(1,4) посткомунизам и постоцијализам (транзиција)

ПОСТКОМУНИЗАМ И ПОСТОЦИЈАЛИЗАМПОСТКОМУНИЗАМ И ПОСТОЦИЈАЛИЗАМ ((ТРАНЗИЦИЈАТРАНЗИЦИЈА))

Посткомунизам и Посткомунизам и постсоцијализам-поимпостсоцијализам-поим

Промените кои се случија и се Промените кои се случија и се уште се случуваат во бившите уште се случуваат во бившите социјалистички земји, после 90ти социјалистички земји, после 90ти години од минатиот век, се години од минатиот век, се означуваат со поимите означуваат со поимите

посткомунизампосткомунизам, ,

постсоцијализампостсоцијализам или или

транзицијатранзиција. .

Што се случува бо бившите Што се случува бо бившите социјалистички земји?социјалистички земји?

Во земјите кои се обидоа да изградат Во земјите кои се обидоа да изградат социјалистички општествен систем дојде до социјалистички општествен систем дојде до целосно пропаѓање на таквиот целосно пропаѓање на таквиот системсистем и тие земји мораа да извршат целосно и тие земји мораа да извршат целосно преструктуирање на социјалистичкото преструктуирање на социјалистичкото општество и да обликуваат една општество и да обликуваат една нова нова реална структура на општествотореална структура на општеството а а тоа значи тоа значи нова нова структура на моќтаструктура на моќта, , нови нови општествени односиопштествени односи, , нови нови општествени правилаопштествени правила или или кажано со еден збор- кажано со еден збор- нов начин на животнов начин на живот. .

Транзицијата-промена на Транзицијата-промена на општествените темелиопштествените темели

Тие промени со кои беа зафатени сите Тие промени со кои беа зафатени сите слоеви и сите сфери од општеството слоеви и сите сфери од општеството беа исклучително брзи, драматични и беа исклучително брзи, драматични и неочекувани. неочекувани.

се менуваа се менуваа улогите на луѓетоулогите на луѓето, ,

се поместуваа се поместуваа центрите на моќтацентрите на моќта, ,

беа разнишани темелите на беа разнишани темелите на дотогашниот дотогашниот вредносен системвредносен систем. .

Парите станаа центар на Парите станаа центар на новиот систем на вредностиновиот систем на вредности

Трансформациони процесиТрансформациони процесиПреструктуирање на социјалистичкото општество т.е. Преструктуирање на социјалистичкото општество т.е. транзицијата се одвиваше главно преку транзицијата се одвиваше главно преку пет основни пет основни трансформациони процеси:трансформациони процеси:ПриватизацијаПриватизација, односно трансформација на , односно трансформација на општествените (државните) претпријатија и создавање општествените (државните) претпријатија и создавање на социјална клима за дејствување на „пазарните на социјална клима за дејствување на „пазарните законитости„.законитости„.Формирање на Формирање на нови приватни претпријатијанови приватни претпријатија и и експанзија на претприемништвото;експанзија на претприемништвото;Наплив на т.н. Наплив на т.н. „сива економија„„сива економија„ и различни и различни форми на општествено нерегулирано дејствување во форми на општествено нерегулирано дејствување во сите области од општественото живеење;сите области од општественото живеење;Воспоставување на нова Воспоставување на нова „структура на „структура на моќта„моќта„ каде се препознатливи новите пост- каде се препознатливи новите пост-социјалистички богаташи од една страна и масовно социјалистички богаташи од една страна и масовно осиромашување на работниците и селаните од друга осиромашување на работниците и селаните од друга страна.страна.Трансформација на еднопартискиот политички систем во Трансформација на еднопартискиот политички систем во повеќепартиски политички системповеќепартиски политички систем;;

ПриватизацијаПриватизацијанајболниот трансформирачки процеснајболниот трансформирачки процес

Сигурно дека Сигурно дека процесот на процесот на приватизацијаприватизација или трансформацијата или трансформацијата на општествената (државната) на општествената (државната) сопственост во приватна сопственост сопственост во приватна сопственост беше беше најтешката но и најважната најтешката но и најважната задачазадача која стоеше пред овие која стоеше пред овие општества.општества.требаше од темел да се промени требаше од темел да се промени сопственичката структурасопственичката структура на на општеството а токму сопственоста општеството а токму сопственоста зазема централно место во односите зазема централно место во односите меѓу луѓето. меѓу луѓето.

ПриватизацијаПриватизацијаспоред мислењето на многумина беше според мислењето на многумина беше

извршена на криминален начинизвршена на криминален начин

Дали општествената сопственост Дали општествената сопственост била грешка или не?била грешка или не?

Одговорот на ова прашање ќе го Одговорот на ова прашање ќе го побараме во фактот дека побараме во фактот дека степенот на степенот на ефикасноста ефикасноста што го покажа што го покажа социјалистичкото стопанствосоцијалистичкото стопанство беше беше многу помалмногу помал во однос на во однос на ефикасноста што ја покажува ефикасноста што ја покажува пазарното стопанствопазарното стопанство. .

во конкуренција со приватниот имот во во конкуренција со приватниот имот во услови на пазарното стопанство услови на пазарното стопанство општествениот имот се покажа како општествениот имот се покажа како помалку ефикасенпомалку ефикасен и тоа било и тоа било доволно за да пропадне. доволно за да пропадне.

Со вакво работење нигде не се стигаСо вакво работење нигде не се стига

Директор за Корпоративни акции

Финансискидиректор

Директор заЧовекови ресурси

Мајстор

Перо

Менаџер за контроли

Помошникдиректор

Маркетингменаџер

Генерален директор

Благајник

Портпарол

Директор за Односи со јавноста