l 6 hychin zyiliin zah zeel

Post on 16-May-2015

640 Views

Category:

Documents

1 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëèéí çàõ çýýë

Õ¿÷èí ç¿éëèéí òóõàé îéëãîëò

Õºäºëìºðèéí íººöèéí çàõ çýýë áà öàëèí

Êàïèòàëûí çàõ çýýë

Газрын зэх зээл

Õ¿÷èí ç¿éëèéí çàõ çýýë íü äàðààõè ãóðâàí ãîë çàõ çýýëýýñ á¿ðääýã áàéíà.

Õ¿÷èí ç¿éëèéí çàõ çýýë

Õººëìºðèéí çàõ çýýë

Êàïèòàëûí çàõ çýýë

Ãàçðûí çàõ çýýë

Àëèâàà á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýõ,

¿éë÷èëãýý ÿâóóëàõàä òîäîðõîé õýìæýýíèé

õ¿÷èí ç¿éëñèéã çàéëøã¿é àøèãëàäàã.

¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éë ãýäýã íü ¿éëäâýðëýëä õýðýãëýãäýõ

òºðºë á¿ðèéí íººö¿¿ä þì.

Õºäºëìºðèéí íººö

Ãàçðûí íººö

Àæ àõóéã ýðõëýí õºòëºõ àðãà óõààí

Êàïèòàëûí íººö

¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëñèéí ¿íý

¹Õ¿÷èí ç¿éëñ ¯íý íü

ªì÷ëºã- ÷èéí õóâüä

Õýðýãëýã- ÷èéí õóâüä

1 Õºäºëìºð Öàëèí Îðëîãî Çàðäàë

2 Ãàçàð Ðåíò Îðëîãî Çàðäàë

3 Êàïèòàë Òºëáºð,àøèã Îðëîãî Çàðäàë

4Àæ àõóé ýðõëýõ

àðãà óõààíÀøèã Îðëîãî Çàðäàë

Õºäºëìºðèéí íººöèéí çàõ çýýë áà öàëèí

Õºäºëìºð áîë íèéãìèéí áàéíãà ºñºí íýìýãäýæ áàéãàà

ìàòåðèàëûí áîëîí îþóí ñàíààíû õýðýãöýýã õàíãàõ ýõ

ñóðâàëæ þì. Ýíý òóõàé Àíãëèéí ýäèéí çàñàã÷ Ó. Ïåòòè

“ Áàÿëãèéí ýöýã íü õºäºëìºð, ýõ íü ãàçàð ìºí “ ãýæ

¿çýæ áàéæýý.

À. Ìàðøàëë “ Àëèâàà õºäºëìºð ÿìàð íýãýí ¿ð ä¿íä õ¿ðýõ

òîäîðõîé çîðèëãîòîé áàéäàã” ãýæ òîìú¸îëæýý.

Èéìä ÿìàð íýã ¿ð àøèãòàé ¿ð ä¿íä õ¿ðýõýä ÷èãëýãäñýí

õ¿íèé áèåèéí áîëîí îþóíû õ¿÷íèé çàðöóóëàëòûã õºäºëìºð

ãýíý.

Õºäºëìºð çàðöóóëàëòûí õýìæýýã àæëûí öàãèéí ¿ðãýëæëýõ õóãàöààãààð õýìæèíý.

Àæëûí öàãèéí ¿ðãýëæëýë íü òîäîðõîé õÿçãààðòàé áºãººä õî¸ð õ¿÷èí ç¿éëýýð õÿçãààðëàãäàíà

Õ¿í õîíîãèéí 24 öàã àæèëëàæ ÷àäàõã¿é. Ó÷èð

íü õºäºëìºðëºõ ¿åä çàðöóóëàãäñàí õ¿÷

ýíåðãýý íºõºí ñýðãýýõèéí òóëä óíòàæ àìðàõ çýðýã

ôèçèîëîãèéí õýðãöýýò öàãèéã çàéðëøã¿é

çàðöóóëíà

Àæëûí öàãèéí ¿ðãýëæëýë íü õ¿íèé îþóíû õýðýãöýýã

õàíãàõàä ÷èãëýãäñýí íèéãìèéí øèíæòýé õ¿÷èí

ç¿éëýýð õÿçãààðëàãäàæ áàéäàã. /ñîíèí óíøèõ,

çóðàãò ¿çýõ ãì/

Àæëûí áóñ ÷ºëººò öàãò çàðöóóëàãäàõ äýýðõ öàã õóãàöàà õýäèéãýýð îðëîãî îëîõîä ÷èãëýãäýõã¿é ÷ õ¿íèé ¿ð á¿òýýëòýé õºäºëìºðëºõ ¿íäýñ áîëæ ºãäºã.

