามจงหวดชายแดนภาคใตซ งหลายคนคดวา ทำงานยากท สด  แตมเจาหนาท พอช.เขามาสนบสนนและให ความรเรองการจดทำขอมลทดนการทำแผนทและประสานงานกบ หนวยงาน  สำหรบผมงานแกปญหาทดนเปนงานทเหนอยทสด แกยากทสด

นายดาราแม  ดอราแม  ผนำชมชนเทอกเขาบโด  จ.นราธวาส

อานตอหนา 2

� ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551 

รบสมครและรบการเสนอชอบคคลเพอสรรหา 

เปนผอำนวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน 

ดวยสถาบนพฒนาองคกรชมชน  (องคการ 

มหาชน)  มความประสงคจะรบสมครบคคลและ 

รบการเสนอชอบคคลเพอสรรหาเปนผอำนวยการ 

สถาบนพฒนาองคกรชมชน  คณะอนกรรมการ 

สรรหาผอำนวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน 

จงขอเชญผสนใจหรอผ ท เก ยวของ  สมครหรอ 

เสนอช อบคคลท เหมาะสมโดยมรายละเอยด 

เบองตน  ดงน

๑.  ผทไดรบการสรรหาจะตองยนใบสมคร 

หรอเปนผถกเสนอชอจากบคคล  เครอขายองคกร 

ชมชน  องคกร  หรอหนวยงาน  ซงในการเสนอ 

ช อผ ท ไดรบการเสนอช อจะตองยนยอมรบการ 

เสนอชอ

๒.  คณสมบตทวไป

  (๑)  มสญชาตไทย

  (๒)  มอายไมเกนหกสบหาปบรบรณใน

วนทไดรบการแตงตง

  (๓)  มความร   ความสามารถ  และ 

ประสบการณเหมาะสมในการบรหารกจการของ 

สถาบน  ตามวตถประสงคและอำนาจหนาท  

ตามมาตรา  ๗  และมาตรา  ๘  แห งพระราช 

กฤษฎกาจ ดต งสถาบนพฒนาองค กร ชมชน 

(องคการมหาชน)  พ.ศ.  ๒๕๔๓

  (๔)  ไมเปนบคคลลมละลาย  คนไร 

ความสามารถ  หรอเสมอนไรความสามารถ

  (๕)  ไม เคยได ร บโทษจำค กโดยคำ 

พพากษาถงท สดใหจำคก  เวนแตโทษสำหรบ 

ความผดท ไดกระทำโดยประมาทหรอความผด 

ลหโทษ

  (๖)  ไมเปนผดำรงตำแหนงทางการเมอง 

สมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน  กรรมการ 

หรอผดำรงตำแหนงซงรบผดชอบการบรหารพรรค

การเมอง  ทปรกษาพรรคการเมอง  หรอเจาหนาท

พรรคการเมอง

  (๗)  ไมเปนเจาหนาท หรอลกจางของ 

สถาบน  หรอทปรกษาหรอผเชยวชาญทมสญญา 

จางกบสถาบน

  (๘)  ไมเปนผมสวนไดเสยในกจการท 

กระทำกบสถาบน

๓.  คณสมบตท จะไดรบการพจารณาเปน 

พเศษ

  (๑)  มประสบการณเกยวกบงานดานการ 

พฒนาสงคม  การพฒนาชมชนมาไมนอยกวา 

๑๐  ป  และหรอเคยดำรงตำแหนงกรรมการหรอ 

ผ บร หารระดบสงขององคกรดานการพฒนา  

การบรหารการเงนเพอการพฒนาในภาครฐหรอ 

นอกภาครฐ  เปนระยะเวลาไมนอยกวา  ๕  ป 

โดยมผลงานทปรากฏเดนชด

  (๒)  มท ศนะคตศร ทธางานพฒนาท  

องคกรชมชนเปนแกนกลาง  โดยมกระบวนการ

ทำงานรวมกนแบบพหภาค  และกระจายอำนาจ 

ความรบผดชอบไปสทองถน

  (๓)  มท ศนคตและความสามารถใน 

การประสานงานกบองคกรชมชน  องคการภาครฐ 

และองคกรภาคการพฒนาทงภาครฐและเอกชน

  (๔)  มภาวะความเปนผ นำสง  และม 

วสยทศน  สามารถคดและมองภาพรวมไดกวางไกล

๔.  ผ อำนวยการมวาระการดำรงตำแหนง 

๔  ป  นบแตวนทไดรบแตงตง

ผสนใจสามารถขอทราบรายละเอยดไดท

สำนกผอำนวยการ  สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)  เลขท   ๙๑๒  ถนนนวมนทร แขวงคลองจ น  เขตบางกะป  กรงเทพมหานคร ๑๐๒๔๐  โทรศ พท   ๐๒-๓๗๘-๘๓๓๒  หร อ ๐๒-๓๗๘-๘๓๗๒  หรอสามารถดขอมลไดทเวบไซด http://www.codi.or.thระยะเวลารบสมคร/และรบการเสนอชอ  ตงแตวนท ๔  ธนวาคม  ๒๕๕๑  ถงวนท  ๑๕  ธนวาคม  ๒๕๕๑ ในวนและเวลาทำการ

สถาบนพฒนาองคกรชมชน  (องคการมหาชน)Community  Organizations  Development  Institute  (Public  Organization)

ตอจากหนา 1

เม อวนท   16  พฤศจกายน  2551  ท ผ านมา 

สถาบนอศรา  มลนธพฒนาสอมวลชนแหงประเทศ 

ไทย  รวมกบเครอขายบรรณาธการหนงสอพมพภาค 

ตะว นออกเฉ ยงเหน อ  โดยการสน บสน นจาก 

สถาบนพฒนาองคกรชมชน  (พอช.)  จดประชมโครงการ 

พฒนาศกยภาพสอมวลชนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 

โดยมสอวทยทองถน  เคเบลทองถน  หนงสอพมพ 

ทองถน  เขารวมจำนวน  15  คน  จาก  12  จงหวด

สถาบนอศรา จบมอ พอช. ประชมสอมวลชนภาคอสานสอสารงานพฒนาเสรมสรางความเขมแขงของชมชน

การประชมในชวงเชาเปนการใหขอมลของ 

โครงการฯ  โดยนายชวรงค  ลมปปทมปาณ ผอำนวย 

การบรหารสถาบนอศรา และขอมลการทำงานของ 

พอช.  และพนทพฒนาใน  19  จงหวดภาคตะวนออก 

เฉยงเหนอ  โดยตวแทน  พอช.  ในชวงบายคณะ 

ส อมวลชนท เข าร วมโครงการจาก  12  จ งหว ด 

ประกอบดวย  ชยภม  สรนทร  รอยเอด  กาฬสนธ 

สกลนคร  นครพนม  ม กดาหาร  หนองบวลำภ 

อบลราชธาน  อดรธาน  ขอนแกน  และนครราชสมา 

ไดนำเสนอพนทและแผนการทำงานเพอผลตสารคดเชง 

ขาว  อยางนอยคนละ  1  เรอง  รวม  15  เรอง ซงมทง 

พนทพฒนาท  พอช.  และหนวยงานอนๆ  สนบสนน  

ท งน โครงการฯในพ นท ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 

มนายสชย  เจรญมขยนนท  เปนบรรณาธการ  โดย 

สารคดขาวทผานการพจารณาจากบรรณาธการ  จะ 

ถกตพมพเผยแพรทางหนงสอพมพทองถ น เคเบ ล 

ทองถ น  และวทยทองถ น รวมท งการส อสารผาน 

เวปไซดของสถาบนอศรา

โครงการพฒนาศกยภาพสอมวลชนฯ เปนโครง 

การความรวมมอระหวางสถาบนอศรากบ  พอช. 

ภายใตโครงการเสรมสรางขดความสามารถของ 

องคกรชมชน  ป  2551 ท คาดหวงใหส อมวลชน 

สงคมและสาธารณชนในวงกวาง  ไดรบรขอมลขาวสาร 

งานพฒนาของขบวนองคกรชมชน  ภาคประชาชน 

และเพ อพ ฒนาศกยภาพทกษะทางว ชาช พของ 

บคลากรในวงการสอมวลชน  โดยผานกระบวนการ 

เรยนรจากการปฏบตจรง รวมถงใหสอมวลชนไดเขา 

ใจถงภารกจหนาทและบทบาทของ  พอช.  ททำงาน 

เสรมสรางความเขมแขงขององคกรชมชน โดยปจจบน 

โครงการฯ  ดำเนนงานครบทง  4  ภาค มส อมวลชน 

ทองถนเขารวมโครงการรวม  60  คน ไดผลผลตสำคญ

คอ  สารคดเชงขาวทเปนขอเขยน  สารคดวทย  และ

สารคดโทรทศน  รวมทงหมด  60  เรอง 

ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551  �

สมทรปราการ  :  เมอวนท  20  พฤศจกายน  2551 ทผานมา  สถาบนพฒนาองคกรชมชน  (พอช.)  ตกลง ทำบนทกความรวมมอกบกรมธนารกษ  เทศบาลเมอง บางป  สหกรณเคหสถานชมชนสรางตนเอง  จำกด เพอเชาทดน  จำนวน  4  ไร  54  ตารางวา  สรางบาน มนคงชมชนสรางตวเอง 

นายบญเรอง  แมนนสทธ  ประธานชมชนสราง ตนเอง  กลาววา  สหกรณเคหสถานชมชนสราง ตนเองเปนชมชนทอาศยอยในทดนของกรมธนารกษ  มานานกวา  10  ป  มจำนวนครวเรอนทงสน  72  ครว เรอน  ซงชาวบานสวนใหญมอาชพรบจางทวไป 

ในป  2548  จงหวดสมทรปราการตองการนำทดนบรเวณทต งชมชนเพอสรางเปนศนยกลางการ กระจายสนคา  จงประสานความรวมมอกบชมชน เพอขอใหยายชมชนและจดสรรทดนเพอใหชมชนยาย ไปอย ในท ท ด นใหมซ งอย ในผนเดยวกนหางจาก 

นายสชน  เอยมอนทร  ประธานเครอขายศนยคนไรบาน 

บางกอกนอย  กลาววา  กลมคนไรบาน  เครอขายสลมสภาครวมกบ 

เทศบาลนครเชยงใหม  ไดสำรวจขอมลคนไรบานจงหวดเชยงใหม

พบวามคนไรบานจำนวน  166  คน  ทมความตองการและรวมกน 

จดหาพ นท ท เหมาะสมสำหรบเปนศนยพกคนไรบานจงหวด 

เชยงใหม  โดยไดคำนงถงสภาพแวดลอม  สงคม  เสนทางการเดน

ทางไปประกอบอาชพของคนไรบาน 

ในศนยพกคนไรบานตองมพ นท สำหรบการคดแยกขยะ 

การเกบสมภาระ  ซงในเบองตน  เพอใหเกดการดำเนนการตอเนอง 

พอช.  จงไดวางแนวทางการสนบสนนงบประมาณไวใหเปนหลก 

เกณฑเดยวกบศนยพกคนไรบานบางกอกนอย  (ศนยสว ทย 

วดหน)  ซงสามารถรองรบคนไรบานได  100  คน  เปนเงนทงสน 

จำนวน  1,250,000  บาท

ดานการสนบสนนงบบานกลางเพอสรางอาคารศนยพกอาศย 

ในวงเงนไมเกน  2,000,000  บาท  ไดขอให  พอช.  ภาคเหนอ 

นำหลกเกณฑเขาหารอรวมกบเครอขายฯ  และเทศบาล  เพ อ 

วางแนวทางการดำเนนการตอเนองใหสามารถปฏบตงานไดอยาง 

เปนรปธรรมในป  2552 

ดานรอยเอกหญงเดอนเตมดวง  ณ  เชยงใหม  นายก 

เทศบาลนครเชยงใหม  กลาวส นๆ  ว าสำหรบเทศบาลพรอม 

สนบสนนเตมท และในสวนท เหลอขอใหรวมตวกนหาพ นท ท  

เหมาะสมพ อสร างศนยพ กช วคราวใหเพยงพอ  พรอมกนน  

ยงไดฝากใหมการสนบสนนโดยขอใหคนไรบานมสวนรวมดแล 

เมอง  เชน  ดแลบอนำสาธารณะการชวยทำความสะอาดพนท 

ถนนคนเดน 

ชมชนเดมประมาณ  2  กโลเมตร  แตอย ไดไมนาน กรมธนารกษ  ตองการทดนเพอสรางสำนกงานคณะ กรรมการการเลอกตงจงหวดสมทรปราการ  ชาวบานยนยอมทจะยายชมชนใหมอกครงและหางจากชมชน 

เดมประมาณ  1  กโลเมตร  การรอยายบานบางสวน อาศยไมจากบานเกามาปลกสรางบานพกชวคราว บางสวนเชาบานอยขางนอก

“เราตองการสรางความมนคงใหกบตนเองและ ไมอยากรอยายชมชนอกตอไป  เพราะการยายชมชนแตละครงตองใชเงนมาก  ซงลำพงเงนทจะใชจายในครวเรอนในแตละวนยงไมพอทงคานำ  คาไฟ  และ คาเลาเร ยนลกๆ  จงมการประสานกบพอช.  และ กรมธนารกษเพ อขอเชาท ดนเปนระยะยาว  30  ป ในราคาตารางเมตรละ  1.50  บาทตอป” 

สำหรบชมชนสรางตนเองไดร บงบประมาณ สนเชอเพอสรางบานจาก  พอช.  จำนวน  5,670,326  บาท  งบสาธารณปโภค  จำนวน  อ  1,450,000  บาท โดยแบงการกอสรางออกเปน  2  ระยะ  คอระยะแรก กอสราง  42  หลงคาเรอน  และระยะทสองกอสราง 30  หลงคาเรอน 

พอช.จบมอธนารกษสรางบานมนคงทชมชนบางป

พอช.จบมอเทศบาลนครเชยงใหมสนบสนนศนยพกคนไรบานเมองเชยงใหม

โครงการชมชนบอทองบานมนคงเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนาฯ

ว ดท บไทร   ในพระอ ปถ มภ สมเด จ พระเจาพ นางเธอ  เจาฟากลยาณว ฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร   ได เล ง เหนถงความสำคญของการมบานเปนของ ตนเองของชาวชมชนทไดอาศยอยบนทดน ของว ดท บไทรในพระอ ปถ มภ ฯ   เพราะ  “บาน”  คอจดเรมตนของชวตครอบครวทอบอน ดงนน  วดทบไทรในพระอปถมภฯ  จงรวมมอ กบสถาบนพฒนาองคกรชมชน  (องคการ มหาชน)  หรอ  พอช.และเทศบาลตำบลโปง นำร อนจดโครงการ  “ชมชนบอทอง  บาน มนคงเฉลมพระเกยรต  ๘๔  พรรษา  สมเดจ พระเจาพ นางเธอ  เจาฟากลยาณว ฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร”  จงหวด จนทบร  ข น  เพ อเปดโอกาสใหชาวชมชน ไดสรางบานใหม  เพ อเปนเจาของบานท  นาอยและเพยบพรอมดวยระบบสาธารณปโภค ภายใตแนวทางการพฒนาบานมนคงรวมกบ ชาวชมชน  แบบพงพาอาศย  และเอออาทร ตอกน

หวใจของการพฒนา  “บานมนคง”1.  วดทบไทร  ในพระอปถมภฯสงเสรม 

ให ส ทธ แก ช มชนในการครอบครองท ด น ระยะยาว

2.  ว ดทบไทร  ในพระอปถมภฯ  เปด โอกาสใหชาวชมชนมสวนรวมในการดำเนน โครงการ  “บ านม นคง”  ท กข นตอนอยาง เตมท  ตงแตการระดมความคด  เพอกำหนด แผนพฒนาสภาพแวดลอม  และทอยอาศย และการจ ดการตามแผนพ ฒนา  โดยม  วดทบไทร  ในพระอปถมภ  สถาบนพฒนา องคกรชมชน  (องคการมหาชน)  หรอ  พอช. และเทศบาลตำบลโป งน ำร อน   หน วย งานภาครฐทองถน  และภาคชมชนอนรวม เปนพเลยง

