4_kaynak koordinasyon personeli egitimi rev6
Post on 12-Jan-2016
57 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
ISO 14731 Kaynak Koordinasyon Görev ve Sorumluluklar Bilgilendirme Eğitimi
KASIM 2014
Buğra DEMİREL
For the benefit of business and people
2
KAYNAKLA İLGİLİ DENEYİMLERİM VE ŞİRKETİMDE
YAPTIKLARIM
ŞU ANDA... NEREDE...NE YAPMAK İSTERDİM ?
EN BÜYÜK HAYALİM...
ÖZEL ZEVKLERİM...
BU EĞİTİMDE ÖĞRENMEK İSTEDİKLERİM, BEKLENTILER...
ADIM..SOYADIM..
3
KURALLAR
Sigara ?
Telefon-telsiz?
Giriş-Çıkışlar?
Devam durumu?
Katılım?
Sınav ?
4
1 Kaynak için kalite şartları
2 ISO 14731 Kaynak Koordinasyonu Görev ve Sorumluluklar
3 Kaynak nedir?
4 Kaynak Yöntemleri
5 Kaynak Parametreleri
6 Kaynak Birleşim Çeşitleri
7 Kaynak Pozisyonları
8 Kaynak Dökümantasyonu
9 Kaynak Sembolleri
10 Kaynak Kontrol Yöntemleri
11 Kaynak Kabul Kriterleri
12 İlgili Standardlar
13 Dikkat !!!
İÇİNDEKİLER
5
1KAYNAK İÇİN KALİTE ŞARTLARI
6
ISO 3834-1 ( EN 729-1) Seçim ve Kullanım İçin Kurallar
ISO 3834-1 ( EN 729-1) Seçim ve Kullanım İçin Kurallar
Kaynak, imalat kalitesi ve maliyeti üzerinde önemli etkide bulunur. Bu yüzden kaynağın en etkili bir şekilde yapılması ve işlemin bütün aşamalarında uygun kontrollerin yapılması önemlidir.
Bu standart herhangi bir eritme kaynaklı yapının imalatında kullanılabilecek şekilde düzenlenmiştir.
Bu standardın uygulama amaçları,
• Kalite sistemlerine ait kaynak şartlarının şartnamesi,
• Kaynak kalite sistemlerinin şartnamesi,
• Kaynak kalite sistemlerinin tesisi ve sürdürülmesi,
• Üçüncü taraflar, müşteriler veya imalatçı yönetimi gibi ilgili taraflarca
kaynak kalite şartlarının değerlendirilmesi için.
1 KALİTE ŞARTLARI
7
KapsamKapsam
( ISO 3834-2) (EN 729-2) Kapsamlı Kalite Şartları
( ISO 3834-3) (EN 729-3) Standart Kalite Şartları
( ISO 3834-4) (EN 729-4) Temel Kalite Şartları
Belirtilen şartları karşılayacak şekilde imalatçının üretim yapabilme yeteneklerini tanımlayan kuralları sağlar
İmal edilecek kaynaklı yapı tipinden bağımsızdır.
Yapılan kaynakların atölye ve şantiyede olmak üzere gerekli kalite şartlarını tarif eder
Kaynak yeterliliği yönünden imalatçının değerlendirilmesi için temel döküman olarak kullanılır.
Kapsanan şartlar imalatçı tarafından tam olarak adapte edilebilir veya ilgili yapıya uygulanamadığında seçimli olarak iptal edilebilir.
1 KALİTE ŞARTLARI
8
Şartların MukayesesiŞartların MukayesesiKALİTE ŞARTLARI1
9
Şartların MukayesesiŞartların MukayesesiKALİTE ŞARTLARI1
10
2ISO 14731 KAYNAK KOORDİNASYON GÖREV VE SORUMLULUKLAR
11
ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
Kaynak işlemi, kaynaklı imalatta güveni ve hizmette güvenilir bir performansı temin etmek için koordinasyonu gerektiren özel bir işlemdir.
Kaynak ön hazırlığı, yapılışı ve kaynak sonrası işlemler planlanmalıdır.
Yürütme , denetleme ve muayene gibi kaynakla ilgili faaliyetlerde görev alan elemanların görev ve sorumlulukları açık bir şekilde belirtilmelidir.
Kaynak koordinasyonu , imalatçı kuruluşun sorumluluğundadır ve en az bir yetkili kaynak koordinatörü atamalıdır.
