1

LUẬN GIẢNG VỀ NGONDRO CỦA

NGÀI DUDJOM RINPOCHE

DO LAMA THARCHIN RINPOCHE BIÊN DỊCH

2

3

DẪN NHẬP

Namo Guru Bhaye!

Con tỏ lòng tôn kính đến Guru và khẩn cầu đƣợc phép viết một luận

giảng tóm tắt về Ngondro uyên thâm của Ngài - Dudjom Tersar.

Bản văn do Ngài Garwang Dudjom Lingpa. H.H. Jidral Yeshe Dorje

(Dudjom Rinpoche) đã đƣợc làm dễ hiểu thành văn bản hiện nay. Bản

văn này là sự thực hành chuẩn bị cho dòng truyền Dudjom Tersar.

Theo con đƣờng của Kim Cƣơng Thừa, có 3 loại dòng truyền: Dòng

truyền dài gọi là Kama; Dòng truyền ngắn gọi là Terma; và Dòng truyền

Uyên Thâm của Kiến Thanh Tịnh gọi là Daknang. Mỗi dòng đều có thực

hành Ngondro riêng. Đặc biệt, Ngondro của Dudjom Tersar thuộc về

dòng Terma ngắn và dòng truyền Uyên Thâm của Kiến Thanh Tịnh.

Trong truyền thống Terma, có hàng ngàn vị Khai Mật Tạng hay Terton,

là những ngƣời đã phát hiện những kho báu, kho tàng Giáo Pháp đƣợc

chôn dấu. Những kho báu Giáo Pháp hay Terma này có thể có nhiều

dạng, bao gồm những chất liệu, pháp khí cho nghi lễ và hỗ trợ cho quán

tƣởng nhƣ Dao Phurba, những thánh tích, kinh văn…, giữa những vị

Khai Mật Tạng, Ngài Dudjom Lingpa (1835 – 1904) là một trong những

vị nổi tiếng nhất của thế kỷ vừa qua.

Ngài là hóa thân của Đức Kheuchung Lotsawa, một trong 25 đệ tử chính

của Đức Liên Hoa Sanh. Ngài là hóa thân Ngữ của Dakini trí huệ Yeshe

Tsogyal, và là hóa thân Tâm của Đức Liên Hoa Sanh. Sự tái sanh của

Ngài đã đƣợc tiên tri qua nhiều thế kỷ bởi các bậc siêu phàm, bao gồm

chính Đức Liên Hoa Sanh. Những tiên tri này rất chính xác, bao gồm

những chi tiết nhƣ Ngài sẽ sinh ở xứ nào, tên cha và mẹ Ngài, hƣớng

cửa của căn nhà, hình dạng Ngài, những dấu hiệu Ngài có khi sinh ra…

Các Ngài cũng tiết lộ rằng Dudjom Lingpa sẽ là một hóa thân đặc biệt

hùng mạnh cho thời buổi suy đồi này và Ngài sẽ hiển lộ những giáo lý

uyên thâm có thể đạt giác ngộ chỉ trong một đời.

4

Tất cả những tiên tri này xác quyết sự tái sinh của Ngài, và khi sinh ra

đƣợc kèm theo nhiều dấu hiệu cát tƣờng. Hiển bày vô số năng lực kỳ

diệu, Ngài tiếp tục hiển lộ nhiều Terma vĩ đại bao gồm một số kinh văn

và hai mƣơi hai bộ giáo lý. Những giáo lý này mạnh mẽ đến nỗi mƣời ba

vị đệ tử của Ngài đắc thân cầu vồng, có nghĩa là khi viên tịch các Ngài

hòa tan thân thể vào hƣ không, không để lại thân xác…; hàng ngàn vị

đạt đẳng cấp Trì Minh (Ridzin).

Ngài Dudjom Lingpa đã xây dựng những dòng truyền mới và những thế

hệ mới của những vị Đại Thành Tựu Giả và những vị giác ngộ, cũng nhƣ

hoàn thành nhiều kỳ công phi thƣờng khác. Trƣớc lúc viên tịch, Ngài

Dudjom Lingpa đã tiên tri vị trí Ngài sẽ tái sanh, một tỉnh ở phía Đông

Tây Tạng gọi là Peema Kod. Sự tiên tri này là vị Guru Gốc của tôi, His

Holiness Dudjom Rinpoche, Jidral Yeshe Dorje (1904-1987).

Về cuộc đời của His Holiness đã đƣợc tiên đoán nhiều thế kỷ trƣớc

trƣớc. Dòng truyền của Ngài từ Pháp Vƣơng Trisong Detsen. Khi Ngài

sinh ra cũng có những dấu hiệu cát tƣờng kèm theo. Dù Ngài không

đƣợc giáo dục chính thức, do nhớ lại những kiếp trƣớc, Ngài trở thành

một học giả nổi tiếng nhất và vĩ đại nhất ở Tây Tạng. Không chỉ là một

học giả vĩ đại, Ngài còn là một bậc giác ngộ viên mãn. Hoàn toàn bất

khả phân với Đức Guru Rinpoche, Dudjom Rinpoche là ngƣời đại diện

cho thế hệ của Ngài. Suốt đời Ngài đã đứng đầu phái Nyingma của Phật

giáo Kim Cƣơng Thừa.

His Holiness Dudjom Rinpoche hiện thân cho đại lực với bất kỳ ngƣời

nào tiếp xúc với Ngài, qua sự thấy, nghe, tiếp xúc hay trở thành đệ tử

của Ngài – để đạt đƣợc giác ngộ. Những hoạt động của Ngài Dudjom

Lingpa phát triển trong khi Ngài du hành và hoằng pháp khắp thế giới.

Nhờ hiển lộ vô số giáo lý của kho tàng tâm, soạn thảo và phục hồi nhiều

terma cũ, tạo ra nhiều bộ kinh văn, Ngài phục hồi và phát triển dòng

Nyingma khi dòng này đã suy yếu một cách nguy hiểm. Bản văn của

Ngài chứa đựng những nghi quỹ và giáo lý thâm sâu, mở rộng con

đƣờng viên mãn của Kim Cƣơng Thừa từ đầu đến cuối.

5

Dòng truyền Dudjom Tersar bao gồm cả hai giáo lý cùng chủ đề của

Ngài Dudjom Lingpa và His Holiness Dudjom Rinpoche. Ngondro

Dudjom Tersar là thực hành nền tảng cho cả hai dòng Dudjom Tesar và

toàn bộ con đƣờng Phật giáo Kim Cƣơng Thừa.

Xây dựng một nền tảng mạnh mẽ là cách duy nhất để tạo ra một kết quả

cuối cùng. Khi xây nhà, nền móng không chỉ là sự bắt đầu mà còn là

phần quan trọng nhất của việc hoàn tất ngôi nhà. Khi lần đầu đƣợc giới

thiệu vào Giáo Pháp, bạn có thể cảm thấy nhiệt tình và cảm hứng. Tuy

nhiên, cảm giác này chỉ là tạm thời vì bản chất cảm xúc và cảm giác của

chúng ta thƣờng xuyên thay đổi và không ổn định. Không có một nền

tảng vững chắc, khi xảy ra thay đổi bất thƣờng, Giáo Pháp có thể tạm

thời là không thích hợp hoặc không quan trọng. Có thể bạn muốn từ bỏ,

trong khi thực tế Giáo Pháp là điều duy nhất có thể giúp đỡ tối hậu.

Không xây dựng một nền tảng vững chắc cũng giống nhƣ xây một ngôi

nhà trên mặt hồ đóng băng, mà chắc rằng băng sẽ tan chảy vào mùa

xuân tới. Đó là điều tại sao Ngondro lại quan trọng đặc biệt nhƣ vậy.

Để hiểu đƣợc Ngondro trong một bối cảnh rộng hơn, hiểu đƣợc tại sao

nó là một thực hành chuẩn bị và đặt nền móng cho cái gì là một điều có

ích. Ngondro đƣợc gọi là thực hành chuẩn bị vì nó đặt nền tảng cho hai

giai đoạn thực hành chính của Kim Cƣơng Thừa: Giai đoạn PHÁT

SINH (Kyerim) và giai đoạn HOÀN THIỆN (Dzokrim).

Giai đoạn phát sinh nằm trong phạm vi của MAHA YOGA. Mục tiêu

của Maha Yoga là nhận ra sự bất khả phân của sắc tƣớng và tánh Không.

Nó sử dụng sự quán tƣởng Bổn Tôn, tụng niệm mantra, và sự thừa nhận

của quan điểm triết học đúng đắn là phƣơng pháp cho sự nhận biết rằng

tất cả hình tƣớng đều là thân Bổn Tôn, mọi âm thanh đều là mantra, và

tất cả tƣ tƣởng đều là tâm giác ngộ của giác tánh nội tại.

Giai đoạn hoàn thiện có hai cấp thực hành: ANU YOGA và ATI

YOGA.

6

Anu Yoga là phƣơng pháp nhận ra sự bất khả phân của Cực Lạc và tánh

Không. Nó là yoga của hệ thần kinh, kinh mạch và tinh chất, cốt tủy của

sự sống (Nadi, Prana và Bindu trong tiếng Phạn hay Tsa, Lung và Thigle

trong tiếng Tây Tạng).

Ati yoga là Dzogchen hay Đại Viên Mãn là phƣơng pháp để nhận ra sự

bất khả phân của Giác tánh và tánh Không qua thực hành Trekcho và

Thogal.

Ngondro phục vụ nhƣ sự thực hành chuẩn bị cho cả hai giai đoạn phát

sinh và hoàn thiện của thực hành Kim Cƣơng Thừa.

Sự khác biệt duy nhất giữa chúng sanh và Chƣ Phật là chúng sanh có

chƣớng ngại, còn Chƣ Phật thì không. Chúng ta là những chúng sanh vì

có những “nhiễm ô” tạm thời hay tâm trí tuệ bị che chƣớng. Tất cả

chúng sanh vốn là Phật, tạm thời bị nhiễm ô vì những cảm xúc thô nặng

ngăn che và những ngăn che vi tế của tập khí. Khi những điều này đƣợc

tẩy sạch, vị Phật bên trong sẽ tự nhiên hiển lộ.

Theo con đƣờng của Kim Cƣơng Thừa chỉ có hai phƣơng pháp để tẩy

sạch hai che chƣớng này: Thứ nhất là sự tích lũy công đức và trí tuệ, thứ

hai là sự trao truyền trực tiếp từ tâm vị Guru sang tâm của đệ tử.

Ngondro sử dụng cả hai phƣơng pháp và bao gồm những thực hành cốt

lõi của BA THỪA: TIỂU THỪA, ĐẠI THỪA và KIM CƢƠNG THỪA.

Tinh túy của thực hành Tiểu Thừa là Quy Y. Sự phát triển Bồ Đề Tâm là

tinh hoa của thực hành Đại Thừa. Sự tích lũy, tịnh hóa và trao truyền

tâm của Guru Yoga là cốt tủy của Kim Cƣơng Thừa. Ngondro là thực

hành chuẩn bị dung chứa mọi con đƣờng, bao gồm giai đoạn phát sinh

và hoàn thiện của thực hành Kim Cƣơng Thừa.

Vì bao gồm mọi con đƣờng đến nhận thức giác ngộ, do vậy, mỗi nỗ lực

phải là sự hoàn tất Ngondro để hoàn toàn chuyên tâm và nhận ra những

lợi ích sâu sa của nó.

Cuộc đời của tôi nhờ nghiệp tốt và vận may to lớn đã đƣợc gần gũi His

Holiness Dudjom Rinpoche. Tôi gặp Ngài khi chỉ mới tám tuổi, và đã ở

7

với Ngài cho đến lúc Ngài viên tịch vào năm 1987. Tôi đã nhận đƣợc

nhiều quán đảnh, giáo lý và đã nhiều lần nhập thất với Ngài nhƣ Bổn Sƣ

Gốc. Những vị thầy vĩ đại nhƣ Ngài Dudjom Rinpoche đã viết nhiều

giảng dạy thâm sâu về Ngondro, vì vậy, việc tôi viết thêm là không cần

thiết. Tuy nhiên, vì Ngondro chƣa đƣợc dịch sang tiếng Anh và những

ngƣời bạn Pháp của tôi đã thỉnh cầu nên tôi mới viết luận giảng này.

Trong lúc viết vài dòng này, mục tiêu của tôi là làm lợi ích cho những

ngƣời có thể là mới với Phật Pháp hay những ngƣời muốn phát triển một

thực hành đang tiếp diễn. Tôi không trình bày luận giảng này theo phong

cách cổ điển hay tô điểm bằng những ngôn từ bác học, và tƣởng tƣợng.

Thay vào đó, mục đích là giúp đỡ những ngƣời bạn Pháp của tôi theo

một cách đơn giản và dễ hiểu. Vì lý do này tôi đang phát sinh một động

cơ thanh tịnh và mong ƣớc những lời này có đƣợc một số lợi ích.

CHƢƠNG I

KHỞI ĐẦU

Để thực hành Ngondro, bắt buộc bạn phải nhận đƣợc trao truyền và

giảng dạy từ một Lama đủ phẩm tính, sự trao truyền có thể làm chín

muồi Phật tánh bên trong của bạn, trong khi giáo lý hỗ trợ hiểu biết của

bạn về thực hành để cuối cùng dẫn đến giải thoát.

Bạn sẽ cần một số món để bắt đầu: một chuỗi hạt để đếm mantra, một

đệm để ngồi, một bàn đảnh lễ, một khay mandala với vải, và một số ngũ

cốc hay đá quý.

Một bàn thờ đơn giản, đặt ở nơi cao ráo và sạch sẽ, nên có những hỗ trợ

của thân, khẩu, ý của chƣ Phật. Nhƣ một hỗ trợ của thân Phật, bạn có thể

dùng tƣợng, tranh hay hình ảnh của Đức Guru Rinpoche. Bạn cũng có

thể sử dụng những hình ảnh của Bổn Tôn trí tuệ khác, Guru của bạn hay

cây quy y. Một hỗ trợ khẩu của Đức Phật là dạng kinh điển thiêng liêng.

Một hỗ trợ của tâm Phật có thể đặt trên bàn thờ là hình dạng của một bảo

8

tháp chứa xá lợi hay những di tích của Phật và những bậc giác ngộ khác,

hoặc một pháp khí nghi lễ nhƣ một dao Phurba (dao có ba cạnh).

Một bàn thờ với loại hỗ trợ thiêng liêng này là một phạm vi để tăng

trƣởng và tích tụ công đức, trí tuệ. Dâng cúng đèn nến hay ánh sáng,

bông hoa, và trầm hƣơng. Với một tâm thanh tịnh, cúng dƣờng một cách

tôn kính đến những biểu tƣợng đại diện cho thân, khẩu, ý chƣ Phật với

sự hiểu biết rằng Đức Phật không yêu cầu bất kỳ cúng dƣờng nào nhƣ

vậy. Thay vào đó, hãy nhận biết sự cúng dƣờng là một hỗ trợ cho sự tích

lũy công đức và trí tuệ của bạn.

TƢ THẾ BẢY ĐIỂM

Bắt đầu bằng việc tạo ra một không khí có lợi cho thiền định trƣớc bàn

thờ của bạn hay ở một nơi yên tĩnh, không bị xao lãng, ngồi trên một

đệm thoải mái. Đặt thân bạn theo tƣ thế bảy điểm, làm sạch ngữ bằng

chín hơi thở, và đặt tâm trong trạng thái buông lỏng tự nhiên.

Tƣ thế bảy điểm (hình 1) là ngồi theo tƣ thế kiết già với bàn chân trái đặt

trên đùi phải và bàn chân phải trên đùi trái. Đây gọi là “tƣ thế kim

cƣơng”. Bàn tay đặt trên lòng với tay phải trên tay trái, hai đầu ngón cái

chạm nhẹ vào nhau. Sống lƣng thẳng, hơi nâng vai lên, cằm hơi gập và

lƣỡi chạm nhẹ lên vòm họng, hai mắt mở và tập trung nhìn hƣớng về

mũi. Nếu tƣ thế này không thoải mái, điều tối thiểu là lƣng bạn phải

thẳng. Sau đó thực hành tẩy tịnh với chín hơi thở.

9

H1. Tƣ Thế Bảy Điểm

TẨY TỊNH VỚI CHÍN HƠI THỞ

Thực hành này tẩy tịnh năng lƣợng trong hệ thần kinh và kinh mạch. Cả

hai thần kinh trí tuệ và vô minh đều hiện diện trong kinh mạch nắm giữ

năng lƣợng trí tuệ và cảm xúc. Kim Cƣơng Thừa cố gắng tịnh hóa năng

lƣợng cảm xúc và chuyển hóa nó thành năng lƣợng trí tuệ. Sự thực hành

chín hơi thở tịnh hóa những cảm xúc cũng nhƣ bệnh tật và những ảnh

hƣởng của ma quỷ. Tôi khuyên bạn nên làm thực hành này mỗi buổi

sáng khi thức giấc.

Bắt đầu bằng việc ngồi trong tƣ thế bảy điểm và kết ấn “Kim Cƣơng

Quyền” (hình 2) cả hai tay. Lấy ngón cái áp vào gốc ngón đeo nhẫn, Ấn

này niêm giữ năng lƣợng cuộc sống không thoát ra khỏi thân bạn và

những ảnh hƣởng tiêu cực có thể đi vào. Vƣơn hai vai và đặt nắm tay ở

nếp gấp nơi tiếp giáp giữa đùi và bụng. Thẳng hai cùi chỏ. Tƣ thế này

làm xƣơng sống và kinh mạch đƣợc thẳng.

10

H2. Kim Cƣơng Quyền

Quán tƣởng kinh mạch trung ƣơng, bắt đầu dƣới luân xa rốn khoảng bốn

ngón tay đi lên tới đỉnh đầu bạn, sau đó vòng xuống ra đầu mũi. Kinh

mạch trung ƣơng hay Uma có màu xanh dƣơng và bốn đặc tính

- Thẳng

- Bằng ánh sáng

- Kích thước bằng một mũi tên trung bình và rỗng ruột

- Độ dày của thành mạch bằng bề dày của cánh hoa sen.

Ở hai bên kinh mạch trung ƣơng là hai kinh mạch khác. Tất cả các kinh

mạch này (Hình 3 & 4) đều thông nhau khoảng bốn ngón tay dƣới rốn.

Kinh mạch bên phải là Roma ở nam, và bên trái là nữ có màu trắng. Nó

đi lần gần kinh mạch trung ƣơng và đi qua sau lỗ tai, thoát ra lỗ mũi.

Kinh Kyangma có màu đỏ ở bên trái của nam và bên phải của nữ. Nó

cũng ra ngoài lỗ mũi kia. Mỗi kinh mạch này bằng khoảng phân nửa

kinh mạch trung ƣơng.

Với hai quyền ở nếp gấp giữa đùi và bụng với hai cùi chỏ thẳng, hãy

quán tƣởng không khí là khí trí tuệ. Sử dụng tay cùng bên kyangma hút

khí trí tuệ vào mũi nơi mở ra của kinh mạch. Thủ ấn rút khí trí tuệ từ

pháp giới vào, và khi hít vào bạn tiếp nhận sự ban phƣớc của chƣ Phật

11

mƣời phƣơng, ba thời, ba gốc (Đạo Sƣ, Bổn Tôn, Dakini), những bậc trì

giữ giác tánh nội tại (Trì Minh Vƣơng – Vidyadhara) và những vị nắm

giữ dòng phái.

Khi không khí đƣợc hít vào, niêm giữ lỗ mũi ở bên kinh kyangma.

Không khí di chuyển xuống theo kinh kyangma sau đó ép qua kinh

roma, rồi đi lên kinh mạch này ra ngoài lỗ mũi đối diện khi bạn thở

mạnh ra. Lặp lại nhƣ vậy ở phía bên kia (nam và nữ khác nhau vì kinh

mạch ngƣợc nhau)

Lần thứ ba, dùng cả hai kim cƣơng quyền rút không khí bằng hai lỗ mũi,

đƣa xuống cả hai kinh roma và kyangma, ép khí trí tuệ đi vào kinh mạch

trung ƣơng và đi ra ngoài đầu mũi. Nhƣ vậy là hoàn tất ba hơi thở. Lặp

lại hai lần nhƣ vậy.

