fizyoloji - docs.neu.edu.trdocs.neu.edu.tr/staff/deniz.balci/fİzyolojİ dİŞ hek.-2 vücut sıvı...

Fizyoloji

Dr.DenizBalcıdeniz.balci@neu.edu.tr

VücutSıvıBölmeleriveÖzellikleri

Dersİçeriği

①   VücutSıvıBölmeleriveHacimleri②   VücutSıvıBileşenleri③   SıvılarınBölmelerArasındakiHarekeF

OkumaÖdeviGuytonveHailTıbbiFizyoloji12.Basım,Bölüm25,sayfa305-308,316

VücudunBileşenleri

%Vücutağırlığı%18%7%15%60

GençyeLşkinbirerkekteortalama

VücuKakiSuMiktarı

Ø VücutyağoranıiletersoranPlıdır.

•  Yenidoğanbebek;%73•  YeLşkinerkek;%60•  YeLşkinkadın;%40-50•  Şişmanlıkderecesi•  Yaşlı;45%

GünlükSuAlımı&Kaybı

2500mL2500-2300mL21002300mL

SıvıGirişveÇıkışDengesi

Homeostaziçinvücutsıvılarınıngörecesabitbileşimvehacimdetutulmasıgereklidir.

BöbreklersuveelektrolitlerinaYlmasınıbumaddelerinalınanmiktarlarınıkarşılayacakhassaslıktaayarlamaişiyanındabazıhastalıkhallerindegözlenenaşırısıvıveelektrolitkaybınıtelafietmeişiiledeyükümlüdür.

VücutSıvıBölmeleri•  Intrasellülersıvı(ICF)—nücleoplazmaandsitozol•  Ektraselülersıvı(ECF)—hücredışındakalansıvıI.  İntersLsyelsıvı(IF):hücrelerarası(doku)sıvıII.  Plazma:kanınsıvıkısmıIII.  Transselülersıvı:Periton,perikard,göziçi,beyinomuriliksıvısı

ICF,IF&Plazmayıbirbirindenayıranbariyerler

1.  Plazmazarı•ICFilehücreleriçevreleyenIFibirbirindenayırır

2.KanKapillerDuvarı•Plazmavehücrelerarasısıvıyıbirbirindenayrılır

ECF

VücutSıvıBölmeleri

28L

14L

11L

3L

42L

Yaşa,cinsiyetevevücutyağoranınagöredeğişiklikgösterir.

VücutSıvıBileşenleri

Organikbileşikler

•  Glikoz•  Aminoasit•  Yağasidi•  Hormonlar•  Enzimler

İnorganikbileşikler•  Sodyum•  Potasyum•  Kalsiyum•  Magnezyum•  Klorür•  Fosfat•  Sülfat

Vücutsıvılarısuveçözünenmaddeleriiçerir.KaPmaddelerorganikveinorganikolarakayrılır.

HücreİçiVeHücreDışıSıvınınBileşenleri

SubağımsızhareketedermembrantamgeçirgendeğildirICFdahaasidik

Cl-

K+

HPO42

Cl-Mg2+

HCO3HCO3

Ca2+

ECF&IFdeyüksekkonsantrasyondaNa,CI-veHCO3bulunurken,IFdedahaazproteinbulunur.

ICFyüksekkonsantrasyondapotasyumvefosfatiçerir.

-

NA-KPompasıNa-dışarıdayüksek,K-içerideyüksektutar.

FarklarHücreDışıSıvı•EnçokbulunankatyonNa+,–Kaskasılması–İmpulsileLmi–Sıvıveelektrolitdengesi•EnçokbulunananyonCl-–OzmoLkbasıncıdüzenler–GastrikacimeHCloluşturur

HücreİçiSıvı•EnçokbulunankatyonK+–Dinlenimmembranpotansiyeli–Aksiyonpotansiyeli–İntraselülerhacmidüzenler–pHregülasyonu•Anyonlarproteinvefosfatlar(HPO42-)

BölmelerArasındakiHareket

•  HidrostaFkbasınç,bölmelerarasındasuyunharekeLnisağlar.(kalbinpompalamayapması)

•  SuyunharekeLozmoFkbasınçlasağlanır.(böbrek)•  Moleküllerinazyoğundançokyoğunortamaenerji(ATP)harcayarak,AkFftaşımaylasağlanır.

•  Moleküllerinçokyoğunortamdanazyoğunortamaosmozvedifüzyonlaenerjiharcanmadan,Pasiftaşımaylasağlanır.

OsmozSuyunDifüzyonudur

•  Suyaşamındevamıiçingereklidir.•  Suyunyüksekkonsantrasyondandüşükkonsantrasyonayarıgeçirgenbirzardangeçişineozmozdenir.

•  Hücrevolümününsabitkalabilmesiiçinhücremembranı’nınikitaraoarasındaozmoLkdengebulunmalıdır.

SolütKonsantrasyonu

Ozmozunhangiyöneolacağınıtoplamçözünenmaddemiktarıbelirlerü Hipertonik–çokmadde,azsuü Hipotonik–azmadde,çoksuü İzotonik–eşitsu,eşitmadde

hipertonikhipotonik

su

suyunnetharekeL

IzotonikSu Çeşmesuyu Tuzlusu

SuDengesininSağlanması

plazmolizdeplazmoliz

OZMOTİKBASINÇVEVÜCUTSUYUDAĞILIMI

Ø TümmembranlarsuyageçirgenolmalarınedeniilesuyundağılımıtamamenozmoLkbasınçilebelirlenir.Herkompartmandasuyuoradatutanmajorbirsolütbulunur.

•  PotasyumtuzlarıHÜCREİÇİ•  NatuzlarıİNTERSTİSYELSIVI•  AlbuminPLAZMA

ü NaveKgeçişiNa-K-ATPazpompasıilesağlanır.

SıvılarınBölmelerArasındakiHarekeF

Gazların,besinlerin,suyun,iyonların,aYklarınBölmelerArasındakiHarekeF

HücreZarıBoyuncaTaşınma

BazıkoşullaralPnda,bağdokudafazlamiktardasıvıbirikimigözlenirbunaödemadıverilir.YaralanmaveİnflamasyonKapillergeçirgenliğindearPşvebunabağlıolaraksıvınınbağdokusunasızmasınanedenolur.KandaazmiktardaproteiniçeriğininolmasıDamarlardaozmoLkbasıncındüşmesinevesıvınındamariçerisindendışabağdokusunasızmasınanedenBöbreğinaşırımiktardakisuyuboşaltmayaçalışarak,böbrekyetmezliğinenedenolması.

EğerBağDokudafazlamiktardadokusıvısıbulunursa?

Ø Aşırımiktardasukaybı,vücutsıvılarındaazalmayanedenolur.Bunadehidratasyondenir.

•  Nedeni;ishal,yanıklar,böbrekhastalıkları,şiddetlikusma,aşırıterleme,şekerhastalığı,sıvıkaybı

•  Semptomları;düşükkalpdebisi,hızlınabız,düşükkanbasıncı,asidoz,koma,bilinçkaybı,çökmüşgözbebeği,azalmışciltturgoru.•  İntrasellülerdehidratasyonölümeyolaçabilir.

DüzenleyiciMekanizma

Hipotalamus–SusamaBÖBREKLER•  Böbrekfonksiyonu

HORMONLAR•  Renin-Angiotensin-Aldosterone

•  AnL-DiüreLkHormon