3 .   สถาบ นบ นพ ฒนาองค กรช มชน (องคการมหาชน)  หรอ  พอช.กระทรวงการ พฒนาสงคมและความม นคงของมนษย รวมสนบสนนงบประมาณสำหรบการพฒนา ระบบสาธารณปโภค  และส งแวดล อม ในชมชน  (แบบใหเปลา)  และจดหาสนเชอ สำหรบปลกสรางทอยอาศยใหแกชาวชมชน

4.  ว ดทบไทร  ในพระอปถมภสถาบน พฒนาองคกรชมชน  (องคการมหาชน)  หรอ พอช.  ช วยประสานงานหน วยงานอ นๆ ท งภาครฐ  ภาคเอกชนรวมถงองคกรกลาง เพอสงเสรมกระบวนการพฒนาชมชนยงยน

5.  ว ดท บไทรในพระอ ปถ มภ ฯ   และ เทศบาลโปงนำรอนชวยเหลอในดานพฒนา คณภาพชว ตความเปนอย ของชาวชมชน อยางตอเนอง  ทงดานการศกษา  ดานการ พฒนาเยาวชนดานการฝกอาชพ  การต ง สหกรณชมชนและการพฒนาสภาพแวดลอม รอบชมชนผานกระบวนการเรยนรรวมมอกน เองใหชมชนแขงแรง

บนได  ๘  ขนสานฝนส  “บานมนคง”1.  รวมหารอเพ อกำหนดความตองการ 

ทตรงกนและสรางความเปนเจาของรวมกน ของทกคนในชมชน

2.  เรมตนสรางฐาน  “ออมทรพย”  ทมนคง เพอ  “บานมนคง”

3.  รวมกนทำงานเปนทม  และแบงหนาท ชดเจน

4.  สำรวจขอมลของชมชนเพ อไดแผน พฒนาทตรงความตองการ

5.  จดระบบสทธทอยอาศยในแบบทยงยน6.  รวมวางฝง  สรางแปลน  “บานมนคง” 

ใหตรงใจผอย7.  สรางระบบสาธารณปโภคใหมท ได 

มาตรฐาน8.  ม   “บ านม นคง”  . .ช มชนเข มแข ง”  

ดวยการขยายโอกาสทางการศกษา  และ อาชพ

วดทบไทรในพระอปถมภสมเดจพระเจา พ นางเธอ  เจาฟากลยาณวฒนากรมหลวง นราธวาสราชนครนทรและเทศบาลตำบล โปงนำร อน  ภมใจท ไดม ส วนรวมในการ สรางบานมนคง-ชมชนเขมแขง  และพรอม ท จะให ความช วยเหล อ  สน บสน นทาง ด านการศ กษาด านการพ ฒนาเยาวชน และด านส งแวดล อม  เพ อให ส งคมใน ชมชนบนทดนของวดทบไทรในพระอปถมภฯ เปนสงคมทนาอยตลอดไป

� ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551 

ปทมธาน  :  เม อวนท   13  พฤศจกายน  2551 

ทผานมา  นายอดมเดช  รตนเสถยร  รฐมนตรวาการ 

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 

(พม.)  เปนประธานในพธมอบเงนกองทนสวสดการ 

ชมชนใหกบตำบลตนแบบและตำบลขยายผลของ 

จงหวดปทมธาน  พรอมเนนการบรหารกองทนฯ  ตอง 

รบฟงความคดเหนจากสมาชกทสำคญตองโปรงใส 

ตรวจสอบได

รฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและ 

ความมนคงของมนษย  (พม.)  กลาววา  กรณชมชน 

ท มปญหาเกดจากความแตกตางดานความคดของ 

คนในชมชน  ดงนนการบรหารกองทนของคณะกรรม 

การจะตองรบฟงความคดของสมาชกฯ  ยดกฎระเบยบ 

กตกาของกลมอยางเครงครดและโปรงใส  เพราะการ 

ไมรกษากฎและไมโปรงใสทำใหกองทนหมดลงไดและ 

รฐบาลพรอมสนบสนนใหชมชนมการแกปญหาดวยตว

ชมชนเอง

พอช.  :  เมอวนท  25  พฤศจกายน  2551  ท ผานมา  ผ อำนวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน (พอช.)  ผชวยผอำนวยการ  ผแทนเครอขายองคกร ชมชนหารอรวมกบ  นายนท  ขลบทอง  ผอำนวยการ สำนกงานกองทนหม บานและชมชนเมองแหงชาต (สทบ.)  เพอหาแนวทางความรวมมอทจะบรณาการ กองทนหมบานและชมชนเมอง  (กทบ.)  ใหเปนทนใน การพฒนาชมชน

นางสาวสมสข  บญญะบญชา  ผอ.พอช.  เปด เผยวา  ในการหารอรวมกนดงกลาว  มสาระสำคญทเปนประโยชนแกชมชนอยหลายเร อง  โดยเฉพาะ การบรณาการกองทนหมบานกบกองทนตางๆ  ทชมชน 

เม อว นท   7-8  ต ลาคม  2551 คณะทำงานสอชมชนภาคอสาน  ไดจด การอบรมเชงปฏบตการเรอง  “การสราง และบรหารเวบไซตขบวนองคกรชมชน อยางมคณภาพ”  ข น  ณ  ศนยคอม พ ว เตอร   มหาว ทยาล ยขอนแก น จ.ขอนแกน  โดยมผนำดานสอ/ขอมล, อาสาสมครเวบมาสเตอร  จากขบวน องคกรชมชน  16  จงหวด  และเจาหนาท สถาบนพฒนาองคกรชมชน  สำนกงาน ปฏบตการภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เขารวมกวา  40  คน  โดยมวทยากร จาก  บรษทแกรนดแพลนเนทฯ  จำกด ผใหบรการเชาพนทเวบสำเรจรปมารวม 

รมว.พม.มอบเงนทนสวสดการชมชนตำบลตนแบบและขยายผล 14 กองทน จ.ปทมธาน

ประชาธปตย  ตำบลละ  100,000  บาทและตำบล 

ขยายผลจำนวน  11  ตำบล  ตำบลละ  55,000  บาท 

โดยในป2552  จงหวดปทมธานมแผนทจะขายผล 

ครอบคลม  39  ตำบล  ตอไป

กองทนสวสดการชมชนจงหวดปทมธานไดม 

การดำเนนงานมาตงแต  ป  2549  จดสวสดการครอบ 

คลมเร องเกด  แก  เจบ  ตาย  ทนการศกษา  ทน 

ประกอบอาชพ  ผพการ  ผถกทอดทงและผประสบภย

ตางๆ

ปจจบนจ.ปทมธานมการจดกองทนสวสดการ 

ช มชนระดบตำบลแลว  14  ตำบล  มสมาชกรวม  

3,668  ราย  ยอดเงนกองทนรวม  1,454,807  บาท 

คอเปนเงนสมทมวนละ  1  บาทจากสมาชก  969,607 

บาท  ทองถนใหการสนบสนน  378,000  บาท  หนวย 

งานภาคในจงหวดสนบสนน  380,200  บาท  สมาชก 

ไดรบสวสดการแลว  405  ราย  รวมเงนทจดสวสดการ

592,650  บาท

นางสาวสมสข  บญญะบญชา  ผอำนวยการ 

สถาบ นพ ฒนาองค กรช มชน  (พอช.)   กล าวว า 

งบประมาณทสนบสนนกองทนสวสดการชมชนในวนน

เปนการสนบสนนกองทนสวสดการชมชนตำบลมการ 

ดำเนนงานทเขมแขง  เปนรปธรรมแยกเปน  2  ลกษณะ 

คอ  สมทบตำบลตนแบบจำนวน 3 ชมชน  ประกอบดวย 

ตำบลคลองสาม   ตำบลคลองห า   และตำบล 

พอช.เตรยมจบมอ สทบ.บรณาการกองทนหมบาน สรางทนชมชนทเขมแขง

กำลงดำเนนอย  เชน  กองทนสวสดการ  กลมออมทรพย และอกหลายกองทน  ใหเปนกองทนทสามารถสราง ความเขมแขงใหกบชมชนอยางแทจรง  ใหชมชนเขา มามบทบาท  มสวนรวมในการบรหารกองทนอยาง เตมรปแบบ  ซงกองทนหมบานกถอวาเปนกองทนท สามารถใหชมชนมสวนรวมในการบรหารกองทนดวย ตวเอง  เชนเดยวกบการดำเนนงานของ  พอช.  ทมงเนน ใหทองถนลกขนมาพฒนาตวเอง  โดยเฉพาะในเรอง ของการจดตงกองทนดานตางๆในชมชนและทองถน

ผอ.พอช.  กลาวอกวา  ทประชมยงไดวางแผนทจะลงนามในบนทกความรวมมอกนเพอการพฒนา กองทนหมบานทมอยในปจจบนทงสน  78,920  กองทน 

โดยเฉพาะกองทนฯทจะมการโอนในงวดตอไป  ให ทองถน  ชมชนมแผนพฒนาอยางชดเจน  สามารถแก ไขปญหาอยางแทจรง  ใหกองทนหมบานเปนทนชมชน ไมใชแคสนเช อใหชมชน  โดยตงเปาในการดำเนน การนำรองในเรองดงกลาว  3-5  ตำบลตอจงหวด  โดย คณะกรรมการประสานงานเครอขายองคกรชมชน (คปอ.)  จะเปนผกำหนดพนท  ตอไป 

สออสานตวเขม “เวบมาสเตอรชมชน”พรอมสราง “19 เวบไซตขบวนจงหวด”

ใหคำแนะนำนายมน ญ  นาจาน   แกนนำ 

ขบวนส อชมชนภาคอสาน  จ.อำนาจ เจรญ  กลาวถงวตถประสงคของการ จดงานวาตองการเช อมโยงขบวนงาน ส อช มชนจากขบวนองค กรช มชน ระดบจงหวดท ง  19  จงหวด  ข นมา เปนขบวนสอชมชนระดบภาค  เพอยก ระดบงานส อสารชมชนรวมกนโดยม ฐานคดคอชมชนตองลกข นมาบรหาร จดงานงานสอประชาสมพนธดวยตนเอง

“ขบวนองคกรชมชนและเครอขายภาคประชาชนของเรา  ทำงานพฒนา มากนานหลายสบป  ทำกจกรรมงาน 

พฒนาหลากหลายประเดนเตมพ นท  ภาคอสาน  จำนวนหลายหมนองคกร แตทำไมสงคมหรอสาธารณะยงไมคอย ร จ ก  ไมค อยยอมรบพวกเรา  น ค อ โจทยใหญท พวกเราชวยกนตอบวาเราต องทำส อเอง  ม ส อของตนเอง หลายๆ  รปแบบ  ทงสอสงพมพ  วทย ชมชน  สอศลปวฒนธรรม  สอบคคล  รวมถงสออนเตอรเนต  จงเปนทมาของการจดตวเขมเวบมาสเตอรและแกนนำดานสอจากขบวนองคกรชมชนจงหวด ใหสามารถสรางเวบ  จดการขอมลขน บนเวบไดเอง 

“เราตงเปาวาจะจดทำเวบไซตของ ขบวนองคกรชมชนระดบจงหวดทง  19  จงหวด  และเวบไซตของขบวนองคกร ชมชนระดบภาค  1  เวบไซต  รวมทงสน

20  เวบไซต  ใหมเนอหาสำคญๆ  ครบ ถวน  พรอมเปดตวอยางเปนทางการ ภายในปลายปน ”  แกนนำขบวนส อ ภาคอสาน  กลาว

นางสาวมลฤด   ห วยทราย เวบมาสเตอรประจำขบวนองคกรชมชน จ งหว ดม กดาหาร   (www.mukda handee.com)  กลาววา  รสกดใจทได เขารวมฝกอบรมคร งน   เพราะไดฝก จากเวบไซตจรงๆ  ของแตละจงหวดได รบความร  เทคนคการสรางและจดการเวบจากวทยากรทมาจากบรษทเอกชนทใหบรการเชาใชพนทและโปรแกรมจด การเวบไซตแบบสำเรจรปโดยตรง  ซง ทำใหมนใจวาจะสามารถจดทำเวบไซต ของมกดาหารไดงายกวาทเคยคดไว

ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551  5

พทลง/เครอขายแผนแมบทชมชนพงตนเอง  หนน  1.8  ลาน  ป  52  หวง สรางภมคมกนชมชนสภยวกฤตเศรษฐกจ ยดหลก  ลดรายจาย  เพมรายได  สราง ระบบเศรษฐกจชมชน  พรอมช แผน แมบทชมชน  และนำไปสสภาองคกร ชมชนตำบล

ภายใตกระแสโลกาภวตน  และ สถานการณว กฤตเศรษฐกจการเง น ระดบโลก  ตลอดจนโยบายการพฒนาของรฐบาลทมผลกระทบดานลบตอ ชมชนทองถน  เชน  ปญหาการวางงาน ราคาพชผลเศรษฐกจตกตำ  คณะทำ งานยทธศาสตรแผนแมบทชมชนภาค ใตเครอขายแผนแมบทชมชนพงตนเอง 4  ภาค  สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องค การมหาชน)  จ งสน บสนนงบ ประมาณ  1,842,000  บาท  แก  148 

หากยอนกลบไปทบทวนบทเรยน เมอครงวกฤตตมยำกง  เศรษฐกจฟองสบแตกป  2540  ในหลวงพระราชทานแนวทางเศรษฐกจพอเพยงไวอยางแจงชดแลว  ผานมาพ.ศ.2551  พบวาม หลายชมชนทองถนเรมมภมคมกนตน เองไวส กบพษระบบเศรษฐกจกระแส โลกาภว ตน  และเปนฐานรองรบงบ ประมาณรฐทกำลงอดฉดสรากหญา 

ดงเชนตำบลลำสนธ  อ.ศรนครนคร  จ.พทลง  ไดรวมกลมออมทรพยจากแตละ หมบานเปนเครอขายสนธแพรทองมา ตงแตป  2544  พรอมจดทำแผนแมบท  ชมชน  ดวยกระบวนการจดเกบขอมลใน แตละชมชน  นำประมวลสรปในภาพรวม ระดบตำบล  และนำมาวเคราะหหาทาง แกไขปญหา

จากการสำรวจขอมลในป  2548-2549  พบวารายไดของชาวลำสนธมา จากการทำเกษตร  และนอกภาคเกษตร มรายไดพอกบรายไดจากนอกภาคการ เกษตร  ไดแก  การทำสวนยาง  สวน ผลไม  การเล ยงสตว  ปลกผก  รวม ประมาณ  52.2  ลานบาท  รายไดนอก  ภาคเกษตร  ไดแกเงนเดอนประจำคาขาย รบจาง  ลกสงให  อนๆ  51  ลานบาท

ดานรายจายรวม  122.1  ล านบาท  แบงเปนรายจายจำเปน  55.6  ลานบาท  รายจายไมจำเปน  66.45 ลานบาท  ขณะท ม หน ส นรวม  18.9 ลานบาท

จากขอมลการมรายจายสงกวา รายได  เปนสาเหตใหเกดเปนหน สน  ชาวบานในนามเครอขายสนธแพรทอง จงมาพจารณาทรายละเอยดของคาใช จาย  และหาแนวทางลดรายจายไดแก การทำปยชวภาพเพอลดรายจายดาน การใชป ยเคม  และสารเคมทางการ 

ชาวปกษใตสรางแผนชมชนกวกฤตเศรษฐกจครอบครว

นายแกว  สงขชชมชน  3  ตำบล  ใน  10  จงหวดภาคใตในการจดทำแผนแมบทชมชนพงตนเองระดบชมชน

ท งน การสรางแผนแมบทระดบ ชมชนนนมวตถประสงคสำคญคอ  การ นำขอมลในชมชนมาเรยนรเพอการวาง แผนพฒนาคน  และชมชน  และใชหลก การบรหารจดการเพอแปลงแผนแมบท ระดบชมชนไปสการปฏบตการ  โดยม การเชอมโยงกบทกกลมในชมชนและ หนวยงานภายนอกชมชน  ทงนในการ ดำเนนการตามแผนแมบทแบงเปน  2  ระดบ  คอ  ระดบครอบครว  ตามแนวทางลดรายจาย  เพมรายได  และระดบ ชมชน  คอการสรางระบบเศรษฐกจ ชมชน