Õºäºëìºðèéí ¿ð ä¿í íü òóõàéí õºäºëìºðèéí ýð÷èì á¿òýýìæýýñ øàëòãààëäàã

Õºäºëìºðèéí ýð÷èì íü íýãæ õóãàöààíä

çàðöóóëàãäñàí áèåèéí áà îþóíû õ¿÷ ýíåðãèéí

ò¿âøèíãýýð òîäîõîéëîãäîíî

Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ íü íýãæ õóãàöààíä ¿éëäâýðëýãäñýí

á¿òýýãäýõ¿¿íèé òîî õýìæýýãýýð

òîäîðõîéëîãäîíî

Õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí íèéë¿¿ëýëòèéã ºðõ ãýð ã¿éöýòãýõýä äàðààõü õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä íºëººëíº. ¯¿íä: Õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ¿íý áóþó öàëèíãèéí õýìæýý.

ªºðººð õýëáýë, òóõàéí çàõ çýýëèéí ¿íý öàëèíãèéí õýìæýý íýìýãäýõýä íèéë¿¿ëýõ õºäºëìºðèéí òîî õýìæýý íýìýãäýíý. Õàðèí öàëèíãèéí õýìæýý áóóðàõàä íèéë¿¿ëýõ õºäºëìºðèéí òîî õýìæýý áóóðíà.

׺뺺ò öàãèéí ¿íý öýíý áà àëäàãäñàí áîëîìæèéí çàðäëààñ

Òóõàéí áàéãóóëëàãèéí õºäºëìºð àõóéí íºõöºëººñ Òóõàéí áàéãóóëëàãûí õºãæëèéí ¿å øàòààñ

Õºäºëìºð íü õóâü õ¿í, ºðõèéí àæ àõóéí ìýäýëä

áàéäàã òóë òýä çàõ çýýëä õºäºëìºðºº íèéë¿¿ëýõ

òàëààð øèéäâýð ãàðãàõäàà àæëûí áîëîí ÷ө뺺ò öàãèéí õîîðîíä

ñîíãîëò õèéíý.

Õºäºëìºðèéí íººöèéí çàõ çýýëèéí íèéë¿¿ëýëòèéã ºðõ ãýð¿¿ä áèé áîëãîíî.

Õàðèí òóõàéí çàõ çýýëèéí ýðýëòèéã ï¿¿ñ áèé

áîëãîäîã.

Õºäºëìºðèéí ÷ºëººò öàãèéí çàõ çýýëä õ¿ì¿¿ñ õè÷íýýí õýìæýýíèé àæèë õèéõ øèéäâýðýý äàðààõ ç¿éëä ¿íäýñëýí

ãàðãàíà

Õºäөëìºð ýðõëýëòèéí

çàðäàë /àëäàãäñàí

áîëîìæèéí çàðäàë áóþó àæèë

õèéõèéí òóëä àëäàõ ÷ºëººò

öàãèéí ¿íý öýíý/

Õºäºëìºðèéí àøèã òóñ. ªºðººð

õýëáýë õýðýâ àæèë õèéâýë

òîäîðõîé õýìæýýíèé öàëèí

àâíà

Äîëîî õîíîãò àæèëëàõ öàãèéí

õýìæýý.

Îð÷èí ¿åèéí ýäèéí çàñàãò öàëèí õºëñ áîë

õºäºëìºðèéí ¿íý ãýæ òîäîðõîéëäîã. ªºðººð

õýëáýë öàëèí ãýæ õ¿íèé õºäºëìºðèéã àøèãëàñíû òºëºº ò¿¿íèé òîî, ÷àíàðò íèéö¿¿ëýí òºëºõ òºëáºð

þì

Öàëèíãèéí òºðºë

Íýðýëñýí öàëèí : àæëûí òîäîðõîé

õóãàöààíä çàðöóóëñàí

õºäºëìºðèéí òºëºº àâ÷ áàéãàà ìºíãºí òºëáºðèéã õýëíý

Áîäèò öàëèí: íýðýëñýí

öàëèíãààðàà õóäóëäàí àâ÷ ÷àäàõ áàðàà,

¿éë÷èëãýýíèé òîî õýìæýýã õýëíý.