Bên trong roma, kinh mạch màu trắng, là năng lƣợng phái nam đƣợc

quán tƣởng nhƣ màu xáo tro và trong hình dạng một con rắn. Roma là

tinh túy của sân. Nó đƣợc biểu tƣợng cho Podon Gyalpo – Quỷ Vƣơng

của phái nam. Khi bạn thở ra qua kinh mạch này, bạn loại bỏ bệnh tật do

phong, mật và đờm thấp v.v… và hòa tan tất cả tiêu cực vào hƣ không.

Tƣơng tự, bên trong kyangma, kinh mạch màu đỏ, là năng lƣợng nữ,

màu đỏ đậm, trong hình dạng một con gà trống. Nó là tinh túy của tham

đƣợc biểu tƣợng hóa bằng nữ quỷ Senmo. Khi bạn thở ra qua kinh mạch

này, bạn loại trừ bệnh tật nhƣ viêm gan, vàng da, nhiễm trùng đƣờng

tiểu, bệnh thận v.v…, hòa tan chúng vào hƣ không.

Bên trong uma, kinh mạch trung ƣơng có màu xanh dƣơng, là Ma-ning,

chủ nhân của năng lƣợng bất nhị phi nam nữ, có màu khói và hình dạng

giống nhƣ một con heo, đƣợc biểu tƣợng hóa bằng một con rồng gọi là

Ludon. Tinh túy của năng lƣợng này là si. Trong kinh mạch này, mọi

bệnh tật từ vô thủy đƣợc gom lại, cũng nhƣ tích lũy những nhiễm ô,

năng lƣợng bất tịnh, và nhất là những nhiễm độc của thần kinh và năng

lƣợng. Khi bạn thở ra kinh mạch này, tất cả những tích tụ đó cũng nhƣ

mọi chƣớng ngại của bất kỳ loại nào đƣợc rửa bỏ, tẩy tịnh và hòa tan

vào hƣ không.

12

Cảm nhận rằng với mỗi hơi thở, bạn đang tẩy rửa những kinh mạch, súc

rửa chúng cho đến lúc cuối chúng hoàn toàn sạch sẽ. Đây là một thực

hành chữa lành và giúp cho sự thiền định của hành giả. Khi ba độc

(tham, sân, si) đƣợc tịnh hóa, ba ảnh hƣởng ma quỷ (Podon Gyalpo,

Modon Senmo và Ludon Sadak) đƣợc loại trừ và ba bệnh tật (phong,

mật, đờm thấp – gốc rễ của 404 loại bệnh) đƣợc trừ khử. Vào lúc hoàn

tất chín hơi thở, hãy ngồi cảm nhận sự an trụ trong trạng thái thanh tịnh.

Hãy thả lỏng hai tay và trở lại tƣ thế bảy điểm. Hãy để cho tâm thức an

trụ trong trạng thái không bị quấy rối bởi bất kỳ tƣ tƣởng nào liên quan

đến ba thời: quá khứ, hiện tại và vị lai. Tƣ thế thiền định này khiến cho

thân, khẩu, ý đƣợc buông lỏng vào một trạng thái hoàn toàn tự nhiên.

13

H3,4. CÁC KINH MẠCH

14

CHƢƠNG 2

NGOẠI NGONDRO: BỐN NIỆM CHUYỂN TÂM

Bản Ngondro có hai phần: Ngoại Ngondro và Nội Ngondro. Ngoại

Ngondro gồm BỐN NIỆM CHUYỂN TÂM. Nó bắt đầu bằng dòng:

Namo, lumé ten gyi gönpo lama khyen

Homage! O lama, my unfailing and constant protector!

Con xin đảnh lễ bậc Đạo Sư vĩnh cửu, bất biến,

Đấng bảo hộ chân thật! Xin Ngài lưu ý đến con!

Niệm dòng này vào lúc bắt đầu bất kỳ thời thiền định nào, nhƣ một

chuẩn bị để tiếp nhận sự ban phƣớc. Hãy quán tƣởng Guru Rinpoche

xuất hiện trong bầu trời phía trƣớc bạn. Phát sinh niềm tin và sự sùng

kính mạnh mẽ, nhận ra tinh túy của Ngài hoàn toàn tƣơng tự nhƣ Guru

Gốc của bạn. Năng lực sùng mộ của bạn cầu thỉnh dòng tâm thức của

Guru Rinpoche đi xuống đỉnh đầu và tan hòa vào trong bạn, ngài ban

quán đảnh cho bạn với sự ban phƣớc của trí tuệ nguyên sơ và sự giác

ngộ của giải thoát. Thân bạn tự nhiên chuyển thành Thân Kim Cƣơng

của ánh sáng cầu vồng. Ngữ của bạn trở thành Ngữ Kim Cƣơng và Ý

bình thƣờng của bạn trở thành Ý Kim Cƣơng thanh tịnh.

Trong cách này, ba cửa bình thƣờng của bạn hay cửa ngõ của kinh

nghiệm đƣợc ba Kim Cƣơng của Guru Rinpoche ban phƣớc: Thân Kim

Cƣơng Bất Hoại của Ngài tƣơng tự nhƣ Thân Phật, vƣợt lên trạng thái

sinh tử; Ngữ Kim Cƣơng của Ngài – Ngữ Trí Tuệ Giác Ngộ hoàn toàn

thanh tịnh; và Ý Kim Cƣơng Giác Tánh Trí Tuệ tỏa khắp của Ngài.

Giai đoạn đầu tiên này chuẩn bị một thời thiền định cho bạn vì chuyển

hóa bạn thành một bình chứa thanh tịnh để tiếp nhận sự ban phƣớc của

thực hành.

Đức Guru Rinpoche xuất hiện lần nữa trong bầu trời phía trƣớc nhƣ

nhân chứng trong lúc bạn tụng niệm và quán sát sâu sa bốn dòng kế tiếp

của văn bản. Khảo sát và quán chiếu triệt để trên 4 TƢ DUY này, không

còn nghi ngờ bất cứ điều gì nữa, có thể chuyển tâm bạn hƣớng về Giáo

15

Pháp. Hãy cầu nguyện rằng thực hành của bạn sẽ là phẩm tính cao nhất

và Guru Rinpoche sẽ ban năng lực để thực hành Pháp của bạn đƣợc

thâm sâu. Sau đó bạn khảo sát và quán chiếu từng tƣ tƣởng một.

Vào lúc cuối thời công phu, hòa lẫn tâm bạn và tâm của Guru Rinpoche

bằng việc nhận ra không có sự cách biệt và an trú trong trạng thái đó.

Bây giờ suy niệm tƣ tƣởng thứ nhất, sự quán chiếu thân ngƣời là quý

báu. Trong bản văn, dòng này viết:

Daljor di ni shintu nyepar ka

This free and endowed human birth is very difficult to obtain.

Các sự tự do và những điều thừa hưởng của kiếp người

quý báu đời này khó tìm gặp lại,

Quan tâm đến sự quý báu của việc sinh ra làm ngƣời, nhận biết thật sự

khó đƣợc một thân ngƣời. Nhận ra thật may mắn biết bao khi bạn đƣợc

sinh ra ở một nƣớc văn minh mà giáo lý của Đức Phật đƣợc giảng dạy.

Hiểu đƣợc sự may mắn tốt đẹp là bạn sinh ra nhƣ một ngƣời, hơn hẳn ba

cõi thấp, ở đó sự đau khổ là không thể tƣởng tƣợng và không thể chịu

đựng nổi. Sinh ra với đầy đủ bộ phận, giác quan và tâm thức linh hoạt

không khiếm khuyết. Trong một thời gian lâu dài khi Đức Phật giảng

dạy, Giáo Pháp còn hiện hữu và đƣợc bảo tồn, phát triển, và bạn lại đã

có cơ hội tạo kết nối với giáo lý. Tuyệt diệu làm sao khi bạn có cơ hội

phi thƣờng để làm một số việc bằng thân thể quý báu này. Sự tái sinh

làm thân ngƣời là kết quả của thiện nghiệp trong quá khứ đã chín mùi

của bạn, tuy nhiên chẳng ai biết đƣợc cơ hội gặp đƣợc và thực hành

Giáo Pháp này có xảy ra lần nữa hay không?

Có nói rằng gặp đƣợc Giáo Pháp trong đời này còn hiếm hơn cơ hội của

một con rùa mù 100 năm mới nổi lên mặt biển một lần, và chui đầu ngẫu

nhiên vào một cái ách bằng gỗ trôi bồng bềnh vô định trên mặt nƣớc.

Một khi sinh ra, thân ngƣời cũng bình thƣờng nhƣ một tảng đá. Trong so

sánh, ngƣời nào thực hành Giáo Pháp cũng giống nhƣ một viên kim

cƣơng tinh chất.

16

Hiểu đƣợc điều này, bạn hãy cầu nguyện sự ban phƣớc của Guru

Rinpoche để đánh giá đúng sự quý báu đƣợc sinh làm ngƣời. Suy nghĩ

về sự may mắn lạ thƣờng của bạn, cầu nguyện để có năng lực rút tỉa một

số tinh hoa từ cuộc sống của bạn, nguyện làm những điều tạo lợi ích

cuối cùng bằng việc xây dựng Giáo Pháp trong đời này.

Trƣớc tiên, hãy suy niệm sâu sa. Sau đó hòa lẫn tâm bạn với tâm Ngài

và an trú trong trạng thái thiền định.

Bây giờ suy niệm về tƣ tƣởng thứ hai, sự quán chiếu về vô thƣờng.

Trong bản văn viết:

Kyé tsé mitak chiwé chöchen yin

All sentient existence is conditioned by impermanence and death

Tất cả chúng sinh hiện hữu đều bị điều kiện hóa

bởi vô thường, sinh tử,

Suy niệm về vô thƣờng và cái chết làm gia tăng động cơ thực hành Giáo

Pháp. Hiểu đƣợc vô thƣờng thật sự có nghĩa là nhận ra bản chất thay đổi

vốn có của mọi hiện tƣợng và cơ hội phi thƣờng để luyện tâm bạn hƣớng

về giải thoát.

Nhờ quán chiếu, bạn bắt đầu thấy rằng mình không lãng phí thời giờ quý

báu. Ngay khi bạn sinh ra, chắc chắn rằng bạn sẽ đi dần đến cái chết. Cái

chết hiển nhiên này sẽ lấy đi bất kỳ cơ hội thực hành xa hơn nào của

bạn. Bắt đầu nhận ra rõ ràng rằng, thay vì trì hoãn việc thực hành cho

đến một lúc tƣơng lai nào đó, ngay bây giờ bạn phải bắt đầu rút tỉa một

số ý nghĩa tinh hoa từ cuộc sống sinh ra làm ngƣời của bạn. Điểm trọng

yếu của việc hiểu đƣợc vô thƣờng là không cảm thấy buồn về nó, mà sử

dụng nó nhƣ một khích lệ để vƣợt qua sự lƣời biếng.

Tính chất của SAMSARA (Vòng Luân Hồi) giống nhƣ một điệu vũ,

chuyển động và thay đổi liên tục. Ở bình diện bên trong, tâm chúng ta

trong trạng thái thay đổi liên tục. Đôi khi chúng ta hạnh phúc nhƣng

không bao giờ kéo dài, sau đó, khi ta buồn, nó cũng không lâu. Rồi

chúng ta giận dữ và nó cũng thay đổi…

17

Ở bình diện bên ngoài, Samsara là một phản chiếu về tâm ảo tƣởng bên

trong của chúng ta không bao giờ trở lại giống nhau. Một cách rõ ràng,

bình diện bên ngoài cũng nằm trong một tiến trình liên tục thay đổi. Liên

hệ với thời gian, vô thƣờng phản ánh bốn mùa trong một năm. Mùa hè

đổi thành mùa thu, mùa thu chuyển sang mùa đông, mùa đông chuyển

sang mùa xuân rồi mùa xuân lại sang mùa hè. Vũ trụ bên ngoài cũng

thay đổi bốn lần trong mỗi niên kỷ (aeon). Trƣớc tiên, chỉ có hƣ không,

và vũ trụ sinh ra từ hƣ không này. Sau đó nó hiện hữu (tồn tại), và cuối

cùng lại tan biến vào hƣ không. Toàn bộ quá trình này gọi là một aeon

(Đại kiếp).

Do vậy, nhận ra rằng thời gian không ngừng nghỉ dù chỉ trong một chốc

lát, rằng cái chết của chúng ta là chắc chắn, và mỗi chúng sinh sinh ra

chắc chắn đều phải chết. Hầu hết mọi ngƣời đang sống bây giờ sẽ chết

trong vòng 100 năm, không một ai sống đƣợc lâu hơn. Không có ý niệm

khi cái chết xảy đến, chúng ta hoàn toàn dính mắc và mất mát trong

những hy vọng và sợ hãi về tƣơng lai của mình, mà không nhận ra rằng

dù chúng ta có tích lũy bất kỳ thứ gì có nhiều bao nhiêu trong đời này,

cuối cùng nó sẽ bị tiêu hao. Bất cứ những gì chúng ta gây dựng, chẳng

sớm thì muộn sẽ sụp đổ. Không có gì là kéo dài mãi mãi cả, ngay cả trái

đất này hoặc vũ trụ. Bản chất thực của sự tụ hội là chia lìa. Bản chất

thực của sự sống là cái chết. Mọi sự chúng ta nhận thấy là bền vững, thật

có và lâu dài, thực sự là vô thƣờng và huyễn ảo. Cái chết không thể đoán

trƣớc và có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Khi đi ngủ vào ban đêm, bạn

không thật sự biết đƣợc mình sẽ thức dậy trong đời này hay trong đời

sau.

Một nhận thức thấu suốt thật sự và thực tế hóa hiểu biết về lẽ vô thƣờng

sẽ giúp loại trừ mọi lƣời biếng và ngần ngại trong thực hành. Vậy, hãy

cầu nguyện Guru Rinpoche từ đáy lòng của bạn. Cầu nguyện đƣợc ban

phƣớc để nhận ra bản chất của vô thƣờng. Suy niệm điều này vào lúc

cuối thời công phu, nghỉ ngơi và thiền định trên hƣ không rộng mở.

18

Bây giờ suy niệm tƣ tƣởng thứ ba, sự quán chiếu về kết quả của việc tích

lũy nghiệp thiện và bất thiện. Trong bản văn viết:

Gedik lé kyi gyundré luwamé

Beneficial and harmful actions bring their inevitable results.

Nhân quả của Thiện và Ác nghiệp thì cực kỳ chính xác,

Nghiệp phát sinh do thói quen tinh thần (tập khí). Khi những thói quen

nhƣ vậy đƣợc lặp lại nhiều lần trong luân hồi, mối liên hệ giữa nghiệp –

nhân, quả - đƣợc tạo ra. Sự tái diễn của thói quen tinh thần là nguyên

nhân; kết quả là kinh nghiệm hạnh phúc hay đau khổ của chúng ta.

Nghiệp là kết quả của bất kỳ những gì bạn nghĩ, nói hay làm tích cực

(đạo đức), hoặc tiêu cực (phi đạo đức). Nhờ quán chiếu về luật nhân quả,

chúng ta hiểu đƣợc nghiệp của mình, thiện hay bất thiện là điều duy nhất

chúng ta thật sự mang theo khi chết. Vì lý do này, thật rất quan trọng để

chú ý kỹ lƣỡng đến bất cứ những gì bạn nghĩ, nói và làm. Nó là điều cốt

yếu để trau dồi hành động tích cực và cố gắng từ bỏ hành động tiêu cực,

bằng sự hiểu biết ngay cả hành vi tiêu cực nhỏ nhất cũng có khả năng

làm cho toàn bộ khu rừng (tích cực, thiện nghiệp) bị rụi cháy. Tƣơng tự,

không nên xem những hành động tích cực dù là nhỏ nhất là không quan

trọng. Mỗi một hành động lợi ích giống nhƣ thêm một giọt nƣớc vào

một bình lớn, nó có vẻ vô nghĩa, nhƣng cuối cùng cái bình sẽ đầy.

Có mƣời hành động đạo đức là nguyên nhân của hạnh phúc và mƣời

hành động phi đạo đức là nguyên nhân gây đau khổ.

Mƣời hành động phi đạo đức phải tránh đƣợc chia làm ba phạm trù:

Ba hành động phi đạo đức thuộc về Thân là:

1. Sát Sinh, (giết hại sinh linh hoặc ăn thịt động vật khi chúng còn

sống, ví dụ, con cá đang bơi, mình vào chỉ vào nó rồi bảo làm thịt

cho nhu cầu ẩm thực của mình, hay bảo người nhà đi mua gà, vịt

sống về làm cho mình ăn…)

2. Trộm Cắp, (hay lấy bằng vũ lực hoặc lừa đảo)

3. Tà Dâm (quan hệ bất chính, ngoài hôn nhân không được sự đồng ý

khiến gây ra đau khổ, tan vỡ, lừa dối…)

19

Bốn hành động phi đạo đức thuộc về Ngữ (Lời) là:

1. Nói Dối,

2. Nói Lời Vu Khống hay Gây Chia Rẽ,

3. Nói Lời Thô Tục,

4. Nói Lời Vô Nghĩa

Ba hành động phi đạo đức thuộc về Ý là:

1. Thèm muốn sở hữu những thứ của người khác,

2. Ác ý hoặc mong muốn làm tổn hại người khác,

3. Chấp chặt tà kiến của chủ nghĩa hư vô hoặc chủ nghĩa vĩnh cửu.

Hoặc chấp vào cả hai tà kiến này. Quan điểm hư vô là sự tin rằng

chẳng có Giáo Pháp và không có nghiệp quả (chết là hết, không

có nhân quả báo ứng gì…) khiến ra tạo ra nghiệp tiêu cực nhất.

Quan điểm vĩnh cửu tin rằng mọi thứ đều thường hằng, không phải

là vô thường (tin có các đấng thần linh, thượng đế, linh hồn, một

cái ngã là thường hằng, vĩnh cửu). Chấp chặt vào các tà kiến này

có thể tạo ra nghiệp quả nặng nhất.

Thay vì vi phạm mƣời hành vi tiêu cực, một hành giả hãy thực hành

mƣời hành động đạo đức sau:

1. Từ bỏ sát sinh, thay vào đó hãy bảo vệ mạng sống của chúng sinh,

2. Thực hành bố thí, ban tặng thay vì trộm cắp,

3. Thực hành đạo hạnh, giữ giới thanh tịnh thay vì tà dâm,

4. Nói thật thay vì nói dối,

5. Giảng hòa những mâu thuẫn thay vì nói chia rẽ,

6. Nói lời dịu dàng thay vì thô tục,

7. Tụng niệm cầu nguyện, giữ chánh niệm, tỉnh giác, thiền định thay

vì nói chuyện phiếm,

8. Thiền quán hoan hỷ về những sở hữu và phẩm tính tốt của người

khác, thực hành sự rộng lượng,

9. Thực hành lòng bi mẫn, nhân ái thay vì ác ý,

10. Tin sâu vào Giáo Pháp và nhân quả, hơn là chấp giữ tà kiến.

20

Kế tiếp, hãy cầu nguyện Guru Rinpoche ban phƣớc và sức mạnh cho bạn

để bạn luôn luôn chú tâm tới hành động và nghiệp của bạn. Cầu nguyện

nghệp tiêu cực của bạn giảm đi và nghiệp tích cực đƣợc tăng lên. Thọ

giới nguyện mạnh mẽ để không bao giờ tích tập nghiệp bất thiện, và thề

từ giở trở đi chỉ tạo ra thiện nghiệp. Cầu nguyện Guru Rinpoche ban cho

bạn sức mạnh để hoàn thành điều này. Kế tiếp, vào lúc cuối thời niệm,

hãy ngồi và thiền định.

Suy niệm tƣ tƣởng thứ tƣ, sự quán chiếu về sự đau khổ của luân hồi.

Trong bản văn viết:

Kham sum khorwa dukngal gyatsö ngang

The three realms of saṃsāra are an ocean of suffering.

Ba cõi giới luân hồi thực chất là biển khổ đau,

Cho đến lúc sự tích lũy viên mãn và giác ngộ đã đạt đƣợc, nghiệp thiện

và bất thiện phát triển không ngừng. Kết quả của nghiệp bất thiện tích

lũy là chu trình đau khổ mà tất cả chúng ta đã kinh nghiệm đƣợc gọi là

luân hồi. Tích lũy thiện nghiệp và thực hành Giáo Pháp là niềm hy vọng

duy nhất của chúng ta để thoát khỏi đau khổ liên tục và không cần thiết.

