l 6 hychin zyiliin zah zeel
TRANSCRIPT
¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëèéí çàõ çýýë
Õ¿÷èí ç¿éëèéí òóõàé îéëãîëò
Õºäºëìºðèéí íººöèéí çàõ çýýë áà öàëèí
Êàïèòàëûí çàõ çýýë
Газрын зэх зээл
Õ¿÷èí ç¿éëèéí çàõ çýýë íü äàðààõè ãóðâàí ãîë çàõ çýýëýýñ á¿ðääýã áàéíà.
Õ¿÷èí ç¿éëèéí çàõ çýýë
Õººëìºðèéí çàõ çýýë
Êàïèòàëûí çàõ çýýë
Ãàçðûí çàõ çýýë
Àëèâàà á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýõ,
¿éë÷èëãýý ÿâóóëàõàä òîäîðõîé õýìæýýíèé
õ¿÷èí ç¿éëñèéã çàéëøã¿é àøèãëàäàã.
¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éë ãýäýã íü ¿éëäâýðëýëä õýðýãëýãäýõ
òºðºë á¿ðèéí íººö¿¿ä þì.
Õºäºëìºðèéí íººö
Ãàçðûí íººö
Àæ àõóéã ýðõëýí õºòëºõ àðãà óõààí
Êàïèòàëûí íººö
¯éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëñèéí ¿íý
¹Õ¿÷èí ç¿éëñ ¯íý íü
ªì÷ëºã- ÷èéí õóâüä
Õýðýãëýã- ÷èéí õóâüä
1 Õºäºëìºð Öàëèí Îðëîãî Çàðäàë
2 Ãàçàð Ðåíò Îðëîãî Çàðäàë
3 Êàïèòàë Òºëáºð,àøèã Îðëîãî Çàðäàë
4Àæ àõóé ýðõëýõ
àðãà óõààíÀøèã Îðëîãî Çàðäàë
Õºäºëìºðèéí íººöèéí çàõ çýýë áà öàëèí
Õºäºëìºð áîë íèéãìèéí áàéíãà ºñºí íýìýãäýæ áàéãàà
ìàòåðèàëûí áîëîí îþóí ñàíààíû õýðýãöýýã õàíãàõ ýõ
ñóðâàëæ þì. Ýíý òóõàé Àíãëèéí ýäèéí çàñàã÷ Ó. Ïåòòè
“ Áàÿëãèéí ýöýã íü õºäºëìºð, ýõ íü ãàçàð ìºí “ ãýæ
¿çýæ áàéæýý.
À. Ìàðøàëë “ Àëèâàà õºäºëìºð ÿìàð íýãýí ¿ð ä¿íä õ¿ðýõ
òîäîðõîé çîðèëãîòîé áàéäàã” ãýæ òîìú¸îëæýý.
Èéìä ÿìàð íýã ¿ð àøèãòàé ¿ð ä¿íä õ¿ðýõýä ÷èãëýãäñýí
õ¿íèé áèåèéí áîëîí îþóíû õ¿÷íèé çàðöóóëàëòûã õºäºëìºð
ãýíý.
Õºäºëìºð çàðöóóëàëòûí õýìæýýã àæëûí öàãèéí ¿ðãýëæëýõ õóãàöààãààð õýìæèíý.
Àæëûí öàãèéí ¿ðãýëæëýë íü òîäîðõîé õÿçãààðòàé áºãººä õî¸ð õ¿÷èí ç¿éëýýð õÿçãààðëàãäàíà
Õ¿í õîíîãèéí 24 öàã àæèëëàæ ÷àäàõã¿é. Ó÷èð
íü õºäºëìºðëºõ ¿åä çàðöóóëàãäñàí õ¿÷
ýíåðãýý íºõºí ñýðãýýõèéí òóëä óíòàæ àìðàõ çýðýã
ôèçèîëîãèéí õýðãöýýò öàãèéã çàéðëøã¿é
çàðöóóëíà
Àæëûí öàãèéí ¿ðãýëæëýë íü õ¿íèé îþóíû õýðýãöýýã
õàíãàõàä ÷èãëýãäñýí íèéãìèéí øèíæòýé õ¿÷èí
ç¿éëýýð õÿçãààðëàãäàæ áàéäàã. /ñîíèí óíøèõ,
çóðàãò ¿çýõ ãì/
Àæëûí áóñ ÷ºëººò öàãò çàðöóóëàãäàõ äýýðõ öàã õóãàöàà õýäèéãýýð îðëîãî îëîõîä ÷èãëýãäýõã¿é ÷ õ¿íèé ¿ð á¿òýýëòýé õºäºëìºðëºõ ¿íäýñ áîëæ ºãäºã.