Áîäèò öàëèí íü:

1. Íýðýëñýí öàëèíòàé øóóä

2. ªðãºí õýðýãëýýíèé áàðàà ¿éë÷èëãýýíèé ¿íýòýé

óðâóó õàìààðàëòàé áàéíà.

Áîäèò öàëèíãèéí ººð÷ëºëòèéã:

ÁÖ(%)=ÍÖ(%) - èíôëÿöèéí ò¿âøèí(%) = + -

+ òîî ãàðâàë õýðýãëýã÷èéí áîäèò öàëèí ºññºíèéã

- òîî ãàðâàë áîäèò öàëèí áóóðñíûã õàðóóëíà

Öàëèí õºëñíèé åðºíõèé ò¿âøèí öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýýý ãýäýã íýð òîìú¸îã ÿëãàæ îéëãîõ íü ÷óõàë.

Öàëèí õºëñíèé åðºíõèé ò¿âøèí ãýäýã íü àæèëëàãñäûí ñàðä þìóó æèëä àâàõ öàëèíãèéí íèéò õýìæýý þì.

Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý íü öàëèíãèéí õýëáýðýýñ õàìààð÷ ÿëãààòàé áàéíà.

1. Öàãààð îëãîõ öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýýã àæèëëàñàí öàãèéí íýãæèä íîãäóóëàí òîãòîîíî.

2. Õèéñíýýð îëãîõ öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý íü ¿éäâýðëýñýí á¿òýýãäýõ¿¿í, ã¿éöýòãýñýí àæèë, ¿éë÷èëãýýíèé òîî õýìæýýòýé õîëáîîòîé.

Õºäºëìºðèéí ¿íý áóþó öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý íü

õºäºëìºðèéí ýðýëò, íèéë¿¿ëýëòèéí

õàðüöààãààð òîäîðõîéëîãäîíî.

Õºäºëìºðèéí ýðýëò öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý õî¸ð íü óðâóó õàìààðàëòàé

Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý ºñºõ ¿åä ï¿¿ñ àæèë÷íû òîîã áàãàñãàíà

Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý ºñºõ ¿åä õºäºëìºðèéí íèéë¿¿ëýëò íýìýãäýíý

Хөдөлмөрийн эрэлт нийлүүлэлтЦалин

D

S

W --------------------------

Q хөдөлмөрийн хэмжээ

Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý íü õóâü õ¿íèé

õóäàëäàí àâàõ ÷àäâàðûã òîäîðõîéëäîã. Èéìä

öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýýã õºäºëìºðèéí

àëäàãäñàí áîëîìæèéí ºðòºã ãýæ õýëíý. ªºðººð

õýëáýë , àæëûí öàã íýìýãäñýíýýð ÷ºëººò

öàãàà àëäàæ áàéãàà õýðýã þì.

Öàëèí õºëñíèé õýìæýý íýìýãäýõýä õºäºëìºðèéí

íèéë¿¿ëýëò áóóð÷ ýõýëäýã áàéíà. Ó÷èð íü:

• Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý ºññºíººð àæèë÷èí ÷ºëººò öàãàà áàãàñãàæ, àæëûí öàãàà íýìýãä¿¿ëýõèéã ñîíèðõîíî. Àæëûí öàãàà íýìýãä¿¿ëñíýýð óðüäûíõààñàà èë¿¿ öàëèí àâ÷ ò¿¿ãýýð èõ áàðàà õóäàëäàí àâàõ áîëîìæòîé áîëíî.

¯¿íèéã îðëóóëàëòéí ¿ð

ä¿í ãýíý.

• Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý ºññºíººð àæèë÷äûí áîäèò îðëîãî íýìýãäýíý. Èéìä öàëèí õºëñ òîäîðõîé ò¿âøèíä õ¿ðýõýä àæèë÷èä àæëûí öàãàà áàãàñãàæ , õàðèí ÷ºëººò öàãàà ýðãýýä íýìýãä¿¿ëæ ýõýëäýã

¯¿íèéã îðëîãûí ¿ð ä¿í ãýíý

Ýíäýýñ ¿çýõýä õóâü õ¿íèé öàëèí õºëñíèé ò¿âøèí äîîãóóð áàéõàä îðëóóëàëòûí ¿ð ä¿í äàâàìãàéëíà.