Kaynak koordinatörü; uzmanlığı ve bilgisi, eğitim, öğretim ve/veya ilgili imalat tecrübesi ile kanıtlanan, kaynak ve kaynakla ilgili faaliyetler için imalat sürecinde sorumluluk taşıyan personeldir.
2 KAYNAK KOORDİNASYONU
12
ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
Görev ve sorumluluklar için ISO 3834’ e göre, kaynakla ilgili faaliyetler:
1 : GEREKSİNİMLERİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
İmalâtçı, sözleşme şartlarını ve alıcı tarafından temin edilen herhangi bir teknik veri ile birlikte başka şartları veya tasarım imalâtçı tarafından yapıldığında imalât yerindeki veriyi incelemelidir.
İmalâtçı, imalât işlemlerinin yapımı için gerekli bütün bilginin tamam ve mevcut olduğunu imalâta başlamadan önce kanıtlamalıdır.
2 : TEKNİK GÖZDEN GEÇİRME
* Benzer Malzemelerin ve birleştirme çeşitlerinin özellikleri
* Dizayna göre birleştirmenin yeri
* Kaynak için kalite ve kabul kriterlerinin belirlenmesi
* Kaynak yapılacak yerin ulaşılabilirliği, kaynak sırası ve kontrol için
ulaşılabilirlik ve tahribatsız testlerin sırası.
2 KAYNAK KOORDİNASYONU
13
* Kaynakla ilgili ilave şartlar ( Batch test, Kaynak metalinin ferrite oranı, hidrojen oranı , altlık v.b. )
* Fit-up ve kaynak ağzı detaylarının hazırlanması
* Seçim, tanıtım ve / veya izlenebilirlik (malzemeler, kaynaklar gibi),
3 : TAŞERON SÖZLEŞMESİ
Taşeron, imalâtçının sorumluluğu ve emri altında çalışmalı ve bu standardın ilgili şartlarına tam olarak uymalıdır.
4 : KAYNAK PERSONELİ
Kaynak Kordinasyon personeli, QA/QC personelleri , kaynakçı ve kaynakçı operatörleri
5 : EKİPMAN
* Kaynak ve kaynakla ilgili ekipmanların uygunluğu
* Yardımcı teçhizat ve teçhizatın temini, tanıtımı ve taşınması
2 KAYNAK KOORDİNASYONU ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
14
* Kişisel koruyucu ve iş güvenliğine ait ekipmanlar
* Ekipman bakım
* Ekipman geçerliliği ve onayı
6 : İMALAT PLANI
* Kaynak Prosedürü şartnamesi (WPS) ve Onayların (WPQR)
uygunluğu
* Yapı için kaynak ve birleştirme sırası
* Çevre şartları ( Rüzgar, yağmur v.b. Koruma )
* Kaynakçı onaylarının uygunluğu ve geçerliliği
* Önısı, Gerilim giderme ve termometrelerin belirlenmesi
* İmalat kaynağı deney şartları
KAYNAK KOORDİNASYONU2 ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
15
7 : WPQR
PQR testleri ve PQR’ların kapsama aralığı
8 : WPS
Kaynak prosedürü ve WPS’in kapsama aralığı
9 : İŞ TALİMATLARI
İş talimatlarının dağıtımı ve uygulanması
10 : SARF MALZEME
* Uygunluk
* Teslimat ve Dağıtım şartları
* Müşteri şartnamesi veya standardın ilave talepleri ( sertifika v.b. )
* Sarf Malzemelerin depolanması ve kaynakçılara aktarılması
KAYNAK KOORDİNASYONU2 ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
16
11 : MALZEME
* Standart veya şartnamelerin talepleri ve malzeme sertifikaları
* Malzemelerin depolama ve imalata alınması
* İzlenebilirlik
12 : KAYNAK ÖNCESİ KONTROLLER
* İş talimatlarının dağıtımı
* Birleştirmenin hazırlanması, uygunluk kontrolü ve temizliği
* Kaynakçı ve operatörlerin sertifikalarının geçerliliği ve imalatı
kapsaması
* WPS, WPQR Kontrolleri
* Kaynakçıların atanması ve bilgilendirilmesi
* Ana malzeme ve sarf malzeme kontrolleri
* WPS veya Şartnamelerinin ek talepleri ( Kaynak çekmesi v.b.