Õºäºëìºðèéí ¿ð ä¿í íü òóõàéí õºäºëìºðèéí ýð÷èì á¿òýýìæýýñ øàëòãààëäàã
Õºäºëìºðèéí ýð÷èì íü íýãæ õóãàöààíä
çàðöóóëàãäñàí áèåèéí áà îþóíû õ¿÷ ýíåðãèéí
ò¿âøèíãýýð òîäîõîéëîãäîíî
Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ íü íýãæ õóãàöààíä ¿éëäâýðëýãäñýí
á¿òýýãäýõ¿¿íèé òîî õýìæýýãýýð
òîäîðõîéëîãäîíî
Õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí íèéë¿¿ëýëòèéã ºðõ ãýð ã¿éöýòãýõýä äàðààõü õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä íºëººëíº. ¯¿íä: Õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ¿íý áóþó öàëèíãèéí õýìæýý.
ªºðººð õýëáýë, òóõàéí çàõ çýýëèéí ¿íý öàëèíãèéí õýìæýý íýìýãäýõýä íèéë¿¿ëýõ õºäºëìºðèéí òîî õýìæýý íýìýãäýíý. Õàðèí öàëèíãèéí õýìæýý áóóðàõàä íèéë¿¿ëýõ õºäºëìºðèéí òîî õýìæýý áóóðíà.
׺뺺ò öàãèéí ¿íý öýíý áà àëäàãäñàí áîëîìæèéí çàðäëààñ
Òóõàéí áàéãóóëëàãèéí õºäºëìºð àõóéí íºõöºëººñ Òóõàéí áàéãóóëëàãûí õºãæëèéí ¿å øàòààñ
Õºäºëìºð íü õóâü õ¿í, ºðõèéí àæ àõóéí ìýäýëä
áàéäàã òóë òýä çàõ çýýëä õºäºëìºðºº íèéë¿¿ëýõ
òàëààð øèéäâýð ãàðãàõäàà àæëûí áîëîí ÷ө뺺ò öàãèéí õîîðîíä
ñîíãîëò õèéíý.
Õºäºëìºðèéí íººöèéí çàõ çýýëèéí íèéë¿¿ëýëòèéã ºðõ ãýð¿¿ä áèé áîëãîíî.
Õàðèí òóõàéí çàõ çýýëèéí ýðýëòèéã ï¿¿ñ áèé
áîëãîäîã.
Õºäºëìºðèéí ÷ºëººò öàãèéí çàõ çýýëä õ¿ì¿¿ñ õè÷íýýí õýìæýýíèé àæèë õèéõ øèéäâýðýý äàðààõ ç¿éëä ¿íäýñëýí
ãàðãàíà
Õºäөëìºð ýðõëýëòèéí
çàðäàë /àëäàãäñàí
áîëîìæèéí çàðäàë áóþó àæèë
õèéõèéí òóëä àëäàõ ÷ºëººò
öàãèéí ¿íý öýíý/
Õºäºëìºðèéí àøèã òóñ. ªºðººð
õýëáýë õýðýâ àæèë õèéâýë
òîäîðõîé õýìæýýíèé öàëèí
àâíà
Äîëîî õîíîãò àæèëëàõ öàãèéí
õýìæýý.
Îð÷èí ¿åèéí ýäèéí çàñàãò öàëèí õºëñ áîë
õºäºëìºðèéí ¿íý ãýæ òîäîðõîéëäîã. ªºðººð
õýëáýë öàëèí ãýæ õ¿íèé õºäºëìºðèéã àøèãëàñíû òºëºº ò¿¿íèé òîî, ÷àíàðò íèéö¿¿ëýí òºëºõ òºëáºð
þì
Öàëèíãèéí òºðºë
Íýðýëñýí öàëèí : àæëûí òîäîðõîé
õóãàöààíä çàðöóóëñàí
õºäºëìºðèéí òºëºº àâ÷ áàéãàà ìºíãºí òºëáºðèéã õýëíý
Áîäèò öàëèí: íýðýëñýí
öàëèíãààðàà õóäóëäàí àâ÷ ÷àäàõ áàðàà,
¿éë÷èëãýýíèé òîî õýìæýýã õýëíý.
