ac/dc yüksek gerilim prob/kaynak kalibrasyonları ve iec 60060 · 2015-11-11 · • tÜbİtak ume...
TRANSCRIPT
AC/DC Yüksek Gerilim Prob/KaynakKalibrasyonları
ve IEC 60060
Dr. Ahmet MEREV05.11.2015
AC/DC Yüksek Gerilim Prob/KaynakKalibrasyonları
ve IEC 60060
Dr. Ahmet MEREV05.11.2015
• TÜBİTAK UME Yüksek Gerilim Laboratuvarı• Yüksek gerilim nedir?• Yüksek gerilim ölçmeleriyle ilgili gereklilikler• Ölçüm sistemlerinin performans testleri• Kalibrasyonlar• Rms ve Peak/2• AC/DC yüksek gerilim probları• Yüksek gerilim ölçmeleriyle ilgili kapsam içerikleri• Çözüm önerileri• Tartışma/Sonuç
İçerik• TÜBİTAK UME Yüksek Gerilim Laboratuvarı• Yüksek gerilim nedir?• Yüksek gerilim ölçmeleriyle ilgili gereklilikler• Ölçüm sistemlerinin performans testleri• Kalibrasyonlar• Rms ve Peak/2• AC/DC yüksek gerilim probları• Yüksek gerilim ölçmeleriyle ilgili kapsam içerikleri• Çözüm önerileri• Tartışma/Sonuç
2
TÜBİTAK UME Yüksek Gerilim Laboratuvarı
• 1000 kV Yıldırım ve Anahtarlama Darbe• 400 kV AC Yüksek Gerilim (50 Hz)• 400 kV DC Yüksek Gerilim• Kapasitans/tan Ölçümleri• Kısmi Deşarj (PD) Ölçümleri
3
TÜBİTAK UME Yüksek Gerilim Laboratuvarı
4
Potansiyel, V:
Bir noktanın referansa göre elektriksel konumudur.
Potansiyelin Birimi: Volt
Gerilim, U:
Potansiyel farkı
Gerilimin Birimi: Volt
Yüksek gerilim nedir?Potansiyel, V:
Bir noktanın referansa göre elektriksel konumudur.
Potansiyelin Birimi: Volt
Gerilim, U:
Potansiyel farkı
Gerilimin Birimi: Volt
5
ReferansVR
2
1V2
V1
U=V2-V1
ReferansVR
2
1
V2
V1
U=V2-V1
• Alternatif gerilim (AC)
Yüksek gerilim nedir?
Gerilim, u(t)
Tepe Gerilim, Upeak
Etkin Değer, Urms
Tepe Gerilim, Upeak
6
Periyot, T=1/f
AC Gerilim
Zaman
Urms=Upeak/2
• Doğru gerilim (± DC)
Yüksek gerilim nedir?
7
• Darbe gerilim (LI, SI vb.)
Yüksek gerilim nedir?
8
• Alçak Gerilim: U≤ 1kV
• Yüksek Gerilim: U>1 kV
Gerilim Seviyeleri
1 kV < U ≤ 52 kV Orta Gerilim (MV)
52 kV < U ≤ 300 kV Yüksek Gerilim (HV)
300 kV < U ≤ 800 kV Çok Yüksek Orta Gerilim (EHV)
800 kV < U Aşırı Yüksek Gerilim (UHV)
9
1 kV < U ≤ 52 kV Orta Gerilim (MV)
52 kV < U ≤ 300 kV Yüksek Gerilim (HV)
300 kV < U ≤ 800 kV Çok Yüksek Orta Gerilim (EHV)
800 kV < U Aşırı Yüksek Gerilim (UHV)
• IEC 60060: High-Voltage Test Techniques
Part 1: General definition and test techniques
Part 2: Measuring system
Part 3: Definition and requirements for on-site testing
Gereklilikler
• IEC 60060: High-Voltage Test Techniques
Part 1: General definition and test techniques
Part 2: Measuring system
Part 3: Definition and requirements for on-site testing
10
Belirsizlik
MetrolojiLaboratuvarları
KalibrasyonLaboratuvarları
AC ve DC(IEC 60060-2)
% 1
% 1% 0.5
11
KalibrasyonLaboratuvarları
Üretici Laboratuvarları(Ürün)
% 3
% 1
Gereklilikler
12
Performans Testleri
Performans AC DC
Skala faktörü Doğrusallık Kısa dönem kararsızlığı Yıllık kayma Sıcaklık etkisi (ortam)
13
Sıcaklık etkisi (ortam) Yakınlık etkisi Yazılım etkisi Frekans etkisi Polarite etkisi
Kalibrasyon İşlemi
14
Rms & Peak/2
15
Rms & Peak/2
Yüksek gerilim deneyleri için Vpeak/√2 değeri deneygerilimi olarak kabul edilir.
2peak
rms
VV
16
2peak
rms
VV
Rms & Peak/2
2Vpeak
17
Yalıtım tekniğinde elektriksel delinmeler, elektrik alanşiddetinin en yüksek olduğu değerde yada bir başka deyişlegerilimin tepe değerinde 1 s gibi çok kısa süreler içerisindegerçekleşmektedir. AC deneylerinde gerilimin tepe değerininölçülmesi bu açıdan önemlidir.
2Vpeak
Rms & Peak/2
18
AC/DC Yüksek Gerilim Probları
19
AC/DC Yüksek Gerilim ProblarıYüksek Gerilim Direnci 1000 MΩ
Alçak Gerilim Direnci 1 MΩ
Bölüm Oranı 1000:1
DC Yüksek Gerilim Ölçüm Aralığı 0-40 kV DC
AC Yüksek Gerilim Ölçüm Aralığı 0-28 kV AC
Birlikte Kullanıması Gereken MultimetreGiriş Empedansı 10MΩ
20
AC/DC Yüksek Gerilim Probları
GERİLİM TİPİ FLUKE 80K-40 IEC60060-2
DC Ölçme
0 kV – 20 kV % 2
% 120 kV – 35 kV % 1
21
35 kV – 40 kV % 2
AC Ölçme 0 kV – 28 kV % 5 % 1
DİRENÇSEL
KAPASİTİF
Kapsam İçerikleri
22
Kapsam İçerikleri
23
Kapsam İçerikleri
24
Kapsam İçerikleri
25
Kapsam İçerikleri
26
Kapsam İçerikleri
27
Kapsam İçerikleri
28
Çözüm Önerileri
• Referans cihaz altyapısının geliştirilmesi• TÜBİTAK UME referans yapım çalışmaları• Ara kontrol işlemleri• Akreditasyon EVET laboratuvar HAYIR• Kalibrasyon periyotları• Yerinde kalibrasyonlar (on-site)• Karşılaştırmalar• Kapsamların gözden geçirilmesi• Erteleme/süre verilmesi• Denetimlerde standardizasyon• Denetimlerdeki denetimsizlik
• Referans cihaz altyapısının geliştirilmesi• TÜBİTAK UME referans yapım çalışmaları• Ara kontrol işlemleri• Akreditasyon EVET laboratuvar HAYIR• Kalibrasyon periyotları• Yerinde kalibrasyonlar (on-site)• Karşılaştırmalar• Kapsamların gözden geçirilmesi• Erteleme/süre verilmesi• Denetimlerde standardizasyon• Denetimlerdeki denetimsizlik
29
KKatılımınızatılımınıziçiniçinteşekkürlerteşekkürler……
KKatılımınızatılımınıziçiniçinteşekkürlerteşekkürler……