Có sáu cõi trong luân hồi, ba cõi thấp (địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh) và ba

cõi cao (ngƣời, atula, trời). Khi nghiệp chín mùi, chúng ta tiếp tục sinh

vào các cõi này. Tùy theo nghiệp nặng hay nhẹ, chúng ta kinh nghiệm

hạnh phúc lẫn khổ đau trong các cõi. Khi nghiệp thiện chín mùi nặng

hơn, chúng ta đạt đƣợc tái sanh tốt vào ba cõi trên. Khi nghiệp bất thiện

nặng hơn, chúng ta tái sanh để chịu đau khổ khủng khiếp trong ba cõi

dƣới. Tích lũy công đức và hành động đạo đức có thể tạo ra hạnh phúc

trong những cõi cao, và phát triển hành động phi đạo đức có thể gây ra

đau khổ trong những cõi thấp. Ví dụ, tích tập tính keo kiệt nặng nề có

thể khiến tái sanh vào cõi ngạ quỷ. Một tích tập nhẹ hơn, ngay cả nếu

bạn đƣợc sinh làm ngƣời, vẫn có thể là nguyên nhân khiến bạn nghèo

khó.

21

Hoàn toàn phó mặc cho gió nghiệp, chúng ta không kiểm soát đƣợc nơi

chúng ta bị thổi đến. Khi một tái sanh tốt kết thúc và nghiệp bất thiện

của chúng ta chín mùi, chúng ta bị tái sanh vào một cõi bị khổ đau hành

hạ. Trong vô số kiếp, chúng ta đã đi lòng vòng tùy thuộc ảo giác, si mê

và thiếu tính chất từ tâm trí tuệ của mình. Trái lại, chúng ta phát triển

sân hận và thù địch, gây ra tái sanh vào cõi địa ngục. Chúng ta bám giữ

tính keo kiệt và tạo ra sự tham lam, là nguyên nhân tái sanh vào cõi ngạ

quỷ. Chúng ta mù quáng vì vô minh (si), là nguyên nhân gây tái sanh

vào cõi súc sanh. Chúng ta héo hon vì dục vọng, là nguyên nhân tái sanh

vào cõi ngƣời. Thói quen ganh tỵ và tranh đấu gây tái sanh vào cõi

Atula. Và thói quen kiêu căng, ngạo mạn dẫn đến việc gây ra tái sanh

vào cõi Trời.

Vào lúc này, chúng ta có may mắn to lớn đƣợc sinh vào cõi ngƣời, cõi ở

giữa trong sáu cõi. Đau khổ của con ngƣời chúng ta không lớn và không

thể trốn thoát nhƣ đau khổ mãnh liệt của các cõi địa ngục, ngạ quỷ, hay

súc sinh. Tuy vậy, trong cõi ngƣời, vẫn có bốn loại đau khổ rõ ràng là:

sinh, lão, bệnh và tử. Trong ba cõi cao của Ngƣời, Atula và Thiên có

một số hạnh phúc tạm thời, nhƣng vẫn có nhiều mức độ đau khổ khác

nhau. Bây giờ thiện nghiệp của bạn vẫn có thể xuất hiện, nhƣng cuối

cùng nó sẽ tiêu hao và nghiệp đau khổ sẽ xuất hiện trở lại.

Trong luân hồi chắc chắn không có hạnh phúc lâu dài và trƣờng cửu, mà

điều này đúng là điều tất cả con ngƣời khao khát. Mọi ngƣời đều muốn

hạnh phúc trƣờng tồn, vĩnh cửu và thoát khỏi đau khổ. Không hiểu và

nắm vững đƣợc đau khổ mãnh liệt nhƣ thế nào trong luân hồi thì không

thể đánh giá đƣợc tính chất thực của Giáo Pháp.

Chỉ do thực hành Giáo Pháp mới có thể kéo dài niềm an bình và hạnh

phúc nhờ rèn luyện tâm ảo tƣởng của chúng ta nhận ra sự thanh tịnh,

không nhiễm ô của tâm trí tuệ, vƣợt lên mọi nhận thức và thói quen nhị

nguyên. Nhận biết rằng, ngoài Giáo Pháp ra, không có tinh túy lâu dài

nào có thể kiếm đƣợc trong sáu cõi luân hồi hoặc cõi ngƣời này. Ngoài

Giáo Pháp ra, không có ý nghĩa cốt tủy nào cho cuộc sống của bạn.

Hạnh phúc duy nhất thực sự tìm thấy là đạt đƣợc Phật Quả. Suy niệm về

22

điều này và hòa lẫn tâm bạn và tâm Guru Rinpoche, hãy thiền định trên

hƣ không rộng mở, niệm:

Dren né dak lo chö la gyurwar shok

Recognizing this, may my mind turn towards the Dharma.

Cầu xin suy niệm này chuyển tâm con hướng về đường Giác!

Nhờ quán chiếu từng câu trong Bốn Niệm Chuyển Tâm, chúng ta tham

gia vào một loại thiền phân tích. Vì sự thấu suốt và kinh nghiệm gia tăng

nhờ sử dụng các thực hành suy niệm này, những nhận thức của chúng ta

đƣợc sâu sắc và sâu sa hơn. Biết đƣợc bản chất của mọi sự là trí tuệ.

Ngƣợc lại là vô minh. Phấn đấu hiểu đƣợc thực nghĩa của Bốn Niệm này

nhờ an trú trong trạng thái trí tuệ. Chỉ qua sự quán chiếu nhiệt thành

chân thật về những chân lý cốt tủy này, tâm bạn mới có thể kiên quyết

hƣớng về Giáo Pháp.

Thiền định suy niệm có thể bắt đầu thoát khỏi bám chấp vật chất thế

gian, cuối cùng dẫn đến sự nhàm chán và sợ hãi vòng luân hồi. Đây là

kết quả tự nhiên của thực hành, vì thực hành Giáo Pháp thanh tịnh

không bám chấp vào hiện tƣợng của luân hồi. Sự tin chắc của bạn về

thực hành để đạt giải thoát sẽ gia tăng khi bạn quay lƣng lại với những

quan niệm thông thƣờng của thế gian, thế giới của những hiện tƣợng. Cố

gắng thệ nguyện thực hành Giáo Pháp thanh tịnh và cầu nguyện Guru

Rinpoche ban cho sức mạnh tin tƣởng để hoàn tất con đƣờng, chúng ta

tiếp nhận đƣợc Cam Lồ ban phƣớc của Ngài. Nhờ đó, trong cuộc sống

bình thƣờng nhƣ một chúng sanh, chúng ta có khả năng giác ngộ to lớn.

Nhờ ban phƣớc của Guru Rinpoche, chúng ta nhận ra tâm ta bất khả

phân với tâm trí tuệ không nhiễm ô. Với quan điểm này, hãy an trú trong

thiền định vô tƣớng không phân tích, không tạo tác càng lâu càng tốt…

Đến đây kết thúc phần NGOẠI NGONDRO.

23

CHƢƠNG 3

THỌ QUY Y

Phần chính của Ngondro, NỘI NGON DRO, có 7 phần:

1. Thọ Quy Y,

2. Bồ Đề Tâm: Phát triển Tâm Tỉnh Giác,

3. Cúng Dường Mandala để tích lũy Công Đức và Trí Tuệ,

4. Thiền Định và Trì Tụng thần chú Kim Cương Tát Đỏa để Tịnh Hóa

Chướng Ngại,

5. Thỉnh Cầu Ân Phước và Nhanh Chóng Hợp Nhất với Tâm Guru,

6. Chuyển Di Tâm Thức

7. Bố Thí Thân Thể Hành Giả (CHOD) và Hồi Hướng Công Đức.

Tại sao chúng ta quy y?

Chúng ta quy y để thoát khỏi chu kỳ đau khổ vô tận trong luân hồi. Hoàn

toàn bất lực trong việc bảo vệ chính mình thoát khỏi những đau khổ, bế

tắc không lối thoát, chúng ta cần một vị bảo hộ. Chúng ta trong mối

nguy hiểm to lớn và tuyệt đối không thể giúp đỡ chính mình. Sự nguy

hiểm là mối vô minh của chúng ta mà hậu quả hiển nhiên là đau khổ.

Chúng ta thọ quy y trong nhận thức rằng tâm trí tuệ là sự quy y duy nhất

thật sự hiện hữu.

Chúng ta thọ quy y với ai?

Chúng ta thọ quy y đến Tam Bảo: Phật, Pháp và Tăng đoàn. Chúng ta

quy y với quan điểm và động cơ đúng đắn. Một vị Phật là ngƣời tâm

hoàn toàn thanh tịnh. Một tâm thanh tịnh thì không có lỗi lầm, nó không

nhiễm ô, nó là trí tuệ toàn giác viên mãn, chỉ phô bày những phẩm tính

thanh tịnh. Giáo Pháp là phƣơng pháp hay cách thức, con đƣờng để tịnh

hóa tâm. Tăng Đoàn là những ngƣời bạn đồng hành tâm linh trên con

đƣờng, là những ngƣời đang cố gắng tịnh hóa tâm thức của họ, và là

ngƣời giúp đỡ, hỗ trợ tâm linh bạn phát triển. Phật tánh là đích đến của

chúng ta, Giáo Pháp là phƣơng pháp làm thế nào để chúng ta đến đƣợc

24

đó, và Tăng Đoàn là những ngƣời bạn đồng hành với chúng ta. Đây là

quan điểm và động cơ đúng đắn mà chúng ta thọ quy y.

Nhiều thực hành và giáo lý Ngondro khác nhau hiện hữu trong những

dòng truyền Phật giáo khác nhau, có hai cách dạy thực hành quán tƣởng

về cây quy y: Kiểu Phát Triển và Kiểu Cốt Lõi Hóa.

Kiểu Phát Triển thì rất chi tiết. Một cách tóm tắt kiểu này là, hãy quán

tƣởng Hồ Dhanakosa ở phía trƣớc bạn, ở giữa hồ là một cây nhƣ ý có

năm cành. Guru Rinpoche ngồi ở trung tâm, trên đầu Ngài là những

Guru của dòng truyền, trên cành bên phải Ngài là tất cả chƣ Phật, phía

sau là Giáo Lý và Kinh Điển, ở bên trái là Tăng Đoàn gồm các Thanh

Văn đại diện là các Ngài Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên cầm tích trƣợng,

bình bát và Bổn Tôn (của cá nhân hành giả chọn). Trong hƣ không, bao

quanh năm cành này là chƣ Daka và Dakini (những bậc giác ngộ di

chuyển khắp pháp tánh – không gian của chân lý tuyệt đối) và những

Dharmapala - Hộ Pháp (những bậc thệ nguyện bảo vệ giáo lý của Đức

Phật). Nhiều giáo lý NGONDRO sâu rộng bao gồm sự giải nghĩa nhiều

chi tiết hơn.

Tuy nhiên, ngƣợc với kiểu phát triển, thực hành quy y trong bản văn này

sử dụng kiểu quán tƣởng cốt lõi hóa. Ở đây Guru Rinpoche là viên ngọc

nhƣ ý dung chứa mọi sự. Bắt đầu quán tƣởng Guru Gốc của bạn xuất

hiện trong hình tƣớng Guru Rinpoche trong bầu trời phía trƣớc bạn.

Ngài đƣợc bao quanh bởi tất cả chƣ Phật và Bồ Tát trong mƣời phƣơng

và ba thời.

Ngài là tinh hoa của Tam Bảo, Ba Gốc và Ba Thân. Thân của Guru

Rinpoche là Tăng Đoàn, Ngữ của Ngài là Giáo Pháp, Ý của Ngài là

Phật. Đó là Tam Bảo.

Thân Ngài là Guru, Ngữ Ngài là Bổn Tôn và Ý Ngài là Dakini. Đây

là Ba Gốc.

Thân Ngài là Hóa Thân, Ngữ Ngài là Báo Thân, và Ý Ngài là Pháp

Thân. Đây là Ba Thân.

25

Quán tƣởng thân Guru Rinpoche màu trắng hơi hồng, biểu tƣợng cho trí

tuệ và phƣơng tiện thiện xảo. Ngài ngồi trong tƣ thế “vui chơi của hoàng

gia”, chân phải hơi duỗi. Tay phải Ngài cầm một chày kim cƣơng đại

diện cho trí huệ kim cƣơng bất hoại. Trong thế ấn phẫn nộ, đƣợc gọi là

“hàng phục bằng sự huy hoàng”. Tay trái Ngài cầm một chén sọ ngƣời,

trong đó là một bình trƣờng thọ tràn đầy Cam lồ trí tuệ bất tử, biểu

tƣợng cho sự ban thành tựu thông thƣờng và tối thƣợng. Nút của bình

trƣờng thọ là một viên ngọc nhƣ ý. Ngài mặc bốn lớp áo: lớp áo choàng

màu trắng tinh khiết biểu tƣợng cho y của hành giả mật thừa kim cƣơng

bí mật và sự không dấu vết nhiễm ô; choàng lên lớp này là một áo

choàng có hai tay dài màu xanh dƣơng, biểu tƣợng cho tâm Giác tánh

nguyên thủy liên hệ đến Đức Phật Phổ Hiền Nguyên Thủy Saman-

tabhadra; bên ngoài là một lớp y áo tu sĩ màu đỏ với trang trí màu vàng,

biểu trƣng ngài không chỉ tinh thông, nắm vững giáo lý Mật thừa mà

ngài còn nắm vững giáo lý các thừa kinh giáo khác. Trang phục bên

ngoài cùng là một áp choàng hoàng gia của nhà vua, biểu trƣng là ngài

là một Pháp Vƣơng – vị vua Pháp có nguồn gốc xuất thân hoàng tộc.

Ngài đội một nón bằng da hƣơu hình hoa sen (mũ mềm của dòng Liên

Hoa – da hƣơu tƣợng trƣng cho lòng từ mẫn, quan tâm tha thiết tới

chúng sinh bởi hƣơu là loại vậy đƣợc biết là có sự chăm lo, thƣơng yêu

dành cho con cái tốt nhất, hoa sen tƣợng trƣng cho dòng Liên Hoa của

Đức Phật Amitabha là dòng phái Ngài thuộc về), trên chóp là một nửa

chày kim cƣơng và một lông chim kên kên. Trong khuỷu tay trái Ngài là

một chĩa ba Khatvanga, biểu tƣợng sự bất khả phân với phối ngẫu trí tuệ

và sự hàng phục ba độc. Quán tƣởng sắc tƣớng trí tuệ thanh tịnh ba

chiều của Ngài đƣợc tạo bởi ánh sáng cầu vồng. Sắc tƣớng trí tuệ là một

dạng hóa thân lƣu xuất tuy có hình dạng nhƣng lại không thật có nhƣ

cầu vồng trên bầu trời.

Tất cả cõi Phật, hiện tƣợng phi thƣờng của trí tuệ đều viên mãn trong

thân Ngài, và thân Ngài tỏa khắp cõi Phật không chƣớng ngại.

26

Sau đó quán tƣởng cha bạn ở bên phải, mẹ bạn ở bên trái, kẻ thù bạn ở

phía trƣớc, đƣợc bao quanh bởi tất cả sinh linh toàn trái đất, cảm nhận

rằng bạn dẫn dắt tất cả chúng sinh thọ quy y nơi Tam Bảo cho đến khi

tất cả đạt đƣợc Phật Quả.

Hãy bày tỏ lòng tôn kính sâu sa qua việc cúng dƣờng thân, khẩu, ý đến

Guru Rinpoche một cách hoàn toàn tin tƣởng! Đảnh lễ, lễ lạy bằng thân

bạn và niệm bài nguyện quy y bằng ngữ, phát triển niềm tin bất biến và

lòng sùng mộ bằng ý, bạn niệm:

Di zung changchub nyingpo matob bar

From now until I obtain the essence of enlightenment,

Từ lúc này cho đến khi đạt đƣợc cốt tủy của Giác ngộ,

Lama könchok sum la kyab su chi

I take refuge in the Lama, the Buddha, Dharma and Saṅgha.

Con thọ quy y nơi Lama, Bậc hiện thân của Tam Bảo

Thực hiện lễ lạy khi bạn niệm hai dòng quy y này. Để lễ lạy, bạn đứng

hai chân cùng nhau, hai tay chắp lại trong thủ ấn “nụ hoa sen” của niềm

tin và sự sùng mộ. Với ấn này, chạm lên đỉnh đầu, cổ họng và giữa ngực

khi lễ lạy. Dùng ấn nụ hoa sen chạm lên ba nơi này để tịnh hóa những

nhiễm ô của ba cửa (thân, khẩu, ý), và tiếp nhận Ân Phƣớc, Gia Trì của

ba Vajra kim cƣơng: Thân Kim Cƣơng, Ngữ Kim Cƣơng, Tâm Kim

Cƣơng Giác Ngộ của Guru Rinpoche. Sau đó chạm năm điểm của thân

bạn xuống đất. Năm điểm này là trán, hai bàn tay và hai đầu gối. Chạm

năm điểm này xuống đất có thể đóng cánh cửa tái sinh vào luân hồi. Cúi

xuống, chạm hai bàn tay và đầu gối xuống đất, trƣợt thân nằm sấp

xuống, hai bàn tay để lên đầu trong lúc trán chạm đất.

Lễ lạy nhƣ vậy giúp tịnh hóa những nhiễm ô của thân, giúp cơ bắp khỏe

mạnh, tẩy tịnh những cơ quan, gia tăng tuổi thọ, công đức và hàng phục

kiêu mạn. Để hoàn tất phần này của Ngondro, bạn phải lễ lạy 100.000

lần. Nói chung, phải thêm vào 10% để sửa chữa những sơ suất, lỗi lầm

khi lễ lạy, nhƣ vậy tổng cộng là 110.000 lần.

27

Thọ quy y là lối vào Phật Đạo và là nền tảng của tất cả các thệ nguyện

(samaya) khác. Mặc dù có nhiều thệ nguyện trong hệ thống Phật Giáo,

nhƣng quy y là nền tảng tuyệt đối và trƣớc nhất. Khi bạn thọ nguyện

này, bạn thật sự bắt đầu trên con đƣờng Phật Pháp.

Thệ nguyện có nhiều chi tiết, nhƣng điểm chính yếu là tránh làm tổn hại

mạng sống của tất cả chúng sanh. Đạo Phật nhận ra rằng nguyên nhân

của mọi đau khổ là làm tổn hại ngƣời khác. Nhờ từ bỏ tâm gây tổn hại

và những hành vi bất thiện, nguyên nhân gây đau khổ sẽ bị loại trừ và

đƣợc an định.

Thọ nguyện quy y là lợi ích vô tận. Đức Phật nói rằng bất kỳ ai nghe

đƣợc danh hiệu của Tam Bảo thì sẽ có rất nhiều lợi ích mà bầu trời dù là

rất to lớn cũng sẽ trở nên quá nhỏ không chứa đƣợc hết các công đức,

ích lợi ấy. Khi có ngƣời nào đó với một tâm chân thành, trong sáng thọ

quy y nơi Tam Bảo, công đức ngƣời đó đạt đƣợc là bất khả tƣ nghị

(không thể nghĩ bàn) vì quá bao la, rộng lớn.

Tinh hoa của thực hành quy y là niềm tin và sự sùng kính bất biến,

không gì có thể lay chuyển. Không có đƣợc loại niềm tin này, tâm bạn

không thể rộng mở. Khi tâm bạn rộng mở, nó trở nên mềm mại, nhu

nhuyễn và sẵn sàng đón nhận lòng từ bi của chƣ Phật nhƣ một cái móc

gắn chặt niềm tin và lòng sùng kính của bạn. Không có niềm tin thì

không có nối kết thực sự với Giáo Pháp – ở đây không phải là lòng tin

mù quáng mà là lòng tin thông tuệ, thoát khỏi mọi nghi ngờ và mê lầm.

Vì Giáo Pháp là thanh tịnh và là con đƣờng không lỗi, Đức Phật thì

giống nhƣ mặt trời chiếu rọi ánh sáng rực rỡ trên lớp tuyết trắng dầy bao

phủ một trái núi. Với lòng sùng kính, những tia sáng niềm tin của bạn có

thể làm tan chảy dòng tuyết Cam lồ ân phƣớc của Đức Phật. Vậy, với

niềm tin và sự sùng kính thanh tịnh, hãy niệm hai dòng quy y này. Trong

khi niệm một lần, bạn cũng đảnh lễ, lễ lạy một lần, rồi tiếp đến hai dòng

phát triển Bồ Đề Tâm ở chƣơng tiếp theo.