Áîäèò öàëèí íü:
1. Íýðýëñýí öàëèíòàé øóóä
2. ªðãºí õýðýãëýýíèé áàðàà ¿éë÷èëãýýíèé ¿íýòýé
óðâóó õàìààðàëòàé áàéíà.
Áîäèò öàëèíãèéí ººð÷ëºëòèéã:
ÁÖ(%)=ÍÖ(%) - èíôëÿöèéí ò¿âøèí(%) = + -
+ òîî ãàðâàë õýðýãëýã÷èéí áîäèò öàëèí ºññºíèéã
- òîî ãàðâàë áîäèò öàëèí áóóðñíûã õàðóóëíà
Öàëèí õºëñíèé åðºíõèé ò¿âøèí öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýýý ãýäýã íýð òîìú¸îã ÿëãàæ îéëãîõ íü ÷óõàë.
Öàëèí õºëñíèé åðºíõèé ò¿âøèí ãýäýã íü àæèëëàãñäûí ñàðä þìóó æèëä àâàõ öàëèíãèéí íèéò õýìæýý þì.
Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý íü öàëèíãèéí õýëáýðýýñ õàìààð÷ ÿëãààòàé áàéíà.
1. Öàãààð îëãîõ öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýýã àæèëëàñàí öàãèéí íýãæèä íîãäóóëàí òîãòîîíî.
2. Õèéñíýýð îëãîõ öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý íü ¿éäâýðëýñýí á¿òýýãäýõ¿¿í, ã¿éöýòãýñýí àæèë, ¿éë÷èëãýýíèé òîî õýìæýýòýé õîëáîîòîé.
Õºäºëìºðèéí ¿íý áóþó öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý íü
õºäºëìºðèéí ýðýëò, íèéë¿¿ëýëòèéí
õàðüöààãààð òîäîðõîéëîãäîíî.
Õºäºëìºðèéí ýðýëò öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý õî¸ð íü óðâóó õàìààðàëòàé
Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý ºñºõ ¿åä ï¿¿ñ àæèë÷íû òîîã áàãàñãàíà
Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý ºñºõ ¿åä õºäºëìºðèéí íèéë¿¿ëýëò íýìýãäýíý
Хөдөлмөрийн эрэлт нийлүүлэлтЦалин
D
S
W --------------------------
Q хөдөлмөрийн хэмжээ
Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý íü õóâü õ¿íèé
õóäàëäàí àâàõ ÷àäâàðûã òîäîðõîéëäîã. Èéìä
öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýýã õºäºëìºðèéí
àëäàãäñàí áîëîìæèéí ºðòºã ãýæ õýëíý. ªºðººð
õýëáýë , àæëûí öàã íýìýãäñýíýýð ÷ºëººò
öàãàà àëäàæ áàéãàà õýðýã þì.
Öàëèí õºëñíèé õýìæýý íýìýãäýõýä õºäºëìºðèéí
íèéë¿¿ëýëò áóóð÷ ýõýëäýã áàéíà. Ó÷èð íü:
• Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý ºññºíººð àæèë÷èí ÷ºëººò öàãàà áàãàñãàæ, àæëûí öàãàà íýìýãä¿¿ëýõèéã ñîíèðõîíî. Àæëûí öàãàà íýìýãä¿¿ëñíýýð óðüäûíõààñàà èë¿¿ öàëèí àâ÷ ò¿¿ãýýð èõ áàðàà õóäàëäàí àâàõ áîëîìæòîé áîëíî.
¯¿íèéã îðëóóëàëòéí ¿ð
ä¿í ãýíý.
• Öàëèí õºëñíèé ¿íýëãýý ºññºíººð àæèë÷äûí áîäèò îðëîãî íýìýãäýíý. Èéìä öàëèí õºëñ òîäîðõîé ò¿âøèíä õ¿ðýõýä àæèë÷èä àæëûí öàãàà áàãàñãàæ , õàðèí ÷ºëººò öàãàà ýðãýýä íýìýãä¿¿ëæ ýõýëäýã
¯¿íèéã îðëîãûí ¿ð ä¿í ãýíý
Ýíäýýñ ¿çýõýä õóâü õ¿íèé öàëèí õºëñíèé ò¿âøèí äîîãóóð áàéõàä îðëóóëàëòûí ¿ð ä¿í äàâàìãàéëíà.