นายแกว  สงขช   คณะทำงาน ยทธศาสตรแผนแมบทชมชนภาคใต 

กลาววา  การดำเนนงานแผนแมบท ชมชนจะเปนแนวทางไปสการสรางชมชนแหงการเรยนร  ชาวบานจะเรยนร  ปญหา  ทนเดมทมของตน  ขอจำกด ไลต งแตในระดบตนเอง  ครอบครว จนถงระดบชมชน  และการทำแผน แมบทชมชนครงนจะเนนหนกถงการนำ แผนไปปฏบตจรง  อนเปนการแกปญหา สงคมและความยากจนอยางแทจรง

นายแกว  กลาวเพมเตมวา  เมอ ชมชนมแผนแมบทของตนเองแลวก จะสามารถปร บก จกรรมท เก ดจาก นโยบายประชานยมใหสอดคลองกบ แผน  หรอเลอกรบกจกรรมจากภายนอก ให เหมาะสมก บของช มชนตนเอง เช น  กรณ   หม ท   5   ต.ทะเลน อย 

อ.ควนขนน  ทไมรบงบจากภายนอก  แต ชมชนดำเนนการตามแผนงานแมบทคอ แกปญหาการไมมเงนทน  ดวยการตง กลมออมทรพย  นำเงนจากกลมออม ทรพยมาจดเปนสวสดการของชมชน ดานการสรางงานในชมชน  เมอชมชน คนพบวาชาวบานตองซอพรกแกงเปน ประจำ  จงรวมเปนกลมอาชพบดเครอง แกงขายแตละคนไดรายไดเด อนละ 3-4  พนบาท  รวาชมชนขาดศลธรรมก นมนตพระสงฆมาเทศนออกเสยงตาม สายอยางเปนประจำ  เปนการตอกยำ ความคดเรองศลธรรมแกชาวบาน

“นคอตวอยางทด  ทแสดงใหเหน วาชมชนทมแผนงานพฒนาจะไมเปนไป ตามแผนของหนวยงานภายนอก  หนวย งานใดจะมาสนบสนนกตองสอดคลอง กบแผนของชมชน  เปนตวอยางแหง การเร ยนร เพ อแกปญหาของตนเอง ครอบครว  และระดบชมชน  และแผนชมชนยงเปนเครองมอผลกดนไปสการ สรางสภาองคกรชมชนระดบตำบลตอไป”นายแกวกลาว

เกษตรปลกผกพนบานไวรบประทานใน ครวเรอน

นอกจากน ย งมการรณรงคการ ออกกำล งกาย  ลด-ละ- เล ก เหล า และบหร   เป นการลดรายจายดาน การรกษาพยาบาล  สงเสรมใหคนใน ชมชนสนบสนนผลตภณฑทผลตไดเอง ในทองถนทงเครองใชและอาหาร

ทงหมดนคอหลกแหงการดำรงชพ อยางพอเพยง  พงพาตนเอง

พอทย  บญดำ  แกนนำเครอขาย สนธแพรทอง  กลาววา  ขณะนเรากำลง ดำเนนการตามแนวทางลดรายจาย  โดย ในแตละหมบานจะมครอบครวตนแบบ ทำใหดเปนแบบอยางจำนวน  30  ครว เรอน  และในป  2552  กจะขยายเพม เปนหมบานละ  10  ครอบครว  รวมเปน 90  ครอบครว  เราใชครอบครวตนแบบ เปนตวจดประกายในชมชน  หรอเปน วทยากร  และกขยายเพมขน 

ส วนการดำเนนกจกรรมระดบ ตำบลวา  เครอขายมารวมกนกำหนด ใหแตละหมบานภายในตำบลของเรา เลอกทำผลตภณฑจากภมปญญาเพยงอยางเดยว  โดยเปนการทำในลกษณะ รวมเปนกลมอาชพ  ในแตละหมบานไมทำผลตภณฑซำกน  แลวกนำผลตภณฑเหลาน นมาซ อขายแลกเปล ยน 

กนในตำบล  ทำใหเกดการหมนเวยนเงน ภายในตำบล  สวนททำเองไมไดจงคอยซอจากภายนอก

โดยหม  1  ทำขนมทองมวน  หม 2  ทำป ยหมก  หม   3  ทำกลวยฉาบ ลกหย  3  รส  หม  4  ทำดอกไมจนทน  และเครองสงฆภณฑ  หม  5  ทำเครอง แกงบด  และขนมพนบาน  หม  6  ทำเครองแกงแบบตำมอ  หม  7  รบผกผาตามงานประเพณ  หม  8  แปรรปนำ ยางเปนยางแผน  และหม  9  เลยงไกไขขาย  ในเงนทนของแตละกลมสวน ใหญมาจากกลมออมทรพย  และชาว บานรวมถอหน

นอกจากน เคร อข ายส นธ แพร ทองยงจดใหมศนยรวบรวมผลผลตและ กระจายผลตภณฑสนคาประจำตำบลนำสนคาท แตละหม ผลตไดมาขาย และซ อสนคาเคร องอปโภค  บรโภค จากภายนอกจำนวนมากๆ  เพอมาขาย ในราคาตำกวารานคาท วไป  สนคา แตละชนดคดกำไรเขากลม  2-3  บาท ซงแตละเดอนศนยแหงนมการซอขาย กนประมาณ  2.4  แสนบาท

พอทย  ระบวา  ประโยชนทเกดกบชาวชมชนจากขอมลเครอขายพบวา รอยละ  90  ของประชากรในตำบลจะ สงกดอยในกลมใดกลมหนง  เชน  กลม 

สนธแพรทอง ปนเศรษฐกจชมชนฝาวกฤตเศรษฐกจแมบาน  กลมออมทรพย  เปนตน  และ แตละกลมกจะเขาไปซอหนในกจการ ตางๆของเครอขาย  เชน  กล มออม ทรพยหม  2  จะไปถอหนกลมผลตกลวย ฉาบของหม  3  เปนตน

ด งน นชาวบ านคนหน งจะได รายไดจากกจกรรมทางเศรษฐกจภาย ในตำบลทงในรปรายไดจากการทำงาน ในกลม  รายไดจากเงนปนผลตามจำนวน กลมทตนเองเปนสมาชก

เปาหมายของเครอขายสนธแพร ทองวา  ในป  2554  ชมชนจะสามารถ จดการทางการตลาดอยางนอยรอยละ  50  ของผลผลตทางการเกษตรทงหมด ทผลตไดในตำบลน

เหนภาพการทชมชนจดการตนเอง พยายามสรางระบบเศรษฐกจชมชนท สอดคลองกบฐานทรพยากรและวถ วฒนธรรม  แตเมอมองออกไปภายนอก ชมชนเรากเหนภาพเมดเงนจำนวนมาท  รฐบาลอดฉดลงมา  จงเกดคำถามวา ชมชนเตรยมตวอยางไรกบสถานการณ น

“ประสบการณท ผานมาทกคร ง ทรฐบาลมงบประมาณสนบสนนลงมาท ชมชน  หนวยงานตนสงกดทรบผดชอบ กม งท จะทำใหการใชเง นท อ ดฉดลง มานนหมดไปเรวๆ  ซ งไมตรงกบสงท ชาวบานตองการทำและอาจไมโปรงใส ในการจดการ  ดงเช นเราจะเหนว า ตอนน ฝายแมวกพงท วประเทศ  บอ ปลาทขดไวทวประเทศกราง  กลายเปน ปญหาตอไปอกไมสน”

ดงนนทางออกคอ  จะตองนำเงนนนมาสรางสตปญญาใหกบชาวบานใน พนทวาเอาเงนไปทำอะไรจงจะแกจน  และถาชมชนไหนมแผนชมชนแลวก ปรบงบประมาณนนใหเปนไปตามแผน ของชมชน  อยาปลอยใหเจาของเงนมาครอบชมชน

� ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551 

ในทประชมคณะทำงานยทธศาสตรการแกไข 

ปญหาทดนและทอยอาศยคนยากจนชนบท  เมอ

วนท  19  พฤษจกายน  ท  พอช.  โดยม  พลเอก 

สร นทร  พกลทอง  ประธานคณะอนกรรมการ 

แกไขปญหาทดน  เปนประธานการประชมครงน  

โดยมผแทนเครอขายปฎรปทดนทวประเทศเขารวม 

ประชมครงนประมาณ  25  คน  มการอนมตโครงการ 

แกปญหาทดน  3  โครงการ  วงเงน  5,500,000  บาท

พลเอกสรนทร  พกลทอง  ประธานคณะ 

อนกรรมการแกไขปญหาทดน  กลาววา  การแกไข 

ปญหาทดนของชมชนมเปาหมายเพอชาวบานท

เดอดรอนไรท ดนทำกนและทอยอาศยไดรบการ

จดสรรตามความเหมาะสม  และยอมรบเงอนไข 

กฎระเบยบท ร วมกนกำหนดข นท ง  2  สวน  คอ 

ชาวบานและหนวยงานรฐทดแลเรองทดน  เครอง 

มอสำคญในการแกปญหาคอขอมล  ซงจะจดการ 

ใหเปนทยอมรบรวมกนไดทงหมด  จงจะเปนทาง 

ออกของการแกไขปญหา 

การประชมในครงนคณะทำงานยทธศาสตร 

การแกไขปญหาทดนและทอย อาศยคนยากจน 

ไดอนมตโครงการแกปญหาทดน  3  โครงการ  คอ 

โครงการสนบสนนการขบเคล อนการขบเคล อน 

งานยทธศาสตรการแกไขปญหาทดนโดยองคกร 

ชมชน  (ภาคเหนอตอนบน)  วงเงน  2,000,000  บาท 

โครงการพนทรปธรรมการแกไขปญหาทดนภาคใต 

3,000,000  บาท  โครงการแกไขปญหาทดน  ต.

ไทยสามคค  อ.วงนำเขยว  จ.นครราชสมา  วงเงน

500,000  บาท  เพอใชในการพฒนาพนทตนแบบ

การแกไขปญหาทดน 

สวนโครงการทเหนชอบในหลกการ  4  โครงการ 

วงเงน  13,500,000  บาท  ใหไปพฒนารายละเอยด 

โครงการเพมเตม  คอ  โครงการแกไขปญหาทดน 

ภาคเหน อตอนล างวงเง น   3 ,500,000  บาท 

โครงการแกไขปญหาท ด นภาคกลางตอนบน 

วงเงน  2,500,000  บาท  โครงการหนนเสรมขบวน 

องคกรชมชนดานทดนในพนทรปธรรมภาคตะวน 

ออกเฉยงเหนอ  วงเงน  5,000,000  บาท  และ 

โครงการแกไขปญหาท ดนภาคใตภายใตกรอบ 

วงเงน  2,500,000  บาท 

โครงการแกปญหาทดนคบหนาอนมตเพม 3 โครงการ

วงเงน 5,500,000 บาท

พอช. อนมตโครงการพฒนาภาคประชาสงคม 87 โครงการงบประมาณ 40 ลานบาท

นายพลากร  วงศกองแกว  ผชวยผอำนวยการ 

สถาบนพฒนาองคกรชมชน  หรอ  พอช.  กลาววา 

คณะอนกรรมการโครงการเสรมสรางขดความ 

สามารถของชมชน  ป  2551  ไดอนมตงบประมาณ 

เสรมสรางความเขมแขงของชมชนโดยภาคประชา

สงคม  ซงมโครงการทผานการพจารณาโดยกลไก

ฟนฟชวตแมนำเพชรบร  โครงการจดตงนกขาว 

ประชาชน-พลเมอง  เพอสรางพนทสอสารสาธารณะ 

โครงการฟนฟทะเลสาบระบบนเวศ  3  นำ  อยางม 

สวนรวมของทะเลสาบสงขลา  และโครงการสงเสรม 

ความเขมแขงองคกรชมชนลมนำมนตอนกลาง  ทงน 

โครงการทไดรบการสนบสนนงบประมาณ  จะม 

ระบบตดตามประเมนผลการดำเนนโครงการรวมกน 

เพอใหเกดผลสำเรจในการพฒนาภาคประชาชนให

เกดความเขมแขงอยางยงยน

ผชวยผอำนวยการ  พอช.  กลาวอกวา  พอช. 

ขบวนองคกรชมชน  และภาคประชาสงคม  ไดม 

แนวทางการทำงานรวมกนในการสนบสนนการ 

พฒนาองคกรชมชน  ตามยทธศาสตรการสราง 

ความเขมแขงระดบพนทโดยชมชนและประชาสงคม 

ในทองถนตางๆ  ทวประเทศ  ผานเรองการจดตง 

สภาองคกรชมชนตำบล  ตามพระราชบญญต 

สภาองคกรชมชน  พ.ศ.2551  และการใหภาค 

ประชาสงคมเขามามสวนรวมในกระบวนการทำงาน 

ของ  พอช.  รวมทงใหมการจดต งคณะประสาน 

และพฒนายทธศาสตรภาคประชาสงคม  เพอเปน 

กลไกกลางในการแลกเปล ยนหารอ  และเช อม 

โยงขบวนภาคประชาสงคม  พรอมประสานความ 

รวมมอกบภาคพฒนาอนๆ  เพอใหภาคประชาสงคม 

เปนกลไกพฒนาหนงทมบทบาทสำคญของสงคม 

ไทยตอไป

ประชาสงคมระดบภาค  และโครงการประชาสงคม 

ท วไป  จำนวนท งส น  87  โครงการ  วงเง นงบ 

ประมาณรวม  40  ลานบาท  มโครงการทนาสนใจ 

อาท  โครงการเยาวชนสรางสรรคประชาธปไตย 

ชมชน  โครงการการเสรมสรางความเขมแขง 

องคกรเกษตรไทยเพออธปไตยทางอาหาร  โครงการ 

ใสรป

ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551  �

ภาค ชมชน ครวเรอน

งบ

สาธารณปโภค          

(ลานบาท)

บานกลาง,

บานชวคราว,

ศนยพก

คนไรบาน        

(ลานบาท)

งบสนเชอ 

(ลานบาท)

งบบรหาร

จดการ 5%     

(ลานบาท)

งบพฒนากระบวนเมอง

(ลานบาท)

กรงเทพและปรมณฑล 367  33,181  1,058.97 52.34 1,249.35 42.91 10.13

ภาคกลาง 41    2,336  74.99 2.46 137.83 3.09 1.61

ภาคตะวนตก 46    3,878  118.25 1.82 40.59 4.35 0.27

ภาคตะวนออก 56    4,755  162.43 3.93 230.02 6.03 4.02

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 281  13,265  415.35 8.17 405.87 17.96 9.27

ภาคใต 223  10,537  294.64 19.57 243.21 11.63 24.48

ภาคเหนอ 238    9,025  211.94 44.75 98.63 8.87 5.76

สวนกลาง   32.55

รวม 1,252   76,977  2,336.57 133.03 2,405.5 94.84 88.08

โครงการบานมนคงสะสมตงแตป  2546  -  พฤศจกายน  2551  ดงน 

รายงานความคบหนาการอนมตโครงการบานมนคง

ท ชอองคกร กรรมสทธในทดนผรบผลประโยชน

ชมชน ครอบครว อนมตสนเชอ

1 กลมออมทรพยบานมนคงบางกลำ  จ.สงขลา ทราชพสด 1 11 1,760,000

2 สหกรณเคหสถานศรมนพฒนา จำกด กรงเทพฯ ทดนสหกรณ 1 24 4,344,000

3 กลมออมทรพยชมชนรนใหมพฒนา กรงเทพฯ ทราชพสด 1 82 12,358,237

4 กลมออมทรพยชมชนรวมใจพฒนาเหนอ กรงเทพฯ ทราชพสด 1 162 16,127313

5 สหกรณบรการเมองใหมชยมงคล จำกด จ.อางทอง ทเทศบาล 10 44 5,925,035

รวม 14 323 40,514,585

ผลการอนมตสนเชอทอยอาศยเดอนพฤศจกายน 2551คณะกรรมการสนเชอเพอพฒนาทอยอาศยมการประชมและไดมการอนมตสนเชอเพอพฒนาทอยอาศยประจำเดอน  พฤศจกายนทผานมา  จำนวน  3  โครงการ 

3  ชมชน และชมชนทของบอนมตสนเชอจำนวน  2  โครงการ จำนวน  11  ชมชน ทงหมด  14  ชมชน รวมงบประมาณทมการอนมตในครงนทงสน  40,514,585  บาท

� ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551 

เดนเครองมาไดระยะหนงแลวสำหรบ  พรบ.สภาองคกรชมชน  นบวามเสยงตอบรบเปนอยาง ดเพราะเปนกฏหมายของภาคประชาชนอยางแท จรงซงขณะนมการจดตงสภาองคกรชมชนตำบลไป แลวกวา  1,070  ตำบล  หนงในนนคอ  สภาองคกร ชมชนตำบลเวยงกาหลง  อำเภอเวยงปาเปาจงหวด เชยงราย

นางบญเรอน  ทะลา  ประธานสภาองคกร ชมชนตำบลเวยงกาหลง  เลาวา  สภาองคกร ชมชนเกดจากความรวมมอของเครอขายองคกรภาคประชาชนและหลายๆ  หนวยงานทเกยวของ แมจะเปนกฎหมายใหม  แตคดวาเขากบสถาน การณการบานเมองทสามารถนำมาแกไขปญหา ความเดอดรอนได

ตำบลเวยงกาหลงเช อวาสภาองคกรชมชนจะสามารถเขามาแกไขปญหาใหกบชาวบานได เพราะตงแตมการตงเครอขายขนมายงไมมกฎหมาย มาตราไหนรองรบความเปนกล ม/องคกรชมชน อยางนอยการมเครองมอรบรองสถานภาพความ เปนตวตนหาทางออกดวยตวชมชน  สรางความ เขมแขงชมชนทองถน  มการจดการตนเองทกๆ  ดาน  ทงดานเศรษฐกจ  วฒนธรรม  สงคม  ฯลฯ โดยมฐานทนอยทตำบลเปนแกนหลก  มหนวยงาน ในทองถนทเกยวของเปนผหนนเสรม

ชมชนโชคดทมสภาองคกรชมชนเขามาเชอม สรางการรวมคด  ร วมทำแผนชมชนนำไปส   3  ประสาน  เคร อข ายองคกรช มชนและองคกร ปกครองสวนทองถ น  ท งเทศบาล  อบต.  หรอ หนวยงานราชการ  กำนน  ผ ใหญบ าน  การ แกปญหาตางๆ  จงจะไดราบรน  สภาองคกรชมชน จงกลายเปนความหวงทจะเกดการแกไขปญหาของ ภาคประชาชนอยางแทจรง  สามารถขยายการ 

สภาองคกรชมชน... เสนทางสประชาธปไตยชมชนทตำบลเวยงกาหลง

จดตงอยางรวดเรวจากกลมเลกๆ  ไปสวงกวางและเพมมากขนเรอยๆ

กรณตวอยางทชดเจนและไดเกดขนแลวใน ตำบลเวยงกาหลง  คอไดมกลมองคกร  60  กลม/ องคกรจาก  15  หม บ านพรอมใจกนไปจดแจง จ ดต งสภาองคกรชมชนกบผ ใหญบ านแตละ หม บาน  และนำเครอขายสวสดการชมชนและ สภาองคกรชมชนตำบลไปจดแจงกบกำนนพรอมคดเลอกผแทนชมชนหมบานละ  4  คน  ทงหมด 60  คน  ผ แทนเครอขายสวสดการชมชน  2  คน รวมเปน  62  คน  แลวคดเลอกสมาชกผทรงคณวฒ 6  คน  ท ปร กษา  5  คน  เล อกประธาน  1  คน รองประธาน  2  คน  เลขานการ  1  คน  ทสดจงตง เปนสภาองคกรชมชนตำบลเวยงกาหลงอยาง สมบรณแบบ

นายโสภณ  กอนแกว  สมาชกสภาองคกร ชมชนตำบลเวยงกาหลง  เลาเสรมวา  นดแรก การเปดสภาเมอตนเดอนสงหาคมเปนการนำเสนอ ปญหาและทางออกของปญหาจนสามารถนำไปส การจดทำแผน  ซงมตในทประชมไดสรปผลการจด ทำแผนพฒนาชมชนในระยะยาว  3  ป  ม  4  ดาน  คอ  ดานเศรษฐกจ  สงคม  การศกษา  ศาสนา ศลปวฒนธรรม  และการปกครอง 

การประชมสภานำไปสการแกไขปญหาชมชน คอ  การจดงาน  116  วนจากวนแมถงวนพอ  ทเนน ความสำคญไปทการจดการปาทมพนทรอยตอ  3  จงหวด  คอ  จงหวดเชยงราย  พะเยา  และลำปาง พนทกวา  731,250  ไร  เปนการพฒนาใหคนอยกบ ปาไดอยางเกอกล  โดยการเตรยมการใน  3  แนว ทาง  คอ  เตรยมคน  เตรยมเครองมอ  และเตรยมการฝกอบรม  ไดเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวน รวมปกปองปา  เพราะพนทปาตดกบททำกนทง 

การปลกขาว  ปลกผก  ปลกไมยนตน  ชมชนได ประโยชนจากปาผนนอยางมาก  จงมแนวคดใน การอยกบปาอยกบลำนำไดอยางเกอกล 

กจกรรมทชมชนไดรวมกนรณรงค  ท งการ ปลกปาสรางจตสำนกในดานทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมอยางตอเนอง  ทงนยงมกจกรรมสบชะตา  บวชปาเพอปองกนตนไมบวงสรวงผขน นำ  ในชวงปลายฤดฝนกรวมกนทำฝายชะลอนำ และกลาไมเพอปลกปาเสรม  สวนแผนงานดาน เศรษฐกจ  มการพฒนาการเกษตรแนวใหมควบค ไปกบการสงเสรมอาชพอยอยางพอเพยง  สงเสรม ใหชมชนเพาะพนธหมปาเพออนรกษสตวปาใหอยคปา  สงเสรมเกษตรปลอดสารพษ  การทองเทยว เชงนเวศนและวฒนธรรมภมปญญาทองถน  ประวต ศาสตรทองถน  แหลงโบราญคดเวยงกาหลง 

ปจจบนพนทปาสวนใหญแลวจะตดกบทดน ทำกนของชาวบานทางอทยานแหงชาตดอยหลวง จงเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการ ปกปองตามแนวคดของชาวบาน  เพอสรางจตสำนก การใชประโยชนจากปาตองคนประโยชนใหปา  ซง กจกรรมดงกลาวจำเปนตองอาศยการจดการแนว ใหม  ทเนนประสานความรวมมอทกภาคสวน 

อยางไรกตามสภาองคกรชมชนยงนำไปสการ ไกลเกยขอพพาทระหวางคนในชมชน  โดยใชขบวน การแบบมสวนรวมของชาวบาน  นำสมาชกทมขอ ขดแยกกนเลกๆ  นอยๆ  ใหสามารถอยรวมกนได เพราะหากเรองถงโรงพกถงศาลเมอไหรกจะบาน ปลายไปกนใหญ  เราใชคำวาสามคคเปนพเปน นอง  คนทไมเคยถกกนกเอามาคยกน  เราทำได  เพราะสดทายกถกกนหมด

ความจรงแลวตำบลเวยงกาหลงทำงานเปน เครอขายกนอยแลว  การจดตงสภาองคกรชมชน จงงาย  เรามาดวยใจ  เพอแกปญหาใหกบตนเอง ไมมใครมาชวยใครไดนอกจากตวชมชนทมองเหนปญหาในทกๆ  เรอง

สภาองคกรชมชนเปนการชวนคนมาพดคย  มาปรกษาหารอเพ อนำไปสการแกปญหา  เปด โอกาสใหชมชนไดมสวนรวม  สรางแนวทางการ เมองใหมทเกดจากประชาธปไตยฐานราก

ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551  �

คณสมบรณ  สงก ง  รองนายกองคการ บรหารตำบลไทยสามคค  เลาใหฟงวา  สภาเครอ ข ายอนร กษต นนำมนเกดจากการรวมตวของ แกนนำจาก  ๕  หม บ านของตำบลไทยสามคค อ.วงนำเขยว  จ.นครราชสมาเมอป  ๒๕๔๓  เพอ รวมกนแกไขปญหาทรพยากรและทดนปาไม  ซง กอนหนานนชมชนในพนทไดรบผลกระทบจาการ ประกาศเขตอทยานแหงชาตทบลานทบททำกน ของชาวบานเม อป  ๒๕๒๔  รวมท งปญหาการ ขยายตวบกเบกพนททำกนในเขตปาทมมากขน ทำใหชาวบานตองรวมกนแกไขปญหาปาไมและทดนทำกน  ดวยวธการตางๆ 

  ท สำคญ  เชน  การย นหนงสอตอคณะ รฐมนตรท ไปประชมสญจรทวงนำเขยวซงเปนท มาของมตคณะรฐมนตรเกยวกบการแกปญหาท ดนปาไมเมอ  22  เมษายน  2540  เรองมาตรการ และแนวทางการแกไขปญหาทดนทำกน  และการบกรกปาสงวนและอทยานแหงชาตในจงหวด นครราชสมาและเกยวกบทดนปาไมท วประเทศ (ซงภายหลงไดมการปรบมาเปนมตทดนปาไม  30 มย.  41  ทยงคงใชจนถงปจจบน)  ททำใหชาวบาน ไดรวมตวกนอนรกษปา  โดยทำงานรวมกบมลนธ คมครองสตวปาฯ  อทยานแหงชาตทบลาน  จน สามารถกนแนวเขตระหวางอทยานแหงชาตกบท ทำกนของชาวบาน  มแนวถนนรอบเขตอทยาน และยายชาวบานบางสวนทอยในแนวเขตออกจากพนทอทยาน  ซงสงผลใหชาวบานกลมนไมมทดน ทำกน  มการกนพนทบางสวนเปนพนทปาชมชนและทสาธารณะในตำบลเปดใหชาวบานทไมมท ดนมาใชเปนททำกน

จากการทำงานอนรกษปาทำใหผนำจากหา หม บานไดมการประชมปรกษาหารอเร องงาน พฒนารวมกนอยางตอเน อง  เม อแกนนำกล ม อนร กษแตละคนไดเขาไปทำงานในสวนตางๆ เชน  ผใหญบาน  อบต.  โรงเรยน  ฯลฯ  ทำให สามารถขยายกจกรรมการพฒนาไปสเร องอ นๆ  เชน  กองทนอนรกษปา  ซงชวงตนไดรบการสนบ สนนกองทนจาก  ปตท.  ๖๐๐,๐๐๐  บาท  จดระบบ การออมเพมขนอยางตอเนองและนำมาบรหารจด การโดยใหสมาชกยมไปประกอบอาชพ  จายคา 

บำรงรอยละ  ๑  บาท/เดอนนำรายไดมาใชเปนคา ใชจายในการอนรกษปา  เชนทำแนวกนไฟ  ปลก ปาเพ ม  ฯลฯ  ซ งปจจบนมกองทนเพ มข นเปน ๑,๗๐๐,๐๐๐  บาท  นอกจากน นไดมกจกรรม อ นๆ  เชน  การพฒนาอาชพเพาะเหด  การจด ทพกนกทองเทยวแบบโฮมสเตย  ทบาน

บไทร  (สนบสนนโดยอาจารยจากมหาวทยาลย สรนาร)  การจดตลาดชมชน  รองรบนกทองเทยว ท เข าไปเท ยวในพ นท มากข น  การจดกองทน สวสดการชมชน  ซงปจจบนมสมาชก  ๖๖๐  คน  มการทำงานรวมกบ  อบต.อยางใกลชดโดยมการ จดเรองสวสดการผสงอายและผพการรวมกนทำให ชาวบานไดร บสวสดการเพ มข น  ฯลฯ  จนเม อ พ.ร.บ.สภาองคกรชมชนมผลบงคบใช  แกนนำ สภาเครอขายอนรกษตนนำมน  รวมกบกลม/องคกร ตางๆท มอย ในตำบลรวม  ๕๗  กล ม  ไดรวมกน จดตงสภาองคกรชมชนตำบล  มสมาชกจากผแทน ชมชน  ๕๔  คน  ผทรงคณวฒ  ๙  คน  เมอจดตง แลวมการประชมกนทกเดอน  รวมทงมการวงพด คย  ปรกษาหารอกนท ระดบหม บานแบบสภา หมบานในหลายหมบานอกดวย 

ตำบลไทยสามคคไดเร มกระบวนการแกไข ปญหาทดนโดยใชโอกาสจากขอมลการลงทะเบยน คนจนในปญหาท ด นเมอป  ๒๔๔๗  และใชงบ สนบสนนการแกปญหาทดนจาก  ศตจ.  ปชช.  ท ผานสถาบนพฒนาองคกรชมชน  ซงในตำบลมผ มาลงทะเบยนถง  ๙๒๘  ราย  แตเม อตรวจสอบ ขอมลกนจรงๆแลวเหลอ  ๒๒๘  ราย  ซงในจำนวน นนมผทเคยถกยายจากพนทปาดวย  เครอขายจง ไดมการประชมชาวบานหารอแนวทางการแกไข ปญหาทดน  ชวยกนดวาจะสามารถนำพนทสวน ไหนมาใชในการแกไขปญหาได  ซงพบวาในชวงท เครอขายอนรกษฯไดกน

แนวเขตรวมกบอทยานในระหวางป  ๒๕๓๗ -๒๕๔๓  ไดกนพ นท ใกลแนวเขตไว  ประมาณ  ๕๐๐  ไร  ซ งอทยานจะใชเปนพนท ปลกปาเพ ม แตเครอขายอนรกษฯเหนวานาจะสามารถนำมาจด เปนทดนทำกนสำหรบชาวบาน  ซงสวนหนงเปน ชาวบานท ถกยายออกมาจากเขตปาและผ ท ไมมทดนทำกน  จงไดเร มรวมกลมผท ไมมททำกน  

๑๔๒  ครวเรอน  มการออมเงนรวมกนเดอนละ ๕๐  บาท  ซ งขณะน ม เง นออมรวมประมาณ  ๗๐,๐๐๐  บาท  (เม อออมครบ  ๑๐๐,๐๐๐  บาท  อบต.จะสมทบเพมให)  มการวางกตกาการจด ทดนทำกน  โดยแบงเปนทดนเพอปลกสรางทอย อาศยในบรเวณเดยวกนครอบครวละ  ๑  งาน  และ ท ดนทำกนครอบครวละ  ๓  ไร  ขณะน ไดมการ จดผงแบงแปลง  ทำแผนการกอสรางทอยอาศย และการพฒนาพนท  ชาวบานบางสวนเขาทำกน โดยการปลกพชตามทเคยปลก  เชน  มนสำปะหลง ไปกอน  แตระยะตอไปจะมการหารอเร องการ พฒนาอาชพมากขน  เพราะเปนทดนทเหมาะแก การทำการเกษตรปลกพชผกไดหลายอยาง  อยใกล แหลงนำ  และแหลงตลาดการทองเทยวการเกษตร

กอนทจะนำทดนมาจดเปนททำกนไดมการ หารอกนหลายฝาย  โดยเฉพาะอยางย งในเวท ประชมสภาองคกรชมชนทพฒนามาจากเวทสภา เครอขายอนรกษตนนำมนทมการประชมรวมกน ทกเดอน  และเชญหนวยงานทเก ยวของมารวม ดวย  ชวงแรกหวหนาอทยานไดตงคำถามวาถาจะ นำพนทตรงนมาเปนททำกนแลว  ทำอยางไรจะใหคนอยรวมกบปาไดโดยไมมการไปทำลายปา  จะ จดสรรทดนใหเปนธรรมไดอยางไร  และจะดแล รกษาทดนไมใหมการเปลยนมอไดอยางไร  ซงถา หากผทมาทำเรองทดนไมไดทำเรองการอนรกษปา มากอนจะไมสามารถทำได  แตผลงานทผานมา เปนส งยนยนวาชาวบานไดร วมกนดแลรกษา ปาทงในเรองการทำแนวกนไฟ  การปลกปาเพมในสวนของการจดแบงทดนกมาจากการประชม ปรกษาหารอรวมกนทงในสวนของผท เดอดรอน และผทเกยวของ  การวางกตกาการใชทดนรวมกน รวมทงการออมเพอตงเปนกองทนทดน  ถากรณทบางรายไมสามารถทำกนตอไดจะตองขายคนให กองทนทดน 