28

29

CHƢƠNG 4

BỒ ĐỀ TÂM: PHÁT TRIỂN TÂM TỈNH GIÁC

Trong khi thọ quy y là tinh hoa của con đƣờng Tiểu Thừa (Hinayana),

thì thực hành Bồ Đề Tâm là tinh hoa của con đƣờng Đại Thừa. Nó có

nghĩa là “quan điểm giác ngộ vĩ đại” và có hai phƣơng diện. Trƣớc tiên

Bồ Đề Tâm Tƣơng Đối, là tâm của lòng đại bi. Thứ hai, Bồ Đề Tâm

Tuyệt Đối, là hƣ không rộng mở và đại rộng mở. Khi bạn đạt đƣợc giác

ngộ thực sự, cả hai điều này là bất khả phân bởi tinh hoa của tánh Không

là lòng Bi.

Bồ Đề Tâm Tƣơng Đối có hai khía cạnh, đó là Bồ Đề Tâm Nguyện và

Bồ Đề Tâm Hành.

Bồ Đề Tâm Nguyện là mong ƣớc tất cả chúng sanh đạt đƣợc Phật tánh,

để họ giải thoát khỏi đau khổ và không xa rời hạnh phúc. Bồ Đề Tâm

Nguyện bao gồm Tứ Vô Lƣợng Tâm: Từ, Bi, Hỷ và Xả.

Thiền định về XẢ, có nghĩa là nhận ra bản chất của tất cả chúng sanh

đều bình đẳng. Quan điểm này phải đƣợc phát sinh để phát triển Bồ Đề

Tâm. Để ngăn chặn một xu hƣớng và thiên kiến, hãy luôn bắt đầu thực

hành của bạn bằng việc thiền định về bình đẳng (xả). Thiên kiến tập

trung gây ra bởi quan niệm tạo tác có giới hạn của tâm nhƣ: bạn – thù,

thích – không thích… Sự duy trì hiện tƣợng thiên kiến tập trung nhị

nguyên này đồng nghĩa với luân hồi. Nếu giới hạn khả năng chúng ta để

tiếp nhận tất cả chúng sanh là bình đẳng, thì làm sao chúng ta có thể phát

triển quan điểm bao la và vô hạn của lòng Từ, Bi và Hoan Hỷ với tất cả

chúng sanh?

Gốc rễ của vấn đề là tâm nhị nguyên, cái tâm luôn chọn một bên, cái tâm

luôn phân biệt thù hay bạn, từ chối hay chấp nhận… Trong chân lý,

không có lý do để tạo ra những khái niệm giới hạn này. Chúng ta nhận

thức rằng tất cả chúng sanh hoàn toàn có mối quan hệ với mình. Họ đã

từng là cha - mẹ, bạn bè, họ hàng và kẻ thù của chúng ta vào một lúc nào

đó, và giờ đây họ có thể là kẻ địch. Nhƣng, chúng ta hoàn toàn chắc rằng

30

mọi sự đều vô thƣờng, vậy rất có thể trong tƣơng lai kẻ thù sẽ trở thành

bạn của chúng ta.

Trong một phạm trù rộng hơn, khi kẻ thù đƣợc xem là đem lại tổn hại thì

họ vẫn có thể là sự giúp đỡ chúng ta. Nhờ lòng tốt, họ có thể chỉ ra

những lỗi lầm của chúng ta. Do khảo sát thành thật những gì họ nói,

chúng ta có thể thấy đƣợc một số sự thật. Nếu ai đó nói sự thật, tại sao

chúng ta lại phải giận dữ hay phản đối họ?

Nhờ nhận ra và chấp nhận lỗi lầm của mình, chúng ta có đƣợc những

phẩm tính của trí tuệ. Đây cũng là những gì mà vị Thầy làm cho chúng

ta. Công việc của vị Thầy là chỉ ra những lỗi lầm của chúng ta và hƣớng

dẫn cách để gỡ bỏ chúng. Đây là con đƣờng để đạt đƣợc trí tuệ.

Vậy, hãy bắt đầu thiền định của bạn bằng cách xây dựng sự điềm đạm

của bình đẳng, điều có thể làm phát sinh khả năng yêu thƣơng không

giới hạn và vô điều kiện. Hãy nhận biết rằng có biết bao nhiêu chúng

sanh đã giúp đỡ và yêu thƣơng bạn trong quá khứ từ vô lƣợng kiếp! Khi

nghĩ về điều này, sự mong muốn đáp trả lại lòng từ ái của họ sẽ tự nhiên

bộc lộ trong bạn.

Quan điểm TỪ là kết quả của việc nhận ra rằng tất cả chúng sanh đã

từng là cha, mẹ trong vô số kiếp tái sinh của chúng ta. Họ đã cho chúng

ta sự sống, một thân thể và săn sóc, chăm lo cho chúng ta, họ đã hy sinh

rất nhiều điều cho chúng ta. Hãy nghĩ về lòng từ ái đó, hãy cảm nhận

lòng bi mẫn của họ và dần dần gợi lên một cảm nhận biết ơn vô bờ và

yêu thƣơng chân thật với họ. Hãy thiền định về những ngƣời đã từng tốt

nhất với bạn trong đời này. Họ hoàn toàn giống nhƣ những chúng sanh

đã sống với bạn trong những kiếp quá khứ. Hãy tạo ra lòng Từ bình

đẳng cho tất cả những ngƣời đó khi bạn nhận ra quà tặng của họ. Nếu có

ai tốt nhƣ vậy, bạn phải đáp trả lại lòng tốt của họ. Bạn có thể đáp trả họ

nhờ thực sự phát sinh một quan điểm từ ái vô lƣợng.

Bây giờ hãy phát triển lòng BI vô lƣợng cho tất cả chúng sanh. Họ

không có ý niệm về những gì gây ra đau khổ cho họ, và cùng lúc họ chỉ

thực sự muốn hạnh phúc. Chúng sanh không có ý niệm về sự khác biệt

31

giữa hành động thiện và bất thiện, do vậy vô tình họ tiếp tục tạo ra nhiều

nghiệp bất thiện hơn. Do vô minh và vì mong muốn hạnh phúc, mọi sự

họ làm ra càng tạo thêm nhiều đau khổ. Mong ƣớc rằng tất cả chúng

sanh đƣợc thoát khỏi đau khổ sẽ phát khởi tự nhiên và cùng lúc từ việc

suy niệm về nỗi đau khổ của ngƣời khác và những nguyên nhân gây ra

nó. Hãy nhận biết rằng nỗi đau khổ của họ thật to lớn xiết bao, và hãy có

lòng khoan dung trên những chúng sanh nghèo khổ này vì họ không có ý

niệm làm thế nào để thoát khỏi chu kỳ luẩn quẩn vô tận này. Hãy phát

sinh một cảm nhận của lòng Bi vô lƣợng với họ. Hãy nhận ra rằng thật

may mắn biết bao khi bạn đã gặp đƣợc một con đƣờng với khả năng dẫn

dắt bạn ra khỏi vòng luân hồi ghê sợ này.

Hãy phát triển một cảm nhận Hoan Hỷ vô lƣợng khi bạn quán chiếu về

những phẩm tính tốt của những chúng sanh khác. Hãy hiểu và nhận biết

hạnh phúc của họ, hãy cảm thấy hoan hỷ với họ. Hãy tạo một mong ƣớc

rằng họ sẽ đạt đƣợc Phật Quả. Hãy cố gắng nhận ra những phẩm tính

tích cực, đáng quý của ngƣời khác, hãy phát triển mong ƣớc rằng những

phẩm tính tích cực của họ ngày càng đƣợc gia tăng nhiều hơn và những

ngƣời khác sẽ tranh đua với họ để thế giới này, cuộc sống này có thêm

những phẩm chất tích cực, thiện lành. Hãy thiền định về một ngƣời có

tính cách tuyệt vời rồi sau đó trải rộng cái thấy này với ƣớc muốn tất cả

chúng sanh đều có những phẩm tính tuyệt vời nhƣ vậy. Cầu nguyện

những phẩm tính này tăng trƣởng và phát triển trong tất cả chúng sanh.

Với động cơ tƣơng tự, hãy mong ƣớc rằng tất cả chúng sanh không bao

giờ tách rời với hạnh phúc tối thƣợng của Phật Quả và những nguyên

nhân của hạnh phúc đó.

Kế tiếp, hãy cầu nguyện cho chúng sanh vĩnh viễn tách rời khỏi đau khổ

và những nguyên nhân gây đau khổ, rồi họ kinh nghiệm đƣợc hạnh phúc

tối thƣợng viên mãn, vƣợt khỏi bất kỳ loại đau khổ nào. Sau đó quán

chiếu về những cảm xúc tích cực phát sinh khi chúng ta biết rằng những

chúng sanh đó không còn đau khổ và thiền định về sự Hoan Hỷ này.

Đó là Bốn Tâm Vô Lƣợng.

32

Bồ Đề Tâm Hành là hoạt động hoàn thành thực sự của Bồ Đề Tâm. Bồ

Đề Tâm Nguyện thì giống nhƣ mong ƣớc một ai đó có đƣợc 1.000 USD,

còn Bồ Đề Tâm hành thì giống nhƣ việc đi kiếm đƣợc 1.000 USD rồi

mang nó đi cho ngƣời nào đó.

Ví dụ về 1.000 USD chỉ là dẫn chứng, cho tiền bạc thì cũng tốt nhƣng

chƣa phải là cách giúp đỡ rốt ráo và thực sự. Cách duy nhất bạn có thể

thực sự giúp đỡ chúng sanh là đạt đƣợc Phật Tánh. Chỉ nhƣ vậy bạn mới

có năng lực tạo ra một số lợi ích lâu dài và thực sự cho ngƣời khác.

Hành Động cụ thể của Bồ Đề Tâm Hành là thực hành Lục Độ Ba La

Mật (Sáu Phƣơng Tiện Rốt Ráo):

1. Bố Thí, hay cho đi, ban tặng của cải vật chất (tài thí) – điều này

cũng có nghĩa là bố thí Pháp (Pháp thí), ban cho sự bảo vệ giúp

người khác tránh khỏi sự sợ hãi, lo lắng (Vô úy thí) và cứu giúp

mạng sống (Tình thương thí)

2. Trì Giới, hay tích lũy những hành động đạo đức, tránh làm những

hành đông bất thiện và giữ động cơ luôn vì lợi ích người khác.

3. Nhẫn Nhục trong thực hành, kiên nhẫn với người khác và nhẫn

nại khi nghe và thực hành Giáo Pháp .

4. Tinh Tấn, hay lòng can đảm và tự tin rằng bạn có thể thực hiện

khả năng thành Phật và tinh tấn thực hành không mệt mỏi, không

ngơi nghỉ vì tương lai là vô thường và không thể lường trước được.

5. Thiền Định, tất cả chúng sanh kinh nghiệm cảm xúc của ba đọc là

tham, sân và si. Trên con đường, khi bạn thiền định thì ba độc này

được chuyển hóa thành ba kinh nghiệm, đó là: trong sáng, cực lạc

và hư không hay vô niệm. Ở bình diện kết quả, ba kinh nghiệm này

chuyển hóa thành ba thân. Trên con đường thì đó là ba kinh

nghiệm của Samadhi (Đại Định) hay kinh nghiệm. Điều này giống

như sự thiền định của một đứa trẻ. Trong giai đoạn thứ hai, sự

bám chấp vào kinh nghiệm biến mất, nhưng vẫn còn một ít bám

chấp vi tế vào tánh Không. Trong giai đoạn thứ ba của thiền định,

ngay cả sự bám chấp vi tế vào tánh Không cũng được cắt bỏ và

thiền giả an trụ trong Giác Tánh vô niệm thâm sâu của bản tánh

33

tuyệt đối. Lúc này, kinh nghiệm có thể đến và đi giống như mây

trong bầu trời, nhưng sự nhận biết thì bất biến như tự thân bầu

trời. Ba thân này được nhận biết là bất khả phân vì chúng chưa

từng tách biệt từ vô thủy. Đó là loại năng lực kết quả của Thiền

Định Ba La Mật.

6. Trí Huệ, có thể chia thành ba phạm trù: giáo dục, suy niệm và

thiền định.

Trước tiên, giáo dục ám chỉ trí tuệ cần phải được tích lũy kiến

thức tùy theo luân hồi và niết bàn. Giáo dục theo quan điểm luân hồi

bao gồm học hỏi tri kiến như ngôn ngữ, y khoa, cơ khí, máy tính v.v…

Tri kiến theo niết bàn bao gồm mọi sự giảng dạy Giáo Pháp: Luận

giảng, Sutra (Kinh), và Tantra (Mật Điển). Hành giả phải tự giáo dục

nhờ lắng nghe và thông hiểu không sai lạc. Học hỏi Giáo Pháp càng

nhiều càng tốt nhờ lắng nghe giáo lý, đọc kinh sách và học hỏi những

người thành thạo đi trước. Đây là trí tuệ của sự giáo dục.

Thứ hai, trí tuệ đạt được nhờ suy niệm, cho phép một niềm tin

sinh ra từ trí tuệ xuất hiện. Tin tưởng vào điều gì đó là thật chỉ do

nghe nói mà không tự mình xem xét có thể gây ra một niềm tin mù

quáng hay khờ dại. Loại niềm tin này thiếu đi trí tuệ. Vậy, hãy quán

chiếu sâu sa về giáo lý thanh tịnh của Đức Phật cho đến lúc nhận

thức của bạn chín mùi và mọi nghi ngờ được loại bỏ. Khi bạn đã xây

dựng được một sự hiểu biết vượt lên bất kỳ mê mờ nào như tính

không thể sai lầm của giáo lý, có thể là qua quá trình đúc kết, va vấp

và trải nghiệm của chính bạn, thì đây là trí tuệ của sự suy niệm. Cho

tới lúc đó, bạn vẫn phải tiếp tục suy niệm về giáo lý.

Thứ ba, trí tuệ của thiền định, hay được gọi là trí huệ, là trí tuệ

đạt được nhờ áp dụng ngữ và nghĩa của giáo lý. Làm điều này mà

không tri thức hóa và không lỗi. Qua thiền định, bạn đạt được giác

ngộ, đó là biểu hiện của thật sự bản tánh trí tuệ của tâm bạn.

Để tóm tắt, trí tuệ của ba la mật thứ sáu, có nghĩa là bạn tự

giáo dục về Giáo Pháp, không được hiểu lầm, thậm chí chỉ một chữ,

hãy suy niệm giáo lý sâu sa để sự hiểu biết không bị lỗi lầm, sau đó

34

thiền định và áp dụng những hiểu biết của bạn. Kết quả này đạt được

trong giác ngộ thanh tịnh mà không có bất kỳ lầm lỗi nào.

Bồ Đề Tâm Tuyệt Đối là sự Giác Ngộ Tối Hậu của Đại Hƣ Không,

Tâm Yếu của Lòng Bi. Tánh Không này không giống nhƣ một tử thi.

Nó có phẩm tánh của sự chói sáng vô chƣớng ngại của lòng Bi. Tánh

Không và Lòng Bi thì hoàn toàn bất khả phân. Đó là điểm trọng yếu

của động cơ Bồ Đề Tâm và là điểm trọng yếu của mọi thực hành

Pháp. Trong lúc niệm những dòng dƣới đây trƣớc Guru Rinpoche,

bạn hãy thọ một giới nguyện mạnh mẽ từ đáy lòng để thật sự giải

thoát tất cả chúng sanh vào trạng thái của Phật Tánh.

Theo truyền thống, túc số niệm phát Bồ Đề Tâm là 100.000 lần. Tuy

nhiên điểm chính yếu không phải là tính đếm, mà là lòng Bi chân

thành khởi lên một cách tự nhiên và đƣợc phát triển. Trong trƣờng

hợp này, hãy niệm hai dòng sau đây kết hợp với đảnh lễ:

Da né zung té khorwa matong bar

Từ bây giờ cho đến khi luân hồi trống rỗng,

Magyur semchen kün gyi pendé drub

Con nguyện hoàn tất những hạnh phúc và lợi ích cho tất cả chúng

sinh (những ngƣời đã từng là cha mẹ của chính con)

Vào lúc cuối thời công phu, chúng ta quán tƣởng ánh sáng trắng trong

suốt có tính chất của Cam lồ bắt nguồn từ Guru Rinpoche phóng ra tràn

ngập chúng ta cùng chúng sanh. Khi tiếp xúc với ánh sáng này, chúng ta

và tất cả chúng sanh đều đƣợc ban phƣớc, mọi nhiễm ô của thân, khẩu, ý

liền đƣợc tịnh hóa. Ngay lập tức, chúng ta và tất cả chúng sanh, giống

nhƣ một đàn chim bay lên và tan hòa vào Guru Rinpoche, sau đó Ngài

tan hòa vào sự đại rộng mở của Pháp Thân, Hƣ Không Tuyệt Đối của

Chân Lý. Rồi chúng ta an trụ trong trạng thái đó – Bồ Đề Tâm Tuyệt

Đối của Đại Hƣ Không.

35

CHƢƠNG 5

CÚNG DƢỜNG MANDALA

Cúng dƣờng mandala để tích lũy công đức và trí tuệ, và là một giải độc

cho tính keo kiệt, bủn xỉn. Tất cả chúng sanh, bao gồm con ngƣời, có hai

“nhiễm ô” ngăn che Phật tánh. Những che chƣớng này là trạng thái cảm

xúc thô và tập khí vi tế của cảm xúc. Công đức và trí tuệ là hai phƣơng

pháp của sự tích lũy làm tịnh hóa hai che chƣớng này. Trên con đƣờng,

sự tích lũy công đức và trí tuệ là kết quả của việc đạt đƣợc Hai Thân

(Pháp Thân và Sắc Thân - Sắc Thân bao gồm Báo Thân và Hóa Thân).

Sự tích lũy công đức và trí tuệ cũng là kết quả đạt đƣợc hai mục tiêu:

Đạt giác ngộ cho chính hành giả và đạt đƣợc giác ngộ vì lợi ích ngƣời

khác. Không thể hoàn tất trạng thái giác ngộ của Phật tánh nếu không

tích lũy hai điều này.

Khi cúng dƣờng mandala, hãy quán tƣởng dâng cúng mọi thứ mà bạn có

thể hình dung và không thể hình dung đến Tam Bảo. Điều này bao gồm

tất cả tài sản và những phẩm tính đã tích lũy trong quá khứ, hiện tại và

tƣơng lai. Quán tƣởng sự cúng dƣờng lớn nhƣ núi Tu Di, bao quanh là

bốn châu lục. Giữa mỗi châu lục là hai châu lục phụ, tổng cộng là mƣời

hai. Những châu lục, châu lục phụ và núi Tu Di đƣợc bao quanh bởi bảy

ngọn núi vàng. Lần lƣợt, những thứ này đƣợc bao quanh bằng bảy đại

dƣơng. Toàn bộ quán tƣởng đƣợc bao quanh bằng một đƣờng biên. Tất

cả điều này đƣợc gọi là một vũ trụ.

Bây giờ nhân việc quán tƣởng một vũ trụ này lên một ngàn lần tạo thành

một ngàn vũ trụ bậc một, nhân một ngàn vũ trụ bậc một này lên một

ngàn lần tạo thành một ngàn vũ trụ bậc hai, nhân một lần nữa với một

ngàn lần thành một ngàn hệ thống thế giới bậc ba (1000 x 1000 x 1000).

Ba ngàn thế giới này tràn ngập mọi thứ mà tâm có thể tƣởng tƣợng đƣợc

và không thể tƣởng tƣợng đƣợc, bao gồm: núi châu báu, cây nhƣ ý, bò

ƣớc, ruộng phƣớc tự sinh, bình báu, mƣời sáu thiên nữ cúng dƣờng dâng

cúng các phẩm chất đáng ao ƣớc nhƣ sắc, thanh, hƣơng, vị, xúc, pháp,

hoa, hƣơng thơm, đèn, nƣớc hoa, thực phẩm v.v…; tám biểu tƣợng cát

tƣờng: lọng báu, cá vàng, tịnh bình, hoa sen, ốc xà cừ trắng, nút thắng

36

vinh quang thịnh vƣợng vĩnh cửu, cờ chiến thắng, bánh xe pháp luân.

Cũng bao gồm cả bảy báu tƣợng trƣng cho vƣơng quyền nhƣ: bánh xe

báu, ngọc nhƣ ý, hoàng hậu báu, tể tƣớng báu, voi báu, ngựa báu, đại

tƣớng báu.