Õàðèí öàëèí õºëñíèé õýìæýý ºíäºð ò¿âøèíä îðëîãûí ¿ð ä¿í õ¿÷òýé ¿éë÷èëíý.
Õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ¿íäñýí çàãâàðóóä
ªðñºë
人íò
•Öàëèí õºëñíè
é ò¿âøè
í íü õºäºëìºðèéí ýðýëò
, íèéë¿¿ëýëò
èéí îãòîëöëîëîîð òîäîðõîéëîãä
îíî.
Ìîíï ñîíü
•Ãàíö òîì
ï¿¿ñ àæèë÷äûí
öàëèí ,õºëñè
éã õÿíàí òîãòîî
æ áàéäà
ã
¯Ý-èéí íºëº
º á¿õèé
•¯Ý-èéí áàéãóóëëàã
à õºäºëìºðèéí íèéë¿¿ëýëò
ýíä íºëººëº
õ çàìàà
ð öàëèí õºëñè
éã íýìýãä¿¿ëæ áîëíî
Öàëèíãèéí ò¿âøèí, ò¿¿íä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñ
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàð
Áàéãàëèéí íººö
Ìåíåæìåíòèéí ò¿âøèíÒåõíîëîãèéí ò¿âøèí
Êàïèòàë çýâñýãëýìæèéí
ò¿âøèí
Êàïèòàëûí çàõ çýýë.
Êàïèòàë ãýäýã íü “ ¿íäñýí õºðºí㺔 ãýñýí
óòãàòàé ëàòèí ¿ã
Êàïèòàë ãýñýí íýð òîìú¸î íü ìàòåðèàëëàã ýä
ç¿éëñ áîëîí ìàòåðèàëëàã áóñ ýä ç¿éëñèéã
áàãòààñàí ºðãºí õ¿ðýýòýé îéëãîëò þì
• Êàïèòàë áîë õóðèìòëàãäñ
àí õºðºí
ãº
À. Ñìèò
• ¯éëäâýðëýëèé
í õýðýãñý
ë
Ä. Ðèêàðäî
• Êàïèòàë áîë íýì¿¿ ºðòºã
àâ÷èðäàã ºðòº
ã
Ê. Ìàðêñ
•Óðò õóãàöàà
íû òóð
ø ýçýíäýý
îðëîãî
àâ÷èðäàã áàÿëãèéã êàïèòàë ãýíý
Ã.È. Ôèøåð •Èõ
õýìæýýíèé á¿òýýãäýõ
¿¿í ¿éëäâýðëý
õ ¿éë÷èëãýý ÿâóóëàõ çîðèëãîîð
á¿òýýãäñýí, óðò
õóãàöààíû òóðø
¿éëäâýðëýëä
àøèãëàãääàã íººöèéã êàïèòàë
Ä.Ä.Õàéìàí
•Êàïèòàë íü
á¿õ íèéòý
ä çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ò¿ãýýìýë òàâà
àð áîëîõ ìºí㺠ãýæ òîäîðõîéëæýý
Å.Æ. Ðîáèíñîí
Äýýðõ òîäîðõîéëîëòóóäààñ ¿íäýñëýí êàïèòàëûí ¿íäñýí øèíæèéã òîäîðõîéëáîë:
¯éëäâýðëýë ¿éë÷èëãýý ÿâóóëàõàä
àøèãëàãääàã ç¿éë
Õàðüöàíãóé óðò õóãàöààãààð õýðýãëýãääýã
ç¿éë
Îðëîãî àâ÷èðäàã ¿íýò ç¿éë
Êàïèòàëûã:
Áèåò êàïèòàë
Ñàíõ¿¿ãèéí êàïèòàë
Êàïèòàëûã ¿éëäâýðëýëä ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã, øèíæ ÷àíàðààð íü:
Áàðèëãà áàéãóóëàìæ, ñóóðü ìàøèí,
òîíîã òºõººðºìæ ãì
¯íäñýí êàïèòàë
/¿íäñýí õºðºíãº/
Ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàë,
ñýëáýã õýðýãñýë, ñàâ áàãëàà áîîäîë ãì
Ýðãýëòèéí êàïèòàë /
ýðãýëòèéí õºðºíãº/
Êàïèòàëûã àøèãëàõ õóãàöààãààð íü:
• Áàéøèí áàðèëãà,
ãàçàð, çàì øóóäóó ãì
Óðò õóãàöààíû