* Çevre dahil olmak üzere imalat alanının uygunluğu
KAYNAK KOORDİNASYONU2 ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
17
ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
13 : KAYNAK SIRASINDAKİ KONTROLLER
* Kaynak Parametreleri ( Akım, Voltaj, Kaynak hızı v.b. )
* Ön ısıtma ve pasolar arası sıcaklıklar
* Punta uygulaması
* Pasolar arası temizlik ve paso şekli
* Arkadan yararak kaynak
* Kaynak işlem sırası
* Sarf malzemelerin uygunluğu ve transferi
* Kaynak çekmesi kontrolleri
* Kaynak sırasındaki kontroller ( boyutsal kontrol v.b. )
KAYNAK KOORDİNASYONU2
18
14 : KAYNAK SONRASI KONTROLLER
* Gözle muayene ( Kaynak tamamlanması, kaynak ölçüleri ,
boyutsal v.b. )
* Tahribatlı ve tahribatsız testler
* İmalatın şekli, ölçüleri , toleransları v.b.
* Sonuç ve Kayıtlar ( Isıl işlem v.b.)
15 : PWHT GERİLİM GİDERME
Standart veya şartnameler uygunluk
KAYNAK KOORDİNASYONU2 ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
19
KAYNAK KOORDİNASYONU2 ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
16 : DÜZELTİCİ FAALİYETLER
* Uygunsuzluk ve uygunsuzluğa göre alınacak aksiyonlar göz önünde bulundurulmalı ve kayıtlandırılmalıdır.
17 : KALİBRASYON, ÖLÇÜMLERİN GEÇERLİLİĞİ, TEST EKİPMANLARIN GÖZETİMİ
Kalibrasyon ölçümlerin geçerliliği test ekipmanların gözetimine bağlı olarak ilgili metot ve aksiyonlar göz önünde bulundurulmalıdır.
18 : İZLENEBİLİRLİLİĞİN TANIMLANMASI
Aşağıda belirtilen noktaların göz önünde bulundurulması gerekir;
Üretim planının tanımlanması
Akış diyagramların tanımlanması
Üretimde kaynak lokasyonlarının tanımlanması
20
KAYNAK KOORDİNASYONU2 ISO 14731 BilgilendirmesiISO 14731 Bilgilendirmesi
Tahribatsız muayene prosedürlerinin ve yapacak personelin tanımlanması
Kaynak sarf malzemelerin tanımlanması
Ana malzemelerin izlenebilirliğinin tanımlanması
Tamir lokasyonlarının tanımlanması
Geçici attachment kaldırılması (Punta)
Spesifik kaynakların kaynak prosedürlerin izlenebilirliği
19 : KALİTE KAYITLARI
Kalite kayıtlarının bakımı ve saklı tutulması göz önünde bulundurulmalıdır
21
Kaynak Nedir?3
22Kaynak Tekniği ve Kontrolü Eğitimi – Temmuz 2005
KAYNAK NEDİR?3
Kaynak, iki malzemeyi ısı ve/veya basınç kullanarak, sürekli bir iç yapıya sahip olacak şekilde aynı cins üçüncü bir malzeme katarak veya katmayarak yapılan birleştirmedir.
M.Ö. 2000 yıllarında ilk uygulama malzemeyi ısıtıp döverek birleştirme şeklinde başlamıştır.
Birleştirilen malzeme metal ise “metal kaynağı”, termoplastik ise “plastik malzeme kaynağı” denir.
Metal : Parlaklık, iyi ısı ve elektrik iletimi ve oda sıcaklığında kalıcı olarak şekillendirilebilme özelliğine sahip kimyasal elementtir.
Kaynak dünyasında metaller, demir esaslı (ferrous) ve demir esaslı olmayan (non-ferrous) olarak gruplandırılır.
Termoplastik : Sertleşmeyen plastik malzemedir.