Tóm lại là mọi tài sản quý giá nhất của Trời, Rồng và Ngƣời cùng mọi

phẩm tính phong phú có thể nhận thức đều đƣợc dâng cúng. Vũ trụ bên

ngoài tràn đầy những phẩm tính này. Hãy cúng dƣờng với niềm tin thanh

tịnh và không bám chấp. Trong cách này, NGOẠI CÚNG DƢỜNG

MANDALA đƣợc dâng cúng đến Tam Bảo.

NỘI CÚNG DƢỜNG MANDALA là sự cúng dƣờng thân thể, tài sản và

mọi công đức tích lũy trong ba thời của bạn: quá khứ, hiện tại và tƣơng

lai. Phần thân của bạn tƣợng trƣng Núi Tu Di; hai tay và chân tƣợng

trƣng cho bốn châu lục; hai mắt bạn là mặt trời và mặt trăng.

Trong việc cúng dƣờng thân thể, hãy nghĩ tất cả những thân mà bạn đã

có trong vô số kiếp, thân hiện nay và tất cả thân khác trong tƣơng lai.

Suy nghĩ tƣơng tự về mọi tài sản của bạn trong những kiếp trƣớc, trong

đời này và tất cả tài sản bạn sẽ có trong tƣơng lai. Hãy xem xét bạn đã

tích lũy bao nhiêu công đức trong quá khứ, đang tích lũy hiện nay và sẽ

tích lũy trong tƣơng lai. Kế tiếp, không chỉ xem xét của bạn mà còn xem

những tích lũy của ngƣời khác, nhƣ chƣ Phật, chƣ Bồ Tát. Tất cả đƣợc

gom lại và dâng cúng khắp ba thời là nội cúng dƣờng mandala. Khi

không có sự suy tính trong một cúng dƣờng không bám chấp, dâng cúng

những điều này không có bất kỳ mong đợi nào bạn sẽ đƣợc đáp trả lại

mọi thứ.

Trong CÚNG DƢỜNG MANDALA BÍ MẬT, Ba Thân của cõi Phật

đƣợc dâng cúng đến Tam Bảo. Ba Thân – Pháp Thân, Báo Thân và Hóa

Thân – là sự hiển bày của trí tuệ và thân Phật đƣợc biểu hiện nhƣ cõi

Phật. Những cõi Phật này đƣợc cúng dƣờng đến Tam Bảo (Phật, Pháp và

Tăng Đoàn).

Trạng thái hoàn toàn thanh tịnh, tuyệt đối thanh tịnh từ vô thủy là PHÁP

THÂN. Có khả năng vô chƣớng ngại để biểu hiện tính sáng rõ ràng, sự

37

hiển bày của Báo Thân, bất khả phân với Pháp Thân. Viên mãn một cách

tự nhiên, khía cạnh này với những phẩm tính hỷ lạc phong phú biểu hiện

nhƣ cõi Phật của năm điều chắc thật: Thời gian, Nơi chốn, Vị Thầy,

Giáo Lý và Quyến thuộc. Sự đại hiển bày của hiện tƣợng thanh tịnh này

xuất hiện vô chƣớng ngại, biểu hiện tỏa khắp nhƣ hình tƣớng. Năng

lƣợng tỏa khắp phi chƣớng ngại này biểu hiện mọi thân tƣớng tích cực là

Hóa Thân. Hãy nhận biết rằng Ba Thân này hoàn toàn bất khả phân.

Tất cả cúng dƣờng liên quan đến bên ngoài, bên trong và bí mật đều viên

mãn trong Ba Thân – trạng thái của chân lý tuyệt đối. Ở đây, ngƣời cúng

dƣờng, đối tƣợng cúng dƣờng và bản thân sự cúng dƣờng đƣợc xem là

bất khả phân với Ba Thân. Trong trạng thái vô niệm, hãy dâng cúng với

hiểu biết và nhận thức bất nhị này. Cúng dƣờng mandala bí mật này là

sự dâng cúng vô song và tối thƣợng. Cúng dƣờng mandala bên ngoài và

bên trong để tích lũy công đức; cúng dƣờng mandala bí mật để tích lũy

trí tuệ.

Để làm một mandala, bạn sẽ cần hai mandala. Cái đầu tiên gọi là

“mandala để hỗ trợ thành tựu”, đƣợc đặt trên bàn thờ và quán tƣởng nhƣ

một cây quy y. Mandala hỗ trợ này đƣợc làm bằng ba vòng đặt trên một

đĩa mandala với những nhúm dâng cúng, tổng cộng là 37 nhúm. Nếu bạn

không có những vòng này thì có thể đặt một nhúm gạo trên đĩa mandala

ở bàn thờ. Thứ hai là cúng dƣờng mandala đƣợc giữ trong lòng của bạn

(hình 5). Ngoài ra, bạn sẽ cần gạo, hạt giống, ngũ cốc hay đá quý. Đá

quý là tốt nhất. Nếu bạn sử dụng gạo hay ngũ cốc, hãy nhuộm gạo bằng

màu vàng nghệ. Quán tƣởng mỗi hạt gạo là một hệ thống ba ngàn thế

giới nhƣ đã mô tả ở trên. Trải một tấm vải trong lòng bạn khi ngồi để giữ

đĩa gạo. Tay trái giữ một nhúm gạo và đĩa. Tay phải kết ấn Kim Cƣơng

Quyền, giữ một ít gạo bằng ngón cái và ngón giữa, niệm mantra 100 âm

trong lúc dùng cổ tay phải chà xát lên đĩa mandala theo chiều kim đồng

hồ cho đến khi hoàn tất tụng niệm. Sau đó đặt gạo từ giữa những ngón

tay phải bạn vào lại nhúm gạo trong lòng. Dùng tay này lấy một vốc tay

gạo và làm thành bảy nhúm trên mặt đĩa. Nhúm đầu tiên ở giữa đĩa, đại

diện cho Núi Tu Di. Sau đó làm bốn nhúm: Trên, Phải, Dƣới và Trái -

đại diện cho bốn châu lục. Nhúm thứ sáu đặt cùng chỗ với nhúm thứ hai,

38

nhúm thứ bảy đặt cùng chỗ với nhúm thứ tƣ. Hai nhúm cuối này tiêu

biểu cho mặt trời và mặt trăng. Sau khi hoàn tất những nhúm này, dùng

mặt dƣới cổ tay phải chùi theo chiều kim đồng hồ. (Đồ cúng dƣờng sẽ

rơi và vãi). Hãy nghĩ đĩa mandala này là biểu tƣợng thanh tịnh của tâm

bạn. Khi chà cổ tay trên đĩa, hành động chà xát làm hệ thần kinh Bồ Đề

Tâm đi qua cổ tay làm tịnh hóa những chƣớng ngại trong tâm bạn.

Khi bạn cúng dƣờng mandala, hãy niệm hai dòng sau:

Tserab kün gyi lü dang longchö pal

In all my lives, my body, my possessions and all my merits,

Con cúng dƣờng thân thể, của cải, những hƣởng thụ và vinh quang

từ mọi kiếp sống của con,

Tsok nyi dzok chir könchok sum la bul

I offer to the Refuge (Buddha, Dharma and Saṅgha)

in order to accumulate merit and wisdom.

Lên Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng) để hoàn thành

sự tích lũy công đức và trí tuệ

Idam Ratna Mandala Kam Nirya Tayami

Niệm những dòng này một lần là một cúng dƣờng. Niệm tích lũy

100.000 lần nhƣ vậy là hoàn thành phần này của Ngondro. (Trong thực

hành hàng ngày, khi bạn không thể niệm để tích lũy thì ấn “mandala” có

thể sử dụng (hình 6).

Vào lúc cuối mỗi thời công phu, hãy quán tƣởng Guru Rinpoche tan hòa

vào bạn và tất cả chúng sanh. Hãy cảm nhận rằng bạn đã tích lũy công

đức và trí tuệ bao la. Đây là phƣơng tiện thiện xảo hay phƣơng pháp

dùng để tích lũy công đức và trí tuệ.

39

Hình 5: Trên Mặt Đĩa Mandala

Hình 6: Ấn Cúng Dƣờng Mandala

1 5

2

6

3

4

7

40

41

CHƢƠNG 6

KIM CƢƠNG TÁT ĐỎA

Thực hành Kim Cƣơng Tát Đỏa để tịnh hóa tất cả nghiệp bất thiện đã

tích lũy trong quá khứ. Nó là một sự sám hối sử dụng Bốn Năng Lực để

hoàn thành việc tịnh hóa:

1. Bổn Tôn là sự hỗ trợ,

2. Cảm Giác Hối Hận,

3. Phương Pháp là Cam Lồ ban xuống,

4. Thệ Nguyện không bao giờ tái phạm những hành động bất thiện.

Chiwor lama dorsem yermé pé

Above my head is the Lama, inseparable from Vajrasattva.

Trên đỉnh đầu con là Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa,

bất khả phân với vị Lama gốc của con,

Ku lé dütsi gyün bab drib jang gyur

From his body flows a stream of nectar that purifies all our negative

karma, destructive emotions, illnesses, destructive influences

(negativity), and blockages due to digpa (negative actions) and dripa

(obscurations).

Từ thân Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa, một dòng Cam Lồ chảy xuống

tịnh hóa mọi chƣớng ngại của con

Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa ngồi trên một hoa sen ngàn cánh. Trên hoa sen

là một đĩa mặt trăng. Một chữ HUM màu trắng xuất hiện trên đĩa. Chữ

HUM trở thành Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa hợp nhất với phối ngẫu

Nyema Karmo (Vajratopa).

Quán tƣởng Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa trên đỉnh đầu bạn, cách đỉnh đầu

khoảng bốn ngón tay. Ngài chứng minh cho sự sám hối của bạn và là

phƣơng diện tinh hoa của năm gia đình Phật. Tinh hoa của Ngài chính là

vị Guru gốc của bạn trong hình tƣớng Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa. Cọng

42

hoa sen giống nhƣ một cái phễu tiếp xúc với nơi mở ra của kinh mạch

trung ƣơng tại đỉnh đầu bạn.

Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa thân trắng, có hai tay, tay phải Ngài cầm một

chày kim cƣơng vàng để nơi ngực, và tay trái cầm một chuông bạc để

ngay hông. Hãy quán tƣởng thân Ngài trong suốt và thanh tịnh nhƣ sự

phản chiếu của trí tuệ. Dù bạn có thể thấy thân Ngài, nhƣng những phẩm

tính của thân không thô nặng và đặc nhƣ thân vật lý, mà Ngài xuất hiện

siêu phàm, trống không nhƣ cầu vồng. Quán tƣởng hào quang trong suốt

của Ngài là sức mạnh đầu tiên, sức mạnh của sự hỗ trợ.

Phát sinh lòng mộ mạnh mẽ, hãy hồi tƣởng lại những hành động bất

thiện đã vi phạm vì vô minh trong vô số kiếp của bạn. Đó có thể là hành

động do bạn làm, hay bạn bảo ngƣời khác làm hay ngƣời khác làm bạn

vui sƣớng vui theo, hả hê theo trƣớc nỗi đau đớn, thiệt hại của ngƣời

khác. Hãy cảm thấy hối hận về những hành động này và cầu nguyện

Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa tịnh hóa cho bạn. Đây là sức mạnh thứ hai,

sức mạnh của hối hận.

Trong ngực Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa là một chày kim cƣơng năm chấu.

Ở trung tâm là một đĩa mặt trăng, trên đó là chủng tử tự HUM, đƣợc bao

quanh bởi mantra 100 âm xoay theo chiều kim đồng hồ nhƣ sau:

OM VAJRA (BENZRA) SATTVA SAMAYA MANU PALAYA

VAJRA SATTVA TENOPA TITHRA DRIDHO MEBHAWA

SUTO KHAYO MEBHAWA SUPO KHAYO MEBHAWA ANU

RAKTO MEBHAWA SARVA SIDDHIM ME PRA YATTSA

SARVA KARMA SU TSA ME TSITAM SHRI YAM KURU HUM

HA HA HA HA HO

BHAGAVAN SARVA TATHAGATA VAJRA MA ME MUNTSA

VAJRI BHAVA MAHA SAMAYA SATTVA AH

Trong lúc bạn niệm mantra, Cam lồ trắng bắt đầu tuôn chảy từ chữ

HUM và mantra bao quanh, tràn đầy thân Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa và

phối ngẫu. Cam lồ xuất phát từ nơi bí mật của các Ngài qua điểm hợp

nhất đi vào cọng hoa sen, và rót xuống kinh mạch trung ƣơng làm tràn

43

đầy toàn thân bạn. Nó tràn xuống giống nhƣ một cơn gió mạnh hay một

trận mƣa rào, hay một dòng thác nƣớc đổ xuống xua tan ba độc (tham,

sân, si), ba bệnh tật (phong, mật, đàm thấp) và ba ảnh hƣơng ma quỷ

mãnh liệt (Poden Gyalpo – biểu hiện của sân, Modon Dremo – biểu hiện

của tham và Ludon Sadak – biểu hiện của si). Ba độc này đƣợc loại ra

trong hình dạng khói, mực, than hay chất bẩn. Ba bệnh đƣợc loại ra

trong dạng máu và mủ. Ba ảnh hƣởng ma quỷ đƣợc loại ra ngoài trong

dạng côn trùng độc, bọ cạp, rắn, nhện và ếch nhái. Số lƣợng khổng lồ

những thứ này trong thân bạn đều đƣợc tẩy sạch. Khi những bất tịnh này

đƣợc loại ra ngoài, phía dƣới trái đất mở ra và Tử Thần xuất hiện trong

dạng một con bò đỏ. Ngài đƣợc bao quanh bởi những chủ nợ của bạn

trong quá khứ, Ngài bồi thƣờng và làm họ hoàn toàn thỏa mãn.

Kế tiếp, quán tƣởng Cam lồ đang súc rửa bạn cho đến khi bạn hoàn toàn

sạch sẽ, tịnh hóa tất cả những samaya bị đứt, tổn hại, những chƣớng ngại

và nhiễm ô. Hãy cảm thấy rằng bạn hoàn toàn thanh tịnh khi niệm

mantra 100 âm. Đây là sức mạnh thứ ba, dòng Cam lồ rót xuống. Hãy

niệm mantra 100 âm càng nhiều càng tốt, cuối cùng tích lũy đủ 100.000

lần.

Hãy cảm thấy hoàn toàn tự tin không chút nghi ngờ rằng bạn đã hoàn

toàn tịnh hóa. Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa xác nhận và chấp thuận nồng

nhiệt rằng điều này thật sự đúng. Vào lúc này, hãy phát nguyện mạnh

mẽ không bao giờ tích lũy nghiệp bất thiện nữa. Hãy cảm thấy rằng thà

bạn chết còn hơn là tạo nghiệp bất thiện. Đây là sức mạnh thứ tƣ, lời

nguyện và quyết định cuối cùng tuyệt đối dứt bỏ bất kỳ hành động vi

phạm tội lỗi nào trong tƣơng lai.

Bốn sức mạnh này là TỊNH HÓA, TẨY TỊNH BÊN NGOÀI.

Sau khi niệm mantra 100 âm, Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa tan thành ánh

sáng hòa nhập vào bạn, và bạn trở thành Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa. Nó

là điều quan trọng để phát sinh tự tín và “niềm tự hào kim cƣơng” – một

44

cảm nhận từ thời vô thủy, trên bình diện tuyệt đối bạn không khác với

Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa. Lúc này niệm mantra 6 âm:

OM VAJRA (BENZRA) SATTVA HUM

Trong trạng thái này, tất cả hình tƣớng đều là thân của Đức Kim Cƣơng

Tát Đỏa, mọi âm thanh đều là mantra và mọi tƣ duy đều bất khả phân

với tâm trí tuệ của Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa.

Đây là TỊNH HÓA, TẨY TỊNH BÊN TRONG.

Niệm:

O shyu daknang dang dré ro chik gyur

Lama Vajrasattva dissolves into light and becomes one with me.

Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa tan thành ánh sáng, hòa nhập vào con,

bất khả phân, trở thành một vị

Sau đó, Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa tan biến giống nhƣ cầu vồng biến mất

trong bầu trời. Hãy an trụ trong sự hòa nhập bất khả phân giữa tâm bạn

và tâm Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa. Thiền định trong trạng thái vô tƣớng –

trạng thái tuyệt đối của tâm Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa.

Đây là TỊNH HÓA, TẨY TỊNH BÍ MẬT.

Mỗi ngày niệm tối thiểu 21 lần mantra 100 âm và 108 lần mantra sáu

âm. Để hoàn tất phần này của Ngondro, bạn phải hoàn tất tụng niệm

mantra 100 âm 100.000 lần. Mantra sáu âm thì không tính.

Năng lực của thực hành tịnh hóa này thâm sâu và lợi ích phi thƣờng.

Nhờ trí tuệ và phƣơng tiện thiện xảo của con đƣờng Kim Cƣơng Thừa,

thậm chí một ngàn kiếp (aeon) tích lũy nghiệp bất thiện của bạn có thể

đƣợc tịnh hóa nhờ thực hành Đức Kim Cƣơng Tát Đỏa.

45

CHƢƠNG 7

GURU YOGA

GURU YOGA là phƣơng pháp để nhận sự ban phƣớc trực tiếp của tâm

Guru. Nhƣ đã giải thích trƣớc đó, có hai phƣơng pháp để đạt giác ngộ.

Cái đầu tiên là tích lũy công đức và trí tuệ cùng với thực hành tịnh hóa.

Cái thứ hai là trao truyền trí tuệ trực tiếp từ tâm vị Guru đến tâm bạn.

Trao truyền thực sự có nghĩa là tiếp nhận mùi vị của Giác ngộ. Do loại

suy, khi bạn nghĩ về một ngƣời, bạn có cảm nhận trực tiếp về những

phẩm tính của ngƣời đó, có thể là thiện hay bất thiện, trong khái niệm

giới hạn của “cá nhân”. Guru Yoga là phƣơng pháp để cảm nhận và nếm

mùi vị giác ngộ của trí tuệ tối thƣờng từ vị Guru. Sự nhận biết này vƣợt

lên cá nhân và luôn luôn tích cực – sự kinh nghiệm của tâm giác ngộ

hoàn toàn không lỗi. Khi bạn kinh nghiệm sự thanh tịnh của tâm trí tuệ

Guru, nó có thể xuất hiện từ bên ngoài bạn. Thực ra, bạn đang nếm mùi

vị thật tánh của tâm mình. Sau đó phát triển và làm sâu sa kinh nghiệm

này cho đến khi bạn hoàn toàn đạt giải thoát.

Do suy nghĩ của Phật tâm thanh tịnh, cuối cùng bạn sẽ phát triển thói

quen của trí tuệ nhận biết của chính mình. Nhờ rèn luyện theo cách này,

bạn sẽ đạt đƣợc Phật Quả.

Theo quan điểm của Kim Cƣơng Thừa, Guru Yoga là thực hành cốt tủy

để đạt giải thoát. Tất cả chƣ Phật đạt giải thoát nhờ đi theo những hƣớng

dẫn quý báu của Đạo Sƣ các Ngài. Vậy, vị Guru thậm chí còn đƣợc xem

làn quan trọng hơn cả Chƣ Phật vì không có Guru thì không có cách nào

đạt Phật Quả. Khi những hƣớng dẫn của vị Guru đã thâm nhập trái tim

đệ tử, điều này cũng giống nhƣ tìm thấy viên ngọc nhƣ ý trong tay bạn.

Một số ngƣời nhận đƣợc trao truyền từ tâm vị Guru sẽ không còn lựa

chọn nào khác ngoài việc đạt đƣợc Giác ngộ, giống nhƣ có ai đó bị té từ

đỉnh núi xuống thì họ hoàn toàn không kiểm soát đƣợc, không có lựa

chọn nào khác ngoài việc rơi thẳng xuống chân núi.

46

Tám mƣơi tƣ vị Đại Thành Tựu Giả ở Ấn Độ và hai mƣơi lăm đệ tử

chính của Guru Rinpoche ở Tây Tạng, những vị Khai Mật Tạng, những

vị Trì Minh Vƣơng và những bậc thành tựu Giác ngộ siêu phàm, tất cả

dều đạt Giác ngộ nhờ sự trao truyền tâm của Guru các Ngài. Dòng tryền

không gián đoạn này từ Đức Phật Nguyên Thủy – Samantabhadra (Phổ

Hiền), đến Lama Gốc của chúng ta. Ngài là tinh hoa của tất cả chƣ Phật

trong mƣời phƣơng và ba thời. Mọi thành tựu và ban phƣớc đều chứa

đựng và đi qua dòng truyền này. Vì con đƣờng của Guru Yoga thật uyên

thâm và sâu sắc nên không cần nghi ngờ khi thực hành nó, bạn sẽ đạt

giác ngộ.