• Ìàøèí, òåõíèê,
àæëûí áà àøèã øèìèéí
ìàë ãì
Äóíä õóãàöààíû
• Á¿õ òºðëèéí ìàòåðèàë, òýæýýë áîðäîî ãì
Áîãèíî õóãàöààíû
Êàïèòàëûí
ýðýëò
Áàíêíû çýýëèéí õ¿¿ãýýð
òîäîðõîéëîã- äîíî
Êàïèòàëûí íèéë¿¿ëýëò
Áàíêíû õàäãàëàìæèéí
õ¿¿ãýýð òîäîðõîéëîã-äîíî
Капиталын эрэлт нийлүүлэлтЗээлийн хүү S
r ------------------ D
Q капиталын хэмжээ
Зээлийн хүүг
Нэрэлсэн зээлийн хүү
тухайн үеийн ханшаар
илэрхийлэгдсэн зээлийн хүүгийн
үнэлгээ
Бодит зээлийн хүү
мөнгөний ханш уналтын нөлөөг
харгалзан тооцсон зээлийн хүүгийн үнэлгээ
Бодит зээлийн Нэрэлсэн Ханш уналтын
хүү = зээлийн хүү – түвшин
КАПИТАЛЫН ЭЛЭГДЭЛ ХОРОГДОЛ
Үндсэн капитал ашиглагдах явцад байнга
элэгдэж, анхны шинж чанараа алдаж
байдаг.
Капиталын бүтцэд тооны ба чанарын
өөрчлөлт орохыг капиталын элэгдэл
хорогдол гэнэ.
Капиталын элэгдэл
Биет элэгдэл
Ашиглах замаар
Байгал-ийн
нөлөө-гөөр
Хоцрогдлын элэгдэл
Урьдынхаас хямд үнэтэй, машин
техник гарч ирэх
Илүү бүтээмж-
тэй машин техник
гарч ирэх
Элэгдсэн үндсэн хөрөнгийг нөхөхийн тулд элэгдэл хорогдлын сан байгуулна.
Үндсэн капиталын элэгдэл хорогдол нь нэг талаар үндсэн хөрөнгө өртгөө шинэ бүтээгдэхүүнд шилжүүлэх үйл явц, нөгөө талаар элэгдсэн үндсэн хөрөнгийг нөхөх зорилгоор шинээр үйлдвэрлэгдсэн бүтээгдэхүүнээс мөнгөн хөрөнгийн хуримтлах үйл явц юм.
Элэгдэл, хорогдлын шимтгэлийг дараах байдлаар тооцно.
dn - элэгдэл хорогдлын шимтгэлийн жилийн норм ( %)
d - элэгдэл хорогдлын шимтгэлийн жилийн хэмжээ (төг)
C - үндсэн хөрөнгийн анхны болон үлдэгдэл үнэ (төг)
Z - ашиглалтын явцад хийсэн засварын зардал (төг)
I - үндсэн хөрөнгийн ашиглалтаас гарах үеийн үнэ буюу үлдэгдэл өртөг (төг)
t - үндсэн хөрөнгийн ашиглалтын хугацаа (жил)
Үндсэн капиталын элэгдэл хорогдлыг тооцох хэд хэдэн арга байдаг. Үүнд:
1. Шулуун шугамын арга.
Энэ аргаар тухайн үндсэн хөрөнгийн анх худалдаж авсан үнэ (анхны өртөг) болон түүнийг дахин худалдан борлуулсан үнийн (устгалын орлогын) зөрүүг ашиглалтын нийт хугацаанд (жилд) хувааж 1 жилд байгуулах элэгдлийн хэмжээг олно.
2. Нийлбэр дүнгийн арга.