นอกจากพนทท นำมาจดใหเปนทดนทำกน สำหรบ  ๑๔๒  ครวเรอนนแลว  ในตำบลไทยสามคค ยงมพนททกนไวเปนทดนสาธารณะอกประมาณ อกประมาณ  ๓๐๐  ไร  ทเปดใหผทไมมททำกนไป ใช ทำกนแบบแปลงรวม  ท ป าช มชน  และท  สาธารณะอกบางแปลงทจะสามารถนำมาจดให เกดการประโยชนรวมกนของคนในพนทได  ในทาม กลางสถานการณทพนทดนบรเวณวงนำเขยวเปน พนท ท มอากาศเยนสบายตลอดป  จงเปนพนท  ทำเลทองทคนตางพนทตองการมากวานซอเพอทำ รสอรทหรอบานพกสวนตว  การดแลทจะทำให ทดนยงคงเปนของคนในพนทไดใชเปนททำกนและดรกษาทรพยากรควบคกนไป  จงเปนโจทยสำคญของสภาองคกรชมชนและอบต.ไทยสามคค  ทจะ รวมกนจดการดแลรกษาทรพยากรใหเปนของคน ในทองถนอยางยงยนตอไป 

  คณสมบรณ  สงกง  ทงทายใหคดวา  “ท ผานมาเราออกไปตอสขางนอก  ไปเสนอนโยบาย ไปรองเรยนกบหนวยงานตางๆมามากแลว  แตละ หนวยงานกโยนกนไปโยนกนมา  เมอเรากลบมา รวมกนทำทพนทในทกเรองอยางจรงจง  ใชกลม องคกรทมอยในพนทรวมกนทำ  ทำขอมลใหชดเจน ใชเวทสภาองคกรชมชนมาปรกษหารอรวมกน ปญหาตางๆกจะคลคลายได  จากระดบตำบลเราก มเวททประชมระดบจงหวดทจะประสานการแกไข ปญหารวมกบพนทอนๆ  ทมปญหาคลายๆ  กน”

การจดการแกไขปญหาทดนของสภาองคกรชมชนไทยสามคค

“ตำบลไทยสามคคยงมพนททกนไวเปนทดนสาธารณะอกประมาณอกประมาณ ๓๐๐  ไร  ทเปดใหผทไมมททำกนไปใชทำกนแบบแปลงรวม  ทปาชมชน  และท สาธารณะอกบางแปลงทจะสามารถนำมาจดใหเกดการประโยชนรวมกนของคนในพนทได  ในทามกลางสถานการณทพนทดนบรเวณวงนำเขยวเปนพนททมอากาศ เยนสบายตลอดป  จงเปนพนททำเลทองทคนตางพนทตองการมากวานซอเพอทำ รสอรทหรอบานพกสวนตว  การดแลทจะทำใหทดนยงคงเปนของคนในพนทไดใช เปนททำกนและดรกษาทรพยากรควบคกนไป”

พรรณทพย  เพชรมาก

10 ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551 

ของคนจนในชมชนแออดรวมกนทงเมองภาคกลางตอนบนและตะวนตก  จดงานท 

จ.สพรรณบร  และ  เพชรบร  ระหวางวนท  15 -  16  ตลาคม  2551  มผเขารวมจำนวน  800  คน  ม หนวยงานภาคพฒนาเขารวม  30  องคกร  มการ จ ดเวท ความร เร องการจ ดการกองท น  การ จดการทดน  การจดสวสดการของชมชน  โดยม ขอสรปอนเปนทศทางสำคญของภาคในเรองการ จดการทดน  การจดสวสดการชมชน  และการจด การกองทนโดยขบวนการองคกรชมชน

ภาคใต  จดงานท  จ.สงขลา  ระหวางวนท  18 – 19  ตลาคม  2551  มผ เขารวมจำนวน  900  คน  มหนวยงานภาคพฒนาเขารวม  15  หนวยงาน มการศกษาดงานและจดเวทเรองการจดการกอง ทนชมชน  สภาองคกรชมชน  การจดการท ดน และลงนามในบนทกความรวมมอเพอพฒนาทอย อาศยของคนจนในชมชนเมอง  รวม  3  เมอง  โดย มขอสรปอนเปนทศทางสำคญของภาคในเรองการ จดการทดน  การจดการกองทนเพอพฒนาคณภาพ ชวต  และการเชอมโยงขบวนการพฒนาโดยขบวน องคกรชมชนทงภาคเมองและภาคชนบท

ภาคตะวนออก  จดงานท  จ.จนทบร  ระหวาง วนท  20-21  ตลาคม  2551  มผเขารวม  600  คน หนวยงาน  21  องคกร  มการจดเวทเรองกระบวน เมอง  การผลตวสดกอสราง  การกอสราง  การ ใชประโยชนจากทดนสาธารณะ  โดยมขอสรปอน เปนทศทางสำคญของภาคในเร องของการสราง และพฒนาขบวนองคกรชมชน  และการประสาน งานภาคเพอการพฒนา

ภาคตะว นออกเฉ ยงเหน อ   จ ดงานท  จ.ขอนแกน  และกาฬสนธ  ระหวางวนท  24 - 25  ตลาคม  2551  ผเขารวม  1,600  คน  หนวยงาน จำนวน  21  องคกร  มการจดเวทความรเร องการ จดสวสดการชมชน  การสรางและพฒนาเครอขาย องคกรชมชน  คณะกรรมการเมองเพอแกปญหา

ทอยอาศย  บทบาทของทองถนเพอแกไขปญหาท อยอาศยตามโครงการบานมนคง  การจดการทดน การจดการกองทนและสหกรณ  มการลงนามบนทก ความรวมมอเพอพฒนาทอยอาศยคนจนในเมอง จำนวน  14  ฉบบ  35  องคกร  โดยมขอสรปอนเปน ทศทางสำคญของภาคในเรองการสรางและฟนฟ เครอขายองคกรชมชน  การพฒนากระบวนเมอง ไปสการพฒนาดานอนๆ  ของชมชน

ภาคกรงเทพฯ  และปรมณฑล  จดงานทเขตบางเขน  วงทองหลาง  กรงเทพฯ  เทศบาล ตำบลบางป  อ.เมอง  จ.สมทรปราการ  เทศบาล เมองรงสต  อ.รงสต  จ.ปทมธาน  และ  อบต.  บางสทอง  อ.บางกรวย  จ.นนทบร  มผ เขารวม จำนวน  3,500  คนหนวยงานภาคพฒนาจำนวน  30  หนวยงาน  ม การจ ดเวทความร เร องการ แกไขปญหาทอยอาศยคนจนดวยการทำทงเมอง  ความรวมมอระหวางชมชนและทองถน  การพฒนา ทอยอาศยอยางมสวนรวมและยงยน  การจดการ กองทน  การจดการสงแวดลอม  เศรษฐกจชมชน โดยมขอสรปอนเปนทศทางสำคญของภาคในเรองการพฒนาเมองใหเกดการแกไขปญหาทอยอาศยพรอมกนทงเมองอยางบรณาการ

โดยภาพรวมของการจดงานในพนททกภมภาค จดสำคญของการจดงานม  11  จงหวด  ผรวมงานกวา  10,000  คน  จำนวน  172  องคกร  มการทำ บนทกความรวมมอกบหนวยงานตางๆในทองถน จำนวน  62  องคกร  มผนำชมชนคนรนใหมเขาส ขบวนการแกปญหาทอยอาศยไมตำกวา  1,400  คน ชมชนและทองถนมเปาหมายเพอการแกปญหาท อยอาศยทงเมองและทำพรอมกนทวประเทศ

นางสาวสมสข  บญญะบญชา  ผอำนวยการ สถาบนพฒนาองคกรชมชน  กลาววาการแกปญหา ทอยอาศยโดยการปฏวตสลมทงเมองนน  แมวา 

และแลวมหกรรมทอย อาศยคนจนเมองใน ประเทศไทย  เนองในวนทอยอาศยโลก  ป  2551 ภายใตหวขอ  “ปฏวตสลมไทย  ตองแกไขกนทง เมอง”  กปดฉากลงสมตามเจตนารมณของหนวย งานรวมจดและขบวนองคกรชมชน  หลงจากท มการจดงานวนทอยอาศยโลกตามหวเมองตางๆ ท วประเทศ  ตลอดเดอนตลาคม  และมาสรป สงทายทสถาบนพฒนาองคกรชมชน  (พอช.)  ยานบางกะป  กรงเทพฯ  เมอวนท  31  ตลาคม  2551 ทผานมา 

นายสยาม  นนทคำจนทร  ผจดการสำนก งานโครงการบานมนคง  สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)  กระทรวงการพฒนาสงคมและ ความมนคงของมนษยไดใหภาพรวมของการจดงาน เนองในวนทอยอาศยโลก  ป  2551  ซง  พอช.  และ สหพนธพฒนาองคกรชมชนคนจนเมองแหงชาต หร อ  สอช.  รวมถงหนวยงานภาคต างๆ  อาท องคกรปกครองสวนทองถ น  สถาบนการศกษา หนวยงานภาครฐและเอกชน  จำนวน  32  องคกร รวมกนจดขนระหวางวนท  8 – 31  ตลาคม  2551 โดยมจดม งหมายเพ อสรางกระบวนการเรยนร รวมกนในการแกไขปญหาทอยอาศยของคนจนในชมชนเมองตามแนวทางโครงการบานมนคง  ทใช เมองเปนพนทยทธศาสตรของการพฒนาภายใต ความรวมมอของชมชน  หนวยงานทองถน  สถาบน การศ กษา  และภาคการพฒนาทกภาคสวน รณรงคใหทกภาคสวนใหความสำคญกบการแกไขปญหาทอยอาศยของคนจนเพอใหผคนอยรวมกน อยางมความสข  และเพอประชาสมพนธเผยแพร กจกรรมของขบวนองคกรชมชนตอสาธารณะ 

เร มตนดวยพธการเปดวนท อย อาศยโลก ประจำป  2551  อยางเปนทางการ  ณ  สถาบน พฒนาองคกรชมชน  โดยรฐมนตรวาการกระทรวง การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย  นาย อดมเดช  รตนเสถยร  หลงจากนนไดมการกระจาย การจดงานไปยงภมภาคตางๆ  ประกอบดวย

ภาคเหนอ  จดงานท  จ.เชยงใหม  ระหวาง วนท  16 - 17  ตลาคม  2551  มทานรฐมนตรเปน ประธาน  มผเขารวมจำนวน  1,300  คน  มหนวย งานภาคเขารวมจำนวน  20  หนวยงาน  มการจด เวทความรเร องทดนรฐ  การจดการสงแวดลอม  ขบวนชางชมชน  การแกไขปญหาทอยอาศยคน จนทงเมอง  มการลงนามบนทกความรวมมอเพอ แกไขปญหาทอยอาศยคนจนจากหนวยงานทเกยว ของจำนวน  24  องคกร  โดยมขอสรปอนเปนทศ ทางสำคญของภาคในเร องของการจดการท ดน โดยขบวนชมชน  และการแกไขปญหาทอยอาศย  อานตอหนา 11

“ปฏวตสลมไทย แกไขปญหาทงเมอง”คนรวมงานวนทอยอาศยโลก 9,000 คน

ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551  11

ปฏวตสลมไทยเราจะดำเนนการกนกวางกวางถงกวา  200  เมอง  แตตอนนขบวนชมชนไดดำเนนมาแลวเพยง  10% ของจำนวนชมชนแออดทมอยทวประเทส  งานท ขบวนชมชนแกปญหาทอย อาศยไดเอง  จะปน เงอนไขและองคประกอบทสำคญของการเปลยน แปลงชวตบานเมอง  ใหสงคม  ใหนกการเมอง และรฐบาลเหนพลงของชมชน  หากชมชนพรอม ทกอยางจะเดนไปไดแมมอปสรรค  ผอำนวยการ พอช.กลาว

ทางดานนายประภาส  ผนำสหพนธพฒนา คนจนเมองแหงประเทศไทย  ไดประกาศเจตนา รมณเพอการพฒนาและแกปญหาทอยอาศยของ คนจนเมองท วประเทศ  โดยการเช อมโยงขบวน ชมชนในชนบท  เพอเดนหนาสการแกไขปญหาท อยอาศยของคนจนเมองในพนท  6,000  กวาชมชน ซงยงมผเดอดรอนอกกวา  700,000  ครวเรอน  ซง ในป  2551  เราทำไดท   1,251  ช มชน  76,792  ครวเรอน  นายประภาสกลาวและวาขณะนชมชน และทองถนในหลายๆเมองพรอมเดนหนาแกปญหา ทงเมอง

บทสรปจากการจดงาน  “ปฏวตสลมไทย ตองแกไขกนทงเมอง”  เนองในวนทอยอาศยโลก

  ประจำป  2551  นอกเหนอจากความตนตวทเปน การระเบดจากภายในของขบวนองคกรชมชนเมอง ในการรวมกนพฒนาทอยอาศยของตนเองพรอม กนทงเมอง  อนจะนำไปสเปาหมายเมองไทยไร สลมแลว  ยงไดมการสรปบทเรยนและถอดความร จากประสบการณในการทำงานเพ อแกปญหา ทอยอาศยของคนจนไมนอยกวา  20  เรองอาท  การ จดการกองทน  กลมออมทรพยในโครงการบาน มนคง  การไดมาและจดการทดนเพอแกปญหาท อยอาศยโดยชมชน  บทเรยนชางชมชน  สถาปนค ชมชน  :  บทบาทใหมของนกพฒนาทางกายภาพ กบกระบวนการออกแบบทางสงคมอยางมสวน รวม  ประสบการณการทำงานรวมกนของคณะ กรรมการพฒนาทอยอาศยระดบเมอง  และการ บรหารจดการของขบวนชมชน  ฯลฯ  บทเรยน จากความร เหลาน กำลงบอกกบสงคมวาปญหา สลมแกไดดวยพลงของคนจนในชมชนแออดผซง 

เปนเจาของปญหารวมกบหนวยงานทเก ยวของ การทำงานทผานมาในพนท  1,251  ชมชน  มชาว บานหลายแสนคนเขาสกระบวนการแกปญหาท อยอาศย  ในระดบตางๆ  ตงแตการประสานงาน  การออมทรพย  การจดหาทดน  การออกแบบผง การสรางบาน  ฯลฯ

งานเทศกาลวนทอยอาศยโลกในประเทศไทย ป  2551  กำลงบอกกบสงคมวาเรามตวแทนของ คนจนเมองเรอนหมนเรอนแสนทพรอมปฏวตสลม ไทย  เพอแกไขปญหาทงเมอง  (รวมกบหนวยงานและชมชนทองถน)

ตอจากหนา 10 “การแกปญหาทอยอาศยโดยการปฏวต สลมท งเมองน น  แมวาเราจะดำเนน การกนกวางขวางถงกวา  200  เมอง  แต ตอนนขบวนชมชนไดดำเนนมาแลวเพยง  10%ของจำนวนชมชนแออดท ม อย  ท ว ป ร ะ เ ทศ   ง านท ข บ วนช ม ชน แกปญหาท อย อาศยไดเอง  จะเปน เง อนไขและองค ประกอบท สำค ญ ของการเปลยนแปลงชวตบานเมองให สงคมใหนกการเมองและรฐบาลเหน พลงของชมชน”

ตามทหนงสอพมพมตชน  คอลมน   “กวน ตะกอน”  หนาคตชน  ฉบบวนท  ๑๙,๒๖  ตลาคม และลาสดฉบบ  ๒  พฤศจกายน  ๒๕๕๑  ไดนำ เสนอขอเขยนเกยวกบกรณการเบกจายงบประมาณ ชวยเหลอผประสบภยบานปะเสยะวอ  อ.สายบร จ.ปตตาน  โดยกลาวหาวาเกดการทจรตในโครงการ โดยเงนลงไปไมถงชาวบานเน องจากเจาหนาท  พอช.  นำเงนไปใช  เมอมการรองเรยนจงไดนำเงนไปคนใหชาวบาน  และตงกรรมการสอบขอเทจจรงโดยขอความในคอลมนดงกลาวยงไดกลาวพาดพง ถงการสอบสวนวาดำเนนไปอยางไมโปรงใสนน

พอช.  ขอเรยนช แจงวา  เม อฝายบรหาร ไดรบทราบขอรองเรยนดงกลาว  กไดตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรงทนท  โดยทมองคประกอบของ ผ มประสบการณ  ผ เก ยวของกบกรณ  และนก กฎหมาย  คณะกรรมการไดรวมกนตรวจสอบขอ เทจจรงดวยการลงพ นท ตรวจดขอเทจจรงและ สอบปากคำพยานท เก ยวข องอย างละเอ ยด รอบคอบ  เพราะตระหนกดวาเหตการณท เกด 