Không có cách nào nhận ra thật tánh của tâm qua phân tích hay trí thông

minh suy luận. Điều này cũng giống nhƣ khuấy nƣớc để lấy bơ. Sự nhận

biết của chân lý tuyệt đối không phải là trí thông minh, cũng không liên

hệ với tâm nhị nguyên. Nhờ thực hành Guru Yoga một cách thanh tịnh,

không nghi ngờ, chắc chắn nhận biết của tâm trí tuệ bạn sẽ tỏa sáng.

Trƣớc tiên, hãy thấy vị Guru là một vị Phật. Sau đó cảm nhận năng

lƣợng của tâm trí tuệ. Thứ hai, thấy vị Guru là Đức Phật, cảm nhận bắt

đầu phát triển. Sau đó, nhờ năng lực ban phƣớc của Guru, bạn cũng

thành Phật.

Hãy có niềm tin, sự sùng kính và sự tự tin thanh tịnh vào điều này là một

thực hành. Điều này có nghĩa là hãy thành thật cảm thấy những phẩm

tính từ bi và trí tuệ phi thƣờng của vị Guru. Những hƣớng dẫn trực tiếp

từ vị Guru có thể hiển bày Phật tánh của chính bạn đã bị ngăn che trong

luân hồi từ vô thỉ kiếp. Hãy mở rộng tâm bạn và tin tƣởng vào điều này.

Hãy nghĩ về những phẩm tánh của vị Guru! Thật may mắn và kỳ diệu

biết bao khi bạn gặp đƣợc vị Thầy nhƣ vậy, bạn có thể cảm thấy lông tóc

trên thân bạn dựng đứng hoặc bạn có thể òa khóc không kiềm chế nổi.

Kinh nghiệm sẽ phát sinh và đột nhiên tâm bạn chuyển thành Giác tánh

thanh tịnh. Mọi hiện tƣợng thông thƣờng sẽ ngƣng lại. Kinh nghiệm

thiền định sẽ xuất hiện tự nhiên và không cần cố gắng. Do vậy, khi thực

47

hành, không nên niệm mà không chú tâm hoặc không cảm nhận, mà phải

phát triển lòng sùng kính – thứ là tâm yếu của Guru Yoga, sau đó niệm:

Rangnyi dorje naljor dün kha ru

I am transformed into Vajrayoginī; in the sky before me

Con là Vajra-Yogini và trong bầu trời phía trƣớc con,

Tsawé lama pemé kur shyeng gyur

My tsawé lama appears in the form of Guru Padmasambhava.

Vị Lama gốc của con xuất hiện trong

thân tƣớng Đức Liên Hoa Sanh.

Trong lúc thực hành Guru Yoga, hãy quán tƣởng chính bạn là Dakini trí

tuệ Vajra-Yogini. Bà màu đỏ, có ba mắt, đứng trong tƣ thế nhảy múa vũ

điệu hàng phục với chân trái co lại. Bà cầm một chén sọ ngƣời đầy máu

trong tay trái – biểu tƣợng ban sự thành tựu, tay phải bà cầm một lƣỡi

dao cong drikuk – biểu tƣợng của việc cắt đứt sự chấp ngã và một chĩa

ba khatvanga ở khỷu tay trái – biểu tƣợng cho sự hợp nhất với phối ngẫu

của bà. Bà xuất hiện hơi phẫn bộ, bất khả phân với tánh Không, Vajra-

Yogini biểu tƣợng cho trí tuệ và Guru Rinpoche biểu tƣợng cho phƣơng

tiện thiện xảo.

Chúng ta quán tƣởng chính mình là Vajra-Yogini bởi ba lí do.

Thứ nhất, thân xác thô nặng và đặc là một kinh mạch bất tịnh để tiếp

nhận quán đảnh và ban phƣớc. Nhờ quán tƣởng, chúng ta tạo ra một

bình chứa thanh tịnh thoát khỏi chƣớng ngại, một bình chứa thanh tịnh

nhƣ thế cần thiết để tiếp nhận trao truyền tâm của Guru.

Thứ hai, chúng ta quán tƣởng chính mình là Vajra-Yogini để đạt đƣợc

sự nhận biết của tánh Không rộng mở và Đại lạc thì bất khả phân với trí

tuệ giác ngộ.

48

Thứ ba là sự lôi cuốn hấp dẫn và sự liên kết tƣơng thuộc lẫn nhau giữa

các năng lƣợng âm và dƣơng tƣợng trƣng qua hình ảnh nam và nữ. Năng

lƣợng trí tuệ nữ lôi cuốn sự hiển bày phƣơng tiện thiện xảo qua sự quán

đảnh và ban phƣớc của Guru. Khái niệm nhị nguyên phi thƣờng này nhƣ

nam và nữ vì thực tế không có sự phân biệt giữa phƣơng tiện thiện xảo

đại diện cho phái nam và trí tuệ đại diện cho phái nữa. Hơn nữa, Vajra-

Yogini còn đƣợc biết nhƣ là một hóa thân của Đức Bà Yeshe Tsogyal –

đại đệ tử thân cận nhất và cũng là phối ngẫu chính của Guru Rinpoche.

Bà là ngƣời gần gũi và tiếp nhận vô số giáo lý khẩu truyền của Guru

Rinpoche, nên khi quán tƣởng bạn là Vajra-Yogini, bạn sẽ nhận đƣợc sự

ban phƣớc trực tiếp và vô cùng gần gũi trong mối liên kết này.

Hãy quán tƣởng Guru Rinpoche trong bầu trời phía trƣớc bạn và niệm

bốn dòng cầu nguyện sau với lòng sùng mộ to lớn:

Dü sum sangye malü düpé ku

The embodiment of all the buddhas, past, present and future,

Hiện thân của tất cả chƣ Phật ba thời, không ngoại lệ,

Tsawé lama chok la solwa deb

Incomparable tsawé lama I pray to you.

Lama Gốc siêu phàm, con cầu nguyện Ngài!

Di chi bardo sum du tukjé zung

In this life and in the next, and in the bardo states, guide me with

compassion.

Bây giờ, trong những kiếp tƣơng lai, và trong trung ấm, xin hãy thu

hút, chỉ dẫn cho con với lòng Bi của Ngài

Dü sum gyünché mepar jingyi lob

Grant me your blessings continuously at all times.

Xin ban ân phƣớc bất tận cho con khắp ba thời!

49

Niềm tin lôi cuốn ân phƣớc trí tuệ thanh tịnh và lòng bi của Guru

Rinpoche đến bạn. Nó là sự mềm mại và rộng mở của trái tim. Không có

niềm tin, tâm bạn đóng kín và khô cứng nhƣ đá. Nếu tâm bạn rộng mở

và sùng kính, bạn có thể nhận đƣợc ân phƣớc của Guru nhƣ mƣa rào rơi

trên đất xốp. Cơn mƣa không bao giờ chọn chỗ rơi xuống, tuy nhiên bất

kỳ nơi nào nó tiếp xúc đều đƣợc mặt đất đón nhận, nó là sự thấm nhập.

Tuy vậy, chẳng có một giọt nào thấm vào tảng đá. Mọi sự vật phát triển

từ đất, nhƣng không có thứ gì phát triển từ đá tảng. Điều này thực sự

tƣơng tự với tâm chúng ta. Những phẩm tính phát triển từ một tâm mềm

mại nhƣ đất, và sẽ không bao giờ phát triển từ một tâm khô cứng và

không thể thấm nhập nhƣ đá. Với lòng sùng kính, ân phƣớc của Guru

Rinpoche sẽ hòa nhập trực tiếp vào tâm bạn, giống nhƣ mƣa rơi xuống

đất. Tất cả phẩm tính của trí tuệ sẽ phát triển từ sự hòa nhập này của tâm

Guru với tâm bạn.

Guru không gì khác hơn là khía cạnh trí tuệ thanh tịnh của bạn đƣợc

đánh thức nhờ lòng sùng mộ. Khi tâm trí tuệ của bạn đƣợc đánh thức,

mọi hiện tƣợng đƣợc nhận biết đều là sự hiển bày của giác tánh chính

bạn. Gợi lại sự hiện diện của Guru Rinpoche có thể mở ta tâm bạn, làm

hiển lộ thật tánh của bạn và của Guru Rinpoche nhƣ nhau. Khác biệt duy

nhất là Ngài đã hoàn toàn hiển lộ phẩm tính giác ngộ, trong khi chúng ta

chƣa biểu lộ đƣợc.

Vào lúc này, niệm mantra Guru tối thiểu 108 lần cho mỗi thời công phu:

OM AH HUM VAJRA GURU PADMA SIDDHI HUM

Om, Ah và Hum là ba chủng tử tự tinh hoa của tất cả chƣ Phật. Om là

tinh hoa của thân Phật, Ah là tinh hoa của ngữ Phật, Hum là tinh hoa

của ý Phật. Vajra có nghĩa là Pháp Thân bất hoại. Guru là những phẩm

tính thành tựu tự nhiên của trí tuệ, thanh tịnh, cực lạc và hƣ không, đó là

Báo Thân phúc lạc. Padma nghĩa là hoa sen và là danh hiệu của Đức

Liên Hoa Sanh, biểu lộ của Hóa Thân. Siddhi là thành tựu tâm linh

thông thƣờng và siêu việt. Hum là khẩn cầu ban thành tựu hay nhận biết

sự bất khả phân của Ba Thân.

Trong khi niệm Vajra Guru mantra, hãy giữ kiến (cái nhìn, cái thấy)

thanh tịnh. Điều này có nghĩa là hãy thấy mọi hiện tƣợng đều là cõi Tịnh

Độ, tất cả chúng sinh đều là chƣ Daka, Dakini của gia đình Liên Hoa,

50

nghe mọi âm thanh là mantra và nhận biết mọi tƣ duy là tâm của Guru

Rinpoche. Trong khi tụng niệm Vajra Guru mantra, nhiều lƣu xuất phi

thƣờng dƣới nhiều hình tƣớng và kích cỡ (biểu tƣợng thân Ngài), những

chủng tử tự khác nhau (biểu tƣợng ngữ của Ngài) và thực hiện nghi lễ

(biểu tƣợng ý của Ngài) lƣu xuất từ tâm Guru và hòa nhập vào thân bạn.

Theo cách này, bạn đang tiếp nhận ân phƣớc của thân, khẩu, ý từ Guru.

Khi hoàn tất việc tụng niệm mantra, tụng hai dòng sau lúc niệm Vajra

Guru mantra khi bạn nhận đƣợc BỐN QUÁN ĐẢNH:

Ku sung tuk kyi wang jin yongdzok tob

I am fully empowered with the blessings of body, speech and mind of

Guru Rinpoche.

Con hoàn toàn nhận đƣợc sự quán đảnh với những ban phƣớc của

thân, khẩu, ý giác ngộ của Đạo Sƣ Liên Hoa Sanh

Benza Guru Kaya Waka Tsitta Siddhi Hung

Vajra Guru Kāya Vaka Citta Siddhi Hūṃ

Khi bạn tiếp nhận bốn quán đảnh, hiểu đƣợc ý nghĩa của mantra này:

Vajra Guru nghĩa là vị Đạo Sƣ Kim Cƣơng, Kaya là thân, Waka là

ngữ, Tsitta là ý, Siddhi là thành tựu và Hum là tiếp nhận tất cả những

điều này.

Từ chữ OM trên trán Guru Rinpoche, ánh sáng trắng đánh vào chữ OM

tƣơng ứng nơi trán bạn, ban quán đảnh cái bình. Quán đảnh cái bình tịnh

hóa mọi nhiễm ô của thân, cho bạn một thân kim cƣơng và quán đảnh

cho phép bạn thực hành giai đoạn phát sinh, quán tƣởng trên con đƣờng.

Thực hành giai đoạn phát sinh là sự quán tƣởng Bổn Tôn và tụng niệm

mantra. Quán đảnh này chuẩn bị cho bạn đạt đƣợc Phật Quả của Hóa

Thân trong tƣơng lai.

Ánh sáng đỏ chiếu ra từ chủng tử tự AH màu đỏ đến chữ AH tƣơng ứng

nơi bạn, ban quán đảnh bí mật, tịnh hóa mọi nhiễm ô của ngữ. Bạn nhận

đƣợc ân phƣớc của Kim Cƣơng ngữ và nhận đƣợc quán đảnh để thực

hành TSA LUNG – một yoga thân thể về khí và kinh mạch. Quán đảnh

này chuẩn bị cho bạn đạt đƣợc Phật Quả của Báo Thân trong tƣơng lai.

Ánh sáng xanh dƣơng chiếu ra từ chủng tử tự HUM màu xanh dƣơng

nơi ngực Ngài và đi vào chữ HUM tƣơng ứng nơi ngực bạn. Bạn nhận

đƣợc quán đảnh thứ ba, quán đảnh trí tuệ tịnh hóa mọi nhiễm ô của tâm.

51

Bạn nhận đƣợc tâm trí tuệ thanh tịnh và đƣợc quán đảnh để thực hành

TABLAM – con đƣờng của phƣơng tiện thiện xảo rèn luyện tâm và tinh

hoa của sự sống. Do nhận đƣợc quán đảnh này, bạn đang chuẩn bị cho

việc đạt đƣợc Phật tánh Pháp Thân trong tƣơng lai.

Từ ngực Guru Rinpoche, tinh hoa tâm trí tuệ thanh tịnh vô niệm của

Ngài trong dạng một khối cầu năm màu phóng vào ngực bạn, ban quán

đảnh thứ tƣ. Đây là quán đảnh lời giới thiệu ý nghĩa biểu tƣợng, vƣợt lên

bất kỳ khả năng ngôn ngữ nào. Những nhiễm ô vi tế đến giác ngộ đƣợc

tịnh hóa, và bạn đƣợc ban cho quán đảnh để thực hành Đại Viên Mãn

hay thực hành Dzogchen bí mật của Trekcho và Thogal trên con đƣờng.

Nhờ quán đảnh này, bạn nhận đƣợc tất cả phẩm tính và hoạt động hoàn

hảo của chƣ Phật. Điều này chuẩn bị cho bạn đạt đƣợc Phật Tánh

Svabhavikakaya trong tƣơng lai (Ba Thân bất khả phân).

Niệm 2 dòng cuối của Guru Yoga:

Lama ö shyu rang tim yermé ngang

The Lama dissolves into light and becomes inseparable one with me.

Lama tan thành ánh sáng và hòa nhập bất khả phân với con

Riktong dön gyi lamé rang shyal ta

Recognize one's own rigpa as the absolute Lama.

Hãy nhận ra bản tánh Rigpa – Giác Tánh Trống Không thấu suốt,

bản lai diện mục của vị Lama tuyệt đối

Phát triển một cảm giác sùng kính chân thành đến Guru, Ngài mỉm cƣời

và nhìn bạn một cách trìu mến, tràn đầy tình thƣơng yêu và bi mẫn cao

quý. Rồi Ngài rút xuống đỉnh đầu bạn, tan biến từ đầu đến chân cùng lúc

vào ngực bạn. Ngài tan biến vào thanh tịnh quang tinh hoa của Đại Lạc

trong dạng một quả cầu năm màu cỡ bằng móng tay cái. Tâm Ngài – trí

tuệ thanh tịnh tinh hoa của Cực Lạc đi vào và xuống kinh mạch trung

ƣơng, rồi tan hòa vào tâm bạn. Lần lƣợt, bạn tan thành ánh sáng nơi

ngực, hòa lẫn tâm bạn và tâm Guru không tách biệt giống nhƣ rót nƣớc

vào nƣớc, không có sự khác biệt giữa bạn và Guru Rinpoche. An trụ

trong trạng thái và sự thiền định này, hãy trải nghiệm và nếm trải mùi vị

năng lƣợng trí tuệ vô nhiễm của tâm Guru. Do kinh nghiệm đƣợc mùi vị

của tâm trí tuệ Guru, chúng ta bắt đầu biết Guru không khác với thật

52

tánh của chúng ta. Khi chúng ta trở thành một bậc giác ngộ, điều này

đƣợc biết là sự toàn thiện – vị Guru bí mật tuyệt đối.

Có ba Guru trong thực tế: Guru bên ngoài, Guru bên trong và Guru bí

mật.

Guru bên ngoài tƣơng tự nhƣ hình tƣớng Guru Rinpoche. Guru bên

trong là giáo lý Ngài đã ban, xuất hiện từ sự giác ngộ của Ngài. Những

hƣớng dẫn này có thể dẫn dắt chúng ta phát hiện và bộc lộ tiềm năng

Phật của mình. Khi thực hành này đƣợc thiết lập, và kết quả bắt đầu

đƣợc thực tế hóa, thì sự giác ngộ bí mật lóe lên của Guru không khác với

sự thấu suốt hoàn toàn, với tâm trí tuệ tỉnh giác của chúng ta. Phật tánh

của chúng ta hoàn toàn nở rộ.

Vào lúc cuối thời thiền định vô tƣớng, Guru Rinpoche tái xuất hiện trên

đỉnh đầu bạn. hãy niệm bốn dòng nguyện này:

PAL DEN TSA WAI LAMA RINPOCHE

Đức Lama gốc quý báu – Đấng Vinh Quang!

DAK GI CHYI WOR PEMAI DEN ZHUK LA

Ngự trên tòa sen ở đỉnh đầu con

KA ĐRIN CHHEN POI GO NAY JEY ZUNG TE

Nhờ lòng đại từ của ngài xin hãy giữ vững con

KU SUNG THUK KYI NGO DRUB TSAL DU SOL

Xin ban cho con những thành tựu của thân, khẩu, ý giác ngộ…

Để hoàn tất thực hành Guru Yoga, bạn phải tụng niệm tích lũy tối thiểu

một triệu hai trăm ngàn lần mantra Vajra Guru.

Guru Rinpoche nói rằng có ba mức độ hoàn tất khác nhau của mantra

Vajra Guru trong Guru Yoga. Thứ nhất là hoàn tất một triệu hai trăm

ngàn lần tụng niệm mantra thì hành giả có năng lực hủy diệt chủng tử tái

sinh trong luân hồi. Thứ hai là tụng niệm ba triệu sáu trăm ngàn lần

mantra, hành giả đạt đƣợc cấp độ của bậc Trì Minh Vƣơng. Cấp độ cuối

cùng, Guru Rinpoche nói rằng nhờ niệm một trăm lần một trăm ngàn

mantra, bạn sẽ đạt tới mức độ giác ngộ nhƣ Ngài.

53

CHƢƠNG 8

PHOWA, CHOD VÀ HỒI HƢỚNG CÔNG ĐỨC

Trong Ngondro, PHOWA là bài nguyện khao khát đƣợc giải thoát vào

cõi Tịnh Độ của Phật Amitabha (Vô Lƣợng Quang – A Di Đà) vào lúc

chết. Mỗi thời công phu niệm hai dòng này 3 lần:

Gönpo öpakmé la solwa deb

Con khẩn cầu Đức Phật Amitabha –

Đấng Thế Tôn Bảo Hộ của Vô Lƣợng Quang

Zablam powa jongpar jingyi lob

Xin ban các ân phƣớc để con có thể thành tựu

con đƣờng thâm sâu của pháp Chuyển di tâm thức

Hai cấp độ thực hành, giai đoạn phát sinh và giai đoạn hoàn thiện là một

chuẩn bị thực tế cho lúc chết. Nếu bạn là một hành giả thành tựu, khi

chết bạn sẽ nhận ra trạng thái thanh tịnh quang của Bardo thứ nhất. Kết

quả này đạt đƣợc trong Phật tánh Pháp thân. Nếu bạn bỏ lỡ cơ hội này

thì sau đó tùy theo sự tan hòa những thành phần trong cơ thể bạn, những

Bổn Tôn bắt đầu xuất hiện trong Bardo. Nếu bạn đã thành tựu thực hành

trong giai đoạn phát sinh, bạn sẽ nhận ra khi họ xuất hiện rất rõ ràng

trong tâm thức bạn. Sau đó bạn sẽ đạt đƣợc Phật tánh Báo thân. Với một

hành giả chƣa hoàn tất hai cấp độ thực hành này, Phowa là cơ hội thứ ba

để giải thoát trong Bardo. Sự thực hành Phowa vào lúc chết là nguyên

nhân để hành giả đƣợc tái sanh vào cõi Tịnh Độ vì ở đó có cơ hội hoàn

tất con đƣờng Giáo Pháp. Nếu ngƣời nào đó chƣa hoàn tất hai cấp độ

thực hành này, thì Phowa có thể đem họ tới giải thoát.