Õàðèí öàëèí õºëñíèé õýìæýý ºíäºð ò¿âøèíä îðëîãûí ¿ð ä¿í õ¿÷òýé ¿éë÷èëíý.

Õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ¿íäñýí çàãâàðóóä

ªðñºë

人íò

•Öàëèí õºëñíè

é ò¿âøè

í íü õºäºëìºðèéí ýðýëò

, íèéë¿¿ëýëò

èéí îãòîëöëîëîîð òîäîðõîéëîãä

îíî.

Ìîíï ñîíü

•Ãàíö òîì

ï¿¿ñ àæèë÷äûí

öàëèí ,õºëñè

éã õÿíàí òîãòîî

æ áàéäà

ã

¯Ý-èéí íºëº

º á¿õèé

•¯Ý-èéí áàéãóóëëàã

à õºäºëìºðèéí íèéë¿¿ëýëò

ýíä íºëººëº

õ çàìàà

ð öàëèí õºëñè

éã íýìýãä¿¿ëæ áîëíî

Öàëèíãèéí ò¿âøèí, ò¿¿íä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñ

Õºäºëìºðèéí ÷àäâàð

Áàéãàëèéí íººö

Ìåíåæìåíòèéí ò¿âøèíÒåõíîëîãèéí ò¿âøèí

Êàïèòàë çýâñýãëýìæèéí

ò¿âøèí

Êàïèòàëûí çàõ çýýë.

Êàïèòàë ãýäýã íü “ ¿íäñýí õºðºí㺔 ãýñýí

óòãàòàé ëàòèí ¿ã

Êàïèòàë ãýñýí íýð òîìú¸î íü ìàòåðèàëëàã ýä

ç¿éëñ áîëîí ìàòåðèàëëàã áóñ ýä ç¿éëñèéã

áàãòààñàí ºðãºí õ¿ðýýòýé îéëãîëò þì

• Êàïèòàë áîë õóðèìòëàãäñ

àí õºðºí

ãº

À. Ñìèò

• ¯éëäâýðëýëèé

í õýðýãñý

ë

Ä. Ðèêàðäî

• Êàïèòàë áîë íýì¿¿ ºðòºã

àâ÷èðäàã ºðòº

ã

Ê. Ìàðêñ

•Óðò õóãàöàà

íû òóð

ø ýçýíäýý

îðëîãî

àâ÷èðäàã áàÿëãèéã êàïèòàë ãýíý

Ã.È. Ôèøåð •Èõ

õýìæýýíèé á¿òýýãäýõ

¿¿í ¿éëäâýðëý

õ ¿éë÷èëãýý ÿâóóëàõ çîðèëãîîð

á¿òýýãäñýí, óðò

õóãàöààíû òóðø

¿éëäâýðëýëä

àøèãëàãääàã íººöèéã êàïèòàë

Ä.Ä.Õàéìàí

•Êàïèòàë íü

á¿õ íèéòý

ä çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ò¿ãýýìýë òàâà

àð áîëîõ ìºí㺠ãýæ òîäîðõîéëæýý

Å.Æ. Ðîáèíñîí

Äýýðõ òîäîðõîéëîëòóóäààñ ¿íäýñëýí êàïèòàëûí ¿íäñýí øèíæèéã òîäîðõîéëáîë:

¯éëäâýðëýë ¿éë÷èëãýý ÿâóóëàõàä

àøèãëàãääàã ç¿éë

Õàðüöàíãóé óðò õóãàöààãààð õýðýãëýãääýã

ç¿éë

Îðëîãî àâ÷èðäàã ¿íýò ç¿éë

Êàïèòàëûã:

Áèåò êàïèòàë

Ñàíõ¿¿ãèéí êàïèòàë

Êàïèòàëûã ¿éëäâýðëýëä ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã, øèíæ ÷àíàðààð íü:

Áàðèëãà áàéãóóëàìæ, ñóóðü ìàøèí,

òîíîã òºõººðºìæ ãì

¯íäñýí êàïèòàë

/¿íäñýí õºðºíãº/

Ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàë,

ñýëáýã õýðýãñýë, ñàâ áàãëàà áîîäîë ãì

Ýðãýëòèéí êàïèòàë /

ýðãýëòèéí õºðºíãº/

Êàïèòàëûã àøèãëàõ õóãàöààãààð íü:

• Áàéøèí áàðèëãà,

ãàçàð, çàì øóóäóó ãì

Óðò õóãàöààíû

• Ìàøèí, òåõíèê,

àæëûí áà àøèã øèìèéí

ìàë ãì

Äóíä õóãàöààíû

• Á¿õ òºðëèéí ìàòåðèàë, òýæýýë áîðäîî ãì

Áîãèíî õóãàöààíû

Êàïèòàëûí

ýðýëò

Áàíêíû çýýëèéí õ¿¿ãýýð

òîäîðõîéëîã- äîíî

Êàïèòàëûí íèéë¿¿ëýëò

Áàíêíû õàäãàëàìæèéí

õ¿¿ãýýð òîäîðõîéëîã-äîíî

Капиталын эрэлт нийлүүлэлтЗээлийн хүү S

r ------------------ D

Q капиталын хэмжээ

Зээлийн хүүг

Нэрэлсэн зээлийн хүү

тухайн үеийн ханшаар

илэрхийлэгдсэн зээлийн хүүгийн

үнэлгээ

Бодит зээлийн хүү

мөнгөний ханш уналтын нөлөөг

харгалзан тооцсон зээлийн хүүгийн үнэлгээ

Бодит зээлийн Нэрэлсэн Ханш уналтын

хүү = зээлийн хүү – түвшин

КАПИТАЛЫН ЭЛЭГДЭЛ ХОРОГДОЛ

Үндсэн капитал ашиглагдах явцад байнга

элэгдэж, анхны шинж чанараа алдаж

байдаг.

Капиталын бүтцэд тооны ба чанарын

өөрчлөлт орохыг капиталын элэгдэл

хорогдол гэнэ.

Капиталын элэгдэл

Биет элэгдэл

Ашиглах замаар

Байгал-ийн

нөлөө-гөөр

Хоцрогдлын элэгдэл

Урьдынхаас хямд үнэтэй, машин

техник гарч ирэх

Илүү бүтээмж-

тэй машин техник

гарч ирэх

Элэгдсэн үндсэн хөрөнгийг нөхөхийн тулд элэгдэл хорогдлын сан байгуулна.

Үндсэн капиталын элэгдэл хорогдол нь нэг талаар үндсэн хөрөнгө өртгөө шинэ бүтээгдэхүүнд шилжүүлэх үйл явц, нөгөө талаар элэгдсэн үндсэн хөрөнгийг нөхөх зорилгоор шинээр үйлдвэрлэгдсэн бүтээгдэхүүнээс мөнгөн хөрөнгийн хуримтлах үйл явц юм.

Элэгдэл, хорогдлын шимтгэлийг дараах байдлаар тооцно.

dn - элэгдэл хорогдлын шимтгэлийн жилийн норм ( %)

d - элэгдэл хорогдлын шимтгэлийн жилийн хэмжээ (төг)

C - үндсэн хөрөнгийн анхны болон үлдэгдэл үнэ (төг)

Z - ашиглалтын явцад хийсэн засварын зардал (төг)

I - үндсэн хөрөнгийн ашиглалтаас гарах үеийн үнэ буюу үлдэгдэл өртөг (төг)

t - үндсэн хөрөнгийн ашиглалтын хугацаа (жил)

Үндсэн капиталын элэгдэл хорогдлыг тооцох хэд хэдэн арга байдаг. Үүнд:

1. Шулуун шугамын арга.

Энэ аргаар тухайн үндсэн хөрөнгийн анх худалдаж авсан үнэ (анхны өртөг) болон түүнийг дахин худалдан борлуулсан үнийн (устгалын орлогын) зөрүүг ашиглалтын нийт хугацаанд (жилд) хувааж 1 жилд байгуулах элэгдлийн хэмжээг олно.

2. Нийлбэр дүнгийн арга.