ขนเปนเร องละเอยดออน  ซงผลจากสอบขอเทจ จรงพบวาเงนชวยเหลอผประสบภยไดสงถงบญช ผ ประสบภยต งแตว นท   ๑๙  ธ นวาคม  ๒๕๕๐  สวนกรณทเงนชวยเหลอผประสบภยถงชาวบาน ประเสยะวอชานน  ไมปรากฏวาเจาหนาท  พอช. กระทำการทจรตตามท คอลมน  “กวนตะกอน” กลาวอางแตอยางใด  และขณะน  ต.ปะเสยะวอ ไดรบเงนครบถวนแลว 

สำหรบกระบวนการสอบขอเทจจรงนนประธาน คณะกรรมการสอบขอเทจจรง  ยนยนวาไดดำเนนการตามขนตอน  วธการทระเบยบขอบงคบกำหนดไวทกประการ  พรอมทงปรากฏหลกฐานชดเจนจงนำสผลสรปการสอบสวน

ทงนในเร องดงกลาว  ผบรหารพอช.ทดแล งานในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต  ไดเชญ ผทเกยวของในพนทมาทำความเขาใจรวมกนเมอ ว นท   ๓๑  ต ลาคม  ๒๕๕๑  ท โรงแรมซ . เอส. จ.ปตตาน  เพอสรปบทเรยนและหาแนวทางการ ทำงานรวมกน  ผเขารวมประชมประกอบดวยผนำ ชาวบานทรวมรบผดชอบโครงการสรางและซอมแซม บานผประสบวาตภย  ผนำชมชนอาวโส  นกวชา การในพนทคออาจารยอบดลเลาะห  อบร  คณะ กรรมการโครงการพฒนาเสรมสรางความเขมแขง เสรมสรางสนตสขสามจงหวดชายแดนภาคใต 

ดร.สกร  หะยสาแม  รองคณะบดคณะวทยาสตร และเทคโนโลย   มอ.ป ตตาน   นายสมชาต  ภาระสวรรณ  ผชวยผอ.พอช.  นายธรพล  เจรญ รงเรอง  ผจดการสำนกงานปฏบตการภาคใต  พอช. สรปสาระสำคญวา  เรองทเกดขนทงหมดเกดจากการบรหารจดการและการสอสารทไมมากพอตอ ความเขาใจของทกฝายทตองรบผดชอบโครงการ รวมกน  ทำใหหลายคนไดรบความเดอดรอนและ เขาใจผด  ขณะเดยวกนผนำชมชนและนกวชาการทเขารวมประชม  ไดเสนอใหพอช.มความละเอยด รอบคอบในการสนบสนนโครงการพฒนาของขบวน องคกรชมชนและตดตามการดำเนนงานในทก โครงการ  โดยเนนกระบวนการมสวนรวมของชมชน และทองถนเพอใหเปนทรบรกนอยางกวางขวาง  มการสอสารเพอใหเปนทรบรและเขาใจอยางชดเจน ทงในระหวางการเตรยมการและดำเนนโครงการ เพอปองกนปญหาไมใหเกดขนอยางทผานมา  และ ใหงบประมาณการสนบสนนทกโครงการสามารถ นำไปสการพฒนาของชมชนอยางถกตองผคนม สวนรวม  มการจดการทด  ถกตองโปรงใสและตด ตามประเมนดวย

จงเรยนมาเพอใหทกทานไดทราบขอเทจจรง ทเกดขน  รวมทงความคบหนาในการแกปญหา เร องดงกลาว  เพอใหการทำงานพฒนาในพนท สามจงหวดชายแดนภาคใต  เดนหนาตอไปโดย ชมชนเอง  ซ งปจจบนพอช.ไดสนบสนนขบวน องคกรชมชนสามจงหวดฯทำงานพฒนาดานตางๆ ในพนท  ๑๕๐  ตำบลจากทงหมด  ๒๕๐  ตำบล

คณะกรรมการสอบขอเทจจรงยนยนจนท. พอช. ไมไดทจรตโครงการผประสบภยฯ

12 ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551 

สถาบนพฒนาองคกรชมชน  (องคการมหาชน)  กระทรวงการพฒนา 

สงคมและความม นคงของมนษย  เปนองคการมหาชนแหงแรกท จดต ง 

ข นตามพระราชบญญตองคการมหาชน  พ.ศ.๒๕๔๒  มอายการทำงาน  

ครบ  ๘  ปในวนท  ๒๖  ตลาคม  ๒๕๕๑

  สถาบนพฒนาองคกรชมชน  (พอช.)  จดตงข นตามพระราชกฤษ

ฎกาลงวนท  ๒๓  กรกฎาคม  ๒๕๔๓  และเร มดำเนนการในเดอนตลาคม 

๒๕๔๓  มวตถประสงคหลกเพอสรางพลงความเขมแขงขององคกรชมชน 

ทวประเทศ  โดยผลกดนใหองคกรชมชนดำเนนงานพฒนาและแกปญหา 

ต างๆ  ด วยตนเอง  ว ส ยท ศนของของสถาบนฯคอ  “เป นองค กรของ 

ประชาชนท ม งสรางความเขมแขงของสงคมจากฐานรากดวยพลง 

องคกรชมชนและประชาสงคม”

  นายประภาส  แสงประดบ  ผนำชมชนคลองบางบว  กรงเทพฯ

  “พอช.เปนองคกรพฒนาแหงแรกของประเทศไทย   ท ใหโอกาสและ  เปดพ นท ใหกบชมชน  มความ   เช อในแนวทางท ให ช มชนเป นแกนหล กของ   การพฒนา  ท สนบสนนงบประมาณลงส ช มชน โดยตรง  ทำใหงานพฒนาระเบดขางในและขยายเตมพนท ท วประเทศ สำหรบชมชนรมคลองบางบวเรากไดมโอกาสทวานทำโครงการบานมนคง กบชมชนรมคลอง  ๑๔  ชมชน  เพอแกปญหาทางดานกายภาพชวยเหลอ กนท งคนทอย บนดนและในคลองสรางความมนคงเร องบานและทดน ใหกบชาวบาน  ๒,๙๐๐  กวาครอบครว  รวมทงการเปลยนแปลงคณภาพ ชว ตของชาวชมชนท งระบบคอยาเสพตดลดลง  แหลงม วสมหายไป สภาพแวดลอมดขน  จดสวสดการดแลกนเอง  ไดรบการยอมรบจากหนวยงานและคณะดงานทงในประเทศและตางประเทศ”

เน องจากภารกจหลกของสถาบนฯคอการเสรมสรางความเขมแขง 

ขององคกรชมชน  จงมหลกการทำงานสำคญทประยกตใชกบงานพฒนาทก 

โครงการ  ทกกจกรรมคอ

•  สนบสนนใหองคกรชมชนและผเดอดรอน/เจาของปญหาลงมอแก ปญหาของตนเอง  กำหนดทศทางและวางแผนการพฒนาชมชนทองถน  โดย

การสนบสนนของหนวยงานในทองถน  สวนกลางและภาคการพฒนาตางๆ

8 ปสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

•  สนบสนนใหมการวางแผนยทธศาสตรและดำเนนการพฒนาทองถน /เมองแบบบรณาการในทกประเดนการพฒนาและทำงานครอบคลมพนททง 

ตำบล  เมองและประเทศ

•  จดสรรงบประมาณสนบสนนกจกรรมการพฒนาตรงไปทชมชน•  สถาบนทำหนาทเชอมโยง  ประสานการทำงานกบหนวยงานของรฐ

และภาคการพฒนาเพอใหเกดการสนบสนนแผนการพฒนาทชมชนกำหนด

  นายชาตชาย  เหลองเจรญ  ผใหญบานบานหนอง  จำรงต.เนนฆอ  อ.แกลง  จ.ระยอง

  “พอช.  เปนสถาบนหลกทสนบสนนชมชนและเขาถง   ชมชนทดทสดในเวลาน  เมอเทยบกบหนวยอนๆ   ท งในประเทศและตางประเทศ  เทาท ไดพบเหน   ไดเปดโลกทศนการพฒนาใหกบชมชนอยางกวาง ขวาง  ท บานจำรง  ทำใหเราไดรบความร และไดรบการสนบสนนจาก พอช.   ในหลายดานจนเปนทยอมรบเรองการเปนชมชนตนแบบในดานการบรหารจดการงานพฒนาโดยชมชนเชนเรองสวสดการชมชน  สอชมชน สภาองคกรชมชน  การเงนชมชน  เกษตรพ งเอง  โดยในป  ๕๐-๕๑ มคณะดงานทมาเรยนร ท บานจำรงไมตำกวา  ๑๐๐,๐๐๐  คนประมาณ ๖๐๐  กวาคณะ”

ในชวง  ๘  ปท ผานมา  พอช.ไดใหการสนบสนนงานพฒนาท ชมชน 

ดำเนนการหลายประเภท  ภายใตภารกจตามพระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนฯ 

คอการพฒนาองคกรชมชน  การสรางการยอมรบและรบรองสถานภาพ 

องคกรชมชน  การพฒนาการเงน  สนเชอและเศรษฐกจชมชน  การพฒนา 

ประชาสงคมและรวมมอพหภาค  ภารกจตามนโยบายของรฐบาล  ในแตละ 

ยคแตละสมย  เชน  การแกไขปญหาความยากจน  การพฒนาความมนคง 

ในการอยอาศยของชมชนผมรายไดนอยในเมองและชมชนชนบท  การพฒนา 

แกปญหาในพนท สามจงหวดชายแดนภาคใต  เปนตน  นอกจากน ยงม 

ภารกจตามกฎหมายอนๆ  โดยเฉพาะเรองสภาองคกรชมชน  ในชวง  ๘  ปท 

ผ านมาไดใหการสนบสนนองคกรชมชนเพ อดำเนนงานพฒนาในดาน 

ตางๆ  ครอบคลมพนทประมาณ  ๓,๓๐๐  ตำบลและ  ๒๕๐  เมอง  สรปผลการ

ดำเนนการโดยสงเขปไดดงน

กจกรรม/โครงการ ลกษณะการดำเนนการ ผลการดำเนนการ

๑.  สนบสนนสนเชอเพอการ   พฒนา

สนชอเพอทอยอาศย  พฒนาธรกจชมชน  หมนเวยนในองคกร การเงน  เพอทรพยากรธรรมชาตและแบบองครวม(หลายกจกรรม)

๖๓๖  องคกร๓๘๐,๗๒๗  ครวเรอน๔,๓๑๘.๐๔  ลานบาท

๒.  การจดทำแผนแมบทชมชน การรวบรวมขอมลและจดทำแผนชมชนระดบตำบล ๑,๔๓๑  ตำบล

๓.  การรบรองสถานภาพองคกร   ชมชน

สำรวจขอมลและรบรองสถานภาพความเปนองคกรชมชนตาม คณสมบตทกำหนดโดยทบทวนทก  ๒  ป

๔๙,๗๑๙  องคกร

๔.  โครงการบานมนคง-แกปญหา   ทอยอาศยคนจนเมอง

สนบสนนใหองคกรชมชนในชมชนแออด  จดการทอยอาศย (บานและทดน)อยางมนคงและพฒนาคณภาพชวต  พฒนาชมชนทางดานตางๆ  เชนสวสดการ  สงแวดลอม  อาชพ  เปนตน

๑,๒๕๑  ชมชน  ๗๖,๗๙๒  ครวเรอน  งบสนบสนน สาธารณปโภค  ๒,๓๓๒  ลานบาท  สนเชอซอ ทดนและสรางบาน  ๒,๑๖๔  ลานบาท

๕.  การฟนฟชมชนจากภยพบต  สนบสนนใหองคกรชมชนฟนฟชมชน  จากภยพบตสนาม  นำทวม  โคลนถลม  วาตภย  อคคภย

๙๑๑  ตำบล

อานตอหนา 13

ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551  13

ตอจากหนา 12

  นายดาราแม  ดอราแม  ผนำชมชนเทอกเขาบโด  จ.นราธวาส 

  “พอช.เปนองคกรหนงทใหความสำคญกบการสราง   ความเขมของชมชน  ในพนทสามจงหวดชายแดน   ภาคใตซ งหลายคนคดวาทำงานยากทสด  แตม   เจาหนาทพอช.เขามาสนบสนนและใหความรเรอง การจดทำขอมลทดน  การทำแผนทและประสานงานกบหนวยงาน  สำหรบ ผมงานแกปญหาทดนเปนงานทเหนอยทสด  แกยากทสด  ประกาศอทยาน ทบททำกน  ทำใหชาวบานไดรบความเดอดรอนมาเกอบ  ๑๐  ป  มาถง ขนทรฐบาลมมตเหนชอบเพอใหมการแกปญหาทดนในเขตอทยานบโด- สไหงปาดในพนทนำรอง  ทมการจดทำขอมลแสดงการทำกนกอนประกาศ อทยานและกฎหมายอ นๆ  จำนวน  ๑๑,๔๙๗  ไร  ๑,๕๔๐  ครอบครว เปนสงทผมและชาวบานภมใจทสด  และมกำลงใจทจะทำงานตอไปอก  ๘  อำเภอ”

ผลกระทบสำคญจากการทำงานของพอช.ในชวง  ๘  ปท ผ านมาคอ 

ทำใหเกดการเชอมโยงเครอขายขององคกรชมชนในทกระดบและประเดน 

งานพฒนาตางๆท วประเทศ  องคกรชมชนข นมามบทบาทหลกในการ 

แก ไขป ญหาของตนเองท งในระด บตำบล  เม อง  จ งหว ด  ภาคและ 

ระดบชาต  นอกจากนนยงทำใหหนวยงานตางๆยอมรบบทบาทของชมชน 

ในการจดการการพฒนาชมชนดวยตนเองเปนอยางมาก

  นางสนอง  รวยสงเนน  สมาชกโครงการบานมนคงชมชนรมเยน  เทศบาลเมองชมแพ  จ.ขอนแกน

  “แมไดเร มทำงานกบโครงการบานม นคงเม อป   ๒๕๔๗  ตวเองทงยากจนและไมมบานอยอาศย   ภ ม ใจมากท ได เป นสมาชกโครงการ  ในเมอง   ชมแพมผเดอดรอนเรองทอยอาศยมาก  แมมสวน ในการทำงานเพ อแกปญหาท อย อาศยชมชนแออดท งเมองชมแพ  ม คณะกรรมการเมองซงเหนความรวมมอของเทศบาล  ชมชนผเดอดรอน เจาหนาทพอช.  ตอนนเราทำอย  ๘  โครงการเสรจเกอบ  ๑๐๐%  บานของ แมราคา  ๑๕๐,๐๐๐  บาท  ผอนมาแลว  ๓๑  เดอนๆ  ละ  ๑,๒๐๐  บาท แตแมยงเดนทางชวยงานบานมนคงทง  ๑๙  จงหวดในภาคอสาน  ใครให ไปชวยทไหนกไปชวยตลอด”

ทศทางการทำงานสำคญของสถาบนฯในชวง  ๔  ปตอไป  (๒๕๕๑-๒๕๕๔) 

ค อการเสร มสร างความเข มแข งของขบวนองค กรช มชนในเม องและ 

ชนบทโดยใชสภาองคกรชมชนเปนแกนกลาง  พฒนาคณภาพการบรหารจด 

การขององคกรชมชน 

การเชอมโยงขบวนองคกรชมชนในระดบจงหวดและระดบชาต  การ 

พฒนาเศรษฐกจและทนชมชน  และการจดการปญหาทอยอาศยและการ 

พฒนาเมองโดยองคกรชมชนรวมกบหนวยงานทองถน

กจกรรม/โครงการ ลกษณะการดำเนนการ ผลการดำเนนการ

๖.  บานมนคงชนบท สนบสนนชมชนชนบทสรางชมชนทมความมนคงในทอยอาศยและทดนทำกน

๑,๘๓๐  ครวเรอน

๗.  การแกไขปญหาทดน สนบสนนใหองคกรชมชนจดทำขอมลผเดอดรอนเรองทดนประเภทตางๆเพอเสนอหนวยงานทเกยวของแกปญหา

๑๕๐  ตำบล

๘  กองทนสวสดการชมชน    (ระดบตำบล)

สนบสนนการจดตงกองทนสวสดการระดบตำบลซงสมาชกกองทนองคกรปกครองสวนทองถนและพอช.รวมสมทบ

๑,๐๔๖  กองทน  (ตำบล)