Có bốn dạng Phowa. Thứ nhất là thực hành giai đoạn hoàn thiện. Trong

Phowa này, không cần phải đợi đến lúc chết để đƣợc giải thoát vì bạn đã

hoàn toàn giác ngộ.

Phowa thứ hai là sự nhận biết bất khả phân của giai đoạn phát sinh và

hoàn thiện. Với nhận biết này, bạn có thể giải thoát trong Bardo.

54

Phowa thứ ba là chuyển di tâm thức đến một cõi Tịnh Độ vào lúc chết.

Với Phowa của sự chuyển di, ba điểm tham khảo đƣợc sử dụng. Một là

cõi Tịnh Độ của Phật Amitabha gọi là Dewachen, Hai là tâm thức bạn là

ngƣời du hành và thứ ba kinh mạch trung ƣơng là con đƣờng. Một cách

thông thƣờng, khi chết, thần thức bạn sẽ đi ra ngoài qua bất kỳ cửa nào

trong chín cửa (đỉnh đầu – huyệt lỗ mở Phạm Thiên, giữa trán – con mắt

thứ ba, 2 mắt, 2 mũi, miệng, 2 tai, rốn, hậu môn) dẫn đến nhiều loại tái

sanh vào cõi thấp hay cao. Đi ra qua kinh mạch trung ƣơng, phóng thẳng

qua đỉnh đầu là đi vào một cõi Tịnh Độ.

Phowa niêm phong những cửa khác dẫn đến tái sinh trong luân hồi. Để

hoàn tất thực hành Phowa, bạn phải hoàn thành nhập thất bảy ngày để

tiếp nhận những dấu hiệu. Phowa đƣợc xem là con đƣờng nhanh chóng

vì ngay cả không có kinh nghiệm thiền định, bạn vẫn có thể giải thoát.

Trong phần Phowa của thực hành Ngondro, hãy quán tƣởng Phật

Amitabha trên đỉnh đầu bạn. Phật Amitabha có màu đỏ, Ngài là Phật

Pháp Thân của gia đình Liên Hoa. Hãy cầu nguyện rằng khi cuộc sống

này kết thúc bạn sẽ tái sanh nhanh chóng vào Dewachen – cõi Tịnh Độ

của Phật Amitabha.

Phowa thứ tƣ là “sự câu móc của lòng Bi” để giải thoát ngƣời khác. Khi

thành tựu Phowa cho chính mình, bạn có thể giúp giải thoát ngƣời khác

vào lúc họ chết.

Nguyện của Phật Amitabha là khi Ngài đạt Giác Ngộ, bất kỳ ai nối kết

với Ngài sẽ đƣợc tái sanh vào cõi Dewachen nhờ bốn nguyên nhân. Một

là nhớ tƣởng đến Ngài hàng ngày; hai là niệm mantra Om Ami Dewa

Hrih của Ngài; thứ ba là quán tƣởng mọi hiện tƣợng đều là cõi Tịnh Độ;

và thứ tƣ là hồi hƣớng công đức của hành giả để tái sanh vào Dewachen.

Một cõi Tịnh Độ thì không có bất kỳ phƣơng hƣớng hoặc vị trí nào. Khi

tâm bạn thanh tịnh và vô minh bám chấp không còn kiểm soát, sự nhị

nguyên không còn hiện hữu. Trạng thái đó tự thân nó là Tịnh Độ. Sự

55

xuất hiện nhận thức thanh tịnh của hành giả là cõi Vajra Kim Cƣơng của

Cực Lạc. Đó là thực nghĩa của cõi Vajra Kim Cƣơng hay cõi Tịnh Độ.

Ngài Milarepa nói, “Dewachen ở ngay bên cạnh bạn, nếu biết di chuyển

khéo léo trong kinh mạch trung ƣơng”.

Hãy cầu nguyện Đức Phật Amitabha ban phƣớc cho bạn để giúp bạn

thành tựu con đƣờng chuyển di tâm thức Phowa.

Hai dòng đầu của bài nguyện hồi hƣớng là thực hành CHOD. Niệm:

Dani lü dang longchö getsar ché

Now, my body, possessions and the source of my gathered together

Giờ đây, thân thể, của cải và những nguồn công đức con đã tích lũy

Magyur dro la pangpa mepar tang

I surrender them to all motherly beings with no remorse;

Con xin bố thí không bám chấp đến tất cả chúng sinh mẹ

Chod nghĩa là “cắt đứt” sự bám níu vào việc chấp cứng vào bản ngã và

thực tại. Có 3 cấp độ Chod: Bên ngoài, Bên trong và Bí mật.

Chod bên ngoài là thực hành trong nghĩa địa, hoặc những nơi kinh sợ.

Thực hành ở một nơi rùng rợn có thể làm sợ hãi phát sinh. Dùng sự sợ

hãi này nhƣ thực hành Chod – Cắt Đứt nhờ khảo sát ai đang kinh

nghiệm nỗi sợ. Có ai mà phải sợ? Ai sợ ai? Cắt đứt ý niệm nhị nguyên ai

đang sợ và ai đang đƣợc sợ. Cảm nhận và nhận biết sợ hãi là sự chấp

ngã. Trên bình diện tuyệt đối, không có tính nhị nguyên và không có gì

để sợ. Theo cách này, tâm thức đƣợc giải thoát vào tâm trí tuệ vô úy.

Trong thực hành Chod bên trong, chúng ta bố thí thân thể mình. Vì chấp

giữ thân nhƣ sở hữu quý giá nhất nên nó chính là vƣớng mắc tối hậu của

chúng ta. Chúng ta quán tƣởng cúng dƣờng thân thể, chuyển thành một

bữa tiệc Cam lồ trí tuệ đến tất cả chúng sanh bao gồm chƣ Phật, Bồ Tát,

tất cả những ai chúng ta có nợ nghiệp trong quá khứ và tất cả những đối

tƣợng tạo ra mọi loại chƣớng ngại. Điều này đƣợc xem là hành động bố

56

thí vĩ đại nhất. Điểm chính của Chod bên trong là cắt đứt tâm yêu mến

bản ngã, chuyển nó vào trạng thái của trí tuệ vô ngã.

Cấp độ Chod bí mật là cắt đứt bản ngã nhị nguyên hay sự chấp ngã và

giải thoát nó vào trạng thái của chân lý tuyệt đối – bản thể của Pháp giới.

Chod là thực hành để tích lũy công đức và trí tuệ. Sự rộng lƣợng bố thí

thân thể tạo ra công đức bao la. Khi vƣớng mắc và chấp ngã đƣợc cắt

đứt, chúng ta sẽ đạt đƣợc trí tuệ vô ngã.

Trong thực hành Chod, chúng ta cắt lìa chấp ngã bằng trí tuệ vô ngã. Khi

bám chấp vào cái “tôi” đƣợc cắt bỏ, nên tâm nhỏ bé của chúng ta tự

nhiên giải thoát vào tánh toàn giác bao la nhƣ bầu trời của chƣ Phật –

tâm trí tuệ hoàn toàn tỏa khắp.

Sự HỒI HƢỚNG CÔNG ĐỨC là dâng hiến cuối cùng và mong ƣớc mọi

hoạt động đạo đức, đức hạnh mà bạn đã tích lũy đều vì lợi ích cho tất cả

chúng sinh. Niệm dòng sau:

Dro dön lab chen gekmé drubpar shok

May I provide great benefit for all beings without hindrance.

Cầu xin con thành tựu con sóng lợi ích to lớn,

vô chướng ngại cho tất cả chúng sinh.

Nhờ HỒI HƢỚNG CÔNG ĐỨC, bạn đang tích lũy theo cách lâu dài.

Không hồi hƣớng thì bất cứ tích lũy nào đều có thể bị tiêu tán, phá hủy

một cách dễ dàng. Ví dụ, nếu bạn nổi giận, điều này có thể hủy diệt mọi

tích lũy tích cực của một kiếp (aeon). Hồi hƣớng công đức giống nhƣ

gieo hạt trên đất hay gửi tất cả những tích lũy công đức của bạn vào

ngân hàng. Nó sẽ phát triển cho đến khi bạn giác ngộ. Việc hồi hƣớng

công đức bất kỳ hoạt động về Pháp nào mà bạn thực hiện thật quan

trọng.

57

Trong bất cứ thực hành nào bạn làm, có 3 điều phải nhớ.

Thứ nhất, xây dựng một động cơ vì lợi ích tất cả chúng sinh.

Thứ hai, áp dụng sự chú tâm của bạn vào thực hành hoặc hoạt động.

Thứ ba là hồi hƣớng công đức.

Không có động cơ Bồ Đề Tâm, thực hành của bạn sẽ không bao giờ

vƣợt khỏi luân hồi. Không bao giờ nối kết với Niết Bàn hay Giác Ngộ.

Không chú tâm, thời thiền định của bạn sẽ bị chƣớng ngại. Không hồi

hƣớng, những cảm xúc hoang dã của bạn có thể phá hủy nhanh chóng

những tích lũy công đức. Nếu luôn luôn cẩn thận kiểm soát ba điểm này,

thì bất kỳ thực hành nào bạn làm sẽ đƣợc ban phƣớc.

LỜI KẾT

Một cách cá nhân, vì yêu mến tất cả Kim Cƣơng Hữu (bạn đồng môn

trong Kim Cƣơng thừa) của tôi rất nhiều, tôi muốn khuyến khích các bạn

thực hành Ngondro. Chắc chắn rằng thực hành Ngondro sẽ cho bạn nhận

biết của Phật tánh.

Điều này đã đƣợc chứng minh bởi tất cả chƣ Phật trong quá khứ, hiện tại

và tƣơng lai – các bậc đã sử dụng con đƣờng duy nhất vĩ đại, không chút

lầm lỗi này để đạt Giác ngộ. Và các Ngài cũng đã giảng dạy nó cho

những ngƣời đi theo các Ngài. Thế nên, các bạn hãy tin tƣởng và thực

hành! Theo cách này, nhận biết sẽ xuất hiện tự nhiên trong tâm bạn. Đây

là yêu cầu của cá nhân tôi với những kim cƣơng hữu.

Thực ra, tôi không cần phải viết những dòng này vì nhiều giáo lý

Ngondro tuyệt diệu đã đƣợc nhiều bậc thầy siêu phàm viết vẫn còn hiện

hữu. Đem so sánh với những giáo lý Ngondro của các vị Thầy khác,

giống nhƣ mặt trời, còn giáo lý của tôi chỉ nhƣ ánh lửa đom đóm. Nhƣ vì

huynh đệ kim cƣơng hữu của tôi yêu cầu tôi giải nghĩa thực hành này

58

theo cách đơn giản, nên tôi viết với động cơ thanh tịnh. Có thể có nhiều

lỗi lầm vì tôi không đủ trí tuệ và không thông thạo Anh ngữ. Bất kỳ lỗi

lầm nào nào nếu có trong chữ và nghĩa, tôi xin sám hối với Guru của tôi.

Nếu có một chút ít lợi ích nào, tôi xin hồi hƣớng tất cả công đức đó cho

tất cả chúng sinh.

Tôi cầu nguyện giáo lý đơn giản này có thể lợi ích cho nhiều hành giả và

tích lũy công đức, trí tuệ không thể nghĩ bàn. Tôi lập nguyện rằng,

chúng ta đều đƣợc tái sinh vào cõi Tịnh Độ Liên Hoa Quang của Guru

Rinpoche và tất cả đều đạt giác ngộ trong cùng mandala. Đây là thỉnh

cầu của tăng đoàn từ Viện Kim Cƣơng Thừa mà mối ràng buộc bất khả

phân qua mục tiêu, động cơ và samaya thanh tịnh của họ với nhau. Điều

này do lão ăn mày già, yogi khùng Tsedrup Tharchin nói và viết ra bởi

bạn bè tâm giao của Ngài, Choying Wangmo. Cầu mong mọi sự đều cát

tƣờng! Sarva Mangalam.

59

CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ

- BỒ ĐỀ TÂM TUYỆT ĐỐI: [don dam chang chu kyi sem (don dam

byang chub kyi sems)]: Đại rộng mở và hƣ không.

- CHÂN LÝ TUYỆT ĐỐI: [don dam denpa (don dam bden pa)]: Tinh

hoa của mọi hiện tƣợng và hiện hữu. Sự rộng mở vĩ đại từ vô thủy.

- SỰ TÍCH LŨY CÔNG ĐỨC [sonam kyi tsok (bsod nams kyi

tshogs)]: Quan điểm và hành động đạo đức.

- SỰ TÍCH LŨY TRÍ TUỆ: [yeshe kyi tsok (yeshe kyi tshog)]: Hành

động đạo đức đi theo trí tuệ phân biệt của thiền quán thành tánh

Không.

- PHẬT AMITABHA (A DI ĐÀ) [Opagme (od dpag med)]: Đức Phật

Vô Lƣợng Quang – Phật Pháp Thân của Liên Hoa Bộ.

- ANU-YOGA [jey su naljor (rjes su rnal „byor)]: Cấp thứ hai của 3

yoga nội, rèn luyện thần kinh, năng lƣợng và sinh lực cốt tủy. Đây là

một thực hành “với những đặc tính”, nhấn mạnh về trí tuệ hơn là

phƣơng tiện thiện xảo và là thực hành giai đoạn hoàn thiện hơn là giai

đoạn phát sinh.

- BỒ ĐỀ TÂM NGUYỆN [mon pa‟I chang chub kyi sem (smon pa‟I

byang chub kyi sems)]: Mong ƣớc mọi chúng sinh đạt đƣợc Phật

tánh, thoát khỏi đau khổ và không tách biệt với hạnh phúc. Nó bao

gồm Tứ Vô Lƣợng Tâm.

- ATI-YOGA [shintu naljyor (shin tu rnal „byor)]: Cái thứ 3 của yoga

nội. Sự thực hành Đại Viên Mãn của Trekcho và Thogal – giới thiệu

trạng thái tỉnh giác thanh tịnh tuyệt đối của bản tâm. Nó là một thực

hành “không đặc tính”

- BARDO: Theo nghĩa đen là trạng thái trung gian; ở đây Bardo là

trạng thái trung gian giữa đời này và đời sau.

- BỒ ĐỀ TÂM [changchub kyi sem (byang chub kyi sems)]: Tâm giác

ngộ. Có hai phƣơng diện: tƣơng đối và tuyệt đối. Bồ Đề Tâm Tƣơng

Đối có nghĩa là lòng đại bi. Bồ Đề Tâm Tuyệt Đối là tâm đại rộng

mở, hƣ không.

60

- BỒ TÁT [changchub sempa (byang chub sems dpa‟i)]: Bậc đã tịnh

hóa mọi nhiễm ô của tính ích kỷ và viên mãn mọi phẩm tính tích cực

với lòng can đảm phi thƣờng nhằm giải thoát tất cả chúng sinh.

- PHẬT [sanggyay (sangs rgyas)]: Bậc đã hoàn toàn an định và tịnh

hóa mọi tâm cảm xúc vào trạng thái tâm vô nhiễm và trí tuệ tỉnh giác.

- CÕI PHẬT [shing kham (zhing khams): Cõi Tịnh Thổ của một vị

Phật.

- SUY NIỆM [samten (bsam gtan)]: Quán chiếu về giáo lý mà hành giả

đã nhận đƣợc để xua tan vô minh, lầm lạc. Có nhiều đối tƣợng để suy

niệm nhƣ: sự quý báu đƣợc sinh làm ngƣời, nghiệp quả, luân hồi, vô

thƣờng v.v…

- GIAI ĐOẠN PHÁT SINH [kyerim (bskyed rim)]: Thuộc về phạm trù

của Maha-Yoga và sử dụng việc quán tƣởng Bổn Tôn, tụng niệm

mantra và quan điểm triết học đúng đắn của biểu hiện tánh Không bất

khả phân là phƣơng pháp để nhận ra tri kiến thanh tịnh, tức là mọi

hình tƣớng đều là Bổn Tôn, mọi âm thanh đều là thần chú và mọi tƣ

duy là tâm giác ngộ của giác tánh nội tại.

- DAKA [pawo (dpa‟bo)] & DAKINI [khandroma (mkha‟ „groma)]:

Chiến binh và “không hành mẫu - bậc đi trong pháp giới”, là các bậc

giác ngộ di chuyển trong hƣ không của chân lý tuyệt đối, bản thể của

Pháp tánh, Daka là nam và Dakini là nữ.

- Daknang (dag snang): Dòng truyền thâm sâu của kiến thanh tịnh.

Những terma bắt nguồn từ tri kiến thanh tịnh của các vị terton (khai

mật tạng).

- DEWACHEN: (bde ba can): Cõi Tịnh Độ Cực Lạc của Phật

Amitabha.

- PHÁP [chod (chos)]: con đƣờng sử dụng giáo lý thanh tịnh, vô nhiễm

và phƣơng pháp để đạt đƣợc giác ngộ.

- PHÁP GIỚI [cho-ying (chos kyi dbying)]: Sự rộng mở thanh tịnh tỏa

khắp – nguồn gốc của mọi hiện tƣợng.

- PHÁP THÂN [cho ku (chos sku)]: Thân đầu tiên của ba thân, Pháp

Thân là sự vô tƣớng, thoát khỏi mọi tạo tác và thanh tịnh từ vô thủy.

Nó là trạng thái vĩ đại của sự rộng mở, tỏa khắp, hƣ không, khả năng

phi chƣớng ngại và là nguồn gốc của mọi hiện tƣợng.

61

- PHÁP TÁNH [cho-nyid (chos nyid)]: Thật tánh của mọi hiện tƣợng.

- HỘ PHÁP [cho-kyong (chos skyong)]: có 2 dạng Hộ pháp. Một là

hóa thân đã giác ngộ của các bậc trí tuệ. Hai là những chúng sinh thế

gian và những ma-ning phát lời thệ nguyện bảo vệ giáo lý Đức Phật,

bảo vệ những vị nắm giữ Giáo Pháp và bảo vệ những hành giả trên

con đƣờng. Những chúng sanh thế gian và ma-ning trên con đƣờng là

một phần của Tăng đoàn. Hành động bảo vệ của họ là thực hành để

đạt giác ngộ.

- DRIKUK (gri gug): Pháp khí của Bổn Tôn, lƣỡi dao cong – biểu

tƣợng cho việc cắt đứt ngã chấp.

- DZOGCHEN (rdogs chen): Đại Viên Mãn. Phƣơng pháp nhận ra luân

hồi, niết bàn, con đƣờng và mọi hiện tƣợng đều viên mãn vào một

giọt Bồ Đề Tâm (bindu hay thickle) – thật tánh của tâm. Giáo lý

Dzogchen hiển lộ mọi hiện tƣợng là sự hiển bày của tâm và viên mãn

trong tâm.

- TÁM TỰ DO [dalwa gyay (dal ba brgyad)]: Những điều kiện cho

phép hành giả thực hành Giáo pháp, bao gồm: 1, không sinh vào địa

ngục; 2, không sinh vào cõi ngạ quỷ; 3, không sinh vào cõi súc sinh;

4, không sinh vào nơi biên địa; 5, sinh thành thần trƣờng thọ; 6, đi

theo những ngƣời tà kiến, chủ nghĩa hƣ vô và vĩnh cửu; 7, sinh vào

thời không có Phật; 8, sinh ra với sự không đầy đủ các giác quan nhƣ

mắt, tai, chân tay…

- TÁM MƢƠI TƢ MAHA-SIDDHA [drubtob gyay-chu-tsa-shi (grub

thob brgyad bcu rtsa bzhi)]: Những bậc thành tựu thông thƣờng và

phi thƣờng. Ở Ấn Độ tạm thời có 84 vị.

- KAMA (bka‟ma): Dòng truyền dài, dòng khẩu truyền không gián

đoạn của Nyingma trao truyền từ thầy sang đệ tử, bắt nguồn trực tiếp

từ Giáo Pháp, tức là từ Chƣ Phật, Guru Rinpoche và những vị khác.