KaynakKaynak
Penetration Depth
Weld Reinforcement
Heat Affected Zone (HAZ)
Weld PoolParent Metal
Weld Root
23
Kaynak Yöntemleri
4
24
KAYNAK YÖNTEMLERİ4
ARK KAYNAĞI Arc Welding
KATI-HAL KAYNAĞI Solid-State Welding
DİRENÇ KAYNAĞI Resistance Welding
LEHİMLEME Soldering
PİRİNÇ LEHİMLEME Brazing
OKSİGAZ KAYNAĞI Oxyfuel Gas Welding
DİĞER KAYNAKLAR Other Welding
TERMAL KESME Thermal Cutting
KAYN
AK
Weld
ing
KaynakYöntemleriKaynakYöntemleri
25
Mekanize
Kaynak
Yöntemleri
4
26
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Mekanize Kaynak YöntemleriMekanize Kaynak Yöntemleri
27
Birleştirme ŞekilleriBirleştirme Şekilleri
28
Kaynak ProsesleriKaynak Prosesleri
TS EN ISO 4063’e göre kaynak proseslerine aşağıdaki şekilde kodlama yapılmıştır;
1. 111 Elle Ark Kaynağı
2. 114 Özlü Tellerle Metal Ark Kaynağı
3. 121 Tozaltı Kaynağı
4. 131 MIG Metal Inert Gaz Kaynağı
5. 135 MAG Metal Active Gaz Kaynağı
6. 136 Özlü Tellerle Metal Aktive Gaz Kaynağı
7. 137 Özlü Tellerle Metal İnert Ark Kaynağı
8. 141 Tungsten Inert Gaz Kaynağı
9. 311 Oksijen Asetilen Alevi ile Gaz Kaynağı
10. 15 Plazma Ark Kaynağı
29
111 Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW )
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
30
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
31
KAYNAK YÖNTEMLERİ 4
Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
32
KAYNAK YÖNTEMLERİ 4
Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
33
KAYNAK YÖNTEMLERİ 4
Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
34
KAYNAK YÖNTEMLERİ 4
Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
35
KAYNAK YÖNTEMLERİ 4
Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
36
KAYNAK YÖNTEMLERİ 4
Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
37
135 / 136 Gaz Altı Ark Kaynağı (GMAW – MAG/MIG)
MIG-
Asal (Kaynak sırasında kimyasal
reaksiyona girmeyen gazlardır) Gazlar
Argon, Helyum
MAG- Karbondioksit,
Argon-Karbondioksit,
Oksijen Karışımları
Aktif gazlar ark içerisinde
dolgu malzemesi ve ana
malzemeyle kimyasal ve
fiziksel olarak etkileşim
içerisinde olan gazlardır.
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Gaz Altı Ark Kaynağı (GMAW – MAG/MIG)Gaz Altı Ark Kaynağı (GMAW – MAG/MIG)
38
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Gaz Altı Ark Kaynağı (GMAW – MAG/MIG)Gaz Altı Ark Kaynağı (GMAW – MAG/MIG)
39
KAYNAK YÖNTEMLERİ 4
Gazaltı Ark Kaynağı (GMAW)Gazaltı Ark Kaynağı (GMAW)
40
141 Argon Kaynağı (GTAW – TIG)
Asal Gaz: Argon yada Helyum
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Gaz Altı Ark Kaynağı (GTAW – TIG)Gaz Altı Ark Kaynağı (GTAW – TIG)
41
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Gaz Altı Ark Kaynağı (GTAW – TIG)Gaz Altı Ark Kaynağı (GTAW – TIG)
42
121 Toz Altı Ark Kaynağı (SAW)
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Toz Altı Ark Kaynağı (SAW)Toz Altı Ark Kaynağı (SAW)
43
Tozaltı Kaynağı (SAW)Tozaltı Kaynağı (SAW)
44
Flux Cored Arc Welding (FCAW)
Yarı Otomatik yada otomatik ark sürekli bir tel besleme ünitesine sahip kaynak prosesidir. En önemli fark dolgu malzemesi olarak özlü telin kullanılmasıdır.
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Flux Cored Arc Welding (FCAW)Flux Cored Arc Welding (FCAW)
45
Oksijen/Oksigaz Kaynağı (OFW)
Isı kaynağı yanıcı gaz asetilen (C2H2) ve saf oksijenin kimyasal reaksiyonundan yaklaşık 3200 dereceye kadar ulaşan alev oluşur.
Kalınlığı 3mm ye kadar olan parçalarda sola doğru daha kalın olan parçalarda sağa doğru kaynak tekniği kullanılır.
Aynı zamanda kaynak sırasında dolgu için dolgu teli de kullanılır.
KAYNAK YÖNTEMLERİ4 Oksijen/Oksigaz Kaynağı (OFW)Oksijen/Oksigaz Kaynağı (OFW)
46
Plazma Ark Kaynağı (PW)Plazma Ark Kaynağı (PW)
Plazma Kaynağı (PW)
TIG Yöntemine benzer bir yöntem
olup ısı kaynağı Tungsten elektrotla
iş parçası arasında bir plazma akımı
içerisinde yanan arktır.