๙.  กองทนสวสดการผสงอาย กองทนระดบจงหวดซงเครอขายผสงอายดำเนนการบรหารกองทน ใหเกดดอกผลไปจดสวสดการผสงอาย

๗๖  กองทน๘๐  ลานบาท

๑๐. การจดการทรพยากรธรรมชาต   และเกษตรกรรมยงยน

สนบสนนองคกรชมชนจดการปาชมชน  ทะเลชมชน  ลมนำ  ทะเลสาบ  และพฒนาระบบเกษตรยงยน

๑๑. สภาองคกรชมชน สงเสรมการจดตงสภาองคกรชมชนระดบตำบลและเมองเพอเชอมโยงงานพฒนาชมชนในพนทนนๆ

๑,๐๗๖  ตำบล  ๖๙  เมอง๒๙,๔๐๙  องคกร

๑๒. สอชมชน สนบสนนองคกรชมชนและประชาสงคมพฒนากระบวนการสอสารของชมชนดวยเครองมอตางๆ  เชน  วทยชมชน สงพมพ  เวบไซท  สอพนบาน  ฯลฯ

๑๓. ศนยเรยนร พฒนาศนยเรยนรชมชน ๕๓๙  ตำบล

๑๔. ศนยขอมลทองถน พฒนาระบบขอมลขององคกรชมชนในระดบตำบล ๘๕  ตำบล

๑๕. ประชาสงคม สนบสนนการทำงานพฒนาชมชนขององคกรพฒนาเอกชน ประชาสงคมและองคกรอาสาสมครตางๆ

๑๕๘  โครงการ๑๕๖,๔๕๖,๔๔๓  ลานบาท(ป  ๒๕๔๙-๒๕๕๑)

๑๖  .องคกรชมชน พฒนากลไกการทำงาน  เครอขาย  การเชอมโยงขบวนองคกรชมชนในระดบตำบล  เมอง  จงหวด  กลมจงหวด ภาค  ประเทศ  ในรปแบบตางๆ  โดยใชกจกรรมตางๆดงกลาวมาแลวเปนเครองมอในการทำงาน

14 ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551 

รมต.อนงควรรณการเดนทางลงพนทครงนเปนผลสบเนองจาก 

มตครม.เหนชอบแนวทางการการแกปญหาทดน พ นท อทยานบ  โด-สไหงปาด  เม อ  14  ตลาคม  2551  เพอใหดำเนนการออกเอกสารสทธสำหรบ พนทนำรอง  ๕  ตำบลในอ.บาเจาะ  จ.นราธวาส ซงมการจดทำขอมลจนเปนทยอมรบกนทกฝายแลวรวมทงการตดโคนยางพาราทหมดอายเพอปลกใหมทดแทนในสดสวนไมเกนรอยละ  4  ของพนทเพอไม ใหกระทบตอสงแวดลอม

โดยใหหนวยงานทเก ยวของเรงรดการแกไข ปญหาเอกสารสทธราษฎรผเดอดรอนในเขตอำเภอ บาเจาะ  ทไดมการจดทำขอมลและตรวจสอบขอมล รวมกนเรยบรอยแลว  ประกอบดวย  ใหกรมทดน เร งสำรวจออกโฉนดใหกล มท ด นท อย นอกเขต อทยานแหงชาตและนอกเขตปาสงวนแหงชาต  745ราย  994  แปลง  4,116  ไร  สำหรบกลมทดนทอย ในเขตปาอทยานแหงชาตจำนวน  795  ราย  1,108 แปลง  4,942  ไร  และท ดนท อย ในเขตปาสงวน แหงชาต  322  แปลง  2,439  ไร  ใหแตงต งคณะ กรรมการพสจนสทธในการถอครองทดน  ซงในกรณ พสจนไดชดเจนวามการถอครองกอนการประกาศ เปนเขตปาสงวนแหงชาตป  2508  และกอนการ ประกาศเปนเขตปาอทยานแหงชาตป  2542  และ มการทำประโยชนมาตอเนองใหมการดำเนนการกนออกจากเขตปาสงวนแหงชาต  และเขตปาอทยาน แหงชาตโดยเรงดวน

และใหดำเนนการแกไขปญหาทดนในพนท บรเวณอทยานแหงชาตบโด-สไหงปาดทยงไมไดจดทำขอมลใหครอบคลมอก  8  อำเภอใน  3  จงหวด โดยใชแนวทางการปฏบตตามมตครม.  ท ใหยด แนวทางการแกไขตามท อำเภออำเภอบาเจาะได ดำเนนการในพนทนำรองรวมกบภาคประชาชนและหนวยงาน  จนขอมลเปนทยอมรบกนทกฝาย  เปน การดำเนนงานทใชกลไกระดบอำเภอเปนตวตงเพอ ใหขอมลเปนทยอมรบของทกฝาย

ท งน ในโอกาสดงกลาวคณะของร ฐมนตร ผอ.ศอ.บต.  ผแทนฝายทหาร  ผวาราชการจงหวด นายอำเภอ  พล.อ.สร นทร  และผ แทนชาวบาน รวมกนปลกตนไม  และมอบโฉนดท ดนท ใหแก ประชาชนในพนท  34  ราย

นางอนงควรรณ  รมว.กระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและส งแวดลอม  กลาววา  กระทรวงฯ เหนความสำคญของปญหาท เกดข นท น   จงสง เจาหนาทลงมาดขอเทจจรงในพนท  และใหหวหนา อทยานฯ  ทำการสำรวจพนทรวมกบชาวบาน  ซง ขณะนไดสำรวจไปแลวประมาณ  1,800  ราย  ซงจะ เรงรดพสจนสทธใหเสรจใน  2  เดอน  และอนญาต ใหชาวบานเขาไปทำกน  ตดไมยางเกาได  สวนทยงไมสำรวจกจะรบเรงดำเนนการตอไปใหครอบคลม อก  8  อำเภอ

นายดอราแม  ดาราแม  ปราชญชาวบาน และผนำอาวโส  อ.บาเจาะ  กลาววา  การมาของ รฐมนตรขาราชการผใหญ  ตลอดจนการมอบโฉนด ทดนใหแกชาวบาน  นบวาเปนสญญาณทดทแสดง ใหเหนถงความจรงใจของภาครฐในการแกไขปญหา

ตอจากหนา 1ผนำชมชนสามจงหวดชายแดนภาคใต

นายธรพล  สวรรณรงเรอง  ผจดการสำนก งาน ปฏบตการภาคใต  พอช.กลาววา การแกไขปญหา ทดนทำกน  เปนงานสำคญประการหนงท  พอช. ร วมกบเครอขายองคกรชมชนและหนวยงานท  เก ยวของ  ดำเนนการในพนท  3  จงหวดภาคใต  ท ผ านมาไดสนบสนนการทำงานในพ นท นำรอง กรณประกาศอทยานแหงชาต  บโด  –  สไหงปาด  ทบท ทำกนของราษฎร  ในพ นท   ๕  ตำบล  ของ อ.บาเจาะ  จ.นราธวาส  ซงครม.เหนชอบแนวทาง ในการแกปญหาท ด น  สาระสำคญคอเหนชอบ แนวทางการตดโคนตนยางพาราทหมดอายเพอปลก ใหมทดแทน  ในสดสวนไมเกนรอยละ  4  เพอไม ใหสงผลกระทบตอส งแวดลอม  และเหนชอบให หนวยงานทเกยวของเรงดำเนนการแกไขปญหาเรอง เอกสาสทธของราษฎรผเดอดรอนในอำเภอบาเจาะ จ.นราธวาสประมาณ  2,000  ราย  ซงไดจดทำขอมล และตรวจสอบรวมกนของทกฝายมาแลว  มาแลว  สำหร บการดำเน นงานในรอบพ นท ๆ  กำล งจะ ประกาศอทยานนำตกซโป  ชมชนตองการแกไข ปญหาทดนโดยใชประสบการณและบทเรยนจาก พนทนำรองในอำเภอบาเจาะ  เปนแนวทางสำคญ ในการดำเนนงาน  คอชมชนเปนตวต งในการแก ปญหารวมกบอำเภอและหนวยงานทเกยวของ

นายซามดง  หะยบอราเฮง  หวหนาอทยาน นำตกซโป  กลาววา  อทยานแหงชาตนำตกซโป กำลงดำเนนการประกาศจดตงเปนอทยานแหงชาต ในพนทจ.นราธวาส  ซงแตเดมนนเปนปา  โครงการ ไมกระยาเลย  ปาฝงขวาแมนำสายบร  ซงกรมปา ไมไดอนญาต  ใหสมปทานทำไมกระยาเลย  เมอ ป   พ.ศ.  2515  ตอมาร ฐบาลมนโยบายปดปา สมปทานเมอป  2532  จงทำใหสภาพปายงคงมความ อดมสมบรณไปดวยปาไมและสตวปานานาชนด 

ตอมาไดดำเนนการสำรวจขอมลรายละเอยด เก ยวก บสภาพปา  การถ อครองท ด น  การใช ประโยชนทดน  เนอทโครงการไมกระยาเลย  บน พนท  180,518  ไร  ซงอทยานตองการประกาศเปนอทยานแหงชาต  ตามมาตรา  6  แหงพระราชบญญต อทยานแหงชาต  พ.ศ.  2504  บนเนอทประมาณ62,000  ไรเทาน น  โดยใหใชช ออทยานแหงชาต นำตกซโป  ซงมการเสนอผานทประชมคณะกรรมการ อทยานแหงชาตแลว  ปจจบนกรมอทยานแหงชาต สตวปา  และพนธพชกำลงรวบรวมขอมลเพอดำเนน การร างพระราชกฤษฎกากำหนดเป นอ ทยาน แหงชาตตอไป

นายโสภณ  ทศภรเดช  เจาหนาทบรหารงาน ท ด น  7  ห วหนาสำนกงานท ด น  อำเภอระแงะ  กล าวว า  กรมท ด นจะดำเน นการออกเอกสาร สทธท ด นนอกเขตปา  เม อหนวยงานท ด แลปา ช แนวเขตชดเจนและกนแนวเขตพ นท ออกจาก ปา  และเปนท ร บร ยอมรบของทกฝาย  เพ อการแกไขปญหาท ด นใหก บประชาชน  อยางเช น การทำงานของประชาชนและหนวยงานในพ น ท  5  ตำบล  อำเภอบาเจาะ  จ.นราธวาส  ซงครม.ไดเหนชอบในแนวทางการแกไขปญหามาแลว

ดานนายนาว  มาแจมาน  ผนำชมชนบานอล 

กลาววา  ชาวบานมความเดอดรอนมากเกยวกบ การไมมเอกสารสทธท ด น  สวนใหญอาศยและ ทำกนมา  2-3  ชวงอายคน  ประมาณ  200-300  ป โดยมหลกฐานการทำกนเชนตนลองกอง  ทหมบาน ซโป  อายประมาณ  200  ป  เมอป  2541  ทางชมรม กำนนผ ใหญตำบลกาลซา  มหนงสอรองเรยนถง นายวนมหะมดนอร  มะทา  ตำแหนงประธานรฐสภา ในขณะน น  ชวยแกปญหาเร องเอกสารสทธ ใน ทดน  ตอมากระทรวงเกษตรและสหกรณไดมาตด ตามความคบหนาในพนทระยะหนงแลวเรองกเงยบ ไป  การมาวนนดใจทชาวบานรอบพนทอทยานและ หนวยงานตางๆ  มาประชมรวมกนเพอแกไขปญหา ใหกบประชาชนทเดอดรอน

อน ง  พ นท ๆ  กำลงจะประกาศเปนอทยาน แหงชาตนำตกซโป  ครอบคลมพ นท   ๔  อำเภอ ในจ งหว ดนราธ วาส  ค ออ.ระแงะ  อ.จะแนะ อ.รอเสาะ  และอ.ศรสาคร  สภาพปาตอนบนตลอด แนวเท อกเขาอย ในสภาพสมบรณต นไม เข ยว ชอ มตลอดป  ไมท สำคญ  ไดแก  หลมพอ  ยาง ตะเคยนทอง  เปนตน  เนองจากพนทเปนปาดงดบ ชนมฝนตกตลอดป  จงมสตวปาชนดตางๆ  อาศย อย เปนจำนวนมาก  เชน  ลง  คาง  เกง  กระจง กวางปา  เมน  นางอาย  ชะมด  พญากระรอก นกเงอก  นกขนทอง  เหยยว  นกดเหวาผา  ฯลฯ  นอกจากนยงมสตวนำตางๆ  จดเดนทนาสนใจ  คอมนำตกไอรซอดอ  นำตกยากาบองอ  ยอดเขาสงสดของพนทอทยานแหงชาตคอ  “ยอดเขาแมะแต”

ในดานชาวบานทไมมเอกสารสทธทดนทำกน ในพ นท   ๔  อำเภอขางตนครอบคลม  8  ตำบล 36  หม บาน  ผ ไดร บผลกระทบประมาณ  4,000  ครวเรอน  15,000  คน  สวนใหญเปนความเดอด รอนเรองทำมาหากนทไมสามารถตดเปลยนตนยาง และขอรบเงนกองทนสงเคราะหสวนยางไมได

ตอจากหนา 1

ระดมความเหนรกษเลใตส งแวดล อมและอน ร กษ ทร พยากรธรรมชาต คณะกรรมการประสานงานองคกรพฒนาเอกชน ภาคใต  (กป.อพช.ใต)  เครอขายสงแวดลอมไทย และกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม  รวมกนจด สมมนาสงแวดลอมภาคใตป  2551  สถานการณ ส งแวดลอมและยทธศาสตรองคกรเอกชนดาน สงแวดลอม  ณ  สำนกงานเครอขายความรวมมอ ฟนฟชมชนชายฝงอนดามน  อ.เมอง  จ.ตรง

การสมมนาครงน เพ อจดทำยทธศาสตรดาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภาคประชาชน ซงจะมการระดมความคดเหนระดบภมภาค  กอนทจะจดระดบชาตในโอกาสวนสงแวดลอมไทยซงตรง กบวนท  4  ธนวาคมของทกป

สำหรบสถานการณดานสงแวดลอมในพนท ภาคใตกำลงตกอย ในภาวะสญเสยอยางหนก ในสวนทรพยากรทะเลและชายฝง  พบวาปญหา หลกท ทำใหระบบนเวศเปล ยนคอภาวะโลกรอน ทำใหชมชนไมสามารถคาดการณการไหลเวยนของนำ  สงผลตอการออกเรอจบสตวนำมาเลยงชพของชมชนประมงชายฝง

ตอจากหนา 1

อานตอหนา 15

ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551  15

ระดมความเหนรกษเลใตในมตเชงพนท  พบวา  พนทปาชายเลนตอง 

สญเสยจากแนวทางจดการของภาครฐแบบตดสาง เพอใหปาชายเลนเปนระเบยบสวยงาม  ตนโกงกาง ลำตนตรงใหญ  การถางพนทปาพรเพอเปนแปลง ทดลองปลกไมโกงกางพนธใบใหญ

พนทชายฝงประสบปญหาการถกคลนกดเซาะแนวชายฝง  ซงสาเหตหนงเกดจากการกอสรางแนว กนคลนเพอปองกนการกดเซาะ  แตทำใหพนทใกล เคยงถกกดเซาะจากกระแสนำทเปลยนทศทาง

ส วนท องทะเล  พบว า  แนวปะการ งถ ก ทำลายไปมากสาเหตหนงมาจากการทำประมงใน พนทแนวปะการงหรอใกลกบแนวปะการง  และใช เคร องมอการประมงทไมถกตอง  เชน  อวนลาก อวนรน  ในมตการบรหารงาน  แนวนโยบายการ พฒนาของรฐ  พบวาขาดการบงคบใชกฎหมาย อยางเสมอภาคดงเชน  พนทปาชายเลนถกนำไป ออกเอกสารสทธทดนได  การสงเสรมการทองเทยว ทำใหกลมอสงหารมทรพย  ธรกจโรงแรมกวานซอท ดนในทำเลทตดชายหาด  หรอใกลเขตปาสงวนแลว ลกลอบถางปา  ครอบครองพนทชายฝง  สามารถ สรางทาเทยบเรอสวนตว  ละเมดสทธของชมชน ดงเดม  ซงหนวยงานรฐไมไดเขาไปตรวจสอบอยางจรงจง