Тухайн үндсэн хөрөнгийн анхны болон ашиглагдаж дууссаны дараах үлдэгдэл үнийн (өртгийн) зөрүүг ашиглах нийт жилийн цифрүүдийн үлдэгдэлд хувааж, түүнийг ашиглах жилийн цифрүүдийнг эсрэг эрэмбээр байрлуулсан тоогоор үржүүлэх замаар нэг жилд байгуулах элэгдэл хорогдлын шимтгэлийг тооцно.

3. Бууруулах балансын арга.

Элэгдэл хорогдлын шимтгэлийг нэг тогтмол хувиар урьд оных нь жилийн эцсийн балансын үлдэгдэл өртгөөс тухайн онд байгуулах элэгдэл хорогдлын шимтгэлийг тооцно.

4. Бүтээгдэхүүний нэгжид ногдуулах арга.

Тухайн үндсэн хөрөнгийн анхны ба ашиглалтаас хасагдах өртгийн зөрүүг ашиглалтын нийт хугацаанд үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний (үйлдчилгээний) тоо хэмжээнд хувааж, нэгж бүтээгдэхүүнд ноогдох үндсэн хөрөнгийн өртгийг тодорхойлж тухайн онд байгуулах элэгдэл хорогдлын шимтгэлийг тооцно.

ГАЗРЫН ЗАХ ЗЭЭЛ

Нийгмийн аливаа үйлдвэрлэл явуулахад газар, байгалийн баялаг нь түүний материаллаг үндэс, урьдчилсан нөхцөл нь болдог.

Үйлдвэрлэлийн бусад хүчин зүйлтэй харьцуулахад газар нь хэд хэдэн онцлог шинжтэй байдаг. Үүнд:

1. Газрыг хэн ч үйлдвэрлэж бүтээж яадахгүй. Газар байгалийн өөрийнх нь бүтээгдэхүүн юм.

2. Туйлын утгар нь авч үзвэл, газрыг орлох үйлдвэрлэлийн өөр хүчин зүйл

байхгүй. Энэ нь газрын хөрсний үржил шимтэй холбоотой. Хөрсний үржил шимийг:

a. Байгалийн

b. Зохиомол

c. Эдийн засгийн гэж ангилдаг

3. Газар талбайн хэмжээгээрээ хязгаарлагдмал , тэлж нэмэгдүүлэх боломжгүй.

4. Газрыг нэг орон зайнаас нөгөө орон зайд шилжүүлэн ашиглах боломжгүй

5. Газрын хэсэг бүр нь чанараараа харилцан адилгүй байна.

Үржил шим, байршил, зах зээлээс алслагдсан байдал, ашигт малтмалын нөөц, агууламж зэрэг шинжүүдээр ялгаатай. Монгол улсын газрын нэгдмэл санг зориулалтаар нь 6 ангилдаг. 1. Хөдөө аж ахуйн эдэлбэр газар

2. Хот тосгон бусад суурин газар

3. Зам, шугам шүлжээний газар

4. Ойн сан бүхий газар

5. Усны сан бүхий газар

6. Нөөц газар

Монгол улсын газрын харилцаа нь:

• Худалдах эрхтэй• Худалдах эрхгүйӨмчлөх

• Хугацаатай• Хугацаагүй Эзэмших

• Түрээсээр • Түр Ашиглах

Газрын нийлүүлэлт тогтмол, төгс мэдрэмжгүй байдаг.

Р S

D

QГазрын нийлүүлэлт тогтмол учраас

газрын үнийг түүний эрэлт тодорхойлдог.

Газрын эзний газар өмчлөгчийн хувьд олж

байгаа орлогыг рент гэнэ

Эдийн засгийн рент Ялгаварт рент

Урт хугацаанд нийлүүлэлт нь төгс мэдрэмжгүй

байдаг үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсээс авч буй орлогыг эдийн засгийн

цэвэр рент гэдэг.

Ялгаварт рент гэдэг нь мэдрэмжгүй нийлүүлэлт бүхий, илүү их бүтээмжтэй үйлдвэрлэлийн нөөцийг ашигласны үр дүнд олж буй нэмэгдэл орлогыг хэлнэ

Үржил шимийн ялгаа

Байршилын ялгаа

VL- газрын үнэR - түрээсийн төлбөр (рент)L – зээлийн хүүгийн хэмжээ

Газрын үнэ газрын эрэлтээс шууд хамаарна

Àíõààðàë õàíäóóëñàíä áàÿðëàëàà

top related