3mm den büyük parçalar için anahtar
deliği yöntemi kullanılarak kaynak
yapılabilir.
Plazma gazı olarak Argon ve
%6 ya kadar Hidrojen kullanılır.
47
Plazma Ark Kaynağı (PW)Plazma Ark Kaynağı (PW)
48
Kaynak ProsesleriKaynak Prosesleri
49
Kaynak Parametreleri
5
50
Kaynak Parametreleri
Birleşim
Malzeme
Dolgu Malzemesi
Gaz
Pozisyon
Isıl İşlem
- ön ısıtma
- gerilme giderme tavlaması
Elektriksel Parametreler
Teknik
PARAMETRELER5 Kaynağı Etkileyen ParametrelerKaynağı Etkileyen Parametreler
51
Gazlar5
52
GazlarGazlar
53
GazlarGazlar
54
Kaynak Birleşim Çeşitleri
6
55
Alın Kaynağı
Köşe Kaynağı
BİRLEŞİM ÇEŞİTLERİ6 Kaynak Birleşim ÇeşitleriKaynak Birleşim Çeşitleri
56
KAYNAK YÖNTEMLERİ 4
Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)Örtülü Elektrod ile Ark Kaynağı (SMAW)
57
Delik Kaynağı
Punta/Nokta Kaynağı
BİRLEŞİM ÇEŞİTLERİ6 Kaynak Birleşim ÇeşitleriKaynak Birleşim Çeşitleri
58
Kaynak Pozisyonları
7
59
POZİSYONLAR7 Kaynak PozisyonlarıKaynak Pozisyonları
60
Kaynak PozisyonlarıKaynak Pozisyonları
61
Kaynak PozisyonlarıKaynak Pozisyonları
62
Kaynak PozisyonlarıKaynak Pozisyonları
63
64
Kaynak Dökümantasyonu
8
65
Kaynak uygulaması öncesinde;
Tasarlanmalı: (Tasarlanmış kaynak Prosedürü Şartnamesi-pWPS)
Planlanmalı (Kaynak Prosedürü - WPS)
Plan doğrulanmalı (Prosedür Testleri ve Kayıtları – PQR)
Plan doğrultusunda kaynakçı yetiştirilmeli (Kaynakçı Sertifikasyonu)
Kaynak uygulaması sırasında;
Kaynakçı ve/veya yetkili biri tarafından prosedüre uygunluğu kontrol edilmeli
Kaynak uygulaması sonrasında;
Uygun yöntemle kontrol edilmeli
Kayıt altına alınmalı
DÖKÜMANTASYON8 Kaynak DökümantasyonuKaynak Dökümantasyonu
66
Kaynak Prosedürü (WPS)
8
67
WPSWPS
WPS: Welding Procedure Specification (Kaynak Prosedürü Şartnamesi)
EN 15609’a göre genel şartları belirlenir.Bu standarda göre;
1. Ana malzeme grubu
2. Malzeme kalınlık onay aralığı
3. Kaynak Prosesi
4. Birleştirme şekli
5. Kaynak pozisyonu
6. Kaynak hazırlığı
7. Kaynak tekniği (Viewing, width of run, torch angle)
8. Elektriksel parametreler
9. Manuel yada Otomatik kaynak
10. Önısıtma, Arapaso sıcaklığı
11. Isıl işlem
12. Koruma gazı
13. Isı girdisi (Formülüzasyon)
68
Kaynak Prosedürü (WPS)Kaynak Prosedürü (WPS)DÖKÜMANTASYON8
69
Kaynak Şartnamesi Onayı (WPQR)
8
70
WPQRWPQR
Kaynak Şartnamesi Onayı (WPQR)
Kaynak ağzı ve diğer kaynak parametreleri pWPS’dekine göre olmalıdır
a: 150mm b: 350mm min. olmalıdır.