- KARMA [lay (las)]: Nghiệp – sự lặp lại thói quen tinh thần (tập khí)

của hành động và tƣ duy nhị nguyên của thiện và bất thiện. Tƣơng tự

nhƣ nhân và quả. Kết quả của nghiệp tạo ra bởi tâm, là đau khổ và

hạnh phúc trong luân hồi.

- KAYA [ku (sku)]: Thân – sự biểu hiện hoặc nguồn trí tuệ và những

phẩm tính.

62

- KHATVANGA (kha trang ka): Một pháp khí của Bổn Tôn – một chĩa

ba tƣợng trƣng cho phối ngẫu bí mật.

- HỒ DHANAKOSHA (dha na ko sha): Hồ mà Đức Guru Rinpoche

sinh ra, tại Oddiyana trong thung lũng Swat hiện nay ở Afghanistan.

- LAMA (bla ma): “Bậc vô song” giảng dạy lòng bi và trí tuệ. Hỗ trợ

cuộc sống của tất cả chƣ Phật. Một vị Thầy tâm linh hƣớng dẫn chúng

ta đến trạng thái giác ngộ.

- GIA ĐÌNH LIÊN HOA [Pema rik (padma rigs)]: Một trong năm gia

đình Phật, sự biểu hiện của tất cả Ngữ chƣ Phật.

- LUDON SADAK (klu gdon sa bdak): Một quỷ rồng, chủ tể của địa

phƣơng.

- MAHA-YANA [tek chen (theg chen)]: Đại Thừa, một trong ba thừa.

Là thừa vĩ đại của Bồ Tát, mục tiêu là đạt giác ngộ cho chính mình và

tất cả chúng sanh.

- MANTRA [ngak (sngags)]: Tinh hoa cuộc sống của những bậc giác

ngộ trong dạng âm thanh của chủng tự. Những âm thanh này có thể

chuyển ngữ bình thƣờng thành ngữ trí tuệ.

- MODON SENMO (mo gdon sren mo): Nữ quỷ - biểu hiện cho tham

dục.

- NÚI TU DI [ri rab; ri‟I gyalpo ri rab (ri rab; ri‟I gyal po ri rab)]: Ngọn

núi trung tâm siêu hình của vũ trụ học Ấn Độ, Tây Tạng. Đƣợc nói là

Vua của các ngọn núi. Nó phát triển từ trái đất lên đến cõi Trời và có

bốn tầng. Nó cũng có bốn mặt: mặt hƣớng Đông bằng pha lê, hƣớng

Nam bằng lam ngọc, hƣớng Tây bằng hồng ngọc và hƣớng Bắc bằng

vàng. Những màu này phản chiếu trong bầu trời tƣơng ứng với mỗi

châu lục và những cƣ dân của nó tiếp nhận điều này nhƣ màu của bầu

trời. Ví dụ, chúng ta cƣ trú ở Nam Diêm Phù Đề (Dzambuling) và

tiếp nhận bầu trời màu xanh lam ngọc.

- NAGA [lu (klu)]: Rồng – một trong 3 cõi. Vị trí ở dƣới Trái Đất, một

Naga có hình dạng một con rắn – biểu tƣợng cho si.

- NIRMANA-KAYA [trulpa‟I ku (sprul pa‟I sku)]: Hóa Thân, thân thứ

ba của ba thân. Tƣớng biểu hiện của lòng bi, sự hóa hiện của Pháp

Thân. Những hành giả nổi tiếng của đạo Phật đạt giác ngộ trong cách

này.

63

- BỒ ĐỀ TÂM THỰC HÀNH [jukpa‟I changchub kyi sem („jug pa‟I

byang chub kyi sems)]: Tiến trình để thành tựu Bồ Đề Tâm, đó là

thực hành sáu ba la mật.

- GIÁC NGỘ [nam khyen (rnam mkhyen)]: Sự Toàn Giác của Phật

tánh, thật tánh tuyệt đối của Tâm.

- NĂM HIỂU LẦM: Khi lắng nghe Pháp có năm khả năng hiểu lầm: 1,

hiểu chữ nhƣng không hiểu nghĩa; 2, hiểu nghĩa nhƣng không hiểu

lời; 3, hiểu lời nhƣng diễn dịch sai; 4, hiểu lời nhƣng lẫn lộn thứ tự; 5,

hiểu sai nghĩa chữ.

- NĂM CHẮC CHẮN (ngeyba nga den (nges pa lnga idan): 5 điều

chắc thật của một cõi Phật Tịnh Độ: 1, nơi chốn; 2, thời gian; 3 vị

Thầy; 4, giáo lý; 5, quyến thuộc.

- NĂM ĐỘC [duk nga (dug lnga)]: Tham, Sân, Si, Kiêu Mạn và Ghen

Tị, Đố kỵ.

- NGŨ TRÍ [yeshe nga (ye shes lnga)]: Pháp Giới Thể Tánh Trí – trí

tuệ pháp giới, Đại Viên Cảnh Trí – trí tuệ nhƣ gƣơng, Bình Đẳnh

Tánh Trí – trí tuệ bình đẳng, Diệu Quan Sát Trí – trí tuệ phân biệt và

Thành Sở Tác trí – trí tuệ viên mãn.

- BỐN CHẤP NHẬN [dushey shi („du shes bzhi)]: 1, chấp nhận bạn là

bệnh nhân; 2, chấp nhận Giáo Pháp là thuốc; 3, chấp nhận vị Thầy

tâm linh là bác sỹ; 4, chấp nhận việc thực hành Pháp là sự điều trị

bệnh tật.

- BỐN CHÂU LỤC [ling shi (gling bzhi)]: Bốn thế giới loài ngƣời bao

quanh Núi Tu Di. Châu lục phía Đông hình tròn – Lupakling là nhà

của loài ngƣời có thân rất lớn. Châu lục phía Nam là nơi chúng ta

sống tên là Dzambuling, ở đây nghiệp quả chín rất nhanh. Châu lục

phía Tây là Balangchyod, đặc tính của nó là sự giàu có. Châu lục phía

Bắc là Draminyen, đặc tính của nó là âm thanh khó chịu. Mỗi châu

lục có hai châu lục phụ ở hai bên.

- TỨ VÔ LƢỢNG TÂM [tsay me shi (tshad med bhzi)]: Từ, Bi, Hỷ,

Xả.

- GURU RINPOCHE (gu ru rin po che): Hiện thân của tất cả chƣ Phật

đƣợc biết đến là “Đức Liên Hoa Sanh” hoặc Đức Padmasambhava,

64

Ngài còn đƣợc gọi là Đức Phật thứ hai. Guru Rinpoche là ngƣời có

trách nhiệm xây dựng Phật giáo ở Tây Tạng vào thế kỷ thứ tám.

- GURU YOGA [lama‟I najyor (bla ma‟i rnal „byor)]: Phƣơng pháp đạt

đƣợc tâm trí tuệ chân thật của Guru – trạng thái chân lý tuyệt đối.

- HINA-YANA [tek men (theg dman)]: Một trong ba thừa, Tiểu Thừa,

mục đích là giải thoát chính cá nhân mình.

- VÔ THƢỜNG [mi takba (mi rtags pa)]: Điều kiện nền tảng của thay

đổi. Nói chung, hiện tƣợng hiện hữu và thời gian đƣợc tiếp nhận một

cách truyền thống là thƣờng hằng, trong thực tế chúng lại ngƣợc lại.

- NIẾT BÀN [nya ngen lay dayba (mya ngan las „das pa)]: Đại An Lạc

vƣợt khỏi đau khổ.

- GIAI ĐOẠN HOÀN THIỆN [dzogrim (rdzog rim)]: Giai đoạn hoàn

thiện nằm trong phạm trù Anuyoga và Atiyoga. Anuyoga là sự hoàn

thiện “với những đặc tính”, rèn luyện thần kinh, năng lƣợng và sinh

lực cốt tủy; quan điểm tánh Không và Hỷ Lạc là bất khả phân;

Atiyoga là sự hoàn thiện “không đặc tính”, rèn luyện tâm trí tuệ tỉnh

giác tự sinh, quan điểm là tánh Giác và tánh Không bất khả phân.

- PHURBA (phurba – Phạn là kilaya): Một dao găm có 3 cạnh, pháp

khí của Bổn Tôn trí tuệ xuyên thấu 3 độc.

- PODON GYALPO (po gdon rgyal po): Quỷ vƣơng phái nam, biểu

hiện cho sân.

- TỊNH THỔ [dakpa‟I shing kham (dag pa‟I zhing khams)]: Hiện

tƣợng thanh tịnh vô nhiễm dù bất kỳ chia cách nhị nguyên nào của

chủ thể và đối tƣợng.

- THÂN CẦU VỒNG [ja-lu („ja lus)]: Sự tan biến của thân vật chất sau

khi chết; dấu hiệu của một hành giả Đại Viên Mãn hoàn thành thành

tựu thực hành Thogal đã đạt Phật Quả ở cấp độ Pháp Thân.

- BỒ ĐỀ TÂM TƢƠNG ĐỐI [kun dzob changchub kyi sem (ku rdzob

byang chub kyi sems)]: Tâm đại bi.

- CHÂN LÝ TƢƠNG ĐỐI [kun dzob denpa (ku rdzob byang chub kyi

sems)]: Sự biểu hiện của mọi hiện tƣợng và hiện hữu.

- RIGDZIN [rig‟dzin]: Bậc Trì Giữ Giác Tánh, bậc nắm giữ trạng thái

của giác tánh nội tại liên tục không xao lãng.

65

- RINPOCHE (rin po che): nghĩa đen là “Bậc Tôn Quý, Quý Báu”.

Thuật ngữ này dùng để chỉ một Lama hay sự dẫn dắt trên con đƣờng

tâm linh. Một cách truyền thống, Lama không dùng chỉ cho tên

ngƣời. Trái lại, Rinpoche đƣợc dùng nhƣ một cách nói rất tôn kính và

lịch thiệp.

- GURU GỐC [tsa wa‟I lama (rtsa wa‟I bla ma)]: Vị thầy mà mình đi

theo từ đầu cho đến cuối con đƣờng (để phân biệt với một lama dòng

truyền), là ngƣời ban trao truyền, quán đảnh và giảng dạy những điểm

cốt tủy nhất, hƣớng dẫn chúng ta vào thật tánh của tâm.

- RUPA-KAYA [zuk ku (gzugs sku)]: Sắc thân – hình tƣớng của thân,

phân biệt với thân vô tƣớng – Pháp thân. Sắc thân bao gồm Báo thân

và Hóa thân.

- SADHANA [drup tab (sgrub thabs)]: Một phƣơng pháp dùng để

thành tựu thực hành Bổn Tôn, thƣờng trong dạng một văn bản.

- SAMAYA [damtsik (dam tsigh)]: Nguyện hay cam kết đạt đƣợc mục

tiêu giác ngộ. Ví dụ, tinh hoa của nguyện Tiểu thừa là không làm tổn

hại bất cứ chúng sinh nào, tinh hoa của những nguyện Đại thừa là làm

lợi ích cho tất cả chúng sinh, tinh hoa của nguyện Kim Cƣơng thừa là

luôn luôn giữ tri kiến thanh tịnh, sự bất khả phân giữa phƣơng tiện

thiện xảo và trí tuệ.

- SAMADHI (ting nge „dzin): Thiền định chú tâm.

- SAMANTABHADRA [Kuntuzangpo (kun tu bzang po)]: Phật Phổ

Hiền – Đức Phật Nguyên Thủy chƣa từng lừa dối từ vô thủy.

- SAMBOGHAKAYA [long chyo dzopa‟I ku (longs spyod rdzogs pa‟i

sku)]: Báo Thân, thân thứ hai của ba thân. Sự biểu hiện vô ngại từ

Pháp thân, đó là năng lực rộng mở xuất hiện tự nhiên của năm chắc

chắn (năm điều chắc thật). Có phẩm tính phi thƣờng viên mãn tự

nhiên.

- SAMSARA [khorwa („khorba)]: Sự biểu hiện của mọi nghiệp thiện

và bất thiện. Nghĩa đen là luân hồi. Samsara xuất hiện từ khái niệm

nhị nguyên về hiện tƣợng.

- SANGHA [gen dun (dge „dun)]: Tăng Đoàn, một trong Tam Bảo, là

tất cả những ngƣời đang đi trên con đƣờng Giáo Pháp hƣớng về mục

đích giác ngộ.

66

- SIDDHI [ngo drub (dngos grub)]: Thành tựu, đạt đƣợc năng lực kỳ

diệu thông thƣờng và thành tựu phi thƣờng của giác ngộ viên mãn.

- SÁU CÕI [drowa rik druk („gro ba rigs drug)]: Ba cõi thấp và ba cõi

cao trong luân hồi. Những cõi thấp là địa ngục, ngạ quỷ và súc sinh.

Những cõi cao là Ngƣời, Atula và Trời.

- SÁU NHIỄM Ô CỦA MỘT BÌNH CHỨA [trima druk ni (dri ma

drug ni)]: Kiêu mạn, thiếu niềm tin, không quan tâm, xao lãng bên

ngoài, thu rút vào trong (tự cô lập) và lắng nghe với sự hối tiếc.

- SVABHAVIKA-KAYA [ngowo nyi kyi ku (ngo bo nyid kyi sku)]:

Thân thứ tƣ, “tinh hoa của chân nhƣ”, sự bất khả phân của ba thân.

- TABLAM (thabs lam): Con đƣờng của phƣơng tiện thiện xảo.

- MƢỜI THIÊN PHÚ [jyorwa chu („bjor ba bcu)]: Không có mƣời đặc

tính này thì hành giả không thể thực hành Giáo Pháp. Năm thiên phú

thấy trong chính hành giả là: 1, đƣợc thân ngƣời; 2, sinh ra nơi có

Phật pháp; 3, có đầy đủ các căn và tinh thần hoàn hảo; 4, không sinh

sống bằng nghề hƣ hỏng; 5, có niềm tin vào Pháp. Và năm thiên phú

thấy ở những thứ khác là: 1, sinh vào thời có Phật; 2, còn sống khi

Phật giảng dạy; 3, còn sống khi Giáo pháp hiện hữu ; 4, sống vào lúc

có những ngƣời đi theo Giáo pháp; 5, sống vào lúc vị Thầy có lòng từ

giảng dạy.

- TERMA (gter ma): Dòng truyền ngắn. Giáo Pháp và những chất liệu

(kho tàng) đƣợc Guru Rinpoche và 25 đệ tử chôn dấu khi Guru

Rinpoche ở Tây Tạng. Các kho tàng này đƣợc cất dấu để phát hiện

sau này vì lợi ích của những thế hệ tƣơng lai.

- THOGAL (thos gral) “Nhảy lên”, một trong hai cấp thực hành

Dzochen. Trong đó hành giả “nhảy thẳng” vào trạng thái giác ngộ

hơn là theo con đƣờng tiệm tiến. Nói chung, Kim Cƣơng Thừa là

“con đƣờng nhanh chóng”, có thể giác ngộ ngay trong một đời hơn là

ba aeon (đại kiếp) trên con đƣờng Giáo thừa. Tuy nhiên, Thogal lại

rất nhanh, có nói rằng hành giả có thể thành tựu giác ngộ chỉ trong

một tuần lễ.

- BA BỆNH TẬT [nay sum (nad gsum)]: Phong, mật và đờm – nguyên

nhân gốc của 404 loại bệnh tật.

67

- BA CỬA [go sum (sgo gsum)]: Thân, khẩu, ý bình thƣờng của chúng

sinh.

- BA XUẤT SẮC [dampa sum (dam pa gsum)]: Bất kỳ thực hành tâm

linh nào đều phải có ba phần: Khởi đầu xuất sắc là phát Bồ Đề Tâm,

Phần chính xuất sắc là phi khái niệm hóa, Kết quả xuất sắc là hồi

hƣớng công đức. Nếu quên một trong ba phần này, thực hành của

hành giả chỉ thuộc về cõi luân hồi.

- BA LỖI LẦM CỦA MỘT BÌNH CHỨA [no kyi kyon sum (snod kyi

rkyon gsum)]: 1, giống nhƣ cái bình bị lật úp; 2, giống nhƣ cái bình bị

thủng, quên những gì đã đƣợc nghe; 3, giống nhƣ bình có chứa chất

độc, vì có tà kiến

- TAM BẢO [konchok sum (dkon mchog gsum)]: Phật – mục đích

cuối cùng của trạng thái giác ngộ, Pháp – giáo lý và phƣơng pháp để

đạt giác ngộ và Tăng đoàn - những ngƣời thực hành Giáo Pháp.

- BA THÂN [kusum (sku gsum)]: Hóa Thân, Báo Thân và Pháp Thân.

- BA ĐỘC [ duk sum (dug gsum)]: Tham, Sân và Si.

- BA CÕI [kham sum (khams gsum)]: Dục giới, Sắc giới và Vô Sắc

giới.

- BA GỐC [tsawa sum (rtsa ba gsum): Lama - gốc rễ của sự tiếp nhận

quán đảnh, Yidam – gốc rễ của mọi nhận biết của thành tựu thông

thƣờng và tối thƣợng và Dakini – gốc rễ của mọi hoạt động.

- BA THỪA [tèkba sum (theg pa gsum)]: Tiểu thừa, Đại thừa và Kim

Cƣơng thừa.

- TREKCHO (khregs chod): “Cắt Sạch, một trong hai cấp thực hành

Dzogchen, một phƣơng pháp cắt lìa sự chấp chặt của tâm.

- TSALUNG (rtsa rlung): một yoga cơ thể, rèn luyện thần kinh, kinh

mạch và sinh lực cốt tủy. Tƣơng tự nhƣ Anuyoga.

- TSA, LUNG và TIGLE (rtsa, rlung, thig le) - Phạn: Nadi, Prana và

Bindu. Kinh mạch, Khí và Tinh Chất – những thành phần của một

thân vajra.

- TSOK [tsok kyi khorlo (tshog kyi „khorlo)] – Phạn: Ganachakra:

“Một tích tập hay tụ hội”. Một tích tập thực phẩm để cúng dƣờng

những yogi và yogini, là một phƣơng pháp thâm sâu để tích lũy công

đức và trí tuệ. Là một sadhana (nghi quỹ) rất cao và hùng mạnh.

68

- TULKU (sprul sku): Tƣớng Hóa thân. Những bậc giác ngộ có thể có

nhiều thân tƣớng. Các Ngài có thể lấy thân thể còn tại thế hay những

biểu tƣợng của thân, ngữ, ý của Chƣ Phật nhƣ những pháp khí, các

phục sức, mỹ nghệ của nghi lễ.

- 25 ĐỆ TỬ [jebang nyer nga (rje „bang nyer lnga)]: Những đệ tử tâm

đắc của Đức Liên Hoa Sanh ở Tây Tạng.

- HAI THÂN [ku nyiyi (sku gnyis)]: Pháp Thân – thân vô tƣớng và Sắc

Thân – thân có hình tƣớng.

- HAI MỤC ĐÍCH [don nyiyi (don gnyis)]: Đạt đƣợc trạng thái giác

ngộ của Pháp thân cho chính mình và đạt đƣợc trạng thái sắc thân để

lợi ích cho ngƣời khác.

- VAJRA [dorje (rdo rje): Bất hoại, bản chất nhƣ kim cƣơng của Pháp

Thân.

- VAJRASATTVA [dorje sempa (rdo rje sems pa‟)]: “Vajra” có nghĩa

là trí tuệ bất hoại, “Sattva” là ngƣời có tâm chiến binh vô úy.

Vajrasattva là Bổn Tôn trí tuệ, Chúa tể của mọi gia đình Phật.

- VAJRA-YANA [dorje tekba (rdo rje‟r theg pa)]: Kim Cƣơng thừa,

một trong ba thừa, thừa bất hoại và vô song. Mục tiêu nhƣ Đại thừa,

giác ngộ cho chính mình và tất cả chúng sinh. Đƣợc phân biệt với

Tiểu thừa và Đại thừa nhờ phƣơng pháp của trí tuệ và phƣơng tiện

thiện xảo. Con đƣờng này dành cho những ngƣời có khả năng cao

nhất.

- VAJRA-YOGINI [Dorje Naljyor (rdo rje rnal „byor ma)]: Một Bổn

Tôn trí tuệ trong hình tƣớng Đức Phật nữ.

- YIDAM (yi dam): Bổn Tôn chọn cho cá nhân bạn, gốc rễ tiếp nhận

mọi thành tựu.