นอกจากน  โครงการพฒนาของภาครฐควรม ขอมลทชดเจนรอบดาน  หรอฟงความเหนประชาชน มเชนนนอาจสงผลตอประชาชนและทำลายทรพยากร  อยางถาวรได  เชน  โครงการกอสรางทาเทยบเรอ ปากบารา  เปนตน 

นายอะเหรน  พระคง  ชมชนประมงชายฝง เกาะมกด  ต.เกาะลบง  อ.กนตง  จ.ตรง  กลาววา แนวทางปองกนการทำลายทรพยากรชายฝง  และ ทะเล  คอภาคชมชนตองเขมแขง  ตองเขาไปจดการ ปองกนเองไมใชรอใหภาครฐมาทำให  ถาแตละ ชมชนรวมตวกนรกษาทะเลของชมชน  มกฎระเบยบ ทชดเจน  และทกคนในชมชนยอมรบรวมกนในการ ปฏบตตาม  และจากแตละชมชนเชอมโยงกนเปน เครอขายทง  2  ฝงทะเลยงสรางพลงในการตอสกบ กลมทนทบกรกทะเลชมชน  รวมทงใหขอเสนอตอ โครงการของรฐทอาจสงผลกระทบตอชมชนได

นายวรรณเกยรต  ทบทมแสง  ผอำนวยการ สถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเล  ชายฝง ทะเล  และปาชายเลน  กรมทรพยากรทางทะเล และชายฝง  กลาววา  ขอเสนอตนคอภาคประชาชน ภาคชมชนตองสรางฐานขอมลในทกดานทเกยวของ เพ อใชหกลางกบขอมลจากหนวยงานภายนอก และตองตดตามการเปลยนแปลงขอมล  พรอมพฒนา ศกยภาพกลมองคกรชมชน

นายภาคภม  วธานตรวฒน  เลขาธการสมชชา องคกรเอกชนดานสงแวดลอม  กลาววา  เราควร สรางอำนาจการเมองทองถนใหเขมแขง  ลดอำนาจ สวนกลาง  ซ งตามกฎหมายกระจายอำนาจไดให อำนาจแกทองถนในการพจารณาอนญาตกอสราง หรอไม  แตทผานมายงไมมทองถนไหนกลาใชอำนาจ นอยางจรงจง

สภาองคกรชมชนกบการสรางการเมองใหม“...การทพวกเราทกคนกำลงจดประชมสมมนา 

กนอยน  ถอเปนประชาธปไตย  เปนการเมองใหม อยแลว  เพราะพวกเรามาจากตวแทนทเปนองคกร ของชาวบานทแทจรง  แลวมาพดคยในเรองทตนเอง ทำ  เชอมโยงกบเพอนและยงเชอมโยงไปยงระดบ นโยบายไดดวย  แตจะใหดนน  การทำงานของพวก เราทกๆ  ระดบ  หรอการประชมสภาองคกรชมชน ทกระดบ  จะตองใหทกๆ  ฝายไดรบร  โดยเฉพาะ เจาหนาทของรฐ  ทตองเขารวมและรบฟงขอเสนอ จากพวกเรา”

ชมชน  คอหนงองคประกอบทจะรวมเปนเครองยนตดๆ  เพราะถาหากวามชมชน  มหาวทยาลย  รฐ  มาเปนองคประกอบเครองยนตจะสมบรณ

“ความฝนอนย งใหญ  คอเราจะมประเทศท ประกอบดวยเครองทว งไปไดอยางรวดเรว  มการ เปนประชาธปไตยท แทจร ง  ม การกระจายผล ประโยชนทเปนธรรม  มการขดแยงนอยลง  และม สนตสขอยางแทจรง  ไมมพลเมองชนสอง  มสงคม เปนธรรม  เกดความสงบเรยบรอย  นคอความฝน อนเดยวกน” 

หลงจากนนเปนการเสวนา  “เจตนารมณทศ ทาง  และบทบาทหนาทของสภาองคกรชมชนทงใน

ตอจากหนา 1ตอจากหนา 14

สวนหน งของคำพด  ศ.นพ.ประเวศ  วะส ทเปนองคปาฐกถา  หวขอ  “สภาองคกรชมชนกบ การสรางการเมองใหม”  ณ  หองประชมอาคารเฉลม พระเกยรตมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช  เม อ วนท  6  พฤศจกายน  2551  โดยมผแทนสมาชกสภา องคกรชมชนตำบล  ท ไดร บการคดเลอกจากท  ประชมจงหวด  จงหวดละ  5  คน  แกนนำขบวน องคกรชมชนและผสนใจเขารวมงานอยางคกคก

การสมมนาดงกลาวเปนการทำความเขาใจ ตอแกนนำในพนท จดต งสภาองคกรชมชนตำบล ภาคและหนวยงานทเก ยวของ  ใหสอดคลองกบ สภาพการณของสงคมไทย  และเปนการจดความ สมพนธใหมท เรยกวา  “การเมองใหม”  โดยเนน ใหสภาองคกรชมชนตำบล  เปนตวขบเคลอนการทำ งานไปสความเขาใจของคนในสงคมรวมกน  นอก จากนยงเปนการตระเตรยมความพรอม  การวาง แผนงานและวางแนวทางการดำเนนงานสภาองคกร ชมชนในระดบจงหวดและชาตตอไป

โดย  ศ.นพ.ประเวศ  วะส  ไดกลาวปาฐกถา นำและกลาวเปดการประชม  ใจความสำคญตอน หนงคอ  ไดยำใหเหนวาการพฒนาของประเทศไทย ทผานมา  ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ  การศกษา  การพฒนาประชาธปไตย  ตดขาดจากฐานความรท เปนรากเหงาของสงคมไทยอยางแทจรง  การพฒนา จงลมเหลวในหลายๆ  เร อง  การเร มพฒนาทมา จากชาวบานทแทจรงยงไมเกดขนอยางแทจรง  แตไดเรมมแนวโนมดขนในหลายๆ  เรอง  เชน  จากการ ทจดประชมของผแทนสภาองคกรชมชนตำบลวนน เปนตน  วนนหลายๆ  สวนในสงคมไทยตองชวยกน ถาเปรยบสงคมเราปจจบนเหมอน  “รถเครองหลด” ชนสวนไปคนละทาง  การทำงานตางคนตางไปไม มความสมดล  เรามชนสวนดๆ  อยเยอะมาก  แต กยงไมไดประกอบเครองเขามา  พ.ร.บ.  สภาองคกร 

ระดบตำบลจงหวดโดยนายประยงค  รณรงค  ผทรง คณวฒ  นายสน  รปสง  คณะทำงานขบเคล อน สภาองคกรช มชน  นายพลากร  วงค กองแกว ผ ชวยผอำนวยการ  พอช.  ซ งการเสวนาเปนการ ทำความเขาใจกบหลกคดในการขบเคลอนสภาองคกรชมชนทจะไปประสานกบหนวยงานทเกยวของ สภาองคกรชมชนตำบลควรอยในรปแบบทไมจำเปน ตองทำใหเหมอนกนท งประเทศ  เราไมตองการ อำนาจ  ผลประโยชน  แตตองการความรวมมอ การบ รณาการการทำงานของหนวยงานตางๆ ทำไปพรอมกน  ถามฐานทยดของชาวบาน  มแผนและเปาหมายทชดเจน  การบรณาการกบหนวยงานตางๆ  กสามารถทำได 

ปลายทางสดทายของการตดสนใจทางการเมอง สภาองคกรชมชนตำบลมบทบาทเปนองคกรพฒนา ไปสงเสรมสนบสนนใหกลม/องคกรตางๆ  ในชมชนลกขนมาจดการตวเอง  มสถานะเปนสภาทางการ เมอง  เพราะมอำนาจหนาทในการมสวนรวมในการจดทำแผนพฒนาตำบล  กบ  อบต.  มสวนรวมใน การตดตามประเมนผลการทำงานของหนวยงานทง หมดในตำบล  นคอหนาท ทางการเมอง  แตเปน การเมองภาคประชาชนแบบใหม

สวนในวนท   7 พฤศจกายน  2551  เปนการ แบงกลมยอยเพอรวมทำแผนปฏบตการรายภาคซงผลของการทำแผนดงกลาวคอ  แตละภาคไดมการ ตงเปาหมายและวางแผนการปฏบตการทงในระยะสนและระยะยาว  ซงในแตละภาคกไดเสนอจำนวนพนทเปาหมายทจะดำเนนการตอทประชมใหทราบ รวมกนอกดวย  จากนนเปนการกลาวปดการสมมนา โดยนางสาวสมสข  บญญะบญชาผ อำนวยการ สถาบนพฒนาองคกรชมชน  และพลเอกสรนทร พกลทอง  ประธานอนกรรมการแกไขปญหาทดน ศจพ.

16 ขาวชมชน  พฤศจกายน  พ.ศ. 2551 

“โครงการปดทองหลงพระทกำลงดำเนนการ อย เปนหนทางการพฒนาอยางถกตอง  เพราะ เปนการสรางภมคมกน  และมนใจวาจะเปนทาง ออกของชมชน  เปนแนวทางการพฒนาทย งยน ใหคนอยกบปาไดอยางยงยน  และมนใจวาเราจะ รวมเคยงบาเคยงไหลเอาชนะอปสรรค  กาวไปขางหนาอยางมนคง  มศกดศร  อยางภาคภมใจ  ซง แนนอนวา  จะเปนทางออกเพอความอยรอดของ ประเทศชาต”

หมอมราชวงศดศนดดา  ดศกล  ประธาน กรรมการโครงการปดทองหลงพระ  เลาวา  แนวคด โครงการปดทองหลงพระ  เพ อนอมนำแนวพระ ราชดำรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ  เผย แพรสชมชน  และกระตนใหเกดการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม  ทงเรองการจดการ นำ  อาหาร  พลงงาน  และโลกรอน  ใน  6  มต  ค อ   ด น   น ำ   ป า   เกษตร  พล งงาน  และ สงแวดลอมเพอเปาหมาย  1  ลานกจกรรม  ผาน ศนยศกษาอนเนองมาจากพระราชดำร  เชอมโยง ส การแก ไขป ญหาความยากจนอย างย งย น ในขณะเดยวกนยงไดดำเนนการปลกปา  80  แสนไร ถวายเปนพระราชกศลแดสมเดจพระนางเจ า พระบรมราชนนาถฯ  ในวโรกาสเจรญพระชนม พรรษาครอบ  80  พรรษา  ซ งจะเปนการปลกปา ตามพนทล มนำสำคญทางภาคเหนอ  และภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ  โดยมชมชนเปนหลกในการกำหนดพนทปลกปาอยางเหมาะสม 

“ถาเราคดจะทำและตงใจจรง  ความหวงม และสำเรจไปกวาครง  เพยงแตจะมใจทำกนจรง ไหม  ดงนนปรชญาคนอยกบปาคอเลยงตนเองไดถาชมชนอยไมไดแปลวาการบรหารการจดการยง 

72 ตำบลภาคเหนอ ดำเนนโครงการ “ปดทองหลงพระ” สบสานแนวพระราชดำร

ไมบรรลผล”  ประธานกรรมการโครงการปดทอง หลงพระ  ระบ  และขยายความตอวา

การพฒนาจำเปนตองทำแบบรอบดานและ บรณาการทกสวนเขาดวยกน  ทำอยางเปนข น เปนตอน  คอยเปนคอยไป  เพราะตระหนกดวา  การพฒนาจะบรรลตามเปาประสงคได  ตองเรม จากสขภาพและปากทองเปนอนดบแรก  การ พฒนาอ นๆ  จงจะเปนไปได  ท สำคญกจกรรม การพฒนาตองไมสลบซบซอน  ทำไดจรง  เปน เหตเปนผลตามแตละบรบทของพนท  ชาวบาน ปฏบตได  อนจะนำไปสการวางรากฐานของความ มนคง  ชมชนมความเขมแขง  และมสขภาพชวตด ขนอยางชดเจน

นายสาคร  สงมา  ประธานมลนธคนเพยรไพร เลาวา  เครอขายองคกรชมชนไดรวมกบ  พอช. วางแนวทางท จะทำงานรวมกบโครงการพฒนา ดอยตง  ตามโครงการปดทองหลงพระสบสานตาม แนวพระราชดำร  หลายฝายจงไดคดเลอกชมชน นำรองทจะเขารวมโครงการรนท  1  ทมาจากหลาย 

ประเดนงาน  เชน  การจดการปา  นำ  ทดนทำกน และทอยอาศย  รวมไปถงการพฒนาทางเลอกใน การผลตทางการเกษตรและการพฒนาพลงงาน ทดแทน 

จากนนจงระดมความคดพดคยกนอกคร ง  ซ งจากสถานการณท เกดข น  ชมชนมตนทนมา ยาวนานตงแตการรวมกลมจดการดน  นำ  ปา เกษตร  สวสดการ  ออมทรพย  ฯลฯ  ทเกดจากการประสานการทำงานรวมกบภาครฐ  เอกชน  ท เปนตนทนททำกนมานานและตอเนอง

“โครงการปดทองหลงพระฯ  มชมชนนำรอง เขารวมโครงการรนท  1  ทงหมด  72  พนท  แยก เปนพนทการจดการทดนทำกนและเกษตร  95  หมบาน  การจดการนำ  225  หมบาน  การจดการปา 138  หมบาน  การจดการสงแวดลอม  57  หมบาน พลงงานทดแทน  14  หม บ าน  ครอบคลม  13  จงหวด  ซ งท งหมดเปนชมชนตนแบบทมความ เขมแขงในการจดการตนเอง”  ประธานมลนธ คนเพยรไพร  บอก

นายเดโช  ไชยทพ  ผประสานงานเครอขาย องคกรพฒนาเอกชนภาคเหนอ  เลาเสรมวา  ตน ทนทชมชนไดรวมกนสบทอดและรกษาไวซ งภม ปญญาท ม มานาน  ท งการจดการเร องล มนำ การจดการเหมองฝาย  ปาชมชน  การปกปนท ดนการแบงเขตพนทปาอยางเหมาะสม  เพอให สอดคลองกบวถชวตชมชนนนๆ  มการทำเกษตร แบบผสมผสาน  การทำปยหมก  การเล ยงปลา ในนาขาว  หมหลม  ทำเขตอนรกษพนธปลา  รวม ไปถงการจดการสงแวดลอม  การจดการขยะให เปลยนเปนพลงงาน  สงท เกดเปนศกยภาพของ ชมชนอยางเปนรปธรรมความสำเรจ  ทพฒนาตอ ยอดไปส การทำธนาคารชมชน  สวสดการชมชนศนยเรยนรชมชน  และการจดตง  สภาองคกร ช มชนตำบล  ตาม  พ.ร.บ.  สภาองคกรชมชน พ.ศ.2551 

“ขบวนการพฒนาภาคประชาชนทมมายาว นานไดถกเพาะบมแลวเกดเปนแผนงานรวมกบ หนวยงานอนๆ  ทงภาครฐ  ภาคประชาชน  และ ภาคประชาสงคม  เพอปรบแผนสองคการปกครอง สวนทองถน  เกดการรวมตวขนอยางกวางขวาง ชมชนมจตสำนกในชมชนของตนเองมากขน  เปน ภาพชมชนไดรวมลงมอปฏบต  พฒนาไปสศนย การเรยนรชมชน”

ดงนนการขยายการทำงานรวมกบโครงการ ปดทองหลงพระฯ  จะเปนความรวมมอใหมระหวาง ชาวบานกบรฐ  ทเกดจากความจรงจง  จรงใจ  นำ ไปส การมสวนรวมคด  ร วมทำ  รวมตดสนใจ รวมรบผลประโยชน  รวมทงรวมทจะกาวเดนไป พรอมๆ  กน  เปนความยดหยนทจะตกลงรวมกน ทำงาน  เรยนรซ งกนและกนอยางทวถง  และม ความตอเนอง  เกดองคความรใหมๆ  เพอนำไป ขยายผลสชมชนอนๆ  ตอไป 

โครงการปดทองหลงพระ  เปาหมายเปนการสรางความเปลยนแปลง  เปนตนทนมาขบเคลอน งานรวมกน  สรางมตรในระยะยาว  สามารถนำไป สการเปลยนแปลงดานนโยบาย  อนจะยงผลตอ ชมชนทองถนในทสด