71
WPQRWPQR
72
WPQRWPQR
73
WPQRWPQR
Essential Veriable:EN WPS (EN 15609)
İmalatçının adı
WPS No
PQR No
Malzeme Tipi
Malzeme ölçüleri
Kaynak prosedürü
Joint design
Kaynak Pozisyonu
Hazırlık Yöntemi
Kaynak Tekniği
Dolgu malzemesi
Isıl İşlem
74
WPQRWPQR
Essential Veriables:EN WPQR (EN 15614)
Kaynak Prosesi
Kaynak Pozisyonu
Type of Joint
Dolgu malzemesi tipi (designation) ve büyüklüğü
imalatçı ismi
Akım Tipi
Isı girdisi: U X I X 10 (-3) / V cm/dak=kj/mm
Ön ısıtma
Arapaso sıcaklığı
Isıl işlem
75
76
Tablo3 . Çelik grupları ve alt grupları için vasıflandırma aralığı
Vasıflandırma aralığı
77
Kaynak Prosedürü Onay Kayıdı (PQR)Kaynak Prosedürü Onay Kayıdı (PQR)DÖKÜMANTASYON8
78
Kaynakçı Sertifikasyonu
WQT
(Welder Qualification Test)
9
79
Kaynakçı Testi Parça Boyutları Kaynakçı Testi Parça Boyutları
80
WQTWQT
Kaynak parçaları pWPS ile uyum içerisinde normal imalat koşulları dahilinde kaynaklanmak zorundadır.
Sınav parçalarını belirlerken;
1. kaynak yöntemi: (Ltf Sayfa: 13’ e bakınız)
2. Parça şekli: Plaka yada Boru
3. Kaynak dikişinin çeşidi: Alın Kaynağı yada Köşe Kaynağı
4. Dolgu Malzemesi: EN 9606-1
5. Parça kalınlığı ve eğer varsa çapı: EN 9606-1
6. Kaynak Pozisyonu: EN 9606-1
7. Kaynağın yapılışı (tek yada çift taraflı): EN 9606-1
8. Kök Bölgesi altlıklı yada altlıksız: EN 9606-1
81
WQTWQT
Kaynak parçası üzerindeki şu süreksizlikler EN 5817 Category C olarak değerlendirilir: Aşırı kaynak yüksekliği, Aşırı dışbükeylik, Aşırı boğaz kalınlığı, Kök sarkması, yanma oluğudur. Bunların dışındaki süreksizlikler EN 5817 Category B’ ye uygun olup olmadığına göre değerlendirilir.
Sonrasında sayfa 83’de belirtilen testlerden uygun olan testler yaptırılarak kaynakçı sertifikası verilir.
Kaynakçı Sertifikasyonu her üç senede bir yenilenmelidir
Kaynakçı 6 ayda bir imalatçı tarafından iç denetim ve sınava tabii tutularak iç sertifikalandırma yapılır yada BV Kaynakçı sertifikasyonunun alt sol tarafında bulunan kısımlar doldurulması gerekir.
82
WQTWQT
83
WQTWQT
84
WQTWQT
85
WQTWQT
86
WQTWQT
87
WQTWQT
88
WQTWQT
89
WQTWQT
90
Kaynak Sembolleri
9
91
1. Temel Semboller:
Bazı harfler yüzey geliştirme yöntemlerini tanımlar;
C: Yarma
G: Taşlama
M: İşleme
H: Çekiçleme
R: Haddeleme
9 KAYNAK SEMBOLLERİ Temel SembollerTemel Semboller
92
9 KAYNAK SEMBOLLERİ Temel SembollerTemel Semboller
93
2. Boyutlandırma / Ölçülendirme
9 KAYNAK SEMBOLLERİ Boyutlandırma SembolleriBoyutlandırma Sembolleri
94
3. Sembol Üzerineki Notasyonlar
9 KAYNAK SEMBOLLERİ Sembol Üzerindeki NotasyonlarSembol Üzerindeki Notasyonlar
95
Kaynak Kontrol Yöntemleri
10
96
Kaynağın Ölçü KontrolüKaynağın Ölçü Kontrolü
1. Boyutsal Kontrol
KONTROL YÖNTEMLERİ10
97
2. Uygunluk Kontrolü
Uygunluk kontrolü, kaynağın müşteri şartnamesine, ilgili standarda ve genel kaynak bilgilerine uygunluğun teyit edilmesidir.
2.1 Görsel Kontrol
Kaynak, yetkili ve kaynak konusuna hakim ve aynı zamanda standart tarafından istenen göz muayenesinden geçmiş kişi(ler) tarafından, yeterli aydınlıkta, görülebilen tüm kaynak yüzeyi/dikişi incelenerek kontrol edilmelidir.