Тухайн үндсэн хөрөнгийн анхны болон ашиглагдаж дууссаны дараах үлдэгдэл үнийн (өртгийн) зөрүүг ашиглах нийт жилийн цифрүүдийн үлдэгдэлд хувааж, түүнийг ашиглах жилийн цифрүүдийнг эсрэг эрэмбээр байрлуулсан тоогоор үржүүлэх замаар нэг жилд байгуулах элэгдэл хорогдлын шимтгэлийг тооцно.
3. Бууруулах балансын арга.
Элэгдэл хорогдлын шимтгэлийг нэг тогтмол хувиар урьд оных нь жилийн эцсийн балансын үлдэгдэл өртгөөс тухайн онд байгуулах элэгдэл хорогдлын шимтгэлийг тооцно.
4. Бүтээгдэхүүний нэгжид ногдуулах арга.
Тухайн үндсэн хөрөнгийн анхны ба ашиглалтаас хасагдах өртгийн зөрүүг ашиглалтын нийт хугацаанд үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний (үйлдчилгээний) тоо хэмжээнд хувааж, нэгж бүтээгдэхүүнд ноогдох үндсэн хөрөнгийн өртгийг тодорхойлж тухайн онд байгуулах элэгдэл хорогдлын шимтгэлийг тооцно.
ГАЗРЫН ЗАХ ЗЭЭЛ
Нийгмийн аливаа үйлдвэрлэл явуулахад газар, байгалийн баялаг нь түүний материаллаг үндэс, урьдчилсан нөхцөл нь болдог.
Үйлдвэрлэлийн бусад хүчин зүйлтэй харьцуулахад газар нь хэд хэдэн онцлог шинжтэй байдаг. Үүнд:
1. Газрыг хэн ч үйлдвэрлэж бүтээж яадахгүй. Газар байгалийн өөрийнх нь бүтээгдэхүүн юм.
2. Туйлын утгар нь авч үзвэл, газрыг орлох үйлдвэрлэлийн өөр хүчин зүйл
байхгүй. Энэ нь газрын хөрсний үржил шимтэй холбоотой. Хөрсний үржил шимийг:
a. Байгалийн
b. Зохиомол
c. Эдийн засгийн гэж ангилдаг
3. Газар талбайн хэмжээгээрээ хязгаарлагдмал , тэлж нэмэгдүүлэх боломжгүй.
4. Газрыг нэг орон зайнаас нөгөө орон зайд шилжүүлэн ашиглах боломжгүй
5. Газрын хэсэг бүр нь чанараараа харилцан адилгүй байна.
Үржил шим, байршил, зах зээлээс алслагдсан байдал, ашигт малтмалын нөөц, агууламж зэрэг шинжүүдээр ялгаатай. Монгол улсын газрын нэгдмэл санг зориулалтаар нь 6 ангилдаг. 1. Хөдөө аж ахуйн эдэлбэр газар
2. Хот тосгон бусад суурин газар
3. Зам, шугам шүлжээний газар
4. Ойн сан бүхий газар
5. Усны сан бүхий газар
6. Нөөц газар
Монгол улсын газрын харилцаа нь:
• Худалдах эрхтэй• Худалдах эрхгүйӨмчлөх
• Хугацаатай• Хугацаагүй Эзэмших
• Түрээсээр • Түр Ашиглах
Газрын нийлүүлэлт тогтмол, төгс мэдрэмжгүй байдаг.
Р S
D
QГазрын нийлүүлэлт тогтмол учраас
газрын үнийг түүний эрэлт тодорхойлдог.
Газрын эзний газар өмчлөгчийн хувьд олж
байгаа орлогыг рент гэнэ
Эдийн засгийн рент Ялгаварт рент
Урт хугацаанд нийлүүлэлт нь төгс мэдрэмжгүй
байдаг үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсээс авч буй орлогыг эдийн засгийн
цэвэр рент гэдэг.
Ялгаварт рент гэдэг нь мэдрэмжгүй нийлүүлэлт бүхий, илүү их бүтээмжтэй үйлдвэрлэлийн нөөцийг ашигласны үр дүнд олж буй нэмэгдэл орлогыг хэлнэ
Үржил шимийн ялгаа
Байршилын ялгаа
VL- газрын үнэR - түрээсийн төлбөр (рент)L – зээлийн хүүгийн хэмжээ
Газрын үнэ газрын эрэлтээс шууд хамаарна
Àíõààðàë õàíäóóëñàíä áàÿðëàëàà