İşletme, görsel kontrol için yazılı bir prosedür hazırlamalı ve kontrol aktiviteleri söz konusu prosedür doğrultusunda yapılmalı ve kayıt altına alınmalıdır.
KONTROL YÖNTEMLERİ10 İlgili Dökümanlara Uygunluk Kontrolüİlgili Dökümanlara Uygunluk Kontrolü
98
2.2 Tahribatsız Kontrol
Sıvı Penetrant Kontrolü
Yalnız kaynak yüzeyindeki kusurlar/süreksizliklerin kontrolü için uygulanır.
KONTROL YÖNTEMLERİ10 Sıvı Penetrant Kontrolü (PT)Sıvı Penetrant Kontrolü (PT)
99
Manyetik Parçacık Kontrolü
Yalnız kaynak yüzeyindeki ve yüzeyin hemen altındaki kusurlar/süreksizliklerin kontrolü için uygulanır.
KONTROL YÖNTEMLERİ10 Manyetik Parçacık Kontrolü (MT)Manyetik Parçacık Kontrolü (MT)
100
Radyografik Kontrol
Tüm kaynak kesitindeki kusurlar/süreksizliklerin kontrolü için uygulanır. Film üzerinde iki boyutlu görüntü elde edilir.
KONTROL YÖNTEMLERİ10 Radyografik Kontrol (RT)Radyografik Kontrol (RT)
101
Ultrason Kontrolü
Tüm kaynak kesitindeki kusurlar/süreksizliklerin kontrolü için uygulanır. Ekran (osiloskop) üzerinde üç boyutlu görüntü elde edilir.
KONTROL YÖNTEMLERİ10 Ultrases Kontrolü (UT)Ultrases Kontrolü (UT)
102
Tahribatlı Test YöntemleriTahribatlı Test Yöntemleri
2.2 Tahribatlı Kontrol Yöntemleri
Çekme Testi: Malzemenin Yük Taşıma kapasitesive sünekliğini belirleyen test yöntemidir.
103
Tahribatlı Test YöntemleriTahribatlı Test Yöntemleri
Çentik darbe Dayanımı: Malzemenin darbe tokluğunu (kırılma dayanımını) veren yöntemdir.
104
Tahribatlı Test YöntemleriTahribatlı Test Yöntemleri
Sertlik: Malzemenin yüzey sertliğini belirleyen test yöntemidir.
105
Tahribatlı Test YöntemleriTahribatlı Test Yöntemleri
Eğme testi:Malzemenin sünekliliğini elastiklik sınırını veren test
106
Tahribatlı Test YöntemleriTahribatlı Test Yöntemleri
Makro yada Mikro Muayene:
Metalik yapıların görülebilir hale getirilmesi ve ışık mikroskobu altında belli büyüklüğe kadar macro (40 kez büyütmeye kadar) belli bir büyüklükten sonrada ( 40 kez büyütmeden sonra) mikro muayene yapılabilir.
107
Kaynak Kabul Kriterleri
11
108
KABUL KRİTERLERİ11 Kaynak Kabul KriterleriKaynak Kabul Kriterleri
109
KABUL KRİTERLERİ11 Kaynak Kabul KriterleriKaynak Kabul Kriterleri
110
11 KABUL KRİTERLERİ Kaynak Kabul KriterleriKaynak Kabul Kriterleri
111
11 KABUL KRİTERLERİ Kaynak Kabul KriterleriKaynak Kabul Kriterleri
112
11 KABUL KRİTERLERİ Kaynak Kabul KriterleriKaynak Kabul Kriterleri
113
KABUL KRİTERLERİ11 Kaynak Kabul KriterleriKaynak Kabul Kriterleri
114
KABUL KRİTERLERİ11 Kaynak Kabul KriterleriKaynak Kabul Kriterleri
115
KABUL KRİTERLERİ11 Kaynak Kabul KriterleriKaynak Kabul Kriterleri
116
Kaynak Standardları
12
117
ISO 14731
Kaynak koordinasyonu – görev ve sorumluluklar
ISO 3834-1
Metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kalite şartları –
Bölüm 1: Uygun kalite şartları seviyesinin seçim kriterleri
ISO 3834-2
Bölüm 2 : Kapsamlı Kalite Şartları
ISO 3834-3
Bölüm 3 : Standart Kalite Şartları
ISO 3834-4
Bölüm 3 : Temel Kalite Şartları
ISO 3834-5
Bölüm 5: ISO 3834-2, ISO 3834-3 veya ISO 3834-4 standardlarının kalite
şartlarına uygunluğunun sağlanması için gerekli dokümanlar
12 STANDARDLAR Kaynak Kalite StandardlarıKaynak Kalite Standardları
118
EN 1011-1
Metalik malzemelerin kaynağı – genel klavuz
TS EN ISO 6520-1
Kaynak kusurlarının sınıflandırılması
TS EN ISO 5817
Kaynak kusurları için kalite seviyeleri
TS EN ISO 17635
Tahribatsız muayene – genel kurallar
12 STANDARDLAR Kaynak Kalite StandardlarıKaynak Kalite Standardları
119
Kaynak Kalite StandardlarıKaynak Kalite Standardları
TS EN ISO 17637
Tahribatsız muayene – görsel kontrol
TS EN ISO 3452-1
Tahribatsız muayene – sıvı penetran testi
TS EN ISO 17638
Tahribatsız muayene – manyetik parçacık testi
TS EN ISO 17636-1/-2
Tahribatsız muayene – radyografik kontrol
TS EN ISO 17640
Tahribatsız muayene – ultrasonik test
TS EN ISO 9692
Kaynak ağızları
12 STANDARDLAR
120
TS EN ISO 23277
Penetran testi – kabul seviyeleri
TS EN ISO 23278
Manyetik parçacık testi – kabul seviyeleri
TS EN ISO 10675-1
Radyografik test – kabul seviyeleri
TS EN ISO 11666
Ultrasonik test – kabul seviyeleri
TS EN ISO 13920
Kaynaklı konstrüksiyon için genel toleranslar
TS EN ISO 13916
Ön ısıtma ve kaynak pasoları arası sıcaklık ölçme klavuzu
12 STANDARDLAR Kaynak Kalite StandardlarıKaynak Kalite Standardları
121
TS EN ISO 9016
Çentik darbe deneyi
TS EN ISO 4136
Çekme testi
TS EN ISO 5173
Eğme (bükme) testi
TS EN ISO 9015-1
Sertlik testi
TS EN ISO 17639
Makroskobik ve mikroskobik test
12 STANDARDLAR Kaynak Kalite StandardlarıKaynak Kalite Standardları
122
Kaynak Dökümantasyonu StandardlarıKaynak Dökümantasyonu Standardları
EN ISO 15607
WPS/WPQR Genel kurallar
EN ISO 15608
Malzemelerin gruplandırılması
EN ISO 15609
WPS
EN ISO 15614
WPQR
TS EN 9606-1
Kaynakçı testi/onayı
EN 4063
Kaynak prosesleri
12 STANDARDLAR
123
Kaynak Dökümantasyonu StandardlarıKaynak Dökümantasyonu Standardları
TS EN ISO 14175
Kaynak sarf malzemeleri – koruyucu gaz
TS EN ISO 14341
Kaynak sarf malzemeleri – tel elektrodlar
TS EN ISO 2560
Kaynak sarf malzemeleri – örtülü elektrodlar
12 STANDARDLAR
124
Dikkat !!!13
125
Lütfen Dikkat,
Kaynak gazı toksiktir, kaynak yapılan ortam hava sirkülasyonu ile sürekli havalandırılmalıdır,
Kaynak arkına çıplak gözle bakılmamalıdır,
Kaynak arkı ultraviole ışın yaydığından çıplak ten için yakıcıdır, gözle bakılmasa bile yakın durulmamalıdır,
Kaynakçı elbisesi mümkünse deri olmalıdır, deri olmaması durumunda yün elbise giyilmelidir. Pamuklu kumaştan yapılan elbisenin ultraviole koruma derecesi çok düşüktür,
Yalnız gözleri kapatan gözlük, kaynak maskesinin alternatifi değildir. Kesinlikle kaynakçılar yüzlerini kapatacak kaynak maskesi kullanmalıdır,
Kaynak pensesi (torch) ve şasi kabloları hasarsız olmalıdır.
13 DİKKAT Önce Emniyet ...Önce Emniyet ...
126
For the benefit of business and people
TEŞEKKÜR EDERİZ
bugra.demirel@tr.bureauveritas.comOfis Telefonu : 0 216 518 40 50
top related